ΕΤΗΣΙΑ ΑΝΑΦΟΡΑ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΟΡΝΙΘΟΛΟΓΙΚΩΝ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΩΝ 2015 Οι αξιολογήσεις των ακόλουθων ορνιθολογικών παρατηρήσεων της παρούσας αναφοράς αφορούν καταγραφές που παραδόθηκαν στην Επιτροπή το έτος 2015. Εκτός από τις καταγραφές που αναφέρονται σε αυτό το έτος, έχουν αξιολογηθεί και καταγραφές ατόμων (ή ομάδων) από είδη πουλιών που αφορούν προηγούμενα έτη και οι οποίες δεν περιλαμβάνονται στο βιβλίο «The Birds of Greece» (Handrinos & Akriotis, 1997), ούτε στις προηγούμενες ετήσιες αναφορές της ΕΑΟΠ. Η ταξινομική σειρά που ακολουθείται είναι σύμφωνη με την τελευταία αναθεώρηση της Association of European Records and Rarities Committees (AERC-TAC, 2015). Οι λεπτομέρειες που δίνονται για κάθε παρατήρηση αναλύονται με τη σειρά σε: 1. Νομό ή νησί. 2. Πόλη, χωριό ή περιοχή (τοποθεσία). 3. Αριθμό, φύλο, ηλικία και υποείδος (αν αναγνωρίστηκαν). 4. Ημερομηνία/ες παρατήρησης. 5. Κατάσταση του πουλιού (αν βρέθηκε νεκρό, εξαντλημένο ή τραυματισμένο, αν δακτυλιώθηκε). 6. Πρόσθετες πληροφορίες-στοιχεία (φωτογραφίες, δείγμα, ηχητικά ή οπτικά μέσα, άλλα). 7. Ονόματα παρατηρητών (με την σειρά που δηλώθηκαν). Συντομογραφίες (επεξηγήσεις) που υπάρχουν στο κείμενο: AERC Association of European Records and Rarities Committees. ΑΝΙΜΑ Σύλλογος Προστασίας & Περίθαλψης Άγριας Ζωής (Αθήνα). BoG The Birds of Greece (Handrinos & Akriotis, 1997). ΕΑΟΠ Επιτροπή Αξιολόγησης Ορνιθολογικών Παρατηρήσεων. ΕΚΔΠ Ελληνικό Κέντρο Δακτυλίωσης Πουλιών. ΕΚΠΑΖ Ελληνικό Κέντρο Περίθαλψης Άγριων Ζώων (Αίγινα). ΜΦΙΚ Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Κρήτης. I. Παρατηρήσεις σπάνιων ειδών που εγκρίθηκαν από την Επιτροπή Όπου κρίνεται αναγκαίο ακολουθεί μικρό επεξηγηματικό κείμενο. Η χρονολογική σειρά εμφάνισης των ειδών στην Ελλάδα μπορεί να αλλάξει μελλοντικά αν προκύψουν και εγκριθούν παλιότερες παρατηρήσεις: Χωραφόχηνα Anser fabalis Έβρος, Δέλτα Έβρου, 1 ενήλικο A.f.fabalis και 1 ενήλικο A.f.rossicus, 30/1/2008, φωτογραφίες, (Χ.Βλάχος). 1
Πουπουλόπαπια Somateria mollissima Έβρος, Δέλτα Έβρου, 1 άτομο, 24/1/2015, φωτογραφίες, (J.Beekman, Π.Ιωαννίδης). Μαυρόπαπια Melanitta nigra Καβάλα, Δέλτα Νέστου, 2 άτομα, 21+23/1/1997, (Θ.Ναζηρίδης, Μ.Παναγιωτοπούλου, Β.Hallmann, Ι.Δεληγιάννης, P.Lampila, V.Kälviäinen, Η.Jerrentrup). Βελουδόπαπια Melanitta fusca Ροδόπη, Αρωγή, 2 άτομα, 28/1/1996, (Θ.Ναζηρίδης, Β.Τερζής, H.Jerrentrup). Αχαΐα, Πρόκοπος, 1 αρσενικό πρώτου χειμώνα, 19/1/1997, (Κ.Παπακωνσταντίνου, Ι.Ρουσόπουλος, A.Bonetti, Ν.Καρδακάρη). Άρτα, Λογαρού, 4 άτομα, 17/1/1998, (Κ.Παπακωνσταντίνου, Ι.Ρουσόπουλος, Α.Σουρίδου). Θεσσαλονίκη, Δέλτα Αξιού, 4 άτομα, 17/1/1998, (Σ.Καζαντζίδης, Π.Μπίρτσας, Ι.Τσουγκράκης, I.Ρετζέπης, Π.Μενούνος, Δ.Πορτόλου, Κ.Στάρα, Σ.Καραμπατάκη, Ό.Μασλαρινού). Κιλκίς, Δοϊράνη, 30 άτομα, 25/1/1998, (Ρ.Τσιακίρης, Κ.Οικονομίδης, Κ.Στάρα, Α.Σέμκου, Σ.Βαρελτζίδου, Δ.Σαράντης). Θεσσαλονίκη, Βόλβη, 4 άτομα, 20/1/2000, (Σ.Καζαντζίδης, Κ.Ιώβη, Π.Κουράκλη). Άρτα, Λογαρού, 25 άτομα, 15/1/2002, (Θ.Κομηνός, Κ.Παπακωνσταντίνου). Χειμωνοβουτηχτάρι Podiceps auritus Πέλλα, Βεγορίτιδα, 2 άτομα, 20/1/1996, (Γ.Κατσαδωράκης, Θ.Κομηνός, Χ.Νικολάου). Φλώρινα, Μεγάλη Πρέσπα, 4 άτομα, 18/1/1997, (Γ.Κατσαδωράκης, Χ.Τάκος, Λ.Νικολάου, Α.Χαντζάρας). Ξάνθη, Βιστωνίδα, 1 ενήλικο, 19/12/2015, (Ν.Προμπονάς, Α.Τσακνάκης, Δ.Ζάχος). Υδροβάτης Hydrobates pelagicus Αντικύθηρα, θαλάσσια περιοχή Β από τα Αντικύθηρα, 1 άτομο, 1/6/1993, (Θ.Κομηνός). Κύθηρα, θαλάσσια περιοχή 3 ναυτικά μίλια Ν των Κοφινιδιών, 1 άτομο, 9/6/1996, (Θ.Κομηνός, Κ.Παπακωνσταντίνου). Λακωνία, θαλάσσια περιοχή 2 ναυτικά μίλια ΝA της Ελαφόνησου, 1 ενήλικο, 1/5/1997, (Θ.Κομηνός). Αγαθονήσι, θαλάσσια περιοχή 6 ναυτικά μίλια Ν του Αγαθονησίου, 1 άτομο, 31/5/1997, (Δ.Πορτόλου, Σ.Παπούλια, Α.Παυλίδης). Κάσος, θαλάσσια περιοχή 9 ναυτικά μίλια ΝΑ του Αυγού, 1 άτομο, 3/7/1997, (Κ.Παπακωνσταντίνου, Ι.Παπαδόπουλος). Πόρος, θαλάσσια περιοχή 6 ναυτικά μίλια ΒΑ του Πόρου, 1 άτομο, 31/5/1998, (Κ.Παπακωνσταντίνου, Δ.Παπανδρόπουλος, Ι.Παπαδόπουλος). Λακωνία, θαλάσσια περιοχή 6 ναυτικά μίλια ΝΔ του κάβου Μαλέα, 1 άτομο, 31/5/1998, (Κ.Παπακωνσταντίνου, Δ.Παπανδρόπουλος, Ι.Παπαδόπουλος). Λειψοί, θαλάσσια περιοχή ανάμεσα σε Λειψούς και Αγαθονήσι, 1 άτομο, 15/6/1998, (Κ.Παπάζογλου, Δ.Πορτόλου, Σ.Παπούλια, Α.Σακούλης, V.Goutner). Αρκοί, θαλάσσια περιοχή 2 ναυτικά μίλια ΒΔ της Αργελούσσας, 1 άτομο, 19/6/1998, (Κ.Παπάζογλου, Δ.Πορτόλου, Σ.Παπούλια, V.Goutner). Αγαθονήσι, θαλάσσια περιοχή Δ του Αγαθονησίου, 3 άτομα, 23/6/1998, (Κ.Παπάζογλου, Δ.Πορτόλου, Σ.Παπούλια, Α.Σακούλης, Κ.Παπακωνσταντίνου). 2
Φούρνοι, θαλάσσια περιοχή ΝΑ των Φούρνων, 2 άτομα, 23/6/1998, (Κ.Παπάζογλου, Δ.Πορτόλου, Σ.Παπούλια, Α.Σακούλης, Κ.Παπακωνσταντίνου). Κως, θαλάσσια περιοχή ανάμεσα σε Κω και Περγούσσα, 1 άτομο, 25/6/1998, (Κ.Παπάζογλου, Δ.Πορτόλου, Σ.Παπούλια, Α.Σακούλης). Πάτμος, Χιλιομόδι, 2 άτομα, 25/7/1998, (Κ.Παπάζογλου, Δ.Πορτόλου, Σ.Παπούλια). Ανάφη, θαλάσσια περιοχή 20 ναυτικά μίλια Α της Μακράς, 1 άτομο, 19/6/1999, (Κ.Παπακωνσταντίνου, Ι.Παπαδόπουλος). Αστυπάλαια, θαλάσσια περιοχή 3 ναυτικά μίλια ΝΔ της Αστυπάλαιας, 1 άτομο, 19/6/1999, (Κ.Παπακωνσταντίνου, Ι.Παπαδόπουλος). Λέβιθα, θαλάσσια περιοχή 5 ναυτικά μίλια Α των Λέβιθων, 1 άτομο, 6/7/1999, (Δ.Πορτόλου, Σ.Παπούλια). Χίος, θαλάσσια περιοχή 9 ναυτικά μίλια ΝΑ του Βενέτικου, 1 άτομο, 11/7/1999, (Δ.Πορτόλου, Σ.Παπούλια). Πάρος, Άγιος Σπυρίδωνας, 1 ενήλικο, 28/4/2001, (Κ.Στάρα, Ρ.Τσιακίρης, Δ.Πορτόλου, Ι.Ρουσόπουλος). Αττική, θαλάσσια περιοχή ανάμεσα στην Αίγινα και στις Λαγούσες, 2 άτομα, 25/7/2015, φωτογραφίες, (Α.Τσαφώνης, Α.Τσαφώνης, Σ.Τσαφώνης). Σούλα Morus bassanus Ιθάκη, θαλάσσια περιοχή 7 ναυτικά μίλια ΝΑ της Ιθάκης, 1 ανήλικο πρώτου χρόνου, 29/10/1998, (Κ.Παπακωνσταντίνου). Κέρκυρα, θαλάσσια περιοχή ανάμεσα σε Κέρκυρα και Ερεικούσα, 1 ενήλικο, 19/3/2015, φωτογραφία, (Δ.Κουτσογιαννόπουλος). Σέρρες, θαλάσσια περιοχή Ν του Δέλτα Στρυμόνα, 2 ανήλικα δεύτερου χρόνου, 16/5/2015, (Ά.Χρηστίδης). Κέρκυρα, Λευκίμμη, 1 ανήλικο πρώτου χειμώνα, 15/12/2015, (Ι.Γαστεράτος). Χιονογερακίνα Buteo lagopus Θεσσαλονίκη, Βόλβη, 2 άτομα, 18/1/1998, (Σ.Καζαντζίδης, I.Ρετζέπης, Ό.Μασλαρινού, Κ.Χρυσανθάκη, L.Nagle). Μαγνησία, Ριζόμυλος, 1 ανήλικο δεύτερου χρόνου, 18-26/3/2012, φωτογραφίες, (Ε.Ξένος). Φλώρινα, Χειμαδίτιδα, 1 ανήλικο δεύτερου χρόνου, 10/4/2015, φωτογραφίες, (Χ.Μπαϊρακτάρης). Καβάλα, Ζαρκαδιά, 1 ενήλικο θηλυκό, 2+3/11/2015, φωτογραφίες, (Ι.Κοτζαπαναγιώτης, S.Donth). Στεπαετός Aquila nipalensis Ροδόπη, Κομοτηνή, 1 ενήλικο, Δεκέμβρης 1992, φωτογραφίες, (ΕΚΠΑΖ). Καβάλα, Δέλτα Νέστου, 1 άτομο, 21+23/1/1997, (Θ.Ναζηρίδης, Μ.Παναγιωτοπούλου, Β.Hallmann, Ι.Δεληγιάννης, P.Lampila, V.Kälviäinen, Η.Jerrentrup). Αντικύθηρα, Ποταμός, 1 ανήλικο πρώτου χρόνου, 19/9/2015, φωτογραφίες, (Ν.Τσιόπελας, Ά.Ευαγγελίδης, Α.Μπαϊρακταρίδου). Λασίθι, Λάπαθος, 1 ανώριμο, 21/10/2015, φωτογραφίες, (Β.Πιτροπάκης). Το άτομο από την Κομοτηνή παρελήφθη από το ΕΚΠΑΖ έχοντας παραμείνει για άγνωστο χρονικό διάστημα σε αιχμαλωσία. Στεπογέρακο Falco cherrug Λάρισα, Νιάματα, 1 άτομο, 17/1/1999, (B.Hallmann). 3
Ορτυκομάνα Crex crex Λασίθι, Γιανυσάδα, 1 άτομο, 22/9/2004, βρέθηκε νεκρό, φωτογραφία, (ΜΦΙΚ). Λέσβος, Μελάδια, 1 ενήλικο αρσενικό, 25/4/2015, (I.Bradshaw, H.Bradshaw, D.Bradshaw, M.Worsey). Χίος, Χαλκειός, 1 ανήλικο πρώτου χρόνου, 27/9/2015, βρέθηκε τραυματισμένο, φωτογραφία, (ΑΝΙΜΑ). Έβρος, Αλεξανδρούπολη, 1 άτομο, 28/9/2015, (Π.Πλατής). Αττική, Παλλήνη, 1 ανήλικο πρώτου χρόνου, 2/10/2015, βρέθηκε τραυματισμένο, φωτογραφίες, (ΑΝΙΜΑ). Νυφογερανός Grus virgo Χάλκη, Πόνταμος, 1 ενήλικο, 1/4/2015, φωτογραφίες, (T.Schaub). Λέσβος, Καλλονή και Σκάλα Καλλονής, 1 ενήλικο, 24/4-14/5/2015, φωτογραφίες, (K.Mullarney, S.P.Dudley, P.Manning, H.Vaughan, C.Townsend, J.Barkham, S.Knight, J.W.Hofstede, M.Hofstede, R.Purser, P.Mallinson, P.L.D.Schrader, F.Wood, S.Hopkins, M.Hunt, C.Storton, Δ.Ζάχος, Α.Τσακνάκης, Χ.Βλάχος, Ε.Γαληνού, Ε.Σιμιτζή, Χ.Μπαϊρακτάρης, Π.Τσακμάκης, Ε.Μπουρδάκης, Γ.Μπεριάτος, Θ.Γαϊτανάκης, Α.Τσαφώνης, Α.Τσαφώνης, Σ.Τσαφώνης, Ε.Βάρσου). Ξάνθη, Νέα Κεσσάνη, 1 ενήλικο, 26/7-21/8/2015, φωτογραφίες, (Α.Μιχαηλίδου, Β.Τερζής, A.Wirth, Δ.Κοκκινίδης, Ι.Κοτζαπαναγιώτης). Πριν από τις παρατηρήσεις αυτές υπήρχαν 3 καταγραφές του είδους στην Ελλάδα. Η Επιτροπή υποθέτει ότι ίσως πρόκειται για το ίδιο άτομο και στις 3 καταγραφές. Ωστόσο δεν υπάρχει κάποια ισχυρή απόδειξη που να το βεβαιώνει με σιγουριά. Χαμωτίδα Tetrax tetrax Λακωνία, Λεημόνας, 1 άτομο, 24/1/1997, (Θ.Κομηνός). Ροδόπη, Αίγειρος, 1 ανήλικο πρώτου χειμώνα, Ιανουάριος 2001, βρέθηκε νεκρό, φωτογραφίες, (Π.Πλατής). Ροδόπη, Ισμαρίδα, 7 άτομα, 17-22/1/2015, φωτογραφίες, (Δ.Κοκκινίδης, Ε.Σταύρακας, Θ.Γαϊτανάκης, Γ.Μπεριάτος, I.Zafirov, H.Jerrentrup, Α.Μιχαηλίδου, Β.Τερζής, Γ.Κατσαδωράκης). Έβρος, Δέλτα Έβρου, 3 άτομα, 3/2/2015, φωτογραφίες, (Κ.Παναγιωτίδης). Βροχοπούλι του Ειρηνικού Pluvialis fulva Θεσσαλονίκη, Καλοχώρι, 1 ενήλικo, 2/5/2015, φωτογραφίες, (S.Gigov, E.Janssen, P.Reijs, B.Setton, M.van Kreij, L.Nijholt). Η παρατήρηση αυτή είναι η 5 η για το είδος στην Ελλάδα. Λεύκουρη Καλημάνα Vanellus leucurus Θεσσαλονίκη, Επανομή, 1 ενήλικo, 12/11/2015, φωτογραφίες, (Ι.Ιωαννίδης). Η παρατήρηση αυτή είναι η 15 η για το είδος στην Ελλάδα. Στεποσφυριχτής Charadrius asiaticus Αττική, Σπάτα, 1 ενήλικο θηλυκό, 5/5/2015, φωτογραφία, (Ι.Βλατσιώτης). 4
Η παρατήρηση αυτή είναι η 8 η για το είδος στην Ελλάδα. Θωρακωτή Σκαλίδρα Calidris melanotos Θεσσαλονίκη, Δέλτα Γαλλικού, 1 ενήλικο, 9-11/9/2015, φωτογραφίες, (Ο.Τζημούλης, Γ.Γουτακόλης, Δ.Καρακόλης, Α.Τσιλιανίδης, Σ.Βασιλειάδης, Λ.Παρασκευόπουλος, Δ.Κοκκινίδης, Α.Παλιούρας, Δ.Κατσαούνης). Πριν από την παρατήρηση αυτή υπήρχαν 11 καταγραφές του είδους στην Ελλάδα. Μαυρόφτερο Νεροχελίδονο Glareola nordmanni Λέσβος, Φανερωμένη, 1 ενήλικο, 5/5/2015, φωτογραφίες, (M.Sveikutis, T.Sveikutis, M.Cassidy, J.Cassidy). Αετόγλαρος Larus ichthyaetus Σέρρες, Κερκίνη, 1 άτομο, 17-20/1/1997, (Θ.Ναζηρίδης, Α.Σφουγγάρης, P.Lampila, V.Kälviäinen). Φοινικοτρύγονο Streptopelia senegalensis Ροδόπη, Προσκυνητές, 1 ενήλικο, 9-12/1/2015, φωτογραφίες, (Δ.Κοκκινίδης, Α.Τσακνάκης, Δ.Ζάχος, Θ.Κοκκίνιδου, Δ.Δουλγεράκη). Σπουργιτόγλαυκα Glaucidium passerinum Δράμα, Ελατιά, 1 ενήλικο, 31/5+1/6/2015, αρχείο ήχου, (Α.Τσακνάκης, Δ.Ζάχος, Ν.Προμπονάς, Σ.Βασιλειάδης, Α.Χριστόπουλος). Κήρυλος Ceryle rudis Μεσσηνία, Άγιος Νικόλαος, 1 ενήλικο αρσενικό, 16/10/2015, (R.Parfitt). Η παρατήρηση αυτή είναι η 6 η για την Ελλάδα. Διπλοκελάδα Anthus richardi Ηλεία, Κοτύχι, 1 ανήλικο πρώτου χειμώνα, 19/1/2014, φωτογραφίες, (Δ.Παπανδρόπουλος, Ν.Τσιόπελας, E.Janglais, Δ.Τσάκωνα, Ν.Φωκάς). Αιτωλοακαρνανία, Θολή, 1 ενήλικο, 24/9/2015, φωτογραφία, (Δ.Παπανδρόπουλος, R.Julmy). Φθιώτιδα, Δέλτα Σπερχειού, 1 ενήλικο, 27/12/2015, φωτογραφίες, (Ν.Προμπονάς, Α.Χριστόπουλος, Θ.Θεοφανόπουλος). Γαλαζολαίμης Luscinia svecica Αχαΐα, Αίγιο, 1 ενήλικο αρσενικό, 30/4/1996, (Κ.Παπακωνσταντίνου). Αττική, Σπάτα, 1 άτομο, 3/1/2015, φωτογραφία, (Ν.Φωκάς). Ηράκλειο, Μάλια, 1 ενήλικο αρσενικό L.s.svecica, 11/1/2015, δακτυλιώθηκε, φωτογραφία, (Μ.Νοΐδου, D.De Mesel). Ηράκλειο, Αναποδάρης, 1 ενήλικο θηλυκό, 18+25/4/2015, δακτυλιώθηκε, φωτογραφίες, (T.Fransson, T.Kolehmainen, Δ.Χατζηδάκης). Ροδόπη, Ισμαρίδα, 1 άτομο, 22/9/2015, φωτογραφίες, (Δ.Κοκκινίδης). Άρτα, Στρογγυλή, 1 θηλυκό πρώτου χειμώνα, 5/11/2015, δακτυλιώθηκε, φωτογραφίες, (ΕΚΔΠ). 5
Λευκόλαιμο Αηδόνι Irania gutturalis Λέσβος, Μελάδια, 1 ενήλικο αρσενικό και 1 ενήλικο θηλυκό, 5/5/1996, φωτογραφία, (M.Coller, C.Lyons, J.Lyons, J.Hodgson). Λέσβος, Αγία Παρασκευή, 2 ενήλικα αρσενικά και 2 ενήλικα θηλυκά, φωτογραφίες, 30/4-28/5/2001, (M.Foord, P.Sterry, Τ.Ακριώτης, Ν.Καρδακάρη, Α.Ακριώτη, Μ.Αλούπη). Λέσβος, Αγία Παρασκευή, 1 ενήλικο αρσενικό, 18/5/2002, (Τ.Ακριώτης). Ιβηρικός Δεντροφυλλοσκόπος Phylloscopus ibericus Μεσσηνία, Ταΰγετος, 1 ενήλικο αρσενικό, 21/6/2010, αρχεία ήχου, (T.Stalling, D.Stalling). Αυτή είναι η 1 η παρατήρηση για το είδος στην Ελλάδα. Το είδος αποτελεί το 450 ο επίσημα καταγεγραμμένο είδος της Ελληνικής Ορνιθοπανίδας. Ροδόσπιζα Carpodacus erythrinus Λέσβος, Χρούσος, 1 ενήλικο θηλυκό, 21/4/2015, φωτογραφία, (I.Lewington). Λέσβος, Τσικνιάς, 1 ενήλικο θηλυκό, 1/5/2015, (A.J.Swann). Λέσβος, Μόλυβος, 1 ενήλικο αρσενικό, 7/5/2015, (A.Brenchley, I.Spence). Λέσβος, Γαβαθάς, 1 ενήλικο αρσενικό, 7/5/2015, φωτογραφία, (R.Hopkinson, P.Allison). Χιονοτσίχλονο Plectrophenax nivalis nivalis Δράμα, Φαλακρό, 3 ενήλικα αρσενικά, 21/12/2014-4/1/2015, φωτογραφίες, (Κ.Καπουργάς, Δ.Χαϊτίδου, Α.Τσαφώνης, Α.Τσιλιανίδης, Χ.Τσιλιανίδης, Α.Τσαφώνης, Ε.Βάρσου, Κ.Καρακατσάνης, Β.Τρίγκου, Γ.Σουρβάς, Π.Μαντζουράτου, Δ.Κουτσαύτης, Μ.Κουτσαύτης, Δ.Κοκκινίδης). Θεσσαλονίκη, Δέλτα Αξιού, 1 αρσενικό πρώτου χειμώνα, 6-17/1/2015, φωτογραφίες, (Ο.Τζημούλης, Γ.Γουτακόλης, Δ.Καρακόλης, Μ.Κατσαούνης, Σ.Βασιλειάδης, Α.Τσιλιανίδης, Λ.Παρασκευόπουλος, Ι.Μαρκιανός). Πριν από τις παρατηρήσεις αυτές υπήρχαν 7 καταγραφές του είδους στην Ελλάδα. II. Παρατηρήσεις ειδών που εγκρίθηκαν από την Επιτροπή, περιλαμβάνονται στην Κατηγορία Α αλλά δεν είναι σπάνια είδη Οι ακόλουθες παρατηρήσεις εγκρίθηκαν, αλλά τα είδη που καταγράφηκαν δεν περιλαμβάνονται στον Κατάλογο των Σπάνιων Πουλιών της Ελλάδας. Σε κάθε περίπτωση ακολουθεί ένα επεξηγηματικό κείμενο: Κύκνος Cygnus olor Έβρος, Δέλτα Έβρου, 5.360 άτομα, 28/1/2015, (Π.Ιωαννίδης, Ε.Μακρυγιάννη). Η καταμέτρηση αυτή αποτελεί εντυπωσιακή συνάθροιση του είδους στην Ελλάδα. Νανόκυκνος Cygnus columbianus bewickii 6
Σέρρες, Κερκίνη, 1 άτομο, 22-24/1/1999, (Θ.Ναζηρίδης, Π.Μπίρτσας, Β.Φιλίππου, Ό.Μασλαρινού, H.Soikelli, J.Korhonen, Μ.Δαβής). Έβρος, Δέλτα Έβρου, 3.645 άτομα, 28/1/2015, (Π.Ιωαννίδης, Ε.Μακρυγιάννη). Έβρος, Δέλτα Έβρου, 4.200 άτομα, 22/2/2015, (D.Vangeluwe). Το είδος έχει διαγραφεί πρόσφατα από τον Κατάλογο των Σπάνιων Πουλιών της Ελλάδα, αλλά η καταμέτρηση 4.200 ατόμων στον Έβρο αποτελεί την ανώτερη μέτρηση του είδους στην Ελλάδα. Αγριόκυκνος Cygnus cygnus Έβρος, Δέλτα Έβρου, 1.170 άτομα, 28/1/2015, (Π.Ιωαννίδης, Ε.Μακρυγιάννη). Η καταμέτρηση αυτή αποτελεί εντυπωσιακή συνάθροιση του είδους στην Ελλάδα. Κοκκινόχηνα Branta ruficollis Ροδόπη, Αρωγή, 1 άτομο, 28/1/1996, (Θ.Ναζηρίδης, Β.Τερζής, H.Jerrentrup). Ηράκλειο, Λιμάνι, 1 άτομο, 15/1/1997, (Μ.Δρετάκης). Έβρος, Δέλτα Έβρου, 620 άτομα, 17/1/1997, (Γ.Χανδρινός, Γ.Κονδύλης, Σ.Κλαδαρά). Σέρρες, Κερκίνη, 18 άτομα, 17-20/1/1997, (Θ.Ναζηρίδης, Α.Σφουγγάρης, P.Lampila, V.Kälviäinen). Έβρος, Δέλτα Έβρου, 750 άτομα, 18/1/1997, (Γ.Χανδρινός, Γ.Κονδύλης, Σ.Κλαδαρά). Καβάλα, Δέλτα Νέστου, 1 άτομο, 21+23/1/1997, (Θ.Ναζηρίδης, Μ.Παναγιωτοπούλου, Β.Hallmann, Ι.Δεληγιάννης, P.Lampila, V.Kälviäinen, Η.Jerrentrup). Έβρος, Δέλτα Έβρου, 16 άτομα, 12+13/1/2000, (Γ.Χανδρινός, Σ.Κλαδαρά, Π.Μαλκόπουλος). Σέρρες, Κερκίνη, 2 άτομα, 22+26/1/2001, (Θ.Ναζηρίδης, Π.Μπίρτσας, Ό.Μασλαρινού). Μεσσηνία, Διβάρι, 2 ενήλικα, 12/1/2002, φωτογραφία, (A.Bonetti). Αιτωλοακαρνανία, Θολή, 3 άτομα, 15/1/2002, (Φ.Περγαντής). Έβρος, Δέλτα Έβρου, 400 άτομα, 16/1/2002, (Γ.Χανδρινός, Χ.Αλιβιζάτος). Λήμνος, Χορταρόλιμνη, 45 άτομα, 22/1/2002, (Ι.Τσουγκράκης, Σ.Καραμπατάκη). Ηράκλειο, Θράψανο, 1 ανώριμο, 24/1/2002, φωτογραφία, (Μ.Δρετάκης). Σέρρες, Κερκίνη, 111 άτομα, 26/1/2002, (Θ.Ναζηρίδης, Π.Μπίρτσας, Ό.Μασλαρινού, Μ.Δαβής, Χ.Καλαϊτζής). Κιλκίς, Δοϊράνη, 2 άτομα, 27/1/2002, (Θ.Ναζηρίδης, Π.Μπίρτσας, Ό.Μασλαρινού, Μ.Δαβής, Χ.Καλαϊτζής). Το είδος έχει διαγραφεί πρόσφατα από τον Κατάλογο των Σπάνιων Πουλιών της Ελλάδας. Σταχτόπαπια Aythya marila Αιτωλοακαρνανία, Τριχωνίδα, 2 ενήλικα αρσενικά, 17/1/1996, (Κ.Παπακωνσταντίνου, Ι.Ρουσόπουλος, A.Bonetti, Ν.Καρδακάρη). Αχαΐα, Πρόκοπος, 1 ενήλικο αρσενικό, 22/1/1998, (Κ.Παπακωνσταντίνου). Καβάλα, Εράτεινο, 1 άτομο, 25/1/1998, (Θ.Ναζηρίδης, Α.Σφουγγάρης). Θεσσαλονίκη, Δέλτα Γαλλικού, 3 άτομα, 17/1/1999, (Κ.Ιώβη, Π.Κουράκλη, Γ.Φωτιάδης, Δ.Χουβαρδάς). 7
Αχαΐα, Πρόκοπος, 1 ενήλικο θηλυκό, 28/1/1999, (Κ.Παπακωνσταντίνου, Κ.Μισιακός). Το είδος έχει διαγραφεί πρόσφατα από τον Κατάλογο των Σπάνιων Πουλιών της Ελλάδας. Κηλιδοβούτι Gavia stellata Καβάλα, Δέλτα Νέστου, 1 άτομο, 21+23/1/1997, (Θ.Ναζηρίδης, Β.Hallmann, Μ.Παναγιωτοπούλου, Ι.Δεληγιάννης, P.Lampila, V.Kälviäinen, Η.Jerrentrup). Καβάλα, Κεραμωτή, 1 άτομο, 22/1/1997, (Β.Hallmann, Θ.Ναζηρίδης, Μ.Παναγιωτοπούλου, Ι.Δεληγιάννης, P.Lampila, V.Kälviäinen). Αχαΐα, Άραξος, 2 άτομα, 18/1/2002, (Κ.Παπακωνσταντίνου). Το είδος έχει διαγραφεί πρόσφατα από τον Κατάλογο των Σπάνιων Πουλιών της Ελλάδας. Γελαδάρης Bubulcus ibis Κεφαλλονιά, Λιβάδι, 1 ενήλικο, 10+11/5/2003, (J.Phillips, V.Phillips). Θεσπρωτία, Πρασούδι, 21 άτομα, 20/5/2009, φωτογραφία, (Ι.Γαστεράτος). Θεσπρωτία, Πρασούδι, 7 άτομα, 3/6/2009, φωτογραφίες, (Ι.Γαστεράτος). Το είδος έχει διαγραφεί πρόσφατα από τον Κατάλογο των Σπάνιων Πουλιών της Ελλάδας. Πορφυροτσικνιάς Ardea purpurea Αιτωλοακαρνανία, Κλείσοβα, 1 ανήλικο πρώτου χειμώνα, 4/12/2015, φωτογραφία, (Β.Γιαννακούρης, Κ.Γιαννακούρης). Αυτή η καταγραφή αποτελεί μία από τις λίγες γνωστές χειμερινές καταγραφές του είδους στην Ελλάδα. Στικταετός Aquila clanga fulvescens Σέρρες, Κερκίνη, 1 άτομο, 12/11/2015, φωτογραφία, (Β.Γιαννακούρης). Ο συγκεκριμένος τύπος (ποικιλία) παρατηρείται σπανίως στην Ελλάδα. Καλαμοκανάς Himantopus himantopus Αιτωλοακαρνανία, Αλυκές Μεσολογγίου, 6 άτομα, 19/12/2015, φωτογραφία, (Β.Γιαννακούρης, Κ.Γιαννακούρης). Αυτή η καταγραφή αποτελεί μία από τις λίγες γνωστές χειμερινές καταγραφές του είδους στην Ελλάδα. Ερημοσφυριχτής Charadrius leschenaultii Έβρος, Απαλός, 1 ανήλικο πρώτου χειμώνα, 22/2/2015, φωτογραφίες, (Ν.Προμπονάς, Σ.Βασιλειάδης, Δ.Ζάχος, Δ.Κοκκινίδης, D.Vangeluwe). Χαλκιδική, Άγιος Μάμας, 1 ενήλικο, 3/3/2015, φωτογραφίες, (Π.Καραγιάννη). 8
Το είδος έχει διαγραφεί πρόσφατα από τον Κατάλογο των Σπάνιων Πουλιών της Ελλάδας. Κοκκινοσκαλίδρα Calidris canutus Έβρος, Δέλτα Έβρου, 1 ενήλικο και 1 ανήλικο πρώτου χρόνου, 17/9/1994, δακτυλιώθηκαν, (ΕΚΔΠ). Ξάνθη, Πόρτο Λάγος, 58 άτομα, 26/1/1996, (Θ.Ναζηρίδης, Β.Τερζής, H.Jerrentrup). Έβρος, Δέλτα Έβρου, 6 άτομα, 17/1/1997, (Γ.Χανδρινός, Γ.Κονδύλης, Σ.Κλαδαρά). Ξάνθη, Πόρτο Λάγος, 10 άτομα, 25/1/1997, (Θ.Ναζηρίδης, Μ.Παναγιωτοπούλου). Αιτωλοακαρνανία, Κλείσοβα, 12 άτομα, 18/1/1998, (Φ.Περγαντής). Ξάνθη, Λάφρη και Λαφρούδα, 36 άτομα, 28/1/1998, (H.Jerrentrup, Μ.Παναγιωτοπούλου, Β.Τερζής, Ι.Δεληγιάννης, A.Hollerbach, H.Källander). Άρτα, Τσουκαλιό, 20 άτομα, 18/11/1998, φωτογραφία, (Ι.Ρουσόπουλος). Ξάνθη, Λάφρη, 7 άτομα, 19/1/1999, (Μ.Παναγιωτοπούλου). Έβρος, Δέλτα Έβρου, 6 άτομα, 18+19/1/2001, (Γ.Χανδρινός, Χ.Αλιβιζάτος). Ξάνθη, Λάφρη, 5 άτομα, 21/1/2001, (Μ.Παναγιωτοπούλου, Σ.Υφαντής). Κεφαλλονιά, Λιβάδι, 1 ενήλικο, 10/5/2003, (J.Phillips, V.Phillips). Το είδος έχει διαγραφεί πρόσφατα από τον Κατάλογο των Σπάνιων Πουλιών της Ελλάδας. Κιτρινοσουσουράδα Motacilla flava beema Αντικύθηρα, Άσπρος Κάβος, 3 ενήλικα αρσενικά, 19/4/2011, φωτογραφίες, (Α.Χριστόπουλος). Το συγκεκριμένο υποείδος παρατηρείται σπανίως στην Ελλάδα. Κιτρινοσουσουράδα Motacilla flava xanthophrys Λέσβος, Καλλονή, 1 ενήλικο αρσενικό, 19/4/2009, φωτογραφία, (E.van Laar). Λέσβος, Καλλονή, 1 ενήλικο αρσενικό, 27/3/2010, φωτογραφία, (E.Foss). Λέσβος, Αρίσβη, 1 ενήλικο αρσενικό, 30/4/2011, φωτογραφία, (Χ.Βλάχος). Λέσβος, Σίγρι, 1 ενήλικο αρσενικό, 11/4/2015, φωτογραφία, (S.P.Dudley, P.Manning). Ο συγκεκριμένος τύπος (ποικιλία) έχει ακανόνιστη παρουσία στην Ελλάδα. Λευκοσουσουράδα Motacilla alba yarrellii Ηράκλειο, Ηράκλειο, 1 ενήλικο, 17+20/10/2015, φωτογραφίες, (Μ.Δρετάκης). Το συγκεκριμένο υποείδος παρατηρείται σπανίως στην Ελλάδα. Τσιχλοποταμίδα Acrocephalus arundinaceus Ηράκλειο, Μάλια, 1 ανήλικο πρώτου χειμώνα, 11/1/2015, δακτυλιώθηκε, φωτογραφία, (Μ.Νοΐδου, D.De Mesel). Αυτή η καταγραφή αποτελεί μία από τις λίγες γνωστές χειμερινές καταγραφές του είδους στην Ελλάδα. Αετομάχος Lanius collurio 9
Ροδόπη, Έλος, 1 ενήλικο αρσενικό, 22/12/2014, (Π.Πέτρου). Αυτή η καταγραφή αποτελεί μία από τις λίγες γνωστές χειμερινές καταγραφές του είδους στην Ελλάδα. ΙII. Παρατηρήσεις σπάνιων ειδών που εγκρίθηκαν από την Επιτροπή αλλά περιλαμβάνονται στην Κατηγορία E Οι ακόλουθες παρατηρήσεις εγκρίθηκαν, αλλά τα είδη που καταγράφηκαν είναι πολύ πιθανό να αποτελούν φυγάδες από αιχμαλωσία και δεν συμπεριλαμβάνονται στον Κατάλογο των Πουλιών της Ελλάδας: Λεύκωτος Πυκνόνωτος Pycnonotus leucotis Ηράκλειο, Αποσελέμης, 1 ενήλικο, 15/4/2009, φωτογραφία, (Μ.Ναλετάκη). Μεξικανική Ροδόσπιζα Carpodacus mexicanus Αττική, Άλιμος, 1 ενήλικο αρσενικό, 24/5/2015, φωτογραφίες, (Ν.Νέλλας). IV. Παρατηρήσεις σπάνιων ειδών που δεν εγκρίθηκαν από την Επιτροπή Οι ακόλουθες παρατηρήσεις απορρίφθηκαν από την Επιτροπή γιατί δεν δόθηκαν ικανοποιητικά στοιχεία και λεπτομέρειες που θα βοηθούσαν στη σωστή ταυτοποίηση των ειδών ή γιατί οφείλονται σε λανθασμένες αναγνωρίσεις: Βραχύραμφη Χήνα Anser brachyrhynchus Έβρος, Δέλτα Έβρου, 2 άτομα, 10/1/2015, φωτογραφίες. Σταχτόπαπια Aythya marila Θεσσαλονίκη, Βόλβη, 1 ενήλικο θηλυκό, 26/12/2015, φωτογραφίες. Χιονογερακίνα Buteo lagopus Μαγνησία, Κάρλα, 1 άτομο, 13/1/2013, φωτογραφίες. Αμμόχρωμος Στεπαετός Aquila rapax Σέρρες, Κερκίνη, 1 άτομο, 5/11/2015, φωτογραφίες. Ασημόγλαρος της Αρμενίας Larus armenicus Λέσβος, Γέρα, 1 ανώριμο τρίτου χρόνου, 22/4/2010, φωτογραφία. Φθιώτιδα, Αταλάντη, 1 ανώριμο δεύτερου χειμώνα, 17/2/2013, φωτογραφία. Θεσσαλονίκη, Δέλτα Γαλλικού, 1 ανήλικο πρώτου χειμώνα και 1 ανώριμο δεύτερου χειμώνα, 26/12/2013, φωτογραφίες. Θεσσαλονίκη, Δέλτα Γαλλικού, 1 ανήλικο πρώτου χειμώνα, 29/12/2013, φωτογραφίες. 10
Αττική, Σούνιο, 2 ανώριμα δεύτερου χρόνου, 5/4/2014, φωτογραφίες. Διπλοκελάδα Anthus richardi Ηράκλειο, Ηράκλειο, 1 άτομο, 9/1/2015. Ασιατικός Μαυρολαίμης Saxicola maurus variegatus Λέσβος, Σίγρι, 1 ανήλικο πρώτου χρόνου, 25/9/2015. V. Επαναξιολογήσεις παρατηρήσεων σπάνιων ειδών Οι ακόλουθες παρατηρήσεις επαναξιολογήθηκαν από την Επιτροπή γιατί προέκυψαν νέα στοιχεία και δεδομένα σχετικά με αυτές: Στεπαετός Aquila nipalensis Έβρος, Δέλτα Έβρου, 1 ανώριμο, 5/2/2010. H Επιτροπή επανεξέτασε (με βάση νέα στοιχεία) το έντυπο αναφοράς (ΕΑΟΠ, 2011) και αποφάσισε να μην κάνει δεκτή την παρατήρηση. Συνεπώς ο αριθμός των εμφανίσεων του Στεπαετού στην Ελλάδα διαμορφώνεται πλέον σε 44. Ξανθοκεφαλάς Lanius isabellinus phoenicuroides Αντικύθηρα, Μπατουδιανά, 1 ενήλικο θηλυκό, 15/5/2006. Η Επιτροπή επανεξέτασε (με βάση νέα στοιχεία) το έντυπο αναφοράς (ΕΑΟΠ,2007) και αποφάσισε να μην κάνει δεκτή την παρατήρηση. Συνεπώς ο αριθμός των εμφανίσεων του Ξανθοκεφαλά στην Ελλάδα διαμορφώνεται πλέον σε 8. Ροδόσπιζα Carpodacus erythrinus H Επιτροπή επανεξέτασε (με την βοήθεια ειδικών και με βάση νέα στοιχεία) όλες τις καταγραφές του είδους για το χρονικό διάστημα 1995-2015, καθώς υπήρχε η πιθανότητα σύγχισης με την Μεξικανική Ροδόσπιζα Carpodacus mexicanus. Αποφασίστηκε ομόφωνα να απορριφθεί το σύνολο των αθηναϊκών καταγραφών του είδους, όπως και η δακτυλίωση του ανήλικου πρώτου χρόνου στις 7/10/2008 στα Αντικύθηρα (σύνολο 19), διότι κατά πάσα πιθανότητα αφορούν Μεξικανικές Ροδόσπιζες. Συνεπώς ο αριθμός των εμφανίσεων της Ροδόσπιζας στην Ελλάδα διαμορφώνεται πλέον σε 26. VI. Διαγραφή ειδών από τον Κατάλογο των Σπάνιων Πουλιών της Ελλάδας Με βάση τις καταγραφές του BoG και των ετήσιων αναφορών της, η Επιτροπή 11
αποφάσισε την διαγραφή των ακόλουθων ειδών από τον Κατάλογο των Σπάνιων Πουλιών της Ελλάδας, γιατί συμπλήρωσαν τις 50 παρατηρήσεις: Χιονογερακίνα Buteo lagopus Στεπογέρακο Falco cherrug Γαλαζολαίμης Luscinia svecica VII. Συνολικά αποτελέσματα αξιολογήσεων Το 2015 αξιολογήθηκαν από την Επιτροπή 153 έντυπα αναφοράς. Εγκρίθηκαν 140 έντυπα για την κατηγορία A και 2 έντυπα για την κατηγορία E (ποσοστό 92.80%), ενώ δεν εγκρίθηκαν 11 έντυπα (ποσοστό 7.20%) για την κατηγορία A. VIII. Ευχαριστίες Η Επιτροπή ευχαριστεί τους ειδικούς που αναγράφονται παρακάτω (σε αλφαβητική σειρά) για την βοήθεια τους σε θέματα αναγνώρισης και την υποστήριξη: Comité de Rarezas de SEO/BirdLife Steve P. Dudley Thord Fransson Dirk De Mesel Tuomo Kolehmainen Χρήστος Μπαρμπούτης Δημήτρης Μπερτζελέτος Lars Svensson Rik Winters IX. Αναφορές AERC TAC, 2015: AERC TAC's Taxonomic Recommendations. Online version: http://www.aerc.eu/tac.html Dudley, S.P. 2016. Lesvos Birds 2015. Lesvos Birding. Website: http://lesvosbirding.com/bird-reports/lesvos-birds-2015/ Handrinos, G., & Akriotis, T., 1997: The Birds of Greece. Helm, A & C Black, London. Επιτροπή Aξιολόγησης Oρνιθολογικών Παρατηρήσεων, 2006: Ετήσια Αναφορά - 2005. Δικτυακή θέση: http://rarities.ornithologiki.gr/gr/eaop/annual_reports.htm Επιτροπή Aξιολόγησης Oρνιθολογικών Παρατηρήσεων, 2007: Ετήσια Αναφορά - 2006. Δικτυακή θέση: http://rarities.ornithologiki.gr/gr/eaop/annual_reports.htm 12
Επιτροπή Aξιολόγησης Oρνιθολογικών Παρατηρήσεων, 2008: Ετήσια Αναφορά - 2007. Δικτυακή θέση: http://rarities.ornithologiki.gr/gr/eaop/annual_reports.htm Επιτροπή Aξιολόγησης Oρνιθολογικών Παρατηρήσεων, 2009: Ετήσια Αναφορά - 2008. Δικτυακή θέση: http://rarities.ornithologiki.gr/gr/eaop/annual_reports.htm Επιτροπή Aξιολόγησης Oρνιθολογικών Παρατηρήσεων, 2010: Ετήσια Αναφορά - 2009. Δικτυακή θέση: http://rarities.ornithologiki.gr/gr/eaop/annual_reports.htm Επιτροπή Aξιολόγησης Oρνιθολογικών Παρατηρήσεων, 2011: Ετήσια Αναφορά - 2010. Δικτυακή θέση: http://rarities.ornithologiki.gr/gr/eaop/annual_reports.htm Επιτροπή Aξιολόγησης Oρνιθολογικών Παρατηρήσεων, 2012: Ετήσια Αναφορά - 2011. Δικτυακή θέση: http://rarities.ornithologiki.gr/gr/eaop/annual_reports.htm Επιτροπή Aξιολόγησης Oρνιθολογικών Παρατηρήσεων, 2013: Ετήσια Αναφορά - 2012. Δικτυακή θέση: http://rarities.ornithologiki.gr/gr/eaop/annual_reports.htm Επιτροπή Aξιολόγησης Oρνιθολογικών Παρατηρήσεων, 2014: Ετήσια Αναφορά - 2013. Δικτυακή θέση: http://rarities.ornithologiki.gr/gr/eaop/annual_reports.htm Επιτροπή Aξιολόγησης Oρνιθολογικών Παρατηρήσεων, 2015: Ετήσια Αναφορά - 2014. Δικτυακή θέση: http://rarities.ornithologiki.gr/gr/eaop/annual_reports.htm Το παρόν κείμενο, όταν χρησιμοποιείται, αναφέρεται ως εξής: Επιτροπή Αξιολόγησης Oρνιθολογικών Παρατηρήσεων, 2016: Ετήσια Αναφορά - 2015. Δικτυακή θέση: http://rarities.ornithologiki.gr/gr/eaop/annual_reports.htm ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΟΡΝΙΘΟΛΟΓΙΚΩΝ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΩΝ Πρόεδρος: Γιώργος Χανδρινός Γραμματέας: Νίκος Προμπονάς Μέλη: Κώστας Παπακωνσταντίνου, Μιχάλης Δρετάκης, Θόδωρος Κομηνός, Αποστόλης Χριστόπουλος, Μαρία Δημάκη Με την υποστήριξη της Ελληνικής Ορνιθολογικής Εταιρείας και του Ελληνικού Κέντρου Δακτυλίωσης Πουλιών. 13