Επιστημονικός Υπεύθυνος Έρευνας Καθηγητής Επαμεινώνδας Πανάς Αθήνα, Απρίλιος 2009
ii
Το Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν (ΑΕΠ) δεν αφήνει χώρο για την υγεία των παιδιών μας, την ποιότητα της εκπαίδευσής τους, ή τη χαρά του παιχνιδιού τους. Δεν περιλαμβάνει την ομορφιά της ποίησής μας ή τη συνοχή των γάμων μας, το επίπεδο των συζητήσεων για τα κοινά, ή την πληρότητα των κυβερνητικών λειτουργιών μας. Δεν μετράει ούτε η εξυπνάδα μας, ούτε το θάρρος μας, ούτε η σοφία μας, ούτε οι γνώσεις μας, ούτε η συμπόνια μας, ούτε η αφοσίωση στην πατρίδα μας, μετράει τα πάντα, εκτός από αυτά που κάνουν τη ζωή πολύτιμη. R.F. Kennedy (1968) iii
iv
v
vi
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΘΕΜΑ ΣΕΛΙΔΑ Η ταυτότητα της έρευνας 3 Μέρος 1 ο : Δημογραφικά Χαρακτηριστικά Δείγματος 4 Μέρος 2 ο : Βαθμός ικανοποίησης από διάφορους παράγοντες της ζωής 9 Μέρος 3 ο : Βαθμός συμφωνίας με δηλώσεις των ερωτηθέντων 59 vii
viii
ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΕΡΕΥΝΑΣ ix
ΕΙΣΑΓΩΓΗ Συνήθως οι Έλληνες αξιολογούν την πρόοδο της χώρας με καθαρούς οικονομικούς δείκτες όπως είναι το Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν (ΑΕΠ) ή, τα τελευταία χρόνια, με το Δείκτη Τιμών του χρηματιστηρίου. Φυσικά, δεν είναι δυνατό να επιχειρήσει κάποιος να υποβαθμίσει αυτούς τους δείκτες, καθώς και ένα άλλο πλήθος γνωστών οικονομικών δεικτών, όμως οι δείκτες αυτοί σε ένα βαθμό δεν απεικονίζουν και την άλλη πλευρά που συνδέεται με την α- τομική ποιότητα ζωής των Ελλήνων πολιτών. Είναι γεγονός ότι πολλές φορές αγνοούμε το κόστος και τις συνέπειες της οικονομικής δραστηριότητας στην υποβάθμιση του περιβάλλοντος. Ασφαλώς δε χρειάζονται και άλλοι δείκτες που θα περιγράφουν και θα δίνουν την ποιότητα της ζωής μας στους τόπους όπου διαμένουμε. Το εγχείρημα της κατασκευής αυτών των δεικτών είναι δύσκολο. Η προσπάθεια αυτής της έρευνας πρέπει να ληφθεί ως μια πρωτοβουλία για την αξιοποίηση της εισροής των πληροφοριών με τις οποίες μας τροφοδοτούν πολίτες που ρωτήθηκαν για την ποιότητα ζωής. Η οργάνωση και η ανάπτυξη των δεικτών της ατομικής ποιότητας ζωής ή της ατομικής ευημερίας αποτελεί το στόχο αυτής της μελέτης. Ο βασικός μας στόχος, συνεπώς, είναι η κατασκευή τέτοιων δεικτών που να καλύπτουν ένα εύρος ζητημάτων που απασχολούν την καθημερινή ζωή των Ελλήνων πολιτών. Για την επιτυχία του σκοπού μας, το πρώτο μας βήμα ήταν να στηριχθούμε στη διεθνή βιβλιογραφία. x
Η έρευνα της σχετικής βιβλιογραφίας μας οδήγησε στη διερεύνηση της ικανοποίησης των Ελλήνων από τη ζωή τους. Ο Ατομικός Δείκτης Ευημερίας (Ποιότητας Ζωής) είναι το μέσο επίπεδο ατομικής ικανοποίησης από επτά καταστάσεις της προσωπικής ζωής: Υγεία Επίπεδο διαβίωσης Επιτυχία των στόχων της ζωής μας Ασφάλεια Προσωπικές σχέσεις Συνεκτικότητα με την κοινότητα Μελλοντική εξασφάλιση Η διεθνής βιβλιογραφία δείχνει ότι η ικανοποίηση του ατόμου από τη ζωή του είναι ο κανόνας και η τιμή του δείκτη κινείται συνήθως στο διάστημα από 10% έως 80%. Πέρα από την αποτύπωση της γνώμης των Ελλήνων σχετικά με την ποιότητα της ζωής τους καθώς και με ποια στοιχεία θεωρούν ως σημαντικότερα για μια καλή ποιότητα ζωής, ο σκοπός μας είναι η αναγκαία κατασκευή ενός ατομικού δείκτη ποιότητας της ζωής. Είναι, συνεπώς, σημαντικό να κατασκευάσουμε ένα τέτοιο δείκτη, ο οποίος κάθε χρόνο θα ανακοινώνεται, έτσι ώστε η κοινωνία να ταυτοποιεί τις πραγματικές αλλαγές που γίνονται στην αντίληψη των Ελλήνων σχετικά με τη μεταβολή της ποιότητας της ζωής τους. xi
Αντικειμενικοί Δείκτες έναντι Υποκειμενικών Δεικτών Ο Dale (1980) [Subjective and objective social indicators in studies of regional social well-being, Regional Studies 14, 503-515] περιγράφει τους αντικειμενικούς δείκτες ποιότητας, ως εκείνους τους δείκτες που ποσοτικοποιούν διάφορα φαινόμενα όπως είναι το επίπεδο εισοδήματος, το επίπεδο της ανεργίας, το επίπεδο της εκπαίδευσης κλπ. Τα στατιστικά αυτά δεδομένα είναι διαθέσιμα για κάθε χώρα. Όμως, το πρόβλημα που υπάρχει σχετικά με αυτά τα αντικειμενικά στατιστικά δεδομένα, είναι ότι αυτά δε μας αποκαλύπτουν αρκετά στοιχεία από την καθημερινή εμπειρία των πολιτών. Ακριβώς, αυτή η αδυναμία ή αλλιώς αυτό το έλλειμμα οδήγησε τους ερευνητές στην αναζήτηση υποκειμενικών μετρήσιμων μεγεθών της ικανοποίησης ή της ευδαιμονίας των πολιτών, ώστε οι ερευνητές στη συνέχεια να μελετήσουν την ατομική ευημερία. Έτσι, ένας μεγάλος αριθμός ερευνητών έφερε στο προσκήνιο τη σημαντικότητα των υποκειμενικών δεικτών, αφού οι αντικειμενικοί δείκτες δεν παρουσίαζαν ολόκληρη την εικόνα της ποιότητας της ζωής. Χαρακτηριστική είναι η επισήμανση του αείμνηστου Γερουσιαστή Robert Kennedy: «Για την κατανόηση της ευημερίας των πολιτών είναι σημαντικό να γνωρίζουμε τις πτυχές της καθημερινής τους ζωής. Να γνωρίζουμε την ποιότητα της ζωής τους». xii
Οι συνθήκες της ζωής που είναι απαραίτητες για τη δράση των ατόμων ως αυτόνομων και ανεξάρτητων όντων, μπορεί να περιγραφεί με τον όρο ποιότητα ζωής. Μάλιστα ο Hornquist (1982) διατυπώνει την άποψη ότι η ποιότητα της ζωής έχει να κάνει με το βαθμό ικανοποίησης των αναγκών σε σχέση με τους σωματικούς, ψυχολογικούς, κοινωνικούς, υλικούς και διαρθρωτικούς τομείς της ζωής. Οι Campbell et al. (1976) διεπίστωσαν ότι η ποιότητα ζωής σχετίζεται με το βαθμό ικανοποίησης από τη ζωή και τις συνθήκες διαβίωσης. Γεγονός είναι ότι στη βιβλιογραφία δεν υπάρχει ένας γενικά αποδεκτά ορισμός της ποιότητας της ζωής, και ακόμη θα πρέπει ένας αποδεκτός ορισμός να δίνει κάποιο ποσοτικοποιημένο μέγεθος. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (WHO), ορίζει την ποιότητα της ζωής ως: «Την υποκειμενική αντίληψη που έχει το άτομο για τη θέση του στη ζωή, σε συνάρτηση με το πλαίσιο των αξιών και των πολιτισμικών χαρακτηριστικών της κοινωνίας στην οποία ζει, των προσωπικών στόχων, προσδοκιών, κριτηρίων αξιολόγησης και των ενδιαφερόντων και ανησυχιών του» (WHO, 1995). Ο ορισμός αυτός, αναδεικνύει τον πολυδιάστατο χαρακτήρα της ποιότητας της ζωής, ενώ ταυτόχρονα τονίζει την υποκειμενική διάσταση. Από την επισκόπηση της σχετικής βιβλιογραφίας προκύπτει η έλλειψη ενός αποδεκτού ορισμού της ποιότητας ζωής. Επίσης, αναγνωρίζεται ότι η έννοια της ποιότητας ζωής είναι πολυδιάστατη και εξαρτώμενη από ένα εύρος παραγόντων. Ακριβώς, αυτό το γεγονός της έλλειψης του αποδεκτού από όλους ορισμού δημιουργεί προβλήματα. xiii
Υπάρχουν πολλές διαφορετικές προσεγγίσεις για τη μέτρηση της ποιότητας ζωής. Μια μέτρηση της ικανοποίησης της ζωής ή της ευδαιμονίας μπορεί να περιγραφεί από μια γενική ερώτηση του κατά πόσο το άτομο είναι «ικανοποιημένο από τη ζωή του». Δείκτης Ατομικής Ευημερίας Υπάρχουν αρκετές εννοιολογικές ασάφειες, όσον αφορά στην ποιότητα ζωής. Στην προσέγγιση και την απεικόνιση σε ένα δείκτη της ποιότητας ζωής υπάρχει ο διαχωρισμός μεταξύ των «αντικειμενικών» και «υποκειμενικών» δεικτών. xiv
Οι υποκειμενικές αντιλήψεις και πραγματικότητες, τα συναισθήματα για τους στόχους που ένα άτομο έχει θέσει στη ζωή του και η προσπάθεια που πρέπει να καταβάλει για να τους επιτύχει, προσδιορίζουν την υποκειμενική διάσταση της ατομικής ευημερίας. Η ποιότητα της ζωής είναι συνυφασμένη με την ικανοποίηση που αισθάνεται κάθε άτομο από τη ζωή του. Η ικανοποίηση αποτελεί τη λέξη-κλειδί που χρησιμοποιείται για την εκτίμηση της υποκειμενικής διάστασης της ποιότητας της ζωής και ουσιαστικά αυτή αντικατοπτρίζει πώς το άτομο αισθάνεται σχετικά με κάποια πτυχή της ζωής του. Με άλλα λόγια η μέτρηση της ικανοποίησης που αισθάνεται ένα άτομο από τη ζωή του, που εξαρτάται άμεσα από τις συνθήκες της ζωής του, απεικονίζει ένα υποκειμενικό αίσθημα ευεξίας. Η ποιότητα της ζωής ή η ατομική ευημερία κρίνεται υποκειμενικά και το άτομο θεωρείται ως ο καλύτερος κριτής της δικής του ευημερίας. Συνεπώς, σ αυτή τη διάσταση ο δείκτης είναι υποκειμενικός, αφού επικεντρώνεται στις αντιλήψεις ορισμένων πτυχών της ζωής. Ο Δείκτης Ατομικής Ευημερίας συνδυάζει όλες εκείνες τις παραμέτρους που αποτυπώνουν την ατομική ποιότητα του επιπέδου διαβίωσης, της υγείας, τις επιτυχίες του ατόμου στη ζωή του, τις προσωπικές του σχέσεις, το αίσθημα αν ανήκει σε κοινότητα, αν αισθάνεται ασφάλεια και αν είναι αισιόδοξο ή όχι για το μέλλον του. Ουσιαστικά, ο Δείκτης Ατομικής Ευημερίας κατασκευάζεται με κριτήρια υποκειμενικά που ο συγκερασμός τους εξασφαλίζει την ατομική ευημερία ή ικανοποίηση από τη ζωή του κάθε ατόμου. xv
Προκειμένου να μην υπάρχει η ασάφεια στην έννοια της ποιότητας ζωής και για να αποφύγουμε το πρόβλημα που παρουσιάζεται εδώ, όταν δηλαδή διαφορετικοί άνθρωποι αντιλαμβάνονται διαφορετικά την ποιότητα ζωής, περιοριστήκαμε στο συγκερασμό των επτά συνιστωσών που ήδη προαναφέραμε: Υγεία Επίπεδο διαβίωσης Επιτυχία των στόχων της ζωής μας Ασφάλεια Προσωπικές σχέσεις Συνεκτικότητα με την Κοινότητα Μελλοντική εξασφάλιση Με αυτόν τον τρόπο ουσιαστικά διαχωρίζουμε την ατομική ευημερία από την ευημερία σε επίπεδο χώρας και επίσης διαχωρίζουμε την ατομική ευημερία από την ανθρώπινη ευδαιμονία, με την οποία ο Αριστοτέλης πρώτος ασχολήθηκε. Άλλωστε, κατά τον Αριστοτέλη, η ευδαιμονία αποτελεί ύψιστο αγαθό στη ζωή μας. Οι δείκτες αυτοί ακόμα και οι υποκειμενικοί έχουν ως στόχο τη μέτρηση και την ανάλυση των απόψεων των πολιτών για την καθημερινότητά τους. Συνεπώς, μπορούμε να κατανοήσουμε προβλήματα που συνδέονται με την ποιότητα ζωής των πολιτών και άρα να βελτιώσουμε τις διάφορες καταστάσεις. Ασφαλώς, και οι δείκτες αυτοί συνδέονται με τους στόχους της πολιτικής που ασκεί η εκάστοτε Κυβέρνηση. Τελειώνοντας, θα θέλαμε να επισημάνουμε ότι εκτός από την εκτίμηση του Δείκτη Ατομικής Ευημερίας που μας παρέχει η δημοσκόπηση, ενδιαφέρον έχει και το ερώτημα: πώς θα μπορούσαμε να βελτιώσουμε τη γενική ικανοποίηση που αισθάνεται ένα άτομο. Γι αυτό το σκοπό χρησιμοποιούμε τη μεθοδολογία των κλειδιών παραγόντων που επηρεάζουν τη διαμόρφωση της γενικής ικανοποίησης ενός ατόμου. xvi
Η μεθοδολογία των κλειδιών παραγόντων μας βοηθά στην αναγνώριση της σχετικής σημαντικότητας των επτά βασικών ερωτημάτων επίπεδο διαβίωσης, ασφάλειας, αίσθηση μέλους κοινότητας και αισιοδοξίας για το μέλλον όσον αφορά στη συνολική ικανοποίηση ενός ατόμου από τη ζωή του. Από τα δεδομένα του ερωτηματολογίου και την εκτίμηση ενός γραμμικού υ- ποδείγματος παρατηρούμε τη σχετική σημαντικότητα των επτά παραγόντων: Τιμή του Δείκτη Ατομικής Ευημερίας Κλειδιά Παράγοντες 52.5 Επίπεδο Διαβίωσης 62.5 Τι έχει πετύχει στη Ζωή 65.3 64.5 Προσωπικές σχέσεις Μέλος κοινότητας 8.9% Γενική Ικανοποίηση από τη Ζωή 50.0 Ασφάλεια 52.5 Αισιοδοξία για το μέλλον 66.3 Υγεία Από το διάγραμμα προκύπτει και η σχετική σημαντικότητα κάθε ενός παράγοντα ξεχωριστά. Επίσης, από το διάγραμμα προκύπτει ότι το επίπεδο διαβίωσης έχει την σχετικά πιο σημαντική επίδραση στη γενική ατομική ικανοποίηση της ζωής ενός ατόμου. Επαμεινώνδας Πανάς Καθηγητής Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών Πρόεδρος Τμήματος Στατιστικής Διευθυντής Μεταπτυχιακών Σπουδών +30 2108203585 // panas@aueb.gr xvii
Έρευνα για την ατομική ευημερία Απρίλιος 2009 Επαμεινώνδας Ε. Πανάς Καθηγητής Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών Πρόεδρος ρ του Τμήματος Στατιστικής +30 2108203585 // panas@aueb.gr
Περιεχόμενα ΘΕΜΑ ΣΕΛΙΔΑ Η ταυτότητα της έρευνας 3 Μέρος 1 ο : Δημογραφικά Χαρακτηριστικά Δείγματος 4 Μέρος 2 ο : Βαθμός ικανοποίησης από διάφορους παράγοντες της ζωής Μέρος 3 ο : Βαθμός συμφωνίας με δηλώσεις των ερωτηθέντων 9 59
Ταυτότητα της έρευνας ΠΕΡΙΟΔΟΣ ΕΡΕΥΝΑΣ 19/11/2008 έως 15/1/2009 ΠΛΗΘΥΣΜΟΣ 18 ΕΤΩΝ ΚΑΙ ΑΝΩ ΔΕΙΓΜΑ ΤΟ ΜΕΓΕΘΟΣ ΤΟΥ ΔΕΙΓΜΑΤΟΣ ΑΝΕΡΧΕΤΑΙ ΣΕ 1140 ΑΤΟΜΑ ΣΦΑΛΜΑ +/ 3.03 ΠΕΡΙΟΧΗ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΑΤΤΙΚΗΣ ΤΥΠΟΣ ΠΟΣΟΤΙΚΗ ΕΡΕΥΝΑ, ΜΕ ΤΗΛΕΦΩΝΙΚΕΣ ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ ΚΑΙ ΧΡΗΣΗ ΔΟΜΗΜΕΝΟΥ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟΥ
Μέρος 1ο: Δημογραφικά Χαρακτηριστικά Δείγματος
Το δείγμα ανά φύλο και ηλικία 5
Το δείγμα ανά επίπεδο εκπαίδευσης 6
Το δείγμα ανά οικονομική κατάσταση 7
Το δείγμα ανά ιδεολογία (ανεξάρτητη ψήφου) 8
Μέρος 2 ο : Βαθμός ικανοποίησης από διάφορους παράγοντες της ζωής
Πόσο ικανοποιημένος θα λέγατε ότι είστε γενικά από τη ζωή σας; 10
Πόσο ικανοποιημένος θα λέγατε ότι είστε γενικά από τη ζωή σας; 11
ΠΙΝΑΚΑΣ.1 ΠΟΣΟ ΙΚΑΝΟΠΟΙΗΜΕΝΟΣ ΘΑ ΛΕΓΑΤΕ ΟΤΙ ΕΙΣΤΕ ΓΕΝΙΚΑ ΑΠΟ ΤΗ ΖΩΗ ΣΑΣ; ΚΑΘΟΛΟΥ ΛΙΓΟ ΜΕΤΡΙΑ ΑΡΚΕΤΑ ΠΟΛΥ ΣΥΝΟΛΟ 8,3 14,8 30,3 34,9 11,7 ΦΥΛΟ ΑΝΔΡΕΣ 9,7 13,3 28,3 37,7 11,1 ΓΥΝΑΙΚΕΣ 6,1 14,4 32,0 35,7 11,8 ΗΛΙΚΙΑ <29 5,7 16,8 30,2 34,4 13,0 30 44 7,3 16,0 33,3 32,2 11,2 45 59 8,6 12,5 32,1 38,1 8,6 60+ 8,7 12,6 24,4 39,8 14,6 ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΑΝΩΤΑΤΗ 6,5 10,1 24,9 42,4 16,1 ΑΝΩΤΕΡΗ 3,9 16,9 30,4 37,7 11,1 ΜΕΣΗ 78 7,8 17,4 36,9 30,33 76 7,6 ΔΗΜΟΤΙΚΟ 16,9 24,6 27,7 18,5 12,3 ΤΙΠΟΤΑ 20,6 14,7 20,6 29,4 14,7 ΙΔΕΟΛΟΓΙΑ ΔΕΞΙΟΣ 8,2 13,7 30,1 35,0 13,1 ΚΕΝΤΡΟΔΕΞΙΟΣ 5,2 11,7 32,5 40,3 10,4 ΚΕΝΤΡΩΟΣ 7,5 12,1 36,7 33,7 10,1 ΚΕΝΤΡΟΑΡΙΣΤΕΡΟΣ 6,9 13,7 26,7 42,2 10,5 ΑΡΙΣΤΕΡΟΣ 8,3 17,4 32,1 32,1 10,1 ΑΛΛΟ 13,2 18,6 24,8 27,1 16,3 ΤΙΠΟΤΑ 9,6 19,3 29,8 26,3 14,9 ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΔΥΣΚΟΛΗ 24,3 30,2 26,0 14,6 4,9 ΜΗ ΑΝΕΚΤΗ 6,4 18,8 40,6 28,5 5,8 ΣΤΑΣΙΜΗ 15 1,5 63 6,3 34,6 47,0 10,7 ΑΝΕΚΤΗ 3,8 3,8 10,4 54,6 27,3 ΑΝΕΤΗ 13,3 6,7 10,0 20,0 50,0 12
ΔΕΙΚΤΗΣ ΙΚΑΝΟΠΟΙΗΣΗΣ ΑΠΟ ΤΗ ΖΩΗ ΓΕΝΙΚΑ ΔΕΙΚΤΗΣ ΣΥΝΟΛΟ 56,8 ΦΥΛΟ ΑΝΔΡΕΣ 56,8 ΓΥΝΑΙΚΕΣ 58,3 ΗΛΙΚΙΑ <29 58,0 30 44 56,0 45 59 56,5 60+ 59,8 ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΑΝΩΤΑΤΗ 62,8 ΑΝΩΤΕΡΗ 58,8 ΜΕΣΗ 53,33 ΔΗΜΟΤΙΚΟ 46,3 ΤΙΠΟΤΑ 50,8 ΙΔΕΟΛΟΓΙΑ ΔΕΞΙΟΣ 57,8 ΚΕΝΤΡΟΔΕΞΙΟΣ 59,8 ΚΕΝΤΡΩΟΣ 56,8 ΚΕΝΤΡΟΑΡΙΣΤΕΡΟΣ 59,0 ΑΡΙΣΤΕΡΟΣ 54,5 ΑΛΛΟ 53,8 ΤΙΠΟΤΑ 54,5 ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΔΥΣΚΟΛΗ 36,3 ΜΗ ΑΝΕΚΤΗ 52,3 ΣΤΑΣΙΜΗ 64,8 ΑΝΕΚΤΗ 74,5 ΑΝΕΤΗ 71,8 Ο δείκτης υπολογίστηκε ως εξής: πολλαπλασιάζοντας το κάθε ποσοστό με αριθμούς από το 1 έως το 5 και πολλαπλασιάζοντας με το 25, όπου το 1 αντιπροσωπεύει την απάντηση: «καθόλου» και το 5 αντιπροσωπεύει την απάντηση: «πολύ». Η τιμή του δείκτη κινείται μεταξύ 0 και 100. Όσο μικρότερη η τιμή του δείκτη, τόσο χαμηλότερος είναι ο βαθμός ικανοποίησης των ερωτηθέντων. 13
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΒΑΘΜΟΣ ΙΚΑΝΟΠΟΙΗΣΗΣ ΑΠΟ ΤΗ ΖΩΗ ΓΕΝΙΚΑ Το 47% των ερωτηθέντων δηλώνει ικανοποιημένο από τη ζωή του γενικά (αθροιστικά: «πολύ» και «αρκετά»), ενώ το 23% δηλώνει μη ικανοποιημένο (αθροιστικά: «καθόλου» και «λίγο»). Οι έχοντες νεότερες ηλικίες είναι λιγότερο ικανοποιημένοι από τη ζωή τους σε σύγκριση με τους μεγαλύτερους. Η αίσθηση ικανοποίησης από τη ζωή φαίνεται να σχετίζεται με το επίπεδο εκπαίδευσης, αφού όσο αυτό είναι υψηλότερο, τόσο πιθανότερο είναι οι ερωτηθέντες να είναι ικανοποιημένοι από τη ζωή τους. Όσον αφορά στην ιδεολογία, οι κεντροαριστεροί και οι κεντροδεξιοί είναι περισσότερο ικανοποιημένοι, ενώ αυτοί οι οποίοι δηλώνουν «άλλη» ή και «καμία» ιδεολογία είναι λιγότερο. Η οικονομική κατάσταση αποτελεί καθοριστικό παράγοντα για την αίσθηση ικανοποίησης από τη ζωή, εφόσον όσο καλύτερη δηλώνουν οι ερωτηθέντες ότι είναι η οικονομική τους κατάσταση, τόσο πιθανότερο είναι να εμφανίζονται ικανοποιημένοι από τη ζωή τους γενικά. 14
Πόσο ικανοποιημένος θα λέγατε ότι είστε γενικά από το επίπεδο διαβίωσής σας; 15
Πόσο ικανοποιημένος θα λέγατε ότι είστε γενικά από το επίπεδο διαβίωσής σας; 16
ΠΙΝΑΚΑΣ.2 ΠΟΣΟ ΙΚΑΝΟΠΟΙΗΜΕΝΟΣ ΘΑ ΛΕΓΑΤΕ ΟΤΙ ΕΙΣΤΕ ΓΕΝΙΚΑ ΑΠΟ ΤΟ ΕΠΙΠΕΔΟ ΔΙΑΒΙΩΣΗΣ ΣΑΣ; ΚΑΘΟΛΟΥ ΛΙΓΟ ΜΕΤΡΙΑ ΑΡΚΕΤΑ ΠΟΛΥ ΣΥΝΟΛΟ 9,5 16,0 36,0 32,1 6,4 ΦΥΛΟ ΑΝΔΡΕΣ 7,6 16,1 34,7 34,4 7,2 ΓΥΝΑΙΚΕΣ 9,6 15,9 36,8 32,3 5,3 ΗΛΙΚΙΑ <29 7,1 16,5 34,6 33,1 8,7 30 44 8,5 19,3 37,8 29,8 4,6 45 59 10,8 14,6 39,1 31,8 3,8 60+ 10,2 11,7 30,9 37,5 98 9,8 ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΑΝΩΤΑΤΗ 7,0 10,6 29,8 43,9 8,6 ΑΝΩΤΕΡΗ 4,6 20,5 36,9 33,8 4,1 ΜΕΣΗ 10,6 20,1 42,7 22,2 4,4 ΔΗΜΟΤΙΚΟ 24,6 14,8 37,7 16,4 6,6 ΤΙΠΟΤΑ 19,4 8,3 33,3 22,2 16,7 ΙΔΕΟΛΟΓΙΑ ΔΕΞΙΟΣ 4,7 12,3 36,8 36,8 9,4 ΚΕΝΤΡΟΔΕΞΙΟΣ 41 4,1 11,5 31,8 45,3 74 7,4 ΚΕΝΤΡΩΟΣ 8,4 13,6 42,9 28,8 6,3 ΚΕΝΤΡΟΑΡΙΣΤΕΡΟΣ 7,5 17,5 32,5 39,2 3,4 ΑΡΙΣΤΕΡΟΣ 12,4 22,0 34,9 24,9 5,7 ΑΛΛΟ 22,0 15,0 33,9 22,0 7,1 ΤΙΠΟΤΑ 12,0 13,0 43,0 24,0 8,0 ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΔΥΣΚΟΛΗ 28,3 31,8 29,0 9,1 1,7 ΜΗ ΑΝΕΚΤΗ 5,6 24,6 49,7 18,0 2,1 ΣΤΑΣΙΜΗ 2,4 5,9 40,9 46,2 4,6 ΑΝΕΚΤΗ 1,2 1,7 14,5 62,2 20,3 ΑΝΕΤΗ 13,3 20,0 23,3 43,3 17
ΔΕΙΚΤΗΣ ΙΚΑΝΟΠΟΙΗΣΗΣ ΑΠΟ ΤΟ ΕΠΙΠΕΔΟ ΔΙΑΒΙΩΣΗΣ ΔΕΙΚΤΗΣ ΣΥΝΟΛΟ 52,5 ΦΥΛΟ ΑΝΔΡΕΣ 54,5 ΓΥΝΑΙΚΕΣ 52,0 ΗΛΙΚΙΑ <29 55,0 30 44 50,8 45 59 50,8 60+ 56,3 ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΑΝΩΤΑΤΗ 59,0 ΑΝΩΤΕΡΗ 53,0 ΜΕΣΗ 47,5 ΔΗΜΟΤΙΚΟ 41,5 ΤΙΠΟΤΑ 52,0 ΙΔΕΟΛΟΓΙΑ ΔΕΞΙΟΣ 58,5 ΚΕΝΤΡΟΔΕΞΙΟΣ 60,3 ΚΕΝΤΡΩΟΣ 52,8 ΚΕΝΤΡΟΑΡΙΣΤΕΡΟΣ 53,3 ΑΡΙΣΤΕΡΟΣ 47,3 ΑΛΛΟ 44,3 ΤΙΠΟΤΑ 50,8 ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΔΥΣΚΟΛΗ 31,0 ΜΗ ΑΝΕΚΤΗ 46,5 ΣΤΑΣΙΜΗ 61,3 ΑΝΕΚΤΗ 74,8 ΑΝΕΤΗ 70,8 Ο δείκτης υπολογίστηκε ως εξής: πολλαπλασιάζοντας το κάθε ποσοστό με αριθμούς από το 1 έως το 5 και πολλαπλασιάζοντας με το 25, όπου το 1 αντιπροσωπεύει την απάντηση: «καθόλου» και το 5 αντιπροσωπεύει την απάντηση: «πολύ». Η τιμή του δείκτη κινείται μεταξύ 0 και 100. Όσο μικρότερη είναι η τιμή του δείκτη, τόσο χαμηλότερος είναι ο βαθμός ικανοποίησης των ερωτηθέντων. 18
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΒΑΘΜΟΣ ΙΚΑΝΟΠΟΙΗΣΗΣ ΑΠΟ ΤΟ ΕΠΙΠΕΔΟ ΔΙΑΒΙΩΣΗΣ Το 38% των ερωτηθέντων δηλώνει ικανοποιημένο από το επίπεδο διαβίωσής του (αθροιστικά: «πολύ» και «αρκετά»), και το 26% δηλώνει μη ικανοποιημένο (αθροιστικά: «καθόλου» και «λίγο»). Οι άνδρες είναι αρκετά πιο ικανοποιημένοι από το επίπεδο διαβίωσής τους σε σχέση με τις γυναίκες. Οι έχοντες ηλικία από 30 59 είναι λιγότερο ικανοποιημένοι από το επίπεδο διαβίωσής τους και οι έχοντες ςηλικία άνω των 60 είναι περισσότερο. ρ Ο βαθμός ικανοποίησης από το επίπεδο διαβίωσης, φαίνεται να σχετίζεται και με το επίπεδο εκπαίδευσης, αφού όσο υψηλότερο είναι, τόσο πιθανότερο να είναι οι ερωτηθέντες ικανοποιημένοι. Όσον αφορά στην ιδεολογία, οι δεξιοί και οι κεντροδεξιοί δηλώνουν ότι είναι περισσότερο ικανοποιημένοι, ενώ αυτοί οι οποίοι δηλώνουν «άλλη» ιδεολογία και οι αριστεροί λιγότερο. Προφανώς, η οικονομική κατάσταση που δήλωσαν οι ερωτηθέντες σχετίζεται άμεσα με την ικανοποίησή τους από το επίπεδο διαβίωσης. 19
Πόσο ικανοποιημένος θα λέγατε ότι είστε γενικά με την υγεία σας; 20
Πόσο ικανοποιημένος θα λέγατε ότι είστε γενικά με την υγεία σας; 21
ΠΙΝΑΚΑΣ.3 ΠΟΣΟ ΙΚΑΝΟΠΟΙΗΜΕΝΟΣ ΘΑ ΛΕΓΑΤΕ ΟΤΙ ΕΙΣΤΕ ΓΕΝΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΥΓΕΙΑ ΣΑΣ; ΚΑΘΟΛΟΥ ΛΙΓΟ ΜΕΤΡΙΑ ΑΡΚΕΤΑ ΠΟΛΥ ΣΥΝΟΛΟ 6,0 8,5 23,4 38,5 23,6 ΦΥΛΟ ΑΝΔΡΕΣ 4,6 10,2 22,4 39,5 23,3 ΓΥΝΑΙΚΕΣ 5,1 6,8 23,8 38,9 25,5 ΗΛΙΚΙΑ <29 6,9 5,7 20,4 33,5 33,5 30 44 3,6 9,0 23,5 36,8 27,1 45 59 4,2 8,7 22,5 47,6 16,9 60+ 10,2 8,9 29,8 33,6 17,4 ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΑΝΩΤΑΤΗ 5,8 7,6 19,9 38,0 28,6 ΑΝΩΤΕΡΗ 3,5 9,5 22,4 41,8 22,9 ΜΕΣΗ 42 4,2 84 8,4 26,0 41,44 20,00 ΔΗΜΟΤΙΚΟ 17,9 10,7 30,4 21,4 19,6 ΤΙΠΟΤΑ 27,6 3,4 31,0 20,7 17,2 ΙΔΕΟΛΟΓΙΑ ΔΕΞΙΟΣ 7,1 8,3 18,5 44,6 21,4 ΚΕΝΤΡΟΔΕΞΙΟΣ 7,7 9,1 21,7 38,5 23,1 ΚΕΝΤΡΩΟΣ 5,2 9,2 25,9 33,3 26,4 ΚΕΝΤΡΟΑΡΙΣΤΕΡΟΣ 2,8 7,1 27,4 42,1 20,6 ΑΡΙΣΤΕΡΟΣ 6,7 9,2 24,6 37,4 22,1 ΑΛΛΟ 6,6 5,8 19,0 36,4 32,2 ΤΙΠΟΤΑ 9,0 8,0 25,0 36,0 22,0 ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΔΥΣΚΟΛΗ 13,9 13,9 27,1 30,8 14,3 ΜΗ ΑΝΕΚΤΗ 3,1 10,4 27,0 38,0 21,5 ΣΤΑΣΙΜΗ 26 2,6 58 5,8 22,3 43,44 26,0 ΑΝΕΚΤΗ 1,8 2,4 14,5 43,4 38,0 ΑΝΕΤΗ 21,9 6,3 18,8 21,9 31,3 22
ΔΕΙΚΤΗΣ ΙΚΑΝΟΠΟΙΗΣΗΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΥΓΕΙΑ ΤΩΝ ΕΡΩΤΗΘΕΝΤΩΝ ΔΕΙΚΤΗΣ ΣΥΝΟΛΟ 66,3 ΦΥΛΟ ΑΝΔΡΕΣ 66,8 ΓΥΝΑΙΚΕΣ 68,3 ΗΛΙΚΙΑ <29 70,3 30 44 68,8 45 59 66,0 60+ 59,8 ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΑΝΩΤΑΤΗ 69,0 ΑΝΩΤΕΡΗ 67,8 ΜΕΣΗ 66,3 ΔΗΜΟΤΙΚΟ 53,5 ΤΙΠΟΤΑ 49,3 ΙΔΕΟΛΟΓΙΑ ΔΕΞΙΟΣ 66,3 ΚΕΝΤΡΟΔΕΞΙΟΣ 65,0 ΚΕΝΤΡΩΟΣ 66,8 ΚΕΝΤΡΟΑΡΙΣΤΕΡΟΣ 67,8 ΑΡΙΣΤΕΡΟΣ 64,8 ΑΛΛΟ 70,5 ΤΙΠΟΤΑ 63,5 ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΔΥΣΚΟΛΗ 54,5 ΜΗ ΑΝΕΚΤΗ 66,0 ΣΤΑΣΙΜΗ 71,0 ΑΝΕΚΤΗ 78,3 ΑΝΕΤΗ 58,5 Ο δείκτης υπολογίστηκε ως εξής: πολλαπλασιάζοντας το κάθε ποσοστό με αριθμούς από το 1 έως το 5 και πολλαπλασιάζοντας με το 25, όπου το 1 αντιπροσωπεύει την απάντηση: «καθόλου» και το 5 αντιπροσωπεύει την απάντηση: «πολύ». Η τιμή του δείκτη κινείται μεταξύ 0 και 100. Όσο μικρότερη είναι η τιμή του δείκτη, τόσο χαμηλότερος είναι ο βαθμός ικανοποίησης των ερωτηθέντων. 23
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΒΑΘΜΟΣ ΙΚΑΝΟΠΟΙΗΣΗΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΥΓΕΙΑ ΤΩΝ ΕΡΩΤΗΘΕΝΤΩΝ Περισσότεροι από 6 στους 10 ερωτηθέντες δηλώνουν ικανοποιημένοι από την υγεία τους (αθροιστικά: «πολύ» και «αρκετά»), ενώ το 15% δηλώνει μη ικανοποιημένο (αθροιστικά: «καθόλου» και «λίγο»). Όσο νεότεροι είναι οι ερωτηθέντες, τόσο πιο ικανοποιημένοι δηλώνουν από την υγεία τους, ενώ οι άνω των 60 ετών είναι σημαντικά πιο δυσαρεστημένοι. Οι έχοντες ανώτατο επίπεδο εκπαίδευσης είναι πιο ικανοποιημένοι από την υγεία τους, ενώ οι ερωτηθέντες με επίπεδο εκπαίδευσης Δημοτικού είναι λιγότερο. Όσον αφορά στην ιδεολογία, όσοι δηλώνουν «άλλη» ιδεολογία και οι κεντροαριστεροί φαίνονται ως οι πλέον ικανοποιημένοι. Η ικανοποίηση από την υγεία σχετίζεται με την οικονομική κατάσταση, αφού όσο καλύτερη είναι αυτή, τόσο πιο ικανοποιημένοι εμφανίζονται οι ερωτηθέντες. 24
Πόσο ικανοποιημένος θα λέγατε ότι είστε γενικά με το τι έχετε πετύχει στη ζωή; 25
Πόσο ικανοποιημένος θα λέγατε ότι είστε γενικά με το τι έχετε πετύχει στη ζωή; 26
ΠΙΝΑΚΑΣ.4 ΠΟΣΟ ΙΚΑΝΟΠΟΙΗΜΕΝΟΣ ΘΑ ΛΕΓΑΤΕ ΟΤΙ ΕΙΣΤΕ ΓΕΝΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΤΙ ΕΧΕΤΕ ΠΕΤΥΧΕΙ ΣΤΗ ΖΩΗ; ΚΑΘΟΛΟΥ ΛΙΓΟ ΜΕΤΡΙΑ ΑΡΚΕΤΑ ΠΟΛΥ ΣΥΝΟΛΟ 6,4 10,2 26,7 40,2 16,5 ΦΥΛΟ ΑΝΔΡΕΣ 4,4 10,4 29,0 38,3 17,8 ΓΥΝΑΙΚΕΣ 6,3 9,0 25,2 44,0 15,6 ΗΛΙΚΙΑ <29 7,7 11,1 32,1 31,6 17,5 30 44 7,1 12,4 23,5 42,5 14,5 45 59 4,1 7,2 29,9 43,5 15,4 60+ 5,2 8,7 23,1 43,2 19,7 ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΑΝΩΤΑΤΗ 5,0 6,4 19,3 47,2 22,2 ΑΝΩΤΕΡΗ 5,3 10,5 30,5 36,8 16,8 ΜΕΣΗ 68 6,8 13,0 31,4 37,5 11,4 ΔΗΜΟΤΙΚΟ 15,8 14,0 36,8 19,3 14,0 ΤΙΠΟΤΑ 7,1 21,4 21,4 39,3 10,7 ΙΔΕΟΛΟΓΙΑ ΔΕΞΙΟΣ 3,9 10,3 29,0 36,1 20,6 ΚΕΝΤΡΟΔΕΞΙΟΣ 5,0 10,1 24,5 41,7 18,7 ΚΕΝΤΡΩΟΣ 5,3 11,8 27,6 40,0 15,3 ΚΕΝΤΡΟΑΡΙΣΤΕΡΟΣ 4,3 7,9 24,1 47,0 16,6 ΑΡΙΣΤΕΡΟΣ 6,9 11,7 31,4 36,2 13,8 ΑΛΛΟ 11,2 13,8 21,6 37,9 15,5 ΤΙΠΟΤΑ 10,5 10,5 25,7 41,0 12,4 ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΔΥΣΚΟΛΗ 15,3 19,2 31,8 23,4 10,3 ΜΗ ΑΝΕΚΤΗ 4,4 10,4 34,8 38,6 11,7 ΣΤΑΣΙΜΗ 27 2,7 65 6,5 25,9 47,2 17,77 ΑΝΕΚΤΗ 1,8 3,0 11,4 58,1 25,7 ΑΝΕΤΗ 10,7 7,1 7,1 28,6 46,4 27
ΔΕΙΚΤΗΣ ΙΚΑΝΟΠΟΙΗΣΗΣ ΑΠΟ ΤΟ ΤΙ ΕΧΟΥΝ ΠΕΤΥΧΕΙ ΣΤΗ ΖΩΗ ΟΙ ΕΡΩΤΗΘΕΝΤΕΣ ΔΕΙΚΤΗΣ ΣΥΝΟΛΟ 62,5 ΦΥΛΟ ΑΝΔΡΕΣ 63,8 ΓΥΝΑΙΚΕΣ 63,5 ΗΛΙΚΙΑ <29 60,0 30 44 61,3 45 59 64,8 60+ 65,8 ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΑΝΩΤΑΤΗ 68,8 ΑΝΩΤΕΡΗ 62,3 ΜΕΣΗ 58,5 ΔΗΜΟΤΙΚΟ 50,5 ΤΙΠΟΤΑ 56,3 ΙΔΕΟΛΟΓΙΑ ΔΕΞΙΟΣ 64,8 ΚΕΝΤΡΟΔΕΞΙΟΣ 64,8 ΚΕΝΤΡΩΟΣ 62,0 ΚΕΝΤΡΟΑΡΙΣΤΕΡΟΣ 66,0 ΑΡΙΣΤΕΡΟΣ 59,5 ΑΛΛΟ 58,3 ΤΙΠΟΤΑ 58,5 ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΔΥΣΚΟΛΗ 48,5 ΜΗ ΑΝΕΚΤΗ 60,8 ΣΤΑΣΙΜΗ 67,8 ΑΝΕΚΤΗ 75,8 ΑΝΕΤΗ 73,3 Ο δείκτης υπολογίστηκε ως εξής: πολλαπλασιάζοντας το κάθε ποσοστό με αριθμούς από το 1 έως το 5 και πολλαπλασιάζοντας με το 25, όπου το 1 αντιπροσωπεύει την απάντηση: «καθόλου» και το 5 αντιπροσωπεύει την απάντηση: «πολύ». Η τιμή του δείκτη κινείται μεταξύ 0 και 100. Όσο μικρότερη είναι η τιμή του δείκτη, τόσο χαμηλότερος είναι ο βαθμός ικανοποίησης των ερωτηθέντων. 28
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΒΑΘΜΟΣ ΙΚΑΝΟΠΟΙΗΣΗΣ ΑΠΟ ΤΟ ΤΙ ΕΧΟΥΝ ΠΕΤΥΧΕΙ ΣΤΗ ΖΩΗ ΟΙ ΕΡΩΤΗΘΕΝΤΕΣ Το 57% των ερωτηθέντων δηλώνει ικανοποιημένο από ότι έχει πετύχει στη ζωή (αθροιστικά: «πολύ» και «αρκετά»), ενώ το 17% δηλώνει μη ικανοποιημένο (αθροιστικά: «καθόλου» και «λίγο»). Όσο μεγαλύτεροι σε ηλικία είναι οι ερωτηθέντες, τόσο πιο ικανοποιημένοι δηλώνουν από ότι έχουν πετύχει ως τώρα στη ζωή. Το επίπεδο εκπαίδευσης σχετίζεται σημαντικά με την ικανοποίηση η από το τι έχουν πετύχει στη ζωή οι ερωτηθέντες, αφού όσο αυτό είναι υψηλότερο, τόσο πιο ικανοποιημένοι είναι. Όσον αφορά στην ιδεολογία, πιο ικανοποιημένοι από ότι έχουν πετύχει στη ζωή τους είναι οι κεντροαριστεροί και λιγότερο όσοι δηλώνουν «άλλη» ιδεολογία ή «καμία». Η ικανοποίηση από ότι έχουν πετύχει στη ζωή οι ερωτηθέντες, εξαρτάται σημαντικά από την οικονομική τους κατάσταση, αφού όσο καλύτερη είναι αυτή, τόσο πιο ικανοποιημένοι δηλώνουν. 29
Πόσο ικανοποιημένος θα λέγατε ότι είστε γενικά μετιςπροσωπικέςσαςσχέσεις; σας σχέσεις; 30
Πόσο ικανοποιημένος θα λέγατε ότι είστε γενικά με τις προσωπικές σας σχέσεις; 31
ΠΙΝΑΚΑΣ.5 ΠΟΣΟ ΙΚΑΝΟΠΟΙΗΜΕΝΟΣ ΘΑ ΛΕΓΑΤΕ ΟΤΙ ΕΙΣΤΕ ΓΕΝΙΚΑ ΜΕ ΤΙΣ ΠΡΟΣΩΠΙΚΕΣ ΣΑΣ ΣΧΕΣΕΙΣ; ΚΑΘΟΛΟΥ ΛΙΓΟ ΜΕΤΡΙΑ ΑΡΚΕΤΑ ΠΟΛΥ ΣΥΝΟΛΟ 6,3 10,2 21,7 39,7 22,1 ΦΥΛΟ ΑΝΔΡΕΣ 5,3 11,1 24,3 41,2 18,1 ΓΥΝΑΙΚΕΣ 6,3 8,6 20,3 39,7 25,1 ΗΛΙΚΙΑ <29 8,0 12,5 21,9 34,4 23,2 30 44 6,0 9,3 21,4 38,2 25,0 45 59 4,9 9,2 22,1 45,4 18,4 60+ 5,9 9,1 21,9 42,0 21,0 ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΑΝΩΤΑΤΗ 5,5 7,6 20,2 41,4 25,3 ΑΝΩΤΕΡΗ 6,1 11,1 21,1 40,0 21,7 ΜΕΣΗ 61 6,1 10,7 23,4 39,7 20,22 ΔΗΜΟΤΙΚΟ 12,7 12,7 21,8 36,4 16,4 ΤΙΠΟΤΑ 4,0 16,0 20,0 44,0 16,0 ΙΔΕΟΛΟΓΙΑ ΔΕΞΙΟΣ 6,7 14,0 16,0 42,7 20,7 ΚΕΝΤΡΟΔΕΞΙΟΣ 5,2 10,4 23,9 44,8 15,7 ΚΕΝΤΡΩΟΣ 3,1 9,9 25,3 35,8 25,9 ΚΕΝΤΡΟΑΡΙΣΤΕΡΟΣ 4,6 6,8 21,1 43,5 24,1 ΑΡΙΣΤΕΡΟΣ 4,6 10,3 22,3 40,0 22,9 ΑΛΛΟ 11,6 11,6 21,4 34,8 20,5 ΤΙΠΟΤΑ 9,1 11,1 24,2 30,3 25,3 ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΔΥΣΚΟΛΗ 10,4 16,9 24,1 34,1 14,5 ΜΗ ΑΝΕΚΤΗ 5,8 10,2 24,5 38,1 21,4 ΣΤΑΣΙΜΗ 34 3,4 95 9,5 21,11 43,6 22,4 ΑΝΕΚΤΗ 3,7 1,8 17,7 45,7 31,1 ΑΝΕΤΗ 7,7 7,7 11,5 42,3 30,8 32
ΔΕΙΚΤΗΣ ΙΚΑΝΟΠΟΙΗΣΗΣ ΑΠΟ ΠΡΟΣΩΠΙΚΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ ΤΩΝ ΕΡΩΤΗΘΕΝΤΩΝ ΔΕΙΚΤΗΣ ΣΥΝΟΛΟ 65,3 ΦΥΛΟ ΑΝΔΡΕΣ 64,0 ΓΥΝΑΙΚΕΣ 67,3 ΗΛΙΚΙΑ <29 63,0 30 44 66,8 45 59 65,8 60+ 65,8 ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΑΝΩΤΑΤΗ 68,3 ΑΝΩΤΕΡΗ 65,0 ΜΕΣΗ 64,3 ΔΗΜΟΤΙΚΟ 57,8 ΤΙΠΟΤΑ 63,0 ΙΔΕΟΛΟΓΙΑ ΔΕΞΙΟΣ 64,3 ΚΕΝΤΡΟΔΕΞΙΟΣ 63,8 ΚΕΝΤΡΩΟΣ 68,0 ΚΕΝΤΡΟΑΡΙΣΤΕΡΟΣ 69,0 ΑΡΙΣΤΕΡΟΣ 66,5 ΑΛΛΟ 60,3 ΤΙΠΟΤΑ 63,0 ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΔΥΣΚΟΛΗ 56,3 ΜΗ ΑΝΕΚΤΗ 64,8 ΣΤΑΣΙΜΗ 68,0 ΑΝΕΚΤΗ 74,8 ΑΝΕΤΗ 70,3 Ο δείκτης υπολογίστηκε ως εξής: πολλαπλασιάζοντας το κάθε ποσοστό με αριθμούς από το 1 έως το 5 και πολλαπλασιάζοντας με το 25, όπου το 1 αντιπροσωπεύει την απάντηση: «καθόλου» και το 5 αντιπροσωπεύει την απάντηση: «πολύ». Η τιμή του δείκτη κινείται μεταξύ 0 και 100. Όσο μικρότερη είναι η τιμή του δείκτη, τόσο χαμηλότερος είναι ο βαθμός ικανοποίησης των ερωτηθέντων. 33
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΒΑΘΜΟΣ ΙΚΑΝΟΠΟΙΗΣΗΣ ΑΠΟ ΠΡΟΣΩΠΙΚΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ ΤΩΝ ΕΡΩΤΗΘΕΝΤΩΝ Περισσότεροι από 6 στους 10 ερωτηθέντες δηλώνουν ικανοποιημένοι από τις προσωπικές τους σχέσεις (αθροιστικά: «πολύ» και «αρκετά»), ενώ το 17% δηλώνει μη ικανοποιημένο (αθροιστικά: ρ «καθόλου» και «λίγο»). γ Οι γυναίκες δηλώνουν πιο ικανοποιημένες από τις προσωπικές τους σχέσεις σε σχέση με τους άνδρες. Οι έχοντες ηλικία 18 29 ετών είναι οι λιγότερο ικανοποιημένοι από τις προσωπικές τους σχέσεις. Το επίπεδο εκπαίδευσης σχετίζεται και με την ικανοποίηση των ερωτηθέντων από τις προσωπικές τους σχέσεις, αφού όσο υψηλότερο είναι αυτό, τόσο πιο ικανοποιημένοι είναι. Όσον αφορά στην ιδεολογία, πιο ικανοποιημένοι είναι οι κεντροαριστεροί και οι κεντρώοι, και λιγότερο όσοι δηλώνουν «άλλη» ιδεολογία ή «καμία». Η ικανοποίηση από τις προσωπικές σχέσεις συνδέεται με την οικονομική κατάσταση των ερωτηθέντων, αφού ύόσο καλύτερη είναι αυτή, τόσο πιο ικανοποιημένοι δηλώνουν οι ερωτηθέντες. 34
Γενικά, πόσο ασφαλής θα λέγατε ότι αισθάνεστε; 35
Γενικά, πόσο ασφαλής θα λέγατε ότι αισθάνεστε; 36
ΠΙΝΑΚΑΣ.6 ΓΕΝΙΚΑ, ΠΟΣΟ ΑΣΦΑΛΕΙΣ ΘΑ ΛΕΓΑΤΕ ΟΤΙ ΑΙΣΘΑΝΕΣΤΕ; ΚΑΘΟΛΟΥ ΛΙΓΟ ΜΕΤΡΙΑ ΑΡΚΕΤΑ ΠΟΛΥ ΣΥΝΟΛΟ 13,4 15,3 36,6 27,6 7,1 ΦΥΛΟ ΑΝΔΡΕΣ 10,9 14,1 35,9 30,5 8,6 ΓΥΝΑΙΚΕΣ 13,5 16,0 38,1 26,5 5,8 ΗΛΙΚΙΑ <29 12,9 13,4 36,9 24,9 12,0 30 44 12,8 18,2 34,7 28,7 5,7 45 59 12,7 15,5 40,2 26,6 5,0 60+ 15,1 12,4 33,5 31,2 7,8 ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΑΝΩΤΑΤΗ 11,3 10,9 36,1 32,0 9,8 ΑΝΩΤΕΡΗ 9,8 20,2 33,5 30,6 5,8 ΜΕΣΗ 14,7 16,5 39,1 24,3 54 5,4 ΔΗΜΟΤΙΚΟ 22,9 27,1 31,3 16,7 2,1 ΤΙΠΟΤΑ 24,0 20,0 32,0 12,0 12,0 ΙΔΕΟΛΟΓΙΑ ΔΕΞΙΟΣ 8,8 15,0 38,8 29,3 8,2 ΚΕΝΤΡΟΔΕΞΙΟΣ 10,0 12,3 38,5 30,8 8,5 ΚΕΝΤΡΩΟΣ 10,8 13,4 42,0 26,1 7,6 ΚΕΝΤΡΟΑΡΙΣΤΕΡΟΣ 11,5 13,2 41,0 28,6 5,6 ΑΡΙΣΤΕΡΟΣ 13,7 17,3 32,7 32,1 4,2 ΑΛΛΟ 22,9 17,4 25,7 24,8 9,2 ΤΙΠΟΤΑ 20,8 13,5 40,6 18,8 6,3 ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΔΥΣΚΟΛΗ 34,0 23,9 24,7 13,4 4,0 ΜΗ ΑΝΕΚΤΗ 12,6 19,6 42,7 21,7 3,5 ΣΤΑΣΙΜΗ 42 4,2 11,2 45,6 33,6 55 5,5 ΑΝΕΚΤΗ 3,8 3,8 28,7 44,6 19,1 ΑΝΕΤΗ 12,0 20,0 44,0 24,0 37
ΔΕΙΚΤΗΣ ΒΑΘΜΟΥ ΑΙΣΘΗΣΗΣ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΤΩΝ ΕΡΩΤΗΘΕΝΤΩΝ ΔΕΙΚΤΗΣ ΣΥΝΟΛΟ 50,0 ΦΥΛΟ ΑΝΔΡΕΣ 53,0 ΓΥΝΑΙΚΕΣ 48,8 ΗΛΙΚΙΑ <29 52,5 30 44 49,0 45 59 49,0 60+ 51,0 ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΑΝΩΤΑΤΗ 54,5 ΑΝΩΤΕΡΗ 50,5 ΜΕΣΗ 47,3 ΔΗΜΟΤΙΚΟ 37,0 ΤΙΠΟΤΑ 42,0 ΙΔΕΟΛΟΓΙΑ ΔΕΞΙΟΣ 53,3 ΚΕΝΤΡΟΔΕΞΙΟΣ 53,8 ΚΕΝΤΡΩΟΣ 51,5 ΚΕΝΤΡΟΑΡΙΣΤΕΡΟΣ 50,8 ΑΡΙΣΤΕΡΟΣ 49,0 ΑΛΛΟ 45,0 ΤΙΠΟΤΑ 44,0 ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΔΥΣΚΟΛΗ 32,5 ΜΗ ΑΝΕΚΤΗ 46,0 ΣΤΑΣΙΜΗ 56,3 ΑΝΕΚΤΗ 67,8 ΑΝΕΤΗ 67,0 Ο δείκτης υπολογίστηκε ως εξής: πολλαπλασιάζοντας το κάθε ποσοστό με αριθμούς από το 1 έως το 5 και πολλαπλασιάζοντας με το 25, όπου το 1 αντιπροσωπεύει την απάντηση: «καθόλου» και το 5 αντιπροσωπεύει την απάντηση: «πολύ». Η τιμή του δείκτη κινείται μεταξύ 0 και 100. Όσο μικρότερη είναι η τιμή του δείκτη, τόσο χαμηλότερος είναι ο βαθμός ασφάλειας των ερωτηθέντων. 38
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΒΑΘΜΟΣ ΙΚΑΝΟΠΟΙΗΣΗΣ ΑΠΟ ΑΙΣΘΗΣΗ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ Η πλειοψηφία του δείγματος, δηλαδή το 37% αυτού, δηλώνει ότι αισθάνεται «μέτρια» ασφάλεια. Το 35% νιώθει ασφάλεια (αθροιστικά: «πολύ» και «αρκετά»), ενώ το 29% δε νιώθει ασφάλεια (αθροιστικά: «καθόλου» και «λίγο»). Οι γυναίκες νιώθουν πολύ λιγότερο ασφαλείς από ότι οι άνδρες. Οι έχοντες ηλικίες 18 29 ετών φαίνεται να νιώθουν αρκετά ασφαλείς. Το επίπεδο εκπαίδευσης φαίνεται να σχετίζεται και με την αίσθηση ασφάλειας, αφού πιο ασφαλείς δηλώνουν ότι νιώθουν οι έχοντες ανώτατο επίπεδο εκπαίδευσης και λιγότερο ασφαλείς οι έχοντες επίπεδο εκπαίδευσης Δημοτικού. Όσον αφορά στην ιδεολογία, φαίνεται οι έχοντες δεξιά ιδεολογία νιώθουν πιο ασφαλείς. Λιγότερο ασφαλείς νιώθουν όσοι δηλώνουν άλλη ιδεολογία. Η αίσθηση ασφάλειας συνδέεται με την οικονομική κατάσταση των ερωτηθέντων, αφού όσο καλύτερη είναι αυτή, τόσο πιο ασφαλείς δηλώνουν οι ερωτηθέντες ότι νιώθουν. 39
Πόσο πολύ πιστεύετε ότι είστε ενεργό και αποδεκτό μέλος της κοινότητας στην οποία ανήκετε; 40
Πόσο πολύ πιστεύετε ότι είστε ενεργό και αποδεκτό μέλος της κοινότητας στην οποία ανήκετε; 41
ΠΙΝΑΚΑΣ.7 ΠΟΣΟ ΠΟΛΥ ΝΙΩΘΕΤΕ ΟΤΙ ΕΙΣΤΕ ΕΝΕΡΓΟ ΚΑΙ ΑΠΟΔΕΚΤΟ ΜΕΛΟΣ ΤΗΣ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑΣ ΣΤΗΝ ΟΠΟΙΑ ΑΝΗΚΕΤΕ; ΚΑΘΟΛΟΥ ΛΙΓΟ ΜΕΤΡΙΑ ΑΡΚΕΤΑ ΠΟΛΥ ΣΥΝΟΛΟ 5,5 11,4 21,9 42,2 19,0 ΦΥΛΟ ΑΝΔΡΕΣ 4,2 10,6 23,1 44,6 17,5 ΓΥΝΑΙΚΕΣ 5,8 11,0 19,5 42,1 21,5 ΗΛΙΚΙΑ <29 7,4 15,7 22,1 37,3 17,6 30 44 5,2 13,1 22,9 37,2 21,6 45 59 3,0 6,3 21,3 50,5 18,9 60+ 6,3 9,7 21,3 45,9 16,9 ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΑΝΩΤΑΤΗ 5,5 10,1 16,7 44,7 22,9 ΑΝΩΤΕΡΗ 4,3 8,0 21,6 44,4 21,6 ΜΕΣΗ 48 4,8 12,3 24,3 42,22 16,3 ΔΗΜΟΤΙΚΟ 6,5 17,4 50,0 21,7 4,3 ΤΙΠΟΤΑ 9,1 18,2 18,2 40,9 13,6 ΙΔΕΟΛΟΓΙΑ ΔΕΞΙΟΣ 5,9 14,8 21,5 40,0 17,8 ΚΕΝΤΡΟΔΕΞΙΟΣ 4,8 11,9 23,0 39,7 20,6 ΚΕΝΤΡΩΟΣ 4,0 11,4 21,5 44,3 18,8 ΚΕΝΤΡΟΑΡΙΣΤΕΡΟΣ 2,2 8,1 22,9 48,4 18,4 ΑΡΙΣΤΕΡΟΣ 6,5 11,6 20,0 45,8 16,1 ΑΛΛΟ 13,0 8,0 20,0 38,0 21,0 ΤΙΠΟΤΑ 5,7 12,5 23,9 35,2 22,7 ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΔΥΣΚΟΛΗ 11,8 19,2 26,2 29,3 13,5 ΜΗ ΑΝΕΚΤΗ 3,4 11,8 26,2 44,1 14,4 ΣΤΑΣΙΜΗ 36 3,6 86 8,6 21,9 45,0 20,8 ΑΝΕΚΤΗ 2,6 3,3 9,8 54,2 30,1 ΑΝΕΤΗ 9,1 9,1 4,5 54,5 22,7 42
ΔΕΙΚΤΗΣ ΒΑΘΜΟΥ ΑΙΣΘΗΣΗΣ ΔΙΑΣΥΝΔΕΣΗΣ ΜΕ ΤΗΝ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑ ΤΩΝ ΕΡΩΤΗΘΕΝΤΩΝ ΔΕΙΚΤΗΣ ΣΥΝΟΛΟ 64,5 ΦΥΛΟ ΑΝΔΡΕΣ 65,3 ΓΥΝΑΙΚΕΣ 65,8 ΗΛΙΚΙΑ <29 60,5 30 44 64,3 45 59 69,0 60+ 64,3 ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΑΝΩΤΑΤΗ 67,3 ΑΝΩΤΕΡΗ 67,8 ΜΕΣΗ 63,33 ΔΗΜΟΤΙΚΟ 50,0 ΤΙΠΟΤΑ 58,0 ΙΔΕΟΛΟΓΙΑ ΔΕΞΙΟΣ 62,3 ΚΕΝΤΡΟΔΕΞΙΟΣ 65,0 ΚΕΝΤΡΩΟΣ 65,5 ΚΕΝΤΡΟΑΡΙΣΤΕΡΟΣ 68,3 ΑΡΙΣΤΕΡΟΣ 63,5 ΑΛΛΟ 61,5 ΤΙΠΟΤΑ 64,3 ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΔΥΣΚΟΛΗ 53,5 ΜΗ ΑΝΕΚΤΗ 63,5 ΣΤΑΣΙΜΗ 67,8 ΑΝΕΚΤΗ 76,5 ΑΝΕΤΗ 68,3 Ο δείκτης υπολογίστηκε ως εξής: πολλαπλασιάζοντας το κάθε ποσοστό με αριθμούς από το 1 έως το 5 και πολλαπλασιάζοντας με το 25, όπου το 1 αντιπροσωπεύει την απάντηση: «καθόλου» και το 5 αντιπροσωπεύει την απάντηση: «πολύ». Η τιμή του δείκτη κινείται μεταξύ 0 και 100. Όσο μικρότερη είναι η τιμή του δείκτη, τόσο χαμηλότερος είναι ο βαθμός διασύνδεσης των ερωτηθέντων με την κοινότητα στην οποία ανήκουν. 43
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΒΑΘΜΟΣ ΑΙΣΘΗΣΗΣ ΔΙΑΣΥΝΔΕΣΗΣ ΜΕ ΤΗΝ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑ Περισσότεροι από 6 στους 10 ερωτηθέντες δηλώνουν ότι αισθάνονται ενεργά και αποδεκτά μέλη της κοινότητας. Οι έχοντες ηλικίες 45 59 ετών νιώθουν, περισσότερο από όλες τις άλλες ηλικιακές κατηγορίες, ως ενεργά και αποδεκτά μέλη της κοινότητας, ενώ οι κάτω των 30 ετών λιγότερο. Το επίπεδο εκπαίδευσης φαίνεται να σχετίζεται και με την αίσθηση διασύνδεσης με την κοινότητα, αφού περισσότερη σύνδεση ως μέλη της κοινότητας δηλώνουν ότι νιώθουν οι έχοντες ανώτερο επίπεδο εκπαίδευσης και λιγότερο οι έχοντες επίπεδο εκπαίδευσης Δημοτικού. Όσον αφορά στην ιδεολογία, οι αριστεροί δηλώνουν ότι νιώθουν ενεργά και αποδεκτά μέλη της κοινότητας περισσότερο από τους υπόλοιπους και όσοι δηλώνουν «άλλη» ιδεολογία, λιγότερο. Η αίσθηση ότι ανήκουν στην κοινότητα συνδέεται επίσης με την οικονομική κατάσταση των ερωτηθέντων, αφού όσο καλύτερη είναι αυτή, τόσο περισσότερο οι ερωτηθέντες νιώθουν ενεργά και αποδεκτά μέλη της κοινότητας. 44
Πόσο αισιόδοξος ή απαισιόδοξος είστε για το μέλλον; 45
Πόσο αισιόδοξος ή απαισιόδοξος είστε για το μέλλον; 46
ΠΙΝΑΚΑΣ.8 ΠΟΣΟ ΑΙΣΙΟΔΟΞΟΣ Η ΑΠΑΙΣΙΟΔΟΞΟΣ ΕΙΣΤΕ ΓΙΑ ΤΟ ΜΕΛΛΟΝ; ΟΥΤΕ ΠΟΛΥ ΑΠΑΙΣΙΟΔΟΞΟΣ ΑΡΚΕΤΑ ΑΠΑΙΣΙΟΔΟΞΟΣ ΑΙΣΙΟΔΟΞΟΣ ΟΥΤΕ ΑΡΚΕΤΑ ΑΙΣΙΟΔΟΞΟΣ ΠΟΛΥ ΑΙΣΙΟΔΟΞΟΣ ΑΠΑΙΣΙΟΔΟΞΟΣ ΣΥΝΟΛΟ 8,9 12,6 43,8 29,0 5,6 ΦΥΛΟ ΑΝΔΡΕΣ 9,3 12,4 39,2 33,1 6,1 ΓΥΝΑΙΚΕΣ 7,0 13,4 47,8 27,0 4,8 ΗΛΙΚΙΑ <29 8,8 7,2 43,3 30,4 10,3 30 44 7,9 16,1 42,1 28,8 5,1 45 59 8,8 13,9 47,6 27,0 2,7 60+ 10,9 10,9 42,6 30,2 5,4 ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΑΝΩΤΑΤΗ 9,5 9,7 40,8 33,9 6,2 ΑΝΩΤΕΡΗ 7,5 13,1 48,1 23,8 7,5 ΜΕΣΗ 7,9 15,6 46,4 26,0 4,1 ΔΗΜΟΤΙΚΟ 14,9 19,1 38,3 27,7 ΤΙΠΟΤΑ 13,6 13,6 36,4 27,3 9,1 ΙΔΕΟΛΟΓΙΑ ΔΕΞΙΟΣ 4,6 12,3 42,3 35,4 5,4 ΚΕΝΤΡΟΔΕΞΙΟΣ 5,8 12,4 42,1 35,5 4,1 ΚΕΝΤΡΩΟΣ 6,3 12,5 43,1 30,6 7,6 ΚΕΝΤΡΟΑΡΙΣΤΕΡΟΣ 7,4 12,1 43,3 34,0 3,3 ΑΡΙΣΤΕΡΟΣ 11,0 16,9 49,4 21,4 1,3 ΑΛΛΟ 15,55 14,44 35,1 20,6 14,44 ΤΙΠΟΤΑ 12,5 6,8 47,7 25,0 8,0 ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΔΥΣΚΟΛΗ 25,6 21,9 34,7 14,2 3,7 ΜΗ ΑΝΕΚΤΗ 5,4 17,0 50,6 22,4 4,6 ΣΤΑΣΙΜΗ 43 4,3 83 8,3 48,1 35,0 43 4,3 ΑΝΕΚΤΗ 4,8 36,1 50,3 8,8 ΑΝΕΤΗ 4,5 4,5 27,3 31,8 31,8 47
ΔΕΙΚΤΗΣ ΑΙΣΙΟΔΟΞΙΑΣ ΔΕΙΚΤΗΣ ΣΥΝΟΛΟ 52,5 ΦΥΛΟ ΑΝΔΡΕΣ 53,5 ΓΥΝΑΙΚΕΣ 52,3 ΗΛΙΚΙΑ <29 56,5 30 44 51,8 45 59 50,3 60+ 52,0 ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΑΝΩΤΑΤΗ 54,5 ΑΝΩΤΕΡΗ 52,8 ΜΕΣΗ 50,8 ΔΗΜΟΤΙΚΟ 44,8 ΤΙΠΟΤΑ 51,3 ΙΔΕΟΛΟΓΙΑ ΔΕΞΙΟΣ 56,3 ΚΕΝΤΡΟΔΕΞΙΟΣ 55,0 ΚΕΝΤΡΩΟΣ 55,3 ΚΕΝΤΡΟΑΡΙΣΤΕΡΟΣ 53,3 ΑΡΙΣΤΕΡΟΣ 46,3 ΑΛΛΟ 51,0 ΤΙΠΟΤΑ 52,3 ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΔΥΣΚΟΛΗ 37,0 ΜΗ ΑΝΕΚΤΗ 51,0 ΣΤΑΣΙΜΗ 56,8 ΑΝΕΚΤΗ 65,8 ΑΝΕΤΗ 70,5 Ο δείκτης υπολογίστηκε ως εξής: πολλαπλασιάζοντας το κάθε ποσοστό με αριθμούς από το 1 έως το 5 και πολλαπλασιάζοντας με το 25, όπου το 1 αντιπροσωπεύει την απάντηση: «καθόλου» και το 5 αντιπροσωπεύει την απάντηση: «πολύ». Η τιμή του δείκτη κινείται μεταξύ ξύ00 και 100. Όσο μικρότερη είναι η τιμή του δείκτη, τόσο πιο απαισιόδοξοι είναι οι ερωτηθέντες. 48
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΒΑΘΜΟΣ ΑΙΣΙΟΔΟΞΙΑΣ Η πλειοψηφία του δείγματος, δηλαδή το 44%, δηλώνει ότι αισθάνεται «ούτε αισιόδοξα ούτε απαισιόδοξα». Το 22% του δείγματος νιώθει απαισιοδοξία (αθροιστικά: «πολύ» και «αρκετά»), ενώ το 35% νιώθει αισιοδοξία (αθροιστικά: «καθόλου» και «λίγο»). Οι άνδρες δηλώνουν περισσότερο αισιόδοξοι σε σχέση με τις γυναίκες. Όσο νεότερη ηλικία έχουν οι ερωτηθέντες, τόσο πιθανότερο είναι αυτοί να νιώθουν αισιοδοξία για το μέλλον. Το επίπεδο εκπαίδευσης φαίνεται να σχετίζεται και με την αισιοδοξία των ερωτηθέντων για το μέλλον, αφού όσο υψηλότερο είναι αυτό, τόσο πιο αισιόδοξοι δηλώνουν οι ερωτηθέντες. Πιο αισιόδοξοι είναι οι δεξιοί και λιγότερο όσοι δηλώνουν «άλλη» ιδεολογία. Η αισιοδοξία για το μέλλον συνδέεται με την οικονομική κατάσταση των ερωτηθέντων, αφού όσο καλύτερη είναι αυτή, τόσο πιο αισιόδοξοι είναι οι ερωτηθέντες για το μέλλον. 49
ΣΥΓΚΡΙΣΗ ΒΑΘΜΩΝ ΙΚΑΝΟΠΟΙΗΣΗΣ 50
ΣΥΓΚΡΙΣΗ ΔΕΙΚΤΩΝ ΙΚΑΝΟΠΟΙΗΣΗΣ 51
ΣΥΓΚΡΙΣΗ ΔΕΙΚΤΩΝ ΙΚΑΝΟΠΟΙΗΣΗΣ ΑΝΑ ΦΥΛΟ 52
ΣΥΓΚΡΙΣΗ ΔΕΙΚΤΩΝ ΙΚΑΝΟΠΟΙΗΣΗΣ ΑΝΑ ΗΛΙΚΙΑ 53
ΣΥΓΚΡΙΣΗ ΔΕΙΚΤΩΝ ΙΚΑΝΟΠΟΙΗΣΗΣ ΑΝΑ ΕΠΙΠΕΔΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ 54
ΣΥΓΚΡΙΣΗ ΔΕΙΚΤΩΝ ΙΚΑΝΟΠΟΙΗΣΗΣ ΑΝΑ ΙΔΕΟΛΟΓΙΑ 55
ΣΥΓΚΡΙΣΗ ΔΕΙΚΤΩΝ ΙΚΑΝΟΠΟΙΗΣΗΣ ΑΝΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ 56
ΣΥΝΟΛΙΚΟΣ ΔΕΙΚΤΗΣ ΕΥΔΑΙΜΟΝΙΑΣ ΔΕΙΚΤΗΣ ΣΥΝΟΛΟ 59,0 ΦΥΛΟ ΑΝΔΡΕΣ 60,0 ΓΥΝΑΙΚΕΣ 59,8 ΗΛΙΚΙΑ <29 59,8 30 44 59,0 45 59 59,3 60+ 59,3 ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΑΝΩΤΑΤΗ 63,0 ΑΝΩΤΕΡΗ 60,0 ΜΕΣΗ 56,8 ΔΗΜΟΤΙΚΟ 47,8 ΤΙΠΟΤΑ 53,0 ΙΔΕΟΛΟΓΙΑ ΔΕΞΙΟΣ 60,8 ΚΕΝΤΡΟΔΕΞΙΟΣ 61,0 ΚΕΝΤΡΩΟΣ 60,3 ΚΕΝΤΡΟΑΡΙΣΤΕΡΟΣ 61,3 ΑΡΙΣΤΕΡΟΣ 56,8 ΑΛΛΟ 55,8 ΤΙΠΟΤΑ 56,55 ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΔΥΣΚΟΛΗ 44,8 ΜΗ ΑΝΕΚΤΗ 57,0 ΣΤΑΣΙΜΗ 64,0 ΑΝΕΚΤΗ 73,3 ΑΝΕΤΗ 68,3 Ο δείκτης υπολογίστηκε από το μέσο όρο των δεικτών επιπέδου διαβίωσης, υγείας, επιτυχίας στη ζωή, προσωπικών σχέσεων, ασφάλειας, αίσθησης μέλους κοινότητας και αισιοδοξίας. Η τιμή του δείκτη κινείται μεταξύ 0 και 100. 57
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΣΥΝΟΛΙΚΑ Την πιο υψηλή τιμή έχει ο δείκτης της υγείας (66.3) και μετά ο δείκτης προσωπικών σχέσεων (65.3). Χαμηλότερη τιμή έχει ο δείκτης της αίσθησης ασφάλειας. Πάντως, όλοι οι επιμέρους δείκτες έχουν τιμή πάνω από το μέσο της κλίμακας, που είναι το 50. Η τιμή του συνολικού δείκτη βρίσκεται στο 59, δηλαδή πάνω από το μέσο της κλίμακας, που είναι το 50. Δεν υπάρχουν σημαντικές διαφορές όσον αφορά στο φύλο και στην ηλικία των ερωτηθέντων. Η τιμή του συνολικού δείκτη φαίνεται να επηρεάζεται σημαντικά από το επίπεδο εκπαίδευσης και την οικονομική κατάσταση των ερωτηθέντων. Όσον αφορά στην ιδεολογία, οι υψηλότερες τιμές του δείκτη παρατηρούνται στους έχοντες κεντροαριστερή και δεξιά ιδεολογία. 58
Μέρος 3ο: Βαθμός συμφωνίας με δηλώσεις των ερωτηθέντων
Πόσο πολύ ταιριάζει η ακόλουθη πρόταση με τον τρόπο που εσείς βλέπετε τη ζωή: Η ζωή είναι μικρή και πρέπει να απολαμβάνουμε ό,τι θέλουμε χωρίς να σκεφτόμαστε τις συνέπειες; 60
ΠΙΝΑΚΑΣ.9 ΠΟΣΟ ΤΑΙΡΙΑΖΕΙ Η ΑΚΟΛΟΥΘΗ ΠΡΟΤΑΣΗ ΜΕ ΤΟΝ ΤΡΟΠΟ ΠΟΥ ΒΛΕΠΕΤΕ ΤΗ ΖΩΗ: «Η ΖΩΗ ΕIΝΑΙ ΜΙΚΡΗ ΚΑΙ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΑΠΟΛΑΜΒΑΝΟΥΜΕ Ο,ΤΙ ΘΕΛΟΥΜΕ ΧΩΡΙΣ ΝΑ ΣΚΕΦΤΟΜΑΣΤΕ ΤΙΣ ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ» ΔΕΝ ΜΟΥ ΤΑΙΡΙΑΖΕΙ ΚΑΘΟΛΟΥ ΜΑΛΛΟΝ ΔΕΝ ΜΟΥ ΤΑΙΡΙΑΖΕΙ ΟΥΤΕ ΜΟΥ ΤΑΙΡΙΑΖΕΙ ΟΥΤΕ ΔΕΝ ΜΟΥ ΤΑΙΡΙΑΖΕΙ ΜΑΛΛΟΝ ΜΟΥ ΤΑΙΡΙΑΖΕΙ ΜΟΥ ΤΑΙΡΙΑΖΕΙ ΑΠΟΛΥΤΑ ΣΥΝΟΛΟ 25,0 21,2 27,8 19,6 6,4 ΦΥΛΟ ΑΝΔΡΕΣ 24,1 18,0 28,1 22,1 7,8 ΓΥΝΑΙΚΕΣ 25,2 24,0 27,9 17,4 5,5 ΗΛΙΚΙΑ <29 21,9 20,9 25,1 23,5 8,6 30 44 25,1 17,3 33,9 18,3 5,4 45 59 27,0 23,5 23,1 19,9 6,4 60+ 23,6 22,4 29,9 17,8 6,3 ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΑΝΩΤΑΤΗ 27,0 25,0 24,8 17,8 5,5 ΑΝΩΤΕΡΗ 22,6 15,1 32,9 24,0 5,5 ΜΕΣΗ 23,9 18,5 31,6 19,4 6,6 ΔΗΜΟΤΙΚΟ 30,0 15,0 15,0 27,5 12,5 ΤΙΠΟΤΑ 11,1 22,2 16,7 33,3 16,7 ΙΔΕΟΛΟΓΙΑ ΔΕΞΙΟΣ 23,4 18,9 26,1 23,4 81 8,1 ΚΕΝΤΡΟΔΕΞΙΟΣ 21,0 24,4 28,6 16,0 10,1 ΚΕΝΤΡΩΟΣ 26,2 22,0 29,8 16,3 5,7 ΚΕΝΤΡΟΑΡΙΣΤΕΡΟΣ 17,0 23,5 29,0 24,5 6,0 ΑΡΙΣΤΕΡΟΣ 29,0 19,3 26,2 17,9 7,6 ΑΛΛΟ 34,4 22,6 23,7 15,1 4,3 ΤΙΠΟΤΑ 32,1 17,9 26,9 17,9 5,1 ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΔΥΣΚΟΛΗ 33,5 21,8 23,9 15,2 5,6 ΜΗ ΑΝΕΚΤΗ 23,8 20,4 30,4 20,0 5,4 ΣΤΑΣΙΜΗ 23,7 19,9 31,5 18,1 6,8 ΑΝΕΚΤΗ 19,9 25,0 21,3 26,5 7,4 ΑΝΕΤΗ 20,0 25,0 15,0 25,0 15,0 61
ΔΕΙΚΤΗΣ ΔΙΑΧΥΣΗΣ «Η ζωή είναι μικρή και πρέπει να απολαμβάνουμε ό,τι θέλουμε χωρίς να σκεφτόμαστε τις συνέπειες» ΔΕΙΚΤΗΣ ΔΙΑΧΥΣΗΣ ΣΥΝΟΛΟ 40,33 ΦΥΛΟ ΑΝΔΡΕΣ 42,86 ΓΥΝΑΙΚΕΣ 38,48 ΗΛΙΚΙΑ <29 43,98 30 44 40,42 45 59 38,79 60+ 40,23 ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΑΝΩΤΑΤΗ 37,44 ΑΝΩΤΕΡΗ 43,66 ΜΕΣΗ 41,57 ΔΗΜΟΤΙΚΟ 44,38 ΤΙΠΟΤΑ 55,56 ΙΔΕΟΛΟΓΙΑ ΔΕΞΙΟΣ 43,47 ΚΕΝΤΡΟΔΕΞΙΟΣ 42,44 ΚΕΝΤΡΩΟΣ 38,30 ΚΕΝΤΡΟΑΡΙΣΤΕΡΟΣ 44,75 ΑΡΙΣΤΕΡΟΣ 38,97 ΑΛΛΟ 33,06 ΤΙΠΟΤΑ 36,54 ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΔΥΣΚΟΛΗ 34,39 ΜΗ ΑΝΕΚΤΗ 40,73 ΣΤΑΣΙΜΗ 41,1010 ΑΝΕΚΤΗ 44,12 ΑΝΕΤΗ 47,50 Η τιμή του δείκτη κινείται μεταξύ 0 και 100. Τιμή του δείκτη μεγαλύτερη του 50 υποδεικνύει τάση συμφωνίας με την υπό διερεύνηση πρόταση. 62
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ «Η ζωή είναι μικρή και πρέπει να απολαμβάνουμε ό,τι θέλουμε χωρίς να σκεφτόμαστε τις συνέπειες» Περισσότεροι από 4 στους δέκα ερωτηθέντες δεν πιστεύουν ότι ταιριάζει στη δική τους βιοθεωρία η πρόταση: «Η ζωή είναι μικρή και πρέπει να απολαμβάνουμε ότι θέλουμε χωρίς να σκεφτόμαστε τις συνέπειες». Οι άνδρες συμφωνούν με αυτή την άποψη περισσότερο από ότι οι γυναίκες. Οι έχοντες ηλικία κάτω των 30 ετών συμφωνούν περισσότερο με αυτή τη στάση ζωής, ενώ οι έχοντες ηλικίες 45 59 λιγότερο. Οι έχοντες ανώτατο επίπεδο εκπαίδευσης είναι αυτοί οι οποίοι διαφωνούν περισσότερο ρ με τη συγκεκριμένη στάση ζωής, και οι ερωτηθέντες ςμε επίπεδο εκπαίδευσης Δημοτικού διαφωνούν λιγότερο. Οι κεντροαριστεροί και οι δεξιοί τείνουν περισσότερο να συμφωνήσουν με την πρόταση αυτή. Λιγότερο συμφωνούν όσοι δήλωσαν «άλλη» ιδεολογία. Ο βαθμός συμφωνίας με την πρόταση αυτή αυξάνεται όσο καλύτερη είναι η οικονομική κατάσταση των ερωτηθέντων. 63
Πόσο πολύ ταιριάζει η ακόλουθη πρόταση με τον τρόπο που εσείς βλέπετε τη ζωή: Έχω περάσει πολύ χρόνο να σκέφτομαι για το νόημα της ζωής; 64
ΠΙΝΑΚΑΣ.10 ΠΟΣΟ ΤΑΙΡΙΑΖΕΙ Η ΑΚΟΛΟΥΘΗ ΠΡΟΤΑΣΗ ΜΕ ΤΟΝ ΤΡΟΠΟ ΠΟΥ ΒΛΕΠΕΤΕ ΤΗ ΖΩΗ: «ΕΧΩ ΠΕΡΑΣΕΙ ΠΟΛΥ ΧΡΟΝΟ ΝΑ ΣΚΕΦΤΟΜΑΙ ΤΟ ΝΟΗΜΑ ΤΗΣ ΖΩΗΣ» ΟΥΤΕ ΜΟΥ ΤΑΙΡΙΑΖΕΙ ΔΕΝ ΜΟΥ ΤΑΙΡΙΑΖΕΙ ΜΑΛΛΟΝ ΔΕΝ ΜΑΛΛΟΝ ΜΟΥ ΜΟΥ ΤΑΙΡΙΑΖΕΙ ΟΥΤΕ ΔΕΝ ΜΟΥ ΚΑΘΟΛΟΥ ΜΟΥ ΤΑΙΡΙΑΖΕΙ ΤΑΙΡΙΑΖΕΙ ΑΠΟΛΥΤΑ ΤΑΙΡΙΑΖΕΙ ΣΥΝΟΛΟ 16,2 15,5 28,4 28,1 11,8 ΦΥΛΟ ΑΝΔΡΕΣ 16,4 16,2 26,2 29,7 11,5 ΓΥΝΑΙΚΕΣ 15,2 15,6 30,2 26,9 12,1 ΗΛΙΚΙΑ <29 13,5 12,9 32,0 25,8 15,7 30 44 19,4 16,3 28,6 23,3 12,4 45 59 13,11 18,7 28,4 31,33 86 8,6 60+ 15,0 13,9 24,3 34,1 12,7 ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΑΝΩΤΑΤΗ 17,6 14,5 26,1 29,5 12,4 ΑΝΩΤΕΡΗ 15,8 15,1 30,9 25,2 12,9 ΜΕΣΗ 13,8 17,6 32,0 25,7 11,0 ΔΗΜΟΤΙΚΟ 26,3 13,2 18,4 31,6 10,5 ΤΙΠΟΤΑ 23,5 11,8 47,1 17,6 ΙΔΕΟΛΟΓΙΑ ΔΕΞΙΟΣ 23,9 10,1 33,9 26,6 5,5 ΚΕΝΤΡΟΔΕΞΙΟΣ 9,8 11,6 27,7 43,8 7,1 ΚΕΝΤΡΩΟΣ 12,9 17,4 31,1 26,5 12,1 ΚΕΝΤΡΟΑΡΙΣΤΕΡΟΣ 11,3 15,4 31,3 27,2 14,9 ΑΡΙΣΤΕΡΟΣ 21,1 16,2 21,1 26,8 14,8 ΑΛΛΟ 26,5 16,9 21,7 21,7 13,33 ΤΙΠΟΤΑ 16,2 18,9 28,4 27,0 9,5 ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΔΥΣΚΟΛΗ 21,1 18,1 25,1 22,1 13,6 ΜΗ ΑΝΕΚΤΗ 17,3 14,3 27,4 27,8 13,1 ΣΤΑΣΙΜΗ 12,11 17,8 31,7 29,5 89 8,9 ΑΝΕΚΤΗ 14,0 10,1 24,8 38,8 12,4 ΑΝΕΤΗ 22,2 11,1 16,7 22,2 27,8 65
ΔΕΙΚΤΗΣ ΔΙΑΧΥΣΗΣ «Έχω περάσει πολύ χρόνο να σκέφτομαι για το νόημα της ζωής» ΔΕΙΚΤΗΣ ΔΙΑΧΥΣΗΣ ΣΥΝΟΛΟ 50,95 ΦΥΛΟ ΑΝΔΡΕΣ 50,96 ΓΥΝΑΙΚΕΣ 51,28 ΗΛΙΚΙΑ <29 54,35 Η τιμή του δείκτη κινείται μεταξύ 0 και 100. 30 44 48,23 Τιμή του δείκτη μεγαλύτερη του 50 υποδεικνύει τάση συμφωνίας με την υπό διερεύνηση πρόταση. 45 59 50,93 60+ 53,90 ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΑΝΩΤΑΤΗ 51,16 ΑΝΩΤΕΡΗ 51,08 ΜΕΣΗ 50,63 ΔΗΜΟΤΙΚΟ 46,71 ΤΙΠΟΤΑ 64,71 ΙΔΕΟΛΟΓΙΑ ΔΕΞΙΟΣ 44,95 ΚΕΝΤΡΟΔΕΞΙΟΣ 56,70 ΚΕΝΤΡΩΟΣ 51,89 ΚΕΝΤΡΟΑΡΙΣΤΕΡΟΣ 54,74 ΑΡΙΣΤΕΡΟΣ 49,47 ΑΛΛΟ 44,58 ΤΙΠΟΤΑ 48,65 ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΔΥΣΚΟΛΗ 47,24 ΜΗ ΑΝΕΚΤΗ 51,27 ΣΤΑΣΙΜΗ 51,35 ΑΝΕΚΤΗ 56,40 ΑΝΕΤΗ 55,56 66
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ «Έχω περάσει πολύ χρόνο να σκέφτομαι για το νόημα της ζωής» Σχεδόν 4 στους δέκα ερωτηθέντες πιστεύουν ότι ταιριάζει στη δική τους βιοθεωρία η πρόταση: «Έχω περάσει πολύ χρόνο να σκέφτομαι για το νόημα της ζωής». Οι άνδρες βρίσκουν ότι αυτή η άποψη ταιριάζει στον τρόπο που βλέπουν τη ζωή τους περισσότερο ρ από ότι οι γυναίκες. Οι έχοντες ηλικία κάτω των 30 ετών, αλλά και οι άνω των 60, συμφωνούν περισσότερο με αυτή τη στάση. Όσο υψηλότερο είναι το επίπεδο εκπαίδευσης των ερωτηθέντων, τόσο πιθανότερο είναι αυτοί να θεωρούν ότι αυτή η πρόταση ταιριάζει στον τρόπο που βλέπουν τηζωή ζωή. Οι κεντροαριστεροί και οι κεντροδεξιοί τείνουν περισσότερο να συμφωνήσουν με την πρόταση αυτή. Λιγότερο συμφωνούν όσοι δήλωσαν «άλλη» ιδεολογία και οι δεξιάς ιδεολογίας. Ο βαθμός συμφωνίας με την πρόταση αυτή αυξάνεται όσο καλύτερη είναι η οικονομική κατάσταση των ερωτηθέντων. 67
Πόσο πολύ ταιριάζει η ακόλουθη πρόταση με τον τρόπο που εσείς βλέπετε τη ζωή: Ψάχνω συνέχεια για το αληθινό νόημα της ζωής 68
ΠΙΝΑΚΑΣ.11 ΠΟΣΟ ΤΑΙΡΙΑΖΕΙ Η ΑΚΟΛΟΥΘΗ ΠΡΟΤΑΣΗ ΜΕ ΤΟΝ ΤΡΟΠΟ ΠΟΥ ΒΛΕΠΕΤΕ ΤΗ ΖΩΗ: «ΨΑΧΝΩ ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΓΙΑ ΤΟ ΑΛΗΘΙΝΟ ΝΟΗΜΑ ΤΗΣ ΖΩΗΣ» ΟΥΤΕ ΜΟΥ ΤΑΙΡΙΑΖΕΙ ΔΕΝ ΜΟΥ ΤΑΙΡΙΑΖΕΙ ΜΑΛΛΟΝ ΔΕΝ ΜΑΛΛΟΝ ΜΟΥ ΜΟΥ ΤΑΙΡΙΑΖΕΙ ΟΥΤΕ ΔΕΝ ΜΟΥ ΚΑΘΟΛΟΥ ΜΟΥ ΤΑΙΡΙΑΖΕΙ ΤΑΙΡΙΑΖΕΙ ΑΠΟΛΥΤΑ ΤΑΙΡΙΑΖΕΙ ΣΥΝΟΛΟ 22,6 17,0 31,5 21,2 7,6 ΦΥΛΟ ΑΝΔΡΕΣ 20,4 19,3 28,9 23,7 7,7 ΓΥΝΑΙΚΕΣ 23,8 14,8 34,3 19,7 7,3 ΗΛΙΚΙΑ <29 25,0 19,2 33,1 14,0 8,7 30 44 21,3 18,3 33,8 19,8 6,8 45 59 24,22 17,77 30,8 20,8 65 6,5 60+ 19,3 11,8 26,7 32,3 9,9 ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΑΝΩΤΑΤΗ 22,5 18,0 31,2 19,3 9,0 ΑΝΩΤΕΡΗ 23,7 19,1 33,6 16,8 6,9 ΜΕΣΗ 22,4 15,6 32,3 24,1 5,4 ΔΗΜΟΤΙΚΟ 16,7 16,7 19,4 30,6 16,7 ΤΙΠΟΤΑ 28,6 7,1 28,6 28,6 7,1 ΙΔΕΟΛΟΓΙΑ ΔΕΞΙΟΣ 24,5 12,7 30,4 26,5 5,9 ΚΕΝΤΡΟΔΕΞΙΟΣ 18,9 11,3 33,0 31,1 5,7 ΚΕΝΤΡΩΟΣ 17,9 24,4 31,7 16,3 9,8 ΚΕΝΤΡΟΑΡΙΣΤΕΡΟΣ 19,9 16,8 28,8 27,7 6,8 ΑΡΙΣΤΕΡΟΣ 25,6 18,0 30,1 15,8 10,5 ΑΛΛΟ 33,7 15,7 31,33 13,33 60 6,0 ΤΙΠΟΤΑ 24,3 18,6 32,9 15,7 8,6 ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΔΥΣΚΟΛΗ 32,8 13,8 23,0 20,7 9,8 ΜΗ ΑΝΕΚΤΗ 20,3 17,6 34,2 22,1 5,9 ΣΤΑΣΙΜΗ 16,7 20,3 36,1 19,3 75 7,5 ΑΝΕΚΤΗ 25,4 13,1 26,2 28,7 6,6 ΑΝΕΤΗ 16,7 16,7 27,8 11,1 27,8 69
ΔΕΙΚΤΗΣ ΔΙΑΧΥΣΗΣ «Ψάχνω συνέχεια για το αληθινό νόημα της ζωής» ΔΕΙΚΤΗΣ ΔΙΑΧΥΣΗΣ ΣΥΝΟΛΟ 43,58 ΦΥΛΟ ΑΝΔΡΕΣ 44,77 ΓΥΝΑΙΚΕΣ 42,97 ΗΛΙΚΙΑ <29 40,55 30 44 43,16 45 59 41,92 60+ 50,47 ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΑΝΩΤΑΤΗ 43,58 ΑΝΩΤΕΡΗ 41,03 ΜΕΣΗ 43,62 ΔΗΜΟΤΙΚΟ 53,47 ΤΙΠΟΤΑ 44,64 ΙΔΕΟΛΟΓΙΑ ΔΕΞΙΟΣ 44,12 ΚΕΝΤΡΟΔΕΞΙΟΣ 48,35 ΚΕΝΤΡΩΟΣ 43,90 ΚΕΝΤΡΟΑΡΙΣΤΕΡΟΣ 46,20 ΑΡΙΣΤΕΡΟΣ 41,92 ΑΛΛΟ 35,5454 ΤΙΠΟΤΑ 41,43 ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΔΥΣΚΟΛΗ 40,23 ΜΗ ΑΝΕΚΤΗ 43,92 ΣΤΑΣΙΜΗ 45,16 ΑΝΕΚΤΗ 44,47 ΑΝΕΤΗ 54,17 Η τιμή του δείκτη κινείται μεταξύ 0 και 100. Τιμή του δείκτη μεγαλύτερη του 50 υποδεικνύει τάση συμφωνίας με την υπό διερεύνηση πρόταση. 70
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ «Ψάχνω συνέχεια για το αληθινό νόημα της ζωής» Σχεδόν 4 στους δέκα ερωτηθέντες δεν πιστεύουν ότι ταιριάζει στη δική τους βιοθεωρία η πρόταση: «Ψάχνω συνέχεια για το αληθινό νόημα της ζωής». Οι άνδρες βρίσκουν ότι αυτή η άποψη ταιριάζει στον τρόπο που βλέπουν τη ζωή τους περισσότερο από ότι οι γυναίκες. Οι έχοντες ηλικία άνω των 60 δηλώνουν ότι ψάχνουν συνεχώς το νόημα της ζωής, πολύ περισσότερο ρ από τις υπόλοιπες ςηλικιακές κατηγορίες. Περισσότερο θεωρούν ότι αυτή η στάση ταιριάζει στη ζωή τους οι έχοντες επίπεδο εκπαίδευσης Δημοτικού. Οι κεντροδεξιοί τείνουν περισσότερο να συμφωνήσουν με την πρόταση αυτή. Λιγότερο συμφωνούν όσοι δήλωσαν «άλλη» ιδεολογία. Ο βαθμός συμφωνίας με την πρόταση αυτή αυξάνεται, όσο καλύτερη είναι η οικονομική κατάσταση των ερωτηθέντων. 71
Πόσο πολύ συμφωνείτε ή διαφωνείτε με την ακόλουθη πρόταση: Η ζωή μου σήμερα είναι πολύ κοντά στο ιδανικό που έχω στο μυαλό μου; 72
ΠΙΝΑΚΑΣ.12 ΠΟΣΟ ΣΥΜΦΩΝΕΙΤΕ Η ΔΙΑΦΩΝΕΙΤΕ ΜΕ ΤΗΝ ΑΚΟΛΟΥΘΗ ΠΡΟΤΑΣΗ: «Η ΖΩΗ ΜΟΥ ΣΗΜΕΡΑ ΕΙΝΑΙ ΠΟΛΥ ΚΟΝΤΑ ΣΤΟ ΙΔΑΝΙΚΟ ΠΟΥ ΕΧΩ ΣΤΟ ΜΥΑΛΟ ΜΟΥ» ΔΙΑΦΩΝΩ ΑΠΟΛΥΤΑ ΜΑΛΛΟΝ ΟΥΤΕ ΣΥΜΦΩΝΩ ΟΥΤΕ ΜΑΛΛΟΝ ΣΥΜΦΩΝΩ ΔΙΑΦΩΝΩ ΔΙΑΦΩΝΩ ΣΥΜΦΩΝΩ ΑΠΟΛΥΤΑ ΣΥΝΟΛΟ 21,5 21,5 30,4 21,5 5,1 ΦΥΛΟ ΑΝΔΡΕΣ 20,5 23,0 28,7 23,6 42 4,2 ΓΥΝΑΙΚΕΣ 21,7 20,4 32,2 20,4 5,2 ΗΛΙΚΙΑ <29 24,0 22,2 27,5 22,2 4,2 30 44 23,3 17,1 30,6 22,9 6,2 45 59 19,7 24,7 29,0 22,0 46 4,6 60+ 18,6 23,4 34,1 19,2 4,8 ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΑΝΩΤΑΤΗ 20,7 20,7 30,7 24,2 3,8 ΑΝΩΤΕΡΗ 21,6 26,9 23,1 23,1 5,2 ΜΕΣΗ 21,2 20,9 33,3 18,5 6,1 ΔΗΜΟΤΙΚΟ 31,4 22,9 25,7 17,1 2,9 ΤΙΠΟΤΑ 23,5 11,8 23,5 23,5 17,6 ΙΔΕΟΛΟΓΙΑ ΔΕΞΙΟΣ 18,4 19,4 35,0 18,4 8,7 ΚΕΝΤΡΟΔΕΞΙΟΣ 12,8 22,9 30,3 29,4 4,6 ΚΕΝΤΡΩΟΣ 19,0 16,5 29,8 28,1 6,6 ΚΕΝΤΡΟΑΡΙΣΤΕΡΟΣ 17,6 26,7 26,2 26,7 2,7 ΑΡΙΣΤΕΡΟΣ 31,0 21,7 31,8 13,2 2,3 ΑΛΛΟ 35,1 23,4 20,8 16,9 3,9 ΤΙΠΟΤΑ 23,0 18,9 31,1 17,6 9,5 ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΔΥΣΚΟΛΗ 42,6 17,5 21,3 12,0 6,6 ΜΗ ΑΝΕΚΤΗ 22,8 27,9 27,9 18,7 2,7 ΣΤΑΣΙΜΗ 12,8 23,6 34,8 24,7 41 4,1 ΑΝΕΚΤΗ 11,6 10,7 35,5 37,2 5,0 ΑΝΕΤΗ 5,3 10,5 42,1 15,8 26,3 73
ΔΕΙΚΤΗΣ ΔΙΑΧΥΣΗΣ «Η ζωή μου σήμερα είναι πολύ κοντά στο ιδανικό που έχω στο μυαλό μου» ΔΕΙΚΤΗΣ ΔΙΑΧΥΣΗΣ ΣΥΝΟΛΟ 41,77 ΦΥΛΟ ΑΝΔΡΕΣ 41,99 ΓΥΝΑΙΚΕΣ 41,74 ΗΛΙΚΙΑ <29 40,12 30 44 42,93 45 59 41,80 60+ 42,07 ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΑΝΩΤΑΤΗ 42,46 ΑΝΩΤΕΡΗ 40,86 ΜΕΣΗ 41,84 ΔΗΜΟΤΙΚΟ 34,29 ΤΙΠΟΤΑ 50,00 ΙΔΕΟΛΟΓΙΑ ΔΕΞΙΟΣ 44,90 ΚΕΝΤΡΟΔΕΞΙΟΣ 47,48 ΚΕΝΤΡΩΟΣ 46,69 ΚΕΝΤΡΟΑΡΙΣΤΕΡΟΣ 42,51 ΑΡΙΣΤΕΡΟΣ 33,53 ΑΛΛΟ 32,79 ΤΙΠΟΤΑ 42,91 ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΔΥΣΚΟΛΗ 30,60 ΜΗ ΑΝΕΚΤΗ 37,67 ΣΤΑΣΙΜΗ 45,86 ΑΝΕΚΤΗ 53,31 ΑΝΕΤΗ 61,84 Η τιμή του δείκτη κινείται μεταξύ 0 και 100. Τιμή του δείκτη μεγαλύτερη του 50 υποδεικνύει τάση συμφωνίας με την υπό διερεύνηση πρόταση. 74
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ «Η ζωή μου σήμερα είναι πολύ κοντά στο ιδανικό που έχω στο μυαλό μου» Περισσότεροι από 4 στους 10 ερωτηθέντες δεν πιστεύουν ότι η σημερινή ζωή τους βρίσκεται κοντά στο ιδανικό που έχουν στο μυαλό τους. Οι έχοντες ηλικία 30 44 ετών συμφωνούν περισσότερο από τις άλλες ηλικιακές κατηγορίες ότι η ζωή τους βρίσκεται κοντά στο ιδανικό που είχαν στο μυαλό τους. Ο βαθμός ικανοποίησης από τη σημερινή ζωή αυξάνεται, παράλληλα με το επίπεδο εκπαίδευσης. Οι κεντροδεξιοί και οι κεντρώοι φαίνονται πιο ικανοποιημένοι από τη σημερινή ζωή τους. Λιγότερο συμφωνούν όσοι δήλωσαν «άλλη» ιδεολογία και οι αριστεροί. Ο βαθμός συμφωνίας με την πρόταση αυτή αυξάνεται, όσο καλύτερη είναι η οικονομική κατάσταση των ερωτηθέντων. 75