ΕΡΕΥΝΑ ΤΡΑΠΕΖΙΚΩΝ ΧΟΡΗΓΗΣΕΩΝ

ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ ΤΗΣ ΚYΠΡΟY ΕΥΡΩΣYΣΤΗΜΑ ΕΡΕΥΝΑ ΤΡΑΠΕΖΙΚΩΝ ΧΟΡΗΓΗΣΕΩΝ Ιούλιος 212 Συνοπτικά αποτελέσματα για την Κύπρο Προσφορά Η θέσπιση αυστηρότερων κριτηρίων για χορήγηση δανείων προς επιχειρήσεις το δεύτερο τρίμηνο του 212 παρέμεινε σταθερή στα επίπεδα του προηγούμενου τριμήνου (3%), πολύ πιο πάνω ωστόσο από τις που καταγράφηκαν το προηγούμενο τρίμηνο, όπως και στην προηγούμενη έρευνα. Με βάση τις των συμμετεχόντων ιδρυμάτων για το τρίτο τρίμηνο του 212, τα κριτήρια αναμένεται να γίνουν αυστηρότερα, με το δείκτη διάχυσης να μειώνεται στο 2%. Το δεύτερο τρίμηνο του 212 καταγράφηκε μείωση στη θέσπιση αυστηρότερων κριτηρίων για χορήγηση στεγαστικών και καταναλωτικών και λοιπών δανείων προς νοικοκυριά, με το σταθμισμένο καθαρό ποσοστό και στις δύο περιπτώσεις να είναι χαμηλότερο από το προσδοκώμενο του επίπεδο με βάση την προηγούμενη έρευνα. Όσον αφορά τις για το επόμενο τρίμηνο, τα κριτήρια χρηματοδότησης τόσο για στεγαστικά όσο και για καταναλωτικά και λοιπά δάνεια προς νοικοκυριά αναμένεται να γίνουν αυστηρότερα, στον ίδιο περίπου βαθμό που καταγράφηκε το δεύτερο τρίμηνο του 212. Ζήτηση Η καθαρή ζήτηση δανείων από επιχειρήσεις κατέγραψε μείωση το δεύτερο τρίμηνο του 212, σε αντίθεση με τις των συμμετεχόντων τραπεζών για αύξηση της ζήτησης. Βάσει των προσδοκιών των συμμετεχόντων τραπεζών, το επόμενο τρίμηνο αναμένεται μείωση της ζήτησης στον ίδιο βαθμό που καταγράφηκε το δεύτερο τρίμηνο του 212. Σύνοψη αποτελεσμάτων 1 Κριτήρια χορήγησης δανείων Επιχειρήσεις Νοικοκυριά - Στεγαστικά Δάνεια - Καταναλωτικά και λοιπά Δάνεια Ζήτηση για δάνεια Επιχειρήσεις Νοικοκυριά Η ζήτηση στεγαστικών δανείων από νοικοκυριά συνέχισε να παρουσιάζει μείωση το δεύτερο τρίμηνο του 212, κάπως μικρότερη ωστόσο από αυτή που καταγράφηκε τα δύο προηγούμενα τρίμηνα. Για ακόμη μια φορά, η μείωση της ζήτησης στεγαστικών δανείων από νοικοκυριά ήταν μεγαλύτερη της αναμενόμενης βάσει των προσδοκιών των συμμετεχόντων τραπεζών. Η ζήτηση καταναλωτικών και λοιπών δανείων από νοικοκυριά συνέχισε την πτωτική της πορεία με το δείκτη διάχυσης να παραμένει στο -3%, παρά τις των τραπεζών για κατά βάση αμετάβλητη ζήτηση. Το επόμενο τρίμηνο, η καθαρή ζήτηση για στεγαστικά καθώς και καταναλωτικά και λοιπά δάνεια προς νοικοκυριά αναμένεται να μειωθεί περαιτέρω, ωστόσο σε πολύ μικρότερο βαθμό από αυτόν που καταγράφηκε το δεύτερο τρίμηνο του 212, πάντοτε σύμφωνα με τις των τραπεζών που συμμετέχουν στην έρευνα. Συνοπτικά αποτελέσματα για τη ζώνη του ευρώ Προσφορά 212Q2 212Q3 () 212Q2 212Q3 () Αυστηρότερα Αυστηρότερα Αυστηρότερα Αυστηρότερα Αυστηρότερα Αυστηρότερα Αυστηρότερα Αυστηρότερα Μείωση Μείωση Μείωση Μείωση - Στεγαστικά Δάνεια Μείωση Μείωση Μείωση Μείωση - Καταναλωτικά και λοιπά Δάνεια Κύπρος ζώνη του ευρώ Αυστηρότερα Αυστηρότερα Αυστηρότερα Αυστηρότερα Μείωση Μείωση Μείωση Μείωση Στη ζώνη του ευρώ τα κριτήρια χρηματοδότησης για 1. Τα αποτελέσματα καταγράφουν τις μεταβολές που σημειώθηκαν τους τελευταίους τρεις μήνες (στην περίπτωση αυτή το δεύτερο τρίμηνο του 212), καθώς και τις μεταβολές που αναμένεται να σημειωθούν για τους επόμενους τρεις μήνες (δηλαδή το τρίτο τρίμηνο του 212) σε σύγκριση με το προηγούμενο τρίμηνο.

Έρευνα Τραπεζικών Χορηγήσεων Ιούλιος 212 δάνεια προς επιχειρήσεις έγιναν ελαφρώς αυστηρότερα, με το σταθμισμένο καθαρό ποσοστό των τραπεζών που κατέγραψε αυστηρότερα κριτήρια να παραμένει στο %, λίγο πιο πάνω από τις που καταγράφηκαν το προηγούμενο τρίμηνο. Τα κριτήρια χρηματοδότησης για τη χορήγηση στεγαστικών, καθώς και καταναλωτικών και λοιπών δανείων προς νοικοκυριά έγιναν επίσης ελαφρώς αυστηρότερα, με το δείκτη διάχυσης να διαμορφώνεται λίγο πιο πάνω από το προσδοκώμενο επίπεδο για τα στεγαστικά δάνεια και στην περίπτωση των καταναλωτικών και λοιπών δανείων σύμφωνα με τις των τραπεζών. Το τρίτο τρίμηνο του 212 αναμένεται και πάλι θέσπιση ελαφρώς αυστηρότερων κριτηρίων, η οποία αναμένεται να είναι ακόμα μικρότερη από αυτή που παρατηρήθηκε το δεύτερο τρίμηνο του 212, τόσο στην περίπτωση των στεγαστικών όσο και των καταναλωτικών και λοιπών δανείων προς νοικοκυριά. Ζήτηση Το δεύτερο τρίμηνο του 212 η καθαρή ζήτηση δανείων από επιχειρήσεις κατέγραψε μείωση στα ίδια περίπου επίπεδα με αυτή του προηγούμενου τριμήνου (-14%), σε αντίθεση με τις της προηγούμενης έρευνας για αύξηση της ζήτησης. Η ζήτηση για στεγαστικά δάνεια το δεύτερο τρίμηνο του 212 επίσης κατέγραψε μείωση, πολύ μικρότερη από αυτή του προηγούμενου τριμήνου (-12% και -3% αντίστοιχα), επιβεβαιώνοντας σε μεγάλο βαθμό τις των συμμετεχόντων τραπεζών όπως καταγράφηκαν το προηγούμενο τρίμηνο. Η μείωση της καθαρής ζήτησης για καταναλωτικά και λοιπά δάνεια προς νοικοκυριά το δεύτερο τρίμηνο του 212 ήταν όμοια με αυτή που καταγράφηκε το προηγούμενο τρίμηνο (-1% και -16% αντίστοιχα), αρκετά μεγαλύτερη ωστόσο σε σχέση με τις των τραπεζών. Το τρίτο τρίμηνο του 212 αναμένεται περαιτέρω μείωση στην καθαρή ζήτηση για όλες τις κατηγορίες δανείων. Η εν λόγω μείωση αναμένεται να είναι αρκετά μικρότερη από αυτή του δευτέρου τριμήνου του 212 στις περιπτώσεις των δανείων ή πιστωτικών ορίων προς επιχειρήσεις και των καταναλωτικών και λοιπών δανείων προς νοικοκυριά. Δάνεια ή πιστωτικά όρια προς επιχειρήσεις Κριτήρια για τη χορήγηση δανείων ή πιστωτικών ορίων προς επιχειρήσεις Το Διάγραμμα 1 παρουσιάζει τα αποτελέσματα της έρευνας σε σχέση με τα κριτήρια χρηματοδότησης προς τις επιχειρήσεις και τις των τραπεζών, τόσο για την Κύπρο όσο και για τη ζώνη του ευρώ. ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ 1 Κριτήρια χρηματοδότησης: δάνεια προς μη χρηματοοικονομικές επιχειρήσεις 4 4 3 3 2 2 1 1 - -1-1 "πιο αυστηρά" "πιο χαλαρά" ζώνη του ευρώ - 21Q3 21Q4 211Q1 211Q2 211Q3 211Q4 212Q1 212Q2 212Q3 Αναλυτικά, στην Κύπρο τα κριτήρια χρηματοδότησης προς τις επιχειρήσεις έγιναν πιο αυστηρά το δεύτερο τρίμηνο του 212, με το σταθμισμένο καθαρό ποσοστό των τραπεζών που δήλωσαν αυστηρότερα κριτήρια να παραμένει στο 3% που καταγράφηκε το προηγούμενο τρίμηνο, ακόμη μια φορά αρκετά πιο πάνω από τις της προηγούμενης έρευνας. Στη θέσπιση αυστηρότερων κριτηρίων συνέβαλαν οι ίδιοι παράγοντες του προηγούμενου τριμήνου, με το κόστος που σχετίζεται με την κεφαλαιακή θέση των τραπεζών και την ικανότητα πρόσβασης σε χρηματοδότηση μέσω της αγοράς να ασκούν κάπως μεγαλύτερη επίδραση. Οι υπόλοιποι παράγοντες δεν επηρέασαν τα κριτήρια των τραπεζών για τη χορήγηση δανείων ή πιστωτικών ορίων προς επιχειρήσεις προς τη μία ή την άλλη κατεύθυνση (βλ. Παράρτημα 1). Η σταθερή, σε σχέση με το προηγούμενο τρίμηνο, θέσπιση αυστηρότερων κριτηρίων αντανακλάται στις περιορισμένες μεταβολές στους όρους (και τις προϋποθέσεις χορήγησης) δανείων ή πιστωτικών ορίων προς επιχειρήσεις, όπου καταγράφηκε μικρή μόνο αύξηση στο περιθώριο των τραπεζών για δάνεια ψηλότερου κινδύνου, στις απαιτήσεις ασφάλειας και στην επίδραση του μεγέθους του δανείου στη θέσπιση αυστηρότερων κριτηρίων. 2

Έρευνα Τραπεζικών Χορηγήσεων Ιούλιος 212 Στη ζώνη του ευρώ, η θέσπιση αυστηρότερων κριτηρίων χορήγησης δανείων σε επιχειρήσεις επίσης κυμάνθηκε στα επίπεδα του πρώτου τριμήνου του 212 (%), λίγο πιο πάνω από τις των τραπεζών στην προηγούμενη έρευνα. Οι κυριότεροι παράγοντες που συνέβαλαν τα προηγούμενα τρίμηνα στη θέσπιση αυστηρότερων κριτηρίων για χορήγηση δανείων προς τις επιχειρήσεις στη ζώνη του ευρώ παρέμειναν σταθεροί, με εξαίρεση τις σχετικά με τη γενικότερη οικονομική δραστηριότητα και τον ανταγωνισμό από άλλα : ο πρώτος παράγοντας συνεισέφερε κάπως περισσότερο στη θέσπιση αυστηρότερων κριτηρίων από ό,τι στο πρώτο τρίμηνο του 212, ενώ αντίθετα ο δεύτερος συνέχισε να λειτουργεί προς την αντίθετη κατεύθυνση, δηλαδή τη χαλάρωση των κριτηρίων χορήγησης δανείων προς επιχειρήσεις. Όσον αφορά τις για το τρίτο τρίμηνο του 212, τόσο στην Κύπρο όσο και στη ζώνη του ευρώ οι τράπεζες αναμένουν ότι τα κριτήρια χρηματοδότησης προς τις επιχειρήσεις θα γίνουν αυστηρότερα με το σταθμισμένο καθαρό ποσοστό ωστόσο να μειώνεται, στην περίπτωση της Κύπρου στο 2%, ενώ στη ζώνη του ευρώ να παραμένει στο %. Ζήτηση για δάνεια ή πιστωτικά όρια προς επιχειρήσεις Όσον αφορά την καθαρή ζήτηση για δάνεια προς επιχειρήσεις στην Κύπρο, η ζήτηση παρουσίασε μείωση το δεύτερο τρίμηνο του 212 για τέταρτη συνεχόμενη φορά από το δεύτερο τρίμηνο του 211, παρά τις της προηγούμενης έρευνας για αύξηση της ζήτησης, με το σταθμισμένο καθαρό ποσοστό να παραμένει στο -1% (Διάγραμμα 2). Ο κυριότερος παράγοντας που συνέβαλε στη μείωση της ζήτησης ήταν και πάλι η μείωση των αναγκών χρηματοδότησης για πάγιες επενδύσεις. Οι ανάγκες χρηματοδότησης για αποθέματα και κεφάλαια κίνησης συνέβαλαν σε μεγαλύτερο βαθμό σε σχέση με το προηγούμενο τρίμηνο στη μείωση της ζήτησης (βλ. Παράρτημα 1). Η καθαρή ζήτηση για δάνεια από επιχειρήσεις στη ζώνη του ευρώ επίσης κατέγραψε μείωση, της τάξης του -14%, ελαφρώς μικρότερη σε σχέση με το πρώτο τρίμηνο του 212 (Διάγραμμα 2) παρά τις των τραπεζών στην προηγούμενη έρευνα για αύξηση της ζήτησης. Όπως και στην περίπτωση της Κύπρου, ο πιο σημαντικός λόγος της μείωσης της ζήτησης για δάνεια από επιχειρήσεις ήταν η μείωση των αναγκών χρηματοδότησης πάγιων επενδύσεων. Οι χαμηλότερες ανάγκες χρηματοδότησης για συγχωνεύσεις ή εξαγορές καθώς και η εσωτερική χρηματοδότηση επίσης συνέβαλαν σημαντικά στη μείωση της καθαρής ζήτησης για δάνεια ή πιστωτικά όρια προς επιχειρήσεις. Όσον αφορά το τρίτο τρίμηνο του 212, τόσο στην Κύπρο όσο και στη ζώνη του ευρώ αναμένεται ότι η καθαρή ζήτηση δανείων από επιχειρήσεις θα καταγράψει μείωση: η εν λόγω μείωση αναμένεται στην Κύπρο να είναι όμοια με αυτή του δευτέρου τριμήνου του 212, ενώ στη ζώνη του ευρώ αναμένεται να είναι μικρότερη από αυτή που καταγράφηκε το προηγούμενο τρίμηνο. ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ 2 Ζήτηση: δάνεια προς μη χρηματοοικονομικές επιχειρήσεις 3 2 1-1 -2-3 -4 "αύξηση" 21Q3 21Q4 211Q1 211Q2 211Q3 211Q4 212Q1 212Q2 212Q3 Δάνεια προς νοικοκυριά ζώνη του ευρώ - Κριτήρια για τη χορήγηση στεγαστικών δανείων προς νοικοκυριά Το σταθμισμένο καθαρό ποσοστό των τραπεζών που δήλωσαν ότι τα κριτήρια για τη χορήγηση στεγαστικών δανείων έγιναν αυστηρότερα κατά το δεύτερο τρίμηνο του 212 μειώθηκε αισθητά από το 3% στο 1%, περισσότερο από ό,τι αναμενόταν βάσει των προσδοκιών των συμμετεχόντων τραπεζών στην προηγούμενη έρευνα (Διάγραμμα 3). Οι των τραπεζών σχετικά με τη γενικότερη οικονομική δραστηριότητα, το κόστος κεφαλαίων και οι περιορισμοί που συνδέονται με τον ισολογισμό και οι προοπτικές της αγοράς κατοικιών συνέβαλαν και πάλι στη θέσπιση αυστηρότερων κριτηρίων, όχι όμως στο βαθμό που καταγράφηκε το πρώτο τρίμηνο του 212. Όπως και στις προηγούμενες έρευνες, οι άλλοι δύο παράγοντες είχαν ουδέτερη επίδραση στα κριτήρια για τη χορήγηση στεγαστικών δανείων προς νοικοκυριά το εν λόγω τρίμηνο (βλ. Παράρτημα 2α). Αναφορικά με 3

Έρευνα Τραπεζικών Χορηγήσεων Ιούλιος 212 τους όρους (και τις προϋποθέσεις χορήγησης) στεγαστικών δανείων, η μείωση στη θέσπιση αυστηρότερων κριτηρίων αντικατοπτρίστηκε εν μέρει στο περιθώριο των τραπεζών για τα συνήθη δάνεια. Στη ζώνη του ευρώ, τα κριτήρια για τη χορήγηση στεγαστικών δανείων κατά το δεύτερο τρίμηνο του 212, έγιναν ελαφρώς αυστηρότερα (6% από 9% το προηγούμενο τρίμηνο), λίγο πιο πάνω από τις της προηγούμενης έρευνας (4%) (Διάγραμμα 3). Το κόστος κεφαλαίων και περιορισμοί που συνδέονται με τον ισολογισμό είχαν αυξημένη επίδραση, σε σχέση με το πρώτο τρίμηνο του 212, προς τη θέσπιση αυστηρότερων κριτηρίων, ενώ η επίδραση των προσδοκιών σχετικά με τη γενικότερη οικονομική δραστηριότητα και των προοπτικών της αγοράς κατοικιών παρέμεινε αμετάβλητη στα επίπεδα του προηγούμενου τριμήνου. Όσον αφορά τις για το τρίτο τρίμηνο του 212, αναμένεται πως τα κριτήρια των τραπεζών για τη χορήγηση στεγαστικών δανείων τόσο στην Κύπρο όσο και στη ζώνη του ευρώ θα γίνουν αυστηρότερα, με το σταθμισμένο καθαρό ποσοστό να διαμορφώνεται στα επίπεδα που είχαν καταγραφεί το δεύτερο τρίμηνο του 212. τρίμηνο προστέθηκε κατά το υπό εξέταση τρίμηνο ο δανεισμός από άλλα, ο οποίος φαίνεται να συνέβαλε σε μικρό βαθμό στην αύξηση της ζήτησης στεγαστικών δανείων προς νοικοκυριά, πάντοτε σύμφωνα με τις απαντήσεις των συμμετεχόντων τραπεζών (βλ. Παράρτημα 2α). Η καθαρή ζήτηση για στεγαστικά δάνεια στη ζώνη του ευρώ σημείωσε επίσης μείωση, σε σημαντικά μικρότερο βαθμό ωστόσο σε σχέση με το προηγούμενο τρίμηνο, με το σταθμισμένο καθαρό ποσοστό των τραπεζών που δήλωσε μείωση να μειώνεται στο -12% από -3%. Η εν λόγω μείωση της ζήτησης εξηγείται κυρίως από την επιδείνωση των προοπτικών της αγοράς κατοικιών και τη μειωμένη εμπιστοσύνη των καταναλωτών. Το επόμενο τρίμηνο, οι τράπεζες τόσο στην Κύπρο όσο και στη ζώνη του ευρώ αναμένουν την καθαρή ζήτηση για στεγαστικά δάνεια από νοικοκυριά να μειωθεί περαιτέρω, με το δείκτη διάχυσης να διαμορφώνεται στο -1% για την Κύπρο και στο -% για τη ζώνη του ευρώ. ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ 4 Ζήτηση: στεγαστικά δάνεια προς νοικοκυριά ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ 3 Κριτήρια χρηματοδότησης: στεγαστικά δάνεια προς νοικοκυριά 3 2 ζώνη του ευρώ - 4 4 3 3 2 2 1 1 - -1-1 "πιο αυστηρά" "πιο χαλαρά" ζώνη του ευρώ - 21Q3 21Q4 211Q1 211Q2 211Q3 211Q4 212Q1 212Q2 212Q3 1-1 -2-3 -4 "αύξηση" 21Q3 21Q4 211Q1 211Q2 211Q3 211Q4 212Q1 212Q2 212Q3 Κριτήρια για τη χορήγηση καταναλωτικών και λοιπών δανείων προς νοικοκυριά Ζήτηση για στεγαστικά δάνεια προς νοικοκυριά Τα κριτήρια χορήγησης καταναλωτικών και λοιπών δανείων στην Κύπρο (Διάγραμμα ) έγιναν Η καθαρή ζήτηση για στεγαστικά δάνεια στην Κύπρο, αυστηρότερα το δεύτερο τρίμηνο του 212 με το συνέχισε να καταγράφει μείωση, με το δείκτη διάχυσης σταθμισμένο καθαρό ποσοστό να μειώνεται (για να αναβαίνει στο -3% από το -4% που καταγράφηκε δεύτερο συνεχόμενο τρίμηνο) από το 2% στο 1%, σε τα δύο προηγούμενα τρίμηνα. Ακόμη μια φορά, η αντίθεση με τις των τραπεζών που μείωση ήταν μεγαλύτερη από την αναμενόμενη, βάσει κατέγραψε η προηγούμενη έρευνα για θέσπιση των προσδοκιών των τραπεζών το προηγούμενο αυστηρότερων κριτηρίων στα επίπεδα του πρώτου τρίμηνο (Διάγραμμα 4). Στους σχετικούς παράγοντες τριμήνου του 212. Η εν λόγω μείωση της θέσπισης που επηρέασαν τη ζήτηση κατά το προηγούμενο αυστηρότερων κριτηρίων φαίνεται να εξηγείται από τη 4

Έρευνα Τραπεζικών Χορηγήσεων Ιούλιος 212 μικρότερη επίδραση που είχαν οι σχετικά με τη γενικότερη οικονομική δραστηριότητα, η φερεγγυότητα καταναλωτών καθώς και το κόστος κεφαλαίων και περιορισμοί που συνδέονται με τον ισολογισμό στη θέσπιση αυστηρότερων κριτηρίων το δεύτερο τρίμηνο του 212 σε σχέση με το προηγούμενο τρίμηνο (βλ. Παράρτημα 2β). Ο κίνδυνος όσον αφορά τη ζητούμενη ασφάλεια συνέχισε να συμβάλλει στη θέσπιση αυστηρότερων κριτηρίων στον ίδιο βαθμό με τα προηγούμενα τρίμηνα. Σε αντίθεση με το προηγούμενο τρίμηνο, η μείωση στη θέσπιση αυστηρότερων κριτηρίων χορήγησης καταναλωτικών και λοιπών δανείων προς νοικοκυριά το δεύτερο τρίμηνο του 212, αντανακλάται εν μέρει στα αμετάβλητα περιθώρια τόσο για τα σύνηθη δάνεια όσο και για τα δάνεια ψηλότερου κινδύνου. Το σταθμισμένο καθαρό ποσοστό των τραπεζών στη ζώνη του ευρώ που δήλωσε ότι τα κριτήρια χορήγησης καταναλωτικών και λοιπών δανείων έγιναν πιο αυστηρά το δεύτερο τρίμηνο του 212, διαμορφώθηκε στο ίδιο περίπου επίπεδο που καταγράφηκε το προηγούμενο τρίμηνο (3%) (Διάγραμμα ), σύμφωνα με τις των τραπεζών στην προηγούμενη έρευνα. Όπως και στην περίπτωση των στεγαστικών δανείων στη ζώνη του ευρώ, το κόστος κεφαλαίων και περιορισμοί που συνδέονται με τον ισολογισμό είχαν αυξημένη επίδραση, σε σχέση με το πρώτο τρίμηνο του 212, προς τη θέσπιση αυστηρότερων κριτηρίων για καταναλωτικά και λοιπά δάνεια, ενώ οι σχετικά με τη γενικότερη οικονομική δραστηριότητα και η φερεγγυότητα των καταναλωτών επέδρασαν στον ίδιο περίπου βαθμό με το προηγούμενο τρίμηνο στη θέσπιση αυστηρότερων κριτηρίων. Τόσο στην Κύπρο όσο και στη ζώνη του ευρώ, οι τράπεζες αναμένουν ότι τα κριτήρια για τη χορήγηση καταναλωτικών και λοιπών δανείων θα γίνουν αυστηρότερα το τρίτο τρίμηνο του 212, με το σταθμισμένο καθαρό ποσοστό στην περίπτωση της Κύπρου να παραμένει στα επίπεδα του δευτέρου τριμήνου του 212, ενώ στη ζώνη του ευρώ να καταγράφει ελαφρά μείωση. Ζήτηση για καταναλωτικά και λοιπά δάνεια προς νοικοκυριά Η μείωση της καθαρής ζήτησης καταναλωτικών και λοιπών δανείων από νοικοκυριά στην Κύπρο συνεχίστηκε, με το σταθμισμένο καθαρό ποσοστό των συμμετεχόντων τραπεζών που δήλωσαν μείωση να παραμένει στο -3% που καταγράφηκε το πρώτο τρίμηνο του 212. ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ Κριτήρια χρηματοδότησης: καταναλωτικάκαι λοιπάδάνεια προς νοικοκυριά 4 4 3 3 2 2 1 1 - -1-1 "πιο αυστηρά" "πιο χαλαρά" ζώνη του ευρώ - 21Q3 21Q4 211Q1 211Q2 211Q3 211Q4 212Q1 212Q2 212Q3 Η εν λόγω μείωση προέκυψε σε αντίθεση με τις της προηγούμενης έρευνας για κατά βάση αμετάβλητη ζήτηση (Διάγραμμα 6). Πέραν από τη μεγαλύτερη συγκράτηση των δαπανών για αγορά διαρκών καταναλωτικών αγαθών και την περαιτέρω μείωση της εμπιστοσύνης των καταναλωτών σε σχέση με το προηγούμενο τρίμηνο, η χρήση αποταμιεύσεων των νοικοκυριών και η μείωση των δαπανών για απόκτηση τίτλων επίσης συνέβαλαν στη μείωση της ζήτησης. Η χορήγηση δανείων από άλλα τραπεζικά ιδρύματα, φαίνεται να είχε μικρή θετική επίδραση στη ζήτηση για καταναλωτικά και λοιπά δάνεια, σύμφωνα με τις απαντήσεις των συμμετεχόντων τραπεζών. ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ 6 Ζήτηση: καταναλωτικά και λοιπά δάνεια προς νοικοκυριά 3 2 1-1 -2-3 -4 "αύξηση" ζώνη του ευρώ - 21Q3 21Q4 211Q1 211Q2 211Q3 211Q4 212Q1 212Q2 212Q3 Ομοίως, η καθαρή ζήτηση για καταναλωτικά και λοιπά δάνεια από νοικοκυριά στη ζώνη του ευρώ μειώθηκε στον ίδιο σχεδόν βαθμό που καταγράφηκε το προηγούμενο τρίμηνο, με το σταθμισμένο καθαρό ποσοστό των τραπεζών να διαμορφώνεται στο -1%

Έρευνα Τραπεζικών Χορηγήσεων Ιούλιος 212 από -16%. Η εν λόγω μείωση της ζήτησης ήταν ωστόσο αρκετά μεγαλύτερη της αναμενόμενης κατά την προηγούμενη έρευνα (-2%). Οι μειωμένες δαπάνες για αγορά διαρκών καταναλωτικών αγαθών και η μείωση της εμπιστοσύνης των καταναλωτών ήταν οι κύριοι παράγοντες που συνέβαλαν στη μείωση της ζήτησης, σύμφωνα με τις απαντήσεις των τραπεζών. Για το τρίτο τρίμηνο του 212, τόσο στην Κύπρο όσο και στη ζώνη του ευρώ οι τράπεζες αναμένουν ελαφρά μείωση της ζήτησης καταναλωτικών και λοιπών δανείων από νοικοκυριά σε σύγκριση με το δεύτερο τρίμηνο του 212. 6

21Q3 21Q4 211Q1 211Q2 211Q3 211Q4 212Q1 212Q2 212Q3 21Q3 21Q4 211Q1 211Q2 211Q3 211Q4 212Q1 212Q2 21Q3 21Q4 211Q1 211Q2 211Q3 211Q4 212Q1 212Q2 21Q3 21Q4 211Q1 211Q2 211Q3 211Q4 212Q1 212Q2 21Q3 21Q4 211Q1 211Q2 211Q3 211Q4 212Q1 212Q2 21Q3 21Q4 211Q1 211Q2 211Q3 211Q4 212Q1 212Q2 21Q3 21Q4 211Q1 211Q2 211Q3 211Q4 212Q1 212Q2 21Q3 21Q4 211Q1 211Q2 211Q3 211Q4 212Q1 212Q2 21Q3 21Q4 211Q1 211Q2 211Q3 211Q4 212Q1 212Q2 21Q3 21Q4 211Q1 211Q2 211Q3 211Q4 212Q1 212Q2 21Q3 21Q4 211Q1 211Q2 211Q3 211Q4 212Q1 212Q2 21Q3 21Q4 211Q1 211Q2 211Q3 211Q4 212Q1 212Q2 21Q3 21Q4 211Q1 211Q2 211Q3 211Q4 212Q1 212Q2 21Q3 21Q4 211Q1 211Q2 211Q3 211Q4 212Q1 212Q2 21Q3 21Q4 211Q1 211Q2 211Q3 211Q4 212Q1 212Q2 21Q3 21Q4 211Q1 211Q2 211Q3 211Q4 212Q1 212Q2 21Q3 21Q4 211Q1 211Q2 211Q3 211Q4 212Q1 212Q2 21Q3 21Q4 211Q1 211Q2 211Q3 211Q4 212Q1 212Q2 212Q3 21Q3 21Q4 211Q1 211Q2 211Q3 211Q4 212Q1 212Q2 21Q3 21Q4 211Q1 211Q2 211Q3 211Q4 212Q1 212Q2 21Q3 21Q4 211Q1 211Q2 211Q3 211Q4 212Q1 212Q2 21Q3 21Q4 211Q1 211Q2 211Q3 211Q4 212Q1 212Q2 21Q3 21Q4 211Q1 211Q2 211Q3 211Q4 212Q1 212Q2 21Q3 21Q4 211Q1 211Q2 211Q3 211Q4 212Q1 212Q2 21Q3 21Q4 211Q1 211Q2 211Q3 211Q4 212Q1 212Q2 21Q3 21Q4 211Q1 211Q2 211Q3 211Q4 212Q1 212Q2 21Q3 21Q4 211Q1 211Q2 211Q3 211Q4 212Q1 212Q2 Έρευνα Τραπεζικών Χορηγήσεων Ιούλιος 212 Παράρτημα 1. Κύπρος - Δάνεια ή πιστωτικά όρια προς επιχειρήσεις (δείκτης διάχυσης) (Α) Προσφορά - Κύριοι παράγοντες που επηρέασαν τα κριτήρια των τραπεζών για τη χορήγηση δανείων ή πιστωτικών ορίων προς επιχειρήσεις 4 3 2 1-1 Κριτήρια ''πιο αυστηρά" "πιο χαλαρά" 6 4 3 2 1 Κόστος που σχετίζεται με τη κεφαλαιακή θέση των τραπεζών 4 2-2 -4-6 Ικανότητα πρόσβασης σε χρηματοδότηση μέσω της αγοράς 6 4 3 2 1 Κατάσταση ρευστότητας των τραπεζών 3 2 1-1 -2-3 Ανταγωνισμός από άλλα 6 4 3 2 1 Ανταγωνισμός από μη 6 4 3 2 1 Ανταγωνισμός από χρηματοδότηση μέσω της αγοράς 3 2 1-1 -2-3 Προσδοκίες σχετικά με τη γενικότερη οικονομική δραστηριότητα 6 4 3 2 1 Προοπικές που αφορούν συγκεκριμένους κλάδους ή εταιρείες 6 4 3 2 1 Κίνδυνος όσον αφορά τη ζητούμενη ασφάλεια Όροι εφαρμογής για τη χορήγηση δανείων ή πιστωτικών ορίων προς επιχειρήσεις 3 2 1-1 -2-3 Περίθωριο των τραπεζών για τα σύνηθη δάνεια 6 4 3 2 1 Περιθώριο των τραπεζών για δάνεια ψηλότερου κινδύνου 6 4 3 2 1 Επιβαρύνσεις εκτός τόκων 6 4 3 2 1 Μέγεθος δανείου ή πιστωτικού ορίου 6 4 3 2 1 Απαιτήσεις ασφάλειας 6 4 3 2 1 Ρήτρες δανείων 6 4 3 2 1 Διάρκεια (Β) Ζήτηση - Κύριοι παράγοντες που επηρέασαν τη ζήτηση για δάνεια ή πιστωτικά όρια προς επιχειρήσεις 2 2 1 1 - -1-1 -2-2 ζήτηση '"αύξηση" 2 1-1 -2-3 -4 - Πάγιες επενδύσεις 3 2 1-1 -2-3 Αποθέματα και κεφάλαια κίνησης -1-2 -3-4 - -6 Συγχωνεύσεις ή εξαγορές και αναδιάρθρωση επιχειρήσεων 3 3 2 2 1 1 Αναδιάρθρωση χρέους 6 4 3 2 1-1 -2 Εσωτερική χρηματοδότηση 3 2 1-1 -2-3 Δάνεια από άλλα 6 4 3 2 1-1 -2 Δάνεια από μη 6 4 3 2 1-1 -2 Έκδοση χρεογράφων 6 4 3 2 1-1 -2 'Εκδοση μετοχών Σημείωση: στις περιπτώσεις που δεν διακρίνονται ιστογράμματα ο δείκτης διάχυσης είναι στο για το συγκεκριμένο τρίμηνο και μπορεί να υποδηλοί (1) ότι δεν σημειώθηκε μεταβολή από το προηγούμενο τρίμηνο, (2) ότι οι απαντήσεις των τραπεζών αντισταθμίζονται μεταξύ τους ή (3) ότι για τη συγκεκριμένη ερώτηση δεν διατίθενται στοιχεία. 7

21Q3 21Q4 211Q1 211Q2 211Q3 211Q4 212Q1 212Q2 212Q3 21Q3 21Q4 211Q1 211Q2 211Q3 211Q4 212Q1 212Q2 21Q3 21Q4 211Q1 211Q2 211Q3 211Q4 212Q1 212Q2 21Q3 21Q4 211Q1 211Q2 211Q3 211Q4 212Q1 212Q2 21Q3 21Q4 211Q1 211Q2 211Q3 211Q4 212Q1 212Q2 21Q3 21Q4 211Q1 211Q2 211Q3 211Q4 212Q1 212Q2 21Q3 21Q4 211Q1 211Q2 211Q3 211Q4 212Q1 212Q2 21Q3 21Q4 211Q1 211Q2 211Q3 211Q4 212Q1 212Q2 21Q3 21Q4 211Q1 211Q2 211Q3 211Q4 212Q1 212Q2 21Q3 21Q4 211Q1 211Q2 211Q3 211Q4 212Q1 212Q2 21Q3 21Q4 211Q1 211Q2 211Q3 211Q4 212Q1 212Q2 21Q3 21Q4 211Q1 211Q2 211Q3 211Q4 212Q1 212Q2 21Q3 21Q4 211Q1 211Q2 211Q3 211Q4 212Q1 212Q2 21Q3 21Q4 211Q1 211Q2 211Q3 211Q4 212Q1 212Q2 212Q3 21Q3 21Q4 211Q1 211Q2 211Q3 211Q4 212Q1 212Q2 21Q3 21Q4 211Q1 211Q2 211Q3 211Q4 212Q1 212Q2 21Q3 21Q4 211Q1 211Q2 211Q3 211Q4 212Q1 212Q2 21Q3 21Q4 211Q1 211Q2 211Q3 211Q4 212Q1 212Q2 21Q3 21Q4 211Q1 211Q2 211Q3 211Q4 212Q1 212Q2 Έρευνα Τραπεζικών Χορηγήσεων Ιούλιος 212 Παράρτημα 2α. Κύπρος - Στεγαστικά δάνεια προς νοικοκυριά (δείκτης διάχυσης) (Α) Προσφορά - Κύριοι παράγοντες που επηρέασαν τα κριτήρια των τραπεζών για τη χορήγηση στεγαστικών δανείων προς νοικοκυριά 3 3 2 2 1 1 - κριτήρια ''πιο αυστηρά" "πιο χαλαρά" 4 3 2 1-1 -2-3 -4 - -6 Κόστος κεφαλαίων και περιορισμοί που συνδέονται με τον ισολογισμό -1-2 -3-4 - -6 Ανταγωνισμός από άλλα -1-2 -3-4 - -6 Ανταγωνισμός από μη 3 2 1-1 -2-3 Προσδοκίες σχετικά με τη γενικότερη οικονομική δραστηριότητα 3 2 1-1 -2-3 Προοπτικές της αγοράς κατοικιών Όροι εφαρμογής για τη χορήγηση στεγαστικών δανείων προς νοικοκυριά 3 2 1-1 -2-3 Περιθώριο των τραπεζών για τα σύνηθη δάνεια 6 4 3 2 1 Περιθώριο των τραπεζών για δάνεια ψηλότερου κινδύνου 3 2 1-1 -2-3 Απαιτήσεις ασφάλειας 6 4 3 2 1 Λόγος δανείου προς αξία ακινήτου 6 4 3 2 1 Διάρκεια 2 1-1 -2-3 -4 - -6 Επιβαρύνσεις εκτός τόκων (Β) Ζήτηση - Κύριοι παράγοντες που επηρέασαν τη ζήτηση για στεγαστικά δάνεια προς νοικοκυριά 3 2 1-1 -2-3 -4 - -6 ζήτηση "αύξηση" -1-2 -3-4 - -6 Προοπτικές της αγοράς κατοικιών -1-2 -3-4 - -6 Εμπιστοσύνη καταναλωτών -1-2 -3-4 - -6 Καταναλωτικές δαπάνες που δεν σχετίζονται με αγορά κατοικίας -1-2 -3-4 - -6 Αποταμιεύσεις νοικοκυριών 2 1-1 -2-3 -4 - -6 Δάνεια από άλλα 3 2 1-1 -2-3 'Αλλες πηγές χρηματοδότησης Σημείωση: στις περιπτώσεις που δεν διακρίνονται ιστογράμματα ο δείκτης διάχυσης είναι στο για το συγκεκριμένο τρίμηνο και μπορεί να υποδηλοί (1) ότι δεν σημειώθηκε μεταβολή από το προηγούμενο τρίμηνο, (2) ότι οι απαντήσεις των τραπεζών αντισταθμίζονται μεταξύ τους ή (3) ότι για τη συγκεκριμένη ερώτηση δεν διατίθενται στοιχεία. 8

21Q3 21Q4 211Q1 211Q2 211Q3 211Q4 212Q1 212Q2 212Q3 21Q3 21Q4 211Q1 211Q2 211Q3 211Q4 212Q1 212Q2 21Q3 21Q4 211Q1 211Q2 211Q3 211Q4 212Q1 212Q2 21Q3 21Q4 211Q1 211Q2 211Q3 211Q4 212Q1 212Q2 21Q3 21Q4 211Q1 211Q2 211Q3 211Q4 212Q1 212Q2 21Q3 21Q4 211Q1 211Q2 211Q3 211Q4 212Q1 212Q2 21Q3 21Q4 211Q1 211Q2 211Q3 211Q4 212Q1 212Q2 21Q3 21Q4 211Q1 211Q2 211Q3 211Q4 212Q1 212Q2 21Q3 21Q4 211Q1 211Q2 211Q3 211Q4 212Q1 212Q2 21Q3 21Q4 211Q1 211Q2 211Q3 211Q4 212Q1 212Q2 21Q3 21Q4 211Q1 211Q2 211Q3 211Q4 212Q1 212Q2 21Q3 21Q4 211Q1 211Q2 211Q3 211Q4 212Q1 212Q2 21Q3 21Q4 211Q1 211Q2 211Q3 211Q4 212Q1 212Q2 212Q3 21Q3 21Q4 211Q1 211Q2 211Q3 211Q4 212Q1 212Q2 21Q3 21Q4 211Q1 211Q2 211Q3 211Q4 212Q1 212Q2 21Q3 21Q4 211Q1 211Q2 211Q3 211Q4 212Q1 212Q2 21Q3 21Q4 211Q1 211Q2 211Q3 211Q4 212Q1 212Q2 21Q3 21Q4 211Q1 211Q2 211Q3 211Q4 212Q1 212Q2 21Q3 21Q4 211Q1 211Q2 211Q3 211Q4 212Q1 212Q2 Έρευνα Τραπεζικών Χορηγήσεων Ιούλιος 212 Παράρτημα 2β. Κύπρος - Καταναλωτικά και λοιπά δάνεια προς νοικοκυριά (δείκτης διάχυσης) (Α) Προσφορά - Κύριοι παράγοντες που επηρέασαν τα κριτήρια των τραπεζών για τη χορήγηση καταναλωτικών και λοιπών δανείων προς νοικοκυριά 6 4 3 2 1-1 κριτήρια ''πιο αυστηρά" ''πιο χαλαρά" 3 2 1-1 -2-3 Κόστος κεφαλαίων και περιορισμοί που συνδέονται με τον ισολογισμό 6 4 3 2 1 Ανταγωνισμός από άλλα 6 4 3 2 1 Ανταγωνισμός από μη 6 4 3 2 1 Προσδοκίες σχετικά με τη γενικότερη οικονομική δραστηριότητα 6 4 3 2 1 Φερεγγυότητα καταναλωτών 6 4 3 2 1 Κίνδυνος όσον αφορά τη ζητούμενη ασφάλεια Όροι εφαρμογής για τη χορήγηση καταναλωτικών και λοιπών δανείων προς νοικοκυριά 3 2 1 Περιθώριο των τραπεζών για τα σύνηθη δάνεια 6 4 3 2 1 Περιθώριο των τραπεζών για δάνεια ψηλότερου κινδύνου 6 4 3 2 1 Απαιτήσεις ασφάλειας 6 4 3 2 1 Διάρκεια 6 4 3 2 1-1 -2 Επιβαρύνσεις εκτός τόκων (Β) Ζήτηση - Κύριοι παράγοντες που επηρέασαν τη ζήτηση για καταναλωτικά και λοιπά δάνεια προς νοικοκυριά 3 2 1-1 -2-3 -4 ζήτηση "αύξηση" 3 2 1-1 -2-3 Δαπάνες για αγορά διαρκών καταναλωτικών αγαθών -1-2 -3-4 - -6 Εμπιστοσύνη καταναλωτών -1-2 -3-4 - -6 Απόκτηση τίτλων -1-2 -3-4 - -6 Αποταμιεύσεις νοικοκυριών 6 4 3 2 1-1 -2 Δάνεια από άλλα -1-2 -3-4 - -6 Άλλες πηγές χρηματοδότησης Σημείωση: στις περιπτώσεις που δεν διακρίνονται ιστογράμματα ο δείκτης διάχυσης είναι στο για το συγκεκριμένο τρίμηνο και μπορεί να υποδηλοί (1) ότι δεν σημειώθηκε μεταβολή από το προηγούμενο τρίμηνο, (2) ότι οι απαντήσεις των τραπεζών αντισταθμίζονται μεταξύ τους ή (3) ότι για τη συγκεκριμένη ερώτηση δεν διατίθενται στοιχεία. 9

Έρευνα Τραπεζικών Χορηγήσεων Ιούλιος 212 Σημειώσεις: Η Έρευνα Τραπεζικών Χορηγήσεων αποτελεί μια ποιοτική έρευνα για τις τραπεζικές χορηγήσεις στη ζώνη του ευρώ και βασικός της στόχος είναι η βελτίωση της πληροφόρησης για τις συνθήκες χρηματοδότησης στη ζώνη του ευρώ. Το ερωτηματολόγιο της έρευνας απευθύνεται σε ένα αντιπροσωπευτικό δείγμα των τραπεζών της κάθε χώρας της ζώνης του ευρώ και καλύπτει ένα ευρύ φάσμα θεμάτων για το δανεισμό στις επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά. Για παράδειγμα, περιλαμβάνει ερωτήσεις που αφορούν τα κριτήρια για την έγκριση των δανείων, τους όρους και τις προϋποθέσεις χορήγησης πιστώσεων καθώς και την αξιολόγηση των τραπεζών για τις συνθήκες που επηρεάζουν τη ζήτηση των δανείων. Περαιτέρω πληροφορίες θα βρείτε στην περιγραφή της μεθοδολογίας της εν λόγω έρευνας http://www.centralbank.gov.cy/media/pdf_gr/methodology_121.pdf Τα αποτελέσματα της Έρευνας Τραπεζικών Χορηγήσεων η οποία διεξήχθη τον Ιούλιο του 212 αναφέρονται στις αλλαγές που σημειώθηκαν το δεύτερο τρίμηνο του 212 σε σύγκριση με το προηγούμενο τρίμηνο και στις των τραπεζών για το τρίτο τρίμηνο του 212 όσον αφορά τα κριτήρια και τη ζήτηση δανείων ή πιστωτικών ορίων σε επιχειρήσεις και νοικοκυριά 1. Επισημαίνεται ότι τα αποτελέσματα της έρευνας βασίζονται στις απαντήσεις των τραπεζών που συμμετέχουν στην εν λόγω έρευνα και εκφράζουν τη δική τους αντίληψη για τη χρηματοδοτική αγορά. Τα αποτελέσματα δεν αντιπροσωπεύουν εκτιμήσεις ή συμπεράσματα της Κεντρικής Τράπεζας της Κύπρου. 1. Τα αποτελέσματα της εν λόγω έρευνας για την Κύπρο δεν είναι σταθμισμένα ως προς το μερίδιο αγοράς της κάθε τράπεζας που λαμβάνει μέρος στην έρευνα, επομένως οι απαντήσεις όλων των συμμετεχόντων έχουν την ίδια βαρύτητα. Η έρευνα καλύπτει περίπου το 8% της αγοράς χορηγήσεων στην Κύπρο που δίνονται σε επιχειρήσεις και νοικοκυριά της ζώνης του ευρώ. Για την ανάλυση των συγκεντρωτικών αποτελεσμάτων της Κύπρου και της ζώνης του ευρώ χρησιμοποιείται ο δείκτης διάχυσης (diffusion index). Σημειώνεται ότι ο δείκτης διάχυσης στο μπορεί να υποδηλοί (α) ότι δεν σημειώθηκε μεταβολή από το προηγούμενο τρίμηνο (β) ότι οι απαντήσεις των τραπεζών αντισταθμίζονται μεταξύ τους ή (γ) ότι για τη συγκεκριμένη ερώτηση δεν διατίθενται στοιχεία. 1