مشخصات كلي آلومينيوم و آلياژهاي آن: خصوصيات انواع مختلف آلياژهاي ريختگي آلومينيوم براساس عنصر آلياژي اصلي طبقهبندي ميشوند. به عنوان مثال: Al-Mg-Al و غيره. هر كدام از آلياژها بوسيلهي تركيب شيميايي اصلي آنها مشخص ميگردند. اگرچه آلياژهاي ريختگي در دسترس بسيار متفاوت ميباشند تعداد آلياژهايي كه در حجم زياد مورد استفاده قرار ميگيرند بسيار اندك هستند. انتخاب آلياژها براي قطعات ريختگي كه بوسيلهي فرآيندهاي مختلف ريختهگري توليد ميشوند در مرحلهي اول به تركيب آلياژ كه به نوبهي خود كنترل كنندهي مشخصات آلياژ از قبيل دامنهي انجماد سياليت و غيره ميباشد قطعات ريختهگري شده در ماسه كمترين محدوديت را در رابطه با انتخاب آلياژ ايجاد كرده و به طور معمول در موردآلياژها بكار ميرود. در مورد آلياژهاي مورد استفاده در ريختهگري تحت فشار مسألهي اصلي دماگداز پايين آلياژ ميباشد كه باعث افزايش سرعت توليد و كاهش سائيدگي قالب ميگردد. گروههاي مختلف آلياژهاي آلومينيوم را ميتوان برحسب ترتيب كاهش قابليت ريختهگري بصورت 7 4 5 2 و 7 طبقهبندي نمود. مقاومت به خوردگي اين آلياژها نيز تابع تركيب شيميايي بوده و آلياژهاي عاري از مس معموال مقاومت برخوردگي بيشتري نسبت به آلياژهاي حاوي مس دارند. آلياژهاي سري 8 كه عنصر آلياژي آن قلع ميباشد براي ياتاقانها استفاده ميشوند. آلياژهاي آلومينيوم- سيليسيم: آلياژهاي آلومينيوم- سيليسيم مهمترين آلياژهاي ريختگي آلومينيوم محسوب ميشوند. اين امرعموما به خاطر سياليت باالي اين آلياژها در اثر وجود حجم نسبتا زياد يوتكتيك Al-Si ميباشد. ساير مزاياي اين آلياژها مقاومت برخوردگي باال و قابليت جوشكاري خوب را ميتوان نام برد به عالوه حضور فاز Si در آلياژ باعث كاهش انقباض در حين انجماد و ضريب انساني حرارتي محصول ريختگي ميگردد. اما وجود ذرات ريز و سخت سيليسيم در ساختار منجر به بروز مشكل ماشينكاري در اين آلياژ ميگردد. آلومينيوم - سيليسيم بدليل سياليت ريختهگري بااليي كه دارد مورد استفاده قرار ميگيرد ولي ترد و شكننده است ولي به دليل اينكه حد االستيك آن باال ميباشد كمتر كاربرد دارد. ولي اگر حد االستيك آن باال بود. ميتوانست جاي Al-Cu را بگيرد. سيليسيم باعث ميشود كه سياليت مذاب باال برود. انجماد آهسته آلياژ خالص Al-Si منجر به ريز ساختار بسيار درشت كه در آن يوتكتيك شامل تيغهها يا سوزنهاي درشت سيليسيم در زمينه آلومينيوم است خواهد شد. يوتكتيك به تنهايي متشكل از سلولهاي مجزا ميباشد كه در ميان آنها ذرات سيليسيم قرار گرفتهاند. خواص مكانيكي اساسا به واسطهي ريز شدن)ظريف شدن( ساختار و همچنين فصل مشترك به حالت صفحهاي در ضمن انجماد كه تخلخل در قطعه ريختگي را به حداقل ميرساند بهبود مييابد. كاهش چقرمگي شكست نيز به طور محسوس افزايش پيدا ميكند. 1
رابطه 1 در اين بخش سه آزمايش انجام داديم كه عبارتند از: 1- تاثير سرعت سرد كردن بر ريز ساختار آلومينيوم-سيليسيم در قالب و فلزي آبگرد. تاثير سرعت سرد كردن بر ريز ساختار آلومينيوم-سيليسيم در قالب گريز از مركز عمودي با دور 2-066. آزمايش شماره 1 و 2: تاثير سرعت سرد كردن بر ريز ساختار آلومينيوم-سيليسيم در قالب فلزي آبگرد: و تاثير سرعت سرد كردن بر ريز ساختار آلومينيوم-سيليسيم در قالب گريز از مركز عمودي 033 دور گرم: هر چه سرعت سرد كردن بيشتر باشد مادون انجماد يا T افزايش پيدا مي كند با افزايش T طبق يا شعاع بحراني كاهش يافته و با كاهش تعداد كالستر هاي بيشتري به هسته يا دانه تبديل مي شود و در نتيجه ساختار قطعه دانه ريز يا هم محور مي شود. متالو گرافي : بررسي و مطالعه ساختار دروني فلزات و آلياژها به منظور پيبردن به نحوهي انجماد ريزي و درشتي دانهها مطالعه فازها و ساختارها و تشخيص حفرههاي انقباض و گازي و تركها در سطح قطعات ميباشد. مطالعه قطعات به دو صورت مي باشد : مطالعه ميكروسكوپي و ماكروسكوپي كه ما در اين قسمت از ماكروسكوپي استفاده كرديم. بعد از برش نمونه و سوهان زدن آن بترتيب از سمباده 166 تا 1266 براي پوليش كردن نمونه استفاده مي كنيم سپس نمونه را در محلول اچ اچ مي كنيم و ساختار نمونه را در زير ميكروسكوپ مشاهده مي كنيم : همانطور كه از قبل مي دانيم تاثير سرعت سرد كردن بر ساختار قطعات تاثير مستقيمي دارد در شكل 1-1 دانه هاي تشكيل شده ريز و هم محور بوده و همانطور كه از تصوير مشخص است جبهه انجماد از طرف ديواره قالب به سمت مركز بوده و در آن قسمت حفره يا مك مشاهده مي شود. ولي در شكل 2-2 دانه ها كشيده تر بوده و مك و حفره هاي ريزي در قطعه مشاهده مي شود كه ناشي از گريز از مركز بودن قالب مي باشد. به طور كلي ساختار قطعات در قالب هاي فلزي آبگرد هم محور و دانه ريز مي باشد ولي در قالب هاي قالب گريز از مركز دانه هاي هم محور به صورت كشيده شده مي باشد. 2
شكل 1-1 :) قالب فلزي آبگرد( شكل 2-2 : ( قالب گريز از مركز عمودي( 3
مس روي ( Zn ) Cu : برنج رنگي تقريبا زرد دارد كه شبيه به رنگ طال است. برنج در برابر كدر شدن و لكهدار شدن هم مقاومت دارد يعني ديرتر اكسايش مي يابد. برنج از مدتها پيش حتي قبل از تاريخ شناخته شده بود در آن زمان كه انسان هنوز فلز روي را نمي شناخت با ذوب كردن مس همراه با كاالمين )سنگ معدن فلز روي( برنج توليد مي كرد. برنج معموال قابليت چكشخواري بيشتري نسبت به مس و روي دارد و تقريبا دماي ذوب آن بين ۰66 تا ۰46 درجه سانتيگراد است. البته سختي و نرم بودن آن مي تواند با تغيير نسبت مخلوط مس و روي تغير كند. مس داخل برنج )از طريق اثر اوليگوديناميك( خاصيت ميكروبكشي به آن ميدهد. بههمين خاطر از برنج به عنوان دستگيره و ديگر فلزات رايج در بيمارستانها استفاده ميكنند. امروزه تقريبا ۰6 از فلزات برنج بازيافت مي شوند چون فلز برنج خاصيت مغناطيسي كمي دارد و به راحتي مي توان آن را از فلزاتي كه معموال با آنها مخلوط مي شود جدا كرد. بدين ترتيب برنج جدا شده را دوباره بازيافت مي كنند. چگالي متوسط برنج 8 4 گرم بر سانتيمتر مربع است اكثر آلياژهاي برنج داراي دامنه انجماد بسيار كم بوده و وجود فلزات ديگر در مس عمال باعث پائين آمدن نقطه ذوب مي شود و هر قدر دامنه انجماد كمتر باشد سياليت آلياژ بهتر خواهد بود ولي اين امر معموال با زياد شدن حجم انقباض متمركز همراه است و كامال براي ريخته گري مناسب مي باشند واز نقطه نظر شبكه محلولهاي جامد مس و روي داراي خواص زير مي باشند: الف(محلول جامدآلفا : اين شبكه در سرما چكش خوار مي باشد ولي چكش خواري آن در گرما منوط به نداشتن سرب در آلياژ است)به دليل تشكيل سرب مايع در گرما( ب(محلول جامدبتا :در اين شبكه وجود سرب كمتر مزاحم مي باشد وشبكه خاصيت چكش خواري خود ار در گرما حفظ مي كند. ج( محلول جامد گاما : :اين شبكه سخت و شكننده است و خواص عمومي شبكه گاما را دارد. دسته بندي آلياژهاي مس: آلياژهاي مس مانند آلومينيم به دو دسته آلياژهاي كارپذير)نوردي(وريختگي تقسيم مي گردند.هر دسته از اين آلياژها نيزبر حسب شرايط تركيبي وعناصر آلياژي مي توانند عمليات حرارتي پذير يا عمليات حرارتي ناپذير باشند. انواع برنجهاي كارپذير)نوردي(فقط حاوي مس وروي مي باشند وعناصرديگردرحد ناخالصي در آنها وجود دارد وبرنجهاي آلياژي عالوه بر مس و روي حاوي عناصر ديگري نظير سيليسم آهن 4
قلع و سرب و... نيز هستند وبيشتر از طريق ريخته گري شكل مي گيرند. برنجهاي مخصوص: اگر به آلياژ مس وروي ساير عناصر اضافه شوند به طوركلي خواص مكانيكي برنج باال مي رود واين نوع آلياژها را برنج مخصوص مي نامند.و بالطبع نمي توان فقط ساختمانهاي ساده محلول جامد α ويا α+β را انتظار داشت. عناصري مانند سرب قلع آهن منگنز نيكل وغيره دربرنج همواره به عنوان عنصر آلياژي يا عنصر ناخالصي حضور دارند.ومقدار اين عناصر هيچگاه از حدود %1-2 تجاوز نمي كند. آلياژ مس و روي را برنج مي گويند. بر حسب درصد روي در مس مي توان برنجهاي متفاوتي را به دست آورد. هر چه درصد روي در مس افزايش يابد سختي و استحكام اين آلياژ بيشتر مي شود و رنگ برنج از قرمز به زرد كم رنگ متمايل مي شود. روي با نقطه ذوب پايين معموال به صورت غير همگن يا غير يكنواخت قرار مي گيرند كه مشكل اساسي جدايش را به وجود مي آورد. چون روي تا %22 مي تواند در دماي محيط به صورت تك فازي در يك ساختمان تك فازي كريستالهاي محلول جامد باشد. معموال برنجهاي %20 روي دارند و به دو گروه تقسيم مي شوند : برنج زرد كه شامل 26 الي %20 روي مي باشد و برنج قرمز كه شامل 5 الي %26 روي مي باشد. در تهيه آلياژهاي برنج مي توان دو روش را مورد استفاده قرار داد: 1 -از هاردنر مس و روي استفاده نمود. الزم است در اين روش مس را تحت فالكس پوششي ذوب كرده و بعد هاردنر را در چند مرحله به مذاب وارد نمود. 2 -استفاده از روي خالص كه الزم است مس را تحت فالكس پوششي ذوب نموده فوق گداز آن را پايين آورده و روي را در چند مرحله به مذاب وارد نموده و كامال آن را مخلوط نمود. از دياگرام مس و روي مي توان فهميد كه دامنه انجماد برنجها كوتاه و سياليت خوبي دارند. براي ساخت برنج %26 روي الزم است مس مورد نياز را همراه با فالكس پوششي كه شيشه مي باشد ذوب نموده و چون از روي خالص استفاده مي شود بايستي فوق گداز را پايين آورده و اين مقدار روي را در چندين مرحله ( معموال در 2 نوبت مناسب است ) به مذاب وارد كنيم. به دليل نقطه ذوب و وزن مخصوص متفاوت باعث جدايش اين دو فلز از يكديگر شده و پديده جدايش را به وجود مي آورند و لذا بايستي حتما اين مذاب را توسط ابزار خوب مخلوط نموده و اقدام به ذوب ريزي نمود. انواع برنج : برنج درياساالر: شامل 26 روي همراه با 1 قلع برنج آلفا: شامل كمتر از 25 روي كه از آن مي توان براي كارهايي با فشار باال ضربه و سرد استفاده كرد. ساختار كريستالي اين نوع برنج FCC است. 5
برنج بتا: شامل 45 تا 56 روي كه سختي و مقاومت بيشتري نسبت به گرما و فشار و ضربه دارد. برنج آلفابتا: شامل 25 تا 45 روي مناسب براي گرما برنج آلومينيومي: كه شامل آلومينيوم است و مقاومت زيادي در برابر خوردگي دارد كه از آن در ساخت سكه هاي اروپايي استفاده مي كنند. برنج آرسنيکي: شامل آرسنيك. آلومينيوم است كه در ساخت ديگهاي بخار كاربرد دارد. برنج فشنگي: شامل 26 روي برنج معمولي: شامل 27 روي ارزان و مناسب براي كارهاي بدون گرما برنج عالي: شامل 25 روي و 05 مس با قابليت انعطاف پذيري باال استفاده شده در ساخت فنر و پيچ ها. برنج سربي: همان برنج آلفابتا همراه با مقداري سرب است. برنج پست: شامل 26 روي است با رنگ زرد نزديك به طال برنج دريايي: شبيه به برنج دربا ساالر با 46 روي و 1 قلع برنج سفيد: شامل بيش از 56 روي بسيار شكننده برنج طاليي: كه نرم ترين فلز برنج است با ۰5 مس و 5 روي كه در ساخت مهمات جنگي كاربرد دارد. آزمايش شماره 0 و : 4 - تاثير سرعت سرد كردن بر ريز ساختار مس روي در قالب گريز از مركز عمودي با دور 033 : و - تاثير سرعت سرد كردن بر ريز ساختار مس روي در قالب گريز از مركز عمودي 033 دور گرم : تصاوير بدست آمده از سطح مقطع هاي اين دو نمونه بصورت زير است : 6
شكل : 1-2 گريز از مركز 066 دور شكل : 1-4 گريز از مركز ۰66 دور همانطور كه در تصاوير فوق و صفحه قبل ديده مي شود هرچه سرعت دستگاه باال تر مي رود هم كشيده شدن دانه ها را در پي دارد و هم بدليل وزن مخصوص هاي متفاوت پديده جدايش را خواهيم داشت و همچنين حفرات و مك هاي بزرگتري در قطعه بوجود مي آيد كه در تصاوير مشاهده مي شود. 7
مشخصات كلي آلياژ :Al-Cu آلياژهايي كه عنصر اصلي آلياژي آنها مس ميباشد اگرچه امروزه بسيار ي از آنها متروك شدهاند ولي جزء اولين آلياژهاي ريختگي آلومينيوم هستند كه بطور گسترده مورد استفاده قرار گرفتهاند. اغلب آلياژهايي كه اكنون كاربرد دارند عالوه بر مس حاوي عناصر ديگر آلياژي نيز هستند. اين گروه از آلياژهاي ريختهگري آلومينيوم در معرض بعضي از مسائل ريختهگري از قبيل ترك گرم و مشكالت تغذيهگذاري قرار دارند. اين آلياژها از قابليت عمليات حرارتي رسوب سختي بااليي برخوردار هستند. آلياژهايي با تركيب شيميايي مختلف در اين گروه كه خواص مطلوب در دماهاي باال را تأمين ميكند توليد ميگردند. هر كدام از آنها آلياژهاي اين گروه از طريق تلفيق مكانيزم رسوب سختي و سختگرداني انتشاري بوسيلهي تركيبات بين فلزي مستحكم شده و سختي و استحكام آنها تا دماي 256 پايدار C ميماند. اخيرا آلياژ Al-Cu- Ag- Mg كه قابليت رسوب سختي بااليي را دارا است توليد گرديده است. آلياژ آلومينيوم- مس) Al-Cu (: در سيستم Al-Cu محلول جامد نهايي غني از Al با تركيب بين فلزي A با فرمول CuAl 2 در تعادل است و گرچه مقداري هم حالليت در جامد وجود دارد. افزودن منيزيم به اين سيستم امكان تشكيل تركيبات بين فلزي ديگر را فراهم ميكند يا آلياژي موردنظر از نوع پر آلومينيوم است. بنابراين فازهاي در تعادل با در نظر است. براي رسوب سختكردن اين آلياژ اولين مرحله در عمليات گرمايي متعادل كردن آلياژ در منطقه آلياژ است. يعني عمليات گرمايي محلولي روي آلياژ براي همگن كردن ساختار آلياژ بايد آنرا به صورت كافي )در حدود چند ساعت 4-5( در دماي 566 تا 576 درجه گرما داده و ساختار ريختگي و حل كردن ذرات فاز دوم ممكن است تا 166 ساعت زمان الزم داشته باشد. پس از انجام عمليات گرمايي محلول آلياژ بايد با آهنگ كافي براي جلوگيري از رسوبگذاري تا شود. آزمايش شماره : 5 26 - همانطور كه درجه سرد تاثير سرعت سرد كردن بر ريز ساختار آلومينيوم مس در قالب گريز از مركز عمودي 033 دور گرم : در شكل زير ديده مي شود حفراتي در قطعه بوجود آمده كه بدليل وجود مس در قطعه مي باشد كه باعث ميشود كه دامنه انجماد افزايش پيدا كند و انجماد را به سمت خميري شدن سوق مي دهد. 8
شكل : 1-5 گريز از مركز 066 دور مشخصات كلي زاماک : پايه و اساس آلياژ زاماك روي مي باشد.روي فلزي به رنگ سفيد مايل به آبي يا نقره اي و فلزي است درشت دانه )ساختمان بلوري هگزاگونال فشرده( كه نقطه ذوب آن 41۰ درجه سانتي گراد و نقطه جوش آن برابر با ۰60 درجه سانتي گراد است.وزن مخصوص روي برابربا gr/ cm2117 بوده و داراي فشار بخار بااليي است كه در آلياژ سازي مورد توجه است. كه مصرف روي بعد ازAL وCUدر رتبه سوم قرار دارد. آلياژهاي ريخته گي فلز روي به نام زاماك معروف ترين آلياژ روي مي باشدودر 2 گروه زاماك 2 زاماك 2 زاماك 5 قرار گرفته كه عناصر اصلي آلياژ زاماك روي آلومينيوم- مس و منيزيم و به مقدار كمي از عناصر آهن سرب و قلع مي باشد كه مقدار آلومينيوم در هر سه گروه زاماك در حدود 215 تا 415 درصد است و مهمترين قابليت آلياژهاي روي حفظ ابعاد و دقت ابعادي آن مي باشد كه در صنايع مكانيكي و الكتريكي اتومبيل سازي اسباب بازي و پوشش ها براي جلوگيري از خوردگي )گالوانيزه ) مورد استفاده قرار مي گيرد. آلياژهاي روي به دو صورت نوردي و ريخته گري توليد مي شود همان طور كه در مقدمه بيان شد آلياژ زاماك حاوي آلومينيوم مس و مقدار كمي منيزيم مي باشد كه از نقطه ذوب ودرجه حرارت ريختگي وسياليت ايده آلي برخوردار است. آلياژهاي 2 گانه روي آلومينيوم مس داراي يوتكتيكي در 7 درصد آلومينيوم و 21۰ درصد مس مي باشد كه در حرارتي حدود 275 درجه سانتي گراد تشكيل مي گردد قادر به حل كردن 112 درصد آلومينيوم و 9
21۰ درصد مس است كه در درجه حرارت محيط ميزان حالليت دو عنصر مذكور ناچيز مي باشد. خصوصيات كلي آلياژ روي:. 1 عمليات كار سردي )كار سختي( به روي,روي خالص انجام نمي شود علت بر اينكه درجه حرارت تبلور مجدد آن در نزديكي دماي محيط ميباشد. آلياژهاي روي را مي توان با نورد- كشش- اكسترود و ريخته گري شكل داد كه در اين ميان ريخته گري بخصوص ريخته گري تحت فشار از اهميت ويژه اي برخوردار است. دردرجه حرارتهاي 166 تا 156 درجه سانتيگراد قابل نورد است ولي باز در 256 درجه مجددا ترد مي گردد.. 1 روي و آلياژهاي آن به صورت پوششهاي فلزي براي ورقه آجر و سطح زنجيرها آهن آالت لوله پيچ ها و مخازن سيستم و پوشش سيم موارد استعمال وسيعي پيدا كردهاند ريختهگري فشاري روش شامل قطعات اتومبيل لوازم خانگي وسائل دفتر كار. آهن آالت قفل ها اسباببازيها و اجناس جديد هستند.. 1 پوششهاي گالوانيزه شده يا به وسيله غوطهوري آبكاري الكتريكي آبكاري مكانيكي يا به وسيله پخش شعله مورد استفاده قرار ميگيرند.. 1 معموال تفاوت انواع زاماك در ميزان مس موجود در آن بوده به طوري كه ساير عناصر آلياژي تركيبات نسبتا ثابتي دارند. مثال مس موجود در زاماك % 6,1 2, و در زاماك % 6175 2 و در زاماك,%1125 5 مس وجود دارد و در زاماك 4 منيزيم وجود نداشته و درصد مس,در اين نوع زاماك به %2 و درصد آلومينيوم به %4 مي رسد.چنانچه مقدار مس از 1125 درصد تجاوز كند باعث تشكيل فاز بين فلزي در زاماك مي شود.. 2 آلياژهاي ريختگي فشاري روي قيمت كمتر و استحكام خوبي دارند. آنها را ميتوان تا حدود محدودي ريختهگري كرد به تراشكاري كمتري نياز دارند و مقاومت خوبي نسبت به خوردگي سطحي از خود نشان ميدهند. در صد عناصرآلياژي انواع زاماك كه معموال مصرف ميشوند در جدول زير آمده است هر گاه حدود ناخالصي از حد مجاز تجاوز كند.آلياژهاي زاماك مستعد به خوردگي بين دانهاي تاب خوردگي و تركبرداري ميشوند. اثرات عناصر موجود درآلياژ زاماک: روي: هر چه ميزان روي در آلياژ بيشتر باشد به علت اين كه روي داراي نقطه ذوب پاييني است ميزان استحكام بيشتر ميشود همچنين مقاومت به خوردگي نيز افزايش مييابد. آلومينيوم: اين عنصر باعث افزايش استحكام كششي مقاومت به خزش استحكام به ضربه و سختي درروي مي شود.در اين آلياژ حدود 215 تا 412 درصد مي باشد واگر اين آلياژ بيشتر از 5 درصد آلومينيوم داشته باشد شكنندگي بااليي دارد.همچنين آلومينيوم سياليت آلياژ را افزايش مي دهد و اگر مقدار آلومينيوم كمتر از 10
215 درصد باشد سياليت كاهش يافته و بايد مذاب در درجه حرارت هاي باال ريخته گري شود. اما با اين تفاسير بايد ميزان آلومينيوم را به دقت كنترل كرد چون در صورتي كه مقدار آن بيشتر از 215 تا 412 شود استحكامهاي فوق را به مقدار زيادي كاهش ميدهد. و همچنين كاهش حمله به ديوارههاي قالب و وسايل فوالدي ( از جنبه خوردگي( را نام برد. مس: در واقع دو اثر مهم مس افزايش استحكام كششي خزشي و سختي و همچنين افزايش مقاومت به خوردگي است. اگر چه آلياژهايي كه داراي مقدار مس باشند در نهايت به صورت ناپايدار با استحكام به ضربه پاييني هستند به همين دليل سعي مي شود مقدار مس در آلياژهاي تحت فشار روي تا 1125 محدود شود كه باعث افزايش سختي و مقاومت هاي كششي آلياژ مي شود. افزايش مس به تشكيل فاز Al2Cu كه فازي شكننده است مي انجامد و عالوه بر آن ثبوت ابعاد قطعه ريخته گري شده را كاهش مي دهد. منيزيم: - 1 سختي آلياژرا افزايش مي دهد ولي استحكام به ضربه درصد ازدياد طول همچنين سياليت مذاب آلياژ را كاهش ميدهد. - 2 همچنين براي اكسيژن زدايي به كار گرفته مي شود.اين آلياژ را در كوره هاي روربر و بوته اي نيزذوب نمود. - 2 مقاومت به خوردگي را افزايش ميدهد ولي اين كار هم ميتوان با مقدار كمي نيكل به دست آورد. اگر چه نيكل در آلياژ با تشكيل تركيب Ni2AL2 باعث افزايش سرباره در باال و همچنين افزايش شكنندگي و سختي نقاطي در قطعه نهايي مي شود. اگر فوق ذوب باال باشد و يا زمان نگه داري مذاب زياد باشد موجب اكسيداسيون روي مي شود.وآلومينيوم با ايجاد فيلم Al2O2 كه غير متخلخل است موجب متوقف شدن اكسيداسيون مي شود. آهن: آهن به عنوان يك ناخالصيدر آلياژهاي ريختهگري تحت فشار به شمار ميرود چرا كه حد حالليت آهن در آلياژ روي آلومينيوم پايين بوده و باعث: - 1 افزايش سرباره در باالي مذاب شده ( براي مثال تركيب FeAl2 در قسمت باالي مذاب شناور ميشود ) - 2 شكنندگي در آلياژهاي ريختگي افزايش مييابد. - 2 مشكالت ماشينكاري در قطعه نهايي وجود دارد. كادميم و قلع: اثرات زيان آور اين عناصر بسيار مهم بوده و به گونهاي نيست كه در همان ابتداي امر خود را نشان دهد اصوال اثرات اين عناصر در قطعه بعد از گذشت زمان مخصوصا در هواي مرطوب ديده ميشود. در واقع قطعه 11
نهايي باعث پارگي و ايجاد ترك ميشود. نيکل كرم و منگنز: يكي از اثرات مهم اين آلياژ در مذاب ايجاد تركيبات Mn2AL5, CrAL4, Ni2AL2 است كه تحت اصلي سرباره مذاب را تشكيل ميدهند. در واقع اين عناصر با تركيب با آلومينيوم باعث افزايش سرباره مي شوند. در مواقع طبق تحقيقات انجام شده اين تركيبات بين فلزي در بسياري از موارد هم باعث كاهش حد حالليت ميشوند. اثر سرب كادميم و قلع: اثرات زيان آور اين عناصر بسيار مهم بوده است. داليل استفاده از روي: قيمت كم قالب مصرفي روي قيمت كم روي در بازارهاي بين المللي پائين بودن درجه حرارت ذوب و در نتيجه ريخته گري راحت روي توليد قطعات بسيار دقيق و غير قابل تغيير) بعد ريخته گري آلياژ هاي روي در مقايسه با بقيه بهتر است( ريخته گري ديوارهاي بسيار نازك تا ضخامت 615 ميليمتر سرعت باالي ريخته گري روي)به دليل ريخته گري تحت فشار گرم( آبكاري و پوشش دهي روي عمر باالي قالبهاي روي)عمر قالب هاي مصرفي 16 برابر بيشتر از عمر قالب هاي الومينيوم است( عدم خلل و فرج ريز دانه محدوديت هاي مصرف آلياژ روي: * در درجه حرارت هاي كمي باالتر از ۰2 درجه سانتيگراد مقاومت كششي %26 سختي %46 كاهش مي يابد. * در دماهاي زير صفر درجه كمي ترد مي شودولي مقاومت به مشابه آلياژهاي تحت فشار آلومينيوم و منيزيم مي باشد از ترد شدن براي تميز كردن قطعات استفاده مي شود. آزمايش شماره 0 : - تاثير سرعت سرد كردن بر ريز ساختار زاماک در قالب گريز از مركز عمودي 033 دور سرد : درصد وزني عناصر بكار رفته در اين ذوب : منيزيم 100 گرم مس 266 گرم 12
الومنيوم 466 گرم الباقي عنصرپايه روي مي باشد. شكل : 1-0 گريز از مركز 266 دور دانه هابه شدت تغييرفرم يافته اند يعني دانه ها كشيده ترشده اند.ساختار ريز دانه تر شده مقداري مك در قطعه ديده ميشود ولي بدليل اينكه سرعت دستگاه نسبت به آزمايشات قبل كمتر بوده مقدار مك و حفره در قطعه كمتر مي باشد. 13