Ὁ αναγιώτατος Μητροπολίτης Θεσσαλονίκης κ. Ἄνθιμος
Ἀνθίμου τοῦ αναγιωτάτου και θεοπροβλήτου Μητροπολίτου τῆς ἁγιωτάτης Μητροπόλεως Θεσσαλονίκης, ὑπερτίμου καί ἐξάρχου πάσης Θετταλίας, ἡμῶν δέ πατρός καί ποιμενάρχου, πολλά τά ἔτη.
ρόλογος Ἀγαπητοί μου ἀδελφοί, ΗΧάρις τοῦ Θεοῦ μᾶς ἐπέτρεψε καί φέτος νά εἰσέλθουμε εἰς τή νέα ἡμερολογιακή χρονιά καί προβήκαμε στήν ἔκδοση τοῦ 12ου κατά σειρά ἐγκολπίου-ἡμερολογίου τοῦ Ἱεροῦ μας Ναοῦ. κεφτήκαμε γιά τά ἑπόμενα τρία συνεχῆ χρόνια ἀρχίζοντας ἀπό φέτος τά ἡμερολόγια τσέπης νά τά ἀφιερώσουμε στή Θεία Λειτουργία, ἐπειδή τό θέμα εἶναι πολύ μεγάλο καί δύσκολο, παρόλο πού τό θεωροῦμε γνωστό, καί δέν μπορεῖ νά ἐξαντληθεῖ σέ ἕνα μόνο ἡμερολόγιο. ό φετινό τό ἀφιερώνουμε στό πρῶτο μέρος τῆς Θ. Λειτουργίας, τήν ροσκομιδή. Εἶναι τό τμῆμα πού περιέχεται στήν ἀκολουθία τοῦ Ὄρθρου καί μᾶς προετοιμάζει γιά τή Θ. Λειτουργία. Ὅλα τά Μυστήρια καί ὅλες οἱ ἁγιαστικές πράξεις τῆς Ἐκκλησίας μας ἀποτελοῦν τά μέσα πού χορηγοῦν καί μεταδίδουν τή θεία Χάρη. Εἰδικά ὅμως στή Θ. Λειτουργία δέν μεταδίδεται μόνο ἡ θεία Χάρη ἀλλά ὁ Ἴδιος ὁ Χριστός, τό ῶμα ου καί τό Αἷμα ου. ἩΘ. Λειτουργία εἶναι τό Μυστήριο τῶν Μυστηρίων, γιατί σέ αὐτή ἱερουργεῖται ἀναιμάκτως ἡ Θυσία
στόν Γολγοθᾶ καί μεταβάλλονται τό ψωμί καί τό κρασί σέ ῶμα καί Αἷμα Χριστοῦ. τήν πρώτη τέλεση τῆς Θ. Λειτουργίας, δηλ. τό βράδυ τῆς Μ. έμπτης, Λειτουργός ἦταν ὁ Χριστός. Ἀφοῦ ἔλαβε τόν ἄρτο, εὐχαρίστησε τόν Θεό, τεμάχισε τόν ἄρτο καί ἔδωσε στούς μαθητές ου λέγοντας: οῦτό ἐστι τό σῶμά μου τό ὑπέρ ὑμῶν διδόμενον τοῦτο ποιεῖτε εἰς τήν ἐμήν ἀνάμνησιν. οῦτο τό ποτήριον ἡ καινή διαθήκη ἐν τῷ αἵματί μου, τό ὑπέρ ὑμῶν ἐκχυνόμενον (Λουκ. κβ, 19-20). Εἶναι συνεπῶς ἡ Θ. Λειτουργία θεοσύστατο Μυστήριο. Ὁ Ἴδιος ὁ ύριος συνέστησε νά πράττουμε συνεχῶς αὐτό, δηλ. νά λαμβάνουμε καί ἐμεῖς ἄρτο, νά εὐχαριστοῦμε τόν Θεό, νά τόν τεμαχίζουμε καί νά τόν τρῶμε. αί νά τό κάνουμε αὐτό, γιά νά φέρουμε μέ εὐγνωμοσύνη καί πίστη στή μνήμη μας καί στή μνήμη τῶν ἄλλων τή ταυρική Θυσία τοῦ υρίου, μέ τήν ὁποία ἐπιτεύχθηκε ἡ σωτηρία μας. Μέ τήν ἐλπίδα ὅτι τά τρία κατά σειρά ἡμερολόγια τσέπης, πού ἀφιερώνουμε στή Θ. Λειτουργία, θά βοηθήσουν στή θερμότερη συμμετοχή μας στό Μυστήριο σᾶς εὐχόμαστε αλή καί εὐλογημένη Χρονιά! Ἀρχιμ. εραφείμ Ζώγκας
Ἡ σημασία τῆς Θείας Λειτουργίας ολλές προσευχές ὑπάρχουν στήν Ἐκκλησία, πολλές Ἀκολουθίες, ὅπως λέγονται ὁ Ἑσπερινός, ὁ Ὄρθρος, οἱ Ὧρες, τό Ἀπόδειπνο, ἡ αράκληση κ.ἄ. Ὅμως αὐτά δέν εἶναι Λειτουργία. ολλές φορές ἀκοῦμε νά λέει ὁ κόσμος: ό βράδυ θά πᾶμε στή Λειτουργία. Νομίζουν ὅτι ὁ Ἑσπερινός εἶναι Λειτουργία ἤ ὅτι ὁ Ὄρθρος εἶναι Λειτουργία. Ἡ Θεία Λειτουργία εἶναι τό Μυστήριο ἐκεῖνο, στό ὁποῖο προσφέρεται ἡ Εὐχαριστία, τό ῶμα καί τό Αἷμα τοῦ υρίου καί μποροῦμε νά κοινωνήσουμε. Εἶναι δηλ. τό κατεξοχήν Μυστήριον τῆς Ἐκκλησίας. Γι αὐτό εἶναι ἄκρως ἀπαραίτητη ἡ παρουσία μας. ιότι δέν μπορεῖ νά θεωρηθεῖ Χριστιανός ἄνθρωπος, ὁ ὁποῖος ἀπουσιάζει ἀπό τή Θ. Λειτουργία, ἰδίως τῆς υριακῆς. Οἱ πρῶτοι χριστιανοί μέ κίνδυνο τῆς ζωῆς τους ἔτρεχαν νύχτα νά πᾶνε στά νεκροταφεῖα καί μέσα στούς ὑπόγειους τάφους νά τελέσουν στά μνήματα τῶν μαρτύρων τή Θ. Λειτουργία. Γι αὐτό μέχρι σήμερα στά ἐγκαίνια ναοῦ ἐπάνω στήν Ἁγία ράπεζα ὁ Ἐπίσκοπος καταθέτει ὀστά μαρτύρων. ιότι ἡ Θ. Λειτουργία πρέπει νά τελεστεῖ ὁπωσδήποτε ἐπάνω στήν Ἁγ. ράπεζα, πού εἶναι ἐγκαι-
νιασμένη, δηλ. ἔχει ἐπάνω της ἔστω καί λίγα λείψανα μαρτυρικά. Γιά νά δειχτεῖ ὅτι ἡ Ἐκκλησία στέκει εἰς τά λείψανα μαρτύρων καί ὁπωσδήποτε τοῦ ρώτου Μάρτυρος, ὁ Ὁποῖος εἶναι ὁ Χριστός. τή Θεία Λειτουργία δέν ἀπαγορεύεται νά πάει κανένας. Μερικοί νομίζουν ὅτι, ἄν κάνουμε ὁρισμένες ἁμαρτίες, δέν μποροῦμε νά πᾶμε στή Θ. Λειτουργία. Αὐτό δέν εἶναι σωστό. Οἱαδήποτε ἁμαρτία καί ἄν ἔχει ἐπιτελεσθεῖ, ὁπωσδήποτε μποροῦμε καί πρέπει νά πᾶμε. ιότι ἡ Θ. Λειτουργία εἶναι ἡ παρουσία τοῦ Χριστοῦ, ὁ Ὁποῖος εἶναι ὁ ἰατρός τῶν ψυχῶν μας. αί ἐκεῖ ἀκριβῶς θά λάβουμε τήν ἴαση. Ὁ ἁμαρτωλός ἄνθρωπος, ὅσο ἁμαρτωλός κι ἄν εἶναι, εἶναι μέλος Χριστοῦ. Αὐτό εἶναι ἀπόλυτο. Ἀπόσπασμα ἀπό μαγνητοφωνημένη ὁμιλία τοῦ Μητροπ. Λεμεσοῦ κ. Ἀθανασίου
Ἀναγνώσματα υριακῶν καί μεγάλων ἑορτῶν ΗΜΕΡΟ- ΜΗΝΙΑ ΑΟΟΛΟ ΕΥΑΓΓΕΛΙΟΝ ΗΧΟ - ΕΩΘΙΝΟΝ 1 3 5 6 7 10 11 17 18 24 25 27 30 31 ολασ. β 8-12 Β ιμ. δ 5-8 Α ορ. θ 19-27 ίτ. β 11-14, γ 4-7 ράξ. ιθ 1-8 Ἐφεσ. δ 7-13 Β ορ. δ 6-15 Ἑβρ. ιγ 17-21 Ἑβρ. ιγ 7-16 Β ιμ. γ 10-15 Ἑβρ. ζ 26 - η 2 Ἑβρ. ζ 26 - η 2 Ἑβρ. ιγ 7-16 Α ορ. ς 12-20 Λουκ. β 20-21, 40-52 Μάρκ. α 1-8 Λουκ. γ 1-18 Ματθ. γ 13-17 Ἰωαν. α 29-34 Ματθ. δ 12-17 Ματθ. ια 27-30 Λουκ. ιζ 12-19 Ματθ. ε 14-19 Λουκ. ιη 10-14 Ἰωάν. ι 9-16 Ἰωάν. ι 9-16 Ματθ. ε 14-19 Λουκ. ιε 11-32 εριτ. τοῦ Χριστοῦ πλ. α Ι Η αραμ. Φώτων Θεοφανείων Βαπτιστοῦ Ἰωάννου πλ. β Η πλ. α Η βαρύς Ι Ἁγ. Ἀθανασίου-υρίλλου πλ. δ - ΙΑ Γρηγορίου Θεολ. Ἰωάν. Χρυσοστόμου ριῶν Ἱεραρχῶν α Α ΗΘεία Λειτουργία εἶναι ἡ διαρκής ἐπανάληψη τῆς ὑπέρτατης ἐκδήλωσης ἀγάπης, πού φανερώθηκε ἐφ ἅπαξ γιά χάρη μας. Ν. Γκόγκολ (Ρῶσος συγγραφέας)
Á 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟ ΕΡΙΟΜΗ Ι. ΧΡΙΟΥ. Βασιλείου Μεγ.,Ἐμμελείας ιλβέστρου, Θεαγένους, Θεοπίστου, εραφείμ άρωφ ΡΟ ΩΝ ΦΩΩΝ. Μαλαχίου πρ., Γορδίου μ., Θωμαΐδος ύναξις τῶν 70 Ἀπ., Θεοκτίστου μ., Εὐθυμίου Θεοπέμπτου μ., υγκλητικῆς ὁσ., Ρωμανοῦ (νηστεία) Α ΑΓΙΑ ΘΕΟΦΑΝΕΙΑ (κατάλυσις εἰς πάντα) ύναξις ροδρόμου καί Βαπτιστοῦ Ἰωάννου Γεωργίου Χοζεβίτου, ομνίκης, ύρου, Ἀγάθωνος ολυεύκτου μάρτ., Εὐστρατίου ὁσ., Αντωνίας ΜΕΑ Α ΦΩΑ. Γρηγορίου Νύσσης, αρθένας Ἐδεσ. Θεοδοσίου οινοβιάρχ., Ἀγαπίου, Θεοδοσίου ἐν Ἄθῳ ατιανῆς, Εὐθασίας, Μερτίου μάρτ., άββα ερβίας Ἑρμύλου, τρατονίκου μαρτ., Μαξίμου αυσοκ. Ἐν ινᾷ & Ραϊθῷ ἀναιρεθέντων, αμιανοῦ, Νίνας μ. αύλου Θηβαίου, Ἰωάννου ὁσ. τοῦ αλυβίτου ροσκ. ἁλύσεως ἀπ. έτρου, Νικολάου Μυτιλήνης ΙΒ ΛΟΥΑ. Ἀντωνίου Μεγ., Ἀντωνίου Βερ., Γεωργίου ν. Ἀθανασίου & υρίλλου πατρ. Ἀλεξανδρείας, Θεοδούλης Μάρκου τοῦ Εὐγεν., Μακαρίου Αἰγ., Ἀρσενίου Εὐθυμίου Μεγάλου, Εὐσεβίου, Ζαχαρίου ν. Ἄρτης Εὐγενίου ραπ., Μαξίμου ὁμ. Νεοφύτου, Ἁγνῆς μ. ιμοθέου ἀποστ., Ἀναστασίου έρσου, Ἰωσήφ ρητός ιονυσίου ἐν Ὀλύμπῳ, λήμεντος Ἀγκ., Ἀγαθαγγέλου ΕΛΩΝΟΥ & ΦΑΡΙΑΙΟΥ. Ξένης ὁσ., Ζωσιμᾶ ὁσ. Γρηγορίου Θεολ., Αὐξεντίου νεομ., Μαργαρίτας Ξενοφῶντος ὁσίου καί συνοδείας αὐτοῦ, Ἀμωνᾶ ὁσ. Ἀνακ. λειψ. Ἰ. Χρυσοστ., λήμεντος, Μαρκιανῆς βασ. Ἐφραίμ τοῦ ύρου, αλλαδίου, Ἰακώβου, Χάριτος μ. Ἀνακ. λειψ. Ἰγνατίου τοῦ Θεοφόρου, ημητρίου Χίου ριῶν Ἱεραρχῶν, Χρυσῆς μ., Θεοφίλου ν., Ἱππολύτου 31 ΑΩΟΥ. ύρου, Ἰωάννου Ἀναργ., Ἀρσενίου, Ἠλία Ἀρδ.
Χαρακτηρισμός τῆς Θείας Λειτουργίας Θεία Λειτουργία ὀνομάζεται ἡ Ἀκολουθία, κατά τήν ὁποία τελεῖται τό Μυστήριο τῆς Θείας Εὐχαριστίας. Ἡ Θεία Λειτουργία εἶναι ἀναμφίβολα ἡ ἀνώτερη καί ἡ πιό σπουδαία ἀπό ὅλες τίς ἱερές ἀκολουθίες, ἡ πιό τέλεια καί πιό πλήρης λατρεία τοῦ Θεοῦ. ιότι ἡ Θ. Λειτουργία εἶναι Ἀνάμνησις τῆς ἱερότερης θυσίας ἀπό ὅλες ὅσες προσφέρθηκαν κατά τή διάρκεια τῶν αἰώνων, δηλ. τῆς ταυρικῆς Θυσίας τοῦ ἐνανθρωπήσαντος Υἱοῦ τοῦ Θεοῦ. Ὁ ἴδιος ὁ ύριος ἱδρύοντας τό Μυστήριο παρήγγειλε: οῦτο ποιεῖτε εἰς τήν ἐμήν ἀνάμνησιν (Λουκ. κβ 19). Ἀλλά δέν εἶναι ἁπλή ἀνάμνησις ἡ Θ. Λειτουργία. Εἶναι καί Θυσία πραγματική. Εἶναι ἀναίμακτη ἐπανάληψη τῆς θυσίας, πού προσφέρθηκε ἀπό τόν ύριο ἐπάνω στόν ταυρό γιά μία καί μοναδική φορά. ιότι δέν ἔχουμε ἁπλή παρουσία τοῦ υρίου, ὅπως δέχονται οἱ ιαμαρτυρόμενοι, ἀλλά πραγματική μεταβολή τοῦ ἄρτου καί τοῦ οἴνου εἰς αὐτό τοῦτο τό
ῶμα τοῦ υρίου, πού προσηλώθηκε ἐπάνω στόν ταυρό καί εἰς αὐτό τοῦτο τό Αἷμα, πού χύθηκε ἀπό τίς πληγές ου. Γι αὐτό σέ κάθε Θ. Λειτουργία ὁ ἱερεύς λέγει: «Θύεται (=θυσιάζεται) ὁ Ἀμνός τοῦ Θεοῦ ὁ αἴρων τήν ἁμαρτίαν τοῦ κόσμου ὑπέρ τῆς τοῦ κόσμου ζωῆς καί σωτηρίας» (ἀκολουθία ροσκομιδῆς). Εἶναι ἀκόμη ἡ Θ. Λειτουργία οινωνία τοῦ ώματος καί Αἵματος τοῦ υρίου, μέ τήν ὁποία ἑνωνόμαστε μυστικά (=μέ μυστηριακό τρόπο) μέ τόν Χριστό, γινόμαστε κατά τίς ἐκφράσεις τῶν ατέρων σύσσωμοι καί σύναιμοι Χριστοῦ, χριστοφόροι καί θεοφόροι καί γινόμαστε μέτοχοι ὅλων τῶν ἀγαθῶν, πού πηγάζουν ἀπό τή λυτρωτική ἐπάνω στόν ταυρό θυσία τοῦ υρίου. Εἶναι τέλος ἡ Θ. Λειτουργία εῖπνο, στό ὁποῖο παραθέτονται ὄχι ἐπίγεια ἐδέσματα (=φαγητά) ἀλλά τό ἴδιο τό ῶμα καί τό Αἷμα τοῦ υρίου. Ὁ ύριος παραβολικά ὀνόμασε τή Θ. Εὐχαριστία δεῖπνον μέγα (Λουκ. ιδ 16). πρωτοπρ. ων/νου απαγιάννη Λειτουργική-ελετουργική
αρπός τῆς Θείας Λειτουργίας Ἡ ἐνσωμάτωση τοῦ πιστοῦ στόν Χριστό Μέ τό μυστήριο τῆς Θείας Εὐχαριστίας ὁ Χριστός προσφέρει τό ἅγιο ῶμα ου καί τό τίμιο Αἷμα ου στόν ἄνθρωπο, γιά νά γίνει σύσσωμος καί σύναιμος μέ Αὐτόν. Ὁ ἴδιος ὁ Χριστός, ὅταν γιά πρώτη φορά μίλησε γιά τό Μυστήριο, εἶπε: «Ὁ τρώγων μου τήν σάρκα καί πίνων μου τό Αἷμα ἐν ἐμοί μένει κἀγώ ἐν αὐτῷ» (Ἰω. στ, 56). Ὁ ἄνθρωπος δέχεται μέσα του τόν Χριστό καί ὁ Χριστός τόν ἄνθρωπο. Ὁ Χριστός εἶναι ταυτόχρονα οἶκος καί ἔνοικος τοῦ ἀνθρώπου. «Ἕν σῶμα γινόμεθα καί μέλη ἐκ τῆς σαρκός αὐτοῦ καί τῶν ὀστέων αὐτοῦ», λέγει ὁ ἱερός Χρυσόστομος. Ὁ πιστός μέ τή Θεία οινωνία γίνεται ἕνα σῶμα μέ τόν Χριστό, ἕνα κράμα, ἕνα μίγμα, ἕνα φύραμα. αί ὅλα αὐτά γίνονται ὄχι θεωρητικά μόνο ἀλλά καί οὐσιαστικά. Ἡ ἀγάπη τοῦ Χριστοῦ, λέγει ὁ ἱερός Χρυσόστομος δέν ἀρκέστηκε στό γεγονός τῆς σαρκώσεως, στά πάθη καί τήν ταφή. ροχωρεῖ στήν προσφορά τῆς Εὐχαριστίας, στή χριστοποίηση τοῦ ἀνθρώπου. Μέ τή Θεία Εὐχαριστία ὁ Χριστός συμ-
φύρει τόν ἑαυτό ου μέ μᾶς. αί ὄχι μόνο μέ τήν πίστη ἀλλά καί στήν πραγματικότητα μᾶς κάνει σῶμα δικό ου. «Ἡμεῖς καί ὁ Χριστός ἕν ἐσμεν» (ΕΕ 24, 362). όσο τολμηρά μόνο ἕνας Ἅγιος μπορεῖ νά μιλήσει. Ἔτσι πράγματι μίλησαν οἱ Ἅγιοι: Μέλη Χριστοῦ γινόμεθα, μέλη Χριστός ἡμῶν δέ, καί χείρ Χριστός καί πούς Χριστός ἐμοῦ τοῦ παναθλίου, καί χείρ Χριστοῦ καί πούς Χριστοῦ ὁ ἄθλιος ἐγώ δέ κινῶ τήν χεῖρα καί ὁ Χριστός ὅλος ἡ χείρ μού ἐστιν. Ἀμέριστον γάρ νόει μοι Θεότητα τήν θείαν! ινῶ τόν πόδα καί, ἰδού, ἀστράπτει ὡς Ἐκεῖνος μή εἴπῃς ὅτι βλασφημῶ, ἀλλ ἀπόδεξαι ταῦτα καί τῷ Χριστῷ προσκύνησον τοιοῦτόν σε ποιοῦντι! (υμεών Νέος Θεολόγος) Οἱ λόγοι τῶν Ἁγίων δέν εἶναι σχήματα λογοτεχνικά, πού ἀποσκοποῦν νά ἐντυπωσιάσουν τόν ἀκροατή. Εἶναι ξεσπάσματα καρδιῶν, πού πλημμύρισαν ἀπό τόν Χριστό. Ἱερομονάχου ΓΡΗΓΟΡΙΟΥ Η ΘΕΙΑ ΛΕΙΟΥΡΓΙΑ
Γιατί ἡ Θ. Λειτουργία ὀνομάζεται καί Θ. Εὐχαριστία; Ἀφοῦ ἡ τελετή εἶναι καί εὐχαριστήρια καί ἱκετήρια, γιατί ὀνομάζεται μόνο Εὐχαριστία; ό ὄνομα δόθηκε ἀπό τό στοιχεῖο πού ἐπικρατεῖ. ιότι περισσότερες εἶναι οἱ ἀφορμές τῆς εὐχαριστίας παρά τῆς ἱκεσίας. Ὅσο ἐξαρτιόταν ἀπό τόν Θεό, λάβαμε τά πάντα καί δέν παρέλειψε τίποτε, πού νά μήν τό ἔδωσε. Γιά ἱκεσία δέν ἄφησε θέση ὁ Θεός, ἀλλά μᾶς ἔδωσε κάθε ἀφορμή γιά εὐχαριστία. Ἐμεῖς ὅμως προξενώντας οἱ ἴδιοι ἀπό ἀμέλεια τήν ἔλλειψη στούς ἑαυτούς μας ἔχουμε ἀνάγκη νά ἱκετεύσουμε. Γιά ποιά πράγματα ἱκετεύουμε; Γιά ἄφεση ἁμαρτιῶν. Αὐτή ὅμως τήν πήραμε πλούσια μέ τό Βάπτισμα καί χωρίς νά ἀγωνιστοῦμε. Μέ τίς ἁμαρτίες μας ὅμως γίναμε πάλι ἔνοχοι. Ἐμεῖς λοιπόν εἴμαστε αἴτιοι τῆς ἐνοχῆς μας καί τῆς ἱκεσίας. Ἐπίσης ἱκετεύουμε γιά τή Βασιλεία, ὥστε νά τήν κληρονομήσουμε. αί ὅμως ἡ κληρονομία αὐτή μᾶς ἔχει δοθεῖ. ράγματι γίναμε τέκνα Θεοῦ,
Αὐτοῦ πού κατέχει τή βασιλεία. οιός εἶναι κληρονόμος ἄν ὄχι τό τέκνο; ῶς λοιπόν ζητοῦμε κάτι πού δόθηκε; ιαπράξαμε ἔργα ξένα πρός τήν υἱοθεσία καί ἀπό υἱοί γίναμε πονηροί δοῦλοι καί γι αὐτό ἱκετεύουμε γιά τή Βασιλεία σάν πράγμα ξένο καί ἄσχετο μέ μᾶς. Ἑπομένως καί αὐτῆς τῆς ἱκεσίας αἴτιοι εἴμαστε ἐμεῖς. Ὅσο γιά τά σωματικά ἀγαθά παρήγγειλε ὁ ύριος Μή φροντίζετε γιά τροφή καί ἐνδύματα. Ὁ ατήρ σας ὁ οὐράνιος θά σᾶς χορηγήσει καθετί πού χρειάζεσθε. Ὅταν μᾶς λείπουν αὐτά, τό παθαίνουμε εἴτε ἀπό ἀμέλεια καί ἀπιστία καί ἀπό τή μή τήρηση τῆς ἐντολῆς, ὁπότε καί ἡ ἔλλειψη καί ἡ ἱκεσία εἶναι δικό μας ἔργο, εἴτε ἀπό πρόνοια καί φιλανθρωπία τοῦ Θεοῦ ὅπως ὁ Ἰώβ γιά νά μᾶς δώσει μεγαλύτερα καί πολυτιμότερα καί τότε ἡ ἔλλειψη εἶναι ἀφορμή δοξολογίας καί εὐχαριστίας καί ὄχι δεήσεως καί ἱκεσίας. Γι αὐτό ἔπρεπε νά τῆς δώσουμε τό ὄνομα Εὐχαριστία παίρνοντάς το ἀπό τά ἀνώτερα καί περισσότερα. ἅγ. Νικόλαος αβάσιλας Φιλοκαλία τῶν Νηπτικῶν καί Ἀσκητικῶν
Ἀναγνώσματα υριακῶν καί μεγάλων ἑορτῶν ΗΜΕΡΟ- ΜΗΝΙΑ ΑΟΟΛΟ ΕΥΑΓΓΕΛΙΟΝ ΗΧΟ - ΕΩΘΙΝΟΝ 2 6 7 10 14 19 20 21 24 28 Ἑβρ. ζ 7-17 Α Θεσ. δ 13-17 Α ορ. η 8-θ 2 Β ιμ. β 1-10 Ρωμ. ιγ 11-ιδ 4 Α Ἰωάν. δ 20-21, ε 1-21 Β ιμοθ. β 1-10 Ἑβρ. ια 24-26, 32-40 Β ορ. δ 6-15 Ἑβρ. α 10-β 3 Λουκ. β 22-40 Λουκ. κα 8-9, 25-27, 33-36 Ματθ. κε 31-46 Ἰωάν. ιε 17-ιστ 2 Ματθ. στ 14-21 Μάρκ. ιε 1-15 Μάρκ. β 23-γ 5 Ἰωάν. α 44-52 Ματθ. ια 2-15 Μάρκ. β 1-12 Ὑπαπαντῆς Ψυχοσάββατον β Ι Β Ἁγ. Χαραλάμπους γ Ι Γ Φιλοθέης Ἀθην. Ἁγ. Θεοδώρου δ Ι ροδρόμου πλ. α Ε Oταν διαβάζεται ὁ Ἑξάψαλμος στόν ὄρθρο, ὑπάρχει ἀκόμη ἡ καλή συνήθεια νά παραμένουμε ἀκίνητοι καί νά μή μετακινούμαστε μέσα στήν Ἐκκλησία. * * * ΗΘεία Λειτουργία εἶναι τό ἴδιο τό μυστικό εῖπνο, στό ὁποῖο τώρα μαζί μέ τόν Χριστό καί τούς ώδεκα (τόν Ἐπίσκοπο καί τούς ρεσβυτέρους) εἶναι καί ὅλοι οἱ πιστοί.
ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟ Á 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 ρύφωνος, ερπετούας μ., Ἀναστασίου Ναυπλ. Ὑπαπαντή τοῦ ωτῆρος Χριστοῦ, Γαβριήλ ὁσιομ. υμεών Θεοδ., Ἄννης προφ., ταματίου πετσῶν Ἰσιδώρου ηλουσ., Νικολάου ὁμ., Ἀβραμίου ἱερομ. Ἀγάθης μάρτ., ολυεύκτου /λεως, Θεοδοσίου ὁσ. Ψυχοσάββατο. Φαύστας, Φωτίου πατρ. ων/πόλεως ΑΟΡΕΩ. αρθενίου Λαμψάκου, Λουκᾶ τειρίου Θεοδώρου στρατηλάτου, Ζαχαρίου, Μακαρίου Νικηφόρου μ., Μαρκέλλου ἱερομ., αγκρατίου ἐπισκ. Χαραλάμπους ἱερομάρτ., Ζήνωνος ταχυδρόμου Θεοδώρας βασιλίσσης, Βλασίου ἱερομ. Μελετίου Ἀν/χείας, Χρήστου νεομ. κηπουροῦ ῶν ἐν ἀσκήσει λαμψάντων, Ἀκύλα & ρισκίλλης ἀπ. ΥΡΙΝΗ. Αὐξεντίου, Ἀβραάμ, Νικολάου ορίνθου αθαρά ευτέρα. Ὀνησίμου ἀπ., Εὐσεβίου ὁσ. αμφίλου μάρτ., Φλαβιανοῦ ἐπισκ. ων/λεως Θεοδώρου ήρ., Μαρκιανοῦ & ουλχερίας, Θεοδώρου Μυτ. Λέοντος ἐπισκ. Ρώμης, Ἀγαπητοῦ ἐπ. ιναίου, ὁμολογ. Α ΧΑΙΡΕΙΜΟΙ. Φιλοθέης Ἀθηναίας,Φιλήμονος Ἀνάμν. τοῦ διά κολλύβων θαύμ., Θεοδώρου τοῦ ήρ. Α ΝΗΕΙΩΝ. (Ὀρθοδ.). Εὐσταθίου, ιμοθέου ῶν ἐν τοῖς Εὐγενίοις Μαρτ., Θαλασσίου, Βαραδάτου ὁσ. ολυκάρπου μύρνης, ροτερίου ἱερομάρτ. Α καί Β εὕρεσις κεφαλῆς τοῦ ροδρόμου αρασίου ων/λεως, Ρηγίνου ἐπισκ. κοπέλου Β ΧΑΙΡΕΙΜΟΙ. Φωτεινῆς ἰσ., Θεοκλήτου, ορφυρίου ροκοπίου ὁσ. & ὁμολ., τεφάνου γηροκ., Ἠλία νεομ. 28 Β ΝΗΕΙΩΝ. (Γρηγορ. αλ.), Νέστορος, υράννης ν.
Ἡ Θεία Λειτουργία καί ἐμεῖς Ἐρχόμενοι στήν ἐκκλησία τί θά φέρουμε μαζί μας; ή μετάνοια, τήν κατάνυξη, τό πένθος, τόν στεναγμό, τά κρυφά δάκρυα τῆς ψυχῆς μας. έν θά ἔλθουμε στή Θεία Λειτουργία, ὅπως ὁ φαρισαῖος. έν θά ποῦμε: ἐγώ δέν εἶμαι «ὥσπερ οἱ λοιποί τῶν ἀνθρώπων, ἅρπαγες, ἄδικοι, μοιχοί». έν θά ποῦμε: τηρῶ τίς ἐντολές, προσεύχομαι πρωί-βράδυ, δίνω καί καμιά ἐλεημοσύνη καί ὅ,τι νομίζει ὁ καθένας πώς μπορεῖ νά πεῖ. Ἀλλά θά ἔλθουμε, ὅπως ὁ τελώνης. Θά λέμε: «ὁ Θεός ἱλάσθητί μοι τῷ ἁμαρτωλῷ». αί νοερά ἀπό μέσα μας θά χτυποῦμε τό στῆθος μας. έν χρειάζεται νά τό χτυπήσουμε ἐξωτερικά, διότι εἴμαστε σέ κοινή, δημόσια θεία λατρεία. έν θά προσέχουμε τόν διπλανό μας καί τή διπλανή μας, οὔτε τί φοράει οὔτε πῶς συμπεριφέρεται. Θά κοιτάζουμε μόνο τόν ἑαυτό μας. Νά εἴμαστε ὅπως ἀκριβῶς ἡ ἁμαρτωλός γυνή, πού προσέφερε τό μύρο καί ὄχι ὅπως ὁ προδότης, πού προσέφερε τό φίλημα. Ἐκείνη, ἡ ἁμαρτωλή, κέρδισε τόν αράδεισο αὐτός, ὁ ἀπόστολος, τόν ἔχασε. Ὅταν λέμε ὅτι ὁ χαρακτήρας τῆς Θείας Λειτουργίας εἶναι μυστηριακός, δέν ἐννοοῦμε κάτι τό μαγικό, ἀλλά ὅτι ἡ Θεία Χάρις μέσα ἀπό τά ἅγια Μυστήρια
μεταπλάθει τόν χριστιανό. όν θεοποιεῖ, τόν χαριτώνει, τόν κάνει καινή κτίσι, τόν ἐλευθερώνει ἀπό τά πάθη καί τίς ἀδυναμίες. Γι αὐτό ὁ πιστός πρέπει νά παρακολουθεῖ τή Θεία Λειτουργία μέ προσοχή, μέ φόβο, μέ εὐλάβεια, μέ κατάνυξη, μέ ἱερές σκέψεις καί προπαντός χωρίς νά ταξιδεύει ὁ νοῦς. Ἀποχωρώντας ἀπό τόν ναό ὀφείλουμε νά εἴμαστε διαφορετικοί, ἀλλαγμένοι, μεταμορφωμένοι, γαληνεμένοι, εἰρηνικοί. Ἐάν φεύγουμε ἀπό τόν ναό καί ἔχουμε ἀκαταστασία, ἀνυπομονησία, νευρικότητα, κάτι δέν πάει καλά καί χρειάζεται προσοχή! πρωτοπρ. τεφάνου Ἀναγνωστοπούλου Ἐμπειρίες κατά τήν Θεία Λειτουργία
Ἀναγνώσματα υριακῶν καί μεγάλων ἑορτῶν ΗΜΕΡΟ- ΜΗΝΙΑ ΑΟΟΛΟ ΕΥΑΓΓΕΛΙΟΝ ΗΧΟ - ΕΩΘΙΝΟΝ 7 9 14 20 21 25 27 28 Ἑβρ. δ 14 -ε 6 Ἑβρ. ιβ 1-10 Ἑβρ. ς 13-20 Ἑβρ. θ 1-7 Ἑβρ. θ 11-14 Ἑβρ. β 11-18 Ἑβρ. ιβ 28-ιγ 8 Φιλ. δ 4-9 Μάρκ. η 34 - θ 1 Ματθ. κ 1-16 Μάρκ. θ 17-31 Λουκ. α 39-49, 56 Μάρκ. ι 32-45 Λουκ. α 24-38 Ἰωάν. ια 1-45 Ἰωάν. ιβ 1-18 πλ. β Ἑορτῆς βαρύς Ζ Ἑορτῆς πλ. δ Ι Η Εὐαγγελισμοῦ Ἑορτῆς Ἑορτῆς ροτιμότερος ὁ ἁμαρτωλός ἄνθρωπος καί μετανοῶν παρά ὁ ἠθικά ἄμεμπτος, πού δέν ἔχει μετάνοια. * * * τό Αἷμα καί στή Θυσία τοῦ υρίου καί στά αἵματα τῶν Μαρτύρων στερεώθηκε ἡ Ἐκκλησία, τῆς ὁποίας ἡ πορεία εἶναι ματωμένη. Γι αὐτό καί ἡ σωτηρία μας ἐπιτυγχάνεται μέ πολλές θλίψεις, κόπους, ἀγῶνες καί στεναγμούς.
Á 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 ΜΑΡΙΟ Εὐδοκίας ὁσ., Μαρκέλλου, Ἀντωνίνης Νικολάου λανᾶ, Ἡσυχίου, Θεοδότου, Εὐθαλίας Εὐτροπίου, Βασιλίσκου μ., Θεοδωρήτου, ἱερομ. Γερασίμου Ἰορδ., αύλου καί Ἰουλιανῆς μαρτ. Γ ΧΑΙΡΕΙΜΟΙ. όνωνος, Ἀρχελάου ῶν ἐν Ἀμορίῳ 42 μαρτύρων, εὕρεσις. ταυροῦ Γ ΝΗΕΙΩΝ. (ταυροπροσκυνήσεως). Θεοφυλάκτου Νικομ., Ἑρμοῦ ἀπ., ομετίου ῶν εσσαράκοντα Μαρτύρων, αισαρίου οδράτου, Ἀναστασίας ατρ., Μιχαήλ Μαυρ. νεομ. ωφρονίου, Ἱεροσολ., Θεοδώρας βασ. Ἄρτης ΧΑΙΡΕΙΜΟΙ. υμεών Ν. Θεολ., Θεοφάνους Ὑπομονῆς ὁσ., Νικηφόρου ων/λεως, Μαρίου ἐπισκ. ΝΗΕΙΩΝ. (Ἰωάννου λίμ.). Βενεδίκτου ὁσ. Ἀγαπίου, Ἀριστοβούλου ἀπ. Μανουήλ νεομ. ρήτης Χριστοδούλου ἐν άτμῳ, αββίνου, Ἰουλιανοῦ μ. Ὁ Μέγας ανών, Ἀλεξίου ἀνθρώπου τοῦ Θεοῦ υρίλλου Ἱεροσολύμων, ροφίμου, Εὐκαρπίωνος ΑΑΘΙΟ ΥΜΝΟ. Χρυσάνθου & αρείας μ. ῶν ἐν μονῇ Ἁγ.άββα ἀναιρεθέντων, Μύρωνος Ε ΝΗΕΙΩΝ. (Μαρίας Αἰγ.). Ἰακώβου ὁμολ. Βασιλείου Ἀγκύρας, αλλινίκης μ., Εὐθυμίου μ. Νίκωνος καί τῶν σύν αὐτῷ 199 μαθητῶν μαρτ. Ἀρτέμονος ἐπισκ. ελευκείας,αρθενίου νεομ. Ὁ Εὐαγγελισμός τῆς Θεοτόκου (ἐθνική ἑορτή) ύναξ. ἀρχαγγέλ. Γαβριήλ, τῶν ἐν Γοτθίᾳ 26 μαρτ. Ἔγερσις Λαζάρου, Ματρώνης, Φιλητοῦ & Λυδίας ΩΝ ΒΑ Ι ΩΝ. Ἱλαρίωνος, Ἡρωδίωνος ἀποστ. Μ. ΕΥΕΡΑ, Ἰωσήφ τοῦ αγκάλου Μ. ΡΙΗ, ῶν έκα αρθένων Μ. ΕΑΡΗ, ῆς ἀλειψάσης τόν ύριον μύρῳ
ά μέρη τῆς Θείας Λειτουργίας Ἡ Θεία Λειτουργία ἀποτελεῖται ἀπό 3 τμήματα: α) τήν ροσκομιδή, β) τή Λειτουργία τῶν ατηχουμένων καί γ) τή Λειτουργία τῶν ιστῶν. Ἡ ροσκομιδή εἶναι προπαρασκευαστικό τμῆμα τῆς Θείας Λειτουργίας, γιατί κατά τήν προσκομιδή προετοιμάζονται τά ίμια ῶρα στήν ρόθεση. Λέγεται ἔτσι ἀπό τό ρῆμα προσκομίζω, ἐπειδή προσκομίζονται, δηλ. προσφέρονται στόν Θεό τό ψωμί καί τό κρασί, τά ὁποῖα θά μεταβληθοῦν στή συνέχεια σέ ῶμα καί Αἷμα Χριστοῦ, ὁ Ὁποῖος προσέφερε στόν Θεό καί ατέρα τόν Ἑαυτό ου γιά τή σωτηρία ὅλου τοῦ κόσμου. Ἡ Λειτουργία τῶν ατηχουμένων ἀρχίζει μετά τή οξολογία τοῦ Ὄρθρου μέ τήν ἐπίκληση τοῦ ἱερέα «Εὐλογημένη ἡ Βασιλεία τοῦ ατρός καί τοῦ Υἱοῦ καί τοῦ Ἁγίου νεύματος». Ἀπό δῶ καί κάτω ἀρχίζει ἡ Θεία Λειτουργία. Λέγεται ἔτσι, γιατί περιλαμβάνει τά μή μυστηριακά στοιχεῖα, τήν ἀνάγνωση τῶν Γραφῶν, τό κήρυγμα, τούς ὕμνους καί τίς δεήσεις καί γι αὐτό κατά τήν ἀρχαιότητα
μποροῦσαν νά τήν παρακολουθήσουν καί οἱ κατηχούμενοι. εντρικό μέρος της εἶναι τό Εὐαγγέλιο, διότι μέ τό εὐαγγελικό καί ἀποστολικό ἀνάγνωσμα, μέ τό κήρυγμα καί τήν κατήχηση εἰσάγεται ὁ χριστιανός στό μυστήριο τῆς Θείας Εὐχαριστίας. Ἡ Λειτουργία τῶν ιστῶν περιλαμβάνει τήν τέλεση τοῦ Μυστηρίου καί κατά τήν ἀρχαιότητα μόνο οἱ βαπτισμένοι χριστιανοί μποροῦσαν νά τήν παρακολουθήσουν. εντρικό μέρος της ἀλλά καί κέντρο ὅλης τῆς Θείας Λειτουργίας εἶναι τό μεγάλο καί ἀπροσπέλαστο γεγονός τῆς Μεταβολῆς τῶν ιμίων ώρων σέ ῶμα καί Αἷμα Χριστοῦ.
Ἀναγνώσματα υριακῶν καί μεγάλων ἑορτῶν ΗΜΕΡΟ- ΜΗΝΙΑ ΑΟΟΛΟ ΕΥΑΓΓΕΛΙΟΝ ΗΧΟ - ΕΩΘΙΝΟΝ 4 5 6 9 11 18 23 25 28 30 ράξ. α 1-9 ράξ. α 12-17, 21-26 ράξ. β 14-21 ράξ. γ 1-8 ράξ. ε 12-20 ράξ. στ 1-7 ράξ. ιβ 1-11 Α έτρ. ε 6-14 ράξ. ιδ 6-18 ράξ. ιβ 1-11 Ἰωάν. α 1-17 Ἰωάν. α 18-28 Λουκ. κδ 12-35 Ἰωάν. β 12-22 Ἰωάν. κ 19-31 Μάρκ.ιε 43-ιστ 8 Ἰωάν. ιε 17-27, ιστ 1-2 Ἰωάν. ε 1-15 Ἰωάν. ζ 14-30 Λουκ. θ 1-6 α Ι Ἑορτῆς ευτέρα ιακαινησ. ρίτη ιακαινησ. Ζωοδόχου ηγῆς Ἑορτῆς Α β - Γεωργίου τροπ. γ - Ε Μεσοπεντηκοστῆς - Ἑορτῆς Oλοι εἴμαστε ἀδελφοί ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ. Εἴμαστε μέλη ἐκ μέρους, μέλη Χριστοῦ, ἄρα ἀδελφοί. Γι αὐτό ὅλοι νά δίνουμε τόν χαιρετισμό τῆς ἀγάπης, τόν ἀσπασμό τοῦ Χριστοῦ. Ὄχι ὑποκριτικά ἀλλά μέ ὅλη μας τήν καρδιά. «Ἐξ ὅλης ψυχῆς καί μέσης καρδίας».
Á 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 ΑΡΙΛΙΟ Μ. ΕΜΗ. Ὁ Μυστικός εῖπνος Μ. ΑΡΑΕΥΗ. ά Ἅγια άθη τοῦ υρίου Μ. ΑΒΒΑΟΝ. Ἡ εἰς Ἅδου άθοδ. τοῦ υρίου Ο ΑΓΙΟΝ ΑΧΑ. Ἡ Ἀνάστασις τοῦ υρίου ευτέρα ιακαιν. Θεοδώρας Θεσ/κης, λαυδίου Ραφαήλ, Νικολάου, Εἰρήνης, Εὐτυχίου ων/λεως αλλιοπίου, άββα αλύμνου, Γεωργίου Μυτιλήν. Ἡρωδίωνος, Ἀγάβου ἀπ., Ἰωάννου νεομ. ἐν ῷ Ζωοδόχου ηγῆς, Εὐψυχίου μάρτ. Γρηγορίου Ε /λεως, Ἐπαμεινώνδα, οφοκλέους μ. ΘΩΜΑ. Ἀντίπα εργάμου, ρυφαίνης ὁσ. Βασιλείου ἐπ. αρίου, Ἀνθούσης ὁσ. Μαρτίνου Ρώμης, Ζωΐλου, Ἐλευθερίου, Θεοδοσίου Ἀριστάρχου, ούδη, ροφίμου ἀπ., Θωμαΐδος μ. ρήσκεντος μ., Λεωνίδου ἐπ. Ἀθηνῶν, ἱερομ. Εἰρήνης, Ἀγάπης, Χιονίας μ., Νίκης υμεών ἱερομ., Ἀδριανοῦ μ., Μακαρίου ορίνθου ΩΝ ΜΥΡΟΦΟΡΩΝ. Ἀθανασίας ὁσ., οσμᾶ ὁσ. αφνουτίου ἱερ., ρύφωνος πατρ., Γεωργίου ὁμολ. Ζακχαίου ἀπ., Θεοδώρου, Ἀθανασίου ὁσ. Μετεώρ. Ἀλεξάνδρας βασιλίσ. μάρτ., Ἀναστασίου ιναίου Θεοδώρου υκεώτου, Ναθαναήλ ἀπ. Γεωργίου τροπαιοφόρου, Γλυκερίου νεομ. Ἐλισάβετ ὁσ., άββα στρατ., Ξενοφῶντος ὁσ. ΟΥ ΑΡΑΛΥΟΥ. Μάρκου εὐαγγ., Νίκης μάρτ. Βασιλέως ἱερομ., Γλαφύρας καί Ἰούστας μάρτ. υμεών Ἱεροσολύμων, ημητρίου νεομ. ριπ. Μεσοπεντηκοστῆς. ῶν ἐν υζίκῳ 9 μαρτ. Ἰάσονος καί ωσιπάτρου ἀποστ., ερκύρας μ. Ἰακώβου, υἱοῦ Ζεβεδαίου, Ἀργυρῆς νεομ.
Ἡ Ἀκολουθία τοῦ αιροῦ Ἡ προετοιμασία τῶν Λειτουργῶν ροτοῦ ἔλθει ὁ καθορισμένος χρόνος τῆς Θείας Λειτουργίας, ἐνῶ ψάλλονται ἀκόμη τά τροπάρια τοῦ Ὄρθρου, ὁ ἱερεύς καί ὁ διάκονος πού πρόκειται νά ἱερουργήσουν παίρνουν αιρό. αιρός λέγεται μία σύντομη ἀκολουθία, πού γίνεται μπροστά στήν Ὡραία ύλη. Ἡ Ἀκολουθία αὐτή εἶναι νεότερη καί ἀποτελεῖ τόν προάγγελο τῆς Θείας Λειτουργίας. υμβολίζει τόν καιρό τῆς Χριστοῦ πρός ἡμᾶς ἐπιδημίας καί μᾶς ὑπενθυμίζει ὅτι συμπληρώθηκε ὁ καιρός καί ἤγγικεν ἡ βασιλεία τοῦ Θεοῦ. Ἔτσι μᾶς προετοιμάζει γιά τήν ὑποδοχή τοῦ βασιλέως Χριστοῦ καί τή συμμετοχή μας στό δεῖπνο τῆς Βασιλείας ου. Ὁ ἱερεύς καί ὁ διάκονος ἐξέρχονται χωρίς κανένα ἄμφιο ἀπό τίς πλάγιες θύρες τοῦ Ἱεροῦ Βήματος καί, ἀφοῦ κάνουν μετάνοια μπροστά στόν ἀρχιερατικό θρόνο, ἔρχονται ἐνώπιον τῆς Ὡραίας ύλης, πού εἶναι κλειστή. ροσκυνοῦν τρεῖς φορές λέγοντας ὁ καθένας μόνος του «Ὁ Θεός ἱλάσθητί μοι τῷ ἁμαρτωλῷ καί ἐλέησόν με» καί τελοῦν χαμηλόφωνα καί μέ κατάνυξη τήν Ἀκολουθία. Ὅταν
ἀνοίγεται ἡ Ὡραία ύλη, προσκυνοῦν καί ἀσπάζονται τίς ἅγιες εἰκόνες-λέγοντας κάποια τροπάρια πρῶτα τήν εἰκόνα τοῦ Χριστοῦ, ἔπειτα τῆς Θεοτόκου, κατόπιν τοῦ ροδρόμου καί τέλος τήν εἰκόνα τοῦ Ἁγίου τοῦ ναοῦ λέγοντας τό ἀπολυτίκιό του. Μετά τόν ἀσπασμό τῶν ἁγίων εἰκόνων ἔρχονται πάλι μπροστά στήν Ὡραία ύλη καί ὁ ἱερεύς λέγει τή σχετική εὐχή καί τελεῖ τήν ἀπόλυση. ατόπιν, ἀφοῦ μέ ὑπόκλιση ζητήσουν συγχώρηση μεταξύ τους, στρέφονται πρός δυσμάς, ζητοῦν συγχώρηση καί ἀπό τόν λαό καί εἰσέρχονται ἀπό τίς πλάγιες πάλι θύρες στό Ἱερό Βῆμα, προσκυνοῦν τρεῖς φορές μπροστά στήν Ἁγία ράπεζα καί ἀσπάζονται ὁ ἱερεύς τό ἱερό Εὐαγγέλιο καί τήν Ἁγία ράπεζα καί ὁ διάκονος τήν Ἁγία ράπεζα. Ὕστερα ἐνδύονται τά ἱερά ἄμφια.
Ἀναγνώσματα υριακῶν καί μεγάλων ἑορτῶν ΗΜΕΡΟ- ΜΗΝΙΑ ΑΟΟΛΟ ΕΥΑΓΓΕΛΙΟΝ ΗΧΟ - ΕΩΘΙΝΟΝ 2 5 8 9 12 13 16 21 22 23 24 25 30 Ἑβρ. ιγ 7-16 ράξ. ιγ 13-24 Α Ἰωάν. α 1-7 ράξ. ιστ 16-34 ράξ. ιη 22-28 ράξ. α 1-12 ράξ. κ 16-18, 28-36 ράξ. κστ 1,12-20 Α Θεσ. δ 13-17 ράξ. β 1-11 Ἐφεσ. ε 8-19 Β ορ. δ 6-15 Ἑβρ. ια 33-40, ιβ 1-2 Ἰωάν. δ 5-42 Ἰωάν. στ 5-14 Ἰωάν. ιθ 25-27, κα 24-25 Ἰωάν. θ 1-38 Ἰωάν. ιβ 36-47 Λουκ. κδ 36-53 Ἰωάν. ιζ 1-13 Ἰωάν. ι 1-9 Ἰωάν. κα 14-25 Ἰωάν. ζ 37-52, η 12 Ματθ. ιη 10-20 Ματθ. ια 2-15 Ματθ. ι 32-33, 37, 38, ιθ 27-30 δ Ζ Εἰρήνης Μεγαλ. Ἰωάννου Θεολόγου πλ. α Η Ἀποδόσεως άσχα Ἀναλήψεως πλ. β Ι Ι ων/ντίνου-ἑλένης Ψυχοσάββατο ῆς εντηκοστῆς Ἁγ. νεύματος ροδρόμου πλ. δ Ι Α Oταν τελεῖται Θεία Λειτουργία, λειτουργοῦμε ὅλοι μαζί: ὁ λαός τοῦ Θεοῦ καί οἱ ἱερεῖς. Οἱ ἱερεῖς μόνοι τους δέν λειτουργοῦν ποτέ. Ἐκκλησία θά πεῖ: ὁ λαός, ὁ λειτουργός ἱερεύς καί ἡ Ἁγία ράπεζα, δηλ. ἡ Θεία Λειτουργία.
Á ΜΑΪΟ 1 Ἱερεμίου προφ., Εὐθυμίου ὁσιομάρτ., Νικηφόρου 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 Η ΑΜΑΡΕΙΙΟ. Ἀν. λειψ. Μ. Ἀθανασίου ιμοθέου, Μαύρας μ., έτρου Ἄργ., Οἰκουμενίου ελαγίας μ., Ἱλαρίου θαυματ., 5 νεομ. αμοθράκης Εἰρήνης μεγαλομ., Εὐθυμίου ἐπισκ. Μαδύτου Ἰώβ πολυάθλου, εραφείμ ὁσίου τοῦ ἐν ομβοῦς οῦ φανέντος ἐπί Μ. ων/νου ταυροῦ. Ἀκακίου μ. Ἰωάννου Θεολόγου, Ἀρσενίου Μεγάλου ΟΥ ΥΦΛΟΥ. Ἡσαΐου πρ., Χριστοφόρου μάρτ. ίμωνος ἀπ. Ζηλωτοῦ, Λαυρεντίου ὁσ. υρίλλου καί Μεθοδίου Θεσ/κης, Ἀργυρίου Ἐπανωμ. ΑΟΟΙ ΑΧΑ. Ἐπιφανίου ύπ., Γερμανοῦ ων. Η ΑΝΑΛΗΨΕΩ. Γλυκερίας μ., εργίου ὁμολ. Θεράποντος ἱερομ., Ἰσιδώρου ἐν Χίῳ, Λεοντίου αχωμίου Μεγάλου, Ἀχιλλείου ἐπ. Λαρίσης, Ναούμ ΩΝ ΑΓ. ΑΕΡΩΝ Α ΟΙ. ΥΝ. Θεοδώρου ἡγιασμ. Ἀνδρονίκου καί Ἰουνίας ἀποστ., Ἀθανασίου ριφυλ. έτρου, ιονυσίου, Ἀνδρέου, Ἰουλίας, Ἡρακλείου ατρικίου ἐπ., Ἀκακίου, Μενάνδρου καί τῶν σύν αὐτῷ Λυδίας Φιλιππησίας, Ἀνακ.λειψ.Ἁγ.Νικολάου,Ἰωσήφ ωνσταντίνου καί Ἑλένης, ἰσαποστόλων Ψυχοσάββατον. Βασιλίσκου, αύλου & ημητρίου ν. ΕΝΗΟΗ. Μιχαήλ υνάδ., υνεσίου ύπρου ΑΓ. ΝΕΥΜΑΟ. υμεών τυλίτου, Ἱλαρίωνος Γ εὕρεσις. κεφαλῆς ροδρόμου, Βησσαρίωνος άρπου καί Ἀλφαίου ἀπ., Ἀλεξάνδρου νεομ. Θεσ/κης Ἑλλαδίου ἱερ., Ἰωάννου Ρώσου, Θεράποντος Εὐτυχοῦς, Ἑλικωνίδος, Ἀνδρέου Θεοδοσίας παρθ., Θεοδοσίας ὁσιομ. Ἀλεξάνδρου ΩΝ ΑΓ. ΑΝΩΝ. Ἰσαακίου αλμάτων, Βαρλαάμ ὁσ. Ἑρμείου μ., Εὐσεβίου, τῶν ἐν Ἀσκάλωνι μ. (ἀρχή νηστ.)
Ἡ ἱερουργία τῆς Θείας Λειτουργίας Μέ δύο τρόπους ἱερουργεῖται ἡ Θεία Λειτουργία: μέ τόν λόγο καί μέ τήν πράξη. Μέ τά λόγια τῶν εὐχῶν καί τῶν ἀναγνωσμάτων ἀκοῦμε γιά τόν Χριστό, ἀκοῦμε τόν ἴδιο τόν Χριστό. Μέ τά τελούμενα βλέπουμε τόν Χριστό. Βλέπουμε κατά κάποιο τρόπο τήν ἐπί γῆς ἐπιδημία ου, τά πάθη τοῦ Ἀπαθοῦς. όσο μέγας εἶναι καί πόσο ταπείνωσε τόν Ἑαυτό ου. Ἔτσι ἡ Θεία Λειτουργία μέ τόν λόγο καί μέ τήν πράξη ἱερουργεῖ τήν ἀνάμνηση τῆς ζωῆς τοῦ Χριστοῦ. Μέ τή Θεία Λειτουργία ὁ Θεός προσφέρει στόν ἄνθρωπο τή ζωή ου. Ἐπειδή ὅμως δέν θέλει νά πραγματοποιεῖται ἡ θεία δωρεά μόνο ὡς Χάρις, δέχεται κάποια προσφορά καί ἀπό τόν ἄνθρωπο, ὥστε ἡ Χάρις νά φανεῖ ὡς ἀμοιβή. ά δῶρα πού προσφέρει ὁ ἄνθρωπος εἶναι ὁ ἄρτος καί ὁ οἶνος. Ὁ λειτουργός δέχεται στήν ἁγία ρόθεση τίς προσφορές (λειτουργιές) τῶν πιστῶν καί ἀπό αὐτές θά ξεχωρίσει ἐκείνη πού θά λειτουργηθεῖ. Ἡ πορεία τῆς Θείας Λειτουργίας εἶναι ἴδια μέ τήν πορεία τῆς ζωῆς τοῦ Χριστοῦ. Ἱερομ. ΓΡΗΓΟΡΙΟΥ Η ΘΕΙΑ ΛΕΙΟΥΡΓΙΑ
Ἡ ἁγία ρόθεση Ὁ λειτουργός, ἀφοῦ μέ τήν ἀκολουθία τοῦ αιροῦ ζήτησε τήν ἐξ ὕψους δύναμη, εἶναι ἕτοιμος νά ἀρχίσει τήν ἀναίμακτη ἱερουργία καί μαζί μέ τόν διάκονο στέκεται μπροστά στήν ἁγία ρόθεση. Ἡ ἁγία ρόθεση εἶναι μία κόγχη μέσα στό Ἱερό Βῆμα, ἀριστερά ἀπό τήν Ἁγία ράπεζα. υμβολίζει συνήθως τό σπήλαιο τῆς Βηθλεέμ, ὅπου γεννήθηκε ὁ Χριστός. Γι αὐτό τοποθετοῦμε ἐκεῖ συχνά τήν εἰκόνα τῆς Γεννήσεως τοῦ Χριστοῦ. τήν ρόθεση ὅμως μερικῶν ναῶν δέν ἁγιογραφεῖται τό πήλαιο τῆς Βηθλεέμ ἀλλά ἤ Ἄκρα απείνωσις, ὅπως στόν δικό μας ναό. Ἐδῶ ὁ ύριος εἰκονίζεται σέ ὄρθια στάση, εἶναι μέχρι τή μέση στόν άφο μέ τά χέρια δεμένα, ἐνῶ πίσω ου βρίσκεται ὁ ταυρός, σύμβολο τῆς Θυσίας ου. Ἡ αναγία μέ ἐμφανή τόν πόνο στό πρόσωπό της όν ἀγκαλιάζει μέ ἄπειρη γλυκύτητα καί δέος. Ὅλα ὅσα τελοῦνται στήν ἁγία ρόθεση μᾶς ὑπενθυμίζουν τό άθος, τή ταύρωση καί τόν Θάνατο τοῦ υρίου. τήν ἁγία ρόθεση ὁ ἱερεύς τελεῖ τήν ἀκολουθία τῆς ροσκομιδῆς.
Ἀναγνώσματα υριακῶν καί μεγάλων ἑορτῶν ΗΜΕΡΟ- ΜΗΝΙΑ ΑΟΟΛΟ ΕΥΑΓΓΕΛΙΟΝ ΗΧΟ - ΕΩΘΙΝΟΝ 6 13 20 24 27 29 30 Ρωμ. β 10-16 Ρωμ. ε 1-10 Ρωμ. στ 18-23 Ρωμ. ιγ 11-ιδ 4 Ρωμ. ι 1-10 Β ορ. ια 21-ιβ 9 Α ορ. δ 9-16 Ματθ. δ 18-23 Ματθ. στ 22-33 Ματθ. η 5-13 Λουκ. α 1-25, 57-68, 76, 80 Ματθ. η 28-34, θ 1 Ματθ. ιστ 13-19 Ματθ. θ 36-ι 1-8 α Β β Ι Γ γ Ι Γενέθλιον ροδρόμου δ Ι Ε έτρου καί αύλου ῶν Ἁγ. Ἀποστόλων τή Θεία Λατρεία συμμετέχει ὅλος ὁ ἄνθρωπος: ἡ ψυχή καί τό σῶμα. ὁ νοῦς καί τά ὀστά. ἡ καρδιά καί οἱ πέντε σωματικές αἰσθήσεις. ἀκόμα καί τά σπλάχνα! * * * Εδῶ καί δύο χιλιάδες χρόνια ἡ Ἐκκλησία ἐκτελεῖ τήν ἐντολή τοῦ υρίου «τοῦτο ποιεῖτε εἰς τήν ἐμήν ἀνάμνησιν» καί συνεχίζει τήν Θυσία ου ἀναιμάκτως. Ἡ Ἁγία ράπεζα εἶναι ὁ θρόνος τοῦ Θεοῦ καί ὁ Γολγοθάς τῆς Θυσίας ου.
Á 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 ΙΟΥΝΙΟ Ἰουστίνου φιλοσόφου καί μάρτ., ύρρου ὁσ., Χαριτώς Νικηφόρου ων/πόλεως, ων/νου νεομ. ἐξ Ἀγαρηνῶν Λουκιλλιανοῦ καί τῶν σύν αὐτῷ, αύλης μ. Μάρθας, Μαρίας ἀδελφ. Λαζάρου, Μητροφάνους ωροθέου ἱερομ., Μάρκου, Ἀπόλλωνος, Γοργίου μ. Β ΜΑΘ. Β Οἰκ. ύν. Ἱλαρίωνος αλμάτων Θεοδότου ἱερομ., εβαστιανῆς, λουτάρχου αλλιόπης, ἀνακ. λειψ.θεοδώρου τρατ., Θεοφάνη υρίλλου ἀρχιεπισκόπου Ἀλεξανδρείας, Θέκλας Ἀλεξάνδρου & Ἀντωνίνης μ., Θεοφάνους, ανσέμνης Θεοτόκου «Ἄξιόν ἐστιν», Βαρθολομαίου & Βαρνάβα ἀπ. Ὀνουφρίου ὁσ., έτρου τοῦ ἐν Ἄθῳ, Ἰωάννου Γ ΜΑΘΑΙΟΥ. Ἀκυλίνης, ιοδώρου,ἄννης,ἰωάννου Ἐλισσαίου πρ., Μεθοδίου, Νήφωνος, υρίλλου Γορτύνης Ἱερωνύμου, Αὐγουστίνου, Ἀμώς πρ., Ἀχαϊκοῦ, τεφανᾶ ύχωνος, ἐπισκόπ. Ἀμαθοῦντος ύπρου Ἰσαύρου, Μανουήλ, αβέλ, Ἰσμαήλ μαρτύρων Λεοντίου, Θεοδούλου, Ὑπατίου, Αἰθερίου μαρτ. Ἰούδα (Θαδδαίου) ἀπ., Ζήνωνος μ., αϊσίου τοῦ Μεγ. ΜΑΘΑΙΟΥ. Μεθοδίου πατρ., Νικολάου αβάσιλα Ἰουλιανοῦ μάρτ., ερεντίου, Νικήτα νεομ. Νισύρου Εὐσεβίου ἱερομ., Ζήνωνος, Ζηνᾶ μαρτύρων Ἀγριππίνης, Ἀριστοκλέους πρεσβ., ημητρίου διακ. Γενέθλιον ροδρόμου, αναγιώτου νεομάρ. Φεβρωνίας,Ὀρεντίου καί τῶν 6 ἀδελφῶν, ιονυσίου αβίδ τοῦ ἐν Θεσ/νίκῃ, Ἰωάννου ἐπισκ. Γοτθίας Ε ΜΑΘΑΙΟΥ. αμψών Ξενοδόχου, Ἰωάννας μυροφόρ. ύρου, Ἰωάννου Ἀναργύρων, εργίου, αύλου έτρου καί αύλου, ἀποστόλων τῶν πρωτοκορυφαίων ύναξις τῶν ώδεκα Ἀποστόλων, Μιχαήλ κηπουροῦ
Ἡ Ἀκολουθία τῆς ροσκομιδῆς τήν Ἀκολουθία τῆς ροσκομιδῆς τελοῦνται τά ἑξῆς: α) Ἑτοιμάζεται ὁ ἄρτος στό ισκάριο καί χύνεται κρασί καί νερό στό Ἅγιο οτήριο: ό τεμάχιο τοῦ ἄρτου πού προορίζεται γιά τή Θ. Εὐχαριστία λέγεται Ἀμνός. Ὁ λειτουργός μέ τή λόγχη τεμαχίζει κάποιο πρόσφορο, ἀποχωρίζει ἀπό αὐτό τόν Ἀμνό καί τόν τοποθετεῖ ἐπάνω στό ισκάριο. όν κόβει καθέτως καί ὁριζοντίως, ὥστε ἡ τομή νά σχηματίσει σταυρό, τόν κεντᾶ στό δεξιό μέρος καί χύνει κρασί καί νερό στό Ἅγιο οτήριο. αθώς ὁ ἱερεύς κεντᾶ μέ τή λόγχη τόν Ἀμνό, εἰκονίζει τόν Ρωμαῖο στρατιώτη, ὁ ὁποῖος λόγχευσε τό πανάγιο ῶμα τοῦ Χριστοῦ στόν ταυρό καί ἔτρεξε ὕδωρ καί αἷμα. Ἀναφέρεται γιά τόν ὅσιο Θεοδόσιο τόν Νέο (9ος αἰ.) ὅτι, ὅταν στήν πρώτη του Θ. Λειτουργία ἔφτασε στό σημεῖο αὐτό, τόσο συγκλονίστηκε, ὥστε ζήτησε νά παραιτηθεῖ ἀπό τήν ἱερωσύνη. β) Ἐξάγονται καί τοποθετοῦνται ἐπάνω στό ισκάριο ἡ μερίδα τῆς Θεοτόκου καί οἱ μερίδες τῶν ἁγίων: Ἀπό τό ἴδιο ἤ ἄλλο πρόσφορο ὁ λειτουργός ἐξάγει τή μερίδα τῆς Θεοτόκου καί τήν τοποθετεῖ
δεξιά τοῦ Ἀμνοῦ (ἀριστερά ὡς πρός τόν ἱερέα). Ἡ Θεοτόκος εἶναι ὁ σύνδεσμος Οὐρανοῦ καί γῆς. τέκεται μεταξύ τοῦ ἀνθρώπου, πού προσφέρει θυσία αἰνέσεως, καί τοῦ Θεοῦ, πού δέχεται τήν προσφορά. Ἀπό τό ἴδιο ἐπίσης πρόσφορο ἤ τρίτο ὁ λειτουργός ἐξάγει ἐννέα ἀκόμη μερίδες πρός τιμή καί μνήμη τῶν ἀγγελικῶν δυνάμεων καί ὅλων τῶν ἁγίων καί τίς τοποθετεῖ ἀριστερά ἀπό τόν Ἀμνό (δεξιά ὡς πρός τόν ἱερέα). γ) Ἐξάγονται μερίδες πρῶτα ὑπέρ τοῦ ἐπισκόπου, κατόπιν ὑπέρ ζώντων καί κεκοιμημένων (συγχρόνως ὁ λειτουργός μνημονεύει τά ὀνόματά τους) καί τέλος ὑπέρ τοῦ λειτουργοῦ καί τοποθετοῦνται στό κάτω μέρος τοῦ ισκαρίου. δ) αλύπτονται τά ἱερά σκεύη μέ τά ἰδιαίτερα καλύμματά τους καί μέ τόν ἀέρα καί θυμιάζονται.
Ὁ ύριος καί ἡ Ἐκκλησία ου «Ἡ ἐν οὐρανοῖς θριαμβεύουσα» καί «Ἡ ἐπί γῆς στρατευομένη» ΑΜΝΟ: αριστάνει τό ῶμα τοῦ Χριστοῦ καί στή συνέχεια θά μεταβληθεῖ σέ ῶμα Χριστοῦ
Μία λειτουργική ἐμπειρία ἁγίου λειτουργοῦ άποιο πρωί πού τελοῦσε τόν Ὄρθρο ὁ ἅγιος Νικόλαος λανάς περίμενε ὅτι οἱ γυναῖκες πού γνώριζαν ὅτι θά λειτουργοῦσε καί λειτουργοῦσε κάθε μέρα θά τοῦ φέρουν πρόσφορο. ροχωροῦσε ὅμως ὁ Ὄρθρος καί τό πρόσφορο δέν ἐμφανιζόταν. όσα χρόνια ἔκανε Θ. Λειτουργία καθημερινά καί τώρα νά τή διακόψει; ηλαδή, νά μή λειτουργήσει μιά μέρα; Αὐτό τοῦ ἦταν ἀδιανόητο, τόν γέμισε θλίψη. αί ἄρχισε σάν μωρό παιδί νά κλαίει. έν εἶχε πρόσφορο καί ἔκλαιγε! έν μποροῦσε νά κάνει Θεία Λειτουργία! έ λίγο βγῆκε χαρούμενος ἔξω στόν κόσμο κρατώντας ἕνα μικρό προσφοράκι τόσο δά, μέ τή σφραγίδα πάνω μονάχα, τόσο μικρό ὅσο χρειαζόταν, γιά νά γίνει ἡ Θεία Λειτουργία. οιτάξτε, εἶπε, τί μοῦ ἔστειλε ὁ καλός Θεός πάνω στήν Ἁγία ράπεζα! Ἕνα φρέσκο, μυρωδάτο πρόσφορο! Ἔτσι θά συνεχίσουμε καί σήμερα τή Θεία Λειτουργία Ἔγινε ὕστερα καί ἡ Μεταβολή καί τελείωσε ἡ Θεία Λειτουργία μέ πολλά δάκρυα καί πολλή κατάνυξη γιά ἀτέλειωτες ὧρες. οιός ξέρει τί Λειτουργία καί τί Θεία οινωνία ἦταν ἐκείνη τήν ἡμέρα! πρ.. Ἀ.
Ἀναγνώσματα υριακῶν καί μεγάλων ἑορτῶν ΗΜΕΡΟ- ΜΗΝΙΑ ΑΟΟΛΟ ΕΥΑΓΓΕΛΙΟΝ ΗΧΟ - ΕΩΘΙΝΟΝ 1 4 7 8 11 17 18 20 24 25 26 27 Α ορ. ιβ 27-ιγ 8 Ρωμ. ιβ 6-14 Α ορ. ζ 12-24 Α ιμ. δ 9-15 Β ορ. στ 1-10 Γαλ. γ 23-29, δ 1-5 ίτ. γ 8-15 Ἰακ. ε 10-20 Ρωμ. ιδ 6-9 Γαλ. δ 22-27 Γαλ. γ 23-29,δ 1-5 Β ιμ. β 1-10 Ματθ. ι 1, 5-8 Ματθ. θ 1-8 Ματθ. ιδ 35-36, ιε 1-11 Ματθ. ιε 12-21 Ματθ. θ 27-35 Μάρκ. ε 24-34 Ματθ. ε 14-19 Λουκ. δ 22-30 Ματθ. ιε 32-39 Ματθ. ιδ 22-34 Μάρκ. ε 24-34 Λουκ. κα 12-19 Ἁγίων Ἀναργύρων πλ. α Ι υριακῆς Μεγαλ. ροκοπίου μεγαλ. πλ. β Ζ Μαρίνης μεγαλ. Βαρύς Η ροφήτου Ἠλιού Χριστίνης μεγαλ. πλ. δ Θ αρασκευῆς ὁσιομ. Ἁγ. αντελεήμ. ό Ἀντιμήνσιο.
ΙΟΥΛΙΟ Á 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 οσμᾶ καί αμιανοῦ τῶν Ἀναργύρων ατάθεσις ἐσθῆτος Θεοτόκου,Ἰουβεναλίου Ἀνατολίου, Θεοδότης, Γερασίμου νεομ. ΜΑΘΑΙΟΥ. Ἀνδρέου ἐπ. ρήτης, Μιχαήλ. Χων. Ἀθανασίου τοῦ ἐν Ἄθῳ, Λαμπαδοῦ, υπριανοῦ ισώη Μεγ., Λουκίας παρθενομ., Ἀλεξανδρίωνος μ. υριακῆς μεγαλομάρτ., Θωμᾶ τοῦ ἐν Μαλεῷ ροκοπίου μεγαλομ., Θεοφίλου Ζίχνης, Ἀναστασίου αγκρατίου, ιονυσίου, Μητροφάνους, Μιχαήλ ν. ῶν ἐν Νικοπόλει 45 μαρτ., Γρηγορίου ἐπ. Ἄσσου Ζ ΜΑΘΑΙΟΥ. Εὐφημίας μεγαλομ., Ὄλγας ἰσαπ. ρόκλου & Ἱλαρίου μ., Βερονίκης, εραπίωνος ύναξις ἀρχαγγ. Γαβριήλ, τεφάνου ὁσ. αββαΐτου Ἀκύλα ἀποστ., Ἰωσήφ Θεσ/κης, Νικοδήμου Ἁγιορ. ηρύκου, Ἰουλίττης, Βλαδιμήρου ἰσαπ. Ἀθηνογένους, Φαύστου μ., 15.000 μ. ἐν ισιδίᾳ Μαρίνης μεγαλομάρτυρος, περάτου ΑΕΡΩΝ ΟΙ. ΥΝ. Αἰμιλιανοῦ, αύλου Μακρίνης ὁσ., Θεοδώρου Ἐδέσσης, ιοκλῆ ροφήτου Ἠλιού τοῦ Θεσβίτου υμεών διά Χριστόν σαλοῦ, αρθενίου Ἄρτης Μαρίας Μαγδαληνῆς, Μαρκέλλης παρθενομάρτυρ. Ἱεζεκιήλ προφ., Φωκᾶ ἱερομάρτ., ελαγίας ήνου Χριστίνης μεγαλ., Θεοφίλου Ζακύνθου, Ἀθηναγόρου Θ ΜΑΘΑΙΟΥ. οίμησις ἁγ. Ἄννης, Ὀλυμπιάδος αρασκευῆς ὁσιομ., Ὡραιοζήλης, Ἑρμολάου αντελεήμονος μεγαλομ., Νικοδήμου, Ἀνθούσης ροχόρου, Νικάνορος, ίμωνος, αρμενᾶ, Εἰρήνης Χρυσ. αλλινίκου, Θεοδότης καί τέκνων αὐτῆς μαρτ. ίλα, ιλουανοῦ,ρήσκεντος, Ἐπαινετοῦ Ἰωσήφ ἀπό Ἀριμαθαίας, Εὐδοκίμου, ημοκρίτου
ΟΙ ΜΕΡΙΕ Η ΑΝΑΓΙΑ ΩΝ ΑΓΙΩΝ ΟΙ ΜΕΡΙΕ ΩΝ ΖΩΝΩΝ ΕΟΙΜΗΜΕΝΩΝ Εὐχαριστία καί ἱκεσία Oἱερεύς συνεχίζει τήν παρουσίαση τῶν δώρων. Ἀφαιρώντας ἕνα μέρος ἀπό τούς ἄρτους πού προσφέρθηκαν τό καθιστᾶ ἱερό δῶρο, χωρίς νά λέει καί νά πράττει, ὅπως προηγουμένως, αὐτά μέ τά ὁποῖα σημειωνόταν ὁ θάνατος τοῦ υρίου. οιά λέγονται τώρα; «Γιά τή δόξα τῆς αναγίας Μητρός τοῦ Θεοῦ», «πρός τιμή τοῦ τάδε ἁγίου», ἤ «τοῦ τάδε», «στή συγχώρηση ἁμαρτιῶν τῶν ψυχῶν ζωντανῶν ἤ ἀποθανόντων». ί σημαίνουν αὐτά; Εὐχαριστία πρός τόν Θεό καί ἱκεσία. ά πράγματα ἔχουν ὡς ἑξῆς. ανένα δῶρο δέν προσφέρεται ματαίως, εἴτε πρέπει νά λατρέψουμε τόν Θεό εἴτε νά χαριστοῦμε στούς ἀνθρώπους, ἀλλά προσφέρεται γιά κάτι ἀγαθό ἤ πού ἔγινε ἤ πού ἐλπίζουμε. ράγματι ἤ ἀνταμείβουμε μέ δῶρα τόν εὐεργέτη γιά ὅσα λάβαμε ἤ γιά ὅσα δέν λάβαμε ὑπηρετοῦμε αὐτόν πού μπορεῖ νά δώσει, γιά νά
λάβουμε. Αὐτά τά δῶρα εἶναι φανερό ὅτι προσφέρονται στόν Θεό καί γιά τούς δύο λόγους, καί διότι λάβαμε καί διά νά λάβουμε. αί γιά νά εὐχαριστήσουμε τόν Θεό γιά ὅσα εὐεργετηθήκαμε καί γιά νά όν παρακαλέσουμε νά εὐεργετηθοῦμε. Ὥστε εἶναι δῶρα καί εὐχαριστίας καί ἱκεσίας. Ἡ δόξα τῆς Ἁγίας αρθένου καί ἡ πρεσβεία τῶν ἁγίων καί ἡ παρρησία τους ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ ποιός δέν ξέρει ὅτι εἶναι παρόντα ἀγαθά; ό νά προσφέρουμε δῶρα γιά παρόντα ἀγαθά δέν εἶναι τίποτε ἄλλο παρά σαφής εὐχαριστία. ελευταῖα ἀπό ὅλα ὁ ἱερεύς ἀπευθύνει τήν ἱκεσία ζητώντας ἄφεση ἁμαρτιῶν καί ἀνάπαυση ψυχῶν καί τά παρόμοια. Αὐτό βεβαίως εἶναι γνώρισμα εὐγνωμοσύνης ὅταν ἀπευθυνόμαστε στόν Θεό, νά μή λέμε ἀμέσως τήν ἀνάγκη πού ἔχουμε οὔτε νά ζητοῦμε κάτι πού μᾶς λείπει, ἀλλά μᾶλλον, θυμούμενοι πρῶτα αὐτά πού λάβαμε καί ἔχουμε, νά όν εὐχαριστοῦμε καί νά όν δοξολογοῦμε καί μέ αὐτόν τόν τρόπο νά τοποθετοῦμε τή δοξολογία τοῦ Θεοῦ πάνω ἀπό τίς ἀνάγκες μας. ἅγ. Νικόλαος αβάσιλας
Ἀναγνώσματα υριακῶν καί μεγάλων ἑορτῶν Hπροετοιμασία τῆς ροσκομιδῆς γίνεται ὅλη μέσα στό Ἱερό, μακριά ἀπό τά βλέμματα τῶν πιστῶν, ἔτσι ὅπως καί ὁλόκληρο τό πρῶτο μέρος τοῦ ἐπίγειου βίου τοῦ Ἰησοῦ ὥς τήν ἡμέρα τῆς δημόσιας ἐμφανίσεώς ου πέρασε ἀπαρατήρητο ἀπό τούς ἀνθρώπους. ΗΜΕΡΟ- ΜΗΝΙΑ ΑΟΟΛΟ ΕΥΑΓΓΕΛΙΟΝ ΗΧΟ - ΕΩΘΙΝΟΝ 1 6 8 15 22 23 24 29 31 Α ορ. δ 9-16 Β έτρ. α 10-19 Α ορ. θ 2-12 Φιλιπ. β 5-11 Α ορ. ιστ 13-24 Φιλιπ. β 5-11 Β ορ. ιβ 20-21, ιγ 1-2 ράξ. ιγ 25-32 Ἑβρ. θ 1-7 Ματθ. ιζ 14-23 Ματθ. ιζ 1-9 Ματθ. ιη 23-35 Λουκ. ι 38-42, ια 27-28 Ματθ. κα 33-42 Λουκ. ι 38-42, ια 27-28 Μάρκ. δ 24-34 Μάρκ. στ 14-30 Λουκ. ι 38-42, ια 27-28 α Ι Ι Μεταμορφώσεως β ΙΑ οιμήσ. Θεοτόκου δ Β Ἀπόδοσις οιμήσεως Θεοτόκου οσμᾶ τοῦ Αἰτωλοῦ Ἀποκεφαλ. ροδρ. ατάθ. Ἁγ. Ζώνης Θεοτόκου Ἡ ἀκολουθία τῆς ροσκομιδῆς Ν. Γκόγκολ
ΑΥΓΟΥΟ Á 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 Ι ΜΑΘΑΙΟΥ. ρόοδος ταυροῦ. 7 Μακκαβαίων Ἀνακ.λειψ. πρωτ. τεφάνου, Θεοδώρου νεομ. αλώμης μυροφ., Θεοδώρας Θεσ/νίκης, Θεοκλητοῦς ῶν ἐν Ἐφέσῳ ἑπτά παίδων, Εὐδοκίας Εὐσιγνίου μάρτ., Νόννης, Εὐγενίου τοῦ Αἰτωλοῦ Η ΜΕΑΜΟΡΦΩΙ ΟΥ ΩΗΡΟ Ἀστερίου, Νικάνορος, Ἀγάθωνος, Θεοδοσίου ΙΑ ΜΑΘΑΙΟΥ. Αἰμιλιανοῦ, Μύρωνος, ριανταφύλλου Ματθία ἀποστόλου, τῶν ἐν τῇ Χαλκῇ ύλῃ 10 μαρτ. Λαυρεντίου διακ., Ξύστου ἐπισκ. Ρώμης,Ἱππολύτου Εὔπλου, Νήφωνος, Ἀνάμν. Θαύματος ἁγ. πυρίδωνος Φωτίου, Ἀνικήτου, αμφίλου μαρτύρων Μαξίμου ὁμολογητοῦ, Εἰρήνης βασιλ., οσιθέου Μιχαίου προφ., Μαρκέλλου ἱερομ., υμεών νεομ. ΟΙΜΗΙ Η ΘΕΟΟΟΥ. Ἁγ. Μανδηλίου, ιομήδους, Ἀλκιβιάδου, αράντη Μύρωνος, αύλου, Ἰουλιανῆς μαρτύρ., ημητρίου Φλώρου, Λαύρου, Λέοντος, ημητρίου αμαρίνης Ἀνδρέου στρατ. καί 2593 μ., Θεοφάνους Ναούσης αμουήλ προφ., Λουκίου μάρτυρος, Θεοχάρους Θαδδαίου ἀποστ., Βάσσης καί τῶν τέκνων αὐτῆς ΙΓ ΜΑΘΑΙΟΥ. Ἀγαθονίκου μάρτ., Ἀριάδνης Ἀπόδοσις οιμ. Θεοτόκου. Εἰρηναίου Λουγδούνων οσμᾶ Αἰτωλοῦ, Εὐτυχοῦς ἱερομ., ιονυσίου ἐπ. Αἰγ. Βαρθολομαίου καί ίτου τῶν ἀποστόλων, Γενναδίου Ἀδριανοῦ καί Ναταλίας μαρτύρων, Ἰωάσαφ ὁσίου οιμένος ὁσίου, Ἀνθούσης, Φανουρίου, Ἀκυλίνης Μωυσέως Αἰθίοπος, ιομήδους, Λαυρεντίου Ι ΜΑΘΑΙΟΥ. Ἀποτομή κεφ. ροδρόμου (νηστεία) Ἀλεξάνδρου, Ἰωάννου, αύλου, Φαντίνου ατάθεσις ιμίας Ζώνης τῆς Θεοτόκου
Α ΙΜΙΑ ΩΡΑ: Η ΜΕΡΙΑ ΟΥ ΧΡΙΟΥ Ὅσα τελοῦνται στόν ἄρτο Ὁ ἱερεύς, ὅταν κόβει κάποιο πρόσφορο καί ἀποχωρίζει ἀπό αὐτό τόν Ἀμνό, δηλ. τό τεμάχιο ἐκεῖνο πού προορίζεται γιά τή Θεία Εὐχαριστία, ἀναφέρει τήν προφητεία τῶν παλαιῶν γιά τό πάθος τοῦ ωτῆρος «ὡς πρόβατον ἐπί σφαγήν ἤχθη» καί τά ὑπόλοιπα. αί ὅσο τοῦ εἶναι δυνατό διηγεῖται καί μέ λόγια καί μέ πράξεις. όβοντας τόν ἄρτο, γιά νά βγάλει τόν Ἀμνό, συμβολίζει τόν ἀποχωρισμό τοῦ υρίου ἀπό τόν κόσμο καί τήν ὁδό πρός τόν ατέρα διά τοῦ θανάτου. Ὅπως δηλ. τό τεμάχιο αὐτό τοῦ ἄρτου (ὁ Ἀμνός) ἀποχωρίστηκε ἀπό τόν ὑπόλοιπο ὁμοιογενή ἄρτο, γιά νά ἀνατεθεῖ στόν Θεό καί νά ἱερουργηθεῖ, ἔτσι καί ὁ ύριος ἀποχωρίστηκε ἀπό τούς ἀνθρώπους, τῶν ὁποίων τή φύση πῆρε γενόμενος ἀπό φιλανθρωπία ὅμοιος μέ αὐτούς, καί ὡς πρόβατον ἐπί σφαγήν ἤχθη. αί τοποθετώντας ὁ ἱερεύς τόν ἄρτο στό ἱερό δισκάριο κάμνει καί λέει ἐκεῖνα, μέ τά ὁποῖα ἀναγγέλλεται ἡ θυσία καί ὁ θάνατος τοῦ υρίου. «Θύεται», λέει, «ὁ ἀμνός τοῦ Θεοῦ ὁ αἴρων τήν ἁμαρτίαν τοῦ κόσμου» καί χαράσσει σταυρό στόν ἄρτο σημειώνοντας ἔτσι πῶς ἔγινε ἡ
θυσία, ὅτι δηλαδή ἔγινε διά τοῦ σταυροῦ. Μετά ἀπό αὐτό κεντᾶ τόν ἄρτο πρός τά δεξιά δείχνοντας μέ τήν πληγή τοῦ ἄρτου τήν πληγή τῆς πλευρᾶς τοῦ υρίου. Γι αὐτό καί τό σίδερο πού χτυπᾶ τό ὀνομάζει λόγχη καί τό ἔχει κατασκευασμένο σέ σχῆμα λόγχης. Γιά νά ὑπενθυμίζει ἐκείνη τή λόγχη. αί ἔτσι ἐνῶ διηγεῖται αὐτά ἔμπρακτα, διαβάζει καί τά λόγια τῆς εὐαγγελικῆς ἐξιστόρησης «καί εἷς τῶν στρατιωτῶν», λέει, «λόγχῃ αὐτοῦ τήν πλευράν ἔνυξεν». ό ἴδιο καί γιά τό αἷμα καί ὕδωρ, πού ἔτρεξε ἀπό ἐκεῖ. αί μέ λόγια τό διηγεῖται καί μέ πράξεις τό δείχνει, χύνοντας μέσα στό ἱερό ποτήριο κρασί καί νερό καί συγχρόνως λέγοντας ἐκεῖνον τόν λόγο «καί εὐθέως ἐξῆλθεν αἷμα καί ὕδωρ». ἅγ. Νικόλαος αβάσιλας
Γιατί οἱ ἱερεῖς φοροῦν ἄμφια; Ἀπό τά ἀποστολικά χρόνια ἔχουν καθιερωθεῖ γιά τή θεία λατρεία τά εἰδικά αὐτά ἐνδύματα. Μολονότι ἡ Ἐκκλησία ἐξαιτίας τῶν διωγμῶν δέν μποροῦσε νά τούς δώσει τή σημερινή τους λαμπρότητα, καθόρισε ὡστόσο μέ αὐστηρότητα ὅτι ὁ ἱερέας δέν θά ἔπρεπε νά προσέρχεται στή λατρευτική σύναξη μέ τό συνηθισμένο του ἔνδυμα οὔτε πάλι νά κυκλοφορεῖ ἔξω μέ τά λατρευτικά του ἄμφια. Οἱ ἱερεῖς ντύνονται τά ἱερά ἄμφια, γιά νά ξεχωρίσουν ὄχι μόνο ἀπό τούς ἄλλους μά κι ἀπό τόν ἴδιο τους τόν ἑαυτό. Γιά νά μή δείχνει τίποτε στήν ἐμφάνισή τους ἀνθρώπους τῶν καθημερινῶν βιοτικῶν μεριμνῶν. ιό πολύ ὅμως γιά νά θυμίζουν σέ ὅσους θά τούς βλέπουν τό μεγαλεῖο τῆς ἀκολουθίας πού θά τελεσθεῖ. αθώς φοράει ὁ τελετουργός τῆς Ἐκκλησίας τό κάθε ἄμφιο, τό συνοδεύει μέ στίχους ἀπό τούς ψαλμούς, πού ἀποκαλύπτουν τόν βαθύ συμβολισμό του. Μέ αὐτόν τόν τρόπο ὁ νοῦς του, παρόλο πού ἀσχολεῖται
μέ μία τόσο συνηθισμένη πράξη σάν τήν ἔνδυση, δέν μετεωρίζεται. Ἀπεναντίας μέ αὐτήν ἀ - κριβῶς τήν πρά ξη προ σανατολίζεται πρός τό μέγα μυστήριο, πού θά ἀκολουθήσει. Ν τ υ μ έ ν ο ς τώρα μέ τά ἄμφιά του ὁ ἱερέας ἔχει γίνει ἕνας ἄλλος ἄνθρωπος. Ὅ,τι κι ἄν εἶναι ὁ ἴδιος, ἄξιος ἤ ἀνάξιος, ὅλοι ὅσοι βρίσκονται μέσα στήν ἐκκλησία τόν βλέπουν σάν ὄργανο τοῦ Θεοῦ, πού τό χρησιμοποιεῖ καί τό κατευθύνει τό Ἅγιο εῦμα. έν θυμίζουν πιά σέ τίποτε κοινούς ἄντρες. ιότερο μοιάζουν μέ οὐρανόφωτες παρουσίες παρά μέ ἀνθρώπους. Ν. Β. Γκόγκολ τοχασμοί στή Θ. Λειτουργία
Ἀναγνώσματα υριακῶν καί μεγάλων ἑορτῶν ΗΜΕΡΟ- ΜΗΝΙΑ ΑΟΟΛΟ ΕΥΑΓΓΕΛΙΟΝ ΗΧΟ - ΕΩΘΙΝΟΝ 1 5 8 9 12 14 19 20 23 26 Α ιμ. β 1-7 Β ορ. δ 6-15 Φιλιπ. β 5-11 Γαλ. δ 22-27 Γαλ. στ 11-18 Α ορ. α 18-24 Γαλ. β 16-20 Ἐφεσ. δ 25-32 Γαλ. δ 22-27 Α Ἰωάν. δ 12-19 Λουκ. δ 16-22 Ματθ. κβ 35-46 Λουκ. ι 38-42, ια 27-28 Λουκ. η 16-21 Ἰωάν. γ 13-17 Ἰωάν. ιθ 6-11, 13-20,25-28, 30 Μάρκ. η 34-θ 1 Λουκ. γ 19-22 Λουκ. α 5-25 Ἰωάν. ιθ 25-27, κα 24-25 Ἀρχή Ἰνδίκτου πλ. β Ι Γενεσίου Θεοτόκου Ἰωακείμ καί Ἄννης Βαρύς Ε Ὑψώσ.. ταυροῦ πλ. δ Ι Εὐσταθίου μεγαλ. υλ. ροδρόμου α Ι Ζ Hπαραβολή τοῦ πορέως μᾶς λέει ὅτι ὁ γεωργός δέν βγῆκε, γιά νά ὀργώσει τή γῆ, ἀλλά γιά νά τή σπείρει. ό ὄργωμα δηλ. καί ἡ ὅλη προετοιμασία τῆς γῆς ἀνήκει σέ μᾶς. Ἡ εὐλογία καί ὁ καρπός ἀνήκει στόν Θεό. ἅγ. Ν. αβάσιλας
ΕΕΜΒΡΙΟ Á 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 ΑΡΧΗ Η ΙΝΙΟΥ. 40 παρθεν., Ἀμμούν υμεών τυλ., Μάμαντος μ., Ἰωάννου ων/λεως τοῦ Νηστευτοῦ Ἀνθίμου, Θεοκτίστου, Φοίβης διακ., ολυδώρου νεομ. Μωυσέως προφ., Βαβύλα, Ἑρμιόνης, Ἱερουσαλήμ μαρτ. ΙΕ ΜΑΘΑΙΟΥ. Ζαχαρίου προφ., πατρός ροδρόμου οῦ ἐν Χώναις θαύματος ἀρχαγγ. Μιχαήλ, αλοδότης μ. ώζοντος μάρτ., Εὐψυχίου, ασσιανῆς ὑμνογρ. Γενέσιον τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου, Ἀθανασίου Γ Οἰκ. υνόδ. Ἰωακείμ καί Ἄννης, Θεοφάνους Μηνοδώρας, Μητροδώρας, Νυμφοδώρας μαρτ. Χρυσοστόμου μύρν., Θεοδώρας ὁσ., Εὐφροσύνου, Εὐανθίας ΡΟ ΥΨΩΕΩ. Αὐτονόμου μ., ανιήλ Θασίου ορνηλίου ἑκατ., Ἱεροθέου, Ἀριστείδου, Μελετίου ΥΨΩΙ ΙΜΙΟΥ ΑΥΡΟΥ (νηστεία) Νικήτα,Φιλοθέου, Βησσαρίωνος Λαρ., υμεών Θεσσ. τ Οἰκ. υν. Εὐφημίας μεγαλομάρ., Μελιτινῆς μάρτ. οφίας, ίστεως, Ἐλπίδος, Ἀγάπης, Ἡρακλειδίου Εὐμενίου ἐπισκ. Γορτύνης, Ἀριάδνης μάρτυρος ΜΕΑ ΥΨΩΙΝ. ροφίμου, αββατίου, ωσσάνης Εὐσταθίου μεγαλομ. & σύν αὐ τῷ, Θεοπίστου Ἰωνᾶ τοῦ προφήτου, οδράτου ἐπισκ. Ἀθηνῶν, ἱερομ. Φωκᾶ ἱερομάρτ., Φωκᾶ κηπουρ.,ἰσαάκ, Μαρτίνου μ. ύλλ. ροδρόμου, Ξανθίππης, ολυξένης ὁσ. αναγίας Μυρτιδιωτ., Θέκλης ἰσαπ., ιλουανοῦ Ἀθωνίτου αφνουτίου καί τῆς θυγατρός αὐτοῦ Εὐφροσύνης, ὁσ. Α ΛΟΥΑ. Μετάστασις Ἰωάννου τοῦ Θεολόγου αλλιστράτου μ., Ἀριστάρχου ἀπ., Ἀκυλίνης νεομ. Ζαγκλ. Ἰσαάκ τοῦ ύρου, Βαρούχ προφήτου, Χαρίτωνος ὁμολογ. υριακοῦ ἀναχ., ετρωνίας μάρτ.,ἰωσήφ, ρύφωνος Γρηγορίου ἱερομ. Φωτιστοῦ Ἀρμενίας, 34 ὁσιοπαρθενομ.
ό Ἑωθινό Εὐαγγέλιο ό Ἑωθινό Εὐαγγέλιο διαβάζεται μέσα ἀπό τό Ἅγιο Βῆμα, ἀπό τό δεξιό μέρος τῆς Ἁγίας ραπέζης. Γιατί; ιότι τό Ἑωθινό Εὐαγγέλιο ὡς περιεχόμενο ἀναφέρεται στά γεγονότα τῆς Ἀναστάσεως καί ὁ ἱερεύς, πού διαβάζει τήν εὐαγγελική περικοπή, παριστάνει τόν Ἄγγελο, πού ἀπό τόν άφο τοῦ υρίου στήν προκειμένη περίπτωση εἶναι ἡ Ἁγία ράπεζα ἀνήγγειλε στίς Μυροφόρες γυναῖκες τήν Ἀνάσταση τοῦ υρίου. Ὁ ἱερεύς πρέπει νά φορᾶ λευκά, γιά νά εἰκονίζει τόν Ἄγγελο, πού φοροῦσε ἀπαστράπτουσα λευκή ἐσθήτα «ἦν δέ ἡ ἰδέα αὐτοῦ ὡς ἀστραπή καί τό ἔνδυμα αὐτοῦ λευκόν ὡσεί χιών» (Ματθ. 28, 3). Γιατί ὅμως στέκεται δεξιά τῆς ἁγίας ραπέζης; ήν ἀπάντηση μᾶς τή δίνει ὁ Εὐαγγελιστής Μάρκος. Ὅταν οἱ Μυροφόρες εἰσῆλθαν στό κενό μνημεῖο, «εἶδον νεανίσκον καθήμενον ἐν τοῖς δεξιοῖς, περιβεβλημένον στολήν λευκήν, καί ἐξεθαμβήθησαν» (Μάρκ. 16, 5). Ὅταν τελειώσει τό ἑωθινό εὐαγγελικό ἀνάγνωσμα καί καθ ὅν χρόνον ἀργοψάλλεται ὁ 50ός Ψαλμός, ὁ ἱερεύς ἔχοντας τό εὐαγγέλιο στό ὕψος τοῦ προσώπου του καί τά χέρια του καλυμμένα μέ τά
ἄμφια στέκεται στό μέσο τοῦ Ναοῦ καί περνοῦν ὅλοι οἱ χριστιανοί ἕνας ἕνας μέ τάξη καί ἡσυχία καί τό ἀσπάζονται. Γιατί πηγαίνει στό μέσο τοῦ ναοῦ; Ἡ ἀπάντηση ὑπάρχει καί πάλι στίς διηγήσεις τῶν Εὐαγγελιστῶν. Ὁ ύριος μετά τήν Ἀνάστασή ου τῶν θυρῶν κεκλεισμένων ἦλθε καί στάθηκε στό μέσο τῶν Μαθητῶν στό ὑπερῶο τῆς Ἁγίας ιών καί δέχτηκε τήν προσκύνησή τους (Ἰωάν. 20, 19). Μετά τήν προσκύνηση τό Εὐαγγέλιο τοποθετεῖται στόν νάρθηκα ἤ σέ κάποιο προσκυνητάρι στό πίσω μέρος τοῦ ναοῦ, γιά νά τό ἀσπαστοῦν κατόπιν καί οἱ ἀργοπορημένοι χριστιανοί. πρ.. Ἀ.
Ἀναγνώσματα υριακῶν καί μεγάλων ἑορτῶν ΗΜΕΡΟ- ΜΗΝΙΑ ΑΟΟΛΟ ΕΥΑΓΓΕΛΙΟΝ ΗΧΟ - ΕΩΘΙΝΟΝ 3 6 10 17 18 20 23 24 26 28 31 Β ορ. ια 31-33, ιβ 1-9 Α ορ. δ 9-16 Γαλ. α 11-19 ίτ. γ 8-15 ολ.δ 5-11, 14-18 ολ. γ 17-25, δ 1 Γαλ. α 11-19 Γαλ. στ 11-18 Β ιμ. β 1-10 Ἑβρ. θ 1-7 Ἐφεσ. β 4-10 Λουκ. στ 31-36 Ἰωάν. κ 19-31 Λουκ. ζ 11-16 Λουκ. η 5-15 Λουκ. ι 16-21 Λουκ. θ 44-50 Μάρκ. στ 1-7 Λουκ. η 27-39 Ἰωάν. ιε 17-ιστ 2 Λουκ. ι 38-42, ια 27-28 Λουκ. ιστ 19-31 β Η Θωμᾶ ἀποστόλου γ Θ δ Ι Λουκᾶ τοῦ Εὐαγγελ. Γερασίμου εφαλ. Ἰακώβου ἀδελφοθ. πλ. α ΙΑ Ἁγίου ημητρίου Ἁγίας κέπης πλ. β Α «Θάλασσά ἐστιν ὁ κόσμος, ἐν ᾧ ἡ Ἐκκλησία ὡς ναῦς ἐν πελάγει χειμάζεται μέν, ἀλλ οὐκ ἀπόλλυται. Ἔχει γάρ μεθ ἑαυτῆς τόν ἔμπειρον κυβερνήτην Χριστόν Οἴακές εἰσιν αἱ δύο ιαθῆκαι». Ἱππόλυτος
Á Á 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 ΟΩΒΡΙΟ Ἀνανίου ἀπ.., Ρωμανοῦ μελ., Ἰωάννου ουκουζέλη Θεοφίλου ὁμ., Θεοδώρου Γαβρᾶ, υπριανοῦ & Ἰουστίνης Β ΛΟΥΑ. ιονυσίου Ἀρεοπ., αμάριδος, Θεαγένους Ἱεροθέου ἐπισκ. Ἀθηνῶν, ομνίνης μάρ. Χαριτίνης, Εὐδοκίμου, Μαμέλχθης, Μεθοδίας ιμώλ. Θωμᾶ ἀποστόλου, Ἐρωτηΐδος μάρτ., Μακαρίου ὁσ. εργίου καί Βάκχου μαρτ., ολυχρονίου,ἰουλιανοῦ ελαγίας ὁσίας, ελαγίας παρθενομ., ώζοντος Ἰακώβου τοῦ Ἀλφαίου, Ἀβραάμ καί Λώτ Γ ΛΟΥΑ. Εὐλαμπίου, Εὐλαμπίας μαρ., Θεοφίλου Φιλίππου διακ., Θεοφάνους Γραπτοῦ, Φιλονίλλης ρόβου, αράχου, Ἀνδρονίκου, υμεών Ν. Θεολόγου Χρυσῆς νεομ., απύλου, Ἀγαθοδώρου, Ἀγαθονίκης Ναζαρίου, Γερβασίου, οσμᾶ,ἰγνατίου,αρασκευῆς Ἐπιβ. Λουκιανοῦ ἱερομ., αβίνου ὁσ., Βάρσου, Εὐθυμίου Λογγίνου ἑκατοντ., Λεοντίου καί τῶν σύν αὐτῷ ΟΡΕΩ. ατ. Ζ Οἰκ. υν. Ὠσηέ πρ., Ἀνδρέου ὁσ. Λουκᾶ Εὐαγγελιστοῦ. Μαρίνου μάρτυρος, υμεών Ἰωήλ προφήτου, Οὐάρου μάρτ., λεοπάτρας ὁσ. Γερασίμου εφαλλην., Ἀρτεμίου, Ματρώνης Χίου Ἱλαρίωνος, Χριστοδούλου άτμ., ωκράτους Ἀβερκίου, Ἡρακλείου, τῶν ἐν Ἐφέσῳ 7 παίδων Ἰακώβου Ἀδελφοθέου, Ἰγνατίου ων/πόλεως ΛΟΥΑ. Ἀρέθα μεγαλομάρ., εβαστιανῆς μάρτ. αβιθᾶ, Μαρκιανοῦ, Μαρτυρίου νοταρίων,χρυσάφου ημητρίου Μυροβλύτου, πολιούχου Θεσ/νίκης Νέστορος μάρτ., ρόκλης συζύγ. ιλάτου, Λούπου Ἁγ. κέπης (ἐθνική ἑορτή). Ἀγγελῆ, Εὐνίκης μάρτ. Ἀναστασίας Ρωμαίας, Ἀβραμίου ὁσ., ιμοθέου λεώπα, Ἀρτεμᾶ ἀπ., Ζηνοβίου καί Ζηνοβίας μαρτ. 31 Ε ΛΟΥΑ. Ἀριστοβούλου, Οὐρβανοῦ, Νικολάου ν.
Λειτουργικά σκεύη καί ἄμφια υμβολισμοί τους Ἡ Ἁγία Λαβίδα εἶναι τό κουταλάκι, μέ τό ὁποῖο κοινωνᾶμε. ό λέμε λαβίδα, γιατί τήν παλιά ἐποχή τό ῶμα διδόταν ξεχωριστά ἀπό τό Αἷμα μέ μία λαβίδα (τσιμπίδα). υμβολίζει τή λαβίδα, μέ τήν ὁποία κατά τό ὅραμα τοῦ προφήτη Ἡσαΐα ἕνα ἀπό τά εραφίμ ἔλαβε ἀναμμένο κάρβουνο ἀπό τό θυσιαστήριο καί τό ἀκούμπησε στό στόμα του, γιά νά τόν καθαρίσει ἀπό τίς ἁμαρτίες του, ὅπως ὁ ἄνθρακας τοῦ ώματος καί τοῦ Αἵματος τοῦ υρίου μᾶς καθαρίζει ἀπό κάθε ἁμαρτία. ό Ἀντιμήνσιο εἶναι τό ὕφασμα πού ἁπλώνεται ἐπάνω στήν Ἁγία ράπεζα γιά τήν τέλεση τῆς Θ. Λειτουργίας. Χωρίς ἀντιμήνσιο δέν μποροῦμε νά τελέσουμε Θ. Λειτουργία. Ἀρχικά ὁ ρόλος του ἦταν νά ἀντικαθιστᾶ τήν Ἁγία ράπεζα, ὅπου δέν ὑπῆρχε ἤ δέν ἦταν ἀκόμη καθαγιασμένη. Γι αὐτό ἄλλωστε ἔχει ραμμένα στά ἄκρα μέσα σέ θυλάκια ὀστά μαρτύρων, καθαγιάζεται στά ἐγκαίνια ναῶν καί στή συνέχεια ὑπογράφεται καί σφραγίζεται ἀπό τόν ἐπίσκοπο. Γιά τόν ἴδιο λόγο καί ὀνομάζεται ἔτσι, μέ μιά λέξη ἑλληνολατινικῆς προέλευσης (ἀντί-mensa=τράπεζα). υμβολίζει τήν ταφή τοῦ υρίου.
ό ζέον εἶναι τό εἰδικό δοχεῖο πού περιέχει ζεστό νερό, τό ὁποῖο βάζει ὁ ἱερέας μέσα στό Ἅγιο οτήριο κατά τήν ἑτοιμασία τῆς Θείας οινωνίας. ό ζεστό αὐτό νερό συμβολίζει τό νερό πού χύθηκε ἀπό τήν πλευρά τοῦ υρίου. ό Μάκτρο εἶναι τό κόκκινο ὕφασμα, μέ τό ὁποῖο σκουπίζουμε τό στόμα μας, ὅταν κοινωνᾶμε. υμβολίζει τή χλαμύδα, μέ τήν ὁποία ἔντυσαν τόν ύριο στό πραιτώριο, τήν ποτισμένη μέ τό πανάγιο Αἷμα ου. Ἡ Μούσα εἶναι σφουγγάρι λεπτό, κατάλληλο γιά νά συλλέγουμε τίς μερίδες ἀπό τό Ἀντιμήνσιο καί νά καθαρίζουμε τόν Ἅγιο ίσκο. Ὁ πόγγος εἶναι στρογγυλό σφουγγάρι, πού μετά τήν κατάλυση τῆς Θείας οινωνίας τοποθετεῖται μέσα στό Ἅγιο οτήριο, γιά νά ἐμποδίζει τήν πτώση κάθε ἀντικειμένου μέσα σέ αὐτό. υμβολίζει τόν σπόγγο, μέ τόν ὁποῖο πότισαν τόν ύριο ξίδι ἐπάνω στόν ταυρό. Ζέον Λόγχη Ἁγία Λαβίδα πόγγος Μούσα
Ἱερά σκεύη καί συμβολισμοί τους ό Ἅγιο οτήριο τό ξέρουμε ὅλοι, κοινωνοῦμε ἀπό αὐτό. ρίν ἀπό τόν καθαγιασμό τῶν ιμίων ώρων συμβολίζει τό ἀγγεῖο μέσα στό ὁποῖο ἔβαλαν ξίδι καί νερό καί πότισαν τόν Ἰησοῦ, ὅταν φώναξε διψῶ. Μετά τόν καθαγιασμό τῶν ιμίων ώρων συμβολίζει ἐκεῖνο τό ποτήριο, μέσα στό ὁποῖο τό βράδυ τοῦ Μυστικοῦ είπνου ἱερούργησε ὁ ύριος τό πανάγιο σωστικό μυστήριο τῆς Θ. Εὐχαριστίας. Ὁ Ἅγιος ίσκος ἤ ισκάριον εἶναι μικρός δίσκος, ἐπάνω στόν ὁποῖο θέτει ὁ ἱερέας τόν Ἅγιο Ἄρτο (Ἀμνό). υμβολίζει τόν οὐρανό, γι αὐτό εἶναι στρογγυλός. ολλές φορές εἶναι χαραγμένη ἐπάνω ἡ εἰκόνα τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου, ἀπό τά σπλάχνα τῆς ὁποίας ἐξῆλθε ὁ Θεάνθρωπος Ἰησοῦς Χριστός, τέλειος Θεός καί τέλειος ἄνθρωπος. Ἡ Ἁγία Λόγχη εἶναι τό μαχαιρίδιο πού χρησιμεύει γιά τήν ἐξαγωγή τοῦ Ἀμνοῦ ἀπό τό πρόσφορο καί συμβολίζει τή λόγχη, μέ τήν ὁποία κεντήθηκε ἡ πλευρά τοῦ ωτῆρος ἐπάνω στό ταυρό. Ὁ Ἀστερίσκος συμβολίζει τό ἀστέρι τῶν Μάγων. Ἀποτελεῖται ἀπό δύο μεγαλλικά ἡμικυκλικά ἐλάσματα, ἑνωμένα σέ σχῆμα σταυροῦ καί τοποθετεῖται ἐπάνω στόν Ἅγιο ίσκο, γιά νά συγκρατεῖ τό ὕφασμα πού καλύπτει τόν Ἀμνό, ὥστε νά μήν τόν ἀγγίζει.
Ἱερά ἄμφια (καλύμματα) καί συμβολισμοί τους ά δύο καλύμματα μέ τά ὁποῖα σκεπάζουμε τό Ἅγιο οτήριο καί τόν Ἅγιο ίσκο καθένα ξεχωριστά συμβολίζουν τό στερέωμα τοῦ οὐρανοῦ ἤ τά σπάργανα τοῦ Θείου Βρέφους ἤ τό σεντόνι καί τά σάβανα τοῦ άφου. Ὁ Ἀήρ εἶναι τό ὕφασμα, μέ τό ὁποῖο καλύπτονται ὁ ίσκος καί τό οτήριο μαζί τήν ὥρα τῆς ροσκομιδῆς ἀλλά καί μετά τήν τοποθέτηση τῶν ιμίων ώρων ἐπάνω στήν Ἁγία ράπεζα. ατά τή Μεγάλη Εἴσοδο τοποθετεῖται στήν πλάτη τοῦ διακόνου ἤ τοῦ ἱερέα. Ὀνομάζεται ἔτσι, διότι, ὅταν λέμε τό ύμβολο τῆς ίστεως, ὁ ἱερέας τό κουνάει πάνω ἀπό τά ἀκάλυπτα πλέον ίμια ῶρα καί τά ἀερίζει, γιά νά τά προφυλάξει ἀπό κάθε μορφῆς ἔντομα. υμβολίζει τόν θρίαμβο τῆς Ἀναστάσεως καί τῆς ίστεως. Ὀνομάζεται καί καταπέτασμα καί συμβολίζει τό καταπέτασμα ἐκεῖνο, πού χώριζε στόν ναό τῆς αλαιᾶς ιαθήκης τά Ἅγια τῶν Ἁγίων. ό εἰλητό εἶναι τό ὕφασμα, πού ἁπλώνεται ἐπάνω στήν Ἁγία ράπεζα γιά τήν τοποθέτηση τῶν ιμίων ώρων, ὅπως ἀκριβῶς καί τό ἀντιμήνσιο. αθαγιάζεται καί αὐτό κατά τά ἐγκαίνια τῶν ναῶν, ὅμως δέν μπορεῖ νά ἀντικαταστήσει τήν Ἁγία ράπεζα, γιατί δέν ἔχει ραμμένα, ὅπως τό ἀντιμήνσιο, στά ἄκρα του ὀστά μαρτύρων. υμβολίζει τό νεκρικό σεντόνι, μέ τό ὁποῖο τυλίχτηκε τό ῶμα τοῦ Χριστοῦ ἤ τό σουδάριο, τό ὁποῖο ἦταν στό κεφάλι τοῦ ωτῆρος, ὅταν κατατέθηκε στόν τάφο.
Ἀναγνώσματα υριακῶν καί μεγάλων ἑορτῶν ΗΜΕΡΟ- ΜΗΝΙΑ ΑΟΟΛΟ ΕΥΑΓΓΕΛΙΟΝ ΗΧΟ - ΕΩΘΙΝΟΝ 1 7 8 9 11 13 14 16 21 25 28 30 Α ορ. ιβ 27-ιγ 7 Ἐφεσ. β 14-22 Ἑβρ. β 2-10 Β Θεσ. α 10-12, β 1-2 Β Θεσ. β 13-17 γ 1-5 Ἑβρ. ζ 26 -η 2 Α ορ. δ 9-16 Ρωμ. ι 11-ια 2 Ἑβρ. θ 1-7 Γαλ. γ 23 - δ 5 Ἐφεσ. στ 10-17 Α ορ. δ 9-16 Ματθ. ι 1, 5-8 Λουκ. η 41-56 Λουκ. ι 16-21 Λουκ. ιβ 42-48 Λουκ. ιγ 1-9 Ἰωάν ι 9-16 Λουκ. ι 25-37 Ματθ. θ 9-13 Λουκ. ι 38-42, ια 27-28 Μάρκ. ε 24-34 Λουκ. ιη 18-27 Ἰωάν. α 35-52 οσμᾶ καί αμιανοῦ Βαρύς Ι Β αμ/στων αξιαρχῶν Νεκταρίου Αἰγίνης Μηνᾶ Μεγαλομάρτ. Ἰωάννου Χρυσοστ. πλ. δ Ι Γ Εὐαγγελ. Ματθαίου α - Ἁγίας Αἰκατερίνης β Ι Ε Ἀνδρέου ρωτοκλήτ. Αν δέν ἔλαβες ἀκόμη τό χάρισμα τῆς προσευχῆς ἤ τῆς ψαλμωδίας, ζήτησε μέ ἐπιμονή καί θά τό λάβεις. ἅγιος Νεῖλος
ΝΟΕΜΒΡΙΟ Á 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 οσμᾶ-αμιανοῦ, αβίδ Εὐβοίας, Ἰακώβου, Νηρέως Ἀκινδύνου, ηγασίου,, Ἐλπιδοφόρου, Ἀνεμποδίστου Ἀκεψιμᾶ, Ἀειθαλᾶ, Ἰωσήφ μαρτ., Γεωργίου Νεαπολ. Ἰωαννικίου ὁσ., Νικάνδρου ἐπ., Ἑρμαίου, ορφυρίου μ. Γαλακτίωνος,Ἐπιστήμης μαρτ. Ἑρμᾶ & Λίνου ἀπ. αύλου /λεως, Λουκᾶ ὁσ., αύλου διά Χριστόν σαλοῦ Ζ ΛΟΥΑ. ῶν ἐν Μελιτινῇ 33 μαρτύρων, Θεσσαλονίκης αμμεγίστων αξιαρχῶν Μιχαήλ & Γαβριήλ,Εὐφροσύνης Νεκταρίου Αἰγ., Ὀνησιφόρου μ., Θεοκτίστης Λέσβου Ἀρσενίου αππαδ., Ὀλυμπᾶ, ωσιπάτρου, Ροδίωνος ἀπ. Μηνᾶ μεγαλ., Βίκτωρος, Βικεντίου, Θεοδώρου τουδιτ. Ἰωάννου Ἐλεήμονος, Νείλου ὁσίου, Μαρτίνου Ἰωάννου τοῦ Χρυσοστ., Ἀνθούσης, αμασκηνοῦ Η ΛΟΥΑ. Φιλίππου ἀπ., ων/νου Ὕδρας, Γρηγ. αλαμᾶ Γουρία, αμωνᾶ μ., Ἀβίβου μάρτ., ημητρίου (ἀρχή νηστ.) Ματθαίου Ἀποστ. καί Εὐαγγελ.,Ἰφιγενείας Γρηγορίου Νεοκαισαρείας, Γενναδίου ων/πόλεως λάτωνος, Ἀναστασίου νεομ., Ρωμανοῦ μάρτ. Ἀβδιού πρ., Βαρλαάμ μάρτ., Ἡλιοδώρου, Εὐφημίας μ. Γρηγορίου εκαπολίτου, ρόκλου ωνστ/λεως Θ. ΛΟΥΑ. ΕΙΟΙΑ Η ΥΕΡΑΓΙΑ ΘΕΟΟΟΥ Ἀρχίππου, Φιλήμονος, Ὀνησίμου, Γερμανοῦ Ἀμφιλοχίου Ἰκονίου, ισινίου ὁμ., Γρηγορίου λήμεντος Ρώμ., έτρου Ἀλεξανδρείας, Φιλουμένου μάρτ. Αἰκατερίνης μεγαλομάρτ., Μερκουρίου μεγαλομ. τυλιανοῦ, Ἀλυπίου ὁσ., Νίκωνος «Μετανοεῖτε» Ἰακώβου τοῦ έρσου, Ναθαναήλ ὁσ., ινουφρίου ΙΓ ΛΟΥΑ.τεφάνου ὁμολ., Εἰρηνάρχου μ., 15 μαρτ.ιβερ. αραμόνου καί 370 μαρτ., ιονυσίου ορίνθου, Φαίδρου μ. Ἀνδρέου ἀποστόλου, Φρουμεντίου Αἰθιοπ., Ἀλεξάνδρου
ά ἱερά σκεύη ἀπό πολύτιμο ὑλικό ἤ ὄχι; τούς ἀποστολικούς χρόνους τά ἱερά σκεύη ἦταν γυάλινα ἤ ἀπό μέταλλο εὐτελές, μερικές φορές καί ξύλινα. Μέ τήν πάροδο ὅμως τοῦ χρόνου καί κυρίως ἀφοῦ τελείωσαν οἱ διωγμοί, οἱ χριστιανοί ἄρχισαν νά ἀφιερώνουν στούς ναούς ἀργυρά ἤ χρυσά ἱερά σκέυη. Αὐτό βέβαια ἦταν ἐκδήλωση εὐλαβείας πρός τόν Χριστό. Ἀλλά ὁ Χριστός, μᾶς λέγει ὁ θεῖος Χρυσόστομος, μαζί μέ τήν ἐκδήλωση αὐτή καί πρίν ἀπό αὐτή μᾶς ζητεῖ νά ἀγαπήσουμε τούς ἀδελφούς ου. Μᾶς ζητεῖ νά πυρακτώσουμε μέ τήν ἀγάπη τίς καρδιές μας, νά τίς κάνουμε ὁλόλαμπρες καί ὁλόχρυσες καί νά τίς προσφέρουμε σ Αὐτόν. ιότι δέν ἔχει ἀνάγκη ὁ Θεός ἀπό χρυσά σκεύη ἀλλά ἀπό ψυχές χρυσές. Ἄν θέλεις λοιπόν νά δείξεις τήν ἀγάπη σου στόν Χριστό καί νά τιμήσεις τή θυσία ου, «πρόσφερε τήν ψυχή, γιά τήν ὁποία θυσιάστηκε. Αὐτήν κάνε την χρυσή. Ἄν ὅμως αὐτή παραμένει χειρότερη ἀπό τόν μόλυβδο καί τό ὄστρακο, ἐνῶ τό σκεῦος εἶναι χρυσό, ποιό εἶναι τό κέρδος; Ἡ Ἐκκλησία δέν εἶναι χρυσοχοεῖο ἤ νομισματοκοπεῖο ἀλλά πανήγυρις
ἀγγέλων». Γιά νά συμμετάσχουμε στήν ἀγγελική αὐτή πανήγυρη, πρέπει οἱ ψυχές μας νά εἶναι καθαρότερες καί λαμπρότερες ἀπό τά ἱερά σκεύη. ιότι «ἐκεῖνα δέν μετέχουν τοῦ Χριστοῦ, ὁ Ὁποῖος βρίσκεται μέσα τους. έν αἰσθάνονται. Ἐμεῖς ὅμως μετέχουμε. Λοιπόν, ἐνῶ δέν θέλεις νά χρησιμοποιήσεις ρυπαρό σκεῦος, προσέρχεσαι μέ ρυπαρή ψυχή;». Ἡ τράπεζα τοῦ Μυστικοῦ είπνου, γράφει πάλι ὁ ἱερός Χρυσόστομος, δέν ἦταν ἀπό ἄργυρο. Οὔτε τό ποτήριο, ἀπό τό ὁποῖο προσέφερε ὁ Χριστός τό ἅγιο Αἷμα ου στούς Μαθητές, ἦταν χρυσό, «ἀλλά τίμια ἦν πάντα ἐκεῖνα τά φρικτά, ἐπειδή νεύματος ἔγεμε». Αὐτό πού κάνει τά ἱερά σκεύη νά εἶναι τίμια καί φρικτά δέν εἶναι ἡ πολύτιμη ὕλη, ἀπό τήν ὁποία κατασκευάστηκαν, ἀλλά τό ανάγιο νεῦμα, πού τά καθαγίασε. Γι αὐτό ἡ Ἐκκλησία μας, πρίν ἀρχίσει νά χρησιμοποιεῖ καινούργια ἱερά σκεύη, τά ἐγκαινιάζει μέ εἰδική ἀκολουθία. Ἱερ. Γρ.
Μιά λειτουργική ἐμπειρία Μιά υριακή, στό τέλος τῆς Θείας Λειτουργίας, μερικές ψυχές τό εἶχαν παραξηλώσει μέ τίς φωνές καί τά γέλια. Ἐκείνη τήν ὥρα μοίραζα ἀντίδωρο καί ὁ συλλειτουργός μου ἔκανε τήν ατάλυση. Εἶχαν δέν εἶχαν μείνει καμιά δεκαριά ἐκκλησιαζόμενοι, γιά νά πάρουν ἀκόμα ἀντίδωρο. Ἑνός ἀπ αὐτούς στράφηκε ξαφνικά τό βλέμμα, ἐνῶ γελοῦσε δυνατά, πρός τό μέρος τοῦ Ἱεροῦ Βήματος. Εἶδε ἐμένα βέβαια νά μοιράζω τό ἀντίδωρο ἀλλά τό έμπλο μπροστά του νά ἔχει ἐξαφανιστεῖ. Ἡ ματιά του ἔπεσε πρῶτα στόν πατέρα., τόν ὁποῖο εἶδε να σηκώνει τό Ἅγιο οτήριο, γιά νά κάνει τό ὑπόλοιπο τῆς αταλύσεως, ταυτόχρονα ὅμως εἶδε ὅλο τό Ἱερό Βῆμα νά εἶναι γεμάτο ἀπό Ἀγγέλους, οἱ ὁποῖοι ἦταν σέ στάση εὐλαβική, μέ σταυρωμένα τά χέρια καί σκυμμένο τό κεφάλι, σοβαροί καί στραμμένοι ὅλοι πρός τό μέρος τοῦ ἱερέως, πού ἔκαμνε ατάλυση. ιότι ἐκείνη τή στιγμή, ἐξακολουθεῖ μέσα στό Ἅγιο οτήριο νά ὑπάρχει ὁ Ζῶν Θεός, τό ῶμα καί τό Αἷμα τοῦ υρίου μας.
ύο ἀπό τούς Ἀγγέλους γύρισαν καί τόν κοίταξαν μέ βλέμμα σοβαρό καί πολύ αὐστηρό. Λίγο ἔλειψε νά λιποθυμήσει. Βγῆκε ἔξω, πῆγε, ἔριξε πολύ νερό στό πρόσωπό του, γιά νά συνέλθει, ἤπιε ἕνα-δυό ποτήρια καί ἔφυγε. Μετά ἀπό μιά ἑβδομάδα, δέκα μέρες ἦρθε καί ἐξομολογήθηκε. Εἶπε νά ἀναφέρω τό γεγονός, χωρίς νά ἀποκαλύψω τό ὄνομά του λόγω τῆς μεγάλης του ντροπῆς καί ἐνοχῆς. ήν ἑπομένη υριακή πού ἀνέφερα τό γεγονός στούς ἐκκλησιαζόμενους, ὅταν μοίραζα ἀντίδωρο, λές καί ἡ Ἐκκλησία ἦταν ἄδεια! όση ἦταν ἡ ἡσυχία! πρ.. Ἀ.
Ἀναγνώσματα υριακῶν καί μεγάλων ἑορτῶν ΗΜΕΡΟ- ΜΗΝΙΑ ΑΟΟΛΟ ΕΥΑΓΓΕΛΙΟΝ ΗΧΟ - ΕΩΘΙΝΟΝ 4 5 6 9 12 15 19 25 26 27 Γαλ. γ 23 - δ 5 Γαλ. ε 22-στ 2 Ἑβρ. ιγ 17-21 Γαλ. δ 22-27 Ἐφεσ. ε 8-19 Β ιμ. α 8-18 Ἑβρ. ια 9-10, 32-40 Γαλ. δ 4-7 Γαλ. α 11-19 ράξ.στ 8- ζ 5, 47-60 Μάρκ. ε 24-34 Λουκ. ιγ 10-17 Λουκ. στ 17-23 Λουκ. η 16-21 Λουκ. ιδ 16-24, Μάρκ. β 23-γ 5 Ματθ. α 1-25 Ματθ. β 1-12 Ματθ. β 13-23 Ματθ. κα 33-42 Βαρβάρας μεγαλομ. γ Νικολάου ἀρχιεπ. Μύρων ύλληψις Θεοτόκου δ Ζ Ἁγίου Ἐλευθερίου πλ. α Ι Η Χριστουγέννων πλ. β Θ τεφάνου ρωτομ. έ κάθε Θεία Λειτουργία πρέπει νά ἔχουμε ὅλοι μας τήν αἴσθηση καί τό βίωμα ΜΙΑ οἰκογένειας ἐν Χριστῷ. ηλαδή νά βιώνεται: ἡ Ἐκκλησία ὡς μητέρα ὁ λειτουργός ὡς πατήρ καί ὅλοι οἱ ἐκκλησιαζόμενοι πιστοί ὡς τέκνα.
ΕΕΜΒΡΙΟ Á 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 Ναούμ προφ., Φιλαρέτου, Θεοκλήτου Λακεδ., Ἀνανίου Ἀββακούμ προφ., Μυρόπης μάρτ., Θεοφίλου ὁσ. οφονίου προφ., Ἀγαπίου, ελεύκου μ., Ἀγγελῆ νεομ. Βαρβάρας μεγαλ., Ἰωάννου αμασκ., εραφείμ Φαναρ. Ι ΛΟΥΑ. άββα ἡγιασμ., ιογένους, Νεκταρίου αστ. Νικολάου ἀρχιεπ. Μύρων Λυκίας, Νικολάου αραμάνου Ἀμβροσίου ἐπισκ. Μεδιολ., Γερασίμου Εὐβοίας αταπίου ὁσ., ωσθένους, Ἀπολλώ, υχικοῦ ἀπ. ύλληψις Θεοτόκου ὑπό ἁγ. Ἄννης, Ἄννης προφ. Μηνᾶ καλλικελ., Ἑρμογένους, Εὐγράφου, Θωμᾶ μ. ανιήλ, Λουκᾶ τυλιτῶν, Βαρσαβᾶ, Αἰμιλιανοῦ ΙΑ ΛΟΥΑ. πυρίδωνος ριμυθ., Ἰωάννου Ζιχνῶν Εὐστρατίου, Αὐξεντίου, Ὀρέστου, Εὐγενίου, Μαρδαρίου Θύρσου, Φιλήμονος,Ἀπολλωνίου,Λευκίου,Ἀρριανοῦ Ἐλευθερίου ἱερομ. καί Ἀνθίας μητρός αὐτοῦ Ἀγγαίου, Θεοφανοῦς βασ., Μοδέστου, Μαρίνου ιονυσίου Αἰγίνης, ανιήλ προφήτου καί 3 παίδων εβαστιανοῦ, Ζωῆς καί τῶν σύν αὐτοῖς μαρτύρων ΡΟ ΧΡΙΟΥ ΓΕΝΝΗΕΩ. Βονιφατίου, Ἀγλαΐας Ἰγνατίου Θεοφ., Ἰωάννου ροστάνδης, Ἰωάννου Θάσου Ἰουλιανῆς & τῶν σύν αὐτῇ 500 μαρτ., Θεμιστοκλέους Ἀναστασίας Φαρμακ., Χρυσογόνου καί Θεοδότης ῶν ἐν ρήτῃ 10 μαρτύρων, Ναούμ ἱεραπ.,νήφωνος Εὐγενίας ὁσιομ., Φιλίππου, Βασίλας, Ἀχαϊκοῦ μ. Η ΓΕΝΝΗΙ ΟΥ ΩΗΡΟ ΧΡΙΟΥ ΜΕΑ ΧΡΙΟΥ ΓΕΝΝΗΙΝ. ύναξις τῆς Θεοτόκου τεφάνου πρωτομ., Φωτεινοῦ, Θεοδώρου Γραπτοῦ ῶν ἐν Νικομηδείᾳ δισμυρίων μαρτ., όμνας ῶν ὑπό Ἡρώδου ἀναιρεθέντων νηπίων, Γεωργίου Ἀνυσίας ὁσ., Φιλεταίρου, Λέοντος, Γεδεών νεομ. Μελάνης Ρωμαίας ὁσ., Ζωτικοῦ ὀρφανοτρόφου
Θυμίαμα-Θυμιατήρια Από πολύ παλαιούς χρόνους, πρό τῆς ἐνάρξεως τῶν ἱερῶν Μυστηρίων καί Ἀκολουθιῶν, ὁ λειτουργός θυμιάζει τό ἅγιο Θυσιαστήριο, τούς πιστούς καί τόν Ναό ὁλόκληρο. Αὐτό γίνεται καί στήν ἀρχή τῆς Θ. Λειτουργίας. Ἡ τάξη αὐτή τοῦ θυμιάματος πρό τῆς Θ. Λειτουργίας διατηρεῖται μέχρι σήμερα στό Ἅγιον Ὄρος, ὅπου ὁ λειτουργός θυμιάζει στό τέλος τῆς ἕκτης Ὥρας, ἐνῶ στούς ἐνοριακούς ναούς, ὅπου δέν διαβάζονται οἱ Ὧρες, ὁ λειτουργός θυμιάζει στή οξολογία. ό πρῶτο ἀπό τά τροπάρια πού λέει ὁ λειτουργός, καθώς θυμιάζει, μᾶς εἰσάγει στόν λειτουργικό χῶρο καί χρόνο. Ὁ Χριστός, ὁ Ὁποῖος μέ τή Θ. Λειτουργία εἶναι μαζί μας, εἶναι ὁ τά πάντα πληρῶν Θεός. Ὁ χῶρος τῆς Θ. Λειτουργίας εἶναι τό ἄπειρο, ὁ χρόνος της εἶναι ἡ αἰωνιότητα. Μέσα σ αὐτόν τόν χῶρο καί τόν χρόνο μᾶς καλωσορίζει ὁ λειτουργός θυμιάζοντάς μας. ό θυμιάτισμα τήν ὥρα αὐτή θυμίζει τή συνήθεια πού εἶχαν οἱ λαοί τῆς Ἀνατολῆς νά ὑποδέχονται τούς φιλοξενουμένους ἀλείφοντας τό κεφάλι τους μέ εὐωδιαστό λάδι. Ὁ Χριστός διά τοῦ λειτουργοῦ ου μᾶς ὑποδέχεται στό σπίτι ου καί στή Θεία Λειτουργία ου. Ἱερ. Γρ.
Οφυσικότερος καί προτιμότερος τρόπος ἑρμηνείας τοῦ θυμιάματος ἀλληγορικά εἶναι ἡ ἀνύψωση τοῦ νοῦ πρός τόν Θεό κατά τόν καιρό τῆς προσευχῆς, ὅπως οἱ καπνοί τοῦ καιομένου θυμιάματος ἀνέρχονται πρός τά ἄνω. ατευθυνθήτω ἡ προσευχή μου ὡς θυμίαμα ἐνώπιόν σου λέει ὁ ψαλμωδός (Ψαλμ. ρμ 2). ά σκεύη μέ τά ὁποῖα προσφέρεται τό θυμίαμα λέγονται θυμιατήρια καί σήμερα χρησιμοποιοῦνται μόνο φορητά μέ δύο μορφές: α) τό κυρίως θυμιατό μέ ἁλυσίδες, τό ὁποῖο χρησιμοποιεῖται περισσότερο καί β) τό κατζίο χωρίς ἁλυσίδες, τοῦ ὁποίου ἡ χρήση εἶναι περιορισμένη. πρ... ό θυμιατό άθε θυμιατό ἔχει 12 κουδουνάκια, πού συμβολίζουν τούς 12 Ἀποστόλους, καί 4 ἁλυσίδες, πού συμβολίζουν τούς 4 Εὐαγγελιστές. ό θυμίαμα εἶναι προσφορά καί θυσία στόν ριαδικό Θεό. Γι αὐτό οἱ ἱερεῖς κάθε φορά πού παίρνουν στά χέρια τους τό θυμιατό, γιά νά θυμιάσουν, εὐλογοῦν τό θυμίαμα.
Ἡ ἀξία τῆς εὐχῆς τοῦ ἱερέως Οἱ περισσότεροι χριστιανοί, παπά μου, ἀπό τό βάθος τῆς καρδιᾶς τους πιστεύουν ὅτι ἐσύ ἐπικοινωνεῖς εὐκολότερα μέ τόν Θεό ἐξαιτίας τοῦ χαρίσματος τῆς ἱερωσύνης καί γίνεται εἰσακουστή ἡ δέησή σου. Μέ τήν πίστη αὐτή σέ πλησιάζουν. οῦ φιλοῦν τό χέρι. έ προσκυνοῦν. Ὑποκλίνονται μπροστά σου, σοῦ βάζουν μετάνοια, σοῦ ἀσπάζονται τά ράσα ἤ τά ἄμφια. αί αὐτή ἡ εὐλογία πού παίρνουν ἀπό σένα εἶναι δύναμις γιά τούς πιστούς, εἶναι χάρις, εἶναι ἁγιασμός. Ἀνάπαυσις ἐσωτερική. Ξεκούρασμα ψυχικό. Γι αὐτό ἔχουν ἀνάγκη ἀπό αὐτή σου τήν εὐλογία καί νά τήν προσφέρεις μέ ὅλη σου τήν καρδιά, μέ ὅλη σου τήν καλή διάθεση. Γιατί σ αὐτή στηρίζονται. έ καμιά περίπτωση δέν πρέπει νά ἀρνηθεῖς νά δώσεις τήν εὐχή σου, ἔστω καί ἀπό τό τηλέφωνο ἤ νοερά. Αὐτή ἡ εὐλάβεια καί ἡ πίστις τῶν χριστιανῶν πρός τό πρόσωπό σου, ὅταν τό βλέπουν ἁγνό, καθαρό, ἀνιδιοτελές, ἕτοιμο γιά κάθε θυσία, αὐτή τούς ὁδηγεῖ στήν
Ἐκκλησία, στή μετάνοια, στή Θεία οινωνία, στή σωστή ζωή. Οἱ ψυχροί, οἱ ἀδιάφοροι, οἱ ἄπιστοι δέν σέ πλησιάζουν. έν ἔρχονται σέ σένα. έ ἀγνοοῦν. Ἀπομακρύνονται ἀπό τή Χάρη τοῦ Θεοῦ. έ πολεμοῦν. ολεμοῦν καί τήν Ἐκκλησία. Ἀλλά καί σ αὐτούς τούς ἀνθρώπους μέ τή δύναμη τῆς πίστεως πρέπει νά συμπεριφερθοῦμε καλά καί νά τούς πλησιάσουμε. Οἱ περιπέτειες τῆς ζωῆς μπορεῖ ποιός ξέρει; κάποτε νά τούς ὁδηγήσουν κοντά μας. Νά μήν τούς ἀπογοητεύσουμε. Νά μήν τούς σκανδαλίζουμε μέ τήν ἀδιαφορία μας. Ἐμεῖς πρέπει νά τούς καλλιεργοῦμε καί νά ἀναπτύσσουμε μέσα τους κάποιο σποράκι πίστεως, πού πιθανόν νά κρύβεται στά βάθη τους. Θεοκλήτου, Μητρ. Αἰτ/νίας ρός τούς συμπρεσβυτέρους
ΕΡΙΟΟΙ ΑΙ ΗΜΕΡΕ ΝΗΕΙΑ ΑΙ ΑΑΛΥΕΩ ερίοδοι νηστείας: ῆς Μεγάλης εσσαρακοστῆς ῶν Ἀποστόλων οῦ εκαπενταυγούστου ῶν Χριστουγέννων Ἡμερήσιες νηστεῖες (οὔτε λάδι): ῆς ετάρτης καί τῆς αρασκευῆς (ὅλο τόν χρόνο). ῆς 5ης Ἰανουαρίου (παραμονή Θεοφανείων) ῆς 29ης Αὐγούστου (Ἀποτομή τῆς τιμίας κεφαλῆς τοῦ ροδρόμου) ῆς 14ης επτεμβρίου (Ὕψωσις ιμίου ταυροῦ) Ἀπολυτές περίοδοι (καταλύσεως εἰς πάντα): ῆς Α Ἑβδομάδος τοῦ ριωδίου (υριακή τοῦ ελώνου καί Φαρισαίου ἕως υριακή τοῦ Ἀσώτου). ῆς Γ Ἑβδομάδος τοῦ ριωδίου (Ἀπό ευτέρα ἕως υριακή τῆς υρινῆς. έν τρῶμε μόνο κρέας). ῆς ιακαινησίμου Ἑβδομάδος (υριακή τοῦ άσχα ἕως υριακή τοῦ Θωμᾶ). ῆς Ἑβδομάδος μετά τήν εντηκοστή (υριακή τῆς εντηκοστῆς ἕως υριακή τῶν Ἁγίων άντων).
οῦ ωδεκαημέρου (25 εκεμβρίου ἕως 6 Ἰανουαρίου, ἐκτός τῆς παραμονῆς τῶν Θεοφανείων, 5 Ἰανουαρίου). Ἡμέρες καταλύσεως ἰχθύος * Ἡ 7η Ἰανουαρίου (ύναξις ιμίου ροδρόμου). * Ἡ 2α Φεβρουαρίου (Ὑπαπαντή τοῦ υρίου). Ἡ 25η Μαρτίου (Εὐαγγελισμός τῆς Θεοτόκου). Ἡ υριακή τῶν Βαΐων. Ἡ ετάρτη τῆς Μεσοπεντηκοστῆς. Ἡ ετάρτη τῆς Ἀποδόσεως τοῦ άσχα. Ἀπό ευτέρα τῶν Ἁγίων άντων ἕως 28 Ἰουνίου, ἐκτός ἀπό τίς ετάρτες καί αρασκευές. Ἡ 24η Ἰουνίου (Γενέθλιον τοῦ ροδρόμου). * Ἡ 29η Ἰουνίου (Ἁγίων έτρου καί αύλου). Ἡ 6η Αὐγούστου (Μεταμόρφωσις τοῦ ωτῆρος). * Ἡ 15η Αὐγούστου (οίμησις τῆς Θεοτόκου). * Ἡ 8η επτεμβρίου (Γενέθλιον τῆς Θεοτόκου). * Ἡ 14η Νοεμβρίου (Ἀποστόλου Φιλίππου). Ἡ 21η Νοεμβρίου (Εἰσόδια τῆς Θεοτόκου). Ἀπό 21 Νοεμβρίου ἕως 17 εκεμβρίου, ἐκτός ἀπό τίς ετάρτες καί αρασκευές. (ημείωση: Ὁ ἀστερίσκος (*) σημαίνει ὅτι καταλύεται μόνο ψάρι αὐτές τίς ἡμέρες, ἄν πέσουν ετάρτη ἤ αρασκευή. Ἄν πέσουν ὁποιαδήποτε ἄλλη ἡμέρα, γίνεται κατάλυση σέ ὅλα).
ΑΧΑΛΙΟΝ τοῦ ἔτους 2011 Ἰνδικτιῶνος: 4 ρεοφαγίας ἡμέραι: 65 ό ριώδιον ἄρχεται: 13 Φεβρουαρίου Ἡ Ἀπόκρεως: 27 Φεβρουαρίου Ὁ Εὐαγγελισμός: αρασκευή Γ Νηστειῶν Λατίνων άσχα: 24 Ἀπριλίου Ο ΑΓΙΟΝ ΑΧΑ: 24 Ἀπριλίου Ἡ Ἀνάληψις: 2 Ἰουνίου Ἡ εντηκοστή: 12 Ἰουνίου υριακή τῶν Ἁγ. άντων: 19 Ἰουνίου Ἡ νηστεία τῶν Ἀποστόλων: 9 ἡμέραι Ἡ μνήμη αὐτῶν: ἡμέρα ετάρτη αραμονή Χριστουγέννων: ἡμέρα αρασκευή.
ΗΛΕΦΩΝΑ ΑΙ ΙΕΥΘΥΝΕΙ ΙΕΡΕΩΝ ανοσ. Ἀρχιμ. εραφείμ Ζώγκας. Μητροπούλου 13, 546 42 Θεσ/νίκη ηλ. οἰκίας: 2310-844731 ανοσιολ. Ἀρχιμ. Νικόλαος απαγεωργίου Μακεδονίας 53, 546 44 Θεσ/νίκη ηλ. οἰκίας: 2310-301801 ινητό: 6972-056408 Αἰδεσ. ρωτοπρ. Χρῖστος αζανᾶς Λογοθέτου 2, 570 19 Ν. Ἐπιβάτες Θεσ/νίκης ηλ. οἰκίας: 23920-75157 Αἰδεσ. ρωτοπρ. Εὐστάθιος αλπακίδης όλωνος 9 υλαία, 555 00 Θεσ/νίκη ηλ. οἰκίας: 2310-931879 ινητό: 6932-303526 ΙΕΡΟΥ ΝΑΟΥ ΜΕΑΜΟΡΦΩΕΩ ΟΥ ΩΗΡΟ ελφῶν Μιαούλη, 546 42 Θεσ/νίκη ηλ.: 2310-828989, Fax: 2310-888375 ΦΙΛΟΩΧΟΥ ΑΜΕΙΟΥ (ΟΙΝΩΝΙΑ ΑΓΑΗ) α) Ἀλεξ. Φλέμιγκ 5 546 42 Θεσ/νίκη ηλ.: 2310-846333 β) Ἐδμ. Ροστάν 52 546 42 Θεσ/νίκη ηλ.: 2310-846312
O N O M A T E Ω N Y M O N %
O N O M A T E Ω N Y M O N %
O N O M A T E Ω N Y M O N %
O N O M A T E Ω N Y M O N %
Η Μ Ε Ι Ω Ε Ι ΕΥΩΙ - ΒΙΒΛΙΟΕΙΑ «ΜΕΛΙΑ» ΑΡΟΒΑΛΑ, ΗΛ. 23970 23313, FAX: 23970 21754