ΠΡΕΣΒΕΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ ΒΡΥΞΕΛΛΕΣ Γραφείο Οικονομικών & Εμπορικών Υποθέσεων Rue des Petits Carmes 6 1000 Bruxelles Τηλ. : 00 32 2 545 55 06 Φαξ : 00 32 2 545 55 08 Email : ecocom-brussels@mfa.gr ΑΔΙΑΒΑΘΜΗΤΟ ΚΑΝΟΝΙΚΟ Βρυξέλλες, 29/12/2014 Α.Π. Φ. 3070 / 528 ΠΡΟΣ : Ως Πίνακας Αποδεκτών KOIN : Ε.Δ.: Υπουργείο Εξωτερικών Γραφείο κ. Γ.Γ. ΔΟΣ & ΑΣ Γραφείο κ. Β Γενικού Διευθυντού Α1, Β1, Β4, Β8 Διευθύνσεις Πρεσβεία Βρυξελλών ΜΑ Βρυξελλών Γραφείο Τύπου Γραφείο Ε.Ο.Τ. Γραφείο Ναυτ. Ακολούθου ΘΕΜΑ: Ενημερωτικό Δελτίο Οικονομικών και Επιχειρηματικών Ειδήσεων Βελγίου Γραφείου Ο.Ε.Υ. Βρυξελλών Σας διαβιβάζουμε συνημμένα, σε ηλεκτρονική μορφή, το υπ αριθ. 78 ενημερωτικό δελτίο οικονομικών και επιχειρηματικών ειδήσεων από το Βέλγιο που εκπόνησε το Γραφείο μας, για την περίοδο 21 έως 31 Δεκεμβρίου 2014. Ο Προϊστάμενος Παντελής Γκάσιος Σύμβουλος ΟΕΥ Α' Συνημ.: 1 αρχείο Σελίδα 1 από 1 ΑΔΙΑΒΑΘΜΗΤΟ
ΠΡΕΣΒΕΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ ΣΤΙΣ ΒΡΥΞΕΛΛΕΣ ΓΡΑΦΕΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΙ ΕΜΠΟΡΙΚΩΝ ΥΠΟΘΕΣΕΩΝ Διεύθυνση: Rue des Petits Carmes 6, B-1000, Bruxelles Τηλέφωνο: +322-5455506, Fax: +322-5455508, e-mail: ecocom-brussels@mfa.gr ΔΕΛΤΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑΣ αριθ. 78 21/12-31/12/2014 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΚΑΙ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΕΣ ΕΙΔΗΣΕΙΣ 1. Μελέτη επιπτώσεων της αυξημένης κρατικής ρύθμισης του τραπεζικού τομέα σελ. 2 2. Εξαιρετική χρονιά για την επιβατική κίνηση του αεροδρομίου Βρυξελλών σελ. 2 3. Περαιτέρω πτώση του βελγικού πληθωρισμού σε αρνητικά επίπεδα σελ. 3 4. Ομοσπονδιακές επιχειρηματικές αποστολές το 2015 σελ. 4 5. Ελαφρά υποχώρηση του επιπέδου επιχειρηματικής εμπιστοσύνης σελ. 4 6. Χρηματιστήριο Βρυξελλών σελ. 4 1
1. Μελέτη επιπτώσεων της αυξημένης κρατικής ρύθμισης του τραπεζικού τομέα Ο βελγικός οικονομικός Τύπος αναφέρθηκε στα τέλη Δεκεμβρίου σε μελέτη της βελγικής ομοσπονδίας του χρηματοπιστωτικού κλάδου (Febelfin) 1 αναφορικά με τις επιπτώσεις της αυξημένης κρατικής ρύθμισης και των περιορισμών που έχουν επιβληθεί στον βελγικό τραπεζικό τομέα. Σύμφωνα με τα συμπεράσματα της μελέτης, το ετήσιο κόστος των ευρωπαϊκών και εγχώριων ρυθμίσεων του βελγικού τραπεζικού τομέα στο βελγικό ΑΕΠ κυμαίνεται μεταξύ 2,8 και 5,7 δις., ενώ παράλληλα το κοινωνικό κόστος αυτών μεταφράζεται σε απώλειες μεταξύ 25.000 και 81.000 θέσεων εργασίας σε όλους τους κλάδους οικονομικής δραστηριότητας, ιδιαίτερα δε σε εκείνους που σχετίζονται ή είναι συμπληρωματικοί του τραπεζικού τομέα, όπως των συνταξιοδοτικών ταμείων και των ασφαλειών. Ιδιαίτερα αναφορικά με τις εγχώριες τραπεζικές ρυθμίσεις, η μελέτη της Febelfin διαπιστώνει τους σοβαρούς περιορισμούς που επέβαλε στα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα ο νέος τραπεζικός νόμος που βρίσκεται σε ισχύ από τον Απρίλιο φέτος, μεταξύ των οποίων η απαγόρευση της άσκησης εμπορικής δραστηριότητας για ίδιο λογαριασμό από τις τράπεζες (με εξαιρέσεις), αλλά και ο περιορισμός των αμοιβών των τραπεζικών στελεχών, ιδιαίτερα εκείνων των ιδρυμάτων που έχουν απολάβει κρατικών ενισχύσεων 2. Η Febelfin αναφέρεται επίσης σε επιβολή σειράς φόρων προς τον τραπεζικό κλάδο, που μειώνουν την κερδοφορία και την ανταγωνιστικότητα των τραπεζικών ιδρυμάτων, και κατά συνέπεια και τις δυνατότητες και την διάθεσή τους χρηματοδότησης της πραγματικής οικονομίας. Σύμφωνα με την μελέτη, οι διεθνείς απαιτήσεις αναφορικά με το ύψος των τραπεζικών κεφαλαίων και της ρευστότητας των τραπεζικών ιδρυμάτων με βάση τα 1 Συγκεκριμένα πρόκειται για μελέτη της εταιρείας συμβούλων Pricewaterhouse Coopers για λογαριασμό της Febelfin. 2 Βλ. και παλαιότερη αρθρογραφία, με πλέον πρόσφατη σχετική αναφορά μας σε άρθρο 8 ενημερωτικού δελτίου υπ αριθ. 53. πρότυπα της Βασιλείας ΙΙΙ, οι εισφορές των τραπεζών στον ευρωπαϊκό μηχανισμό χρηματοπιστωτικής σταθερότητας, αλλά και εθνικά μέτρα όπως η απαγόρευση άσκησης εμπορικής δραστηριότητας για ίδιο λογαριασμό και σειρά τραπεζικών φόρων σε βελγικό επίπεδο, αυξάνουν σταδιακά το κόστος κεφαλαίου για τις τράπεζες, και αυτή ακριβώς η αύξηση μετακυλίεται στους υπόλοιπους κλάδους της οικονομικής δραστηριότητας, δημιουργώντας σημαντικότατο κόστος στο βελγικό ΑΕΠ. Είναι σαφές ότι η μελέτη εντάσσεται σε ένα πλαίσιο άσκησης πολιτικής πίεσης του βελγικού τραπεζικού τομέα προς τη νέα βελγική κυβέρνηση προκειμένου αυτή να μην αυξήσει περαιτέρω τα βάρη των εγχώριων χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων. Δείχνει ωστόσο, έστω ενδεικτικά, ένα κατά προσέγγιση μέγεθος των επιπτώσεων που έχουν οι κάθε είδους κρατικές ρυθμίσεις στην πραγματική βελγική οικονομία. Ο βελγικός οικονομικός Τύπος φιλοξένησε επίσης σχετικές ακαδημαϊκές απόψεις, που υποστηρίζουν ότι θα πρέπει και στην Ευρώπη, όπως στις ΗΠΑ, να ληφθούν μέτρα ώστε να μειωθεί σταδιακά η σημαντικότητα των τραπεζών ως μέσων χρηματοδότησης της πραγματικής οικονομίας, με ενίσχυση του ρόλου των επενδυτικών ταμείων, των κεφαλαίων επιχειρηματικού κινδύνου (venture capital), του χρηματιστηρίου και εν τέλει των ιδίων των πολιτών (δια της ανακατεύθυνσης των επενδύσεών τους προς περισσότερο παραγωγικές επενδυτικές τοποθετήσεις) στην χρηματοδότηση της οικονομίας και της επιχειρηματικότητας. 2. Εξαιρετική χρονιά για την επιβατική κίνηση του αεροδρομίου Βρυξελλών Ο βελγικός οικονομικός Τύπος αναφέρθηκε στα τέλη Δεκεμβρίου στα ιστορικά υψηλά επίπεδα στα οποία ανήλθε η κίνηση επιβατών στο αεροδρόμιο Βρυξελλών κατά το 2014. Συγκεκριμένα, εκτιμάται ότι κατά το τρέχον έτος έχουν διακινηθεί συνολικά 21,64 εκατ. επιβάτες από το αεροδρόμιο του Zaventem, υπερβαίνοντας σημαντικά το προηγούμενο ιστορικά υψηλό επίπεδο που είχε καταγραφεί το έτος 2000. Η διοίκηση του αεροδρομίου εκτιμά εξάλλου ότι κατά την προσεχή δεκαετία πρέπει να αναμένεται μία ετήσια 2
αύξηση της δραστηριότητας του αεροδρομίου των Βρυξελλών της τάξεως του 2% με 3%. Ο οικονομικός Τύπος σημειώνει ότι από την εποχή της ιδιωτικοποίησής του, το αεροδρόμιο των Βρυξελλών έχει επενδύσει κεφάλαια περίπου 500 εκατ. σε βελτιώσεις των υποδομών του, ενώ η διοίκησή του εκτιμά ότι την προσεχή οκταετία με δεκαετία μπορούν να επενδυθούν πρόσθετα κεφάλαια ύψους 1 δις.. Η διοίκηση του αεροδρομίου υπολογίζει τις άμεσες και έμμεσες θέσεις εργασίας σε δραστηριότητες που σχετίζονται με την λειτουργία του σε πλησίον των 60 χιλιάδων, και την θετική οικονομική επίπτωση από την δραστηριότητά του στην ευρύτερη περιοχή στα 3,2 δις.. Σύμφωνα με τον διευθύνοντα σύμβουλο του αεροδρομίου, Arnaud Feist, έπειτα από πολλά χρόνια οικονομικής κρίσης, φαίνεται ότι φέτος όλα τα διαφορετικά τμήματα οικονομικής δραστηριότητας του αεροδρομίου παρουσίασαν τάση μεγέθυνσης. Σύμφωνα με τα στοιχεία της διοίκησης του αεροδρομίου, τα επίπεδα διακίνησης επιβατών έχουν αυξηθεί πολύ αξιόλογα την τελευταία δωδεκαετία. Η διοίκηση του αεροδρομίου ανέφερε χαρακτηριστικά ότι το έτος 2002, μετά την κατάρρευση της Sabena και την μεγάλη διεθνή κρίση των αερομεταφορών σε συνέχεια των γεγονότων της 11 ης Σεπτεμβρίου 2001, το αεροδρόμιο Βρυξελλών είχε διακινήσει συνολικά 14,4 εκατ. επιβάτες. Κατά την διοίκηση, το μεγαλύτερο μέρος της προόδου που έχει σημειωθεί οφείλεται στην σκληρή προσπάθεια που καταβλήθηκε για την προσέλκυση αεροπορικών εταιρειών. Από την άλλη πλευρά, ο αριθμός των πτήσεων έχει μειωθεί από την εποχή εκείνη, περνώντας από τις 325 χιλιάδες στις 230 χιλιάδες, με ταυτόχρονη ωστόσο αύξηση του μέσου αριθμού επιβατών ανά πτήση, από 70 σε 100 κατά μέσο όρο. Φλέγον ζήτημα για το αεροδρόμιο των Βρυξελλών αποτελεί η οροφή που ισχύει για τις νυχτερινές πτήσεις που επιτρέπεται να πραγματοποιούνται, και η οποία προβλέπεται να ανέλθει του χρόνου σε 16.000 ετησίως. Η αρμόδια ομοσπονδιακή Υπουργός κα Galant, αναγνωρίζοντας την σημασία του αεροδρομίου στην οικονομική ανάπτυξη της ευρύτερης περιοχής των Βρυξελλών, εκτιμά ότι θα υπάρξει επίλυση του ζητήματος εντός των προσεχών τριών έως τεσσάρων μηνών. Αντιθέτως και σύμφωνα με τις πρώτες εκτιμήσεις της διοίκησης του αεροδρομίου Charleroi, του δεύτερου μεγάλου αεροδρομίου του Βελγίου, ο αριθμός διακινηθέντων επιβατών έχει μάλλον σημειώσει φέτος μείωση κατά 4% έως 5%. Εφ όσον επαληθευθούν οι εκτιμήσεις, θα πρόκειται για την πρώτη πτώση της κίνησης επιβατών στο αεροδρόμιο του Charleroi από το έτος 2005. Η μείωση ωστόσο της επιβατικής κίνησης ήταν αναμενόμενη λόγω της μετακίνησης μέρους του αερομεταφορικού έργου ορισμένων εταιρειών χαμηλού κόστους και κυρίως της Ryanair, η οποία αντιπροσωπεύει περίπου τα 4/5 της μεταφορικής δραστηριότητας του αεροδρομίου- προς τις Βρυξέλλες. Σύμφωνα με την διοίκηση του αεροδρομίου Charleroi, η φετινή μείωση της επιβατικής κίνησης φαίνεται να είναι πάντως χαμηλότερη σε σύγκριση με τις αρχικές εκτιμήσεις. 3. Περαιτέρω πτώση του βελγικού πληθωρισμού σε αρνητικά επίπεδα Σύμφωνα με τα πρόσφατα στοιχεία του ομοσπονδιακού Υπουργείου Οικονομίας, ο δείκτης τιμών καταναλωτή στο Βέλγιο σημείωσε τον Δεκέμβριο περαιτέρω πτώση και ανήλθε στα αρνητικά επίπεδα του -0,38%, έναντι -0,11% το Νοέμβριο. Ο αρνητικός αυτός ρυθμός πληθωρισμού το Νοέμβριο οφείλεται κυρίως, σύμφωνα με το Υπουργείο, στην καθοδική τάση των τιμών κυρίως των ενεργειακών προϊόντων (-9,19%) και δευτερευόντως των προϊόντων διατροφής (-0,76%). Σε ετήσια βάση, ο ρυθμός πληθωρισμού βρίσκεται ακόμη στα θετικά επίπεδα του 0,34%, ωστόσο πρόκειται για την πρώτη χρονιά μετά το 2009 που παρατηρείται τόσο ασθενής αυξητική τάση στις τιμές (το 2009 είχε παρατηρηθεί ελάχιστη ετήσια μείωση των τιμών κατά -0,05%). Σύμφωνα με Βέλγους οικονομικούς αναλυτές, πρόκειται για μία γενικευμένη αποπληθωριστική ροπή που παρατηρείται σε ολόκληρη την ευρωζώνη και επιτείνεται από την έντονα πτωτική τάση των τιμών του πετρελαίου το τελευταίο διάστημα. Το ομοσπονδιακό Υπουργείο Οικονομίας επισήμανε ότι ο «υποκείμενος» 3
πληθωρισμός, δηλαδή ο ρυθμός πληθωρισμού μη λαμβανομένων υπόψη των τιμών των ενεργειακών προϊόντων και των ακατέργαστων προϊόντων διατροφής, ανέρχεται σε 1,06% τον Δεκέμβριο, έναντι 1,01% το Νοέμβριο και 1,24% τον Οκτώβριο. 4. Ομοσπονδιακές επιχειρηματικές αποστολές το 2015 Σύμφωνα με οικονομικά δημοσιεύματα του τέλους Δεκεμβρίου, η Ομοσπονδιακή Υπηρεσία Εξωτερικού Εμπορίου (Agence Fédérale pour le Commerce Extérieur) προτίθεται να αναλάβει την διοργάνωση 2 ομοσπονδιακών επιχειρηματικών αποστολών υπό τον βασιλιά Φίλιππο ετησίως 3. Σύμφωνα με την Υπηρεσία, οι «βασιλικές» επιχειρηματικές αποστολές πρόκειται να είναι πιο περιορισμένες αριθμητικά από ότι οι αντίστοιχες «πριγκιπικές» και θα περιλαμβάνουν περί τις 40 επιχειρήσεις οι οποίες θα εκπροσωπούνται από ανώτατα στελέχη τους που θα συνοδεύουν τον βασιλιά. Οι δύο προγραμματισμένες για το 2015 «βασιλικές» επιχειρηματικές αποστολές θα έχουν προορισμό την Κίνα και την Πολωνία, και για την διοργάνωσή τους η Ομοσπονδιακή Υπηρεσία θα συνεργαστεί με τις τρεις περιφερειακές υπηρεσίες προώθησης εξαγωγών και προσέλκυσης επενδύσεων της Βαλλονίας (AWEX), της Φλάνδρας (Flanders Investment & Trade) και Βρυξελλών (Brussels Invest & Export). Θυμίζουμε ότι κατόπιν πολιτικών πιέσεων της κυβέρνησης της Φλάνδρας, η οποία αποτελεί τον κυριότερο μετά το ομοσπονδιακό κράτος- χρηματοδότη της Υπηρεσίας Εξωτερικού Εμπορίου, ο αριθμός των ομοσπονδιακών επιχειρηματικών αποστολών των οποίων ηγείται η πριγκίπισσα Astrid- πρόκειται να περιοριστεί σε μόλις δύο ετησίως, έναντι τεσσάρων που πραγματοποιούντο μέχρι σήμερα 4. Όπως 3 Κατά πάσα πιθανότητα, οι «βασιλικές» επιχειρηματικές αποστολές θα λαμβάνουν χώρα επιπροσθέτως των «πριγκιπικών», οι οποίες έχουν περιοριστεί σε 2, προκειμένου να καλυφθεί το κενό που έχει δημιουργηθεί με την περικοπή των τελευταίων. 4 Βλ. και παλαιότερες σχετικές αναφορές μας με πλέον πρόσφατη εκείνη του άρθρου 4 ενημερωτικού δελτίου υπ αριθ. 74. σημείωσε ο οικονομικός Τύπος, οι ετήσιες επιχορηγήσεις των τριών βελγικών περιφερειών προς την Ομοσπονδιακή Υπηρεσία Εξωτερικού Εμπορίου περικόπτονται κατά το ήμισυ, με αποτέλεσμα από του χρόνου η ετήσια επιχορήγηση της Φλάνδρας να ανέρχεται σε περίπου 800 χιλ., η δε συνολική επιχορήγηση της Βαλλονίας και των Βρυξελλών σε πλησίον των 500 χιλ.. 5. Ελαφρά υποχώρηση του επιπέδου επιχειρηματικής εμπιστοσύνης Σύμφωνα με τα μηνιαία στοιχεία της Κεντρικής Τράπεζας του Βελγίου (BNB), το επίπεδο επιχειρηματικής εμπιστοσύνης τον μήνα Δεκέμβριο παρουσίασε ελαφρά πτώση, ανερχόμενο στις -6,9 μονάδες, έναντι -6,1 μονάδων το Νοέμβριο και -6,8 μονάδων τον Οκτώβριο. Η πτώση της επιχειρηματικής εμπιστοσύνης οφείλεται κατά κύριο λόγο στην χειροτέρευση του σχετικού δείκτη της μεταποίησης, που πέρασε από τις -7,3 μονάδες το Νοέμβριο στις -9,1 μονάδες τον Δεκέμβριο. Επιδείνωση σημείωσε επίσης ο επιμέρους δείκτης επιχειρηματικής εμπιστοσύνης στον κλάδο των κατασκευών (από τις -9,1 μονάδες το Νοέμβριο στις -9,5 μονάδες τον Δεκέμβριο), ενώ βελτίωση σημείωσαν οι δείκτες επιχειρηματικής εμπιστοσύνης στους κλάδους υπηρεσιών (σε αισιόδοξα πάντοτε επίπεδα, στις 6,5 μονάδες τον Δεκέμβριο από τις 4,5 μονάδες το Νοέμβριο), και εμπορίου (από τις -13,9 μονάδες το Νοέμβριο στις -11 μονάδες τον Δεκέμβριο). Όπως σημειώνει η Κεντρική Τράπεζα, η συνολική συνθετική καμπύλη της οικονομικής συγκυρίας εμφάνισε τον Δεκέμβριο περαιτέρω βελτίωση ανερχόμενη στα αισιόδοξα επίπεδα των 0,3 μονάδων, έναντι 0,1 μονάδων το Νοέμβριο, -0,1 μονάδων τον Οκτώβριο, -0,4 μονάδων τον Σεπτέμβριο και -0,8 μονάδων τον Αύγουστο. 6. Χρηματιστήριο Βρυξελλών Στα τέλη Δεκεμβρίου ο βελγικός οικονομικός Τύπος αναφέρθηκε στις ισχυρές ανοδικές τάσεις των διεθνών χρηματιστηρίων που κάνουν συστηματικά την εμφάνισή τους στο τέλος του χρόνου- με ιδιαίτερη έμφαση στο γεγονός ότι στις 23 Δεκεμβρίου ο δείκτης 4
BEL 20, έχοντας σημειώσει ημερήσια άνοδο 1,1%, ξεπέρασε το κατώφλι των 3.300 μονάδων, κλείνοντας στις 3.319,71 μονάδες. Στις 24 Δεκεμβρίου, παραμονή Χριστουγέννων και τέλος μιας σύντομης εβδομάδας για το Χρηματιστήριο Βρυξελλών, ο δείκτης BEL 20 έκλεισε τελικά στις 3.306,81 μονάδες, έχοντας σημειώσει ημερήσια πτώση 0,39%, αλλά άνοδο σε διάστημα 3 ημερών κατά 0,86%. Η προς τα κάτω «συγκράτηση» του δείκτη πλησίον των επιπέδων των 3.300 μονάδων αποδόθηκε κυρίως στην πτώση σε τριήμερη βάση- των αξιών των μετοχών των εταιρειών Delta Lloyd (-2,71%) και UCB (-2,4%), ενώ από την άλλη πλευρά άνοδο σημείωσαν οι αξίες των μετοχών των εταιρειών Bekaert (+3,79%), Bpost (+3,20%), Cofinimmo (+312%), Befimmo (+2,24%), Elia (+1,95%) και AB InBev (+0,74%). Εκτός εταιρειών των οποίων οι μετοχές συνθέτουν τον δείκτη BEL 20, ο βελγικός οικονομικός Τύπος αναφέρθηκε στην σημαντικότατη πτώση της μετοχής του μεγάλου βιομηχανικού ομίλου πλαστικών Recticel, κατά 7,56%. Σημειώνουμε τέλος ότι η μεγαλύτερη μερίδα του βελγικού οικονομικού Τύπου υποδέχθηκε στις 29 Δεκεμβρίου με αρνητικά σχόλια την μη εκλογή Προέδρου της Δημοκρατίας από το ελληνικό κοινοβούλιο και την προκήρυξη πρόωρων εθνικών εκλογών στα τέλη προσεχούς Ιανουαρίου. Ο βελγικός οικονομικός Τύπος επικεντρώθηκε στις μακροοικονομικές αβεβαιότητες που δημιουργούνται για την Ελλάδα, ακόμη και όσον αφορά την παραμονή της στην ευρωζώνη, εξαιτίας του κλίματος πολιτικής αβεβαιότητας, καθώς και στην σημαντικότατη εκ νέου πτωτική τάση του Χρηματιστηρίου Αθηνών. 5
ΠΗΓΕΣ: 1. Δημοσιεύματα βελγικού οικονομικού Τύπου 2. Δημοσιεύματα βελγικού οικονομικού Τύπου 3. Ομοσπονδιακό Υπουργείο Οικονομίας (SPF Economie), δημοσιεύματα βελγικού οικονομικού Τύπου 4. Δημοσιεύματα βελγικού οικονομικού Τύπου 5. Κεντρική Τράπεζα Βελγίου (BNB), Communiqué de Presse Enquête mensuelle de conjoncture auprès des entreprises-décembre 2014, 23-12-2014, δημοσιεύματα βελγικού οικονομικού Τύπου 6. Δημοσιεύματα βελγικού οικονομικού Τύπου, Χρηματιστήριο Βρυξελλών 6