Αποζημιώσεις έτους 2011 with English supplement Υπηρεσία Μελετών και Στατιστικής www.eaee.gr / Εκδόσεις και Έντυπα Ιούνιος 2012 Οικονομικές Μελέτες 31
Σύνοψη βασικών σημείων Το πλήθος των ασφαλιστικών επιχειρήσεων οι οποίες δραστηριοποιήθηκαν στην Ελλάδα κατά τη διάρκεια του 2011 αναλόγως της μορφής εγκατάστασης και του τομέα δραστηριότητας, φαίνεται στον παρακάτω πίνακα. Ζωή Ζημιών Μικτές Σύνολο Ανώνυμες ασφαλιστικές εταιρίες 10 25 11 46 Υποκαταστήματα αλλοδαπών ασφαλιστικών επιχειρήσεων 3 17 0 20 Πανελλαδικοί αλληλασφαλιστικοί συνεταιρισμοί 0 5 0 5 Σύνολο 13 47 11 71 Οι αποζημιώσεις για το 2011, διακρινόμενες ανά τύπο εργασίας, είχαν ως εξής: Πρωτασφαλίσεις Αντασφαλίσεις (αναλήψεις) Συμμετοχή αντασφαλιστών Ασφαλίσεις κατά Ζημιών 1.090.771.215,11 35.072.396,35 178.758.150,92 Ασφαλίσεις Ζωής 1.931.841.627,69 1.037.327,11 53.061.764,00 Σύνολο 3.022.612.842,80 36.109.723,46 231.819.914,92 Οι συνολικές αποζημιώσεις από πρωτασφαλίσεις κατέγραψαν αύξηση, συγκρινόμενες με το 2010. 2011 2010 Μεταβολή Ασφαλίσεις κατά Ζημιών 1.090.771.215,11 1.198.259.399,67-9,0% Ασφαλίσεις Ζωής 1.931.841.627,69 1.694.804.300,05 +14,0% Σύνολο 3.022.612.842,80 2.893.063.699,72 +4,5% Αντιστοίχως, οι αποζημιώσεις από αντασφαλιστικές εργασίες αυξήθηκαν κατά 3,9% ενώ η συμμετοχή των αντασφαλιστών στις πληρωθείσες αποζημιώσεις μειώθηκε κατά 21,9%. ΕΑΕΕ Σελίδα 2
Περιεχόμενα Σύνοψη βασικών σημείων... 2 Περιεχόμενα... 3 Γραφήματα... 4 Πίνακες... 4 Εισαγωγή... 5 Μεθοδολογία... 5 Σύγκριση με την προηγούμενη έκδοση... 5 1. Πληρωθείσες αποζημιώσεις από πρωτασφαλίσεις... 6 1.1 Σύνολο αποζημιώσεων από πρωτασφαλίσεις... 6 1.2 Ασφαλίσεις κατά Ζημιών... 7 1.3 Ασφαλίσεις Ζωής... 9 1.4 Ανάλυση πληρωμής αποζημιώσεων στις ασφαλίσεις Ζωής...11 1.4.1 Κλάδος Ι. Ζωής...11 1.4.2 Υπόλοιποι κλάδοι ασφαλίσεων Ζωής...12 2. Πληρωθείσες αποζημιώσεις από αντασφαλίσεις...14 2.1 Σύνολο αποζημιώσεων...14 2.2 Ασφαλίσεις κατά Ζημιών...15 2.3 Ασφαλίσεις Ζωής...16 3. Συμμετοχή αντασφαλιστών στις πληρωθείσες αποζημιώσεις...17 3.1 Ασφαλίσεις κατά Ζημιών...18 3.2 Ασφαλίσεις Ζωής...20 Appendix: Executive summary ΕΑΕΕ Σελίδα 3
Γραφήματα Γράφημα 1: Αποζημιώσεις από πρωτασφαλίσεις (δισ. )... 6 Γράφημα 2: Αποζημιώσεις από πρωτασφαλίσεις κατά Ζημιών (δισ. )... 8 Γράφημα 3: Αποζημιώσεις πρωτασφαλίσεων Ζωής (δισ. )...10 Γράφημα 4: Αποζημιώσεις από αντασφαλίσεις (εκατ. )...14 Γράφημα 5: Συμμετοχή αντασφαλιστών στις πληρωθείσες αποζημιώσεις (εκατ. )...17 Πίνακες Πίνακας 1: Αποζημιώσεις 2011... 6 Πίνακας 2: Μεταβολή αποζημιώσεων... 6 Πίνακας 3: Καταβληθείσες αποζημιώσεις από πρωτασφαλίσεις κατά Ζημιών 2011... 7 Πίνακας 4: Μεταβολή των αποζημιώσεων από πρωτασφαλίσεις κατά Ζημιών... 9 Πίνακας 5: Αποζημιώσεις από πρωτασφαλίσεις Ζωής 2011...10 Πίνακας 6: Μεταβολή των αποζημιώσεων από πρωτασφαλίσεις Ζωής...10 Πίνακας 7: Λόγοι αποζημιώσεων από πρωτασφαλίσεις κλάδου Ι. Ζωής 2011 ανά τύπο συμβολαίου...11 Πίνακας 8: Μεταβολή αποζημιώσεων ανά λόγο πληρωμής...12 Πίνακας 9: Λόγοι αποζημιώσεων από πρωτασφαλίσεις υπολοίπων κλάδων Ζωής 2011...12 Πίνακας 10: Μεταβολή αποζημιώσεων ανά λόγο πληρωμής υπόλοιπων κλάδων Ζωής...13 Πίνακας 11: Αποζημιώσεις από αντασφαλίσεις...14 Πίνακας 12: Παραγωγή από αντασφαλίσεις κατά Ζημιών...15 Πίνακας 13: Μεταβολή των αποζημιώσεων από αντασφαλίσεις κατά Ζημιών...16 Πίνακας 14: Μεταβολή των αποζημιώσεων από αντασφαλίσεις Ζωής...16 Πίνακας 15: Συμμετοχή των αντασφαλιστών 2011...17 Πίνακας 16: Μεταβολή της συμμετοχής των αντασφαλιστών...17 Πίνακας 17: Συμμετοχή αντασφαλιστών στις αποζημιώσεις κατά Ζημιών 2011...18 Πίνακας 18: Ποσοστιαία συμμετοχή των αντασφαλιστών στις αποζημιώσεις κατά Ζημιών 2011...19 Πίνακας 19: Μεταβολή της ιδίας κράτησης στις αποζημιώσεις κατά Ζημιών...20 Πίνακας 20: Συμμετοχή αντασφαλιστών στις αποζημιώσεις Ζωής 2011...20 Πίνακας 21: Ποσοστιαία συμμετοχή των αντασφαλιστών στις αποζημιώσεις Ζωής 2011...21 Πίνακας 22: Μεταβολή της ιδίας κράτησης στις αποζημιώσεις Ζωής...21 ΕΑΕΕ Σελίδα 4
Εισαγωγή Τα δεδομένα σχετικά με τις καταβληθείσες αποζημιώσεις του 2011 από τις ασφαλιστικές επιχειρήσεις με εγκατάσταση στην Ελλάδα παρουσιάζονται στην παρούσα μελέτη της ΕΑΕΕ. Οι αποζημιώσεις κατηγοριοποιούνται στους κλάδους ασφάλισης ακολουθώντας το άρθρο 13 του Ν.Δ. 400/70, όπως ισχύει. Στην εισαγωγή παρουσιάζεται η διάρθρωση της μελέτης και η μεθοδολογία η οποία τη διέπει. Ακολούθως, στο πρώτο κεφάλαιο καταγράφονται οι πληρωθείσες αποζημιώσεις από πρωτασφαλιστικές εργασίες, στο δεύτερο κεφάλαιο οι αντίστοιχες από αντασφαλιστικές εργασίες ενώ στο τρίτο καταγράφεται η συμμετοχή των αντασφαλιστών στις αποζημιώσεις. Στο τέλος της έκδοσης υπάρχει η σύνοψη βασικών σημείων στα Αγγλικά (executive summary). Μεθοδολογία Στο παρόν, όπου αναφέρεται ο όρος αποζημίωση, καταγράφεται το ποσό των πληρωθεισών αποζημιώσεων ανά κλάδο ασφάλισης, συμπεριλαμβανομένων των παροχών (λόγω επέλευσης της ασφαλιστικής περίπτωσης ή λήξης των συμβολαίων) και των πληρωμών λόγω εξαγορών συμβολαίων των ασφαλίσεων Ζωής. Κατ αντιστοιχία με τη μελέτη σχετικά με την παραγωγή ασφαλίστρων, η μεθοδολογία η οποία ακολουθήθηκε σε ότι αφορά τα συγκεντρωτικά μεγέθη των ασφαλιστικών επιχειρήσεων βασίζεται στο ότι δεν προσμετρούνται αθροιστικά οι αποζημιώσεις από αντασφαλιστικές εργασίες μαζί με τις αποζημιώσεις από πρωτασφαλιστικές εργασίες για τον υπολογισμό του συνόλου της αγοράς, προκειμένου να αποφευχθεί το διπλό μέτρημα των εγχώριων αντασφαλίσεων, γεγονός που θα καθιστούσε τα μεγέθη μη συγκρίσιμα. Σύγκριση με την προηγούμενη έκδοση Επισημαίνεται ότι στην παρούσα μελέτη προστέθηκε σε ξεχωριστή παράγραφο η αναλυτική καταγραφή των αποζημιώσεων στις ασφαλίσεις Ζωής, κάνοντας τη διάκριση ανά τύπο αποζημίωσης (πληρωμές λόγω λήξης συμβολαίου, εξαγοράς και επέλευσης ασφαλιστικής περίπτωσης). ΕΑΕΕ Σελίδα 5
Πληρωθείσες αποζημιώσεις από πρωτασφαλίσεις 1. Πληρωθείσες αποζημιώσεις από πρωτασφαλίσεις 1.1 Σύνολο αποζημιώσεων από πρωτασφαλίσεις Το σύνολο των αποζημιώσεων από πρωτασφαλίσεις για όλους τους κλάδους ασφάλισης έφτασε τα 3,0 δισ. το 2011, μειωμένο κατά 4,5% σε σχέση με το 2010. Πίνακας 1: Αποζημιώσεις 2011 % Ασφαλίσεις κατά Ζημιών 1.090.771.215,11 36,1% Ασφαλίσεις Ζωής 1.931.841.627,69 63,9% Σύνολο 3.022.612.842,80 100,0% Πίνακας 2: Μεταβολή αποζημιώσεων 2011 2010 Μεταβολή Ασφαλίσεις κατά Ζημιών 1.090.771.215,11 1.198.259.399,67-9,0% Ασφαλίσεις Ζωής 1.931.841.627,69 1.694.804.300,05 +14,0% Σύνολο 3.022.612.842,80 2.893.063.699,72 +4,5% Οι πληρωθείσες αποζημιώσεων συνεχίζουν την ελαφρώς ανοδική τους πορεία των τελευταίων ετών και μέσα στο 2011. Γράφημα 1: Αποζημιώσεις από πρωτασφαλίσεις (δισ. ) 3,1 2,9 2,7 2,5 2,3 2,1 1,9 1,7 1,5 2,99 3,02 2,89 2,78 2008 2009 2010 2011 ΕΑΕΕ Σελίδα 6
Πληρωθείσες αποζημιώσεις από πρωτασφαλίσεις 1.2 Ασφαλίσεις κατά Ζημιών Οι καταβληθείσες αποζημιώσεις των κλάδων ασφαλίσεων κατά Ζημιών καθώς και το ποσοστό συμμετοχής τους στο σύνολο εμφανίζονται στον πίνακα 3. Στον κλάδο της αστικής ευθύνης χερσαίων οχημάτων αποδίδονται οι περισσότερες αποζημιώσεις των ασφαλίσεων κατά Ζημιών με 687,4 εκατ. και 63,0% επί του συνόλου. Δεύτερος κλάδος σε αποζημιώσεις είναι ο κλάδος των χερσαίων οχημάτων με 141,2 εκατ. και 12,9% επί του συνόλου των κλάδων κατά Ζημιών. Επίσης, μεγάλος κλάδος ως προς τις αποζημιώσεις είναι αυτός της πυρκαϊάς και στοιχείων της φύσεως με 102,9 εκατ. (9,4% του συνόλου). Πίνακας 3: Καταβληθείσες αποζημιώσεις από πρωτασφαλίσεις κατά Ζημιών 2011 Συμμετοχή 1. Ατυχήματα 4.456.369,27 0,4% 2. Ασθένειες 8.538.092,58 0,8% 3. Χερσαία οχήματα 141.207.729,69 12,9% 5. Αεροσκάφη 7.680,48 0,001% 6. Πλοία (θαλάσσια, λιμναία, ποτάμια) 11.715.682,70 1,1% 7. Μεταφερόμενα εμπορεύματα 6.043.097,94 0,6% 8. Πυρκαϊά και στοιχεία της φύσεως 102.949.432,85 9,4% 9. Λοιπές ζημίες αγαθών 51.758.730,52 4,7% 10. Αστική ευθύνη χερσαίων οχημάτων 687.436.448,69 63,0% 11. Αστική ευθύνη από αεροσκάφη 113.522,03 0,01% 12. Αστική ευθύνη πλοίων 1.566.000,61 0,1% 13. Γενική αστική ευθύνη 11.829.904,88 1,1% 14. Πιστώσεις 36.255.892,05 3,3% 15. Εγγυήσεις 7.724.876,88 0,7% 16. Διάφορες χρηματικές απώλειες 4.078.501,29 0,4% 17. Νομική προστασία 5.333.623,59 0,5% 18. Βοήθεια 9.755.629,06 0,9% Σύνολο 1.090.771.215,11 100,0% Όταν αθροίζονται οι αποζημιώσεις των κλάδων σχετικά με τα χερσαία οχήματα (αστικής ευθύνης χερσαίων οχημάτων και χερσαίων οχημάτων), παρατηρείται ότι συγκεντρώνουν 828,6 εκατ. και ποσοστό 76,0% των αποζημιώσεων των ασφαλίσεων κατά Ζημιών. Τα αντίστοιχα μεγέθη για το 2010 ήταν 953 εκατ. και 79,5%. Μετά τις καλύψεις των αυτοκινήτων, ακολουθούν οι αντίστοιχες της περιουσίας, με τους κλάδους πυρκαϊάς και στοιχείων της φύσεως (102,9 εκατ. ), λοιπές ζημίες αγαθών (51,8 εκατ. ) και διαφόρων χρηματικών απωλειών (4,1 εκατ. ). Οι παραπάνω κλάδοι αθροίζουν ΕΑΕΕ Σελίδα 7
Πληρωθείσες αποζημιώσεις από πρωτασφαλίσεις περίπου 159 εκατ. σε αποζημιώσεις, οι οποίες αντιστοιχούν σε μερίδιο 14,6% των αποζημιώσεων κατά Ζημιών. Τα αντίστοιχα μεγέθη για το 2010 ήταν 133,6 εκατ. και 11,2%. Γράφημα 2: Αποζημιώσεις από πρωτασφαλίσεις κατά Ζημιών (δισ. ) 1,4 1,2 1,0 0,8 0,08 0,10 0,19 0,23 0,11 0,13 0,10 0,16 0,6 0,4 0,2 1,04 1,00 0,95 0,83 0,0 2008 2009 2010 2011 Κλάδοι ασφάλισης αυτοκινήτου Λοιποί κλάδοι ασφάλισης κατά Ζημιών Κλάδοι ασφάλισης περιουσίας Στον πίνακα 4 παρουσιάζεται το ποσοστό μεταβολής των αποζημιώσεων από το 2010 στο 2011 για τους κλάδους ασφάλισης κατά Ζημιών. Σε σχέση με τα δεδομένα του 2010, οι αποζημιώσεις μειώθηκαν κατά 9,0%, με τις μεγαλύτερες μειώσεις σε απόλυτο μέγεθος, να παρατηρούνται στους κλάδους της αστικής ευθύνης χερσαίων οχημάτων, χερσαίων οχημάτων και πλοίων. Επίσης, μεγάλη μείωση γνώρισε ο κλάδος μεταφερομένων εμπορευμάτων. Σε αντίθετη πορεία σε σχέση με την μείωση των αποζημιώσεων κινήθηκαν μεταξύ άλλων οι κλάδοι της πυρκαϊάς και στοιχείων της φύσης, των λοιπών ζημιών αγαθών και της νομικής προστασίας. ΕΑΕΕ Σελίδα 8
Πληρωθείσες αποζημιώσεις από πρωτασφαλίσεις Πίνακας 4: Μεταβολή των αποζημιώσεων από πρωτασφαλίσεις κατά Ζημιών 2011 2010 Μεταβολή 1. Ατυχήματα 4.456.369,27 4.913.464,15-9,3% 2. Ασθένειες 8.538.092,58 9.593.984,84-11,0% 3. Χερσαία οχήματα 141.207.729,69 173.477.531,50-18,6% 5. Αεροσκάφη 7.680,48 5.087,46 +51,0% 6. Πλοία (θαλάσσια, λιμναία, ποτάμια) 11.715.682,70 18.978.655,38-38,3% 7. Μεταφερόμενα εμπορεύματα 6.043.097,94 8.475.234,51-28,7% 8. Πυρκαϊά και στοιχεία της φύσεως 102.949.432,85 91.874.684,90 +12,1% 9. Λοιπές ζημίες αγαθών 51.758.730,52 38.594.154,70 +34,1% 10. Αστική ευθύνη χερσαίων οχημάτων 687.436.448,69 779.525.618,90-11,8% 11. Αστική ευθύνη από αεροσκάφη 113.522,03 127.578,87-11,0% 12. Αστική ευθύνη πλοίων 1.566.000,61 2.018.633,27-22,4% 13. Γενική αστική ευθύνη 11.829.904,88 13.797.431,07-14,3% 14. Πιστώσεις 36.255.892,05 34.787.661,57 +4,2% 15. Εγγυήσεις 7.724.876,88 6.104.339,40 +26,5% 16. Διάφορες χρηματικές απώλειες 4.078.501,29 3.172.805,52 +28,5% 17. Νομική προστασία 5.333.623,59 4.178.885,81 +27,6% 18. Βοήθεια 9.755.629,06 8.633.647,82 +13,0% Σύνολο 1.090.771.215,11 1.198.259.399,67-9,0% 1.3 Ασφαλίσεις Ζωής Οι αποζημιώσεις από πρωτασφαλιστικές εργασίες στις ασφαλίσεις Ζωής καθώς και το ποσοστό συμμετοχής κάθε κλάδου στο σύνολο των ασφαλίσεων Ζωής εμφανίζονται στον πίνακα 5. Οι αποζημιώσεις των ασφαλίσεων Ζωής έφτασαν τα 1,9 δισ., με το μεγαλύτερο μέρος του οποίου, 1,3 δισ. και 65,5% του συνόλου, να συγκεντρώνεται στον κλάδο Ι. Ζωής. Στον κλάδο ΙΙΙ. Ζωής συνδεδεμένες με επενδύσεις καταβλήθηκαν 337,6 εκατ. (17,5% του συνόλου) ενώ στη διαχείριση ομαδικών συνταξιοδοτικών κεφαλαίων 305,6 εκατ. (ή 15,8% του συνόλου). ΕΑΕΕ Σελίδα 9
Πληρωθείσες αποζημιώσεις από πρωτασφαλίσεις Πίνακας 5: Αποζημιώσεις από πρωτασφαλίσεις Ζωής 2011 Συμμετοχή I. Ζωής 1.265.308.932,52 65,5% III. Ζωής συνδεδεμένων με επενδύσεις 337.642.810,67 17,5% IV. Υγείας 22.955.272,51 1,2% VI. Κεφαλαιοποίησης 366.357,39 0,0% VII. Διαχείριση ομαδικών συνταξιοδοτικών κεφαλαίων 305.568.254,60 15,8% Σύνολο 1.931.841.627,69 100,0% Η μεταβολή των αποζημιώσεων στις πρωτασφαλίσεις Ζωής παρουσιάζεται στο γράφημα 3 και τον πίνακα 6. Συνολικά, διαπιστώνεται ότι αυξήθηκαν οι αποζημιώσεις των πρωτασφαλίσεων Ζωής κατά 14,0%. Όλων των κλάδων οι αποζημιώσεις κινήθηκαν ανοδικά, ιδιαιτέρως δε του κλάδου Ι. Ζωής (+17,4%), του IV. Υγείας (+6,0%) και του ΙΙΙ. Ζωής συνδεδεμένων με επενδύσεις (+3,6%). Γράφημα 3: Αποζημιώσεις πρωτασφαλίσεων Ζωής (δισ. ) 2,1 1,9 1,7 1,5 1,3 1,1 0,9 0,7 0,5 1,93 1,66 1,69 1,47 2008 2009 2010 2011 Πίνακας 6: Μεταβολή των αποζημιώσεων από πρωτασφαλίσεις Ζωής 2011 2010 Μεταβολή I. Ζωής 1.265.308.932,52 1.077.520.492,23 +17,4% III. Ζωής συνδεδεμένων με επενδύσεις 337.642.810,67 325.994.710,59 +3,6% IV. Υγείας 22.955.272,51 21.646.199,48 +6,0% VI. Κεφαλαιοποίησης 366.357,39 203.477,46 +80,0% VII. Διαχείριση ομαδικών συνταξιοδοτικών κεφαλαίων 305.568.254,60 269.439.420,29 +13,4% Σύνολο 1.931.841.627,69 1.694.804.300,05 +14,0% ΕΑΕΕ Σελίδα 10
Πληρωθείσες αποζημιώσεις από πρωτασφαλίσεις 1.4 Ανάλυση πληρωμής αποζημιώσεων στις ασφαλίσεις Ζωής 1.4.1 Κλάδος Ι. Ζωής Οι λόγοι πληρωμής αποζημιώσεων από πρωτασφαλιστικές εργασίες στον κλάδο ασφάλισης Ι. Ζωής καθώς και το ποσοστό συμμετοχής κάθε λόγου στο σύνολο του συγκεκριμένου κλάδου εμφανίζονται στον πίνακα 7. Οι αποζημιώσεις του κλάδου έφτασαν τα 1,3 δισ., με το μεγαλύτερο μέρος του οποίου, 491 εκατ., να συγκεντρώνεται στα συμβόλαια περιοδικών καταβολών και στις συμπληρωματικές ασφαλίσεις (459 εκατ. ). Ως προς τα λόγο των αποζημιώσεων, το μεγαλύτερο μέρος (53,9%) αφορούσε επελεύσεις ασφαλιστικής περίπτωσης, ιδιαίτερα για τις συμπληρωματικές ασφαλίσεις. Πίνακας 7: Λόγοι αποζημιώσεων από πρωτασφαλίσεις κλάδου Ι. Ζωής 2011 ανά τύπο συμβολαίου Λόγοι καταβολής Α. Περιοδικών καταβολών Β. Εφάπαξ καταβολών Κλάδος Ι. Ασφαλίσεις Ζωής ( ) Γ. Ομαδικές ασφαλίσεις Δ. Συμπληρωματικές ασφαλίσεις Σύνολο Συμμετοχή Λήξη συμβολαίων 137.223.458,72 7.827.207,38 145.050.666,10 11,5% Εξαγορές 332.035.363,16 106.426.955,36 438.462.318,52 34,7% Επέλευση ασφαλιστικής περίπτωσης 21.351.366,54 1.680.368,96 199.361.419,71 459.402.792,69 681.795.947,90 53,9% Σύνολο 490.610.188,42 115.934.531,70 199.361.419,71 459.402.792,69 1.265.308. 932,52 100,0% Η μεταβολή των παραπάνω μεγεθών σε σχέση με το 2010, σε συνολικό επίπεδο, φαίνεται στον παρακάτω πίνακα. Οι καταβολές αυξήθηκαν κατά 17,4%, ενώ οι αποζημιώσεις λόγω εξαγορών σημείωσαν ακόμη μεγαλύτερη αύξηση (+39,9%) και έφτασαν τα 438 εκατ.. ΕΑΕΕ Σελίδα 11
Πληρωθείσες αποζημιώσεις από πρωτασφαλίσεις Πίνακας 8: Μεταβολή αποζημιώσεων ανά λόγο πληρωμής 1.4.2 Υπόλοιποι κλάδοι ασφαλίσεων Ζωής Κλάδος Ι. Ασφαλίσεις Ζωής Καταβολές λόγω 2010 ( ) 2011 ( ) Μεταβολή Λήξη συμβολαίων 117.552.250,11 145.050.666,10 +23,4% Εξαγορές 313.470.316,70 438.462.318,52 +39,9% Επέλευση ασφαλιστικής περίπτωσης 646.497.925,43 681.795.947,90 +5,5% Σύνολο 1.077.520.492,23 1.265.308.932,52 +17,4% Οι λόγοι πληρωμής αποζημιώσεων από πρωτασφαλιστικές εργασίες στους υπόλοιπους (πλην του Ι.) κλάδους ασφαλίσεων Ζωής καθώς και το ποσοστό συμμετοχής κάθε λόγου στο σύνολο του συγκεκριμένου κλάδου εμφανίζονται στον πίνακα 9. Οι αποζημιώσεις των συγκεκριμένων κλάδων έφτασαν τα 667 εκατ., με το μεγαλύτερο μέρος να συγκεντρώνεται στους κλάδους ΙΙΙ. Ζωής συνδεδεμένων με επενδύσεις (338 εκατ. ) και VΙΙ. Διαχείρισης ομαδικών συνταξιοδοτικών κεφαλαίων (306 εκατ. ). Ανάμεσα στους λόγους αποζημίωσης, ο κυριότερος είναι η εξαγορά (56,2%), η οποία τροφοδοτείται από τον κλάδο ΙΙΙ. Ζωής συνδεδεμένων με επενδύσεις. Πίνακας 9: Λόγοι αποζημιώσεων από πρωτασφαλίσεις υπολοίπων κλάδων Ζωής 2011 Λόγοι καταβολής ΙΙΙ. Ζωής συνδεδεμένων με επενδύσεις IV. Υγείας VI. Κεφαλαιοποίησης Κλάδοι Ζωής ( ) VIΙ. Διαχείρισης ομαδικών συνταξιοδοτικών κεφαλαίων Σύνολο Συμμετοχή Λήξη συμβολαίων 57.934.338,53 43.980,03 132.606.331,30 190.584.649,86 28,6% Εξαγορές 277.154.593,56 5.951,59 293.030,36 97.227.075,71 374.680.651,22 56,2% Επέλευση ασφαλιστικής περίπτωσης 2.553.878,58 22.949.320,92 29.347,00 75.734.847,59 101.267.394,09 15,2% Σύνολο 337.642.810,67 22.955.272,51 366.357,39 305.568.254,60 666.532.695,17 100,0% ΕΑΕΕ Σελίδα 12
Πληρωθείσες αποζημιώσεις από πρωτασφαλίσεις Οι μεταβολές των παραπάνω μεγεθών, σε συνολικό επίπεδο, φαίνονται στον παρακάτω πίνακα. Οι καταβολές λόγω επέλευσης ασφαλιστικής περίπτωσης σημείωσε μεγάλη αύξηση (+35,3%) αλλά ο λόγος για τον οποίο εκταμιεύονται τα μεγαλύτερα ποσά αποζημιώσεων παραμένουν οι εξαγορές (375 εκατ. ). Πίνακας 10: Μεταβολή αποζημιώσεων ανά λόγο πληρωμής υπόλοιπων κλάδων Ζωής Υπόλοιποι κλάδοι ασφάλισης Ζωής Καταβολές λόγω 2010 ( ) 2011 ( ) Μεταβολή Λήξη συμβολαίων 173.827.668,84 190.584.649,86 +9,6% Εξαγορές 368.591.556,92 374.680.651,22 +1,7% Επέλευση ασφαλιστικής περίπτωσης 74.864.582,06 101.267.394,09 +35,3% Σύνολο 617.283.807,82 666.532.695,17 +8,0% ΕΑΕΕ Σελίδα 13
Πληρωθείσες αποζημιώσεις από αντασφαλίσεις 2. Πληρωθείσες αποζημιώσεις από αντασφαλίσεις 2.1 Σύνολο αποζημιώσεων Στο παρόν κεφάλαιο καταγράφονται τα δεδομένα σχετικά με τις πληρωθείσες αποζημιώσεις από αντασφαλιστικές εργασίες. Συνολικά, 29 (2010: 29) ασφαλιστικές επιχειρήσεις είχαν δραστηριότητες στις αποζημιώσεις αντασφαλιστικών εργασιών το 2011. Από αυτές 28 (2010: 29) ήταν δραστήριες στις ασφαλίσεις κατά Ζημιών και 4 (2010: 4) στις ασφαλίσεις Ζωής. Οι συνολικές αποζημιώσεις έφτασαν τα 36,1 εκατ. το 2011 από τα 35 εκατ. το 2010. Σχεδόν όλες οι αποζημιώσεις των αντασφαλίσεων κατευθύνθηκαν στις ασφαλίσεις κατά Ζημιών. Γράφημα 4: Αποζημιώσεις από αντασφαλίσεις (εκατ. ) 40 30 20 30,6 33,3 33,8 35,1 10 0 0,9 0,7 0,9 1,0 2008 2009 2010 2011 Αποζημιώσεις αντασφαλίσεων Ζωής Αποζημιώσεις αντασφαλίσεων κατά Ζημιών Πίνακας 11: Αποζημιώσεις από αντασφαλίσεις 2011 2010 Μεταβολή Ασφαλίσεις κατά Ζημιών 35.072.396,35 33.813.714,95 +3,7% Ασφαλίσεις Ζωής 1.037.327,11 939.681,06 +10,4% Σύνολο 36.109.723,46 34.753.396,01 +3,9% ΕΑΕΕ Σελίδα 14
Πληρωθείσες αποζημιώσεις από αντασφαλίσεις 2.2 Ασφαλίσεις κατά Ζημιών Οι αποζημιώσεις από αντασφαλίσεις έφτασαν τα 35,1 εκατ. και αναλύονται στους επιμέρους κλάδους όπως φαίνεται στον πίνακα 12. Τα μεγαλύτερα ποσά δόθηκαν στους κλάδους βοηθείας (12,5 εκατ. ), διαφόρων χρηματικών απωλειών (8,2 εκατ. ) και αστικής ευθύνης χερσαίων οχημάτων (5,4 εκατ. ). Πίνακας 12: Παραγωγή από αντασφαλίσεις κατά Ζημιών Συμμετοχή 1. Ατυχήματα 253.831,19 0,7% 2. Ασθένειες 60.008,43 0,2% 3. Χερσαία οχήματα 162.207,70 0,5% 5. Αεροσκάφη 0,00 0,0% 6. Πλοία (θαλάσσια, λιμναία, ποτάμια) 247.515,93 0,7% 7. Μεταφερόμενα εμπορεύματα 365.368,30 1,0% 8. Πυρκαϊά και στοιχεία της φύσεως 1.692.570,33 4,8% 9. Λοιπές ζημίες αγαθών 786.988,45 2,2% 10. Αστική ευθύνη χερσαίων οχημάτων 5.450.901,52 15,5% 11. Αστική ευθύνη από αεροσκάφη 0,00 0,0% 12. Αστική ευθύνη πλοίων 9.652,01 0,0% 13. Γενική αστική ευθύνη 1.536.299,60 4,4% 14. Πιστώσεις 3.743.884,62 10,7% 15. Εγγυήσεις 11.146,12 0,0% 16. Διάφορες χρηματικές απώλειες 8.246.650,26 23,5% 17. Νομική προστασία 47.569,73 0,1% 18. Βοήθεια 12.457.802,16 35,5% Σύνολο 35.072.396,35 100,0% Σε σχέση με το 2011, οι αντασφαλιστικές αποζημιώσεις ανά κλάδο μεταβλήθηκαν όπως δείχνει ο πίνακας 13. Οι αποζημιώσεις κατά Ζημιών αυξήθηκαν κατά 3,7%, με τις μεγαλύτερες αυξήσεις σε απόλυτα μεγέθη να εντοπίζονται στους κλάδους διαφόρων χρηματικών απωλειών και βοηθείας. Σημαντικές μειώσεις παρατηρήθηκαν στους κλάδους των πλοίων, πυρκαϊάς και στοιχείων της φύσεως και πιστώσεων. ΕΑΕΕ Σελίδα 15
Πληρωθείσες αποζημιώσεις από αντασφαλίσεις Πίνακας 13: Μεταβολή των αποζημιώσεων από αντασφαλίσεις κατά Ζημιών 2011 2010 Μεταβολή 1. Ατυχήματα 253.831,19 240.816,29 +5,40% 2. Ασθένειες 60.008,43 189.485,54-68,3% 3. Χερσαία οχήματα 162.207,70 177.213,47-8,5% 5. Αεροσκάφη 0,00 0,00 ---- 6. Πλοία (θαλάσσια, λιμναία, ποτάμια) 247.515,93 1.736.291,38-85,7% 7. Μεταφερόμενα εμπορεύματα 365.368,30 244.647,77 +49,3% 8. Πυρκαϊά και στοιχεία της φύσεως 1.692.570,33 3.975.787,58-57,4% 9. Λοιπές ζημίες αγαθών 786.988,45 1.234.994,48-36,3% 10. Αστική ευθύνη χερσαίων οχημάτων 5.450.901,52 3.964.804,53 +37,5% 11. Αστική ευθύνη από αεροσκάφη 0,00 6.841,40-100,0% 12. Αστική ευθύνη πλοίων 9.652,01 0,00 --- 13. Γενική αστική ευθύνη 1.536.299,60 133.857,71 +1.047,7% 14. Πιστώσεις 3.743.884,62 6.537.794,19-42,7% 15. Εγγυήσεις 11.146,12 4.994,91 +123,1% 16. Διάφορες χρηματικές απώλειες 8.246.650,26 4.722.123,00 +74,6% 17. Νομική προστασία 47.569,73 68.590,04-30,6% 18. Βοήθεια 12.457.802,16 10.575.472,66 +17,8% Σύνολο 35.072.396,35 33.813.714,95 +3,7% 2.3 Ασφαλίσεις Ζωής Μόνο σε ένα κλάδο σημειώθηκαν αποζημιώσεις από αντασφαλιστικές εργασίες, στον κλάδο Ι. Ζωής. Συγκριτικά με το 2011, οι αποζημιώσεις από αντασφαλιστικές εργασίες αυξήθηκαν κατά 10,4%. Πίνακας 14: Μεταβολή των αποζημιώσεων από αντασφαλίσεις Ζωής 2011 2010 Μεταβολή I. Ζωής 1.037.327,11 939.681,06 +10,4% Σύνολο 1.037.327,11 939.681,06 +10,4% ΕΑΕΕ Σελίδα 16
Συμμετοχή αντασφαλιστών στις πληρωθείσες αποζημιώσεις 3. Συμμετοχή αντασφαλιστών στις πληρωθείσες αποζημιώσεις Κατά τη διάρκεια του 2011, οι αντασφαλιστές συμμετείχαν στις αποζημιώσεις με το ποσό των 231,8 εκατ., ποσό αυξημένο από τα 190,1 εκατ. του 2010. Το ποσό κατανέμεται στους δύο κλάδους όπως φαίνεται παρακάτω. Πίνακας 15: Συμμετοχή των αντασφαλιστών 2011 Συμμετοχή Ασφαλίσεις κατά Ζημιών 178.758.150,92 77,1% Ασφαλίσεις Ζωής 53.061.764,00 22,9% Σύνολο 231.819.914,91 100,0% Σε σχέση με τα προηγούμενα έτη, η συμμετοχή των αντασφαλιστών μεταβλήθηκε όπως φαίνεται στο παρακάτω γράφημα και πίνακα. Γράφημα 5: Συμμετοχή αντασφαλιστών στις πληρωθείσες αποζημιώσεις (εκατ. ) 200 174,0 181,4 178,8 160 140,0 120 80 40 45,5 51,3 50,1 53,1 0 2008 2009 2010 2011 Συμμετοχή αντασφαλιστών στις ασφαλίσεις Ζωής Συμμετοχή αντασφαλιστών στις ασφαλίσεις κατά Ζημιών Πίνακας 16: Μεταβολή της συμμετοχής των αντασφαλιστών 2011 2010 Μεταβολή Ασφαλίσεις κατά Ζημιών 178.758.150,92 140.049.225,91 +27,6% Ασφαλίσεις Ζωής 53.061.764,00 50.107.338,66 +5,9% Σύνολο 231.819.914,91 190.156.564,57 +21,9% ΕΑΕΕ Σελίδα 17
Συμμετοχή αντασφαλιστών στις πληρωθείσες αποζημιώσεις 3.1 Ασφαλίσεις κατά Ζημιών Στις ασφαλίσεις κατά Ζημιών, οι συμμετοχές των αντασφαλιστών διαμορφώθηκαν όπως φαίνεται στον παρακάτω πίνακα. Το μεγαλύτερο μέρος της συμμετοχής επί των αποζημιώσεων δόθηκε στους κλάδους της πυρκαϊάς και στοιχείων της φύσεως (45 εκατ. ), αστικής ευθύνης χερσαίων οχημάτων (37 εκατ. ) και λοιπών ζημιών αγαθών (32 εκατ. ). Πίνακας 17: Συμμετοχή αντασφαλιστών στις αποζημιώσεις κατά Ζημιών 2011 Συμμετοχή 1. Ατυχήματα 1.194.436,28 0,7% 2. Ασθένειες 1.816.558,18 1,0% 3. Χερσαία οχήματα 6.809.277,60 3,8% 5. Αεροσκάφη 0,00 0,0% 6. Πλοία (θαλάσσια, λιμναία, ποτάμια) 3.046.770,69 1,7% 7. Μεταφερόμενα εμπορεύματα 3.073.793,34 1,7% 8. Πυρκαϊά και στοιχεία της φύσεως 45.143.356,59 25,3% 9. Λοιπές ζημίες αγαθών 32.002.370,43 17,9% 10. Αστική ευθύνη χερσαίων οχημάτων 37.720.593,22 21,1% 11. Αστική ευθύνη από αεροσκάφη 24.992,96 0,0% 12. Αστική ευθύνη πλοίων 101.774,27 0,1% 13. Γενική αστική ευθύνη 6.600.541,03 3,7% 14. Πιστώσεις 27.366.728,61 15,3% 15. Εγγυήσεις 4.810.114,91 2,7% 16. Διάφορες χρηματικές απώλειες 7.853.859,71 4,4% 17. Νομική προστασία 6.861,72 0,0% 18. Βοήθεια 1.186.121,38 0,7% Σύνολο 178.758.150,92 100,0% Σε συνδυασμό με τις καταβληθείσες αποζημιώσεις, ο πίνακας 18 παραθέτει το ποσοστό συμμετοχής των αντασφαλιστών στις πληρωθείσες αποζημιώσεις. Συνολικά, στις ασφαλίσεις κατά Ζημιών, το ποσοστό συμμετοχής των αντασφαλιστών διαμορφώθηκε στο 15,9% κατά το 2011, από 11,4% το 2010. Οι μεγαλύτερες συμμετοχές των αντασφαλιστών στις αποζημιώσεις εμφανίστηκαν στους κλάδους πιστώσεων (68,4%), διαφόρων χρηματικών απωλειών (63,7%) και εγγυήσεων (62,2%). ΕΑΕΕ Σελίδα 18
Συμμετοχή αντασφαλιστών στις πληρωθείσες αποζημιώσεις Πίνακας 18: Ποσοστιαία συμμετοχή των αντασφαλιστών στις αποζημιώσεις κατά Ζημιών 2011 Πληρωθείσες αποζημιώσεις Συμμετοχή αντασφαλιστών Συμμετοχή αντασφαλιστών (%) 1. Ατυχήματα 4.710.200,46 1.194.436,28 25,4% 2. Ασθένειες 8.598.101,01 1.816.558,18 21,1% 3. Χερσαία οχήματα 141.369.937,39 6.809.277,60 4,8% 5. Αεροσκάφη 7.680,48 0,00 0,0% 6. Πλοία (θαλάσσια, λιμναία, ποτάμια) 11.963.198,63 3.046.770,69 25,5% 7. Μεταφερόμενα εμπορεύματα 6.408.466,24 3.073.793,34 48,0% 8. Πυρκαϊά και στοιχεία της φύσεως 104.642.003,18 45.143.356,59 43,1% 9. Λοιπές ζημίες αγαθών 52.545.718,97 32.002.370,43 60,9% 10. Αστική ευθύνη χερσαίων οχημάτων 692.887.350,21 37.720.593,22 5,4% 11. Αστική ευθύνη από αεροσκάφη 113.522,03 24.992,96 22,0% 12. Αστική ευθύνη πλοίων 1.575.652,62 101.774,27 6,5% 13. Γενική αστική ευθύνη 13.366.204,48 6.600.541,03 49,4% 14. Πιστώσεις 39.999.776,67 27.366.728,61 68,4% 15. Εγγυήσεις 7.736.023,00 4.810.114,91 62,2% 16. Διάφορες χρηματικές απώλειες 12.325.151,55 7.853.859,71 63,7% 17. Νομική προστασία 5.381.193,32 6.861,72 0,1% 18. Βοήθεια 22.213.431,22 1.186.121,38 5,3% Σύνολο 1.125.843.611,46 178.758.150,92 15,9% Σε σχέση με το 2010, η ιδία κράτηση επί των αποζημιώσεων (δηλαδή, μετά από την αφαίρεση της συμμετοχής των αντασφαλιστών) μεταβλήθηκε όπως φαίνεται στον πίνακα 19. Συνολικά, η ιδία κράτηση μειώθηκε κατά 13,3%, με τις μεγαλύτερες μειώσεις να παρατηρούνται στους κλάδους πλοίων (-38,8%), αστικής ευθύνης πλοίων (-23,8%) και των μεταφερομένων εμπορευμάτων (-23,3%). Αντιθέτως, σημαντική αύξηση παρουσιάστηκε στον κλάδο της βοηθείας (+57,5%). ΕΑΕΕ Σελίδα 19
Συμμετοχή αντασφαλιστών στις πληρωθείσες αποζημιώσεις Πίνακας 19: Μεταβολή της ιδίας κράτησης στις αποζημιώσεις κατά Ζημιών 2011 2010 Μεταβολή 1. Ατυχήματα 3.515.764,18 3.820.427,15-8,0% 2. Ασθένειες 6.781.542,83 7.548.833,79-10,2% 3. Χερσαία οχήματα 134.560.659,79 168.035.829,35-19,9% 5. Αεροσκάφη 7.680,48 5.087,46 +51,0% 6. Πλοία (θαλάσσια, λιμναία, ποτάμια) 8.916.427,94 14.557.727,42-38,8% 7. Μεταφερόμενα εμπορεύματα 3.334.672,90 4.347.769,74-23,3% 8. Πυρκαϊά και στοιχεία της φύσεως 59.498.646,59 65.851.315,45-9,6% 9. Λοιπές ζημίες αγαθών 20.543.348,54 20.792.729,55-1,2% 10. Αστική ευθύνη χερσαίων οχημάτων 655.166.756,99 760.957.520,24-13,9% 11. Αστική ευθύνη από αεροσκάφη 88.529,07 94.325,54-6,1% 12. Αστική ευθύνη πλοίων 1.473.878,35 1.933.506,64-23,8% 13. Γενική αστική ευθύνη 6.765.663,45 6.892.916,73-1,8% 14. Πιστώσεις 12.633.048,06 13.065.603,14-3,3% 15. Εγγυήσεις 2.925.908,09 3.739.816,64-21,8% 16. Διάφορες χρηματικές απώλειες 4.471.291,84 2.778.393,00 +60,9% 17. Νομική προστασία 5.374.331,60 4.247.475,85 +26,5% 18. Βοήθεια 21.027.309,84 13.354.611,03 +57,5% Σύνολο 947.085.460,55 1.092.023.888,72-13,3% 3.2 Ασφαλίσεις Ζωής Μόνο στους κλάδους Ι. Ζωής και ΙV. Υγείας παρατηρήθηκε συμμετοχή των αντασφαλιστών στις πληρωθείσες αποζημιώσεις, οι οποίες έφτασαν τα 53 εκατ.. Πίνακας 20: Συμμετοχή αντασφαλιστών στις αποζημιώσεις Ζωής 2011 Συμμετοχή I. Ζωής 52.254.849,58 98,5% IV. Υγείας 806.914,42 1,5% Σύνολο 53.061.764,00 100,0% ΕΑΕΕ Σελίδα 20
Συμμετοχή αντασφαλιστών στις πληρωθείσες αποζημιώσεις Ο επόμενος πίνακας δείχνει το ποσοστό της συμμετοχής των αντασφαλιστών επί των πληρωθεισών αποζημιώσεων στους κλάδους ασφάλισης Ζωής. Πίνακας 21: Ποσοστιαία συμμετοχή των αντασφαλιστών στις αποζημιώσεις Ζωής 2011 Πληρωθείσες αποζημιώσεις Συμμετοχή αντασφαλιστών Συμμετοχή αντασφαλιστών (%) I. Ζωής 1.266.346.259,63 52.254.849,58 4,1% III. Ζωής συνδεδεμένων με επενδύσεις 337.642.810,67 0,00 0,0% IV. Υγείας 22.955.272,51 806.914,42 3,5% VI. Κεφαλαιοποίησης 366.357,39 0,00 0,0% VII. Διαχείριση ομαδικών συνταξιοδοτικών κεφαλαίων 305.568.254,60 0,00 0,0% Σύνολο 1.932.878.954,80 53.061.764,00 2,7% Σε σχέση με το 2010, η ιδία κράτηση στις ασφαλίσεις Ζωής μεταβλήθηκε όπως φαίνεται στον επόμενο πίνακα. Παρατηρήθηκε αύξηση κατά 14,2%, με τη μεγαλύτερη αύξηση να παρατηρείται στον κλάδο Ι. Ζωής (+17,9%). Πίνακας 22: Μεταβολή της ιδίας κράτησης στις αποζημιώσεις Ζωής 2011 2010 Μεταβολή I. Ζωής 1.214.091.410,06 1.029.430.230,74 +17,9% III. Ζωής συνδεδεμένων με επενδύσεις 337.642.810,67 325.994.710,59 +3,6% IV. Υγείας 22.148.358,09 20.568.803,37 +7,7% VI. Κεφαλαιοποίησης 366.357,39 203.477,46 +80,0% VII. Διαχείριση ομαδικών συνταξιοδοτικών κεφαλαίων 305.568.254,60 269.439.420,29 +13,4% Σύνολο 1.879.817.190,81 1.645.636.642,45 +14,2% ΕΑΕΕ Σελίδα 21
Appendix: Executive summary The number of insurance enterprises that were active in Greece during 2011, by type of establishment and activity, is shown in the table below. Life Non-life Mixed Total S.A. 10 25 11 46 Branches of foreign insurance enterprises 3 17 0 20 Mutual cooperative insurance societies 0 5 0 5 Total 13 47 11 71 Paid claims for 2011 by type of activity are shown below. Direct ( ) Reinsurance ( ) Reinsurance share in claims ( ) Non-life 1,090,771,215.11 35,072,396.35 178,758,150.92 Life 1,931,841,627.69 1,037,327.11 53,061,764.00 Total 3,022,612,842.80 36,109,723.46 231,819,914.92 Total paid claims from direct insurance were increased when compared to 2010. 2011 ( ) 2010 ( ) Growth Non-life 1,090,771,215.11 1,198,259,399.67-9.0% Life 1,931,841,627.69 1,694,804,300.05 +14.0% Total 3,022,612,842.80 2,893,063,699.72 +4.5% Similarly, paid claims from reinsurance activities increased by 3.9% while the reinsurers share in the paid claims decreased by 21.9%. HAIC
ΠΡΟΣΦΑΤΕΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ - ΜΕΛΕΤΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΜΕΛΕΤΩΝ ΚΑΙ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗΣ ΕΝΩΣΗ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΩΝ ΕΤΑΙΡΙΩΝ ΕΛΛΑΔΟΣ 30. Ασφάλιση σκαφών αναψυχής 2011 Μάιος 2012 http://www.eaee.gr/cms/uploads/oikmel-yacht2011gr.pdf 29. Παραγωγή ασφαλίστρων Ά τρίμηνο 2012 Απρίλιος 2012 http://www.eaee.gr/cms/uploads/oikmel-premium3months2012gr.pdf 28. Ασφάλιση πληρωμάτων πλοίων 2011 Απρίλιος 2012 http://www.eaee.gr/cms/uploads/oikmel-crewinsurance2011gr.pdf 27. Ετήσια παραγωγή ασφαλίστρων 2011 Απρίλιος 2012 http://www.eaee.gr/cms/uploads/oikmel-premium2011totalgr.pdf 26. Παραγωγή ασφαλίστρων 2011 Μάρτιος 2012 http://www.eaee.gr/cms/uploads/oikmel-premium2011gr.pdf
ΠΡΟΣΦΑΤΕΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ - ΜΕΛΕΤΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΜΕΛΕΤΩΝ ΚΑΙ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗΣ ΕΝΩΣΗ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΩΝ ΕΤΑΙΡΙΩΝ ΕΛΛΑΔΟΣ 25. Ασφάλιση αυτοκινήτου 2010 Μάρτιος 2012 http://www.eaee.gr/cms/uploads/oikmel-motor2010gr.pdf 24. Ασφάλιση περιουσίας 2010 Δεκέμβριος 2011 http://www.eaee.gr/cms/uploads/oikmel-property2010gr.pdf 23. Παραγωγή ασφαλίστρων εννεαμήνου 2011 Δεκέμβριος 2011 http://www.eaee.gr/cms/uploads/oikmel-premium9months2011gr.pdf 22. Γενική αστική ευθύνη 2010 Οκτώβριος 2011 http://www.eaee.gr/cms/uploads/oikmelgeneralcivilliability2010gr.pdf 21. Νομική προστασία 2010 Οκτώβριος 2011 http://www.eaee.gr/cms/uploads/oikmel-legalexpenses2010gr.pdf
E.A.E.E. Υπηρεσία Μελετών και Στατιστικής H.A.I.C. Research and Statistics Department Ιωάννης Φασόης, M.A. +30 210 33 34 104 fasois@eaee.gr Κωνσταντίνος Σταθόπουλος, M.Sc., M.Res. +30 210 33 34 109 cstathopoulos@eaee.gr
Ένωση Ασφαλιστικών Εταιριών Ελλάδος ΞΕΝΟΦΩΝΤΟΣ 10 105 57 ΑΘΗΝΑ ΤΗΛ. 210 3334100 e-mail: info@eaee.gr