Σκοπός και αποτελέσµατα της Ευρωπαϊκής ράσης BUILD UP Skills UPSWINGγια την αναβάθµιση των επαγγελµατικών προσόντων του εργατικού δυναµικού του κατασκευαστικού κλάδου στην Ελλάδα ρ. Χαράλαµπος Μαλαµατένιος, Υπεύθυνος του Τµήµατος Εκπαίδευσης του ΚΑΠΕ, Συντονιστής του έργου 1 Πρωτοβουλία BUILD UP Skills Το Πρόγραµµα «Ευφυής Ενέργεια για την Ευρώπη» εισήγαγε την Πρωτοβουλία BUILD UP Skills, για να υποστηρίξει τα Κράτη Μέλη: στην εκτίµηση των αναγκών κατάρτισης για τους εργατοτεχνίτες του κατασκευαστικούκλάδου,και στην διαµόρφωση και υλοποίηση στρατηγικών σχετικά µε τη συνέχιση της κατάρτισης των εργατοτεχνιτών του κλάδου και των εγκαταστατών τεχνολογιών ΕΞΕ και συστηµάτων ΑΠΕ στα κτίρια, µε στόχο τη βελτίωση των δεξιοτήτων τους µετά τη βασική εκπαίδευσή τους. H Πρωτοβουλία BUILD UP Skills έχει δύο κύριους πυλώνες: I. Εθνικές πλατφόρµες προσόντων και οδικοί χάρτες έως το 2020, II. Σχήµατα πιστοποίησης προσόντων και κατάρτισης. Επικεντρώνει στη συνεχιζόµενη ή περαιτέρω εκπαίδευση και κατάρτιση των εργαζοµένων µε φόρµες εργασίας (blue collar workers) για την ενίσχυση των προσόντων τους µετά την αρχική εκπαίδευση / κατάρτισή τους, ή µετά την έναρξη του επαγγελµατικού τους βίου. 2 1
Πυλώνας Ι: Στόχοι -Αποτελέσµατα Ανάπτυξη ενός εθνικού Οδικού Χάρτη για την ενσωµάτωση της κατάρτισης σχετικά µε τις «ευφυείς» ενεργειακές λύσεις (συστήµατα ΕΞΕ & ΑΠΕ) για τα κτίρια στα καθιερωµένα προγράµµατα σπουδών και την πρακτική των εργατοτεχνιτών του κτιριακού τοµέα. Σηµείο εκκίνησης ήταν η ανάλυση της παρούσας κατάστασης σε εθνικό επίπεδο, για τον καθορισµό και την ποσοτικοποίηση των αναγκών και προτεραιοτήτων για ικανό αριθµό εργατικού δυναµικού καταρτισµένου στην ΕνΑπ και τις ΑΠΕ µέχρι το 2020. Προέκυψε µέσα από µια διαδικασία διαβούλευσης, µε τη συµµετοχή όλων των εµπλεκόµενων φορέων στα θέµατα της κατάρτισης και των προσόντων του εργατικού δυναµικού του κατασκευαστικού τοµέα στην ενεργειακή αποδοτικότητα / τις ΑΠΕ (σύσταση «Εθνικής Πλατφόρµας Επαγγελµατικών Προσόντων», on-line εργαλείο). Οι εθνικοί οδικοί χάρτες έπρεπε να γίνουν αποδεκτοί από τις αρµόδιες αρχές και όλα τα εµπλεκόµενα µέρη, µε τη δέσµευση όλοι αυτοί τελικά να υλοποιήσουν την προτεινόµενη στρατηγική (endorsement). 3 BUILD UP Skills Greece (BUS-GR) Αρ. Συµβ.: IEE/12/BWI/430/ ιάρκεια: 08/06/2012-07/12/2013 3 υποχρεωτικά παραδοτέα: 1.Τα αποτελέσµατα της εργασίας που έγινε για την Analysis of the national status quo, 2.Ο Οδικός Χάρτης (Roadmap), 3.Η έκθεση σχετικά µε τις δράσεις αποδοχής πουδιεξήχθησαν. ιαθέσιµα σε 2 γλώσσες: εθνική γλώσσα (Ελληνικά) & Αγγλικά. Όλα τα παραδοτέα είναι ελεύθερα προσβάσιµα στο ευρύ κοινό (βλ: http://greece.buildupskills.eu/) 4 2
Πυλώνας ΙΙ της Πρωτοβουλίας BUILD UP Skills: Σχήµατα κατάρτισης και πιστοποίησης προσόντων Προτεραιότητες των έργων του Πυλώνα II: Υποστήριξη δράσεων για την δηµιουργία / θέσπιση νέων ή την αναβάθµιση υφιστάµενων σχηµάτων κατάρτισης και πιστοποίησης προσόντων σε µεγάλη κλίµακα για τους εργαζόµενους στόχου του κτιριακού τοµέα (τεχνίτες και άλλοι επιτόπου εργαζόµενοι), µε βάση τις συστάσεις του εκάστοτε Οδικού Χάρτη Προσόντων (του Πυλώνα Ιήάλλουισοδύναµου). Οι δράσεις µπορούσαν να περιλαµβάνουν την ανάπτυξη υλικών, την κατάρτιση των εκπαιδευτών, δραστηριότητες για τη συγκρότηση ή / και αναβάθµιση και την λειτουργία των συστηµάτων κατάρτισης σε µεγάλη κλίµακα (συµπεριλαµβανοµένων της θέσπισης εθελοντικών συµφωνιών, µηχανισµών διαπίστευσης/πιστοποίησης, κινήτρων ή άλλων δυνατοτήτων χρηµατοδότησης µε χρήση κονδυλίων π.χ. από το ΕΚΤ), καθώς και δραστηριότητες προώθησης / επικοινωνίας. 5 Τίτλος: UPgrading the construction Sector Workforce training and qualification in Greece Αναβάθµιση της κατάρτισης και των επαγγελµατικών προσόντων του εργατικού δυναµικού του κατασκευαστικού κλάδου στην Ελλάδα Ακρωνύµιο: Αρ. Συµβολαίου: IEE/13/BWI/715/SI2.680180 ιάρκεια: 36µήνες Έναρξη: 01/09/2014 Λήξη: 31/08/2017 6 3
Εταίροι & επικοινωνία Website: http://skills-upswing.eu/ http://skills-upswing.gr/ Κέντρο Ανανεώσιµων Πηγών και Εξοικονόµησης Ενέργειας (ΚΑΠΕ) Συντονιστής έργου Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο (ΕΜΠ) -Σχολή Ηλεκτρολόγων Μηχανικών & Μηχανικών Η/Υ, Εργαστήριο Συστηµάτων Αποφάσεων και ιοίκησης Πολυτεχνείο Κρήτης -Σχολή Μηχανικών Περιβάλλοντος, Εργαστήριο Ανανεώσιµων και Βιώσιµων Ενεργειακών Συστηµάτων (ReSEL TUC) Ινστιτούτο Μικρών Επιχειρήσεων της Γενικής Συνοµοσπονδίας Επαγγελµατιών Βιοτεχνών Εµπόρων Ελλάδας (IMEΓΣΕΒΕΕ) Ινστιτούτο Εργασίας της Γενικής Συνοµοσπονδίας Εργατών Ελλάδας (INE-ΓΣEE) Τεχνικό Επιµελητήριο Ελλάδας (TΕΕ) Εθνικός Οργανισµός Πιστοποίησης Προσόντων και Επαγγελµατικού Προσανατολισµού (EOΠΠΕΠ) 7 Στόχοι της ράσης Ηεθνικήδράση BUS UPSWINGέχειωςστόχοτηνανάπτυξητριών πλήρως λειτουργικών (για την σε 2 ο στάδιο υλοποίηση σε µεγάλη κλίµακα) προγραµµάτων τεχνικής επαγγελµατικής κατάρτισης και σχηµάτων πιστοποίησης προσόντων που θα ενισχύσουν / βελτιώσουν τις γνώσεις και δεξιότητες σε θέµατα ενεργειακής αποδοτικότητας του εργατικού δυναµικού τριών (3) ειδικοτήτων-επαγγελµάτων του κατασκευαστικού κλάδου µε κατά τεκµήριο µεγάλη επίπτωση στην ενεργειακή αναβάθµιση των κτιρίων (άρα και στην επίτευξη των ενεργειακών στόχων της χώρας για το 2020), ειδικότερα για τους: (1)τεχνικούςµόνωσης, (2)αλουµινοσιδηροκατασκευαστές, (3)εγκαταστάτες-συντηρητέςκαυστήρων, σε πλήρη συµφωνία µε τις προτεραιότητες και το Σχέδιο ράσης του Εθνικού Οδικού Χάρτη Προσόντων (βλ. BUS-GR). 8 4
Συνέπεια και αντιστοιχίατου έργου BUS UPSWINGµε τον Εθνικό Οδικό Χάρτη Προσόντων του Ελληνικού έργου του Πυλώνα I BUS-GR 9 Βήµατα / Στάδια της ράσης Ακολουθήθηκε µία ολιστική προσέγγιση - πλήρως συµβατή µε το υφιστάµενο εθνικό θεσµικό πλαίσιο - για την επίτευξη των στόχων: 1. Η διαδικασία ξεκίνησε µε την επικαιροποίηση και έγκριση (από τον ΕΟΠΠΕΠ) των 3 Επαγγελµατικών Περιγραµµάτων. Έγινε! 2. Σχεδιασµός των 3 εξειδικευµένων σχηµάτων κατάρτισης και πιστοποίησης προσόντων, σύµφωνα µε τις ανάγκες. Έγινε! 2.1 Καθορισµός των απαιτήσεων και κανόνων του σχήµατος πιστοποίησης, µε την ενεργή συµµετοχή των ενδιαφερόµενων οµάδων ώστε να ανταποκρίνεται στις ανάγκες της αγοράς (ΕΤΕ), 2.2 Σχεδιασµός της δοµής και των προγραµµάτων σπουδών των προγραµµάτων κατάρτισης, µέσω της ανάλυσης των καθηκόντων και των µαθησιακών στόχων που πρέπει να καλυφθούν κατά τη διάρκεια της κατάρτισης (σύµφωνα µε τις διατάξεις του ΕΠΠ), 2.3 Ανάπτυξη µιας δια-επαγγελµατικής (cross-craft) εισαγωγικής εκπαιδευτικής ενότητας (Σπόνδυλος) που απευθύνεται σε όλα τα επαγγέλµατα / ειδικότητες του κατασκευαστικού κλάδου. 10 5
Βήµατα / Στάδια της ράσης 2.4 Παραγωγή των κατάλληλων εκπαιδευτικών υλικών (εγχειρίδια, οδηγοί πρακτικής κατάρτισης και άλλα εργαλεία κατάρτισης για τους εκπαιδευόµενους εργατοτεχνίτες & τους εκπαιδευτές τους). 2.5 Ανάπτυξη των κριτηρίων και των εργαλείων αξιολόγησης για τις εξετάσεις που οδηγούν στην πιστοποίηση των εκπαιδευοµένων (τράπεζα θεµάτων - θεωρητικό µέρος, σενάρια προσοµοίωσης της εξέτασης εντός αιθούσης για το πρακτικό µέρος της εκπαίδευσης). 11 Βήµατα / Στάδια της ράσης 3. Σχεδιασµός και υλοποίηση των προγραµµάτων εκπαίδευσης των εκπαιδευτών (ToT). Εξειδικευµένοι εκπαιδευτές: 21 για τεχνικούς µόνωσης, 16 για αλουµινοσιδηροκατασκευαστές, 21 για τεχνικούς καύσης. 4. οκιµή των σχηµάτων κατάρτισης & πιστοποίησης προσόντων µέσω της διεξαγωγής πιλοτικών προγραµµάτων κατάρτισης, ώστε να αξιολογηθούν και να αναθεωρηθούν (πιθανώς) πριν από την έναρξη υλοποίησής τους σε µεγάλη (εθνική) κλίµακα. ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΑ-ΕΙ ΙΚΟΤΗΤΕΣ ΚΑΤΑΝΟΜΗ ΤΩΝ ΠΙΛΟΤΙΚΩΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗΣ Πόλεις (Προγράµµατα / συµµετέχοντες) Αθήνα Θεσσαλονίκη Ηράκλειο Πιλοτικά Συνολικός αριθµός πιλοτικών Εκπαιδευόµενοι Συνολικός αριθµός εκπαιδευοµένων (στόχος: 15 ανά σεµινάριο) Τεχνικοί µόνωσης 1 / 8 1 / 16 1 / 15 3 39 Αλουµινοσιδηροκατασκευαστές 1 / 24 1 / 15 1 / 15 3 54 Εγκαταστάτες-συντηρ. καυστήρα 1 / 15 1 / 16 1 / 16 3 46 TOTAL 9 139 12 6
Βήµατα / Στάδια της ράσης Εξετάσεις πιστοποίησης προσόντων θεωρητικό µέρος (µε τα κατάλληλα κριτήρια) + πρακτικό µέρος (µε προσοµοίωση µέσω Η/Υ) 3φορές: 13 Βήµατα / Στάδια της ράσης 5. ιαµόρφωση προτάσεων για µια σειρά υποστηρικτικών µέτρων (για τη λειτουργία, διαχείριση & βιωσιµότητα των σχηµάτων), όπως: Παροχή κινήτρων για την τόνωση του ενδιαφέροντος και της ζήτησης για εργαζόµενους υψηλής ειδίκευσης, Πρόβλεψη για απασχόληση πιστοποιηµένων εργατοτεχνιτών στα δηµόσια έργα. Χρήση πιστοποιηµένων εργατοτεχνιτών στα προγράµµατα που παρέχουν ενισχύσεις για ενεργειακή αναβάθµιση κτιρίων. ηµιουργία κινήτρων για εργοδότες ώστε να προσλαµβάνουν ή/και να απασχολούν πιστοποιηµένους εργατοτεχνίτες. Ανάπτυξη µηχανισµών χρηµατοδότησης των προγραµµάτων κατάρτισης (για µεγάλη συµµετοχή των εργατοτεχνιτών κατά την υλοποίησή τους σε ευρεία κλίµακα αντικείµενο της συνάντησης), Σύσταση ενός µηχανισµού για τη συστηµατική παρακολούθηση (παρατηρητηρίου) των αναγκών σε νέες δεξιότητες στον κτιριακό τοµέα (ειδικά για τα θέµατα της ενεργειακής αποδοτικότητας). 14 7
Αποτελέσµατα Εγκεκριµένα επικαιροποιηµένα (µε εισαγωγή σε αυτά των ειδικών εργασιών που απαιτούνται για βελτίωση της ΕνΑπ) επαγγελµατικά περιγράµµατα για τους τεχνικούς µόνωσης κτιρίων, αλουµινοσιδηροκατασκευαστές και εγκαταστάτες-συντηρητές καυστήρων. Αναγνωρισµένα προγράµµατα τεχνικής επαγγελµατικής κατάρτισης στα ειδικά θέµατα της ΕΞΕ και βελτίωσης της ενεργειακής αποδοτικότητας. Οριζόντια ενότητα (Σπόνδυλος) κατάρτισης για την ενεργειακή αποδοτικότητα (ΕνΑπ) στα κτίρια, απευθυνόµενη σε όλους τους εργατοτεχνίτες του κλάδου της οικοδοµής. Κατάλληλο εκπαιδευτικό υλικό, οδηγοί και πρακτικά εργαλεία για τους εργατοτεχνίτες των 3 ειδικοτήτων-στόχου και τους εκπαιδευτές τους (+ δεξαµενή ερωτήσεων και απαντήσεων τράπεζα θεµάτων - για τις εξετάσεις πιστοποίησης). 3 σεµινάρια εκπαίδευσης εκπαιδευτών (ΤοΤ) και 9 πιλοτικά προγράµµατα τεχνικής κατάρτισης. 15 Αποτελέσµατα (2) 45 εξειδικευµένοι εκπαιδευτές µε επάρκεια για την υλοποίηση των εξειδικευµένων προγραµµάτων κατάρτισης (3 x 15) 58! 135κατάλληλακαταρτισµένοιεργατοτεχνίτες (3 x 3 x 15) 139! Υποστηρικτικά µέτρα και µηχανισµός παρακολούθησης για την εφαρµογή και τη βιωσιµότητα των προγραµµάτων κατάρτισης και πιστοποίησης προσόντων σε ευρεία κλίµακα (και διαχρονικά). Προβλέπεται έως το 2020 οι δράσεις του έργου BUILD UP Skills UPSWING να συµβάλουν στην: κατάρτιση και πιστοποίηση προσόντων 25.280 εργατοτεχνιτών (19.950 µονωτές, 4.295 αλουµινάδες, 1.035 τεχνικοί καύσης) και επιµόρφωση 280εκπαιδευτών, εξοικονόµηση πρωτογενούς ενέργειας της τάξης των 320.000 Τoe, µείωση των εκποµπών αερίων του θερµοκηπίου έως 250.000 τόνους CO 2e τοχρόνο. 16 8
ΚΑΠΕ www.cres.gr Χαράλαμπος Μαλαματένιος malam@cres.gr 17 9