1. ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΙΚΕΣ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ 1.1. Πρώτα νομοθετήματα για την κατάταξη των ηλεκτρολογικών εγκαταστάσεων Από πολύ παλιά υπήρχε έλεγχος των ηλεκτρολογικών εγκαταστάσεων. Από το ΠΔ της 12-9-35 (ΦΕΚ421Α/24-9-35) αυτές διαιρέθηκαν σε 5 ειδικότητες και 16 συνολικά κατηγορίες: Α ειδικότητα εσωτερικών ηλεκτρικών εγκαταστάσεων, φωτοβόλων σωλήνων και κινηματογράφων, με τις εξής κατηγορίες: 1. Κατηγορία εσωτερικών ηλεκτρικών εγκαταστάσεων μέχρις ισχύος 5 kw 2. Κατηγορία εσωτερικών ηλεκτρικών εγκαταστάσεων μέχρις ισχύος 25 kw 3. Κατηγορία εσωτερικών ηλεκτρικών εγκαταστάσεων μέχρις ισχύος 75 kw 4. Κατηγορία εγκαταστάσεων φωτοβόλων σωλήνων 5. Κατηγορία εγκαταστάσεως κινηματογραφικών μηχανημάτων 6. Κατηγορία εσωτερικών ηλεκτρικών εγκαταστάσεων οποιουδήποτε μεγέθους και ιδιωτικών υποσταθμών υποβιβασμού τάσεως Β ειδικότητα τηλεγραφικών, τηλεφωνικών και ραδιοφωνικών εγκαταστάσεων και εγκαταστάσεων σήμανσης, χωρίς κατηγορίες. Γ ειδικότητα ηλεκτρομηχανολογικών και ηλεκτρικών εγκαταστάσεων εργοστασίων και ανελκυστήρων και ηλεκτροκίνητων μηχανημάτων ανύψωσης και μεταφοράς, με τις εξής κατηγορίες: 1. Κατηγορία ηλεκτρομηχανολογικών εγκαταστάσεων εργοστασίων και συνεργείων μέχρις ισχύος 75 kw χωρίς γεννήτρια ή υποσταθμό 2. Κατηγορία ηλεκτρομηχανολογικών εγκαταστάσεων εργοστασίων και συνεργείων μέχρις ισχύος 75 kw με γεννήτρια ή υποσταθμό 3. Κατηγορία ηλεκτρομηχανολογικών εγκαταστάσεων εργοστασίων και συνεργείων μέχρις ισχύος 400 kw με ή χωρίς γεννήτρια 4. Κατηγορία ηλεκτρομηχανολογικών εγκαταστάσεων εργοστασίων και συνεργείων οποιασδήποτε ισχύος με ή χωρίς γεννήτρια 5. Κατηγορία εγκαταστάσεων ηλεκτροκίνητων ανελκυστήρων 6. Κατηγορία εγκαταστάσεων ηλεκτροκίνητων μηχανημάτων ανύψωσης και μεταφοράς Δ ειδικότητα ηλεκτρικών σιδηροδρόμων, τροχιοδρόμων και ηλεκτροκίνητων αυτοκινήτων, χωρίς κατηγορίες. Ε ειδικότητα ηλεκτρικών εγκαταστάσεων παραγωγής, μετατροπής, μεταφοράς, μετασχηματισμού και διανομής ηλεκτρικής ενέργειας, με τις εξής κατηγορίες: 1. Κατηγορία εγκαταστάσεων παραγωγής και διανομής ηλεκτρικής ενέργειας με συνεχές ρεύμα χαμηλής τάσης εγκατεστημένης ισχύος μέχρι 75 kw 2. Κατηγορία εγκαταστάσεων παραγωγής και διανομής ηλεκτρικής ενέργειας με συνεχές ρεύμα χαμηλής τάσης οποιασδήποτε εγκατεστημένης ισχύος και με εναλλασσόμενο ρεύμα υπό τάση μέχρι 250 V εγκατεστημένης ισχύος μέχρι 400 kw 3. Κατηγορία εγκαταστάσεων παραγωγής και διανομής ηλεκτρικής ενέργειας υπό τάση μέχρι 10.000 V ισχύος μέχρι 2.000 kw 4. Κατηγορία εγκαταστάσεων παραγωγής και διανομής ηλεκτρικής ενέργειας υπό οποιαδήποτε τ άση και οποιασδήποτε ισχύος 1
Ο Ν 6422/34 (ΦΕΚ412Α/28-11-34) στο άρθρο 3 εισάγει την έννοια της απλής (μηχανολογικής ή ηλεκτρολογικής ή ηλεκτρομηχανολογικής) εγκατάστασης στις οποίες επιτρέπεται η άσκηση του επαγγέλματος και από μη διπλωματούχους μηχανολόγους ή ηλεκτρολόγους ή μηχανολόγους ηλεκτρολόγους ή ναυπηγούς μηχανικούς. Έτσι, απλές ηλεκτρολογικές εγκαταστάσεις είναι, κατά το ΠΔ 12-9-35: Οι των κατηγοριών 1 και 2 της Α ειδικότητας Η της κατηγορίας 1 της Γ ειδικότητας Το ΒΔ της 14-10-37 (ΦΕΚ429Α/25-10-37) τροποποιεί το προηγούμενο νομοθέτημα. Τώρα υπάρχουν 6 ειδικότητες και 17 κατηγορίες: Α ειδικότητα εσωτερικών ηλεκτρικών εγκαταστάσεων, φωτοβόλων σωλήνων και κινηματογράφων, με τις εξής κατηγορίες: 1. Κατηγορία εσωτερικών ηλεκτρικών εγκαταστάσεων μέχρις ισχύος 5 kw 2. Κατηγορία εσωτερικών ηλεκτρικών εγκαταστάσεων μέχρις ισχύος 25 kw 3. Κατηγορία εσωτερικών ηλεκτρικών εγκαταστάσεων μέχρις ισχύος 75 kw 4. Κατηγορία εγκαταστάσεων φωτοβόλων σωλήνων 5. Κατηγορία εγκαταστάσεως κινηματογραφικών μηχανημάτων 6. Κατηγορία εσωτερικών ηλεκτρικών εγκαταστάσεων οποιουδήποτε μεγέθους και ιδιωτικών υποσταθμών υποβιβασμού τάσεως Β ειδικότητα τηλεγραφικών, τηλεφωνικών και ραδιοφωνικών εγκαταστάσεων και εγκαταστάσεων σήμανσης, χωρίς κατηγορίες. Γ ειδικότητα ηλεκτρομηχανολογικών και ηλεκτρικών εγκαταστάσεων βιομηχανικών εργοστασίων και συνεργείων, με τις εξής κατηγορίες: 1. Κατηγορία ηλεκτρομηχανολογικών εγκαταστάσεων εργοστασίων και συνεργείων μέχρις ισχύος 50 kw χωρίς γεννήτρια ή υποσταθμό 2. Κατηγορία ηλεκτρομηχανολογικών εγκαταστάσεων εργοστασίων και συνεργείων μέχρις ισχύος 50 kw με γεννήτρια ή υποσταθμό 3. Κατηγορία ηλεκτρομηχανολογικών εγκαταστάσεων εργοστασίων και συνεργείων μέχρις ισχύος 100 kw με ή χωρίς γεννήτρια 4. Κατηγορία ηλεκτρομηχανολογικών εγκαταστάσεων εργοστασίων και συνεργείων οποιασδήποτε ισχύος με ή χωρίς γεννήτρια Δ ειδικότητα ηλεκτρομηχανολογικών και ηλεκτρικών εγκαταστάσεων ανελκυστήρων και ηλεκτροκίνητων μηχανημάτων ανύψωσης και μεταφοράς, με τις εξής κατηγορίες: 1. Κατηγορία εγκαταστάσεων ηλεκτροκίνητων ανελκυστήρων 2. Κατηγορία εγκαταστάσεων ηλεκτροκίνητων μηχανημάτων ανύψωσης και μεταφοράς Ε ειδικότητα ηλεκτρικών σιδηροδρόμων, τροχιοδρόμων και ηλεκτροκίνητων αυτοκινήτων, χωρίς κατηγορίες. ΣΤ ειδικότητα ηλεκτρικών εγκαταστάσεων παραγωγής, μετατροπής, μεταφοράς, μετασχηματισμού και διανομής ηλεκτρικής ενέργειας, με τις εξής κατηγορίες: 2
1. Κατηγορία εγκαταστάσεων παραγωγής και διανομής ηλεκτρικής ενέργειας υπό τάση μέχρι 250 V εγκατεστημένης ισχύος μέχρι 25 kw 2. Κατηγορία εγκαταστάσεων παραγωγής και διανομής ηλεκτρικής ενέργειας υπό τάση μέχρι 250 V εγκατεστημένης ισχύος μέχρι 50 kw 3. Κατηγορία εγκαταστάσεων παραγωγής και διανομής ηλεκτρικής ενέργειας υπό τάση μέχρι 1000 V οποιασδήποτε ισχύος 4. Κατηγορία εγκαταστάσεων παραγωγής και διανομής ηλεκτρικής ενέργειας υπό τάση ανώτερη των 1000 V ισχύος μέχρι 100 kw 5. Κατηγορία εγκαταστάσεων παραγωγής και διανομής ηλεκτρικής ενέργειας υπό οποιαδήποτε τάση και οποιασδήποτε ισχύος Εδώ απλές εγκαταστάσεις κατά τον Ν6422 θεωρούνται: Οι των κατηγοριών 1 και 2 της Α ειδικότητας Η της κατηγορίας 3 της Γ ειδικότητας Οι των κατηγοριών 1 και 2 της ΣΤ ειδικότητας 1.2. Επαγγελματικές άδειες Α ειδικότητας και το ΒΔ της 13-2-36 «Περί συμπληρώσεως Δ/τος περί αδειών εκτελέσεως και πτυχίων επιβλέψεως ηλεκτρολογικών εγκαταστάσεων» (ΦΕΚ98Α/19-2-36) Το νομοθέτημα αυτό όρισε τις προϋποθέσεις για την κτήση άδειας εκτέλεσης και πτυχίου επίβλεψης ηλεκτρολογικών εγκαταστάσεων Α ειδικότητας. Η εκτέλεση των εγκαταστάσεων γίνεται από εγκαταστάτες, ηλεκτροτεχνίτες και βοηθούς. Η επίβλεψη των εγκαταστάσεων γίνεται από όσους κατέχουν πτυχίο επίβλεψης. Σε ό,τι αφορά την εκτέλεση (κατασκευή) ηλεκτρολογικών εγκαταστάσεων καθόρισε τα εξής: Η άδεια εγκαταστάτη για ηλεκτρολογικές εγκαταστάσεις 1 ης κατηγορίας δίνει τη δυνατότητα κατασκευής εγκαταστάσεων φωτισμού ισχύος μέχρι 5 kw και εγκαταστάσεων κίνησης και λοιπών συσκευών με συνολική κατανάλωση ρεύματος μέχρι 10A ανά φάση. Εξαιρετικά μπορούν να κατασκευάσουν εγκαταστάσεις οικιακών συσκευών (θερμοσίφωνες, κουζίνες) μέχρι 10 kw. Αυτή δίνεται κατόπιν εξετάσεων σε όσους: 1. Είναι τουλάχιστον 24 ετών 2. Έχουν αποφοιτήσει από κατώτερη τεχνική σχολή ή έχουν φοιτήσει επί 4 εξάμηνα σε μέση τεχνική σχολή 3. Εξασκούν το επάγγελμα στην ειδικότητα αυτή επί 5ετία 1. Είναι τουλάχιστον 20 ετών 2. Έχουν αποφοιτήσει από μέση τεχνική σχολή ειδικότητας μηχανολόγου ή ηλεκτρολόγου ή μηχανολόγου ηλεκτρολόγου αναγνωρισμένης και ισοδύναμης προς τα προσαρτημένα σχολεία του Ε.Μ. Πολυτεχνείου ή έχουν φοιτήσει επί 4 τουλάχιστον εξάμηνα σε ανώτατη τεχνική σχολή ηλεκτρολόγων ή μηχανολόγων ηλεκτρολόγων ημεδαπής ή αλλοδαπής ισότιμης προς το Ε.Μ. Πολυτεχνείο. 3. Εξασκούν το επάγγελμα στην ειδικότητα αυτή επί 1 έτος 3
1. Είναι τουλάχιστον 28 ετών 2. Εξασκούν το επάγγελμα στην ειδικότητα αυτή επί 10 τουλάχιστον έτη 1. Έχουν άδεια τεχνίτη 2. Είναι τουλάχιστον 26 ετών 3. Εξασκούν το επάγγελμα στην ειδικότητα αυτή επί 5 τουλάχιστον έτη μετά την απόκτηση της άδειας τεχνίτη Η άδεια εγκαταστάτη για ηλεκτρολογικές εγκαταστάσεις 2 ης κατηγορίας δίνει τη δυνατότητα κατασκευής εγκαταστάσεων φωτισμού, κίνησης και λοιπών συσκευών ισχύος μέχρι 25 kw. Αυτή δίνεται κατόπιν εξετάσεων σε όσους: 1. Είναι τουλάχιστον 27 ετών 2. Έχουν αποφοιτήσει από κατώτερη τεχνική σχολή ή έχουν φοιτήσει επί 4 εξάμηνα σε μέση τεχνική σχολή 3. Εξασκούν το επάγγελμα στην ειδικότητα αυτή επί 8ετία ή είναι κάτοχοι άδειας 1 ης κατηγορίας και εξασκούν το επάγγελμα επί 3ετία. 1. Είναι τουλάχιστον 22 ετών 2. Έχουν αποφοιτήσει από μέση τεχνική σχολή ειδικότητας μηχανολόγου ή ηλεκτρολόγου ή μηχανολόγου ηλεκτρολόγου αναγνωρισμένης και ισοδύναμης προς τα προσαρτημένα σχολεία του Ε.Μ. Πολυτεχνείου ή έχουν φοιτήσει επί 4 τουλάχιστον εξάμηνα σε ανώτατη τεχνική σχολή ηλεκτρολόγων ή μηχανολόγων ηλεκτρολόγων ημεδαπής ή αλλοδαπής ισότιμης προς το Ε.Μ. Πολυτεχνείο. 3. Εξασκούν το επάγγελμα στην ειδικότητα αυτή επί 3 έτη ή είναι κάτοχοι άδειας 1 ης κατηγορίας και εξασκούν το επάγγελμα επί 2ετία. 1. Είναι τουλάχιστον 40 ετών 2. Εξασκούν το επάγγελμα στην ειδικότητα αυτή επί 25 τουλάχιστον έτη ή είναι κάτοχοι άδειας 1 ης κατηγορίας και εξασκούν το επάγγελμα επί 15ετία. Η άδεια εγκαταστάτη για ηλεκτρολογικές εγκαταστάσεις 3 ης κατηγορίας δίνει τη δυνατότητα κατασκευής εγκαταστάσεων φωτισμού ισχύος μέχρι 75 kw και εγκαταστάσεων κίνησης και λοιπών συσκευών μέχρι 25 kw. Αυτή δίνεται κατόπιν εξετάσεων σε όσους: 1. Είναι τουλάχιστον 25 ετών 2. Έχουν αποφοιτήσει από μέση τεχνική σχολή ειδικότητας μηχανολόγου ή ηλεκτρολόγου ή μηχανολόγου ηλεκτρολόγου αναγνωρισμένης και ισοδύναμης προς τα προσαρτημένα σχολεία του Ε.Μ. Πολυτεχνείου ή έχουν φοιτήσει επί 4 τουλάχιστον εξάμηνα σε ανώτατη τεχνική σχολή ηλεκτρολόγων ή μηχανολόγων ηλεκτρολόγων ημεδαπής ή αλλοδαπής ισότιμης προς το Ε.Μ. Πολυτεχνείο. 4
3. Εξασκούν το επάγγελμα στην ειδικότητα αυτή επί 5 έτη ή είναι κάτοχοι άδειας 1 ης κατηγορίας και εξασκούν το επάγγελμα επί 4ετία ή είναι κάτοχοι άδειας 2 ης κατηγορίας και εξασκούν το επάγγελμα επί 2ετία Η άδεια εγκαταστάτη για ηλεκτρολογικές εγκαταστάσεις 4 ης κατηγορίας δίνει τη δυνατότητα κατασκευής εγκαταστάσεων φωτοβόλων σωλήνων. Αυτή δίνεται αυτοδίκαια σε όσους ασκούν το επάγγελμα του ηλεκτρολόγου, του μηχανολόγου ή του ηλεκτρολόγου μηχανολόγου μηχανικού σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 1 του Ν 6422 και κατόπιν εξετάσεων σε όσους: 1. Έχουν αποφοιτήσει από μέση τεχνική σχολή ειδικότητας μηχανολόγου ή ηλεκτρολόγου ή μηχανολόγου ηλεκτρολόγου αναγνωρισμένης και ισοδύναμης προς τα προσαρτημένα σχολεία του Ε.Μ. Πολυτεχνείου ή έχουν φοιτήσει επί 4 τουλάχιστον εξάμηνα σε ανώτατη τεχνική σχολή ηλεκτρολόγων ή μηχανολόγων ηλεκτρολόγων ημεδαπής ή αλλοδαπής ισότιμης προς το Ε.Μ. Πολυτεχνείο 2. Είναι κάτοχοι άδειας 2 ης ή 3 ης κατηγορίας και έχουν να επιδείξουν τουλάχιστον 2ετή πείρα εγκαταστάσεων υψηλής τάσης Είτε είναι κάτοχοι άδειας 2 ης κατηγορίας και έχουν να επιδείξουν τουλάχιστον 10ετή πείρα εγκαταστάσεων υψηλής τάσης Η άδεια εγκαταστάτη για ηλεκτρολογικές εγκαταστάσεις 5 ης κατηγορίας δίνει τη δυνατότητα κατασκευής εγκαταστάσεων κινηματογράφων. Αυτή δίνεται αυτοδίκαια σε όσους ασκούν το επάγγελμα του ηλεκτρολόγου, του μηχανολόγου ή του ηλεκτρολόγου μηχανολόγου μηχανικού σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 1 του Ν 6422 και κατόπιν εξετάσεων σε όσους: 1. Έχουν αποφοιτήσει από μέση τεχνική σχολή ειδικότητας μηχανολόγου ή ηλεκτρολόγου ή μηχανολόγου ηλεκτρολόγου αναγνωρισμένης και ισοδύναμης προς τα προσαρτημένα σχολεία του Ε.Μ. Πολυτεχνείου ή έχουν φοιτήσει επί 4 τουλάχιστον εξάμηνα σε ανώτατη τεχνική σχολή ηλεκτρολόγων ή μηχανολόγων ηλεκτρολόγων ημεδαπής ή αλλοδαπής ισότιμης προς το Ε.Μ. Πολυτεχνείο 2. Είναι κάτοχοι άδειας 2 ης ή 3 ης κατηγορίας και έχουν να επιδείξουν τουλάχιστον 2ετή πείρα εγκαταστάσεων κινηματογράφου Η άδεια εγκαταστάτη για ηλεκτρολογικές εγκαταστάσεις 6 ης κατηγορίας δίνει τη δυνατότητα κατασκευής εσωτερικών ηλεκτρικών εγκαταστάσεων οποιουδήποτε μεγέθους και ιδιωτικών υποσταθμών υποβιβασμού τάσεως. Αυτή δίνεται αυτοδίκαια μόνο σε όσους ασκούν το επάγγελμα του ηλεκτρολόγου, του μηχανολόγου ή του ηλεκτρολόγου μηχανολόγου μηχανικού σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 1 του Ν 6422. Οι παραπάνω εγκαταστάτες υποχρεούνται να χρησιμοποιούν κατά την εκτέλεση εσωτερικών ηλεκτρολογικών εγκαταστάσεων σαν βοηθητικό προσωπικό μόνο αδειούχους ηλεκτροτεχνίτες ή βοηθούς. Η άδεια ηλεκτροτεχνίτη εσωτερικών ηλεκτρολογικών εγκαταστάσεων δίνεται κατόπιν εξετάσεων σε όσους: 1. Είναι τουλάχιστον 21 ετών 2. Έχουν εργαστεί «τεχνικώς» σε ηλεκτρικό εργοστάσιο ή κατάστημα ηλεκτρικών ειδών ή μαζί με αδειούχο εγκαταστάτη επί 6ετία 5
1. Είναι τουλάχιστον 20 ετών 2. Έχουν αποφοιτήσει από κατώτερη τεχνική σχολή ή έχουν φοιτήσει επί 4 εξάμηνα σε μέση τεχνική σχολή 3. Έχουν εργαστεί «τεχνικώς» σε ηλεκτρικό εργοστάσιο ή κατάστημα ηλεκτρικών ειδών ή μαζί με αδειούχο εγκαταστάτη επί 6ετία 1. Είναι τουλάχιστον 18 ετών 2. Έχουν αποφοιτήσει από μέση τεχνική σχολή ειδικότητας μηχανολόγου ή ηλεκτρολόγου ή μηχανολόγου ηλεκτρολόγου αναγνωρισμένης και ισοδύναμης προς τα προσαρτημένα σχολεία του Ε.Μ. Πολυτεχνείου ή έχουν φοιτήσει επί 4 τουλάχιστον εξάμηνα σε ανώτατη τεχνική σχολή ηλεκτρολόγων ή μηχανολόγων ηλεκτρολόγων ημεδαπής ή αλλοδαπής ισότιμης προς το Ε.Μ. Πολυτεχνείο. Η άδεια βοηθού εσωτερικών ηλεκτρολογικών εγκαταστάσεων δίνεται κατόπιν εξετάσεων σε όσους: 1. Είναι τουλάχιστον 16 ετών 2. Έχουν εργαστεί «τεχνικώς» σε ηλεκτρικό εργοστάσιο ή κατάστημα ηλεκτρικών ειδών ή μαζί με αδειούχο εγκαταστάτη επί 2ετία Οι άδειες για την εκτέλεση εσωτερικών ηλεκτρολογικών εγκαταστάσεων 5 και 25 kw χορηγούνται για έναν νομό του κράτους και ιδιαίτερα για την περιοχή Αθηνών Πειραιώς. Οι άδειες των λοιπών κατηγοριών ισχύουν για όλη την Ελλάδα. Οι άδειες ηλεκτροτεχνιτών και βοηθών ηλεκτρολόγων χορηγούνται για όλη την Ελλάδα. Οι άδειες εγκαταστάτη 1 ης, 2 ης, 3 ης, 4 ης και 5 ης κατηγορίας υπόκεινται σε θεώρηση ανά 2ετία. Οι άδειες τεχνιτών και βοηθών υπόκεινται σε θεώρηση ανά 3ετία. Σε ό,τι αφορά την επίβλεψη των ηλεκτρολογικών εγκαταστάσεων το νομοθέτημα καθόρισε τα εξής: Επίβλεψη ηλεκτρολογικής εγκατάστασης νοείται η παρακολούθηση της λειτουργίας και η συντήρησή της. Όσοι ασκούν το επάγγελμα του ηλεκτρολόγου, του μηχανολόγου ή του ηλεκτρολόγου μηχανολόγου μηχανικού σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 1 του Ν 6422 έχουν δικαίωμα επίβλεψης κάθε ηλεκτρολογικής εγκατάστασης. Ακόμα: Δικαίωμα επίβλεψης εσωτερικών ηλεκτρολογικών εγκαταστάσεων ισχύος μέχρι 25 kw έχουν οι αδειούχοι εγκαταστάτες κατηγορίας ισχύος τουλάχιστον μέχρι 5 kw. Επίσης το δικαίωμα αυτό μπορεί να δοθεί σε όσους έχουν τα προσόντα απόκτησης άδειας εγκαταστάτη μέχρι 5 kw αλλά δεν έχουν την άδεια. Στην περίπτωση αυτή δίνουν 6
εξετάσεις και αποκτούν πτυχίο γ επίβλεψης (συντηρητή) εσωτερικών ηλεκτρολογικών εγκαταστάσεων. Δικαίωμα επίβλεψης εσωτερικών ηλεκτρολογικών εγκαταστάσεων ισχύος μέχρι 75 kw έχουν οι αδειούχοι εγκαταστάτες κατηγορίας ισχύος τουλάχιστον μέχρι 25 kw. Επίσης το δικαίωμα αυτό μπορεί να δοθεί σε όσους έχουν τα προσόντα απόκτησης άδειας εγκαταστάτη μέχρι 25 kw αλλά δεν έχουν την άδεια. Στην περίπτωση αυτή δίνουν εξετάσεις και αποκτούν πτυχίο β επίβλεψης (συντηρητή) εσωτερικών ηλεκτρολογικών εγκαταστάσεων. Δικαίωμα επίβλεψης εσωτερικών ηλεκτρολογικών εγκαταστάσεων απεριόριστης ισχύος έχουν οι αδειούχοι εγκαταστάτες κατηγορίας ισχύος τουλάχιστον μέχρι 75 kw. Επίσης το δικαίωμα αυτό μπορεί να δοθεί σε όσους έχουν τα προσόντα απόκτησης άδειας εγκαταστάτη μέχρι 75 kw αλλά δεν έχουν την άδεια. Στην περίπτωση αυτή δίνουν εξετάσεις και αποκτούν πτυχίο α επίβλεψης (συντηρητή) εσωτερικών ηλεκτρολογικών εγκαταστάσεων. Δικαίωμα επίβλεψης εγκαταστάσεων φωτοβόλων σωλήνων έχουν μόνο οι έχοντες άδεια εγκαταστάτη φωτοβόλων σωλήνων Δικαίωμα επίβλεψης εγκαταστάσεων κινηματογράφων έχουν όσοι διαθέτουν πτυχίο επίβλεψης κινηματογράφου το οποίο δίνεται κατόπιν εξετάσεων σε όσους: 1. Είναι τουλάχιστον 25 ετών 2. Έχουν αποφοιτήσει από κατώτερη τεχνική σχολή ή έχουν φοιτήσει επί 4 εξάμηνα σε μέση τεχνική σχολή 3. Ασχολούνται με κατασκευή εγκαταστάσεων κινηματογράφων επί 10ετία και ειδικά με χειρισμό κινηματογραφικών μηχανημάτων επί 8ετία 1. Είναι τουλάχιστον 25 ετών 2. Έχουν αποφοιτήσει από μέση τεχνική σχολή ειδικότητας μηχανολόγου ή ηλεκτρολόγου ή μηχανολόγου ηλεκτρολόγου αναγνωρισμένης και ισοδύναμης προς τα προσαρτημένα σχολεία του Ε.Μ. Πολυτεχνείου ή έχουν φοιτήσει επί 4 τουλάχιστον εξάμηνα σε ανώτατη τεχνική σχολή ηλεκτρολόγων ή μηχανολόγων ηλεκτρολόγων ημεδαπής ή αλλοδαπής ισότιμης προς το Ε.Μ. Πολυτεχνείο. 3. Ασχολούνται με κατασκευή εγκαταστάσεων κινηματογράφων επί 8ετία και ειδικά με χειρισμό κινηματογραφικών μηχανημάτων επί 5ετία Οι χειριστές κινηματογράφων πρέπει να έχουν πτυχίο επίβλεψης κινηματογράφου. Ακόμα, προβλέπεται πτυχίο βοηθού επίβλεψης κινηματογράφων το οποίο δίνεται κατόπιν εξετάσεων σε όσους: 1. Είναι τουλάχιστον 21 ετών 2. Έχουν αποφοιτήσει από κατώτερη τεχνική σχολή ή έχουν φοιτήσει επί 4 εξάμηνα σε μέση τεχνική σχολή 3. Έχουν να επιδείξουν εργασία σε ηλεκτρολογικές εγκαταστάσεις τουλάχιστον 2 έτη από τα οποία το 1 τουλάχιστον σε εγκαταστάσεις κινηματογράφου 7
1. Είναι τουλάχιστον 21 ετών 2. Έχουν αποφοιτήσει από μέση τεχνική σχολή ειδικότητας μηχανολόγου ή ηλεκτρολόγου ή μηχανολόγου ηλεκτρολόγου αναγνωρισμένης και ισοδύναμης προς τα προσαρτημένα σχολεία του Ε.Μ. Πολυτεχνείου ή έχουν φοιτήσει επί 4 τουλάχιστον εξάμηνα σε ανώτατη τεχνική σχολή ηλεκτρολόγων ή μηχανολόγων ηλεκτρολόγων ημεδαπής ή αλλοδαπής ισότιμης προς το Ε.Μ. Πολυτεχνείο. 3. Έχουν να επιδείξουν εργασία σε ηλεκτρολογικές εγκαταστάσεις τουλάχιστον 4 έτη από τα οποία τα 2 τουλάχιστον σε εγκαταστάσεις κινηματογράφου 1. Είναι τουλάχιστον 21 ετών 2. Έχουν να επιδείξουν εργασία σε ηλεκτρολογικές εγκαταστάσεις τουλάχιστον 5 έτη από τα οποία τα 3 τουλάχιστον σε εγκαταστάσεις κινηματογράφου Το νομοθέτημα ορίζει και τι εννοείται εγκατεστημένη ισχύς, ως το άθροισμα της μέγιστης απορροφούμενης ισχύος όλων των συσκευών καταναλώσεως που τροφοδοτούνται από έναν μετρητή. Προκειμένου περί σημείων καταναλώσεως στα οποία προσαρμόζονται συσκευές κατανάλωσης φωτισμού ή άλλα, μεγέθους όχι εκ των προτέρων καθοριζόμενου, η ισχύς προσδιορίζεται ως εξής: 1. Για κάθε σημείο κατανάλωσης φωτισμού 2 αγωγών 100W 2. Για κάθε σημείο κατανάλωσης φωτισμού 2 αγωγών 200W 3. Για κάθε σημείο ρευματοδότη μέχρι τριών σε έναν αγωγό 200W 4. Για κάθε σημείο ρευματοδότη πέραν του τρίτου σε έναν αγωγό 100W Τα σχέδια των εσωτερικών ηλεκτρολογικών εγκαταστάσεων εκτελούνται από όποιον έχει αντίστοιχη άδεια εγκαταστάτη. Όταν απαιτείται μελέτη, αυτή μπορεί να συνταχθεί για ισχύ μέχρι 50 kw από αδειούχο εγκαταστάτη 3 ης κατηγορίας, ενώ για ισχύ πάνω από 50 kw από διπλωματούχο ηλεκτρολόγο ή μηχανολόγο ηλεκτρολόγο ή μηχανολόγο μηχανικό. 1.3. Επαγγελματικές άδειες ΣΤ ειδικότητας και το ΒΔ της 19-3-38 «Περί χορηγήσεως αδειών εκτελέσεως και πτυχίων βοηθητικού προσωπικού κατασκευής και επιβλέψεως ηλεκτρολογικών εγκαταστάσεων ΣΤ ειδικότητας (παραγωγής, μετατροπής, μεταφοράς, μετασχηματισμού και διανομής ηλεκτρικής ενέργειας)» (ΦΕΚ113Α/26-3-38) Το νομοθέτημα αυτό όρισε τις προϋποθέσεις για την κτήση άδειας εκτέλεσης και πτυχίου επίβλεψης ηλεκτρολογικών εγκαταστάσεων ΣΤ ειδικότητας. Η εκτέλεση των εγκαταστάσεων γίνεται από εγκαταστάτες, εργοδηγούς, αρχιτεχνίτες και ηλεκτροτεχνίτες. Η επίβλεψη των εγκαταστάσεων γίνεται από όσους κατέχουν ανάλογο δικαίωμα. Σε ό,τι αφορά την εκτέλεση (κατασκευή) ηλεκτρολογικών εγκαταστάσεων καθόρισε τα εξής: Η άδεια εγκαταστάτη για ηλεκτρολογικές εγκαταστάσεις 1 ης κατηγορίας δίνει τη δυνατότητα κατασκευής εγκαταστάσεων παραγωγής και διανομής ρεύματος υπό τάση 8
μέχρι 250V μεταξύ αγωγών προκειμένου για συνεχές και μεταξύ αγωγού και γης προκειμένου για εναλλασσόμενο, μέχρι ισχύος 25 kw. Αυτή δίνεται κατόπιν εξετάσεων σε όσους: 1. Είναι τουλάχιστον 26 ετών 2. Έχουν αποφοιτήσει από κατώτερη τεχνική σχολή ή έχουν φοιτήσει επί 4 εξάμηνα σε μέση τεχνική σχολή 3. Εξασκούν το επάγγελμα στην ειδικότητα αυτή επί 6ετία 1. Είναι τουλάχιστον 22 ετών 2. Έχουν αποφοιτήσει από μέση τεχνική σχολή ειδικότητας μηχανολόγου ή ηλεκτρολόγου ή μηχανολόγου ηλεκτρολόγου αναγνωρισμένης και ισοδύναμης προς τα προσαρτημένα σχολεία του Ε.Μ. Πολυτεχνείου ή έχουν φοιτήσει επί 4 τουλάχιστον εξάμηνα σε ανώτατη τεχνική σχολή ηλεκτρολόγων ή μηχανολόγων ηλεκτρολόγων ημεδαπής ή αλλοδαπής ισότιμης προς το Ε.Μ. Πολυτεχνείο. 3. Εξασκούν το επάγγελμα στην ειδικότητα αυτή επί 1 έτος 1. Είναι τουλάχιστον 30 ετών 2. Εξασκούν το επάγγελμα στην ειδικότητα αυτή επί 10 τουλάχιστον έτη Η άδεια εγκαταστάτη για ηλεκτρολογικές εγκαταστάσεις 2 ης κατηγορίας δίνει τη δυνατότητα κατασκευής εγκαταστάσεων παραγωγής και διανομής ρεύματος υπό τάση μέχρι 250V μεταξύ αγωγών προκειμένου για συνεχές και μεταξύ αγωγού και γης προκειμένου για εναλλασσόμενο, μέχρι ισχύος 50 kw. Αυτή δίνεται κατόπιν εξετάσεων σε όσους: 1. Είναι τουλάχιστον 30 ετών 2. Έχουν αποφοιτήσει από κατώτερη τεχνική σχολή ή έχουν φοιτήσει επί 4 εξάμηνα σε μέση τεχνική σχολή 3. Εξασκούν το επάγγελμα στην ειδικότητα αυτή επί 10ετία 1. Είναι τουλάχιστον 24 ετών 2. Έχουν αποφοιτήσει από μέση τεχνική σχολή ειδικότητας μηχανολόγου ή ηλεκτρολόγου ή μηχανολόγου ηλεκτρολόγου αναγνωρισμένης και ισοδύναμης προς τα προσαρτημένα σχολεία του Ε.Μ. Πολυτεχνείου ή έχουν φοιτήσει επί 4 τουλάχιστον εξάμηνα σε ανώτατη τεχνική σχολή ηλεκτρολόγων ή μηχανολόγων ηλεκτρολόγων ημεδαπής ή αλλοδαπής ισότιμης προς το Ε.Μ. Πολυτεχνείο. 3. Εξασκούν το επάγγελμα στην ειδικότητα αυτή επί 3 έτη Η άδεια εγκαταστάτη για ηλεκτρολογικές εγκαταστάσεις 3 ης κατηγορίας δίνει τη δυνατότητα κατασκευής εγκαταστάσεων παραγωγής και διανομής ρεύματος υπό τάση μέχρι 1.000V μεταξύ αγωγών προκειμένου για συνεχές και μεταξύ αγωγού και γης προκειμένου για εναλλασσόμενο, απεριόριστης ισχύος. Αυτή δίνεται κατόπιν εξετάσεων σε όσους: 9
1. Είναι τουλάχιστον 25 ετών 2. Έχουν αποφοιτήσει από μέση τεχνική σχολή ειδικότητας μηχανολόγου ή ηλεκτρολόγου ή μηχανολόγου ηλεκτρολόγου αναγνωρισμένης και ισοδύναμης προς τα προσαρτημένα σχολεία του Ε.Μ. Πολυτεχνείου ή έχουν φοιτήσει επί 4 τουλάχιστον εξάμηνα σε ανώτατη τεχνική σχολή ηλεκτρολόγων ή μηχανολόγων ηλεκτρολόγων ημεδαπής ή αλλοδαπής ισότιμης προς το Ε.Μ. Πολυτεχνείο 3. Εξασκούν το επάγγελμα στην ειδικότητα αυτή επί 5 έτη Η άδεια εγκαταστάτη για ηλεκτρολογικές εγκαταστάσεις 4 ης κατηγορίας δίνει τη δυνατότητα κατασκευής εγκαταστάσεων παραγωγής και διανομής ρεύματος υπό τάση ανώτερη των 1.000V μεταξύ αγωγών προκειμένου για συνεχές και μεταξύ αγωγού και γης προκειμένου για εναλλασσόμενο, μέχρι ισχύος 100 kw. Οι εγκαταστάσεις αυτές μπορούν να περιλαμβάνουν και υποσταθμό υποβιβασμού ή ανύψωσης της τάσης. Αυτή δίνεται κατόπιν εξετάσεων σε όσους: 1. Είναι τουλάχιστον 30 ετών 2. Έχουν αποφοιτήσει από μέση τεχνική σχολή ειδικότητας μηχανολόγου ή ηλεκτρολόγου ή μηχανολόγου ηλεκτρολόγου αναγνωρισμένης και ισοδύναμης προς τα προσαρτημένα σχολεία του Ε.Μ. Πολυτεχνείου ή έχουν φοιτήσει επί 4 τουλάχιστον εξάμηνα σε ανώτατη τεχνική σχολή ηλεκτρολόγων ή μηχανολόγων ηλεκτρολόγων ημεδαπής ή αλλοδαπής ισότιμης προς το Ε.Μ. Πολυτεχνείο 3. Εξασκούν το επάγγελμα στην ειδικότητα αυτή επί 8 έτη Η άδεια εγκαταστάτη για ηλεκτρολογικές εγκαταστάσεις 5 ης κατηγορίας δίνει τη δυνατότητα κατασκευής εγκαταστάσεων παραγωγής, μετατροπής και διανομής ρεύματος υπό οποιαδήποτε τάση και μέχρι οποιαδήποτε ισχύ. Αυτή δίνεται αυτοδίκαια μόνο σε όσους ασκούν το επάγγελμα του ηλεκτρολόγου, του μηχανολόγου ή του ηλεκτρολόγου μηχανολόγου μηχανικού σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 1 του Ν 6422. Δικαίωμα επίβλεψης ηλεκτρολογικών εγκαταστάσεων της ΣΤ ειδικότητας έχουν: Για τις εγκαταστάσεις 1 ης και 2 ης κατηγορίας οι κάτοχοι αδειών εγκαταστατών 1 ης κατηγορίας. Για τις εγκαταστάσεις 3 ης κατηγορίας οι κάτοχοι αδειών εγκαταστατών 2 ης κατηγορίας. Για τις εγκαταστάσεις 4 ης κατηγορίας οι κάτοχοι αδειών εγκαταστατών 3 ης και 4 ης κατηγορίας. Για τις εγκαταστάσεις 5 ης κατηγορίας οι κάτοχοι αδειών εγκαταστατών 5 ης κατηγορίας. Οι παραπάνω εγκαταστάτες υποχρεούνται να χρησιμοποιούν κατά την εκτέλεση ηλεκτρολογικών εγκαταστάσεων ΣΤ ειδικότητας σαν βοηθητικό προσωπικό μόνο αδειούχους εργοδηγούς, αρχιτεχνίτες και ηλεκτροτεχνίτες (εναερίων γραμμών και σταθμών). Η άδεια εργοδηγού ηλεκτρολογικών εγκαταστάσεων ΣΤ ειδικότητας δίνεται κατόπιν εξετάσεων σε όσους: 1. Είναι τουλάχιστον 30 ετών 10
2. Έχουν αποφοιτήσει από κατώτερη τεχνική σχολή ή έχουν φοιτήσει επί 4 εξάμηνα σε μέση τεχνική σχολή 3. Εξασκούν το επάγγελμα στην ειδικότητα αυτή επί 10ετία 1. Είναι τουλάχιστον 35 ετών 2. Εξασκούν το επάγγελμα στην ειδικότητα αυτή επί 15 τουλάχιστον έτη Η άδεια αρχιτεχνίτη ηλεκτρολογικών εγκαταστάσεων ΣΤ ειδικότητας δίνεται κατόπιν εξετάσεων σε όσους: 1. Είναι τουλάχιστον 28 ετών 2. Έχουν αποφοιτήσει από κατώτερη τεχνική σχολή ή έχουν φοιτήσει επί 4 εξάμηνα σε μέση τεχνική σχολή 3. Εξασκούν το επάγγελμα στην ειδικότητα αυτή επί 8ετία 1. Είναι τουλάχιστον 30 ετών 2. Εξασκούν το επάγγελμα στην ειδικότητα αυτή επί 10 τουλάχιστον έτη Η άδεια ηλεκτροτεχνίτη εναερίων γραμμών δίνεται κατόπιν εξετάσεων σε όσους: 1. Είναι τουλάχιστον 20 ετών 2. Έχουν αποφοιτήσει από κατώτερη τεχνική σχολή ή έχουν φοιτήσει επί 4 εξάμηνα σε μέση τεχνική σχολή 3. Εξασκούν το επάγγελμα στην ειδικότητα αυτή επί 4ετία 1. Είναι τουλάχιστον 22 ετών 2. Εξασκούν το επάγγελμα στην ειδικότητα αυτή επί 6 τουλάχιστον έτη Η άδεια ηλεκτροτεχνίτη σταθμών δίνεται κατόπιν εξετάσεων σε όσους: 1. Είναι τουλάχιστον 22 ετών 2. Έχουν αποφοιτήσει από κατώτερη τεχνική σχολή ή έχουν φοιτήσει επί 4 εξάμηνα σε μέση τεχνική σχολή 3. Εξασκούν το επάγγελμα στην ειδικότητα αυτή επί 6ετία 3. Είναι τουλάχιστον 25 ετών 4. Εξασκούν το επάγγελμα στην ειδικότητα αυτή επί 8 τουλάχιστον έτη Οι άδειες για την εκτέλεση ηλεκτρολογικών εγκαταστάσεων ΣΤ ειδικότητας ισχύουν για όλη την Ελλάδα. Οι άδειες ηλεκτροτεχνιτών και βοηθών ηλεκτρολόγων χορηγούνται για όλη την Ελλάδα. 11
Οι άδειες υπόκεινται σε θεώρηση ανά 2ετία. Σχέδια και μελέτες των ηλεκτρολογικών εγκαταστάσεων ΣΤ ειδικότητας εκτελούνται από όποιον έχει αντίστοιχη άδεια εγκαταστάτη. 1.4. Επαγγελματικές άδειες Γ ειδικότητας και το ΒΔ της 19-3-38 «Περί χορηγήσεως αδειών εκτελέσεως και πτυχίων βοηθητικού προσωπικού κατασκευής και επιβλέψεως ηλεκτρολογικών εγκαταστάσεων Γ ειδικότητας (βιομηχανιών, εργοστασίων και συνεργείων)» (ΦΕΚ112Α/26-3-38) Το νομοθέτημα αυτό όρισε τις προϋποθέσεις για την κτήση άδειας εκτέλεσης και πτυχίου επίβλεψης ηλεκτρολογικών εγκαταστάσεων Γ ειδικότητας. Η εκτέλεση των εγκαταστάσεων γίνεται από εγκαταστάτες, εργοδηγούς, αρχιτεχνίτες και ηλεκτροτεχνίτες. Η επίβλεψη των εγκαταστάσεων γίνεται από όσους κατέχουν ανάλογο δικαίωμα. Σε ό,τι αφορά την εκτέλεση (κατασκευή) ηλεκτρολογικών εγκαταστάσεων καθόρισε τα εξής: Η άδεια εγκαταστάτη για ηλεκτρολογικές εγκαταστάσεις 1 ης κατηγορίας δίνει τη δυνατότητα κατασκευής ηλεκτρομηχανολογικών εγκαταστάσεων εργοστασίων ή συνεργείων εγκατεστημένης ισχύος μέχρι 50 kw χωρίς κέντρο παραγωγής για ίδια χρήση και χωρίς υποσταθμό υποβιβασμού της τάσης. Δικαίωμα εκτέλεσης των εργασιών αυτών έχουν όσοι κατέχουν άδεια εγκαταστάτη 1 ης κατηγορίας ηλεκτρολογικών εγκαταστάσεων ΣΤ ειδικότητας. Η άδεια εγκαταστάτη για ηλεκτρολογικές εγκαταστάσεις 2 ης κατηγορίας δίνει τη δυνατότητα κατασκευής ηλεκτρομηχανολογικών εγκαταστάσεων εργοστασίων ή συνεργείων εγκατεστημένης ισχύος μέχρι 50 kw με κέντρο παραγωγής για ίδια χρήση ή με υποσταθμό υποβιβασμού της τάσης. Δικαίωμα εκτέλεσης των εργασιών αυτών έχουν όσοι κατέχουν άδεια εγκαταστάτη 2 ης κατηγορίας ηλεκτρολογικών εγκαταστάσεων ΣΤ ειδικότητας. Η άδεια εγκαταστάτη για ηλεκτρολογικές εγκαταστάσεις 3 ης κατηγορίας δίνει τη δυνατότητα κατασκευής ηλεκτρομηχανολογικών εγκαταστάσεων εργοστασίων ή συνεργείων εγκατεστημένης ισχύος μέχρι 100 kw με ή χωρίς κέντρο παραγωγής για ίδια χρήση ή με ή χωρίς υποσταθμό υποβιβασμού της τάσης. Δικαίωμα εκτέλεσης των εργασιών αυτών έχουν όσοι κατέχουν άδεια εγκαταστάτη 4 ης κατηγορίας ηλεκτρολογικών εγκαταστάσεων ΣΤ ειδικότητας. Η άδεια εγκαταστάτη για ηλεκτρολογικές εγκαταστάσεις 4 ης κατηγορίας δίνει τη δυνατότητα κατασκευής ηλεκτρομηχανολογικών εγκαταστάσεων εργοστασίων ή συνεργείων απεριόριστης εγκατεστημένης ισχύος με ή χωρίς κέντρο παραγωγής για ίδια χρήση ή με ή χωρίς υποσταθμό υποβιβασμού της τάσης. Δικαίωμα εκτέλεσης των εργασιών αυτών έχουν όσοι κατέχουν άδεια εγκαταστάτη 6 ης κατηγορίας ηλεκτρολογικών εγκαταστάσεων ΣΤ ειδικότητας. 12
Δικαίωμα επίβλεψης ηλεκτρολογικών εγκαταστάσεων της Γ ειδικότητας έχουν οι αδειούχοι εγκαταστάτες αντίστοιχης προς την εγκατάσταση κατηγορίας. Οι παραπάνω εγκαταστάτες υποχρεούνται να χρησιμοποιούν κατά την εκτέλεση ηλεκτρολογικών εγκαταστάσεων Γ ειδικότητας σαν βοηθητικό προσωπικό μόνο αδειούχους εργοδηγούς, αρχιτεχνίτες και ηλεκτροτεχνίτες. Τα προσόντα για την απόκτηση αδειών εργοδηγού, αρχιτεχνίτη και ηλεκτροτεχνίτη καθορίζονται στο ΒΔ «Περί χορηγήσεως αδειών εκτελέσεως και πτυχίων βοηθητικού προσωπικού κατασκευής και επιβλέψεως ηλεκτρολογικών εγκαταστάσεων ΣΤ ειδικότητας» Σχέδια και μελέτες των ηλεκτρολογικών εγκαταστάσεων Γ ειδικότητας εκτελούνται από όποιον έχει αντίστοιχη άδεια εγκαταστάτη. Κατά τα λοιπά ισχύουν οι διατάξεις του ΒΔ «Περί χορηγήσεως αδειών εκτελέσεως και πτυχίων βοηθητικού προσωπικού κατασκευής και επιβλέψεως ηλεκτρολογικών εγκαταστάσεων ΣΤ ειδικότητας». 1.5. Επαγγελματικές άδειες Δ ειδικότητας και το ΒΔ της 25-5-38 «Περί χορηγήσεως αδειών εκτελέσεως και πτυχίων επιβλέψεως (συντηρήσεως) και υπηρεσίας ηλεκτρολογικών εγκαταστάσεων ανελκυστήρων και ηλεκτροκινήτων μηχανημάτων ανυψώσεως και μεταφοράς» (ΦΕΚ224Α/14-6-38) Η εκτέλεση των ηλεκτρολογικών εγκαταστάσεων της Δ ειδικότητας 1 ης και 2 ης κατηγορίας δηλ. εγκαταστάσεων ηλεκτροκίνητων εν γένει ανελκυστήρων και ανυψωτικών μηχανημάτων μεταφοράς επιτρέπεται μόνο σε όσους έχουν σχετική άδεια. άδειας εκτέλεσης εγκαταστάσεων 1 ης κατηγορίας, δηλ. εγκαταστάσεων ηλεκτροκίνητων ανελκυστήρων, δικαιούνται να αναλαμβάνουν υπεύθυνα την εκτέλεση εγκαταστάσεων: 1. Ανελκυστήρων προσώπων με ή χωρίς οδηγό 2. Ανελκυστήρων φορτίων 3. Ανελκυστήρων μικρών φορτίων Την άδεια αυτή μπορούν να την αποκτήσουν, εκτός από τους διπλωματούχους ηλεκτρολόγους, μηχανολόγους ηλεκτρολόγους, ηλεκτρολόγους και ναυπηγούς οι οποίοι την αποκτούν χωρίς εξετάσεις και αυτοδίκαια, κατόπιν εξετάσεων και όσοι: 1. Είναι τουλάχιστον 24 ετών 2. Έχουν αποφοιτήσει από μέση τεχνική σχολή ειδικότητας μηχανολόγου ή ηλεκτρολόγου ή μηχανολόγου ηλεκτρολόγου αναγνωρισμένης και ισοδύναμης προς τα προσαρτημένα σχολεία του Ε.Μ. Πολυτεχνείου 3. Εξασκούν το επάγγελμα στην ειδικότητα αυτή επί 2 έτη άδειας εκτέλεσης εγκαταστάσεων 2 ης κατηγορίας δικαιούνται να αναλαμβάνουν υπεύθυνα την εκτέλεση εγκαταστάσεων: 1. Ατέρμονων ανυψωτήρων προσώπων ή φορτίων (πάτερ νόστερ) 13
2. Ανυψωτικών μηχανημάτων μεταφοράς προσώπων ή φορτίων με κινούμενες ταινίες ή με θαλάμους και κιβώτια με επίγεια ή υπόγεια συρματόσχοινα 3. Κινουμένων κλιμάκων ή ταινιών ανύψωσης επί κεκλιμένου επιπέδου Την άδεια αυτή μπορούν να την αποκτήσουν, εκτός από τους διπλωματούχους ηλεκτρολόγους, μηχανολόγους ηλεκτρολόγους, ηλεκτρολόγους και ναυπηγούς οι οποίοι την αποκτούν χωρίς εξετάσεις και αυτοδίκαια. Δικαίωμα επίβλεψης και συντήρησης ηλεκτρολογικών εγκαταστάσεων της Δ ειδικότητας έχουν όσοι διαθέτουν σχετική άδεια εγκαταστάτη ή πτυχίο επίβλεψης και συντήρησης. Αυτό δίνεται κατόπιν εξετάσεων σε όσους: 1. Είναι τουλάχιστον 27 ετών 2. Έχουν αποφοιτήσει από κατώτερη τεχνική σχολή ή έχουν φοιτήσει επί 4 εξάμηνα σε μέση τεχνική σχολή 3. Εξασκούν το επάγγελμα στην ειδικότητα αυτή επί 8ετία σε ηλεκτρολογικές εγκαταστάσεις εν γένει στην οποία περιλαμβάνονται τουλάχιστον 5 έτη προϋπηρεσίας στην ειδικότητα. 1. Είναι τουλάχιστον 32 ετών 2. Εξασκούν το επάγγελμα στην ειδικότητα αυτή επί 12ετία σε ηλεκτρολογικές εγκαταστάσεις εν γένει στην οποία περιλαμβάνονται τουλάχιστον 6 έτη προϋπηρεσίας στην ειδικότητα. Οι άδειες εγκαταστατών υπόκεινται σε θεώρηση ανά 2ετία. Τα πτυχία επίβλεψης υπόκεινται επίσης σε θεώρηση. Προβλέπεται άδεια προσωπικού υπηρεσίας ανελκυστήρα η οποία δίνεται χωρίς εξετάσεις σε όσους: 1. Είναι τουλάχιστον 16 ετών 2. Εξασκούν το επάγγελμα στην ειδικότητα αυτή επί 1 έτος Η άδεια αυτή ισχύει για ορισμένη εγκατάσταση και τύπο ανελκυστήρα. Σχέδια και μελέτες των ηλεκτρολογικών εγκαταστάσεων Δ ειδικότητας εκτελούνται από όποιον έχει αντίστοιχη άδεια εγκαταστάτη. 1.6. Πτυχία χειριστή ηλεκτροκίνητων ανυψωτικών μηχανημάτων και το ΒΔ της 7-6-46 «Περί χορηγήσεως πτυχίων χειριστών ηλεκτροκινήτων ανυψωτικών μηχανημάτων (πλην ανελκυστήρων)» (ΦΕΚ228Α/31-7-46) Εισάγεται η έννοια της άδειας χειριστή ηλεκτροκίνητων ανυψωτικών μηχανημάτων (πλην ανελκυστήρων) η οποία δίνεται κατόπιν εξετάσεων σε όσους: 1. Έχουν άδεια ηλεκτροτεχνίτη οποιασδήποτε ειδικότητας 2. Εξασκούν το επάγγελμα στην ειδικότητα αυτή επί 6 μήνες 14
1. Είναι τουλάχιστον 21 ετών 2. Εξασκούν το επάγγελμα επί 5ετία σε ηλεκτρολογικές εγκαταστάσεις εν γένει στην οποία περιλαμβάνονται τουλάχιστον 1 έτος προϋπηρεσίας στην ειδικότητα είτε επί 4ετία στην ειδικότητα 1.7. Επιπλέον νομοθετήματα 1946 1951 Με το ΒΔ της 23-1-1948 (ΦΕΚ26Α/2-2-1948) τροποποιήθηκαν σε ορισμένα σημεία τα προαναφερθέντα ΒΔ της 13-2-36 «Περί συμπληρώσεως Δ/τος περί αδειών εκτελέσεως και πτυχίων επιβλέψεως ηλεκτρολογικών εγκαταστάσεων» (ΦΕΚ98Α/19-2-36) ΒΔ της 19-3-38 «Περί χορηγήσεως αδειών εκτελέσεως και πτυχίων βοηθητικού προσωπικού κατασκευής και επιβλέψεως ηλεκτρολογικών εγκαταστάσεων Γ ειδικότητας (βιομηχανιών, εργοστασίων και συνεργείων)» (ΦΕΚ112Α/26-3-38) και ΒΔ της 25-5-38 «Περί χορηγήσεως αδειών εκτελέσεως και πτυχίων επιβλέψεως (συντηρήσεως) και υπηρεσίας ηλεκτρολογικών εγκαταστάσεων ανελκυστήρων και ηλεκτροκινήτων μηχανημάτων ανυψώσεως και μεταφοράς» (ΦΕΚ224Α/14-6-38) Οι βασικές τροποποιήσεις είναι οι εξής: 1. Καταργήθηκε η δυνατότητα τεχνιτών πείρας να πάρουν άδεια εγκαταστάτη Α ειδικότητας 1 ης και 2 ης κατηγορίας, όπως μπορούσαν βάσει του ΒΔ της 13-2-36 2. Σε εγκαταστάτες Α ειδικότητας που ήταν κάτοχοι άδειας πριν την ημερομηνία δημοσίευσης του ΒΔ της 19-3-38 επετράπη να εκτελούν εγκαταστάσεις Γ ειδικότητας Με το ΒΔ της 4-11-1949 (ΦΕΚ26Α/2-2-1948) τροποποιήθηκε σε ορισμένα σημεία τα προαναφερθέν ΒΔ της 23-1-1948. Οι βασικές τροποποιήσεις είναι οι εξής: 1. Δόθηκε η δυνατότητα σε αδειούχους εγκαταστάτες Α ειδικότητας 1 ης κατηγορίας που δεν είχαν φοιτήσει σε κάποια σχολή να πάρουν κατόπιν εξετάσεων άδεια εγκαταστάτη Α ειδικότητας 2 ης κατηγορίας 2. Δόθηκε η δυνατότητα κτήσης πτυχίου επίβλεψης κινηματογράφου (χειριστού κινηματογράφου) και σε όσους δεν έχουν αποφοιτήσει από μέση ή κατώτερη τεχνική σχολή εφόσον είναι ήδη κάτοχοι πτυχίου βοηθού επίβλεψης κινηματογράφων με 3 χρόνια προϋπηρεσία σε οποιεσδήποτε ηλεκτρολογικές εγκαταστάσεις, ή με 9 χρόνια προϋπηρεσία σε κινηματογράφο ή είναι και αδειούχοι εγκαταστάτες με 2 χρόνια προϋπηρεσία σε κινηματογράφο 3. Δικαίωμα υποβολής μελέτης απέκτησαν οι εγκαταστάτες Α ειδικότητας κατηγορίας ανάλογης με την ισχύ της εγκατάστασης. 1.8. Τροποποιήσεις σύμφωνα με το Β.Δ. της 22-11-1951 «Περί τροποποιήσεως διαταγμάτων από 14-10-1937 «περί διαιρέσεως των ηλεκτρ/κων εγκαταστάσεων εις ειδικότητας κατηγορίας από 19-3-38 «περί χορηγήσεως αδειών και πτυχίων ΣΤ Ειδικότητος από 4-11- 15
1949 «περί συμπληρώσεως και τροποποιήσεως του από 13-2-1948 β.δ» κ.λ.π» (ΦΕΚ 307Α/27.11.1951) Με αυτό το ΒΔ εισάγονται οι εξής τροποποιήσεις: Εγκαταστάσεις κίνησης μικρής σημασίας ισχύος μέχρι 1,5kW υπάγονται στην Α ειδικότητα και όχι στην Γ Απλές εγκαταστάσεις κατά τον Ν6422 θεωρούνται: 1. Οι των κατηγοριών 1 και 2 της Α ειδικότητας 2. Η της κατηγορίας 1 της Γ ειδικότητας (προφανώς από σφάλμα στο ΒΔ 14-10-37 είχε αναφερθεί «η της κατηγορίας 3») 1.9. Τροποποιήσεις σύμφωνα με το Β.Δ. της 22-11-1951 «Περί τροποποιήσεως διαταγμάτων από 14-10-1937 «περί διαιρέσεως των ηλεκτρ/κων εγκαταστάσεων εις ειδικότητας κατηγορίας από 19-3-38 «περί χορηγήσεως αδειών και πτυχίων ΣΤ Ειδικότητος από 4-11- 1949 «περί συμπληρώσεως και τροποποιήσεως του από 13-2-1948 β.δ» κ.λ.π» (ΦΕΚ 307Α/27-11-1951) Με αυτό το ΒΔ εισάγονται οι εξής τροποποιήσεις: Δόθηκε η δυνατότητα κτήσης άδειας χειριστού κινηματογράφου (πρώην πτυχίου επίβλεψης κινηματογράφου) κατόπιν εξετάσεων και σε όσους δεν έχουν αποφοιτήσει από μέση ή κατώτερη τεχνική σχολή εφόσον είναι ήδη κάτοχοι άδειας βοηθού κινηματογράφου (πρώην πτυχίου βοηθού επίβλεψης κινηματογράφων) και αδειούχοι τεχνίτες οποιασδήποτε ειδικότητας. Δόθηκε η δυνατότητα κτήσης άδειας βοηθού κινηματογράφου (πρώην πτυχίου βοηθού επίβλεψης κινηματογράφου) κατόπιν εξετάσεων σε όσους: 1. Είναι τουλάχιστον 20 ετών 2. Έχουν αποφοιτήσει από μέση τεχνική σχολή ειδικότητας μηχανολόγου ή ηλεκτρολόγου ή μηχανολόγου ηλεκτρολόγου αναγνωρισμένης και ισοδύναμης προς τα προσαρτημένα σχολεία του Ε.Μ. Πολυτεχνείου ή έχουν φοιτήσει επί 4 τουλάχιστον εξάμηνα σε ανώτατη τεχνική σχολή ηλεκτρολόγων ή μηχανολόγων ηλεκτρολόγων ημεδαπής ή αλλοδαπής ισότιμης προς το Ε.Μ. Πολυτεχνείο 1. Είναι τουλάχιστον 20 ετών 2. Έχουν αποφοιτήσει από κατώτερη τεχνική σχολή ή έχουν φοιτήσει επί 4 εξάμηνα σε μέση τεχνική σχολή 3. Έχουν άδεια τεχνίτη 1. Είναι τουλάχιστον 20 ετών 2. Έχουν άδεια βοηθού ηλεκτροτεχνίτη 3. Έχουν προϋπηρεσία 2 ετών σε κινηματογράφο 16
1. Είναι τουλάχιστον 20 ετών 2. Έχουν προϋπηρεσία 3 ετών σε κινηματογράφο 1. Είναι τουλάχιστον 20 ετών 2. Έχουν άδεια εγκαταστάτη 3. Έχουν προϋπηρεσία 1 έτους σε κινηματογράφο Εισάγεται η έννοια της άδειας μαθητείας σε θαλάμους προβολής κινηματογράφων η οποία δίνεται σε όσους έχουν συμπληρώσει το 16 ο έτος. Οι άδειες χειριστών και βοηθών χειριστών κινηματογράφου χορηγούνται για έναν νομό του κράτους και ιδιαίτερα για την περιοχή Αθηνών Πειραιώς. Οι άδειες μαθητευομένων ισχύουν για όλη την Ελλάδα. 1.10. Επαύξηση ορίων ισχύος Με το ΒΔ328/1963 «Περί ασκήσεως του επαγγέλματος του ηλεκτρολόγου» (ΦΕΚ85Α/11-6-1963) τροποποιήθηκαν τα όρια ισχύος των διαφόρων αδειών ως εξής: Η Α ειδικότητα 1 η κατηγορία έχει όριο ισχύος τα 10 kw. Εξαιρετικά μπορούν να κατασκευάσουν εγκαταστάσεις οικιακών συσκευών (θερμοσίφωνες, κουζίνες) μέχρι 15 kw. Η Α ειδικότητα 2 η κατηγορία έχει όριο ισχύος τα 35 kw. Σε ό,τι αφορά την επίβλεψη, κάτοχοι άδειας Α ειδικότητας 1 ης κατηγορίας μπορούν να επιβλέπουν εγκαταστάσεις ισχύος μέχρι 50 kw, οι κάτοχοι άδειας Α ειδικότητας 2 ης κατηγορία μέχρι 100 kw και οι κάτοχοι άδειας Α ειδικότητας 3 ης κατηγορίας απεριόριστης ισχύος. Ακόμη: Η Γ ειδικότητα 1 η και 2 η κατηγορία έχει όριο ισχύος τα 75 kw. Η ΣΤ ειδικότητα 1 η κατηγορία έχει όριο ισχύος τα 40 kw. 1.11. Δυνατότητα κτήσης άδειών ηλεκτροτεχνίτη, αρχιτεχνίτη και εργοδηγού με ευνοϊκές διατάξεις. Το Β.Δ. 328/1965 (ΦΕΚ 81Α/8-5-1965) «Περί διατάξεων τινών αφορωσών εις την άσκησιν επαγγέλματος υπό των πτυχιούχων Μέσων Τεχνικών Σχολών Εργοδηγών ειδικότητας Ηλεκτρολόγου» Με το νομοθέτημα αυτό δόθηκε η δυνατότητα στους πτυχιούχους Μέσων Τεχνικών Σχολών Εργοδηγών ειδικότητας Ηλεκτρολόγου: Να παίρνουν άδεια ηλεκτροτεχνίτη Α, Γ και ΣΤ ειδικοτήτων χωρίς εξετάσεις. 17
Να παίρνουν άδεια αρχιτεχνίτη Γ και ΣΤ ειδικοτήτων χωρίς εξετάσεις με 2ετή προϋπηρεσία. Να παίρνουν άδεια εργοδηγού Γ και ΣΤ ειδικοτήτων κατόπιν εξετάσεων με 8ετή προϋπηρεσία. 1.12. Το Β.Δ. 407/1966 «Περί τροποποιήσεως και συμπληρώσεως των από 13-2-36 «περί συμπληρώσεως Δ/τος περί αδειών εκτελέσεως και πτυχίων επιβλέψεως ηλεκτρολογικών εγκαταστάσεων» από 19-3-38 «περί χορηγήσεως αδειών εκτελέσεως και πτυχίων βοηθητικού προσωπικού κατασκευής και επιβλέψεως ηλεκτρολογικών εγκαταστάσεων ΣΤ ειδικότητος παραγωγής, μετατροπής, μεταφοράς, μετασχηματισμού και διανομής ηλεκτρικής ενέργειας», από 21-4-65 «περί διατάξεων τινών αφορωσών εις την άσκησιν επαγγέλματος υπό των Μέσων Τεχνικών Σχολών Εργοδηγών ειδικότητος Ηλεκτρολόγου» από 25-5-38 «περί χορηγήσεως αδειών εκτελέσεως και πτυχίων επιβλέψεως συντήρησης και υπηρεσίας ηλεκτρολογικών εγκαταστάσεων Δ ειδικότητος, ηλεκτρομηχανολογικών και ηλεκτρικών εγκαταστάσεων ανελκυστήρων και ηλεκτροκινήτων μηχανημάτων ανυψώσεως και μεταφοράς» (ΦΕΚ 105Α/11-5-1966) Με αυτό το νομοθέτημα: Επιτρέπεται η κτήση άδειας εγκαταστάτη Α ειδικότητας 4 ης σωλήνων) κατόπιν εξετάσεων και σε όσους: κατηγορίας (φωτοβόλων 1. Είναι τουλάχιστον 40 ετών 2. Έχουν πείρα 25 ετών σε ηλεκτρολογικές εγκαταστάσεις φωτοβόλων σωλήνων 3. Έχουν άδεια ηλεκτροτεχνίτη που αποκτήθηκε πριν 10 τουλάχιστον έτη 1. Είναι απόφοιτοι κατώτερης σχολής 2. Έχουν πείρα 5 ετών σε ηλεκτρολογικές εγκαταστάσεις φωτοβόλων σωλήνων Εισάγεται η έννοια της άδειας ηλεκτροτεχνίτη φωτοβόλων σωλήνων, ως ειδική περίπτωση της άδειας ηλεκτροτεχνίτη, η οποία χορηγείται κατόπιν εξετάσεων σε όσους: 1. Είναι τουλάχιστον 21 ετών 2. Έχουν προϋπηρεσία σε φωτοβόλους σωλήνες 6 έτη 1. Είναι απόφοιτοι κατώτερης σχολής 2. Έχουν πείρα 4 ετών σε ηλεκτρολογικές εγκαταστάσεις, από τα οποία τα 2 τουλάχιστον σε φωτοβόλους σωλήνες Ορίστηκε ότι οι άδειες εγκαταστάτη κάθε ειδικότητας υπόκεινται σε θεώρηση ανά 2ετία. Οι άδειες τεχνιτών και βοηθών δεν υπόκεινται σε θεώρηση. Τροποποιήθηκαν οι διατάξεις για άδειες εργοδηγού, αρχιτεχνίτη και ηλεκτροτεχνίτη ΣΤ κατηγορίας ως εξής: 18
Οι εγκαταστάτες και επιβλέποντες (συντηρούντες) εγκαταστάσεις ΣΤ κατηγορίας υποχρεούνται να χρησιμοποιούν εργοδηγούς, αρχιτεχνίτες, ηλεκτροτεχνίτες, βοηθούς ηλεκτροτεχνιτών και μαθητευόμενους υποδιαιρούμενους σε ειδικότητες α) εναερίων δικτύων, β) υπογείων δικτύων, γ) σταθμών. Για την απόκτηση άδειας εργοδηγού εναερίων δικτύων ή εργοδηγού υπογείων δικτύων ή εργοδηγού σταθμών κατόπιν εξετάσεων ο υποψήφιος πρέπει: 1. Να είναι τουλάχιστον 30 ετών 2. Να είναι απόφοιτος κατώτερης σχολής 3. Να έχει προϋπηρεσία 9 έτη 1. Να είναι τουλάχιστον 33 ετών 2. Να έχει προϋπηρεσία 12 έτη Για την απόκτηση άδειας αρχιτεχνίτη εναερίων δικτύων ή αρχιτεχνίτη υπογείων δικτύων ή αρχιτεχνίτη σταθμών κατόπιν εξετάσεων ο υποψήφιος πρέπει: 1. Να είναι τουλάχιστον 28 ετών 2. Να είναι απόφοιτος κατώτερης σχολής 3. Να έχει προϋπηρεσία 6 έτη 1. Να είναι τουλάχιστον 30 ετών 2. Να έχει προϋπηρεσία 10 έτη Για την απόκτηση άδειας ηλεκτροτεχνίτη εναερίων δικτύων ή ηλεκτροτεχνίτη υπογείων δικτύων ή ηλεκτροτεχνίτη σταθμών κατόπιν εξετάσεων ο υποψήφιος πρέπει: 1. Να είναι τουλάχιστον 20 ετών 2. Να είναι απόφοιτος κατώτερης σχολής 3. Να έχει προϋπηρεσία 4 έτη 1. Να είναι τουλάχιστον 22 ετών 2. Να έχει προϋπηρεσία 6 έτη Τροποποιήθηκαν οι διατάξεις για άδειες βοηθού ηλεκτροτεχνίτη Α, Γ και ΣΤ ειδικότητας ως εξής: Για την απόκτηση άδειας βοηθού ηλεκτροτεχνίτη Α ειδικότητας (φωτισμού και φωτοβόλων σωλήνων) ή Γ ειδικότητας χωρίς εξετάσεις ο υποψήφιος πρέπει: 1. Να είναι τουλάχιστον 16 ετών 2. Να είναι απόφοιτος κατώτερης σχολής 19
Για την απόκτηση άδειας βοηθού ηλεκτροτεχνίτη ΣΤ ειδικότητας α) εναερίων δικτύων, β) υπογείων δικτύων, γ) σταθμών χωρίς εξετάσεις ο υποψήφιος πρέπει: 1. Να είναι τουλάχιστον 16 ετών 2. Να είναι απόφοιτος κατώτερης σχολής 1. Να είναι τουλάχιστον 22 ετών 2. Να έχει προϋπηρεσία 2 έτη Τροποποιήθηκε το ΒΔ 328/1965 ώστε οι πτυχιούχοι Μέσων Τεχνικών Σχολών Εργοδηγών ειδικότητας Ηλεκτρολόγου να παίρνουν άδεια εργοδηγού Γ και ΣΤ ειδικοτήτων κατόπιν εξετάσεων με 3ετή προϋπηρεσία 1.13. Το ΒΔ. 891/1968 «Περί τροποποιήσεως και συμπληρώσεως του ΒΔ υπ αριθ. 407/1966 δι ου ετροποποιήθησαν και συνεπληρώθησαν τα από 13-2-36, 19-3-38, 25-5-38 και 21-4-65 Β. Δ/τα, ρυθμίζοντα γενικώς την άσκησιν του επαγγέλματος ηλεκτρολόγου (ΦΕΚ 311Α/31-12-1968) Με το νομοθέτημα αυτό ορίστηκε ότι οι άδειες εγκαταστάτη και τα πτυχία επίβλεψης κάθε ειδικότητας υπόκεινται σε θεώρηση ανά 5ετία. 1.14. Προσπάθεια ορισμού αδειούχων και προσόντων αυτών Β ειδικότητας Με το ΒΔ 510/1971 (ΦΕΚ152Α/31-7-1971) καθορίστηκαν οι άδειες ραδιοηλεκτρολόγου και ραδιοτεχνίτη. Η άδεια ραδιοηλεκτρολόγου Α χορηγείται χωρίς εξετάσεις σε όσους είναι διπλωματούχοι ηλεκτρολόγοι μηχανολόγοι μηχανικοί ή ηλεκτρολόγοι μηχανικοί ή απόφοιτοι από ορισμένες άλλες ανώτατες σχολές Η άδεια ραδιοηλεκτρολόγου Α χορηγείται κατόπιν εξετάσεων σε όσους: 1. Είναι πτυχιούχοι ανώτερης σχολής ηλεκτρονικών 2. Είναι κάτοχοι άδειας ραδιοηλεκτρολόγου Β 3. Έχουν 5ετή προϋπηρεσία 1. Είναι πτυχιούχοι ανώτερης σχολής ηλεκτρονικών 2. Είναι κάτοχοι άδειας δόκιμου ραδιοηλεκτρολόγου Α 3. Έχουν 3ετή προϋπηρεσία Η άδεια δόκιμου ραδιοηλεκτρολόγου Α χορηγείται σε όσους είναι εγγεγραμμένοι σε εγκεκριμένα ξένα σωματεία ραδιοηλεκτρολόγων. Η άδεια ραδιοηλεκτρολόγου Β χορηγείται κατόπιν εξετάσεων σε όσους είναι πτυχιούχοι ανώτερης σχολής ηλεκτρονικών. 20