Οι γυρίνοι. Πετάνε οι γυρίνοι;;;; Ένα ιπτάμενο τεύχος!! από την περιβαλλοντική ομάδα του 2 ου Γυμνασίου Μίκρας

Transcript

1 Οι γυρίνοι Πετάνε οι γυρίνοι;;;; Ένα ιπτάμενο τεύχος!! από την περιβαλλοντική ομάδα του 2 ου Γυμνασίου Μίκρας Μάρτης 2009

2 Σημείωμα σύνταξης Το τεύχος των «Γυρίνων» είναι αφιερωμένο το καταλάβατε μάλλον- στα πουλιά. Τι καλύτερη εισαγωγή στην άνοιξη που έρχεται; Είναι ένα τεύχος μελωδικό, σαν τις καρδερίνες που κελαηδούν στα κλαδιά του πεύκου της αυλής, ανάλαφρο, που με το πέταγμά του αψηφά τους νόμους της βαρύτητας, νεανικό, σαν τα καινούργια χελιδονάκια στη στέγη, μυρωδάτο, σαν τα λουλούδια του κήπου, ελπιδοφόρο, σαν την ανάσταση, αλλά και μελαγχολικό, σαν την ανάμνηση των εποχών που τα πουλιά γέμιζαν τους ουρανούς μας. Ελπίζω να αγαπάς κι εσύ τα πουλιά. Είναι οικονομικό. Γλιτώνεις απ το ταξίδι στον παράδεισο. ΕΜΙΛΙ ΝΤΙΝΚΙΝΣΟΝ Περιεχόμενα - Σημείωμα της σύνταξης - Τα πουλιά στην ποίηση και τη λογοτεχνία - Δεκαοχτούρα : ένα λαϊκό παραμύθι - Ο Χρυσαετός - Κόρακας, ο παρεξηγημένος - Πελεκάνος, σου θυμίζει κάτι; - Μαγικές πτήσεις : Το κολιμπρί - Γερανοί, πολίτες του κόσμου - Ποιήματα - Αποσπάσματα από το βιβλίο «Σιωπηλή άνοιξη» της Ραχήλ Κάρσον - Γλαρόνια : Οι εργατικοί μνηστήρες και οι πονηρές κυρίες τους - Ερωδιοί και φοινικόπτερα της Βιστωνίδας - Πτήση χωρίς σύνορα - Τα πουλιά της Ελλάδας τι ξέρουμε γι αυτά; - Πουλάκι μου εσύ (εκφράσεις και παροιμίες με πουλιά) - Μαφάλντα : το πουλί της ειρήνης - Υγρότοποι, ένας κόσμος ανάμεσα στη στεριά και το νερό - Πουλιά της Ελλάδας - Επίλογος Φωτογραφίες και κείμενα από το περιοδικό «Γεωτρόπιο» της Σαββατιάτικης Ελευθεροτυπίας,από το National Geographix και το βιβλίο Πουλιά εκδ. Παπαδόπουλου

3 Το να κρατήσεις ένα ζωντανό πουλί μες στα χέρια σου σε αλλάζει ριζικά. Πριν από εκείνη τη στιγμή τα πλάσματα αυτά ήταν απλώς ένα στολίδι, ένα στοιχείο στο φόντο της δικής μας ύπαρξης. Τώρα όμως μετασχηματίζονται σε άτομα, σε καρδιές που χτυπούν, μάτια που αναζητούν, λαρύγγια που φωνάζουν, καθώς ζουν ζωές, σημαντικές σαν τις δικές μας. ΤΖΕΪΝ ΣΟΥΑΝ Καθόμουν σε μια λοφοπλαγιά μέσα στο δάσος αργά το απόγευμα ανάμεσα στα πεύκα και τα έλατα, κι άκουγα το απαλό, φευγαλέο ανοιξιάτικο κάλεσμα της μικρής κουκουβάγιας -ένα παράξενο μουσικό υπόστρωμα σχεδόν αδιαχώριστο απ τη σιωπή μια καμπάνα τυλιγμένη στα πούπουλα που χτυπάει το σούρουπο μες στο δάσος και είναι αντιληπτή μόνο απ το πιο ευαίσθητο αφτί. Μα ήταν η φωνή της άνοιξης. ΤΖΟΝ ΜΠΑΡΟΟΥΣ Πώς, μπρος στον έσχατο κίνδυνο και τρόμο της ύπαρξής του, μπορεί ένα πουλί να τραγουδά τόσο ευτυχισμένα; Δεν υπάρχει καμιά υπόνοια φόβου στο τραγούδι οποιουδήποτε πουλιού, ούτε φθείρει ο τρόμος την ομορφιά της ζωής του. Φαίνεται σαν να μπορεί να ζει εντελώς την κάθε στιγμή, απομονώνοντας τις χαρές και τους φόβους του. ΚΛΕΡ ΛΑΙΤΟΝ

4 Δεκαοχτούρα από την Παρασκευή Λ. (Β2) Μια φορά κι έναν καιρό ήταν μια κοπέλα που ζούσε σ ένα μικρό χωριό ψηλά στο βουνό. Έτσι τα φερε η τύχη που παντρεύτηκε ένα παλικάρι από ένα χωριό του κάμπου και πήγε να ζήσει στο σπίτι της οικογένειας του άντρα της. Το παλικάρι έμενε με τη μητέρα του που δεν είδε με καλό μάτι την ξένη νύφη. Κι όσο η κοπέλα δεν δημιουργούσε προβλήματα, η πεθερά κάκιωνε. Κρυφά από το γιό της βασάνιζε και τρομοκρατούσε την κοπέλα με κάθε αφορμή. Μια μέρα η πεθερά έβαλε τη νύφη της να ζυμώσει τα ψωμιά όλης της εβδομάδας. Δεν ήταν κι εύκολη δουλειά, να ζυμώσει, να πλάσει τα καρβέλια, να ανάψει το μεγάλο φούρνο, να τα φουρνίσει Τα φούρνισε λοιπόν, δεκαοχτώ ψωμιά, κι τα έβγαλε από τον φούρνο όταν πια είχαν ψηθεί. Η πεθερά της όμως την κατηγόρησε με θυμό ότι έχασε ένα καρβέλι: «Δεκαεννιά ήταν τα ψωμιά! Τι το έκανες το καρβέλι; Παλιοτεμπέλα, που μαύρη η ώρα που σε κουβάλησε ο γιος μου εδωπέρα να μου μαυρίζεις τη ζωή! Να χαθείς! Να χαθείς!» Και φώναζε κι έβριζε τη νύφη, ώσπου εκείνη δε βάσταξε. Έπεσε στα γόνατα, παρακάλεσε τον Θεό: «Γλίτωσε με απ τα βάσανα! Πάρε με από δω! Κάλλιο πουλί να ήμουνα να γλίτωνα απ τη λύσσα και την κακογλωσσιά της!» Την λυπήθηκε λοιπόν ο Θεός και την έκανε ένα όμορφο σταχτόγκριζο πουλί που από τότε φωνάζει το δίκιο του: «Δεκαοχτώ Δεκαοχτώ Δεκαοχτώ» Δεν χρειαζόμαστε τόσο το πουλάκι αυτό, όσο χρειαζόμαστε τις ιδιότητες εκείνες που είναι απαραίτητες για να του χαρίσουμε τη ζωή. ΝΤΙΡΝΤΡΙ ΠΛΑΤ ηλικίας 16 ετών Κάθησε έξω τα μεσάνυχτα και κλείσε τα μάτια σου. Νιώσε το χορτάρι, τον αέρα, το διάστημα. Άκουσε προσεκτικά τα πουλιά για δέκα λεπτά την αυγή. Απομνημόνευσε ένα λουλούδι. ΛΙΝΤΑ ΧΑΣΕΛΣΤΡΟΜ Αν χίλιοι άνθρωποι στήσουν τα σπίτια τους σ ένα δάσος, το δάσος μεταμορφώνεται σε μια αποκρουστική πόλη. Αν χίλια πουλιά κουρνιάσουν στο ίδιο δάσος, μόνο ένα εξασκημένο μάτι θα καταφέρει να εντοπίσει έστω και είκοσι από αυτά. ΡΟΜΠΕΡΤ ΛΙΝΤ

5 Ο Χρυσαετός Από την Ελένη Μ.(Α3) Το υπέροχο αυτό αρπακτικό είναι ντυμένο με καφεκίτρινο πτέρωμα. Η ικανότητά του να προσαρμόζεται σε διαφορετικούς τόπους είναι εκπληκτική. Τα υποείδη του βρίσκονται από την Ιαπωνία μέχρι την Αμερική και από την Ευρώπη μέχρι την Αφρική. Με μέσο βάρος 6,5 κιλά και άνοιγμα φτερών περισσότερο από 2 μέτρα αποτελεί έναν ικανότατο κυνηγό που τρέφεται με λαγούς, κουνέλια, ποντίκια, σαύρες, πουλιά, φίδια μέχρι και αλεπούδες, αλλά και πτώματα τον χειμώνα όταν δεν βρίσκει άλλη τροφή. Στην Ασία ο χρυσαετός χρησιμοποιήθηκε για μεγάλο χρονικό διάστημα από τους γερακάρηδες για το κυνήγι των αλεπούδων! Επιτίθεται εναντίον τους συνήθως από πίσω, αρπάζει τη ράχη τους με τα νύχια του ενός ποδιού και το λαιμό με τα νύχια του άλλου και τις πνίγει στα γρήγορα, ενώ ταυτόχρονα αποφεύγει επιδέξια τις δαγκωματιές τους. Τις πρώτες ερωτικές εκδηλώσεις κι επιδείξεις τις αρχίζουν στην αρχή του Γενάρη, οπότε και τα δύο πτηνά εκτελούν συνεχείς εναέριες ακροβασίες που συνοδεύονται από οξείες κραυγές. Μερικές φορές είναι τόσο απορροφημένα από το ερωτικό τους παιχνίδι που γίνεται στον αέρα με μεγάλη ταχύτητα, που μπορεί να πέσουν στο έδαφος και να σκοτωθούν και τα δύο! ( αυτό είναι έρωτας!!) Με τα κλαδιά που μαζεύει ο χρυσαετός κάνει 4-5 φωλιές συνήθως σε προεξοχές ή σχισμές κατακόρυφων βράχων. Από αυτές χρησιμοποιεί μια για την γέννα των αυγών και τις υπόλοιπες για ύπνο και ανάπαυση. Η φωλιά είναι ιδιαίτερα καθαρή μιας και τα φύλλα που την στρώνουν ανανεώνονται και τα απορρίμματα πετιούνται έξω. Συνήθως μόνο ο πρώτος νεοσσός μένει στη ζωή γιατί θανατώνει τον δεύτερο που γεννιέται 3-4 μέρες αργότερα. Τις πιο πολλές φορές αυτός που μένει στη ζωή είναι θηλυκός γι αυτό και υπάρχει μεγάλη δυσαναλογία μεταξύ των δύο φύλων (ας πρόσεχαν οι κυρίες πριν καθαρίσουν τα αδελφάκια τους!!)

6 Κόρακας, ο παρεξηγημένος Μάστορας στην επιβίωση, επιδίδεται στο παιχνίδι περισσότερο από κάθε άλλο πουλί. Έχει ένα πλατύ ρεπερτόριο στις φωνές, που όπως λένε, τη γκάμα του μόνο ο ανθρώπινος λόγος ξεπερνάει. Δείχνει να παρατηρεί, να εξετάζει και να σχολιάζει κάθε τι στο περιβάλλον του και είναι προικισμένος με πιο ανεπτυγμένο εγκέφαλο από τα άλλα πουλιά και μεγάλη ευφυΐα και προσαρμοστικότητα. Του αρέσει να βλέπει τηλεόραση και μπορεί να μιμηθεί την ανθρώπινη λαλιά, τη φωνή άλλων πουλιών, μελωδίες, σειρήνες τρένων Οι κόρακες έχουν γίνει μάστορες στο να ανοίγουν τα αυτοκόλλητα λουριά των σάκων με τις προμήθειες, όπως και τα φερμουάρ των σακιδίων, να κλέβουν πατατούλες από τα εστιατόρια φαστ-φουντ και από τις χαρτοσακούλες απρόσεκτων πελατών. Πειράματα δείχνουν ότι έχουν λογική σκέψη! Αν πρέπει να ανταγωνιστούν ένα πιο δυνατό ζώο για την τροφή, μπορεί να χωριστούν ώστε μερικά να το απασχολούν όσο τα άλλα τρώνε. Αν δεν μπορούν να σκίσουν το κουφάρι κάποιου ζώου, προσελκύουν με φωνές τους λύκους ώστε να το κάνουν αυτοί. Σύμφωνα με ορισμένους μύθους το κοράκι είναι κακός οιωνός. Σε άλλες όμως παραδόσεις είναι οδηγός, διαπερνώντας το σκοτάδι με τα διαπεραστικά του μάτια. Στους σκανδιναβικούς θρύλους, δυο κόρακες πετούσαν κάθε μέρα στο βασίλειο του θεού Οντίν και γύριζαν κάθε βράδυ για να καθίσουν στους ώμους του και να του ψιθυρίσουν στο αυτί τα νέα. Στην Αρχαία Ελλάδα ένας κόρακας συνόδευε τον Απόλλωνα, ενώ σε κάποιες φυλές του Ειρηνικού είναι ο δημιουργός της ζωής. Στην Ελλάδα ζουν επίσης πολλά συγγενικά με το κοράκι είδη όπως είναι η όμορφη κίσσα, η καρακάξα, η κιτρινομύτα καλιακούδα που έχει μειωθεί δραματικά γιατί δηλητηριάζεται από τα ζώα που έχουν πεθάνει από φόλα, η σιταροκουρούνα που αποδεκατίστηκε από τα φυτοφάρμακα και την μοντέρνα γεωργία, η σταχτοκουρούνα που την βλέπουμε στις εθνικές οδούς να καθαρίζει τον δρόμο από σκοτωμένα ζώα, η κοκκινομύτα καλιακούδα που ζει στα βουνά, και η κάργια Οι αρχαίοι ήξεραν ότι με το λεξιλόγιό τους που είναι μεγάλο επικοινωνούσαν μεταξύ τους και γι αυτό έλεγαν «κόραξ κόρακι φιλεί» (ο κόρακας αγαπά τον κόρακα)

7 Πελεκάνος, σου θυμίζει κάτι; Μπορεί ο μικρός πελεκάνος να μην περιμένει όταν μεγαλώσει να γίνει ένας κύκνος Όταν τον δει κανείς από κοντά, με το ράμφος του που μοιάζει με φτυάρι, μπορεί να τον χαρακτηρίσει ασουλούπωτο, αδέξιο και άχαρο Μπορεί να γίνεται αστείος όταν ερωτευτεί κοκκινίζει ολόκληρο το πρόσωπό του και βγάζει ένα τεράστιο εξόγκωμα στη μύτη. Αλλά όταν σηκωθεί όρθιος, κουνήσει τις φτερούγες του και απογειωθεί, η αίσθηση αλλάζει αμέσως...ο ίδιος αυτός «κλόουν» περιγράφεται σαν μεγαλοπρεπής, εντυπωσιακός, χαριτωμένος κι όμορφος Οι πελεκάνοι απογειώνονται με τρομερή για το μέγεθός τους ταχύτητα και ανυψώνονται πετώντας ομαδικά σε κύκλους σαν ένα αέρινο μπαλέτο. Ένας τεχνικός αεροσκαφών θα παρατηρούσε ότι τα 2,7 μέτρα ανοίγματος των φτερών του σε συνδυασμό με το βάρος του που είναι γύρω στα 7 κιλά, του εξασφαλίζει χαμηλή φόρτιση πτέρυγας. Για τους μη ειδικούς, ένα σμήνος πελεκάνων που ανεβαίνουν στον ουρανό πετώντας κυκλικά κάτω από το φως του ήλιου μας αναγκάζει να χρησιμοποιήσουμε επίθετα όπως μεγαλοπρεπής και εντυπωσιακός και όλα τα παραπάνω. Οι πελεκάνοι προκαλούν ταυτόχρονα γέλιο και θαυμασμό, μα πάνω απ όλα μάλλον ένα είδος συναισθηματικής ταύτισης: Ποιος άνθρωπος δεν έχει νιώσει κάποια στιγμή στη ζωή του άχαρος ή ανάξιος να αγαπηθεί και παρόλα αυτά ικανός να λάμψει από ομορφιά αρκεί να μπορέσει να ανοίξει τα φτερά του; Μαγικές πτήσεις Μια ζαφειρένια λάμψη, ένα αστραπιαίο φτερούγισμα και το πουλάκι- ή μήπως ήταν έντομο;- εξαφανίζεται για να εμφανιστεί λίγο αργότερα. «Ζουν σε συνθήκες οριακές για τα σπονδυλόζωα, αλλά τα καταφέρνουν μια χαρά» λέει ο ορνιθολόγος Καρλ Σούγκμαν. Ο Σούγκμαν έχει ακούσει για ένα κολιμπρί που έζησε στην αιχμαλωσία 17 χρόνια. «Σκεφθείτε πόσο ανθεκτικός πρέπει να είναι ένας οργανισμός 5-6 γραμμαρίων για να ζήσει τόσο πολύ» σχολιάζει. Η καρδιά του, που φτάνει τους 500 χτύπους το λεπτό (όταν το πουλί κουρνιάζει!!) θα είχε χτυπήσει 4,5 δις φορές, σχεδόν διπλάσιες από αυτήν ενός 70χρονου ανθρώπου. Σας φάνηκε υπερβολικό το 500 (σε σχέση με τους 70 περίπου χτύπους του ανθρώπου; Όταν το κυνηγούν μπορεί να φτάσει και τους 1200 χτύπους το λεπτό, ενώ όταν κάνει κρύο ή δεν έχει πολύ τροφή μπορεί να γίνουν και 30 το λεπτό) Τα φτερά του χτυπούν 80 φορές το δευτερόλεπτο και με τη μακριά γλωσσίτσα του, που πλαταγίζει ως και 13 φορές το δευτερόλεπτο, ρουφάει νέκταρ ίσο με μιάμιση φορά το βάρος του κάθε μέρα.. Είναι αδύνατον να ασχοληθείς με τα κολιμπρί και να μη γοητευτείς είναι πολύ σαγηνευτικά πλασματάκια!!

8 Γερανοί : πολίτες του κόσμου Τους γερανούς τους συναντάμε σε αιγυπτιακούς τάφους, σε ρωσικά τραγούδια, σε χορούς της Αυστραλίας, στα τοτέμ και τις παραδόσεις των ιθαγενών Αμερικανών και σε μύθους της Ελλάδας και της Ρώμης. Ζουν διασκορπισμένα σε πέντε ηπείρους και μεταναστεύουν πάνω από ερήμους, βουνά, παγωμένες τούντρες και από τα σύνορα δεκάδων κρατών. Έτσι γίνονται πρεσβευτές ειρήνης μεταξύ διαφορετικών λαών που ενώνονται στην προσπάθεια να τα σώσουν, και να προστατέψουν τους ευπαθείς υγρότοπους και τα λιβάδια όπου ζουν καθώς και τις περιοχές όπου σταματούν κατά το ταξίδι της μετανάστευσης. Ο χορός του ζευγαρώματος μοιάζει με παραμυθένιο μπαλέτο και έχει εμπνεύσει πολλούς χορογράφους, ποιητές και ζωγράφους Φαντάσου ότι βρίσκεσαι σε μια καταπράσινη κοιλάδα, όπου τα λιβάδια συναντούν το δάσος, ένα ελαφρό, ζεστό αεράκι φυσάει απαλά, κι από ψηλά τα μεγάλα άσπρα σύννεφα αρμενίζουν κάτω από ένα θόλο γαλάζιου. Ολόγυρά σου, μες στους θάμνους, μες στα δέντρα, Και ψηλά στον ουρανό, υπάρχει μουσική: Τσίχλες και κότσυφες κελαηδούν τις καθαρές νότες απ τους θάμνους. Σπίνοι φτερουγίζουν πάνω στο κίτρινο σπαλάθρι, τραγουδώντας τα απαλότερά τους γλυκά τραγούδια. Κούκοι φωνάζουν στα χωράφια. Ωδικά πουλιά τραγουδούν στο δάσος και κορυδαλλοί πετούν ψηλά πάνω απ όλα. Λουλούδια παντού, πεταλούδες χορεύουν από πάνω τους κι ο αέρας ο ίδιος γεμάτος από την ανεπαίσθητη μουσική από τα φτερά των εντόμων. Όπου και να κοιτάξεις υπάρχει ευτυχία, γιατί όλος ο κόσμος είναι ζωντανός και τρελός από μεγάλη χαρά. ΟΛΙΒΕΡ ΤΖ. ΠΑΙΚ Είμαι ευτυχισμένη γιατί τα πουλιά μου τραγουδούν. ΙΩΣΗΦΙΝΑ ετών 6

9 Όμορφες φωνές πουλιών πάνω στους λόφους χαράζει στο χρώμα της πάχνης μια ιδέα της άνοιξης. Κιογκόκου Ταμεκάνε Όταν σκέφτομαι την αρμονία, αυτό που έρχεται πιο έντονο στο νου μου απ οτιδήποτε άλλο, είναι ένα πουλί με μεγάλα φτερά να πετάει διασχίζοντας τον αέρα. ΝΤ. Χ. ΛΟΡΕΝΣ Υπήρχε μια ασυνήθιστη ησυχία. Τα πουλιά, για παράδειγμα - τι είχαν γίνει; Πολλοί άνθρωποι μιλούσαν γι αυτά, ανήσυχοι κι απορημένοι. Ήταν μια άνοιξη χωρίς φωνές. Τα πρωϊνά κάποτε πάλλονταν από τους ήχους της συναυλίας των κοκκινολαίμηδων, των περιστεριών, της κίσσας, κι από δεκάδες άλλες φωνές την αυγή.τώρα δεν ακουγόταν τίποτα και μονάχα η σιωπή βασίλευε πάνω από τα χωράφια και μέσα στα δάση και στα έλη Καμιά κατάρα, καμιά εχθρική ενέργεια δεν είχε σταματήσει την ανανέωση της ζωής Οι ίδιοι οι άνθρωποι είναι υπεύθυνοι Ραχήλ Κάρσον (Σιωπηλή άνοιξη)

10 Το γαλαζοπούλι μεταφέρει τον ουρανό πάνω στη ράχη του. ΧΕΝΡΙ ΝΤΕΪΒΙΝΤ ΘΟΡΟ Είμαι απαισιόδοξος για την ανθρώπινη φυλή γιατί είναι πάρα πολύ εφευρετική όταν πρόκειται να ωφεληθεί. Βλέπουμε τη φύση σαν κάτι που πρέπει οπωσδήποτε να υποτάξουμε. Θα είχαμε μεγαλύτερες πιθανότητες να επιζήσουμε, αν μπορούσαμε να προσαρμοστούμε σ αυτόν τον πλανήτη και να τον δούμε με ευγνωμοσύνη, κι όχι με αμφιβολία και με δικτατορικά αισθήματα. Ε. Β. Γουάϊτ Άλμπατρος Συχνά για να περάσουνε την ώρα οι ναυτικοί άλμπατρος πιάνουμε πουλιά μεγάλα της θαλάσσης που ακολουθούνε σύντροφοι το πλοίο νωχελικοί καθώς γλυστράει στ ωκεανού τις αχανείς εκτάσεις και μόλις στο κατάστρωμα του καραβιού βρεθούν αυτοί οι ρηγάδες τα ουρανού, αδέξιοι ντροπιασμένοι τα κουρασμένα τους φτερά στα πλάγια παρατούν να σέρνονται σαν τα κουπιά που η βάρκα τα πηγαίνει. Το ωραίο πουλί τι κωμικό κι αδέξιο π απομένει! Πώς κοίτεται ο φτερωτός ταξιδευτής δειλά Ο ένας με την πίπα του το ράμφος του χτυπά κι άλλος χωλαίνοντας το πώς πετούσε παρασταίνει. Ίδιος με τούτο ο ποιητής τ αγέρωχο πουλί που ζει στην μπόρα κι αψηφά το βέλος του θανάτου σαν έρθει εξόριστος στη γη και στην οχλοβοή μες στα γιγάντια του φτερά χάνει τα βήματά του Γκ. Φλομπέρ (Μετάφραση Ν. Καββαδία)

11 Γλαρόνια : οι εργατικοί μνηστήρες και οι πονηρές κυρίες τους Σκεφτείτε το εξής πρόβλημα: Είστε ένα θηλυκό πουλί και βρίσκεστε στην εποχή του ζευγαρώματος. Η ανάγκη σας είναι μεγάλη, αφού αυτό υπαγορεύουν τα γονίδια σας. Πρέπει όμως να βρείτε ένα άξιο αρσενικό και να σιγουρευτείτε ότι, όταν βγουν τα πουλάκια από το αυγό, αυτός θα είναι ακόμη εκεί για να βοηθήσει στο τάϊσμα και το μεγάλωμά τους. Πώς θα δοκιμάσετε τους επίδοξους μνηστήρες; Είναι απλό. Βάζουμε τον μνηστήρα να πληρώσει εκ των προτέρων Το αρσενικό προσπαθεί να πείσει τη θηλυκιά ότι είναι άξιος ψαράς και ότι την προσέχει πολύ. Μέχρι να δεχτεί το θηλυκό να ζευγαρώσει μαζί του, θα έχει δαπανήσει τόση ενέργεια και χρόνο ψαρεύοντας, που θα είναι εντελώς ασύμφορο να ξαναρχίσει τα ίδια με κάποια άλλη αιθέρια ύπαρξη της λιμνοθάλασσας Οι φωλιές των γλαρονιών είναι εκτεθειμένες στο έδαφος και αποτελούνται από μικρά κοχύλια και πετραδάκια. Τα αυγά προστατεύονται μόνο λόγω του καμουφλάζ και οι νεοσσοί με τα πούπουλα τους σε χρώματα παραλλαγής και με την πολύ πειθαρχημένη τους συμπεριφορά. Όταν πλησιάζει κάποιος μένουν εντελώς ακίνητα και ουσιαστικά γίνονται αθέατα. Όταν παρακολουθήσεις από κοντά μια αποικία, καταλάβεις τις δυσκολίες των γονιών, νιώσεις την αγωνία του μικρού πουλιού που μένει ακίνητο για να γλιτώσει και βρεις τα μικρά πτώματα των πουλιών που δεν στάθηκαν τυχερά, τότε αποκτάς μια πιο προσωπική σχέση μ αυτά. Τότε ξέρεις πόσο άδικο είναι που ο κάθε ασυνείδητος τα πυροβολεί για πλάκα, που κάποιοι κάνουν μοτοκρός στις ξερές επίπεδες εκτάσεις που θεωρούν άχρηστες και που μερικοί οδηγούν τις αγελάδες τους μέσα από τις αποικίες ποδοπατώντας τις φωλιές. Ερωδιοί και φοινικόπτερα της Βιστωνίδας Ανάμεσα στα 265 είδη φτερωτής πανίδας που φιλοξενούνται στην περιοχή, οι ερωδιοί έχουν την πιο σημαντική αποικία. Τα τελευταία χρόνια φοινικόπτερα (φλαμίγκος) είναι μόνιμοι επισκέπτες της περιοχής. Ας σημειωθεί ότι η περιοχή μαζί με την λίμνη Κερκίνη χαρακτηρίστηκε σαν το σπουδαιότερο σημείο διαχείμασης των αργυροπελεκάνων σε όλη την Ευρώπη και τη Μεσόγειο!! Γλάροι, χαλκόκοτες, κορμοράνοι, λαγγόνες, νανόχηνες, αβοκέτες, φαλαρίδες, χουλιαρόπαπιες, λεπτομύτες Πλάσματα θαυμαστά που κινδυνεύουν με εξαφάνιση, αυτά τα ίδια ή οι τόποι που ζουν και αναπαράγονται, η ίδια η γη που τα θρέφει, από τη δική μας ανθρώπινη αλόγιστη επέμβαση. Η υπεράντληση των υπόγειων νερών, η υπερβολική χρήση λιπασμάτων, η αυθαίρετη οικιστική δόμηση, οι ανεξέλεγκτες χωματερές, τα αντιπλημμυρικά αναχώματα, το παράνομο κυνήγι (σε όλο τον νομό Ξάνθης υπάρχουν μόνο δύο θηροφύλακες) και η αδυναμία φύλαξης και διαχείρισης, είναι ίσως τα σημαντικότερα προβλήματα που απειλούν την οικολογική ισορροπία και τη βιωσιμότητα αυτού του σπουδαίου υγροτόπου.

12 Πτήση χωρίς σύνορα (Κ. Παπακωνσταντίνου Ελλ. Ορνιθολ.Εταιρεία) Δεν γνωρίζουν σύνορα, μα ούτε και πατρίδες. Σπίτι τους είναι κάθε γωνιά του πλανήτη. Η ζωή είναι γι αυτά ένα θαύμα, ένα όνειρο που δεν μπορεί να περιοριστεί σε μερικές χιλιάδες τετραγωνικά. Για 60 εκατομμύρια χρόνια είναι μετανάστες. Ελεύθεροι όμως. Χωρίς δουλεμπόρους να τους υπόσχονται τη Γη της Επαγγελίας, χωρίς αφιλόξενους τόπους υποδοχής. Οι φτερωτοί μετανάστες μας δείχνουν το δρόμο για να ζήσουμε ελεύθεροι. Γιατί να μην τον ακολουθήσουμε άραγε; Ένα ταξίδι ως τον τόπο διαχείμασης μπορεί να φτάνει και τα χιλιόμετρα. Και από αυτά, τα χιλιόμετρα αφορούν ένα υποχρεωτικό μονοκόμματο πέρασμα πάνω από τη Μεσόγειο και τη Σαχάρα, όπου οι στάσεις είναι αδύνατες. Για ένα μικροπούλι, με μέση ταχύτητα τα 40 χιλιόμετρα, χρειάζονται τρεις ολόκληρες μέρες συνεχούς πτήσης για να καλυφθεί η απόσταση. Ένας πιλότος ενός αεροσκάφους τα έχασε στην κυριολεξία όταν το ραντάρ του έδειξε 30 αγριόκυκνους να πετάν στο ύψος των μέτρων με ταχύτητα που έφτανε τα 200 χιλιόμετρα την ώρα! Στα Ιμαλάια οι χήνες μπορούν να πετάξουν πάνω από την κορφή του Έβερεστ (στα μέτρα)! Το γιγαντιαίο άλμπατρος με άνοιγμα φτερών που πλησιάζει τα τέσσερα μέτρα αξιοποιεί τόσο καλά τους δυνατούς ανέμους των νότιων ωκεανών μπορεί να διανύσει τεράστιες αποστάσεις χωρίς να χρειαστεί να φτεροκοπήσει ούτε μια φορά.

13 Πουλάκι μου εσύ! (συνηθισμένη έκφραση τρυφερότητας) Στα παλιότερα χρόνια που οι άνθρωποι ζούσαν σε πιο στενή σχέση με τη φύση, ο λόγος τους περιλάμβανε πολλές εκφράσεις σχετικές με τα ζώα, τα πουλιά και τα φυσικά φαινόμενα. Είναι εντυπωσιακό πόσους χαρακτηρισμούς αποδίδουμε, ακόμη και τώρα, στους άλλους, με βάση χαρακτηριστικά των πουλιών και πόσες παροιμιώδεις φράσεις με πουλιά, χρησιμοποιούμε. Έχουμε και λέμε: Τρία πουλάκια κάθονται : για τους άσχετους και την ασχετοσύνη γενικώς Μαλώνουν σαν τα κοκόρια : για τους καυγατζήδες ή για τα.πολυαγαπημένα αδέλφια Ένας κούκος δεν φέρνει την άνοιξη - αλλά φέρνει την κούκενα - : για τον μοναχικό/ή που πάει αντίθετα στο ρεύμα Να χες ενός κοκόρου γνώση : ως γνωστόν ο κόκορας δεν φημίζεται για την εξυπνάδα του αλλά για το νταηλίκι του γι αυτό και λέμε ακόμα Καμαρώνει σαν τον κόκορα : για τους σπουδαίους λέμε τώραεραστές! Μοναχός σαν κούκος : για τους μοναχικούς Τα γκαβά τα πουλιά ο θεός τα κάνει φωλιά (Τα γκβα τα πλια ο θιός τα καν φλιά) : για τους αδύναμους/ες φροντίζει ο Θεός Κόρακας, κοράκου μάτι δεν βγάζει : συγκάλυψη μεταξύ ομοίων Αηδόνι : για τους καλλίφωνους/ες και τους χαριτωμένους/ες Σουσουράδα : για τις νεαρές χαριτωμένες και σκερτσόζες υπάρξεις Γαλιάντρα : για τις ακούραστες φλύαρες Περιστέρα : για τις καλοπροαίρετες και ήσυχες γυναίκες Κότα : για τις παθητικές και όχι πανέξυπνες Λέλεκας : για τους ψηλούς και αδύνατους έως ξερακιανούς Κύκνος : για τις όμορφες, χαριτωμένες και λυγερές υπάρξεις Μπούφος : για τους/τις όχι πανέξυπνους/ες Αητός : για τους περήφανους, δυνατούς κι αγέρωχους Κουκουβάγια : για τις σοφές αλλά όχι και χαριτωμένες Παπαγάλος ή παπαγαλάκι : για όσους/ες λένε μιμούμενοι διάφορα, χωρίς να εννοούν και να καταλαβαίνουν Γεράκι, γερακίνα : για τους επιθετικούς/ες, αποφασιστικούς/ες και επιδέξιους/ες στο κυνήγι του αντιπάλου. Λέμε και «γερακίσια ματιά» ή «γερακίσιο μάτι» Καρακάξα, κουρούνα, καλιακούδα : για τις αντιπαθητικές και όσες τσιρίζουν εκνευριστικά Πέρδικα, πέρδικά μου πλουμιστή : για τις χαριτωμένες αλλά σοβαρές υπάρξεις και «πάει σαν πέρδικα» για το ιδιότυπο βάδισμα της πέρδικας Κόρακας, κοράκι : για τους σκληρούς, τους μακάβριους Πάπια, παπί : για αυτούς που τους αρέσει το νερό Ασχημόπαπο : γι αυτόν που προς το παρόν δεν δείχνει την ομορφιά του Χήνα : γι αυτήν που περπατάει βαριά και επιδεικτικά

14 Τις ξέρετε αυτές τις παροιμίες; Άλλα είν τα μάτια του λαγού κι άλλα της κουκουβάγιας Τι είν ο κόκορας, τι το ζουμί του (το λέμε και για τον κάβουρα) Αλλού τα κακαρίσματα κι αλλού γεννάν οι κότες Άπιαστα πουλιά, χίλια στον παρά Η κότα σγαρλίζοντας τα μάτια της θα βγάλει Κάλλιο μια μέρα κόκορης παρά πέντε μέρες κότα Ν άκουγε ο Θεός τον κόρακα, όλοι οι γάιδαροι θα ψοφούσαν Όλα τα πουλιά παν κι έρχονται κι ο σπουργίτης αναμένει Όποιος ανακατεύεται με τα πίτουρα τον τρων οι κότες Όπου λαλούν πολλοί κοκόροι αργεί να ξημερώσει Ούτε κότες έχω, ούτε με την αλεπού μαλώνω Πίνει η κότα νερό μα κοιτάει και το Θεό Το έξυπνο πουλί από τη μύτη πιάνεται Το καλό το σύκο το τρώει η κουρούνα Με ένα σμπάρο δυο τρυγόνια Τα πουλιά δεν τραγουδούν ποτέ μέσα σε σπηλιές Νάμουν το Μάη γάιδαρος, τον Αύγουστο κριάρι, όλο το χρόνο κόκορας και γάτος το Γενάρη (η συγκεκριμένη παροιμία αφορά ζευγάρωμα!!) Μαύρη μαυρίλα πλάκωσε, μαύρη σαν καλιακούδα Το πρωινό πουλί πιάνει το σκουλήκι Τι σημαίνουν; Γράψτε ένα κείμενο λέξεων που να χρησιμοποιεί, με όσο μπορεί πιο αστείο τρόπο, μια ή περισσότερες από τις παραπάνω παροιμίες. Όποιος γράψει την καλύτερη θα είναι καλεσμένος σε μια από τις επόμενες δραστηριότητες (δε σας λέμε ποια, για σασπένς) της περιβαλλοντικής ομάδας. Αλλά και αυτές ; Η γριά η κότα.θα ψοφήσει όπου νάναι Είπε ο γάιδαρος τον πετεινό.κοκόρι Όποιος ανακατεύεται με τα πίτουρα ας τρώει καλαμπόκι Όπου λαλούν πολλοί κοκόροι.δεν μπορείς να κοιμηθείς Όπου λαλούν πολλοί κοκόροι.σε παίρνει ο ύπνος με το ζόρι Το έξυπνο πουλί διαβάζει Ιλιάδα απ το πρωτότυπο

15 Υγρότοποι : Ένας κόσμος ανάμεσα στη στεριά και το νερό Το 70% των υγροτόπων της χώρας μας αποξηράνθηκε τα τελευταία χρόνια και χάθηκε οριστικά, ενώ το υπόλοιπο υφίσταται συστηματικές πιέσεις και έχει υποβαθμιστεί σημαντικά. Από το 1974 η χώρα μας έχει αναλάβει διεθνώς την υποχρέωση να προστατεύει έντεκα υγροτόπους, σύμφωνα με τη σύμβαση Ramsar. Η διαδικασία της οριοθέτησης τους καθυστερεί εξαιτίας των οικονομικών μικροσυμφερόντων των τοπικών κοινωνιών και της έλλειψης πολιτικής βούλησης. Οι υγρότοποι αυτοί είναι: το δέλτα του Έβρου, η λίμνη Μητρικού, η λίμνη Βιστωνίδα και το Πόρτο Λάγος, το δέλτα του Νέστου, η λίμνη Κερκίνη, οι λίμνες Βόλβη και Λαγκαδά, η λίμνη Μικρή Πρέσπα, το δέλτα του Αξιού Λουδία Αλιάκμονα, ο Αμβρακικός κόλπος, η λιμνοθάλασσα του Μεσολογγίου, η λιμνοθάλασσα Κοτύχι και το δάσος της Στροφυλιάς. Στην Κερκίνη ο επισκέπτης δεν θα απογοητευτεί ποτέ. Για κάθε εποχή του χρόνου η λίμνη δείχνει και κάτι διαφορετικό από όλα εκείνα τα μυστικά που αργοκοιμούνται σε έναν τόπο. Δεν μπορεί κανείς να ξεχάσει μια βαρκάδα ανάμεσα στα νούφαρα, με τόσα σπάνια πουλιά να φτεροκοπούν τριγύρω, μια σκηνή σχεδόν παραδεισένια (περιγραφή του 2006) Ένας μοναδικός για τα ευρωπαϊκά δεδομένα υγροβιότοπος, ένας φυσικός παράδεισος μαραζώνει παραδομένος στην ελληνική αδιαφορία Τα λευκά νούφαρα που απλωνόταν σε μεγάλη έκταση στις βόρειες όχθες εξαφανίστηκαν. Πλαστικά μπουκάλια και άλλα απορρίμματα από παράνομες χωματερές στις κοίτες του Στρυμόνα και του Κερκινίτη, ανεξέλεγκτη μεταβολή της στάθμης των νερών από την αλόγιστη ανθρώπινη χρήση, που προκαλεί ανεπανόρθωτες βλάβες στο ριζικό σύστημα του παρυδάτιου δάσους με αποτέλεσμα την ταχύτατη συρρίκνωσή του.. (περιγραφή του 2008) Άραγε το 2009 τι θα λέμε;;

16 ΠΟΥΛΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ (στις αυλές και τους φράχτες) Από την Ελληνική ορνιθολογική εταιρεία Σπιτοχελίδονο ή Λευκοχελίδονο Ασπρόμαυρο με διχαλωτή μαύρη ουρά. Λευκή η βάση της ουράς. Πήλινη φωλιά κλειστή με ένα μικρό άνοιγμα στο πάνω μέρος. Αποδέχεται εύκολα και τεχνητές φωλιές Σταχτοσουσουράδα Γκρίζα ράχη και κίτρινη κοιλιά. Γεννά κοντά σε τρεχούμενα νερά αλλά το χειμώνα επισκέπτεται ακόμη και τις μεγαλύτερες πόλεις. Περπατά κουνώντας τακτικά πάνω κάτω την ουρά της. Λευκοσουσουράδα Είδος σουσουράδας χωρίς κίτρινο χρώμα. Γεννά τόσο κοντά σε τρεχούμενα νερά όσο και σε μικρά ξερονήσια Το χειμώνα θα τη δούμε να περπατά με παρόμοιο με της σουσουράδας τρόπο σε πεζοδρόμια, πλατείες και δρόμους. Τρυποφράκτης Δύσκολα θα δούμε το μικρόσωμο και πολύ διακριτικό πουλί με την κοντή ουρά που τρυπώνει συνεχώς με σβελτάδα ανάμεσα στις πυκνότερες φυλλωσιές των θάμνων. Παραδόξως, καταφέρνει ένα από τα πιο ηχηρά και μελωδικά κελαηδήματα! Κοκκινολαίμης Εξαιτίας του τολμηρού χαρακτήρα του, όλοι μας καταφέρνουμε να τον δούμε το χειμώνα σε αντίθεση με το καλοκαίρι που ζει πιο διακριτικά στα δάση μας. Θηλυκός και αρσενικός κελαηδούν το χειμώνα έναν από τους μελωδικότερους και μελαγχολικούς σκοπούς.

17 Καρβουνιάρης Έχοντας συνηθίσει τις βραχώδεις τοποθεσίες χωρίς ψηλή βλάστηση όπου γεννούν, οι Καρβουνιάρηδες προτιμούν τις ταράτσες μας και οποιοδήποτε άλλο ανοιχτό χώρο. Κινούν με χαρακτηριστικό τρέμουλο την πορτοκαλιά ουρά τους. Κότσυφας Ο αρσενικός ξεχωρίζει αμέσως από το κίτρινο ράμφος και το κατάμαυρο φτέρωμα. Το σκούρο καφέ κυριαρχεί στο σώμα του θηλυκού και των νεαρών. Το πολύ μελωδικό κελάηδημα ακούγεται τακτικά ήδη από το τέλος του χειμώνα. Μαυροτσιροβάκος Πολύ κοινό ελληνικό πουλί που λίγοι όμως γνωρίζουν! Ζει όλο το χρόνο διακριτικά μέσα στις φυλλωσιές θάμνων και δέντρων. Χαρακτηριστική «γρατζουνιστή» φωνή. Μαύρο κεφάλι και κόκκινος δακτύλιος γύρω από κάθε μάτι. Μαυροσκούφης Είδος τσιροβάκου, το μοναδικό με «φεσάκι» στο κεφάλι (μαύρο στο αρσενικό, καφέ στο θηλυκό όπως και τα ανήκια). Κοινό στους κήπους το χειμώνα. Το καλοκαίρι σε δροσερά χωριουδάκια και ρεματιές. Δεντροφυλλοσκόπος Όλοι οι φυλλοσκόποι είναι μικρά λαδοπράσινα πουλιά που τριγυρνούν αεικίνητα στις φυλλωσιές δέντρων και θάμνων. Ο Δεντροφυλλοσκόπος είναι ο μοναδικός που θα δούμε τακτικά το χειμώνα στην Ελλάδα. Τον ονομάζουν και «Σουϊτάκι» λόγω της φωνής του που ακούγεται σαν «σου-ίτ».

18 Βασιλίσκοι Τα δύο είδη βασιλίσκων ξεχωρίζουν από το κίτρινο ή πορτοκαλί χρώμα στο κεφάλι που μοιάζει με («βασιλικό») στέμμα. Συνήθως κινούνται στα ψηλότερα κλαδιά των δέντρων. Μυγοχάφτης Μοιάζει με σπουργίτι. Στέκεται όμως κορδωτός και έχει χαρακτηριστική συμπεριφορά. Περιμένει σε μια περίοπτη θέση απ όπου εφορμά κάθε τόσο για να αρπάξει κάποιο έντομο και να επιστρέψει στο «πόστο» του. Φεύγει για την Αφρική το χειμώνα. Γαλαζοπαπαδίτσα Στην Ελλάδα ζουν 7 διαφορετικά είδη παπαδίτσας. Η Γαλαζοπαπαδίτσα είναι η μοναδική που έχει γαλάζιο «σκουφάκι» στο κεφάλι. Όλα εντυπωσιάζουν με τις ακροβατικές κινήσεις τους πάνω στα κλαδιά. Μπορούν ακόμη και να κρεμαστούν ανάποδα προκειμένου να ανακαλύψουν μια κρυμμένη λιχουδιά. Καλόγερος Είδος παπαδίτσας που ξεχωρίζει εύκολα από το μαύρο σκουφί που θυμίζει καλυμμαύκι και την μαύρη γραμμή στο στήθος και την κοιλιά που θυμίζει «πετραχήλι»! Στο αρσενικό αυτή η γραμμή είναι πιο πλατιά και έντονη. Καμποδενδροβάτης Θυμίζει μικροσκοπικό δρυοκολάπτη καθώς με άνεση σκαρφαλώνει, πάντα προς τα πάνω, στους κορμούς και τα μεγάλα κλαδιά των δέντρων. Είναι το μοναδικό πουλί που είναι μικρότερο από σπουργίτι και έχει κυρτό ράμφος.

19 Καρακάξα Δεν μπερδεύεται με άλλο πουλί. Ασπρόμαυρη με πολύ μακριά ουρά. Η φωλιά της ξεχωρίζει επίσης εύκολα αφού είναι θολωτή και μοιάζει με μεγάλη μπάλα από κλαδιά στερεωμένη ψηλά σε κάποιο δέντρο. Κουρούνα ή σταχτοκουρούνα Γκρι κορακοειδές με μεγάλο κεφάλι και φτερούγες. Μεγαλόσωμη με βαρύ πέταγμα μπορεί να την μπερδέψουμε στιγμιαία με αρπακτικό πουλί. Κινείται μοναχική ή σε μικρές ομάδες αλλά και σε μεγάλα σμήνη, ειδικά όταν πάει να κουρνιάσει. Ψαρόνι Στο μέγεθος περίπου του κότσυφα με μαυριδερό επίσης φτέρωμα που όμως είναι διάστικτο με ασπριδερές κηλίδες, ειδικά το χειμώνα. Πολύ φλύαρο, μιμείται και τις φωνές των άλλων πουλιών. Το χειμώνα μπορεί να σχηματίσει τεράστια σμήνη που εντυπωσιάζουν με τους συγχρονισμένους ελιγμούς τους. Σπουργίτης ή Σπιτοσπουργίτης Μάλλον ο πιο επιτυχημένος συμπολίτης του ανθρώπου, σπάνια θα τον δούμε μακριά από το ανθρωπογενές περιβάλλον. Στην Ελλάδα υπάρχουν 5 είδη σπουργιτιών αλλά ο αρσενικός Σπιτοσπουργίτης είναι ο μοναδικός που έχει γκρι «στέμμα». Ο θηλυκός είναι πιο ομοιόχρωμος, χωρίς μαύρο στο λαιμό. Δεντροσπουργίτης Ένα μαύρο σημάδι σε κάθε μάγουλο τον διακρίνει αμέσως από τα άλλα σπουργίτια. Αρσενικός και θηλυκός είναι παρόμοιοι. Φωλιάζει συχνά σε κουφάλες δέντρων αλλά και σε τρύπες κτιρίων.

20 Σπίνος Ο σπουργίτης του δάσους φωλιάζει επίσης σε μεγάλα πάρκα ενώ τον χειμώνα επισκέπτεται ακόμη και τους πιο μικρούς κήπους. Διακρίνεται από τη διπλή σειρά λευκών γαλονιών στις φτερούγες. Το αρσενικό έχει γκρι κεφάλι και καφετιά ράχη ενώ το θηλυκό είναι πιο ομοιόχρωμο. Την άνοιξη ξεχωρίζει το σύντομο αλλά πολύ μελωδικό μοτίβο του κελαηδήματος του αρσενικού. Σκαρθάκι Μικρό με γενναίες ποσότητες κίτρινου χρώματος στο φτέρωμά τους (ειδικά του αρσενικού) και σκουρόχρωμα στίγματα, είναι συγγενές του καναρινιού. Το φλύαρο κελάηδημα του αρσενικού είναι ιδιαίτερα επίμονο την άνοιξη. Χαρακτηριστική φωνί ( τιριλιλίτ) όταν πετάει. Φλώρος Λαδοπράσινος με έντονα κίτρινα σημάδια στις φτερούγες και στα πάνω άκρα της ουράς. Ο αρσενικός έχει πιο λαμπρό χρωματισμό. Το χειμώνα συχνά σε σμήνη με άλλες σπίζες. Τρέφεται κυρίως με σπόρους. Καρδερίνα Πανέμορφος συνδυασμός απαλών και έντονων χρωμάτων. Κόκκινο στο πρόσωπο και κίτρινο χρώμα στις φτερούγες. Μελωδικό κελάηδημα και φωνές. Ανάλαφρο πέταγμα. Συχνά σε αγκάθια των οποίων προτιμά τους σπόρους.

21 Θα θέλαμε πολλά ακόμη να γράψουμε Πολλά να μοιραστούμε μαζί σας από αυτά που μας συγκίνησαν στο διάστημα που ασχοληθήκαμε με τα πουλιά. Αλλά είναι καιρός να σας αφήσουμε, με τις τελευταίες εικόνες να σας συντροφεύουν μέχρι την άλλη μας συνάντηση Και μην ξεχνάτε Να ζείτε τη ζωή σαν ένα θαύμα.ξημέρωμα πάνω από τα νερά του Στρυμόνα που ο ήλιος τα κάνει να μοιάζουν με λιωμένο χρυσάφι Ατέλειωτες σειρές κορμοράνων πετούν ξυστά πάνω απ το νερό, πηγαίνοντας εκεί που συμβαίνει κάθε στιγμή η δράση. Τα κοπάδια των ψαριών κάτω απ το νερό διαλύονται από το ανελέητο κυνήγι των πουλιών και ανασυγκροτούνται λίγο παραπέρα. Οι κορμοράνοι όμως τα εντοπίζουν πετούν γρήγορα και τα ξαναπρολαβαίνουν.έχεις τα πινέλα, έχεις και τα χρώματα. Ζωγράφισε τον παράδεισο και μπες μέσα. Νίκος Καζαντζάκης

22 Τι ρώτησες; Αν πετάνε οι γυρίνοι; Αμέ! Πετάνε και τραγουδάνε κιόλας! Η περιβαλλοντική μας ομάδα σας εύχεται: καλή αντάμωση στο επόμενο φύλλο και καλό ξεμπέρδεμα με τους βαθμούς του τριμήνου (αααχ!)