Neapolis University HEPHAESTUS Repository School of Economic Sciences and Business http://hephaestus.nup.ac.cy Books 2013 þÿ ¹ ¹º ĹºÌ ¹º±¹ Athanasopoulos, Constantinos GE. þÿš ½ÄÁ À¹¼ÌÁÆÉà  œµ»µäî½ ˆÁµÅ½±Â º±¹ ½ ÀÄž  http://hdl.handle.net/11728/7267 Downloaded from HEPHAESTUS Repository, Neapolis University institutional repository
ProIessor Const. GE. ATHANASOPOUL05 Postιr.ιd. ΡΙ'ΟΡ". Panteton Univen.ίty ΟΙ Soό8I.M Politlc:ιl Sc lι!n ces. Pαιtιr.ιd. Proar υπ/ν. ο Ι Athens. Lawyer, Ε:ο: (h,l.u L., βruwelle $, [χ Int. I.tAP. P;1,is Κ4βηΥηΙΙ\<: I<ωwt. ΙΈ. _NAΣOΠOVΛOΣ Mn. ηρουρ. IΊt. Π aνu:ιoυ ΠαvtΩ. ICoIv. ια ι Πολ. ErιιoτημWv Mn. Πρovp. Σπ. Πavεn. Aθηvtί.ιν Δ"""""""- b Ch.L u.l. BnιxeIIes. Εχ l πι.!. Ι λ. Ρ., P&rk ADMINISTRAΤΙVE LAW New edltlon ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΔιΚΑίΟ Athens,2013 Αθήναι. 2013
ADMINISTRATIVE ΙΑνν ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ 1
Professor Const. GE. ATHANASOPOUΙOS Postgrad. Progr. Panteion University of Social and Political Sciences, Postgrad. Progr. υπίν. of Athens, Lawyer, Εχ Ch.L.U.L., Bruχelles, Εχ Int. Ι.Ι.Α.Ρ., Paris Καθηγητής Κωνστ. ΓΕ. ΑΘΑΝΑΣΟΠΟΥΛΟΣ Μετ. Προγρ. Σπ. Παντείοu Πανεπ. Κοιν. και Πολ. Επιστημών Μετ. Προγρ. Σπ. Πανεπ. Αθηνών Δικηγόρος, Εχ Ch.L.U.L., Bruχelles, Εχ lπι Ι.Ι.Α.Ρ., Paris ADMINISTRATIVE ΙΑνν New ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ Νέα έκδοση Athens, 2013 Αθήναι, 2013
Της Αναστασίας Ιερ. ΠΙΝΤΟΥ Ανθ' ων πολλών ευγενών επί Γης έπραξε ΕυΥνωμόνως Κωνστ. ΓΕ. ΑΘΑΝΑΣΟΠΟΥΛΟΣ και κεντρο ΕπιμΌρφωσης Μελετων, Έρευνας και Αναπτυξης Ίμβρου 6,11257 ΑΘηναι Τηλ.: 0030 6944 626140, 0030 2108647120, Fax: 0030 210 8658868 ISBN 960-7389 - 28-Χ Απαγορευεται χωρις εγγραφη αδεια του Συγγραφεα η του κεντρου η αναδημοσιευση, εστω και μικρου τμηματος του παρόντος, καθ' οιον δηποτε τρόπο, 4 ως και η μεταδοση του με ΟΙΟ δηποτε συστημα
Τοις EντευξoμΈVoις ΟΙ δημιουργηθείσες νέες συνθήκες ζωής κατά τις τελευταίες δεκαετίες, συνθήκες πολιτικές, κοινωνικές, οικονομικές, δημογραφικές, περιβαλλοντολογικές, πολιτιστικές, δημιούργησαν πολλές, ιδιότυπες και suigenerίs ανάγκες, τις οποίες σπεύδουν να καλύψουν εν τωμέτρω του εφικτού τα σύγχρονα Κράτη Δ υτικού Τύπου, (δηλαδή Κράτη Δ ι καίου και Πρόνοιας), είτε διότι οι Πολίτες αδυνατούν να καλύψουν, είτε διότι αυτά τα ίδια πρέπει να δικαιώσουν την αποστολή τους ως Κρατών Δ ικαίου και Πρόνοιας. Η προσέγγιση, όμως, αυτών των αναγκών οδηγεί μ οιραίως σε «μετάλλαξη/», «αναμόρφωση», «μεταποίηση» των δομών τους, σε σχέση με τα κατά το παρελθόν και υπό διάφορες βεβαίως συνθήκες ισχύσαντα και «εναποθέτει» επ' αυτών νέες αρμοδιότητες, νέα νομικά μορφώματα, νέες δραστηριότητες, νέες μορφές θετικών παρεμβάσεων, αλλά και «μειώνει» ενίοτε το εύρος των παραδοσιακών αρμοδιοτήτων τους, αφού καταδεικνύει την ανάγκη εκχώρησής τους προς ά σκηση σε τρίτους ή την άσκησή τους εν συνεργασία με τρίτους, ανεξαρτήτωςτηςνομικής υπόστασης (των τρίτων γ. Μεταξύ των «αναπόφευκτων» αλλαγών περιλαμβάνονται η εισαγωγή νέων τεχνολογιών για «την παραγωγή» έργου υπό της Δ ημόσιας Διοίκησης, e-gονernment,αποκεντρωμένες Δ ιοικήσεις και οι νέες, διευρυμένων αρμοδιοτήτων διοικητικές δομές των Περιφερειών, (υπό την διοικητική και την οικονομική προσέγγιση του όρου), των Νομών ή Νομαρχιακών Αυτοδιοικήσεων και των Δ ήμων, οι οποίες 1. Βλ. Kωνσr. ΓΕ. ΑΘΑΝΑΣΟΠΟΥΛΟΣκ.ά.: Η Δnμό01αΔIoiκnσn μπροσrά σmν πpόκλnσn του 210υ αιώνα. ΈKδoσn AκαδπμJας Α8πνών. Α8Ωνα, 1998, σ. 56 επόμ. 2. Λέγεται, όrι κάβε ΠολπεΙα ευρισκεται προ του διλ.ι1μμαroς mς ισότψπς άσκnσnς δικαιωμάrων από τους Πoλiτες και mς αυσrπpως ΟΡιο8έmσnς ά σκnσπς τπς ε~oυσiας τπς από τπν Ιδια. Βλ. S. RIALS: LA Declarat10n des Droits de l' Homme et du Citoyen. Par1s 1998, Ρ.33 13
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ - Λ ντι πρoλιjγoυ............................................................. 11 - Τοις ΕντεlJζομενοις................... 13 - Bct\vccl1 l)cb~tcγs: RCΟΓμ;~l1ί 7.~tίΟl1 ()f Ρυ\)] ί c Λ(lιιιίηίοlΤΜίοιι. ;\11(1 ]λ )C~ Ι c.~ογc ΙΊ1lη ent : Neccssity 01' ΓοΙίιίαιΙ Cl10iCC?... 16 - Περιεχ()μενα................. 22 Κεφαλαιο Λ' 'Εννοια και ορισμος του δικαloυ - Λ. Γενική προσεγγιση: οι απαρχες........ 27 - Β. Νεωτερες προσεγγ ισ εις : 1'0 Οετσ Ωικαιο φιλοσοφικές αναζηnίσεις. 29 Ι (εφαλαιο Β' Διακρισ εις των καν()νω ν δικαιου - Λ. ] 'ενικη προσεγυιση................................................... ::\::\ - Β. Η δ ι ακρισ η του δικαιου σε δημ()σιο και ι διωτ ικο... ::\3 - Γ. Δι ακριση του διχαιου σε Ωημυσιο και ιδιωτιχcj : προβληματισμ οι και αμφισβητήσεις..................... ::\5 Κεφαλαιο Γ Ί (ννοια του διοικητικου δικαιου. Πηγ ες του διοικητικου Ωικαιου - Λ. Ί (ννοια του διοικητικου δικαιου...................................... 37 - Β. Διοικητιχ<'> δικαιο: Οεωρητικε ς προσεγγισε ι ς..................,... 39 - Γ. Π ηγες του διοιχητιχοι'> δικαιου........................................ 40 - Δ. Ί\λλ ες πηγες του Διοιχητικου ΩικαΙου............................. 41 Κεφαλαω Δ' ι -τ Ειδικ('ηερη σχεση r ωνικου Lυν ταγματος και Διοικητιχου δικαιο υ εντ()ς του πλαισιου της σχεσης rω νικοu LυνταΥμα τος και Δικαιου της Ε.Ε. - Λ. L:χεσεις Τ (Ονικου L:υvταγματος και δ ι καιου της Ι \.Ε...... 4::\ - Β. Το πρωτoγεν~ς Ωικαιο της Ε-Ε.......... 45 - ΙΌ Το παραγωγο ή δεljτερουενες διχαιο της Ε.Ε.............. 47 - Δ. Η <<ιjπεροχ ή» τ ου Κοινοτικου Ω ι καιου της E.13. έναντι του 1 ':θνικου................................ 49 - Ε. ] Τ ειωιx(jίερη σχεση Ι ωνικοι'> Lυvταγματος χαι Δ ιοιχητικοι'> Δι καιου......................................... 50 22
Κεφαλαιο Ε' Μορφη του Πολιτευματος της Ελλαδος Οργανωση και λειτουργια της ΠολιτεΙας. Η Διοικητιχη λειτουργια Α. Μορφη του Πολιτευματος... 60 Β. Οργανωση και λειτουργια της Πολιτειας... 60 Γ. Η Διοικητικη λειτουργια... 63 Δ. Η Διοικητικη λειτουργια: Οργανωση της διοικησης του κρατους.. 64 Ε. ΠροηγηΘεισες ρυθμισεις (ενδεικτικως)......... 68 Κεφαλαιο Στ' Η διοικητικη οργανωση του Ελληνιχου κρατους Η Δημόσια Διοικηση _ Α. Γενιχη προσέγγιση: η διακριση των εξουσιών.............. - Β. Η οργανιχη έννοια της Δημασιας Διοικησης.... - Γ. Η διοικητικη οργανωση της Δημσσιας Διοικησης..... α. Τα συστηματα..... β. Οι Δημσσιες Υπηρεσιες...... γ. Τα Διοιχητικα Όργανα.......... δ. Η τρέχουσα οργανωση της δloικησης του Κρατους... αα. Εισαγωγη... ββ. Η οργανωση της Κεντρικης Διοιχησης..... γγ. Η οργανωση της Κρατικης Περιφερειακης Διοικησης..... δδ. Οι νέες διοικητιχές ρυομισεις: Οι Αποχεντρωμένες Διοικησεις του Ν. 3852/2010'.... 100 76 77 78 78 80 81 82 82 83 85 Κεφαλαιο Ζ' Μέθοδοι οργανωσης του κρατους παρεμφερεις προς τις ιδιωτικές επιχειρησεις. Θεσμικσ πλαισιο Δημοσιων Επιχειρησεων χαι Οργανισμών Α. ΜέΘοδοι οργανωσης του κρατους παρεμφερεις προς τις ιδιωτικές επιχειρησεις... 106 1. Εμφανιση και εξέλιξη του θεσμοι) των Δημοσιων Επιχειρησεων. 106 2. Ί<:ννοια της Δημσσιας Επιχειρησης......... 107 3. Ειδικωτεροι λαγοι ιδρυσης Δημοσίων Επιχειρησεων... 119 4. Είδη Δημοσίων Επιχειρησεων...................................... 119 5. Παρουσα κατ ασταση των Δημοσιων Επιχειρησεων...... 122 Β. Θεσμιχσ πλαίσιο Δημοσιων Επιχειρησεων χαι Οργανισμων... 122 1. Σuσταση... 122
2. Διαρχεια, μετατρ()ίιη, συυχωνευση και χαταρυηση Δημοσίων EntXElQijUEWV και ()ρυανισμω ν............... 134 α. Διαρχεια......................... '" 1Ί4 β. ί\ιετατ(!οπη.................................... 135 Υ LυΥχωνωση.......................................................... 136 δ. ΚαταρΥηση....................................................... 136 Κεφαλαιο Ι -Τ' 11 ΟΡΥανωση της Δημι'Jσιας Διοίκηση ς αλλων Ι<ρατων Μελων της Ε.Ε. 1. Γαλλία................... 139 2. ι ταλία............... 145 Κεφαλαιο Θ' I-l ΟΡΥανωση της τοπιχης Λυτοδιοίκηση ς Λ' και Β' βαομου στην 1iλλαδα. Οι ρυθμίσ εις, κριτικη αποτίμηση - Λ. Οι πρωτες ρυομίσεις.......... 153 - Β. LΙJνταΥματιχες ρυθμίσεις. Νομ οθετικες ρυο μίσας............. 154 - Γ. Λ' βαομ()ς τοπ ικης Λυτοδιοίκη σης: βασικα στοιχεία.......... 154 α. α. J 'ενικ η προσευυι ση.......... "... 154 β.β. I \νδsικτικες επί με ρους αλλες ρυθμίσεις........... 157 Υ Υ Ί Όπικα Lυμβοuλια Π Ρ(Jληψης της ΠαραβατικΟτητας....... '" 1 <i1 - Δ. Οι νέες ρυομίσεις του Ν. 3852/2010......... 162 - Ι \ισαυωγικη προσεγγιση................................................. 162 α.α. Οι νέες ΔιοικητιΧές ΝΙ οναδες..................................... 163 β. β. Οι Δημοι................................. 164 - f \. Β'βαΟμ()ς τοπικης Λυτοδιοίκηση ς : τα προίόχυσαντα.......... 161\ - Λ.Λ. 1 'ενικη προσεγγιση... 168-13.13. Οι προϊσχυσασες ρυομίσα ς............. 172 - LT. Β'βαΟμCJς τοπικ ης Λυτοδιοί κησης: τα ισχυοντα: Ν. 3852/2010: Νέα ΛΡΧΙΤΕκτονικη της Λυτοδιοίκησης και της ΛΠΟΚΕντρωμενης Δ ιοίχησης, Πρόγραμμα Κ ΛΛΛ II ΡΑΤΗΣ.................. 175 α. Γενικη προσεγγιση: η υφη του νέου εγχειρηματος... '" 175 β. ι<ριτικη αποτ ίμηση του προγράμματος ΚΑΛΛ ΤΚΡΛΤΗ Σ... 188 Κεφάλαιο l' r 1 οργάνωση της τοπικης Λυτοδιοίκησης άλλων Κρατων ΜΕλων της Ε.Ε. ι\. Λυστρία.................... 190 Β. ΒελΥΙΟ....................... 194 24
ΙΌ Δανια.......,...,.......,.,.,',...,....... Δ. ΕσΟονια.................. Ε. Ηνωμένο Βασιλειο,................,... "...... ΣΤ. 1ταλια.... Ζ. K.ιJπρoς...,.... "...,.......,.... Ι-Ι Ilολωνια...,...,................... "..," "., ".,',..,",... 199 201 203 209 214 215 Κεφάλαιο 1Α' Διεθνη )(ειμενα περι τοπικης Αυτοδιοικησης ενσωματωοεντα στην Ελληνικη Νομοθεσια Α. Ο Ευρωπα'ί)(ος χάρτης της τοπικης Αυτονομιας................ 218 Β. Κειμενο της Διάσ)(εψης του Kong...,.... 228 Κεφάλαιο ΙΒ' Η ιεραρχια των κανονων Δικαιου Η δημοσιοτητα των καν()νων Δικαιου Α. Η ιεραρχια των κανονων δικαιου......... 218 Β. Η δημοσιοτητα των )(ανονων δικαιου... 231 Κεφάλαιο Il" Θεμελιωδεις αρχες διεπουσες την δράση της Δημοσιας Διοικησης α. 1 'ενικη προσέγγιση....................................................... 233 β. Λρμοδιοτητα της Δημοσιας Διοι)(ηση ς: δεσ μευση )(αι διακριτικη ευχέρεια........ 235 γ. Λρχη της νομιμοτητας...,...... 235 δ. Αρχη του δημοσιου συμφέροντος... 237 ε. Λρχη προστασιας των Διοικουμενων................................... 238 Κεφάλαιο 1Δ' Διοικητικες πράςεις. Ιεραρχικος έλεγχος. Αιτηση ΟεραπεΙας. Ιεραρχικη προσφυγη Λ. Γε νι)(η προσέγγιση................................................... 240 Β. Το Συνταγματικο έρεισμα της εκδοσης διοικητικων πράςεων...... 241 Γ. ΚατηγορΙες διοικητι)(ων πράςεων...... 241 Δ. Άλλες κατηγοριες διοι)(ητικων πράςεων...... 242 Ε. Οι ρυθμισεις του Ν. 2680/1999... 242 ΣΤ. Ιεραρχικο ς έλεγχος επι πράςεων υποδεέστερων Λρχων......," 245 Ζ. ΑΙτηση θεραπειας. Ιεραρχικη προσφυγη............ 245 25
Κ Εφάλαιο ΤΕ ' κωδιχας Διοι χητ ι χης Διαδιχασιας Τ Ένιχ η προσεγγιση.................................. 247 Κεφαλαιο ΙΣΤ Λστι χη ΕυΟι'.ινη του κρατους για παρανομες πρ αςεις των ()ργανων του 1 Ένιχ η προσεγγισ η.......................................................... 250 ΚΕ φαλαιο ι '7.' Οι Λν Εζάρτητες ι\ρχες Ι 'ενικη προσεγγιση....................................... 253 Κεφάλαιο Ι Η' Η αρχη τη ς διαφανειας στην δραση της Δημοσιας Διοιχησης χαι το Π ρ<'ηιραμμ α «ΔΤΑΥ1Ί.\lι\» Γ ε νιχη προσεγγιση.......................................................... 258 Κ εφά λ αιο ΙΘ' ()ι υποχρεωσας της Ρ,λληνιχη ς Δ ημόσιας Δ ιοικησης εναντι του Οιχαιου και των Οργανων της Γ\. Γό. Γι:νιχ η προσεγγιση... 265 ωπι\ιolί)ι\φiλ Λ. Ι \λληνικη................ 271 Β. Ξ ενογλωσσ η............................. 273 26