Δικαιούμενοι συμμετοχής Φυσικά ή νομικά πρόσωπα, κοινοπραξίες φυσικών ή/ και νομικών προσώπων: των κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, των χωρών του Ε.Ο.Χ.,(Ευρωπαϊκός Οικονομικός Χώρος) των κρατών-μελών της Συμφωνίας Δημοσίων Συμβάσεων (Σ.Δ.Σ./ G.P.A.), του Παγκοσμίου Οργανισμού Εμπορίου, (Π.Ο.Ε) Οι οικονομικοί φορείς που προέρχονται από χώρες που έχουν υπογράψει διμερείς συμφωνίες ή συμφωνίες σύνδεσης με την Ευρωπαϊκή Ένωση, που έχουν την καταστατική τους έδρα και δραστηριοποιούνται στις προαναφερθείσες χώρες. Οι ενώσεις φυσικών ή νομικών προσώπων με κοινή προσφορά που πληρούν τα παραπάνω χαρακτηριστικά.( άρθρο 25) Σ.Δ.Σ : Νοείται η συμφωνία περί δημοσίων συμβάσεων η οποία κυρώθηκε από την Ελλάδα με Ν.2513/97 Ε.Ο.Χ : ο ΕΟΧ αποτελείται από τις 27 χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης και επιπλέον την Ισλανδία, το Λιχτενστάιν και τη Νορβηγία 1
Δικαιολογητικά συμμετοχής (άρθρο 93) Σε σφραγισμένο φάκελο με τίτλο «Δικαιολογητικά Συμμετοχής» οι διαγωνιζόμενοι καταθέτουν στις διαδικασίες σύναψης δημόσιας σύμβασης 1) το ΕΕΕΣ του αρ. 79 για συμβάσεις άνω των ορίων 2) Ενημερωμένη Υπεύθυνη Δήλωση Ν. 1599/86(μέχρι την έκδοση του τυποποιημένου εντύπου υπεύθυνης δήλωσης Τ.Ε.Υ.Δ από την ΕΑΑΔΗΣΥ) για συμβάσεις κάτω των ορίων ότι : α) δεν βρίσκονται σε μια από τις καταστάσεις των άρθρων 73 και 74 (καταδίκη για συμμετοχή σε εγκληματική οργάνωση κ.λ.π ), έχει καταβάλει φόρους και εισφορές,δεν τελεί υπό πτώχευση κ.λπ. β)πληροί κριτήρια επιλογής άρθρων 75,76 και 77 γ)κατά περίπτωση τήρηση των κανόνων του άρθρου 84 3) εγγύηση συμμετοχής κατ αρθρ. 72, 4) τα αποδεικτικά νομιμοποίησης του προσφέροντος ή του υποψηφίου νομικού προσώπου και 5) παραστατικό εκπροσώπησης (όταν συμμετέχουν με αντιπρόσωπό) ( κατάργηση των υποπεριπτώσεων (γγ )και (δδ) της περ.β του άρθρου 93 Ν.4412/16 με τη παρ 2 άρθρου 46 Ν.4447/2016 ΕΠΙΣΗΜΑΝΣΗ: Οι ενώσεις οικονομικών φορέων που υποβάλλουν κοινή προσφορά, υποβάλλουν τα ανωτέρω δικαιολογητικά για ΚΆΘΕ οικονομικό φορέα που συμμετέχει στην ένωση 2
Τρόπος υποβολής Δικαιολογητικών συμμετοχής Τα δικαιολογητικά συμμετοχής πλην της εγγυητικής επιστολής και των υπευθύνων δηλώσεων μπορούν να υποβάλλονται σε απλά φωτοαντίγραφα. (Ν.4250/2014 -ΦΕΚ Α /74). Γίνονται υποχρεωτικά αποδεκτά ευκρινή φωτοαντίγραφα των πρωτοτύπων ή των ακριβών αντιγράφων των δημοσίων εγγράφων, που έχουν εκδοθεί από τις υπηρεσίες και τους φορείς της περίπτωσης α' της παρ. 2 του άρθρου 1 του νόμου 4250/2014. Σημειωτέον ότι η παραπάνω ρύθμιση δεν καταλαμβάνει τα συμβολαιογραφικά έγγραφα (λ.χ. πληρεξούσια, ένορκες βεβαιώσεις κ.ο.κ.), για τα οποία συνεχίζει να υφίσταται η υποχρέωση υποβολής κεκυρωμένων αντιγράφων Σ.ΜΙΧΑΛΟΠΟΥΛΟΥ-Κ.ΧΡΟΝΟΠΟΥΛΟΥ 3
Συμπλήρωση αποσαφήνιση πληροφοριών Δικαιολογητικών συμμετοχής Κατά τη διαδικασία αξιολόγησης των προσφορών ή αιτήσεων συμμετοχής, η αναθέτουσα αρχή μπορεί να καλεί εγγράφως τους προσφέροντες ή τους υποψηφίους να διευκρινίζουν ή να συμπληρώνουν τα έγγραφα ή δικαιολογητικά που έχουν υποβάλει, μέσα σε εύλογη προθεσμία, η οποία δεν μπορεί να είναι μικρότερη από επτά (7) ημέρες από την ημερομηνία κοινοποίησης σε αυτούς της σχετικής πρόσκλησης. Οποιαδήποτε διευκρίνιση ή συμπλήρωση που υποβάλλεται από τους προσφέροντες ή υποψηφίους, χωρίς να έχει ζητηθεί από την αναθέτουσα αρχή, δεν λαμβάνεται υπόψη.(άρθρο 102 1) Η διευκρίνιση ή η συμπλήρωση δεν πρέπει να εισάγει διακρίσεις, άνιση μεταχείριση των οικονομικών φορέων ή να έχει ως συνέπεια ευνοϊκή μεταχείριση συγκεκριμένου οικονομικού φορέα στη διαδικασία ανάθεσης της δημόσιας σύμβασης.(άρθρο 102 3) Σ.ΜΙΧΑΛΟΠΟΥΛΟΥ-Κ.ΧΡΟΝΟΠΟΥΛΟΥ 4
Πληρότητα και νομιμότητα Δικαιολογητικών συμμετοχής Οι διευκρινήσεις αφορούν μόνο τις ασάφειες, επουσιώδεις πλημμέλειες ή πρόδηλα τυπικά σφάλματα που επιδέχονται διόρθωση ή συμπλήρωση, ιδίως δε παράλειψη μονογραφών, διακεκομμένη αρίθμηση, ελαττώματα συσκευασίας και σήμανσης του φακέλου και των υποφακέλων των προσφορών ή αιτήσεων συμμετοχής, λεκτικές και φραστικές αποκλίσεις των εγγράφων της προσφοράς από την ορολογία των εγγράφων της σύμβασης, που δεν επιφέρουν έννομες συνέπειες ως προς το περιεχόμενό τους, ελλείψεις ως προς τα νομιμοποιητικά στοιχεία, πλημμελής σήμανση αντιγράφων που εκδίδονται, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 1 του ν. 4250/2014 (Α' 74), μεταφράσεων και λοιπών πιστοποιητικών ή βεβαιώσεων, διαφοροποίηση της δομής των εγγράφων της προσφοράς από τα υποδείγματα, υποχρεωτικά ή μη, που θεσπίζονται με νόμο, κανονιστικές πράξεις ή τα έγγραφα της σύμβασης. Η συμπλήρωση ή η διευκρίνιση, δεν επιτρέπεται να έχει ως συνέπεια μεταγενέστερη αντικατάσταση ή υποβολή εγγράφων σε συμμόρφωση με τους όρους της διακήρυξης, αλλά μόνο τη διευκρίνιση ή συμπλήρωση, ακόμη και με νέα έγγραφα, εγγράφων ή δικαιολογητικών που έχουν ήδη υποβληθεί.(άρθρο 102 2) Σ.ΜΙΧΑΛΟΠΟΥΛΟΥ-Κ.ΧΡΟΝΟΠΟΥΛΟΥ 5
Πληρότητα και νομιμότητα Δικαιολογητικών συμμετοχής Η αναθέτουσα αρχή μπορεί να καλεί εγγράφως τους προσφέροντες να διευκρινίσουν, μέσα σε εύλογη προθεσμία η οποία δεν μπορεί να είναι μικρότερη από επτά (7) ημέρες από την ημερομηνία κοινοποίησης της σχετικής πρόσκλησης, το περιεχόμενο της τεχνικής ή οικονομικής προσφοράς που έχουν υποβάλει, αν περιέχει ασάφειες ήσσονος σημασίας ατέλειες, επουσιώδεις παραλείψεις ή πρόδηλα τυπικά ή υπολογιστικά σφάλματα που η αναθέτουσα αρχή κρίνει ότι μπορεί να θεραπευθούν. Η διευκρίνιση αυτή δεν πρέπει να έχει ως αποτέλεσμα την ουσιώδη αλλοίωση της προσφοράς και δεν πρέπει να προσδίδει αθέμιτο ανταγωνιστικό πλεονέκτημα στη συγκεκριμένη προσφορά σε σχέση με τις λοιπές. Η παροχή της δυνατότητας διευκρινίσεων στον προσφέροντα ή υποψήφιο, είναι υποχρεωτική για την αναθέτουσα αρχή, αν επίκειται αποκλεισμός του από τη διαδικασία, λόγω ασαφειών των δικαιολογητικών και εγγράφων της προσφοράς.(άρθρο 102 4,5 ) Σ.ΜΙΧΑΛΟΠΟΥΛΟΥ-Κ.ΧΡΟΝΟΠΟΥΛΟΥ 6
Λόγοι αποκλεισμού υποψηφίων Τα προσκομιζόμενα δικαιολογητικά συμμετοχής των υποψηφίων αφορούν σε : Τήρηση υποχρεώσεων που απορρέουν από τις διατάξεις της περιβαλλοντικής,κοινωνικοασφαλιστικής και εργατικής νομοθεσίας ( άρθρο 73 4α και 18 2) Τυχόν τέλεση παράνομων πράξεων λ.χ. συμμετοχή σε Εγκληματική οργάνωση,δωροδοκία, απάτη κ.λ.π Και επαγγελματικών παραπτωμάτων ( άρθρο 73 1) Άρθρο 73 Προσωπική κατάσταση του υποψηφίου /προσφέροντος Οικονομική κατάσταση λ.χ πτώχευση,εκκαθάριση εάν ο οικονομικός φορέας τελεί υπό πτώχευση ή έχει υπαχθεί σε διαδικασία εξυγίανσης ή ειδικής εκκαθάρισης ή τελεί υπό αναγκαστική διαχείριση από εκκαθαριστή ή από το δικαστήριο ή έχει υπαχθεί σε διαδικασία πτωχευτικού συμβιβασμού ή έχει αναστείλει τις επιχειρηματικές του δραστηριότητες ή εάν βρίσκεται σε οποιαδήποτε ανάλογη κατάσταση προκύπτουσα από παρόμοια διαδικασία, προβλεπόμενη σε εθνικές διατάξεις νόμου,(άρθρο73 4β Εάν ο προσφέρων : Έχει κριθεί έχει κριθεί ένοχος σοβαρών και ψευδών δηλώσεων Επιχειρεί να επηρεάσει με αθέμιτο τρόπο τη διαδικασία λήψης αποφάσεων της Α,Α Έχει διαπράξει σοβαρό επαγγελματικό παράπτωμα Εκπλήρωση υποχρεώσεων προς κρατικούς φορείς (φόρων, εισφορών κοινωνικής ασφάλισης)(άρθρο 73 2)
Ειδικότερες ρυθμίσεις θεμάτων που αφορούν σε λόγους αποκλεισμού Αν ο οικονομικός φορέας είναι Έλληνας πολίτης ή έχει την εγκατάσταση του στην Ελλάδα, οι υποχρεώσεις του που αφορούν τις εισφορές κοινωνικής ασφάλισης καλύπτουν τόσο την κύρια όσο και την επικουρική ασφάλιση. Όταν εκπληρώσει τις υποχρεώσεις του είτε καταβάλλοντος τους φόρους ή τις εισφορές κοινωνικής ασφάλισης που οφείλει, συμπεριλαμβανομένων, κατά περίπτωση, των δεδουλευμένων τόκων ή των προστίμων είτε υπαγόμενος σε δεσμευτικό διακανονισμό για την καταβολή τους, αίρεται ο αποκλεισμός του από τη συμμετοχή σε διαγωνιστική διαδικασία ( άρθρο 73 2) Σ.ΜΙΧΑΛΟΠΟΥΛΟΥ-Κ.ΧΡΟΝΟΠΟΥΛΟΥ 8
Ειδικότερες ρυθμίσεις θεμάτων που αφορούν σε λόγους αποκλεισμού Η αναθέτουσα αρχή μπορεί να προβλέπει στα έγγραφα της σύμβασης παρέκκλιση: α) από τον υποχρεωτικό αποκλεισμό κατ' εξαίρεση, για επιτακτικούς λόγους δημόσιου συμφέροντος, όπως δημόσιας υγείας ή προστασίας του περιβάλλοντος ή/και β) από τον υποχρεωτικό αποκλεισμό όταν ο αποκλεισμός θα ήταν σαφώς δυσανάλογος, ιδίως όταν μόνο μικρά ποσά των φόρων ή των εισφορών κοινωνικής ασφάλισης δεν έχουν καταβληθεί ή όταν ο οικονομικός φορέας ενημερώθηκε σχετικά με το ακριβές ποσό που οφείλεται λόγω αθέτησης των υποχρεώσεων του όσον αφορά στην καταβολή φόρων ή εισφορών κοινωνικής ασφάλισης σε χρόνο κατά τον οποίο δεν είχε τη δυνατότητα να λάβει μέτρα,, πριν από την εκπνοή της προθεσμίας αίτησης συμμετοχής ή σε ανοικτές διαδικασίες της προθεσμίας υποβολής προσφοράς. 9
Κριτήρια επιλογής Άρθρο 75 Τεχνική και επαγγελματική Ικανότητα υποψηφίων Άρθρο 47 Πρότυπα Εξασφάλισης Της ποιότητας Άρθρο 48 Πρότυπα περιβαλλοντικής διαχείρησης Προσκόμιση πιστοποιητικών που βεβαιώνουν τήρηση προτύπων εξασφάλισης ποιότητας Προσκόμιση πιστοποιητικών που βεβαιώνουν συμμόρφωση σε πρότυπα περιβαλλοντικής διαχείρισης Υποβολή καταλόγου εκτελεσθέντων εργασιών Ισολογισμούς Υποβολή καταλόγου κυριοτέρων παραδόσεων
Επιπρόσθετα Κριτήρια επιλογής Για δημόσιες συμβάσεις έργων ( άρθρο 76 3) Για δημόσιες συμβάσεις μελετών ( άρθρο 77) Διαμείβεται θέματα Εγγραφής στο Μ.Ε.Ε.Π των οικονομικών φορέων στην αντίστοιχη κατηγορία του έργου που δημοπρατείται Διαμείβεται θέματα εγγραφής στο Μητρώο Μελετητών και στο Μητρώο Γραφείων Μελετών, οικονομικών φορέων κατά τάξεις και κατηγορίες κ.λ.π Σ.ΜΙΧΑΛΟΠΟΥΛΟΥ-Κ.ΧΡΟΝΟΠΟΥΛΟΥ 11
Στήριξη στις ικανότητες άλλων φορέων (άρθρο 78) Περιγράφονται σαφώς οι κανόνες και ορίζονται οι περιπτώσεις όπου ένας οικονομικός φορέας μπορεί να στηριχθεί στις ικανότητες άλλων φορέων, όσον αφορά οικονομικά κριτήρια καθώς και κριτήρια που αφορούν επαγγελματική εμπειρία. Ο οικονομικός φορέας που επιθυμεί να στηριχθεί στις ικανότητες άλλων φορέων οφείλει να αποδείξει στην αναθέτουσα αρχή ότι θα έχει τους αναγκαίους πόρους, με την προσκόμιση της σχετικής δέσμευσης των φορέων. Σ.ΜΙΧΑΛΟΠΟΥΛΟΥ-Κ.ΧΡΟΝΟΠΟΥΛΟΥ 12
Περιορισμός αριθμού υποψηφίων Σε διαδικασίες : Κλειστές Διαπραγμάτευσης με δημοσίευση προκήρυξης διαγωνισμού Ανταγωνιστικού διαλόγου οι Αναθέτουσες Αρχές Μπορούν να περιορίσουν τον αριθμό των υποψηφίων οι οποίοι προσκαλούνται να υποβάλλουν προσφορά,να διαπραγματευθούν η να συμμετάσχουν στο διάλογο,υπό τον όρο ότι υπάρχει ικανός αριθμός υποψηφίων Στην κλειστή διαδικασία, ο ελάχιστος αριθμός είναι πέντε (5). Στη διαδικασία διαπραγμάτευσης κατόπιν δημοσίευσης προκήρυξης και στη διαδικασία του ανταγωνιστικού διαλόγου, ο ελάχιστος αριθμός είναι τρεις (3). Σ.ΜΙΧΑΛΟΠΟΥΛΟΥ-Κ.ΧΡΟΝΟΠΟΥΛΟΥ 13
Δικαιολογητικά σχετικά με τις ΑΣΥΝΗΘΙΣΤΑ ΧΑΜΗΛΕΣ ΠΡΟΣΦΟΡΕΣ Στις προσφορές οι οποίες φαίνονται ασυνήθιστα χαμηλές σε σχέση με τα έργα, τα αγαθά ή τις υπηρεσίες, οι αναθέτουσες αρχές ζητούν από τους οικονομικούς φορείς να εξηγήσουν την τιμή που προτείνουν στην προσφορά τους, μέσα σε αποκλειστική προθεσμία κατά ανώτατο όριο 10 ημερών, από την κοινοποίηση της πρόσκλησης της αναθέτουσας αρχής. Οι εξηγήσεις και τα δικαιολογητικά που οφείλουν να καταθέσουν αναλύονται στα άρθρα 88 και 89 του νόμου. Σ.ΜΙΧΑΛΟΠΟΥΛΟΥ-Κ.ΧΡΟΝΟΠΟΥΛΟΥ 14
Στήριξη στις ικανότητες άλλων φορέων Όσον αφορά τα κριτήρια της οικονομικής και χρηματοοικονομικής επάρκειας και τα κριτήρια σχετικά με την τεχνική και επαγγελματική ικανότητα,ένας οικονομικός φορέας μπορεί, κατά περίπτωση και για συγκεκριμένη σύμβαση, να στηρίζεται στις ικανότητες άλλων φορέων, ασχέτως της νομικής φύσης των δεσμών του με αυτούς. Όσον αφορά τα κριτήρια που σχετίζονται με τους τίτλους σπουδών και τα επαγγελματικά προσόντα ή με την σχετική επαγγελματική εμπειρία, οι οικονομικοί φoρείς, μπορούν ωστόσο να βασίζονται στις ικανότητες άλλων φορέων μόνο εάν οι τελευταίοι θα εκτελέσουν τις εργασίες ή τις υπηρεσίες για τις οποίες απαιτούνται οι συγκεκριμένες ικανότητες. Αν ο οικονομικός φορέας επιθυμεί να στηριχθεί στις ικανότητες άλλων φορέων, αποδεικνύει στην αναθέτουσα αρχή ότι θα έχει στη διάθεσή του τους αναγκαίους πόρους, ιδίως, με την προσκόμιση της σχετικής δέσμευσης των φορέων αυτών για τον σκοπό αυτό. (άρθρο 78) Σ.ΜΙΧΑΛΟΠΟΥΛΟΥ-Κ.ΧΡΟΝΟΠΟΥΛΟΥ 15
Στήριξη στις ικανότητες άλλων φορέων Όταν ο οικονομικός φορέας στηρίζεται στις ικανότητες άλλων φορέων όσον αφορά τα κριτήρια που σχετίζονται με την οικονομική και χρηματοοικονομική επάρκεια, η αναθέτουσα αρχή μπορεί να απαιτεί ο οικονομικός φορέας και αυτοί οι φoρείς να είναι από κοινού υπεύθυνοι για την εκτέλεση της σύμβασης. Υπό τους ιδίους όρους, μία ένωση οικονομικών φορέων, όπως αναφέρεται στην παρ. 2 του άρθρου 19, μπορεί να στηρίζεται στις ικανότητες των συμμετεχόντων στην ένωση ή άλλων φορέων. Στην περίπτωση συμβάσεων έργων ή συμβάσεων υπηρεσιών ή στην περίπτωση εργασιών τοποθέτησης και εγκατάστασης στο πλαίσιο σύμβασης προμηθειών, οι αναθέτουσες αρχές μπορούν να απαιτούν την εκτέλεση ορισμένων κρίσιμων καθηκόντων απευθείας από τον ίδιο τον προσφέροντα ή, αν η προσφορά υποβάλλεται από Ένωση οικονομικών φορέων, όπως αναφέρεται στην παρ. 2 του άρθρου 19, από έναν από τους συμμετέχοντες στην ένωση αυτή. Η στήριξη στις ικανότητες άλλων φορέων δεν εφαρμόζεται στις διαδικασίες σύναψης συμβάσεων μελετών και παροχής τεχνικών και λοιπών συναφών επιστημονικών υπηρεσιών κάτω των Ορίων.(άρθρο 78) Σ.ΜΙΧΑΛΟΠΟΥΛΟΥ-Κ.ΧΡΟΝΟΠΟΥΛΟΥ 16