ΔΕΑ 1556/2016 [Φορολογική αντιμετώπιση εισοδήματος από αποκατασταθέν ακίνητο εντός παραδοσιακού οικισμού] Συγγραφέας: nomos.ph.admin Περίληψη -Τα επίμαχα κτίσματα βρίσκονται εντός -νόμιμα χαρακτηρισμένου-παραδοσιακού οικισμού, ο οποίος ανάγεται σε αυτοτελώς προστατευόμενο αγαθό για την αποτελεσματική διαφύλαξη του οποίου τα όργανα του Κράτους έχουν υποχρέωση πρόβλεψης προληπτικών και διοικητικών μέτρων καν παρέμβασης στις συναφείς οικονομικές και συλλογικές δραστηριότητες, και ότι οι σχετικές οικοδομικές άδειες, για την αποκατάσταση των κτισμάτων αυτών, χορηγήθηκανπροκειμένου αυτά να αποκτήσουν, προεχόντως, την αρχική τους μορφή. -Ενόψει τούτων, ότι οι σχετικές εργασίες που έλαβαν χώρα επ αυτών, εντός των πλαισίων της ειδικής νομοθετικής προστασίας του πολιτιστικού περιβάλλοντος, δεν μπορούν να χαρακτηρισθούν ως "βελτιώσεις" ή «επεκτάσεις» κατά την έννοια των διατάξεων του άρθρ. 21 (παρ. 1 περ. β ) του ν. 2238/1994, οι οποίες (διατάξεις) αντιμετωπίζουν τη συνήθη περίπτωση κατά την οποία η εμπορική αξία του ακινήτου αυξάνεται, διαρκούσας της μίσθωσης, από βελτιωτικές παρεμβάσεις ή επεκτάσεις επί του ακινήτου εκ μέρους μισθωτή, το όφελος των οποίων καρπούται, μετά τη λήξη της σχετικής σύμβασης, ο εκμισθωτής-κύριος του ακινήτου. Πρόεδρος: Μ. Μπενίση Βασικές Σκέψεις 1. Επειδή, με την κρινόμενη έφεση του εκκαλούντος Ελληνικού Δημοσίου, εκπροσωπούμενου από τον Προϊστάμενο της ΔΥΟ ΙΒ ( και ήδη ΙΖ ) Αθηνών, για την οποία δεν απαιτείται κατά νόμο η καταβολή παραβόλου, ζητείται παραδεκτώς η εξαφάνιση της 580/2015 οριστικής απόφασης του Μονομελούς Διοικητικού Πρωτοδικείου Αθηνών. Με την απόφαση αυτή έγινε δεκτή προσφυγή των ήδη εφεσίβλητων και ακυρώθηκε το 1/20-3-2009 προσωρινό φύλλο ελέγχου προσδιορισμού φόρου εισοδήματος του άνω Προϊστάμενου ΔΥΟ. 2. Επειδή, εξάλλου, η συζήτηση στο ακροατήριο νόμιμα έγινε απόντος του Ελληνικού Δημοσίου, αφού αυτό κλητεύθηκε νομότυπα (βλ.σχ. το από 21.8.2015 αποδεικτικό επίδοσης του Γραμματέα ΔΕΑ Γεωργίου Γιαννόπουλου). 3. Επειδή, ο ν. 2238/1994 (ΦΕΚ 151 Α ), όπως ίσχυε κατά τον κρίσιμο στην προκείμενη περίπτωση χρόνο, ορίζει στο άρθρ. 21 ότι: «1. Ως εισόδημα από 1 / 5
οικοδομές λογίζεται: α). β) Η αξία που έχει κατά το χρόνο της ανέγερσής της η οικοδομή που ανεγέρθηκε με δαπάνες του μισθωτή σε έδαφος του οποίου την κυριότητα έχει ο εκμισθωτής, αν μετά τη λήξη του χρόνου της μίσθωσης του εδάφους η οικοδομή παραμένει στην κυριότητα του εκμισθωτή. Το ετήσιο εισόδημα εξευρίσκεται με διαίρεση του υπολοίπου, που προκύπτει μετά την αφαίρεση του τυχόν ανταλλάγματος, που έχει ορισθεί στη σύμβαση για τη μεταβίβαση της κυριότητας της οικοδομής, από την αξία αυτής, κατά το χρόνο της ανέγερσής της, σε μέρη ίσα με τον αριθμό των ετών κατά τα οποία διαρκεί η μίσθωση του εδάφους. Ως αξία της οικοδομής που έχει ανεγερθεί σε έδαφος κυριότητας τρίτου λαμβάνεται η πραγματική αξία της οικοδομής, η οποία εξευρίσκεται από τα επίσημα βιβλία και λοιπά στοιχεία εκείνου που ανήγειρε την οικοδομή. Σε περίπτωση που δεν τηρούνται βιβλία ή αυτά που τηρούνται κρίνονται ανεπαρκή ή ανακριβή, καθώς και σε περίπτωση αμφισβήτησης από τον ενδιαφερόμενο της αξίας που υπολογίστηκε με αυτόν τον τρόπο, αυτή καθορίζεται ύστερα από εκτίμηση που ενεργείται από τον προϊστάμενο της δημόσιας οικονομικής υπηρεσίας και σε συνέχεια από τα διοικητικά δικαστήρια. Οι διατάξεις αυτής της περίπτωσης εφαρμόζονται ανάλογα και για βελτιώσεις ή επεκτάσεις που γίνονται με δαπάνες του μισθωτή σε οικοδομή της οποίας την κυριότητα έχει ο εκμισθωτής, αν μετά τη λήξη του χρόνου της μίσθωσης της οικοδομής οι βελτιώσεις ή επεκτάσεις παραμένουν στην κυριότητα του εκμισθωτή...". 4. Επειδή, περαιτέρω, στο άρθρ. 24 του Συντάγματος ορίζεται ότι: "Η προστασία του φυσικού και πολιτιστικού περιβάλλοντος αποτελεί υποχρέωση του Κράτους και δικαίωμα του καθενός. Για τη διαφύλαξη του το Κράτος έχει υποχρέωση να παίρνει ιδιαίτερα προληπτικά ή κατασταλτικά μέτρα... 6. Τα μνημεία, οι παραδοσιακές περιοχές και τα παραδοσιακά στοιχεία προστατεύονται από το Κράτος", όπως δε προκύπτει από τις διατάξεις του άρθρου αυτού, το φυσικό και πολιτιστικό περιβάλλον έχουν αναχθεί σε αυτοτελώς προστατευόμενα αγαθά (Σ.τ.Ε 3944/2015) και τα αρμόδια όργανα Κράτους οφείλουν να προβαίνουν σε θετικές ενέργειες για την ^αποτελεσματική διαφύλαξη των αγαθών αυτών και, ειδικότερα, να λαμβάνουν -ία απαιτούμενα νομοθετικά και διοικητικά, προληπτικά και κατασταλτικά, μέτρα, παρεμβαίνοντας στον αναγκαίο βαθμό στην οικονομική ή άλλη ατομική ή συλλογική δραστηριότητα (Σ.τ.Ε. 207, 700/2016, κ.ά). Εξάλλου, με το 23.12.1998 Π.Δ/μα (ΦΕΚ 63 Δ'), ο οικισμός "Ανατολή", της κοινότητας Ανατολής Λασιθίου Κρήτης, χαρακτηρίσθηκε ως παραδοσιακός και καθορίσθηκαν ειδικοί όροι και περιορισμοί δόμησης. 5. Επειδή, από τα στοιχεία της δικογραφίας, στα οποία περιλαμβάνεται τόσο η από 11-12-2007 έκθεση ελέγχου της ελεγκτού της Δ.Ο.Υ Αγ. Παρασκευής Κων/νας Σταματοπούλου όσο και η από 12-3-2009 έκθεση ελέγχου της ελεγκτού της Δ.Ο.Υ IB' Αθηνών Άννας Παπανικολάου, προκύπτουν τα εξής: Κατόπιν σχετικής εντολής, διενεργήθηκε έλεγχος στην πρώτη των 2 / 5
εφεσίβλητων, αρχιτέκτονα στο επάγγελμα και ιδιοκτήτρια ξενοδοχειακού συγκροτήματος στην Ανατολή Ιεράπετρας Κρήτης, που αποτελείτο από δύο ακίνητα (παλαιά σπίτια) με αυλή και βρίσκεται στον προαναφερόμενο (χαρακτηρισμένο ως παραδοσιακό) οικισμό. Εξάλλου, η χρήση και νομή των εν λόγω ακινήτων, παραχωρήθηκε, με σκοπό την τουριστική αξιοποίηση και εκμετάλλευση, με το από 5-8-2002 ιδιωτικό συμφωνητικό, για εννέα (9) έτη, στην εταιρεία «Κ. Μακρής και Σία ΟΕ», η οποία (εταιρεία), δυνάμει του ως άνω συμφωνητικού, ανέλαβε τις εργασίες και το κόστος της επισκευής και αποκατάστασης αυτών (ακινήτων) για την μετατροπή τους σε τουριστικά καταλύματα Β' τάξης και δυναμικότητας 6 δωματίων και 12 κλινών, όφειλε δε να παραδώσει αυτά στην ιδιοκτήτρια μετά τη λήξη του χρόνου παραχώρησης. Περαιτέρω, από τις δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος της ως άνω εταιρείας που υπεβλήθηκαν στη Δ.Ο.Υ Αγ. Παρασκευής και τα λοιπά φορολογικά στοιχεία αυτής, προέκυψε ότι κατά το έτος 2004, οπότε αποπερατώθηκαν οι προαναφερόμενες εργασίες, το σύνολο του κόστους των κτιριακών και μηχανολογικών εξοπλισμών ανήλθε σε 208.351,36 ευρώ (191.410,28 ευρώ κτιριακά συν 26,640,58 ευρώ μηχανολογικός εξοπλισμός μείον 9.699,50 ευρώ αμοιβές μηχανικών). Κατόπιν, τούτων και ενόψει του ότι, δυνάμει του ως άνω ιδιωτικού συμφωνητικού, η μίσθωση των εν λόγω ακινήτων, είχε οριστεί 9ετής, διαιρέθηκε η πραγματική αξία της οικοδομής κατά το χρόνο αποπεράτωσης των εν γένει εργασιών (2004) σε ίσα μέρη με τον αριθμό των ετών της μίσθωσης (208.351,36 ευω διά 7 ίσον 29.764,48 ευρώ) με αποτέλεσμα να προκύψει εισόδημα από οικοδομές για αυτήν (εφεσίβλητη), ύψους 29.764,48 ευρώ για καθένα από τα έτη 2004, 2005, 2006 και 2007. Στη συνέχεια και με βάση τα πορίσματα του ελέγχου, εκδόθηκε από τον Προϊστάμενο της Δ.Ο.Υ. ΙΒ' Αθηνών το αναφερόμενο στην αρχή της παρούσας προσωρινό φύλλο ελέγχου προσδιορισμού φόρου εισοδήματος φυσικών προσώπων, με το οποίο καταλογίστηκε σε βάρος της πρώτης εφεσίβλητης (και συζύγου του δεύτερου εφεσίβλητου) διαφορά φόρου, ύψους 10.959,73 ευρώ (18.567,54 ευρώ βάσει ελέγχου μείον 7.607,81 ευρώ βάσει δήλωσης) πλέον προσαυξήσεων για το οικονομικό έτος 2008 (διαχ. περίοδος από 1-1-2007 έως 31-12-2007). Κατά του φύλλου αυτού, οι εφεσίβλητοι, άσκησαν προσφυγή ισχυριζόμενοι ότι οι δαπάνες που έγιναν για την τουριστική αξιοποίηση των ανωτέρω δύο ακινήτων αφορούν επισκευές, δεδομένου και του παραδοσιακού χαρακτήρα του οικισμού, ο οποίος δεν επιτρέπει άλλου είδους παρεμβάσεις και ειδικότερα n αλλαγή της μορφής των κτισμάτων ή επεκτάσεις, προσκόμισαν δε προς απόδειξη του ισχυρισμού τους, πλην άλλων, αντίγραφο του 1299/5-11-2010 εγγράφου του Τμήματος Πολεοδομίας Ιεράπετρας, στο οποίο εκτίθεται ότι στον παραδοσιακό οικισμό «ΑΝΑΤΟΛΗ» Ιεράπετρας έχουν εκδοθεί σύμφωνα με το π.δ. 23-12-98 δύο οικοδομικές άδειες στο όνομα της εταιρείας «Κ. Μακρής και Σία ΟΕ» και ειδικότερα η 125/9-9-99 «αντικατάσταση δώματος και επισκευή παλαιάς ερειπωμένης οικίας», για την 3 / 5
οποία έγινε στις 12-2-2004 αναθεώρηση για αλλαγή χρήσης από κατοικία σε τουριστικό κατάλυμα Β' τάξης και η 126/25-8-2003 «επισκευή και μετατροπή ερειπωμένου παραδοσιακού οικήματος σε κατάλυμα». Εξάλλου, στο ίδιο έγγραφο, γίνεται μνεία ότι οι εν λόγω άδειες (εκδόθηκαν σύμφωνα με το προαναφερόμενο π.δ., και ότι τα κτίρια χαρακτηρίστηκαν ακίνητα αρχιτεκτονικής κληρονομιάς (αρθ. 2 του π.δ.) και επισκευάστηκαν με βάση τις διατάξεις του άρθρου 2 του ιδίου π.δ. που ορίζουν ότι: «επιτρέπονται εργασίες επισκευής και συντήρησης που συντείνουν στην.αποκατάσταση του αρχικού κτιρίου (στο τοπολογικό, μορφολογικό και κατασκευαστικό επίπεδο)». Έναντι δε των ισχυρισμών αυτών, η φορολογική αρχή, επικαλέσθηκε την ΔΙΣΑ/1196/Π10/1/345/Ν.2601/98/11-7-2002 απόφαση του Γενικού Γραμματέα Περιφέρειας Κρήτης, στην οποία εκτίθεται ότι "Εγκρίνουμε την υπαγωγή στις διατάξεις... της επένδυσης της επιχείρησης ΙΩΑΝΝΑ ΣΩΤΗΡΙΟΥ -ΔΩΡΟΒΙΝΗ -ΒΑΣ. ΔΩΡΟΒΙΝΗΣ υπό σύσταση Ο.Ε. που αναφέρεται σε μετατροπή παραδοσιακών κατοικιών σε ξενοδοχείο κλασσικού τύπου Β τάξης... στην Ανατολή Ιεράπετρας... " καθώς και το 1053009/949/Α0012/30-6-2008 έγγραφο του Υπουργείου Οικονομίας και Οικονομικών το οποίο αναφέρει ότι "..στο αναφερόμενο κτίσμα -ερειπωμένο αγροτόσπιτο έγιναν βελτιώσεις και μετατροπές ώστε να λειτουργήσει ως τουριστικό κατάλυμα...". Ενόψει τούτων, το πρωτόδικο Δικαστήριο, με την εκκαλούμενη απόφαση του, αφού έλαβε υπόψη ότι α) από το προσκομιζόμενο από 5-8-2002 ιδιωτικό συμφωνητικό, και το 1299/5-11-2010 έγγραφο του Τμήματος Πολεοδομίας Ιεράπετρας Κρήτης προκύπτει ότι στα επίμαχα κτίρια της πρώτης εφεσίβλητης έγιναν εργασίες επισκευής και συντήρησης αυτών με σκοπό την αποκατάσταση τους στην αρχική τους μορφή σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις για τα «ακίνητα αρχιτεκτονικής κληρονομιάς», προκειμένου να χρησιμοποιηθούν ως τουριστικά καταλύματα και β) ότι δεν αποδείχθηκε ότι οι εν λόγω εργασίες συνετέλεσαν στην μετατροπή των ανωτέρω κτισμάτων και μεταβολή της αρχικής τους κατάστασης με βελτιώσεις και επεκτάσεις, έκρινε ότι οι εργασίες που έγιναν στα εν λόγω κτίρια της πρώτης εφεσίβλητης είχαν το χαρακτήρα επισκευών για την συντήρηση και αποκατάσταση τους και, ως εκ τούτου, οι σχετικές δαπάνες που έγιναν για τα λόγο αυτό από την εταιρεία στην οποία είχε παραχωρηθεί η χρήση και η νομή των εν λόγω κτισμάτων δεν εμπίπτουν στην έννοια του εισοδήματος από οικοδομές για την πρώτη εφεσίβλητη, ακύρωσε δε το 1/20-3-2009 προσωρινό φύλλο ελέγχου προσδιορισμού του φόρου εισοδήματος φυσικών προσώπων, κατά παραδοχή της προσφυγής. 6. Επειδή, μετά τα ανωτέρω, το Δικαστήριο, λαμβάνοντας υπόψη ότι τα επίμαχα κτίσματα βρίσκονται εντός -νόμιμα χαρακτηρισμένου-παραδοσιακού οικισμού, ο οποίος κατά την ανωτέρω συνταγματική διάταξη (άρθρ. 24), ανάγεται σε αυτοτελώς προστατευόμενο αγαθό για την αποτελεσματική διαφύλαξη του οποίου τα όργανα του Κράτους έχουν υποχρέωση πρόβλεψης προληπτικών και 4 / 5
Powered by TCPDF (www.tcpdf.org) Νόμος και Φύση διοικητικών μέτρων καν παρέμβασης στις συναφείς οικονομικές και συλλογικές δραστηριότητες, και ότι οι σχετικές οικοδομικές άδειες, για την αποκατάσταση των κτισμάτων αυτών, χορηγήθηκαν "με βάση το προαναφερθέν από 23.12.1998 Π.Δ/μα και προκειμένου αυτά να αποκτήσουν, προεχόντως, την αρχική τους μορφή κρίνει, ενόψει τούτων, ότι οι σχετικές εργασίες που έλαβαν χώρα επ αυτών, εντός των πλαισίων της ειδικής νομοθετικής προστασίας του πολιτιστικού περιβάλλοντος, δεν μπορούν να χαρακτηρισθούν ως "βελτιώσεις" ή «επεκτάσεις» κατά την έννοια των διατάξεων του άρθρ. 21 (παρ. 1 περ. β ) του ν. 2238/1994, οι οποίες (διατάξεις) αντιμετωπίζουν τη συνήθη περίπτωση κατά την οποία η εμπορική αξία του ακινήτου αυξάνεται, διαρκούσας της μίσθωσης, από βελτιωτικές παρεμβάσεις ή επεκτάσεις επί του ακινήτου εκ μέρους μισθωτή, το όφελος των οποίων καρπούται, μετά τη λήξη της σχετικής σύμβασης, ο εκμισθωτήςκύριος του ακινήτου. Κρίνοντας δε ομοίως και το σε πρώτο βαθμό δικάσαν Δικαστήριο, με την εκκαλούμενη απόφασή του, ορθά το νόμο ερμήνευσε και εφάρμοσε και τα αποδεικτικά στοιχεία του φακέλου εκτίμησε, πρέπει δε να απορριφθούν ως αβάσιμοι οι λόγοι της ένδικης έφεσης που υποστηρίζουν το αντίθετο. 7. Επειδή, κατ' ακολουθίαν, η έφεση του εκκαλούντος Ελληνικού Δημοσίου πρέπει να απορριφθεί, αλλά, κατ' εκτίμηση των περιστάσεων, να απαλλαγεί το τελευταίο από τα δικαστικά έξοδα των εφεσίβλητων (άρθρο 275 παρ.1 του ΚΔΔ). 5 / 5