ΑΝΑΡΤΗΤΕΑ ΣΤΟ ΙΑ ΙΚΤΥΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ Λάρισα 17-9-2014 Αριθµ. Πρωτ: 1101 ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ ΠΡΑΚΤΙΚΟΥ 10/16-9-2014 ΘΕΜΑ 8 ο : Εισήγηση για την Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων του ΠΕΠ Θεσσαλίας 2014-2020 Την Τρίτη 16-09-2014 και ώρα 7:00 µ.µ. στην Περιφέρεια Θεσσαλίας (στην αίθουσα συνεδριάσεων του Περιφερειακού Συµβουλίου) συνήλθε το Περιφερειακό Συµβούλιο µετά την έγγραφη πρόσκληση µε αριθµό πρωτ. 1081/10-09-2014 του Προέδρου του Περιφερειακού Συµβουλίου, παρόντος του Περιφερειάρχη Θεσσαλίας κ. Αγοραστού Κωνσταντίνου και των Αντιπεριφερειαρχών Π.Ε. Λάρισας κ. Παπαδηµόπουλου ηµητρίου, Π.Ε. Καρδίτσας κ. Τσιάκου Βασιλείου, Π.Ε. Τρικάλων κ. Μιχαλάκη Χρήστου, Π.Ε. Μαγνησίας & Σποράδων κας Κολυνδρίνη ωροθέας. Προεδρεύων ο κ. Παπαχαραλάµπους Γρηγόριος. Αντιπρόεδρος η κα. Τσαλίκη Νερατζούλα και Γραµµατέας ο κ. Πουτσιάκας Νικόλαος. Ειδικοί Γραµµατείς οι υπάλληλοι της Περιφέρειας Θεσσαλίας κα. Ζησιάδη Ευαγγελία και κα.τσιαντούλη Ευγενία. Στη συνεδρίαση παρευρέθηκαν οι παρακάτω Περιφερειακοί Σύµβουλοι: 1 Αναγνωστόπουλος Παρών 28 Μπίλλης Απόστολος Παρών Βασίλειος 2 Αναγνωστόπουλος Παρών 29 Μπούτας Ευάγγελος Παρών ηµήτριος 3 Αναστασόπουλος Παρών 30 Μπουτίνας Ιωάννης Παρών Στυλιανός 4 Γακόπουλος Χρήστος Παρών 31 Νοτόπουλος Ευάγγελος Παρών 5 εσπόπουλος Κων/νος Παρών 32 Νούσιος Κων/νος Παρών 6 ιώτη Ηρώ Παρούσα 33 Ντούρος Ευστάθιος Παρών 7 Ηλιόπουλος Απών 34 Παιδής Αθανάσιος Παρών Παναγιώτης 8 Ιακωβάκης Ευθύµιος Παρών 35 Παπαχαραλάµπους Γρηγόριος Παρών 9 Ιγγλέσης Γρηγόριος Παρών 36 Πινακάς Βασίλειος Παρών 10 Καλοµπάτσιος Χρήστος Παρών 37 Πλωµαρίτης Νικόλαος Παρών 11 Καλούτσας Αρτέµιος Παρών 38 Πουτσιάκας Νικόλαος Παρών 12 Καλτσογιάννης Παρών 39 Ρεντζιάς Ευθύµιος Παρών Γεώργιος 13 Καραµπάτσας Κων/νος Παρών 40 Σάκκας Γεώργιος Παρών 14 Κίτσιος Γεώργιος Παρών 41 Σταµπουλής Γεώργιος Παρών 1
15 Κόκκαλη-Κουβέλη Παρούσα 42 Τσαλίκη Νερατζούλα Παρούσα Γεωργία 16 Κολίτσας Απόστολος Παρών 43 Τσίγκας Γεώργιος Παρών 17 Κοπάνας Αργύριος Παρών 44 Τσιλιµίγκας Νικόλαος Παρών 18 Λαδόπουλος Γεώργιος Παρών 45 Τσόγια Σταυρούλα Παρούσα 19 Λιακούλη Ευαγγελία Παρούσα 46 Τύµπας Κων/νος Παρών 20 Λιούπας Νικόλαος Παρών 47 Χαλάτσης Αστέριος Παρών 21 Λιούπης Αθανάσιος Παρών 48 Χαλέβας Κων/νος Παρών 22 Λούµας Γεώργιος Παρών 49 Χατζόπουλος Βασίλειος Παρών 23 Λουφόπουλος Παρών 50 Χρυσοβελώνη Μαρίνα Παρούσα ηµήτριος-χρήστος 24 Μαµάρα Μαρία Παρούσα 51 Ψαχούλας Ορέστης Παρών 25 Μάττας Γεώργιος Παρών 26 Μπάρδας Παρών Κωνσταντίνος 27 Μπέµπης Απόστολος Παρών Ενώ βρισκόταν σε νόµιµη απαρτία παρουσιάστηκε το θέµα ηµερησίας διάταξης της τακτικής συνεδρίασης του Περιφερειακού Συµβουλίου Θεσσαλίας: «Εισήγηση για την Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων του ΠΕΠ Θεσσαλίας 2014-2020». Το λόγο πήρε ο Περιφερειακός Σύµβουλος κ. Καλοµπάτσιος Χρήστος και εισηγήθηκε τα εξής: Έχοντας υπόψη: 1. Το Ν. 3852/2010 (ΦΕΚ 87/Α /2010) Νέα Αρχιτεκτονική της Αυτοδιοίκησης & Αποκεντρωµένης ιοίκησης- Πρόγραµµα Καλλικράτης..» 2. Το Π.. 129/2010/ΦΕΚ 222/27-12-10/Α Οργανισµός Περιφέρειας Θεσσαλίας 3. Την µε αρ.πρωτ. 2/28-1-2013 Απόφαση σύστασης Περιφερειακής Επιτροπής Αναπτυξιακού Προγραµµατισµού, Περιβάλλοντος & Αγροτικού τοµέα. 4. Την υπ αριθµ. 4212/2014 (ΦΕΚ592/Β/2014) παροχή εξουσιοδότησης υπογραφής «Με εντολή Περιφερειάρχη» στον Προϊστάµενο της Γενικής /νσης Αναπτυξιακού Προγραµµατισµού, Περιβάλλοντος και Υποδοµών της Περιφέρειας Θεσσαλίας και στους Προϊσταµένους /νσης, Τµηµάτων και Γραφείων των οργανικών µονάδων που τη συγκροτούν 5. Την υπ αριθµ ΥΠΕΧΩ Ε/ΕΥΠΕ/οικ.107017/5-9-2006 ΚΥΑ (ΦΕΚ 1225/Β/2006) για την εκτίµηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων ορισµένων σχεδίων και προγραµµάτων, σε συµµόρφωση µε τις διατάξεις της οδηγίας 2001/42/ΕΚ «σχετικά µε την εκτίµηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων ορισµένων 2
σχεδίων και προγραµµάτων» του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συµβουλίου της 27ης Ιουνίου 2001 (ΦΕΚ 1225/Β) 6. Τον Ν. 1650/1986 Για την Προστασία του Περιβάλλοντος (ΦΕΚ 160/Α/18-10- 1986) όπως τροποποιήθηκε από τον Ν.3010/2002(ΦΕΚ91/Α/25-5-2002) 7. Τον Ν. 4014/2011 «Περιβαλλοντική αδειοδότηση έργων και δραστηριοτήτων, ρύθµιση αυθαιρέτων σε συνάρτηση µε δηµιουργία περιβαλλοντικού ισοζυγίου και άλλες διατάξεις..» 8. Την υπ αριθµ. 1958/2012 Απόφαση Υπουργού ΠΕ.Κ.Α «Κατάταξη δηµόσιων και ιδιωτικών έργων και δραστηριοτήτων σε κατηγορίες και υποκατηγορίες σύµφωνα µε το Άρθρο 1 παράγραφος 4 του Ν. 4014/2011. 9. Την µε αριθµ. 20741/2012 απόφαση Υπουργού Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιµατικής Αλλαγής, τροποποίησης της 1958/13-01-2012 απόφασης του Υπ. ΠΕ.Κ.Α. «Κατάταξη δηµόσιων και ιδιωτικών έργων και δραστηριοτήτων σε κατηγορίες και υποκατηγορίες σύµφωνα µε το Άρθρο 1 παρ. 4 του Ν.4014/21-09- 2011 (ΦΕΚ Α 209/2011)» (ΦΕΚ Β 1565/08-05-2012). 10. Την µε αριθµ. οικ.173829/2014 (ΦΕΚ 2036 Β/25-07-2014) Απόφαση Υπουργού Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιµατικής Αλλαγής, µε θέµα «Τροποποίηση της υπ αριθ. 1958/2012 απόφασης του Υπουργού Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιµατικής Αλλαγής (Β 21), µε την οποία κατατάσσονται τα δηµόσια και ιδιωτικά έργα και δραστηριότητες σε κατηγορίες και υποκατηγορίες, σύµφωνα µε το άρθρο 1 παρ. 4 του Ν.4014/2011 (Α 209), όπως αυτή έχει τροποποιηθεί και ισχύει, ως προς την κατάταξη ορισµένων έργων και δραστηριοτήτων της 2ης, 6ης, 9ης και 12ης Οµάδας.» 11. Την Κ.Υ.Α Η.Π 37111/2021/03 (ΦΕΚ 1391/Β/29-9-2003) Καθορισµός τρόπου ενηµέρωσης και συµµετοχής του κοινού κατά την διαδικασία έγκρισης περιβαλλοντικών όρων των έργων και δραστηριοτήτων σύµφωνα µε την παρ. 2 του άρθρου 5 του Ν 1650/86 όπως αντικαταστάθηκε µε τις παρ. 2 και 3 του άρθρου 3 του Ν. 3010/2002» 12. Το Ν. 4042/2012 (ΦΕΚ 24/Α/13-2-2012) «Ποινική Προστασία του Περιβάλλοντος-Εναρµόνιση µε την Οδηγία 2008/99/ΕΚ Πλαίσιο παραγωγής και διαχείρισης αποβλήτων -Εναρµόνιση µε την οδηγία 2008/98/ΕΚ -Ρύθµιση θεµάτων Υ.ΠΕ.ΚΑ.» 13. Την Κ.Υ.Α. 14122/549/Ε.103 (Φ.Ε.Κ. 488Β/30-03-2011) Μέτρα για τη βελτίωση της ποιότητας της ατµόσφαιρας, σε συµµόρφωση µε τις διατάξεις της οδηγίας 2008/50/ΕΚ για την ποιότητα του ατµοσφαιρικού αέρα και καθαρότερο αέρα για την Ευρώπη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου & του Συµβουλίου της Ευρωπ. Ένωσης της 21ης Μαϊου 2008. 3
14. Την Κ.Υ.Α. 50910/2727/2003 (Φ.Ε.Κ. 1909/Β/22-12-2003), Μέτρα και Όροι για τη ιαχείριση Στερεών Αποβλήτων Εθνικός και Περιφερειακός Σχεδιασµός ιαχείρισης. 15. Την µε αριθµό 36259/1757/Ε103/2010 (ΦΕΚ 1312Β/24-08-2010) ΚΥΑ Υπουργών Οικονοµίας, Ανταγωνιστικότητας και Ναυτιλίας Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιµατικής Αλλαγής µε θέµα Μέτρα, 'Όροι και Πρόγραµµα για την εναλλακτική διαχείριση των αποβλήτων από εκσκαφές, κατασκευές και κατεδαφίσεις (ΑΕΚΚ) 16. Την µε αριθµ.η.π. 37338/1807/Ε103 (ΦΕΚ 1495/Β/6-9-2010) Καθορισµός µέτρων και διαδικασιών για τη διατήρηση της άγριας ορνιθοπανίδας και των οικοτόπων/ ενδιαιτηµάτων της... 17. Το Ν. 998/1979 (ΦΕΚ 289/Α/29-12-1979) «Περί προστασίας των δασών και των δασικών εν γένει εκτάσεων της Χώρας.» 18. Την µε αρ. πρωτ. 4192/26-11-2008 (Φ.Ε.Κ.2520/Β/11-12-08) Απόφαση του Νοµάρχη Μαγνησίας «ρητή απαγόρευση καύσης απορριµµάτων, πλαστικών ή ελαστικών υλικών στο Ν. Μαγνησίας». 19. Την Κ.Υ.Α. µε αριθµ. 13588/725/2006 (ΦΕΚ383 B/28-03-2006) µε θέµα «Μέτρα όροι και περιορισµοί για την διαχείριση επικινδύνων αποβλήτων σε συµµόρφωση µε τις διατάξεις της οδηγίας 91/689/ΕΟΚ «για τα επικίνδυνα απόβλητα» του Συµβουλίου της 12ης εκεµβρίου 1991. Αντικατάσταση της υπ αριθµ. 19396/1546/1997 κοινή υπουργική απόφαση «Μέτρα και όροι για τη διαχείριση επικίνδυνων αποβλήτων» (Β 604)» 20. Το Ν. 2939/2001 (ΦΕΚ 179 Α/06-08-2001) σχετικά µε τις συσκευασίες και την εναλλακτική διαχείριση συσκευασιών και άλλων προϊόντων Ίδρυση Εθνικού Οργανισµού Εναλλακτικής ιαχείρισης Συσκευασιών και άλλων προϊόντων (Ε.Ο.Ε.Σ.Α.Π.) και άλλες διατάξεις. 21. Το Ν. 3850/2010 (Φ.Ε.Κ. 84 Α / 02-06-2010) µε θέµα «Κύρωση του Κώδικα νόµων για την υγεία και την ασφάλεια των εργαζοµένων». 22. Την Κ.Υ.Α. µε θέµα «Καθορισµός µέτρων και διαδικασιών για τη διατήρηση των φυσικών οικοτόπων (ενδιαιτηµάτων) καθώς και της άγριας πανίδας και χλωρίδας» (ΦΕΚ 1289 Β/28-12-1998) 23. Την µε αριθµ. πρωτ. Η.Π. 37338/1807/Ε.103/2010 ΚΥΑ µε θέµα «Καθορισµός µέτρων και διαδικασιών για τη διατήρηση της άγριας ορνιθοπανίδας και των οικοτόπων/ενδιαιτηµάτων της, σε συµµόρφωση µε τις διατάξεις της Οδηγίας 79/409/ΕΟΚ, «Περί διατηρήσεως των άγριων πτηνών», του Ευρωπαϊκού Συµβουλίου της 2ας Απριλίου 1979, όπως κωδικοποιήθηκε µε την οδηγία 2009/147/ΕΚ» (ΦΕΚ 1495 Β/06-09-2010) 4
24. Το Ν.3937/2011 µε θέµα «ιατήρηση της βιοποικιλότητας και άλλες διατάξεις» (ΦΕΚ 60 Α/31-03-2011) 25. Το N.3028/28-06-2002 (ΦΕΚ 153/Α/28-06-2002) «Για την προστασία των Αρχαιοτήτων και εν γένει της Πολιτιστικής Κληρονοµιάς». 26. Την ΚΥΑ Ποιότητα νερού ανθρώπινης κατανάλωσης, σε συµµόρφωση προς την οδηγία 98/83/ΕΚ του Συµβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης της 3ης Νοεµβρίου 1998 (Κοινή Υπουργική Απόφαση Υ2/2600/2001) που δηµοσιεύθηκε στο ΦΕΚ 892 Β / 11-07-2001. 27. Το Ν. 3199/05-122003 (ΦΕΚ 280/Α/09-12-2003) «Προστασία και διαχείριση των υδάτων Εναρµόνιση µε την Οδηγία 2000/60/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συµβουλίου της 23ης Οκτωβρίου 2000». 28. Το Νόµο 998/1979 (ΦΕΚ 289 Α περί προστασίας δασών) άρθρο 51 όπως τροποποιήθηκε από το Ν. 4030/2011 και το Ν. 4062/2012. 29. Την µε αριθµ. 15277/2012 (ΦΕΚ 1077 Β/09-04-2012) απόφαση ΥΠΕΚΑ µε θέµα «Εξειδίκευση διαδικασιών για την ενσωµάτωση στις Αποφάσεις Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων ή στις Πρότυπες Περιβαλλοντικές εσµεύσεις της προβλεπόµενης από τις διατάξεις της ασικής Νοµοθεσίας έγκρισης επέµβασης, για έργα και δραστηριότητες κατηγοριών Α και Β της υπουργικής απόφασης µε αριθµ. 1958/2012 (ΦΕΚ21/Β /13.1.2012), σύµφωνα µε το άρθρο 12 του Ν. 4014/2011» 30. Την ΚΥΑ µε αριθµ. 145116 οικ./2011 (ΦΕΚ 354 Β/08-03-2011) µε θέµα «Καθορισµός µέτρων, όρων και διαδικασιών για την επαναχρησιµοποίηση επεξεργασµένων υγρών αποβλήτων και άλλες διατάξεις», όπως τροποποιήθηκε µεταγενέστερα µε την ΚΥΑ 191002/2013 (ΦΕΚ 2220 Β/09-09-2013) και ισχύει σήµερα 31. Το Γενικό Πλαίσιο Χωροταξικού Σχεδιασµού και Αειφόρου Ανάπτυξης (ΦΕΚ 128 Α/ 03-07-2008). 32. Το Ειδικό Πλαίσιο Χωροταξικού Σχεδιασµού και Αειφόρου Ανάπτυξης για τον Τουρισµό (ΦΕΚ 1138/τ.Β/11-06-2009). 33. Το Ειδικό Πλαίσιο Χωροταξικού Σχεδιασµού και Αειφόρου Ανάπτυξης για τις Ανανεώσιµες Πηγές Ενέργειας (ΦΕΚ 2464Β/03-12-2008). 34. Την µε αριθµό 25292/2003 Απόφαση Υπουργού Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και ηµοσίων Έργων σχετ. µε την έγκριση Περιφερειακού Πλαισίου Χωροταξικού Σχεδιασµού και Αειφόρου Ανάπτυξης Περιφέρειας Θεσσαλίας (Φ.Ε.Κ. 1484/Β/10-10-2003). 35. Την υπ αριθµ. Φ31/24512/1858/03-05-1976 απόφαση του Υπουργού Πολιτισµού, µε την οποία χαρακτηρίζεται το όρος Πήλιο ως τοπίο ιδιαίτερου φυσικού κάλλους 5
36. Το ΦΕΚ 374/ /04-07-1980, Περί χαρακτηρισµού ως παραδοσιακών των οικισµών της περιοχής Πηλίου και καθορισµού ειδικών όρων και περιορισµών δοµήσεως εις αυτούς και των διοικητικών ορίων των ήµων ή Κοινοτήτων εντός των οποίων ανήκουν ούτοι 37. Το ΦΕΚ 383/ /16-05-1997, Τροποποίηση του από 11-06-1980 Π. /τος Περί χαρακτηρισµού ως παραδοσιακών των οικισµών της περιοχής Πηλίου και καθορισµού ειδικών όρων και περιορισµών δοµήσεως εις αυτούς και εις την περιοχήν των διοικητικών ορίων των ήµων ή Κοινοτήτων εντός των οποίων ανήκουν αυτοί. 38. Το λοιπό θεσµικό και κανονιστικό πλαίσιο, όπως αυτό περιγράφεται στις σελ 40-45 της παρούσας ΣΜΠΕ 39. Το υπ αριθµ. οικ. 173885/16-7-2014 έγγραφο της Ειδικής Υπηρεσίας Περιβάλλοντος του ΥΠΕΚΑ µε το οποίο διαβιβάστηκε η παρούσα ΣΠΜΕ, προκειµένου να γνωµοδοτήσει το Περιφερειακό Συµβούλιο κατόπιν των διατυπωθεισών απόψεων και προτάσεων των φορέων και πολιτών. 40. Το υπ αριθµ. πρωτ. οικ. 867/23-07-2014 έγγραφο της Γραµµατείας του Περιφερειακού Συµβουλίου της Περιφέρειας Θεσσαλίας µε το οποίο διαβιβάστηκε η Σ.Μ.Π.Ε. του θέµατος στη ιεύθυνση Περιβάλλοντος και Χωρικού Σχεδιασµού, στη Λάρισα. 41. Το υπ αριθµ. πρωτ. 9997/13-08-2014 έγγραφο της ιεύθυνσης Περιβάλλοντος και Χωρικού Σχεδιασµού µε το οποίο διαβιβάστηκε η Σ.Μ.Π.Ε. του θέµατος στην Υπηρεσίες των Τµηµάτων Περιβάλλοντος & Υδροοικονοµίας Π.Ε Λάρισας. 42. Το υπ αριθµ. 10745/154971 25-8-14 θετική συνηµµένη γνωµοδότηση του Τµήµατος Περιβάλλοντος και Υδροοικονοµίας Π.Ε Τρικάλων 43. Το υπ αριθµ. 10703/5655 26-8-14 θετική συνηµµένη γνωµοδότηση του Τµήµατος Περιβάλλοντος και Υδροοικονοµίας Π.Ε Μαγνησίας 44. Το υπ αριθµ. 10789/155725 26-8-14 θετική συνηµµένη γνωµοδότηση του Τµήµατος Περιβάλλοντος και Υδροοικονοµίας Π.Ε Καρδίτσας Σας γνωρίζουµε τα εξής: Η παρούσα µελέτη (ΣΜΠΕ) γίνεται στα πλαίσια της Στρατηγικής Περιβαλλοντικής Εκτίµηση (εφεξής ΣΠΕ) του ΠΕΠ Θεσσαλίας 2014.2020. Με βάση τα µέχρι σήµερα εκδοθέντα καθοδηγητικά κείµενα και την ερµηνεία της δηµόσιας διοίκησης στην Ελλάδα αλλά και από τον ορισµό της, η ΣΠΕ είναι µια δυναµική διαδικασία και στοχεύει στην εκπλήρωση του στόχου της βιώσιµης ανάπτυξης 6
διαµέσου της ενσωµάτωσης της περιβαλλοντικής διάστασης στο κατά το δυνατόν έγκαιρο στάδιο της διαδικασίας σχεδιασµού πολιτικών, σχεδίων και προγραµµάτων. Για την κατάρτιση των Επιχειρησιακών Προγραµµάτων του ΕΣΠΑ 2014-2020, απαιτείται η εφαρµογή της Οδηγίας 2001/42 «για τη Στρατηγική Περιβαλλοντική Εκτίµηση», όπως έχει εναρµονιστεί στο εθνικό δίκαιο µε την ΚΥΑ 107017/5-9-2006. Ο στόχος της εφαρµογής της ΣΠΕ κατά την κατάρτιση των Επιχειρησιακών Προγραµµάτων, είναι αφενός η εκ των προτέρων εκτίµηση των επιπτώσεων στο περιβάλλον από την εφαρµογή του Προγράµµατος και αφετέρου η ενσωµάτωση της περιβαλλοντικής διάστασης στη διαδικασία προγραµµατισµού. Ειδικότερα η ΣΠΕ είναι µια διαδικασία εκτίµησης περιβαλλοντικών επιπτώσεων ενός σχεδίου ή προγράµµατος η οποία περιλαµβάνει: 1. την εκπόνηση Στρατηγικής Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΣΜΠΕ) 2. τη διεξαγωγή διαβουλεύσεων 3. τη συνεκτίµηση της ΣΜΠΕ και των αποτελεσµάτων των διαβουλεύσεων κατά τη λήψη απόφασης και τέλος 4. την ενηµέρωση σχετικά µε την απόφαση αυτή και την έκδοση σχετικής ΚΥΑ έγκρισης της ΣΜΠΕ. Στο πλαίσιο της κατάρτισης των Προγραµµάτων 2014-2020, η Στρατηγική Περιβαλλοντική Εκτίµηση αποτελεί διαδικασία «παράλληλη και συµπληρωµατική» µε την εκπόνηση των Προγραµµάτων και την εκ των προτέρων αξιολόγηση, η οποία θα ολοκληρωθεί µε την κατάρτιση του τελικού σχεδίου της ΣΜΠΕ και την έκδοση της ΚΥΑ έγκρισης της. Με βάση το θεσµικό πλαίσιο, κατά την επίσηµη υποβολή των Προγραµµάτων θα πρέπει να έχουν ολοκληρωθεί και να υποβληθούν για κάθε Πρόγραµµα που εµπίπτει στο πεδίο εφαρµογής της ΚΥΑ 107017/5-9-2006 τα παρακάτω: η µη τεχνική περίληψη της ΣΜΠΕ του Προγράµµατος η δηµόσια διαβούλευση η διαβούλευση µε τις περιβαλλοντικές αρχές της χώρας το σχέδιο της έκθεσης της εκ των προτέρων αξιολόγησης στην οποία θα αποτυπώνεται πως έχουν ληφθεί υπόψη τα συµπεράσµατα της Στρατηγικής Περιβαλλοντικής Εκτίµησης (ΣΜΠΕ και διαβούλευση) στην κατάρτιση του προγράµµατος. Αρµόδια Αρχή για τη διενέργεια της διαδικασίας της ΣΠΕ είναι η Ειδική Υπηρσία Περιβάλλοντος (ΕΥΠΕ) του ΥΠΕΚΑ. 7
ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΟΥ ΠΕΠ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ 2014-2020 Το ΠΕΠ Θεσσαλίας 2014-2020 έχει ως στόχο να συµβάλει στην κάλυψη των εθνικών στρατηγικών στόχων στο πλαίσιο της προστασίας του περιβάλλοντος και της αειφόρου ανάπτυξης, συµπληρωµατικά µε τα τοµεακά προγράµµατα και µε έµφαση στα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά και τις ανάγκες της Περιφέρειας. Η Περιφέρεια Θεσσαλίας είναι περιφέρεια, που ανήκει στην κατηγορία «λιγότερο αναπτυγµένης περιφέρειας». Θα χρηµατοδοτηθεί τόσο από τα τοµεακά ΕΠ, όσο και από το ΠΕΠ έτσι ώστε να εξασφαλιστεί η ισόρροπη κατανοµή πόρων. Η στρατηγική του ΠΕΠ Θεσσαλίας 2014-2020 εστιάζει σε συγκεκριµένους στόχους, σε σχέση µε τις αναφερόµενες παρακάτω αναφερόµενες αναπτυξιακές ανάγκες της Περιφέρειας. Α) Ανάγκη ανάσχεσης της συρρίκνωσης της επιχειρηµατικής και εν γένει παραγωγικής δραστηριότητας και ενδυνάµωσης της ανταγωνιστικότητας και της εξωστρέφειας των επιχειρήσεων. Παράλληλα αυτή η ανάγκη είναι άρρηκτα συνδεδεµένη µε την ανάγκη προσέλκυσης επιχειρηµατικών επενδύσεων, για διεύρυνση της επιχειρηµατικής βάσης στους πυλώνες της έξυπνης εξειδίκευσης (αγροδιατροφικός τοµέας, τοµέας µετάλλου κλπ) µε αιχµή την καινοτοµία. Η στρατηγική του Περιφερειακού Προγράµµατος, για κάλυψη ενός µέρους αυτών των αναγκών, λόγω της ιδιαίτερα σηµαντικής συµβολής του αντίστοιχου Τοµεακού Προγράµµατος, προσεγγίζει τους εξής στόχους: 1. ιατήρηση και ενδυνάµωση του επιχειρηµατικού και παραγωγικού ιστού της, µε παράλληλη διατήρηση και αναβάθµιση του προσωπικού των επιχειρήσεων. Η σταθεροποίηση και η ενδυνάµωση των επιχειρήσεων στην εσωτερική και διεθνή αγορά, σύµφωνα µε τις κατευθύνσεις και τα αποτελέσµατα της έξυπνης εξειδίκευσης, αντιµετωπίζοντας αποτελεσµατικά τις αρνητικές συνέπειες της οικονοµικής, χρηµατοπιστωτικής κρίσης και ύφεσης, είναι το άµεσα επιδιωκόµενο αποτέλεσµα των παρεµβάσεων του ΠΕΠ Θεσσαλίας 2014-2020. 2. Αναβάθµιση, αλλά και διεύρυνση των δραστηριοτήτων των τουριστικών επιχειρήσεων της Περιφέρειας Θεσσαλίας, στο πλαίσιο διασύνδεσης του τουριστικού τοµέα, µε τον πολιτιστικό, τον αγροδιατροφικό και άλλους τοµείς και κλάδους. 3. Σύνδεση της έρευνας και τεχνολογικής ανάπτυξης και της καινοτοµίας, µε τις επιχειρήσεις και τον παραγωγικό ιστό, εν γένει, της Περιφέρειας Θεσσαλίας. 4. Στήριξη των επιχειρήσεων από κατάλληλο µηχανισµό, για αξιοποίηση των προϊόντων της έρευνας και της τεχνολογίας και για χρήση καινοτοµιών στην παραγωγική και διοικητική τους λειτουργία, µε στόχο την αύξηση της 8
ανταγωνιστικότητας τους, της εξωστρέφειας τους και της αύξησης της παραγωγής τους. 5. ιεύρυνση και αναβάθµιση της πρόσβασης των επιχειρήσεων της Περιφέρειας σε διοικητικές και επιχειρηµατικές υπηρεσίες, µε χρήση ΤΠΕ. Β) Ανάγκη ανάπτυξης, αξιοποίησης και αύξησης της συµµετοχής του ανθρώπινου δυναµικού στην αγορά εργασίας, καθώς και ανάγκη ενεργούς ένταξης και κοινωνικής ενσωµάτωσης, λόγω της δραµατικής εξέλιξης βασικών δεικτών της αγοράς εργασίας και της µείωσης των οικογενειακών εισοδηµάτων. Η στρατηγική του Προγράµµατος, ως προς αυτές τις ανάγκες εστιάζει στα εξής: Ανάσχεση του ρυθµού αύξησης της ανεργίας, µε τη διατήρηση και τη σταδιακή αύξηση των θέσεων απασχόλησης στις επιχειρήσεις Ένταξη ή και απένταξη στην αγορά εργασίας των µη οικονοµικά ενεργών, ιδιαίτερα των νέων και των γυναικών Ένταξη ειδικών πληθυσµιακών οµάδων στην αγορά εργασίας, για ενίσχυση των εισοδηµάτων τους κατ ακολουθία για πρόληψη ή και καταπολέµηση του κοινωνικού αποκλεισµού. Στήριξη της περίθαλψης, της στέγασης και της σίτισης των ευρισκόµενων σε κατάσταση φτώχειας, εξασφαλίζοντας τις αναγκαίες αντίστοιχες υποδοµές και υπηρεσίες. Ανάπτυξη/δηµιουργία και λειτουργία κατάλληλων εκπαιδευτικών υποδοµών, κυρίως προσχολικής και σχολικής εκπαίδευσης, µε χρήση νέων τεχνολογιών στη µαθησιακή διαδικασία, ορθολογικά κατανεµηµένες στο χωρικό σύνολο της Περιφέρειας. Υποστήριξη των χαµηλών εισοδηµάτων νοικοκυριών για τη συνέχιση της φοίτηση των µαθητών αυτών των νοικοκυριών, στην υποχρεωτική 9ετή εκπαίδευση, ώστε να ανασχεθεί η σχολική διαρροή. Γ) Ανάγκη ανάπτυξης και δικτύωσης του ερευνητικού ιστού της Περιφέρειας και σύνδεσης του µε το παραγωγικό/επιχειρηµατικό περιβάλλον και την δηµόσια διοίκηση της Περιφέρειας. Λαµβάνοντας υπόψη ότι ένα σηµαντικό µέρος των αναγκών θα καλυφθούν από αντίστοιχο Τοµεακό Επιχειρησιακό Πρόγραµµα του ΕΣΠΑ, οι επί µέρους ανάγκες στις οποίες εστιάζει η στρατηγική του Περιφερειακού Προγράµµατος είναι οι εξής: ιερεύνηση και εξειδίκευση των ερευνητικών υποδοµών της Περιφέρειας σε επιστηµονικούς και παραγωγικούς τοµείς που εξειδικεύεται η Περιφέρεια 9
Ενίσχυση των δεσµών επιχειρηµατικού-ερευνητικού τοµέα µε την υποστήριξη της περιφερειακής διοίκησης Ενίσχυση της εξωστρέφειας του ερευνητικού συστήµατος της Περιφέρειας µε τη δηµιουργία δικτύων µε άλλα ερευνητικά ιδρύµατα της Χώρας του εξωτερικού. ) Ανάγκη συµπλήρωσης-ολοκλήρωσης διατηρήσιµων και ασφαλούς χρήσης υποδοµών στην Περιφέρεια, για την ανάπτυξη και την απασχόληση. Η στρατηγική του Προγράµµατος, ως προς αυτή την αναπτυξιακή ανάγκη στοχεύει στα εξής: Ολοκλήρωση, συµπλήρωση αλλά και βελτίωση υποδοµών διαπεριφερειακών και ενδοπεριφερειακών µεταφορών (οδικές, σιδηροδροµικές) Σχεδιασµός εκτέλεσης νέων έργων και βελτίωσης των λιµενικών εγκαταστάσεων της Περιφέρειας Σύνδεση οικιστικών κέντρων, τουριστικών/πολιτιστικών περιοχών και παραγωγικών κέντρων της Περιφέρειας, µε το κύριο οδικό και λιµενικό δίκτυο και τις πύλες εισόδου/εξόδου της Περιφέρειας Προληπτικά µέτρα ασφαλούς χρήσης των µεταφορικών υποδοµών της Περιφέρειας. Ε) Ανάγκες προστασίας του περιβάλλοντος και των πόρων και µετάβαση σε µια οικονοµία φιλική προς το περιβάλλον, για την αντιµετώπιση της κλιµατικής αλλαγής και την αποδοτική χρήση των πόρων. Ως προς αυτή την κατηγορία αναγκών, αυτές που θα καλυφθούν από το Περιφερειακό Επιχειρησιακό Πρόγραµµα, περιορίζονται σε σχετικά µικρή κλίµακα, µε δεδοµένο ότι ένα µεγάλο µέρος τους θα καλυφθεί από το αντίστοιχο Επιχειρησιακό, εθνικής εµβέλειας, Τοµεακό Πρόγραµµα µε συγχρηµατοδότηση του Ταµείου Συνοχής. Ως εκ τούτου, από το ΠΕΠ προσδοκάται να καλυφθούν οι εξής ανάγκες: Ολοκλήρωση/συµπλήρωση των αναγκαίων υποδοµών διαχείρισης υγρών αποβλήτων σε οικισµούς κάτω των 2.000 κατοίκων, των οποίων τα λύµατα επηρεάζουν περιβαλλοντικά/οικολογικά ευαίσθητες ή και τουριστικές περιοχές της Περιφέρειας ιαλογή στην πηγή στερεών οικιακών αποβλήτων Προστασία και ορθολογική διαχείριση των υδατικών πόρων, µε κύρια κατεύθυνση την κάλυψη των αναγκών ύδρευσης Ορθολογική αξιοποίηση, προστασία και ανάπτυξη, ως ενιαίο σύνολο, των φυσικών και πολιτιστικών πόρων της Περιφέρειας, τόσο του αστικού περιβάλλοντος όσο και του περιβάλλοντος της υπαίθρου 10
Προστασία και ανάδειξη της βιοποικιλότητας, καθώς και µείωση της ατµοσφαιρικής ρύπανσης Βελτίωση της ενεργειακής αποδοτικότητας των παλαιάς κατασκευής κτιρίων, κυρίως των δηµόσιων, για µείωση της κατανάλωσης ενέργειας, ενδεχοµένως και µε την αξιοποίηση των ΑΠΕ. Με δεδοµένο το ιδιαίτερα έντονο πρόβληµα ερηµοποίησης σε περιοχές της Περιφέρειας, προκύπτουν ανάγκες προστασίας τους και των εδαφών τους, όπως και προστασίας των ακτών της Περιφέρειας από διάβρωση. Η προστασία του δασικού πλούτου της Περιφέρειας, κυρίως από πυρκαγιές. Στ) Ανάγκη ενδυνάµωσης της χωρικής συνοχής και της ανάπτυξης, µεταξύ ορεινών και πεδινών ή και παράλιων περιοχών. Προς την κατεύθυνση κάλυψη αυτών των αναγκών, το Πρόγραµµα της Περιφέρειας Θεσσαλίας εστιάζει στα εξής: Μεταφορική/οδική σύνδεση των εσωτερικών ζωνών µε τους κεντρικούς οδικούς άξονες, καθώς και µε τις πύλες εισόδου/ εξόδου της Περιφέρειας Ενδυνάµωση της επιχειρηµατικότητας και της απασχόλησης κυρίως στις εσωτερικές ζώνες της Περιφέρειας. Ανάπτυξη ή και βελτίωση των κοινωνικών υποδοµών (υγείας. Πρόνοιας, παιδείας) και εξασφάλιση υψηλού επιπέδου αντίστοιχων υπηρεσιών στις αποµακρυσµένες και χαµηλής ανάπτυξης περιοχές. Ανάπτυξη / αναβάθµιση των δεξιοτήτων / ικανοτήτων του ανθρώπινου δυναµικού των συγκεκριµένων περιοχών, για αύξηση της απασχολησιµότητας του και την αντιµετώπιση του κινδύνου κοινωνικού αποκλεισµού ιαλειτουργικότητα και παραγωγική συνεργασία των λιγότερο αναπτυγµένων / υποβαθµισµένων περιοχών, µε τις αναπτυγµένες περιοχές της Περιφέρειας, οι οποίες παρουσιάζουν και αστικές συγκεντρώσεις. Προκειµένου να καλυφθούν/ικανοποιηθούν οι συγκεκριµένες ανάγκες της Περιφέρειας από το ΠΕΠ Θεσσαλίας 2014-2020 συµπεριλαµβάνονται στο Πρόγραµµα οι κατάλληλες επενδυτικές Προτεραιότητες και οι αντίστοιχοι τύποι δράσεων, ανά Θεµατικό Στόχο, µε ανάλογη αναγκαία χρηµατοδότηση τους, έτσι ώστε να επιτευχθούν τα αναµενόµενα αποτελέσµατα ανά Επενδυτική Προτεραιότητα, Θεµατικό στόχο και ανά Ταµείο. Στις παραπάνω προκλήσεις κεντρικό ρόλο θα έχει ο ακαδηµαϊκός /ερευνητικός τοµέας που πρέπει να αποτελέσει µοχλό για το µετασχηµατισµό της περιφερειακής οικονοµίας, συµβάλλοντας σε εξειδικευµένους τοµείς και στην εφαρµοσµένη έρευνα σε εθνικό επίπεδο, ιδιαίτερα στην Ιατρική επιστήµη, µε δεδοµένο ότι ο τοµέας της 11
υγείας αναµένεται να εξελιχθεί σε ανερχόµενη δραστηριότητα στην Περιφέρεια. Αυτό περιλαµβάνει µεταξύ άλλων ενίσχυση των διασυνδέσεων του ακαδηµαϊκού τοµέα µε την περιφερειακή οικονοµία, µέσω δραστηριοτήτων µεταφοράς τεχνολογίας και ανταλλαγής γνώσεων, υποστήριξη από πλευράς ακαδηµαϊκών /ερευνητικών ιδρυµάτων για τη διάχυση γνώσεων και καινοτοµιών που έχουν αναπτυχθεί αλλού επ ωφελεία της περιφερειακής οικονοµίας. Οι θεµατικοί Στόχοι και οι αντίστοιχες Επενδυτικές προτεραιότητες που επελέγησαν για το Πρόγραµµα, είναι αποτέλεσµα πολλών παραµέτρων, οι οποίες ελήφθησαν υπόψη κατά τον σχεδιασµό του Προγράµµατος όπως: - Οι προτάσεις του Υπουργείου Ανάπτυξης και Ανταγωνιστικότητας περί κατανοµής πόρων του ΕΚΤ και του ΕΤΠΑ ανά θεµατικό Στόχο για το ΠΕΠ Θεσσαλίας 2014-2020. - Οι επί µακρόν διαβουλεύσεις της Περιφέρειας µέσω της Ε Α Θεσσαλίας και της ΟΣΠ µε τα αντίστοιχα Υπουργεία Τοµεακών Πολιτικών και κυρίως εκείνα για τα οποία προβλέπονται αντίστοιχα Τοµεακά Επιχειρησιακά Προγράµµατα. - Η Εθνική αναπτυξιακή στρατηγική και η εξειδίκευση της σε Χρηµατοδοτικές Προτεραιότητες και Θεµατικούς Στόχους, που περιγράφονται στο ΕΣΠΑ 2014-2020. - Οι δεσµεύσεις της Χώρας σε συνδυασµό µε τις αντίστοιχες κατηγορίες δράσεων που προβλέπονται στα Τοµεακά/Εθνικής εµβέλειας Επιχειρησιακά Προγράµµατα του ΣΕΣ 2014-2020. Η παραπάνω στρατηγική υλοποιείται µέσω τεσσάρων (4) Αξόνων Προτεραιότητας. Τους Άξονες αυτούς συµπληρώνει και η Τεχνική Βοήθεια. Συνακόλουθα, η διάρθρωση του ΠΕΠ Θεσσαλίας 2014-2020 καθώς και η Κοινοτική συνδροµή ανά άξονα προτεραιότητας έχει ως εξής: ΑΞΟΝΑΣ 1 Ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας και της εξωστρέφειας των επιχειρήσεων (ιδιαίτερα των ΜΜΕ), µετάβαση στην ποιοτική επιχειρηµατικότητα, µε αιχµή την καινοτοµία και αύξηση της εγχώριας Περιφερειακής Προστιθέµενης Αξίας 2 Ανάπτυξη και αξιοποίηση ικανοτήτων ανθρώπινου δυναµικού-ενεργός κοινωνική ενσωµάτωση 3 Προστασία του περιβάλλοντος-µετάβαση σε µια οικονοµία φιλική στο περιβάλλον ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΚΟΙΝΟΤΙΚΗ % ΣΥΝ ΡΟΜΗ (Μ ) 49,50 15,43 81,00 25,24 80,30 25,02 12
4 Ανάπτυξη-εκσυγχρονισµός-συµπλήρωση 104,20 32,47 υποδοµών για την οικονοµική και κοινωνική ανάπτυξη 5 Τεχνική βοήθεια του ΕΤΠΑ 4,81 1,50 6 Τεχνική βοήθεια του ΕΚΤ 1,09 0,34 ΣΥΝΟΛΟ 320,90 100,00 Ο Άξονας Προτεραιότητας 1 χρηµατοδοτεί συνοπτικά: - Υποδοµές έρευνας, σύµφωνα µε την ερευνητική/επιστηµονική εξειδίκευση των Ερευνητικών και Πανεπιστηµιακών ιδρυµάτων της Θεσσαλίας - ράσεις ενίσχυσης της συνεργασίας των επιχειρήσεων και ερευνητικών ιδρυµάτων σύµφωνα µε τα αποτελέσµατα της έξυπνης εξειδίκευσης - Ενδοπεριφερειακές ανάγκες ηλεκτρονικής διακυβέρνησης στη δηµόσια διοίκηση στον πολιτισµό και την υγεία. - Παρεµβάσεις λειτουργικού και εµπορικού εκσυγχρονισµού των επιχειρήσεων της Θεσσαλίας - Παρεµβάσεις ενίσχυσης της ανταγωνιστικότητας των επιχειρήσεων της Θεσσαλίας - Την ίδρυση νέων καινοτόµων επιχειρήσεων σύµφωνα µε τη στρατηγική έξυπνης εξειδίκευσης. Ο Άξονας Προτεραιότητας 2 χρηµατοδοτεί συνοπτικά: - Την ίδρυση έως µεσαίου µεγέθους επιχειρήσεων µε έµφαση στην καινοτοµία - Παρεµβάσεις για βελτιώσεις και επεκτάσεις των υποδοµών υγείας και πρόνοιας - Παρεµβάσεις ένταξης στην αγορά εργασίας, καταπολέµησης της φτώχειας, του κοινωνικού αποκλεισµού και βελτίωση της απασχολησιµότητας - Παρεµβάσεις κάλυψης των αναγκών κυρίως σε υποδοµές προσχολικής Α βαθµιας και Β βάθµιας εκπαίδευσης - Παρεµβάσεις για ολοκληρωµένη χωρική ανάπτυξη Ο Άξονας Προτεραιότητας 3 χρηµατοδοτεί συνοπτικά: - Παρεµβάσεις για την κάλυψη άµεσων αναγκών ενεργειακής αποδοτικότητας, δηµοσίων κτιρίων και κατοικιών. 13
- Παρεµβάσεις για την κάλυψη κυρίως των αναγκών σε αντιπληµµυρικά έργα, έργα διάβρωσης των κυριότερων ακτών και για δασοπροστασία. - Παρεµβάσεις για κάλυψη κυρίως των αναγκών προστασίας και διαχείρισης των υδατικών πόρων της Περιφέρειας - Μικρής κλίµακας δράσεις διαχείρισης υγρών και στερεών αποβλήτων - ράσεις προστασίας της φυσικής και πολιτιστικής κληρονοµιάς Ο Άξονας Προτεραιότητας 4 χρηµατοδοτεί συνοπτικά: - Έργα αναβάθµισης σιδηροδροµικού δικτύου - Έργα αναβάθµισης / επέκτασης οδικών δικτύων της Περιφέρειας για τη διασύνδεση των εσωτερικών ζωνών της Περιφέρειας µε τα διευρωπαϊκά δίκτυα - Έργα οδικής σύνδεσης οικιστικών κέντρων, τουριστικών/πολιτιστικών περιοχών - ράσεις για τη βελτίωση των λιµενικών υποδοµών. Ο Άξονας Προτεραιότητας 5 είναι µονοταµειακός και µονοθεµατικός και περιλαµβάνει δράσεις για την εφαρµογή, παρακολούθηση, αξιολόγηση και δηµοσιοποίηση του Προγράµµατος ΕΤΠΑ. Οι ενδεικτικές δράσεις του Άξονα είναι η υποστήριξη λειτουργίας ιαχειριστικής Αρχής, ο σχεδιασµός και προετοιµασία έργων / δράσεων για την επόµενη Προγραµµατική Περίοδο, Σύµβουλοι αξιολόγησης, τεχνικοί σύµβουλοι υποστήριξης για ένταξη, παρακολούθηση, επαλήθευση, έλεγχο και ολοκλήρωση των έργων και σύµβουλοι υποστήριξης για ελέγχους ολοκλήρωσης έργων ΕΣΠΑ 2007-2013. Ο Άξονας Προτεραιότητας 6 είναι µονοταµειακός και µονοθεµατικός και περιλαµβάνει δράσεις για την εφαρµογή, παρακολούθηση, αξιολόγηση και δηµοσιοποίηση του Προγράµµατος ΕΚΤ. Οι ενδεικτικές δράσεις του Άξονα είναι η υποστήριξη λειτουργίας ιαχειριστικής Αρχής, ο σχεδιασµός και προετοιµασία έργων / δράσεων για την επόµενη Προγραµµατική Περίοδο, Σύµβουλοι αξιολόγησης, τεχνικοί σύµβουλοι υποστήριξης για ένταξη, παρακολούθηση, επαλήθευση, έλεγχο και ολοκλήρωση των έργων και σύµβουλοι υποστήριξης για ελέγχους ολοκλήρωσης έργων ΕΣΠΑ 2007-2013. 14
ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ Στον πίνακα στη σελ10, από την ΣΜΠΕ, παρουσιάζεται συνοπτική αξιολόγηση των επιπτώσεων του ΠΕΠ ανά Άξονα Προτεραιότητας (ΑΠ) και Περιβαλλοντική παράµετρο. Από τον πίνακα αυτό, συνάγονται τα ακόλουθα συµπεράσµατα αναφορικά µε την περιβαλλοντική αποτίµηση της αναπτυξιακής στρατηγικής του ΠΕΠ Θεσσαλίας 2014-2020: Ο Άξονας Προτεραιότητας 1 συνεισφέρει θετικά στον πληθυσµό, την ανθρώπινη υγεία, την πολιτιστική κληρονοµιά, προκαλεί τάσεις επιδείνωσης στην ποιότητα του αέρα και στην τοµεακή κατανοµή εκποµπών αερίων του θερµοκηπίου, αυξάνει τις διατροπικές πιέσεις ενέργεια και µεταφορές, δηµιουργεί τάσεις επιδείνωσης µε µεταβολές όχι στρατηγικού χαρακτήρα στο έδαφος και στις διατροπικές πιέσεις υγρά απόβλητα και στερεά απόβλητα, ενώ δεν θίγει καµία άλλη από τις περιβαλλοντικές παραµέτρους. Ο Άξονας Προτεραιότητας 2 συνεισφέρει θετικά στον πληθυσµό, την ανθρώπινη υγεία, στην κατανάλωση και αποθέµατα νερού και µειώνει τις διατροπικές πιέσεις, διαχείριση των στερεών αποβλήτων ενώ δεν δηµιουργεί τάσεις επιδείνωσης σε καµία άλλη περιβαλλοντική παράµετρο Ο Άξονας Προτεραιότητας 3 συνεισφέρει θετικά στην πλειοψηφία των περιβαλλοντικών παραµέτρων ενώ δεν δηµιουργεί καµία τάση επιδείνωσης Ο Άξονας Προτεραιόττηας 4 συνεισφέρει θετικά στον πληθυσµό, την υγεία των ανθρώπων, στον αέρα, στην κλιµατική αλλαγή και βελτιώνει τις διατροπικές πιέσεις ενέργεια και µεταφορές, δηµιουργεί τάσεις επιδείνωσης µε µεταβολές όχι στρατηγικού χαρακτήρα στο έδαφος, τα υλικά περιουσιακά στοιχεία και το τοπίο, ενώ τα γραµµικά συγκοινωνιακά έργα καθώς και οι βελτιώσεις των λιµενικών εγκαταστάσεων δηµιουργούν πιέσεις στη βιοποικιλότητα, χλωρίδα και πανίδα στην άµεση περιοχή παρέµβαση και τέλος δεν θίγει καµια άλλη από τις περιβαλλοντικές παραµέτρους. Τέλος η άυλη και οριζόντια φύση των Αξόνων Προτεραιότητας 5 και 6 καταλήγει στην ανυπαρξία άµεσων συσχετίσεων µε το περιβάλλον. Με βάση τις παραπάνω διαπιστώσεις, αποτιµάται ότι η συνολική συµβολή του ΠΕΠ Θεσσαλίας 2014-2020 αναµένεται θετική και µε σηµαντική ένταση, στην πλειοψηφία των περιβαλλοντικών τοµέων. Οι όποιες τάσεις επιδείνωσης χαρακτηρίζονται στο σύνολο τους από περιορισµένη ένταση και είναι δυνατόν να αντιµετωπιστούν αποτελεσµατικά µε τα µέτρα που θα υιοθετηθούν ως αποτέλεσµα της ολοκλήρωσης της διαδικασίας Στρατηγικής Περιβαλλοντικής Εκτίµησης. 15
Προτεινόµενοι περιβαλλοντικοί όροι Για την πληρέστερη προστασία και την ορθολογική διαχείριση του περιβάλλοντος, η έγκριση του ΠΕΠ Θεσσαλίας 2014-2020 θα πρέπει να συνοδεύεται από τους όρους, περιορισµούς και κατευθύνσεις που ακολουθούν: 1. η µέριµνα για το περιβάλλον θα πρέπει να αποτελεί βασική συνιστώσα στην εξειδίκευση και εφαρµογή του ΠΕΠ Θεσσαλίας 2014-2020 µαζί µε τις οικονοµικές και κοινωνικές επιδιώξεις. Για το σκοπό αυτό, στο πλαίσιο των µηχανισµών εφαρµογής του ΠΕΠ θα πρέπει να ενσωµατωθούν: κατάλληλα κριτήρια επιλογής προτάσεων, οι οποίες κατά το δυνατόν διασφαλίζουν την προστασία του περιβάλλοντος µέριµνα για την αποφυγή συσσωρευτικών αρνητικών επιπτώσεων σε µια περιοχή, στην περίπτωση που παρατηρηθεί µεγάλος αριθµός παρεµβάσεων σε αυτή κατάλληλη ενηµέρωση τόσο στο επίπεδο προκηρύξεων και προσκλήσεων εκδήλωσης ενδιαφέροντος, όσο και στο µετά την έγκριση της ένταξης επίπεδο όπου απαιτείται, ώστε οι ενισχυόµενες δράσεις να ενσωµατωθούν όλα τα χαρακτηριστικά που είναι απαραίτητα για την περιβαλλοντική τους συµβατότητα 2. Κατά την υλοποίηση των έργων και δραστηριοτήτων του προγράµµατος, να γίνεται εφαρµογή της ισχύουσας Εθνικής και Κοινοτικής Νοµοθεσίας, ώστε µέσω των όρων, περιορισµών και υποχρεώσεων που απορρέουν από αυτήν, να επιτυγχάνεται η προστασία του συνόλου των περιβαλλοντικών µέσων και παραµέτρων (έδαφος, υδατικό, ατµοσφαιρικό, φυσικό, ακουστικό, πολιτιστικό, ιστορικό περιβάλλον κλπ) 3. Να αξιοποιείται κατάλληλα η διαδικασία περιβαλλοντικής αδειοδότησης των έργων και δραστηριοτήτων του προγράµµατος για την αποφυγή ή κατά το δυνατόν µείωση των επιπτώσεων σε φυσικές περιοχές, περιοχές ενταγµένες στο NATURA 2000, σε βιοτόπους, στο έδαφος, στο υδάτινο, ατµοσφαιρικό και ακουστικό περιβάλλον 4. Να ενθαρρύνονται δράσεις περιβαλλοντικής επιχειρηµατικότητας 16
5. Για την προστασία της βιοποικιλότητας, των φυσικών οικοτόπων, της άγριας χλωρίδας και άγριας πανίδας, θα πρέπει στο πλαίσιο των µηχανισµών εφαρµογής του ΠΕΠ να ακολουθούνται οι παρακάτω κατευθύνσεις: Να προωθείται κατά το δυνατόν η κατάλληλη χωροθέτηση των έργων και δραστηριοτήτων που θα προκύψουν από το ΠΕΠ, λαµβάνοντας υπόψη τις αρχές της αειφόρου ανάπτυξης, µε παράλληλη προστασία των φυσικών περιοχών και των ευαίσθητων οικοσυστηµάτων Οι προτεινόµενες δράσεις που αφορούν σε περιοχές ενταγµένες στο δίκτυο NATURA 2000, θα πρέπει να είναι συµβατές µε τα εγκεκριµένα σχέδια διαχείρισης τους ή τις εγκεκριµένες Ειδικές Περιβαλλοντικές Μελέτης (ΕΠΜ) εφόσον υπάρχουν για τις περιοχές αυτές. Κατά την επιλογή προτάσεων για ένταξη στο ΕΠ εντός περιοχών του δικτύου NATURA 2000, να ενσωµατώνονται κριτήρια προστασίας της βιοποικιλότητας 6. Για την προστασία των εδαφών και την αποφυγή απώλειας, ρύπανσης ή υποβάθµισης τους, θα πρέπει στο πλαίσιο των µηχανισµών εφαρµογής του ΕΠ να ακολουθούνται οι παρακάτω κατευθύνσεις Να ενθαρρύνονται οι προτάσεις για χωροθέτηση δράσεων και παρεµβάσεων του ΠΕΠ κατά προτεραιότητα σε ειδικά θεσµοθετηµένες περιοχές, αντί φυσικών ή αγροτικών περιοχών (παραγωγικά εδάφη) Να προωθούνται κατά προτεραιότητα οι δράσεις του ΠΕΠ για την ολοκληρωµένη διαχείριση στερεών αποβλήτων, σύµφωνα µε τον Εθνικό Σχεδιασµό και τους αντίστοιχους περιφερειακούς σχεδιασµούς. Η προώθηση της ανακύκλωσης και εναλλακτικής διαχείρισης των στερεών αποβλήτων θα πρέπει να αποτελεί προτεραιότητα στην διαχείριση τους Να προωθούνται προτάσεις που ενθαρρύνουν την χρήση καθαρών τεχνολογιών, πρακτικών µείωσης των στερεών αποβλήτων και αποφυγής διάθεσης τοξικών-επικίνδυνων αποβλήτων, ελαιωδών ουσιών, αλάτων ή άλλων ρύπων στο έδαφος 7. Για την ορθολογική διαχείριση των υδάτινων πόρων, θα πρέπει στο πλαίσιο των µηχανισµών εφαρµογής του ΠΕΠ και όπου υπάρχει σχετική συνάφεια µε τους στόχους αυτού, να ακολουθούνται οι παρακάτω κατευθύνσεις: Να ενθαρρύνονται οι δράσεις του ΠΕΠ που αφορούν σε πρακτικές µείωσης των υγρών αποβλήτων, καθώς και σε κατάλληλη συλλογή, επεξεργασία και διάθεση αυτών. 17
Να ενθαρρύνονται οι δράσεις του ΠΕΠ που στοχεύουν στην εξασφάλιση πόσιµου νερού σε επαρκείς ποσότητες και καλή ποιότητα, στην ανάσχεση υποβάθµισης των επιφανειακών, υπογείων και θαλασσινών υδάτων, στη διατήρηση των υδατικών οικοσυστηµάτων και στη διατήρηση καλής ποιότητας νερών κολύµβησης µε αιχµή τις τουριστικές περιοχές της Χωρικής Ενότητας. Να προωθούνται κατά το δυνατόν προτάσεις που ενθαρρύνουν την χρήση τεχνολογιών ανακύκλωσης και εξοικονόµησης νερού. Να ενθαρρύνονται προτάσεις ενίσχυσης φτωχών υδατικών διαµερισµάτων από άλλα πλουσιότερα, µε σκοπό την εξασφάλιση της µη περαιτέρω υποβάθµισης του περιβάλλοντος και της παροχής πόσιµου νερού µε παράλληλη κατά το δυνατό παραγωγή ενέργειας από ανανεώσιµες πηγές. 8. Για τη µείωση των εκποµπών αερίων ρύπων και εκποµπών αερίων του θερµοκηπίου, θα πρέπει στο πλαίσιο του των µηχανισµών εφαρµογής του ΠΕΠ να ακολουθούνται οι παρακάτω κατευθύνσεις: Στα κριτήρια επιλογής προτάσεων και όπου απαιτείται, θα πρέπει να εισαχθούν προβλέψεις ορθής ενεργειακής διαχείρισης, εξοικονόµησης ενέργειας και µείωσης παραγωγής αερίων θερµοκηπίου Να ενθαρρύνονται οι δράσεις του προγράµµατος που στοχεύουν στην εγκατάσταση έργων ΑΠΕ και έργων εξοικονόµησης ενέργειας στη χρήση γενικά καθαρότερων καυσίµων (π,χ φυσικού αερίου κλπ), στη βιοµηχανία, στον οικιακό και τριτογενή τοµέα. Να ενθαρρύνονται οι προτάσεις για την χρήση καθαρών τεχνολογιών. Αντικατάσταση καυσίµων µε καθαρότερα, την εγκατάσταση συστηµάτων αντιρρύπανσης κ.α µέσω της ένταξης κατά προτεραιότητα επιχειρήσεων που πληρούν τέτοια κριτήρια Να ενθαρρύνονται οι δράσεις και τα έργα του ΠΕΠ που έχουν ως στόχο τη διαµόρφωση ολοκληρωµένων συστηµάτων αστικών συγκοινωνιών στις πόλεις, σε συνδυασµό µε την καθιέρωση καθαρότερων καυσίµων στα µέσα µαζικής µεταφοράς. 9. Για την προστασία της πολιτιστικής κληρονοµιάς θα πρέπει να διασφαλίζεται εκ των προτέρων ότι οι δράσεις του ΠΕΠ δεν θα ενέχουν κινδύνους για την υποβάθµιση θέσεων και ευρηµάτων πολιτιστικού, ιστορικού και αρχαιολογικού ενδιαφέροντος. Επιπλέον θα πρέπει στο πλαίσιο των µηχανισµών εφαρµογής του ΠΕΠ να ακολουθούνται οι παρακάτω κατευθύνσεις Να αποφεύγεται η εγκατάσταση µη συµβατών έργων και δραστηριοτήτων εντός οριοθετηµένων περιοχών πολιτιστικού ενδιαφέροντος 18
Να αξιοποιούνται οι δυνατότητες που παρέχονται οι δράσεις για την ανάπτυξη του τουριστικού τοµέα, για την ανάδειξη και προστασία περιοχών και µνηµείων πολιτιστικού ενδιαφέροντος Να ληφθεί µέριµνα ώστε η βελτίωση της προσβασιµότητας σε περιοχές και χώρους εκδηλώσεων πολιτιστικού ενδιαφέροντος να µην αποβεί αρνητική για το περιβάλλον. 10. Για την αποφυγή υποβάθµισης του τοπίου, θα πρέπει στο πλαίσιο των µηχανισµών εφαρµογής του ΠΕΠ να λαµβάνονται µέτρα αποκατάστασης του τοπίου, όπου αυτό απαιτείται για τις δράσεις που θα προκύψουν από το ΠΕΠ 11. Για τη βιώσιµη διαχείριση των φυσικών πόρων, θα πρέπει στο πλαίσιο των µηχανισµών εφαρµογής του ΕΠ να ακολουθούνται οι παρακάτω κατευθύνσεις Να ενσωµατωθούν όπου απαιτείται κριτήρια βιώσιµης διαχείρισης φυσικών πόρων στη διαδικασία επιλογής προτάσεων για ένταξη στο ΠΕΠ Να γίνεται ενηµέρωση και να παρέχονται συµβουλές προς τους ενδιαφερόµενους, για την προώθηση της βιώσιµης διαχείρισης φυσικών πόρων 12. Για την προστασία των υλικών περιουσιακών στοιχείων θα πρέπει να λαµβάνεται µέριµνα για θεσµικές ρυθµίσεις για την προστασία των χρήσεων γης από ανεξέλεγκτες αλλαγές, ειδικά για τις περιοχές όπου προωθούνται δράσεις ανάδειξης της πολιτιστικής κληρονοµιάς και τοπίων ιδιαίτερου φυσικού κάλλους 13. Να δοθεί κατά το δυνατόν προτεραιότητα στις δράσεις του ΠΕΠ που αφορούν στη βελτίωση του υφιστάµενου οδικού δικτύου και να περιοριστεί κατά το δυνατόν η χωροθέτηση νέων αξόνων στους απολύτως απαραίτητους. Να αξιοποιηθεί η διαδικασία της περιβαλλοντικής αδειοδότησης για τα οδικά έργα ώστε αυτά να προσαρµόζονται κατά το βέλτιστο τρόπο στο περιβάλλον 14. Να ενθαρρύνονται προτάσεις σχεδιασµού έργων που εξασφαλίζουν συνδυασµένες µεταφορές. 15. Να ενθαρρύνονται τουριστικές δραστηριότητες οι οποίες εντάσσονται αρµονικά στο περιβάλλον και να αποφεύγονται κατά το δυνατόν αυτές που ενισχύουν φαινόµενα µαζικού τουρισµού που υποβαθµίζουν το περιβάλλον 19
16. Για την προστασία του κοινού από έκθεση σε ηλεκτροµαγνητικές ακτινοβολίες, η ενίσχυση των κέντρων και γραµµών µεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας υπερυψηλής τάσης θα πρέπει να εγκρίνεται µετά τη διαπίστωση κατά την περιβαλλοντική αδειοδότηση, ότι ο βαθµός έκθεσης των κατοίκων νοµίµως οργανωµένων πολεοδοµικών ενοτήτων, είναι εντός των επιτρεπόµενων ορίων 17. Στα κριτήρια επιλογής των προτάσεων του ΕΠ να εισαχθούν όπου κρίνεται απαραίτητο προβλέψεις µείωσης των επιπέδων θορύβου στα αστικά κέντρα και στις ευαίσθητες σε θόρυβο περιοχές ή περιοχές ειδικών χρήσεων 18. Οι δράσεις που αφορούν σε τυχόν λιµενικά έργα, να εντάσσονται στο περιβάλλον σύµφωνα µε την ισχύουσα νοµοθεσία και τις αρχές της αειφόρου ανάπτυξης Προτάσεις-Κατευθύνσεις για την πρόληψη, τον περιορισµό και την αντιµετώπιση των δυσµενών επιπτώσεων στο περιβάλλον Στο πλαίσιο της παρούσας ΣΜΠΕ δίνεται σε επίπεδο κατευθύνσεων, µια σειρά προτάσεων και µέτρων, τα οποία είναι αναγκαία για την αντιµετώπιση των οποιονδήποτε δυσµενών επιπτώσεων, που εκτιµάται ότι θα προκληθούν από την εφαρµογή του ΠΕΠ Θεσσαλίας 2014-2020 στους προαναφερόµενους τοµείς του περιβάλλοντος. Προτεινόµενο σύστηµα παρακολούθησης Οι δείκτες παρακολούθησης ανά περιβαλλοντική παράµετρο να χρησιµοποιηθούν κατά την υλοποίηση των παρεµβάσεων του Σχεδίου, προκειµένου να ικανοποιήσουν τις σχετικές απαιτήσεις της Οδηγίας 2001/42/ΕΕ. Για την παρακολούθηση των σηµαντικών επιπτώσεων στο περιβάλλον από την εφαρµογή του προτεινόµενου Σχεδίου, θα πρέπει να συγκροτηθεί ένα ολοκληρωµένο σύστηµα βάσει των ακόλουθων αρχών: Εγκαθίδρυση ενός συστηµατικού τρόπου συλλογής των απαραίτητων στοιχείων ενώ θα πρέπει να συγκροτηθεί ένα λεπτοµερές πρόγραµµα παρακολούθησης βάσει των διατάξεων της έγκρισης της ΣΜΠΕ Η συλλογή και επεξεργασία των στοιχείων για την παρακολούθηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων θα πρέπει να διεξάγεται σε ετήσια βάση. Στην διάρκεια 20
ενός έτους µπορούν να συλλέγονται στοιχεία σε µηνιαία ή συχνότερη περίοδο ώστε να καθίσταται δυνατή η αποτύπωση τάσεων µε συντοµότερη χρονική εξέλιξη. Ως βασικά µεγέθη της παρακολούθησης θα χρησιµοποιούνται περιβαλλοντικοί δείκτες, οι οποίοι θα αντιπροσωπεύουν µε περιεκτικό τρόπο σηµαντικές πτυχές των εξελίξεων ως προς το περιβάλλον. Βιοποικιλότητα, χλωρίδα και πανίδα Οι προτεινόµενοι δείκτες παρακολούθησης: Μεταβολή της έκτασης των οικοτόπων (%), ποσοστό των προστατευόµενων περιοχών που βελτιώθηκε η κατάσταση τους, βαθµός κατάτµησης οικοσυστηµάτων, ποσοστό των προστατευόµενων περιοχών που παρακολουθούνται, ρυθµός µείωσης ή αύξησης των πληθυσµών των προστατευόµενων ειδών (κατά είδος εάν είναι εφικτό), ισοζύγια πρασίνου, έκταση αποκατεστηµένων/επαναφυτεµένων περιοχών, απώλειες ειδών πανίδας(%), έκταση δασών και δασικών εκτάσεων, αριθµός δασικών πυρκαγιώνκαµένη έκταση-αναδασωθείσες εκτάσεις-επικινδυνότητα εµφάνισης πυρκαγιών. Πληθυσµός και ανθρώπινη υγεία : επίπεδα θορύβου στην περιοχή µελέτης, πλήθος καταγγελιών ανά έτος ως προς την όχληση από την ηχορύπανση και έλλειψη µέτρων συλλογής απορριµµάτων και διαχείρισης αποβλήτων (υγρών και στερεών), προσδόκιµα έτη υγιούς ζωής του πληθυσµού Έδαφος: πλήθος αποκαταστάσεων χώρων/πλήθος επεµβάσεων, πλήθος έργων προστασίας εδάφους από την διάβρωση/πλήθος επεµβάσεων, αριθµός αναπλάσεων/ φυτεύσεων που υλοποιήθηκαν σε σχέση µε τις απαιτούµενες. Αριθµός εγκατεστηµένων και λειτουργούντων µέτρων πρόληψης-προστασίας από διαρροές, ποσότητες στερεών αποβλήτων που διατίθενται σε ΧΥΤΑ, ποσότητες υγρών αποβλήτων που δεν καταλήγουν σε ΕΕΛ. Ύδατα: αλλαγές στις παραµέτρους των µετρήσεων της ποιότητας των υδάτων, βελτίωση ποιότητας επιφανειακών υδάτων, βελτίωση ποιότητας υπόγειων υδάτων, βελτίωση υδατικού ισοζυγίου υπόγειων νερών, χρήση νερού ανά τοµέα δραστηριότητας (%), ποσοστό ανακύκλωσης νερού, ποσοστό πληθυσµού συνδεδεµένο σε ΕΕΛ, αριθµός κυρώσεων για παραβάσεις της ισχύουσας νοµοθεσίας περί διαχείρισης υδάτων και επεξεργασίας και διάθεσης υγρών αποβλήτων. Ατµόσφαιρα : πλήθος εφαρµογής µέτρων πρόληψης και περιορισµού ατµοσφαιρικής ρύπανσης, εκποµπές αερίων θερµοκηπίου ανά πηγή και ανά τοµέα 21
δραστηριότητας (%), ποσοστό αύξησης/µείωσης των εκποµπών αερίων θερµοκηπίου, κυκλοφοριακοί φόρτοι Υλικά-περιουσιακά στοιχεία Ποσοστό µεταβολής των χρήσεων γης, ποσοστό µεταβολής της αξίας των περιουσιακών στοιχείων στην γειτνιάζουσα περιοχή, έκταση εγκαταλειµµένης υποβαθµισµένης γης, πλήθος νέων κατοικιών-πολεοδοµική ανάπτυξη. Πολιτιστική κληρονοµιά Πλήθος στοιχείων ιστορικής, πολιτιστικής και αρχιτεκτονικής κληρονοµιάς που αποκαταστάθηκαν, Πλήθος επισκεπτών Τοπίο Βαθµός αποκατάστασης τοπίου Λαµβάνοντας υπόψη τα ανωτέρω τα οποία προκύπτουν από την έκθεση της Στρατηγικής Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΣΜ.Π.Ε) και των συνηµµένων σε αυτή σχετικών γνωµοδοτήσεων και σχεδίων, και θεωρώντας, ότι µε τη λήψη κατάλληλων µέτρων προστασίας ή προληπτικά µέτρα οι όποιες επιπτώσεις ελαχιστοποιούνται ακόµη περισσότερο, καθώς τα οφέλη στην περιοχή της Περιφέρειας Θεσσαλίας υπερτερούν των δυσµενών επιπτώσεων Εισηγούµαστε Θετικά επί των αναφερόµενων προτεινόµενων περιβαλλοντικών όρων, συµπεριλαµβανοµένων και των εξής όρων: 1. Αλλαγή βασικών χαρακτηριστικών του έργου του θέµατος, όπως αυτό περιγράφεται στην Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων µε τους όρους και περιορισµούς της παρούσας, είναι δυνατή µόνο εφόσον δεν επέρχονται ουσιαστικές διαφοροποιήσεις ως προς τις επιπτώσεις στο περιβάλλον και µόνο µετά από σχετική έγκριση της αρµόδιας Υπηρεσίας. Σε κάθε άλλη περίπτωση απαιτείται νέα απόφαση Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων. 22
2. Η παρούσα θετική εισήγηση µε τους προαναφερόµενους όρους και περιορισµούς δεν υποκαθιστά απαιτούµενες άδειες ή εγκρίσεις άλλων φορέων και δεν είναι δεσµευτική για τη ιοίκηση, η οποία στο στάδιο της έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων, ύστερα από αξιολόγηση της Σ.Μ.Π.Ε. µπορεί να επιβάλλει προϋποθέσεις, όρους, περιορισµούς και διαφοροποιήσεις, σύµφωνα µε τις εκάστοτε ισχύουσες διατάξεις. 3. Η συλλογή των στοιχείων για τους δείκτες παρακολούθησης θα πρέπει να γίνει πριν την εφαρµογή του προγράµµατος κατά την διάρκεια εφαρµογής και µετά την ολοκλήρωση του προγράµµατος. 4. Για την εκτίµηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων από τα συγκοινωνιακά έργα θα πρέπει να προστεθούν οι δείκτες : Περιβαλλοντική συµπεριφορά των µεταφορών (Τελική κατανάλωση ενέργειας ανά µεταφορικό µέσον, Εκποµπές αερίων θερµοκηπίου από τις µεταφορές, εκποµπές αερίων ρύπων από τις µεταφορές, υπέρβαση ορίων ποιότητας αέρα λόγω κυκλοφορίας, έκθεση σε όχληση από θόρυβο, εγγύτητα µεταφορικών υποδοµών σε προστατευόµενες περιοχές, κατάληψη γης από µεταφορικές υποδοµές, θανατηφόρα ατυχήµατα, ατυχήµατα θαλάσσιας ρύπανσης µε πετρελαιοειδή, απορρίµµατα οδικών οχηµάτων, λιπαντικά και ελαστικά), Ζήτηση κατά µέσο (Επιβατική κίνηση, κίνηση φορτίων), µεταφορές και χωροταξικός σχεδιασµός (αστικά χωρικά χαρακτηριστικά και µεταφορές, προσπελασιµότητα σε βασικές υπηρεσίες και αγορές ανά µεταφορικό µέσο), κατανάλωση ενέργειας, εκποµπές CO2 ΝΟ ΝΟχ, αριθµός υδάτινων αποδεκτών που επηρεάζονται από οδικά και σιδ/κα δίκτυα, µεταβολή παραγόµενων σωµατιδίων ΡΜ10, µεταβολή της αξίας των περιουσιακών στοιχείων στη γειτνιάζουσα περιοχή, βελτίωση της βιωσιµότητας και της ελκυστικότητας του αστικού περιβάλλοντος, βαθµός αποκατάστασης τοπίου κατά την υλοποίηση των έργων, αριθµός χώρων πολιτιστικού ενδιαφέροντος που βελτιώνουν την προσβασιµότητα τους. 5. Για την εκτίµηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων στο παράγοντα του εδάφους θα πρέπει να προστεθούν οι δείκτες : κατανάλωση χώρου (έκταση ανθρωπογενών δραστηριοτήτων / έκταση φυσικού περιβάλλοντος), έκταση γεωργικής γης υψηλής παραγωγικότητας, έκταση γεωργικής γης πρώτης προτεραιότητας 6. Για την εκτίµηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων στο παράγοντα του τοπίου θα πρέπει να προστεθούν οι δείκτες : ποσοστό δοµηµένου / αδόµητου χώρου, έκταση συνδεδεµένων χώρων πρασίνου αρχαιολογικών χώρων σε πράσινες διαδροµές ή πεζόδροµους 23
7. Για την εκτίµηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων στο παράγοντα του Βιοποικιλότητα, χλωρίδα και πανίδα θα πρέπει να προστεθούν οι δείκτες : έκταση περιοχών του δικτύου Φύση 2000 µε Ειδικές Περιβαλλοντικές µελέτες, έκταση περιοχών του δικτύου Φύση 2000 µε διαχειριστικά σχέδια, έκταση περιοχών του δικτύου Φύση 2000 µε Φορείς ιαχείρισης 8. Για την εκτίµηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων στο παράγοντα των υδάτων θα πρέπει να προστεθεί δείκτης σχετικά µε την πορεία εφαρµογής της οδηγίας για τα νερά Το Περιφερειακό Συµβούλιο µετά από διαλογική συζήτηση Λαµβάνει υπόψη τις προτάσεις και Αποφασίζει Να εγκρίνει την Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων του ΠΕΠ Θεσσαλίας 2014-2020, συµπεριλαµβανοµένων των ανωτέρω οκτώ (8) όρων της εισήγησης. Εγκρίνει κατά πλειψηφία την απόφαση. Υπέρ ψήφισαν σαράντα (40) µέλη Κατά ψήφισαν οι κ.κ. Αναστασόπουλος Στυλιανός, ιώτη Ηρώ, Καλούτσας Αρτέµιος, Λούµας Γεώργιος, Μπούτας Ευάγγελος, Ντούρος Ευστάθιος, Σταµπουλής Γεώργιος, Χαλάτσης Αστέριος. Λευκό ψήφισαν οι κ.κ. Πουτσιάκας Νικόλαος, Χρυσοβελώνη Μαρίνα Η παρούσα απόφαση έλαβε α.α. 177. Ο Πρόεδρος Του Περιφερειακού Συµβουλίου Γρηγόρης Παπαχαραλάµπους 24