1 ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΤΕΤΑΡΤΗ 8 ΙΟΥΝΙΟΥ 016 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΧΗΜΕΙΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ (ΝΕΟ ΣΥΣΤΗΜΑ) ΘΕΜΑ Α Α1. γ Α. δ Α. α Α4. β Α5. α ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑ Β Β1. Σωστό το δ. Από το διάγραμμα φαίνεται ότι η μεταβολή της συγκέντρωσης του προϊόντος Α είναι διπλάσια από τη μεταβολή της συγκέντρωσης του αντιδρώντος Β. αυτό σημαίνει ότι το προϊόν Α παράγεται με διπλάσιο ρυθμό απ αυτόν που καταναλώνεται το αντιδρών Β. Έτσι προκύπτει ότι το σώμα Α (προϊόν) έχει διπλάσιο συντελεστή από το αντιδρών Β. άρα η αντίδραση είναι: B A B.α. Η ένωση C (i) αντιδρά με το αντιδραστήριο (4): CuCl/NH. Η ένωση HO (ii) αντιδρά με το αντιδραστήριο (): CuSO 4 /NaOH. Η ένωση OH (iii) αντιδρά με το αντιδραστήριο (): SOCl. Η ένωση COOH (iv) αντιδρά με το αντιδραστήριο (1): ΝaHCO. β. C + CuC + NH C C Cu + NH4C COOH + NaHCO COONa + CO + HO Β.α. Η πρόταση είναι λανθασμένη. Με την απόσπαση ενός ηλεκτρονίου σθένους από ένα άτομο X( g) X(g) + 1e, Ei1 αυτό μετατρέπεται σε ιόν με μικρότερο μέγεθος, με αποτέλεσμα να αυξάνονται οι ελκτικές δυνάμεις που ασκεί ο πυρήνας στα ηλεκτρόνια της ε- ξωτερικής στιβάδας.
Έτσι η απόσπαση δευτέρου ηλεκτρονίου από σωματίδιο (ιόν) μικρότερου μεγέθους απαιτεί προσφορά μεγαλύτερης ενέργειας απ ότι στον πρώτο ιονισμό. + + X( g) X(g) + 1e, Ei Έτσι για τις ενέργειες ιοντισμού ισχύει η σχέση: E i > E i1 β. Η πρόταση είναι λανθασμένη. Το H S και το S δεν αποτελούν συζυγές ζεύγος οξέος βάσης αντίστοιχα, γιατί δεν διαφέρουν μεταξύ τους κατά ένα πρωτόνιο (Η + ). Η συζυγής βάση του Η S είναι το ΗS. γ. Η πρόταση είναι λανθασμένη. Το στοιχείο με Ζ 1 έχει δομή: 1s s p 6 s p 6 d 10 4s 4p 1 Ανήκει στην III A ή 1 η ομάδα του περιοδικού πίνακα γιατί έχει ηλεκτρόνια σθένους και ανήκει σε κύρια ομάδα του περιοδικού πίνακα (τομέας P). δ. Η πρόταση είναι σωστή. Το νιτρίλια με την προσθήκη υδρογόνου ανάγονται γιατί ο αριθμός οξείδωσης του άνθρακα της κυανομάδας ελαττώνεται από (+) σε ( 1). + + H Ni 1 R C N R NH Επίσης αναγωγή είναι και η οποιαδήποτε προσθήκη Η. ΘΕΜΑ Γ Γ1. A: B: Cl l E: OMgCl Z: OH
C C Γ. CuSO4 + +5NaOH COONa + Cu O + Na SO4 +H O C + +6NaOH COONa+ + +5H O Γ. Έστω ότι διαθέτουμε x OH και y C H 6 O ( O ή C ) O 1 ο μέρος: x OH και y C H 6 O OH + SOC C + SO + HC x ;x ;x VS.T.P.,4 n ολ x x 0,05. (αερ),4,4 ο μέρος: 0,05 OH και y O ή C O n Για το ΚΜnO 4 : C n C V 0, 0,55 0,11. V Από την οξείδωση των 0,05 της OH έχουμε: 5 OH+6KMnO 4+9H SO 4 5CO+6MnSO4 +K SO 4+19H O 5 6 0,05 ;ω
4 0,05 ω 6 0,06 ΚMnO 4 < 0,11. 5 Αυτό σημαίνει ότι και η ένωση C H 6 O οξειδώνεται, συνεπώς είναι η O. Το ΚMnO 4 που απαιτείται για την οξείδωση των y O είναι : n 0,11 0,06 0,05, οπότε: KMnO 4 α. Ο συντακτικός τύπος της C H 6 O είναι: O. β. Από την αντίδραση οξείδωσης της O έχουμε: 5 O+KMnO 4+H SO4 5COOH+MnSO4+K SO 4+H O 5 y 0,05 0,05 Άρα y 5 0,15, οπότε η η αρχική σύσταση του μίγματος είναι: x 0,05 0,1 OH y 0,15 0,5 O. ΘΕΜΑ Δ Δ1. N + H NH αρχ. 5 11 αντ/παρ x x x X.I. 5 x 11 x x Στην X.I. έχουμε: n x x 1. α. α n NH (πρακτικά) NH n NH (θεωρητικά) Στην μονόδρομη αντίδραση το Η καταναλώνεται πλήρως. Για τα της ΝΗ που παράγονται θεωρητικά 1 α N + H NH 11 ; β. Στην X.I. έχουμε: 4 n N 5 1 4 [N] 0,5 M. 8 11 ή 7,7%
8 nh 11 8 [H] 1M. 8 n NH [NH] 0, M. 8 Άρα και την k C έχουμε: [NH] 0,5 kc k C 0,15 M. [N ] [H ] 0,5 1 5 γ. Τα ολικά που περιέχονται στο μίγμα ισορροπίας (στους θ ο 1 C) είναι: n n + n + n 4 + 8 + 14. ολ N H NH Με τη αύξηση της θερμοκρασίας η ισορροπία (λόγω του κανόνα του Le Chatelier) μετατοπίζεται προς την πλευρά της ενδόθερμης. Επειδή τα ο- λικά στη νέα χημική ισορροπία μετά την αύξηση της θερμοκρασίας αυξήθηκαν, αυτό σημαίνει ότι η αντίδραση μετατοπίστηκε προς την κατεύθυνση εκείνη που παράγονται περισσότερα αερίων, δηλαδή α- ριστερά (1 + > ). Άρα η προς τα αριστερά πορεία της αντίδρασης είναι ενδόθερμη και η προς τα δεξιά πορεία της αντίδρασης (αντίδραση σύνθεσης της ΝΗ ) είναι εξώθερμη. Δ. Δ. Y 1 0,0 NH 0, L ph 11 n 0,0 NH : C C 0,1 M. V 0, M NH + HO NH + + OH 4 0,1 x x x [NH 4 ] [OH ] ( 10 ) kb NH kb NH [NH] 1 10 k b 10 ph 11 poh Δεκτές προσεγγίσεις - [OH ] 10 M x 00 ml Y 1 ; HCl Y ph 11 NH ph 9 5
6 Η προσθήκη ΗCl στο διάλυμα της αμμωνίας αυξάνει την συγκέντρωση του οξωνίου και το ph του διαλύματος ελαττώνεται (ph 9). n NH 0,0, n HC n. NH + HC NH4C 0,0 n Διερεύνηση: i) Έστω ότι n 0,0 (πλήρης εξουδετέρωση) NH + HC NH4C 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0 0 0,0 0,0 CNH 4 C 0,1M. 0, Το διάλυμα που προκύπτει περιέχει μόνο ΝΗ 4 Cl. M 4 C 4 + C 0,1 ;0,1 ;0,1 Στο διάλυμα αυτό ισχύει : + 4 + HO + H O + [ Η Ο ] > [OH ] ph < 7 (5 ο C) οπότε η περίπτωση αυτή απορρίπτεται (θέλουμε ph 9). ii) Έστω ότι έχουμε περίσσεια ΗCl (n > 0,0 ) τότε στο διάλυμα θα περιέχεται περίσσεια ΗCl και ΝΗ 4 Cl που παράγεται. M 4 C 4 + C 0,1 ;0,1 ;0,1 Στο διάλυμα αυτό ισχύει : + 4 + HO + H O + [ Η Ο ] > [OH ] ph < 7 και μικρότερο της πλήρους εξουδετέρωσης που απορρίπτεται. iii) Περίσσεια ΝΗ με ph 9 αποδεκτή. NH + HC NH4C 0,0 n [NH] κ 0,0 n 0, n n n n [ΝΗ C ] λ 0,0 n 0 n 4 0, Το διάλυμα που έχει προκύψει είναι ρυθμιστικό.
Cβ OH ] kb C οξ 5 ph 9 poh 5 10 10 5 [OH ] 10 M 0,0 n n n 0,01 HC. 0, 0, 7 5 κ λ κ λ Δ4.α. Στο διάλυμα Υ έχουμε: 9 ph 9 [HO + ] 10 M HΔ + HO Δ + H O + 8, pk 8 kα 10 α ΗΔ ΗΔ k 8 [Δ ] [ΗΟ ] [Δ ] α HΔ [Δ ] 10 [Δ ] 10 kα HΔ + 9 [HΔ] [HΔ] [Η Ο ] [HΔ] 10 [HΔ] 1 β. Για την περιοχή αλλαγής χρώματος του δείκτη. Το χρώμα της όξινης μορφής (κίτρινο) επικρατεί όταν [HΔ] > 10 ph < pk 1 ph < 8 1 ph < 7. α [Δ ] Το χρώμα της βασικής μορφής (κόκκινο) επικρατεί όταν [Δ ] > 10 ph > pk + 1 ph > 9 α [HΔ] Άρα το διάλυμα με ph 9 έχει κόκκινο χρώμα. ΜΩΥΣΟΠΟΥΛΟΣ ΓΙΩΡΓΟΣ ΧΗΜΙΚΟΣ ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΣ SCIENCE PRESS