X ΜΑΘΗΜΑ ΑΓΙΟΓΡΑΦΙΑΣ Α ΠΕΡΙΟΔΟΣ Ε (2012-2013) 16 Σεπτεμβρίου 2012 Μνήμη τῆς Ἁγίας Παρθενομάρτυρος καὶ Πανευφήμου Εὐφημίας Ἱερὰ Μονὴ Ἁγίας Παρασκευῆς Ἀχαρνῶν Ἀττικῆς Ὀργάνωση: Ἁγιογραφεῖο Ἱερᾶς Μονῆς Ἁγίων Κυπριανοῦ καὶ Ἰουστίνης Φυλῆς Ἀττικῆς Ἡ φιλόξενη Αἴθουσα τῆς Ἱερᾶς Μονῆς εὐτρεπίστηκε καταλλήλως, ὥστε νὰ τελεσθεῖ ὁ Ἁγιασμὸς γιὰ τὴν ἔναρξη τῶν Μαθημάτων καὶ νὰ διαβαστεῖ στοὺς Μαθητὲς ἡ Εὐχὴ «εἰς μαθητευόμενον Ἁγιογράφον» 1
Ὁ Ἁγιασμὸς ἐτελέσθη ἀπὸ τὸν +Θεοφιλέστατο Ἐπίσκοπο Ὠρεῶν κ. Κυπριανό, Ἀναπληρωτὴ Πρόεδρο τῆς Ἱερᾶς Συνόδου τῶν Ἐνισταμένων τοῦ Πατρίου Ἡμερολογίου. «Σῶσον, Κύριε, τὸν λαόν Σου καὶ εὐλόγησον τὴν κληρονομίαν Σου...» 2
Μία μεγάλη Εὐλογία, ποὺ ἀκολούθησε τὶς δύο πρῶτες (τοῦ Ἁγιασμοῦ καὶ τῆς Εὐχῆς), ὑπῆρξε ἡ σύντομη, ἀλλὰ φωτισμένη καὶ μεστὴ ὠφελείας Ὁμιλία τοῦ Θεοφιλεστάτου «...Ὁ Ἁγιογράφος εἶναι Λειτουργός. Ὀφείλει νὰ λειτουργεῖ τὸ Διακόνημα του μὲ βαθειὰ συναίσθηση τῆς εὐθύνης του, ἀπέναντι τῶν Ἀδελφῶν του, οἱ ὁποῖοι σώζονται διὰ μέσου τῶν Εἰκόνων, ποὺ ἁγιογραφεῖ...» 3
2ο Μέρος: Σύντομη ἀναφορὰ στὸν ἀγωνιστικὸ ζῆλο τῶν Εἰκονοφίλων Ἁγίων τοῦ Φθινοπώρου* Ἅγιος Θεόδωρος ὁ Στουδίτης (Μνήμη: 11η Νοεμβρίου) «...Ἦταν ἕτοιμος, ἔλεγε, νὰ χρησιμοποιήσει τὸ πετσί του σὰν περγαμηνὴ καὶ τὸ αἷμα του γιὰ μελάνι, προκειμένου νὰ συνεχίσει τὸν ἀγῶνα του...» 4
Τὸ καθιερωμένο, νηστήσιμο «τραταμέντο», στὴν μέση τοῦ προγράμματος, ξεκουράζει καὶ δίνει δύναμη γιὰ τὴν ὁλοκλήρωσή του Τὰ διαλείμματα ἀποτελοῦν πάντοτε μιὰ καλὴ εὐκαιρία, γιὰ τοὺς ἐπιμελεῖς Μαθητὲς... 5
3ο Μέρος: Παρατηρήσεις, γιὰ τὴν ὁλοκλήρωση τῶν Εἰκόνων, οἱ ὁποῖες προορίζονται γιὰ τὴν Ἔκθεση Ἁγιογραφίας «Εἰκόνα καὶ Ἐλπίδα: Τὸ Κολιμπρὶ καὶ ἡ Εὐθύνη μας» Δοκίμιο: Τὸ «πρόχειρο», ὅπου γίνονται οἱ διάφοροι πειραματισμοί, ἐκ τοῦ ἀσφαλοῦς, καὶ λύνονται τὰ ποικίλα προβλήματα, τὰ ὁποῖα προκύπτουν κατὰ τὴν δημιουργικὴ ἀντιγραφὴ παλαιῶν προτύπων 6
Ἡ ζωντανὴ συμμετοχὴ τῶν παλαιοτέρων Συμμαθητῶν καὶ οἱ εὔστοχες παρατηρήσεις καὶ συμβουλές τους πλουτίζουν τὶς γνώσεις τῶν νεωτέρων καὶ τοὺς καθιστοῦν, μὲ τὸν τρόπο αὐτό, μετόχους τῆς Εἰκονογραφικῆς μας παράδοσης 7
Αὐτοκριτική: Ἕνα σημαντικὸ «ἐργαλεῖο» γιὰ τὸν μαθητευόμενο Ἁγιογράφο, ὅταν χρησιμοποιεῖται μὲ διάκριση καὶ καλὴ διάθεση... Εἶναι βεβαίως ἀπαραίτητες καὶ οἱ καλοπροαίρετες παρατηρήσεις, ἰδίως ὅταν προέρχονται ὰπὸ ἐμπειρότερους Συμμαθητὲς 8
Οἱ προσφορὲς Εἰκόνων γιὰ τὴν Ἔκθεση συνεχίζονται, «μὴ ἐκ λύπης ἢ ἐξ ἀνάγκης ἱλαρὸν γὰρ δότην ἀγαπᾶ ὁ Θεός» (Β Κορ. θ 7). Ὁ Ἀπόστολος Παῦλος μᾶς προτρέπει νὰ μὴν ἐλεοῦμε μὲ λύπη καὶ δυσαρέσκεια ἢ διότι βρεθήκαμε στὴν ἀνάγκη, ἀλλὰ μὲ πρόθυμη καὶ εὐχάριστη διάθεση, μὲ χαρούμενο πρόσωπο... Μερικὲς «σταγόνες» εἶναι πολὺ μεγάλες γιὰ τὰ μικρὰ «κολιμπρί» καὶ χρειάζεται ἡ βοήθεια τῶν μεγαλυτέρων γιὰ νὰ ὁλοκληρωθοῦν 9
...Πρακτική ἡ μία ἀπὸ τὶς δύο «φτεροῦγες» τῆς Ἁγιογραφίας. Προσελκύει πάντοτε τὸ ἐνδιαφέρον καὶ τὴν προσοχὴ ὅλων... 10
Εἶναι μεγάλη εὐλογία, ἡ ἀνταλλαγὴ γνώσεων καὶ ἐμπειριῶν, μέσα σὲ πνεῦμα μαθητείας... 11
Ἔγιναν οἱ διορθώσεις, οἱ ὁποῖες εἶχαν προταθεῖ στὸ περασμένο Μάθημα, τοῦ Ἰουνίου Νέες προτάσεις, σὲ πνεῦμα συμμαθητικῆς ἀλληλεγγύης 12
Εἰκονολογικὸ «ὑλικό», ἔντυπο καὶ ψηφιακό, καὶ ὑποδείγματα, διακοσμητικῶν κυρίως ἐργασιῶν, σὲ καμβᾶ καὶ φυσικὸ ξύλο 13
Ἡ καθιερωμένη ἀναμνηστικὴ Εὐλογία τοῦ Μαθήματος: Ἡ Εἰκόνα τοῦ μεγάλου Εἰκονοφίλου Ὁμολογητοῦ Ἁγίου Θεοφάνους τοῦ Γραπτοῦ (Μνήμη: 11η Ὀκτωβρίου) Εὐχὲς καὶ τελικὲς ὁδηγίες γιὰ τὴν συνέχεια τῆς Μαθητείας... 14
* Εἰκονόφιλοι Ἅγιοι, Ὁμολογητὲς καὶ Μάρτυρες καὶ Εἰκονολογικὲς Ἑορτὲς καὶ Συνάξεις Φθινοπώρου Σεπτεμβρίου: 03. ΑΓ. ΡΑΦΑΗΛ, ΗΓΟΥΜΕΝΟΣ ΕΚ ΣΕΡΒΙΑΣ 04. ΠΡΟΦΗΤΗΣ ΜΩΫΣΗΣ, Ο ΘΕΟΠΤΗΣ 08. ΥΠΕΡΑΓΙΑ ΘΕΟΤΟΚΟΣ (ΓΕΝΝΗΣΙΣ) 11. ΑΓ. ΠΕΤΡΟΣ, ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ ΝΙΚΑΙΑΣ 20. ΑΓ. ΥΠΑΤΙΟΣ, ΕΠΙΣΚΟΠΟΣ ΛΥΔΙΑΣ ΚΑΙ ΑΓ.ΑΝΔΡΕΑΣ, ΠΡΕΣΒΥΤΕΡΟΣ 24. ΠΑΝΑΓΙΑ ΜΥΡΤΙΔΙΩΤΙΣΣΑ (ΣΥΝΑΞΙΣ ΕΙΚΟΝΟΣ) 25. ΑΓ. ΘΕΟΦΙΛΟΣ, ΕΠΙΣΚΟΠΟΣ ΕΦΕΣΟΥ Ὀκτωβρίου: 01. ΠΑΝΑΓΙΑ ΓΟΡΓΟΕΠΗΚΟΟΣ (ΣΥΝΑΞΙΣ ΕΙΚΟΝΟΣ) 02. ΑΓ. ΚΥΠΡΙΑΝΟΣ ΚΑΙ ΑΓΙΑ ΙΟΥΣΤΙΝΑ 10. ΟΣ. ΘΕΟΦΙΛΟΣ, Ο ΟΜΟΛΟΓΗΤΗΣ 11. ΑΓ. ΘΕΟΦΑΝΗΣ, ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ ΝΙΚΑΙΑΣ, Ο ΓΡΑΠΤΟΣ 1η Κυριακὴ μετὰ τὴν 11η Ὀκτωβρίου. ΑΓ. ΠΑΤΕΡΩΝ 7ης Οἰκουμ. Συνόδου 12. ΑΓ. ΣΥΜΕΩΝ, Ο ΝΕΟΣ ΘΕΟΛΟΓΟΣ 13. ΑΓ. ΝΙΚΗΤΑΣ, Ο ΠΑΤΡΙΚΙΟΣ 17. ΑΓ. ΑΝΔΡΕΑΣ, Ο ΕΝ Τῌ ΚΡΙΣΕΙ 18. ΑΓΙΟΣ ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΚΑΙ ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΗΣ ΛΟΥΚΑΣ Νοεμβρίου: 02. ΑΓ. ΑΝΤΩΝΙΟΣ, ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ 03. ΑΓΙΟΙ ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΚΑΙ ΠΟΙΜΗΝ 04. ΑΓ. ΙΩΑΝΝΙΚΙΟΣ, Ο ΜΕΓΑΣ 05. ΑΓ. ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ ΠΑΠΑΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΕΙΑΣ 09. ΑΓ. ΝΕΚΤΑΡΙΟΣ, ΕΠΙΣΚΟΠΟΣ ΠΕΝΤΑΠΟΛΕΩΣ, Ο ΘΑΥΜΑΤΟΥΡΓΟΣ 11. ΟΣ. ΘΕΟΔΩΡΟΣ, Ο ΣΤΟΥΔΙΤΗΣ 14. ΑΓ. ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ, Ο ΠΑΛΑΜΑΣ 17. ΑΓ. ΛΑΖΑΡΟΣ, Ο ΑΓΙΟΓΡΑΦΟΣ 20. ΑΓ. ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ, Ο ΔΕΚΑΠΟΛΙΤΗΣ ΚΑΙ ΑΓ. ΘΕΟΚΤΙΣΤΟΣ 21. ΥΠΕΡΑΓΙΑ ΘΕΟΤΟΚΟΣ (ΕΙΣΟΔΙΑ) 28. ΟΣ. ΣΤΕΦΑΝΟΣ, Ο ΝΕΟΣ ΚΑΙ ΟΙ ΣΥΝ ΑΥΤῼ 15
Ὁ Ἅγιος Θεοφάνης Μητροπολίτης Νικαίας, ὁ Γραπτὸς (Μνήμη: 11η Ὀκτωβρίου) X Στὴν Σοφία τοῦ Θεοῦ καὶ Θεό μας, Κύριο Ἰησοῦ Χριστό, τὴν Ἀρχὴ καὶ τὸ Τέλος, δόξα, τιμὴ καὶ προσκύνηση, μαζὶ μὲ τὸν Πατέρα καὶ τὸ Ἅγιο Πνεῦμα, στοὺς αἰῶνες. Ἀμήν! 16