ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΚΑΙ ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΥ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΕΣ ΚΑΙ ΕΙΔΙΚΕΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΤΟΥ ΥΠΠΟΑ ΣΤΗ ΘΕΣΣΑΛΙΑ ΚΑΙ ΣΤΗ ΣΤΕΡΕΑ ΕΛΛΑΔΑ ΤΜΗΜΑ ΙΣΤΟΡΙΑΣ, ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΝΘΡΩΠΟΛΟΓΙΑΣ 6ο APXAIOΛOΓIKO EPΓO ΘEΣΣAΛIAΣ KAI ΣTEPEAΣ EΛΛAΔAΣ 2015-2017 ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΠΡΟΪΣΤΟΡΙΚΟΥΣ ΣΤΟΥΣ ΝΕΩΤΕΡΟΥΣ ΧΡΟΝΟΥΣ Πανεπιστήµιο Θεσσαλίας, BOΛOΣ, 1-4/03/2018 6 th ARCHAEOLOGICAL MEETING OF THESSALY AND CENTRAL GREECE 2015-2017 FROM PREHISTORY TO THE LATER PERIODS University of Thessaly, Papastratos building Volos, 1-4/3/2018 ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ PROGRAMME Ηλεκτρονικός κόμβος συνεδρίου: http://extras.ha.uth.gr/aethse6/ 1
ΑΜΦΙΘΕΑΤΡΟ ΚΟΡΔΑΤΟΥ ΠΡΟΪΣΤΟΡΙΚΑ-ΚΛΑΣΙΚΑ Πέμπτη 1 Μαρτίου 2018 15.00-16.00. Εγγραφές 1η συνεδρία 16.00-16.15. ΕΝΑΡΞΗ - ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΙ 1 η συνεδρία: Νεολιθική Θεσσαλία Προεδρεύουν: Ροντήρη Βασιλική και Βουζαξάκης Κωνσταντίνος 16.15 16.30. Αντίκλεια Μουνδρέα-Αγραφιώτη, Μαγούλα Ζερέλια: τα νεολιθικά στρώματα και η πρώιμη εγκατάσταση στη θέση, στα μέσα της 7 ης χιλιετίας π.χ. 16.30 16.45. Νεκταρία Αλεξίου, Μιχάλης Ανετάκης, Μαριάνθη Ραφτοπούλου, Ανασκαφική έρευνα στον Προϊστορικό οικισμό της Νεράιδας στη Λάρισα. Το οικόπεδο Παπαγεωργίου 16.45 17.00. Αρετή Πεντεδέκα, Συνέχειες και ασυνέχειες στη Νεολιθική κεραμική της Δυτικής Θεσσαλίας: η περίπτωση της Πλατιάς Μαγούλας Ζάρκου 17.00 17.15. Γεώργιος Τουφεξής, Χρήστος Μπατζέλας, Bernie Weninger, Οικιστική οργάνωση, στρωματογραφική ακολουθία και χρονολογικό πλαίσιο της Πλατιάς Μαγούλας Ζάρκου κατά τη νεολιθική περίοδο 17.15 17.30. Eva Alram-Stern, Platia Magoula Zarkou the house model, the figurines, and their meaning 17.30 17.45. Agathe Reingruber, Γεώργιος Τουφεξής, Neolithic research in the Basins of Sykourio and Elateia, northeast Thessaly: some preliminary results 17.45 18.30. ΣΥΖΗΤΗΣΗ - ΔΙΑΛΕΙΜΜΑ 2 η συνεδρία: Νεολιθική Θεσσαλία Προεδρεύουν: Μουνδρέα -Αγραφιώτη Αντίκλεια - Γεώργιος Τουφεξής 18.30 18.45. Αλεξίου Νεκταρία, Ανασκαφικές έρευνες στην ευρύτερη περιοχή του Στρατιωτικού Αεροδρομίου Λάρισας 18.45 19.00. Άννα Καρλιγκιώτη, Σέβη Τριανταφύλλου, Γιώργος Τουφεξής, Η μεταχείριση των νεκρών στη Νεολιθική Θεσσαλία. Τα δεδομένα μέχρι σήμερα και η μελέτη των σκελετικών καταλοίπων από την Π. Ε. Λάρισας 19.00 19.15. Κωνσταντίνος Βουζαξάκης, Η προϊστορική εγκατάσταση στη θέση «Βούρλα» Φίλιας 2
19.15 19.30. Αθανασία Κραχτοπούλου, Hector Orengo, Αναστασία Δημουλά, Arnau Garcia- Molsosa, Κων/νος Παλαιοχωρίτης, Νίκη Σαριδάκη, Τα μυστικά του Κάμπου: η Νεολιθική 19.30 19.45. Αναστασία Δημουλά, Νίκη Σαριδάκη, Ευαγγελία Βλιώρα, Γιάννης Παπαδιάς, Τα μυστικά του Κάμπου: η μελέτη της κεραμικής 19.45 20.00. Λευκή Θεογιάννη, Φωτεινή Σοφιανού, Αρχαιολογικό Κτηματολόγιο: αφορμή για νέες προσεγγίσεις στην έρευνα των νεολιθικών οικισμών της Δυτικής Θεσσαλίας 20.00 20.15. Αργύρης Φασούλας, Από την κατασκευή στη χρήση των νεολιθικών ειδωλίων της Θεσσαλίας 20.15 20.30. Λεωνίδας Π. Χατζηαγγελάκης, Αρχαιολογικές μαρτυρίες για την Τελική Νεολιθική Πρώιμη Εποχή Χαλκού στη Θεσσαλία 20.30 21.00. ΣΥΖΗΤΗΣΗ Παρασκευή 2 Μαρτίου 2018 1 η συνεδρία: Θεσσαλία. Εποχή του Χαλκού Προεδρεύουν: Καράντζαλη Έφη και Αδρύμη-Σισμάνη Βασιλική 9.00 9.15. Ανθή Μπάτζιου, Ιφιγένεια Τουρναβίτου, Δημήτρης Αγνουσιώτης, Ο Μυκηναϊκός οικισμός στα Πευκάκια (2012-2017) 9.15 9.30. Bartłomiej Lis, Anthi Batziou, Evangelia Kiriatzi, Noémi Müller, Aeginetan potters in the Pagasetic Gulf evidence from Pefkakia 9.30 9.45. Ευαγγελία Σκαφιδά, Άρτεμις Καρναβά, Δημήτρης Αγνουσιώτης, Ελένη Ασδεράκη- Τζουμερκιώτη, Μάρκος Βαξεβανόπουλος, Ιάκωβος Γεωργίου, Ελένη Καρούζου, Δήμητρα Μυλωνά, Κατερίνα Τρανταλίδου, Ο οικισμός της Ύστερης Εποχής Χαλκού στο Κάστρο-Παλαιά του Βόλου: αποτελέσματα 2015-2017 του ερευνητικού διεπιστημονικού προγράμματος 9.45 10.00. Σταματία Αλεξάνδρου, Κτιστός θαλαμοειδής τάφος από το Διμήνι 10.00 10.15. Ιφιγένεια Τουρναβίτου, Γεώργιος Τουφεξής, Η ανασκαφή του Μυκηναϊκού Οικισμού στο Μακρυχώρι Λαρισας (2015-2017) 10.15 10.30. Ιφιγένεια Τουρναβιτου, Ιntra muros ταφές στους οικισμούς της Μυκηναϊκής Θεσσαλίας. Ασύνειδη συνύπαρξη ή ιδεολογικός συντηρητισμός; Η περίπτωση του μυκηναϊκού οικισμού στο Μακρυχώρι Λάρισας 10.30 10.45. Μαρία Βαϊοπούλου, Πέντε χρόνια ανασκαφικών ερευνών στον οικισμό της Εποχής Χαλκού στην θέση Ασβεσταριά» Πετρωτού, Τρικάλων 10.45-11.00. Δέσποινα Ζαφείρη, Σέβη Τριανταφύλλου, Μαρία Βαϊοπούλου, Μελέτη σκελετικών καταλοίπων από το Πετρωτό του Νομού Τρικάλων 3
11.00 12.00. ΣΥΖΗΤΗΣΗ - ΔΙΑΛΕΙΜΜΑ 2 η συνεδρία: Στερεά Ελλάδα. Εποχή του Χαλκού Προεδρεύουν: Μπάτζιου Ανθή-Τουρναβίτου Ιφιγένεια 12.00 12.15. Μαρία - Φωτεινή Παπακωνσταντίνου, Tobias Krapf, Νεότερα ανασκαφικά δεδομένα από τον Μεσοελλαδικό οικισμό Αγίας Παρασκευής Λαμίας 12.15 12.30. Φανουρία Δακορώνια, Ο Ποσειδώνας στον Κύνο 12.30 12.45. Άκης Τσώνος, Η αποθήκευση στον οικισμό του Κύνου Λιβανατών: μία πρώτη προσέγγιση 12.45 13.00. Έφη Καράντζαλη, Στοιχεία ιστορικής και θρησκευτικής συνέχειας στην κοιλάδα του Σπερχειού. Η περίπτωση του διαχρονικού νεκροταφείου στον Προφήτη Ηλία Κομποτάδων 13.00 13.15. Σωτήριος Γ. Ραπτόπουλος, Δύο Πρωτοελλαδικές βραχογραφίες από την παραλιακή Δυτική Λοκρίδα 13.15 13.30. Αθανάσιος Σίδερης, Ιωάννης Λυριτζής, Τhomas Levy, Επανεκτιμώντας τη μυκηναϊκή περιφέρεια: ο οικισμός στο Καστρούλι Φωκίδας, 2016-2017 13.30 13.45. Αικατερίνη Ψιμόγιαννου, Μία ενιαία, γραμμική πορεία προς την κοινωνική πολυπλοκότητα; Επανεξετάζοντας τον «πολιτισμό της Εύτρησης» μέσα από δεδομένα θέσεων της Ανατολικής Λοκρίδας 13.45 14.30. ΣΥΖΗΤΗΣΗ 3 η συνεδρία: Θεσσαλία, κλασικά Προεδρεύουν: Σταματοπούλου Μαρία και Haagsma Margriet 17.00 17.15. Πέγκυ Τριανταφυλλοπούλου, Ταφικά σύνολα της ιστορικής περιόδου από το νεκροταφείο της Ιωλκού 17.15 17.30. Χριστίνα Μητσοπούλου, Ο λεγόμενος «Θησαυρός της Δημητριάδος» της Συλλογής Σταθάτου (Ε.Α.Μ.): συμπεράσματα βάσει της μελέτης ενός χρυσού «διαδήματος» (2008-2018) 17.30 17.45. Στέλιος Ιερεμίας, Ειδώλια αγοριών με καυσία από την αρχαία Δημητριάδα. Επανεξέταση και επανερμηνεία 17.45 18.00. Ελισάβετ Νικολάου, Σοφία Κραβαρίτου, Επιτύμβιες στήλες από το βόρειο νεκροταφείο της αρχαίας Δημητριάδας. Μια πρώτη προσέγγιση 18.00 18.15. Πολυξένη Αραχωβίτη, Πολυξένη Έλληνα, Αργυρούλα Δουλγέρη-Ιντζεσίλογλου, Υπέρεια κρήνη Φερών-Βελεστίνου. Νέα αρχαιολογικά δεδομένα 4
18.15 19.00. ΣΥΖΗΤΗΣΗ - ΔΙΑΛΕΙΜΜΑ 4 η συνεδρία: Θεσσαλία, κλασικά Προεδρεύουν: Ιντζεσίλογλου Αργυρούλα-Νικολάου Έλσα 19.00 19.15. Sofia Voutsaki, Reinder Reinders, Arnoud Maurer, Rene Cappers, Wieke de Neef, Linda Smit, A landscape approach to Thessalian Halos: new questions and methods 19.15 19.30. Δημήτρης Αγνουσιώτης, Δέσποινα Ευσταθίου, Βάσω Ροντήρη, Μαγούλα Πλατανιώτικη: νεότερα δεδομένα και προοπτικές 19.30 19.45. Vladimir Stissi, Margriet Haagsma, Tamara Dijkstra, Elon Heijmans, Anna Meens, Esther Mulder, Jitte Waagen, The 2016 test trenches at Magoula Plataniotiki (Classical Halos): results of the excavations and some first reflections 19.45 20.00. Athanasios Tziafalias, Bruno Helly, Une borne domaniale trouvée à Arménio Larisis et l extension du territoire de Larisa au 3e s. av. J.-C. 20.00 20.15. Richard Bouchon, Eleonora Santin, «Ξυλίνοις ποσίν χρῶντο»: la double dédicace du podium du grand théâtre de Larissa 20.15 20.40. ΣΥΖΗΤΗΣΗ ΔΕΞΙΩΣΗ Σάββατο 3 Μαρτίου 2018 1 η συνεδρία: Θεσσαλία, κλασικά Προεδρεύουν: Λεβέντη Ιφιγένεια και Βαϊοπούλου Μαρία 9.00 9.15. Gioacchino Francesco La Torre, Sophia Karapanou, Vassiliki Noula, Marta Venuti, The archaeological profile of Skotoussa four years after the start of the Italian-Greek program 9.15 9.30. Gioacchino Francesco La Torre, Sophia Karapanou, Vassiliki Noula, Alessio Toscano Raffa, The fortification of Skotoussa and the excavation of the Eastern Gate 9.30 9.45. Mariangela Puglisi, Skotoussa, Coin production and preliminary notes on coin circulation in the area 9.45 10.00. Gioacchino Francesco La Torre, Sophia Karapanou, Vassiliki Noula, Lorenzo Campagna, Marco Miano, Mariacristina Papale, The excavation of a Hellenistic public building in Skotoussa 10.00 10.15. Margriet J. Haagsma, Sophia Karapanou, Laura Surtees, Assessing the economic interaction between City and Landscape in Hellenistic Achaia Phthiotis: the next research focus of the Kastro Kallithea Archaeological Project 10.15 11.00. ΣΥΖΗΤΗΣΗ-ΔΙΑΛΕΙΜΜΑ 5
2 η συνεδρία: Θεσσαλία, κλασικά Προεδρεύουν: Κραβαρίτου Σοφία και Αραχωβίτη Πολυξένη 11.00 11.15. Χρήστος Καραγιαννόπουλος, Ιωάννα Κασίδα, Ταφές και ταφικά έθιμα στο νεκροταφείο πρωτογεωμετρικών - κλασικών χρόνων στην Ανάβρα Καρδίτσας (Δυτική Θεσσαλία) 11.15 11.30. Χρήστος Καραγιαννόπουλος, Δημήτρης Παλαιοθόδωρος, Φάσεις κατοίκησης του οικισμού αρχαϊκών και κλασικών χρόνων στη Φίλια Καρδίτσας. Η μελέτη της στρωματογραφίας και της σκευής των Οικιών 1 και 2 11.30 11.45. Maria Vaïopoulou, Helène Whittaker, Fotini Tsiouka, Robin Rönnlund, Johan Klange, Derek Pitman, Rich Potter, The Vlochos Archaeological Project 2016-2017: the first two years of Greek-Swedish collaboration at Vlochos, Karditsa Prefecture 11.45 12.00. Jamieson C. Donati, Images of the past: historical aerial photographs of Thessaly from the Second World War 12.00 12.15. Μαρία Σταματοπούλου, Νέα ματιά σε παλαιά ευρήματα από τη Θεσσαλία: Oι ανασκαφές του Α.Σ. Αρβανιτόπουλου στα αρχαϊκά ιερά της ανατολικής Θεσσαλίας 12.15 12.30. Iφιγένεια Λεβέντη, Παρατηρήσεις σε θεσσαλικά αναθηματικά ανάγλυφα. Εικονογραφία και λατρείες 12.30 13.15. ΣΥΖΗΤΗΣΗ - ΔΙΑΛΕΙΜΜΑ 3 η συνεδρία: ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΕΙΣ ΤΟΙΧΟΥ: Θεσσαλία & Στερεά Ελλάδα. Προϊστορικά-κλασικά 13.15 15.00 Προεδρεύουν: Αθανάσιος Τζιαφάλιας και Bruno Helly Δήμητρα Ρουσιώτη, Ανασκαφική έρευνα του Ν. Βερδελή στη Νότια Μαγνησία (1951-1953): Ο θολωτός Μυκηναϊκός τάφος στους Άγιους Θεοδώρους Δέσποινα Ευσταθίου, Μιχάλης Ανετάκης, Οχυρωμένες θέσεις στην περιοχή Νεράιδας Αλμυρού Constanze Moser, Platia Magula Zarkou in Thessaly. Cultural development and external relations of an Early Bronze Age settlement Katherine G. Bishop, Sophia Karapanou, Kristen Millions, Birds, Bones, and Bowls: Collaborative research of Archaic burials at the Stavros Cemetery in Thessaly Μαρία Πανάγου, Σφαιρικός κορινθιακός αρύβαλλος με αφηγηματική παράσταση: το κυνήγι ενός κάπρου Ασημίνα Τσιάκα, Γεώργιος Βήτος, Ουρανία Εξάρχου, Ταφικά σύνολα από το ελληνιστικό συγκρότημα στη θέση «Χάνι της Κοκκώνας» στην Κοιλάδα των Τεμπών Στέλλα Κατακούτα, Υστεροελληνιστική αγροικία παρά την Ε.Ο. Λάρισας-Θεσσαλονίκης στο ύψος της Μπάκραινας (σημ. Γυρτώνης) Ντάσιος Φώτης, Η θεσσαλική «Μινύη» της επιγραφής IG ΙΧ 2,521 Χρήστος Καραγιαννόπουλος, Κωνσταντίνος Κρανίτσας, Μελέτη των πηνίων και αγνύθων από τον αρχαϊκό - κλασικό οικισμό στη Φίλια Καρδίτσας 6
Γιάννης Μάνος, Τεχνολογικές και τυπολογικές συνέχειες και ασυνέχειες της πελεκημένης λιθοτεχνίας από την Νεολιθική στην Πρωτοελλαδική περίοδο στον Προσκυνά Λοκρίδας Ελένη Φρούσσου, Παλαμάρι Σκύρου, Μέση Εποχή Χαλκού. Ανιχνεύοντας την πολιτισμική μεταβολή μέσα από τις ενδείξεις της κεραμικής Aleydis Van de Moortel, A MH III-LH I Phase 1 updraft potter's kiln at Mitrou, East-Lokris, and its societal context Ioannis Mitsios, Autochthony in Boiotia and Athens: a comparative study Άννα Αλεξανδροπούλου, Ελληνιστικά αγγεία λευκού βάθους από τη Βοιωτία Αθανασία Τσόκα, Κεραμική από τις νεκροπόλεις των αρχαίων Φαλάρων (4ος - 2ος αι. π.χ.) Μαρία Τσέλλου, Κοσμήματα από το νεκροταφείο της Αρχαίας Τανάγρας Daniela Greger, The imported pottery from two Eretrian contexts of the 8th and 7th c. B.C. 4 η συνεδρία: Σποράδες: Πρώιμη Εποχή του Σιδήρου-ρωμαϊκή εποχή, ενάλια Προεδρεύουν: Stissi Vladimir και Παλαιοθόδωρος Δημήτριος 17.00 17.15. Αλέξανδρος Μαζαράκης Αινιάν, Αργυρούλα Δουλγέρη-Ιντζεσίλογλου, Ανασκαφές στην Κεφάλα Σκιάθου (2015-2016) 17.15 17.30. Αλέξανδρος Μαζαράκης Αινιάν, Αλεξάνδρα Αλεξανδρίδου, Ανασκαφές στο παράκτιο νεκροταφείο Κεφάλας Σκιάθου (2015-2016) 17.30 17.45. Ελένη Χρυσοπούλου, Αργυρούλα Δουλγέρη-Ιντζεσίλογλου, Κεραμική κλασικών χρόνων από την «Κεφάλα» Σκιάθου. Μια πρώτη συνολική προσέγγιση 17.45 18.00. Κατερίνα Τζαβελοπούλου, Ρωμαϊκά λουτρά στη Σελινούντα της νήσου Πεπαρήθου (Σκοπέλου) 18.00 18.15. Αγγελική Γ. Σίμωσι, Επισκέψιμοι ενάλιοι αρχαιολογικοί χώροι σε Αλόννησο και Παγασητικό Κόλπο 18.15 19.00. ΣΥΖΗΤΗΣΗ - ΔΙΑΛΕΙΜΜΑ 5 η συνεδρία: Στερεά Ελλάδα. Κλασικά Προεδρεύουν: Σίμωση Αγγελική και Ψάλτη Αθανασία 19.00 19.15. Νικόλαος Παύλου, Ο Περσέας στην Κρεμαστή Λάρισα. Συμβολή στην έρευνα της ιδεολογίας των περιοίκων πόλεων της αρχαίας Θεσσαλίας 19.15 19.30. Gino Ruggiero Canlas, The Religious Landscape of Phthiotis and Achaia Phthiotis: an analysis of regional identities from the Archaic to the Hellenistic periods 19.45 20.00. Αθανασία Τσόκα, Ταφικές πρακτικές στα αρχαία Φάλαρα από τον 4ο έως τον 2ο αι. π.χ. 20.00 20.15. Λάμπρος Σταυρογιάννης, Νεότερα δεδομένα από το νότιο νεκροταφείο της Λαμίας 20.15 20.35. ΣΥΖΗΤΗΣΗ 7
Κυριακή 4 Μαρτίου 2018 1 η συνεδρία: Στερεά Ελλάδα. Φθιώτιδα-Φωκίδα. Κλασικά Προεδρεύουν: Μαζαράκης Αινιάν Αλέξανδρος και Δακορώνια Φανουρία 9.00 9.15. Katja Sporn, Καλαπόδι 2014 2017. Νέες έρευνες στον περιβάλλοντα χώρο των ναών 9.15 9.30. Πέτρος Κουνούκλας, Eric Laufer, Katja Sporn, Ευθυμία Καράντζαλη, Ανακαλύπτοντας την αρχαία Τιθόρα 9.30 9.45. Μαρία Παπαγεωργίου, Δημήτρης Γρηγορόπουλος, Ένα επταγωνικό κτίσμα των μέσων αυτοκρατορικών χρόνων στην Αταλάντη/Οπούντα: τα πρώτα πορίσματα της ανασκαφικής έρευνας 9.45 10.00. Νικόλαος Πετρόχειλος, Νέες ματιές σε παλαιά ευρήματα: τα νεκροταφεία των Δελφών από τους αρχαϊκούς έως τους πρώιμους αυτοκρατορικούς χρόνους 10.00 10.15. Nicolas Kyriakidis, Platon Petridis, Stephanie Zugmeyer, New results on the fortifications of Delphi 10.15 10.30. Αθανασία Ψάλτη, Ανθούλα Τσαρούχα, Η κεραμική από τον αποθέτη ενός άγνωστου μέχρι σήμερα ιερού στην Άμφισσα 10.30 11.15. ΣΥΖΗΤΗΣΗ - ΔΙΑΛΕΙΜΜΑ 2 η συνεδρία: Στερεά Ελλάδα. Βοιωτία. Κλασικά Προεδρεύουν: Παπακωνσταντίνου Μαρία Φωτεινή και Sporn Katja 11.15 11.30. Βικτωρία Σαμπετάι, Κυριακή Καλλιγά, Ταφές από την Γεωμετρική Ακραιφία: στοιχεία από τις σωστικές ανασκαφές του έτους 1995 11.30 11.45. Κυριακή Καλλιγά, Ο «ρυθμός των βοιωτικών πτηνών», η σταδιακή μεταμόρφωση ενός πρωτοπόρου κεραμικού ρυθμού του 7ου αι. π. Χ. σε μια συντηρητική ομάδα της όψιμης αρχαϊκής εποχής 11.45 12.00. Πηνελόπη Επαμ. Κουρκούτη, Ευτυχία Κουρούνη, Νεκροταφεία ιστορικών χρόνων (6ος-3ος αι. π.χ.) της ευρύτερης περιοχής της Θεσπικής 12.00 12.15. Αλεξάνδρα Χαραμή, Τα νομίσματα από το αρχαίο νεκροταφείο των Θηβών 12.15 12.30. Ευτυχία Κουρούνη, Αλεξάνδρα Χαραμή, Τρία αρχαία βοιωτικά θέατρα. Από τον ήχο της σιωπής στον ήχο της ζωής 12.30 12.45. Γεώργιος Α. Αγιαμαρνιώτης, Λουτρό στο οικόπεδό πρώην ιδιοκτησίας Χρ. Μπίμπιζα στο Δήλεσι: χρονολογικά και μεθοδολογικά προβλήματα 12.45 14.00. ΣΥΖΗΤΗΣΗ-ΔΙΑΛΕΙΜΜΑ 8
3 η συνεδρία: Στερεά Ελλάδα. Εύβοια. Κλασικά Προεδρεύουν: Χαραμή Αλεξάνδρα και Φρούσου Ελένη 14.00 14.15. Σταμάτιος Κ. Μπονάτσος, Τοπογραφική ανασύσταση των αρχαίων νεκροταφείων στην ευρύτερη περιοχή της Χώρας Σκύρου 14.15 14.30. Γιώργος Κουτσουφλάκης, Ναυάγιο ύστερων Ελληνιστικών χρόνων από τη νήσο Στύρα Ευβοίας 14.30 14.45. Tobias Krapf, Denis Knoepfler, Karl Reber, Αμαλία Καραπασχαλίδου, Thierry Theurillat, Παρασκευή Καλαμαρά, Sylvian Fachard, Δέκα χρόνια ελληνο-ελβετικών ανασκαφών στο ιερό της Αμαρυσίας Αρτέμιδος στην Αμάρυνθο (2007-2017): η ταύτιση του ιερού και η διαχρονική χρήση του χώρου 14.45 15.00. Γιάννης Χαιρετάκης, Νέα στοιχεία για την κεραμική παραγωγή της Χαλκίδας: η γραπτή κεραμική των κλασικών-πρώιμων ελληνιστικών χρόνων 15.00 15.15. Σοφία Κατσάλη, Γαρυφαλλιά Βουζαρά, Γιάννης Χαιρετάκης, Παρατηρήσεις στην οικιστική οργάνωση της Χαλκίδας κατά τη ρωμαϊκή εποχή 15.15 15.30. Άγγελος Ριτσώνης, Μία αναθηματική επιγραφή από την Αιδηψό Εύβοιας 15.30 16.00. ΣΥΖΗΤΗΣΗ 16.00 16.15. ΚΛΕΙΣΙΜΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ 9
ΑΜΦΙΘΕΑΤΡΟ ΣΑΡΑΤΣΗ ΒΥΖΑΝΤΙΝΑ, ΣΥΝΤΗΡΗΣΗ, ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ Παρασκευή 2 Μαρτίου 2018 1 η συνεδρία: Ύστερη αρχαιότητα & βυζαντινή περίοδος: οι νεότερες έρευνες Προεδρεύουν: Ντίνα Ασπασία και Γκινάλης Αλκιβιάδης 9.00 9.15. Σταυρούλα Σδρόλια, Αρχαιολογικές έρευνες στην παραλιακή περιοχή του Κισσάβου την τριετία 2015-2017 9.15 9.30. Αθανασία Τσόκα, Ανδρέας Λαμπρόπουλος, Η παλαιοχριστιανική βασιλική του Αγίου Λεωνίδη στο Κλαυσί Ευρυτανίας. Τα νεότερα δεδομένα της έρευνας 9.30 9.45. Γρηγόρης Ν. Τσόκας, Αλέξανδρος Σταμπολίδης, Μιχαήλ Πουλτσίδης, Παναγιώτης Ι. Τσούρλος, Αθανασία Τσόκα, Ανδρέας Λαμπρόπουλος, Γεωφυσική διασκόπηση στο Κλαυσί Ευρυτανίας, στη βασιλική του Αγίου Λεωνίδη και σε άλλες θέσεις 9.45 10.00. Δημήτριος Χριστοδούλου, Ειρήνη Κωνσταντού, Νικόλαος Καρατζάς, Αρχαιολογικά ευρήματα στο πλαίσιο του έργου λυμάτων της Δ.Κ. Βασιλικού του Δήμου Χαλκιδέων 10.00-10.15. Γαλάτεια Κλαπάκη, Δημήτριος Κοτρίκλας, Δημήτριος Κλουκίνας, Τα αρχαιολογικά ευρήματα στο πλαίσιο του πρώτου έτους εργασιών του έργου λυμάτων Ψαχνών-Καστέλλας του Δήμου Διρφύων-Μεσσαπίων, Π.Ε. Ευβοίας Οκτώβριος 2015-Οκτώβριος 2016 10.15-10.30. Γεώργιος Κακαβάς, Σωτήρης Βογιατζής, Ελένη Φρούσσου, Ανασκαφική έρευνα στο πλαίσιο σύνταξης μελετών στερέωσης και αποκατάστασης του Κάστρου της Λαμίας 10.30 11.00. ΣΥΖΗΤΗΣΗ-ΔΙΑΛΕΙΜΜΑ 2 η συνεδρία: Ύστερη αρχαιότητα & βυζαντινή περίοδος: αρχιτεκτονική Προεδρεύουν: Γιαλούρη Άννα και Πάλλης Γιώργος 11.00 11.15. Θέμης Ντάλλας, Ο προσανατολισμός των παλαιοχριστιανικών βασιλικών της Νέας Αγχιάλου 11.15 11.30. Alkiviadis Ginalis, The Oros ton Kellion" and its access to the sea 11.30 11.45. Πασχάλης Ανδρούδης, Η βυζαντινή μονή του Αγίου Νικολάου του Σικελιώτη κοντά στο χωριό Μετόχι Διρφύων της Εύβοιας. Ιστορικές και αρχαιολογικές μαρτυρίες 11.45 12.00. Παρή Καλαμαρά, Νέα αρχαιολογικά ευρήματα στην Ι. Μονή του Οσίου Λουκά 10
12.00 12.30. ΣΥΖΗΤΗΣΗ - ΔΙΑΛΕΙΜΜΑ 3 η συνεδρία: Ύστερη αρχαιότητα & βυζαντινή περίοδος: γλυπτική, κεραμική, μικροτεχνία Προεδρεύουν: Καλαμαρά Παρή και Ανδρούδης Πασχάλης 12.30 12.45. Σταυρούλα Σδρόλια, Άννα Γιαλούρη, Νέα στοιχεία για τη βυζαντινή Θεσσαλία μέσα από την έκθεση του Διαχρονικού Μουσείου Λάρισας 12.45 13.00. Ιωάννης Δ. Βαραλής, Μαρμάρινη τράπεζα με ανάγλυφο διάκοσμο από τη Μακρινίτσα 13.00 13.15. Γιώργος Πάλλης, O λέων του Δανιήλ. Παλαιοχριστιανικό ενεπίγραφο ανάγλυφο από την Ελάτεια της Φθιώτιδας 13.15 13.30. Βασιλική Χατζηχρήστου, Μαγειρικά σκεύη και επιτραπέζια κεραμική από το Κάστρο της Βελίκας 13.30 13.45. Αρχοντούλα Αναστασιάδου, Εργαστήριο εφυαλωμένης κεραμικής στη Λάρισα 13.45 14.00. Eugenio Donato, Stavroula Sdrolia, Middle Byzantine glazed pottery from the Skotoussa survey 14.00 14.15. Μαρία Βλαχάκη, Μεταλλικά αγροτικά εργαλεία από τους ρωμαϊκούς μέχρι τους πρώιμους βυζαντινούς χρόνους. Η περίπτωση της Θεσσαλίας 14.15 14.45. ΣΥΖΗΤΗΣΗ 4 η συνεδρία: Συντήρηση ευρημάτων και αναλύσεις τεχνικών και υλικών Προεδρεύουν: Ντίνα Αναστασία και Τουφεξής Γιώργος 17.00 17.15. Βάσω Ροντήρη, Ελένη Ασδεράκη-Τζουμερκιώτη, Τεχνολογικές προσεγγίσεις της νεολιθικής κεραμικής από τη Θεσσαλία με τη βοήθεια μη καταστροφικών αναλυτικών μεθόδων 17.15 17.30. Ελένη Παναγιωτοπούλου, Ισοτοπικές αναλύσεις μελέτης μετακινήσεων πληθυσμών κατά την Πρωτογεωμετρική περίοδο στη Θεσσαλία 17.30 17.45. Δέσποινα Κοντοπούλου, Tobias Krapf, Ειρήνη Ζανανίρι, Gwenael Hervé, Thierry Theurillat, Αρχαιομαγνητική χρονολόγηση σε ασβεστοκαμίνους και θέρμες της ανασκαφής της Ελβετικής Αρχαιολογικής Σχολής στην Ερέτρια 17.45 18.00. Κωνσταντίνα Τσατσούλη, Στέφανος Ζαούτσος, Δημήτριος Λαμπάκης, Στυλιανός Λαμπρακόπουλος, Ανασκαφικό ύφασμα: διάσωση και άντληση πληροφοριών. Το παράδειγμα των συρματερών επιράπτων από την ανασκαφή του Ι.Ν. Κοιμήσεως της Θεοτόκου στην Ασπροκκλησιά Τρικάλων 11
18.00 18.15. Θωμάς Σ. Μαφρέδας, Άκης Μπογιατζής, Νίκος Ζαχαριάς, Ελένη Κουλουμπή, Αναγνώριση τεχνολογίας κατασκευής και ταυτοποίηση υλικών σε τέσσερις ενυπόγραφες εικόνες του ιερομονάχου Διονυσίου του εκ Φουρνά. Προκαταρκτικά αποτελέσματα 18.15 18.40. ΣΥΖΗΤΗΣΗ 20.40 ΔΕΞΙΩΣΗ Σάββατο 3 Μαρτίου 2018 1 η συνεδρία: Υστεροβυζαντινή & μεταβυζαντινή περίοδος: ιστορία, επιγραφική & αρχιτεκτονική Προεδρεύουν: Μαντζανά Κρυσταλλία και Βαραλής Ιωάννης 9.00 9.15. Κωνσταντίνος Τσόδουλος, Οι δεσμοί των μετεωρίτικων μονών με την μεσαιωνική Ήπειρο. Η συμβολή των Καστρηνών Γιαννιωτών στη συγκρότηση, οργάνωση και εξέλιξη του μετεωρίτικου μοναχισμού 9.15 9.30. Ανδρομάχη Κατσελάκη, Γιάννης Σπανός, Χαράγματα και ενθυμίσεις στη μονή της Παναγίας Περιβλέπτου στα Πολιτικά Ευβοίας: τα νέα δεδομένα 9.30 9.45. Αλεξάνδρα Κωσταρέλλη, Το Τρίχινο γεφύρι στη Λιβαδειά. 9.45 10.00. Ευρυδίκη Κατσάλη, Αλεξάνδρα Κωσταρέλλη, Οθωμανικό τέμενος Εμίρ Ζαδέ. Το χρονικό ενός μεσαιωνικού μνημείου στη νεοελληνική πόλη της Χαλκίδας 10.00 10.15. Δήμητρα Βλαχάβα, Σοφία Φαραζουμή, Ο ναός του Προφήτη Ηλία στην Ασπροκκλησιά Τρικάλων 10.15 11.00. ΣΥΖΗΤΗΣΗ - ΔΙΑΛΕΙΜΜΑ 2 η συνεδρία: Υστεροβυζαντινή και μεταβυζαντινή περίοδος: γλυπτική, ζωγραφική & μικροτεχνία Προεδρεύουν: Σδρόλια Σταυρούλα και Βασιλάκη Μαρία 11.00 11.15. Πασχάλης Ανδρούδης, Γεώργιος Ορφανίδης, Υστεροβυζαντινά γλυπτά του Πηλίου με αραβουργηματικό ή ανατολίζον θεματολόγιο. Πηγές, πρότυπα και ερμηνεία του διακόσμου 11.15 11.30. Γραμμάτω Χρ. Παπαναστασούλη, H ιερά μονή Αγίου Δημητρίου (Βαλέτσικο) στην Τσαριτσάνη. Ιστορία και τέχνη 11.30 11.45. Κρυσταλλία Μαντζανά, Εικόνες από τη Συλλογή της Ιεράς Μητροπόλεως Τρίκκης και Σταγών 11.45 12.00. Πασχάλης Σταντζούρης, Τα θρησκευτικά έργα του ζωγράφου Θεόφιλου Χατζημιχαήλ σε ναούς της Μαγνησίας 12
12.00 12.15. Γρηγόριος Στουρνάρας, Οθωμανικές επιτύμβιες στήλες από την Αρχαιολογική Συλλογή Ελασσόνας 12.15 12.30. Ολυμπία Πεπεράκη, Φαντασμαγορικός θάνατος: προς μία νέα ιστορική ανάλυση της νεότερης ταφικής γλυπτικής της Θεσσαλίας 12.30 13.00. ΣΥΖΗΤΗΣΗ - ΔΙΑΛΕΙΜΜΑ 3 η συνεδρία: ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΕΙΣ ΤΟΙΧΟΥ: Έρευνα & συντήρηση ευρημάτων, Εργασίες αναστήλωσης & αποκατάστασης μνημείων, Ανάδειξη χώρων 13.00 15.00 Προεδρεύουν: Ντίνα Ασπασία και Χατζηαγγελάκης Λεωνίδας Κυριακή Καραγιάννη, Πήλινα δώρα για τους νεκρούς. Συντήρηση και αποκατάσταση αγγείων και ειδωλίων από την ανασκαφή τμήματος νεκροταφείου της αρχαίας Τανάγρας Αθανάσιος Τζιαφάλιας, Δημήτριος Καραγκούνης, Εφαρμογή νέων τεχνολογιών διαχρονικής τεκμηρίωσης των εργασιών αναστήλωσης, συντήρησης και ανάδειξης του αρχαίου θεάτρου Λάρισας Γεώργιος Βήτος, Ουρανία Εξάρχου, Πήλινοι εγχάρακτοι άβακες επιτραπέζιων παιχνιδιών από τη Θεσσαλία Ελένη Ασδεράκη-Τζουμερκιώτη, Reinder Reinders, Ypie Aalders, «Θησαυρός» βυζαντινών νομισμάτων από την ΝΑ πύλη της Νέας Άλου: μη καταστροφική ανάλυση με X-ray fluorescence Κρυσταλλία Μαντζανά, Μαργαρίτης Μητσάτσικας, Στυλιανή Λαφαζάνη, Γεώργιος Κολομπότσιος, Ελένη Τσιμπίδα, Αποκατάσταση συντήρηση ανάδειξη Ι. Ν. Γενεσίου της Θεοτόκου και παρεκκλησίου Ταξιαρχών του μοναστηριακού συγκροτήματος του Αγίου Γεωργίου στο Μυρόφυλλο Τρικάλων Μαρία Κωστάρα, Ευτυχία Κουρούνη, Ιερά Μονή Ταξιαρχών στον Πρόδρομο Βοιωτίας, Αποκατάσταση και αναστήλωση των κελιών Μαργαρίτης Μητσάτσικας, Ευαγγελία Ντάφη, Εργασίες συντήρησης της κόγχης του μιχράμπ στο οθωμανικό τέμενος Οσμάν Σαχ στα Τρίκαλα Ευαγγελία Ντάφη, Ιωάννα Παπαϊωάννου, Μαρία Παπαστεργίου, Ένα άγνωστο οθωμανικό μνημείο στο κέντρο της πόλης των Τρικάλων Κρυσταλλία Μαντζανά, Άννα Σεμερτζίδου, Οι εργασίες συντήρησης των μεταλλικών αντικειμένων από την αρχαιολογική έρευνα στο ναό της Παναγίας Ασπροκκλησιάς Τρικάλων Αιμιλιανός Γκέκας, Το χειρόγραφο με τον βίο του Αισώπου της μονής Ρουσάνου και η συντήρησή του 4 η συνεδρία: ΠΡΟΒΟΛΕΣ-ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΕΙΣ ΤΟΙΧΟΥ: Εκπαιδευτικά προγράμματα & Πολιτιστική διαχείριση, Θεσσαλία & Στερεά Ελλάδα 17.00 18.00. Προβολές στο αμφιθέατρο ΣΑΡΑΤΣΗ Προεδρεύουν: Βουζαξάκης Κωνσταντίνος και Αναστασιάδου Αρχοντούλα Βάσω Ροντήρη, Αιμιλία Καλογιάννη, «Προ-ιστορίες φωτιάς : ένα εκπαιδευτικό βιωματικό εργαστήρι στο Γιαννοπούλειο Αρχαιολογικό Μουσείο Αλμυρού» 13
Mιχάλης Ανετάκης, Ιωάννα Μαμαλούδη, Μαριάνθη Ραφτοπούλου, Ευμορφία Τσιαμάγκα, «Αρχαιολογικός χώρος στο λόφο της Γορίτσας: εκπαιδευτικές προσεγγίσεις με τη χρήση πολυμέσων και ψηφιακών εφαρμογών» Ειρήνη Τσιαούση, Αιμιλία Καλογιάννη, «Το Μουσείο με άλλα μάτια : απτική περιήγηση για άτομα με αναπηρίες όρασης στο Αθανασάκειο Αρχαιολογικό Μουσείο Βόλου» Ασημίνα Τσιάκα, Νεκταρία Αλεξίου, Ματίνα Παπαναστασούλη, Κατερίνα Ζάχου, «Εκπαιδευτικά προγράμματα στο Διαχρονικό Μουσείο Λάρισας» Σταυρούλα Σδρόλια, Ασημίνα Τσιάκα, Μαρία Δαφούλα, Δημήτρης Κουτσογιάννης, «Εργασίες ανάδειξης στον αρχαιολογικό χώρο στη θέση «Χάνι της Κοκκώνας» στην Κοιλάδα των Τεμπών» 18.00 18.45. Ανακοινώσεις τοίχου Προεδρεύουν: Βουζαξάκης Κωνσταντίνος και Αναστασιάδου Αρχοντούλα Αιμιλία Καλογιάννη, «Εκπαιδευτικό πρόγραμμα Μυκηναϊκός Πολιτισμός και Τοπική Ιστορία : παρατηρήσεις από τη δεκαετή εφαρμογή του στο Αθανασάκειο Αρχαιολογικό Μουσείο Βόλου» Ευαγγελία Σταμέλου, «Τα εκπαιδευτικά προγράμματα στον αρχαιολογικό χώρο Σέσκλου κατά την τριετία 2015-2017» Ουρανία Μπαλογιάννη, «Μια πρώτη παρουσίαση της επικοινωνιακής πολιτικής και τουριστικής ανάπτυξης μέσα από τα βυζαντινά και μεταβυζαντινά μνημεία της Π.Ε. Τρικάλων» 14