2 ο ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟ ΣΕΜΙΝΑΡΙΟ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗΣ ΒΙΟΪΑΤΡΙΚΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ ΥΠΟ ΤΗΝ ΑΙΓΙΔΑ ΤΗΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗΣ ΤΟΥ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΑΘΗΝΩΝ & ΤΟΥ INTERNATIONAL COUNCIL FOR LABORATORY ANIMALS (ICLAS) ΠΡΟΚΑΤΑΡΚΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ Οργάνωση Ελληνική Εταιρεία Βιοϊατρικής Έρευνας & Ζώων Εργαστηρίου (Hellenic Society of Biomedicine & Laboratory Animal Science, HSBLAS) με τη συνεργασία του Εργαστηρίου Έρευνας Παθήσεων Μυοσκελετικού Συστήματος της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών Αμφιθέατρο Νοσοκομείου «ΚΑΤ», Κηφισιά, 20-22 Νοεμβρίου 2008
Διοικητικό Συμβούλιο ΕΕΒΕΖΕ Επίτιμος Πρόεδρος: Πρόεδρος: Αντιπρόεδρος: Γραμματέας: Ταμίας: Μέλη: Παναγιώτης Ε. Καραγιαννάκος Κρίτων Σαρρής Ευανθία Πετρίδου Κατερίνα Μαρίνου Νίκος Κωστομητσόπουλος Παύλος Λελόβας Λάμπρος Σαμπράκος Οργανωτική Επιτροπή Σεμιναρίου Επίτιμος Πρόεδρος: Πρόεδροι: Κρίτων Σαρρής Νικόλαος Παπαϊωάννου Αντιπρόεδροι: Νικόλαος Κωστομητσόπουλος Απόστολος Παπαλόης Γενική Γραμματέας: Ειδική Γραμματέας: Ταμίας: Μέλη: Ευανθία Πετρίδου Ιωάννα Τέσση Κατερίνα Μαρίνου Παύλος Λελόβας Θεόδωρος Ξάνθος Λάμπρος Σαμπράκος Κωνσταντίνος Στρουμπούλης Αναστασία Τσιγκοτζίδου 2
1 η ημέρα Πέμπτη, 20 Νοεμβρίου 2008 08.30-09.00 09.00-09.10 Προσέλευση εγγραφές παραλαβή τσαντών Προσφωνήσεις 1 η Συνεδρία: Βασικές αρχές Επιστήμης Ζώων Εργαστηρίου Α Πρόεδροι: Παναγιώτης Ε. Καραγιαννάκος, 09.10-09.30 Η πειραματική βιοϊατρική έρευνα. Επιτεύγματα και μελλοντικοί στόχοι 09.30-10.00 Σύγχρονη νομοθετικό πλαίσιο διεξαγωγής πειραματικών πρωτοκόλλων με Ζώα Εργαστηρίου Ελισάβετ Μονογυιού 10.00-10.30 Ηθική πειραματισμού. Ηθική αξιολόγηση ερευνητικού πρωτοκόλλου Κατερίνα Μαρίνου 10.30-11.00 Εμπλουτισμός περιβάλλοντος των στεγαζόμενων ζώων Νικόλαος Κωστομητσόπουλος 11:00 11:30 Διάλειμμα καφέ 2 η Συνεδρία: Βασικές αρχές Επιστήμης Ζώων Εργαστηρίου Β Πρόεδροι: Κρίτων Σαρρής, Νικόλαος Κωστομητσόπουλος 11.30-12.00 Σχέση ερευνητή ζώων εργαστηρίου. Πριν, κατά τη διάρκεια και μετά το τέλος του πειραματισμού Κρίτων Σαρρής 12.00-12.30 Επαγγελματική υγεία και ασφάλεια εργαζομένων ζωοανθρωπονόσοι αλλεργίες Νικόλαος Κωστομητσόπουλος 12.30-13.00 Έλεγχος επιπέδου υγείας ζώων εργαστηρίου. Ευανθία Πετρίδου 13.00-13.30 Refinements in the assessment of stress in laboratory animals: non-invasive fecal corticosteroid determination Jann Hau 13:30 14:30 Διάλειμμα φαγητού 3 η Συνεδρία: Επίκαιρα θέματα στην Πειραματική Βιοϊατρική Έρευνα Πρόεδροι: Οδυσσέας Ζώρας, Ευανθία Πετρίδου 14.30-15.00 Διαφορές φύλου στην απάντηση στο stress: ερευνητικές προσεγγίσεις Ζωή Παπαδοπούλου- Νταϊφώτη 15.00-15.30 Κυτταρικός πολλαπλασιασμός και γήρανση στο μεσοσπονδύλιο δίσκο Δημήτρης Κλέτσας 15.30-16.00 Ιατρική εκπαίδευση. Σύγχρονες και εναλλακτικές μέθοδοι εκπαίδευσης Απόστολος Παπαλόης 16.00-17.00 Προβολή βέλτιστων τεχνικών χορηγήσεων φαρμάκων / δειγματοληψιών 3
2 η ημέρα Παρασκευή, 21 Νοεμβρίου 2008 4 η Συνεδρία: Καθημερινά θέματα στη Βιοϊατρική Έρευνα Προεδρείο: Λίλα Παπαδημητρίου, Θεόδωρος Ξάνθος 09.00-09.30 Προοπτικές Χρηματοδότησης της Βιοιατρικής Έρευνας μέσω του 7 ου Προγράμματος Πλαισίου Ευάγγελος Μπονώρης 09.30-10.00 Laboratory Animal Allergens (LAA): An emerging work hazard Gianpaolo Milite 10:00-10:15 Διεγχειρητική παρακολούθηση η άποψη του Κτηνιάτρου 10.15-10.30 Kαρδιοαναπνευστικό monitoring η άποψη του Αναισθησιολόγου Κωνσταντίνος Στρουμπούλης 10.30-11.00 Αντιμετώπιση του πόνου εκτίμηση τελικού σημείου επιλογές ευθανασίας Πέτρος Υψηλάντης 11:00 11:30 Διάλειμμα καφέ 5 η Συνεδρία: Απεικονιστικές μέθοδοι ελέγχου Ζώων Εργαστηρίου Πρόεδροι: Ευστάθιος Ευσταθόπουλος, Αχιλλέας Χατζηιωάννου 11.30-11.45 Η υπερηχογραφική απεικόνιση του θώρακα Ζώων Εργαστηρίου Γιώργος Ματζιάρας 11.45-12.00 Η υπερηχογραφική απεικόνιση της κοιλίας Ζώων Εργαστηρίου Κατερίνα Μαρίνου 12.00-12.30 Απεικόνιση της οστικής πυκνότητας με DEXA και pqct Παναγιώτα Ράπτου 12.30-13.00 Ιστομορφομετρία των οστών Ζώων Εργαστηρίου Λούμπνα Χάλντη 13.00-13.30 Η μct ως απεικονιστική μέθοδος Τριαντάφυλλος Παπαδόπουλος 13:30 14:30 Διάλειμμα φαγητού 6 η Συνεδρία: Σχεδιασμός και συγγραφή πειραματικών μελετών Πρόεδροι: Γεώργιος Λυρίτης, Ιωάννης Μενεγάτος 14.30-15.00 Από την ιδέα έως την υλοποίηση του πειραματικού πρωτοκόλλου. Συντονισμός και οργάνωση Απόστολος Παπαλόης 15.00-15.30 Βιοστατιστική. Αρχικός σχεδιασμός και επεξεργασία αποτελεσμάτων Αντώνης Γαλανός 15.30-16.00 Συγγραφή και επιτυχής δημοσίευση πειραματικών μελετών Ευάγγελος Γιαμαρέλλος 16.00-16.30 Η άποψη του εκδότη Γεώργιος Λυρίτης 16.30-17.30 Επίδειξη μέτρηση της οστικής πυκνότητας με DEXA και pqct σε ομάδες Παναγιώτα Ράπτου 4
3 η ημέρα Σάββατο, 22 Νοεμβρίου 2008 7 η Συνεδρία: Πειραματικά πρότυπα Α Προεδρείο: Νικόλαος Παπαϊωάννου, Θεανώ Δεμέστιχα, 09.00-09.30 Πειραματικά πρότυπα αρθρίτιδας Νικόλαος Παπαϊωάννου 09.30-10.00 Πειραματικά πρότυπα μεταμοσχεύσεων Θεόδωρος Καρατζάς 10.00-10.30 Πειραματικά πρότυπα καρδιοαναπνευστικής αναζωογόννησης Θεόδωρος Ξάνθος 10.30-11.00 Πειραματικά πρότυπα οστεοπόρωσης Παύλος Λελόβας 11:00 11:30 Διάλειμμα καφέ 8 η Συνεδρία: Πειραματικά πρότυπα Β Προεδρείο: Διονύσιος Bώρος, Δέσποινα Περρέα 11.30-12.00 Πειραματικά πρότυπα διαβήτη Δέσποινα Περρέα 12.00-12.30 Ζωικά πρότυπα στη μελέτη της βιολογικής επίδρασης φυτικών εκχυλισμάτων Παρασκευή Μουτσάτσου 12.30-13.00 Πειραματικά πρότυπα σήψης Λάμπρος Σαμπράκος, 13.00-13.30 Πειραματικά πρότυπα ορθοδοντικής μετακίνησης Απόστολος Τσολάκης 13:30 14:30 Διάλειμμα φαγητού 9 η Συνεδρία: Γενετικά τροποποιημένα ζώα Προεδρείο: Ελένη Ντούνη, Απόστολος Παπαλόης 14.30-15.00 Γενετικά τροποιημένα ζωικά πρότυπα στην οστεοανοσολογία Ελένη Ντούνη 15.00-15.30 Οι μύες με βαριά συνδυασμένη ανοσοανεπάρκεια (SCID mice) στην βιοϊατρική έρευνα Αναστασία Τσιγκοτζίδου 15.30-16.00 Προβλήματα ευζωίας στα διαγονιδιακά ζώα Νικόλαος Κωστομητσόπουλος 16.00 17.00 Eξετάσεις 17.30 Λήξη σεμιναρίου 5
Ομιλητές και Προεδρεία (με σειρά παρουσίασης στο επιστημονικό πρόγραμμα) Παναγιώτης Ε. Καραγιαννάκος Ομότιμος Καθηγητής Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών, Ίδρυμα Ιατροβιολογικών Ερευνών Ακαδημίας Αθηνών Αναπληρώτρια Καθηγήτρια, Εργαστήριο Πειραματικής Χειρουργικής και Χειρουργικής Έρευνας, Εργαστήριο Έρευνας Παθήσεων Μυοσκελετικού Συστήματος, Ιατρική Σχολή Πανεπιστημίου Αθηνών Ελισάβετ Μονογυιού Κτηνίατρος, Διεύθυνση Κτηνιατρικής Νομαρχίας Αθηνών Κατερίνa Μαρίνου Κτηνίατρος MSc, Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Νικόλαος Κωστομητσόπουλος Δρ Κτηνίατρος, Προϊστάμενος Μονάδων Ζωικών Προτύπων, Ίδρυμα Ιατροβιολογικών Ερευνών Ακαδημίας Αθηνών, Αντιπρόεδρος Διεθνών Σχέσεων FELASA, Μέλος Δ.Σ. ICLAS Κρίτων Σαρρής Ομότιμος Καθηγητής, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης Ευανθία Πετρίδου Λέκτορας Βακτηριολογίας και Λοιμωδών Νοσημάτων, Κτηνιατρική Σχολή Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης Jann Hau Professor Dr. Med., University of Copenhagen, Denmark Οδυσσέας Ζώρας Αναπληρωτής Καθηγητής Χειρουργικής, Πρόεδρος Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Κρήτης Ζωή Παπαδοπούλου-Νταϊφώτη Καθηγήτρια Φαρμακολογίας, Ιατρική Σχολή Πανεπιστημίου Αθηνών Δημήτρης Κλέτσας Δρ. Βιολόγος, Ινστιτούτο Βιολογίας ΕΚΕΦΕ «Δημόκριτος» Απόστολος Παπαλόης Δρ.Βιολόγος, Διευθυντής Ερευνητικού-Πειραματικού Κέντρου ELPEN Α.Ε. Αναπληρωτής Καθηγητής (407/80), Τμήμα Επιστήμης των Υλικών, Πανεπιστήμιο Πατρών Λίλα Παπαδημητρίου Αναπληρώτρια Καθηγήτρια, Ιατρική Σχολή Πανεπιστημίου Αθηνών Πρόεδρος Εθνικής Επιτροπής Καρδιοαναπνευστικής Αναζωογόνησης του ΚΕΣΥ 6
Θεόδωρος Ξάνθος Αναπληρωτής Καθηγητής (407/80), Ιατρική Σχολή Πανεπιστημίου Αθηνών Συντονιστής του ΠΜΣ «Καρδιοαναπνευστική Αναζωογόνηση» Υπεύθυνος Εκπαίδευσης ACLS για την Ελλάδα Ευάγγελος Μπονώρης Managing Partner BIONOVA Ltd Gianpaolo Milite Veterinarian, DVM, MSc, Italy Κωνσταντίνος Στρουμπούλης Ειδικευόμενος Αναισθησιολόγος, Νοσοκομείο «Μεταξά» Πέτρος Υψηλάντης Επίκουρος Καθηγητής Πειραματικής Χειρουργικής, «Δημοκρίτειο» Πανεπιστήμιο Θράκης Ευστάθιος Ευσταθόπουλος Επίκουρος Καθηγητής, Β' Εργαστήριο Ακτινολογίας, Νοσοκομείο «ΑΤΤΙΚΟΝ», Ιατρική Σχολή Πανεπιστημίου Αθηνών Αχιλλέας Χατζηιωάννου Επίκουρος Καθηγητής, Α Εργαστήριο Ακτινολογίας, Νοσοκομείο «Αρεταίειον», Ιατρική Σχολή Πανεπιστημίου Αθηνών Γιώργος Μαντζιάρας Σμηναγός Κτηνίατρος, Διεύθυνση Υγειονομικού Γενικού Επιτελείου Αεροπορίας Παναγιώτα Ράπτου Ακτινοφυσικός, Επιστημονικός Συνεργάτης Εργαστηρίου Έρευνας Παθήσεων Μυοσκελετικού Συστήματος Νοσοκομείο «ΚΑΤ» Λούμπνα Χάλντη Παθολογοανατόμος, Επιμελήτρια Α, Νοσοκομείο «Αμαλία Φλέμινγκ» Τριαντάφυλλος Παπαδόπουλος Αναπληρωτής Καθηγητής, Οδοντιατρική Σχολή Πανεπιστημίου Αθηνών Γεώργιος Λυρίτης Ομότιμος Καθηγητής, Ιατρική Σχολή Πανεπιστημίου Αθηνών Ιωάννης Μενεγάτος Καθηγητής, Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών Αντώνιος Γαλανός Μαθηματικός-Βιοστατιστικολόγος, Εργαστήριο Έρευνας Παθήσεων Μυοσκελετικού Συστήματος, Ιατρική Σχολή Πανεπιστημίου Αθηνών 7
Ευάγγελος Γιαμαρέλλος-Μπουρμπούλης Επίκουρος Καθηγητής, Δ Παθολογική Κλινική, Νοσοκομείο «ΑΤΤΙΚΟΝ», Ιατρική Σχολή Πανεπιστημίου Αθηνών Θεανώ Δεμέστιχα Αναισθησιολόγος Νικόλαος Παπαϊωάννου Αναπληρωτής Καθηγητής, Διευθυντής Εργαστηρίου Έρευνας Παθήσεων Μυοσκελετικού Συστήματος, Νοσοκομείο ΚΑΤ, Ιατρική Σχολή Πανεπιστημίου Αθηνών Θεόδωρος Καρατζάς Επικούρος Καθηγητής, Εργαστήριο Πειραματικής Χειρουργικής και Χειρουργικής Έρευνας, Ιατρική Σχολή Πανεπιστημίου Αθηνών Παύλος Λελόβας Κτηνίατρος, Εργαστήριο Έρευνας Παθήσεων Μυοσκελετικού Συστήματος, Ιατρική Σχολή Αθηνών Διονύσιος Bώρος Καθηγητής, Διευθυντής Β Χειρουργικής Κλινικής, Νοσοκομείο «Αρεταίειον», Ιατρική Σχολή Πανεπιστηµίου Αθηνών Δέσποινα Περρέα Αναπληρώτρια Καθηγήτρια, Διευθύντρια Εργαστηρίου Πειραματικής και Χειρουργικής Έρευνας, Ιατρική Σχολή Πανεπιστημίου Αθηνών Παρασκευή Μουτσάτσου Αναπληρώτρια Καθηγήτρια, Εργαστήριο Βιολογικής Χημείας, Ιατρική Σχολή Πανεπιστημίου Αθηνών Λάμπρος Σαμπράκος Κτηνίατρος, Διδάκτωρ Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών, Δ Παθολογική Κλινική, Νοσοκομείο «ΑΤΤΙΚΟΝ» Απόστολος Τσολάκης Επίκουρος Καθηγητής Oρθοδοντικής, Οδοντιατρική Σχολή Πανεπιστημίου Αθηνών Ελένη Ντούνη Βιολόγος, Ερευνήτρια ΕΚΕΒΕ «Αλέξαδρος Φλέμινγκ» Αναστασία Τσιγκοτζίδου Λέκτορας, Εργαστήριο Ανατομικής, Ιστολογίας και Εμβρυολογίας, Κτηνιατρική Σχολή Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης 8
Ελληνική Εταιρεία Βιοϊατρικής Έρευνας & Ζώων Εργαστηρίου Μέλος της Federation of European Laboratory Animal Science Associations 2 ο Πανελλήνιο Σεμινάριο Πειραματικής Βιοϊατρικής Έρευνας Αμφιθέατρο Νοσοκομείου «ΚΑΤ» 20-21-22 Νοεμβρίου 2008 Διοικητικό Συμβούλιο Πρόεδρος ΔΗΛΩΣΗ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗΣ Αντιπρόεδρος Γραμματέας Ταμίας Μέλη Κρίτων Σαρρής Ευανθία Πετρίδου Κατερίνα Μαρίνου Νίκος Κωστομητσόπουλος Παύλος Λελόβας Λάμπρος Σαμπράκος Όνομα:... Επώνυμο:... Ιδιότητα:... Διεύθυνση εργασίας:.... Διεύθυνση οικίας:... Τηλέφωνα επικοινωνίας :... Fax :... E mail:... Έχετε παρακολουθήσει στο παρελθόν ανάλογα ή παρόμοια Σεμινάρια; ΝΑΙ ΟΧΙ Αν ναι, παρακαλούμε αναφέρατε περιληπτικά :...... Έχετε προηγούμενη εμπειρία σε Πειραματική Βιοϊατρική Έρευνα ή Εκπαίδευση; ΝΑΙ ΟΧΙ Αν ναι, παρακαλούμε αναφέρατε περιληπτικά:...... Γραμματεία-Πληροφορίες: Τέσση Ιωάννα Τηλ: 210-6972267- fax: 210-6972396- email: hsblas@yahoo.gr
2 ο Πανελλήνιο Σεμινάριο Πειραματικής Βιοϊατρικής Έρευνας Διοργάνωση: Ελληνική Εταιρεία Βιοϊατρικής Έρευνας & Ζώων Εργαστηρίου Hellenic Society of Biomedicine and Laboratory Animal Science (HSBLAS) Μέλος της Federation of European Laboratory Animal Science Associations (FELASA) και Εργαστήριο Έρευνας Παθήσεων Μυοσκελετικού Συστήματος Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών 20-21-22 Νοεμβρίου 2008 Τόπος Διεξαγωγής : Αμφιθέατρο Νοσοκομείου «ΚΑΤ» και Εργαστήριο Έρευνας Παθήσεων Μυοσκελετικού Συστήματος Επιστημονικές ειδικότητες και κατευθύνσεις, στις οποίες απευθύνεται το Σε μινάριο : - Ιατροί - Οδοντίατροι - Κτηνίατροι - Βιολόγοι - Φαρμακοποιοί - Νοσηλευτές. - Τεχνολόγοι Ζωικής Παραγωγής Θέματα Σεμιναρίου: - Η πειραματική βιοϊατρική έρευνα. Επιτεύγματα και μελλοντικοί στόχοι - Σύγχρονη νομοθεσία ελληνική, ευρωπαϊκή και διεθνής - Ηθική πειραματισμού. Ηθική αξιολόγηση ερευνητικού πρωτοκόλλου - Εμπλουτισμός περιβάλλοντος των στεγαζόμενων ζώων - Σχέση ερευνητή ζώων εργαστηρίου. Πριν, κατά τη διάρκεια και μετά το τέλος του πειραματισμού - Επαγγελματική υγεία και ασφάλεια εργαζομένων ζωοανθρωπονόσοι αλλεργίες - Έλεγχος επιπέδου υγείας ζώων εργαστηρίου - Refinements in the assessment of stress in laboratory animals: non-invasive fecal corticosteroid determination.
- Διαφορές φύλου στην απάντηση στο stress: ερευνητικές προσεγγίσεις - Ιατρική εκπαίδευση. Σύγχρονες και εναλλακτικές μέθοδοι εκπαίδευση - Κυτταρικός πολλαπλασιασμός και γήρανση στο μεσοσπονδύλιο δίσκο - Η στήριξη της Βιοϊατρικής Έρευνας - Διεγχειρητική παρακολούθηση η άποψη του Κτηνιάτρου - Kαρδιοαναπνευστικό monitoring η άποψη του Αναισθησιολόγου - Αντιμετώπιση του πόνου εκτίμηση τελικού σημείου επιλογές ευθανασίας - Η υπερηχογραφική απεικόνιση του θώρακα Ζώων Εργαστηρίου - Η υπερηχογραφική απεικόνιση της κοιλίας Ζώων Εργαστηρίου - Απεικόνιση της οστικής πυκνότητας με DEXA και pqct - Ιστομορφομετρία των οστών Ζώων Εργαστηρίου - Η μct ως απεικονιστική μέθοδος - Από την ιδέα έως την υλοποίηση του πειραματικού πρωτοκόλλου. Συντονισμός και οργάνωση - Βιοστατιστική. Αρχικός σχεδιασμός και επεξεργασία αποτελεσμάτων - Συγγραφή και επιτυχή δημοσίευση πειραματικών μελετών - Η άποψη του εκδότη - Πειραματική πρότυπα αρθρίτιδας - Πειραματικά πρότυπα μεταμοσχεύσεων - Πειραματικά πρότυπα καρδιοαναπνευστικής αναζωογόννησης - Πειραματικά πρότυπα οστεοπόρωσης - Πειραματικά πρότυπα διαβήτη - Ζωικά πρότυπα στη μελέτη της βιολογικής επίδρασης φυτικών εκχυλισμάτων - Πειραματικά πρότυπα σήψης - Πειραματικά πρότυπα ορθοδοντικής μετακίνησης - Γενετικά τροποιημένα ζωικά πρότυπα για μελέτες TNFa και RANKL - Οι μυες με βαριά συνδυασμένη ανοσοανεπάρκεια (SCID mice) στην βιοϊατρική έρευνα - Προβλήματα ευζωίας στα διαγονιδιακά ζώα Πρακτική άσκηση: - Προβολή βέλτιστων τεχνικών χορηγήσεων φαρμάκων / δειγματοληψιώn - Επίδειξη μέτρηση της οστικής πυκνότητας με DEXA και pqct σε ομάδες Γραπτές εξετάσεις με ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής. Εγγραφή στο Σεμινάριο : 150 όπου περιλαμβάνεται το υλικό του Σεμιναρίου Γραμματεία-Πληροφορίες: Τέσση Ιωάννα Τηλ: 210-6972267- fax: 210-6972396- email: hsblas@yahoo.gr