Εκδίδεται ανά εξαμηνία από την Υπηρεσία Οικονομικών Μελετών του Συγκροτήματος της Τράπεζας Κύπρου Αρ. Τεύχους: 34 Ιούνιος 2012 ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΜΕΛΕΤΩΝ ΣΥΓΚΡΟΤΗΜΑΤΟΣ Τράπεζα Κύπρου, Στασίνου 51, Αγία Παρασκευή Τ.Θ. 21472, CY-1599 Λευκωσία Τηλ.: +357 22122300 Επιμέλεια έκδοσης: Έλενα Τριανταφύλλου Το περιεχόμενο του δελτίου αυτού είναι καθαρά πληροφοριακό και δεν έχει σκοπό την παροχή συμβουλών για συγκεκριμένες ενέργειες. Επιπλέον, δεν είναι καθ οποιονδήποτε τρόπο, δεσμευτικό για το Συγκρότημα της Τράπεζας Κύπρου. ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΔΕΛΤΙΟ Διεθνής Οικονομία Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ - Ιούλιος 2012), προέβη σε αναθεώρηση των προβλέψεών του για την παγκόσμια οικονομία, σημειώνοντας ότι οι συνθήκες ανάπτυξής της έχουν παρουσιάσει περαιτέρω επιδείνωση κατά τους τρεις μήνες που προηγήθηκαν. Δεδομένου ότι η οικονομική ανάπτυξη σε αρκετές αναπτυσσόμενες χώρες υπήρξε χαμηλότερη από την αναμενόμενη και του γεγονότος ότι τα δημοσιονομικά προβλήματα σε αρκετές χώρες της ευρωζώνης διογκώθηκαν, οι προβλέψεις του ΔΝΤ διαμορφώθηκαν οριακά χαμηλότερα από τις αντίστοιχες που διενεργήθηκαν τον Απρίλιο του 2012, και καταδεικνύουν ανάπτυξη της τάξης του 3,5% για το τρέχον έτος και 3,9% για το 2013. Είναι σημαντικό να αναφερθεί ότι οι πιο πάνω προβλέψεις όπως επισημαίνεται, έχουν βασιστεί σε δύο σημαντικές υποθέσεις: αφενός ότι θα υπάρξει έγκαιρη λήψη μέτρων δημοσιονομικής πειθαρχίας έτσι ώστε οι χώρες της περιφέρειας της ευρωζώνης να αντιμετωπίσουν επαρκώς τα δημοσιονομικά και γενικότερα χρηματοπιστωτικά προβλήματα που έχουν δημιουργηθεί και αφετέρου ότι πρόσφατη χαλάρωση αρκετών μέτρων που είχαν ληφθεί σε αριθμό αναπτυσσόμενων οικονομιών, θα αρχίσει να αποδίδει καρπούς υπό την έννοια της επιταχυνόμενης ανάπτυξης. Σαφώς οι ενδεχόμενοι κίνδυνοι παραμένουν στον ορίζοντα, προερχόμενοι κυρίως από την καθυστέρηση στη λήψη μέτρων ή τη λήψη ανεπαρκών μέτρων σε ότι αφορά τα δημοσιονομικά προβλήματα και προβλήματα διογκούμενου χρέους στην ευρωζώνη. Το ΔΝΤ αναφέρει ότι οι αποφάσεις που λήφθηκαν κατά την τελευταία Σύνοδο Κορυφής των ηγετών της Ε.Ε. αφορούν κινήσεις προς την ορθή κατεύθυνση. Παρόλα αυτά, σημειώνεται ότι 1
Σύμφωνα με το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, οι προοπτικές ανάπτυξης της παγκόσμιας οικονομίας παρουσίασαν περαιτέρω επιδείνωση μεταξύ των μηνών Απριλίου και Ιουλίου 2012. Οι επιδείνωση των προοπτικών ανάπτυξης της διεθνούς οικονομίας υπήρξε το αποτέλεσμα της διόγκωσης της κρίσης χρέους στην Ευρωζώνη, καθώς και της επιβράδυνσης της οικονομικής ανάπτυξης σε αρκετές αναπτυσσόμενες χώρες. Το ΔΝΤ προβλέπει ότι για το 2012 ο ρυθμός ανάπτυξης της παγκόσμιας οικονομίας θα ανέλθει σε 3,5%, ενώ για το 2013 σε 3,9%. επιπρόσθετες ενέργειες αναπόφευκτα θα χρειαστούν, ενώ επισημαίνεται ότι στην πορεία υλοποίησης των αποφάσεων που έχουν ήδη ληφθεί πιθανό να ανακύψουν εμπόδια. ΑΕΠ (%) Δείκτης Τιμών (%)1 Ανεργία (%)2 2012 2013 2012 2013 2012 2013 Διεθνής οικονομία 3,5 3,9 ΗΠΑ 2,0 2,3 2,1 1,9 8,2 7,9 Ευρωζώνη -0,3 0,7 2,0 1,6 10,9 10,8 Γερμανία 1,0 1,4 1,9 1,8 5,6 5,5 Γαλλία 0,3 0,8 2,0 1,6 9,9 10,1 Ιταλία -1,9-0,3 2,5 1,8 9,5 9,7 Ισπανία -1,5-0,6 1,9 1,6 24,2 23,9 Ηνωμένο Βασίλειο 0,2 1,4 2,4 2,0 8,3 8,2 Ρωσία 4,0 3,9 4,8 6,4 6,0 6,0 Κίνα 8,0 8,5 3,3 3,0 4,0 4,0 Ινδία 6,1 6,5 8,2 7,3 μ.δ μ.δ Ελλάδα -6,9-1,3 1,4-0,5 23,6 24,0 μ.δ: μη διαθέσιμα 1 Οι διακυμάνσεις του Δείκτη Τιμών βασίζονται και παρουσιάζονται ως ετήσιος μέσος όρος μεταβολής. 2 Οι ορισμοί και οι μετρήσεις του ποσοστού ανεργίας δυνατό να διαφέρουν από χώρα σε χώρα. Πηγή: International Monetary Fund World Economic Outlook April 2012 και Update, July 2012, OECD. Κυπριακή Οικονομία O ρυθμός ανάπτυξης της κυπριακής οικονομίας κατά 2011 υπήρξε οριακά θετικός και διαμορφώθηκε σε +0,5%, σε ετήσια βάση, σε σχέση με 1,1% το 2010. Ο ρυθμός ανάπτυξης της κυπριακής οικονομίας για το τέταρτο τρίμηνο του έτους, υπήρξε 2
Η κυπριακή οικονομία παρουσίασε αρνητικό ρυθμό ανάπτυξης της τάξης του 0,7% (σε ετήσια βάση) κατά το τέταρτο τρίμηνο του 2011. Η έκρηξη πυρομαχικών της 11 ης Ιουλίου 2011, με τις καταστροφικές της συνέπειες στον κυριότερο ηλεκτροπαραγωγό σταθμό του νησιού, αναχαίτισε τη μέχρι τότε θετική πορεία της κυπριακής οικονομίας. Το δεύτερο εξάμηνο του 2011, σηματοδοτήθηκε και από άλλες αρνητικές οικονομικές συγκυρίες, με σημαντικότερη την επιδεινούμενη κρίση χρέους στην Ευρωζώνη και τη χρεοκοπία της Ελλάδας, που οδήγησε στο κούρεμα των Ελληνικών ομολόγων, με συνεπακόλουθες σοβαρότατες απώλειες και για τις κυπριακές τράπεζες. αρνητικός και υπολογίζεται σε 0,7%, σε σύγκριση με το αντίστοιχο τρίμηνο του 2010. Κατά το συγκεκριμένο τρίμηνο, αρνητικούς ρυθμούς ανάπτυξης παρουσίασε ο δευτερογενής τομέας της οικονομίας (κατασκευές, βιομηχανία, ηλεκτρισμός), όπως επίσης οι τομείς του Εμπορίου και των Μεταφορών. Θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης παρουσίασαν οι τομείς Τουρισμού, των Τραπεζών και των Υπηρεσιών (Δημόσια διοίκηση, Εκπαίδευση, Υγεία, λοιπές υπηρεσίες). Όπως είναι γνωστό, το τραγικό ατύχημα και η έκρηξη πυρομαχικών στη Ναυτική Βάση στο Μαρί, που συνέβηκε στις 11 Ιουλίου 2011 έπληξε καίρια την εγχώρια οικονομία και αναχαίτισε τη μέχρι τότε θετική πορεία της. Κατά το δεύτερο εξάμηνο του 2011 βέβαια, πέραν των δυσμενών επιπτώσεων της έκρηξης στη Ναυτική Βάση στο Μαρί, συντελέστηκε ραγδαία επιδείνωση των οικονομικών δεδομένων και προοπτικών της Ευρωζώνης γενικότερα, ενώ η Ελλάδα πήρε οριστικά το δρόμο της μερικής χρεοκοπίας εντός του διαστήματος αυτού. Η σημαντική έκθεση των κυπριακών τραπεζών σε ομόλογα του Ελληνικού Δημοσίου και οι αναπόφευκτες απώλειές τους λόγω του κουρέματος του ελληνικού χρέους, σε συνδυασμό με τα συνεχώς επιδεινούμενα δημοσιονομικά μεγέθη της κυπριακής κυβέρνησης, έχουν οδηγήσει την κυπριακή οικονομία σε πολύ δυσχερή θέση, με αποτέλεσμα εντός του πρώτου εξαμήνου του 2012 (και μετά από αλλεπάλληλες υποβαθμίσεις από τους οίκους αξιολόγησης), η Κυπριακή κυβέρνηση να ζητά επίσημα την ένταξή της στον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Στήριξης. Αξίζει να σημειωθεί ότι η κυπριακή οικονομία κατέγραψε αρνητικό ρυθμό ανάπτυξης της τάξης του 1,5% πάνω σε ετήσια βάση για το πρώτο τρίμηνο του 2012, ενώ η προκαταρκτική εκτίμηση για το ρυθμό ανάπτυξης του δεύτερου τριμήνου του 2012 αναφέρεται σε συρρίκνωση της τάξης του 2,3% σε σύγκριση με το αντίστοιχο 3
Αρνητικό έτος για την κυπριακή οικονομία αναμένεται να είναι και το 2012, αφού το δεύτερο τρίμηνο του έτους καταγράφηκε συρρίκνωση της οικονομίας της τάξης του 2,3% σε ετήσια βάση, ενώ επίσημα η Κυπριακή κυβέρνηση υπέβαλε αίτημα ένταξής της στον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Στήριξης. Εναρμονισμένος Δείκτης Τιμών Καταναλωτή για το πρώτο εξάμηνο του 2012 στο 2,9% σε σύγκριση με το αντίστοιχο εξάμηνο του 2011. Δείκτης Τιμών Καταναλωτή για το πρώτο εξάμηνο του 2012, επίσης στο 2,9% σε σύγκριση με το αντίστοιχο εξάμηνο του 2011. Ο αριθμός των εγγεγραμμένων ανέργων στο τέλος του πρώτου τριμήνου του 2012 ανερχόταν σε 48.166 άτομα ή ποσοστό 11,1% του εργατικού δυναμικού. τρίμηνο του 2011, καταδεικνύοντας επιτάχυνση της ύφεσης. Αρνητικούς ρυθμούς ανάπτυξης εξακολουθούν να παρουσιάζουν ο δευτερογενής τομέας της οικονομίας και ο τομέας του εμπορίου και των μεταφορών. Από την άλλη, θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης παρουσίασαν οι τομείς του τουρισμού και των τραπεζών. Πιο κάτω, παρατίθενται οι κυριότεροι δείκτες της κυπριακής οικονομίας, όπως αυτοί καταγράφηκαν εντός του πρώτου εξαμήνου του 2012. Ο ρυθμός αύξησης του Εναρμονισμένου Δείκτη Τιμών Καταναλωτή για την περίοδο Ιανουαρίου - Ιουνίου του 2012, σημείωσε αύξηση 2,9%, σε σύγκριση με την αντίστοιχη περίοδο του 2011. Για την ίδια εξάμηνη περίοδο του 2012, ο Δείκτης Τιμών Καταναλωτή σημείωσε επίσης αύξηση 2,9% σε σύγκριση με την αντίστοιχη περίοδο του 2011. Ο αριθμός των εγγεγραμμένων ανέργων στο τέλος του πρώτου τριμήνου του 2012 ανερχόταν σε 48.166 άτομα ή ποσοστό 11,1% του εργατικού δυναμικού, καταγράφοντας τον τρίτο χειρότερο ρυθμό ανεργίας ανάμεσα στα κράτη-μέλη της Ευρωζώνης, μετά την Ισπανία και την Ελλάδα. Αναφέρεται ότι ο αριθμός των ανέργων για το τέταρτο τρίμηνο του 2011, ο αριθμός των ανέργων ανερχόταν σε 38.785 άτομα ή 8,9% και το αντίστοιχο ποσοστό για το πρώτο τρίμηνο του 2011 ήταν 7,5% ή 32.336 άτομα. Για το δημοσιονομικό ισοζύγιο του κράτους, όπως είναι γνωστό, υπάρχει στόχος-δέσμευση όπως συρρικνωθεί στο επίπεδο του ελλείμματος 2,5% του ΑΕΠ μέχρι το τέλος του 2012 (από έλλειμμα ύψους 6,3% του ΑΕΠ που καταγράφηκε στο τέλος του 2011). Υπολογίζεται ότι πιθανότατα ο στόχος αυτός δεν θα επιτευχθεί, λόγω της καθυστέρησης από μέρους της κυβέρνησης στη λήψη επαρκών μέτρων δημοσιονομικής εξυγίανσης, με το Διεθνές 4
Το δημοσιονομικό ισοζύγιο κατέληξε ελλειμματικό στο τέλος του 2011 στο επίπεδο του 6,3% του ΑΕΠ. Το δημόσιο χρέος εκτιμάται ότι διαμορφώθηκε σε 71,6% του ΑΕΠ στο τέλος του 2011, ενώ αναμένεται να ανέλθει σε 77% του ΑΕΠ στο τέλος του 2012 (εξαιρουμένων των ποσών για ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών και των νέων δανείων από την ΕΕ). Οι αφίξεις τουριστών ανήλθαν σε 899.436 για την περίοδο Ιανουαρίου Ιουνίου 2012 (εξαιρουμένου του μηνός Μαρτίου για τον οποίο δεν υπήρχαν διαθέσιμα στοιχεία). Τα έσοδα από τον τουρισμό για την περίοδο Ιανουαρίου- Ιουνίου του 2012 ανήλθαν σε 645,7 εκ. (επίσης εξαιρουμένου του μηνός Μαρτίου). Νομισματικό Ταμείο να εκτιμά ότι το έλλειμμα θα αγγίξει τα επίπεδα του 4,0% μέχρι το τέλος του 2012. Η εκτίμηση αυτή φαίνεται αισιόδοξη, λαμβανομένου υπόψιν του γεγονότος ότι το δημοσιονομικό έλλειμμα της κεντρικής κυβέρνησης για την πρώτη εξαμηνία του 2012 ανήλθε σε 3,0% του ΑΕΠ, ενώ και η πρόσφατη εκτίμηση από το Υπουργείο Οικονομικών για το δημοσιονομικό έλλειμμα του 2012 αναθεωρήθηκε σε 4,5% του ΑΕΠ. Το δημόσιο χρέος εκτιμάται ότι διαμορφώθηκε σε 71,6% του ΑΕΠ στο τέλος του 2011, από 60,7% του ΑΕΠ στο τέλος του 2010. Εκτιμάται ότι το δημόσιο χρέος μέχρι το τέλος του 2012 θα ανέλθει στο επίπεδο του 77% του ΑΕΠ, (χωρίς να λαμβάνονται υπόψη τα ποσά που θα χρειαστούν για την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών και τα ποσά που θα χορηγηθούν ως δάνεια από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Στήριξης). Για την περίοδο Ιανουαρίου Ιουνίου 2012 οι αφίξεις τουριστών ανήλθαν σε 899.436 (εξαιρουμένου του συνόλου του μηνός Μαρτίου για τον οποίο δεν υπάρχουν διαθέσιμα στοιχεία). Συγκριτικά με το 2011, φαίνεται ότι ο φετινός Ιανουάριος παρουσίασε μικρή αύξηση, ενώ ο Φεβρουάριος και ο Απρίλιος παρουσίασαν μείωση. Κατά τους μήνες Μάιο, Ιούνιο και Ιούλιο σημειώθηκε αύξηση. Συγκεκριμένα οι αφίξεις Ιουλίου ανήλθαν σε 371.453, από 359.104 τον Ιούλιο του 2011, παρουσιάζοντας αύξηση 3,4%. Τα έσοδα από τον τουρισμό για την περίοδο Ιανουαρίου Ιουνίου 2012 (επίσης εξαιρουμένου του συνόλου του μηνός Μαρτίου για τον οποίο δεν υπάρχουν διαθέσιμα στοιχεία), ανήλθαν σε 645,7 εκ. Σε σχέση με τα επίπεδα του 2011, οι πρώτοι μήνες του έτους παρουσίασαν μείωση, ενώ το Μάιο και τον Ιούνιο καταγράφηκε αύξηση. Συγκεκριμένα, τον Ιούνιο του 2012 τα έσοδα από τον τουρισμό ανήλθαν σ 254,5 εκ. σε σύγκριση με 220,0 εκ. τον αντίστοιχο μήνα του προηγούμενου χρόνου, σημειώνοντας 5
Οι προοπτικές της κυπριακής οικονομίας λόγω των γενικότερα δυσμενέστερων συνθηκών διεθνώς, αλλά και λόγω της επιδείνωσης των δημοσιονομικών μεγεθών της χώρας, προβάλλουν δυσοίωνες. Αρνητικές διαγράφονται και οι προοπτικές για την εγχώρια αγορά εργασίας, όπου το ποσοστό ανεργίας καταγράφει συνεχείς αυξητικούς ρυθμούς. Τα δημόσια οικονομικά, αλλά και η σημαντική έκθεση των κυπριακών τραπεζών σε ομόλογα του Ελληνικού Δημοσίου, αποτέλεσαν τη βάση για τις αλλεπάλληλες υποβαθμίσεις της κυπριακής οικονομίας από τους τρεις οίκους πιστοληπτικής αξιολόγηση, τόσο εντός του 2011, όσο και του 2012. Ως αποτέλεσμα, η Κύπρος αποτέλεσε το πέμπτο κράτος μέλος της Ευρωζώνης που αιτήθηκε ένταξή του στον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Στήριξης. αύξηση της τάξης του 15,7%. Προοπτικές Η κυπριακή οικονομία διάγει σήμερα ίσως τη δυσκολότερη περίοδο από το πλήγμα που δέχθηκε αρκετές δεκαετίες πριν λόγω της τουρκικής εισβολής. Οι θετικοί ρυθμοί της οικονομίας ανατράπηκαν μετά το τραγικό ατύχημα στη ναυτική βάση Ευάγγελος Φλωράκης στο Μαρί με τις γνωστές καταστροφικές του συνέπειες, γεγονός που επιπρόσθετα πυροδότησε κύμα αμφισβητήσεων ανάμεσα στους πολίτες προς την κυβέρνηση και τους χειρισμούς της. Έτσι, ενόψει των προεδρικών εκλογών τον προσεχή Φεβρουάριο (2013), δεν αναμένεται να επικρατήσει ηρεμία στο πολιτικό προσκήνιο. Η έλλειψη πολιτικής σύμπνοιας στην παρούσα κρίσιμη περίοδο κρίνεται εξαιρετικά αρνητική, αφού δεν παρέχει το αναγκαίο υπόβαθρο για τάχιστη θέσπιση και υιοθέτηση των τόσο αναγκαίων μέτρων δημοσιονομικής εξυγίανσης. Μετά από αλλεπάλληλες υποβαθμίσεις και των τριών διεθνών οίκων πιστοληπτικής αξιολόγησης (Standard & Poor s, Fitch και Moody s), τα ομόλογα της Κυπριακής οικονομίας κατρακύλησαν στην κατηγορία σκουπίδια, με επώδυνη συνέπεια τον αποκλεισμό της Κύπρου από τη δυνατότητα δανεισμού από τις αγορές. Με τη συμπλήρωση και του δεύτερου κουρέματος που διενεργήθηκε στα Ελληνικά ομόλογα, και λόγω της μεγάλης έκθεσής τους σε αυτά, οι κυπριακές τράπεζες υπέστησαν σημαντικότατες απώλειες (με τις μεγαλύτερες να καταγράφονται από τη Λαϊκή Τράπεζα η οποία ανακοίνωσε ανάγκες ανακεφαλαιοποίησης ύψους 1,8 δισ.). Σε συνδυασμό με τα ραγδαία επιδεινούμενα δημοσιονομικά μεγέθη της Κυπριακής Δημοκρατίας και υπό τις προαναφερθείσες εξελίξεις, η Κύπρος αποτέλεσε επίσημα το πέμπτο κράτος-μέλος της Ευρωζώνης που υπέβαλε αίτημα για ένταξη στον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Στήριξης. 6
Στις 25 Ιουνίου 2012 ο οίκος Fitch μετά από αλλεπάλληλες υποβαθμίσεις εντός του 2011, υποβάθμισε τη μακροπρόθεσμη πιστοληπτική ικανότητα της Κυπριακής Δημοκρατίας σε ΒΒ+ από ΒΒΒ-, με αρνητικό επενδυτικό ορίζοντα. Ο οίκος Moody s υποβάθμισε, στις 13 Ιουνίου 2012, την κυπριακή οικονομία κατά δύο βαθμίδες σε Βa3 από Ba1, με τον επενδυτικό ορίζοντα να παραμένει υπό παρακολούθηση. Η οικονομική δραστηριότητα αναμένεται να συρρικνωθεί κατά 1,5% για ολόκληρο το 2012, με τη γενικότερη αβεβαιότητα που υφίσταται για την τύχη των κυπριακών τραπεζών, αλλά και τα αυστηρότερα μέτρα δημοσιονομικής εξυγίανσης τα οποία θα αναγκαστεί η κυβέρνηση να υιοθετήσει (τα πλείστα από τα οποία αναμένεται να επιβληθούν από την Τρόικα), να εξακολουθούν να επιδρούν αρνητικά στην εγχώρια ιδιωτική και δημόσια κατανάλωση. Ο άλλοτε εύρωστος εγχώριος τραπεζικός τομέας στην Κύπρο, υπήρξε ανέκαθεν σημαντικό στήριγμα της οικονομίας, προσφέροντας θέσεις εργασίας σε χιλιάδες πολίτες και αποτελώντας έναν από τους κύριους έμμεσους αιμοδότες για πολλές άλλες εγχώριες επιχειρηματικές δραστηριότητες. Με τη βεβαιότητα ότι επέρχονται δραστικές μειώσεις μισθών στον τραπεζικό, αλλά και δημόσιο τομέα, επιδεινώνονται δραστικά οι προοπτικές της ιδιωτικής κατανάλωσης για την Κύπρο, τόσο για το τρέχον έτος, όσο και για το προσεχές. Ο οίκος Fitch Ratings υποβάθμισε στις 25 Ιουνίου 2012 τη μακροπρόθεσμη πιστοληπτική ικανότητα της Κυπριακής Δημοκρατίας σε ΒΒ+ από ΒΒΒ- με τον επενδυτικό ορίζοντα να είναι αρνητικός. Η νέα αυτή υποβάθμιση διενεργήθηκε αφού σύμφωνα με την άποψη του οίκου Fitch οι κυπριακές τράπεζες θα χρειαστούν μεγαλύτερα κεφάλαια για την ανακεφαλαιοποίησή τους από ότι αρχικά υπολογιζόταν (τον Ιανουάριο του 2012). Τα μεγαλύτερα κεφάλαια αναμένεται να είναι αναγκαία, λόγω της μεγάλης έκθεσης των κυπριακών τραπεζών σε μη εξυπηρετούμενα επιχειρηματικά δάνεια και δάνεια προς ιδιώτες στην ελληνική αγορά, γεγονός που αναμένεται να επηρεάσει δυσμενώς την ποιότητα του δανειακού χαρτοφυλακίου τους. Ο οίκος Moody s Investor s Service υποβάθμισε στις 13 Ιουνίου 2012 την κυπριακή οικονομία σε Ba3 από Ba1. Σε σχετική 7
Ο οίκος Standard & Poor s υποβάθμισε την μακροπρόθεσμη πιστοληπτική ικανότητα της Κυπριακής οικονομίας στις 2 Αυγούστου, 2012 σε ΒΒ από ΒΒ+, με τον επενδυτικό ορίζοντα να παραμένει αρνητικός και υπό παρακολούθηση. ανακοίνωση του οίκου αναφέρεται ότι η υποβάθμιση υποκινήθηκε από την αυξημένη πιθανότητα εξόδου της Ελλάδας από την ευρωζώνη και τη συνεπαγόμενη αύξηση του ποσού που θα χρειαστεί η κυπριακή κυβέρνηση να διαθέσει προς στήριξη των εγχώριων τραπεζών. Η κατά δύο βαθμίδες υποβάθμιση της κυπριακής δημοκρατίας, αντικατοπτρίζει την εκτίμηση του οίκου Moody s ότι ο προαναφερθείς κίνδυνος επιδεινώνεται από το γεγονός ότι τα δημοσιονομικά μεγέθη της χώρας ήδη βρίσκονται σε άσχημα επίπεδα και η πρόσβαση στις διεθνείς αγορές για χρηματοδότηση δεν είναι ακόμη δυνατή. Ο οίκος Moody s υποστήριξε επίσης ότι το πρόγραμμα δημοσιονομικής εξυγίανσης της Κύπρου προχωρεί με βραδύτερους από τους ενδεικνυόμενους ρυθμούς, αναφέροντας και τις δηλώσεις του Υπουργού Οικονομικών που προειδοποιούσαν ότι η Κύπρος δεν θα είναι σε θέση να τηρήσει τους δημοσιονομικούς της στόχους εάν δεν ληφθούν έγκαιρα τα κατάλληλα μέτρα δημοσιονομικής πειθαρχίας. Παραταύτα, μέχρι τη στιγμή που ο οίκος προέβηκε στην υποβάθμιση δεν υπήρξε ανακοίνωση για επιπρόσθετα μέτρα, ενώ παρέμενε και ιδιαίτερα ασαφής η μορφή που τα επικείμενα μέτρα θα λάμβαναν. Σημειώνεται ότι και ο οίκος Standard & Poor s υποβάθμισε την μακροπρόθεσμη πιστοληπτική ικανότητα της Κυπριακής οικονομίας στις 2 Αυγούστου, 2012 σε ΒΒ από ΒΒ+. Ο οίκος S&P αναφέρει σε σχετική ανακοίνωσή του ότι οι εκτιμήσεις του τοποθετούν το ύψος της βοήθειας που θα χρειαστεί η Κύπρος από την Ευρωπαϊκή Ένωση στα 11 δισ. (ή μόλις πιο πάνω από το 60% του εγχώριου ΑΕΠ). Κατά συνέπεια, το δημόσιο χρέος της Κύπρου αναμένεται να αυξηθεί κατά περίπου 12% του ΑΕΠ κατά μέσο όρο το 2012 και το 2013 και να ανέλθει σε 105% το 2013. Σημ. : Η πιο πάνω μελέτη λαμβάνει υπόψη τις οικονομικές εξελίξεις μέχρι τις αρχές Αυγούστου 2012. 8
ΚΥΡΙΟΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΙ ΔΕΙΚΤΕΣ 2008 2009 2010 2011 2012 Α.Ε.Π. (πραγματικός ρυθμός ανάπτυξης - %) 3,6-1,9 +1,1 0,5-1,5 Ανεργία (%) 3,6 5,4 6,4 7,9 10,1 Πληθωρισμός (Ρυθμός δείκτη καταναλωτή - %) 4,7 0,3 2,4 3,3 3,0 Ρυθμός εναρμονισμένου δείκτη καταναλωτή - % 4,4 0,2 2,6 3,5 3,2 Δημοσιονομικό έλλειμμα (% ΑΕΠ) +0,9-5,9-5,3-6,3-5,5*** Δημόσιο χρέος (% ΑΕΠ)) 48,2 57,8 60,7 71,6 77,0** Ισοζύγιο Τρεχουσών Συναλλαγών (% ΑΕΠ) -16,8-7,8-7,7-10,4-7,5 Βασικό επιτόκιο (31 Δεκ.-%)* 3,00 1,75 1,75 1,75 --- * Ισχύον επιτόκιο οριακής χρηματοδότησης της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ECB marginal lending facility). ** εξαιρουμένων επιπρόσθετων κεφαλαίων που θα είναι αναγκαία για την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών και τα κεφάλαια που θα παραχωρήσει η Ευρωπαϊκή Ένωση υπό μορφή δανείων. *** υπό την υπόθεση ότι δεν θα ληφθούν περαιτέρω μέτρα δημοσιονομικής εξυγίανσης.. Πηγή στατιστικών στοιχείων για την κυπριακή οικονομία : Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, Υπ. Οικονομικών, Κεντρική Τρ. της Κύπρου, Στατιστική Υπηρεσία. 9