ΑΠΟΚΕΝΤΡΩΜΕΝΗ ΙΟΙΚΗΣΗ ΜΑΚΕ ΟΝΙΑΣ ΘΡΑΚΗΣ ΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΣΤΙΚΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΥΠΟΘΕΣΕΩΝ ΤΜΗΜΑ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΥΠΟΘΕΣΕΩΝ Ο ΗΓΟΣ ΜΕΤΑΒΑΣΗΣ ΣΤΟ ΝΕΟ ΚΩ ΙΚΑ ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΣΗΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΕΝΤΑΞΗΣ (Ν. 4251/2014) ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ 2014
Ο ΗΓΟΣ ΜΕΤΑΒΑΣΗΣ ΣΤΟ ΝΕΟ ΚΩ ΙΚΑ ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΣΗΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΕΝΤΑΞΗΣ 1 ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΠΡΩΤΟ ΜΕΡΟΣ Α ΕΙΑ ΓΙΑ ΕΡΓΑΣΙΑ Α ΕΙΑ ΓΙΑ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΗ ΣΥΝΕΝΩΣΗ ΑΥΤΟΤΕΛΗΣ Α ΕΙΑ Α ΕΙΑ ΓΙΑ ΣΠΟΥ ΕΣ Α ΕΙΑ ΕΠΙ ΜΑΚΡOΝ ΙΑΜΕΝΟΝΤΟΣ ΕΚΑΕΤΗΣ Α ΕΙΑ Α ΕΙΑ ΕΥΤΕΡΗΣ ΓΕΝΙΑΣ Α ΕΙΑ ΙΑΜΟΝΗΣ ΜΕΛΩΝ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΣ ΕΛΛΗΝΑ ΕΥΤΕΡΟ ΜΕΡΟΣ Παράρτηµα «Κώδικας Μετανάστευσης και Κοινωνικής Ένταξης» ν. 4251/2014 Κοινή Υπουργική Απόφαση για ανθρωπιστικούς λόγους (ΚΥΑ 30651/3-6-2014) Κοινή Υπουργική Απόφαση για δικαιολογητικά (ΚΥΑ 30825/4-6-2014) Ηλεκτρονικό παράβολο (Εγκύκλιος 33, 29581/29-5-2014) Απόφαση κατάργηση υποβολής πρωτοτύπων δικαιολογητικών (αρ. 35531/27-6- 2014) Εφαρµογή ενηµέρωσης για την πορεία του φακέλου του πολίτη τρίτης χώρας (Αύγουστος 2014) Οδηγίες για την επίλυση των ζητηµάτων για τις περιπτώσεις µετάβασης από το καθεστώς του ν. 3386/2005 στο καθεστώς του ν. 4251/2014 (αρ. 41301/7-8-2014). 1 Ο παρόν οδηγός αναπτύχθηκε στο πλαίσιο των δράσεων κοινωνικής ένταξης µεταναστών του Τµήµατος Κοινωνικών Υποθέσεων του νοµού Θεσσαλονίκης. - 2 -
ΕΙΣΑΓΩΓΗ Με το νέο «Κώδικα Μετανάστευσης και Κοινωνικής Ένταξης» επιχειρείται καταρχάς η κωδικοποίηση της υφιστάµενης πολυκερµατισµένης νοµοθεσίας στο πεδίο της νόµιµης µετανάστευσης. Παράλληλα, γίνεται προσπάθεια να απλοποιηθούν ως ένα βαθµό συγκεκριµένες διαδικασίες έκδοσης των αδειών διαµονής των µεταναστών που διαµένουν νόµιµα στην Ελλάδα αλλά και να αναµορφωθούν ως προς την ουσία τους ορισµένες σηµαντικές ήδη υφιστάµενες ρυθµίσεις. Με άλλα λόγια δεν πρόκειται για έναν καινούργιο νόµο αλλά µάλλον για µια κωδικοποίηση υπαρχουσών διατάξεων. Η σύνταξη του οδηγού στηρίχθηκε στα κείµενα που έχουν εκδοθεί µέχρι σήµερα 2 και στοχεύει να ενηµερώσει τους µετανάστες 3 για τις αλλαγές και τις διαφοροποιήσεις που επιφέρει ο ν.4251/14 σε σχέση µε τον ν.3386/05. Το πρώτο µέρος του εγχειρίδιου αποτελεί έναν πρακτικό οδηγό µετάβασης στο νέο «Κώδικα Μετανάστευσης και Κοινωνικής Ένταξης» αναφορικά κυρίως µε κατηγορίες αδειών που αφορούν διαµονή για εργασία και αδειών που αφορούν µακρά διαµονή (επί µακρόν, άδεια δεύτερης γενιάς). Η επιλογή αυτή έχει να κάνει µε την αναγκαιότητα απλής και έγκυρης ενηµέρωσης της πλειοψηφίας των µεταναστών για τις βασικές αλλαγές που επιφέρει ο νέος κώδικας στο νοµικό καθεστώς της διαµονής τους καθώς και για τις ρυθµίσεις που στοχεύουν να την απλοποιήσουν και να την διευκολύνουν 4. Ο τρόπος που επιλέχθηκε να γίνει αυτό είναι µε την απλή παράθεση των αλλαγών που επέρχονται αλλά και τη µορφή ερωτο-απαντήσεων 5 ως πιο πρόσφορου µέσου κατανόησης όπου αυτό ενδείκνυται. Περισσότερα στοιχεία σχετικά µε τις διατάξεις ο χρήστης µπορεί να αναζητήσει στο Παράρτηµα του 2 ιεύθυνση Μεταναστευτικής Πολιτικής, http://www.ypes.gr 3 Το περιεχόµενο αποτελεί µέρος της εισήγησης του Προϊσταµένου του Τµήµατος Κοινωνικών Υποθέσεων, Κούρτη Σπυρίδων, στην εκδήλωση που οργανώθηκε από το ΣΕΜ του δήµου Θεσσαλονίκης στον ΠΥΡΓΟ του ΠΑΙ ΑΓΩΓΙΚΟΥ του ΑΠΘ στις 13-4-2014 και είχε ως θέµα το νέο Κώδικα Μετανάστευσης (ν. 4251/2014). Στην παρούσα µορφή διαµορφώθηκε από τον ίδιο, µετά την παράκληση της κ. Άννας Αγγελίδου Πολυχρονιάδου, Εντεταλµένης ηµοτικού Συµβούλου Κοινωφελών Ν.Π. & Μεταναστευτικής Πολιτικής, προκειµένου να ενταχθεί στο ιστότοπο του Συµβούλιου ένταξης Μεταναστών (ΣΕΜ) του ήµου Θεσσαλονίκης 4 Το παρόν πόνηµα δεν αναλύει και δεν αναφέρεται στο σύνολο των διατάξεων των Ν. 4251/2014, εγχείρηµα που θα απαιτούσε ολόκληρο βιβλίο, αλλά επιλέγει συγκεκριµένες διατάξεις που κατά τη γνώµη του συντάκτη επιφέρουν κρίσιµες αλλαγές στη µεγάλη πλειοψηφία των µεταναστών τόσο της πρώτης γενιάς (εξαρτηµένη εργασία, οικογενειακή επανένωση, αορίστου, δεκαετή, άδεια επί µακρόν) όσο και της δεύτερης γενιάς (αυτοτελής άδεια, σπουδές, άδεια δεύτερης γενιάς) 5 Η ιδέα παρουσίασης νοµικών κειµένων µε τη µορφή ερωτο-απαντήσεων δεν είναι καινούργια. Είχα την τύχη να εργάζοµαι στην Επιτροπή Κοινωνικής Πολιτικής του ΑΠΘ την περίοδο 1999-2002 η οποία µε την πρωτοβουλία και την ακούραστη εργασία της κ. Ζωής Παπασιώπη-Πασιά, Καθηγήτριας του Τµήµατος Νοµικής του ΑΠΘ, προέβη στην έκδοση (1999, 2002, 2006) οδηγού για το νοµικό καθεστώς των αλλοδαπών φοιτητών, µεταφρασµένο στα Γαλλικά και στα Αγγλικά. - 3 -
εύτερου Μέρους. Οι ερωτο-απαντήσεις αφορούν κυρίως τις αλλαγές που διευκολύνουν τη διαδικασία αδειοδότησης και κάνουν περισσότερο λειτουργικά τα δικαιώµατα των κατόχων αδειών διαµονής χωρίς αυτό να σηµαίνει ότι αλλαγές που δεν µνηµονεύονται είναι λιγότερο σηµαντικές 6. Το δεύτερο µέρος αποτελείται από παραποµπές στα σπουδαιότερα κείµενα τεκµηρίωσης που αφορούν τη µετάβαση στο νέο καθεστώς και έχουν εκδοθεί από την αρµόδια ιεύθυνση του Υπουργείου Εσωτερικών 7, µέχρι και την ηµεροµηνία σύνταξης του εγχειριδίου. Μέσω υπερ-συνδέσεων (CTRL+ κλικ για χρήση σύνδεσης) ο χρήστης θα µπορεί να πλοηγηθεί στα άρθρα του νέου νόµου (4251/2014), στην Κοινή Υπουργική Απόφαση (ΚΥΑ 30651/3-6-2014) για την άδεια παραµονής για ανθρωπιστικούς λόγους ως συµπλήρωµα στο ΚΕΦΑΛΑΙΟ Ε του νέου Κώδικα, στην Κοινή Υπουργική Απόφαση (ΚΥΑ 30825/4-6-2014) για τις θεωρήσεις εισόδου και τα δικαιολογητικά που απαιτούνται για κάθε κατηγορία άδειας παραµονής, στην Εγκύκλιο 33 (29581/29-5-2014) που αφορά τα ηλεκτρονικά, πλέον, παράβολα, στο αρ. οικ.35531/27-6-2014 έγγραφο του ΥΠΕΣ/Γενική Γραµµατεία Πληθυσµού και Κοινωνικής Συνοχής, που αφορά την κατάργηση της υποχρέωσης υποβολής πρωτοτύπων εγγράφων και παραστατικών κατά τη διαδικασία συναλλαγής των µεταναστών µε τις Υπηρεσίες µιας στάσης των Αποκεντρωµένων ιοικήσεων της χώρας, καθώς και στο αρ. 41301/7-8-2014 έγγραφο του ΥΠΕΣ µε θέµα οδηγίες για την επίλυση των ζητηµάτων για τις περιπτώσεις µετάβασης από το καθεστώς του ν. 3386/2005 στο καθεστώς του ν. 4251/2014. Τέλος, υπάρχει παραποµπή στην νέα εφαρµογή της ιεύθυνσης Μεταναστευτικής Πολιτικής του Υπουργείου Εσωτερικών µέσω της οποίας ο µετανάστης θα µπορεί µε την πληκτρολόγηση του επιθέτου και του αριθµού διαβατηρίου του να πληροφορείται για την πορεία του αιτήµατός (φακέλου) του. ΚΟΥΡΤΗΣ ΣΠΥΡΟΣ ΚΟΙΝΩΝΙΟΛΟΓΟΣ ΑΠΟΚΕΝΤΡΩΜΕΝΗ ΙΟΙΚΗΣΗ ΜΑΚΕ ΟΝΙΑΣ ΘΡΑΚΗΣ ΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΣΤΙΚΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΥΠΟΘΕΣΕΩΝ ΚΕΝΤΙΚΗΣ ΜΑΚΕ ΟΝΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΥΠΟΘΕΣΕΩΝ Αύγουστος 2014 6 π.χ. Η διαδικαστική επιτάχυνση που επιτυγχάνεται µε την εξακολούθηση της εξέτασης αίτησης για άδεια διαµονής, αν οι αστυνοµικές αρχές δεν απαντήσουν εντός προθεσµίας δύο µηνών σε ερώτηµα για λόγους δηµόσιας τάξης (άρθρο 6 γ τελευταίο εδάφιο). - 4 -
ΠΡΩΤΟ ΜΕΡΟΣ Α ΕΙΑ ΓΙΑ ΕΡΓΑΣΙΑ Η αρχική άδεια διαµονής για εξαρτηµένη εργασία είναι πλέον διετούς διάρκειας και ανανεώνεται για τρία έτη (άρθρο 7 παρ. 5, ν. 4251/2014) Σύµβαση εργασίας απαιτείται µόνο κατά τη φάση της χορήγησης της άδειας για εξαρτηµένη εργασία (άρθρο 15 ν. 4251/2014) ΕΡΩΤΗΣΗ :Μπορεί κάποιος να ανανεώσει την άδεια για εξαρτηµένη εργασία χωρίς προσκόµιση σύµβασης εργασίας? ΑΠΑΝΤΗΣΗ: ΝΑΙ, σύµφωνα µε το νέο νόµο για την ανανέωση της άδειας διαµονής για εξαρτηµένη εργασία δεν απαιτείται σύµβαση εργασίας παρά µόνο βιβλιάριο υγείας σε ισχύ, ακριβές αντίγραφο εκκαθαριστικού σηµειώµατος ή υποβολής φορολογικής δήλωσης και πραγµατοποίηση ελάχιστου αριθµού ηµεροµισθίων στον οικείο ασφαλιστικό φορέα. ΕΡΩΤΗΣΗ : Ο µετανάστης που έχει άδεια διαµονής για εξαρτηµένη εργασία έχει δικαίωµα να παρέχει υπηρεσίες ή έργο στην Ελλάδα? ΑΠΑΝΤΗΣΗ: ΝΑΙ, σύµφωνα µε το νέο νόµο η ανανέωση της αρχικής άδειας διαµονής για εξαρτηµένη εργασία παρέχει στον πολίτη τρίτης χώρας πρόσβαση στην εξαρτηµένη εργασία και στην παροχή υπηρεσιών ή έργου (άρθρο 15 παρ. 6 ν. 4251/2014) ΕΡΩΤΗΣΗ : Ο κάτοχος άδειας διαµονής για εξαρτηµένη εργασία µπορεί να ασκήσει ανεξάρτητη οικονοµική δραστηριότητα στην Ελλάδα ΑΠΑΝΤΗΣΗ: ΟΧΙ, ο κάτοχος άδειας διαµονής για εξαρτηµένη εργασία δεν µπορεί να ασκήσει ανεξάρτητη οικονοµική δραστηριότητα στην Ελλάδα. ΕΡΩΤΗΣΗ : Τι θα πρέπει να κάνει ο µετανάστης που θέλει να ασκήσει ανεξάρτητη οικονοµική δραστηριότητα στην Ελλάδα ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Ο µετανάστης µπορεί να ασκήσει ανεξάρτητη οικονοµική δραστηριότητα στην Ελλάδα µόνον εφόσον αποκτήσει άδεια διαµονής µακράς διάρκειας ( Άδεια διαµονής επί µακρόν διαµένοντος άρθρο 89, ν.4251/14 ή Άδεια - 5 -
διαµονής δεύτερης γενιάς, άρθρο 108 ή Άδεια δεκαετούς διάρκειας άρθρο 138 παρ.1) ΕΡΩΤΗΣΗ : Τι γίνεται µε τις άδειες για ανεξάρτητη οικονοµική δραστηριότητα που είναι σε ισχύ και είχαν χορηγηθεί µε το ν. 2910/01 και 3386/05? ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Άδειες διαµονής για ανεξάρτητη οικονοµική δραστηριότητα που είναι σε ισχύ κατά την έναρξη ισχύος του παρόντος Κώδικα, ανανεώνονται για τρία (3) έτη κάθε φορά, εφόσον : Α) η δραστηριότητα εξακολουθεί να ασκείται και Β) έχουν εκπληρωθεί οι φορολογικές και ασφαλιστικές υποχρεώσεις, ο ελάχιστος δηλαδή αριθµός ηµεροµισθίων ή το ελάχιστο χρονικό διάστηµα ασφάλισης ανά έτος και ασφαλιστικό φορέα. (άρθρο 138 παρ. 7 ν. 4251/2014) Α ΕΙΑ ΓΙΑ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΗ ΣΥΝΕΝΩΣΗ Με το νέο Κώδικα, πλέον, µπορεί να γίνει αίτηση για οικογενειακή συνένωση για µέλη οικογένειας πολίτη τρίτης χώρας που βρίσκονται χωρίς άδεια διαµονής στην Ελλάδα (άρθρο 70 παρ.1 ν. 4251/2014), εφόσον αυτά πληρούν κριτήρια ένταξης στη χώρα 8. Με το νέο Κώδικα η ανανέωση της άδειας διαµονής για οικογενειακή συνένωση δεν θα εξαρτάται, πλέον από εισοδηµατικά κριτήρια (άρθρο 73 παρ.2 ν. 4251/2014). ΕΡΩΤΗΣΗ : Ο κάτοχος άδειας διαµονής για οικογενειακή συνένωση πρέπει να αποδεικνύει ότι διαθέτει εισόδηµα προκειµένου να ανανεώσει την άδεια παραµονής του. ΑΠΑΝΤΗΣΗ: ΟΧΙ, για την ανανέωση της άδειας διαµονής, ο συντηρών θα πρέπει να αποδεικνύει ότι εξακολουθεί να διατηρεί την οικογενειακή σχέση µε τα συντηρούµενα µέλη της οικογένειάς του και ότι έχει εκπληρώσει τις ασφαλιστικές και φορολογικές του υποχρεώσεις. Με άλλα λόγια δεν θα χρειάζεται να αποδεικνύει ότι έχει συγκεκριµένο εισόδηµα για να ανανεώνεται η άδεια παραµονής των µελών της οικογένειας του. 8 Με κοινή απόφαση των Υπουργών Εσωτερικών, Εξωτερικών και ηµόσιας Τάξης και Προστασίας του Πολίτη, θα οριστούν τα κριτήρια ένταξης που απαιτούνται για την εξέταση αιτηµάτων οικογενειακής επανένωσης (άρθρο 136 παρ. 14, ν.4251/14). - 6 -
ΕΡΩΤΗΣΗ : Ο κάτοχος άδειας διαµονής για οικογενειακή συνένωση µπορεί να εργαστεί στην Ελλάδα και υπό ποια προϋπόθεση. ΑΠΑΝΤΗΣΗ: ΝΑΙ, ο κάτοχος άδειας διαµονής για οικογενειακή συνένωση έχει πρόσβαση σε εξαρτηµένη εργασία παροχή υπηρεσιών ή έργου κατά την πρώτη ανανέωση της άδειας διαµονής του (άρθρο 75 ν. 4251/2014) χωρίς να απαιτείται ειδική έγκριση. ΑΥΤΟΤΕΛΗΣ Α ΕΙΑ Η αυτοτελής άδεια παραµονής που αφορά τα τέκνα που είχαν άδεια διαµονής για οικογενειακή επανένωση, και ενηλικιώνονται έχει πλέον τριετή διάρκεια (από 18 ετών έως 21) και µπορεί να ανανεώνεται για άλλα τρία (από 21 ετών έως 24), (άρθρο 76 παρ. 5 ν. 4251/2014 ) ΕΡΩΤΗΣΗ: Με το νέο νόµο τί διάρκεια έχει η αυτοτελής άδεια παραµονής? ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Σύµφωνα µε το νέο νόµο η αυτοτελής άδεια παραµονής έχει τριετή διάρκεια και δίνει στον κάτοχο της δικαίωµα εργασίας στην Ελλάδα. ΕΡΩΤΗΣΗ: Η αυτοτελής άδεια παραµονής τριετούς διάρκειας µπορεί να ανανεωθεί για τον ίδιο λόγο? ΑΠΑΝΤΗΣΗ: ΝΑΙ, σύµφωνα µε το νέο νόµο η αυτοτελής άδεια διαµονής µπορεί να ανανεωθεί για άλλη µια τριετία µε µόνη υποχρέωση την προσκόµιση της προηγούµενης αυτοτελούς άδειας διαµονής και τη µη συνδροµή στο πρόσωπο του αιτούντος λόγων δηµόσιας τάξης και ασφάλειας. Α ΕΙΑ ΓΙΑ ΣΠΟΥ ΕΣ υνατότητα για χορήγηση άδεια διαµονής για σπουδές µε διάρκεια ισχύος ισόχρονη µε την ανώτατη διάρκεια φοίτησης του συγκεκριµένου προγράµµατος σπουδών (άρθρο 34 παρ. 2α ν. 4251/2014) και δικαίωµα µερικής απασχόλησης χωρίς προηγούµενη έγκριση (άρθρο 36 ν. 4251/2014) ΕΡΩΤΗΣΗ :Με το νέο νόµο χρειάζεται κάθε χρόνο ο σπουδαστής να ανανεώνει την άδεια παραµονής. ΑΠΑΝΤΗΣΗ: ΟΧΙ, δίνεται η δυνατότητα για χορήγηση άδεια διαµονής για σπουδές - 7 -
µε διάρκεια ισχύος ισόχρονη µε την ανώτατη διάρκεια φοίτησης του συγκεκριµένου προγράµµατος σπουδών ΕΡΩΤΗΣΗ : Ο κάτοχος άδειας διαµονής για σπουδές µπορεί να εργαστεί στην Ελλάδα και υπό ποια προϋπόθεση? ΑΠΑΝΤΗΣΗ: ΝΑΙ, ο νέος νόµος δίνει δικαίωµα εργασίας στους σπουδαστές, µε καθεστώς µερικής απασχόλησης, χωρίς κάποια προϋπόθεση (προηγούµενη έγκριση) Α ΕΙΑ ΕΠΙ ΜΑΚΡΟΝ ΙΑΜΕΝΟΝΤΟΣ Η διευκόλυνση χορήγησης αδειών διαµονής «επί µακρόν διαµένοντος» (Οδηγία Ε.Ε. 2003/109/ΕΚ) καθώς η χορήγησή της αποσυνδέεται από την αποκλειστική προϋπόθεση απόδειξης επαρκούς γνώσης της ελληνικής γλώσσας και γνώση στοιχείων της ελληνικής ιστορίας και του ελληνικού πολιτισµού και εισάγονται νέα τεκµήρια κοινωνικής ένταξης όπως είναι η νόµιµη διαµονή για δώδεκα συνεχή έτη στην Ελλάδα (άρθρο 90 παρ. 2δ ν. 4251/2014). Επίσης, το επαρκές εισόδηµα που αναζητείται αφορά πλέον µόνο ένα έτος (το τελευταίο πριν την υποβολή της αίτησης) και αυτό µειωµένο τόσο ως προς το σύνολό του, όσο και ως προς την προσαύξηση για τα µέλη της οικογένειας (άρθρο 89 παρ. 1α ν. 4251/2014). Τέλος, έχει προβλεφθεί µεταβατική διάταξη µε την οποία δίνεται η δυνατότητα, σε αυτούς που θα υποβάλλουν αίτηµα έως 31-12-2014, να υπαχθούν στο καθεστώς του επί µακρόν διαµένοντος µε ατοµικό ή οικογενειακό εισόδηµα ύψους, συνολικά, 8.500 ευρώ, το οποίο έχει αποκτηθεί κατά τα δύο τελευταία οικονοµικά έτη πριν την ηµεροµηνία υποβολής του σχετικού αιτήµατος (άρθρο 138 παρ. 13 ν. 4251/2014). ΕΡΩΤΗΣΗ : Ποιες είναι οι προϋποθέσεις απόκτησης της άδειας διαµονής επί µακρόν διαµένοντος στην Ελλάδα? ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Στον πολίτη τρίτης χώρας που διαµένει στην Ελλάδα, νόµιµα και αδιάλειπτα, κατά τα πέντε (5) έτη αµέσως πριν από την ηµεροµηνία υποβολής της σχετικής αίτησης, υπό την επιφύλαξη της παραγράφου 3 του άρθρου αυτού, χορηγείται το καθεστώς επί µακρόν διαµένοντος, εφόσον συντρέχουν σωρευτικά οι εξής προϋποθέσεις: α. ιαθέτει εισόδηµα, επαρκές για τις ανάγκες του ιδίου και της οικογένειάς του, το - 8 -
οποίο δεν προέρχεται από προσφυγή στο σύστηµα κοινωνικής αρωγής της Χώρας. Το εισόδηµα αυτό δεν µπορεί να είναι µικρότερο από τις ετήσιες αποδοχές του αµειβόµενου µε τον κατώτατο µισθό, σύµφωνα µε την εθνική νοµοθεσία, προσαυξηµένο κατά 10% για το σύνολο των συντηρούµενων µελών της οικογένειάς του, συνυπολογιζοµένου τυχόν ποσού προερχόµενου από επίδοµα τακτικής επιδότησης ανεργίας. Στον υπολογισµό του εισοδήµατος λαµβάνονται υπόψη οι συνεισφορές των µελών της οικογένειας. Ο τακτικός χαρακτήρας του ανωτέρω εισοδήµατος αποδεικνύεται ιδίως από την εκπλήρωση των ασφαλιστικών και φορολογικών υποχρεώσεών του. β. ιαθέτει πλήρη ασφάλιση ασθενείας ως προς το σύνολο των παροχών που καλύπτονται για τις αντίστοιχες κατηγορίες ασφαλισµένων ηµεδαπών, η οποία καλύπτει και τα µέλη της οικογένειάς του. γ. Πληροί όρους ένταξης στην ελληνική κοινωνία, σύµφωνα µε τα οριζόµενα στο άρθρο 90 παράγραφος 2. ΕΡΩΤΗΣΗ : Πως πληρούνται οι όροι ένταξης στην ελληνική κοινωνία? ΑΠΑΝΤΗΣΗ: α) εφόσον αποδεικνύει ότι διαθέτει επαρκή γνώση της ελληνικής γλώσσας και γνώση στοιχείων της ελληνικής ιστορίας και του ελληνικού πολιτισµού σύµφωνα µε το άρθρο 107 ή β) εφόσον είναι κάτοχοι δελτίου µόνιµης διαµονής ως µέλη οικογένειας Έλληνα ή γ) εφόσον υπάρχει σχετική εισήγηση από επιτροπή πολιτογράφησης του άρθρου 12 του Κώδικα Ελληνικής Ιθαγένειας και σύµφωνα µε την παράγραφο 2 του άρθρου 5Α του ίδιου Κώδικα ή δ) εφόσον διαµένουν νόµιµα στην Ελλάδα για δώδεκα (12) έτη. ΕΡΩΤΗΣΗ : Οι πολίτες τρίτων χωρών µπορούν να αναζητήσουν εργασία σε χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης εάν έχουν άδεια παραµονής επί µακρόν διαµένοντα από την Ελλάδα? ΑΠΑΝΤΗΣΗ: ΝΑΙ, οι κάτοχοι άδειας παραµονής επί µακρόν διαµένοντα µπορούν να αναζητήσουν εργασία σε χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. ΕΚΑΕΤΗΣ Α ΕΙΑ Η δεκαετής άδεια διαµονής που χορηγήθηκε µε το ν. 3386/05 ή θα χορηγηθεί για πρώτη φορά µε τον ν.4251/2014 δεν µπορεί πλέον να ανανεωθεί για την ίδια κατηγορία. Υποχρεωτικά ανανεώνεται για άδεια παραµονής επί µακρόν διαµένοντος - 9 -
(χωρίς παράβολο) και εφόσον δεν πληρούνται οι προϋποθέσεις τότε µπορεί να ανανεωθεί για τρία χρόνια σύµφωνα µε συγκεκριµένους όρους (άρθρο 138 παρ.3 ν. 4251/2014). ΕΡΩΤΗΣΗ : Με το νέο νόµο µπορεί κάποιος να αποκτήσει δεκαετή άδεια διαµονής στην Ελλάδα? ΑΠΑΝΤΗΣΗ: ΝΑΙ, πολίτης τρίτης χώρας, ο οποίος είχε άδεια διαµονής σε ισχύ κατά την έναρξη ισχύος του ν. 3386/2005, εφόσον συµπληρώσει δεκαετή νόµιµη διαµονή στην Ελλάδα κατά την τελευταία δωδεκαετία πριν την υποβολή σχετικού αιτήµατος, δικαιούται να λάβει άδεια διαµονής διάρκειας δέκα (10) ετών (άρθρο 138 παρ.1 ν. 4251/2014) ΕΡΩΤΗΣΗ : Οι µετανάστες που κατέχουν άδεια δεκαετούς διάρκειας σύµφωνα µε τον ν. 3386/05 µπορούν να την ανανεώσουν πάλι για δέκα χρόνια? ΑΠΑΝΤΗΣΗ: ΟΧΙ, σύµφωνα µε το νέο νόµο οι άδειες διαµονής που εκδόθηκαν σύµφωνα µε τις διατάξεις του άρθρου 91 παρ. 2 του ν. 3386/2005, καθώς και αυτές που εκδίδονται σύµφωνα µε νέο νόµο (ν.4251/14), ανανεώνονται σύµφωνα µε τις διατάξεις του παρόντος Κώδικα για την απόκτηση του καθεστώτος του επί µακρόν διαµένοντος. Εάν δεν πληρούνται οι προϋποθέσεις για την υπαγωγή τους στο καθεστώς του επί µακρόν διαµένοντος, και εφόσον συντρέχουν συγκεκριµένες προϋποθέσεις η άδεια ανανεώνεται για τρία χρόνια και επιτρέπει την πρόσβαση σε εξαρτηµένη εργασία παροχή Υπηρεσιών ή έργο ή ανεξάρτητη οικονοµική δραστηριότητα µε κριτήριο την εργασιακή ή επαγγελµατική δραστηριότητα που ασκούσαν µε τη δεκαετή ή αόριστης διάρκειας άδεια διαµονής που κατείχαν. εκαετής Ανανέωση Άδεια επί µακρόν διαµένοντος Άδεια για τρία χρόνια ΕΡΩΤΗΣΗ: Τι γίνεται µε τους µετανάστες που κατέχουν άδεια διαµονής αόριστης διάρκειας? ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Σύµφωνα µε το νέο νόµο Άδειες διαµονής αόριστης διάρκειας µετατρέπονται αυτοδικαίως σε άδειες διαµονής δεκαετούς διάρκειας κατά την επανέκδοσή τους (άρθρο 138 παρ.2 ν. 4251/2014). Για αυτή τη µετατροπή της - 10 -
άδειας διαµονής δεν απαιτείται η καταβολή παραβόλου ενώ η άδεια µετά ανανεώνεται σύµφωνα µε τις διατάξεις του παρόντος Κώδικα για την απόκτηση του καθεστώτος του επί µακρόν διαµένοντος. Εάν δεν πληρούνται οι προϋποθέσεις για την υπαγωγή τους στο καθεστώς του επί µακρόν διαµένοντος, και εφόσον συντρέχουν συγκεκριµένες προϋποθέσεις η άδεια ανανεώνεται για τρία χρόνια. Αορίστου (ν.3386/05) Επανέκδοση (χωρίς παράβολο) εκαετής (ν.4251/2014) ΕΡΩΤΗΣΗ : Οι πολίτες τρίτων χωρών µπορούν να αναζητήσουν εργασία σε χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης εάν έχουν δεκαετή άδεια παραµονής ή αορίστου από την Ελλάδα? ΑΠΑΝΤΗΣΗ: ΟΧΙ, οι κάτοχοι άδειας δεκαετούς διάρκειας ή αόριστης διάρκειας µπορούν να ταξιδέψουν σε χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης και να παραµείνουν εκεί µέχρι τρείς µήνες το εξάµηνο χωρίς δικαίωµα εργασίας. Α ΕΙΑ ΕΥΤΕΡΗΣ ΓΕΝΙΑΣ Η άδεια χορηγείται σε ενήλικες πολίτες τρίτων χωρών που γεννήθηκαν στην Ελλάδα ή έχουν ολοκληρώσει επιτυχώς έξι τάξεις ελληνικού σχολείου στην Ελλάδα, πριν τη συµπλήρωση του 21ου έτους της ηλικίας τους και διαµένουν νόµιµα στη χώρα (άρθρο 108 του ν. 4251/2014) Η άδεια διαµονής ανανεώνεται για πέντε έτη κάθε φορά µε µόνη υποχρέωση την προσκόµιση της προηγούµενης άδειας διαµονής. Η εν λόγω άδεια, µπορεί να ανανεωθεί, οποτεδήποτε κατά το διάστηµα ισχύος της, για την υπαγωγή στο καθεστώς του επί µακρόν διαµένοντος. ΕΡΩΤΗΣΗ: Ποιοί µπορούν να πάρουν άδεια διαµονής δεύτερης γενιάς? ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Μετανάστες που γεννήθηκαν στην Ελλάδα ή έχουν ολοκληρώσει επιτυχώς έξι τάξεις ελληνικού σχολείου στην Ελλάδα πριν τη συµπλήρωση του 21 έτους της ηλικίας τους και µένουν νόµιµα στη χώρα. ΕΡΩΤΗΣΗ:Τι διάρκεια έχει η άδεια διαµονής και τι δικαιολογητικά χρειάζονται? ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Η άδεια διαµονής έχει διάρκεια πέντε έτη και απαιτείται αποδεικτικό γέννησης στην Ελλάδα (ληξιαρχική πράξη) ή φοίτησης σε Ελληνικά σχολεία (πρωτοβάθµιας ή δευτεροβάθµιας εκπαίδευσης ), παράβολο 300 ευρώ καθώς και ότι - 11 -
προβλέπεται από τις γενικές διατάξεις. ΕΡΩΤΗΣΗ: Τι δικαιώµατα έχει ο κάτοχος άδειας διαµονής δεύτερης γενιάς? ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Τα δικαιώµατα των κατόχων άδειας διαµονής επί µακρόν διαµένοντος (άρθρο 97 του ν. 4251/2014) ΕΡΩΤΗΣΗ: Ο κάτοχος άδειας διαµονής δεύτερης γενιάς µπορεί να κάνει αίτηση οικογενειακής επανένωσης για τα µέλη της οικογένειάς του? ΑΠΑΝΤΗΣΗ: ΝΑΙ, εφόσον πληροί τις εκ του νόµου οριζόµενες προϋποθέσεις που απαιτούνται για την οικογενειακή επανένωση. ΕΡΩΤΗΣΗ: Πότε µπορεί κάποιος να κάνει αίτηση και πως ανανεώνεται η άδεια αυτή? ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Η αίτηση µπορεί να υποβληθεί οποτεδήποτε συντρέχουν οι προϋποθέσεις που ορίζονται και για την ανανέωση της χρειάζεται µόνο η προσκόµιση της προηγούµενης άδειας και το αντίστοιχο παράβολο. Α ΕΙΑ ΙΑΜΟΝΗΣ ΜΕΛΩΝ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΣ ΕΛΛΗΝΑ Ορίζεται ξεκάθαρα ότι µε το ελτίο ιαµονής πρόσβαση σε εξαρτηµένη εργασίαπαροχή υπηρεσιών ή έργου και επαγγελµατική δραστηριότητα έχουν µόνο ο/η σύζυγος και οι κατιόντες σε ευθεία γραµµή αυτού (άρθρο 85 παρ. 2 του ν.4251/2014). Τα υπόλοιπα µέλη της οικογένειας (ανιόντες) έχουν πρόσβαση σε εξαρτηµένη εργασία-παροχή υπηρεσιών ή έργου και επαγγελµατική δραστηριότητα µόνο όταν αποκτήσουν ελτίο Μόνιµης ιαµονής ή Προσωποπαγές ικαίωµα ιαµονής (άρθρο 85 παρ. 3 του ν.4251/2014). Ορίζεται αποκλειστική χρονική προθεσµία δύο µηνών, από την ηµεροµηνία του συµβάντος (θάνατος, διαζύγιο κ.τ.λ.), προκειµένου κάποιος να υποβάλει αίτηµα για να του χορηγηθεί Προσωποπαγές ικαίωµα ιαµονής (άρθρο 84 παρ. 3 του ν.4251/2014). Προβλέπεται άδεια διαµονής για τους ανήλικους αλλοδαπούς που είναι αδέλφια ανήλικων ηµεδαπών (άρθρο 87, δεύτερο εδάφιο του ν.4251/2014) - 12 -
Κοινή Υπουργική Απόφαση για ανθρωπιστικούς λόγους (ΚΥΑ 30651/3-6-2014) 03062014.pdf Κοινή Υπουργική Απόφαση για δικαιολογητικά (ΚΥΑ 30825/4-6-2014) 04062014.pdf Ηλεκτρονικό παράβολο (Εγκύκλιος 33, 29581/29-5-2014) ΕΥΤΕΡΟ ΜΕΡΟΣ Παράρτηµα «Κώδικας Μετανάστευσης και Κοινωνικής Ένταξης» ν. 4251/2014 http://www.ypes.gr/userfiles/24e0c302-6021-4a6b-b7e4-8259e281e5f3/nomos4251-2014.pdf http://www.ypes.gr/userfiles/f0ff9297-f516-40ff-a70e-eca84e2ec9b9/kya30651- http://www.ypes.gr/userfiles/f0ff9297-f516-40ff-a70e-eca84e2ec9b9/kya30825- http://www.ypes.gr/userfiles/f0ff9297-f516-40ff-a70e-eca84e2ec9b9/egk33-29052014.pdf Απόφαση κατάργηση υποβολής πρωτοτύπων δικαιολογητικών (αρ. 35531/27-6- 2014) http://www.ypes.gr/el/generalsecretariat_populationsc/general_directorate_migrat ation/diefthinsi_metanasteftikis_politikhs/sxetika_eggrafa/ Οδηγίες για την επίλυση των ζητηµάτων για τις περιπτώσεις µετάβασης από το καθεστώς του ν. 3386/2005 στο καθεστώς του ν. 4251/2014 (αρ. 41301/7-8-2014). http://www.ypes.gr/userfiles/f0ff9297-f516-40ff-a70e-eca84e2ec9b9/eggr41301-07082014.pdf Εφαρµογή ενηµέρωσης για την πορεία του φακέλου του πολίτη τρίτης χώρας (Αύγουστος 2014) http://pf.emigrants.ypes.gr/pf - 13 -