Μέση Τιµή Ελληνικών και Ξενόγλωσσων Βιβλίων 2005 Μονάδα Ολικής Ποιότητας Ακαδηµαϊκών Βιβλιοθηκών (Μ.Ο.Π.Α.Β.) ΙΩΑΝΝΙΝΑ 2005
ΕΙΣΑΓΩΓΗ Κάθε Βιβλιοθήκη, ανεξάρτητα από µέγεθος και τύπο, κατανέµει ετησίως κονδύλια για το έντυπο υλικό που είναι αναγκαίο να προµηθεύεται µε σκοπό την ανάπτυξη της συλλογής της. Ένα τµήµα των σχετικών αυτών κονδυλίων διατίθεται για την αγορά βιβλίων. Με τη συγκεκριµένη έρευνα η Μονάδα Ολικής Ποιότητας Ακαδηµαϊκών Βιβλιοθηκών (Μ.Ο.Π.Α.Β.) παρέχει στις Βιβλιοθήκες ένα εργαλείο προσεγγιστικής εκτίµησης των κονδυλίων που απαιτούνται για την αγορά βιβλίων, συµβάλλοντας έτσι στην όσο το δυνατό καλύτερη διαχείριση του προϋπολογισµού τους. Η συγκεκριµένη µελέτη χωρίζεται σε δύο µέρη. Στο πρώτο µέρος παρέχονται πινακοποιηµένα στατιστικά στοιχεία µε τη µέση τιµή των ελληνικών βιβλίων ανά θεµατική κατηγορία για το έτος 2005. Στο δεύτερο µέρος παρέχονται πινακοποιηµένα στατιστικά στοιχεία σχετικά µε τη µέση τιµή των ξενόγλωσσων βιβλίων ανά θεµατική κατηγορία για το 2005. ίνονται επίσης και δύο γραφήµατα που αφορούν στην κατανοµή του κόστους του δείγµατος των βιβλίων, ελληνικών (Γράφηµα 1) και ξενόγλωσσων (Γράφηµα 2). Για την πραγµατοποίηση της συγκεκριµένης έρευνας είναι αναγκαίο να επισηµανθούν τα εξής: I. Το δείγµα που χρησιµοποιήθηκε για την πραγµατοποίηση της έρευνας του µέσου κόστους ελληνικών βιβλίων αντλήθηκε από τη Βάση εδοµένων της Βιβλιονέτ (http://www.biblionet.gr) και σε αυτό συµπεριλήφθησαν όλα τα βιβλία που εκδόθηκαν το 2005 και βρίσκονται σε κυκλοφορία. II. Για τον υπολογισµό του µέσου κόστους των ξενόγλωσσων βιβλίων τα απαραίτητα στοιχεία αντλήθηκαν από τη Βάση εδοµένων της YBP Libraries Services (http://www.ybp.com). III. Στο δείγµα των ελληνικών και ξενόγλωσσων βιβλίων συµπεριλήφθηκαν µόνο τα βιβλία εκείνα µε µαλακό εξώφυλλο. IV. Η θεµατική ταξινόµηση των βιβλίων πραγµατοποιήθηκε µε βάση τη εκαδική Ταξινόµηση Dewey. Ειδικότερα, για τη θεµατική ταξινόµηση των ελληνικών βιβλίων χρησιµοποιήθηκαν οι δέκα βασικές τάξεις που παραθέτονται στον Dewey, ενώ η θεµατική ταξινόµηση των ξενόγλωσσων βιβλίων πραγµατοποιήθηκε µε βάση την εκατοστή υποδιαίρεση του Dewey. Υπενθυµίζονται οι δέκα βασικές τάξεις του Dewey: 000 Γενικά θέµατα 100 Φιλοσοφία και ψυχολογία 200 Θρησκεία 300 Κοινωνικές επιστήµες 400 Γλώσσα 500 Φυσικές επιστήµες και µαθηµατικά 600 Τεχνολογία (Εφαρµοσµένες επιστήµες) 700 Τέχνες Καλές και διακοσµητικές τέχνες 800 Λογοτεχνία και ρητορική 900 Γεωγραφία και ιστορία 2
ΜΕΡΟΣ 1 Ο : ΤΙΜΕΣ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΒΙΒΛΙΩΝ ΕΤΟΥΣ 2005 Από το δείγµα των 1.960 βιβλίων που καταγράφθηκαν στη βάση δεδοµένων της Βιβλιονέτ για το έτος 2005, το 84,08% αφορά σε βιβλία µε µαλακό εξώφυλλο. Η µέση τιµή των Ελληνικών Βιβλίων µε µαλακό εξώφυλλο δίνεται στον αµέσως παρακάτω πίνακα (Πίνακας 1). Θεµατική ταξινόµηση Πίνακας 1 Μέση Τιµή Ελληνικών Βιβλίων έτους 2005 Μέση τιµή Βιβλίων 000 Γενικά θέµατα 17,64 004 Πληροφορική 34,16 100 Φιλοσοφία 17,92 200 Θρησκεία 18,08 300 Κοινωνικές επιστήµες 21,41 400 Γλώσσα 16,07 500 Φυσικές επιστήµες 27,25 600 Τεχνολογία 24,81 700 Καλές Τέχνες 12,58 800 Λογοτεχνία 12,16 900 Ιστορία & Γεωγραφία 19,15 ΣΥΝΟΛΑ: 17,56 Αναλυτικότερα, για τον υπολογισµό των παραπάνω τιµών χρησιµοποιήθηκε το δείγµα που παραθέτεται στον Πίνακα 2. Θεµατική ταξινόµηση Πίνακας 2 είγµα Ελληνικών Βιβλίων έτους 2005 Αριθµός τίτλων δείγµατος Συνολικό κόστος δείγµατος 000 Γενικά θέµατα 186 3.280,71 004 Πληροφορική 96 3.278,92 100 Φιλοσοφία 144 2.580,99 200 Θρησκεία 14 253,05 300 Κοινωνικές Επιστήµες 30 642,29 400 Γλώσσα 179 2.876,18 500 Φυσικές Επιστήµες 8 217,96 600 Τεχνολογία 14 347,40 700 Καλές Τέχνες 4 50,30 800 Λογοτεχνία 474 5.769,98 900 Ιστορία & Γεωγραφία 499 9.554,75 ΣΥΝΟΛΑ: 1.648 28.852,53 3
ΓΡΑΦ. 1: ΚΑΤΑΝΟΜΗ ΣΥΝΟΛΙΚΟΥ ΚΟΣΤΟΥΣ ΤΟΥ ΕΙΓΜΑΤΟΣ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΒΙΒΛΙΩΝ 2005 ΑΝΑ ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ Γενικά θέµατα Πληροφορική Φιλοσοφία 8,95% 11,37% 11,36% Θρησκεία Κοινωνικές Επιστήµες 0,88% 2,23% Γλώσσα 9,97% Φυσικές Επιστήµες Τεχνολογία Καλές Τέχνες 0,75% 0,17% 1,20% Λογοτεχνία 20,00% Ιστορία & Γεωγραφία 33,12% 0% 5% 10% 15% 20% 25% 30% 35% 4
Εκτός των άλλων, πρέπει να τονιστεί ότι από το δείγµα των 1.960 βιβλίων που καταγράφθηκαν στη βάση δεδοµένων της Βιβλιονέτ για το έτος 2005, το 15,91% αφορά σε βιβλία µε σκληρό εξώφυλλο, σε βιβλία µε εξώφυλλο από πανί ή δέρµα ή σπιράλ Πιο συγκεκριµένα, για τη δεύτερη αυτή κατηγορία βιβλίων ισχύουν τα εξής συγκεντρωτικά στοιχεία σχετικά µε τη µέση τιµή τους: Πίνακας 3 ΒΙΒΛΙΑ: Μέση τιµή βιβλίου Σκληρό εξώφυλλο 25,59 Πανόδετα 45,86 ερµατόδετα 53,08 Άγνωστο δέσιµο 1 39,91 Σπειροειδές δέσιµο 17,60 ΣΥΝΟΛΑ: 28,61 Αναλυτικότερα, για τον υπολογισµό των παραπάνω τιµών χρησιµοποιήθηκε το δείγµα που παραθέτεται στον Πίνακα 4. ΒΙΒΛΙΑ: Πίνακας 4 Αριθµός τίτλων δείγµατος Συνολικό κόστος δείγµατος Σκληρό εξώφυλλο 259 6.670,44 Πανόδετα 24 1.100,71 ερµατόδετα 13 690,02 Άγνωστο δέσιµο 11 259,18 Σπειροειδές δέσιµο 5 88,00 ΣΥΝΟΛΑ: 312 8.808,35 1 Η βιβλιοδεσία 11 τίτλων βιβλίων είναι άγνωστη, διότι δεν έχει ακόµη γίνει πλήρης καταλογογράφησή τους (Μάιος 2006). 5
ΜΕΡΟΣ 2 Ο : ΤΙΜΕΣ ΞΕΝΟΓΛΩΣΣΩΝ ΒΙΒΛΙΩΝ 2005 Πίνακας 5 Μέση Τιµή Ξενόγλωσσων βιβλίων έτους 2005 Μέση τιµή βιβλίων 000 Γενικά θέµατα 61,72 010 Βιβλιογραφία 19,15 020 Βιβλιοθηκονοµία και επιστήµη πληροφόρησης 36,13 030 - Γενικά εγκυκλοπαιδικά έργα 8,73 050 Γενικές περιοδικές εκδόσεις 10,38 060 Γενικοί οργανισµοί και µουσειολογία 16,98 070 Μέσα ενηµέρωσης, δηµοσιογραφία, εκδοτική 37,92 080 Γενικές συλλογές 5,42 090 Χειρόγραφα και σπάνια βιβλία 6,28 000 090: 60,16 100 Φιλοσοφία και ψυχολογία 32,28 110 Μεταφυσική 49,98 120 Γνωσιολογία, αιτιότητα, άνθρωπος 38,23 130 Παραφυσικά φαινόµενα 17,99 140 Συγκεκριµένες φιλοσοφικές σχολές 55,41 150 Ψυχολογία 43,07 160 Λογική 46,36 170 Ηθική 52,79 180 Αρχαία, µεσαιωνική, ανατολική φιλοσοφία 43,84 190 Σύγχρονη δυτική φιλοσοφία 68,85 100 190: 53,56 200 Θρησκεία 34,41 210 Φιλοσοφία και θεωρία της θρησκείας 27,13 220 Αγία Γραφή 51,24 230 Χριστιανισµός, Χριστιανική θεολογία 37,33 240 Χριστιανική ηθική και λατρευτική θεολογία 14,43 250 Χριστιανικά τάγµατα 19,26 260 Κοινωνική και εκκλησιαστική θεολογία 25,78 270 Ιστορία του Χριστιανισµού 40,58 280 Χριστιανικά δόγµατα και σχισµατικές οµάδες 41,46 290 Συγκριτική θρησκειολογία και άλλες θρησκείες 32,29 200 290: 37,44 6
Πίνακας 5 (συνέχεια) Μέση τιµή βιβλίων 300 Κοινωνικές επιστήµες 63,27 310 Συλλογές γενικών στατιστικών 8,39 320 Πολιτικές επιστήµες 45,05 330 Οικονοµική επιστήµη 54,40 340 ίκαιο 61,67 350 ηµόσια διοίκηση και στρατιωτικές επιστήµες 44,94 360 Κοινωνικά προβλήµατα και υπηρεσίες ενώσεις 32,17 370 Εκπαίδευση 39,81 380 Εµπόριο, επικοινωνίες, µεταφορές 57,26 390 Έθιµα, εθιµοτυπία, λαογραφία 59,63 300 390: 53,90 400 Γλώσσα 375,28 410 Γλωσσολογία 61,15 420 Αγγλική και παλιά αγγλική 51,72 430 Γερµανικές γλώσσες, Γερµανική 89,06 440 Ροµανικές γλώσσες, Γαλλική 58,34 450 Ιταλική, ρουµανική, ραιτοροµανική 11,36 460 Ισπανική και πορτογαλική γλώσσα 58,76 470 Iταλογενείς γλώσσες, Λατινική 19,28 480 Ελληνικές γλώσσες, Αρχαία ελληνική 67,44 490 Άλλες γλώσσες 69,69 400 490: 68,82 500 Φυσικές επιστήµες και µαθηµατικά 74,92 510 Μαθηµατικά 63,41 520 Αστρονοµία και συναφείς επιστήµες 49,11 530 Φυσική 103,76 540 Χηµεία και συναφείς επιστήµες 136,79 550 Γεωεπιστήµες 60,31 560 Παλαιοντολογία, Παλαιοζωολογία 42,80 570 Επιστήµες της ζωής, Βιολογία 102,15 580 Φυτά 49,26 590 Ζώα 79,33 500 590: 93,34 7
Πίνακας 5 (συνέχεια) Μέση τιµή βιβλίων 600 Τεχνολογία (εφαρµοσµένες επιστήµες) 75,32 610 Ιατρικές επιστήµες, Ιατρική 59,03 620 Εφαρµοσµένη µηχανική και σχετικές λειτουργίες 93,10 630 Γεωργία και συναφείς τεχνολογίες 60,05 640 Οικιακή οικονοµία, οικογενειακή διαβίωση 21,67 650 ιοικητική (µάνατζµεντ) 40,26 660 Χηµική µηχανική 137,20 670 Μεταποίηση 62,73 680 Βιοµηχανική παραγωγή προϊόντων για συγκεκριµένες χρήσεις 37,27 690 Κτίρια 53,67 600 690: 69,76 700 Τέχνες, Καλές και διακοσµητικές τέχνες 30,89 710 Χωροταξία και αρχιτεκτονική τοπίου 16,06 720 Αρχιτεκτονική 57,79 730 Πλαστικές τέχνες, Γλυπτική 75,89 740 Σχέδιο και διακοσµητικές τέχνες 28,65 750 Ζωγραφική και έργα ζωγραφικής 37,50 760 Γραφικές τέχνες, Χαρακτική και χαρακτικά 14,57 770 Φωτογραφία και φωτογραφίες 25,58 780 Μουσική 34,84 790 Ψυχαγωγικές και παραστασιακές τέχνες 29,57 700 790: 35,22 800 Λογοτεχνία και ρητορική 26,21 810 Αµερικανική λογοτεχνία στην αγγλική 18,50 820 Αγγλική και παλαιά αγγλική λογοτεχνία 30,80 830 Λογοτεχνίες των γερµανικών γλωσσών 35,50 840 Λογοτεχνίες των ροµανικών γλωσσών 18,69 850 Ιταλική, ρουµανική, ραιτοροµανική 37,70 860 Ισπανική και πορτογαλική 28,37 870 Λογοτεχνίες των ιταλογενών γλωσσών, Λατινική 41,80 880 Ελληνική λογοτεχνία 39,77 890 Λογοτεχνίες άλλων γλωσσών 36,43 800 890: 26,33 8
Πίνακας 5 (συνέχεια) Μέση τιµή βιβλίων 900 Γεωγραφία και ιστορία 76,86 910 Γεωγραφία και ταξίδια 30,67 920 Βιογραφία, γενεαλογία, εµβλήµατα 39,65 930 Ιστορία του αρχαίου κόσµου έως το 499 µ.χ. 61,70 940 Γενική ιστορία της Ευρώπης 41,61 950 Γενική ιστορία της Ασίας, Α. Ανατολή 38,52 960 Γενική ιστορία της Αφρικής 33,85 970 Γενική ιστορία της Βόρειας Αµερικής 29,12 980 Γενική ιστορία της Νότιας Αµερικής 35,16 990 Γενική ιστορία άλλων περιοχών 32,06 900 990: 40,21 000 990: 53,59 9
Αναλυτικότερα, για τον υπολογισµό της µέσης τιµής των Ξενόγλωσσων Βιβλίων για το έτος 2005 χρησιµοποιήθηκε το δείγµα που παραθέτεται στον αµέσως παρακάτω Πίνακα. Πίνακας 6 Μέση Τιµή Ξενόγλωσσων βιβλίων έτους 2005 Αριθµός τίτλων δείγµατος Συνολικό κόστος δείγµατος 000 Γενικά θέµατα 2.386 146.812,89 010 Βιβλιογραφία 149 13.312,61 020 Βιβλιοθηκονοµία και επιστήµη πληροφόρησης 245 10.435,77 030 - Γενικά εγκυκλοπαιδικά έργα 16 297,87 050 Γενικές περιοδικές εκδόσεις 8 251,73 060 Γενικοί οργανισµοί και µουσειολογία 17 938,55 070 Μέσα ενηµέρωσης, δηµοσιογραφία, εκδοτική 115 5.165,27 080 Γενικές συλλογές 15 310,53 090 Χειρόγραφα και σπάνια βιβλία 4 251,16 000 090: 2.955 177.776,38 100 Φιλοσοφία και ψυχολογία 41 1.992,79 110 Μεταφυσική 44 2.279,46 120 Γνωσιολογία, αιτιότητα, άνθρωπος 84 4.128,93 130 Παραφυσικά φαινόµενα 68 1.801,67 140 Συγκεκριµένες φιλοσοφικές σχολές 36 4.010,10 150 Ψυχολογία 594 26.594,18 160 Λογική 32 2.090,57 170 Ηθική 234 12.191,64 180 Αρχαία, µεσαιωνική, ανατολική φιλοσοφία 58 2.942,64 190 Σύγχρονη δυτική φιλοσοφία 144 13.469,13 100 190: 1.335 71.501,11 200 Θρησκεία 181 7.873,45 210 Φιλοσοφία και θεωρία της θρησκείας 24 974,33 220 Αγία Γραφή 459 23.388,29 230 Χριστιανισµός, Χριστιανική θεολογία 368 13.985,20 240 Χριστιανική ηθική και λατρευτική θεολογία 355 6.489,77 250 Χριστιανικά τάγµατα 135 2.365,90 260 Κοινωνική και εκκλησιαστική θεολογία 279 8.742,66 270 Ιστορία του Χριστιανισµού 185 7.656,00 280 Χριστιανικά δόγµατα και σχισµατικές οµάδες 158 6.126,44 290 Συγκριτική θρησκειολογία και άλλες θρησκείες 428 18.704,19 200 290: 2.572 96.306,23 10
Πίνακας 6 (συνέχεια) Αριθµός τίτλων δείγµατος Συνολικό κόστος δείγµατος 300 Κοινωνικές επιστήµες 2.184 119.107,66 310 Συλλογές γενικών στατιστικών 4 234,77 320 Πολιτικές επιστήµες 1.066 52.617,95 330 Οικονοµική επιστήµη 2.020 123.530,06 340 ίκαιο 1.215 82.648,49 350 ηµόσια διοίκηση και στρατιωτικές επιστήµες 379 17.810,62 360 Κοινωνικά προβλήµατα και υπηρεσίες ενώσεις 1.500 73.831,83 370 Εκπαίδευση 1.585 63.630,86 380 Εµπόριο, επικοινωνίες, µεταφορές 325 22.235,28 390 Έθιµα, εθιµοτυπία, λαογραφία 202 9.185,49 300 390: 10.480 564.833,01 400 Γλώσσα 97 10.641,10 410 Γλωσσολογία 169 14.831,73 420 Αγγλική και παλιά αγγλική 176 7.165,85 430 Γερµανικές γλώσσες, Γερµανική 28 2.418,94 440 Ροµανικές γλώσσες, Γαλλική 33 1.803,02 450 Ιταλική, ρουµανική, ραιτοροµανική 13 298,87 460 Ισπανική και πορτογαλική γλώσσα 46 1.721,01 470 Iταλογενείς γλώσσες, Λατινική 8 347,75 480 Ελληνικές γλώσσες, Αρχαία ελληνική 14 1.179,36 490 Άλλες γλώσσες 133 8.940,06 400 490: 717 49.347,69 500 Φυσικές επιστήµες και µαθηµατικά 134 10.925,86 510 Μαθηµατικά 922 64.318,69 520 Αστρονοµία και συναφείς επιστήµες 127 10.460,83 530 Φυσική 453 44.352,14 540 Χηµεία και συναφείς επιστήµες 338 48.939,53 550 Γεωεπιστήµες 197 19.244,59 560 Παλαιοντολογία, Παλαιοζωολογία 13 1.043,98 570 Επιστήµες της ζωής, Βιολογία 474 52.365,80 580 Φυτά 63 4.613,88 590 Ζώα 144 11.147,26 500 590: 2.865 267.412,55 11
Πίνακας 6 (συνέχεια) Αριθµός τίτλων δείγµατος Συνολικό κόστος δείγµατος 600 Τεχνολογία (εφαρµοσµένες επιστήµες) 34 2.726,49 610 Ιατρικές επιστήµες, Ιατρική 3.902 256.770,93 620 Εφαρµοσµένη µηχανική και σχετικές λειτουργίες 1.992 209.491,12 630 Γεωργία και συναφείς τεχνολογίες 478 26.292,64 640 Οικιακή οικονοµία, οικογενειακή διαβίωση 704 17.095,20 650 ιοικητική (µάνατζµεντ) 1.768 89.246,64 660 Χηµική µηχανική 273 38.622,69 670 Μεταποίηση 71 7.467,28 680 Βιοµηχανική παραγωγή προϊόντων για συγκεκριµένες χρήσεις 129 6.068,93 690 Κτίρια 134 7.910,95 600 690: 9.485 661.692,87 700 Τέχνες, Καλές και διακοσµητικές τέχνες 669 25.117,60 710 Χωροταξία και αρχιτεκτονική τοπίου 76 2.998,64 720 Αρχιτεκτονική 497 21.063,56 730 Πλαστικές τέχνες, Γλυπτική 142 7.599,50 740 Σχέδιο και διακοσµητικές τέχνες 653 19.412,36 750 Ζωγραφική και έργα ζωγραφικής 292 9.527,44 760 Γραφικές τέχνες, Χαρακτική και χαρακτικά 48 2.218,62 770 Φωτογραφία και φωτογραφίες 542 19.227,28 780 Μουσική 608 21.012,71 790 Ψυχαγωγικές και παραστασιακές τέχνες 1.188 37.904,59 700 790: 4.715 166.082,29 800 Λογοτεχνία και ρητορική 543 21.599,00 810 Αµερικανική λογοτεχνία στην αγγλική 2.306 40.831,41 820 Αγγλική και παλαιά αγγλική λογοτεχνία 1.161 34.427,19 830 Λογοτεχνίες των γερµανικών γλωσσών 162 7.231,36 840 Λογοτεχνίες των ροµανικών γλωσσών 206 6.158,32 850 Ιταλική, ρουµανική, ραιτοροµανική 37 1.258,68 860 Ισπανική και πορτογαλική 149 4.476,84 870 Λογοτεχνίες των ιταλογενών γλωσσών, Λατινική 43 2.384,99 880 Ελληνική λογοτεχνία 58 3.626,18 890 Λογοτεχνίες άλλων γλωσσών 199 6.048,61 800 890: 4.864 128.042,57 12
Πίνακας 6 (συνέχεια) Αριθµός τίτλων δείγµατος Συνολικό κόστος δείγµατος 900 Γεωγραφία και ιστορία 159 9.505,36 910 Γεωγραφία και ταξίδια 553 16.055,33 920 Βιογραφία, γενεαλογία, εµβλήµατα 60 2.343,58 930 Ιστορία του αρχαίου κόσµου έως το 499 µ.χ. 284 20.914,91 940 Γενική ιστορία της Ευρώπης 761 30.903,00 950 Γενική ιστορία της Ασίας, Α. Ανατολή 386 15.711,62 960 Γενική ιστορία της Αφρικής 93 3.419,98 970 Γενική ιστορία της Βόρειας Αµερικής 633 19.211,15 980 Γενική ιστορία της Νότιας Αµερικής 36 1.324,18 990 Γενική ιστορία άλλων περιοχών 22 718,16 900 990: 2.987 120.107,26 000 990: 42.975 2.303.101,98 13
ΓΡΑΦ.2: ΚΑΤΑΝΟΜΗ ΣΥΝΟΛΙΚΟΥ ΚΟΣΤΟΥΣ ΤΟΥ ΕΙΓΜΑΤΟΣ ΤΩΝ ΞΕΝΟΓΛΩΣΣΩΝ ΒΙΒΛΙΩΝ 2005 ΑΝΑ ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ Γενικά Βιβλία 7,72% Φιλοσοφία 3,11% Θρησκεία 4,18% Κοινωνικές Επιστήµες 24,52% Γλώσσα 2,14% Φυσικές Επιστήµες 11,61% Τεχνολογία 28,73% Καλές Τέχνες 7,21% Λογοτεχνία Ιστορία & Γεωγραφία 5,56% 5,22% 0% 5% 10% 15% 20% 25% 30% 14