Σ. Καλογεροπούλου, Αθ. Ρούτουλας, Π. Πανταζοπούλου, Α. Μαρουσάκη Τμήμα Φυσικής Χημείας και Τεχνολογίας Υλικών, Τ.Ε.Ι. Πειραιά

ΔΙΕΡΕΥΝΗΣΗ ΤΗΣ ΑΝΤΙΔΙΑΒΡΩΤΙΚΗΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΟΠΛΙΣΜΩΝ ΣΚΥΡΟΔΕΜΑΤΟΣ, ΠΟΥ ΠΡΟΣΦΕΡΕΙ Η ΧΡΗΣΗ ΟΡΓΑΝΙΚΩΝ ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΤΙΚΩΝ ΕΠΙΚΑΛΥΨΕΩΝ, ΜΕ ΤΗΝ ΜΕΘΟΔΟ ΤΩΝ STRAIN GAUGES Σ. Καλογεροπούλου, Αθ. Ρούτουλας, Π. Πανταζοπούλου, Α. Μαρουσάκη Τμήμα Φυσικής Χημείας και Τεχνολογίας Υλικών, Τ.Ε.Ι. Πειραιά ΠΕΡΙΛΗΨΗ Η χρήση οργανικών προστατευτικών επικαλύψεων στην επιφάνεια του οπλισμένου σκυροδέματος είναι η συνηθέστερα χρησιμοποιούμενη μέθοδος προστασίας, κυρίως σε κατασκευές μεγάλης κλίμακας, όπου η μακροχρόνια ανθεκτικότητα και η καλή λειτουργία της κατασκευής είναι ιδιαίτερα σημαντικές. Οι επικαλύψεις παρεμποδίζουν την είσοδο των βλαβερών για το σκυρόδεμα στοιχείων του εξωτερικού περιβάλλοντος, όπως των χλωριόντων, του διοξειδίου του άνθρακα και του διοξειδίου του θείου. Η παρούσα εργασία αναφέρεται στη διερεύνηση της δράσης οργανικών προστατευτικών επικαλύψεων στην προστασία του οπλισμού σε συνθήκες έντονης διάβρωσης. Τα αποτελέσματα της μεθοδολογίας που εφαρμόσθηκε ήταν ενθαρρυντικά για τη γρήγορη απεικόνιση και την κατάταξη της προστατευτικής δράσης των οργανικών επικαλύψεων έναντι της διάβρωσης. ΕΙΣΑΓΩΓΗ Τα τελευταία χρόνια χρησιμοποιούνται πολλές κατηγορίες οργανικών επικαλύψεων για την προστασία του σκυροδέματος. Για τον σκοπό αυτό, οι οργανικές επικαλύψεις πρέπει να παρουσιάζουν καλή πρόσφυση με το σκυρόδεμα, ανθεκτικότητα στην υψηλή αλκαλικότητα του σκυροδέματος, καλή αντοχή στην υπεριώδη (UV) ακτινοβολία και στις καιρικές συνθήκες και καλή μηχανική αντοχή. Επιπρόσθετα, θα πρέπει να παρεμποδίζουν την είσοδο νερού αλλά να επιτρέπουν τη διέλευση υδρατμών [1, 2], να παρουσιάζουν υψηλή αντίσταση στη διέλευση διοξειδίου του θείου, διοξειδίου του άνθρακα και στη διείσδυση των χλωριόντων στους πόρους και τις ρωγμές του σκυροδέματος. Τα εποξειδικά χρώματα έχουν χρησιμοποιηθεί σε θεμέλια και προβλήτες με σκοπό την αποφυγή της υποβάθμισης του σκυροδέματος λόγω της δράσης των θειικών αλάτων. Σχετικές έρευνες έχουν δείξει ενθαρρυντικά αποτελέσματα όσον αφορά τη συμπεριφορά των επικαλύψεων αυτών ως προστατευτικές επικαλύψεις, μονωτικά υλικά και υδρατμοπερατές επιφάνειες [3-5]. Μελετήθηκαν διάφορες ιδιότητες των εποξειδικών επικαλύψεων και διαπιστώθηκε, συγκριτικά με άλλες κατηγορίες επικαλύψεων, ότι η συνάφειά τους, η ικανότητα γεφύρωσης ρωγμών και τέλος η διαπερατότητα του νερού ήταν καλύτερες στα εποξειδικά χρώματα. Η αντοχή στη δράση χημικών ουσιών υπερτερούσε και πάλι στα εποξειδικά χρώματα, ενώ η διαπερατότητα στην είσοδο διοξειδίου του άνθρακα ήταν η ίδια για όλα τα υπό εξέταση χρώματα [6, 7]. Τα πολυουρεθανικά χρώματα χρησιμοποιούνται ως χρώματα τελικής στρώσης εξαιτίας της ικανοποιητικής προστασίας που προσφέρουν έναντι της διάβρωσης, λόγω της καλής αντίστασης σε καιρικές συνθήκες και της καλύτερης αντοχής σε υπεριώδη ακτινοβολία [8]. Οι πιο συνηθισμένοι τύποι χρωμάτων πολυουρεθάνης είναι τα ακρυλικά και τα αλειφατικά πολυουρεθανικά χρώματα. Τα αλειφατικά πολυουρεθανικά βασίζονται σε αλειφατικές ισοκυανικές ρητίνες, οι οποίες αντιδρούν με ακρυλικούς εστέρες που περιέχουν υδροξύλια και παρουσιάζουν πολύ ισχυρή πρόσφυση, αντοχή σε χημικά και αντοχή στη γήρανση [9,

10]. Πολυουρεθανικό χρώμα, ως τελική στρώση πάνω σε εποξειδικό χρώμα, μελετήθηκε ως προς τις μηχανικές επιδόσεις και συγκρινόμενο με ένα υδατοδιαλυτό ακρυλικό γαλάκτωμα παρουσίασε καλύτερα αποτελέσματα [11]. Τα χρώματα νανοτεχνολογίας αποτελούν νέα συστήματα επικαλύψεων, τα οποία χρησιμοποιούνται εξαιτίας των ιδιαίτερων ιδιοτήτων τους που περιλαμβάνουν μεταξύ άλλων προστατευτική επίδραση σε επιθετικά περιβάλλοντα, αντιμικροβιακές ιδιότητες, ανακλαστική ικανότητα στο φάσμα της ηλιακής ακτινοβολίας και αντοχή σε συχνό πλύσιμο. Επίσης έχουν εμφανισθεί χρώματα που παρουσιάζουν ενδιαφέρουσες ιδιότητες όπως αυτοκαθαρισμός, συγκράτηση ρύπων (εσωτερικοί χώροι) και δυνατότητες αυτοΐασης. Τα χρώματα της κατηγορίας αυτής εμφανίζουν βελτιωμένες ιδιότητες σε σχέση με τα συμβατικά χρώματα όσον αφορά τις φυσικοχημικές τους ιδιότητες αλλά και την προστατευτική τους επίδραση στην προστασία από την διάβρωση του οπλισμού [12]. Η πιο διαδεδομένη κατηγορία επιφανειακών επικαλύψεων για το σκυρόδεμα είναι οι ακρυλικές διασπορές. Η προστασία που προσφέρουν τόσο σε θαλάσσιο, όσο και σε περιβάλλον υψηλής συγκέντρωσης διοξειδίου του άνθρακα έχει μελετηθεί εκτενώς με ικανοποιητικά αποτελέσματα [13]. Ακρυλικές ελαστομερείς επικαλύψεις μελετήθηκαν ως προς την ικανότητά τους να λειτουργούν ως φράγμα νερού για ενανθρακωμένες επιφάνειες και να διατηρούν τη συμπεριφορά τους για το ζητούμενο χρονικό διάστημα [14]. ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΟ ΜΕΡΟΣ Προκειμένου να εκτιμηθεί η προστατευτική δράση καθεμιάς επικάλυψης έναντι της διάβρωσης, εφαρμόζεται η ακόλουθη μεθοδολογία ελέγχου: Μέτρηση της διάβρωσης με τεχνική Strain Gauges. Η τεχνική αυτή βασίζεται στην εμφάνιση τάσεων διόγκωσης στην περιοχή των ράβδων οπλισμού στο σκυρόδεμα, που προκαλείται από τα προϊόντα της διάβρωσης (Fe 3 O 4, Fe 2 O 3, FeCl 3 κ.λ.π.) που έχουν μεγαλύτερο ειδικό όγκο από τον σίδηρο. Για τις μετρήσεις διάβρωσης, που προκαλείται με ανοδική φόρτιση, χρησιμοποιούνται strain gauges ως αισθητήρια. Έτσι επιτυγχάνεται γρήγορη εκτίμηση της συμπεριφοράς των δοκιμίων. Σταθμικός προσδιορισμός της απώλειας μάζας των οπλισμών μετά από συγκεκριμένο χρόνο έκθεσης στο διαβρωτικό περιβάλλον. Μετά τον προκαθορισμένο χρόνο έκθεσης στο διαβρωτικό περιβάλλον, ακολουθεί θραύση των δοκιμίων κονίας, απογύμνωση των οπλισμών, απομάκρυνση της σκωρίας και ζύγιση για τον προσδιορισμό της απώλειας μάζας (κατά ISO/DIS 8407.3). Τα δοκίμια των μετρήσεων Strain Gauges ήταν πρισματικά, διαστάσεων 80 80 100 mm, με χαλύβδινους οπλισμούς τύπου Β500C διαμέτρου 10 mm και ύψους 100 mm, με την ακόλουθη χημική σύσταση (C:0.22%, Mn:1,24%, S:0.044%, P:0.032%, Si:0.28%, Ni:0.10%, Cr:0.10%, Cu:0.52%, V:0.075%, Mo:0.028%). Για την κατασκευή των δοκιμίων αυτών, χρησιμοποιήθηκαν τσιμέντο Portland (OPC) τύπου CEM Ι 42.5Ν, άμμος λατομείου μέγιστου κόκκου 4 mm και νερό δικτύου Αθήνας με αναλογίες 1:3:0.5 σύμφωνα με τον κανονισμό DIN 1164. Η χημική σύσταση του τσιμέντου Portland, δίνεται στον Πίνακα 1. Πίνακας 1. Χημική σύσταση τσιμέντου Portland SiO 2 Al 2 O 3 Fe 2 O 3 CaO MgO K 2 O Na 2 O SO 3 CaO (f) LOI OPC 20.67 4.99 3.18 63.60 2.73 0.37 0.29 2.41 2.41 2.52

Η τεχνική των Strain Gauges βασίζεται στην εμφάνιση τάσεων που προκαλούνται από τα προϊόντα διάβρωσης του χάλυβα και οι οποίες παρατηρούνται με την τοποθέτηση στα δείγματα κονιάματος επιμηκυνσιομέτρων τύπου Strain Gauge. Τα αισθητήρια που χρησιμοποιήθηκαν για τη μέτρηση του ρυθμού διάβρωσης των οπλισμών ήταν Strain Gauge (SG) τύπου KM-30-120 της KYOWA [15] (σχήμα 1). Δύο SG βυθίζονται στο δοκίμιο κονιάματος κατά την κατασκευή. Το ένα από αυτά (οριζόντια τοποθετημένο) χρησιμοποιείται για τα αποτελέσματα των μετρήσεων της διάβρωσης και το άλλο (τοποθετημένο κάθετα μακριά από τον οπλισμό) αντισταθμίζει τις παραμέτρους μεταβολής του όγκου του δοκιμίου εκτός της διάβρωσης. Τα δοκίμια παρέμειναν στον θάλαμο συντήρησης (20 C, 100% humidity) για 7 ημέρες, αφέθηκαν να στεγνώσουν για 24 ώρες και κατόπιν επικαλύφθηκαν με πέντε διαφορετικές οργανικές προστατευτικές επικαλύψεις: ένα εποξειδικό χρώμα δύο συστατικών, ένα χρώμα δυο συστατικών πολυουρεθάνης, ένα χρώμα νανοτεχνολογίας και δυο ακρυλικές διασπορές. Επίσης δοκίμια παρέμειναν ανεπίχριστα για λόγους αναφοράς. Οι κατηγορίες των οργανικών επικαλύψεων, τα αντίστοιχα αστάρια και η περιγραφή τους δίνονται στον Πίνακα 2. Πίνακας 2. Κατηγορίες οργανικών επικαλύψεων ασταριών - Τεχνικά χαρακτηριστικά Α/Α Κωδ. Προϊόν Χρώμα Χαρακτηριστικά 1 Ε Εποξειδικό χρώμα Γκρι Χρώμα δύο συστατικών σκληρυνόμενο με αμίνη, σχέση ανάμιξης : Α Β 4-1 κ.β., αραίωση: 5% με διαλυτικό, ειδικό βάρος : Α+B 1,55 kg/lt, θεωρητική καλυπτικότητα : 6 m²/kg (100 μm), Στερεά : (Α+Β) 95 % κ.o.. P Χρώμα πολυουρεθάνης Γκρι 3 N Φινίρισμα εξωτερικών Λευκό χώρων 4 A Χρώμα εξωτερικών τοίχων 5 R Επίχρισμα εξωτερικών τοίχων ορυκτών υποστρωμάτων 1 ΕΑ Συνδετικό αστάρι (για τις επικαλύψεις 1-2) 2 ΑΑ Ακρυλικό αστάρι νερού (για την επικάλυψη 3) 3 ΣΑ Συνδετικό αστάρι (για τις επικαλύψεις 4-5) Χρώμα δύο συστατικών πολυουρεθάνης, υψηλών στερεών, στεγνούμενο με αλειφατικού τύπου ισοκυανικά, σχέση ανάμιξης 2Α 1Β κ.ο. και προστίθεται ο διαλύτης, ειδικό βάρος 1,20-1,40, θεωρητική καλυπτικότητα 9-11 m²/ Lt (50μm), στερεά 54% κ.ο., 68% κ.β.. Σιλοξάνης, ειδικό βάρος 1,60 kg/lt, στερεά 50% κ.ο., απόδοση 8,6 m²/lt. Λευκό Ρητίνη: ακρυλική διασπορά, αραίωση με νερό σε αναλογία 5-10% κ.ο, πυκνότητα: 1.46±0.05 g/ml, ιξώδες έτους: 107±13 KU, στερεά 61±2.5% κ.β., 43±3% κ.ο., ph: 8.4±1, απόδοση: 9±1 m²/lt (2 στρώσεις). Λευκό Διάφανο Γαλακτώδες (άχρωμο μετά το στέγνωμα) Διάφανο Ρητίνη: ακρυλική διασπορά, αναραίωτο για τελική εφαρμογή, πυκνότητα: 1.35±0.04 g/ml, ιξώδες έτους: 108±5 KU, στερεά 60±2% κ.β., 48±4% κ.ο., ph: 8.4±1, απόδοση 2±1 m²/lt συνολικά (αστάρωμα + 2 στρώσεις αναραίωτες). Εποξειδικό αστάρι 2 συστατικών, αναλογία ανάμιξης Α:Β- 2:1 κ.ο. με σκληρυντή, αραίωση: έτοιμο προς χρήση, στερεά (Α+Β) 58% κ.ο., ειδικό βάρος 0,99 kg/lt, θεωρητική καλυπτικότητα 5-10 m²/lt (Α+Β) για εμποτισμό πορώδους τσιμέντου 0,200-0,300 kg/m² ή 4 m²/lt, κατανάλωση: 100-200 g/m 2 /στρώση, απόδοση 10 m²/lt. ειδικό βάρος 1kg/Lt, στερεά 25,9% κ.ο., αραίωση μέχρι 1:4 με νερό, απόδοση 8-32 m²/lt. Ρητίνη: συμπολυμερή στυρενίου και ακρυλικών ρητινών, πυκνότητα: 0.85±0.03 g/ml, ιξώδες παραγωγής: 20±3 sec, ιξώδες έτους: 44±5 sec, στερεά 26±2% κ.β., 28±2% κ.ο., σημείο ανάφλεξης: 42±4ºC, αραίωση: έως 100% κ.ο. με διαλυτικό πινέλου, απόδοση: 7.5-8.5 m²/lt.

Η διαδικασία επικάλυψης περιλαμβάνει, για όλες τις επικαλύψεις, καταρχήν εφαρμογή με πινέλο κατάλληλου ασταριού για την επίτευξη της βέλτιστης πρόσφυσης μεταξύ επικάλυψης και τσιμεντοκονίας, το οποίο αραιώνεται σύμφωνα με τις οδηγίες χρήσης του. Μετά από 24 ώρες εφαρμόζεται το πρώτο χέρι της βαφής με πινέλο, όπου η βαφή αραιώνεται σύμφωνα με τις οδηγίες χρήσης. Μετά από 24 ώρες εφαρμόζεται το δεύτερο χέρι βαφής κάθετα στην πρώτη στρώση με πινέλο και με τις ίδιες διαδικασίες αραίωσης. Τέλος τα δοκίμια παραμένουν σε περιβάλλον εργαστηρίου για τουλάχιστον 7 ημέρες ώστε να στεγνώσει το χρώμα και να εξατμιστεί όλη η ποσότητα των διαλυτών. Για τις δοκιμές μέτρησης της διάβρωσης με την τεχνική Strain Gauges τα δοκίμια εμβαπτίζονται μέχρι το ήμισυ του ύψους τους σε 3.5 % κ.β. διάλυμα NaCl. Η επιτάχυνση της διάβρωσης επιτεύχθηκε με την εφαρμογή 1000 mv σταθερού ανοδικού δυναμικού για είκοσι ημέρες. Καθώς η διάβρωση δείχνει να επιβραδύνεται, εφαρμόζεται υψηλότερη τιμή σταθερού ανοδικού δυναμικού 1500 mv και μετά 2000 mv. Η διάρκεια του πειράματος εξαρτάται από την αντίσταση του δοκιμίου στη διάβρωση και τερματίζεται με τη ρηγμάτωση του κονιάματος που προκαλείται από τη διάβρωση του οπλισμού [16]. Η διάταξη του πειράματος περιλαμβάνει ποτενσιοστάτη για την εφαρμογή της ανοδικής φόρτισης, κύκλωμα γέφυρας - ενισχυτή των SG και ένα κοινό πολύμετρο για τις μετρήσεις του δυναμικού των SG και της έντασης διερχόμενου ρεύματος όπως φαίνεται στο σχήμα 2. Οι κατηγορίες των δοκιμίων SG παρουσιάζονται στον Πίνακα 3. Πίνακας 3. Κατηγορίες δοκιμίων SG. Α/Α Κατηγορία Αστάρι Χρώμα 1 SGE EA E 2 SGP EA P 3 SGN AA N 4 SGA ΣΑ A 5 SGR ΣΑ R 6 SGO - - ARALDITE SG SG 15 ΑΓΩΓΟΣ 85 ΟΠΛΙΣΜΟΣ 35 10 ΚΟΝΙΑΜΑ 35 15 50 10 20 Σχήμα 1. Μορφή και διαστάσεις (σε mm) δοκιμίων με SG.

SG (mv) Ανοδική φόρτιση (mv) 9 ο ΠΕΣΧΜ: Η Συμβολή της Χημικής Μηχανικής στην Αειφόρο Ανάπτυξη ΕΝΙΣΧΥΤΗΣ ΠΟΤΕΝΣΙΟΣΤΑΤΗΣ V + - ΗΛΕΚΤΡΟΔΙΟ ΑΝΑΦΟΡΑΣ SCE V ΧΑΛΥΒΔΙΝΗ ΡΑΒΔΟΣ A STRAIN GAUGE ΗΛΕΚΤΡΟΔΙΟ ΓΡΑΦΙΤΗ ΔΟΚΙΜΙΟ 3.5% NaCl sol Σχήμα 2. Σχηματικό διάγραμμα εργαστηριακής διάταξης ελέγχου διάβρωσης με SG. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΚΑΙ ΣΧΟΛΙΑΣΜΟΣ Οι τιμές τάσης των SG που λαμβάνονται με την τεχνική των Strain Gauges για όλες τις κατηγορίες δοκιμίων παρουσιάζονται στο διάγραμμα του Σχήματος 3 σε συνάρτηση με το χρόνο. Τα δοκίμια τα οποία εξετάστηκαν κάτω από παρόμοιες συνθήκες εφαρμοζόμενου ανοδικού δυναμικού ταξινομούνται με βάση τη διαβρωτική τους συμπεριφορά. Ο αρχικός χρόνος είναι η στιγμή της εφαρμογής του ανοδικού δυναμικού στο δοκίμιο. Σε όλες τις περιπτώσεις παρατηρήθηκε αύξηση των τιμών τάσης των SG, που σχετίζονται με τη διάβρωση. Η κλίση της καμπύλης τάσεων των SG υποδεικνύει το μέσο ρυθμό διάβρωσης. 500 2500 450 400 2000 350 300 250 200 150 100 50 SGE SGP SGN SGA SGR SGO Applied Potential 1500 1000 500 0 1 5 7 8 111314182122252627283233353639404250566061636768707475768182848889919597 Χρόνος (Ημέρες) 0 Σχήμα 3. Χρονική εξέλιξη τιμών SG για όλες τις κατηγορίες δοκιμίων.

Ένταση ρεύματος (ma) 9 ο ΠΕΣΧΜ: Η Συμβολή της Χημικής Μηχανικής στην Αειφόρο Ανάπτυξη Κατά τη διάρκεια των πρώτων 30 ημερών εφαρμογής ανοδικού δυναμικού, παρατηρείται αμελητέος ρυθμός διόγκωσης των δοκιμίων SGP και SGE, αλλά και στη συνέχεια ο ρυθμός διάβρωσης παραμένει χαμηλός ακόμη και μετά από 95 ημέρες χωρίς να παρατηρηθεί θραύση των δοκιμίων. Θα μπορούσαμε να θεωρήσουμε ότι το δοκίμιο SGE παρουσιάζει καλύτερη αντιδιαβρωτική συμπεριφορά έναντι του δοκιμίου SGP. Ο χρόνος έναρξης της διάβρωσης, όπως υποδηλώνεται από την αύξηση στην τιμή SG για τα δοκίμια SGO, ήταν μετά την 7 η ημέρα, ενώ παρατηρήθηκαν ρωγμές από την 21 η ημέρα, και του SGN με καθυστέρηση μιας ημέρας, αντίστοιχα. Τέλος για τα δοκίμια SGR και SGA η έναρξη της διάβρωσης παρατηρείται μετά από 25 ημέρες, με θραύση την 32 η ημέρα και την 35 η. Η καλύτερη αντιδιαβρωτική συμπεριφορά των δοκιμίων SGP και SGE είναι προφανής, συγκρινόμενη με αυτή των υπολοίπων δοκιμίων με συνολική κατάταξη SGP και SGE, SGA, SGR, SGN και SGO. Η τάση για διάβρωση των δοκιμίων εκτιμήθηκε επιπρόσθετα με την καταγραφή στο Σχήμα 4 της έντασης του διερχόμενου ρεύματος κατά την διάρκεια της ανοδικής φόρτισης για όλες τις κατηγορίες δοκιμίων SG. Το διάγραμμα της έντασης του διερχόμενου ρεύματος σε κάθε δοκίμιο ως προς χρόνο παρουσιάζει αντίστοιχη πορεία και κατάταξη με αυτήν των μετρήσεων SG, φαινόμενο που επιβεβαιώνει την καταγραφή της διάβρωσης από τα αισθητήρια. 9 8 7 6 5 4 3 2 1 IE IP IN IA IR IO 0 0 10 20 30 Χρόνος (ημέρες) Σχήμα 4. Ένταση ρεύματος για όλες τις κατηγορίες δοκιμίων SG. Τα αποτελέσματα των απωλειών μάζας των οπλισμών για όλα τα δοκίμια SG μετά από την έκθεση στο διαβρωτικό περιβάλλον του διαλύματος 3.5% κ.β. NaCl παρουσιάζονται στο Σχήμα 5. Παρουσιάζονται οι απόλυτες τιμές απωλειών μάζας των οπλισμών κατά τον χρόνο από την έναρξη της ανοδικής φόρτισης μέχρι τη θραύση των δοκιμίων. Οι ανηγμένες ανά ημέρα τιμές απωλειών μάζας των οπλισμών επιβεβαιώνουν την κατάταξη της ανθεκτικότητας των δοκιμίων ως προς τη διάβρωση SGP, SGE, SGA, SGR, SGN και SGO.

Απώλεια μάζας (g) Ανηγμένη απώλεια μάζας (g/ημέρα) 9 ο ΠΕΣΧΜ: Η Συμβολή της Χημικής Μηχανικής στην Αειφόρο Ανάπτυξη 2,5 0,20 2,0 0,16 1,5 0,12 1,0 0,08 0,5 0,04 0,0 SGE SGP SGA SGR SGN SGO 0,00 Σχήμα 5. Απώλειες μάζας των οπλισμών σκυροδέματος στα δοκίμια SG. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Επιβεβαιώνεται η προστατευτική δράση έναντι της διάβρωσης όλων των οργανικών επικαλύψεων που χρησιμοποιήθηκαν, με ιδιαίτερα θετική αυτή των εποξειδικών χρωμάτων και των χρωμάτων πολυουρεθάνης. Η μειωμένη προστατευτική ικανότητα που εμφάνισε η επικάλυψη με χρώμα στοιχείων νανοτεχνολογίας μπορεί να αποδοθεί στην πολύ αργή δράση των συστατικών της συγκριτικά με την ταχύτητα της επιβληθείσας διάβρωσης. ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΕΣ H παρούσα έρευνα έχει συγχρηματοδοτηθεί από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο - ΕΚΤ) και από εθνικούς πόρους μέσω του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση» του Εθνικού Στρατηγικού Πλαισίου Αναφοράς (ΕΣΠΑ) Ερευνητικό Χρηματοδοτούμενο Έργο: ΑΡΧΙΜΗΔΗΣ ΙΙΙ. Επένδυση στην κοινωνία της γνώσης μέσω του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου. ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ [1] Batis G., Kouloumbi N., Pantazopoulou P., Cement and Concrete Composites, 27:261 (2005). [2] Barbucci A., Delucchi M., Cerisola G., Progress in Organic Coatings, 30:293 (1997). [3] Kamal M.M. and Salama A.E., Proc. Protection of Concrete, London (1991) p.281. [4] Ibrahim M., Al-Gahtani A.S., Maslehuddin M., Dakhil F.H., J.Mater.Civ.Eng 11:36 (1999). [5] Dulaijan S.U., Maslehuddin M., Al-Zahrani M.M., Al-Juraifani E.A., Alidi S.A., Al- Meththel M., Proc. Repair, Rehabilitation and Maintenance of Concrete Structures and Innovations in Design and Construction, Seoul, Korea, (2000) p.321. [6] Dulaijan S.U., Maslehuddin M., Al-Zahrani M.M., Sharif A.M., Al- Juraifani E.A., Al- Idi S.H., Proc 6th Deterioration and Repair of Reinforced Concrete in the Arabian Gulf, Bahrain, (2000), p.345. [7] Chattopadhyay D.K., Raju K.V.S.N., Prog Polym Sci, 2:352 (2007).

[8] Horgnies M., Willieme P., Gabet O., Progress in Organic Coatings, 72:360 (2011). [9] Fratricova M., Simon P., Schwarzer P., Polym Degrad Stabil, 91:94 (2006). [10] Zhu Y., Xiong J., Tang Y., Zuo Y., Progr Org Coat, 69:7 (2010). [11] Delucchi M., Barbucci A., Cerisola G., Progress in Organic Coatings, 49:336 (2004). [12] Ζαφειροπούλου Θ., Ρακαντά Ε., Μπατής Γ., Proc. 12ο Συμπόσιο Χρωμάτων και Βερνικιών, Αθήνα, (2012). [13] Ansari M.F. and Goswami D.N., Pigment and Resin Technology, 35:183 (2006). [14] Al-Dulaijan S.U., Maslehuddin M., Al-Zahrani M.M., Sharif A.M., Al-Juraifani E.A., Al-Idi S.H., Proc. Deterioration and Repair of Reinforced Concrete in the Arabian Gulf, (2000), p.345. [15] Routoulas, Α. & Batis, G., Anti-Corrosion Methods and Materials, 46:276 (1999). [16] Routoulas, A., Pantazopoulou, P., & Batis, G., Anti-Corrosion Methods and Materials, 50:271 (2003).