- 99 - * ΛΟΙΠΕΣ ΦΟΡΟΛΟΓΙΕΣ * Νο. 87 ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΓΕΙΚΗ Δ/ΝΣΗ ΦΟΡ. ΕΛΕΓΧΩΝ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΕΛΕΓΧΟΥ ΤΜΗΜΑΤΑ Α - Β Αθήνα, 28 Δεκεμβρίου 2000 Αριθμ.Πρωτ.: 1119138/1742/ΔΕ-Α ΠΟΛ.: 1315 Θέμα: Απολογισμός ελεγκτικού έργου έτους 2000 και προγραμματισμός έτους 2001. Επιλογή υποθέσεων για έλεγχο στο πλαίσιο της ΑΥΟ ΠΟΛ.1144/98 βάσει τυχαίου δείγματος. Α. Απολογισμός ελεγκτικού έργου έτους 2000. Όπως έχει κατ επανάληψη τονισθεί, το Υπουργείο δίδει ιδιαίτερη σημασία στο θέμα της εντατικοποίησης των φορολογικών ελέγχων γενικά και ειδικότερα των τακτικών ελέγχων. Με την αριθ.1121991/1510/πολ.1280/31-12-99 εγκύκλιο μας, είχε ζητηθεί, μεταξύ άλλων, η κατάρτιση από όλες τις ελεγκτικές υπηρεσίες ετήσιου σχεδίου ελέγχου έτους 2000 και η αποστολή των σχετικών στοιχείων στην υπηρεσία μας. Με την ίδια εγκύκλιο είχε τονισθεί η σπουδαιότητα του σχεδιασμού και προγραμματισμού του ελεγκτικού έργου των υπηρεσιών και η ιδιαίτερη σημασία της ορθής κατάρτισης του παραπάνω σχεδίου ελέγχου. Παράλληλα, όπως είναι γνωστό, αποστέλλονται σε μόνιμη βάση από όλες τις ελεγκτικές υπηρεσίες, ανά μήνα προκειμένου για τα Ελεγκτικά Κέντρα και ανά δίμηνο προκείμενο για τις Δ.Ο.Υ, τα αποτελέσματα των διενεργηθέντων ανά υπηρεσία τακτικών αλλά και προσωρινών ελέγχων. Η υπηρεσία μας παρακολουθεί συστηματικά τα αποστελλόμενα στοιχεία ελεγκτικών αποτελεσμάτων, καθώς και το βαθμό κάλυψης του προγραμματισθέντος με το ετήσιο σχέδιο ελεγκτικού έργου, τόσο για όλη την χώρα συνολικά, όσο και χωριστά για κάθε υπηρεσία. Έτσι, σε ότι αφορά το Α εξάμηνο του τρέχοντος έτους, ύστερα από επεξεργασία όλων των στοιχείων, προέκυψε θετική πορεία του ελεγκτικού έργου και ικανοποιητικός βαθμός κάλυψης του ετήσιου σχεδίου ελέγχου συνολικά για όλη την επικράτεια, σε επίπεδο ωστόσο επί μέρους υπηρεσιών υπήρξαν αρκετές περιπτώσεις αρνητικών αποκλίσεων και αποτελεσμάτων. Ήδη, στις παραπάνω περιπτώσεις υπηρεσιών απεστάλησαν από καιρού ειδικές επιστολές για τη λήψη όλων των απαραίτητων μέτρων, ώστε να καλυφθούν οι παρουσιασθείσες υστερήσεις και να υλοποιηθεί το ετήσιο προγραμματισμένο ελεγκτικό του έργο. Σημειώνεται ότι μεταξύ των υπηρεσιών με την αρνητική απόκλιση είναι και ορισμένες υπηρεσίες, κυρίως Δ.Ο.Υ. Α τάξης, που ενώ διαθέτουν το απαραίτητο προσωπικό και γενικά πληρούν όλες τις προϋποθέσεις, παρουσιάζουν αδικαιολόγητα αρνητική εικόνα ως προς τα ελεγκτικά αποτελέσματα. Ειδικά στις υπηρεσίες αυτές η ανάγκη βελτίωσης της παρουσιαζόμενης εικόνας είναι επιβεβλημένη και προς τούτο τα ελεγκτικά αποτελέσματα τους παρακολουθούνται ήδη ιδιαιτέρως. Με βάση εξάλλου τα υφιστάμενα στοιχεία, για την περίοδο 1/1 30/11/2000 για τα Ελεγκτικά Κέντρα και 1/1 31/10/2000 για τις ΔΟΥ, τα ελεγκτικά αποτελέσματα συνεχίζουν να είναι σε συνολικό επίπεδο θετικά. Κατά τον τελικό απολογισμό που θα γίνει με βάση τα αποτελέσματα όλου του έτους 2000, θα αξιολογηθούν τόσον τα συνολικά αποτελέσματα όσο και τα αποτελέσματα κάθε υπηρεσίας χωριστά. Β. Προγραμματισμός ελεγκτικού έργου έτους 2001. Κατ επανάληψη έχει τονισθεί ότι βασική προϋπόθεση αποτελεσματικής άσκησης του ελεγκτικού έργου, είναι ο έγκαιρος και ορθός προγραμματισμός του, τόσο σε επίπεδο επιμέρους υπηρεσιών όσο και Υπουργείου συνολικά, καθόσον η ύπαρξη συγκεκριμένων ελεγκτικών στόχων εξυπηρετεί και τη χάραξη στρατηγικής ελέγχων, αλλά και την ομαλή πορεία εκτέλεσης του προϋπολογισμού. Για το έτος 2001 ο προγραμματισμός του ελεγκτικού έργου (τακτικοί έλεγχοι) από τις υπηρεσίες θα γίνει όπως και για το έτος 2000 σε ετήσια βάση, δηλαδή για όλο το έτος συνολικά και θα πρέπει να ολοκληρωθεί έγκαιρα από όλες τις υπηρεσίες. Προς τούτο, τόσο τα Ελεγκτικά Κέντρα (ΕΘ.Ε.Κ., Π.Ε.Κ.), όσο οι ΔΥΟ, καλούνται να καταρτίσουν έγκαιρα και με ιδιαίτερη προσοχή και υπευθυνότητα, ετήσιο σχέδιο (πλάνο) ελέγχου έτους 2001, με βάση τις πραγματικές ελεγκτικές δυνατότητες και ιδιαιτερότητες κάθε υπηρεσίας και έχοντας πάντα υπόψη την ανάγκη ορθολογικότερης αξιοποίησης του υπάρχοντος ελεγκτικού δυναμικού.
- 100 - Με βάση τον προγραμματισμό που θα γίνει από κάθε υπηρεσία, θα συμπληρωθούν, κατά περίπτωση, τα συνημμένα υποδείγματα Δελτίων Προγραμματισμού Ελεγκτικού Έργου, τα οποία και θα αποσταλούν στην υπηρεσία μας (Δ/νση Ελέγχου, Τμήμα Α, fax 33 75 368), χωρίς άλλη ειδοποίησης και με ευθύνη των προϊσταμένων των υπηρεσιών, το αργότερο μέχρι την 20η Ιανουαρίου 2001. Οποιαδήποτε καθυστέρηση θα ελεγχθεί. Σημειώνεται ότι όπως προκύπτει και από τα προαναφερόμενα συνημμένα υποδείγματα Δελτίων, ειδικά το ΕΘ.Ε.Κ. και τα Π.Ε.Κ. θα πρέπει να προβούν και τι το έτος 2001 σε ειδικότερο προγραμματισμό των ελέγχων που θα διενεργήσουν, ανάλογα με το ύψος των ακαθαρίστων εσόδων των επιχειρήσεων που προτίθενται να ελέγξουν και του κλάδους στους οποίους αυτές εντάσσονται. Επισημαίνεται ότι για τον προγραμματισμό του ελεγκτικού έργου έτους 2001 θα ληφθούν υπόψη οι συνθήκες λειτουργίας και το υφιστάμενο ελεγκτικό δυναμικό κάθε υπηρεσίας κατά το χρόνο κατάρτισης του σχεδίου ελέγχου. Στις περιπτώσεις που εντός του 2001 επέλθουν σημαντικές μεταβολές είτε ως προς το ελεγκτικό δυναμικό (π.χ. μείωση του αριθμού των ελεγκτών των Δ.Ο.Υ. λόγω λειτουργίας των ΤΕΚ, μεταθέσεις, μετακινήσεις κλπ) είτε ως προς οποιοδήποτε άλλο παράγοντα που επηρεάζει θετικά ή αρνητικά το ελεγκτικό έργο, θα υποβληθούν αναθεωρημένα σχέδια ελέγχου για το υπόλοιπο του έτους. Επισημαίνεται επίσης ιδιαίτερα ότι το σχέδιο ελέγχου κάθε υπηρεσίας πρέπει να καταρτίζεται με αντικειμενικότητα, χωρίς να υπερεκτιμούνται οι πραγματικές δυνατότητες, αλλά και χωρίς να τίθενται στόχοι μικρότεροι των εφικτών. Προς το σκοπό αυτό, ο προγραμματισμός του ελεγκτικού έργου που θα υποβληθεί από κάθε υπηρεσία θα αξιολογηθεί και εφόσον κριθεί ότι υπάρχει εμφανής δυσαρμονία με τις πραγματικές υπηρεσιακές δυνατότητες, τότε θα γίνονται σχετικές συστάσεις και ο προγραμματισμός θα καθορίζεται από την υπηρεσία μας, με υποχρέωση πλέον υλοποίησης του καθορισθέντος προγραμματισμού. Γ. Επιλογή υποθέσεων για έλεγχο στο πλαίσιο της ΑΥΟ ΠΟΛ 1144/98 βάσει τυχαίου δείγματος, για το έτος 2001. 1. Σύμφωνα με την παράγραφο 2 του άρθρου 2 της απόφασης ΠΟΛ.1144/98, ποσοστό 5% έως 10% των επιλεγόμενων για έλεγχο υποθέσεων επιλέγεται από τυχαίο δείγμα επιτηδευματιών, για τους οποίους δεν συντρέχουν τα κριτήρια της παραγράφου 1 του ίδιου άρθρου της υπόψη απόφασης. Από της εφαρμογής της πιο πάνω απόφασης, κριτήριο υπαγωγής των υποθέσεων στο τυχαίο δείγμα απετέλεσε το τελευταίο ψηφίο του ΑΦΜ. Ειδικότερα, για το έτος 2000 το ανωτέρω ποσοστό λήφθηκε από υποθέσεις επιτηδευματιών των οποίων ο ΑΦΜ λήγει σε 0. 2. Για το έτος 2001. Το ανωτέρω ποσοστό 5% έως 10% των επιλεγόμενων για έλεγχο υποθέσεων με βάση την ΠΟΛ.1144/1998, θα προέρχονται από επιτηδευματίες των οποίων ο ΑΦΜ λήγει σε ένα (1). 3. Για τις τυχόν υποθέσεις για τις οποίες εκδόθηκε εντολή ελέγχου με βάση το τυχαίο δείγμα έτους 2000, για τις οποίες δεν άρχισε ή δεν ολοκληρώθηκε ο έλεγχος ή ολοκληρώθηκε αλλά δεν περαιώθηκε η υπόθεση με συμβιβασμό, ο έλεγχος θα συνεχίζεται και θα πρέπει να ολοκληρώνεται σε κάθε περίπτωση το συντομότερο δυνατόν. Δ. Αποστολή στοιχείων στη Δ/νση Ελέγχου και διάφορα θέματα παρακολούθησης της διεξαγωγής του ελεγκτικού έργου. 1. Όπως είναι γνωστό, οι διαπιστώσεις και τα αποτελέσματα του ελέγχου βάσει της απόφασης ΠΟΛ. 1144/98 καταγράφονται στα προβλεπόμενα από το άρθρο 9 της ίδιας απόφαση ειδικά σημειώματα ελέγχου, τα οποία και επιδίδονται αμέσως μετά την ολοκλήρωση του ελέγχου στον υπόχρεο. Περαιτέρω, οι βάσει ελέγχου διαφορές και οι διαπιστώσεις επί του κύρους των βιβλίων, αποτελούν αντικείμενο εξέτασης στο πλαίσιο επίλυσης των διαφορών, κατά τα ειδικότερον οριζόμενα από τις οικείες διατάξεις της ίδιας πιο πάνω απόφασης. Από περιπτώσεις που έχουν τεθεί υπόψη της υπηρεσίας μας, προκύπτει ότι η ανωτέρω διαδικασία δεν τηρείται πάντοτε επακριβώς. Συγκεκριμένα, έχει αναφερθεί ότι σε πολλές περιπτώσεις, ενώ ο έλεγχος έχει ολοκληρωθεί, εν τούτοις δεν επιδίδονται άμεσα τα προβλεπόμενα ειδικά σημειώματα ελέγχου, αλλά η επίδοση τους καθυστερεί αδικαιολόγητα, με αποτέλεσμα, πέραν των άλλων, την ταλαιπωρία των επιχειρήσεων και τη δημιουργία αρνητικής εικόνας ως προς τους λόγους της καθυστέρησης. Ύστερα από τα παραπάνω, επισημαίνεται ιδιαίτερα ότι τα ειδικά σημειώματα ελέγχου που προβλέπονται από την απόφαση ΠΟΛ.1144/98 ή οι εκθέσεις ελέγχου, επί ελέγχων που διενεργούνται κατά τις γενικές διατάξεις, θα συντάσσονται και θα επιδίδονται στους υπόχρεους αμέσως με την ολοκλήρωση του ελέγχου.
- 101-2. Έχει παρατηρηθεί ότι σε πολλές περιπτώσεις εκδίδονται εντολές ελέγχου σε ελεγκτές για πολλές συγχρόνως επιχειρήσεις, χωρίς να παρακολουθείται η περαιτέρω πορεία υλοποίησης των ελέγχων, με αποτέλεσμα είτε να υπάρχου αδικαιολόγητες καθυστερήσεις στην ολοκλήρωση των ελέγχων, είτε και να αναβάλλεται σε αόριστο χρόνο ο έλεγχος ορισμένων επιχειρήσεων. Κατόπιν αυτών, εφεξής οι εντολές τακτικού ελέγχου προς τους ελεγκτές σε όλες τις ελεγκτικές υπηρεσίες (ΕΘ.Ε.Κ., Π.Ε.Κ., Δ.Ο.Υ.), θα εκδίδονται για κάθε επιχείρηση χωριστά και περαιτέρω θα παρακολουθείται σχολαστικά από τους επόπτες ελέγχου ή τους προϊσταμένους των υπηρεσιών, κατά περίπτωση, η υλοποίησης των εντολών και η ολοκλήρωση των ελέγχων. Στις τυχόν μάλιστα περιπτώσεις υπερβολικής και αδικαιολόγητης καθυστέρησης ολοκλήρωσης του ελέγχου, ο ελεγκτής θα αντικαθίσταται, με την έκδοση νέας εντολής ελέγχου, και θα ενημερώνεται σχετικά και η υπηρεσία μας. 3. Ειδικά από το ΕΘ.Ε.Κ. και τα Π.Ε.Κ. είχε ζητηθεί και για το έτος 2000 όπως πέραν του γενικότερου προγραμματισμού του ελεγκτικούς τους έργου, προβούν και σε ειδικότερος προγραμματισμό των ελέγχων που θα διενεργήσουν, ανάλογα με το ύψος των ακαθάριστων εσόδων των επιχειρήσεων που πρόκειται να ελέγξουν και τους κλάδους στους οποίους αυτές εντάσσονται. Με βάση τον κατά τα ανωτέρω προγραμματισμό, οι προαναφερόμενες υπηρεσίες συνέταξαν σχετικά Δελτία τα οποία και έχουν ήδη αποσταλεί από την αρχή τους έτους 2000 στην υπηρεσία μας. Όπως είναι ευνόητο, στις παραπάνω υπηρεσίες είναι ακόμα περισσότερο επιβεβλημένη η υλοποίηση, χωρίς αδικαιολόγητες αποκλίσεις, του καταρτιζόμενου κάθε φορά σχεδίου ελέγχων. Κατόπιν αυτών και προκειμένου να αξιολογηθούν τα τελικά ελεγκτικά αποτελέσματα, οι ανωτέρω ειδικά υπηρεσίες καλούνται όπως μέχρι την 20η Ιανουαρίου 2001 ενημερώσουν με ειδικά έγγραφα τους την υπηρεσία μας (Δ/νση Ελέγχου, Τμήμα Α, fax 3375368) για τα αποτελέσματα των ελέγχων τους για όλο το έτος 2000 σε σχέση με τον προαναφερόμενο ειδικότερο προγραμματισμό του ίδιου έτους. 4. Όλες γενικά οι ελεγκτικές υπηρεσίες είναι ευνόητο ότι πρέπει να έχουν την κατάλληλη εσωτερική οργάνωση, ώστε να είναι ευχερής η διάθεση στοιχείων και πληροφοριών ελεγκτικής φύσεως που και τις ίδιες εξυπηρετούν για την αποτελεσματική άσκηση του ελεγκτικούς τους έργου, αλλά υποβοηθούν και τη χάραξη σε κεντρικό επίπεδο στρατηγικής ελέγχων. Ειδικά σε ότι αφορά τα Ελεγκτικά Κέντρα (ΕΘ.Ε.Κ., Π.Ε.Κ.), η ορθή εσωτερική οργάνωση είναι ακόμα περισσότερο επιβεβλημένη λόγω και της ιδιαίτερη αποστολής τους αλλά και της συνεχούς ανάγκης παροχής κρίσιμων πληροφοριών στις κεντρικές υπηρεσίες του Υπουργείου. Κατόπιν αυτών: Οι Δ.Ο.Υ. και τα Π.Ε.Κ. θα τηρούν με σχολαστικότητα το ειδικό βιβλίο που αναφέρεται στην παράγραφο 3 του άρθρου 9 της εγκυκλίου ΠΟΛ.1183/98. Ανάλογο βιβλίο με όλες τις απαραίτητες πληροφορίες θα τηρείται και για τις ελεγχόμενες κατά τις γενικές διατάξεις υποθέσεις λόγω εξαίρεσης τους από την απόφαση ΠΟΛ. 1144/98. Τα Π.Ε.Κ. και το Ε.Θ.Ε.Κ. θα τηρούν οπωσδήποτε σε αρχείο φωτοαντίγραφα των βασικών στοιχείων του φακέλου κάθε υπόθεσης που ελέγχουν (κύρια έντυπα δηλώσεων, έντυπα Ε-3, ειδικά σημειώματα ελέγχου ή εκθέσεις ελέγχου, καταλογιστικές πράξεις, τυχόν δικαστικές αποφάσεις κλπ). Οι ίδιες υπηρεσίες πρέπει να οργανωθούν κατά τέτοιο τρόπο ώστε να είναι σε θέση να εξάγουν τις πληροφορίες και τα στοιχεία ελεγκτικής φύσεως που αποτυπώνονται στο συνημμένο Πληροφοριακό Δελτίο Ελέγχων, το οποίο και θα αποστέλλουν στην υπηρεσία μας (Δ/νση Ελέγχου, Τμήμα Α ) τις πρώτες είκοσι (20) ημέρες των μηνών Απριλίου, Ιουλίου, Οκτωβρίου και Ιανουαρίου κάθε έτους, για τους ελέγχους που διενήργησαν το αμέσως προηγούμενο τρίμηνο. Ειδικά για το έτος 2000 θα υποβληθεί συγκεντρωτικό Δελτίο, για όλο το έτος αυτό, μέχρι το τέλος Ιανουαρίου 2001. Συνημμένα: 1. Υποδείγματα Δελτίων Προγραμματισμού Ελεγκτικού Έργου (για τις Δ.Ο.Υ. ή ΤΕΚ, για τα ΠΕΚ και για το ΕΘ.Ε.Κ.) 2. Υπόδειγμα Πληροφοριακού Δελτίου Ελέγχων (για τα ΤΕΚ, ΠΕΚ και του ΕΘ.Ε.Κ.) Ακριβές Αντίγραφο Η Προϊσταμένη Γραμματείας Ο ΥΦΥΠΟΥΡΓΟΣ ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΦΩΤΙΑΔΗΣ