ΔΕΛΤΙΟ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ (Material Safety Data Sheet) Το παρόν δελτίο συντάχθηκε βάση του Κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1907/2006 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου. 1. ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΤΗΣ ΟΥΣΙΑΣ / ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣΜΑΤΟΣ ΚΑΙ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ Στοιχεία της ουσίας: Κοινή ονομασία: Άλλη ονομασία: Mepiquat chloride 1,1-dimethylpiperidinium chloride (IUPAC) Εμπορική ονομασία παρασκευάσματος: MORIS 5 SL Χρήση του παρασκευάσματος: Φυτορυθμιστική ουσία, σε μορφή πυκνού διαλύματος. Παρασκευαστής: FARMA-CHEM SA Τ.Θ. 26 ΒΙ.ΠΕ.Θ. Τ.Κ. 570 22 ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ ΕΛΛΑΔΑ Τηλ.: +30 2310 569630 έως 33 Fax: +30 2310 797047 e-mail: farmchem@otenet.gr Τηλ. Κέντρου Δηλητηριάσεων: 210 7793777 2. ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΟΤΗΤΑΣ Το σκεύασμα δεν ταξινομείται ως επικίνδυνο σύμφωνα με την Απόφαση 265/2002 (ΦΕΚ 1214/Β/19.02.2002), σε εναρμόνιση με την Οδηγία 1999/45/ΕΚ. 3. ΣΥΣΤΑΣΗ / ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΓΙΑ ΤΑ ΣΥΣΤΑΤΙΚΑ Σύσταση: Ουσία Mepiquat chloride EC/EINECS no. CAS no. 246-147-6 24307-26-4 Water 231-791-2 7732-18- 5 Περιεκτικότητα (%) 5% β/ο Xn -- 58% Ταξινόμηση σύμφωνα με την 67/548/ΕΚ Σύμβολα Φράσεις κινδύνου κινδύνου R22 R52-53 Ταξινόμηση σύμφωνα με την 1272/2008/ΕΚ Acute Tox. 4 Η302 Aquatic Chronic 3 Η412 Σελίδα 1 από 7
Το πλήρες κείμενο των συμβόλων κινδύνου και των R-φράσεων αναγράφεται στην 16. 4. ΠΡΩΤΕΣ ΒΟΗΘΕΙΕΣ Γενικά: Δεν υπάρχει ειδικό αντίδοτο. Σε περίπτωση δηλητηρίασης εφαρμόστε συμπτωματική θεραπεία. Κατάποση: Ξεπλύνετε καλά το στόμα και πιείτε άφθονο νερό. Γιατρός πρέπει να αποφασίσει αν θα προκληθεί εμετός. Μην προκαλείτε εμετό και μην χορηγείτε τίποτα σε άτομο που έχει χάσει τις αισθήσεις του. Ζητήστε ιατρική συμβουλή. Εισπνοή: Μεταφέρετε τον ασθενή στον καθαρό αέρα. Αν δεν αναπνέει εφαρμόστε τεχνητή αναπνοή. Ζητήστε ιατρική συμβουλή. Επαφή με το δέρμα: Αφαιρέστε τα μολυσμένα ρούχα. Πλύνετε αμέσως με άφθονο νερό και σαπούνι. Ζητήστε ιατρική συμβουλή. Επαφή με τα μάτια: Πλύνετε αμέσως με άφθονο νερό επί τουλάχιστον 15 λεπτά κρατώντας τα βλέφαρα ανοικτά. Ζητήστε ιατρική συμβουλή. 5. ΜΕΤΡΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΑΤΑΠΟΛΕΜΗΣΗ ΠΥΡΚΑΓΙΑΣ Κατάλληλα μέσα πυρόσβεσης: Ομίχλη νερού, αφρός, ξηρά χημικά, διοξείδιο του άνθρακα. Ειδικοί κίνδυνοι κατά την έκθεση: Κατά την καύση, μπορεί να εκλυθούν επικίνδυνα αέρια όπως υδροχλώριο και οξείδια του αζώτου. Μην αναπνέετε τους ατμούς. Κατά την κατάσβεση μην στέκεστε αντίθετα προς την φορά του ανέμου. Χρησιμοποιείστε σπρέι νερού για την ψύξη δοχείων και δεξαμενών παρακείμενα της φωτιάς. Αποφύγετε την διαρροή επιμολυσμένου με το προϊόν μέσου πυρόσβεσης προς υπονόμους, έδαφος και επιφανειακά νερά. Προστατευτικός εξοπλισμός: Κατάλληλη αυτόνομη αναπνευστική συσκευή και πλήρης προστατευτική ενδυμασία. 6. ΜΕΤΡΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΥΧΑΙΑΣ ΕΚΛΥΣΗΣ Ατομικές προφυλάξεις: Αποφύγετε επαφή με το δέρμα, τα μάτια και τα ρούχα. Μην αναπνέετε τους ατμούς. Φοράτε κατάλληλο προστατευτικό εξοπλισμό (αναφορά στην 8). Περιβαλλοντικές προφυλάξεις: Αποφύγετε την μόλυνση του εδάφους, υπονόμων καθώς και επιφανειακών και υπόγειων υδάτων. Σελίδα 2 από 7
Μέθοδοι καθαρισμού: Μικρές διαρροές: Σταματήστε και περιορίστε την εκλυόμενη ποσότητα απορροφώντας σε κατάλληλο προσροφητικό υλικό όπως πριονίδι, άμμο, χώμα. Συγκεντρώστε το επιμολυσμένο υλικό και τοποθετήστε σε ειδικά βαρέλια προς διάθεση (εξάλειψη) (αναφορά στην 13). Καθαρίστε την περιοχή με διάλυμα νερού και απορρυπαντικού και ξεπλύνετε με νερό. Συγκεντρώστε τα υγρά καθαρισμού με χρήση προσροφητικού υλικού και τοποθετήστε σε ειδικά βαρέλια προς διάθεση (εξάλειψη) (αναφορά στην 13). Μεγάλες διαρροές: Δημιουργήστε πρόχωμα για τον περιορισμό της διαρροής. Χρησιμοποιήστε κατάλληλο εξοπλισμό για την μετάγγιση του προϊόντος σε ειδικά δοχεία, είτε για χρήση είτε για διάθεση (εξάλειψη). Καθαρίστε την περιοχή σύμφωνα με τις οδηγίες για την περίπτωση μικρών διαρροών. 7. ΧΕΙΡΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΑΠΟΘΗΚΕΥΣΗ Χειρισμός: Μην αναπνέετε τους ατμούς. Αποφύγετε επαφή με το δέρμα, τα μάτια ή τα ρούχα. Η διαχείριση του προϊόντος πρέπει να γίνεται σε καλά αεριζόμενο χώρο. Πλύνετε τα χέρια και τα ακάλυπτα μέρη του σώματος πριν φάτε, πιείτε ή καπνίσετε και μετά τον χειρισμό. Χρησιμοποιείτε κατάλληλο προστατευτικό εξοπλισμό (αναφορά στην 8), ο οποίος θα πρέπει να πλένεται καλά μετά από επαφή με το προϊόν. Αποθήκευση: Αποθηκεύεται στην αρχική του απαραβίαστη συσκευασία, σε κανονικές συνθήκες αποθήκευσης, μακριά από πηγές θερμότητας. Αποφύγετε την πήξη του προϊόντος. Φυλάξτε το μακριά από τρόφιμα, ποτά, ζωοτροφές και μακριά από παιδιά. 8. ΕΛΕΓΧΟΣ ΕΚΘΕΣΗΣ ΣΤΟ ΠΡΟΪΟΝ / ΑΤΟΜΙΚΗ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ Οριακές τιμές έκθεσης: Mepiquat chloride Δεν έχουν καθοριστεί Ατομικός προστατευτικός εξοπλισμός: Μετά το τέλος της εργασίας, καθαρίστε όλο τον προστατευτικό εξοπλισμό ξεχωριστά ακολουθώντας τις οδηγίες του κατασκευαστή. Αν δεν υπάρχουν ειδικές οδηγίες για τα μέρη του εξοπλισμού που πλένονται, χρησιμοποιήστε απορρυπαντικό και νερό. Αναπνευστική προστασία: Μάσκα με φίλτρο οργανικών ατμών σε περίπτωση που αναμένεται έκθεση σε ατμούς. Προστασία χεριών: Γάντια ανθεκτικά σε χημικά. Τα γάντια πρέπει να πλένονται εξωτερικά προτού αφαιρεθούν. Προστασία ματιών / προσώπου: Γυαλιά ασφαλείας κατάλληλα για προστασία ματιών από χημικά. Προστασία δέρματος: Ποδιά ή φόρμα ή μακρυμάνικη μπλούζα και μακρύ παντελόνι, μπότες. Σελίδα 3 από 7
9. ΦΥΣΙΚΕΣ ΚΑΙ ΧΗΜΙΚΕΣ ΙΔΙΟΤΗΤΕΣ Όψη: Ροζ υγρό Οσμή: Άοσμο ph: 7-9 (διάλυμα 1%, 25 C) Σημείο τήξεως / περιοχή τήξεως: 223 C (δ.ο.) Σημείο ζέσεως / περιοχή ζέσεως: Μη καθορισμένο Σημείο ανάφλεξης: Μη καθορισμένο Αναφλεξιμότητα: Δεν είναι εύφλεκτο Εκρηκτικές ιδιότητες: Δεν είναι εκρηκτικό Οξειδωτικές ιδιότητες: Δεν είναι οξειδωτικό Τάση ατμών: <0.1 mpa στους 20 C (δ.ο.) Ειδικό βάρος: 1.0 g/ml Διαλυτότητα: Νερό: >500 g/kg (20 C) (δ.ο.) Ethanol: 162 g/l (21 C) (δ.ο.) Chloroform: 10.5 g/l (21 C) (δ.ο.) Acetone benzene: <1.0 g/l (21 C) (δ.ο.) Ethyl acetate: <1.0 g/l (21 C) (δ.ο.) Cyclohexane: <1.0 g/l (21 C) (δ.ο.) Συντελεστής κατανομής σε n-οκτανόλη / νερό: K ow log P = -2.82 σε ph 7 (δ.ο.) 10. ΣΤΑΘΕΡΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΑΝΤΙΔΡΑΣΙΜΟΤΗΤΑ Συνθήκες προς αποφυγή: Σταθερό σε κανονικές συνθήκες. Υλικά προς αποφυγή: Διαβρωτικό σε αλουμίνιο. Επικίνδυνα υλικά αποσύνθεσης: Κατά την καύση, μπορεί να εκλυθούν υδροχλώριο και οξείδια του αζώτου. 11. ΤΟΞΙΚΟΛΟΓΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ Οξεία τοξικότητα από στόματος: LD 50 /rat: 464 mg/kg (δ.ο.) Οξεία τοξικότητα δέρματος: LD 50 /rabbit: >2000 mg/kg (δ.ο.) Οξεία τοξικότητα αναπνοής: LC 50 /rat: >3.2 mg/lt air/7-hr (δ.ο.) Ερεθιστικότητα δέρματος: Μη ερεθιστικό Ερεθιστικότητα οφθαλμού: Μη ερεθιστικό Άλλα τοξικολογικά στοιχεία: Mepiquat chloride: Σελίδα 4 από 7
Χρόνια τοξικότητα: Σε διατροφική μελέτη ενός χρόνου σε σκύλους, επιπλοκές στη νευρολογική λειτουργία (ελαφριά νάρκωση, σπασμοί και σιελόρροια) και συμπτώματα στα νεφρά σημειώθηκαν σε επίπεδο δόσης 170 mg/kg/day. NOEL: 58.4 mg/kg/day. Αναπαραγωγή: Σε αναπαραγωγική μελέτη δύο γενεών σε επίμυες, δεν προκλήθηκαν αναπαραγωγικά συμπτώματα ακόμα και στις υψηλότερες δόσεις δοκιμής, 575 mg/kg/day στα αρσενικά και 627 mg/kg/day στα θηλυκά. Στις δόσεις αυτές, παρατηρήθηκε τοξικότητα στα γονικά ζώα, η οποία εκδηλώθηκε με νευρολογικές βλάβες, μείωση του σωματικού βάρους και μείωση της αύξησης του σωματικού βάρους. NOEL: 153 mg/kg/day (αρσενικά) και 164 mg/kg/day (θηλυκά). Τερατογένεση: Μετά από δοκιμές σε τρία επίπεδα δόσεων, δεν υπήρξαν συμπτώματα στις υπό μελέτη παραμέτρους αναπτυξιακής τοξικότητας. Δεν παρατηρήθηκε εμβρυοτοξικότητα, ούτε ενδείξεις άλλων τερατογόνων συμπτωμάτων. LOEL (μητρικό): 300 mg/kg/day, NOEL (μητρικό): 150 mg/kg/day, NOEL (ανάπτυξης): >300 mg/kg/day. Μεταλλαξιγένεση: Σε δοκιμή αντίστροφης γονιδιακής μετάλλαξης σε βακτήρια S. typhimurium, έκθεση σε mepiquat chloride, καθαρότητας 99.8%, σε απεσταγμένο νερό, δεν προκάλεσε σημαντική αύξηση σε αποικίες υφιστάμενες σε βλάβες, σε κανένα επίπεδο δόσεων μέχρι 2500 μg/πλάκα, με και χωρίς μεταβολική ενεργοποίηση. Καρκινογένεση: Σε χρόνια διατροφική / ογκογένεσης μελέτη σε επίμυες, το mepiquat chloride προκάλεσε μειωμένο σωματικό βάρος και μειωμένη αύξηση σωματικού βάρους, ορισμένα συμπτώματα στα νεφρά των αρσενικών και συμπτώματα στα επινεφρίδια των θηλυκών στα 268 mg/kg/day. NOEL: 106 mg/kg/day. Επίσης, σε χρόνια διατροφική / ογκογένεσης μελέτη σε ποντίκια, δεν παρατηρήθηκαν συμπτώματα σχετιζόμενα με τις δόσεις στην υψηλότερη δόση δοκιμής (1140 mg/kg/day στα αρσενικά και 1348 mg/kg/day στα θηλυκά). Συμπεριφορά στο σώμα ανθρώπων και ζώων: Σε επίμυες, μετά από χορήγηση δόσεων από στόματος, περίπου 48% εκκρίνεται μέσω των ούρων και περίπου 38% μέσω των περιττωμάτων, με λιγότερο από 1% να παραμένει στους ιστούς. Η μη μεταβολισμένη ποσότητα αποτελεί περίπου 90% σε κάθε περίπτωση. 12. ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ Οικοτοξικότητα: Τοξικότητα σε πουλιά: Bobwhite quail Bobwhite quail LD 50 >2000 mg/kg b.w. (δ.ο.) LC 50 (dietary) >10000 mg/kg diet (δ.ο.) LC 50 (dietary) >10000 mg/kg diet (δ.ο.) Mallard duck Τοξικότητα σε ψάρια και υδρόβιους οργανισμούς: Trout LC 50 (96-hr) 4300 mg/lt (δ.ο.) Κινητικότητα / Ανθεκτικότητα και ικανότητα αποικοδόμησης: Αποικοδόμηση σε έδαφος και σε εδαφικό νερό: Το mepiquat chloride δεσμεύεται ισχυρά σε πηλώδη ανόργανη ύλη στο έδαφος. Είναι σταθερό σε φωτόλυση και υδρόλυση, όμως αποικοδομείται ταχύτατα προς CO 2 από αερόβιους μικροοργανισμούς. Η μέση περίοδος ημιζωής στο έδαφος οφειλόμενη σε μικροβιακή αποικοδόμηση είναι 7.9 ημέρες και η μέση περίοδος ημιζωής σε μελέτες εκφυλισμού στην ύπαιθρο είναι 23.8 ημέρες. Το mepiquat chloride αποικοδομείται πλήρως προς CO 2, χωρίς κανένας μεταβολίτης να αποτελεί περισσότερο από το 5% της εφαρμοζόμενης αρχικής ένωσης. Αποικοδόμηση σε νερό: Δεν υπάρχουν στοιχεία για την συμπεριφορά του mepiquat chloride στο νερό. Ωστόσο, ενώσεις της ομάδας τεταρτοταγούς αμμωνίου (quaternary ammonium), γενικώς τείνουν να παρουσιάσουν παρόμοια συμπεριφορά στο νερό, με ισχυρή δέσμευση σε ίζημα και ταχεία αποικοδόμηση κάτω από αερόβιες συνθήκες. Σελίδα 5 από 7
13. ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗ ΔΙΑΘΕΣΗ (ΕΞΑΛΕΙΨΗ) Η διάθεση (εξάλειψη) τυχόν μη χρησιμοποιημένης ποσότητας ή επιμολυσμένου υλικού να γίνεται σύμφωνα με την εθνική και κοινοτική νομοθεσία. Μην αδειάζετε το προϊόν σε υπονόμους και επιφανειακά και υπόγεια ύδατα. Η εξάλειψη μπορεί να γίνει με αποτέφρωση, πάντα σε συμφωνία με την εθνική και κοινοτική νομοθεσία. Μην ξαναχρησιμοποιείτε τα κενά υλικά συσκευασίας. Καταστρέψτε τα με τρύπημα και θάψιμο σε χώρο υγειονομικής ταφής ή με αποτέφρωση, αφού τα ξεπλύνετε καλά τρεις φορές με νερό. Το υγρό του ξεπλύματος θα πρέπει να συγκεντρωθεί για διάθεση (εξάλειψη) κατά τα ανωτέρω. 14. ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗ ΜΕΤΑΦΟΡΑ Δεν υπόκειται σε κανονιστικές διατάξεις μεταφοράς (ADR, IMDG, RID, ICAO/IATA). UN no. -- Class -- Packing group -- Description -- 15. ΚΑΝΟΝΙΣΤΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ Η σήμανση έγινε βάση της Απόφασης 265/2002 (ΦΕΚ 1214/Β/19.02.2002) σε εναρμόνιση με την Οδηγία 1999/45/ΕΚ. Σύμβολα κινδύνου: -- R-φράσεις: -- S-φράσεις: S1/2 Φυλάξτε το κλειδωμένο και μακριά από παιδιά. S23 Μην αναπνέετε τους ατμούς του σκευάσματος ή του διαλύματος. S51 Να χρησιμοποιείται μόνο σε καλά αεριζόμενο χώρο. Ειδικές διατάξεις: Για να αποφύγετε κινδύνους για την ανθρώπινη υγεία και το περιβάλλον, ακολουθήστε τις οδηγίες χρήσης. Δεν υπάρχει διαθέσιμη αξιολόγηση χημικής ασφάλειας για τις ουσίες εντός του παρασκευάσματος. 16. ΑΛΛΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ Πλήρες κείμενο συμβόλων κινδύνου και R-H φράσεων που αναφέρονται στις 2 & 3: Xn Επιβλαβές. R22 Επιβλαβές σε περίπτωση κατάποσης. R52 Επιβλαβές για τους υδρόβιους οργανισμούς. Σελίδα 6 από 7
R53 Μπορεί να προκαλέσει μακροχρόνιες δυσμενείς επιπτώσεις στο υδάτινο περιβάλλον. H302 H412 Επιβλαβές σε περίπτωση κατάποσης. Επιβλαβές για τους υδρόβιους οργανισμούς, με μακροχρόνιες επιπτώσεις. Οι πληροφορίες που παρέχονται στο παρόν έγγραφο βασίζονται στις μέχρι σήμερα γνώσεις μας και αναφέρονται στο συγκεκριμένο προϊόν και μόνο. Δεν φέρουμε καμία ευθύνη για συνέπειες που μπορεί να προκύψουν εάν το προϊόν δεν χρησιμοποιηθεί σύμφωνα με τις οδηγίες και για την χρήση που προορίζεται. Για αναλυτικές οδηγίες χρήσεως, συμβουλευθείτε την ετικέτα του προϊόντος. Τέλος του Δελτίου Δεδομένων Ασφαλείας Σελίδα 7 από 7