21 ΜΑΪΟΥ 2018 Μνήµη τῶν Ἁγίων ἐνδόξων, θεοστέπτων, καὶ ἰσαποστόλων, µεγάλων Βασιλέων, Κωνσταντίνου καὶ Ἑλένης. Μετὰ τὸν Ἑξάψαλµον... Συναπτὴ µεγάλη καὶ ἡ Ἐκφώνησις Ὅτι πρέπει σοι πᾶσα δόξα... Ἦχος δ Ἀµήν. Θεὸς Κύριος, καὶ ἐπέφανεν ἡµῖν, εὐλογηµένος ὁ ἐρχόµενος ἐν ὀνόµατι Κυρίου. Στίχ. α'. Ἐξοµολογεῖσθε τῷ Κυρίῳ, καὶ ἐπικαλεῖσθε τὸ ὄνοµα τὸ ἅγιον αὐτοῦ. Θεὸς Κύριος, καὶ ἐπέφανεν ἡµῖν... Στίχ. β'. Πάντα τὰ ἔθνη ἐκύκλωσάν µε, καὶ τῷ ὀνόµατι Κυρίου ἠµυνάµην αὐτούς. Θεὸς Κύριος, καὶ ἐπέφανεν ἡµῖν... Στίχ. γ'. Παρὰ Κυρίου ἐγένετο αὕτη, καὶ ἐστι θαυµαστὴ ἐν ὀφθαλµοῖς ἡµῶν. Θεὸς Κύριος, καὶ ἐπέφανεν ἡµῖν... Ἦχος δ Τοῦ Σταυροῦ σου τὸν τύπον ἐν οὐρανῷ θεασάµενος, καὶ ὡς ὁ Παῦλος τὴν κλῆσιν οὐκ ἐξ ἀνθρώπων δεξάµενος, ὁ ἐν βασιλεῦσιν, Ἀπόστολός σου Κύριε, Βασιλεύουσαν πόλιν τῇ χειρί σου παρέθετο, ἣν περίσωζε διὰ παντὸς ἐν εἰρήνῃ, πρεσβείαις τῆς Θεοτόκου, µόνε Φιλάνθρωπε. Δόξα Πατρὶ... Τοῦ Σταυροῦ σου τὸν τύπον... Καὶ νῦν... τῆς Ἑορτῆς Ἦχος δ' Ἀνελήφθης ἐν δόξῃ, Χριστὲ ὁ Θεὸς ἡµῶν, χαροποιήσας τοὺς Μαθητάς, τῇ ἐπαγγελίᾳ τοῦ ἁγίου Πνεύµατος, βεβαιωθέντων αὐτῶν διὰ τῆς εὐλογίας, ὅτι σὺ εἶ ὁ Υἱός τοῦ Θεοῦ, ὁ λυτρωτὴς τοῦ κόσµου. Συναπτὴ µικρὰ µεθ' ἣν Ἐκφώνησις Ὅτι σὸν τὸ κράτος... Μετὰ τὴν α Στιχολογίαν. ΚΑΘΙΣΜΑΤΑ Κάθισµα Ἦχος γ'. Θείας πίστεως Νέος γέγονας, Δαυΐδ τοῖς τρόποις, γέρας ἄνωθεν, εἰσδεδεγµένος, τῆς βασιλείας τῇ κορυφῇ σου τὸ ἔλαιον, σὲ γὰρ τῷ Πνεύµατι ἔχρισεν ἔνδοξε. Ὁ ὑπερούσιος Λόγος καὶ Κύριος, ὅθεν ἔλαβες, καὶ σκῆπτρον Σοφὲ βασίλειον, αἰτούµενος ἡµῖν τὸ µέγα ἔλεος. Δόξα Πατρὶ...Καὶ νῦν... Κάθισµα Ἦχος α' 1
Τοῦ λίθου σφραγισθέντος Ἀγγέλων θαυµαζόντων, τῆς ἀνόδου τὸ ξένον, καὶ Μαθητῶν ἐκπληττοµένων, τὸ φρικτὸν τῆς ἐπάρσεως, ἀνῆλθες µετὰ δόξης ὡς Θεός, καὶ πύλαι σοι ἐπῄρθησαν Σωτήρ, διὰ τοῦτο αἱ δυνάµεις τῶν οὐρανῶν ἐθαύµαζον βοῶσαι, Δόξα τῇ καταβάσει σου Σωτήρ, δόξα τῇ βασιλείᾳ σου, δόξα τῇ Ἀναλήψει σου, µόνε φιλάνθρωπε. Μετὰ τὴν β Στιχολογίαν. Κάθισµα Ἦχος πλ. β'. Σήµερον τὸ προφητικόν. Ἑλκόµενος ἐπὶ σταυροῦ, ὁ Ποιητὴς τοῦ ἡλίου καὶ κτίσεως, σὲ ὡς ἀστέρα φαεινόν, ἐξ οὐρανοῦ δι' ἀστέρων ἐφειλκύσατο, ᾧ καὶ κράτος πρῶτος τὸ βασίλειον ἐπέθηκε, διό σε ἀνευφηµοῦµεν, Κωνσταντῖνε Βασιλεῦ εὐσεβέστατε, σὺν Ἑλένῃ µητρὶ τῇ θεόφρονι. Δόξα Πατρί...Καὶ νῦν... Κάθισµα Ἦχος γ' Τὴν ὡραιότητα Ὁ προαιώνιος Θεὸς καὶ ἄναρχος, ἣν περ ἀνείληφε, φύσιν ἀνθρώπειον, θεοποιήσας µυστικῶς, σήµερον ἀνελήφθη, Ἄγγελοι προτρέχοντες, Ἀποστόλοις ἐδείκνυον, τοῦτον πορευόµενον, εἰς οὐρανοὺς µετὰ δόξης πολλῆς, αὐτῷ δὲ προσκυνήσαντες ἔλεγον Δόξα Θεῷ τῷ ἀναληφθέντι. ὁ α χορὸς Μετὰ τὸν Πολυέλεον Κάθισµα Ἦχος δ'. Ταχὺ προκατάλαβε Ἡ εὔσηµος µνήµη σου, ἐπιφανεῖσα ἡµῖν, αὐγάζει τὰ πέρατα, θεογνωσίας φωτί, Κωνσταντῖνε θεόπνευστε, σὺ γὰρ ἐν Βασιλεῦσιν εὐσεβὴς ἀνεδείχθης, νόµους ἐπουρανίου, Βασιλέως τηρήσας, διὸ ταῖς ἱκεσίαις ταῖς σαῖς, ῥῦσαι ἡµᾶς πειρασµῶν. ὁ β χορὸς Δόξα Πατρί... Καὶ νῦν... Κάθισµα Ἦχος πλ. α' Τὸν συνάναρχον Λόγον Κατελθὼν οὐρανόθεν εἰς τὰ ἐπίγεια, καὶ τὴν κάτω κειµένην ἐν τῇ τοῦ ᾍδου φρουρᾷ, συναναστήσας ὡς Θεός, Ἀδαµιαίαν µορφήν, τῇ Ἀναλήψει σου Χριστέ, εἰς οὐρανούς ἀναγαγών, τῷ θρόνῳ τῷ πατρικῷ σου, συγκάθεδρον ἀπειργάσω, ὡς ἐλεήµων καὶ φιλάνθρωπος. Τό α Ἀντίφωνον τοῦ δ ἤχου Ἐκ νεότητός µου πολλὰ πολεµεῖ µε πάθη, ἀλλ' αὐτὸς ἀντιλαβοῦ, καὶ σῶσον Σωτήρ µου. Ἐκ νεότητός µου πολλὰ πολεµεῖ µε πάθη, ἀλλ' αὐτὸς ἀντιλαβοῦ, καὶ σῶσον Σωτήρ µου Οἱ µισοῦντες Σιών, αἰσχύνθητε ἀπὸ τοῦ Κυρίου, ὡς χόρτος γάρ, πυρὶ ἔσεσθε ἀπεξηραµµένοι. Οἱ µισοῦντες Σιών, αἰσχύνθητε ἀπὸ τοῦ Κυρίου, ὡς χόρτος γάρ, πυρὶ ἔσεσθε ἀπεξηραµµένοι 2
Δόξα Πατρὶ... Ἁγίῳ Πνεύµατι, πᾶσα ψυχὴ ζωοῦται, καὶ καθάρσει ὑψοῦται λαµπρύνεται, τῇ τριαδικῇ Μονάδι ἱεροκρυφίως. Καὶ νῦν... Ἁγίῳ Πνεύµατι, ἀναβλύζει τὰ τῆς χάριτος ῥεῖθρα, ἀρδεύοντα, ἅπασαν τὴν κτίσιν πρὸς ζωογονίαν. Προκείµενον Ἦχος δ' Ὕψωσα ἐκλεκτὸν ἐκ τοῦ λαοῦ µου, εὗρον Δαυΐδ τὸν δοῦλον µου ἐν ἐλαίῳ ἁγίῳ µου ἔχρισα αὐτόν. Ὕψωσα ἐκλεκτὸν ἐκ τοῦ λαοῦ µου, εὗρον Δαυΐδ τὸν δοῦλον µου ἐν ἐλαίῳ ἁγίῳ µου ἔχρισα αὐτόν. Στίχ. Διὰ τοῦτο ἔχρισέ σε, ὁ Θεός, ὁ Θεός σου, ἔλαιον ἀγαλλιάσεως παρά τούς µετόχους σου. Ὕψωσα ἐκλεκτὸν ἐκ τοῦ λαοῦ µου, εὗρον Δαυΐδ τὸν δοῦλον µου ἐν ἐλαίῳ ἁγίῳ µου ἔχρισα αὐτόν. Τάξις Εὐαγγελίου τοῦ Ὄρθρου Διάκονος: Τοῦ Κυρίου δεηθῶµεν. Κύριε ἐλέησον Ἱερεὺς: Ὅτι Ἅγιος εἶ ὁ Θεὸς ἡµῶν, καὶ ἐν ἁγίοις ἐπαναπαύῃ... Ἀµήν. Πᾶσα πνοὴ αἰνεσάτω τὸν Κύριον. Πᾶσα πνοὴ αἰνεσάτω τὸν Κύριον. Αἰνεσάτω πνοὴ πᾶσα τὸν Κύριον. Διάκονος: Καὶ ὑπέρ τοῦ καταξιωθῆναι ἡµᾶς... Κύριε, ἐλέησον (γ'). Διάκονος: Σοφία. Ὀρθοί, ἀκούσωµεν τοῦ ἁγίου Εὐαγγελίου. Ἱερεὺς: Εἰρήνη πᾶσι. ὁ β Χορὸς Καὶ τῷ Πνεύµατί σου. Ἱερεὺς: Ἐκ τοῦ κατὰ Ἰωάννην ἁγίου Εὐαγγελίου τὸ ἀνάγνωσµα. Διάκονος: Πρόσχωµεν. Δόξα Σοι Κύριε, δόξα Σοι. (Ἰω. ι 1-9) ὁ Ἱερεὺς: Εἶπεν ὁ Κύριος πρὸς τοὺς ἐληλυθότας πρὸς αὐτὸν Ἰουδαίους Ἀµὴν ἀµὴν λέγω ὑµῖν, ὅτι ὁ µὴ εἰσερχόµενος διὰ τῆς θύρας εἰς τὴν αὐλὴν τῶν προβάτων, ἀλλὰ 3
ἀναβαίνων ἀλλαχόθεν, ἐκεῖνος κλέπτης ἐστὶ καὶ λῃστής ὁ δὲ εἰσερχόµενος διὰ τῆς θύρας ποιµήν ἐστι τῶν προβάτων. Τούτῳ ὁ θυρωρὸς ἀνοίγει, καὶ τὰ πρόβατα τῆς φωνῆς αὐτοῦ ἀκούει καὶ τὰ ἴδια πρόβατα καλεῖ κατ' ὄνοµα καὶ ἐξάγει αὐτά. Καὶ ὅταν τὰ ἴδια πρόβατα ἐκβάλῃ, ἔµπροσθεν αὐτῶν πορεύεται καὶ τὰ πρόβατα αὐτῷ ἀκολουθεῖ, ὅτι οἴδασι τὴν φωνὴν αὐτοῦ. Ἀλλοτρίῳ δὲ οὐ µὴ ἀκολουθήσωσιν, ἀλλὰ φεύξονται ἀπ' αὐτοῦ ὅτι οὐκ οἴδασι τῶν ἀλλοτρίων τὴν φωνήν. Ταύτην τὴν παροιµίαν εἶπεν αὐτοῖς ὁ Ἰησοῦς ἐκεῖνοι δὲ οὐκ ἔγνωσαν τίνα ἦν ἃ ἐλάλει αὐτοῖς. Εἶπεν οὖν πάλιν αὐτοῖς ὁ Ἰησοῦς Ἀµὴν ἀµὴν λέγω ὑµῖν ὅτι ἐγώ εἰµι ἡ θύρα τῶν προβάτων. Πάντες ὅσοι ἦλθον πρὸ ἐµοῦ, κλέπται εἰσὶ καὶ λῃσταί ἀλλ' οὐκ ἤκουσαν αὐτῶν τὰ πρόβατα. Ἐγώ εἰµι ἡ θύρα δι' ἐµοῦ ἐάν τις εἰσέλθῃ, σωθήσεται, καὶ εἰσελεύσεται καὶ ἐξελεύσεται, καὶ νοµὴν εὑρήσει. ὁ α χορὸς Δόξα σοι, Κύριε, δόξα σοι. Καὶ εὐθὺς ὁ Ν Ψαλµὸς χῦµα Δόξα Πατρί... Ἦχος β Ταῖς Θεοστέπτων πρεσβείαις Ἐλεῆµον, ἐξάλειψον τὰ πλήθη, τῶν ἐµῶν ἐγκληµάτων. ὁ β χορὸς Καὶ νῦν... Ταῖς τῆς Θεοτόκου πρεσβείαις Ἐλεῆµον, ἐξάλειψον τὰ πλήθη, τῶν ἐµῶν ἐγκληµάτων. Στίχ. Ἐλέησόν µε, ὁ Θεός, κατὰ τὸ µέγα ἔλεός σου, καὶ κατὰ τὸ πλῆθος τῶν οἰκτιρµῶν σου ἐξάλειψον τὸ ἀνόµηµά µου. Πεντηκοστάριον Ἦχος ὁ αὐτὸς Βύζαντος Τοῦ εὐσεβοῦς Κωνσταντίνου ἡ µνήµη, ὡς µύρον ἐκκενούµενον σήµερον ἀνέτειλε, Χριστὸν γὰρ ποθήσας, εἰδώλων κατεφρόνησε, ναὸν ἐγείρας ἐπὶ γῆς, τῷ σταυρωθέντι δι' ἡµᾶς, ἐν οὐρανοῖς δὲ ἀπέλαβε, τὸν τῆς ἐλπίδος στέφανον. Σῶσον ὁ Θεὸς τὸν λαὸν σου...ἐλέει καὶ οἰκτιρµοῖς... Κοντάκιον Ἦχος γ' Ἡ Παρθένος σήµερον Κωνσταντῖνος σήµερον, σὺν τῇ µητρὶ τῇ Ἑλένῃ, τὸν Σταυρὸν ἐµφαίνουσι, τὸ πανσεβάσµιον ξύλον, πάντων µὲν τῶν Ἰουδαίων αἰσχύνην ὄντα, ὅπλον δὲ πιστῶν, Ἀνάκτων κατ' ἐναντίων, δι' ἡµᾶς γὰρ ἀνεδείχθη, σηµεῖον µέγα, καὶ ἐν πολέµοις φρικτόν. Ὁ Οἶκος Κωνσταντῖνον πιστοὶ σὺν τῇ µητρὶ τιµήσωµεν, τοῦ Προφήτου γὰρ αὐτοὶ λόγους ἀκροασάµενοι, ἐν κέδρῳ καὶ πεύκῃ καὶ κυπαρίσσῳ, τὸν τρισύνθετον Σταυρὸν κατενόησαν, δι' οὗ τὸ σωτήριον πάθος ἐξηκολούθησε, καὶ πάντας παρέστησαν τοὺς Ἰουδαίους παρασκευάζεσθαι, δεῖξαι τοῖς λαοῖς µέγα δικαίωµα, τὸ κεκρυµµένον διὰ τὸν φθόνον, καὶ βασκανίαν τὴν αὐτῶν, καὶ τοῦτο εὑρόντες ἀνέδειξαν αὐτοί διὰ τοῦτο τοῖς πᾶσι νικηφόροι ἀνεδείχθησαν, ὅπλον φέροντες ἀπροσµάχητον, σηµεῖον µέγα, καὶ ἐν πολέµοις φρικτόν. Σ υ ν α ξ ά ρ ι ο ν Τῇ ΚΑ τοῦ αὐτοῦ µηνός, Μνήµη τῶν Ἁγίων ἐνδόξων, θεοστέπτων, καὶ ἰσαποστόλων, µεγάλων Βασιλέων, Κωνσταντίνου καὶ Ἑλένης. 4
Ταῖς αὐτῶν ἁγίαις πρεσβείαις, ὁ Θεός, ἐλέησον ἡµᾶς. Ἀµήν. ΚΑΤΑΒΑΣΙΑΙ ᾠδὴ α' Ἦχος δ Θείῳ καλυφθεὶς ὁ βραδύγλωσσος γνόφῳ. Ἐῤῥητόρευσε τὸν θεόγραφον νόµον Ἰλὺν γὰρ ἐκτινάξας ὄµµατος νόου, Ὁρᾷ τὸν ὄντα, καὶ µυεῖται Πνεύµατος Γνῶσιν, γεραίρων ἐνθέοις τοῖς ᾄσµασιν. ᾠδὴ γ' Ἔῤῥηξε γαστρὸς ἠτεκνωµένης πέδας, Ὕβριν τε δυσκάθεκτον εὐτεκνουµένης, Μόνη προσευχὴ τῆς Προφήτιδος πάλαι Ἄννης, φερούσης πνεῦµα συντετριµµένον, Πρὸς τὸν δυνάστην,......καὶ Θεὸν τῶν γνώσεων. ᾠδὴ δ' Ἄναξ ἀνάκτων, οἷος ἐξ οἵου µόνος, Λόγος προελθών, Πατρὸς ἐξ ἀναιτίου. Ἰσοσθενές σου Πνεῦµα τοῖς Ἀποστόλοις, Νηµερτὲς ἐξέπεµψας ὡς εὐεργέτης, ᾌδουσι Δόξα τῷ κράτει σου, Κύριε. ᾠδὴ ς' Ἱλασµὸς ἡµῖν Χριστὲ καὶ σωτηρία, Ὁ Δεσπότης ἔλαµψας ἐκ τῆς Παρθένου, Ἵν, ὡς Προφήτην θηρὸς ἐκ θαλαττίου, Στέρνων Ἰωνᾶν, τῆς φθορᾶς διαρπάσῃς, Ὅλον τὸν Ἀδάµ, παγγενῆ πεπτωκότα. ᾠδὴ ζ' Σύµφωνον ἐθρόησεν ὀργάνων µέλος, Σέβειν τὸ χρυσότευκτον ἄψυχον βρέτας. Ἡ τοῦ Παρακλήτου δὲ φωσφόρος χάρις, Σεβασµιάζει τοῦ βοᾷν, Τριὰς µόνη, Ἰσοσθενής, ἄναρχος, εὐλογητὸς εἶ. ᾠδὴ η' Στίχ. Αἰνοῦµεν, εὐλογοῦµεν, προσκυνοῦµεν τὸν Κύριον Λύει τὰ δεσµὰ καὶ δροσίζει τὴν φλόγα, Ὁ τρισσοφεγγὴς τῆς θεαρχίας τύπος, Ὑµνοῦσι Παῖδες, εὐλογεῖ δὲ τὸν µόνον, Σωτῆρα καὶ παντουργόν, ὡς εὐεργέτην, 5
Ἡ δηµιουργηθεῖσα σύµπασα κτίσις. Τὴν Θεοτόκον καὶ µητέρα τοῦ φωτὸς... ΤΙΜΙΩΤΕΡΑ (Ἦχος δ ) Στίχ. Μεγαλύνει ἡ ψυχή µου τὸν Κύριον, καὶ ἠγαλλίασε τὸ πνεῦµά µου ἐπὶ τῷ Θεῷ τῷ Σωτῆρί µου. Τὴν Τιµιωτέραν τῶν Χερουβείµ, καὶ ἐνδοξοτέραν ἀσυγκρίτως τῶν Σεραφείµ, τὴν ἀδιαφθόρως Θεὸν Λόγον τεκοῦσαν, τὴν ὄντως Θεοτόκον, σὲ µεγαλύνοµεν. Στίχ. Ὅτι ἐπέβλεψεν ἐπὶ τὴν ταπείνωσιν τῆς δούλης αὐτοῦ ἰδοὺ γὰρ ἀπὸ τοῦ νῦν µακαριοῦσί µε πᾶσαι αἱ γενεαί. Τὴν Τιµιωτέραν... Στίχ. Ὅτι ἐποίησέ µοι µεγαλεῖα ὁ Δυνατός, καὶ ἅγιον τὸ ὄνοµα αὐτοῦ, καὶ τὸ ἔλεος αὐτοῦ εἰς γενεὰν καὶ γενεὰν τοῖς φοβουµένοις αὐτόν. Τὴν Τιµιωτέραν... Στίχ. Ἐποίησε κράτος ἐν βραχίονι αὐτοῦ, διεσκόρπισεν ὑπερηφάνους διανοίᾳ καρδίας αὐτῶν. Τὴν Τιµιωτέραν... Στίχ. Καθεῖλε δυνάστας ἀπὸ θρόνων καὶ ὕψωσε ταπεινούς, πεινῶντας ἐνέπλησεν ἀγαθῶν καὶ πλουτοῦντας ἐξαπέστειλεν κενούς. Τὴν Τιµιωτέραν... Στίχ. Ἀντελάβετο Ισραὴλ παιδὸς αὐτοῦ, µνησθῆναι ἐλέους, καθὼς ἐλάλησε πρὸς τοὺς πατέρας ἡµῶν, τῷ Ἀβραὰµ καὶ τῷ σπέρµατι αὐτοῦ ἕως αἰῶνος. Τὴν Τιµιωτέραν... Καταβασία ᾠδὴ θ' Χαίροις Ἄνασσα, µητροπάρθενον κλέος, Ἅπαν γὰρ εὐδίνητον εὔλαλον στόµα, Ῥητρεῦον, οὐ σθένει σε µέλπειν ἀξίως, Ἰλιγγιᾷ δὲ νοῦς ἅπας σου τὸν τόκον Νοεῖν, ὅθεν σε συµφώνως δοξάζοµεν. Συναπτὴ µικρὰ µεθ' ἣν Ἐκφώνησις Ὅτι σὲ αἰνοῦσι πᾶσαι αἱ δυνάµεις... Ἐξαποστειλάρια Ἦχος β' Τοῦ Ἁγίου. Τοῖς Μαθηταῖς συνέλθωµεν Οὐκ ἐξ ἀνθρώπων εἴληφε, τὸ βασίλειον κράτος, ἀλλ' ἐκ τῆς θείας χάριτος, Κωνσταντῖνος ὁ µέγας, σὺν τῇ µητρὶ οὐρανόθεν, ἐξαστράπτον δὲ βλέπει, Σταυροῦ τὸ θεῖον τρόπαιον, ὅθεν τούτῳ ὀλέσας τοὺς δυσµενεῖς, τῶν εἰδώλων ἔλυσε τὴν ἀπάτην, ἐν κόσµῳ δὲ ἐκράτυνε, τὴν ὀρθόδοξον πίστιν. 6
Τῶν Μαθητῶν ὁρώντων σε ἀνελήφθης, Χριστὲ πρὸς τὸν Πατέρα συνεδριάζων, Ἄγγελοι προτρέχοντες ἐκραύγαζον ᾌρατε πύλας ᾄρατε, ὁ Βασιλεὺς γὰρ ἀνῆλθε, πρὸς τήν ἀρχίφωτον δόξαν. AINOI Ἦχος πλ. δ. Πᾶσα πνοὴ αἰνεσάτω τὸν Κύριον. Αἰνεῖτε τὸν Κύριον ἐκ τῶν οὐρανῶν αἰνεῖτε αὐτὸν ἐν τοῖς ὑψίστοις. Σοὶ πρέπει ὕµνος τῷ Θεῷ. Αἰνεῖτε αὐτόν, πάντες οἱ Ἄγγελοι αὐτοῦ αἰνεῖτε αὐτόν, πᾶσαι αἱ δυνάµεις αὐτοῦ. Σοὶ πρέπει ὕµνος τῷ Θεῷ. Στίχ. Αἰνεῖτε αὐτὸν ἐπὶ ταῖς δυναστείαις αὐτοῦ, αἰνεῖτε αὐτὸν κατὰ τὸ πλῆθος τῆς µεγαλωσύνης αὐτοῦ. Ἦχος πλ. δ'. Ὢ τοῦ παραδόξου θαύµατος Χαίροις Κωνσταντῖνε πάνσοφε, ὀρθοδοξίας πηγή, ἡ ποτίζουσα πάντοτε, τοῖς γλυκέσι νάµασι, τὴν ὑφήλιον ἅπασαν, Χαίροις ἡ ῥίζα, ἐξ ἧς ἐβλάστησε, καρπὸς ὁ τρέφων, τὴν Ἐκκλησίαν Χριστοῦ, Χαίροις τὸ καύχηµα, τῶν περάτων ἔνδοξε, Χριστιανῶν, βασιλέων πρώτιστε, Χαῖρε χαρὰ τῶν πιστῶν. Στίχ. Αἰνεῖτε αὐτὸν ἐν ἤχῳ, σάλπιγγος, αἰνεῖτε αὐτὸν ἐν ψαλτηρίῳ καὶ κιθάρᾳ. Ὁ βασιλεύων τῆς κτίσεως, τὸ εὐπειθὲς προορῶν, τῆς καρδίας σου Πάνσοφε, λογικῶς θηρεύει σε, ἀλογίᾳ κρατούµενον, καὶ καταυγάσας τὴν σὴν διάνοιαν, τῆς εὐσεβείας ταῖς ἐπιγνώσεσι, κόσµῳ ἀνέδειξε, φωταυγῆ ὡς ἥλιον, µαρµαρυγάς, θείων ἀποπέµποντα, πράξεων ἔνδοξε. Στίχ. Αἰνεῖτε αὐτὸν ἐν τυµπάνῳ καὶ χορῷ, αἰνεῖτε αὐτὸν ἐν χορδαῖς καὶ ὀργάνῳ. Τὰ τοῦ Κυρίου διδάγµατα, καθάπερ γῆ ἐκλεκτή, δεξαµένη πανεύφηµε, ἐναρέτων πράξεων, εὐκαρπίαν ἐβλάστησας, τὰς διανοίας, ἡµῶν ἐκτρέφουσα, τῇ ἐκµιµήσει, Ἑλένη πάνσοφε, τῆς πολιτείας σου, ὅθεν ἑορτάζοµεν, περιχαρῶς, σήµερον τὴν µνήµην σου πανηγυρίζοντες. Στίχ. Αἰνεῖτε αὐτὸν ἐν κυµβάλοις εὐήχοις, αἰνεῖτε αὐτὸν ἐν κυµβάλοις ἀλαλαγµοῦ. Πᾶσα πνοὴ αἰνεσάτω τὸν Κύριον. Ἔλαιον ἀγαλλιάσεως, τοὺς σοὺς µετόχους Χριστέ, Κωνσταντῖνον Ἑλένην τε, παραδόξως ἔχρισας, τὴν ἀπάτην µισήσαντας, καὶ σοῦ τὸ κάλλος ἐπιποθήσαντας, καὶ βασιλείας τῆς οὐρανίου σου, τούτους ἠξίωσας, εὐσεβῶς τὸ πρότερον, ἐπὶ τῆς γῆς, Λόγε βασιλεύσαντας, τῇ ἐπινεύσει σου. Δόξα Πατρὶ... Ἦχος πλ.δ Μεθοδίου Πατριάρχου Ὁ τῶν ἀνάκτων Ἄναξ καὶ Θεός, ὁ πλουσίαις δωρεαῖς κατακοσµῶν τοὺς ἀξίους, αὐτὸς οὐρανόθεν, ὥσπερ Παῦλον τὸν ἀοίδιµον, διὰ σηµείου τοῦ Σταυροῦ, σὲ Κωνσταντῖνε ἐζώγρησεν. Ἐν τούτῳ, φήσας, νίκα τοὺς ἐχθρούς σου, ὃν ἀναζητήσας σὺν µητρὶ θεόφρονι, καὶ εὑρὼν ὡς ἐπόθεις, τούτους κατὰ κράτος ἐτροπώσω, Σὺν 7
αὐτῇ οὖν ἱκέτευε, ὑπὲρ ὀρθοδόξων Βασιλέων, καὶ τοῦ φιλοχρίστου στρατοῦ, καὶ πάντων τῶν τὴν µνήµην σου τελούντων πιστῶς, τὸν µόνον φιλάνθρωπον, λυτρωθῆναι πάσης ὀργῆς. Καὶ νῦν... ἦχος ὁ αὐτός Ἀνελήφθης ἐν δόξῃ, ἀπὸ γῆς εἰς οὐρανούς, ὁ πάντα πληρῶν τῇ Θεότητι καὶ ἐν δεξιᾷ Πατρὸς ἐκάθισας, ὁ ἐν ἀρχῇ Θεὸς Λόγος ὅθεν αἱ οὐράνιαι δυνάµεις ὁρῶσαι, τοῖς Ἀποστόλοις ἔµφοβοι ἔλεγον Τίνι ἀτενίζετε, βλέποντες εἰς τὸν οὐρανόν; οὗτος, ὃν ἐθεάσασθε, αὐτὸς πάλιν ἐλεύσεται µετὰ δόξης, τοῦ κρῖναι πᾶσαν τὴν γῆν, καὶ ἀποδοῦναι ἑκάστῳ κατὰ τὰ ἔργα αὐτοῦ πρὸς ὃν βοήσωµεν Ἀκατάληπτε Κύριε, δόξα σοι. Δοξολογία Μεγάλη εἰς ἦχον πλ.δ ( Ἀργή ἢ σύντοµος ) Δόξα σοι τῷ δείξαντι τὸ φῶς. Δόξα ἐν ὑψίστοις Θεῷ, καὶ ἐπὶ γῆς εἰρήνη, ἐν ἀνθρώποις εὐδοκία. Ὑµνοῦµέν σε, εὐλογοῦµέν σε, προσκυνοῦµέν σε, δοξολογοῦµέν σε, εὐχαριστοῦµέν σοι, διὰ τὴν µεγάλην σου δόξαν. Κύριε βασιλεῦ, ἐπουράνιε Θεέ, Πάτερ παντοκράτορ, Κύριε Υἱὲ µονογενές, Ἰησοῦ Χριστέ, καὶ Ἅγιον Πνεῦµα. Κύριε ὁ Θεός, ὁ ἀµνὸς τοῦ Θεοῦ, ὁ Υἱὸς τοῦ Πατρός, ὁ αἴρων τὴν ἁµαρτίαν τοῦ κόσµου, ἐλέησον ἡµᾶς, ὁ αἴρων τὰς ἁµαρτίας τοῦ κόσµου. Πρόσδεξαι τὴν δέησιν ἡµῶν, ὁ καθήµενος ἐν δεξιᾷ τοῦ Πατρός, καὶ ἐλέησον ἡµᾶς. Ὅτι σὺ εἶ µόνος Ἅγιος, σὺ εἶ µόνος Κύριος, Ἰησοῦς Χριστός, εἰς δόξαν Θεοῦ Πατρός. Ἀµήν. Καθ' ἑκάστην ἡµέραν εὐλογήσω σε, καὶ αἰνέσω τὸ ὄνοµά σου εἰς τὸν αἰῶνα, καὶ εἰς τὸν αἰῶνα τοῦ αἰῶνος. Καταξίωσον, Κύριε, ἐν τῇ ἡµέρᾳ ταύτῃ, ἀναµαρτήτους φυλαχθῆναι ἡµᾶς. Εὐλογητὸς εἶ, Κύριε, ὁ Θεὸς τῶν Πατέρων ἡµῶν, καὶ αἰνετὸν καὶ δεδοξασµένον τὸ ὄνοµά σου εἰς τοὺς αἰῶνας. Ἀµήν. Γένοιτο, Κύριε, τὸ ἔλεός σου ἐφ' ἡµᾶς, καθάπερ ἠλπίσαµεν ἐπὶ σέ. Εὐλογητὸς εἶ, Κύριε, δίδαξόν µε τὰ δικαιώµατά σου. 8
Εὐλογητὸς εἶ, Κύριε, δίδαξόν µε τὰ δικαιώµατά σου. Εὐλογητὸς εἶ, Κύριε, δίδαξόν µε τὰ δικαιώµατά σου. Κύριε, καταφυγὴ ἐγενήθης ἡµῖν, ἐν γενεᾷ καὶ γενεᾷ. Ἐγὼ εἶπα Κύριε, ἐλέησόν µε, ἴασαι τὴν ψυχήν µου, ὅτι ἥµαρτόν σοι. Κύριε, πρὸς σὲ κατέφυγον, δίδαξόν µε τοῦ ποιεῖν τὸ θέληµά σου, ὅτι σὺ εἶ ὁ Θεός µου. Ὅτι παρὰ σοὶ πηγὴ ζωῆς, ἐν τῷ φωτί σου ὀψόµεθα φῶς. Παράτεινον τὸ ἔλεός σου τοῖς γινώσκουσί σε. Ἅγιος ὁ Θεός, Ἅγιος Ἰσχυρός, Ἅγιος Ἀθάνατος, ἐλέησον ἡµᾶς. Ἅγιος ὁ Θεός, Ἅγιος Ἰσχυρός, Ἅγιος Ἀθάνατος, ἐλέησον ἡµᾶς. Ἅγιος ὁ Θεός, Ἅγιος Ἰσχυρός, Ἅγιος Ἀθάνατος, ἐλέησον ἡµᾶς. Δόξα Πατρὶ καὶ Υἱῷ καὶ ἁγίῳ Πνεύµατι. Καὶ νῦν καὶ ἀεὶ καὶ εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων. Ἀµήν. Ἅγιος Ἀθάνατος, ἐλέησον ἡµᾶς. καὶ πάλιν γεγονωτέρᾳ τῇ φωνῇ Ἅγιος ὁ Θεός, Ἅγιος Ἰσχυρός, Ἅγιος Ἀθάνατος, ἐλέησον ἡµᾶς. καὶ εὐθύς τὸ ἀπολυτίκιον τῶν Ἁγίων Ἦχος δ' Τοῦ Σταυροῦ σου τὸν τύπον ἐν οὐρανῷ θεασάµενος, καὶ ὡς ὁ Παῦλος τὴν κλῆσιν οὐκ ἐξ ἀνθρώπων δεξάµενος, ὁ ἐν βασιλεῦσιν, Ἀπόστολός σου Κύριε, Βασιλεύουσαν πόλιν τῇ χειρί σου παρέθετο, ἣν περίσωζε διὰ παντὸς ἐν εἰρήνῃ, πρεσβείαις τῆς Θεοτόκου, µόνε Φιλάνθρωπε. 9
ΕΙΣ ΤΗΝ ΘΕΙΑΝ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΝ Ἀντίφωνον α' Ἦχος β' Στίχ. α' Πάντα τὰ ἔθνη κροτήσατε χεῖρας ἀλαλάξατε τῷ Θεῷ ἐν φωνῇ ἀγαλλιάσεως. Ταῖς πρεσβείαις τῆς Θεοτόκου Σῶτερ σῶσον ἡµᾶς. Στίχ. β' Ὅτι Κύριος ὕψιστος, φοβερός, βασιλεὺς µέγας ἐπὶ πᾶσαν τὴν γῆν. Ταῖς πρεσβείαις τῆς Θεοτόκου... Στίχ. γ' Ὑπέταξας λαοὺς ἡµῖν, καὶ ἔθνη ὑπὸ τοὺς πόδας ἡµῶν. Ταῖς πρεσβείαις τῆς Θεοτόκου... Δόξα Πατρὶ... Καὶ νῦν... Ταῖς πρεσβείαις τῆς Θεοτόκου... Ἀντίφωνον β' Ὁ αὐτὸς Στίχ. α'. Μέγας Κύριος, καὶ αἰνετὸς σφόδρα, ἐν πόλει τοῦ Θεοῦ ἡµῶν, ἐν ὄρει ἁγίῳ αὐτοῦ. Σῶσον ἡµᾶς, Υἱὲ Θεοῦ, ὁ ἐν δόξῃ ἀναληφθεὶς ἀφ' ἡµῶν εἰς τοὺς οὐρανούς, ψάλλοντάς σοι, Ἀλληλούϊα. Στίχ. β'. Ὁ Θεὸς ἐν ταῖς βάρεσιν αὐτῆς γινώσκεται, ὅταν ἀντιλαµβάνηται αὐτῆς. Σῶσον ἡµᾶς, Υἱὲ Θεοῦ, ὁ ἐν δόξῃ... Στίχ. γ'. Ὅτι ἰδοὺ οἱ βασιλεῖς τῆς γῆς συνήχθησαν, ἤλθοσαν ἐπὶ τὸ αὐτό. Σῶσον ἡµᾶς, Υἱὲ Θεοῦ, ὁ ἐν δόξῃ... Δόξα Πατρί... Καὶ νῦν... Ὁ µονογενὴς Υἱὸς καὶ Λόγος του Θεοῦ, ἀθάνατος ὑπάρχων καὶ καταδεξάµενος διὰ τὴν ἡµετέραν σωτηρίαν σαρκωθῆναι ἐκ τῆς ἁγίας Θεοτόκου καὶ ἀειπαρθένου Μαρίας, ἀτρέπτως ἐνανθρωπήσας, σταυρωθείς τε, Χριστὲ ὁ Θεός, θανάτῳ θάνατον πατήσας, εἷς ὤν τῆς Ἁγίας Τριάδος, συνδοξαζόµενος τῷ Πατρὶ καὶ τῷ Ἁγίῳ Πνεύµατι, σῶσον ἡµᾶς. Ἀντίφωνον γ' Ἦχος δ' Στίχ. α' Ἀκούσατε ταῦτα πάντα τὰ ἔθνη. Ἀνελήφθης ἐν δόξῃ... Στίχ. β' Τὸ στόµα µου λαλήσει σοφίαν, καὶ ἡ µελέτη τῆς καρδίας µου σύνεσιν. Ἀνελήφθης ἐν δόξῃ... Στίχ. γ' Κλινῶ εἰς παραβολὴν τὸ οὖς µου, ἀνοίξω ἐν ψαλτηρίῳ τὸ πρόβληµά µου. 10
Ἀνελήφθης ἐν δόξῃ... Εἰσοδικὸν ( ψάλλεται ὑπὸ τῶν ἱερουργούντων µόνον ὅταν τελεῖται συλλείτουργον) Δεῦτε προσκυνήσωµεν καὶ προσπέσωµεν Χριστῷ, σῶσον ἡµᾶς Υἱὲ Θεοῦ, ὁ ἐν δόξῃ ἀναληφθεὶς ἀφ' ἡµῶν εἰς τοὺς οὐρανούς......ψάλλοντάς σοι Ἀλληλούϊα. Εἶτα (ψάλλεται ὑπὸ τῶν ἱερουργούντων µόνον ὅταν τελεῖται συλλείτουργον) Ἀπολυτίκιον τῆς Ἑορτῆς. Ἦχος δ' Ἀνελήφθης ἐν δόξῃ, Χριστὲ ὁ Θεὸς ἡµῶν, χαροποιήσας τοὺς Μαθητάς, τῇ ἐπαγγελίᾳ τοῦ ἁγίου Πνεύµατος, βεβαιωθέντων αὐτῶν διὰ τῆς εὐλογίας, ὅτι σὺ εἶ ὁ Υἱός τοῦ Θεοῦ, ὁ λυτρωτὴς τοῦ κόσµου. Ἦχος δ Τοῦ Σταυροῦ σου τὸν τύπον ἐν οὐρανῷ θεασάµενος, καὶ ὡς ὁ Παῦλος τὴν κλῆσιν οὐκ ἐξ ἀνθρώπων δεξάµενος, ὁ ἐν βασιλεῦσιν, Ἀπόστολός σου Κύριε, Βασιλεύουσαν πόλιν τῇ χειρί σου παρέθετο, ἣν περίσωζε διὰ παντὸς ἐν εἰρήνῃ, πρεσβείαις τῆς Θεοτόκου, µόνε Φιλάνθρωπε. τὸ ἀπολυτίκιον τοῦ Ναοῦ (ψάλλεται ὑπὸ τῶν ἱερουργούντων µόνον ὅταν τελεῖται συλλείτουργον) Κοντάκιον αὐτόµελον Ἦχος πλ.β Τὴν ὑπὲρ ἡµῶν πληρώσας οἰκονοµίαν, καὶ τὰ ἐπὶ γῆς ἑνώσας τοῖς οὐρανίοις, ἀνελήφθης ἐν δόξῃ, Χριστὲ ὁ Θεὸς ἡµῶν, οὐδαµόθεν χωριζόµενος, ἀλλὰ µένων ἀδιάστατος, καὶ βοῶν τοῖς ἀγαπῶσί σε, Ἐγὼ εἰµι µεθ' ὑµῶν, καὶ οὐδεὶς καθ' ὑµῶν. Τρισάγιον Ἀπόστολος Προκείµενον. Ἦχος πλ.δ Εἰς πᾶσαν τὴν γῆν ἐξῆλθεν ὁ φθόγγος αὐτῶν, καὶ εἰς τὰ πέρατα τῆς οἰκουµένης τὰ ῥήµατα αὐτῶν. Στίχ. Οἱ οὐρανοὶ διηγοῦνται δόξαν Θεοῦ. Πράξεων τῶν Ἀποστόλων τὸ Ἀνάγνωσµα (Πράξ.κς 1, 12-20) Ἐν ταῖς ἡµέραις ἐκείναις, Ἀγρίππας ὁ βασιλεὺς πρὸς τὸν Παῦλον ἔφη Ἐπιτρέπεταί σοι ὑπὲρ σεαυτοῦ λέγειν. Τότε ὁ Παῦλος ἐκτείνας τὴν χεῖρα ἀπελογεῖτο. Ἐν οἷς καὶ πορευόµενος εἰς τὴν Δαµασκὸν µετ ἐξουσίας καὶ ἐπιτροπῆς τῆς παρὰ τῶν ἀρχιερέων, ἡµέρας µέσης κατὰ τὴν ὁδὸν εἶδον βασιλεῦ οὐρανόθεν ὑπὲρ τὴν λαµπρότητα τοῦ ἡλίου περιλάµψαν µε φῶς καὶ τοὺς σὺν ἐµοὶ πορευοµένους πάντων δὲ καταπεσόντων ἡµῶν εἰς τὴν γῆν ἤκουσα φωνὴν λαλοῦσαν πρός µε καὶ λέγουσαν τῇ Ἑβραΐδι διαλέκτῳ Σαοὺλ, Σαούλ τί µε διώκεις; Σκληρόν σοι πρὸς κέντρα λακτίζειν. Ἐγὼ δὲ εἶπον Τίς εἶ Κύριε; Ὁ δὲ εἶπεν Ἐγώ εἰµι Ἰησοῦς, ὃν σὺ διώκεις. Ἀλλὰ ἀνάστηθι καὶ στῆθι ἐπὶ τοὺς πόδας σου εἰς τοῦτο γὰρ ὤφθην σοι 11
προχειρίσασθαί σε ὑπηρέτην καὶ µάρτυρα ὧν τε εἶδές ὧν τε ὀφθήσοµαί σοι ἐξαιρούµενός σε ἐκ τοῦ λαοῦ καὶ τῶν ἐθνῶν εἰς οὓς ἐγώ σε ἀποστέλλω ἀνοῖξαι ὀφθαλµοὺς αὐτῶν τοῦ ἐπιστρέψαι ἀπὸ σκότους εἰς φῶς καὶ τῆς ἐξουσίας τοῦ σατανᾶ ἐπὶ τὸν Θεόν τοῦ λαβεῖν αὐτοὺς ἄφεσιν ἁµαρτιῶν καὶ κλῆρον ἐν τοῖς ἡγιασµένοις πίστει τῇ εἰς ἐµέ. Ὅθεν βασιλεῦ Ἀγρίππα οὐκ ἐγενόµην ἀπειθὴς τῇ οὐρανίῳ ὀπτασίᾳ ἀλλὰ τοῖς ἐν Δαµασκῷ πρῶτόν τε καὶ Ἱεροσολύµοις εἰς πᾶσάν τε τὴν χώραν τῆς Ἰουδαίας καὶ τοῖς ἔθνεσιν ἀπαγγέλλω µετανοεῖν καὶ ἐπιστρέφειν ἐπὶ τὸν Θεόν ἄξια τῆς µετανοίας ἔργα πράσσοντας. Ἀλληλούϊα (γ ) Εὐαγγέλιον Ἐκ τοῦ κατὰ Ἰωάννην. Εἶπεν ὁ Κύριος πρὸς τοὺς ἐληλυθότας πρὸς αὐτὸν... Δόξα σοι, Κύριε, δόξα σοι. Εἰς τό, Ἐξαιρέτως Ἦχος β (ἀρχαία τάξις) Ἄξιόν ἐστιν ὡς ἀληθῶς, µακαρίζειν σὲ τὴν Θεοτόκον, τὴν ἀειµακάριστον καὶ παναµώµητον καὶ µητέρα τοῦ Θεοῦ ἡµῶν. Τὴν τιµιωτέραν τῶν Χερουβεὶµ καὶ ἐνδοξοτέραν ἀσυγκρίτως τῶν Σεραφείµ, τὴν ἀδιαφθόρως Θεὸν Λόγον τεκοῦσαν, τὴν ὄντως Θεοτόκον, σὲ µεγαλύνοµεν. Κοινωνικὸν Εἰς πᾶσαν τὴν γῆν ἐξῆλθεν ὁ φθόγγος αὐτῶν καὶ εἰς τὰ πέρατα τῆς οἰκουµένης τὰ ρήµατα αὐτῶν. Ἀλληλούϊα. Ἀντὶ τοῦ «Εἴδοµεν τὸ φῶς...» ψάλλει ὁ α χορὸς τό, Ἀπολυτίκιον τῆς Ἑορτῆς. Ἦχος δ' Ἀνελήφθης ἐν δόξῃ, Χριστὲ ὁ Θεὸς ἡµῶν, χαροποιήσας τοὺς Μαθητάς, τῇ ἐπαγγελίᾳ τοῦ ἁγίου Πνεύµατος, βεβαιωθέντων αὐτῶν διὰ τῆς εὐλογίας, ὅτι σὺ εἶ ὁ Υἱός τοῦ Θεοῦ, ὁ λυτρωτὴς τοῦ κόσµου. ἦχος β Εἴη τὸ ὄνοµα Κυρίου εὐλογηµένον ἀπό τοῦ νῦν καὶ ἕως τοῦ αἰῶνος. (τρὶς) Ἀπόλυσις «... Ο ἐν δόξῃ ἀναληφθείς ἀφ' ἡµῶν εἰς τούς οὐρανούς καί ἐν δεξιᾷ καθίσας τοῦ Θεοῦ καί Πατρός, Χριστός ὁ ἀληθινός Θεός...» 12