429/A/2014 ΕΚΘΕΣΗ ΕΠΙΘΕΩΡΗΣΗΣ-ΕΛΕΓΧΟΥ Στη Διεύθυνση Δασών Αργολίδας

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΗΣ ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΣΗΣ ΚΑΙ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗΣ ΔΙΑΚΥΒΕΡΝΗΣΗΣ ΣΩΜΑ ΕΠΙΘΕΩΡΗΤΩΝ ΕΛΕΓΚΤΩΝ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ 429/A/2014 ΕΚΘΕΣΗ ΕΠΙΘΕΩΡΗΣΗΣ-ΕΛΕΓΧΟΥ Στη Διεύθυνση Δασών Αργολίδας ΠΡΟΪΣΤΑΜΕΝΗ ΕΠΙΘΕΩΡΗΤΗΣ ΕΛΕΓΚΤΗΣ Δ.Δ. Καλλιόπη Ξουρή ΕΠΙΘΕΩΡΗΤΗΣ ΕΛΕΓΚΤΗΣ Δ.Δ. Βαΐα Καραχλέ Εγκρίθηκε από την Επιτροπή Του άρθρου 4 παρ. 4 του Ν. 3613/2007 1

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ Αθήνα, Δεκέμβριος 2014 ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΗΣ ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΣΗΣ Α.Ε.: 429/Α/2014 ΚΑΙ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗΣ ΔΙΑΚΥΒΕΡΝΗΣΗΣ ΣΩΜΑ ΕΠΙΘΕΩΡΗΤΩΝ - ΕΛΕΓΚΤΩΝ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ A. ΓΕΝΙΚΑ ΕΚΘΕΣΗ ΕΠΙΘΕΩΡΗΣΗΣ ΕΛΕΓΧΟΥ 1. Εντολή επιθεώρησης-ελέγχου: Σ.Ε.Ε.Δ.Δ./Φ.2/7/1497/09.02.2011 και Σ.Ε.Ε.Δ.Δ./Φ.2/7/7218/17.06.2013. 2. Α.Π. αναφοράς/καταγγελίας: Η αριθ. Σ.Ε.Ε.Δ.Δ./15213/21.12.2010 αναφορά πολίτη, τα με αριθ. Σ.Ε.Ε.Δ.Δ./190/11.01.2011, Σ.Ε.Ε.Δ.Δ./1011/31.01.2011 έγγραφα του Γραφείου Υπουργού Εσωτερικών, Αποκέντρωσης και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης και τα με αριθ. Σ.Ε.Ε.Δ.Δ./340/14.01.2011 και Σ.Ε.Ε.Δ.Δ./1642/14.02.2011 έγγραφα του ΓΕΔΔ, με τα οποία απεστάλη η ίδια αναφορά στο Σ.Ε.Ε.Δ.Δ. Επίσης, το Πταισματοδικείο Τρίπολης, με το αριθ. Ε11/121/15.02.2012 έγγραφό του (καθώς και με σειρά επόμενων εγγράφων) ζήτησε από το Σ.Ε.Ε.Δ.Δ., σε εκτέλεση εισαγγελικής παραγγελίας, τη διενέργεια ελέγχου στη Διεύθυνση Δασών Αργολίδας, για το χρονικό διάστημα 2009-2010, που διετέλεσε Προϊστάμενος ο Παναγιώτης Λυμπερόπουλος, ως προς τα διαλαμβανόμενα στην προαναφερόμενη αναφορά του πολίτη. 3. Αντικείμενο ελέγχου: Η εξέταση της νομιμότητας πράξεων χαρακτηρισμού εκτάσεων ως δασικών ή μη, κείμενων στην ευρύτερη περιοχή του Δήμου Ερμιονίδας, νομού Αργολίδας, που εκδόθηκαν τα έτη 2009 και 2010 4. Αντικείμενο της παρούσας: Σύμφωνα με τα στοιχεία που τέθηκαν υπόψη μας από την ελεγχόμενη Υπηρεσία, κατά το έτος 2009 από τον Προϊστάμενο της Διεύθυνσης Δασών Παναγιώτη Λυμπερόπουλο, εκδόθηκαν συνολικά 147 πράξεις χαρακτηρισμού για εκτάσεις που βρίσκονται στην κτηματική περιφέρεια του (νυν) Δήμου Ερμιονίδας. Η παρούσα έκθεση αφορά στην αριθ. 4385/07.09.2009 πράξη χαρακτηρισμού. 5. Ελεγχόμενη Υπηρεσία: Διεύθυνση Δασών Αργολίδας 6. Εμπλεκόμενη Υπηρεσία: Πρώην Διεύθυνση Δασών Περιφέρειας Πελοποννήσου Β. ΝΟΜΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ Άρθρο 24 του Συντάγματος και ερμηνευτική δήλωση που προστέθηκε στο άρθρο αυτό με το Ψήφισμα της Ζ Αναθεωρητικής Βουλής των Ελλήνων: «Ως δάσος ή δασικό οικοσύστημα νοείται το οργανικό σύνολο άγριων φυτών με ξυλώδη κορμό πάνω στην αναγκαία επιφάνεια του εδάφους, τα οποία, μαζί με την εκεί συνυπάρχουσα χλωρίδα και πανίδα, αποτελούν μέσω της αμοιβαίας αλληλεξάρτησης και αλληλοεπίδρασής τους, ιδιαίτερη βιοκοινότητα (δασοβιοκοινότητα) και ιδιαίτερο φυσικό περιβάλλον (δασογενές). 2

Δασική έκταση υπάρχει όταν στο παραπάνω σύνολο η άγρια ξυλώδης βλάστηση, υψηλή ή θαμνώδης, είναι αραιά.», Ν. 998/1979 (ΦΕΚ 289/Α) «Περί προστασίας των δασών και των δασικών εν γένει εκτάσεων της Χώρας.», άρθρα 3, 14 και 46 Ν. 2690/1999 (ΦΕΚ 45/Α) «Κύρωση του κώδικα Διοικητικής διαδικασίας και άλλες διατάξεις», άρθρα 7 και 8 Ν. 3208/2003 (ΦΕΚ 303/Α) «Προστασία των δασικών οικοσυστημάτων, κατάρτιση δασολογίου, ρύθμιση εμπραγμάτων δικαιωμάτων επί δασών και δασικών εν γένει εκτάσεων και άλλες διατάξεις», άρθρα 1 και 12 Ν. 3242/2004 (ΦΕΚ 102/Α) «Ρυθμίσεις για την οργάνωση και λειτουργία της Κυβέρνησης, τη διοικητική διαδικασία και τους Ο.Τ.Α.», άρθρο 6 ΚΥΑ 113961/4192/13.11.2004 (ΦΕΚ 647/Β/24.05.2006) των Υπουργών Εσωτερικών, Δημόσιας Διοίκησης και Αποκέντρωσης και Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, «Παράταση προθεσμίας για την έκδοση Πράξεων Χαρακτηρισμού» «Για την έκδοση πράξεων χαρακτηρισμού που προβλέπονται στο αρθρ.14 ν. 998/1979, η προθεσμία παρατείνεται σε 12 μήνες λόγω των ιδιαίτερων συνθηκών που δυσχεραίνουν την απαιτούμενη κατά το νόμο αυτοψία γεωγραφική κατανομή σε σχέση με καιρικές συνθήκες για τις περιφέρειες Βορείου και Νοτίου Αιγαίου.Σε 12 μήνες επίσης για την περιφέρεια Αττικής λόγω της πληθώρας των αιτήσεων εξαιτίας της μη κατάρτισης του δασολογίου. Για τους ίδιους λόγους η προθεσμία παρατείνεται σε 6 μήνες για τις περιφέρειες Θεσσαλίας, Κεντρικής Μακεδονίας, Στερεάς Ελλάδας και την Διεύθυνση Δασών Αιτωλοακαρνανίας. Για τις υπόλοιπες περιφέρειες η προθεσμία παρατείνεται σε 3 μήνες.». Γ. ΔΙΑΠΙΣΤΩΣΕΙΣ Γ.1. ΓΕΝΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΕΥΡΥΤΕΡΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ Οι 147 πράξεις χαρακτηρισμού, τις οποίες εξέδωσε ο Διευθυντής Δασών Αργολίδας κατά το έτος 2009, αφορούν σε εκτάσεις κείμενες στην ευρύτερη περιοχή του Δήμου Ερμιονίδας (περιλαμβάνει τις Δημοτικές Ενότητες Κρανιδίου και Ερμιόνης) του νομού Αργολίδας όπως αυτές απεικονίζονται στο χάρτη που ακολουθεί (ΧΑΡΤΗΣ 1). 3

ΕΡΜΙΟΝΗ ΚΡΑΝΙΔΙ ΚΟΣΤΑ ΠΟΡΤΟ ΧΕΛΙ ΧΑΡΤΗΣ 1: Εποπτικός χάρτης της ευρύτερης περιοχής της Ερμιονίδας, στον οποίο εμφανίζονται οι θέσεις των εκτάσεων, για τις οποίες εκδόθηκαν πράξεις χαρακτηρισμού το έτος 2009. Στην εδαφική έκταση του ως άνω Δήμου, ο οποίος από τη δεκαετία του 1960 και εντεύθεν αποτελεί θέρετρο και προσφιλή τουριστικό προορισμό, περιλαμβάνονται οικιστικές περιοχές, τουριστικές εγκαταστάσεις, δάση, δασικές εκτάσεις και γεωργικές καλλιέργειες. Από την εξέταση του φωτογραφικού υλικού (στερεοσκοπική παρατήρηση επί ζευγών αεροφωτογραφιών ετών λήψης 1945 και 1960, παρατήρηση ορθοφωτοχαρτών κ.ά.), που μας διατέθηκε από την ελεγχόμενη Υπηρεσία και από τις διαπιστώσεις του επιτόπιου ελέγχου, προέκυψε ότι ήδη από το έτος 1960 υπήρξε διαφοροποίηση (σε σχέση με το έτος 1945) των εκτάσεων, κυρίως λόγω της διάνοιξης δρόμων και της ανέγερσης κτισμάτων, κατά θέσεις. Σημαντική δε οικιστική ανάπτυξη παρατηρείται από το φωτογραφικό υλικό του έτους 1996 και εντεύθεν. Από τους ορθοφωτοχάρτες 1996 παρατηρείται, επίσης, τόσο η αύξηση της δασοκάλυψης στην περιοχή, όσο και η επέμβαση σε εκτάσεις, που δεν έφεραν κατά το παρελθόν ίχνη καλλιέργειας, με την εγκατάσταση συστηματικών καλλιεργειών. Ως προς την ανάπτυξη της δασικής βλάστησης στην εν λόγω περιοχή, χαρακτηριστικά είναι τα αναφερόμενα στην από 05.11.2009 εισήγηση του (τότε) Προϊσταμένου της Διεύθυνσης Δασών Περιφέρειας Πελοποννήσου (βλ. φάκελο της αριθ. 4876/2009 πράξης χαρακτηρισμού) σύμφωνα με τα οποία «η τάση εξάπλωσης της χαλεπίου πεύκης στην περιοχή είναι σχεδόν καθολική», γεγονός το οποίο επιβεβαιώθηκε από τους διενεργηθέντες επιτόπιους ελέγχους (ως αναφέρεται κατωτέρω). Το κυρίαρχο, λοιπόν, δασοπονικό είδος της περιοχής, είναι η χαλέπιος πεύκη (Pinus halepensis), ενώ παράλληλα διαπιστώθηκε η ανάπτυξη κι άλλων δασικών ειδών όπως, αρκεύθου (Juniperus phoenicea), ασπαλάθου (Calycotome villosa), σχίνου (Pistacia lentiscus), αγριελιάς (Olea europaea var. silvestris) και κατά θέσεις πρίνου ή πουρναριού (Quercus coccifera). Κατά τον επιτόπιο έλεγχο διαπιστώθηκε η ύπαρξη, κατά θέσεις, εγκαταλειμμένων ελαιοδένδρων, στα οποία έχει αναπτυχθεί υπόροφος από δασική βλάστηση, ενώ παράλληλα υφίστανται και ίχνη που φανερώνουν προγενέστερες καλλιέργειες (για παράδειγμα παλιές «πεζούλες»). 4

Το ανάγλυφο της περιοχής είναι ποικίλο και αφορά σε επίπεδα εδάφη, σε υψόμετρο στη μέση στάθμη της θάλασσας, αλλά και σε εδάφη σε φυσικές λοφώδεις διαμορφώσεις ή ακόμα και σε ορεινές θέσεις. Γ.2. ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΠΟΥ ΕΞΕΤΑΣΤΗΚΑΝ ΚΑΙ ΛΟΙΠΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ ΤΟΥ ΚΛΙΜΑΚΙΟΥ Για την εκτέλεση της ως άνω εντολής και όσον αφορά την υπό εξέταση με την παρούσα πράξη χαρακτηρισμού εξετάσθηκαν: i) τα στοιχεία του φακέλου της πράξης και ii) το αεροφωτογραφικό υλικό (ζεύγη αεροφωτογραφιών και ορθοφωτοχάρτες), το οποίο εστάλη στο Σ.Ε.Ε.Δ.Δ. από την ελεγχόμενη Υπηρεσία 1. Στις 18.02.2014 έως τις 20.02.2014 διενεργήθηκε, παρουσία του Προϊσταμένου της Διεύθυνσης Δασών Αργολίδας, Βαρδάκα Ευάγγελου, επιτόπιος έλεγχος προκειμένου να διαπιστωθεί η σημερινή μορφή της έκτασης και των ευρύτερων γειτονικών της, καθώς η μορφή που παρουσιάζουν οι όμορες εκτάσεις, σε συνδυασμό με τη μορφή που παρουσίαζαν κατά το παρελθόν, παρέχει πληροφορία ως προς την ύπαρξη ή μη ενιαίου δασογενούς περιβάλλοντος, αλλά και ως προς την ενδεχόμενη διάσπασή του από τυχόν εκχερσώσεις. Στα φωτογραφικά αποσπάσματα που παρατίθενται στην παρούσα έχει σημειωθεί το περίγραμμα της έκτασης για την οποία εκδόθηκε η υπό εξέταση πράξη, όπως εστάλη στο Σ.Ε.Ε.Δ.Δ. από την ελεγχόμενη Υπηρεσία. Γ.3. Αριθ. 4385/07.09.2009 πράξη χαρακτηρισμού 4385/2009 πράξη χαρακτηρισμού Εικόνα 1: Θέση της έκτασης για την οποία εκδόθηκε η αριθ. 4385/2009 πράξη χαρακτηρισμού Κατόπιν αίτησης που υπέβαλε πολίτης, για το χαρακτηρισμό έκτασης εμβαδού 24.864,05 τ.μ. στη θέση «Ασπρόχωμα» του Δημοτικού Διαμερίσματος Ερμιόνης του Δήμου Ερμιόνης ο Προϊστάμενος της Διεύθυνσης Δασών Αργολίδας Παναγιώτης Λυμπερόπουλος εξέδωσε την ως άνω πράξη χαρακτηρισμού για έκταση εμβαδού 24.864,05 τ.μ. στην ως άνω θέση. 1 Με το αριθ. 73856/2486/04.09.2014 έγγραφο, η Διεύθυνση Δασών Αργολίδας απέστειλε στο Σ.Ε.Ε.Δ.Δ. τα εξής ζεύγη αεροφωτογραφιών: 9086 036-037-038, 9086 135-136-137-138-139-140-141-142-143, 9082 079-080 (έτους λήψης 1945) και R3 302-303, R2 200-201-202, R21 2002-2003-2004-2005-2006-2007-2008, R21 2023-2024, R23 2158-2159-2160-2161-2162-2163-2164-2165-2166-2167 (έτους λήψης 1960) και με το αριθ. 76747/2640/11.09.2014 έγγραφο, η Διεύθυνση Δασών Αργολίδας απέστειλε στο Σ.Ε.Ε.Δ.Δ. τις εξής αεροφωτογραφίες: 9086 035 (έτους λήψης 1945) και R41 2001, R21 2025-2026 (έτους λήψης 1960). 5

Με την αίτησή του ο πολίτης προσκόμισε το αριθ. 10280/11.08.1986 συμβόλαιο αγοραπωλησίας αγρού, σύμφωνα με το οποίο είχε αποκτήσει την κυριότητα «συνολικής εκτάσεως 23.551,00 τ.μ. [τμήμα εμβαδού 4.011,00 τ.μ. και τμήμα εμβαδού 19.540,00 τ.μ.]» στην ως άνω θέση 2. Με την ως άνω πράξη χαρακτηρίστηκε: 1) Τμήμα ΙΑ εμβαδού 18.420,11 τ.μ. και Τμήμα ΙΙ εμβαδού 4.044,62 τ.μ. [συνολικό εμβαδό 22.464,73 τ.μ.] ως «γεωργικώς καλλιεργούμενες», αφού υπήχθησαν στις διατάξεις του άρθρου 3 παρ. 6 α του Ν.998/1979 και 2) Τμήμα ΙΒ εμβαδού 2.399,32 τ.μ. ως «δασική έκταση», αφού υπήχθη στις διατάξεις του άρθρου 3 παρ. 2 και 3β του Ν.998/1979, όπως αντικαταστάθηκαν με το αρ. 1 παρ. 1 του Ν. 3208/2003. Η πράξη αυτή βασίστηκε στην από 31.08.2009, απαιτούμενη από τις διατάξεις του άρθρου 14 του ν. 998/79, εισήγηση της δασολόγου της Διεύθυνσης Δασών Αργολίδας, Μοιρασγεντή Μαρίας 3, συζύγου του τότε Προϊσταμένου της ελεγχόμενης Υπηρεσίας, που εξέδωσε την πράξη χαρακτηρισμού. Στην εισήγηση αυτή, αναφερόταν ότι: α) διενεργήθηκε αυτοψία σε έκταση, η οποία διαχωρίζεται σε δύο τμήματα, στο τμήμα Ι εμβαδού 20.819,43 τ.μ. και τμήμα ΙΙ εμβαδού 4.044,62 τ.μ. Το τμήμα ΙΙ είναι αγροτικής μορφής (ελαιώνας) και το τμήμα Ι διαχωρίζεται στο τμήμα ΙΑ εμβαδού 18.420,11 τ.μ., το οποίο είναι αγροτικής μορφής (ελαιώνας) και στο τμήμα ΙΒ εμβαδού 2.399,32 τ.μ., το οποίο καλύπτεται από δασική βλάστηση (κυρίως σχίνο, πουρνάρι, ασπάλαθο, άρκευθο και αγριελιά) σε ποσοστό 50-60%. Εντός του τμήματος ΙΒ παρατηρούνται κατά θέσεις βραχώδεις εξάρσεις και συνορεύει με ευρύτερη έκταση διεπόμενη από τις διατάξεις της δασικής νομοθεσίας, β) πραγματοποιήθηκε φωτοερμηνεία ζευγών αεροφωτογραφιών ετών λήψης 1945 και 1960, κατά τα οποία τα τμήματα ΙΑ και ΙΙ εμφανίζονται αγροτικής μορφής και το τμήμα ΙΒ το έτος 1945 καλύπτεται από δασική βλάστηση σε ποσοστό 30-40% και το έτος 1960 σε ποσοστό 35-45% και γ) η έκταση του Τμήματος ΙΑ εμβαδού 18.420,11 τ.μ. και του Τμήματος ΙΙ εμβαδού 4.044,62 τ.μ. [συνολικό εμβαδό 22.464,73 τ.μ.] ενέπιπτε στις διατάξεις του άρθρου 3 παρ. 6 α του Ν.998/1979, δηλαδή γεωργικώς καλλιεργούμενη, και η έκταση του Τμήματος ΙΒ εμβαδού 2.399,32 τ.μ. ενέπιπτε στις διατάξεις του άρθρου 3 παρ. 2 και 3β του Ν.998/1979, όπως αντικαταστάθηκαν με το αρ. 1 παρ. 1 του Ν. 3208/2003, δηλαδή δασική έκταση. Από την εξέταση του αεροφωτογραφικού υλικού που διενήργησε το κλιμάκιο του Σ.Ε.Ε.Δ.Δ., προέκυψαν τα ακόλουθα: Έτος 1945 (εξέταση του αριθ. 9086 037-038 ζεύγους αεροφωτογραφιών): α) Για τα τμήματα ΙΑ και ΙΙ: Το ανάγλυφο της περιοχής εντός της οποίας βρίσκονται τα τμήματα αυτά φαίνεται ήπιο. Η απεικόνιση παρουσιάζει χρωματικό τόνο γκρι ανοικτό και υφή απαλή. Διακρίνονται μεμονωμένα άτομα ψηλής ξυλώδους βλάστησης, τα οποία δεν παρουσιάζουν κανονική κατανομή. Επιπλέον, στο τμήμα ΙΑ, διακρίνονται δύο σειρές ατόμων ψηλής ξυλώδους βλάστησης σε βαθμίδες. Η 2 Στον εν λόγω τίτλο αναφερόταν επίσης ότι «Εις την πωλήτριαν ολόκληρα τα ως άνω περιγραφόμενα αγροτεμάχια είχον περιέλθει εκ κληρονομίας παρά του κατά την 23 ην Ιουνίου 1937 αποβιώσαντος πατρός της και ην κληρονομίαν είχεν από της περιελεύσεώς της και άτινα αγροτικά ακίνητα ενέμετο και ενεργούσα επ αυτών απάσας τας διακατοχικάς πράξεις νομίμως τίτλω, ως και εκ της τακτικής άλλως εκτάκτου χρησικτησίας» 3 Σύμφωνα με την αριθ. 3365/16.05.2008 απόφαση του Προϊσταμένου της Διεύθυνσης Δασών Αργολίδας, με την οποία ορίσθηκαν οι περιοχές ευθύνης των δασολόγων της Υπηρεσίας, στη συγκεκριμένη δασολόγο ανατέθηκε ως «περιοχή εφαρμογής αρμοδιοτήτων ευθύνης και εποπτείας εκτάσεων διεπόμενων από τις διατάξεις της δασικής νομοθεσίας» οι τότε Δήμοι Κρανιδίου και Ερμιόνης (μετά την ισχύ του «Καλλικράτη» Δήμος Ερμιονίδας). 6

συνολική εικόνα της έκτασης συνηγορεί υπέρ της διενέργειας ανθρωπογενούς επεμβάσεως εντός αυτής. β) Για το τμήμα ΙΒ: Το ανάγλυφο της περιοχής εντός της οποίας βρίσκεται το τμήμα αυτό φαίνεται μέτριο. Η απεικόνιση παρουσιάζει τόνο γκρι σκούρο και υφή χονδροειδή. Εντός του τμήματος, παρατηρείται ψηλή και χαμηλή ξυλώδης βλάστηση, η οποία δεν παρουσιάζει κανονική κατανομή, σε ποσοστό μεγαλύτερο του 50%. Η εν λόγω βλάστηση παρουσιάζει μορφή όμοια με τη βλάστηση των όμορων εκτάσεων, οι οποίες σύμφωνα και με την εισήγηση της δασολόγου αφορούν σε «ευρύτερη έκταση διεπόμενη από τις διατάξεις της δασικής νομοθεσίας», με τις οποίες βρίσκεται σε σχέση αλληλεπίδρασης και αλληλεξάρτησης, συνιστώντας έτσι ενιαίο δασογενές περιβάλλον. Εικόνα 2: Απόσπασμα ορθοφωτοχάρτη έτους 1945 με απεικόνιση της έκτασης για την οποία εκδόθηκε η αριθ. 4385/2009 πράξη χαρακτηρισμού. Έτος 1960 (εξέταση του αριθ. R21 2003-2004 ζεύγους αεροφωτογραφιών): Ομοίως ως το προηγούμενο έτος. Έτος 1996 (παρατήρηση ορθοφωτοχάρτη): Ομοίως ως τα προηγούμενα έτη. Επιπλέον, το έτος αυτό, παρατηρείται η διάνοιξη δρόμου, η οποία χωρίζει την έκταση στα τμήματα Ι και ΙΙ, όπως αποτυπώνεται και στο θεωρημένο από το Διευθυντή Δασών τοπογραφικό διάγραμμα, αλλά και η εξάπλωση της δασικής βλάστησης του τμήματος ΙΒ προς το τμήμα ΙΑ, με συνέπεια την αύξηση του εμβαδού της εδαφικής επιφάνειας που καλύπτεται από δασική βλάστηση σε σχέση την αντίστοιχη των ετών 1945 και 1960. 7

Εικόνα 3: Απόσπασμα ορθοφωτοχάρτη έτους 1996 με απεικόνιση της έκτασης (κόκκινο περίγραμμα) για την οποία εκδόθηκε η αριθ. 4385/2009 πράξη χαρακτηρισμού. Με κίτρινο περίγραμμα εμφανίζεται η έκταση εμβαδού 3.200,00 τ.μ. περίπου, στην οποία εξαπλώθηκε η δασική βλάστηση της όμορης δασικής έκτασης Έτος 2007 (παρατήρηση δορυφορικών λήψεων από «ανοιχτή» διαδικτυακή εφαρμογή θέασης) και Έτος 2013 (παρατήρηση δορυφορικών λήψεων από «ανοιχτή» διαδικτυακή εφαρμογή θέασης): Ομοίως ως τα προηγούμενα έτη. Στο τμήμα ΙΑ εμφανίζεται η ανάπτυξη μεμονωμένων ατόμων δασικής βλάστησης, όπως προέκυψε και από τον επιτόπιο έλεγχο. Εικόνα 4: Απόσπασμα δορυφορικής λήψης έτους 2007 με απεικόνιση της έκτασης για την οποία εκδόθηκε η αριθ. 4385/2009 πράξη χαρακτηρισμού Εικόνα 5: Απόσπασμα δορυφορικής λήψης έτους 2013 με απεικόνιση της έκτασης για την οποία εκδόθηκε η αριθ. 4385/2009 πράξη χαρακτηρισμού Κατά τον επιτόπιο έλεγχο, αφού υποδείχθηκαν, από τον Προϊστάμενο της Διεύθυνσης Δασών, Βαρδάκα Ευάγγελο, επί του εδάφους, τα όρια των τμημάτων ΙΙ, ΙΑ και ΙΒ της έκτασης των 24.864,05 τ.μ., διαπιστώθηκαν τα ακόλουθα: - η έκταση κείται επί λοφώδους περιοχής και εκτείνεται σε δύο εδαφικά επίπεδα, - το τμήμα ΙΙ, βρίσκεται επί επίπεδου εδάφους και εντός αυτού φύονται ελαιόδενδρα μεγάλης ηλικίας. 8

- τα τμήματα ΙΑ και ΙΒ βρίσκονται επί επικλινούς εδάφους. Στο τμήμα ΙΑ εμφανίζονται, κατά θέσεις, λίθοι, υφίστανται παλιές βαθμίδες, παλαιά ελαιόδεντρα, αλλά επιπλέον, σε τμήμα εμβαδού 3.200,00 τ.μ., το οποίο εφάπτεται του τμήματος ΙΒ (στα δυτικά του ΙΒ), έχει αναπτυχθεί δασική βλάστηση (αποτελούμενη από άτομα σχίνου και αρκεύθου), σε ποσοστό μεγαλύτερο του 60%. Το τμήμα ΙΒ και η επέκταση αυτού, εμβαδού 3.200,00 τ.μ. περίπου, όπως παρατηρήθηκε στο φωτογραφικό υλικό, φέρει πετρώδες έδαφος και δασική βλάστηση, αποτελούμενη από άτομα σχίνου, αρκεύθου, ασπαλάθου και πουρναριού, σε ποσοστό μεγαλύτερο του 60% και είναι όμορο ευρύτερης δασικής έκτασης. - οι όμορες εκτάσεις είναι: i) για το τμήμα Ι: α) προς βόρεια, καλλιεργούμενη έκταση, β) προς νότια, εδαφικό τμήμα με δασική βλάστηση και τμήμα με έκταση καλλιεργούμενη, γ) προς ανατολικά, με καλλιεργούμενη έκταση και με δασική έκταση και δ) προς δυτικά, με δρόμο και εκείθεν με καλλιεργούμενες εκτάσεις. ii) για το τμήμα ΙΙ: πανταχόθεν με καλλιεργούμενες εκτάσεις. Κατόπιν των ανωτέρω και ιδιαίτερα λαμβάνοντας υπόψη ότι: τουλάχιστον από το έτος 1996 και εντεύθεν εδαφικό τμήμα εμβαδού 3.200,00 τ.μ., περίπου, που χαρακτηρίστηκε ως γεωργικώς καλλιεργούμενη έκταση, έφερε δασική βλάστηση, και ως όμορη ευρύτερης δασικής έκτασης, ευρισκόμενη σε σχέση αλληλεξάρτησης και αλληλεπίδρασης με αυτή, συνιστά ενιαίο δασογενές περιβάλλον, συνάγεται ότι η έκταση εμβαδού 3.200,00 τ.μ. δεν εμπίπτει στις διατάξεις της παρ. 6 α του άρθρου 3 του Ν.998/1979, σε αντίθεση με τα αναφερόμενα στην αριθ. 4385/2009 πράξη χαρακτηρισμού, αλλά αποτελεί έκταση προστατευόμενη από τις διατάξεις της δασικής νομοθεσίας και κατά την άποψή μας, εμπίπτει στις διατάξεις του άρθρου 3 παρ. 2 και 3β του Ν. 998/79, όπως ισχύει μετά την αντικατάστασή του με το άρθρο 1 παρ. 1 του Ν. 3208/2003, ως «δασική έκταση», για την οποία θα έπρεπε να διερευνηθεί εάν τυγχάνουν εφαρμογής οι διατάξεις του άρθρου 12 του Ν. 3208/2003, καθώς προκύπτει να έχει τη μορφή του «δασωμένου αγρού». Η αριθ. 4385/2009 πράξη χαρακτηρισμού, σύμφωνα με τα οριζόμενα στο άρθρο 14 του Ν. 998/79, αναρτήθηκε στον οικείο Δήμο στις 17.09.2009 και δημοσιεύτηκε στις 15 και 16.09.2009 σε δύο τοπικές εφημερίδες. Η ως άνω πράξη χαρακτηρισμού κοινοποιήθηκε επίσης στη Διεύθυνση Δασών Περιφέρειας Πελοποννήσου, η οποία, σύμφωνα με το αριθ. 1884/29.09.2009 έγγραφό της, δεν πρότεινε στο Γενικό Γραμματέα της Περιφέρειας Πελοποννήσου, την άσκηση αντιρρήσεων και ούτε, από τα στοιχεία που απέστειλε η ελεγχόμενη Υπηρεσία, προκύπτει να έχουν ασκηθεί αντιρρήσεις κατά της ως άνω πράξης χαρακτηρισμού, από οιονδήποτε τρίτο. Δ. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Από τις διαπιστώσεις της παρούσης συνάγεται ότι 1. η αριθ. 4385/2009 πράξη χαρακτηρισμού εκδόθηκε μη νομίμως, αφού με αυτήν έκταση συνολικού εμβαδού 3.200,00 τ.μ. χαρακτηρίστηκε ως γεωργικώς καλλιεργούμενη, ενώ αποτελεί έκταση προστατευόμενη από τις διατάξεις της δασικής νομοθεσίας και κατά την άποψή μας, εμπίπτει στις διατάξεις του άρθρου 3 παρ. 2 και 3β του Ν. 998/79, όπως ισχύει μετά την αντικατάστασή του με το άρθρο 1 παρ. 1 του Ν. 3208/2003, ως «δασική έκταση», για την οποία θα έπρεπε να διερευνηθεί εάν συντρέχουν οι προϋποθέσεις εφαρμογής των διατάξεων του άρθρου 12 του Ν. 3208/2003, καθώς προκύπτει να έχει τη μορφή του «δασωμένου αγρού». 2. Δεδομένου ότι α) ο Προϊστάμενος και υπογράψας την πράξη χαρακτηρισμού είναι σύζυγος της εισηγήτριας/δασολόγου, και β) στην ελεγχόμενη Υπηρεσία, κατά το χρονικό διάστημα που εκδόθηκε η πράξη χαρακτηρισμού, υπηρετούσαν ακόμα τρεις (3) υπάλληλοι 9

ειδικότητας Δασολόγου ο Προϊστάμενος της Υπηρεσίας όφειλε, προς διασφάλιση της αρχής της αμεροληψίας, κατά τις διατάξεις του άρθρου 7 παρ. 1 4 του Ν.2690/1999, όπως ίσχυε, να απόσχει από την υπογραφή της πράξης χαρακτηρισμού, λόγω του υφισταμένου κωλύματος και κατ εφαρμογή των διατάξεων του άρθρου 8 5 του ως άνω Νόμου, αντ αυτού να είχε υπογράψει ο νόμιμος αναπληρωτής του, ειδικότητας δασολόγου. Ε. ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΣΥΣΤΑΣΕΙΣ Ε.1. Ο Προϊστάμενος της Διεύθυνσης Δασών Αργολίδας να εξετάσει την ανάκληση της αριθ. 4385/2009 πράξης χαρακτηρισμού, κατά το μέρος αυτής με το οποίο έκταση εμβαδού 3.200,00 τ.μ. χαρακτηρίσθηκε μη νομίμως ως μη δασική λαμβάνοντας υπόψη τις διαπιστώσεις και τα συμπεράσματα της παρούσας, καθώς και ότι α) το ως άνω τμήμα της έκτασης της πράξης χαρακτηρισμού δεν αφορά σε ανέκαθεν γεωργικά καλλιεργούμενη και β) δεν έχει δημιουργηθεί στην έκταση πραγματική κατάσταση μη αναστρέψιμη. ΣΤ. ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ ΕΥΘΥΝΩΝ Στ.1. Ο Γενικός Γραμματέας της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Πελοποννήσου Δυτικής Ελλάδας και Ιονίου, να ασκήσει τις πειθαρχικές του αρμοδιότητες, σύμφωνα με τα οριζόμενα στο άρθρο 117 παρ. 1.δ του ν. 3528/2007, λαμβανομένων υπόψη και των διατάξεων του άρθρου 112 του ως άνω νόμου, σε βάρος της κατωτέρω υπαλλήλου: κατά της δασολόγου Μοιρασγεντή Μαρίας, η οποία υπηρετεί στη Διεύθυνση Δασών Αργολίδας, για παράβαση του υπηρεσιακού της καθήκοντος, διότι το 2009 εισηγήθηκε, χωρίς πλήρη έρευνα και αξιολόγηση των υπαρχόντων στοιχείων, την υπαγωγή έκτασης εμβαδού 3.200,00 τ.μ στις ανέκαθεν αγροτικές εκτάσεις κατά παράβαση των διατάξεων του άρθρου 3 του Ν. 998/79, παραβλέποντας το γεγονός ότι η έκταση καλύπτεται με δασική βλάστηση και αποτελεί συνέχεια ευρύτερης δασικής έκτασης. Στ.2. Η παρούσα έκθεση να διαβιβαστεί: α) στον Εισαγγελέα Εφετών Αθηνών, σύμφωνα με τις διατάξεις των άρθρων 5 και 7 του Ν. 3074/2002 και β) στο Πταισματοδικείο Τρίπολης, σε συνέχεια του αριθ. Ε11/121/01.08.2014 εγγράφου του προς το Σ.Ε.Ε.Δ.Δ. Οι διενεργήσασες τον Έλεγχο Βαΐα Καραχλέ, Ε.Ε.Δ.Δ. Δασολόγος Ξουρή Καλλιόπη, Π.Ε. Αγρονόμος και Τοπογράφος Μηχανικός 4 «1. Τα διοικητικά όργανα, μονομελή ή συλλογικά, πρέπει να παρέχουν εγγυήσεις αμερόληπτης κρίσης κατά την άσκηση των αρμοδιοτήτων τους». 5 «Σε περίπτωση απουσίας ή κωλύματος, τον προϊστάμενο οργανικής μονάδας δημόσιας αρχής αναπληρώνει ο ανώτερος κατά βαθμό προϊστάμενος των υποκείμενων σε αυτόν οργανικών μονάδων. Αν δεν υπάρχουν υποκείμενες οργανικές μονάδες, τον προϊστάμενο αναπληρώνει ο κατά βαθμό ανώτερος υπάλληλος της μονάδας. Σε περίπτωση ομοιοβάθμων, αναπληρωτής είναι ο προϊστάμενος ή ο υπάλληλος που έχει τον περισσότερο χρόνο υπηρεσίας στο βαθμό. Πάντως, ο οριζόμενος αναπληρωτής πρέπει να ανήκει σε κλάδο του οποίου οι υπάλληλοι, κατά τις σχετικές διατάξεις, μπορούν να προΐστανται». 10

Επίγειες φωτογραφίες, ως ελήφθησαν κατά τον επιτόπιο έλεγχο Αποσπάσματα επίγειων φωτογραφιών, κατά τον επιτόπιο έλεγχο στις 18.02.2014 έως τις 20.02.2014, στα οποία εμφανίζεται η δασική βλάστηση του τμήματος εμβαδού 3.200,00 τ.μ. 11