editorial ΤΗΣ ΕΛΕΝΗΣ ΞΕΝΟΥ 05 ΥΓ.

Transcript

1

2 facebook 1 Ο Έλληνας φωτογράφος και συνεργάτης του Υστερόγραφου Σπύρος Στάβερης κάνει την πρώτη του ατομική έκθεση φωτογραφίας κάτω από τον τίτλο Facebook 1 και μας χαρίζει μερικές από τις εικόνες του. Η έκθεσή του εγκαινιάστηκε στην γκαλερί Elika.

3

4

5 editorial ΤΗΣ ΕΛΕΝΗΣ ΞΕΝΟΥ Έφυγα εκείνο το πρωινό από το στούντιο του, σχεδόν ενοχλη- μένη. Όχι βέβαια από τον ίδιο, αντιθέτως, ο ίδιος μου έδωσε ξανά αφορμές και κίνητρα να συνεχίσω να εμπιστεύομαι τις δημιουργικές μου ανησυχίες, ήταν όμως εκείνη η τελευταία του παράγραφος που με είχε ενοχλήσει και εξηγώ πως όταν λέω ενόχληση εννοώ κάτι σαν τσίμπημα, λες και όπως περ- πατάς ανυποψίαστος πατάς ξαφνικά ένα αγκάθι, ναι, κάπως έτσι το είχα νιώσει. Μιλούσε με μια αποστασιοποίηση, όπως κάνει κάποιος που είναι πια σε θέση να γίνεται παρατηρητής των βιωμάτων του κι αυτό υποθέτω προϋποθέτει να τα χεις πια λυμένα και τα παράπονα και τα απωθημένα σου. Όχι δεν είχε τέτοια. Γι αυτό ίσως και είχε περισσότερη βαρύτητα η διαπίστωσή του, την οποία μάλιστα δεν είχε καν εκφράσει σαν βεβαιότητα, περισσότερο σαν ένα ακόμα ερωτηματικό την είχε θέσει, ένα ερωτηματικό, στο οποίο, ωστόσο δεν έμοιαζε να ελπίζει πως θα τύχει μιας κάποιας πειστικής απάντησης. Και εδώ ανοίγω παρένθεση. Παρένθεση: Αυτές οι μέρες που προηγήθηκαν του αφιερώ- ματος που σήμερα κρατάτε στα χέρια σας είχαν για μας ένα ιδιαίτερο ενδιαφέρον. Γιατί μέσα από αυτή τη διαδικασία των συνεχόμενων συναντήσεων με καλλιτέχνες διαφορετι- κής γενιάς και ιστορίας και μέσα από το ψάξιμο αρχειακού φωτογραφικού υλικού και παλιών καταλόγων κάναμε- έστω και με κίνητρο τη δημοσιογραφική μας ιδιότητα- ένα πήγαι- νε-έλα στο χρόνο, ένα πήγαινε - έλα στα χρόνια, μέσα στα οποία προσπαθούσε ο κάθε καλλιτέχνης να δημιουργήσει την εικαστική του ταυτότητα και την ίδια ώρα, παρατηρού- σαμε πόσο το κράτος επένδυε σε αυτή την ταυτότητα για να προβάλει προς τα έξω τον πολιτισμό του. Μέσα από τις προ- σωπικές αφηγήσεις των καλλιτεχνών, οι οποίες θελήσαμε να μην περιορίζονται στην επεξήγηση του έργου που παρου- σίασαν στην Μπιενάλε Βενετίας (αυτό άλλωστε θα έχει την ευκαιρία να το δει ο καθένας από σας στην έκθεση που θα γίνει στο ημοτικό Κέντρο Τεχνών), αλλά να αφορούν περισ- σότερο στο πώς βίωσαν αυτή την τόσο σημαντική εμπειρία που τοποθετούσε και τους ίδιους και τη χώρα σε ένα διεθνές εικαστικό χάρτη, ανιχνεύσαμε και κάποιες διαπιστώσεις που ίσως κάποτε αξίζει τον κόπο να μετατραπούν σε ερωτηματι- κά. Και εδώ κλείνω την παρένθεση. Έφυγα, λοιπόν, εκείνο το πρωινό με μια ενόχληση που μου προκάλεσε η τελευταία του παράγραφος. Το θέμα δεν είναι μόνο η συμμετοχή μας σε μια Μπιενάλε Βενετίας, μου είπε. Το θέμα είναι αν υπάρχει κρατική υποδομή να στηρίξει το πριν και το μετά μιας τέτοιας συμμετοχής. Αν υπάρχει δηλαδή ένα ουσιαστικό υπόβαθρο που να υποστηρίζει τον πολιτισμό και τον καλλιτέχνη όχι μόνο όσο διαρκεί μια Μπιε- νάλε, αλλά όσο διαρκεί η πορεία του ίδιου του καλλιτέχνη. εν ξέρω ποια είναι η απάντηση σ αυτό το ερώτημα. Εκείνο ωστόσο που αισθάνομαι είναι πως ίσως η έκθεση «Η Κύπρος στη Βενετία», η οποία αναμφισβήτητα καταχωρείται σαν ένα από τα πιο σημαντικά πολιτιστικά γεγονότα, να αποτελεί μια καλή ευκαιρία για να τεθούν και κάποια ουσιαστικά ερωτήματα, τα οποία δεν αφορούν μόνο στην αναδρομή των εκπροσωπήσεών μας ή στο πώς έζησαν οι καλλιτέχνες τη συμ- μετοχή τους, αλλά κυρίως στο πώς το κράτος από το 1968 μέχρι σήμερα, συμμετείχε στην ουσιαστική υποστήριξη, ενί- σχυση και προώθηση της πολιτιστικής μας ταυτότητας. Πριν και μετά τις εκάστοτε Μπιενάλε Βενετίας. Υγ. Ευχαριστούμε τους Γιάννη Τουμαζή, Λούλη Μιχαηλίδου και Μαρίκα Κούτα για την πολύτιμη βοήθειά τους. 05 ΥΓ.

6 info ΤΗΣ ΧΡΙΣΤΙΝΑΣ ΣΚΟΡ Η "ΚΟΙΤΑΖΟΝΤΑΣ ΛΟΞΑ:ΟΨΕΙΣ ΜΙΑΣ ΕΠΕΤΕΙΟΥ" ΚΕΝΤΡΟ ΕΥΑΓΟΡΑ ΛΑΝΙΤΗ ΛΕΜΕΣΟΣ 1Ο ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΤΖΑΖ ΛΕΜΕΣΟΥ. 18,19,20/11 ΘΕΑΤΡΟ ΡΙΑΛΤΟ Στοιχειώδη Τεχνάσματα. Στην ατομική έκθεση του Σάββα Χριστουδουλίδη παρουσιάζονται έργα, που όπως τα περισσότερα των τελευταίων χρόνων, ανήκουν στην κα- τηγορία των κατασκευών. Χρηστικά και διακοσμητικά αντικείμενα αλλά και έπιπλα δοκιμάζουν, με τη συμμετοχή τους στο έργο τέχνης, την κατάργηση της αρχικής τους ιδιότητας. Αποτελώντας πλέον συνιστώσες του έργου, τα ίδια τα αντικείμενα ορίζουν και συνάμα οριοθετούν μια νέα εννοιολογική πλατφόρμα που ο επισκέπτης καλείται να περιδιαβεί. Ο Μίκυ Ανδρώθηκε ή ακόμα το Γεύμα για ύο αποτελούν, μεταξύ άλλων, έργα που φιλοξενούνται στην έκθεση. Στην OMIKRON g, από τις 26/11 μέχρι τις 31/12. Ώρες Λειτουργίας ευτέρα- Παρασκευή: και , Σάββατο: Τηλ ο Φεστιβάλ Τζαζ Λεμεσού. Ένα καινούριο φεστιβάλ επιχειρεί να θεσμοθετήσει το Ριάλτο, κάνοντας αρχή στις 18 Νοεμβρίου. Πρόκειται για το 1ο Φεστιβάλ Jazz Λεμε- σού, το οποίο φιλοξενεί σημαντικά ονόματα του χώρου. Το Φεστιβάλ ανοίγει ο Roberto Fonseca του οποίου η φήμη ξεπέρασε τα κουβανικά σύνορα όταν ο μαέστρος Ruben Gonzalez τον επέλεξε για πιανίστα της περίφημης ορχήστρας του Ibrahim Ferrer. Το ταλέντο, το πάθος, το χάρισμά του για μελωδίες και βέβαια οι συνεργασίες του με τα ιερά τέρατα της κουβανέζικης μουσικής Ibrahim Ferrer και Omara Portuondo τον καθιέρωσαν ως ένα από τους συναρπαστικότερους πιανίστες τζαζ της εποχής μας. Εί- σοδος: Ακολουθεί την Παρασκευή 19 Νοεμβρίου ο Hernan Romero, ένας μεγάλος κιθαρίστας της παγκόσμιας τζαζ που έχει εμποτίσει τις δομές της κλασικής jazz και latin με το τσιγγάνικο φλαμέγκο, τις μουσικές παραδόσεις της Μέσης Ανατολής και της Μεσογεί- ου. Στενός συνεργάτης του Al Di Meola για πολλά χρόνια, μετουσιώνει το πάθος του φλαμέγκο σε απόλυτη τζαζ απόλαυση. Είσοδος: Το Σάββατο 20 του μήνα εμφανίζεται ο Avishai Cohen. Μπασίστας και συνθέτης ανή- κει αναμφίβολα στην ελίτ της παγκόσμιας τζαζ. Εκπρόσωπος μιας άλλης τζαζ πέρα από την κλασική ή τη σύγχρονη, ο Avishai Cohen με επιρροές από τη Μέση Ανατολή φτιάχνει μουσικές με κέφι, όραμα, αυθεντικότητα και εξαιρετική δεξιοτεχνία. Είσοδος: Τηλ «Αυτός ο αλήτης ο Κοέλιο... έχει πάρει πολύ κόσμο στον λαιμό του...». Μια κωμωδία που υπόσχεται γέλιο (το δίδυμο εξάλλου Ρήγα Αποστόλου το εγγυάται), εμπνευ- σμένη στο μυθιστόρημα «Ο Αλχημιστής» του Πάολο Κοέλιο αλλά και από ένα πολύ όμορφο μπουλβάρ του 80, το It Had to Be You. Μια κωμωδία που αναζητά τα όρια της θέλησης, του πείσματος, του αναπάντεχου και του αλλοπρόσαλλου και καλείται να απαντήσει πόσο απέχει το ταλέντο από την τρέλα και πόσο κοντά βρίσκεται, άραγε, το σύμπαν για να βοηθήσει. Η Εβελίνα Παπούλια υποδύεται μια ηθοποιό που διεκδικεί όλα όσα η ζωή δεν της έφερε μέχρι στιγμής, αποφασίζοντας πως όταν θέλει κάτι θα το πετύχει γιατί όπως λέει ο Κοέλιο, ολόκληρο το σύμπαν θα γίνει σύμμαχός της. Στην προσπάθειά της αυτή βρίσκεται σε μια οντισιόν για ένα μιούζικαλ. Και παρόλο που με την πρώτη ματιά δεν δείχνει να πείθει τον γνωστό σκηνοθέτη (Αλέξανδρος Ρήγας) για το ταλέντο της, αποφασίζει να τον πείσει μέχρι τελικής πτώσεως Το «Αυτός ο αλήτης ο Κοέλιο... έχει πάρει πολύ κόσμο στον λαιμό του...» είναι μια κωμωδία που μαζί της γελάς, αναρωτιέσαι, ερωτεύεσαι και ελπίζεις. Προβολή: 11 Νοεμβρίου, στις και και στις 12 Νοεμβρίου, στις στο Παλλάς Λευκωσίας. Εισιτήρια προς 30. Για περισσότερες πληροφορίες και εισιτήρια και στο τηλέφωνο «Αμφιβολία». Ένα έργο που αν και βραβευμένο έγινε ευρύτερα γνωστό στην κινηματο- γραφική μεταφορά του, το Doubt (Αμφιβολία) ανεβαίνει από το Θέατρο ιόνυσος. Το έργο του Αμερικανού συγγραφέα Τζον Πάτρικ Σάνλεϊ, σκηνοθετεί η νεαρή Μαγδαλένα Ζήρα. Βραβευμένο με Pulitzer to 2005 και με Tony Award, κέρδισε επίσης το Drama Desk Award για καλύτερο καινούριο έργο και New York Drama Critic s Circle για κα- λύτερο έργο. Απομένει να δούμε αν θα κερδίσει το στοίχημα στο σανίδι του Θέατρου ιόνυσος. Σκηνικά Έλενα Κατσούρη. Παίζουν οι Πατρίτσια Πεττεμερίδου, Χρήστος Γιάγκου, Χριστίνα Μαρούχου, Παναγιώτα Φοινίρη. Παραστάσεις κάθε Παρασκευή, Σάββατο και Κυριακή Εισιτήρια: 15 & 10 ευρώ. Κρατήσεις τηλ & «Missing». To έργο της Νοτιοαφρικανής θεατρικής συγγραφέως Reza De Wet, σε μετά- φραση της Κωνσταντίνας Ρίτσου παρουσιάζεται για πρώτη φορά στο κοινό της Κύπρου. Είναι το πρώτο έργο της νεοσύστατης ομάδας θεάτρου Αιγαία, που επέλεξε τη Λένια Σορόκου για πρωταγωνίστριά του. Μαζί της η Νάτια Χαραλάμπους, η Φάνη Πέτσα και ο ημήτρης Κωσταντινίδης. Το έργο περιέχει στοιχεία δράματος, μαύρης κωμωδίας αλλά και συμβολισμούς που παραπέμπουν στις ρίζες της αρχαίας τραγωδίας, θίγοντας όμως παράλληλα και προβλήματα της σύγχρονης κυπριακής κοινωνίας. Η υπόθεση μεταφέρει το θεατή σ ένα χωριό της Ν. Αφρικής του 1930, όπου κάθε ιερή πανσέληνο του Αυγούστου, εξαφανίζεται μια κοπέλα, με τρόπο μυστηριώδη που παραπέμπει σε ιερή μυσταγωγία. Οι κάτοικοι θεωρούν ότι ο θύτης είναι ένας αρλε- κίνος-μυσταγωγός που καλεί τα θύματά του στην απόλυτη «ελευθερία», μέλος ενός απαγορευμένου για τις συντηρητικές αξίες των κατοίκων, τσίρκου, ενός παράξενου θι- άσου που κάθε χρόνο τέτοια εποχή βρίσκεται στην περιοχή. Με αυτό το φόβο μια μάνα προσπαθεί να προστατεύσει την κόρη της κρατώντας τη φυλακισμένη στο ερμητικά κλειστό σπίτι τους. Η παράσταση θα παρουσιαστεί στο χώρο του θεάτρου Αιγαία, στη Λεωφόρο Αγίων Ομολογητών 81, στη Λευκωσία. Παραστάσεις κάθε Σάββατο και Κυριακή στις Εισιτήρια προς 15, προπωλού- νται στο χώρο του θεάτρου. Πληροφορίες: ΥΓ. 06

7 ΕΚΘΕΣΗ ΓΡΑΦΙΣΤΙΚΗΣ ΑΦΙΣΑΣ.26-30/11 ΧΩΡΟΣ ΠΑΛΙΟΥ ΞΥ Α ΙΚΟΥ Λ/ΣΟΣ EKΘΕΣΗ ΣΑΒΒΑ ΧΡΙΣΤΟ ΟΥΛΙ Η. ΟΜΙΚRON G ΣΩΜΑ ΞΕΒΑΜΜΕΝΟ ΜΠΛΕ, ΝΕΑ ΣΚΗΝΗ ΘΟΚ Έκθεση γραφιστικής αφίσας. Τριάντα-δύο επαγγελματίες γραφίστες καλούνται να παρουσιάσουν μέσα από τη δική τους ματιά αφίσες με θέμα τον κοινωνικό αποκλεισμό και τη φτώχεια, στο πλαίσιο της πρώτης παγκύπριας θεματικής έκθεσης γραφιστικής αφίσας. Στόχος της έκθεσης είναι η ανάδειξη του έργου Κυπριών επαγγελμα- τιών γραφιστών και η καλλιτεχνική δημιουργία στα πλαίσια του ευρωπαϊκού στόχου κατά της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού. Επιπρόσθετα, αυτή η έκθεση προσδοκεί να αποτελέσει βήμα δημιουργίας ενός ευρύτερου δικτύου για νέους Κύ- πριους γραφίστες. Η ιδέα προέκυψε με την ανακήρυξη του 2010 ως Ευρωπαϊκό Έτος για την Καταπολέμηση της Φτώχειας και του Κοινωνικού Αποκλεισμού. Η έκθεση, αφού παρουσιάστηκε μέχρι τις 4 Νοεμβρίου στη Λευκωσία, μεταφέρεται στη Λεμεσό, στο χώρο του Παλιού Ξυδάδικου από τις 26 μέχρι τις 30 Νοεμβρίου. ιοργανώνεται από την ομάδα Culture in Action σε συνεργασία με το Τμήμα Πο- λυμέσων και Γραφικών Τεχνών του Τεχνολογικού Πανεπιστημίου Κύπρου (www. cultureinaction.org). «Κοιτάζοντας Λοξά: Όψεις μιας Επετείου».Το Κέντρο Ευαγόρα Λανίτη, με αφορμή την επέτειο των 50 χρόνων από την ίδρυση της Κυπριακής ημοκρατίας, παρουσι- άζει την έκθεση «Κοιτάζοντας Λοξά: Όψεις μιας Επετείου» και επιχειρεί μια κριτική αυτοεξέταση και θεώρηση της πρόσφατης πορείας του τόπου και των ανθρώπων του. Περιλαμβάνει σύγχρονα έργα Κυπρίων καλλιτεχνών, τα οποία κοιτάζουν λοξά τους εαυτούς μας, το πρόσφατο παρελθόν μας, το παρόν μας και ένα κάποιο μέλλον μας. Τον σχεδιασμό και επιμέλεια της έκθεσης έχει ο Αντώνης ανός, Λέκτορας Ιστορίας και Θεωρίας της Τέχνης, Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο Κύπρου. ιαρκεί από τις 17 Νοεμβρίου 17 εκεμβρίου 2010, Κέντρο Ευαγόρα Λανίτη, Λεμε- σός. Ώρες: & «Το Όνομά μου είναι Rachel Corrie». Μια αληθινή ιστορία, ένα θέατρο ντοκουμέντο που μιλά για την αδιέξοδη κατάσταση στην Παλαιστίνη. Οι θεατές έρχονται αντιμέ- τωποι με τη συνταρακτική ιστορία μιας 23-χρονης Αμερικανοεβραίας που βρήκε το θάρρος να περάσει στην απέναντι όχθη και να δει την άλλη αλήθεια της άλλης πλευ- ράς με τα δικά της μάτια Την αλήθεια του παλαιστινιακού λαού που εδώ και 60 χρόνια βρίσκεται σε απόγνωση. Το έργο τιμήθηκε με πολλά βραβεία και διακρίσεις ανά τον κόσμο, ενώ αξιοσημείωτη παραμένει η ακύρωση - για το φόβο πολιτικών αντιποίνων - προγραμματισμένων παραστάσεων στη Νέα Υόρκη, το Μαϊάμι και το Τορόντο. Τη σκηνοθεσία υπογράφει η Μάνια Παπαδημητρίου. Παίζουν οι ήμητρα Σύρου & Μάρω Αγρίτη. Πέμπτη 11 Νοεμβρίου, Θέατρο Ριάλτο, Λεμεσός. Τηλ The Bolshoi Don Cossacks. Στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Φεστιβάλ Λεμεσού φτά- νει στην Κύπρο η παράσταση «The Bolshoi Don Cossacks», μια ομάδα που ιδρύθηκε από τον Petja Houdjakov, γνωστό μουσικό και μαέστρο με ειδικότητα στο ακορντεόν. Πρόκειται για ένα πολυπρόσωπο συγκρότημα με σημαντικούς σολίστ στο τρα- γούδι και στο χορό το οποίο έχει ήδη αγαπηθεί πολύ στην Ευρώπη ειδικότερα. Χαρακτηρίζεται από ομοιογένεια των φωνών, τις αντιθέσεις στην ερμηνεία και τη δημιουργικότητα. 21/11 ημοτικό Θέατρο Λάρνακας ( ), 22/11 Θέατρο Ριάλτο, Λεμεσός ( ), 23/11 Θέατρο Παλλάς ( ) Σώμα Ξεβαμμένο Μπλε. Ένα σύγχρονο μιούζικαλ, βασισμένο σε μια ιδέα των Στέργιου Μαυρίκη και ημήτρη Ζαβρού, οι οποίοι προσεγγίζουν δυναμικά το θέμα της απιστί- ας στην Πειραματική Σκηνή του ΘΟΚ. Η σκηνοθεσία και η δημιουργική επεξεργασία ανήκει στον Γιώργο Ροδοσθένους. Ερμηνεύουν οι Σταύρος Λούρας, Αννίτα Σαντοριναί- ου, Έλενα Ευσταθίου, Ζωή Κυπριανού, Μάρα Κωνσταντίνου, Κατερίνα Λούρα κ.ά. Θέατρο Αγοράς Αγίου Ανδρέα κάθε Τρίτη & Τετάρτη, Λάρνακα: ημοτικό Θέατρο, Πέμπτη 25 Νοεμβρίου. Λεμεσός: Θέατρο Ριάλτο, Παρασκευή 26 Νοεμβρίου. Ώρα έναρξης: Eίσοδος: Πληροφορίες / Εισιτήρια: Κέντρο Πώλησης Εισιτη- ρίων ΘΟΚ, τηλ Hen s Night. Άλλη μια κωμωδία του Νέαρχου Ιωάννου, που αυτή τη φορά καταγράφει τον γελοιωδέστατο τρόπο όπως τον χαρακτηρίζει εύστοχα ο ίδιος- που οι νεοκύ- πριες γιορτάζουν το γεγονός του γάμου πριν τον γάμο. «Το έργο έχει απαράδεκτες μέχρι και εξωπραγματικές υπερβολές, ανατροπές, συγκρούσεις χαρακτήρων και πι- στεύω αρκετό, μαύρο, χιούμορ, έτσι για να μπορεί να ψυχαγωγεί κιόλας, αφού το θέμα αυτό καθ αυτό, το Hen s Νight δηλαδή, προκαλεί, σε μένα τουλάχιστον, κατάθλιψη», λέει χαρακτηριστικά. Σκηνοθέτης της παράστασης ο Βάσος Αργυρίδης. Πρωταγωνιστούν η Μαρίνα Βρόντη, η Μαρία Θεοχαρίδου, η Μαριλένη Σταύρου, η Φανή Σωκρά- τους, η Αλεξία Χαραλαμπίδου και ο Γιάννος Αντωνίου. Παραστάσεις καθημερινά εκτός από ευτέρα και Τρίτη, στις και Κυριακές στις μέχρι τέλη Νοεμβρίου. Στη Λευκωσία η παράσταση θα φιλοξενηθεί στο κοσμικό κέντρο Αντωνάκη, στην παλιά Λευκωσία από τη 1η έως και τις 8 εκεμβρίου. Εισιτήρια 15 και 10. Πληροφο- ρίες-κρατήσεις τηλ , Τεχνοχώρος ΕΘΑΛ. Αστέρης Γκέκας, «Υποδήματα». Στην γκαλερί Τhe Οffice εντός των τειχών, στη Λευ- κωσία, παρουσιάζει τα χειροποίητα έργα του ο Αστέρης Γκέκας. Το The Office είναι εξάλλου ένα στέκι συγκέντρωσης «χειροποίητων» ιδεών. Πρόκειται για μια νέα σει- ρά από καλαπόδια που φέρει τον τίτλο: «Υποδήματα». Σειρές από καλαπόδια έχει χαράξει και επιζωγραφίσει και στο παρελθόν από το 1990 και έπειτα, αυτή τη φορά όμως ο εικαστικός επιτελεί μια ιδιόχειρη άσκηση σε «φυσιογνωμικά» στοιχεία του μεσογειακού τοπίου. 07 ΥΓ.

8 info Οθέλλος, Ουίλιαμ Σαίξπηρ Ο «Οθέλλος» είναι ο έρωτας κι ο θάνατος, θα πει ο Νίκος Χαραλάμπους, σε μια σύγχρονη ανάγνωση του έργου που αναφέρεται στον παθιασμένο έρωτα του Οθέλλου και της υσδαιμόνας, μιας σχέσης που κορυφώνεται στην Κύπρο και στο ίδιο έδαφος θα καταλήξει στον τάφο. «Το νησί της Αφροδίτης λειτουργεί σαν απόγειο του απόλυτου έρωτα όπως και του απόλυτου θανάτου. Αυτό εξάλλου είναι η Κύπρος. Όλα σ αυτό το νησί λειτουργούν ακραία κι αυτό ακριβώς είναι που κάνει το έργο επίκαιρο». Ένα απ τα πιο σκοτεινά έργα του Ουίλιαμ Σαίξπηρ, η ιστορία του Οθέλλου που θα δολοφονήσει την αγαπημένη του υσδαιμόνα, αποτελεί την εναρκτήρια πα- ραγωγή της κεντρικής σκηνής και εντάσσεται στο πλαίσιο των εορτασμών για τα 50 χρόνια της Κυπριακής ημοκρατίας. Μια τραγωδία που μιλά για τη ζήλια, τον έρωτα, την ανταγωνιστικότητα και τη φιλοδοξία, τον κοινωνικό αποκλεισμό αλλά και την παράνοια του έρωτα και της σεξουαλικότητας που καταθέτει ζητήματα ανθρώπινης συμπεριφοράς και μέσα από λεπτές ψυχολογικές αποχρώσεις. «Είναι ένα πολύ δύσκολο έργο στο οποίο όποιος καταπιάνεται μαζί του δεν βγαί- νει πάντα αλώβητος αλλά και ούτε μπορεί να έχει χάσει», απαντά ο σκηνοθέτης όταν τον ρωτώ για τον τρόπο που προσεγγίζει το έργο. «Είναι όπως ένα παιδικό παιχνίδι που το πιάνεις απ τη μια και φεύγει απ την άλλη. Η δυσκολία σ αυτό το έργο είναι να μην πέσεις σε μελοδραματισμούς, αλλά να παίξεις με την απελευθέρωση της λίμπιντο των γενετησίων ορμών, που κρύβουμε όλοι μας και που μόνο άμα στριμωχτούμε βγαίνουν προς τα έξω. Απελευθε- ρώνονται οι δυνάμεις, οι νόμοι, ο καθωσπρεπισμός, η αίσθηση πως τα πράγματα θα βρίσκουν λύση με λογικό τρόπο, βγαίνει απίστευτο πάθος, μια ενέργεια που δεν ελέγχεται. Αυτό είναι το δυναμικό στοιχείο της παράστασης που σίγουρα θα κρατήσει το ενδιαφέρον του θεατή απ την αρχή μέχρι το τέλος. Με άλλα λόγια είναι μια σύνθετη παράσταση-προσπάθεια, όπου ο λόγος, η μου- σική, η κίνηση και οι συμπεριφορές των ηρώων παραπέμπουν σε μια εκτροπή από τη φυσική πραγματικότητα και καθημερινότητά μας. Ίσως ο θεατής να δει μια ασυνήθιστη εκδοχή του έργου». Info: Μετάφραση/ Σκηνοθεσία/ ραματουργική Προσαρμογή: Νίκος Χαραλάμπους Σκηνι- κά- Κοστούμια: Σταύρος Αντωνόπουλος. Μουσική: Μιχάλης Χριστοδουλίδης Στο ρόλο του Οθέλλου ο Νεοκλής Νεοκλέους και της υσδαιμόνας η Νιόβη Χαραλάμπους. Παραστάσεις κάθε Σάββατο & Κυριακή στο ημοτικό Θέατρο Λατσιών (τηλ ). Λεμεσός: Θέατρο Ριάλτο, Τρίτη 16 & Τετάρτη 17/11 ( ). Πάφος: Μαρκίδειο Θέ- ατρο, Πέμπτη 18/11 ( ) Λάρνακα: ημοτικό Θέατρο, Πέμπτη 2/12 ( ) Παραλίμνι: Αμφιθέατρο Xenion High School, Παρασκευή 3/12 (εισιτήρια από το ταμείο το βράδυ της παράστασης). Ώρα έναρξης: με εξαίρεση την παράσταση της Κυριακής που αρχίζει στις ΥΓ. 08

9

10 ΤΗΣ ΕΛΕΝΑΣ ΠΑΡΠΑ ΦΩΤΟ: ΣΤΕΛΙΟΣ ΚΑΛΛΙΝΙΚΟΥ ΕΛΕΝΗ ΝΙΚΟ ΗΜΟΥ «πάντα ζωγράφιζα σαν επείγουσα ανάγκη» Για πρώτη φορά εδώ κι αρκετό καιρό, η Ελένη Νικοδήμου άρχισε ξανά να ονειρεύεται πίνακες. Καθόμαστε στον κήπο. Είναι όμορφη μέρα. Οι τριανταφυλλιές είναι ανθισμένες και το απόγευμα μοιάζει ανοιξιάτικο κι ας είμαστε αρ- χές φθινοπώρου. Κάνουμε καφέ κι αυτή ανάβει το ένα τσιγάρο μετά το άλλο. Τα δάχτυλά της είναι γεμάτα μπογιές, το ίδιο και το φανελάκι που φοράει. Παρά την κούρασή της, είναι χείμαρρος. Συζητά- ει με πάθος για το καθετί. Μιλάει με τον ίδιο ενθουσιασμό και την ίδια ένταση είτε το θέμα μας είναι η γυμναστική που ξεκίνησε γιατί ήθελε να χάσει κιλά, είτε η πολιτική που είναι το αγαπημένο της, ίσως εξίσου αγαπημένο με τη ζωγραφική, που την κάνει να αναπηδά στην καρέκλα, ιδιαίτερα αν τύχει και πατήσεις ευαίσθητες χορδές. Όταν δε η συζήτηση σε κάποια στιγμή έρχεται στο δημοψήφισμα και στην άποψή της για τις συνομιλίες που γίνονται τώρα, σχεδόν στέκεται για να εκφράσει τη διαφωνία της. «Όλα αυτά μού χαλάνε τον μπούσουλα, νιώθω τον κίνδυνο, μου παίρνουν τα μυαλά με τη σκλαβιά που θέλουν να μας επιβάλουν για λύση». Αυτή φυσικά είναι η Ελένη Νικοδήμου. Ένας άνθρωπος των άκρων, που δεν φοβάται να ενδώσει στα πάθη της και να υποστηρίξει μέχρι τέλους αυτά που πιστεύει. Τώρα βρίσκεται στην τελική ευθεία για την ατομική της έκ- θεση με θέμα τον φόβο. Της πήρε καιρό, αλλά για πρώτη φορά μετά από χρόνια άρχισε ξανά να ονειρεύεται πίνακες, να κλείνει τα μάτια και να ξεπηδάνε μπροστά της χρώματα και εικόνες. Για ένα μεγάλο διάστημα είχε κλειστεί στον εαυτό της. Άρχισε να αμφιβάλλει για τις ικανότητές της, να κάνει παράλογες σκέψεις, να πιστεύει ότι ξέχασε να ζωγραφίζει. «Εγώ πάντα ζωγράφιζα σαν επείγουσα ανάγκη, σαν την ανάσα που πρέπει να πάρεις για να ζήσεις. Είχα μείνει άναυδη από μένα την ίδια. Είχα πάψει να πιστεύω στον εαυτό μου, στα έργα, στα πάντα. εν είχα την ψυχή να δουλέψω. Ήμουν αλλού. Είχα χάσει τις μισές μου δυνάμεις. εν την αναγνωρίζω με αυτά που περιγράφει. Της το λέω και γελάει με τη διαπίστωση. «Ούτε κι εγώ αναγνώριζα τον εαυτό μου. Άρχισα να τον αμφιβάλλω, να τον κοιτάω από απόσταση, να μην τον ορίζω εν γένει». Σηκώνεται να βάλει κι άλλο καφέ, κι όταν επιστρέφει την ρωτώ μήπως αυτή είναι φάση που όλοι χρειάζεται να περάσουμε στη ζωή, εάν αυτό το εσωτερικό ταξίδι, που είναι ζόρικο και δύσκολο, είναι τελικά αναγκαίο γιατί μας κάνει πιο ώριμους. Συμφωνεί. «εν μπορείς να είσαι πάντα στα πάνω σου. Πρέπει να έχεις κάτι να πεις. Κι εγώ πιθανώς να μην είχα κάτι να πω. Επιπλέον, υπάρχει ένας χρόνος για όλα. Υπάρχει μια στιγμή που τα πράγματα έρχονται και ταιριάζουν. Μπορεί να ψάχνεις κάτι απεγνωσμένα και να μην σου βγαί- νει, παρά μόνο όταν έρθει η κατάλληλη στιγμή, κι όλα τότε κυλάνε χωρίς εμπόδια. Όμως πρώτα χρειάζεται να κλείσει ο κύκλος. Και να σου πω τίποτα δεν πάει χαμένο, ακόμα και μια φάση δύσκολη. εν είμαι σίγουρη όμως εάν αυτό που κέρδισα απ όλο αυτό το ζόρι εί- ναι ωριμότητα. Στα σίγουρα δεν είναι κατάθεση όπλων. Απλώς μετά από μια ηλικία, συνειδητοποιείς ότι είναι ανώφελο να σκορπάσαι ψάχνοντας το ανέφικτο. Σε κάποια στιγμή, θέλεις μόνον αυτά που έχουν σημασία στη ζωή - υγεία, τη βαθιά σου αλήθεια και τους πέντε ανθρώπους που αγαπάς και σ αγαπούν. Εκείνα τα όνειρα που είχα παλιά να τρέχω δεξιά-αριστερά για να δω πού θα πάει με την τέχνη μου, δεν με αφορούν πια. Κάνω καλή τέχνη. Όποιος θέλει να έρθει να την δει, ας κοπιάσει». Στην καινούρια της δουλειά, το θέμα είναι ο φόβος. Όταν κατεβαί- νουμε στο ατελιέ της, τα χρώματα ξεσπάνε σε τεράστιους καμβάδες, τους οποίους δουλεύει το περισσότερο χρόνο στο πάτωμα. Η παλέτα της είναι η ίδια -ώχρες, τόνοι του γκρίζου και του λευκού - ίσως πιο σκούρα. Η ιδέα ν ασχοληθεί μ ένα τέτοιο θέμα, οικείο και δύσκολο συν τω χρόνω, προέκυψε από δική της ανάγκη. «Φοβάμαι τον εαυτό μου. Φοβάμαι το φόβο γιατί ο φόβος σε παραλύει, σε καθηλώνει, σε αλλοιώνει. Για πολλά χρόνια πάθαινα κρίσεις πανικού. Ξέρεις τι ση- μαίνει αυτό; Ότι ζεις το θάνατο, νομίζεις ότι πεθαίνεις. Έχω περάσει αυτή την εμπειρία άπειρες φορές και για ένα διάστημα συνειδητοποί- ησα ότι προκειμένου να μην είμαι μόνη μου, ανεχόμουνα ανθρώπους και καταστάσεις που δεν θα ανεχόμουνα με τίποτα στη ζωή μου. Άρα ο φόβος σε ευνουχίζει, και ο φόβος είναι μέτρο ελέγχου. Προκειμένου να μην χάσεις τη δουλειά σου, ανέχεσαι τη σεξουαλική παρενό- χληση. Για να μην μείνεις μόνος, ανέχεσαι το σύζυγο ή τη σύζυγό σου, τις ξώφαλτσες χαζοπαρέες και πάει λέγοντας». Τα συζητά όλ αυτά λες και μιλά στον εαυτό της, ψάχνοντας πού και πού την αντίδρασή μου στις παραδοχές της. Πώς μπορεί κανείς να ξεπεράσει αυτά που φοβάται, την ρωτώ. «Ο μόνος τρόπος πιστεύω είναι να συνδιαλεχτεί απευθείας μαζί τους. Να ανοίξει ένα διάλογο με τον εαυτό του, να γνωριστεί με το φόβο, να τον πιάσει απ το χέρι και να τον κοιτάξει κατάματα με τα μάτια ορθάνοιχτα. Εάν βρει το κουράγιο να το κάνει, ουσιαστικά τον εξου- δετερώνει. Όχι, τελείως, αλλά σε ανεχτά επίπεδα. Τον μετατρέπει σε κάτι δημιουργικό». Η ίδια πιστεύει ότι αυτό το στοίχημα το πέτυχε. «εν σημαίνει ότι κερδίζεις πάντα σε αυτή την ιστορία. Φόβοι είναι, ξανάρχονται, μπορεί σε διαφορετική μορφή. Έχεις ακούσει ποτέ για το φόβο της ευτυχίας; Όταν όλα πηγαίνουν καλά, όταν βρίσκεσαι σε μια πολύ καλή στιγμή της ζωής σου, σε κυριεύει αυτό το συναίσθη- μα της ανησυχίας ότι κάτι θα στραβώσει. Εγώ το έχω νιώσει άπειρες φορές. Θυμάμαι μια μέρα καθόμουνα σ αυτήν ακριβώς τη θέση, ήταν μια υπέροχη άνοιξη, κοιτούσα τον κήπο με τις τριανταφυλλιές που ήταν ανθισμένες, και λέω στον εαυτό μου, τελικά τι είναι ευτυχία; Ευτυχία είναι αυτή η απλή στιγμή αυτή τη στιγμή. Φώναξα και στον σύζυγό μου να του το πω. Στο επόμενο λεπτό, κατέβηκε στο υπόγειο να ψάξει κάτι, κι ανακαλύπτει ότι το νερό της βροχής είχε καταστρέ- ψει τα πάντα. Η μαγική στιγμή είχε χαθεί οριστικά». Αναρωτιέμαι στη δουλειά της πώς μεταφέρει όλες αυτές τις σκέψεις. Πώς εγγράφο- νται σαν χρώμα, όγκοι και φόρμα; «Η πρόθεσή μου ήταν μέσα απ αυτό που κάνω να ενθαρρύνω τους άλλους να έρθουν σε διάλογο με τον εαυτό τους. Οι φοβίες σπαταλάνε ένα τεράστιο κομμάτι της ενέργειάς μας. Εάν τις μετατρέψουμε σε κάτι δημιουργικό, τότε αυτό είναι κέρδος. Βέβαια ένας καλλιτέχνης έχει την τάση να μπαίνει μέσα στο μαύρο, αλλά εγώ μέσα από το μαύρο θέλω να βγάζω το φως. Για μένα αυτό είναι ζωγραφική. Το φως. Μέσα από το κακό να δείξω το καλό. «Όταν ζωγραφίζω βρίσκομαι σ έναν ατέρμονο διάλογο με τα χρώματά μου, με αυτά που έχω στο κεφάλι μου και θέλω να εκφράσω, και μ αυτά που μου λέει ο πίνακας. Του λέω κι αυτός μου απαντά. Έτσι δουλεύω. εν εκτελώ. εν έχω στο κεφάλι μου ένα προκατα- σκευασμένο πράγμα. Ο πίνακας, τα χρώματα κι εγώ, τη στιγμή της ζωγραφικής είμαστε ένα. Κανείς δεν έχει το πάνω χέρι». Μιλάμε πάνω από δυο ώρες. Ανάβει ακόμα ένα τσιγάρο, αν κι ο καφές έχει τελειώσει. «Ξέρεις τι ανακάλυψα απ όλη αυτή την εσωτερι- κή διεργασία;», με ρωτάει. «Ότι κι εγώ κουράζομαι, αλλά είμαι άλλη πάστα ανθρώπου. Είμαι απ τη φύση μου επαναστάτρια, άνθρωπος της δράσης, της πράξης, του εδώ και τώρα. εν μπορώ να κρύβω αυτά που σκέφτομαι και αισθάνομαι. Από μικρή στο χωριό μου με έλεγαν αγρίμι. Το προτιμώ, απ το να με θεωρούσαν το καλό κοριτσά- κι. Ένας καλλιτέχνης πρέπει να έχει και λίγο το αγρίμι μέσα του διότι εάν έχει μέσα του μόνο το καλό περιστεράκι δεν πρόκειται να κάνει τίποτε. Πρέπει να ξέρει ν αρπάζει τη ζωή απ τα μπούνια». Την απο- χαιρετώ στα σκαλιά του σπιτιού της. Θα κατέβει ξανά στο ατελιέ για να τελειώσει αυτό που ξεκίνησε το πρωί. Έβαλε στόχο για αυτή την έκθεση να έχει δουλέψει 40 έργα. Υπερβολικός αριθμός, σκέφτομαι, αλλά αυτή δεν είναι η Ελένη Νικοδήμου; Info: Η έκθεση της Ελένης Νικοδήμου με τίτλο «ιάλεξε το φόβο σου» θα διαρκέσει μέχρι τις 20 Νοεμβρίου. Γκαλερί Γκλόρια, Ζήνωνος Σώζου 3, Λευκωσία, τηλ ευτέρα μέχρι Σάββατο από τις και από τις μέχρι τις ΥΓ. 10

11 11 ΥΓ.

12 το ημερολόγιο του σήφη τρίκαρδου Επιτέλους, κυρία Ελένη μου, επιτέλους! Πόσος καιρός πάει απ την τελευταία φορά; Ένας χρόνος; ύο; Νόμιζα πως με ξέχασες. Κατακρίβειαν, νόμιζα πως δεν ήθελες να μαθαίνεις νέα μου. Ήταν μεγάλη η χαρά μου όταν, η ξα- δέρφη μου, η Αγάθη Συκοπετρίτου, μου είπε ότι της είπες να μου πει να γράψω κείμενο πάλι για το Υστερόγραφο. Είναι το αγαπημένο μου περιοδικό το Υστερόγραφο μετά το Living etc. Α, τώρα που το θυμήθηκα. Πάντα αναρωτιόμουνα τι σημαίνει Living etc και μου φαίνεται πως δεν χρειάζεται να αναρωτιέμαι πια. Ρώτησα προχθές την Αγάθη να μου πει τι σημαίνει και μου είπε. «Σήφη» ξεκίνησε η ξαδέρφη μου, «εμάς οι μαμάδες μας είναι απ την Κρήτη, σωστά;» «Σωστά», της λέω. «Πώς λέει η μαμά σου το «έτσι», θυμάσαι; εν τρώει το γιώτα;» «Ναι», της λέω «λέει έτσ». «Ε» μου λέει, «κι αυτοί το ίδιο. Λίβινγκ έτσ, δηλαδή, να ζεις έτσι». «ηλαδή, πώς έτσι;» τη ρωτάω εγώ. «Αχ, ρε Σήφη» μου λέει η Αγάθη, «έτσι όπως ζουν αυτοί που βγάζουν το περιοδικό, έτσι όπως ζουν αυτοί που εί- ναι μες το περιοδικό, έτσι όπως θα θελαν να ζουν αυτοί που διαβάζουν το περιοδικό. Να σου πω σε ποια τάξη πας;». «Τρίτη γυμνασίου» της λέω. «Σας μάθανε την προ- στακτική;» με ρωτάει. «Μας τη μάθανε» της λέω. «Ε» μου λέει «κι αυτή προστακτική είναι. Living etc που πάει να πει ζήσε έτσι. Κατάλαβες;». «Μμμ» κουνάω το κεφάλι μου, «και είναι Κρητικοί αυτοί που βγάζουν το περιοδι- κό;». «Χαλόουου» μου λέει η Αγάθη. «Και γιατί το γράφουν στα εγγλέζικα κι όχι στα ελληνικά;» τη ρωτάω εγώ. «Σήφη» μου λέει αυστηρά, «ζεις στην Κύπρο εδώ και πόσο εν- νιά - δέκα χρόνια;» «Έντεκα» τη διορθώνω, «φύγαμε απ τα Χανιά όταν ήμουν τριών». «Ακόμα χειρότερα» μουρμουρί- ζει και μετά μου λέει «δεν περίμενα ποτέ τέτοια ερώτηση από σένα, Σήφη». Έχει δίκιο κυρία Ελένη μου, η Αγάθη; Πες μου κι εσύ που είσαι μες τα πράγματα. Το Living etc, Κρητικοί το βγάζουνε; Αλήθεια, μας προστάζουνε να ζή- σουμε έτσι; Γιατί μας προστάζουνε, κυρία Ελένη; Λοιπόν, άκου τώρα τι έγινε τις προάλλες στο σπίτι. Ο μπα- μπάς ήταν στο καφενείο. Η μαμά μου σιδέρωνε μπροστά στην τηλεόραση. Εγώ ήμουνα μεταξύ της μαμάς μου και της τηλεόρασης. Αλλά δεν έβλεπα ούτε τηλεόραση, ούτε τη μαμά μου. Η τηλεόραση όμως ήταν ανοιχτή και κάποιοι λέγανε πολλές φορές τη λέξη «περαίωση» αλλά όσες φο- ρές κι αν την είπανε εγώ δεν κατάλαβα τι θέλανε να πούνε. Τέλος πάντων, η μαμά μου ήταν εντελώς αμίλητη. Εγώ το καταλάβαινα ότι ήτανε λίγο συφοριασμένη αλλά δεν έλε- γα τίποτα. Μόλις γύρισε ο μπαμπάς μου απ το καφενείο η μαμά μου παράτησε το σίδερο, πήρε ένα σοβαρό ύφος και του είπε «συγγνώμη για την εισβολή». Το θυμάμαι λέξη προς λέξη επειδή δεν κατάλαβα καθόλου τι εννοούσε η μαμά μου και καμιά φορά εκείνα που δεν καταλαβαίνουμε καθόλου είναι εκείνα που θυμόμαστε καλύτερα. Ο μπαμπάς μου της απάντησε αδιάφορα «περασμένα ξεχασμέ- να» και πήγε να την προσπεράσει και να πάει στο ψυγείο αλλά η μαμά τον σταμάτησε, τον άρπαξε απ τον ώμο και τον κράτησε ακίνητο. «Όχι, όχι» τσίριξε «όχι περασμένα ξεχασμένα» και μετά έφερε το στόμα της κοντά στο αυτί του, χαμήλωσε τη φωνή και του είπε, «είμαστε μια κακιά κακιά κακιά μητέρα πατρίδα και πρέπει να τιμωρηθούμε με τον πλέον παραδειγματικό τρόπο». Ο μπαμπάς μου τότε άλλαξε ύφος, «χμ, ναι» ξερόβηξε, «με τον πλέον παραδειγματικό τρόπο, χμ, ναι, σωστά, τότε αλλάζει το πράγ- μα, αλλάζει» ψέλλισε κι έφερε ένα γύρο το κεφάλι του. Και τότε με είδε. «Σήφη!» φώναξε περισσότερο ξαφνιασμένος παρά αυστηρός, «τι κάνεις εσύ εδώ; Στο δωμάτιό σου, γρή- γορα!» διέταξε, με τη μαμά κρεμασμένη απ τ αυτί του. Σκέφτηκα πως μόλις είχα το δεύτερο παράδειγμα προστα- κτικής μέσα σε λίγες μέρες και όταν θα μας ρωτούσε ο κ. Σούπασιης τη ευτέρα αν την κατάλαβα την προστακτική θα του έλεγα ότι την κατάλαβα και την παρακατάλαβα. Ση- κώθηκα να πάω στο δωμάτιό μου αλλά πριν φύγω ρώτησα, «μπαμπά, γιατί σου είπε η μαμά συγγνώμη για την εισβο- λή;». «Επειδή αυτό είναι το σωστό πράγμα να πεις όταν εισβάλλεις κάπου», απάντησε ο μπαμπάς μου αλλά μου το είπε σαν να ήταν αλλού το μυαλό του, σαν να ήθελε να με ξεφορτωθεί. Έφυγα και πήγα στο δωμάτιό μου και έβαλα μουσική δυνατά και κάθισα να διαβάσω τα μαθήματά μου και προσπαθούσα να συγκεντρωθώ αλλά δεν τα κατάφερ- να. Ακόμα το σκέφτομαι, αλλά δεν θέλω να ρωτήσω ούτε τον μπαμπά μου ούτε τη μαμά μου. Μήπως μπορείς να μου εξηγήσεις εσύ τι εννοούσε η μαμά, κυρία Ελένη μου; εν έχω νέα να σου πω για τη Μαρία. Με αποφεύγει τον τελευταίο καιρό. εν ξέρω γιατί. Αλλά με αποφεύγει. Ελπίζω την επόμενη φορά που θα σου γράψω να έχει σταματή- σει να με αποφεύγει και να μου μιλά και να μου δώσει λίγο θάρρος για να το πάρω και να της πω να τα ξαναφτιάξουμε. Ευτυχώς όμως αποφεύγει και τον Σταυρή. Αλλά τον Σταυ- ρή ξέρω γιατί τον αποφεύγει. Τον αποφεύγει επειδή τον Σταυρή τον αποφεύγει όλος ο κόσμος. Τον Σταυρή, κυρία Ελένη μου, τον χτύπησε άσχημα η εφηβεία. Άσχημα. Έχει γεμίσει το πρόσωπό του σπυριά, μεγάλα και κατακόκκινα με άσπρες μύτες στην άκρη σαν πυρηνικές κεφαλές και είναι παντού, στο μέτωπο, στα μάγουλα, γύρω απ τα χεί- λη, στο πιγούνι, στο λαιμό, στο σβέρκο. Έγινε αγνώριστος ο Σταυρής και το ξέρει και ντρέπεται. Κι εγώ ντρέπομαι για εκείνον και μέσα μου χαίρομαι και λίγο γιατί είχε πολύ τουπέ και καιρός ήταν να συνέλθει ο Σταυρής αλλά προ- σπαθώ να τον ενθαρρύνω και να του λέω πως θα περάσει. Εκείνος μου λέει ότι μπορεί να περάσει αλλά και να περά- σει πάλι θα αφήσει σημάδια για πάντα και εγώ του λέω πως κι ο Χατζηγιάννης όταν ήταν στην ηλικία του είχε σπυρά- κια και τώρα δεν φαίνονται σημάδια, και μου λέει ότι παρά να γίνει σαν τον Χατζηγιάννη καλύτερα να μείνουν σημά- δια και εγώ συμφωνώ μαζί του ότι ναι, παρά να γίνει σαν τον Χατζηγιάννη καλύτερα να μείνουν σημάδια, αλλά τη Μαρία να τη ξεχάσει και να βολευτεί με κάποια όχι τόσο ωραία αφού πρώτον η Μαρία είναι δική μου και δεύτερον αποκλείεται να γυρίσει να τον κοιτάξει τώρα που η μούρη του έγινε σφηκοφωλιά και ο Σταυρής μου λέει πρώτον να το ξεχάσω εγώ και δεύτερον ότι τα σπυράκια θα φύγουν και δεν θα μείνουν σημάδια και ότι εν πάση περιπτώσει ο Χατζηγιάννης, προς πληροφορία μου και άμα θέλω να ξέρω, τώρα τα έχει με τη Ζέτα Μακρυπούλια. Εγώ σωπαί- νω και σωπαίνει κι εκείνος και καθόμαστε έτσι σιωπηροί για ένα δυο λεπτά και μετά μιλά και μου λέει πως παρά να γίνει σαν τον Χατζηγιάννη καλύτερα να μείνουν σπυρά- κια. Εννοείς σημάδια, τον διορθώνω εγώ, εννοώ σπυράκια, επαναλαμβάνει και μετά εγώ σηκώνομαι και φεύγω αλλά από τότε αρχίσαμε να μην τσακωνόμαστε πια για τη Μαρία και νομίζω τελικά πως μπορούμε εγώ και ο Σταυρής να ξα- ναγίνουμε καλοί φίλοι. Εσύ, κυρία Ελένη μου; Τι νομίζεις; Σας ασπάζομαι Σήφης Τρίκαρδος Ποταμιού ΥΓ. 12

13

14 ΥΓ. 14

15 ΤΗΣ ΧΡΙΣΤΙΝΑΣ ΣΚΟΡ Η ΦΩΤΟ: ΣΤΕΛΙΟΣ ΚΑΛΛΙΝΙΚΟΥ nice to see you Μια παράσταση που ταξιδεύει με την Εύη ημητρίου στη σκηνή. Παραγγέλνει καφέ λάτε γιατί της θυμίζει τις μέρες που πέρασε στη Στοκχόλμη, έτσι όπως συνήθιζε να κάνει στην πόλη που αποχαιρέτησε, μια μέρα πριν τη συναντήσω. Τη ρωτώ για την εμπειρία της, χαμογελά ακόμα πιο ζεστά και μου απαντά ενθουσιασμένη. Έχει μαζέψει εικόνες που τη μάγεψαν έτσι ώστε να αποφορτιστεί, για να συνεχίσει ξανά την καθημερινότητά της με πάθος, λέει. Έχει ακόμα ζήσει σ ένα δημιουργικό περιβάλλον αφού συναναστράφηκε με καλλιτέχνες, ηθοποιούς και εικαστικούς, γεγονός που την ώθησε να διευρύνει περισσότερο τα όριά της. Μου εξηγεί πώς το Stoff Stockholm Fringe Festival, στο οποίο συμμετείχε, ήταν το πρώτο που γινόταν στη Σουηδία και πώς επιλέγηκαν ανάμεσα σε 450 συμμετοχές μόνο οι 23. Και πώς η πα- ράσταση Nice to See you, την οποία υπογράφει χορογραφικά, με τον Γιώργο Σίσαμο να έχει την επιμέλεια των πολυμέσων, έκανε αίσθηση σ αυτό το φεστιβάλ. Το κοινό υποδέχτηκε θερμά την παράσταση, κατατάσσοντάς την στις καλύτερες. Μια παράσταση multimedia art performance, όπως η ίδια την αποκαλεί, με σύγχρονο προβληματισμό που χαρακτη- ρίζεται από κίνηση και εικόνα η οποία σχολιάζει το πλέον επίκαιρο θέμα του διαδικτύου και τις επιπτώσεις του στη ζωή μας. Την ίδια στιγμή η παράσταση προσπαθεί να ανα- λύσει την ανάγκη του σημερινού ανθρώπου για επικοινωνία μέσω του Ίντερνετ, το φαινόμενο facebook και την έλλειψη προσωπικής επαφής, ψάχνοντας να βρει ερωτήματα για το πόσο αληθινοί είμαστε μέσα από διαδικτυακές επαφές, τον τρόπο που προβάλλουμε τον εαυτό μας μέσα απ αυτές, την έκθεσή μας σε πιθανούς κινδύνους «Είναι μια παράσταση φιλική προς τον θεατή», μου εξηγεί, «επειδή θεματικά είναι κομμάτι της ζωής μας, αλλά και γιατί έχει χιούμορ, υποκριτική και χορό. Πέρα απ τον απαραίτη- το προβληματισμό, το κοινό περνά καλά. εν χρειάζεται να συγκεντρωθεί γιατί τα συμπεράσματά της γίνονται εύκολα κατανοητά. Ναι, μ' αρέσει να καταπιάνομαι με κοινωνικά θέματα, είναι σημαντικό να απασχολούν την τέχνη σου. Ξέρεις, αντί να ζεις κάποια πράγματα, πιάνεις τον εαυτό σου να τα παρατη- ρεί. Αν θες όμως να σαι σύγχρονος, αυτό πρέπει να κάνεις, να χεις τις κεραίες σου ανοιχτές», μου λέει η Εύη. Πρόκειται λοιπόν για μια παράσταση που ανέβηκε τον περα- σμένο Φεβρουάριο στη Λεμεσό, παρουσιάστηκε μόλις πριν λίγες μέρες στη Λευκωσία και θα συνεχίσει το ταξίδι της σε άλλες δύο πόλεις του εξωτερικού. Στο Nairobi Festivals of Solos and Duets στην Κένυα στις 12 Νοεμβρίου αλλά και το Φεβρουάριο σε Φεστιβάλ στην Αλεξάνδρεια. Χορεύτρια και χορογράφος, η Εύη ημητρίου, ανήκει στην κατηγορία των καλλιτεχνών που έχουν δώσει έντονα το πα- ρών τους όχι μόνο στη σκηνή, αλλά και στην εξέλιξη του σύγχρονου χορού στην Κύπρο και πιο συγκεκριμένα στη Λεμεσό με την ίδρυση της Στέγης Σύγχρονου Χορού. Ταυ- τόχρονα με τις δικές της χορογραφίες και την ομάδα της την Εν ράση που δημιούργησε μαζί με την Έμιλυ Παπαλοΐζου έχει συνεργαστεί με τους περισσότερους χορογράφους στην Κύπρο. Της λέω πως συγκαταλέγεται ανάμεσα στα ονόματα που έχουν δώσει μεγάλη ώθηση στον σύγχρονο χορό. Μου απαριθμεί αρκετά άλλα γνωστών και ταλαντούχων χορευ- τριών που έχουν συμβάλει επίσης. «Είμαστε μια ομάδα που άρχισε να δουλεύει σκληρά, με επαγγελματισμό με πολύ λίγα λεφτά. ουλέψαμε με μικρές χορηγίες και βγήκαν κα- λές παραστάσεις που το κοινό αγκάλιασε. Ένα νέο κοινό, όχι κατ ανάγκην θεατρόφιλο, που είχε ανάγκη από πειραμα- τικές παραστάσεις. εθήκαμε νωρίς και οργανωθήκαμε. Γι αυτό και η Στέγη Σύγχρονου Χορού Λεμεσού στεγάζει πια πολλούς χορευτές και χορογράφους». Βλέποντάς τη να χορεύει καταλαβαίνω πως δεν έχει άμε- σους επηρεασμούς από κλασικό χορό. Με διαψεύδει. Ανήκει κλασικά στην κατηγορία των χορευτών, που αρχίσανε μπαλέτο στα 4. Μόνο που ύστερα με εκπλήσσει. Κάνει σπου- δές στο Land Management στο πανεπιστήμιο του Redding στο Λονδίνο κι ύστερα δουλεύει σε Λονδίνο και Παρίσι σε πολυεθνικές εταιρίες σε θέματα urban planning. Ταυτόχρο- να ασχολείται με το χορό παρακολουθώντας τάξεις για μη επαγγελματίες. Μέχρι τη στιγμή που νιώθει πως αυτό που θέλει να κάνει είναι να χορεύει και τη δέχεται για μεγάλη της τύχη- το Lapan Center στο Λονδίνο. Ύστερα με υποτρο- φία θα ταξιδέψει στο Limon Institute and Dance Space Center της Νέας Υόρκης και θα βρεθεί στην πόλη-πυρήνα του σύγ- χρονου χορού. «Εκεί δημιουργήθηκα όχι μόνο τεχνικά αλλά απέκτησα μια ολοκληρωμένη άποψη για το performance act. Ήμουν αποφασισμένη να δουλέψω συστηματικά, αφοσι- ώθηκα στα μαθήματα, τη μελέτη, είχα τη δίψα να γνωρίσω πράγματα κι ευτυχώς ήμουν σ ένα χώρο που είχε πολλά να μου δώσει». Τη ρωτώ πώς βλέπει σήμερα τον σύγχρονο χορό, για να μου απαντήσει πως είναι δύσκολο να δώσει τον ορισμό του. «Εξε- λίσσεται ακόμη σε τέτοιο βαθμό μάλιστα, που έχει πάρει τα ηνία από το θέατρο. Για παράδειγμα η παράσταση Nice to see you, θα μπορούσε άνετα να υπάγεται σε ένα φεστιβάλ πειρα- ματικού θεάτρου. Ο πειραματισμός είναι τουλάχιστον η δική μου βάση, κάτι που θα μου άρεσε να συνεχίσω σε συνδυασμό και με άλλες τέχνες», μου λέει κάνοντας ταυτόχρονα αυτο- κριτική. «εν ξέρω ποια θα είναι τα όριά μου, γιατί τέτοιου είδους παραστάσεις εξυπακούν συνεργασίες με άλλα άτομα. εν μπορείς να έχεις το κοντρόλ εσύ ως χορογράφος, πρέπει να δεχτείς την παράσταση ως το αποτέλεσμα μιας δημιουργικής διαδικασίας. Βέβαια, σ αυτή την αμφιβολία του απο- τελέσματος βρίσκεται το ενδιαφέρον του πειραματισμού». Και με ποιο τρόπο διαγράφεται η εξελικτική της πορεία; «οκιμάζοντας καινούρια πράγματα. Μόνο έτσι νιώθω πως εξελίσσομαι ως καλλιτέχνις». 15 ΥΓ.

16

17 ΣΠΥΡΟΣ ΣΤΑΒΕΡΗΣ facebook 1 ΤΗΣ ΜΕΡΟΠΗΣ ΚΟΚΚΙΝΗ Φωτογράφος. Γεννήθηκε στο Γαλάτσι και μένει στο Παλαιό Φάληρο. Το πατρικό του ήταν μεσοτοιχία μ' ένα τσίρκο και κοιμό- ταν με τους βρυχηθμούς των λιονταριών. Γεννήθηκα στο τότε μαιευτήριο της Ακαδημίας. Στο Γαλάτσι των προσφυ- γικών οικογενειών έζησα τα δύο πρώτα μου χρόνια. Μετά, με πήραν οι γονείς μου και πήγαμε στο Παρίσι, με ένα εισιτήριο χωρίς επιστροφή, που είχε ζη- τήσει ο πατέρας μου από έναν γνωστό του Κεφαλλονίτη εφοπλιστή. Πέρασα, όμως, στο Γαλάτσι και αργότερα στη Λούτσα πολλά χρυσά καλοκαίρια. Μου έστρωνε η γιαγιά μου να κοιμηθώ, έξω στην αυλή, κάτω από ένα γιασεμί. Η μητέρα μου ήταν η μόνη από τέσσερις αδελφές, που δεν παντρεύτηκε με συνοικέσιο. Ο πατέρας της, τρόφιμος στο ορφανοτροφείο της Κωνστα- ντινούπολης, δούλεψε πολλά χρόνια μαραγκός στην Αμερικανική Βάση. Ο άλλος μου παππούς, μπάρμαν το επάγγελμα, έβριζε από το πρωί μέχρι το βράδυ τους «γκάνγκστερ» τους Αμερικανούς. Τους υπεραγαπούσα και τους δύο, αλλά είναι φανερό ότι την αποστροφή στην αδικία και τη ροπή προς την αμφισβήτηση τις κληρονόμησα από την κεφαλλονίτικη πλευρά της οικογένειας, μαζί με την αναπόφευκτη κεφαλλονίτικη τρέλα. Παρανομίες, φυ- λακίσεις, εξορίες, η συφιλιασμένη δημοκρατία της μετεμφυλιακής εποχής και αργότερα η χούντα δεν άφησαν παρά ελάχιστα χρόνια ελευθερίας στον θείο μου τον Ηλία και στη θεία μου την Ουρανία. εν έχω ρωτήσει ποτέ τον πατέρα μου γιατί αποφάσισε να ξενιτευτεί. Ήταν νεαρός αντάρτης στο βουνό όταν τον έπιασαν όμηρο οι Γερμανοί. Με την απελευθέρωση γύρισε από τη Γερμανία με λάφυρο μια γερμανική φωτογραφική μηχανή (που του την έκλε- ψαν λίγο αργότερα σε ένα λεωφορείο στην Αθήνα). Μετά τον Εμφύλιο πήγε φαντάρος και τότε, στη διάρκεια της θητείας του, γεννήθηκα εγώ. Στο Παρίσι δεν γνωρίζαμε κανέναν. Μας φιλοξένησε τον πρώτο καιρό μια Ρωσίδα, η Νατάσα, που μεγάλωνε μόνη της την κόρη της, την Ελένη, που έγινε ομογάλακτη αδελφή μου. Είναι σύμπτωση που μου αρέσουν τόσο πολύ οι Ρώσοι συγγραφείς; Ο πατέρας μου βρήκε δουλειά στη Ρενό, τότε που οι εργάτες πήγαιναν στο εργοστάσιο με τα τσόκαρα. Η μητέρα μου ξανάπιασε εκεί τη μοδιστρική. Στην Αθήνα είχε δουλέψει στο Εθνικό Θέατρο και είχε ράψει κοστούμια για τη Βέμπο και την Έλλη Λαμπέτη. Στο Παρίσι είχε μια μόνιμη πελάτισσα, την «ψηλή», ένα μανεκέν που μεταπουλούσε τα ρούχα που της έφτιαχνε. Το πρώτο μας σπίτι στο Παρίσι ήταν και το τελευταίο, ένα σκέτο δωμάτιο αρχικά, στο οποίο αργότερα προστέθηκε ένα δεύτερο, χωρίς κουζίνα, με τουαλέτα στον διάδρομο, σε μια πολυκατοικία που υπήρξε στρατώνας του Ναπολέοντα ΙΙΙ. Εκεί μένουν ακόμη οι γονείς μου (με κάποιες πρόσθετες και στην αρχή παράνομες, αναγκαίες ανέσεις). Είχε όμως δυο προτερήματα: βρισκόταν στην καρδιά του Παρισιού και ήταν μεσοτοιχία με το Χειμερινό Τσίρκο των αδελφών Μπουγκλιόν. Κοιμόμουν με τους βρυχηθμούς των λιονταριών. Πότε-πότε το έσκαγε και καμιά μαϊμού και φώναζαν τους πυροσβέ- στες να τη μαζέψουν από τη στέγη. Είχα ένα μόνιμο απωθημένο να γνωρίσω κάποτε από τα μέσα τον κόσμο του τσίρκου. εν μου βγήκε σε καλό. Ήταν η πιο σκληρή δουλειά που έκα- να ποτέ, ως χαμάλης βέβαια. Στο τέλος, με λυπήθηκαν και μου έδωσαν να κρατάω στις παραστάσεις έναν προβολέα. Χάιδευα μ' αυτόν τις ακροβάτισ- σες, που δεν μου το ανταπέδωσαν ποτέ, και ήμουν πολύ ευχαριστημένος που είχα σκεφτεί να σημαδεύω μέσα στην κατασκότεινη αίθουσα το μάτι του μαύρου πάνθηρα. εν είμαι φωτογράφος του περιθωρίου,, πρόκειται για παρεξήγηση. Είμαι μάλλον ένας φωτογράφος χωρίς ιδιότητες. Φωτογραφίζω την υπερβολή ως σύμπτωμα περισσότερο, είτε έχει να κάνει με τους κοσμικούς είτε με τους περιθωριακούς. Βέβαια, δεν πρόκειται για την ίδια υπερβολή. Όταν είσαι στο περιθώριο, δεν προσποιείσαι ότι ζεις, αλλά ζεις με το ένστικτο. Αυτό το βρίσκω πολύ πιο έντιμο, πιο κοντά στα ουσιώδη και πάντα θα με συγκινεί η αξιοπρέπεια της πτώσης. Οι εικονογραφικές μου επιρροές δεν έχουν να κάνουν με την ιστορία της φωτογραφίας. Εξάλλου, δεν είχα ποτέ σκεφτεί ότι θα γινόμουν φωτογράφος. Ήξερα, βέβαια, κάποια ονόματα από την «ανθρωπιστική» σχολή των Γάλλων φωτογράφων, γι αυτό και χάρηκα πολύ όταν ένας φίλος μ' έστειλε να επι- σκεφτώ στο σπίτι του τον Robert Doisneau, θεωρώντας ότι είχαμε μια κοινή ματιά. Αλλά ώς εκεί. Νομίζω πως αν κάτι χαρακτηρίζει τις φωτογραφίες μου, αυτό είναι μια θεώρηση του κόσμου και ένα κινηματογραφικό υπόβαθρο. εν θυμάμαι πολλά από την παιδική μου ηλικία. Μάλλον βιαζόμουν να μεγαλώσω, να αυτονομηθώ και να ξεχάσω αυτή την περίοδο της ζωής μου, όπου δίνεται μια υπόσχεση που ποτέ στο μέλλον δεν πρόκειται να τηρηθεί. Γι αυτό και δεν έχω καθόλου καλή μνήμη. Η φωτογραφία μου προσφέρει την ευκολία της χρονολογικής καταγραφής. Μου προσφέρει κι άλλα πράγματα, μια εξωστρέφεια που αλλιώς δεν την έχω καθόλου, ένα θάρρος που μπορεί να θεωρηθεί κάποιες φορές και θράσος και μια οργανική σχέση με τον κόσμο και την πόλη μου. Ο πατέρας μου πάσχισε από νωρίς να μου εξασφαλίσει τη σιγουριά και την ελευθερία των επιλογών μου, αλλά με έναν τρόπο λίγο ανυπόμονο. Στα οκτώ μου ταξίδευα μόνος μου με τρένο και πλοίο, προσκολλημένος σε έναν Έλλη- να που δεν ήξερα, για να πάω μετά τις διακοπές να συναντήσω τους γονείς μου στο Παρίσι. Έτσι έμαθα και το ποδήλατο ή το μετρό, στα βαθιά κατευθεί- αν. Είχα πιάσει όμως τον πατέρα μου να κρύβεται πίσω από τις κολόνες του μετρό για να σιγουρευτεί ότι έπαιρνα τη σωστή κατεύθυνση. Το αποτέλεσμα ήταν να θεωρώ πολύ νωρίς τον δρόμο σαν το σπίτι μου, να κάνω μόνος μου ριψοκίνδυνα ταξίδια, να εξαφανίζομαι στα βουνά της Ελβετίας, όπου η μητέρα μου έβρισκε δουλειά για τον καθαρό αέρα μας. Σ αυτά τα βουνά σκό- τωσαν φέτος ένα λύκο. Ταυτόχρονα, όμως, μπορώ να χαθώ για ώρες, επειδή ντρέπομαι να ζητήσω οδηγίες για να βρω το δρόμο μου. Στην ιστορία της ζωής μου, η Αθήνα φαίνεται να έχει νικήσει κατά κράτος το Παρίσι. Όταν γύρισα εδώ, αισθανόμουν προδομένος από το Παρίσι, την πόλη που μέχρι τότε μου ανήκε. Κάτι γελοία ψυχολογικά τεστ μου είχαν κλείσει την πόρτα μιας σχολής φωτογραφίας και μια απόπειρα να κινημα- τογραφήσω ένα δικό μου σενάριο έμεινε μεταξεταστέα. Στην Αθήνα είναι (ήταν) σχετικά εύκολο να ξεκινήσεις αυτό που θέλεις, μετά όμως χρειάζεσαι άλλες αντοχές για να μη σε συνθλίψουν οι κλειστοί ορίζοντες. Ό,τι έκανα εδώ ήταν απόρροια μιας φτωχής τέχνης. Συμβιβάστηκα με αυτό που μου παρείχε ο υποτυπώδης εξοπλισμός μου, χωρίς όμως να το κάνω και πανάκεια. Συμ- βιβάστηκα, επίσης, με την ιδέα ότι ο χώρος μου είναι η φωτογραφία, και όχι ο κινηματογράφος, κι ας με έχει διαμορφώσει οριστικά η Γαλλική Ταινιοθήκη. Αφότου κατάλαβα ότι η φωτογραφία έχει τη δική της αυτονομία και δεν είναι ένα απλό σκαλοπάτι προς κάτι πιο ολοκληρωμένο κι ότι επίσης μου ταιριά- ζει και πολύ περισσότερο στον χαρακτήρα, απελευθερώθηκα. Αν τολμώ να πω πως κάτι με χαρακτηρίζει, είναι μια πολύ αισιόδοξη ελαφριά μελαγχολία. Μπορεί και να οφείλεται στα νερά του Σηκουάνα, που πά- ντοτε τη νύχτα μου φαινόντουσαν τρομαχτικά, γιατί ήταν νύχτα και τότε που η μητέρα μου, σε μια στιγμή απόγνωσης, στεκόταν στην άκρη μιας γέφυρας, κρατώντας με από το χέρι. Αισθανόμενος τον κίνδυνο, είχα αντιδράσει και την είχα τραβήξει, και μόνο όταν της είπα να φύγουμε, την έκανα και συ- νήλθε. Η φίλη μου η Denise Avenas, Γαλλίδα συγγραφέας και κόρη εργατών η ίδια, μου είχε πει κάποτε ότι στις εργατικές οικογένειες το πρώτο παιδί, συνήθως, απορροφά όλη την ενέργεια για μια μετέπειτα ανέλιξη. Το δεύτερο θυσιάζεται. Επειδή γνώρισα την αδελφή της, ξέρω πως έτσι είναι. Το πείσμα, τελικά, δεν είναι τίποτα άλλο από αυτήν τη δύναμη της προσδοκίας, που μεταδίδεται στα παιδιά για μια φυγή μακριά από το πεπρωμένο της τάξης. Υπάρχει σ' αυτό το σπέρμα της εκδίκησης. Αυτά που έκανα εδώ στη φωτογραφία δεν θα μπορούσα να τα κάνω αλλού. Μου χρειάζεται τελικά μια οικειότητα, μια συνενοχή, που μόνο στην Ελλάδα θα μπορούσα να βρω. Η Αθήνα μου πάει, είχε όταν πρωτοήρθα, και το διατηρεί ακόμη, αυτό τον αντιφατικό χαρακτήρα της παλιομοδίτικης και της σύγ- χρονης πόλης που μ ενθουσιάζει. Είναι σαν να με βοηθά να οικειοποιηθώ, πάλι μέσω της φωτογραφίας, κομμάτια ολόκληρα από το παρελθόν μου. Info:Η έκθεση του Σπύρου Στάβερη «Facebook I» εγκαινιάστηκε στις 30/09/10 στην γκαλερί Elika (Ομήρου 27, Αθήνα, ).

18

19 ΤΗΣ ΧΡΙΣΤΙΝΑΣ ΣΚΟΡ Η ΚΕΤΤΑ ΙΩΑΝΝΙ ΟΥ dear darnkess Με τα νέα έργα της, η Κέττα Ιωαννίδου δίνει το παρών της στην κυπριακή εικαστική σκηνή, μ ένα τραγούδι της PJ Harvey για τίτλο και αιθέριες εικόνες στον καμβά. εν συναντιόμαστε πρόσωπο με πρόσωπο. Γνωρίζω την τελευταία της δουλειά -τα έργα δηλαδή που θα εκθέσει στο ιάτοπο- απ το μέιλ, που της ζητώ να μου στείλει. Κοιτάω τις αιθέριες εικόνες που βρίσκονται σε κίνηση, τη χρωματική ψυχεδέλεια που τις χαρακτηρίζει, τα ζωγραφικά εφέ κάποτε σε σκούρα κι άλλοτε σε πιο φωτεινά φόντα και τις κυκλικές πινελιές που θυμίζουν φυλλώδεις ελιγμούς. «Έχεις ανάγκη να δημιουρ- γήσεις έναν κόσμο, που δεν ονειρεύτηκε ποτέ κανείς κι είναι για σένα πραγματικός», θα μου πει αργότερα, μιλώντας για τη ζωγραφική της, που στη συγκεκριμένη περίπτωση το περιεχόμενό της είναι και μια αφορμή, για να εξερευνήσει η ίδια τη φύση της μπογιάς. Οι μπλεγμένες μορφές στα έργα της Κέττας Ιωαννίδου κινούνται μέσα σε υδάτινους τόπους, κατάμαυρες νύχτες και ονειρικές καταστάσεις κάτω απ τον τίτλο «Dear Darkness». Τίτλος δανεισμένος από ένα τραγούδι του τελευταίου άλ- μπουμ της αγαπημένης της PJ Harvey «White Chalk», που μ ενημερώνει πως έχει απομακρυνθεί από την εναλλακτική ροκ με μια απόκοσμη και μυστηριώδη διάθεση. Η έκθεσή της λοιπόν επηρεασμένη απ τον φυσικό κόσμο, αλλά και με ταυτόχρονη διαφυγή απ αυτόν, κινείται μεταξύ ρεαλισμού και αφαίρε- σης. «Η φύση στη δουλειά μου αναμορφώνεται και αναδημιουργείται. Μετατρέπεται σε πτυχές Iαπωνικών prints και Ασιατικών scroll paintings. Θα διακρίνεις μια ζεν αισθητική, που ενώνεται μέσα σε έντονες εκρήξεις ή συχνά διαλύεται, ξεθωριάζει και εξατμίζεται». Τη ρωτώ για το σκεπτικό της και τη διαδικασία που ακολουθεί για να μου απαντήσει πως ξεκινά έχοντας για αφετηρία άπειρες δυνατότητες με σκο- πό να φέρει στη ζωή κάτι που δεν υπήρξε ίσως ποτέ, μέσα από την ιδέα να δημιουργήσει κάτι το ωραίο, χωρίς κατ ανάγκην να ναι πραγματικό. Τα έργα της, όπως μου εξηγεί, επιχειρούν να μεταδώσουν την πρόθεση πραγματοποίησης μιας παραίσθησης, που περιγράφει και μεταφέρει τον θεατή σε μια άλλη ευχάριστη πραγματικότητα. Με ποιο τρόπο θα θελε να βιώσει τα έργα της ο θεατής; «Νομίζω πως όλοι έχουμε ανάγκη να ονειρευόμαστε νέους κόσμους κι είναι ωραίο να τους δημιουργείς. Αυτό θα ήθελα να ζήσουν οι θεατές, την ομορφιά ενός καινούριου κόσμου». Με παραπέμπει στη φιλοσοφική σκέψη του Εμμανουήλ Καντ σχετικά με το θαυμάσιο, όπου έννοιες όπως η απεραντοσύνη, η ακατανοησία, ή ο τρόμος, είτε πραγματικός είτε φανταστικός, καταλήγουν να είναι προσω- πικές εμπειρίες παρά συλλογικές πράξεις. «Μ αυτό τον τρόπο μπορείς να οδηγηθείς στη δημιουργία της ομορφιάς. Αυτή ήταν η αρχική ιδέα. Πέρα απ αυτό, το έργο αποκτά δική του ζωή. Σε οδηγεί το ίδιο. Ακολουθείς την προγραμματισμένη διάθεσή σου κι ύστερα αφήνεις τη διαισθη- τική διάθεση να σ οδηγήσει». Η ζωγραφική ως πορεία μέσα στο χρόνο είναι μια διανοητική, συναισθη- ματική και πνευματική αναζήτηση, μου απαντά όταν τη ρωτώ για την εξελικτική πορεία της. Θα λεγα πως η λέξη εξέλιξη για την ίδια είναι συνώνυμο της λέξης ανάγκη, μιας συνεχόμενης ανάγκης για δημιουργία και καταλαβαίνω πως την αντιλαμβάνεται μέσω ενός πηγαίου αυ- θορμητισμού. Στα καινούρια της έργα η Κέττα εξελίσσει τη δουλειά της, εισχωρεί πε- ρισσότερο σ αυτό που η ίδια χαρακτηρίζει ως «έναν κόσμο χωρίς κόσμο» και αφήνει πίσω της τα πορτρέτα των αμαζόνων που είδαμε στη ιάτοπο το 07. Ήταν μια αλλαγή που ήρθε αυτόματα στη δουλειά της, χωρίς να την έχει επιδιώξει και χωρίς όμως να μπορεί να με διαβεβαιώσει πως οι φιγούρες των αμαζόνων, που έχουν εκλείψει, δεν θα επανέλθουν μελλο- ντικά στον καμβά. Της αναφέρω πως στην περασμένη της δουλειά υπήρχαν επιρροές από νεοϋρκέζικο ποπ κι αυτή μου μιλά για το χάος της πόλης στην οποία ζει εδώ και 12 χρόνια. «Τα πάντα κινούνται σε μανιώδεις ρυθμούς, που αναγκαστικά σ επηρεάζουν. εν μπορείς να ξεφύγεις απ αυτούς. Γι αυτό κι η δουλειά μου είναι μια διαφυγή, μια προσωπική ανάγκη». Είναι σίγουρο πως η Νέα Υόρκη την επηρεάζει. «Και να θες να τα αποφύγεις, είναι δύσκολο. Είσαι περικυκλωμένος από τα καλύτερα μουσεία και τις σπουδαιότερες γκαλερί στον κόσμο. Συναναστρέφεσαι με ανθρώπους διαφόρων λαών και πολιτισμών, γεγονός που κάνει αυτή την πόλη μο- ναδική. Κι είναι κάτι που ζεις καθημερινά. Ζεις μια συνεχόμενη εξέλιξη μέσα απ τη σύγχρονη κουλτούρα και τον πειραματισμό κι αυτό είναι υπέροχο. Ναι, σίγουρα, τα έργα μου δεν θα ταν τα ίδια, αν ζούσα κάπου αλλού». Info: η Κέττα Ιωαννίδου εκθέτει τα έργα της μέχρι τις 3 εκεμβρίου στο Κέντρο Σύγχρονης Τέχνης ιάτοπος. 19 ΥΓ.

20