***I ΣΧΕΔΙΟ ΕΚΘΕΣΗΣ. EL Eνωμένη στην πολυμορφία EL 2013/0402(COD)

Transcript

1 ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ Επιτροπή Νομικών Θεμάτων /0402(COD) ***I ΣΧΕΔΙΟ ΕΚΘΕΣΗΣ σχετικά με την πρόταση οδηγίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου που αφορά την προστασία της τεχνογνωσίας και των επιχειρηματικών πληροφοριών που δεν αποκαλύπτονται (εμπορικών απορρήτων) κατά της παράνομης απόκτησης, χρήσης και αποκάλυψής τους (COM(2013)0813 C7-0431/ /0402(COD)) Επιτροπή Νομικών Θεμάτων Εισηγήτρια: Constance Le Grip PR\ doc PE v01-00 Eνωμένη στην πολυμορφία

2 PR_COD_1amCom Υπόμνημα για τα χρησιμοποιούμενα σύμβολα * Διαδικασία διαβούλευσης *** Διαδικασία έγκρισης ***I Συνήθης νομοθετική διαδικασία (πρώτη ανάγνωση) ***II Συνήθης νομοθετική διαδικασία (δεύτερη ανάγνωση) ***III Συνήθης νομοθετική διαδικασία (τρίτη ανάγνωση) (Η ενδεικνυόμενη διαδικασία στηρίζεται στη νομική βάση που προτείνεται στο σχέδιο πράξης.) Τροπολογίες σε σχέδιο πράξης Τροπολογίες του Κοινοβουλίου σε δύο στήλες Η διαγραφή κειμένου σημαίνεται με πλάγιους έντονους χαρακτήρες στην αριστερή στήλη. Η αντικατάσταση κειμένου σημαίνεται με πλάγιους έντονους χαρακτήρες και στις δύο στήλες. Το νέο κείμενο σημαίνεται με πλάγιους έντονους χαρακτήρες στη δεξιά στήλη. Η πρώτη και η δεύτερη γραμμή της επικεφαλίδας κάθε τροπολογίας προσδιορίζουν το σχετικό τμήμα του εξεταζόμενου σχεδίου πράξης. Εάν μία τροπολογία αναφέρεται σε ήδη υφιστάμενη πράξη την οποία το σχέδιο πράξης αποσκοπεί να τροποποιήσει, η επικεφαλίδα περιέχει επιπλέον και μία τρίτη και μία τέταρτη γραμμή που προσδιορίζουν αντίστοιχα την υφιστάμενη πράξη και τη διάταξή της στην οποία αναφέρεται η τροπολογία. Τροπολογίες του Κοινοβουλίου με μορφή ενοποιημένου κειμένου Τα νέα τμήματα του κειμένου σημαίνονται με πλάγιους έντονους χαρακτήρες. Τα τμήματα του κειμένου που διαγράφονται σημαίνονται με το σύμβολο ή με διαγραφή. Η αντικατάσταση κειμένου σημαίνεται με πλάγιους έντονους χαρακτήρες που υποδηλώνουν το νέο κείμενο και με διαγραφή του κειμένου που αντικαθίσταται. Κατ εξαίρεση, δεν σημαίνονται οι τροποποιήσεις αυστηρά τεχνικής φύσης που επιφέρουν οι υπηρεσίες κατά την επεξεργασία του τελικού κειμένου. PE v /32 PR\ doc

3 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Σελίδα ΣΧΕΔΙΟ ΝΟΜΟΘΕΤΙΚΟΥ ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ...5 ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ...31 PR\ doc 3/32 PE v01-00

4 PE v /32 PR\ doc

5 ΣΧΕΔΙΟ ΝΟΜΟΘΕΤΙΚΟΥ ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ σχετικά με την πρόταση οδηγίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου που αφορά την προστασία της τεχνογνωσίας και των επιχειρηματικών πληροφοριών που δεν αποκαλύπτονται (εμπορικών απορρήτων) κατά της παράνομης απόκτησης, χρήσης και αποκάλυψής τους (COM(2013)0813 C7-0431/ /0402(COD)) (Συνήθης νομοθετική διαδικασία: πρώτη ανάγνωση) Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, έχοντας υπόψη την πρόταση της Επιτροπής προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο (COM(2013)0813), έχοντας υπόψη το άρθρο 294, παράγραφος 2, και το άρθρο 114 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, σύμφωνα με τα οποία του υποβλήθηκε η πρόταση από την Επιτροπή (C7-0431/2013), έχοντας υπόψη το άρθρο 294, παράγραφος 3, της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, έχοντας υπόψη τη γνωμοδότηση της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής της 25ης Μαρτίου , έχοντας υπόψη το άρθρο 59 του Κανονισμού του, έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Νομικών Θεμάτων και τη γνωμοδότηση της Επιτροπής Βιομηχανίας, Έρευνας και Ενέργειας και της Επιτροπής Εσωτερικής Αγοράς και Προστασίας των Καταναλωτών (A8-0000/2015), 1. εγκρίνει τη θέση σε πρώτη ανάγνωση όπως παρατίθεται κατωτέρω 2.. ζητεί από την Επιτροπή να του υποβάλει εκ νέου την πρόταση, αν προτίθεται να της επιφέρει σημαντικές τροποποιήσεις ή να την αντικαταστήσει με νέο κείμενο 3.. αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει τη θέση του Κοινοβουλίου στο Συμβούλιο, στην Επιτροπή και στα εθνικά κοινοβούλια. 1 Αιτιολογική σκέψη 8 1 ΕΕ C 226, , σ. 48. PR\ doc 5/32 PE v01-00

6 (8) Είναι σκόπιμο να προβλεφθούν κανόνες σε επίπεδο Ένωσης για τη σύγκλιση των εθνικών νομοθετικών συστημάτων, ούτως ώστε να διασφαλιστεί επαρκές και συνεκτικό επίπεδο έννομης προστασίας σε ολόκληρη την εσωτερική αγορά, σε περίπτωση παράνομης απόκτησης, χρήσης ή αποκάλυψης εμπορικού απορρήτου. Για τον σκοπό αυτόν, είναι σημαντικό να καθιερωθεί ομοιογενής ορισμός του εμπορικού απορρήτου, χωρίς να περιορίζεται το αντικείμενο που πρέπει να προστατεύεται έναντι υπεξαίρεσης. Ο εν λόγω ορισμός θα πρέπει, επομένως, να είναι δομημένος κατά τρόπο ώστε να καλύπτει τις επιχειρηματικές πληροφορίες, τις τεχνολογικές πληροφορίες και την τεχνογνωσία, όπου υπάρχει τόσο το έννομο συμφέρον τήρησης της εμπιστευτικότητας, όσο και η θεμιτή προσδοκία για την προστασία αυτής της εμπιστευτικότητας. Εκ φύσεως, από τον εν λόγω ορισμό θα πρέπει να αποκλείονται οι ασήμαντες πληροφορίες, και ο ορισμός δεν θα πρέπει να επεκτείνεται στις γνώσεις και τις δεξιότητες που αποκτήθηκαν από τους εργαζόμενους εντός του συνήθους πλαισίου της εργασίας τους και σε πληροφορίες οι οποίες είναι γνωστές σε πρόσωπα ανήκοντα στους κύκλους που ασχολούνται συνήθως με αυτό το είδος πληροφοριών ή άμεσα προσπελάσιμες από αυτά. (8) Είναι σκόπιμο να προβλεφθούν κανόνες σε επίπεδο Ένωσης για τη σύγκλιση των εθνικών νομοθετικών συστημάτων, ούτως ώστε να διασφαλιστεί επαρκές και συνεκτικό επίπεδο έννομης προστασίας σε ολόκληρη την εσωτερική αγορά, σε περίπτωση παράνομης απόκτησης, χρήσης ή αποκάλυψης εμπορικού απορρήτου. Για τον σκοπό αυτόν, είναι σημαντικό να καθιερωθεί ομοιογενής ορισμός του εμπορικού απορρήτου, χωρίς να περιορίζεται το αντικείμενο που πρέπει να προστατεύεται έναντι υπεξαίρεσης. Ο εν λόγω ορισμός θα πρέπει, επομένως, να είναι δομημένος κατά τρόπο ώστε να καλύπτει τις επιχειρηματικές πληροφορίες, τις τεχνολογικές πληροφορίες και την τεχνογνωσία, όπου υπάρχει τόσο το έννομο συμφέρον τήρησης της εμπιστευτικότητας, όσο και η θεμιτή προσδοκία για την προστασία αυτής της εμπιστευτικότητας. Οι πληροφορίες αυτές ή η τεχνογνωσία πρέπει να φέρουν εμπορική αξία, είτε αυτή είναι πραγματική είτε δυνητική. Εκ φύσεως, από τον εν λόγω ορισμό θα πρέπει να αποκλείονται οι ασήμαντες πληροφορίες, και ο ορισμός δεν θα πρέπει να επεκτείνεται στις γνώσεις και τις δεξιότητες που αποκτήθηκαν από τους εργαζόμενους εντός του συνήθους πλαισίου της εργασίας τους και σε πληροφορίες οι οποίες είναι γνωστές σε πρόσωπα ανήκοντα στους κύκλους που ασχολούνται συνήθως με αυτό το είδος πληροφοριών ή άμεσα προσπελάσιμες από αυτά. Επιπλέον, η μυστικότητα της πληροφορίας πρέπει να είναι αδιαμφισβήτητη. PE v /32 PR\ doc

7 Ο ορισμός του εμπορικού απορρήτου ως εμπιστευτικών εμπορικών πληροφοριών ή τεχνογνωσίας αντιστοιχεί σε διεθνείς κανόνες. Ωστόσο, μπορεί να είναι απαραίτητες ορισμένες διευκρινίσεις. 2 Αιτιολογική σκέψη 9 (9) Είναι επίσης σημαντικό να προσδιορίζονται οι περιστάσεις υπό τις οποίες δικαιολογείται η νομική προστασία. Για τον λόγο αυτόν, είναι αναγκαίο να καθοριστεί η συμπεριφορά και οι πρακτικές που πρέπει να θεωρούνται παράνομη απόκτηση, χρήση ή αποκάλυψη εμπορικού απορρήτου. Η γνωστοποίηση, από τα θεσμικά όργανα και τους οργανισμούς της Ένωσης ή τις εθνικές δημόσιες αρχές, πληροφοριών τις οποίες κατέχουν σχετικά με τις επιχειρήσεις, σύμφωνα με τις υποχρεώσεις του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1049/2001 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου 6 ή σύμφωνα με άλλους κανόνες σχετικά με την πρόσβαση στα έγγραφα, δεν θα πρέπει να θεωρείται παράνομη αποκάλυψη εμπορικού απορρήτου. 6 Κανονισμός (EΚ) αριθ. 1049/2001 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 30ής Μαΐου 2001, για την πρόσβαση του κοινού στα έγγραφα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, του Συμβουλίου και της Επιτροπής (ΕΕ L 145 της , σ. 43). (9) Είναι επίσης σημαντικό να προσδιορίζονται οι περιστάσεις υπό τις οποίες δικαιολογείται η νομική προστασία. Για τον λόγο αυτόν, είναι αναγκαίο να καθοριστεί η συμπεριφορά και οι πρακτικές που πρέπει να θεωρούνται παράνομη απόκτηση, χρήση ή αποκάλυψη εμπορικού απορρήτου. PR\ doc 7/32 PE v01-00

8 τεχνικού χαρακτήρα. 3 Αιτιολογική σκέψη 9 α (νέα) (9 α). Η γνωστοποίηση, από τα θεσμικά όργανα και τους οργανισμούς της Ένωσης ή τις εθνικές δημόσιες αρχές, πληροφοριών τις οποίες κατέχουν σχετικά με τις επιχειρήσεις, σύμφωνα με τις υποχρεώσεις του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1049/2001 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου 1α ή σύμφωνα με άλλους κανόνες σχετικά με την πρόσβαση στα έγγραφα, δεν θα πρέπει να θεωρείται παράνομη αποκάλυψη εμπορικού απορρήτου. 1α Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1049/2001 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 30ής Μαΐου 2001, για την πρόσβαση του κοινού στα έγγραφα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, του Συμβουλίου και της Επιτροπής, EE L 145 της σ τεχνικού χαρακτήρα. 4 Αιτιολογική σκέψη 10 PE v /32 PR\ doc

9 (10) Προς όφελος της καινοτομίας και για την ενίσχυση του ανταγωνισμού, οι διατάξεις της παρούσας οδηγίας δεν θα πρέπει να δημιουργούν κανένα αποκλειστικό δικαίωμα στην τεχνογνωσία ή τις πληροφορίες που προστατεύονται ως εμπορικά απόρρητα. Επομένως, εξακολουθεί να υπάρχει η δυνατότητα ανεξάρτητης ανακάλυψης της ίδιας τεχνογνωσίας και των ίδιων πληροφοριών, οι δε ανταγωνιστές του κατόχου του εμπορικού απορρήτου είναι επίσης ελεύθεροι να αναπαράγουν κάθε νομίμως αποκτηθέν προϊόν. (10) Προς όφελος της καινοτομίας και για την ενίσχυση του ανταγωνισμού, οι διατάξεις της παρούσας οδηγίας δεν θα πρέπει να δημιουργούν κανένα αποκλειστικό δικαίωμα στην τεχνογνωσία ή τις πληροφορίες που προστατεύονται ως εμπορικά απόρρητα. Επομένως, εξακολουθεί να υπάρχει η δυνατότητα ανεξάρτητης ανακάλυψης της ίδιας τεχνογνωσίας και των ίδιων πληροφοριών, οι δε ανταγωνιστές του κατόχου του εμπορικού απορρήτου είναι επίσης ελεύθεροι να αναπαράγουν κάθε νομίμως αποκτηθέν προϊόν. Ωστόσο, για την καταπολέμηση του αθέμιτου ανταγωνισμού και για την προστασία της καινοτομίας, κάθε απόκτηση, χρήση ή αποκάλυψη χωρίς τη συγκατάθεση του κατόχου του εμπορικού απορρήτου και η οποία κρίνεται νόμιμη κατά την έννοια του άρθρου 4 παράγραφος 1, πρέπει να θεωρείται παράνομη, αφ' ης στιγμής διαπιστώνεται ότι το κίνητρο ήταν η άσκηση πρακτικών αντίθετων προς τα τίμια εμπορικά ήθη. Η παρούσα οδηγία προστατεύει την καινοτομία και τη δημιουργικότητα των επιχειρήσεων. Λόγω της ύπαρξης των μέσων ένδικης προστασίας, ουδείς παραβάτης πρέπει να αισθανθεί ότι τον υποστηρίζουν ή των ενθαρρύνουν να διαπράξει πράξεις αθέμιτου ανταγωνισμού. 5 Αιτιολογική σκέψη 10 α (νέα) (10 α) Η παρούσα οδηγία ισχύει υπό την επιφύλαξη των εθνικών και των PR\ doc 9/32 PE v01-00

10 ενωσιακών κανόνων που επιτρέπουν ή απαιτούν την απόκτηση, χρήση και αποκάλυψη εμπορικού απορρήτου, καθώς και τη δράση των διοικητικών και δικαιοδοτικών αρχών στο πλαίσιο της άσκησης των καθηκόντων τους. Δεν απαλλάσσει ωστόσο τις δημόσιες αρχές των υποχρεώσεων εμπιστευτικότητας τις οποίες υπέχουν ως προς τις πληροφορίες τις οποίες διαβιβάζουν κάτοχοι εμπορικών απορρήτων, είτε οι υποχρεώσεις αυτές επιβάλλονται από το εθνικό δίκαιο είτε από το δίκαιο της Ένωσης. Τούτο αφορά, μεταξύ άλλων, τις υποχρεώσεις εμπιστευτικότητας των πληροφοριών που διαβιβάζονται στην αναθέτουσα αρχή στο πλαίσιο ανάθεσης συμβάσεων, όπως προβλέπονται, για παράδειγμα, από το άρθρο 28 της οδηγίας 2014/23/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου 1α και το άρθρο 21 της οδηγίας 2014/24/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου 1β ή, επίσης, το άρθρο 39 της οδηγίας 2014/25/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου 1γ. 1α Οδηγία 2014/23/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 26ης Φεβρουαρίου 2014, σχετικά με την ανάθεση συμβάσεων παραχώρησης (ΕΕ L 94 της , σ. 1). 1β Οδηγία 2014/24/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 26ης Φεβρουαρίου 2014, σχετικά με τις δημόσιες προμήθειες και την κατάργηση της οδηγίας 2004/18/ΕΚ (ΕΕ L 94 της , σ. 65). 1γ Οδηγία 2014/25/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 26ης Φεβρουαρίου 2014, σχετικά με τις προμήθειες φορέων που δραστηριοποιούνται στους τομείς του ύδατος, της ενέργειας, των μεταφορών και των ταχυδρομικών υπηρεσιών και την κατάργηση της οδηγίας 2004/17/ΕK PE v /32 PR\ doc

11 (ΕΕ L 94 της , σ. 243). Χρήσιμο είναι να διευκρινισθεί ότι η οδηγία δεν απαλλάσσει τις επιχειρήσεις των υποχρεώσεών τους ως προς τη διαφάνεια και την ενημέρωση και ότι δεν εμποδίζει τις δημόσιες αρχές από την ορθή άσκηση των καθηκόντων τους σε πλαίσιο σεβασμού του δικαίου. 6 Αιτιολογική σκέψη 10 β (νέα) (10 β) Η παρούσα οδηγία δεν πρέπει να αποτελέσει τροχοπέδη για την ελευθερία ενημέρωσης, την ελευθερία έκφρασης και την πολυφωνία των μέσων ενημέρωσης. Ουδείς λοιπόν δύναται να αντιτάξει την προστασία του εμπορικού απορρήτου στη χρήση των ελευθεριών αυτών υπό την προϋπόθεση ότι το άτομο που την επικαλείται έχει ενεργήσει προς θεμιτό σκοπό. Τα κράτη μέλη πρέπει να διασφαλίσουν πλήρη συμμόρφωση με τον Χάρτη θεμελιωδών δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής ένωσης, κυρίως δε εξασφαλίζοντας αποτελεσματική προστασία των πηγών. Επίσης, οι «επισείοντες κινδύνους» πρέπει να προστατεύονται, εφόσον δρουν προς το δημόσιο συμφέρον. Οι προφυλάξεις που θέτει η οδηγία συνιστούν πολύ συγκεκριμένη πρόοδο σε σχέση με τους κανόνες που ορίστηκαν στο πλαίσιο των διαπραγματεύσεων της συμφωνίας για τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας στον τομέα του εμπορίου (ΤRIΡ). Τα μέσα ενημέρωσης αποτελούν ουσιώδη μοχλό μιας δημοκρατικής και πολυφωνικής δημοκρατίας και τροφοδοτούν τη δημόσια συζήτηση. Είναι χρήσιμο να διευκρινιστεί ότι η οδηγία αυτή δεν πρέπει να αμφισβητήσει, στο PR\ doc 11/32 PE v01-00

12 δίκαιο ή στην πράξη, την δυνατότητα για τους δημοσιογράφους να εργάζονται ή για κάθε άλλο πρόσωπο να ασκεί την ελευθερία έκφρασής του, υπό όρους ασφαλείς από νομικής απόψεως, σε πλαίσια καθορισμένα από το εθνικό και το ευρωπαϊκό δίκαιο. 7 Αιτιολογική σκέψη 12 (12) Η εύρυθμη λειτουργία της εσωτερικής αγοράς θα υπονομευόταν, εάν τα προβλεπόμενα μέτρα και μέσα ένδικης προστασίας χρησιμοποιούνταν για αθέμιτους σκοπούς, ασυμβίβαστους με τους στόχους της παρούσας οδηγίας. Επομένως, είναι σημαντικό να διασφαλιστεί ότι οι δικαστικές αρχές διαθέτουν την εξουσία να επιβάλλουν κυρώσεις για καταχρηστική συμπεριφορά από τους ενάγοντες οι οποίοι ενεργούν κακή τη πίστει και υποβάλλουν προδήλως αβάσιμες αγωγές. Είναι επίσης σημαντικό τα προβλεπόμενα μέτρα και μέσα ένδικης προστασίας να μην περιορίζουν την ελευθερία έκφρασης και πληροφόρησης (η οποία περιλαμβάνει την ελευθερία των μέσων μαζικής ενημέρωσης και την πολυφωνία, όπως αποτυπώνεται στο άρθρο 11 του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης) ούτε τις ενέργειες εσωτερικού πληροφοριοδότη. Επομένως, η προστασία των εμπορικών απορρήτων δεν θα πρέπει να καλύπτει τις περιπτώσεις στις οποίες η αποκάλυψη του εμπορικού απορρήτου εξυπηρετεί το δημόσιο συμφέρον, εφόσον αποκαλύπτεται σχετικό παράπτωμα ή αξιόποινη πράξη. (12) Η εύρυθμη λειτουργία της εσωτερικής αγοράς θα υπονομευόταν, εάν τα προβλεπόμενα μέτρα και μέσα ένδικης προστασίας χρησιμοποιούνταν για αθέμιτους σκοπούς, ασυμβίβαστους με τους στόχους της παρούσας οδηγίας. Επομένως, είναι σημαντικό να διασφαλιστεί ότι οι δικαστικές αρχές διαθέτουν την εξουσία να επιβάλλουν κυρώσεις για καταχρηστική συμπεριφορά από τους ενάγοντες οι οποίοι ενεργούν κακή τη πίστει και υποβάλλουν προδήλως αβάσιμες αγωγές. Είναι επίσης σημαντικό τα προβλεπόμενα μέτρα και μέσα ένδικης προστασίας να μην περιορίζουν την ελευθερία έκφρασης και πληροφόρησης (η οποία περιλαμβάνει την ελευθερία των μέσων μαζικής ενημέρωσης και την πολυφωνία, όπως αποτυπώνεται στο άρθρο 11 του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης) ούτε τις ενέργειες εσωτερικού πληροφοριοδότη. Επομένως, η προστασία των εμπορικών απορρήτων δεν θα πρέπει να καλύπτει τις περιπτώσεις στις οποίες η αποκάλυψη του εμπορικού απορρήτου εξυπηρετεί το δημόσιο συμφέρον, εφόσον αποκαλύπτεται σχετικό παράπτωμα ή αξιόποινη πράξη. Μία επαρκής προστασία της ελευθερίας έκφρασης και πληροφόρησης συνοδεύεται, σύμφωνα με πάγια νομολογία του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, από μία αποτελεσματική προστασία των πηγών. Συνεπώς, η θεμιτή άσκηση της ελευθερίας έκφρασης PE v /32 PR\ doc

13 και πληροφόρησης πρέπει να εννοηθεί ότι παρέχει σε κάθε φυσικό ή νομικό πρόσωπο, που επιθυμεί να συνεισφέρει σε δημόσια συζήτηση, το δικαίωμα να δημοσιεύει ή να ευνοεί τη δημοσίευση πληροφοριών οι οποίες περιέχουν ή από τις οποίες μπορούν να συναχθούν το ή τα εμπορικά απόρρητα τρίτου. Η άσκηση αυτή δεν πρέπει ωστόσο να αναγνωρίζεται ως νόμιμη στην περίπτωση που πρόκειται για παράνομη συμπεριφορά του κάνοντος χρήση αυτής ή εάν δεν είναι προς όφελος του γενικού συμφέροντος. Οι προφυλάξεις που θέτει η οδηγία συνιστούν πολύ συγκεκριμένη πρόοδο σε σχέση με τους κανόνες που ορίστηκαν στο πλαίσιο των διαπραγματεύσεων της συμφωνίας για τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας στον τομέα του εμπορίου (ΤRIΡ). Τα μέσα ενημέρωσης αποτελούν ουσιώδη μοχλό μιας δημοκρατικής και πολυφωνικής δημοκρατίας και τροφοδοτούν τη δημόσια συζήτηση. Είναι χρήσιμο να διευκρινιστεί ότι η οδηγία αυτή δεν πρέπει να αμφισβητήσει, στο δίκαιο ή στην πράξη, την δυνατότητα για τους δημοσιογράφους να εργάζονται ή για κάθε άλλο πρόσωπο να ασκεί την ελευθερία έκφρασής του, σε όρους ασφαλείς από νομικής απόψεως, σε πλαίσια καθορισμένα από το εθνικό και το ευρωπαϊκό δίκαιο. 8 Αιτιολογική σκέψη 14 (14) Η προοπτική να απολεσθεί η εμπιστευτικότητα του εμπορικού απορρήτου κατά τις δικαστικές διαδικασίες συχνά αποτρέπει τους νόμιμους κατόχους εμπορικών απορρήτων να κινήσουν διαδικασίες για να υπερασπίσουν τα εμπορικά τους απόρρητα, διακυβεύοντας έτσι την αποτελεσματικότητα των προβλεπόμενων μέτρων και μέσων ένδικης προστασίας. Για τον λόγο αυτόν, είναι αναγκαίο να καθοριστούν, υπό την (14) Η προοπτική να απολεσθεί η εμπιστευτικότητα του εμπορικού απορρήτου κατά τις δικαστικές διαδικασίες συχνά αποτρέπει τους νόμιμους κατόχους εμπορικών απορρήτων να κινήσουν διαδικασίες για να υπερασπίσουν τα εμπορικά τους απόρρητα, διακυβεύοντας έτσι την αποτελεσματικότητα των προβλεπόμενων μέτρων και μέσων ένδικης προστασίας. Για τον λόγο αυτόν, είναι αναγκαίο να καθοριστούν, υπό την PR\ doc 13/32 PE v01-00

14 προϋπόθεση κατάλληλων διασφαλίσεων του δικαιώματος αμερόληπτου δικαστηρίου, ειδικές απαιτήσεις με σκοπό την προστασία του εμπιστευτικού χαρακτήρα του επίμαχου εμπορικού απορρήτου, κατά τη διάρκεια της δικαστικής διαδικασίας που κινήθηκε για την υπεράσπισή του. Οι εν λόγω απαιτήσεις θα πρέπει να περιλαμβάνουν τη δυνατότητα να περιορίζεται η πρόσβαση σε αποδεικτικά στοιχεία ή ακροάσεις, ή να δημοσιεύονται μόνον τα μη εμπιστευτικά στοιχεία των δικαστικών αποφάσεων. Η προστασία αυτή θα πρέπει να παραμένει σε ισχύ και μετά τη λήξη των δικαστικών διαδικασιών, για όσο χρονικό διάστημα δεν έχουν περιέλθει σε δημόσια χρήση οι πληροφορίες που καλύπτονται από το εμπορικό απόρρητο. προϋπόθεση κατάλληλων διασφαλίσεων του δικαιώματος αμερόληπτου δικαστηρίου, ειδικές απαιτήσεις με σκοπό την προστασία του εμπιστευτικού χαρακτήρα του επίμαχου εμπορικού απορρήτου, κατά τη διάρκεια της δικαστικής διαδικασίας που κινήθηκε για την υπεράσπισή του. Οι εν λόγω απαιτήσεις θα πρέπει να περιλαμβάνουν τη δυνατότητα να περιορίζεται η πρόσβαση σε αποδεικτικά στοιχεία ή ακροάσεις, ή να δημοσιεύονται μόνον τα μη εμπιστευτικά στοιχεία των δικαστικών αποφάσεων. Στο μέτρο που το βασικό διακύβευμα της διαδικασίας είναι η αξιολόγηση της ποιότητας των πληροφοριών που αποτελούν αντικείμενο της διαφοράς, οι περιορισμοί αυτοί δεν μπορούν να εμποδίσουν ένα τουλάχιστον πρόσωπο εκάστου μέρους και τους νόμιμους εκπροσώπους τους να έχουν πλήρη πρόσβαση στο σύνολο των εγγράφων που κατατίθενται στον φάκελο. Εναπόκειται στον δικαστή να εξασφαλίσει, όταν θέτει τέτοια περιοριστικά μέτρα, ότι κάθε μέρος είναι σε θέση να επωφεληθεί ικανοποιητικής εκπροσώπησης. Η προστασία αυτή θα πρέπει να παραμένει σε ισχύ και μετά τη λήξη των δικαστικών διαδικασιών, για όσο χρονικό διάστημα δεν έχουν περιέλθει σε δημόσια χρήση οι πληροφορίες που καλύπτονται από το εμπορικό απόρρητο. Είναι ουσιώδες να εξασφαλιστεί στα μέρη μία ελάχιστη πρόσβαση στο σύνολο της διαδικασίας και να διαθέτουν αποτελεσματική εκπροσώπηση. 9 Αιτιολογική σκέψη 25 α (νέα) PE v /32 PR\ doc

15 (25 α) Η παρούσα οδηγία δεν προτείνει ποινικές κυρώσεις κατά των προσώπων που λαμβάνουν, χρησιμοποιούν ή διαδίδουν παρανόμως ένα εμπορικό απόρρητο. Επομένως, η παρούσα οδηγία δεν θίγει το δικαίωμα των κρατών μελών να συμπληρώσουν αυτή την αστική και εμπορική πτυχή με μία ποινική πτυχή. Συνεπώς, τα κράτη μέλη, όταν εκπονούν τέτοια μέτρα, πρέπει να τηρούν όλα τα μέτρα προστασίας που προβλέπει η οδηγία, ώστε να εξασφαλίσουν τη σωστή ισορροπία μεταξύ της προστασίας του εμπορικού απορρήτου και της ελευθερίας έκφρασης ή ενημέρωσης της επιχείρησης. Μπορεί μεν η οδηγία να μην προτείνει ποινικές κυρώσεις, πρέπει ωστόσο όλα τα μέτρα προστασίας που προβλέπει να μπορούν να εφαρμοστούν. 10 Άρθρο 1 παράγραφος 1 Η παρούσα οδηγία θεσπίζει κανόνες για την προστασία από την παράνομη απόκτηση, αποκάλυψη και χρήση εμπορικών απορρήτων. Η παρούσα οδηγία θεσπίζει κανόνες για την προστασία από την παράνομη απόκτηση, αποκάλυψη και χρήση μη αποκαλυπτόμενων τεχνογνωσίας και επιχειρηματικών πληροφοριών (εμπορικών απορρήτων), χωρίς την έγκριση του κατόχου και με τρόπο που αντίκειται στις έντιμες εμπορικές πρακτικές. PR\ doc 15/32 PE v01-00

16 Είναι χρήσιμο να διευκρινισθεί ο ορισμός υπό το φως του περιεχομένου του άρθρου 39 παρ. 2 των συμφωνιών TRIPS. 11 Άρθρο 1 παράγραφος 1 εδάφιο 1 α (νέο) Η παρούσα οδηγία δεν θίγει τη βούληση των κρατών μελών να επιβάλουν ποινικές κυρώσεις κατά της παράνομης απόκτησης, χρήσης και αποκάλυψης εμπορικών απορρήτων, υπό την προϋπόθεση ότι εφαρμόζονται όλα τα μέτρα ένδικης προστασίας που προβλέπονται από το άρθρο 4. Μπορεί μεν η οδηγία να μην προτείνει ποινικές κυρώσεις, ωστόσο πρέπει να μπορούν να εφαρμοστούν όλα τα μέσα ένδικης προστασίας που αυτή προβλέπει. 12 Άρθρο 2 παράγραφος 1 σημείο 1 εισαγωγικό μέρος 1) «εμπορικό απόρρητο»: πληροφορίες οι οποίες πληρούν όλες τις ακόλουθες προϋποθέσεις: 1) «εμπορικό απόρρητο»: τεχνογνωσία και επιχειρηματικές πληροφορίες που δεν αποκαλύπτονται, οι οποίες πληρούν όλες τις ακόλουθες προϋποθέσεις: Είναι χρήσιμο να διευκρινισθεί ο ορισμός υπό το φως του περιεχομένου του άρθρου 39 παρ. 2 PE v /32 PR\ doc

17 των συμφωνιών TRIPS. 13 Άρθρο 2 παράγραφος 1 σημείο 1 στοιχείο β β) έχουν εμπορική αξία, η οποία απορρέει από τον απόρρητο χαρακτήρα τους β) έχουν εμπορική αξία, πραγματική ή δυνητική, η οποία απορρέει από τον απόρρητο χαρακτήρα τους Ο ορισμός του εμπορικού απορρήτου ως εμπιστευτικών εμπορικών πληροφοριών ή τεχνογνωσίας αντιστοιχεί σε διεθνείς κανόνες. Ωστόσο, μπορεί να είναι απαραίτητες ορισμένες διευκρινίσεις. 14 Άρθρο 2 παράγραφος 1 σημείο 4 4) «παράνομα εμπορεύματα»: τα εμπορεύματα των οποίων ο σχεδιασμός, η ποιότητα, η διαδικασία κατασκευής ή η εμπορία επωφελούνται σημαντικά από την παράνομη απόκτηση, χρήση ή αποκάλυψη εμπορικών απορρήτων. 4) «παράνομα εμπορεύματα»: τα εμπορεύματα των οποίων ο σχεδιασμός, τα χαρακτηριστικά, η διαδικασία κατασκευής ή η εμπορία επωφελούνται σημαντικά από την παράνομη απόκτηση, χρήση ή αποκάλυψη εμπορικών απορρήτων. Πρόβλημα της μετάφρασης από τα αγγλικά προς τα γαλλικά και αποσαφήνιση του ορισμού ώστε να καλύπτει διάφορες πτυχές του κύκλου ζωής του προϊόντος. PR\ doc 17/32 PE v01-00

18 15 Kεφάλαιο 2 τίτλος Παράνομη απόκτηση, χρήση και αποκάλυψη εμπορικών απορρήτων Παράνομη απόκτηση, χρήση και αποκάλυψη εμπορικών απορρήτων τεχνικού χαρακτήρα. 16 Άρθρο 3 παράγραφος 2 εισαγωγικό μέρος 2. Η απόκτηση εμπορικού απορρήτου χωρίς τη συγκατάθεση του κατόχου του εμπορικού απορρήτου θεωρείται παράνομη όποτε διενεργείται εκ προθέσεως ή εκ βαρείας αμελείας με: 2. Η απόκτηση εμπορικού απορρήτου χωρίς τη συγκατάθεση του κατόχου του εμπορικού απορρήτου θεωρείται παράνομη όποτε διενεργείται: Συχνά είναι πολύ δύσκολο να αποδειχθεί ότι μία πράξη έγινε εκ προθέσεως ή εκ βαρείας αμελείας. Τούτο θα καθιστούσε πολλές νόμιμες προσφυγές αναποτελεσματικές. 17 Άρθρο 3 παράγραφος 2 α (νέα) 2 α. Κατά παρέκκλιση από το άρθρο 4, παράγραφος 1, η απόκτηση ενός PE v /32 PR\ doc

19 εμπορικού απορρήτου χωρίς τη συγκατάθεση του κατόχου του εμπορικού απορρήτου θεωρείται παράνομη εάν έχει ως σκοπό την άσκηση μιας πρακτικής η οποία, λαμβανομένων υπόψη των περιστάσεων, θεωρείται ως αντίθετη στα έντιμα εμπορικά ήθη. Η παρούσα οδηγία υποστηρίζει την καινοτομία και τη δημιουργικότητα των επιχειρήσεων. Λόγω της ύπαρξης των μέσων ένδικης προστασίας, ουδείς παραβάτης πρέπει να αισθανθεί ότι τον υποστηρίζουν ή των ενθαρρύνουν να διαπράξει πράξεις παράνομου ανταγωνισμού. 18 Άρθρο 3 παράγραφος 3 εισαγωγικό μέρος 3. Η χρήση ή η αποκάλυψη εμπορικού απορρήτου θεωρείται παράνομη όποτε πραγματοποιείται, χωρίς τη συγκατάθεση του κατόχου του εμπορικού απορρήτου, εκ προθέσεως ή εκ βαρείας αμελείας, από πρόσωπο που διαπιστώνεται ότι πληροί οποιαδήποτε από τις ακόλουθες προϋποθέσεις: 3. Η χρήση ή η αποκάλυψη εμπορικού απορρήτου θεωρείται παράνομη όποτε πραγματοποιείται, χωρίς τη συγκατάθεση του κατόχου του εμπορικού απορρήτου, από πρόσωπο που διαπιστώνεται ότι πληροί οποιαδήποτε από τις ακόλουθες προϋποθέσεις: Συχνά είναι πολύ δύσκολο να αποδειχθεί ενώπιον δικαστού ότι μία πράξη τελέσθηκε εκ προθέσεως ή εκ βαρείας αμελείας. Τούτο μπορεί να καταστήσει πολλές προσφυγές αναποτελεσματικές. 19 Άρθρο 3 παράγραφος 4 PR\ doc 19/32 PE v01-00

20 4. Η χρήση ή η αποκάλυψη εμπορικού απορρήτου θεωρείται επίσης παράνομη όποτε ένα πρόσωπο, κατά τη στιγμή της χρήσης ή της αποκάλυψης, γνώριζε ή θα έπρεπε, υπό τις περιστάσεις αυτές, να γνωρίζει ότι το εμπορικό απόρρητο αποκτήθηκε από άλλο πρόσωπο το οποίο χρησιμοποιούσε ή αποκάλυπτε το εμπορικό απόρρητο παράνομα, κατά την έννοια της παραγράφου Η απόκτηση, η χρήση ή η αποκάλυψη εμπορικού απορρήτου θεωρείται επίσης παράνομη όταν ένα πρόσωπο, κατά τη στιγμή της απόκτησης, της χρήσης ή της αποκάλυψης, γνώριζε ή θα έπρεπε, υπό τις περιστάσεις αυτές, να γνωρίζει ότι το εμπορικό απόρρητο αποκτήθηκε άμεσα ή έμμεσα από άλλο πρόσωπο το οποίο χρησιμοποιούσε ή αποκάλυπτε το εμπορικό απόρρητο παράνομα, κατά την έννοια της παραγράφου 3. Είναι χρήσιμο να διευκρινισθούν οι ευθύνες που μπορεί να βαρύνουν τους αποκαλούμενους «δευτερογενείς» παραβάτες, ιδίως όταν πρόκειται για το κριτήριο που συνδέεται με εκ των προτέρων γνωστή παράβαση. 20 Άρθρο 3 παράγραφος 5 5. Η συνειδητή και εσκεμμένη παραγωγή, προσφορά ή διάθεση στην αγορά παράνομων εμπορευμάτων, ή η εισαγωγή, εξαγωγή ή αποθήκευση παράνομων εμπορευμάτων για τους σκοπούς αυτούς, θεωρείται παράνομη χρήση εμπορικού απορρήτου. 5. Η παραγωγή, προσφορά ή διάθεση στην αγορά παράνομων εμπορευμάτων, ή η εισαγωγή, εξαγωγή ή αποθήκευση παράνομων εμπορευμάτων για τους σκοπούς αυτούς, θεωρείται επίσης παράνομη χρήση εμπορικού απορρήτου, όταν το πρόσωπο που ασκεί αυτές τις δραστηριότητες γνώριζε ή θα έπρεπε, υπό τις περιστάσεις αυτές, να γνωρίζει ότι τα προϊόντα ήταν προϊόντα που προερχόμενα από παράβαση. PE v /32 PR\ doc

21 Είναι χρήσιμο να διευκρινισθούν οι ευθύνες που μπορεί να βαρύνουν τους αποκαλούμενους «δευτερογενείς» παραβάτες, ιδίως όταν πρόκειται για το κριτήριο που συνδέεται με εκ των προτέρων γνωστή παράβαση 21 Άρθρο 4 παράγραφος 1 στοιχείο β β) παρατήρηση, μελέτη, αποσυναρμολόγηση ή δοκιμή ενός προϊόντος ή αντικειμένου που έχει τεθεί στη διάθεση του κοινού ή που βρίσκεται νομίμως στην κατοχή του αγοραστή των πληροφοριών β) παρατήρηση, μελέτη, αποσυναρμολόγηση ή δοκιμή ενός προϊόντος ή αντικειμένου Η οδηγία δεν μπορεί να προδικάσει τον νόμιμο χαρακτήρα της απόκτησης ενός εμπορικού απορρήτου εάν δεν έχουν προβλεφθεί αντίθετες συμβασιακές ή νομικές διατάξεις 22 Άρθρο 4 παράγραφος 1 στοιχείο β σημείο i (νέο) i) που έχει τεθεί στη διάθεση του κοινού ή, Για να ενθαρρυνθεί η καινοτομία, μπορεί να επιτρέπεται η αντίθετη τακτική, στα πλαίσια που ορίζει η οδηγία. PR\ doc 21/32 PE v01-00

22 23 Άρθρο 4 παράγραφος 1 στοιχείο β σημείο ii (nouveau) ii) που είναι παρανόμως στην κατοχή του προσώπου που επιτυγχάνει την πληροφορία και που δεν δεσμεύεται από έγκυρη νομική υποχρέωση περιορισμού της απόκτησης του εμπορικού απορρήτου Η οδηγία δεν μπορεί να προδικάσει τον νόμιμο χαρακτήρα της απόκτησης ενός εμπορικού απορρήτου εάν δεν έχουν προβλεφθεί αντίθετες συμβασιακές ή νομικές διατάξεις 24 Άρθρο 4 παράγραφος 1 α (νέα) 1 α. Η απόκτηση, χρήση και αποκάλυψη εμπορικών απορρήτων θεωρείται νόμιμη στο βαθμό που απαιτείται ή επιτρέπεται από την ενωσιακή ή την εθνική νομοθεσία. Η οδηγία δεν θίγει τις υποχρεώσεις διαφάνειας των επιχειρήσεων καθώς και τους κανόνες που εφαρμόζονται σε αυτές, όπως ορίζονται από το ευρωπαϊκό δίκαιο και από το δίκαιο των κρατών μελών. PE v /32 PR\ doc

23 25 Άρθρο 4 παράγραφος 2 στοιχείο β β) με σκοπό να αποκαλυφθεί παράπτωμα, αξιόποινη πράξη ή παράνομη δραστηριότητα ενάγοντος, υπό τον όρο ότι η εικαζόμενη απόκτηση, χρήση ή αποκάλυψη του εμπορικού απορρήτου ήταν αναγκαία για την εν λόγω αποκάλυψη και ότι ο εναγόμενος ενήργησε για λόγους δημοσίου συμφέροντος β) για τη διαπίστωση πταίσματος, αδικοπρακτικής συμπεριφοράς ή παράνομης δραστηριότητας του ενάγοντος, υπό την προϋπόθεση ότι η θεωρούμενη απόκτηση, χρήση ή αποκάλυψη του εμπορικού απορρήτου ήταν αναγκαία για τη διαπίστωση αυτή και ότι ο εναγόμενος ενήργησε προς το δημόσιο συμφέρον Η αποκάλυψη τέτοιων πράξεων δεν μπορεί να περιοριστεί στην καταγγελία μόνον του ενάγοντος. 26 Άρθρο 4 παράγραφος 2 στοιχείο ε ε) για τον σκοπό της προστασίας έννομου συμφέροντος. ε) προστασία έννομου συμφέροντος που αναγνωρίζεται από την ενωσιακή ή την εθνική νομοθεσία. Η νομιμότητα του συμφέροντος πρέπει να μπορεί να στηριχτεί σε νομικά καθορισμένες διατάξεις προκειμένου να περιορίζεται η άσκηση καταχρηστικών προσφυγών. PR\ doc 23/32 PE v01-00

24 27 Άρθρο 6 παράγραφος 2 εδάφιο 1 εισαγωγικό μέρος Τα κράτη μέλη μεριμνούν ώστε, όταν οι αρμόδιες δικαστικές αρχές αποφανθούν ότι μια αξίωση που αφορά την παράνομη απόκτηση, αποκάλυψη ή χρήση εμπορικού απορρήτου είναι προδήλως αβάσιμη και διαπιστώνεται ότι ο ενάγων κίνησε τη δικαστική διαδικασία κακή τη πίστει, με σκοπό την αθέμιτη καθυστέρηση ή τον περιορισμό της πρόσβασης του εναγομένου στην αγορά ή άλλως τον εκφοβισμό ή την παρενόχληση του εναγομένου, οι εν λόγω αρμόδιες δικαστικές αρχές να δικαιούνται να λαμβάνουν τα ακόλουθα μέτρα: Τα κράτη μέλη μεριμνούν ώστε, όταν οι αρμόδιες δικαστικές αρχές αποφανθούν ότι μια αξίωση που αφορά την παράνομη απόκτηση, αποκάλυψη ή χρήση εμπορικού απορρήτου είναι προδήλως αβάσιμη και διαπιστώνεται ότι ο ενάγων κίνησε τη δικαστική διαδικασία καταχρηστικώς ή κακή τη πίστει, οι εν λόγω αρμόδιες δικαστικές αρχές να δικαιούνται να λαμβάνουν τα ακόλουθα μέτρα: Δεν μπορούν όλες οι περιπτώσεις καταχρηστικών διαδικασιών να καλυφθούν από την κακή πίστη. 28 Άρθρο 7 παράγραφος 1 Τα κράτη μέλη διασφαλίζουν ότι οι αγωγές για την εφαρμογή των μέτρων, των διαδικασιών και των μέσων ένδικης προστασίας που προβλέπονται στην παρούσα οδηγία μπορούν να ασκηθούν εντός τουλάχιστον ενός έτους, αλλά όχι πλέον των δύο ετών από την ημερομηνία κατά την οποία ο ενάγων έλαβε γνώση, ή είχε λόγο να λάβει γνώση, του τελευταίου γεγονότος που οδήγησε στην αγωγή. Τα κράτη μέλη διασφαλίζουν ότι οι αγωγές για την εφαρμογή των μέτρων, των διαδικασιών και των μέσων ένδικης προστασίας που προβλέπονται στην παρούσα οδηγία μπορούν να ασκηθούν εντός τουλάχιστον τριών ετών, από την ημερομηνία κατά την οποία ο ενάγων έλαβε γνώση, ή είχε λόγο να λάβει γνώση, του τελευταίου γεγονότος που οδήγησε στην αγωγή. PE v /32 PR\ doc

25 Η ενιαία προθεσμία επιτρέπει μεγαλύτερη σαφήνεια του δικαίου και αποσοβεί τις καταχρήσεις όσον αφορά την επιλογή της δικαιοδοσίας 'forum shopping'). Προθεσμία κάτω των τριών ετών φαίνεται πολύ βραχεία για τη συγκρότηση του σωστού φακέλου σε αυτόν τον τύπο διαδικασίας. 29 Άρθρο 8 παράγραφος 1 εδάφιο 2 στοιχείο α α) εάν, κατά τη διάρκεια της διαδικασίας, διαπιστωθεί ότι το εικαζόμενο εμπορικό απόρρητο δεν πληροί τις απαιτήσεις που καθορίζονται στο άρθρο 2 σημείο 1) α) εάν κριθεί βάσει οριστικής δικαστικής απόφασης ότι το εικαζόμενο εμπορικό απόρρητο δεν πληροί τις απαιτήσεις που καθορίζονται στο άρθρο 2 σημείο 1 Ενόσω υπάρχουν οι δυνατότητες προσφυγής δεν πρέπει να αίρονται οι υποχρεώσεις εμπιστευτικότητας που βαρύνουν τους παράγοντες της διαδικασίας. 30 Άρθρο 8 παράγραφος 2 εδάφιο 1 Τα κράτη μέλη διασφαλίζουν επίσης ότι οι αρμόδιες δικαστικές αρχές δύνανται, βάσει δεόντως αιτιολογημένης αιτήσεως διαδίκου, να λαμβάνουν ειδικά μέτρα που είναι αναγκαία προκειμένου να προστατευθεί η εμπιστευτικότητα κάθε εμπορικού απορρήτου ή εικαζόμενου εμπορικού απορρήτου το οποίο χρησιμοποιείται ή αναφέρεται κατά την εξέλιξη της δικαστικής διαδικασίας που αφορά την παράνομη απόκτηση, χρήση ή Τα κράτη μέλη διασφαλίζουν επίσης ότι οι αρμόδιες δικαστικές αρχές δύνανται, βάσει δεόντως αιτιολογημένης αιτήσεως διαδίκου, να λαμβάνουν ειδικά μέτρα που είναι αναγκαία προκειμένου να προστατευθεί η εμπιστευτικότητα κάθε εμπορικού απορρήτου ή εικαζόμενου εμπορικού απορρήτου το οποίο χρησιμοποιείται ή αναφέρεται κατά την εξέλιξη της δικαστικής διαδικασίας που αφορά την παράνομη απόκτηση, χρήση ή PR\ doc 25/32 PE v01-00

26 αποκάλυψη εμπορικού απορρήτου. αποκάλυψη εμπορικού απορρήτου. Τα κράτη έλη δύνανται επίσης να επιτρέψουν στις αρμόδιες δικαστικές αρχές να λάβουν τέτοια μέτρα αυτεπαγγέλτως. Η τροπολογία αυτή επιτρέπει να καλυφθούν πρακτικές που υφίστανται σε ορισμένα κράτη μέλη. 31 Άρθρο 8 παράγραφος 2 εδάφιο 2 στοιχείο α α) να περιορίζεται η πρόσβαση, εν όλω ή εν μέρει, σε οποιοδήποτε έγγραφο περιέχει εμπορικά απόρρητα, το οποίο υποβάλλεται από τους διαδίκους ή τρίτους α) να περιορίζεται η πρόσβαση, εν όλω ή εν μέρει, σε οποιοδήποτε έγγραφο περιέχει εμπορικά απόρρητα, το οποίο υποβάλλεται από τους διαδίκους ή τρίτους, με την προϋπόθεση ότι ένα τουλάχιστον πρόσωπο από κάθε ενδιαφερόμενο μέρος καθώς και οι δικηγόροι και/ή οι νόμιμοι εκπρόσωποί τους, ανάλογα με τις ανάγκες της διαδικασίας, θα έχουν πρόσβαση στο σύνολο του φακέλου Είναι σημαντικό να εξασφαλιστεί στα ενδιαφερόμενα μέρη η ελάχιστη πρόσβαση σε ολόκληρη τη διαδικασία καθώς και αποτελεσματική εκπροσώπηση. 32 Άρθρο 8 παράγραφος 2 εδάφιο 2 στοιχείο β β) να περιορίζεται η πρόσβαση σε ακροάσεις, όταν ενδέχεται να β) να περιορίζεται η πρόσβαση σε ακροάσεις, όταν ενδέχεται να PE v /32 PR\ doc

27 αποκαλυφθούν εμπορικά απόρρητα, και στα αντίστοιχα αρχεία ή απομαγνητοφώνηση. Σε εξαιρετικές περιπτώσεις, και με τη δέουσα αιτιολόγηση, οι αρμόδιες δικαστικές αρχές δύνανται να περιορίζουν την πρόσβαση των διαδίκων στις εν λόγω ακροάσεις και να διατάσσουν να διεξάγονται μόνον παρουσία των νόμιμων εκπροσώπων των διαδίκων και των εξουσιοδοτημένων πραγματογνωμόνων, οι οποίοι υπόκεινται στην υποχρέωση τήρησης του απορρήτου που αναφέρεται στην παράγραφο 1 αποκαλυφθούν εμπορικά απόρρητα, και στα αντίστοιχα αρχεία ή απομαγνητοφώνηση σε περιορισμένο κοινό με την προϋπόθεση ότι θα περιλαμβάνονται σε αυτό ένα τουλάχιστον πρόσωπο από κάθε ενδιαφερόμενο μέρος καθώς και οι δικηγόροι και/ή οι νόμιμοι εκπρόσωποί τους, ανάλογα με τις ανάγκες τις διαδικασίας. Είναι σημαντικό να εξασφαλιστεί στα ενδιαφερόμενα μέρη η ελάχιστη πρόσβαση σε ολόκληρη τη διαδικασία καθώς και αποτελεσματική εκπροσώπηση. 33 Άρθρο 8 παράγραφος 2 εδάφιο 3 Όταν, λόγω της ανάγκης για προστασία εμπορικού απορρήτου ή εικαζόμενου εμπορικού απορρήτου και σύμφωνα με το δεύτερο εδάφιο στοιχείο α) της παρούσας παραγράφου, η αρμόδια δικαστική αρχή αποφασίζει ότι τα αποδεικτικά στοιχεία που βρίσκονται νομίμως υπό τον έλεγχο ενός διαδίκου δεν γνωστοποιούνται στον άλλο διάδικο, και όταν τα εν λόγω αποδεικτικά στοιχεία είναι ουσιώδη για την έκβαση της δίκης, η δικαστική αρχή δύναται, παρά ταύτα, να επιτρέπει τη γνωστοποίηση των πληροφοριών αυτών στους νομικούς εκπροσώπους του άλλου διαδίκου και, ανάλογα με την περίπτωση, σε εξουσιοδοτημένους εμπειρογνώμονες, οι οποίοι υπόκεινται στην υποχρέωση διαγράφεται PR\ doc 27/32 PE v01-00

28 τήρησης του απορρήτου που αναφέρεται στην παράγραφο 1. Είναι σημαντικό να εξασφαλιστεί στα ενδιαφερόμενα μέρη η ελάχιστη πρόσβαση σε ολόκληρη τη διαδικασία καθώς και αποτελεσματική εκπροσώπηση. 34 Άρθρο 8 παράγραφος 3 α (νέα) 3 α. Τα κράτη μέλη προβλέπουν ότι οι αποφάσεις που αναφέρονται στην παράγραφο 3 μπορούν, σε περίπτωση άρνησης, να αποτελέσουν αντικείμενο έφεσης. Οι δυνητικές συνέπειες στους κατόχους εμπορικού απορρήτου από τις αποφάσεις που αναφέρονται στην παράγραφο 3 επιβάλλουν τη δυνατότητα προσφυγής σε περίπτωση άρνησης. 35 Άρθρο 12 παράγραφος 2 2. Τα κράτη μέλη διασφαλίζουν ότι τα μέτρα που αναφέρονται στο άρθρο 11 παράγραφος 1 στοιχείο α) ανακαλούνται ή άλλως παύουν να παράγουν αποτελέσματα, κατόπιν αιτήματος του εναγομένου, εάν εν τω μεταξύ οι επίμαχες πληροφορίες δεν πληρούν πλέον τις προϋποθέσεις του άρθρου 2 σημείο 1), για λόγους που δεν 2. Τα κράτη μέλη διασφαλίζουν ότι τα μέτρα που αναφέρονται στο άρθρο 11 παράγραφος 1 στοιχείο α) ανακαλούνται ή άλλως παύουν να παράγουν αποτελέσματα, κατόπιν αιτήματος του εναγομένου, εάν εν τω μεταξύ οι επίμαχες πληροφορίες δεν πληρούν πλέον τις προϋποθέσεις του άρθρου 2 σημείο 1), για λόγους που δεν PE v /32 PR\ doc

29 μπορούν να καταλογιστούν στον εναγόμενο. μπορούν να καταλογιστούν άμεσα ή έμμεσα στον εναγόμενο. Ο ενάγων μπορεί να ευθύνεται σε αρχικό μόνο στάδιο για το γεγονός ότι οι πληροφορίες δεν αντιστοιχούν πλέον στον ορισμό του άρθρου 2 σημείο Άρθρο 17 παράγραφος 1 1. Έως τις XX XX 20XX [τρία έτη μετά τη λήξη της προθεσμίας μεταφοράς στο εθνικό δίκαιο], ο Οργανισμός της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τα εμπορικά σήματα, τα σχέδια και τα υποδείγματα, στο πλαίσιο των δραστηριοτήτων του Ευρωπαϊκού Παρατηρητηρίου για την Παραβίαση των Δικαιωμάτων Διανοητικής Ιδιοκτησίας, καταρτίζει μια αρχική έκθεση σχετικά με τις τάσεις των αγωγών όσον αφορά την παράνομη απόκτηση, χρήση ή αποκάλυψη εμπορικών απορρήτων, σύμφωνα με την εφαρμογή της παρούσας οδηγίας. 1. Έως τις XX XX 20XX [τρία έτη μετά τη λήξη της προθεσμίας μεταφοράς στο εθνικό δίκαιο], ο Οργανισμός της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τη διανοητική ιδιοκτησία, στο πλαίσιο των δραστηριοτήτων του Ευρωπαϊκού Παρατηρητηρίου για την Παραβίαση των Δικαιωμάτων Διανοητικής Ιδιοκτησίας, καταρτίζει μια αρχική έκθεση σχετικά με τις τάσεις των αγωγών όσον αφορά την παράνομη απόκτηση, χρήση ή αποκάλυψη εμπορικών απορρήτων, σύμφωνα με την εφαρμογή της παρούσας οδηγίας. Ευθυγράμμιση προς το αποτέλεσμα της διαπραγμάτευσης της δέσμης «Σήματα». 37 Άρθρο 17 παράγραφος 2 PR\ doc 29/32 PE v01-00

30 2. Έως τις XX XX 20XX [τέσσερα έτη μετά τη λήξη της προθεσμίας μεταφοράς στο εθνικό δίκαιο], η Επιτροπή συντάσσει ενδιάμεση έκθεση σχετικά με την εφαρμογή της παρούσας οδηγίας και την υποβάλλει στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο. Στην εν λόγω έκθεση λαμβάνεται δεόντως υπόψη η έκθεση που καταρτίστηκε από το Ευρωπαϊκό Παρατηρητήριο για την Παραβίαση των Δικαιωμάτων Διανοητικής Ιδιοκτησίας. 2. Έως τις XX XX 20XX [τέσσερα έτη μετά τη λήξη της προθεσμίας μεταφοράς στο εθνικό δίκαιο], η Επιτροπή συντάσσει ενδιάμεση έκθεση σχετικά με την εφαρμογή της παρούσας οδηγίας και την υποβάλλει στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο. Η εν λόγω έκθεση λαμβάνει δεόντως υπόψη την έκθεση του Ευρωπαϊκού Παρατηρητηρίου για την Παραβίαση των Δικαιωμάτων Διανοητικής Ιδιοκτησίας. PE v /32 PR\ doc

31 ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ Η προστασία της τεχνογνωσίας και των εμπιστευτικών εμπορικών πληροφοριών συνιστά μείζον διακύβευμα για την αποτελεσματικότητα των επιχειρήσεων μέσω της προώθησης της καινοτομίας και της έρευνας, καθώς η άυλη αυτή περιουσία της επιχείρησης αποτελεί ανεκτίμητη πηγή ανάπτυξης. Στις 28 Νοεμβρίου 2013 η Ευρωπαϊκή Επιτροπή υπέβαλε πρόταση οδηγίας σχετικά με την προστασία της τεχνογνωσίας και των μη αποκαλυπτόμενων εμπορικών πληροφοριών. Η εισηγήτρια δεν επιθυμεί να διαταράξει τις ισορροπίες αυτού του σχεδίου οδηγίας. Με σκοπό να προσφέρει στους οικονομικούς παράγοντες μία αρκετά στερεή βάση για να τους εξασφαλίσει αποτελεσματική προστασία, διατηρώντας παράλληλα ένα υψηλό επίπεδο εγγυήσεων, κατέθεσε τροπολογίες που αποσκοπούν να αποσαφηνίσουν ορισμένες διατάξεις που άλλως θα έθεταν προβλήματα ως προς την εναρμόνιση της εσωτερικής αγοράς και για να διασφαλίσει με τρόπο πιο στέρεο την τήρηση ορισμένων ισορροπιών, κυρίως μεταξύ των διαφόρων νόμιμων κατόχων ενός και του αυτού εμπορικού απορρήτου ή μεταξύ του εμπορικού απορρήτου και του σεβασμού των θεμελιωδών ελευθεριών. Πράγματι, παρόλον ότι αυτό το μέσο του κοινοτικού δικαίου δεν αποτελεί στοιχείο της νομοθεσίας περί δικαιωμάτων διανοητικής ιδιοκτησίας, μπορεί να αποτελέσει μία χρήσιμη βάση άμυνας για τις επιχειρήσεις έναντι του αθέμιτου ανταγωνισμού. Η εισηγήτρια έλαβε επίσης υπόψη τον γενικό προσανατολισμό που ακολούθησε ο συννομοθέτης στις , εφόσον έκρινε ότι οι προτάσεις τους προσέθεταν διαφάνεια και αποτελεσματικότητα στο αρχικό κείμενο της Επιτροπής. Αντιμετώπιση του κατακερματισμού της εσωτερικής αγοράς Ο λόγος ύπαρξης αυτού του κειμένου είναι να δημιουργηθούν κοινές βάσεις για μια έννοια που σήμερα αντιμετωπίζει πολύ διαφορετικά ανάλογα με τα κράτη μέλη. Μία καλύτερη κοινή κατανόηση των συμφραζομένων και των ορίων αυτού που είναι ένα «εμπορικό απόρρητο» θα προσφέρει στις επιχειρήσεις καλύτερη ανάγνωση του νομικού περιβάλλοντός τους και των συμβασιακών και εμπορικών σχέσεών τους. Αυτό το κοινό ευρωπαϊκό νομικό υπόβαθρο, που μπορεί να καταστήσει ασφαλείς τις ανταλλαγές πληροφοριών, αναμένεται να ευνοήσει την άνθηση αυτής της «Οικονομίας της γνώσης» που πρέπει να είναι το έμβλημα της Ευρωπαϊκής Ένωσης στον 21ο αιώνα. Τούτο αναμένεται να ευνοήσει την εμπιστοσύνη μεταξύ εταίρων και να τονώσει τη συνεργασιακή καινοτομία μεταξύ επιχειρήσεων αφενός και μεταξύ των επιχειρήσεων και των άλλων οργάνων, αφετέρου. Λόγω αυτού η εισηγήτρια θέλησε να επιφέρει ορισμένες διευκρινίσεις στον ορισμό του «εμπορικού απορρήτου» αλλά, κυρίως, να εξασφαλίσει ένα ανώτατο επίπεδο εναρμόνισης. Προτείνει την καθιέρωση μιας ενιαίας περιόδου παραγραφής, τριετούς διάρκειας, ώστε οι ενάγοντες να μπορούν να διαθέτουν επαρκή χρόνο για να συγκροτήσουν τον σωστό φάκελο. Προσφορά μιας χρήσιμης και αποτελεσματικής βάσης στις επιχειρήσεις για την τεχνογνωσία τους PR\ doc 31/32 PE v01-00

32 Η οδηγία, πέραν του ότι εναρμονίζει ως προς τη μορφή το νομικό πλαίσιο για την προστασία της τεχνογνωσίας και των εμπιστευτικών εμπορικών πληροφοριών, προτείνει μία αποτελεσματική βάση ως προς την ουσία. Η εισηγήτρια επικεντρώθηκε στο στόχο της προστασίας της ικανότητας καινοτομίας των επιχειρήσεων και της διατήρησης ενός πλαισίου που θα ευνοεί την οικονομική δραστηριότητα, επιχειρώντας να αποφύγει τη δημιουργία αρνητικών παρενεργειών. Με τον τρόπο αυτό θέλησε να προσφέρει μια πιο στερεή βάση στις επιχειρήσεις για να αντιμετωπίζουν τις επιθέσεις που συνδέονται με πράξεις αθέμιτου συναγωνισμού, εμποδίζοντας ορισμένους παραβάτες να χρησιμοποιήσουν τις εξαιρέσεις και τα μέσα ένδικης προστασίας που περιλαμβάνονται στο κείμενο προκειμένου να επιδοθούν σε συμπεριφορές που δύνανται να φανούν, βάσει των περιστάσεων, αντίθετες προς τα έντιμα εμπορικά ήθη. Η οδηγία ωστόσο αυτή ουδόλως εμποδίζει να χρησιμοποιούνται μέτρα προβλεπόμενα σε άλλα νομοθετικά κείμενα, εθνικά ή ευρωπαϊκά, που αποσκοπούν στη διαφάνεια των δραστηριοτήτων των επιχειρήσεων, για όποιο πεδίο και αν πρόκειται. Διασφάλιση του σεβασμού των θεμελιωδών ελευθεριών και δικαιωμάτων Τα μέσα ένδικης προστασίας που προτείνει η Επιτροπή για την ελευθερία έκφρασης και ενημέρωσης και η ελευθερία της επιχείρησης πρέπει να διατηρηθούν, διότι αποτελούν τα θεμέλια μιας αποτελεσματικής κοινωνικής οικονομίας της αγοράς και μιας φιλελεύθερης δημοκρατίας, δίκαιης και διαφανούς. Για τον λόγο αυτό η υπό εξέταση οδηγία δεν πρέπει κυρίως να αμφισβητήσει, στο δίκαιο ή στην πράξη, την δυνατότητα για τους δημοσιογράφους να εργάζονται ή για κάθε άλλο πρόσωπο να ασκεί την ελευθερία έκφρασής του, υπό νομικές συνθήκες ασφαλείς και σταθερές. Επιπλέον, είναι επιτακτικής σημασίας να διασφαλισθεί κατά τρόπον σαφή ο σεβασμός του δικαιώματος άμυνας. Πράγματι, οι περιορισμοί των πληροφοριών που συνδέονται με τη διαδικασία, αποτελούν ένα χρήσιμο εργαλείο για να εξασφαλιστεί η αποτελεσματικότητα των προσφυγών στον τομέα της προστασίας του εμπορικού απορρήτου, πρέπει όμως να περιορίζονται αυστηρά στον στόχο τους και να μην αμφισβητούν ούτε και στο ελάχιστο την αρχή της εκατέρωθεν ακροάσεως και το δικαίωμα για δίκαια δίκη. Σεβασμός των αρμοδιοτήτων της Ένωσης Η εισηγήτρια, στην έκθεσή της, σεβάστηκε τις αρμοδιότητες της Ένωσης φροντίζοντας να μην παρεμβαίνει στις νομοθεσίες των κρατών μελών, όταν αυτό δεν ήταν αναγκαίο. Επομένως, μπορεί μεν η οδηγία να μην προτείνει μεν ποινικές κυρώσεις, ωστόσο για λόγους συνοχής, σαφήνειας του νομικού περιβάλλοντος και προστασίας ορισμένων θεμελιωδών ελευθεριών θα ήταν επιζήμιο εάν τα μέσα ένδικης προστασίας που προβλέπονται στο αστικό δίκαιο δεν εφαρμόζονταν και σε άλλους τομείς του δικαίου, στους οποίους ορισμένα κράτη μέλη θα επιθυμούσαν να επεκτείνουν την προστασία του εμπορικού απορρήτου. PE v /32 PR\ doc