ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΣΤΗΝ ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΘΕΜΑ Α Να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω ημιτελείς προτάσεις Α1 έως Α5 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη λέξη ή στη φράση η οποία συμπληρώνει σωστά την ημιτελή πρόταση. Α1. Η απομάκρυνση του νερού από την επιφάνεια των φύλλων ονομάζεται α. διαπνοή β. επιδερμική εξάτμιση γ. αναπνοή δ. κυτταρική αναπνοή. Α2. Στις «φυσιολογικές μορφίνες» ανήκει/ουν α. η μεθαδόνη β. οι εγκεφαλίνες γ. τα βαρβιτουρικά δ. η ηρωίνη. Α3. Κατά την αζωτοδέσμευση α. το ατμοσφαιρικό άζωτο μετατρέπεται σε νιτρικά ιόντα β. η αμμωνία μετατρέπεται σε μοριακό άζωτο γ. τα νιτρικά ιόντα μετατρέπονται σε μοριακό άζωτο δ. η αμμωνία μετατρέπεται σε νιτρικά ιόντα.
Α4. Προκαρυωτικοί μικροοργανισμοί είναι α. τα πρωτόζωα β. οι ιοί γ. τα βακτήρια δ. οι μύκητες. Α5. Η μικρότερη μονάδα ταξινόμησης των οργανισμών είναι α. το είδος β. το γένος γ. η τάξη δ. η κλάση. (μονάδες 25) ΘΕΜΑ Β Β1. Να αντιστοιχίσετε σωστά κάθε όρο της στήλης Ι με έναν όρο της στήλης ΙΙ. Ένας όρος της στήλης ΙΙ περισσεύει. Στήλη Ι α. Σύνολο διαφορετικών πληθυσμών που μπορούν να αναπαραχθούν μεταξύ τους και να δώσουν γόνιμους απογόνους Στήλη ΙΙ β. Κριτήριο ομοιότητας μεταξύ των οργανισμών 1. Δαρβίνος γ. Αρχή χρήσης - αχρησίας 2.ποικιλομορφία δ. Φυσική επιλογή 3.ταφή νεκρών ε. Βιομηχανικός μελανισμός 4.πρωτεύοντα στ.μεταλλάξεις 5.τυπολογικό κριτήριο ζ. Αντιτακτό δάκτυλο 6.βιομηχανική ρύπανση η. Homo sapiens neanderthalensis 7. Λαμάρκ 8.είδος 9. γένος (μονάδες 8)
Β2. Να χαρακτθρίςετε τισ προτάςεισ που ακολουκοφν, γράφοντασ ςτο τετράδιό ςασ τθ λζξθ Σωςτό ι Λάκοσ δίπλα ςτο γράμμα που αντιςτοιχεί ςτθν κάκε πρόταςθ: α. Στθν περίπτωςθ τθσ δευτερογενοφσ ανοςοβιολογικισ απόκριςθσ δεν προλαβαίνουν να εμφανιςτοφν τα ςυμπτώματα τθσ αςκζνειασ. β. Ο ορόσ περιζχει ζτοιμα αντιςώματα. γ. Οι βλεννογόνοι αποτελοφν μθχανιςμό ειδικισ άμυνασ. δ. Τα πλαςματοκφτταρα ςχθματίηουν κφτταρα μνιμθσ. ε. Το εμβόλιο προκαλεί ενεργθτικι ανοςία. ςτ. Τα αντιβιοτικά δεν είναι αποτελεςματικά ζναντι των ιών. η. Η εκβλάςτθςθ είναι τρόποσ αναπαραγωγισ των βακτθρίων. (μονάδες 7) Β3. Να αναφέρετε τέσσερις προφυλάξεις που πρέπει να παίρνει ο άνθρωπος για να περιοριστεί η μετάδοση της ασθένειας του AIDS. (μονάδες 4) Β4.Στο σχήμα 1 απεικονίζεται το τρουικό πλέγμα ενός νησιού. 1. Να γράψετε μία προς μία όλες τις τροφικές αλυσίδες που υπάρχουν στο τροφικό πλέγμα του σχήματος 1. 2. Ποιοι οργανισμοί του σχήματος 1 συμπεριφέρονται ταυτόχρονα ως καταναλωτές 2ης τάξης και ως καταναλωτές 3η τάξης; Ποιοι οργανισμοί αποτελούν την τροφή τους σε κάθε περίπτωση ;
3. Πώς απεικονίζονται οι ποιοτικές και πώς οι ποσοτικές τροφικές σχέσεις μεταξύ των οργανισμών ενός οικοσυστήματος; (μονάδες 6) ΘΕΜΑ Γ Στην εικόνα 2 φαίνεται σχηματικά ο μηχανισμός ρύθμισης της θερμοκρασίας του σώματος του ανθρώπου στους 36,6 ο C. Υποθέτουμε ότι βρισκόμαστε σε ένα χώρο με θερμοκρασία 40 ο C. Γ1. Να γράψετε στο τετράδιό σας τους αριθμούς 1 έως 5 και να αντιστοιχίσετε σε κάθε αριθμό μία από τις εξειδικευμένες δομές που συμμετέχουν στον παραπάνω μηχα νισ μό της εικ όνας 2. Γ2. Με ποιον τρόπο οι δομές (2) και (5) της εικόνας 2 συνδυάζονται ώστε να αποτραπεί η αύξηση της θερμοκρασίας του σώματος; Γ3. Τι ονομάζεται ομοιόσταση; Γ4. Να γράψετε τέσσερις ομοιοστατικούς μηχανισμούς του ανθρώπινου οργανισμού. Γ5. Ποιοι παράγοντες μπορούν να διαταράξουν την ομοιόσταση του ανθρώπινου οργανισμού; (μονάδες 5+ 6+ 5+ 4+5) ΘΕΜΑ Δ Ομάδα φοιτητών απομόνωσε σε δύο δοκιμαστικούς σωλήνες δείγματα νερού από τη μεγαλύτερη τεχνητή λίμνη της Ελλάδας, τη λίμνη Πλαστήρα. Ο ένας δοκιμαστικός σωλήνας περιέχει νερό από τον πυθμένα της λίμνης, δηλαδή από τα βαθύτερα στρώματά της, ενώ ο άλλος περιέχει νερό από την επιφάνεια της λίμνης. Οι φοιτητές πραγματοποίησαν μέτρηση του πληθυσμού των κυανοβακτηρίων που περιέχονται στο νερό του κάθε δοκιμαστικού σωλήνα και τα αποτελέσματα απεικονίζονται στην εικόνα:
Δ1. Να εμεγήζεηε πνηνο ζωιήλαο (Α ή Β) πεξηέρεη λεξό από ηελ επηθάλεηα ηεο ιίκλεο θαη ζε πνηνλ από ηνπο δύν ζωιήλεο ε ζπγθέληξωζε δηνμεηδίνπ ηνπ άλζξαθα είλαη κεγαιύηεξε. Δ2. Τα θπαλνβαθηήξηα ηωλ ζωιήλωλ κειεηήζεθαλ από ηνπο θνηηεηέο θαη θαηαηάρζεθαλ ζε ηξία δηαθνξεηηθά είδε. Να εμεγήζεηε κε πνην θξηηήξην πξαγκαηνπνηήζεθε ε θαηάηαμε ηωλ θπαλνβαθηεξίωλ ζε είδε. Δ3. Από ηε ρεκηθή αλάιπζε ηνπ λεξνύ ηεο ιίκλεο απνδεηθλύεηαη όηη ππάξρνπλ πνζόηεηεο ακκωλίαο ζε απηό. Γεδνκέλνπ όηη ν θύθινο αδώηνπ ζπκβαίλεη ζηα πδάηηλα νηθνζπζηήκαηα όπωο θαη ζηα ρεξζαία, λα εμεγήζεηε ηελ πηζαλή πξνέιεπζε ηεο ακκωλίαο ζηνπο δνθηκαζηηθνύο ζωιήλεο κε λεξό ηεο ιίκλεο. (μονάδες 12 + 5+8)