Βυζαντινές Σπουδές- Instrumenta Studiorum Εκδόσεις κειμένων 1. Corpus Byzantinae Historiae, τόμοι 41 (μεταξύ των ετών1648 και 1711) και ο 42ος το 1819. Γνωστό ως Corpus των Παρισίων ή ως Βυζαντίς του Λούβρου. Επανέκδοση στη Βενετία (1729-1733). 2. Corpus Scriptorum Historiae Byzantinae, γνωστό ως Corpus της Βόννης, τόμοι 50 (μεταξύ των ετών 1828 και 1897) υπό την επίδραση του κλασικισμού. 3. Corpus Fontium Historiae Byzantinae, με επιμέρους σειρές (series Berolinensis, Washingtonensis, Bruxellensis, Italica, Vindobonensis, Thessalonicensis, Athenensis, Parisiensis κ.α.). Έκδοση πρώτου τόμου το 1967 4. η γερμανική Bibliotheca Scriptorum Graecorum et Romanorum Teubneriana, στη Λειψία από το 1811 και εξής. Περισσότερο φιλολογικά απ ό,τι ιστορικά κείμενα. 5. η γαλλική Sources Chrétiennes 6. ο J. P. Migne εξέδωσε στο Παρίσι την Patrologia cursus completus, Series Graeca, vol. 1-161, Parisiis 1857-1886 (συντομογράφηση: PG)., η οποία ανατυπώθηκε το 1955 από την Αποστολική διακονία της Εκκλησίας της Ελλάδος με τον τίτλο Βιβλιοθήκη Ελλήνων Πατέρων Εκκλησιαστικών Συγγραφέων (συντομογράφηση: ΒΕΠΕΣ). Περιλαμβάνει έργα χριστιανών πατέρων και εκκλησιαστικών συγγραφέων που έγραψαν στα Ελληνικά. Το κείμενο είναι δίστηλο (λατινικό-ελληνικό στις άρτιες σελίδες και ελληνικό-λατινικό στις περιττές), δείτε έναν τόμο της Πατρολογίας σε pdf στο eclass. 7. O ίδιος εξέδωσε και την Patrologia cursus completus, Series Latina (συντομογράφηση: PL), η οποία περιλαμβάνει έργα χριστιανών πατέρων και εκκλησιαστικών συγγραφέων που έγραψαν στα Λατινικά (221 τόμους). 8. Το Corpus Christianorum: Series graeca (1977 μέχρι σήμερα, συμπληρώνει και ενημερώνει την PG) 9. Το 6 τομο Clavis Patrum Graecorum περιέχει κατάλογο των εκδόσεων των πατερικών κειμένων (μέχρι τον 8 ο αι.)που είναι γραμμένα σε ελληνική γλώσσα (εκδ.: Maurice Geerard) 1
10. Το Corpus Christianorum: Series latina (1953 μέχρι σήμερα, συμπληρώνει και ενημερώνει την PL) 11. Το Clavis Patrum Latinorum για τα κείμενα που είναι σε λατινική γλώσσα 12. Η Patrologia Orientalis. από το 1907, με αραβικές, συριακές κ.ά. πηγές (εκδότες άλλοι, όχι ο Migne). Αγιολογία 1. Ο Ιησουίτης μοναχός Jean Bolland ίδρυσε την Société des Bollandistes με τους συνεργάτες του God. Heuskens και Dan. Papebrock άρχισαν το 1643 στην Αμβέρσα την έκδοση της μνημειώδους σειράς Acta Sanctorum (συντομογράφηση: AASS), η οποία περιλαμβάνει κριτική έκδοση όλων των αγιολογικών κειμένων του έτους. Τα κείμενα παρατίθενται κατατασσόμενα κατά τις ημέρες του μήνα, αρχής γενομένης από τον Σεπτέμβριο, πρώτο μήνα του εκκλησιαστικού έτους. Ιδιαίτερη μνεία γίνεται για το Συναξάριο της Εκκλησίας της Κων/λεως, το οποίο εξεδόθη από τον πατέρα H. Delehaye ως αυτοτελής εισαγωγικός τόμος που προτάχθηκε των Acta Sanctorum Novembris :H. Delehaye, Synaxarium Ecclesiae Constantinopolitanae e codice Sirmondiano nunc Berolinensis adjectis synaxariis selectis (Propylaeum ad Acta Sanctorum Novembris), Bruxellis, 1902. Ομοίως το Συναξάριο της εκκλησίας της Ρώμης εξεδόθη από τον Delehaye ως αυτοτελής εισαγωγικός τόμος που προτάχθηκε των Acta Sanctorum Decembris: H. Delehaye, P. Peeters, M. Coens, B. de Gaiffier, P. Grosjean, Fr. Halkin, Martyrologium Romanum ad formam editionis typicae scholiis historicis instructum (Propylaeum ad Acta Sanctorum Decembris), Βρυξέλλες 1940. Ο δεύτερος τόμος των Acta Sanctorum Novembris αποτελεί το Martyrologium Hieronimianum. 2. Εκτός από τα Acta Sanctorum οι Βολλανδιστές εξέδωσαν το 1882 (και μέχρι σήμερα) το περιοδικό Analecta Bollandiana και τo 1886 μία ακόμη σειρά αυτοτελών επιστημονικών δημοσιευμάτων με τίτλο Subsidia Hagiographica 3. Στη σειρά Subsidia Hagiographica ο Βολλανδιστής πατήρ Fr. Halkin εξέδωσε το 1963 σε 3 τόμους την Bibliotheca Hagiographica Graeca (συντομογράφηση: BHG 3 ). Προσθήκες σ αυτή έκανε τo 1969 με το Συμπλήρωμα (Auctarium Bibliothecae Hagiographicae Graecae) και το 1984 με το Νέο Συμπλήρωμα (Novum Auctarium Bibliothecae Hagiographicae Graecae) 2
Δείτε έναν τόμο της BHG 3 στο eclass. Περιοδικά 1. Analecta Bollandiana, Revue critique d hagiographie 2. Το περιοδικό Échos d Orient εξελίχθηκε σε Études Byzantines και ακολούθως σε Revue des Études Byzantines (συντομογράφηση : RÉB). Revue des Études Byzantines: Ίδρυση στο Βουκουρέστι το 1943. Από το 1949 και εξής εκδίδεται στο Παρίσι. 3. Studi Bizantini e Neoellenici: Ίδρυση στη Ρώμη το 1924 σπό τον H. G. H. Mercati. Από το 1964 νέα σειρά με τίτλο: Rivista di Studi Bizantini e Neoellenici. Βραχυγραφία RSBN 4. Jahrbuch der Österreichischen Byzantinistik: Ίδρυση από τον H. Hunger στη Βιέννη το 1951. Βραχυγραφία JÖB. 5. Byzantion, Revue Internationale des Études ByzantinesByzantion : Ίδρυση στις Βρυξέλλες από τον H. Grégoire το 1925. Βραχυγραφία Byz 6. Byzantinoslavica: Ίδρυση στην Πράγα το 1929. 7. Byzantinische Zeitschrift (συντομογράφηση: BZ). Ιδρύθηκε από τον Karl Krumbacher στο Μόναχο το 1892. Πολύτιμο για τη βιβλιογραφία που παρέχει, ταξινομημένη κατά επιστημονικό κλάδο. 8. Byzantinisch-Neugriechische Jahrbücher: Ίδρυση από Νικόλαο Βέη στο Βερολίνο το 1920. Τελευταία έκδοση ο τόμος 26 (1971-74), στην Αθήνα. Βραχυγραφία B-N. J. 9. Bolletino della Badia Greca di Grottaferrata, Grottaferrata (εκδίδεται από την ελληνόρρυθμη μονή της Grottaferrata) 10. Dumbarton Oaks Papers: Ίδρυση από το Dumbarton Oaks Center στην Washington το 1941. Βραχυγραφία DOP 11. Greek, Roman and Byzantine Studies: Ίδρυση στο Cambridge Massachusetts το 1958. Βραχυγραφία GRBS 12. Byzantinobulgarica: Ίδρυση στη Σόφια το 1952 υπό τη διεύθυνση του G. Ostrogorsky 13. Byzantinische Forschungen: Ίδρυση στο Άμστερνταμ το 1966. 3
14. Byzantine Studies / Études Byzantines: Ίδρυση από το California State University το 1974. 15. Byzantine and Modern Greek Studies: Ίδρυση από τον D. Nicol το 1975 στο King s College του Λονδίνου. Από το 1984 εκδίδεται από το Centre for Byzantine, Ottoman and Modern Greek Studies στο Πανεπιστήμιο του Birmingham. Βραχυγραφία BMGS 16. Vizantiskij Vremennik = Βυζαντινά Χρονικά: Ίδρυση από τον G. Vasilievskij στην Αγία Πετρούπολη το 1894. Διακοπή το 1925. Νέα σειρά στη Μόσχα. Βραχυγραφία VV 17. Δελτίον τῆς Ἱστορικῆς καὶ Ἐθνολογικῆς Ἑταιρείας τῆς Ἑλλάδος: Ίδρυση το 1883. Γενικό όργανο ιστορικών σπουδών. Βραχυγραφία ΔΙΕΕΕ 18. Ἐπετηρὶς Ἑταιρείας Βυζαντινῶν Σπουδῶν: Ίδρυση το 1924 από την Εταιρεία Βυζαντινών Σπουδών. Βραχυγραφία ΕΕΒΣ. 19. Ἐπετηρὶς τοῦ Μεσαιωνικοῦ Ἀρχείου τῆς Ἀκαδημίας Ἀθηνῶν: Ίδρυση από το Μεσαιωνικό Αρχείο της Ακαδημίας το 1939. Από το 1964 και εξής εκδίδεται υπό τον τίτλο Μεσαιωνικά και Νέα Ελληνικά 20. Σύμμεικτα: Ίδρυση περιοδική σειράς από το Κέντρο (σήμερα Ινστιτούτο) Βυζαντινών Ερευνών του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών το 1966. Σήμερα νέα ονομασία Βυζαντινά Σύμμεικτα (Υπάρχουν όλοι οι τόμοι στο διαδίκτυο www.byzsym.org 21. Βυζαντινά: Ίδρυση από το Κέντρο Βυζαντινών Ερευνών της Φιλοσοφικής Σχολής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης το 1969. 22. Δίπτυχα: Ίδρυση από την Εταιρεία Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Μελετών το 1979. 23. Βυζαντιακά: Ίδρυση από την Ιστορική Εταιρεία το 1981 με έδρα τη Θεσσαλονίκη 24. Βυζαντινός Δόμος: Ίδρυση το 1987 25. Ἑῷα καὶ Ἑσπέρια: Ίδρυση από την Εταιρεία Έρευνας των Σχέσεων του Μεσαιωνικού και Νέου Ελληνισμού με τη Δύση το 1993 Σειρές 4
Subsidia Hagiographica Studi e Testi. Ο Chr. Baur εξέδωσε το 1955 σε 2 τόμους τα Initia Patrum Graecorum, στη σειρά Studi e Testi, n. 180-181. Παραθέτει αλφαβητικά τα εδάφια με τα οποία αρχίζουν (incipit) πατερικά, ποιητικά και άλλα βυζαντινά κείμενα. Η Enrica Follieri στο 5τομο Initia hymnorum Ecclesiae graecae, επίσης στη σειρά Studi e Testi, n. 211-215bis παραθέτει αλφαβητικά τα εδάφια με τα οποία αρχίζουν (incipit) τα υμνογραφικά βυζαντινά κείμενα (εκδεδομένα-ανέκδοτα) Thesaurus Linguae Graecae (TLG) Το Thesaurus Linguae Graecae (TLG) είναι ένα ερευνητικό κέντρο στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια, Irvine. Ιδρύθηκε το 1972 από την Marianne McDonald (καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια, Σαν Ντιέγκο), με στόχο να δημιουργηθεί μια ολοκληρωμένη ψηφιακή βάση (η οποία επίσης αποκαλείται Thesaurus Linguae Graecae, TLG) για όλα τα ελληνικά κείμενα. ΓΡΑΜΜΑΤΟΛΟΓΙΕΣ 1. Karl Krumbacher, Geschichte der byzantinischen Literatur, I-III, München 1981, 2 1897 [ελλ. μτφρ. Γ. Σωτηριάδης, ἐν Ἀθήναις 1897-1900] 2. Gyula Moravcsik, Byzantinoturcica, I, Die byzantinischen Quellen der Geschischte der Türkvölker, II, Sprachreste der Türkvöolker in den byzantinischen Quellen, Budapest 1941-43, 2 Berlin 1958 3. Maria Elisabetta Colonna, Gli storici Bizantini dal IV al XV secolo, I, Storici profani, Napoli 1956 4. Ιωάννης Καραγιαννόπουλος, Πηγαὶ τῆς βυζαντινῆς ἱστορίας, Θεσσαλονίκη 1970 (με πολλές ανατυπώσεις) 5. Herber Hunger, Die hochsprachliche profane Literatur der Byzantiner, I-II, München 1978 [ελλ. μετάφρ., Bυζαντινή Λογοτεχνία. τ. Α -Γ, Mορφωτικό Ίδρυμα Eθνικής Tραπέζης, Aθήνα 1987-1997 6. J. Karayannopoulos-G. Weiss, Quellenkunde zur Geschichte von Byzanz, I-II, Wiesbaden 1982 7. Aπ. Kαρπόζηλος, Bυζαντινοί Iστορικοί και χρονογράφοι, 3 τόμοι, Aθήνα 1997, 2002, 2009. 5