5.3 Ισχύοντα κίνητρα ενίσχυσης της Οικονομικής & Περιφερειακής Ανάπτυξης στην Ελλάδα 5.3.1 Ο αναπτυξιακός Ν. 3299/04 5.3.2 Ο πρόσφατος αναπτυξιακός Ν.3908/11, όπως τροπ/θηκε 5.3.3 Ο νέος αναπτυξιακός N. 4399/16 1
1) Καινοτομίες. Ο νέος νόμος υπόσχεται τις εξής «καινοτομίες»: Πλαφόν στο ύψος της ενίσχυσης ενός σχεδίου για να επιτευχθεί διασπορά των ωφελούμενων από τις κρατικές ενισχύσεις. Ειδικές Κατηγορίες Ενίσχυσης: α) με βάση τις επιδόσεις εξωστρέφεια, καινοτομία, συγχωνεύσεις, αύξηση απασχόλησης, ενισχύει κατά προτεραιότητα δύο κλάδους (Τεχνολογίας, Πληροφορικής, Επικοινωνίας - αγροτοδιατροφικό σύμπλεγμα) β) με βάση την περιοχή «λιγότερο ευνοημένες περιοχές», ΒIΠE/Ζώνες Καινοτομίας & περιοχές με αυξημένες μεταναστευτικές ροές, δίδονται αυξημένες κεφαλαιακές ενισχύσεις. 2
Νέα χρηματοδοτικά εργαλεία (Funds), δάνεια & κεφαλαιακές συμμετοχές. Ενισχύει τις φοροαπαλλαγές (45% συνόλου ενισχύσεων), καθώς μέσω αυτών ενισχύεται πλέον και κυρίως η απόδοση και όχι όπως ίσχυε μέχρι σήμερα (95% των επενδύσεων προγενέστερων νόμων έκαναν χρήση τα κίνητρα ενισχύσεων της επιχορήγησης). Προκειμένου οι ενισχύσεις της φοροαπαλλαγής να είναι ισοδύναμες με τις ενισχύσεις της επιχορήγησης. τα ποσά των επιχορηγήσεων ορίζονται στο 70% του ανώτερου επιτρεπόμενου ποσοστού του ΧΠΕ (μπαίνει εκ νέου κόφτης ή αντικίνητρο στην επιμονή των επενδυτών να επιλέγουν κυρίως επιχορήγηση και όχι κάποια άλλη μορφή κινήτρων). 3
Απλοποίηση των διαδικασιών (μείωση γραφειοκρατίας-ταχύτερη εξυπηρέτηση των επενδυτών & ταυτόχρονη εξασφάλιση του δημόσιου συμφέροντος). Εισάγει διαδικασίες αξιολόγησης της νομοθεσίας τόσο κατά τη διάρκεια όσο και εκ των υστέρων που θα επιτρέψουν διορθωτικές κινήσεις. Έμφαση στην μείωση περιφερειακών ανισοτήτων και κυρίως την υποβοήθηση της αντιμετώπισης του ανταγωνισμού από γειτονικές χώρες χαμηλού κόστους. Στοχεύει στην ενθάρρυνση επενδύσεων και από το εξωτερικό. εξειδικεύεται σε επιμέρους οκτώ καθεστώτα ενίσχυσης, διαφορετικής το καθένα στόχευσης. 4
2) Σκοπός του νέου νόμου (άρθρο 1): προώθηση ισόρροπης ανάπτυξης με σεβασμό στο περιβάλλον & υποστήριξη λιγότερο ευνοημένων περιοχών, αύξηση της απασχόλησης, βελτίωση συνεργασίας & αύξηση μεγέθους των επιχειρήσεων, τεχνολογική αναβάθμιση, διαμόρφωση νέας εξωστρεφούς εθνικής ταυτότητας, βελτίωση ανταγωνιστικότητας σε τομείς υψηλής προστιθέμενης αξίας & έντασης γνώσης, 5
μετακίνηση στην αλυσίδα παραγωγής της αξίας για παραγωγή πιο σύνθετων προϊόντων, εξοικονόμηση φυσικών πόρων στην προοπτική μιας κυκλικής οικονομίας, προσφορά καλύτερων υπηρεσιών, προσέλκυση ξένων άμεσων επενδύσεων εξασφάλιση καλύτερης θέσης της χώρας στο Διεθνή Καταμερισμό Εργασίας. Η επίτευξη των στόχων αυτών επιδιώκεται με τις διαφοροποιούμενες ενισχύσεις των καθεστώτων που προβλέπονται στο νόμο αυτό. 6
3) Όροι και προϋποθέσεις ενίσχυσης Γενικοί κανόνες χορήγησης των ενισχύσεων (άρθρο 4) 1. Ενιαίο Επενδυτικό Σχέδιο 2. Κανόνες Σώρευσης α. Επενδυτικά σχέδια δεν επιτρέπεται να υπαχθούν σε άλλο καθεστώς κρατικών ενισχύσεων ή καθεστώς «ήσσονος σημασίας» (de minimis). β. Για να εξακριβωθεί η τήρηση των ορίων στις μέγιστες εντάσεις ενίσχυσης και στα μέγιστα ποσά ενίσχυσης που προβλέπονται στο Γ.Α.Κ., λαμβάνεται υπόψη το συνολικό ποσό των ενισχύσεων που χορηγούνται κατά περίπτωση στο σχέδιο και στην επιχείρηση. 7
3. Αρχή «Deggendorf». Δεν μπορούν να υπαχθούν σχέδια φορέων για τους οποίους εκκρεμεί διαδικασία ανάκτησης ενισχύσεων. 4. Χαρακτήρας Κινήτρου. Οι ενισχύσεις λειτουργούν ως κίνητρο, για την περαιτέρω ανάπτυξη δραστηριοτήτων ή έργων και δεν παρέχονται για δραστηριότητες, τις οποίες θα ανέπτυσσε ο δικαιούχος, ακόμη και αν δεν του είχε χορηγηθεί η ενίσχυση. Έναρξη των εργασιών (έναρξη κατασκευαστικών εργασιών, δεσμευτική ανάληψη υποχρέωσης παραγγελίας εξοπλισμού ή άλλη ανάληψη υποχρέωσης που καθιστά μη αναστρέψιμη την επένδυση). Αγορά γης & προπαρασκευαστικές εργασίες, όπως η λήψη αδειών και η εκπόνηση μελετών σκοπιμότητας, δεν θεωρούνται έναρξη των εργασιών. 8
Η έναρξη εργασιών του επενδυτικού σχεδίου πριν την υποβολή της αίτησης υπαγωγής έχει ως αποτέλεσμα την απόρριψη της αίτησης για το σύνολο του επενδυτικού σχεδίου. 5. Κανόνας μη διάκρισης & προσβασιμότητας ατόμων με αναπηρία (διασφάλιση των απαραίτητων συνθηκών, ώστε να μη δημιουργούνται διακρίσεις σε βάρος ευπαθών ομάδων). Όροι και προϋποθέσεις υπαγωγής (άρθρο 5) 1. Συμμετοχή φορέα στο κόστος του σχεδίου. Μπορεί να γίνει είτε μέσω ιδίων κεφαλαίων είτε με εξωτερική χρηματοδότηση, με την προϋπόθεση ότι το 25% του συνολικού επενδυτικού κόστους δεν περιέχει καμία κρατική ενίσχυση, δημόσια στήριξη ή παροχή. 9
2. Ελάχιστο ύψος επενδυτικών σχεδίων: α. μεγάλες επιχειρήσεις, 500.000 ευρώ, β. μεσαίες επιχειρήσεις, συνεταιρισμούς & επιχειρηματικές συστάδες (cluster), 250.000 ευρώ, γ. μικρές επιχειρήσεις, 150.000 ευρώ, δ. πολύ μικρές επιχειρήσεις, 100.000 ευρώ, ε. Κοινωνικές Συνεταιριστικές Επιχειρήσεις, Αγροτικούς Συνεταιρισμούς, Ομάδες Παραγωγών και Αγροτικές Εταιρικές Συμπράξεις 50.000 ευρώ. 10
3. Περιεχόμενο επενδυτικού σχεδίου. Πρέπει να πληροί μία από τις ακόλουθες προϋποθέσεις: α. δημιουργία νέας μονάδας, β. επέκταση δυναμικότητας υφιστάμενης μονάδας, γ. διαφοροποίηση της παραγωγής μιας μονάδας σε προϊόντα ή υπηρεσίες που δεν έχουν παραχθεί ποτέ σε αυτήν (επιλέξιμες δαπάνες > 200% της λογιστικής αξίας του ενεργητικού που χρησιμοποιούνται εκ νέου), δ. θεμελιώδη αλλαγή του συνόλου της παραγωγικής διαδικασίας υφιστάμενης μονάδας (επιλέξιμες δαπάνες > αποσβέσεις κατά τη διάρκεια των τριών προηγούμενων ετών των στοιχείων ενεργητικού που συνδέονται με τη δραστηριότητα), 11
ε. απόκτηση του συνόλου στοιχείων ενεργητικού, που ανήκουν σε επιχείρηση που έχει κλείσει & αγοράζεται από επενδυτή που δεν σχετίζεται με τον πωλητή και αποκλείει την απλή εξαγορά των μετοχών μιας επιχείρησης. 4) Ενισχυόμενες επενδύσεις/φορείς επενδυτικών σχεδίων/ επιλέξιμες δαπάνες Δικαιούχοι υπαγόμενων επενδυτικών σχεδίων (άρθρο 6) 1.Δικαιούχοι των ενισχύσεων είναι οι επιχειρήσεις που είναι εγκατεστημένες ή έχουν υποκατάστημα στην ελληνική επικράτεια & έχουν μία από τις παρακάτω μορφές: α. ατομική επιχείρηση, 12
β. εμπορική εταιρεία, γ. συνεταιρισμός, δ. Κοινωνικές Συνεταιριστικές Επιχειρήσεις, Αγροτικοί Συνεταιρισμοί, Ομάδες Παραγωγών, Αγροτικές Εταιρικές Συμπράξεις, ε. υπό ίδρυση ή υπό συγχώνευση εταιρείες, με την υποχρέωση να έχουν ολοκληρώσει τις διαδικασίες δημοσιότητας πριν την έναρξη εργασιών της επένδυσης, στ. επιχειρήσεις που λειτουργούν με τη μορφή κοινοπραξίας με την προϋπόθεση καταχώρισής τους στο ΓΕΜΗ, ζ. δημόσιες & δημοτικές επιχειρήσεις και θυγατρικές τους, εφόσον: δεν τους έχει ανατεθεί η εξυπηρέτηση δημόσιου σκοπού, 13
δεν έχει ανατεθεί από το κράτος αποκλειστικά σε αυτούς η προσφορά υπηρεσιών, δεν επιχορηγείται η λειτουργία τους με δημόσιους πόρους για το διάστημα τήρησης των μακροχρόνιων υποχρεώσεων. 2. Οι επιχειρήσεις, που το επιλέξιμο ύψος επένδυσης >500.000 ευρώ, υποχρεούνται να έχουν νομική μορφή εμπορικής εταιρίας ή συνεταιρισμού πριν την έναρξη εργασιών του σχεδίου. 3. Δεν θεωρούνται δικαιούχοι & εξαιρούνται από τις ενισχύσεις: α) οι προβληματικές επιχειρήσεις. β) επιχειρήσεις, οι οποίες έχουν προβεί σε παύση της δραστηριότητας κατά τη 2ετία πριν από την αίτηση για περιφερειακή επενδυτική ενίσχυση 14
ή σκοπεύουν σε παύση εντός 2 ετών μετά την ολοκλήρωση της επένδυσης για την οποία έχουν υποβάλει αίτηση ενίσχυσης στη συγκεκριμένη περιοχή. γ) επιχειρήσεις που υλοποιούν σχέδια που πραγματοποιούνται με πρωτοβουλία & λογαριασμό του Δημοσίου, βάσει σχετικής σύμβασης εκτέλεσης έργου, παραχώρησης ή παροχής υπηρεσιών. ΕΠΙΛΕΞΙΜΟΙ ΤΟΜΕΙΣ & ΚΛΑΔΟΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑΣ (άρθρο 7) 01 Φυτική και ζωική παραγωγή, θήρα και συναφείς δραστηριότητες (Αναμένεται σχετική υπουργική απόφαση που θα εξειδικεύει τα είδη των επενδυτικών σχεδίων του συγκεκριμένου τομέα) 02 Δασοκομία και υλοτομία (Αναμένεται σχετική υπουργική απόφαση που θα εξειδικεύει τα είδη των επενδυτικών σχεδίων του συγκεκριμένου τομέα) 15
03 Αλιεία και υδατοκαλλιέργεια (Αναμένεται σχετική υπουργική απόφαση που θα εξειδικεύει τα είδη των επενδυτικών σχεδίων του συγκεκριμένου τομέα) 06-09 ΟΡΥΧΕΙΑ ΚΑΙ ΛΑΤΟΜΕΙΑ 10-33 ΜΕΤΑΠΟΙΗΣΗ (Εξαιρούνται οι τομείς του χάλυβα, των συνθετικών ινών, του άνθρακα και της ναυπηγίας. Επίσης για την πρώτη μεταποίηση γεωργικών προϊόντων διατηρείται η ισχύς της υπ αριθμ. 31054/12-7-2007, όπως τροποποιήθηκε, κοινής υπουργικής απόφασης) 35 Μικροί Υδροηλεκτρικοί Σταθμοί εγκατεστημένος ισχύος μέχρι 15MW. Μονάδες συμπαραγωγής ενέργειας υψηλής απόδοσης από ΑΠΕ. Υβριδικοί σταθμοί ΑΠΕ στα Μη Διασυνδεδεμένα Νησιά με εγκατεστημένη ισχύ συστήματος. αποθήκευσης μέχρι 5MW. Παραγωγή θερμότητας και ψύξης από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Ενεργειακά αποδοτικά συστήματα τηλεθέρμανσης και τηλεψύξης σύμφωνα με τον Ν.4342/2015 (Α 143). Παραγωγή αειφόρων βιοκαυσίμων τα οποία δεν είναι βασιζόμενα σε εδώδιμα φυτά και δεν υπόκεινται σε υποχρέωση εφοδιασμού ή ανάμειξης. Μετατροπή υφιστάμενων μονάδων παραγωγής βιοκαυσίμων βασιζόμενων 16
σε εδώδιμα φυτά σε μονάδες παραγωγής αειφόρων βιοκαυσίμων, τα οποία δεν βασίζονται σε εδώδιμα φυτά και δεν υπόκεινται σε υποχρέωση εφοδιασμού ή ανάμειξης. 37-39 ΠΑΡΟΧΗ ΝΕΡΟΥ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΛΥΜΑΤΩΝ, ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΚΑΙ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΕΞΥΓΙΑΝΣΗΣ 49 ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΚΑΙ ΑΠΟΘΗΚΕΥΣΗ 52.22.11.05 Υπηρεσίες τουριστικών λιμανιών (μαρίνων) 52.22.11.06 Υπηρεσίες λειτουργίας υδατοδρομίων 52.29.19.03 Υπηρεσίες μεταφοράς με διαχείριση της αλυσίδας εφοδιασμού προς τρίτους (logistics) 55 Καταλύματα Ίδρυσης & επέκτασης ξενοδοχειακών μονάδων τουλάχιστον 3 αστέρων Εκσυγχρονισμού ολοκληρωμένης μορφής ξενοδοχειακών μονάδων που ανήκουν ή αναβαθμίζονται σε κατηγορία τουλάχιστον 3 αστέρων, αφού παρέλθει 5ετία από την έναρξη λειτουργίας της μονάδας ή από την ημερομηνία ολοκλήρωσης της επένδυσης εκσυγχρονισμού ολοκληρωμένης μορφής της μονάδας 17
Επέκτασης και εκσυγχρονισμού ολοκληρωμένης μορφής ξενοδοχειακών μονάδων που έχουν διακόψει τη λειτουργία τους, με την προϋπόθεση ότι στο διάστημα διακοπής δεν έχει γίνει αλλαγή χρήσης του κτιρίου και ότι μέσω της επέκτασης ή του εκσυγχρονισμού ολοκληρωμένης μορφής αναβαθμίζονται σε κατηγορίας τουλάχιστον 3 αστέρων. ίδρυσης, επέκτασης και εκσυγχρονισμού ολοκληρωμένης μορφής camping, τα οποία ανήκουν ή αναβαθμίζονται σε κατηγορία τουλάχιστον 3 αστέρων. Ίδρυσης και εκσυγχρονισμού ολοκληρωμένης μορφής ξενοδοχειακών μονάδων εντός χαρακτηρισμένων παραδοσιακών ή διατηρητέων κτιρίων, τα οποία ανήκουν ή αναβαθμίζονται σε κατηγορία τουλάχιστον 2 αστέρων. Σύνθετων τουριστικών καταλυμάτων, όπως ορίζονται στο Ν.4276/2014 (Α 155), εκτός του μέρους αυτών που αφορά κτίρια προς μεταβίβαση ή μακροχρόνια μίσθωση και εγκαταστάσεις και με προϋπόθεση ότι κατατίθενται ως ενιαία επενδυτικά σχέδια στο πλαίσιο των διατάξεων των άρθρων 65 έως 69. 18
Εγκαταστάσεων Ειδικής Τουριστικής Υποδομής (συνεδριακά κέντρα, γήπεδα γκολφ, τουριστικοί λιμένες, χιονοδρ. κέντρα, κλπ.). Εγκαταστάσεων αγροτουρισμού ή οινοτουρισμού, όταν υποβάλλεται επενδυτικό σχέδιο από επιχειρηματικές συστάδες (cluster) Ίδρυσης ξενώνων φιλοξενίας, νέων εφόσον οι δικαιούχοι είναι όσοι αναφέρονται στις περ. γ και δ της παρ. 1 του άρθρου 6. 58 ΕΚΔΟΤΙΚΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ 59 Παραγωγή κινηματογραφικών ταινιών, βίντεο και τηλεοπτικών προγραμμάτων, ηχογραφήσεις και μουσικές εκδόσεις 61 ΤΗΛΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΕΣ 62 Δραστηριότητες προγραμματισμού ηλεκτρονικών υπολογιστών, παροχής συμβουλών και συναφείς δραστηριότητες 63 Δραστηριότητες υπηρεσιών πληροφορίας 74 Άλλες επαγγελματικές, επιστημονικές και τεχνικές δραστηριότητες 86 Επενδυτικά σχέδια τουρισμού υγείας και ιατρικού τουρισμού 87 Επενδυτικά σχέδια δραστηριοτήτων βοήθειας με παροχή καταλύματος 19
τουρισμού υγείας και ιατρικού τουρισμού 91.01.11 Υπηρεσίες βιβλιοθηκών 91.02 Δραστηριότητες Μουσείων 20
Επιλέξιμες δαπάνες περιφερειακών ενισχύσεων (άρθρο 8) 1. Ως επιλέξιμες δαπάνες των επενδυτικών σχεδίων θεωρούνται: α. επενδυτικές δαπάνες σε ενσώματα στοιχεία ενεργητικού, β. επενδυτικές δαπάνες σε άυλα στοιχεία ενεργητικού, γ. το μισθολογικό κόστος των νέων θέσεων εργασίας που δημιουργούνται ως αποτέλεσμα της υλοποίησης του σχεδίου υπολογιζόμενο για περίοδο δύο ετών από τη δημιουργία κάθε θέσης. Το ως άνω μισθολογικό κόστος αποτελεί επιλέξιμη δαπάνη μόνο αυτοτελώς και όχι σε συνδυασμό με τις περιπτώσεις α ή/και β. 21
2. Ως επιλέξιμο κόστος ορίζεται το κόστος των δαπανών, οι οποίες επιτρέπεται να ενισχυθούν βάσει του ενωσιακού και εθνικού δικαίου. Ως ενισχυόμενο κόστος ορίζεται το μέρος των επιλέξιμων δαπανών, το οποίο τελικά ενισχύεται βάσει των ορίων και περιορισμών του νόμου. 3. Οι επιλέξιμες δαπάνες σε ενσώματα στοιχεία ενεργητικού: α. Η κατασκευή, η επέκταση, ο εκσυγχρονισμός κτηριακών εγκαταστάσεων και ειδικών - βοηθητικών εγκαταστάσεων των κτηρίων και οι κατασκευές για τη διασφάλιση της προσβασιμότητας στα άτομα με αναπηρία, καθώς και η διαμόρφωση του περιβάλλοντος χώρου. Οι δαπάνες αυτές αθροιστικά δεν μπορούν να υπερβαίνουν το 45% του συνόλου των επιλέξιμων δαπανών περιφερειακών ενισχύσεων. 22
Ο συντελεστής αυτός διαμορφώνεται στο 60% για επενδύσεις του τουρισμού και στο 70% για επενδύσεις του logistics. Ο ως άνω συντελεστής διαμορφώνεται στο 80% για σχέδια που υλοποιούνται σε διατηρητέα κτήρια. β. Η αγορά του συνόλου των υφιστάμενων παγίων, ή και μέρους των στοιχείων ενεργητικού μιας παραγωγικής μονάδας, προκειμένου για ενισχυόμενη ΜΜΕ, που συνδέονται άμεσα με μια παραγωγική μονάδα, εφόσον συντρέχουν σωρευτικά οι εξής προϋποθέσεις: η μονάδα αυτή έχει παύσει τη λειτουργία της, η αγορά πραγματοποιείται από το φορέα της επένδυσης που δεν σχετίζεται με τον πωλητή, 23
η σχετική συναλλαγή πραγματοποιείται υπό τους συνήθεις όρους της αγοράς, τα μηχανήματα & ο λοιπός εξοπλισμός δεν μπορούν να είναι παλαιότερα των εφτά ετών από την ημερομηνία πρώτης κτήσης τους. Σε περίπτωση κατά την οποία στοιχεία ενεργητικού έχουν στο παρελθόν επιχορηγηθεί ή επιδοτηθεί, εξαιρούνται από τις επιλέξιμες δαπάνες του υποβαλλομένου επενδυτικού σχεδίου. γ. Η αγορά & εγκατάσταση καινούργιων σύγχρονων μηχανημάτων & λοιπού εξοπλισμού, συμπεριλαμβανομένων των τεχνικών εγκαταστάσεων & των μεταφορικών μέσων που κινούνται εντός του χώρου της μονάδας. 24
δ. Τα μισθώματα της χρηματοδοτικής μίσθωσης καινούργιων σύγχρονων μηχανημάτων και λοιπού εξοπλισμού του οποίου αποκτάται η χρήση, και με τον όρο ότι στη σύμβαση προβλέπεται ότι ο εξοπλισμός θα περιέλθει στην κυριότητα του μισθωτή κατά τη λήξη της. ε. Οι δαπάνες εκσυγχρονισμού ειδικών εγκαταστάσεων (που δεν αφορούν σε κτήρια) και μηχανολογικών εγκαταστάσεων. 4. Οι επιλέξιμες δαπάνες σε άυλα στοιχεία ενεργητικού: α. μεταφορά τεχνολογίας μέσω της αγοράς δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας, αδειών εκμετάλλευσης, ευρεσιτεχνιών, τεχνογνωσίας & μη κατοχυρωμένων τεχνικών γνώσεων, 25
β. συστήματα διασφάλισης & ελέγχου ποιότητας, πιστοποιήσεων, προμήθειας & εγκ/σης λογισμικού - συστημάτων οργάνωσης της επιχ/σης. Οι ως άνω δαπάνες πρέπει να πληρούν σωρευτικά τις εξής προϋποθέσεις: να χρησιμοποιούνται αποκλειστικά στην επιχείρηση που λαμβάνει την ενίσχυση και να παραμένουν συνδεδεμένες με το έργο για τουλάχιστον 5 έτη ή 3 έτη στην περίπτωση των ΜΜΕ, να περιλαμβάνονται στα αποσβεστέα στοιχεία ενεργητικού, να αγοράζονται, σύμφωνα με τους όρους της αγοράς από τρίτους που δεν έχουν σχέση με τον αγοραστή. 26
Για τις μεγάλες επιχειρήσεις, οι επιλέξιμες δαπάνες για άυλα στοιχεία < του 50% του συνόλου των επιλέξιμων δαπανών περιφερειακών ενισχύσεων, για τις ΜΜΕ το ανώτατο ποσοστό διαμορφώνεται στο 75%. 5. Στην περίπτωση που οι επιλέξιμες δαπάνες υπολογίζονται με βάση το μισθολογικό κόστος των νέων θέσεων εργασίας που προκύπτουν από την επένδυση, πρέπει να πληρούνται σωρευτικά οι ακόλουθες προϋποθέσεις: α. το επενδυτικό έργο συνεπάγεται καθαρή αύξηση του αριθμού των εργαζομένων σε ΕΜΕ, σε σύγκριση με τις ΕΜΕ του προηγούμενου 12μήνου από την ημερομηνία υποβολής της αίτησης υπαγωγής, 27
β. η πλήρωση όλων των θέσεων εργασίας πραγματοποιείται εντός 3 ετών από την ημερομηνία ολοκλήρωσης & έναρξης παραγωγικής λειτουργίας της επένδυσης, γ. κάθε θέση εργασίας που δημιουργείται μέσω της επένδυσης, διατηρείται στη συγκεκριμένη περιοχή για περίοδο τουλάχιστον 5 ετών για μεγάλες & μεσαίες επιχειρήσεις και 3 ετών για μικρές επιχειρήσεις, από την ημερομηνία πρώτης πλήρωσής της. 6. Δεν ενισχύονται οι εξής δαπάνες: α. λειτουργικά έξοδα της επένδυσης, β. αγορά επιβατικών αυτοκινήτων έως έξι θέσεων, γ. αγορά επίπλων & σκευών γραφείου, εκτός αν αποτελούν μέρος του ξενοδοχειακού εξοπλισμού, 28
δ. αγορά οικοπέδων, γηπέδων και αγροτεμαχίων. ε. εισφορά στο εταιρικό κεφάλαιο της αξίας μηχανημάτων και λοιπών παγίων στοιχείων, στ. ανέγερση ή επέκταση κτιριακών εγκαταστάσεων επί γηπέδου που δεν ανήκει κατά κυριότητα στο φορέα της επένδυσης, εκτός εάν έχει παραχωρηθεί από Δημόσιο ή φορέα του ευρύτερου δημόσιου τομέα ή έχει μισθωθεί για 15 χρόνια από την ημερομηνία της απόφασης υπαγωγής και έχει νομίμως μεταγραφεί. Επιλέξιμες δαπάνες εκτός περιφερειακών ενισχύσεων (άρθρο 9) 1. Επενδυτικές δαπάνες για συμβουλευτικές υπηρεσίες σε ΜΜΕ. Οι δαπάνες αυτές αφορούν σε μελέτες & αμοιβές συμβούλων για σχέδια νέων μικρών /& μεσαίων επιχ/σεων και δεν αποτελούν αντικείμενο 29
συνεχούς ή περιοδικής δραστηριότητας, ούτε να συνδέονται με τις συνήθεις λειτουργικές δαπάνες της επιχείρησης. Σημείωση: Ενισχύονται μέχρι 5% επί του κόστους περιφερειακών ενισχύσεων και έως 50.000 ευρώ, με ποσοστό ενίσχυσης 50%. 2. Δαπάνες εκκίνησης για τις υπό ίδρυση μικρές & πολύ μικρές επιχ/σεις. Σημείωση: Ενισχύονται μέχρι 100.000 ευρώ ή μέχρι 200.000 ευρώ για τις καινοτόμες μικρές και πολύ μικρές επιχειρήσεις, μέχρι το ποσοστό 10% ή 20% αντίστοιχα του ενισχυόμενου κόστους των περιφερειακών ενισχύσεων. 3. Δαπάνες καινοτομίας για ΜΜΕ, όπως αυτές εξειδικεύονται ακολούθως: 30
α. δαπάνες απόκτησης, επικύρωσης & προστασίας διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας και λοιπών άυλων στοιχείων ενεργητικού, β. δαπάνες μισθοδοσίας προσωπικού υψηλής ειδίκευσης, που απασχολείται σε δραστηριότητες ανάπτυξης & καινοτομίας, που αποσπάται για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα από οργανισμό έρευνας & διάδοσης γνώσεων ή από μεγάλη επιχείρηση, σε νέες θέσεις που έχουν δημιουργηθεί προς το σκοπό αυτόν στη δικαιούχο επιχείρηση και δεν αντικαθιστά άλλο προσωπικό, γ. δαπάνες για συμβουλευτικές & υποστηρικτικές υπηρεσίες στον τομέα της καινοτομίας. Σημείωση: Ενισχύονται με ποσοστό 50% και δύναται να ανέλθουν έως 1% του συνόλου του ενισχυόμενου κόστους περιφερειακών ενισχύσεων και έως 100.000 ευρώ. 31
4. Δαπάνες για διαδικαστική & οργανωτική καινοτομία για ΜΜΕ, όπως αυτές εξειδικεύονται ακολούθως: α. δαπάνες προσωπικού, β. δαπάνες οργάνων, εξοπλισμού, κτηρίων & γηπέδων, για όσο χρόνο και με τον όρο ότι χρησιμοποιούνται για το έργο, γ. δαπάνες για γνώσεις & διπλώματα ευρεσιτεχνίας που αγοράστηκαν ή ελήφθησαν με άδεια εκμετάλλευσης από εξωτερικές πηγές, δ. πρόσθετα γενικά έξοδα & λοιπές λειτουργικές δαπάνες, συμπεριλαμβανομένου του κόστους υλικών, εφοδίων και συναφών προϊόντων που είναι απαραίτητα για την υλοποίηση του έργου. Σημείωση: Ενισχύονται με ποσοστό 50% και δύναται να ανέλθουν έως το 20% του συνόλου του ενισχυόμενου κόστους περιφερειακών ενισχύσεων. 32
5.Δαπάνες για συνεργατικούς σχηματισμούς καινοτομίας (επιχειρηματικές συστάδες καινοτομίας - cluster καινοτομίας): α) για τις επενδυτικές ενισχύσεις, οι επενδυτικές δαπάνες σε άυλα και ενσώματα στοιχεία ενεργητικού για τη δημιουργία ή την αναβάθμιση συνεργατικών σχηματισμών καινοτομίας και β) για τις ενισχύσεις λειτουργίας, οι δαπάνες προσωπικού & διοικητικές δαπάνες (συμπεριλαμβανομένων των γενικών εξόδων) σχετικά με: το συντονισμό του συνεργατικού σχηματισμού για τη διευκόλυνση της συνεργασίας, την ανταλλαγή πληροφοριών και την παροχή ή διάθεση εξειδικευμένων και εξατομικευμένων υπηρεσιών υποστήριξης των επιχειρήσεων, 33
την προβολή του συνεργατικού σχηματισμού για την αύξηση της συμμετοχής νέων επιχειρήσεων ή οργανισμών, καθώς και για την αύξηση της προβολής του σχηματισμού, τη διαχείριση των εγκαταστάσεων του συνεργατικού σχηματισμού, την οργάνωση προγραμμάτων επαγγελματικής κατάρτισης, εργαστηρίων και συνεδρίων για τη στήριξη της διάδοσης των γνώσεων, της δικτύωσης και της διεθνούς συνεργασίας. Οι ενισχύσεις λειτουργίας για τη λειτουργία συνεργατικών σχηματισμών καινοτομίας μπορούν να χορηγηθούν για διάστημα < δέκα έτη. Σημείωση: Ενισχύονται με ποσοστό 50% και αυξάνεται στο 65% για clusters καινοτομίας εγκατεστημένα σε περιοχές των Περιφερειών ΑΜΘ, Κ. Μακεδονίας, Θεσσαλίας, Ηπείρου, Δυτικής Ελλάδος, Πελοποννήσου και Βορείου Αιγαίου, 34
ενώ ενισχύονται στο 55% για τα clusters καινοτομίας που είναι εγκατεστημένα σε περιοχές των Περιφερειών Αττικής, Κρήτης, Ιονίων Νήσων, Στερεάς Ελλάδας, Δ. Μακεδονίας και Νοτίου Αιγαίου. Για τις δαπάνες λειτουργίας των clusters η ενίσχυση δεν μπορεί να υπερβαίνει το 50% των συνολικών επιλέξιμων δαπανών κατά τη διάρκεια της χρονικής περιόδου χορήγησης της ενίσχυσης. 6. Επενδυτικές δαπάνες για μέτρα ενεργειακής απόδοσης. Επιλέξιμες δαπάνες είναι οι πρόσθετες επενδυτικές δαπάνες που απαιτούνται ώστε να επιτευχθεί το υψηλότερο επίπεδο ενεργειακής απόδοσης. Οι δαπάνες που δεν συνδέονται άμεσα με την επίτευξη υψηλότερου επιπέδου ενεργειακής απόδοσης δεν συνιστούν επιλέξιμες δαπάνες. 35
Δεν χορηγούνται ενισχύσεις, όταν οι βελτιώσεις πραγματοποιούνται με σκοπό να εξασφαλισθεί η συμμόρφωση των επιχ/σεων με ενωσιακά πρότυπα, που έχουν ήδη εγκριθεί, έστω & αν δεν έχουν ακόμα τεθεί σε ισχύ. Σημείωση: Οι δαπάνες δύναται να ανέλθουν έως 5% του συνολικού ενισχυόμενου κόστους περιφερειακών ενισχύσεων. 7. Επενδυτικές δαπάνες για τη συμπαραγωγή ενέργειας υψηλής απόδοσης από ΑΠΕ. Οι επενδυτικές ενισχύσεις χορηγούνται μόνο σε πρόσφατα εγκατεστημένη ή ανακαινισμένη δυναμικότητα παραγωγής. Επιλέξιμες δαπάνες είναι οι πρόσθετες δαπάνες σε εξοπλισμό για να λειτουργήσει ως εγκατάσταση συμπαραγωγής ενέργειας υψηλής απόδοσης, σε σύγκριση με συμβατικές εγκαταστάσεις παραγωγής 36
ηλεκτρικής ενέργειας ή θέρμανσης της ίδιας δυναμικότητας, ή οι πρόσθετες επενδυτικές δαπάνες για την αναβάθμιση της απόδοσης, αν η υπάρχουσα εγκατάσταση έχει ήδη επιτύχει το όριο υψηλής απόδοσης. Στην περίπτωση σταθμών ηλεκτρικής ισχύος άνω του 1MW, επιλέξιμες δαπάνες θεωρούνται μόνο αυτές που αντιστοιχούν σε παραγωγή θερμότητας η οποία αξιοποιείται για θέρμανση διεργασιών ή χώρων. 8. Δαπάνες για αυτοπαραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας ή θερμότητας από ΑΠΕ καθώς και για παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από μικρά υδροηλεκτρικά έργα για επενδυτικά σχέδια παραγωγής θερμότητας/ ψύξης από ΑΠΕ και παραγωγής αειφόρων βιοκαυσίμων που δεν βασίζονται σε εδώδιμα φυτά. 37
Ενισχύονται οι δαπάνες σε ποσοστό 45% ή 60% για τις μεγάλες, 55% ή 70% για τις μεσαίες και 65% ή 80% για τις μικρές επιχειρήσεις για επενδύσεις στις Περιφέρειες ΑΜΘ, Κ. Μακεδονίας, Θεσσαλίας, Ηπείρου, Δ. Ελλάδας, Πελοποννήσου και Βορείου Αιγαίου, ενώ η ενίσχυση κυμαίνεται σε ποσοστό 35% ή 50% για τις μεγάλες, 45% ή 60% για τις μεσαίες και 55% ή 70% για τις μικρές επιχειρήσεις για επενδύσεις στις Περιφέρειες Αττικής, Στερεάς Ελλάδας, Δ. Μακεδονίας, Ιονίων Νήσων, Κρήτης και Νοτίου Αιγαίου. Σημείωση: Οι δαπάνες δύναται να ανέλθουν έως ποσοστό 15% επί του συνολικού ενισχυόμενου κόστους του επενδυτικού σχεδίου. 9. Δαπάνες για εγκατάσταση αποδοτικών συστημάτων τηλεθέρμανσης και τηλεψύξης. Επιλέξιμες δαπάνες για τη μονάδα παραγωγής είναι οι πρόσθετες δαπάνες που απαιτούνται για την κατασκευή, την επέκταση και την ανακαίνιση μιας ή περισσότερων μονάδων παραγωγής θερμικής ενέργειας, ώστε να μπορέσουν να 38
αποτελέσουν αποδοτικό σύστημα τηλεθέρμανσης και τηλεψύξης, σε σύγκριση με μια συμβατική μονάδα παραγωγής. Η επένδυση αποτελεί αναπόσπαστο μέρος του συστήματος ενεργειακά αποδοτικής τηλεθέρμανσης και τηλεψύξης. Επιλέξιμες δαπάνες για το δίκτυο διανομής είναι οι επενδυτικές δαπάνες. 10. Δαπάνες για την αποκατάσταση μολυσμένων χώρων. Επιλέξιμες είναι οι δαπάνες που απαιτούνται για τις εργασίες αποκατάστασης, μειωμένες κατά της αύξηση της αξίας του οικοπέδου. Στην περίπτωση της αποκατάστασης μολυσμένων χώρων, όλες οι δαπάνες στις οποίες υποβάλλεται μια επιχείρηση κατά την αποκατάσταση του χώρου της μπορεί να θεωρηθούν επιλέξιμες 39
επενδύσεις, ανεξαρτήτως του εάν είναι ή όχι δυνατή η εγγραφή των εν λόγω δαπανών στον ισολογισμό της ως πάγιων στοιχείων ενεργητικού. Σημείωση: Οι δαπάνες ενισχύονται με ποσοστό 50% και δύναται να ανέλθουν έως 10% επί του συνολικού ενισχυόμενου κόστους του σχεδίου. Με κοινή απόφαση των υπουργών Οικονομίας, Ανάπτυξης και Τουρισμού και Περιβάλλοντος και Ενέργειας εξειδικεύονται οι επιλέξιμες δαπάνες των παραγρ. 6-10. 40