ΛΙΓΕΣ ΓΡΑΜΜΕΣ ΑΠΟ ΤΟΝ ΕΚΔΟΤΗ

Transcript

1 ΛΙΓΕΣ ΓΡΑΜΜΕΣ ΑΠΟ ΤΟΝ ΕΚΔΟΤΗ Γράφαμ-ε στό π>ροηγούμ.ενο σημ-είωμά μας, «τι το!%ηβί μας» πέρα άπό τους λίγου«καταξιωμένους σήμ-ερα πνευμ-ατικούς του έκπροσώπους, καθυστερεί άδικάιολόγητα βΐην η»ρ ιΰβ»βη στό εύρύτερο κοινό, ώρισμένων συμπατριωτών μ*«πού δουλεύουν άδιά*«π» στούς χώρους του πνεύματος, και πού τί» περιοδικό μας τους δένει τήν δυνατότητα να κάνουν κάποιο ξεκίνημα, στις συγγραφικές τους δυνατότητες. Κϊί καβ* όσον μέν αφορά, τούς έν Ελλάδι διαβιούντας, τό γεγονός αύτό δέν αποτελεί και πρόβλημ,α. Αιά τούς έν τώ έξωτερικώ όμως, όπως εΐμ.εβα σέ θέση να γνωρίζομε, τό ϋέμα δεν τοποθετείται στον κύκλο των δυνατοτήτων άλλα στόν κύκλο της γνώσης της γλώσσας μ-ας, πού σέ πολλές περιπτώσεις δέν μπορούν ν' αποδώσουν τα όσα θα ήθελαν να πούν, ατήν μ-ητρική τους, και καταστρέφουν μέ την "ξενόγλωσση διατύπωση ή περιγραφή, αύτά πού θα εξωτερίκευαν αν ϋυμόντουσαν έστω, αύτά πού έμαθαν στο Χχολειό τους. Οι σκληρές βιωτικές συνθήκες των όσο)ν έφυγαν στο εξωτερικό, για να δημιουργηθούν και να ζήσουν μια καλύτερη ζωή, χωρίς να τούς έχουν άλλοτριώση την Εθνική τους συνείδηση, τούς έχουν έν τούτοις άπομ,ακρύνη σιγά - σιγά άπό τό κυριώτερο στοιχείο πού τούς δένει μ.έ την Πατρίδα. Την γνώση της γλώσσας, και α' αύτό τό σημ,είο ϋάπρεπε ίσοις οί έπαίοντες και έχοντες την εύούνη, να στοχεύουν, διαθέτοντας όλα τα μέσα πού δίνει και προσφέρει ή σύγχρονη επιστήμη και τεχνολογία. "Άρης II. Τσιτσίλιας ΚχΙ είναι ιδιαίτερη ή χαρά μας, όταν φθάνει στα χέρια μας συνεργασία άπό άνβρώπους πού ζώντας χρόνια στο έξωτερικό, αισθάνονται την άνάγκη να γράψουν κάτι πού άποκαλύπτει τούς εσώτερους κόσμους πού κρύβουν, και πού αύτό τό κάτι είναι άρρηκτα δεμένο μέ την 11ατρίδα και τούς άνορώπους της. Οί άπ«ίδημοί μ*ς. Τό Μεγάλο αύτό κεφάλαιο τού Ελληνισμού, μέσα στό όποιο ζει και διαπρέπει ένας σημαντικός αριθμός συμπατριωτών μας, δίνει τό παρόν του στις σελίδες τού περιοδικού μας, φιλοδοξώντας νά καταστή μια άπό τις γέφυρες πού Οά συνδέουν τούς απανταχού Κ,υΟηρίους μέ τόν τόπο τους. Είναι ένβαρρυντικά τά μηνύματα πού φθάνουν, και α- κόμη περισσότερο συγκινητική ή προσήλωσίς τους σέ κάποιες μνήμες πού παραμένουν άναλλοίωτες και όλοζώντανε=, μέσα στό χρόνο πού διάβηκε άπ' όταν "ξενιτεύτηκαν ώς τά σήμερα. Χαρά και τιμή γιά τά «11."»ί Ιί1'.\1 Λ Ι 1 Λ ΚΙ'ΟΙΙ- 1*.%» νά δημ,οσιεύουν τις συνεργασίες τους. "Λρης II. Τσιτσίλιας ' Λ ΙΙΝΕΓΜΑΤΙΚΑ ΚΓΘΗΡΛ 1

2 Φωτογραφικά παιχνίδια Γιώργου Κουρεμηανά «Επικίνδυνη γαληνη» 2 ΤΑ ΠΝΕΓΜΑΤ1ΚΑ Κϊβ^

3 Ή βίος και δέρμα Στις 22 Μαίου ο Κυθήριος Καθηγητής της Δερματολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών κ. ΓΙΑΝΝΗΣ Δ. ΣΤΡΑΤΗΓΟΣ, έδωσε διάλεξι εις το Πνευματικό Κςντρο το)ν Κυθηρ'ων με το εν επικεφαλίδι θέμα. Το τόσον ενδιαφίρον και εττίκαιρον κείμενον της διαλέξεως, δημοσιεύει το Περιοδικόν μας, «κατόπιν ευγενούς παραχωρήσεως του υπό του ομιλητού, τον οττο!ο και θερμότατα ευχσριστούμεν. ΕΙΣΑΓΩΓΗ Τα «Π.Κ.» Αρχίζοντας την αποψινή ομιλία που αναφέρεζ?' σ την δράση των ηλιακών ακτινών πάνω στο ε ΡΜα, δεν μπορώ να μην θυμηθώ τις λαμπερές ακ Ρ γιαλιές του Τσιρίγου κάτω από τον καλοκαι- Ρ'οτικο ήλιο, την Χρυσή Άμμο ή τις ανταύγειες στα Κόκκινα Κρεμνά, από την μεριά του πελάή τις φωτοσκιάσεις στο βυθό της Χύτρας ή το απίθανο ηλιοβασίλεμα στο Σούνιο και τ α Στρατηγάδικα!! (Σωβινισμός άραγε;) Σκεφτήκατε Τ0 Τσιρίγο χωρίς άπλετο φως και Ρ'ζ ήλιο; Σαν να πούμε το Τσιρίγο βορειότερα 0ιτό το ΜΠΕΡΓΚΕΝ της Νορβηγίας; Δεν μπορώ να μην θυμηθώ όμως από το άλλο μερ ζ τον σκληρό αδυσώπητο ήλιο, ψαρεύον- Τα ζ καθετή ανοικτά του Αιμνιώνα, ένα ήλιο που Κτυ πάει αμείλικτα στο κεφάλι ιδιαίτερα αν κανέελαφρός μαΐστρος έχει καθαρίσει το πέλαγος αιτ ό τους υδρατμούς. υ ήλ ιος μας αρέσει. Δένεται με την θάλασσα, Με ^ Τ ζ ακρογιαλιές, με το ψάρεμα, με εκδρομές, απολαυστικές δραστηριότητες. Εί- ^ Ψ'λος. Είναι όμως φίλος λιγάκι επικίνδυνος. Ρειάζεται προσοχή. κοπός λοιπόν της αποψινής ομιλίας είναι να μ^ Υ νμ ρίσομε τη δράση του ήλιου πάνω στο δέρη α μπορούσε ίσως γνωρίζοντας μερικά απλά Ίλι ^ α τ α αναφορικά με την προστασία από τις μ^ακε ζ ακτίνες, η όμορφη αίσθηση του ήλιου δε- Υ Ι την αίσθηση της θάλασσας να παραμείνει y τον καθένα μας έ ν α ι σ ό β ι ο μ α - υ τ ι κ ό β ί ω μ α. Ο ανθρώπινος οργανισμός προστατεύεται από τις επιδράσεις του περιβάλλοντος, με το καλυπτήριο σύστημα, δηλαδή με το δέρμα. Συνεπώς το δέρμα είναι ο ιστός εκείνος, το όργανο δηλαδή, που βρίσκεται εκτεθιμένο και υφίσταται την επίδραση των περιβαντολογικών επιδράσεων περισσότερο από κάθε άλλο όργανο του ανθρώπινου οργανισμού. Τί είναι όμως το δέρμα; Σε καμμιά περίπτωση να μην νομισθεί ότι πρόκειται για ένα ομοιογενές πλαστικό κάλυμμα. Αντίθετα πρόκειται για ένα πολύπλοκο όργανο που έχει τις δικές του αυτόνομες λειτουργίες και βρίσκεται σε άμεση εξάρτηση με όλα τα άλλα όργανα του οργανισμού και ιδιαίτερα με τους ενδοκρινείς αδένες. Γεννιέται, μεγαλώνει και ανανεώνεται κάθε 28 περίπου μέρες με μια μυστική, άγνωστη ως τώρα δύναμη. Προστατεύει τον οργανισμό από τις κακώσεις χάρις στην αντοχή της κεράτινης στιβάδας και της ελαστικότητάς του. Προστατεύει από την είσδυση μικροβίων και τοξικών ουσιών χάρις στην κεράτινη στιβάδα, χάρις στην όξινη έκπλυση που δημιουργεί ο ιδρώτας και χάρις στην δράση πολύπλοκων ανοσολογικών μηχανισμών. Ρυθμίζει τις λειτουργίες της θερμορύθμισης επιταχύνοντας την άδηλο διαπνοή και κυρίως της έκκρισης ιδρώτα που ψύχεται και δροσίζει άμεσα σε περίπτωση ζέστης ή σε περίπτωση κρύου, προκαλεί αγγειοσύσπαση και περιορίζει την απώλεια θεριιαντικού. Προσλαμβάνει τα ερεθίσματα του περιβάλλοντος και τα μεταφέρει στο Κεντρικό Νευρικό Σύστημα, π.χ. την αφή, το χάδι ή τον πόνο κλπ Τέλος προστατεύει από τις βλαπτικές επιδράσεις των ηλιακών ακτινών αυξάνοντας την μελανίνη δηλαδή επεκτείνει το μαύρισμα προκειμένου να εμποδίσει την είσδυση των υπεριωδών ακτινών του ήλιου. Από την άλλη μεριά τώρα ας δούμε πώς επιδρά η ηλιακή ενέργεια από πλευράς ιατρό - βιολογικής, πάνω στον ανθρώπινο οργανισμό και ιδιαίτερα στο δέρμα. Φυσικά ούτε η γεωφυσική, ούτε η μυθολογική, ούτε η θρησκευτικό - φιλοσοφική φύση του ήλιου είναι το αντικείμενο του παρόντος. ΤΑ Λ ΙΙΝΕΓΜΑΤΙΚΑ ΚΓΘΗΡΑ 3

4 Η ηλιακή ακτινοβολία είναι μια μορφή ενέργειας που παράγεται στο κέντρο του ήλιου και εν συνεχεία ακτινοβολείται στο άπειρο. Ένα ελάχιστότατο μέρος της συνόλης ενέργειας τα τρ!α μόνον δισεκατομμυριοστά φθάνει στην επιφάνεια της Γης. Στην επιφάνεια της Γης φθάνει ακτινοβολία που έχει μήκος κύματος Αο έως Αο ή 290 ΝΜ έως 750 ΝΜ. Το φάσμα της ακτινοβολίας αυτής διακρίνεται εις την υπεριώδη που εκτείνεται από τα 290 ΝΜ έως τα 320 (υπεριώδης - Β), εις την υπεριώδη - Α που εκτείνεται από τα 320 ΝΜ έως τα 400 περίπου και από τα 400 ΝΜ έως τα 750 ακολουθεί η ορατή ακτινοβολία, δηλαδή το φως της ημέρας. Αριστερώτερα του 290 ΝΜ βρίσκεται η υπεριώδης που δεν φθάνει στην Γη γιατί απορροφάται από το Όζον και τους υδρατμούς της ατμόσφαιρας και ονομάζεται υπεριώδης -Σ και πιο αριστερά η κοσμική ακτινοβολία, ενώ πέρα από το 750, δηλαδή προς τα δεξιά του ηλιακού φάσματος, βρίσκονται ο ιθερμαντικές ακτίνες του ήλιου, αυτές πυο δίνουν τη ζέστη και πιο πέρα ακόμη οι υπερέρυθρες ακτίνες και ακολουθούν τα κύματα ραδιοτηλεγραφίας. Η φύση της ηλιακής ακτινοβολίας είναι δισυπόστατη. Δηλαδή η ακτινοβολουμένη από την η- λιακή μάζα ενέργεια μεταφέρεται εις το άπειρο υπό την μορφή ηλεκτρομαγνητικών κυμάνσεων. Ό- μως η μετάδοση αυτή γίνεται, επιπροσθέ'ως (πλην της κυματοειδούς φύσεως) κατά απειροελάχιστα στοιχειώδη ποσά ενεργείας τα «ΚΟΥΑΝ- ΤΑ», τα οποία προκειμένου περί της ηλιακής α- κτινοβολίας ονομάσθησαν «φωτόνια». Με μαθηματικές εξισώσεις που εκφράζουν τα μεγέθη αυτά και επιτρέπουν τη μέτρηση της παοεχομένης ενέργειας στην κάθε δεδόμενη στιγμή γίνεται δυνατή η αναπαραγωγή των συμβάντων α- πό τον ήλιο στο δέρμα πειραματοζώων και η διατύπωση σαφών συμπερασμάτων κάθε φορά, όπως οι θετικές επιστήμες ορίζουν. Μια τρίτη τέλος έννοια που πρέπει να έχομε υπ' όψιν είναι ότι στην χώρα μας υπάρχει μεγάλη ηλιοφάνεια, δηλαδή πολλές ώρες κατά την διάρκεια του έτους ο ουρανός είναι αίθριος όλη την ημέρα. Οι μέγιστες τιμές ηλιοφάνειας παρατηοούνται στην Ζάκυνθο, στις νότιες ακτές της Πελοποννήσου, στα Κύθηρα και στις δυτικές ακτές της Κρήτης με ώρες ετησίως. Περιοχές ελαχίστης ηλιοφάνειας με ώρες ευρίσκονται στο νοτιο - ανατολικό Αιγαίο. Η μεγίστη διάρκεια ηλιοφάνειας στον τόπο μας παρατηρείται τον μήνα Ιούλιο. Μελετώντας τώρα την βιολογική επίδραση της προσπίπτουσας μέχρι την Γη δραστικής ακτινοβολίας πρέπει να έχομε κατά νου ότι: 1 ) Άλλη είναι η βιολογική δράση των υπεριωδών ακτινών πάνω στο δέρμα ( ΝΜ) άλλη των ορατών ΝΜ και άλλη των υπερερύθρων (πέραν των 740 ΝΜ). Μεγαλύτερη βιολογική επίδραση έχουν οι υπεριώδεις. 2) Η διεισδυτικότητα των ηλιακών ακτινών με - σα εις το δέρμα παραλάσσει. Οι υπεριώδεις δεν φθάνουν παρά μόνον έως την βασική στιβάδα του δέρματος όπου βρίσκονται το μελανοκύτταρα που παράγουν μελανίνη και πολύ λίγο ή σχεδόν καθόλου στα βαθύτερα στρώματα, δηλαδή στο χόριο- Οι υπερέρυθρες όμως φθάνουν βαθειά και επηρεοζουν τα αγγεία και την μικροκυκλοφορία του Χ " ρίου. Δεν ασκούν όμως καμμία επίδραση στα νοκύτταρα. μελο "Αλλωστε κατά την φάση της διεισδύσεως τ«ν ηλιακών ακτινών στο δέρμα λειτουργεί ένα πολύπλοκο σύστημα απορρόφησης, ανάκλασης και διάθλασης των ακτινών που συνεπάγεται την παρεμ^0 διση της διείσδυσης, έτσι που ένα μικρό μόνον ποσοστό ακτινοβολίας φθάνει εις τα κύτταρ «στόχους». Η απορρόφηση και συνεπώς η εξουδετέρωση των υπεριωδών ακτινών γίνεται από την μελανίνη του δέρματος. 3) Η περιεκτικότητα των υπεριωδών ακτινών στο ηλιακό φάσμα παραλλάσσει ανάλογα με γεωγραφικό πλάτος ενός τόπου, με την εποχή, Ι* ε τις συνθήκες υγρασίας της ατμοσφαίρας και την ώρα της ημέρας. Την "Ανοιξη στη χώρα μας και από τΐί 11:00 π.μ. μέχρι τις 12:30 μ.μ. το ποσοσ~ό " ί " )ν υπεριωδών ακτινών είναι αναλογικά μεγαλύτερο μέσα στο σύνολο του φάσματος των ακτινών που φθάνουν στην Γη. 4) Η ώρα της ημέρας έχει εξ άλλου μεγάλί σπουδαιότητα γιατί υπάρχει κατακόρυφη πρόστ*' 03 ση των ακτινών. Όταν ο ήλιος βρίσκεται σε νια 60ο πάνω από τον ορίζοντα το πάχος της α " 1 ' μόσφαιρας που έχει να διανύσει το φως, διπλασ'* άζεται και έτσι ένα μεγαλύτερο ποσοστό υπερ 1 " ωδών ακτινών απορροφάται, διαθλάται ή ανακλο' τα ι και τελικώς χάνεται. Με βάση την παραπάνω απλοποιημένη γνωσ* 1 * κή υποδομή σχετικά με την ηλιακή ακτινοβολι «ας δούμε τώρα σε πρακτικό επίπεδο τις επιδρ ' σεις, ωφέλιμες ή βλαπτικές του ήλιου πάνω <7 τ ν ανθρώπινο οργανισμό. Οι Γ ε ν ι κ έ ς ε π ι δ ρ ά σ ε ι ς του ή' λιου στον ανθρώπινο οργανισμό δεν είναι βέβα' 0 το αντικείμενο της αποψινής παρουσίασης. Αυτές χωρίζονται: 1. Σε ευεργετικές 2. Σε φυσιολογικές 3. Σε παθολογικές ΕΥΕΡΓΕΤΙΚΕΣ ΕΠΙΔΡΑΣΕΙΣ ΤΗΣ ΗΛΙΑΚΗ* ΑΚΤΙΝΟΒΟΑΙΑΣ ΣΤΟΝ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟ ΚΑΙ ΕΙΔΙΚΑ ΣΤΟ ΔΕΡΜΑ Δ Ε Ρ Μ Α 1 ) Ενεργοποίηση της κυκλοφορίας και της 1 * σκησης σε συνδυασμό με θαλάσσια σπόρ. 2) Ενεργοποίηση περιφερικής μικροκυκλοφ 0 ρίας αίσθημα ευεξίας αντοχής δύναμπί Τ 2 4 ΤΑ ΙΙΝΕΓΜΑΤΙΚΑ ΚΓθΗΐ'Α

5 ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΚΕΣ ΑΝΤΙΔΡΑΣΕΙΣ 3) Ερεθισμός των απολήξεων του συμπαθητικού νευ ρικού συστήματος αύξηση ρυθμού ανταλλαγής της Ολης ευρωστία όρεξη. Αμεση διεύρυνση των τριχοειδών αγγείων <ΤΓΟ τις υπέρυθρες ακτίνες του φάσματος επίταση Της καρδιακής λειτουργίας άμεση βελτί- WCT 1 της κυκλοφορίας γενικά. 5) Ενεργοποίηση των προβιταμινών NT σε προ β 1το <μίνη ΝΤ3 (φυσική βιταμίνη) απορρόφη- σκελετική ανάπτυξη. Ο Φ Θ Α Λ Μ Ο Ι Ερέθι σμα φωτεινής ακτινοβολίας οπί- Ός λοβός υποφύσεως αύξηση του τόνου του ^αρασυμπαθητ ικού Νευρικού Συστήματος βελ- Τ ' ω^η ψυχικής υγείας αίσθημα ασφάλειας ευε ξϊα (διαύγεια άπλετο φως). 0 Ρ Ε ψ Η Ενεργοποίηση χλωροφύλλης των φυτών φω- ^νθεσ η σχηματισμός υδατανθράκων υψηλής ΰ1Τ όδοσης ενέργειας (τροφή). γ 0, σο υπενθυμίζεται η ευεργετική επίδραση ^ άπλετου ηλιακού φωτός στην όοαση, σ ην τ α Ροποίηση της ψυχικής υγείας, στην ενεργοποί- Π και δραστηριοποίηση της κυκλοφορίας ιοιαι- Ρ εάν συνδυάζονται με διάφορα σπόρ, στον ε-,0 ΐό των απολήξεων του Συμπαθητικού με α- KQ T ττιν «ύ ξηση της ανταλλαγής της ύλης Τ 1 ν δημιουργία ως εκ τούτου ευρωστίας και ε '«ς κατά το Θέρος. ρ ε ρ, άλλου η ορατή ακτινοβολία ως ένα είδος ε- ΙΟ, ματος μέσω των οφθαλμών και της ενδοκρινι- "Κ λειτουργίας του οπισθίου λοβού της υποψύ- 6 \ Ί' ε Ρ ε θίζει τ παρασυμπαθητικό με συνέπεια Τ κοση της ψυχικής διαθέσεως. ρ 6ο;ν«ατό άλλωστε είναι ότι η υπεριώδης ακτινο- 1α επιδρά στις προβιταμίνες ΝΤΕ που βρί- ο g ντ αι σε φυτά και ζώα και τις μετατρέπει σε ν^«μίνη ΝΤΕ3 δηλαδή φυσική βιταμίνη που εί- ^Οι αττα Ρ α!τ η τ Π Υ,α την ανάπτυξη του οργανισμού τ ΐν οστεοποίηση (ραχιτισμός). γ η υπεριώδης ακτινοβολία ενεργοποιεί Λ»,- ^ωρ φύλλη των φυτών με την λειτουργία της ^οουνθέσεως όπου, από διοξείδιο του άνθρακα ς. ΝΕ ΡΟ παράγονται υδατάνθρακες υψηλής αποω ς. Οι υδατάνθρακες αυτοί προσλαμβάνονται»μό τροφή από τον άνθρωπο και τα ζώα. Χε ' ιτουργίες που αναφέρθηκαν παραπάνω τ ε ' τε άμεσα π Χ 'ΧΠΙ ϋ10( **"*~ ^^ Βιταμίνης ΝΤΕ είτε έμμεσα π.χ. διέ- ^ Π απολήξεων αυτονόμου νευρικού συστήματος 0υ ξηση Της μικροκυκλοφορίας. εγι.^ ζ οντ ας όμως το θέμα σε μια βάση μεθοδικής ίε ^Μονικής ανάλυσης βλέπομε να υπάρχει μια * Ρ από άλλες περίεργες αντιδράσεις οη-ον ή- Μ 0 ΤΓ υ είναι είτε φυσιολογικές είτε παθολογι- 1) Η λ ι α κ ό ε ρ ύ θ η μ α. Το κοκκίνισμα του ήλιου είναι μια απλή φυσιολογική αντίδραση στον ήλιο που οφείλεται στην αγγειοδιαστολή. Αγγειοδιαστολή γίνεται πραγματικά αλλά είναι μικρού βαθμού συνήθως, εμφανίζεται ενωρίς και εξαφανίζεται επίσης σύντομα. Αντίθετα, το ηλιακό ερύθημα που χαρακτηρίζεται από ένα έντονο κοκκίνισμα του δέρματος εμφανίζεται μετά από 6 10 ώρες από την έκθεση στον ήλιο. Το δέρμα που ήταν εκτεθειμένο στον ήλιο είναι ζεστό, καίει, πονεί και καμμιά φορά σχηματίζονται φυσαλλίδες, που εν συνεχεία σπάζουν και όχι σπάν ι α μολύνοντα ι. Το ηλιακό έγκαυμα είναι μια εξαιρετικά πολύπλοκη βιολογική διεργασία που γίνεται σιγά - σιγά από την επιφάνεια της επιδερμίδας προς το βάθος του δέρματος και χρειάζεται αρκετές ώρες ώσπου να συμπληρωθεί η διαδικασία με τις αλυσσιδωτές ενζυματικές αντιδράσεις που καταλήγουν στην παροδική βλάβη των επιδερματικών κυττάρων και την παροδική καταστροφή τους. Το ηλιακό έγκαυμα οφείλεται στην υπεριώδη α- κτινοβολία του ηλιακού φάσματος ( ΝΜ). Όμως οι ακτίνες αυτές δεν διαπερνούν το τζάμι του παραθύρου ή τα σύννεφα γιατί απορροφώνται. Στις περιπτώσεις αυτές δεν γίνεται η- λιακό ερύθημα. 2) Μ ε λ ά γ χ ρ ω σ η Και η μελάγχρωση, δηλαδή το μαύρισμα του δέρματος οφείλεται ακριβώς στο ίδιο μήκος κύματος ακτινών δηλαδή στις υπεριώδεις και ισχύουν τα ίδια. Και το μαύρισμα είναι μια πολύπλοκη βιολογική διεργασία. Σε μια πρώτη φάση γίνεται άμε^η διασπορά μελανίνης. Το μαύρισμα αυτό γίνεται μέσα σε 9 12 ώρες αλλά δεν διατηρείται. Αντίθετα το κανονικό μαύρισμα αρχίζει μετά από 48 ώρες από την έκθεση στον ήλιο και διατηρείται από 3 έως 6 μήνες. Οι υπεριώδεις ακτίνες ( ΝΜ) είναι εκείνες οι ακτίνες που ενεργοποιούν ωρισμένα ένζυμα που βρίσκονται σε μικρές βιολογικές μονάδες,τα μελανινοκύτταρα της επιδερμίδας. Με την αρχική αυτή διαδικασία αρχίζει μια ε- πίσης πολύπλοκη λειτουργία παραγωγής και διασποράς μελανίνης στο δέρμα. Στους μελαχρινούς τα πράγματα είναι ευκολώτερα. Στους ξανθούς δυσκολώτερα. Η μελανίνη έχει καθαρά προασπιστική λειτουργία εκφράζει μ ι α α υ τ ο ά - μ υ ν α τ ο υ δ έ ρ μ α τ ο ς γ ι α τ ί α- π ο ρ ρ ο φ ά και α δ ρ α ν ο π ο ι ε ί τ ι ς β λ α π τ ι κ έ ς υ π ε ρ ι ώ δ ε ι ς α κ τ ί - ν ε ς. 3) Η ενεργητική αύξηση του πάχους της επιδερμίδας οφείλεται σε ενεργοποίηση του ρυθμού μιτώσεων και παραγωγής επιδερμιδικών κυττάρων. Το δέρμα παχύνεται ακριβώς για να αμυνθεί. Παρεμποδίζει με το πάχος του την διείσδυση των βλαπτικών ακτινών, δηλαδή αντιδρά με τον τρόπο που μπορεί. Τλ ΙΙΝΚΓΜΑΤΤΚΑ ΚΎΘΗΡΑ

6 ΠΑΘΟΛΟΓΙΚΕΣ ΑΝΤΙΔΡΑΣΕΙΣ ΤΟΥ ΔΕΡΜΑΤΟΣ Ο ξ ε ί ε ς α ν τ ι δ ρ ά σ ε ι ς Οι παθολογικές αντιδράσεις του δέρματος οφεί λονται κυρίως στην υπεριώδη ακτινοβολία του η- λιακού φάσματος. Από καθαρώς κ λ ι ν ι κ ή δ ε ρ μ α τ ο λ ο - γ ι κ ή θ ε ώ ρ η σ η, όλες αυτές οι αντιδράσεις ενσωματώνονται μέσα σε μια γενική έννοια την: «ΦΜΤΟ - ευαισθησία του δέρματος». Από πρακτική άποψη ο όρος αυτός ερμηνεύεται με απλό τρόπο «ς εξής: «Ο Άνθρωπος που πάσχει από φωτο - ευαισθησία όταν εκτεθεί στον ή- λιο, σε χρόνο που παραλλάσσει, εμφανίζει διάφορα δερματικά εξανθήματα που και αυτά παραλλάσσουν από πλευράς μορφολογίας των βλαβών. Τα περισσότερα είναι «εκζεματικού τύπου» και ο- πωσδήποτε είναι βαρύτερα από το ηλιακό έγκαυμα που είπαμε παραπάνω. Δουλειά των δερματολόγων γιατρών είναι φυσικά να αναγνωρίζουν και να ξεχωρίζουν τις βλάβες αυτές με την κλινική ε- ξέταση και με την χρησιμοποίηση διαφόρων εργαστηριακών μέσων. Είναι αφάνταστα μεγάλη η συχνότητα των αντιδράσεων αυτών που παραγνωρίζονται ωστόσο γιατί όλες, ονοματίζονται απλώς «έκζεμα». Χίλιες δυό είναι οι αιτίες που συνεργούν με τον ήλιο στη πρόκληση της φωτο - ευαισθησίας στο δέρμα. Αναφέρω φάρμακα όπως τα καρδιολογικά, τ«διουρητικά, τα αντιδιαβητικά, ωρισμένα αντιβιοτικά, ηρεμιστικά, συντηρητικά τροφών, το αλκοόλ σε μεγάλες δόσεις και άλλα που χρησιμοποιούνται τοπικώς όπως π.χ. καλλυντικά, σαπούνια, αρώματα, βιομηχανικές σκόνες κλπ. Το πρόβλημα, ένεκα του καταναλωτικού τρόπου ζωής, αντιλαμβάνεσθε ότι γίνεται εξαιρετικά οξυ και έχει δώσει μια άλλη διάσταση στην σύγχρονη δερματολογία και εις την έρευνα στον τομέα αυτόν. Οι βασικοί νόμοι που διέπουν την φωτο - ευαισθησία στο δέρμα είναι απλοί: Μία και πολλές ουσίες είτε εξωγενούς π-.χ. φάρμακα είτε ενδογενούς προελεύσεως π.χ. μεταβολίτες είτε τέλος εξωγενείς ουσίες που διαποτίζουν το δέρμα π.χ. απορρυπαντικά πλυσίματος, φθάνουν και εισδύουν μέσα στα κύτταρα της επιδερμίδας. Όταν τώρα προσπέσουν στο δέρμα α- κτίνες με κατάλληλο μήκος κύματος δηλαδή οι υ- περιώδεις, τότε τα στοιχειώδη ποσά ενεργείας των ακτινών «τα φωτόνια» φθάνουν στα μόρια της φωτο - ευαισθητοποιού ουσίας, την διεγείρουν και δημιουργείται μια πρωταρχική φωτοχημική αντίδραση που στην συνέχεια πυροδοτεί σειρά αΐϊ μικρές περίεργες εκρήξεις. Πεδίον μάχης είναι δέρμα. Αποτέλεσμα είναι η παροδική ή μόνιμί φθορά του δέρματος, δηλαδή η κλινική εκδήλωση της φωτο - ευαισθησίας. (Στο επόμενο η συνέχεια) Τ0 2 4 ΤΑ ΙΙΝΕΓΜΑΤΙΚΑ ΚΓθΗΐ'Α

7 Τί 1-1 ' Τό Σοκάκι Τού κ ΜΙ Χ. Κ Π ΕΤΡΟΧΕΙΛΟΥ ΣΟΚΑΚΙ Εβλεπε λίγες ώρες της μέρας τόν Ι χε Ρ ιε ί ε? Χ ε 3πί'.ια ψηλά κι τι νάχε: ανοιχτή τήν εξ-δό του, ε να παλιό πέτρι- ^ «Ρ * φυλακών το βάραινε άπελπ'στικχ μέ τις Έτ] 1αυρε? πετ Ρ ε * ν -αί άπα σια πρααθυράκια. ' π λέ ;ν τό στενάκι δέν ήταν ποτέ καθαρό, γιατί ^ Τμενα βρωμόνερα κι απλωμένα ροΰχα από μπιυγ'ι- * τ> 1 ι I.. " ' -.. νε ιΐ(7>υ<γ ιιόν.αη υγρασία κι --> κρατούσαν στό χειμώνα μόνιμη ύγρασί που κι 6 πιο ξηρό; βορηας δέν προλάβαινε νά 1 '"«γνώση. "Λ και ειμουνα παίδι οιαιστανομουνα πω; το δέ ν ήταν παρά τό σκηνικό ένός θεά ψ:υ. τ,υ ^ 'παίζε μια φτωχή οικογένεια,. κ *τοικοοσε σιό υπόγειο ένός σπιτιοϋ τού κένρ,. ο ν υ Ή πλύστρα μέ τά παιδιά της λέρωναν πε- " ε Ρ τό σοκκάκι άπ' όλους τους άλλο-ς κ-»τί- 4 "ου πού φρόντιζαν να τό κρατούν καθαρό. Τί 5* πούν δμως και τί νά της κάμουν αύ.ής της ^νισμένης γυναίκας. Χν Τ-ωστό πώς ξενόπλενε γιά νά ζήσει τά χ τγ 1ΐ' πού ήταν σέ μικρή ήλικία και πολλά- ΤΑ Ή- ^ν/ Χχ κι και μέ τά βασικά αυτά Ελαττώματα '' -^ ^Ήρτό, ωστόσο, δν Ελλειπαν τά βρυχητά έ" :Χ5,'ο" Υ 'Ρ 10υ ' " ^ κάθε "^ ~ τόσο περνούσαν ι σ:όν άέρα τού ; βοερού χώρου ' του, και ' τό θηρ " ο πού -- ' ό * διατάρασσε Α««««λο- λ άντρας της γυναίκας, πού νΐϋ υ μέσ' (ΐ^ άπ' «... τά κάγκεν* Χϊ ' ς φυλακής υ *ακής ξεφώνιζε, σά ν άπ' τό - 1 κλουβί του, ε- α ωρό βρισιές στη γυναίκα του. ΐοΟ > ^ερ χ } Εμαθα τήν αιτία της φυλακής αύτ ^νθρώπ:υ, πού θάταν από κε'νους π ύ ή μοίρα τ 3>8ί γ 4 τρόφιμους στις φυλακές, τούς κου- ι4χ. ν^ς' και τούς μαχαιροβγάλτες, Ιβρισκα δμως, πσ Ρ πτιοσή του ήταν κάπως σπάνια, άφοϋ στα κ είχε τήν εικόνα τώ ν παιδιών του, τις φω- έβλεπε άπό τό πρωί ώς τό βράδυ τό σπί- Τό, 3 '*άκι πίστευα, πώς άν γιά τά μάτια τού κά- ^ί ''^κ;α μένου ήταν σάν ποταμάκι, πού είχε ροή κ νηση άνώτερη τού νερού, άπό μια ζωή άν- Μτ' α ν ' τό τρέχαν Ελεύτεροι, γιά τά δικά του νογ- α,' ποταμάκι αύτό τό πίστευα χρυσό, δπως γί- 3',^Ι, 1 '^ ποτάμια τις νυχτιές μέ τ φεγγάρι, άφοϋ μ^,. τού καθρεφτίζονταν όλη ή ζωή κείνων, πού Ρ*>Ί αν νά τόν Ενδιαφέρουν. Ένοιωθ' άκομα, άπό τις περιοδικέ; ώρες πού Εμφανιζότανε στό παραθύρι, τήν προσπάθεα και ήν πάλη γιά νά πλησιάση τά κάγκελά του, αφού ήταν ή περιζή.ητη θέση στούς φυλακισμένους, π:ύ π ιός ξέρει γ ά ~όζ% λεπτά της ώρας λάχαινε στον καθένα ή και ποιοι άγραφοι και αίματένιοι πολλές φορές κανονισμοί τους τό παραχωρούν. Στο παράθυρο ό κατάδικος άντρας αντί νάχει τή χαρά τών παιδιώ ν πού πα ζαν, πε θήνιος στά ταπεινά ε στικτά του, θέριευε άπ' άσβηστες έπιθ μίες μόλις τύχαινε ν' άντικρΰση τή γυναίκα του και παρασυρμένες άπό τή ζήλεια και τ'ις υπόνοιες, ξ;στόμ.ζε -.ίς άσυνάρτητες βρισιές του.. Ή φωνή του έπεφτε σιγά - σιγά. Τή θέση τού παράθυρου τού τήν έπαιρνε άλλος, και τό σοκάκι ξανάβρισκε τήν ηρεμία του. Ετσι κυλούσε ό καιρός κι ή γυναίκα τού πήγαινε τις άλλαξιές τά ρούχα και τό λίγο χαρ ζιλίκι στή φυλακή, πού τά δέχονταν μ' ευχαρίστηση- ΙΙοιό ξενόπλυμα και ξενοδούλεμα δμως θα μπορούσε νά βαστάξη τά τόσα εξ δα πού άπαιτοΰσε ή συντήρηση τή; άθεμέλιωτης αυτής οικογένειας;.. Γι' αυτό, ξέχωρα άπ' τή φήμη τού νταή και τήν ψεύτικιαν έντίπωση πώς κι' άπό τή φυλακή εξουσίαζε τή φαμελ ά του, οί φυλακισμένοι άρχισαν καθημερινά νά βλέπουν τούς κάθε κατηγορίας Επισκέπτες το ύ υπόγειου, πού μέ τό πρόσχημα κάποιου μικρού μπόγου κουβαλημένου στις άμασχάλες τους, μέναν ώρες μόνοι μέ τή γυναίκα του σπ.τι του Ό θυμός του άναψε.. 'Αγριεμένο θηριό γιά νά κρατήοη στούς άλλους τό φιλότ μό του ζύγωνε τά κάγκελα και ξερνούσε φοβέρες, πού θάρρευες πώς ξέσχιζαν τή γυναίκα, πού μέ τό δικό της τρόπο τόν κχβούρδιζε χωρίς νά τόν καίει.. Κράμα λύσσας κι' άπόγνωσης, ύστερικιά Εξαψη και σπάσιμο τών νεύρων τόν Εκαμε νά ξεφωνίζει μέχρι πού βράχνιαζε.. μέχρι πού, περίγελο τώ ν κατάδικων άποκολλώνταν βίαια άπ' τά σίδερα τού παραθυριού.. Κι' ή γυναίκα, καθώς αύτούς π:ύ ταξιδεύουν σέ τρικυμία, άκουγε άπ' τις ζεστές άγκαλιές τό αιώνιο βρισίδι τουχωρίς νά τή νοιάζει, Ενώ τά παιδιά ά- νοιωθα στά κατάμαυρα σύννεφα πού τά τριγύριζαν, Τ Λ 11ΝΕΓΜΑΤΙΚΑ ΚΓΘΗΡΑ

8 ξακολουβοΰσαν τό παιχνίδι του κοχλία στό νοτισμένο χώμα του σοκχκιοϋ Τό χρυσό ποτάμι του στενού μας, πού για λόγου του είχα σκεφτή, ήταν άναμφισβήτητα ποτάμι βόρβορου, πού του εφτανε μέχρι τό λαιμό του... Τό-; είχα στό μυαλό μου πολλές φορές κι' περίμενα ν' άκοσω κάποτε τό κατόρ&ιομχ τοϋ σουγιά του στά σ:ήθ:α της γυναίκας, π:ύ δποια καΐ νάταν, βόλευε ενα κόσμο παιδιά σέ μια περίσταση Ό καιρός πέρασε και τίποτα δεν ακούστηκε.. "Ενας κόσμος πού θορυθεϊ, χαμηλός, σκοτεινός αλλά κι' άβουλος να βρί) μια λύση.. Πού περνά καιρό ξύνοντας τήν πληγή για να τήν ερεθίζει κα' δείχνει πώς πονά.. 'Ανάξιος γιά νά τόν πρόσεξε' κανείς. Ή ζωή λύνει τό ένδιχφέρο γι' αυτούς... "Ισως μως μένει ή περίπωτση των παιδιών Τί νάγιναν ε- κείνα τά παιδιά;. "Ας ευχηθούμε ή ζωή νά τα άμειψε, νά τούς ε " δείξε τή χαρ:ύμενη νότα της κι' ή παροιμία νά ξ*' νάλαμψε στήν άλάθευτη αλήθεια της. «... Άπ " αγκάθι βγαίνει ρόδο» «ΝΟΣΤΑΛΓΙΑ» 'Αγαπημένο μου Νησί Όσο μακρυά κι αν βρίσκεσαι νοιώθω νάσαι κοντά μου. Ολημερίς στη σκέψη μου τη νύχτα στα όνειρα μου. Πόσο ττοθώ νησάκι μου νάρβω πάλι κοντά σου να καμαρώσω μια φορά ξανά την ομορφιά σου. Να ιδώ τους τόπους πούζησα στα παιδικά μου χρόνια κει που πρωτόνοιωσα χαρά αγάπη και συμπόνοια. Το σπίτι όπου μεγάλωσα με τ' άλλα μου τ' αδέλφια δίχως φροντίδες στη ζωή με γέλια και με κέφια. Να τρέξω στα λαγκάδια σου, στους κάμπους, τα βουνά σου, και νέο να πάρω βάφτισμα στα γαλανά νερά σου Π.Κ. Ν.Υ. Μάρτιος ΤΑ ΙΙΝΕΓΜΑΤΙΚΑ ΚΓθΗΐ'Α

9 ΜΕ ΞΕΧΩΡΙΣΤΗ ΑΓΑΠΗ ΚΑΙ ΕΚΤΙΜΗΣΗ... Ό κατάπρωτος ΔιδάσκαΑός σας Ιωάννης Σεμιτέκοϋος - Βικέτος Του ΧΑΡ. Ε. ΚΡΙΘΑΡΗ τηλέφωνο του χωριού μου, του Καραβά, ή- Τ θνε τότε στο σχολείο μας. Οταν έφευγε στις γιορτές ή το καλοκαίρι στ, ς διακοπές ο δάσκαλος μας, την φροντίδα Τθυ τηλεφώνου την άφηνε στον κοντινό γείτονα του σ Χολείου που ήταν ο πρώτος μου εξάδελφος ο Μητης καπετάν - Νικόλαινας (Τζωρτζόπουλος). ε Υαλύτερός μου κατά είκοσι χρόνια, μ' έσερνε * ντά του συχνά, στο σπίτι του, στα χωράφια στο ψάρεμα και στο κυνήγι για τα δυό Τε λευταία τρελλαινόμουνα σκότωνε λαγούς, Πέρδικες, τρυγόνια, μου τα φόρτωνε κρεμαστά στ ους ώμους μου για να γελά, αλλά περισσότερο να επιδεικνύεται στους άλλου κυνηγούς. Με πήρε μια φορά και στο σχολείο μου, που έ- Ε ττε ο δάσκαλος και είχε να πάρει και να δώσει ^ΐλεγρ α φήμ ατα άμ 0υνα στ η δεύτερη τάξη, διά- 5 α τ α γραμμένα μέσα σε πλαίσιο ψηλά στους τ 'Χους αποφθέγματα, (δεν τα καταλάβαινα, φτάνει όμως που τα διάβαζα) «Έργον, ουδέν όνειδος αε ΡΥίει το όνειδος», «Εν οργή μήτε τι λέγειν μή- Τε τ πράττειν». Πιο πολύ μ' αρέσανε οι χρωματιχάρτες προ πάντων όμως εκείνοι με τα πολύ- ΧΡ"μα ωδικά πτηνά. Εκείνες οι καρδερίνες, οι πα- ^ Χ ο ι, δεν είχα ιδεί ποτέ μου παπαγάλο Λα από καρδερίνες άλλο τίποτα!! Χιλιάδες στον <Ρα6ά, χτίζανε τις φωληές τους στις αμυγδα- ΛΙε ς Εκεί που στριφογύριζα, βλέπω κλεισμένο σε βιτρίνα ένα κόκκινο μολύβι, πάνω σ' ένα τετράδιο που έγραφε: «Βαθμολόγιο μαθητών». Αυ- ^ Ί^νε! Τίποτα πιο επιθυμητό! Το απόκρυφο λ ο, που έγραφε τους βαθμούς μας. 0 κατάλο- Τώρα θα μάθαινα τους βαθμούς όλων μας... ' α και δυό, πάω να σηκώσω το καπάκι της βιν «ς, δε σηκωνότανε. Κάτι το κρατούσε. Κλεια Ριά δεν έβλεπα... ξανάβαλα δύναμη.. Μη! μη! φωνάζει ο Μηνάς. Σταματάει το, Γ"Ι ι >- - ι > ι ^ Λε ψωνημα, πετά το ακουστικό κι ερχόταν απει- Πτικός να μου τις βρέξει. Τί πας να κάνεις βρε, διαρρήκτης πας να γί- ">< Εγώ δεν κατάλαβα την τελευταία λέξη., Θέλω να ιδώ τους βαθμούς μου. Να ο κατά- Αο > ς Τον βλέπεις; Κάτσε εκεί μακρυά πέρα στον τοίχο, να τε- 'ωσω, και τα λέμε μετά. Ξαναπάει στο τηλέφω- νο, αλλά όλο εμένα κοίταγε. Εγώ σκεφτόμουνα, θάβλεπα και τους βαθμούς του ξαδέρφου μου του Κώστα Κανέλλη, και του Θόδωρου, της Όλγας, και του Νικόλα του Βαρβάκη. Ο Μηνάς τελείωσε στα γρήγορα. "Ελα δω, μου λέει... βλέπεις αυτή την άσπρη κορδέλα από δω κι από κει, με τις κόκκινες σφραγίδες στις άκρες, βουλοκέρια τα λένε. Η βιτρίνα είναι κλεισμένη σφραγισμένη. Μόνο ο δάσκαλος έχει δικαίωμα να την ανοίξει' όποιος άλλος το κάνει, και σχίσει την κορδέλα και σπάσει τα βουλοκέρια, πάει φυλακή. Το κατάλαβες; Τον πιάνει αμέσως η αστυνομία. Ευτυχώς σε πρόφτασα και σε γλύτωσα. Κατάλαβα πως ύστερα από τα Β.Α. ΒΑ του δασκάλου με προχώρησε ο ξάδερφος μου ο Μηνάς στις γνώσεις που με κατατρόμαξαν! Άρχισα να κλαψουρίζω. Δεν τόξερα!... Έννοια σου. Δεν θα το πω του δασκάλου... ευτυχώς σε πρόφτασα! Μούρθαν αμέσως στο μυαλό αυτά που μας είπε πέρυσι όταν πρωτόρθε ο δάσκαλος. Προσέξτε καλά! Εγώ είμαι πάρα πολύ καλός για τους καλούς και τους επιμελείς μαθητές! Αλλά είμαι, και πάρα, πάρα πάρα πολύ κακός, για τους κακούς και τους αμελείς μαθητές. το μια για πάντα! Τ' ακούσατε; Μάθετέ Μάλιστα! όλη η τάξη. Μας είχε κάνει καλή εντύπωση ό^ως. Νέος, καλοντυμένος, γελαστός, ωραίος, λεγόταν Ιωάννης Σεμιτέκολος ή Βικέτος, και ήταν λέει, από ένα χωριό του νησιού, που λεγόταν Λειβάδι. Ο Στο γραφείο του πάνω, (την έδρα όπως τη λέγαμε του δασκάλου) βρίσκονταν μερικά βιβλία, μελανοδοχείο, πέννες, μολύβια, και ξεχωριστό πιο πέρα, το κόκκινο μολύβι πάνω σ' ένα περιποιημένο τετράδιο (βαθμολόγιο των μαθητών επιγραφότανε). Εκείνο όμως που απ' όλα ξεχώριζε, ήταν, μια μικρή και ψηλή άδεια κόκκινη γλάστρα. Όρθιες μέσα στην κομψή γλαστρούλα ορατές απ' όλη την τάξη... καμάρωναν τέσσερις βέργες... η ψιλή ψιλή, η χοντρύτερη, η πιο χοντρή, και μια απ' ΤΑ ΠΝΕΓΜΛΤΙΚΛ ΚϊβϋΡΛ ί)

10 όλες μεγαλύτερη (θάταν κοντά ένα μέτρο) που ξεχώριζε απ' όλες τις άλλες... «Για τους κακούς και τους αμελείς μαθητές είμαι πάρα πάρα πάρα - πολύ κακός...». Τόχαμε μάθει πια, απ" όξω..., και μας το φώναζαν και οι βέργες! Ο ίδιος μιλιά... για τις βέργες,... και δεν μας το ξανάπε... «για τους κακούς είμαι πάρα...» 'Ισα - ίσα ήτανε γελαστός φαινόταν καλόγνωμος, εύκολα γελούσε, τον καμαρώναμε και τον προσέχαμε πολύ,... μην αλλάξει χαρακτήρα! της γινόταν παράκλησις, ξεκουραζότανε ο κοσμος, για να πάρει τον υπόλοιπο και τελευταίο ανήφορο να φτάσει πια στην ωραία εκκλησία του Αγίου, να μπει η εικόνα στο θρόνο της. Στην αρχή οι μαθητές ακολουθούσαν τη λιτανεία σε παράταξη. Στο τέλος όμως, στους ανηφορ 0 κατήφορους και στο λαγκάδι με τα νερά, σκόρπιζαν και πολλοί βρίσκανε την ευκαιρία να παίξουν, όταν δεν τους έβλεπε ο δάσκαλος. Κάθε Σάββατο πρωί όριζε ποιός από τους μεγάλους θα πει την Κυριακή το «πιστεύω», και ποιός από τους μικρούς «το πάτερ ημών». Εκάναμε και πρόβες... που στεκόμαστε όρθιοι και ακίνητοι με σταυρωμένα τα χέρια. Μεγάλες προετοιμασίες γίνονταν στις γιορτές, και ξεχωριστές πια του Αγίου Χαραλαμπους 10 Φεβρουαρίου, που γιόρταζε η εκκλησία μας. Μας χώριζε σε ομάδες, να καθαρίσωμε δυό μέρες πριν τους δρόμους, που θα περνούσε η λιτανεία της μεγάλης ασημένιας εικόνας του Αγίου. Πετούσαμε στην άκρη τις πέτρες, τα κλαδιά ό,τι βρίσκαμε άχρηστο. Οι αμυγδαλιές ήταν ολάνθιστες, πολλές σκέπαζαν τους δρόμους και έχυναν στην ατμόσφαιρα το λεπτό τους άρωμα και μας έρραιναν με τα πέταλα των λουλουδιών τους, κάθε φορά που φυσούσε αεράκι. Προσέχαμε και φοβόμαστε τις μέλισσες που κατά μυριάδες τρυγούσαν το μέλι από τους ανθούς. Πατούσαμε μερικές λακούβες στην άκρη του δρόμου, που γέμιζαν από τα πέταλα, και βούλιαζε το πόδι μας. "Ηταν το κομφετί λες, της άνοιξης, που επανηγύριζε το βιαστικό ερχομό της... Στη γιορτή ακούγαμε πολλά «μπράβο» από τους ανθρώπους που παρακολουθούσαν τη λιτανεία. Μπράβο και στο δάσκαλο!... Τέτοιος δάσκαλος!!! Είχε διαλέξει και μερικούς ψηλούς και καλλίφωνους τους προετοίμαζε από καιρό που βαστούσαν τα εξαπτέρυγα και τις σημαίες και τα λάβαρα, βάδιζαν μπροστά από την εικόνα, και κάθε φορά που τους δινόταν το παράγγελμα από τους παπάδες, εψώναζε ο ένας τους ψαλτά, αργά., δυνατά, σε τάνο επίκλησις... «Κύριεεε, ελέεηησον»! και επαναλάμβαναν όλοι μαζί, και σε γρήγορο ρυθμό, τρεις φορές! Κύριεε - ελέησον, Κύριεε - ελέησον, Κύριεε ελέησοοον!! Ξεκινούσε η λιτανεία με την μεγάλη εικόνα που την έβγαζαν από το μαρμάρινο θρόνο της εβάδιζε προς τα σχολεία. Εκεί γινόταν η μεγάλη παράκλησις υπέρ υγείας «διδασκόντων τε και διδασκομένων» προχωρούσε ύστερα στο Νιοχώρι και ήταν τόσος ο κόσμος, που η ουρά του βρισκότανε ακόμη στην εκκλησία, προνωρούσε αργά και με ψαλμωδίες, ως την Πορταδέλα, εκεί μικρή στάση, και συνέχεια φαγάνα, Κριθαριάνικα, Αμηργιαλή. Εκεί μεγάλη παράκλησις και συνέχεια λαγκάδι - λαγκάδι, ανέβαινε το μεγάλο ανήφορο και σταματούσε στα Κοργιάνικα όπου τοποθετούσαν την εικόνα στο εικονοστάσι της φτιαγμένο στα μέτρα Στο σχολείο μας, σαν μεγαλώναμε και προχωρούσαμε στις τάξεις, ο δάσκαλος μας έλεγε όλο και πιο πολλά που μας αρέσανε πιο πολύ αττο τα μαθήματα. Τι είναι πατρίδα, τί θρησκεία, οικογένεια: «... Πατρός τε και μητρός και των άλλων προγόνων απάντων τιμιώτερον εστίν η πατρίς» και σεμνότερον και αγιώτερον». Ποιήματα που τα μαθαίναμε απ' όξω για να πούμε και στις εξετάσεις που έπαιρναν το χαρακτήρα μεγάλης γιορτής. Εκείνο όμως που μας είχε συνταράξει, και τον παρακαλούσαμε να μαί πει... το «πάρα κάτω»... ήταν η Οδύσσεια του Ο- μήρου, του μεγαλύτερου ποιητού των αιώνων απο κτήσεως κόσμου μέχρι και σήμερα, όπως μας ετόνιζε. Και την ήξερε απ' όξω, δεν την διάβαζε από βιβλίο, μ* ανοιχτό το στόμα τον ακούγαμε. Κι ύστερα; τί απόγινε; πές τε μας πάρ"* κάτω, τον παρακαλούσαμε όλοι με μια φωνή. Εκείνος σταματούσε πάντα σε σημεία ^ης αφή* γησης, που... μας έκαιγε το πάρα κάτω!! Τώρα πέρασε η ώρα... Όχι, να κάτσουμε μέχρι το βράδυ!... Τί α- πόγινε ο Οδυσσέας με τους συντρόφους του όταν μπήκαν στη σπηλιά του Κύκλωπα; τον ξαναρωτούσαμε. Τους έφαγε, τους έψησε; γλυτώσανε, - ; Μεθαύριο η συνέχεια, όταν θάρθετε όλοι διαβασμένοι. Ερχότανε το μεθαύριο, ακολουθούσε το άλλο μεθαύριο, και μας ξετύλιγε την ιστορία της περιπλα νησης του Οδυσσέα... «τότε ο Ποσειδώνας θύμισε, κι ανακάτεψε τη θάλασσα με την τρίαιν του!... Τεράστια κύματα σηκώθηκαν κι έσπρωχνα^ τον ναυαγό Οδυσσέα στους βράχους της νήσου τ«ν Φαιάκων. Εκείνος με τις τελευταίες δυνάμεις κολυμπούσε αντίθετα για να γλυτώσει από τ ν πνιγμό και το σκότωμά του πάνω στους βράχους» Μεθαύριο η συνέχεια. Όχι, τώρα τί απόγινε, σκοτώθηκε, γλύτωσε; Τίποτα εκείνος. ^εθαύριο. Κι αναμεταξύ μας: Νάτανε τουλάχιστο άμμος, σαν την Πλατεανάνου! Πώς να βγει στα βράχια! Ή σαν τους Φούρνους. Κι όταν ήρ το μεθαύριο μας εξήγησε πώς εγλύτωσε ο Οδυσσέας... που καταφχαριστηθήκαμε! ΤΙ Τ Τ υ «Λίγο πιο πέρα ήταν η εκβολή ενός ποταμού, που με το ρεύμα του έκοβε τα κύματα, κι έ- στρωνε αμμουδιά και φύκια. Εκεί βγήκε ο Οδυσσέας κατάκοπος με την ψυχή στο στόμα και σύρθί* κε ως πιο πάνω κι έπεσε κι αποκοιμήθηκε αψ υ σκέπασε το γυμνό του σώμα με φύλλα, με χόρ τ0 και με φύκια της θάλασσας». Έ, αυτό πια δεν το φανταζόμαστε, ξαλαφρώσαμε. Όμως, συνέχισε ο δάσκαλος, και σταμάτη- 2 4 ΤΑ ΙΙΝΕΓΜΑΤΙΚΑ ΚΓθΗΐ'Α

11 ε πάλι..., εκεί που «την άλλη μέρα πρωί πρωί ήρθε η Βασιλοπούλα η Ναυσικά με τις δούλες της να πλύνουν τα ρούχα του παλατιού στο ποτάμι, κ ' βλέπει έναν άντρα γυμνό, μισοσκεπασμένο με Χ Ρτα να κοιμάται, κατατρόμαξε η όμορφη βασι- πουλα, τον πλησιάζει σιγά σιγά»... Φώναξε Μεθαύριο η συνέχεια! Ε, θα τούδωσε δα κανά ρούχο να ντυθεί, κάποιος!... Τώρα θα περιμένουμε το... μεθαύριο, θα ξελογιάσει ο Οδυσσέας!.. Ήρθε το μεθαύριο όμως με κακά προμηνύματα., δάσκαλος άργησε να μπει στην τάξη. Οι μαθη- ΤΕ ζ χαλούσαμε τον κόσμο με του Σαββατοκύρια- ΚΟυ τις εντυπώσεις, τα παιχνίδια, τα κατορθώματα, οπότε, μπαίνει ο δάσκαλος, αρπάζει για ^ΡΜτη φορά τη πιο μεγάλη βέργα, τη χτυπάει με δύναμη στην έδρα... Ποι ός από σας, ή ποίοι, εκλέψατε τα μούσμουλα της Κουρβούλενας, ρημάξατε το δέντρο και Πατήσατε το φυτεμένο περβόλι. Ποιός ο αρχηγός Τ Ίς συμμορίας, να 'ρθεί μπροστά!! Και δός του να Χτυπά θυμωμένος τον αέρα με τη μεγάλη βέρ- Υ α λες και τον έδερνε!... Τέτοιο ξαφνικό, τέτοιο ^ΡαΥμα, τέτοιο θυμό, και με τη μεγάλη βέργα, > 01 κοκκαλώσαμε! «Για τους κακούς, είμαι πάρα ^αρα πάρα...» θυμηθήκαμε. Μιλιά- κανένας δε μαρ δρούσε. ^ Δε μαρτυράτε έ; Εγώ όμως αύριο θα μάθω. Ιμέρα όλη η τάξη νηστεία ως τη νύχτα. Και... και την νύχτα. Και έβαλε τη βέργα στη θέ- "Ι τ ΐς. Έγινε το μάθημα, χωρίς όμως τη συνέχεια 0 Οδυσσέα, και δεν εμάθαμε, τι απόγινε, δεν ζούσαμε όμως,... ήρθε το μεσημέρι, έφτασαν - τρεις η ώρα, δεν έλεγε να μας σχολάσει. Ως κ α- 1 νηστεία!... Κατά τις τέσσερις μπαίνει, μας αφήνει όλους εκτός από το Νικόλα. Ηταν η αλήθεια, και την έμαθε φαίνεται, ότι *ει ανέβηκε στη μουσμουλιά κι έριχνε στους αλλ, 0υ ς τα μούσμουλα. Εσύ, του λέει, θα μείνηστεία και τη νύχτα! Στα σπίτια μας άλλες ανακρίσεις. Να βρούνε άκρη δεν μπορούσανε. Όμως ο Νικόλας είχε Υαλει το κακό όνομα. Αυτός έκανε πολλά, δεν αε ησυχία το χωριό, που παρ' όλα αυτά δεν εθύ Μωνε, αλλά γελούσε με τα καμώματά του. Ανέ- 6α, Ιν ε στους ψηλούς σκεντάμνους της Άσπας, πάθανε το φάντασμα εμούγκριζε, κουνούσε τα διά τους και οι κοπέλες που γυρίζανε μόλις ενυ _Χτωνε από τη βρύση του Κεραμαριού με τις τ άμν Ε ς στον ώμο, όπου φύγει, φύγει... σπάζανε οι στάμνες πολλές φορές, «Μόλις νυχτώσει, ινουνε ξωπάρματα στην Άσπα», τον πήρανε ^μπα ρΐι τον μαρτυρήσανε στο δάσκαλο, Έ, ξύ μα ατ ε πια, μην φοβόσαστε, αυτός είναι... το ^αρμα! Τους είπ' εκείνος. πούν τα δικά τους, να περάσει η ώρα τους πίνοντας τον καφέ ή το τσίπουρο. Αργά και που πήγαινε κι ο δάσκαλος. Τότε η ατμόσφαιρα γινότανε πιο οικογενειακή, πιο ενδιαφέρουσα από το σεβασμό που τρέφανε όλοι στο δάσκαλο των παιδιών τους. Εκείνο το βράδυ... έπεσε στη συζήτηση για τα μούσμουλα! Συνέχιζε ο Παναγιώτης Κουρβούλης, «... λοιπόν, να μη σας τα πολυλογώ,... τον είδα από μακρυά πάνω στη μουσμουλιά κι επήγαινα μ' απόφαση να του τις βρέξω. Μ' αγνάντεψε και μούβαλε τις φωνές. Έλα, έλα μπάρμπα - Παναγιώτη να σε... ψιλέψω μούσμουλα! Ακούς το άτιμο το παιδί κόλπο! ήθελε και να με φιλέψει! Κατέβηκε και 'ρχότανε με φουσκωμένους τους κόρφους, έβγαζε, έβγαζε μούσμουλα, και μούδινε, μούδινε... φτάνει πια, του λέω. Κράτησε και για τους φίλους σου, άλλη φορά όμως να με ρωτάς!...» Αλλιώς μου τάπε η Ζαφειρούλα. Λέει ο δάσκαλος. Κι εγώ για να τον τρομάξω, του λέω: Θα μείνεις και όλη τη νύχτα νηστεία. Όταν άρχισε να νυχτώνει, πηδάει από το παράθυρο, βγαίνει στην αυλή, σκαρφαλώνει στην μάντρα τον παρακολουθούσα από το μισόκλειστο παράθυρο του δωματίου μου και φωνάζει της μάνας του. Μάνααα, Έ, μάνα... Τ* είναι μωρέ Νικόλα μου. Σάλτα φερ' την κουρελού. Μωρέ και τη νύχτα θα σ' αφήσει νηστεία ο δάσκαλος; Έ συφορά μου!! ' Αε πήγαινε, του φωνάζω κι εγώ γιατί δεν ήθελα να με ιδεί που γελούσα, άε πήγαινε και φύλαξε την κουρελού σου για την άλλη φορά αν κάνεις το παραμικρό! Γελάσανε όλοι με την καρδιά τους, και πιο πολύ απ' όλους ο δάσκαλος. Αμ το άλλο πάλι, που δεν θα το ξέρει ο δάσκαλος άρχισε ο γέρο Εγγλέζος που πάντα σε μιαν άκρη ψουμάριζε αμίλητος τον ναργιλέ του το άλλο εκείνο που έκανε τη φτωχή τη Ζαφειρούλα να τρέχει νύχτα να βρει παπά για να διαβάσει τη βασκανία στη ζούλα της που από κακό μάτι της κόπηκε το γάλα, «κόμπο γάλα που σας λέω,... που να βγούνε τα μάτια τους...» όταν όλο το χωριό ήξερε και γελούσε, πως το άρμεγμά της, λίγο πριν, ήταν κατόρθωμα του Νικόλα! Εγώ λέω δάσκαλε να βάζεις καλό βαθμό στις έξυπνες διαολιές των παιδιώνε μας! Ο δάσκαλος μες στ' ακράτητα γέλια του με κόπο τους εξομολογήθηκε γιατί τα παιδιά τα χάνουν εις το «πιστεύω» και το «πάτερ ηαών», και δεν θέλει κανένα να το πει στην εκκλησία. Μου λέτε ότι φταίει ο Νικόλας που τα χάνουνε. Όταν φτάνουν «εις μίαν Αγίαν Καθολικήν και Αποστολι κήν Εκκλησία», τους ψυθιρίζει δήθεν προσευχόμενος!... Σταυρωθέντα τε υπέρ ημών,... τα χάνει το παιδί,... επί ποντίου Πιλάτου συνεχίζει... Ο κόσμος λέει τάχασε το παιδί. Στο καφενείο του Καραδήμου μαζεύονταν τ' α- Ραδο οι χωριανοί ύστερα από τους κόπους της Ρ0!< ; για να ιδωθούνε, να μάθουνε κάνα νέο, να Ο αξέχαστος, ο ευγενέστατος και στα γεράματά του ακόμα πρωτοδάσκαλός μου μου διηγείται Ι1ΝΕ1ΓΜΑΤΙΚΛ ΚΓΘΗΡΑ 11

12 με συγκίνηση στην τελευταία μας συνάντηση: Για θυμήσου τότε,...οι παπάδες του Καρα- 6ά με την ωραία εκκλησία τους τον Άγιο Χαράλαμπο, ο δάσκαλος με το σχολείο του γεμάτο μαθητές, οι χωριανοί με τις δουλειές τους στη γη και στη θάλασσα, με τις τράτες που χόρταιναν ψάρια τα γύρω χωριά, ακόμη, τα περιβόλια που ποτίζονταν με τρεχούμενα νερά δίνοντας εκλεκτά οπωροκηπευτικά να χορτάσει ολόκληρο το νησί, ζωή, με... «πλούσια τα ελέη σου Κύριε»... "Ενα α- μέτρητο πλήθος από παιδιά προσχολικής και σχο λικής ηλικίας, που γέμιζαν σπίτια, σχολεία, δρόμους από ζωή και χαρά!... Πώς έγινε να χαθούν όλα τούτα τ* αγαθά και να σβήνει σιγά - σιγά το ωραίο μας χωριό με τέσσερα μόνον παιδιά στο σχολείο του; Και ο ίδιος απαντούσε: Το κατάπιε η Αυστραλία, το ξαφάνισε η ξενιτειά! Και το τελευταίο του γράμμα, που το υπογράφει: Ο κατάπρωτος διδάσκαλος σας: Αθήναι 10)2)82 Αγαπητέ μου Χαράλαμπε. Σας ευχαριστώ θερμά για την αποστολή του βιβλίου σας «ΑΝΑΜΝΗΣΕΙΣ ΕΝΟΣ ΓΙΑΤΡΟΥ». Διαβάζοντας το λογοτεχνικό τούτο αριστούργημα, του οποίου το περιεχόμενο αναφέρεται στην συμπόνοια προς τον πάσχοντα συνάνθρωπο σε βαθμό που συγκινεί βαθειά κάθε ευαίσθητη καρδιά καθώς και στις φιλοσοφικές και θρησκευτικές τ α " ρεμβολές περί θεού και θρησκείας, είχα την ψε υ " δαίσθηση πως βρίσκομαι εμπρός σε μια βρύση τοο Καραβά, που το πεντακάθαρο και δροσερό νερο της βγαίνει από τα σπλάχνα κάποιου βουνού χμ" ρις να ξεδιψά ποτέ εκείνος που το πίνει. Γι αυ τ0 κι εγώ, το θαναδιαβάζω δεύτερη φορά. Για τη σημερινή ονομαστική σας εορτή σας ε υ * χομαι μ" όλη μου την καρδιά, χρόνια πολλά γεμ σ " τα υγεία και χαρά. Με ξεχωριστή αγάπη και εκτίμηση Ο κατάπρωτος διδάσκαλος ο^"» Ιωάννης Σεμιτέκολος Βικέτος Ο υπέροχος κατάπρωτος διδάσκαλος μου, άφη υε την τελευταία του πνοή εδώ και λίγους ΜΠ" νες μόλις πέρασε τα εκατό του χρόνια! Δεν νομίζω ότι υπάρχει μαθητής του, από "Νί χιλιάδες που ευτύχησαν να τον έχουν δάσκαλο«που να μη διατηρεί στη μνήμη του μ' ευγνωμοβ^" νη το αποδοτικό του έργο, και την ωραία φυσι * γνωμία του. Αυτά τα ολίγα από τα παιδικά μου 6ιώμ " τα τα καταθέτω λουλούδια στον τάφο του. Α Φ Ι Ε Ρ Ω Μ Α Σ Τ Α Κ Υ Θ Η Ρ Α θάαασσα ΈΛΑπνική Πλατειά, πεντάμορφη, γαλάζια απλώνεται μαγευτική, με τα νησιά της κεντημένα η θάλασσα η Ελληνική. Ο ουρανός ψηλά καθάριος χαμογελάει με χαρά, ο ήλιος λούζεται και λάμπει στα γαλανά της τα νερά. '' Βαρκούλες όμορφες πετάνε σαν τα χαρούμενα πουλιά. Ψαράκια παίζουνε, βουτάνε μες στα βαθειά της τα νερά. Πλατειά, πεντάμορφη απλώνεται μαγευτική με τα νησιά της κεντημένα η θάλασσα η Ελληνική. ΝΙΚΟΣ ΑΔΑΛΟΓΛΟΥ 12 ΤΑ 1ΙΝΕΓΜΑΤΙΚΑ ΚΓθΗΡ>

13 Ούρησες άπό τά χρόνια της Κατοχής Τό Φαγκλί ότανε κατά το τέλος του Σεπτέμβρη στα χρόνια τ υ πολέμου και της κατοχής. Πάνω στη φούρια το φθινοπωρινό κυνήγι. Το κυνήγι των <0ν και των ορτικιών. τριγονι- Γερμανό - Ιταλοί καταχτητές, είχαν εγκατασταθεί πριν λίγο στο Τσιρίγο και μας είχαν πάρει κυνηγετικά μας τουφέκια. Ούτε λαστιχέρα δε είχαν αφήσει, που λέει ο λόγος. Ύστερα μά-, τως γ, α ιπο μεγάλη σιγουριά, τα φόρτωσαν ενα καΐκι, ανοίχτηκαν στο πέλαγος και τα φουν- Τθ[ Ρ'σαν. Ο Θεός ξέρει!! Και όλα τα άλλα ταξιδιάρικα πουλιά, κατατρεγμέλό ^ ^ Ετσι οι μασκαράδες μας αφόπλισαν. Και οι ε Ρωτοί επισκέπτες μας, τα ορτύκια, τα τριγόνια δύστυ Χ«0ΠΤ " τγ ' ν αντ ί Ρ α Του πολέμου αλ- πολύ πιο ξύπνια από τους ανθρώπους που αλλη- Οο, κοτώνονται μυρίστηκαν πως είμαστε ξαρμάγ τ ι και πήραν τον κατήφορο. Είχε γεμίσει το ^ 'Ρίγο κείνα τα χρόνια της κατοχής με κυνήγια, ττεις πέρδικες και λαγούς; Δεν πιστεύω οι κυ- ΙΥοι μ ας να θυμούνχαι περισσότερους, κ:, ε ' νο το απομεσήμερο με βρήκε ένας παλιός Φίλο ζ και γείτονας, παθιασμένος κι αυτός κυνηγός»«v κ αι μένα και μου είπε: ~~~ Έρχεσαι γείτονα να πάμε στην Κάλανη ν' ^όλικα τη νύχτα φαγκλί; Θα πιάσουμε σίγουρα ορτίκια. _ Κάλανη είναι μια αγροτική περιοχή, ένας κυ- ΊΥοτοπος, που βρίσκεται νότια και κοντά στα Ρτίδια. ^αυκλί, για όσους δεν το ξέρουν, είναι το πιά- ΊΙΙΟ -τ.. κ<* Τ ων ορτικιών με μπαμπεσια, τις αφεγγαρες ρ σκοτεινές νύχτες, με δυνατό θαμπωτικό φως. <υτό το λόγο και απαγορεύεται αυστηρά. υτο το κυνήγι, γίνεται με δύο τουλάχιστο κυΐυούς. ο ένας ο «φαγκλαδόρος» κρατά τη λάμπα Πυροφάνι και φεγγει μπροστά του και μπροστά ' σύντροφο του. Ο άλλος ο «αποχάς» κρατά την Χΐ Οι δύο περπατούν πλάι - πλάϊ και προσέχουν Τοστάσουν. Εκεί τα βρίσκουν τις σκοτεινές τις ε< > οι φαγκλαδόροι, τα φαγκλώνουν με το δυνα- τλ υ ' ^Ρ σ έχουν να δουν στο έδαφος το καημένο το Ρτίκι, να το φαγκλώσουν (θαμπώσουν) και να Το Σκεπάσουν με την απόχη. εν α α ορτίκια φτάνουν στον τόπο μας έπειτα από Μακρυνό και κουραστικό ταξίδι και κατάκοπα ^οονται όπου βρεθούν και μένουν εκεί ακίνητα, ξ^ αυτ ή την ίδια θέση, μέχρι να ξημερώσει, για να τό φως της λάμπας κι ο αποχάς με γρήγορες και επιδέξιε ς κινήσεις, τα χώνει μέσα στην απόχη του και τα αιχμαλωτίζει. Τα παλιότερα χρόνια πιάνονταν στο Νησί μας χιλιάδες ορτίκια μ' αυτό τον τρόπο. Ο φίλος μου μου λέει πολλά και επιμένει σώνει και καλά να πάμε. Μου τάζει λαγούς με πετραχήλια! Πάμε, μου λέει, και σου υπόσχομαι να κάνουμε χρυσές δουλειές!! Μ' αυτό το μπονατζέβελο και δροσερό δροσερό βοριαδάκι, θάχουμε σίγουρα σωρό πουλιά. Ο πειρασμός μιάς κυνηγετικής επιτυχίας μιάς ορτικιάς είναι μεγάλος και δε ξεπερνιέται εύκολα από τον «πάσα ένα» κυνηγό. Έτσι χωρίς να το καλοσκεφτώ και να το ψιλοκοσκινίσω, συμφώνησα. Εν τάξει φίλε! Πάμε! Να το πω μόνο στο σπίτι μου και φύγαμε. Όταν το είπα στη μακαρίτισσα τη κυρ Αγγελικούλα, τη μάνα μου, ζούσε ακόμη τότε και κρατιόταν καλά άρχισε τις συμβουλές και τις συνηθισμένες γκρίνιες της σε μια προσπάθεια να μ* εμποδίσει να κάνω αυτή τη νυχτερινή εξόρμηση. Πού θα πάεις μωρέ παιδάκι μου, μου έλεγε, να γυρίζεις νυχτιάτικα στα βουνά!! Δε κάθεσαι, να σεχαρώ, στο σπιτάκι σου και στο χουζούρι σου και να μη σε γνοιάζει για κυνήγια!! Εγώ κοντονεύριασα και την αποπήρα. Άσε με μωρέ μάνα στο Θεό σου!! Άσε με και σταμάτα πια αυτή τη γκρίνια σου, που με γρουσουζεύει!! Σταμάτησε η κακομοίρα, Θεός σχωρέστην, και με συγκατάβαση και καλωσύνη μου είπε. Καλά παιδάκι μου!! Μη θυμώνεις και κάνε όπως θέλεις! Εγώ ό,τι είχα να σου πω σου τόπα και «αμαρτία δεν έχω». Ανέ θέλεις εσύ να πάεις στα βουνά να κακονυχτάς, πάαινε! Με γειά σου με χαρά σου! Μας πήρε πάνω κάτω δυό ώρες και είχε πια νυχτώσει σαν φτάσαμε στο αγροτικό σπιτάκι του φίλου μου στα Δασονάρια, εκεί κοντά στην Κάλανη που θα ανάβαμε φαγκλί. Πρώτα πρώτα ετοιμάσαμε τα σύνεργά μας. Μπαλώσαμε το δίχτυ της απόχης που ήτανε λιγάκι σκισμένο. Σκεπάσαμε το γιαλί της λάμπας γύρω - γύρω κι αφήσαμε ένα μόνο άνοιγμα για να φωτάει μονάχα μπροστά μας, όχι σε άλλη κατεύθυνση. Βρή- Τλ ΠΝΕΓΜΑΤΙΚΑ ΚΓΘΜΆ 13

14 καμε ένα λινατσένιο τσουβάλι. Θα βάζαμε μέσα σ" αυτό τα ορτίκια που θα πιάναμε ζωντανά, για να μπορούν να παίρνουν αέρα να μη σκάσουν. "Επειτα τσιμπίσαμε κάτι πρόχειρο για δείπνο και ξαπλώσαμε όπως - όπως στα άχυρα για να ξεκουραστούμε. Μα η φαγούρα από τα άχυρα που είχανε κάνει κόψη και η αναμονή της μεγάλης κυνηγετικής επιτυχίας που μας περίμενε, δε μας άφησαν να κλείσουμε μάτι. Στη μία μετά τα μεσάνυχτα είμαστε έτοιμοι για αναχώρηση. Αυτή είναι η ώρα που ανάβουν ίο φαγκλί. Εγώ πήρα στον ώμο την απόχη και ο φίλος μου τη λάμπα και το λινατσένιο τσουβάλι και ξεκινήσαμε. Φορτωμένοι μ' όλα αυτά τα συμπράγκαλα και με περίσσεια σιγουριά για την επιτυχία, φτάσαμε ύστερα από μισή ώρα στο ισόπεδο της Κάλανη, κοντά στη θάλασσα, που λένε πως είναι τάχα Βασιλική θέση για ορτίκια. Είχαμε φτάσει την κατάλληλη ώρα στην κατάλληλη θέση. Ανάψαμε γρήγορα και φουλάραμε τη λάμπα μας και φεγγοβόλησε ο κόσμος μπροστά μας. Και τα μυρμίγκια μπορούσαμε να διακρίνουμε. Πώς να μας ξεφύγουν τα κακόμοιρα τα ορτίκια; Τρέχαμε τώρα με το φίλο μου σιγά και πλάϊ - πλάϊ όλο προσοχή, αναμονή και ελπίδα. Εγώ κρατούσα πάντα την απόχη και ο φίλος μου τη λάμπα και το λινατσένιο τσουβάλι για τα ορτίκια. Και τρέχαμε! τρέχαμε!... Ο λόγος το λέει δηλαδή, γιατί στη πραγματικότητα δεν τρέχαμε, κουτρουβαλιόμαστε. Φαγκλωμένοι από το δυνατό φως της λάμπας περισσότερο από τα ορτίκια, όταν ξεφεύγαμε λιγάκι από τη στενή λουρίδα που φώταγε η λάμπα μπροστά μας, δεν ξέραμε, ούτε πού βρισκόμαστε, ούτε πού πατάμε, σκουντουφλούσαμε και μπερδευόμαστε στους θάμνους και στα κοτρώνια και πέφταμε, πότε από δω και πότε από κέι, πάνω στ" αγκάθια και τους σπαλάθους, που μας είχαν αφανίσει κυριολεκτικά τις γάμπες. Έτσι άρχισε να διαγράφεται οικτρό το τέλος τούτης της επιχείρησης. Συνεχίσαμε όμως να τρέχουμε και να σκουντουφλάμε, να σκουντουψλάμε και να τρέχουμε, περισσότερο από δυό ώρες. Το κορμί μου έκαιγε από τα τρυπήματα των αγκαθιών και ^ των σπαλάθων και τα χέρια μου αποκαμωμένα την κούραση δεν άντεχαν να κρατήσουν την απόχη. απο περισσότερο Είπαμε με το φίλο μου να αλλάξουμε πόστα. Έ" τσι πήρε εκείνος την απόχη και μούδωτε τη λάμτ α και το τσουβάλι. Φυσικά αδειανό. Από ορτίκια, ούτε που τα είδαμε! Μονάχα κάνας τρούλιτας πετιόταν κάπου - κάπου μπροστά μας και μας ξάφνιαζε. Μα αυτοί οι κερατάδες δε φαγκλώνονται και πιάνονται. 'Ισα - ίσα που τους ανησυχούσαμε στον ύπνο τους με το πέρασμά μας. Είμαστε πια τσακισμένοι από την κούραση απ' την κακοτυχιά, όταν κατά τις 4 το πρωΐ πήραμε το δρόμο του γυρισμού για το αγροτικό σπιτακ' του φίλου μου, αμίλητοι και κατσούφηδες. Εγώ κρατούσα τη λάμπα. Περπατούσαμε πάντα πλάϊ - πλάϊ με το φίλο μου σαν κρεμασμένοι και παρακαλούσα το Θεό να κάνει «έλεος» να τελειώσχ 1 τούτη η περιπέτεια και να φτάσω στο σπίτι κι γεροζ να κάνω μια γερή εντριβή να μου καταλαγιάσουν οι πόνοι και η καούρα από τα τρυπήματα. Μ' αυτές τις σκέψεις στο μυαλό, δεν κατάλαβα καθόλου πως έγινε τούτο το καινούργιο κακό! Σε μια προσπάθεια ο φίλος μου να βάλει στη ν απόχη του κάποιο πουλί μπορεί ορτίκι τ* 0 φτερούγισε και πέταξε μπροστά μας, χτύπησε δύναμη τη λάμπα με τη στεφάνη της απόχης και την πέταξε δυό - τρία μέτρα μακρυά. Έτσι ολοκληρ^' θηκε η καταστροφή. Άδειο το τσουβάλι χωρίς ούτε ένα ορτίκι, έτα 1 για την τιμή των όπλων. Με κατατρυπημένα τα τ* 0 ' δια μας και τα κορμιά μας. Τσακισμένοι από τη ν κούραση και την αγρύπνια, φτάσαμε κατά τα ξη(^' ρώματα ξυλάρμενοι, στο αγροτικό σπιτάκι του 4"' λου μου. Ύστερα, σ' όλη τη διαδρομή του γυρισμού Μ 01^ στο χωριό, συλλογιζόμουν τις συμβουλές της κυρ ύ Αγγελικούλας, της μάνας μου, και μονολογούσα^ Καημένη μάνα! Πόσο είχες δίκιο! Ποτ ; δε Μ 1 * λησες σοφώτερα και λογικώτερα και Αγιώτερα' Αλλά... ΚΩΣΤΑΣ ΒΑΡΔΑΡΗ! 2 4 ΤΑ ΙΙΝΕΓΜΑΤΙΚΑ ΚΓθΗΐ'Α

15 Όίϋγα περί Αύσχραίϋας Β' (Συνέχεια έκ τού προηγουμένου) Ολος ή Ιστορικός όρμος, όπου προσωρμίσθη τό ENDE- A.Voiip.. Kac απεδιδάσθη ό COOK ήτο τριγύρω κατάφυτος. ^ 6λάστησις fctvi Εν θθυσιασθείς BAV. Kt "> Κήττω ποικιλίας όλης τής τριγύρω περιοχής ήτο οργιαστική. και θελχθείς ό COOK έκ τάς οιονεί έν Βο- τών φυτών, τών ανθέων κσί τών δίν- ομεμφϋτως προσέδοικε τήν προσωνυμίαν: BOTANY Ή ονομασία δέ αύτη παραμένει και διατηρείται μέχρι και στ ΐΜΓ'ρον. Άττ εκεί ό COOK έπλευσε πρός Βορράν. Εξερεύν ησεν, έμελέτησε κα! έχαρτογράφησε όλην τήν Άνα- Τολ, Κι ίν άκτήν τής Αυστραλίας μέχρι τού άκροτάτου άκρωτη- ^ CAPE ΥΟΡΚ. Έκε'δεν δι έπλευσε τό TORRES STRAIT * αι έν συνεχεία κατέπλευσεν εις τήν BATAVIA τής JAVA. Και είναι ό πρώτος, ό όποιος κατέδειξε και θετικώς έδε- ω 3 ν ότι ή Αυστραλία είναι ινήσος, έπιδεδαιοιθείσης ούτω άτγδ τού 1607 ήδη απόψεως τού TORRES άτι ή Αύστραλ «δέν ή ήτο πρέκτασις τής Νέας Γουϊνέας και δέν ήτο συνέαυτ πς απόψεως δέ, υπενθυμίζεται, μή γενομένης άπο- Χεια 5si τ Πξ ύπό τών συμπατριωτών του θαλασσοπόρων 'Ολλανδών, ούδέ Φυσικά) τώ λόγω, και ύπό τής περίφημου 'Εταιρείας UTC H EAST INDIES. COOK είναι ό πρώτος διαπλεύσας όλην τήν θαλασσίαν,^ρι Χήν τήν μεταξύ τού GREAT BARRIER REEF και τών βολικών 'Ακτών τού QUEENSLAND. GREAT BARRIER REEF είναι μία μακρά, μακρότατη απο αμέτρητα κοράλια κα! μυριάδες κοραλιογενή μικ Ρο, "ΠΛχκια, έκτεινε μένη παραλλήλως πρός τήν Βορειο - Άνα- Μι Κ Π ' άκτήν τής Αυστραλίας και δή παραλλήλως πρός τάς 4κ Τι ας τ ής QUEENSLAND έπί χίλια διακόσια (1200) περί- υ μίλια!! Ή UTr τού COOK έξιρεύνησι ς όλης αύτής τής θαλασσίας ^ερ. Χής, τής μεταξύ QUEENSLAND και GREAT BARRIER REgc > θεωρείται ώς ένα άπό τά μεγαλύτερα θαλασσοπορικα δώματα. ή ναυσιπλοία, και σήμερον άκόμη, είναι έπικίνδυνος. ^ Ups«Ρ: Φα/ώς δέ, κατ' άπείρως μάλιστα μείζονα λόγον, έπ;κίν υν 0ς άκρως επικίνδυνος, ήτο έκεί ή ναυσιπλοία τήν έποχήν ς 1 ν. μέ τά τότε ναυτικά μέσα και τά τότε ναυτιλιακά όρνα τ '^τρολαδήν, γνώμονα κλπ.) αρχέγονα και άτελή. ή ς 'Ιστορίας ό έκείθεν διάπλους κα'ί έξερεύνησις τού ^ Κ κατατάσσεται εις τήν πρώτηιν γραμμήν τών θαλασσο- " <Ιον ' κατορθωμάτων, ευθύς άμέσως μετά τόν πτ,ρϊφημον διάπλουν τού Μαγγελάνου ε : ς τήν Γήν τού Πυρός. Τά περί τού διάπλου έκεί τού Μαγγελάνου είναι φοδζρά, τρομερά, θαυμαστά. Εις τήν κοραλιογενή έκείνην περιοχήν τού GREAT BARRI- ER REEF, ύπέστη δλάδην, λόγω προσκροσεως, τά μόλις 370 (τριακοσίων εβδομήντα) τόν.ων ιστορικόν πλοίον τού COOK, τό ENDEAVOUR, έξ ής αίτιίας παρέμεινεν έκεί έπί 2 (δύο) υήνας χάριν έπισκευής του. Τό ήμερολόγιον τού COOK αποτελεί ένα σπουδα'ον Κιφάλαιον τής Ίστορ'ας τής Αυστραλίας. Σώζεται, εύτυχώς, όλόκληρον και φυλάσσεται ζηλοτύπως εις τήν Έθνικήν Βιδλιοθήκην τής CANBERRA. 'Εν αύτώ ιστορούνται αί παρατηρήσεις του διά τους ΑΒΟ- RIGINIES, ώς και διά τά ζώα, τά φυτά, τά δένδρα, κλπ. και διά τήν έν γένει παν'δα και χλωρίδα τής Αύστραλ τ ας. Έντύπωσιν προκαλεί ή 6αβε : α πσρατηρικότης του, ή έπακριδής περιγραφή του, ή έμδρίθειά του, ή βαθυστόχαστος κριτική του. Αί συμφυείς σκέψεις του και οί στοχασμοί του προκαλούν θαυμασμόν. Τό ήμερολόγιον αύτό τού COOK θά έπρεπε νά είναι διδακτικόν διβλίον εις τά Σχολεία τής Αύστραλ'ας. Ή έξ αυτού διδαχή θά ήτο πολλαπλώς επωφελής και εποικοδομητική. Ε'χεν άλλωστε μαζί του ό COOK κα' ε τ δικήν έπιστημονικήν άποστολήν άπό Βοτανολόγους, 'Αστρονόμους, Τοπογράφους κα! άλλους επιστήμονας. Άπό τήν ΒΑΤΑΝΙΑ τής JAVA, κατόπιν ό COOK, διά τού άκρωτηρίου τής Καλής 'Ελπίδος έπανέπλευσεν εις τήν Αγγλία«. 'Επ' άφορμή τού πλοίου αύτού τού COOK, τού ENDEA- VOUR, άς έπιτραπή μία παρένθεσις: όλων τών κατά καιρούς θαλασσοπόρων κα! έξερευνητών τά πλοία ήσαν όλα μικρά. 'Αναφέρονται ώρ;σμένα παραδε'γματα: α) Τά «GABRIEL» τού VASCO DA GAMA ήτο μόλις 125 (έκατόν είκοσι πέντε) τόννωνι! 6) Τά «SANTA TRINITAS» τού Μαγγελάνου ήτο κα! αύτό μόλις 140 (έκατόν σαράντα) τόννων'! γ) Τά «SANTA MAR I Α-> τού Κολόμβου ήτο 200 (διακοσίοιν) τάννωνϋ, τα δέ άλλα δύο πλο'α τού στολίσκου του, τά «Πίντα» και «Νίνια» (καραδέλλαι) ήσαν πολύ μικρότερα. Εις τήν άπαράμιλλον τόλμην και γενναιότητα, τήν αύταπάρνησιν, τήν άδάμαστον θεληματικότητα και τήν έν γένει πίστιν όλων τών θαλασσοπόρων και έξερευνητών, όλων τών έποχών, ή Άνθρωπότης όλη όφε'λει πολλά, πάρα πολλά, Άπεριγράπτως και άνεκτιμήτως πολλά. Κα! ά πρός αυτούς όφειλόμενος κα' προσήκων θαυμασμός απέραντος. Τ Α UNEÏMATIKA ΚΓΘΗΡΑ

16 Αλλά, και έν ταυτώ, πο τ α θά ήτο ή όψις, ή κατάστασις όλου του Κόσμου, άνευ τών άνακαλϋψξών των, άνευ τών έξ σ'/τών παντο'ω.' άγα3ών καϊ άνευ τής δι' αυτών επικοινωνίας τών Λαών... Και θά πρέπει, μεταφερόμενοι νοερώς εις την κ'α3' έκαστον εποχήν των και εις τάς καθ' Ικαστον περιστάσεις των, νά μην λησμονούμεν τάς κατ' εξοχήν άφαντάστους χαλεπάς συν- 9ήκας τών θαλασσοποριών των αΰτών. Τον σκληρόν, σχληρότατον αγώνα των εις θαλάσσας αγνώστους, τρικυμιώδεις και «TREACHEROUS», έν μέσω καταιγίδων κα! τυφώνων καί φοβερών κακοκαιριών, και μάλιστα μέ τά άρχέγονα τότε ναυτιλιακά όργανα κυρίως δ τήν άστρολαβήν και τόν γνώμονα ακόμη δέ, κατά περίπτωσιν καί περιοχήν, άμα δέ καί κατ' έποχήν, καί ναι, είναι αληθές!! μέ τους άστερικοΰς σχηματισμούς. Πρός δέ καί μέ πλοία... ιστιοφόρα... "Ας μάς έπιτραπή νά παραθέσωμεν καί δύο (2) άλλα, α- κόμη, πορο5εϊγματα πλο τ ων, περί τά οποία πολύς σημιιούται έν τή καθόλου Ίστορ'αν θόρυβος: α) Τό «GOLDEN HIND» τού περίφημου "Αγγλου θαλασσομάχου LIR FRANCIS DRAKE ήτο περίπου 150 (έκατόν πενήντα) μόλις τόννων. 6) Τό ιστορικόν «MAYFLOWER», μέ τά όπο'ον τώ 1620 μετέβησαν έξ Άγ-)λ τ ας εις τήν Άμερικήν οί Πουριτανοί ε- κείνοι «-PILGRIMS», ήτο μόνον 180 (έκατόν ογδόντα) τόννων. Υπενθυμίζεται ότι εις τό GREAT BARRIER REEF, έπϊ τής εξωτερικής της πλευράς, τής τού ωκεανού, ε'χε προσκρούσει, προερχόμενος έκ τών νήσων τού Ειρηνικού, όπου καί μέχρι σήμερον έχει κτήσεις ή Γαλλία, τώ 1698 ό Γάλλος Ναύαρχος BOUGAINEVILLE, έξ οΰ λόγον φοβηθείς άνέκρουο.ι πρύμ.αν καί απεχώρησε (περί αύτού είπαμε.ν εις τό προηγούμενον). Διά τόν COOK είναι πολλά τά ενδιαφέροντα, άλλ' έκφεύγουν τού παρόντος μικρού πονήματος. "Ολως, πάντως, Ιδιαιτέρας βαρύτητος καί σημασίας είναι οί περί αύτού διεθνώς διδομένοι χαρακτηρισμοί: «ENGLISH CIRCUMNAVIGATOR, HYDPOGRAPHER, EX- PLORER. HE WAS THE FIRST OF THE REALLY SCIENTI- FIC NAVIGATORS AND HIS VOYAGES MADE GREAT CON- TRIBUTIONS TO MANY FIELDS, OF KNOWLEDGE BESI- DES GEOGRAPHY». Λόγω τής επιστημοσύνης ταυ είχεν άνατεθή εις τόν COOK καί ή έπιστημονική αποστολή: «ΤΟ OBSERVE THE TRANSIT OF VENUS AT TAHTI AND TO ENSURE THAT THE TRANSIT WAS OBSERVED AS THE BRITISH PART IN AN INTERNATIONAL SCIEN- TIFIC EFFORT WHICH HAD FOR ITS OBJECT THE DE- TERMINATION OF THE EARTH'S DISTANCE FROM THE SUN...». Καί ή έπιστημονική αύτή άποστολή τώ άνετέθη έπϊ πλέον τής άλλης άνετεθείσης αύτώ αποστολής: «ΤΟ CARRY ON THE PROCESS OF GEOGRAPHICAL DI- SCOVERY SET IN MOTION BY THE ADMIRALTY... IN SEARCH OF SUPPOSED CONTINENTAL LAND...». Α! μεγάλαι θαλασσοπορία* του ήσαν τρεις (3), όλαι καθ' όλα έπιτυχείς, εριαμβευτικαί. Αλλ' ή μο'ρα του ύπήοξε βάσκανος, τού επεφύλαξε σκληρόν τέλος: Έφονεύθη έν Χαβάϊ ( ) ύπό ιθαγενών κατ' έπίθεσίν των κατά τώ πλοίων του καί τών άνδρών του. Διά τόν άδικον καί άδόκητον αύτόν θάνατον του έβρήνησεν όλη ή Οικουμένη. Ήτο δέ τότε μόλις 51 έτών, έν τή άκμή τής γονίμου δράσιώς του καί τής τεραστίας έμπειρίας του Και έν τή ώριμότητι τής πολυμερούς καί βαθείας έπιστημοσύνης του. 'Αλλ' ένώ άπό τού 1770 ήδη (30 Άπριλ ; ου) είχεν άνακαλυφθή ύπό τού COOK ή Λύστραλία, έκτοτε δέ άνήκεν εις τήν Ερεττανικήν Αύτοκρατορίαν, έν τούτοις πολλά παρήλθον άπο τότε έτη, καί δή 18 (δέκα όκτώ) έως ότου άρχίσει έπϊ τέλους ή άποίκησις τής Αύστραλΐας καί ή άξιοποίησις αύτής. Ο SIR JOSEPH BANKS, έκ τών επιτελών τού COOK, καί μετ' αύτού έπϊ τού «ENDEAVOUR» εις τό BOTANY BAY καί εις όλην τήν έν συνεχε'α έξερεύνησιν καί μελέτην όλων τών 'Ανατολικών άκτών τής Αύστραλίας, μαζί και ε'ς τό GREAT BARRIER REEF, ιδίαν έχων άντίληψιν καί γνώσιν περί τής αξίας τής νέας αύτής Χώρας, τής Αύστραλίας, όχι μόνον είχεν είσηγηθή άλλ' έπϊ έτη πολλά έπέμενεν επί τήν πολιτική; άποικ'σεως τής Αυστραλίας. Άλλ' αϊ κ,-.τά τήν έποχήν έκ~ϊνη; διάφοροι Κυβερνήσεις τής Άγνλ : ας πολλά καί μεγάλα καί περίπλοκα είχον ν' αντιμετωπίσουν προβλήματα έξ α τ τ'ας τού συνεχιζόμενου πολέμου τής Αμερικανικής Ανεξαρτησίας. Ή διεξαγωγή τού πολέμου αύτού, κανό ύπερποντίου, διήλθε διά πολλών φάσεων μέ πλείστας έκάστοτε δυσκολίας, ών έ- νεκεν δέν ήτο τότε δυνατόν ν' άσχολη?ή ή 'Αγγλία καί τήν ύπό τού BANKS έπικυρουμένην καί ύπό τού MATRA " έμμό.ως καί συνεχώς, άπό τού 1779 ήδη, αϊτουμένην άποι- Μίαιν τής Αύστραλίας. Ώς γνωστόν, ό κυρ Τ ως πόλεμος αύτός διήρκησ-εν έπϊ 8 ίόκτώ) όλόκλητα έτη καί έτερματϊσθη μέ δκιαίωσιν τής 'Επαναστάσεως. Ή εσφαλμένη πολιτική τών τής 'Εποχής έ: -Τ ης Κυβερνήσεο>ν τής 'Αγγλίας έναντι τών εν 'Αμερική άποικων της καί διάφοροι σφαλεροί χειρισμοί έπροκάλεσαν τ:'; έξ-.γεραιν κατ' αύτής καί έν συνεχεία τήν Έπανάστασιν. Κραταιά μέν ή Αγγλία, άργότερον δέ καί έτι κρα":χ:οτ ' pa, έν τούτω δέ εύλογος καί χαρακτηριστική ή, καί μ:τά εν3 περ ; που αιώνα, ύπερήφανος εκείνη ρήσις, ή κ.αί επί ά: αμνπ' στικού γραμματοσήμου τού Κα,αδά πανηγυρικώς έπιοημ"''j* Ρείοα: «THE BIGGEST EMPIRE THAT HAS EVER ΒΕΞΝΪ πλήν όμως παρά ταύτα, ή Άμ:ρικα;ική Έπανάστσσις - ττ; ' κράτησε. Ούτω μόλις τώ 1786 υίοθετήθη έπϊ τέλους έπισήμως ύπο τής Κυβερνήσεως του WILLIAM PITT ή πολιτική της άποικϊσεως. Τέλος εις τάς 13 Μαΐου 1787 ύπό τόν Πλο τ αρχον ARTHUR PHILLIP άπέπλευσεν έξ Αγγλίας ό πρώτος στόλος άπό 1 ' (ένδεκα) πλοία καιί 1000 (χίλια) έν όλω άτομα, έκ τών ποίων τά 600 (έξακόσια) περίπου ήσον πολιτικοί έξόριστοι καί κατάδικοι (CONVICTS), άνδρες καί γυναίκες, μέ τρόφιμα, εργαλεία, σπόρους διά δισφίρους καλλιεργε τ ας, μέ γελάδας καί πρόβατα καί έν γένει μέ όλα τά πρός έγκαταυτασιν αναγκαία παντο'α εφόδια. Εις τάς 26 'Ιανουαρίου 1788 έφθασεν ή άποστολή αύτή εκ τό PORT JACKSON, έξαίρετον λιμένα, τόν όποιον, άντί t oli BOTANY BAY, έπροτϊμησεν ό ARTHUR PHILLIP, ώς κ3- τσλληλόι,:ρον διά τήν έγκατάστασιν τών άποικων. Εύλόγως* α " 16 TA JTNF/FMATIKA ΚΓθΗΡΑ

17 "ρθώς. Προσέδωκε δέ τό όνομα SYDNEY πρός τιμήν τού άρ- Μοδ.ου Υπουργού LORD Kai Cjv SYDNEY. Υπενθυμίζεται: 13 Μαίου 1787 ή έξ Άγγλ τ ας έκκίνησις 26 'Ιανουαρίου 1788 ή εις SYDNEY άφιξις. Έχρειάσθη- δηλαδή όκτώμισυ (81)2) περίπου μήνες. Ως έκ περισσού, άς ύπεμνησθή ότι, μή ύπσρχούσης τότε τ Ίς δαώρυγος τού SUEZ, ό στόλος τής αποστολής αύτής ή- κ λούθησε τήν θαλασσίαν 55/ τού άκρωτηρ τ ου τής Καλής Ελπίδος, ώς κατ' ευφημισμόν, προσφυώς, είχε μετονσμασθή "" ό Του Βασιλέως τής Πορτογαλλ τ ας 'Ιωάννου Β' τό προη- " 0υ μένως έπο.εμαζόμενον φοδερόν αύτό άκρωτήριον CAPO T ORMENTOZO. «TORMENTOZO», λόγω τής κει τρικυμιώδους πάντοτε ^λάσσης, ως έκ τής σμ τ ξεως εκεί τών δύο (2) Ωκεανών, τού Ατλαντικού και τού 'Ινδικού. Ας έπιτ-απή νά ύπεμνησθή ότι ή διά.οιξις τσύ SUEZ, ή ^ασκευή δηλαδή τής διώρυγας, έγένετο με τη; περί αύτής '"λληψιν τής ίδιας τού μεγαλοφυούς Φερδινάνδου ντέ Αεσσέψ, μακροετείς μελετάς ή δέ δι' αύτής διεθνής ναυσιπλοία ΙΡΧΙΟΈ τώ Ή διώρυξ είναι μήκους 160 χιλιομέτρων. ΑΙ κατ' αυτού αντιδράσεις ήσον πολλαϊ, έπ-ιμονοι και πολύ Μορφοι, ίε^ως έκ μέρους τής Αγγλίας, διά πολιτικούς λόέκράτησαν δέ έπί έτη. Ευτυχώς είχε τήν ύποστήριξιν τής πατρίδος του Γαλλίας, 'δι. ίω ς δέ προσωπικώς τού Αύτοχράτορος Ναπολέοντος τού και Τής συζύγου του εύγειούς Αύτοκρατείρας Εύγεν'ας. Τά τού ιστορικού τής κατιοσχευής τής 5ι ώρυγος τού SUEZ είναι εκτάκτως ενδιαφέρε,τα, άμα δέ και δραματικά, άλλ' '^îoyc-jv τού παρρντος. Οί σύγχρονοι άνθρωποι, πάντως, βλέπουν ύπάρχουσαν τήν >' <ί Ρυγο και συντελουμένην τήν δι' αύτής διεθ.ή ναυσιπλοίαν, 0< > κάτι τό κονόν, τό σύνηθες, ώς και απλούν ίσως, άλλά 6ε Ρ: Ατελώς άγ.εοΰν τήν δραματικήν ίστορίαν της και τόν φοαγωνιώδη αγώνα τού ήρωϊκού, και μάρτυρος άμα, Λεσ- έ Ψ διά μέσου αντιδράσεων, ραδιουργιών και εμποδίων, πρωτρσ- τ^τοϋσης εις αύτά τής Άγγλ τ ας, ταύτης δέ, κατ' είρω- νεί αν τών πραγμάτων, ώφεληθείσης έξ αύτής περισσότερον άλλης Χώρας, τό μέν λόγω τών μεγάλων έν τή εύρυεκεί περιοχή αποικιών της, τό δέ λόγω τής μεγίστης ικ ΐς της ισχύος (έμπορικής τε κσά πολεμικής), περί τής γνωστόν άλλωστε τό περίφημον τό και έπί αιώνας ' Χύθαυ «BRITANNIA RULES THE WAVES». >, a περί τήν άποίκησιν και έγκατάστσσιν τών άπο'κων ήσαν πολλά και ποικίλα, περίπλοκα καΐ δύσκο-. Δυσκολώτατα, τόσον άπό τής απόψεως τής στεγάσεως, οπασχολήσεως, τής συντηρήσεως, τής εργασίας των, TiOV Λ» Ο 3φορων καλλιεργειών, κλπ., έν συνδυασμώ έξ άλλου καϊ ίς Τ '' ν εχθρότητα φυσικήν και εύλογον άλλωστε τών ^νενών, όσον και άπό τής απόψεως τών συμφυών προβλημάτων ΐ ν των μεγάλων δυσκολιών μεταφοράς κα! εφοδιασμού έκ Ίζ Μητροπολιτικής Άγγλ'ας. άκόμη κο! έξ αΰτών τούτων τών άποικων, οί οποίο οττ-ίρ,.-χοι καί άτίθασσοι μέ έτερόκλιτον την κρινωνικην ^ ^Γ-οελευσιι, έδημιονργουν συ.εχώς προβλήματα. τήν πρώτην έκείνην < χιλίων ά,θρώπων άποικιστικήν -'τ ολήν, ήκολούθηεαν κατά διαστήματα και διάφοροι άλ- ' ^ε αποίκους, μί έφόδ.α, κλπ. ' Χίλιοι (1.000) οιίπ -.! πρώτοι άποικοι, οί, έν μέσω απε- Τ Α ΠΛΕΓΜΑΤΙΚΑ ΚΥΘΗΡΑ οιγράπτων δυσκολιών καί στερήσεοΐν άμα, άλλά καί κινδύνων έτι, καθό έν μέσω εχθρικού περιβάλλοντος, εγκατασταθέντες, είναι τό οιονεί «σπέρμα* τής σημερινής «Αύστραλίας». Δ ' ό καί ή περιπόθητος αύτή 'Ημέρα, τής άφίξεως τών πρώτων αύτών άποικων, τή 26 Ίαιιουαρ'ου (1788) καί τής ενάρξεως, έπί τέλους, άποικίσεως τής Αύστραλΐας 'Ιστορική κριθείσα, κοθωρ'σθη ώς Εθνική Εορτή τής Αύστραλ'ας. 'Ιστορικώς ό JOSEPH BANKS SIR κατόπιν γενόμενος χάριν τής δικσιω3είσης έμμόνου άποικιστικής πολιτικής του,, λογίζεται' «ό πατήρ τής Αύστραλίας». Πολλά καί εξόχως ένδιαφέροντα τά περί τήν άποίκησιν τής Αύστραλ'σς συ.αφή στο,ιχεία, άλλ' έκφεύγουν τού παρόντος. Υπό τών 'Ιστορικών αναγνωρίζεται ότι τό έργον τού ARTHUR PHILLIP ήτο δυσχερέστατρν. 'Επέτυχε δέ τούτο χάρις εις τήν έπί τό έργον αύτό πίστιν του, τήν μεθοδικότητά του, τήν έπιμονήν του καί τήν διοικητικήν του Ικανότητα. Διό ι-.οιί ώνομάσθη SIR. Μετά 5 (πέντε) έτη ήλθον καί έλεθεροι άποικοι έξ Αγγλ'ας. Πσρολλήλως όμως έστέλλε,το έξ 'Αγγλίας προς έγκατάστασιν καί ε'ς άλλα μέρη τής Αυστραλίας άποικοι, καθώς καί εις τήν TASMANIA, εις τό HOBART, δημιουργηθέντων πρός τούτο άποικιστικών κέντρων. Ούτω: τώ 1829 έγένετο έγκατάστασις ε'ς τήν WEST AUSTRALIA, περί τήν πάλιν PERTH, τώ 1836 ε'ς τήν SOUTH AUSTRALIA τώ 1851 εις τήν VICTORIA καί τώ 1859 εις τά QUEENSLAND. Μέ τήν έπέχτασιν τής άπε.κίοεως παρέστη ή ανάγκη ίεδομένων καί τών μεγάλων αποστάσεων - σχηματισμού κ:- χωρισμένων Πολιτειών. Ούτω ή Αύστραλία, πολύ πρό τού 1900, διη-έειι δ;οικητικώς τις 6 (έξ) Πολιτείας: Τήν WEST AUSTRALIA μέ πρωτεύουσα τό PERTH, τήν SOUTH AU- STRALIA μέ πρωτεύουσαν τό ADELAIDE, τήν VICTORIA μέ πρωτεύουοαν τό MELBOURNE, τήν NEW SOUTH WALES (ούτω, σημειωτέον, ό.ομαοΐείσαν ύπό τού COOK) μέ πρωτεϋουcxv τό SYDNEY, τήν QUEENSLAND μ πρωτεύουσαν τό BRISBANE κα! τήν TASMANIA μέ πρωτεύουσαν τά HO- BART. Μεγαλύτερα εις έκταοιν Πολιτεία είναι ή WEST AUSTRA- LIA, άλλά μέ τόν όλ.γώτερον συγκριτικώς πληθυσμό». Μικρότερα εις έκτασιν είναι ή TASMANIA. Πυκνότερον κατωκημένη είναι ή VICTORIA. Ή δέ Πολιτεία NEW SOUTH WALES ή αρχαιότερα, κο;τις Πολιτεία τής Αύστραλίας έχει τόν περισσότερον (αριθμητικώς) πληθυσμόν. Ύπάοχει καί η Πολιτεία NORTHERN TERRITORY μέ πρωτεύουσαν τό DARWIN. Πρός τούτοις ήδη, ύπάρχει κα.ί ή τώ 1900 συσταθείσα 'Ομοσπονδιακή Πολιτε'α μέ πρωτεουσαν τήν CANBERRA, όπου είναι καί ή έδρα τής 'Ομοσπονδιακής Κυδ:ρ.ήσ:ως (COM- MONWEALTH) καϊ τής Όμοσπο.διακής Βουλής. "Ηδη, πυκ-, ευμένου τού πληθυσμού τής Αύστραλίας, άνερ- ^ομέ'.ου κατ' αύτάς εις δέ'<α έξ περ'πεν εκατομμύρια ( ) καί δεδομένων τών μεγάλων άττοστάσεων, κρατεί σκέψις ίδούσεως καί άλλων ιδιαιτέρων Πολιτειών καί δή εις 1Τ

18 QUEENSLAND, WEST AUSTRALIA καί NEW SOUTH WA- LES. Kot! επειδή, ncpi άποστάσεων εδώ, ό λόγος, ας σημειωθή ότι ή άπ' 'Ανατολών πρός Δυσμάς άπόστασις είναι περί τά 2400 (δύο χιλιάδες τετρακόσια) μίλια, ή δέ άπό Βορρά προς NÔTCv είναι περίπου 2000 (δύο χιλιάδες) μ τ λια. Τό δέ εμβαδόν της είναι περίπου (τρία εκατομμύρια) τετραγωνικά μϊλ-.α. Διά τήν ακρίβεια,/: ή MAINLAND ειίναι 2.944'866 SQUA- RE MILES, ή δέ WHOLE AREA είναι SQUARE MILES. Ή δέ περίμετρος τών ακτών της είναι (δώδεκα χιλιάδες διακόσια) περίπου μίλια. Έν άντιθέσει πρός πολλάς άλλας Χώρας, ή Αυστραλία, παρά τήν μεγάλην της αύτήν έκτασιν είναι ακόμη άραιώς κατωκημένη, με μο.άδα κατά τετραγωνικόν μίλιον τήν μικροτέραν ίσως τού Κόσμου περίπου ούτε 6 (εξ) άκόμη κατοίκων, έ" ώ τών Χωρών π.χ. τής Ευρώπης ή πυκνότης πληθυσμού είναι πολλαπλασία. Ούτω τής Γαλλίας είναι 210, τής Έλ6ετ! ας 320, τής 'Ιταλός 417, τής Μεγάλης Βρετταν'ας 540. Ό λιμήν τού SYDNEY PORT JACKSON όπου έγένετο καθώς είδαμεν ή πρώτη έγκατάστασις τών πρώτων άποικων, ε'.σι ο μεγαλύτερος καί ό βαυμασιώτερος φυσικός λιμήν τού Κόσμου, μέ RIVAL μόνον άλλά ζωηρώς άμφισβητούμενον - τόν τού RIO JANEIRO. Ή ύδατίνη του επιφάνεια είνιαι 22 (είκοσι δύο) περίπου τετραγωνικά μίλια. Ή περ τ μερτός του είναι 188 (εκατόν ογδόντα όκτώ) περίπου μίλια. Αϊ άκταί του κατάφυτοι. Κάτι τό άπίστευτον καί όμως άλη3ίς. Τό στόμιον τής εισόδου του έχει πλάτος τρ'α τέταρτα (3)4) περίπου τού μιλ : ου. 'Εντός τού λιμένος υπάρχουν πλήθος έρμίσκων καί λιμενίσκων. Άκόμη δέ καί όλίγα μικρά νησάκια. Ή κυρ'α άποβάθρα τού λιμέ'ος τό CIRCULAR QUAY, ά- πέχει άπό τήν είσοδον αύτού 4 (τέσσερα) μίλια, εκτείνεται δε ό κεντρικός λιμήν άλλα 6 (έξ) άκόμη τουλάχιστον μίλια, όπου καί ή έκβολή τού ποταμού PARRAMATTA. Εις τόν λιμένα έκβάλλει άπό τό NORTH SHORE καί άλλος ποταμός ό LANE COVE. Εις ένα άπό τά στενότερα σημεία τού λιμένος έχει κατασκευοσθή γέφυρα, διά τής όπο'ας ένούνται εις τό κυριώτερον σημΐ τ ον τής κυκλοφορίας των α! 2 (δύο) όχθαι, τά 2 (δύο) τμήματα τής πόλεως τού SYDNEY. Τό όλον μήκος τής γεφύρας είναι 1256 μέτρα καί έχει βάρος πλέον τών 50,000 τόννων. Τό άνοιγμά της άπό βάσεως εις βάσιν (άπό όχθης εις όχθην) είναι 533 μέτρα (πεντακόσια τριάντα τρία). Θεωρείται ή μεγαλύτερα καί ωραιότερη ύπάρχουσα μονότοξη γέφυρα. Κείται δέ 135 μέτρα ύπέρ τήν θαλασσίαν έπιφάνειαν τού λιμένος. Έπ' αύτής υπάρχουν 2 σειραί ήλεκτρικών σιδηροδρόμων,? σειραί γραμμών τράμ, 6 σειραί δρόμων καί 2 μεγάλα πλατειά πεζοδρόμια. 'Εκτός τής μεγάλης αύτής γεφύρας ύπάρχουν καί 7 (έπτά) μικραί γέφυραι εις διάφορα άλλ,α σημεία τού άχανούς αύτού >ι μένος. Ή γέφυρα αύτή καί ή "Οπερα (δηλαδή τό κτίριον αύτής) είναι τό αγλάισμα τού Σύδνεϋ. Περί τό κτίριον αύτό τής "Οπερας μέγα είχε δημιρυγη^ πρόβλημα καί οξεία κατά τήν άνέγερσίν του διαμάχη. Εις τόν προκηρυχθέντα τότε διεθ/ή άρχίτεκτονικόν διαγωνισμό ν, είχεν ύποβληθή ύπό 'Ολλανδού, καθ' όσον ενθυμούμαι, άρχιτέκτονος ένα ίδιόρρυθμον καί παράδοξον σχέδιον, πρωτότυπον, άλλ' έκκεντρικόν: σχέδιον παρουσιάζον «γλάρους μέ ανοιγμένα τά πτερά έτοιμους πρός πτήσιν...». 'Οξυτάτη ανέκυψε τότε διάστασις όχι μόνον μεταξύ τών μελών τής αρμοδίας Καλλιτεχνικής καί 'Αρχιτεκτονικής πιτροπής, άλλά καί μεταξύ τού Κοινού, έξελιχθείσα καί μέ" χρι τών έφημερ'δων. Παρά ταύτα, έν τέλει, έπιεκροτήθη καί υίοθετήθη τό σχέδιον, έπϊ τή σκέψιι ότι οΰδαμού άλλά έν τώ Κόσμω ύπήρχεν όμοιόν τι κτίριον τοιαύτης ιδιορρυθμίας καί παραδοξότητοζ τοιαύτης έκκεντρικής φαντασίας. Καί έθεωρήθη ότι... άνταποκρίνεται εις τήν... περί τών «Γταραδόξον» τής Χώρας κατάστασιν καί εις τήν τών ΑύστρΟλών συμφυή ψυχοσϋνθεσιν καί άντίληψιν... Πάντως, πράγματι, όυοιον ούδαμού τού Κόσμου μέχρι και σήμερον υπάρχει. Ευγνώμονες οί Αυστραλοί διά τήν πανευδαίμονα διαβίωσίν των εις τήν ώρα'αν καί πλουσίαν αύτήν Χώραν τιμούν και γεροί r couv τήν μνήμην τού COOK. 'Αγάλματα έχουν στηθή εις διφόρους πόλεις τής Αυστραλίας, τό δέ εις τό HYDE PARK τού SYDNEY είναι μεγαλοπρεπέστατον. Τό όνομά του απαντάται εις πολλά μέρη τής Αύστραλίας Επίσης καί εις σύμπλεγμα νήσων τού Ειρηνικού. Ε! ς τό MELBOURNE έχουν στήσ ι αύτήν ταύτην τήν πατρογονί'κήν του οίκίαν, τήν όπαίαν έχουν μεταφέρει άπό τήν Αγγλίαν, άπό τό MARTON Ν CLEVELAND, YORKSHI- RE. Ή οίκ'α αύτή, όπου έγεννήθη τήν 27)3)1728 ό COOK, τοποθετημένη τώρα εις τά FITZROY GARDENS τού MEL- BOURNE, είναι τά ίερώτερον μνημείον τής Αυστραλίας αποτελεί τό προσκύνημα τών Αύστραλών. Ή, έπί αιώνας καί αιώνας άπουσία άφάνεια τής Αυστραλίας έκ τής Διεθνούς Σκηνής άπό τής όποιας, καθ φαίνεται, είχεν όπτό Καταβολής Κόσμου άγνωστος παραμένει παρ' όλον ότι όλας τάς τριγύρω θαλάσσας τάς δ ι ε- πλέον ήδη, μάλιστα δέ άπό αιώνων τίνων, τόσοι καί τόσοι θαλασσοπόροι καί έξερευνηταϊ, έμπειροι, σπουδα ; ο<ι, τολμηροί, ικανοί καί παρ' όλον ότι χιλιάδες τριγύρω νησιά ε[χ ον ήδη άνακαλυφθή, όλα δέ μάλιστα αύτά απείρως μικρότερο σύτής καί ασήμαντα, είναι ώς όλοι οί 'Ιστορικοί δέχονται τώ όντι περίεργος. Παράδοξος ή Μο ; ρα... Εις τήν συνέχειαν τού άρθρου μας, ειίς τό έπόμενον τοίχος, θά πσραθέσωμεν πολλά τά π:ρί τήν Αύστραλίαν περ; Ρ" γα καί παράδοξα, πολλού δέ ενδιαφέροντος. ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ (JIMMY) EMM. ΠΑΝΑΠΟΤΟΠΟΥΛΟΣ 0 18 ΤΑ 1ΙΝΕΓΜΑΤΙΚΑ ΚΓθΗΡ>

19 Τό μεγάλο μάθημα 0 Σπύρος έκλεισε το τηλέφωνο νευριασμένα. Ύ- "^ερα γύρισε στην κόρη του που παρακολουθούσε ^Πλεόραση και την κεραύνωσε, με μάτια που σπίθιζαν από θυμό. " Ο προκομένος σου πάλι' δεν θα μας αφίσει ετγ τέλους ήσυχους; Μα πατέρα, ο Ρόϋ είναι καλό παιδί' του είπες ^"ς δεν είμαι εδώ; ~ Οχι, δεν του το είπα, αφού είσαι εδώ κι α- Ψού πρέπει να είσαι εδώ. Τα κορίτσια δε γυρίζουν ε ξω τις νύχτες. Το ^ Τασούλα κατάπιε τον κόμπο που της έφραζε λαιμό. Δεν μπορούσε να συνεχιστεί αυτό. Είχε αυτή δικαιώματα στη ζωή. Άλλωστε ήταν πια Χρονών, κι ακόμα, πριν έξι μήνες είχε πάρει ιιτλωμά της για δασκάλα. Εκεί στο Κολλέγιο έ- Μ)ε και Ελληνικά. Κ Βέβεια δεν είχε διοριστεί ακόμα μα θαρχόταν βυτό. Και τότε, τότε που θα μπορούσε να κανομόνη τις υποθέσεις της είτε οικονομικές είτε Μαθηματικές, θάταν πιο καλά. Θα μπορούσε να ν 'αστεί για τα όνειρά της, τις επιδιώξεις της, φράγμα που ή ταν αδύνατο κάτω από την πατρική ^Τε γη, μα προπάντων κάτω από τις αυταρχικές ι- ε ες του πατέρα της. 0 Σπύρος ήλθε στην Αυστραλία νεοπαντρεμένος τ η Μερόπη (Μέτη τώρα) στα μεταπολεμικά χρόν 'α και διατηρούσε ένα μαγαζί σε μια επαρχιακή της Βικτώριας. Η Τασούλα ήταν το μοναχοπαίδι τους. Περνούσαν καλά. Αυτός όμως ο δεσμός με κάποιον συμφοιτητή της που είχε την ατυνα μην είναι Έλληνας, έφερε αναστάτωση το στην και ιδιαίτερα στο Σπύρο, που με κανένα Υο δεν θα επέτρεπε στην κόρη του, ένα γάμο με υσ τραλό. Ν Τασούλα δεν άντεχε άλλο. Το αποψινό τηλεψών Ίμα του Ρόϋ της έδωσε την αφορμή και αποφάσισε ν α κάνει το μεγάλο βήμα: Να τους μιλήσει. Φώτην μητέρα της από την κουζίνα, κι έβαλε τους ν α καθήσουν πλάϊ - πλάϊ στο σαλόνι. Εκείνη κ αθησε απέναντι τους, μπροστά τους. Ήθελε να τους *?' Τ άζει στά μάτια, χωρίς φόβο, χωρίς ντροπή. λλωστε δεν είχε κάνει τίποτα που να ντρέπεται. Το Ρόμ τον ε; χε γνωρίσει όταν ήταν δευτεροετής ατ Κολλέγιο και με τον καιρό, ένοιωσαν ένα δυν ατό αίσθημα ο ένας με τον άλλον. Ο Ρόϋ, καταγόταν από Άγγλους γονείς και σπούδαζε στη Σχολή «ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ & ΕΛΕΥ- ΘΕΡΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ». Πήγαινε για δην^οσιογοαφος. Οί συναντήσεις περιορίζονταν στόν περίβολο ή στην Βιβλιοθήκη του Κολλεγίου στην αρχή κι αργότερα σε κάποιο καφέ - μπάρ, κι ήταν πάντα ολιγόωρες. Για λίγο πάλι σκέφτηκε τον καιρό που θάταν μόνη της όταν διορίζονταν, ιδιαίτερα κάπου μακρυά. Θάταν ωραία, κι ό,τι δεν ήξεραν οι γονείς της δεν πείραζε. Δεν τόθελε όμως έτσι. Ούτε ο χαρακτήρας της, ούτε η μόρφωσή της το επέτρεπαν. Ήθελε νάναι ειλικρινής στους γονείς της. θ Πατέρα, μητέρα, άρχισε, αυτά που θα σας πω ίσως δεν τα καταλάβετε, δεν μπορείτε όμως να μου αφαιρέσετε το δικαίωμα να εκφράσω τις σκέψεις μου. «Εγώ, όπως όλα τα παιδιά μεταναστών που ήλθαν από την Ελλάδα, βρίσκομαι ανάμεσα σε δυό φωτιές! Από τη μια μεριά πρέπει να συμμορφωθώ με τις ιδέες σας, τις ιδέες που είχαν οι δικοί σας γονείς, που τις φέρατε μαζί σας, και που χωρίς είναι κακές, δεν ταιριάζουν, κι ούτε μπορούν να ε- φαρμοσθούν χωρίς τραύματα σε τούτο το μέρος, κι απ' την άλλη πρέπει να ζω και να κινούμαι να με τον τρόπο ζωής έδώ. Ξέρω ότι τά ήθη είναι πιό έλεύθερα εδώ, γιατί δεν παλαίψατε ποτέ να μη μου δώσετε ευκαιρία να τα συγκρίνω με τα Ελληνικά. Όμως εγώ γεννήθηκα και μεγάλωσα εδώ. Δεν θέλετε να μπλεχτώ, αλλά ούτε και να κάνω παρέα με Αυστραλούς. Αλλά πατέρα πές μου, πότε είσαι ειλικρινής στ' αλήθεια, όταν σερβίρεις τους Αυστραλούς στο μαγαζί και τους λες «ευχαριστώ να ξανάρθετε» ή όταν δεν σου αρέσουν για γαμπροί. Γιατί δεν μπορεί ένας άνθρωπος να είναι καλός και κακός μαζί.»ο Ρόϋ είναι ένας θαυμάσιος νέος με μεγάλο Μέλλον. Μ' αγαπά πολύ όπως κι εγώ και κάποτε θα παντρευτούμε. Η αγάπη πατέρα είναι εκείνο που μετρά σ' ένα γάμο και όχι η εθνικότητα ή η καταγωγή του άντρα ή της γυναίκας. Στο Κολλέγιο έ- μαθα να βλέπω όλους τους ανθρώπους ίδια και έχω δη σε κανένα τάφο ν' αναφέρουν την δεν εθνικότητα του κάθε πεθαμένου. Αφού λοιπόν είμαστε όλοι ίσιοι στο θάνατο, γιατί να μην είμαστε και στη ζωή. Μα κι η Ελληνική Ιστορία που γι αυτήν είσθε όλοι υπερήφανοι, μας λέει πως ο Μέγας Αλέξανδρος παντρεύτηκε την κόρη του μεγαλύτερου εχθρού του που ήταν Πέρσης. Η κριτική σου λοιπόν πατέοα δεν μπορεί να είναι αρχή ή πεποίθηση, αφού αλλά- 'ΓΑ ΠΝΕΓΜΑΤΤΚΑ ΚΓΘΗΡΑ 19

20 ζει ανάλογα με το άτομα και τις περιστάσεις. Μου θυμίζει μερικούς παπάδες που λένε ότι μόνο οι Χριστιανοί θα πάνε στον Παράδεισο. Τί θα γίνει αλήθεια με ένα δισεκατομμύριο Κινέζους. Ο κάθε άνθρωπος λατρεύει το Θεό του όπως νομίζει ή όπως διδάχθηκε από μικρός και ο ηθικός νόμος πατέρα είναι ο ίδιος για όλες τις φυλές κι όλες τις θρη- (σκείες. Αύτά είχα νά σάς πώ». Εσύ παιδί μου, κάνεις για δασκάλα σε μεγάλους κι όχι σε παιδάκια του Δημοτικού, λέει η μητέρα της. Μα δεν είδες, πετάχτηκε ο πατέρας, μας κάνει τώρα διαφώτιση. Άκουσε παιδί μου, η μητέρα σου κι εγώ περάσαμε καλά εικοσιπέντε χρόνια και δεν θ' αλλάξουμε τώρα επειδή ζούμε σ' άλλο τόπο. Όσο για σένα θα κάνεις ό,τι σου λένε οι γονείς σου. Εμείς νοιαζόμαστε για το μέλλον σου και μη μας ζαλίζεις με παράδεισους και Μεγαλέξανδρους. Πατέρα, με παρεξήγησες, εγώ απλώς σου εξήγησα την ψυχική κατάσταση που βρίσκονται τα παιδιά των Ελλήνων μεταναστών. Όσο για μένα μη στεναχωριέστε, κάποτε θα βρω το δρόμο μου, κι ό- ταν τον βρω, 6α τον περπατήσω με τον άνθρωπο που αγαπώ. Ατό σας θέλω λίγη κατανόηση αφήστε με να ζήσω και να χαρώ τη ζωή όπως τη βλέπω ε- γώ. Υπό:ρχουν πράγματα στη ζωή που ευχαριστούν μερικούς, ενώ δυσαρεστούν άλλους. Παρ' όλο που η ειλικρίνειά -ης τους άφησε ά- ναυδους, ο πατέρας της συνήλθε σαν από νάρκη., «νακάθησε στην πολυθρόνα. σο υ Αυτά λο.πόν Τασούλα. Τώρα σηκώνεις δική σημαία Εγώ και να θέλω δεν μπορώ να σε στα ματ σε πρεστατεύει βλέπεις κι ο άτιμος ο νόμος. Ο' νόμο ττατέρα δεν είναι άτιμος. Έχει γίνει για να ; "(νη&λΐ την αδικία, κι εγώ δεν κάνω τίποτε άδι κο. Πήγ χινε σύ μέσα να ετοιμάσεις τραπέζι, λέει ο Σπύ(.Ός ί^π) γυναίκα του και γυρίζοντας στη Τασούλα Όσο για σένα, να ξέρεις, πως άμα φύγεις από το 'πο το σπίτι μ' αυτόν τον αλάδωτο, δεν θέλουμε να σε ξέρουμε ούτε εγώ ούτε η μητέρα σου. Η Τασούλα παραξενεύτηκε από το ύφος και τον τρόπο του πατέρα της, μά πιό πολύ για τό ότι η μητέρα της δεν ήταν εκεί. Καλύτερα όμως, δεν ή- θελε να την δη να συμφωνεί αναγκαστικά με τον πατέρα της. Σώπασε όμως και τον ακολούθησε στην τραπεζαρία. Έφαγε βιαστικά κι αποτραβήχτηχε στο δωμάτιο της. Δεν είχε να σκεφτεί πολλά. Οι ιδέες της ήταν α- ποκρυσταλλωμένες. Κι αισθανόταν ένα ξαλάφρωμα που μπόρεσε να τους πει όσα τους είπε. Ένοιωσε πως ήταν το πρώτο μάθημα που παρέδιδε, μα και το μεγαλύτερο. Πλησίαζαν Χριστούγεννα και μια μέρα η Τασούλα βγήκε με την μητέρα της να ψωνίσουν. Η μάνα τη ρώτησε τί δώρο θέλει, Εκείνο πού θέλω μητέρα, δέν μπορείς νά μού το δώσεις εσύ, Δηλαδή, τί εννοείς; Πως ένας διορισμός θα ήταν το καλύτερο Χριστουγεννιάτικο δώρο. Συνέχισαν τα ψώνια, η Τασούλα αγόρασε γι τον πατέρα της μια πίπα από σπάνιο ξύλο και δέρμα ύαινας φτιαγμένη στην Τανγκανίκα. Γυρίζοντας στο σπίτι βρήκαν το Σπύρο απησχολημένο με λογαριασμούς. Το ταχυδρομείο ήταν α- κόμα ανοιχτό στο τραπέζι. Τα ξεχώρισε η Τασούλα και πήρε ένα μεγάλο φάκελο που ήταν στ' όνομά της. Τον άνοιξε και με τις πρώτες γραμμές πήδητε από τη χαρά της, άρπαξε η μητέρα της γρήγορα τα κλάματα και δεν μπόρεσε να το τελειώσει. Ά το γράμμα και διαβάζοντας δυνατά την έπιασαν κουσε κι ο Σπύρος και συνωφριώθηκε. Το γράμμα δεν ήταν άλλο από τον διορισμό της Τασούλας α μια μικρή πόλη κάπου διακόσια χιλιόμετρα μακρυά. Γιατί κλαις μητέρα, σεις δεν θέλατε να γίνω δασκάλα; Ναι παιδί μου. μα εσύ δεν ξέρεις από χωρισμό. Ο Σπύρος δεν ιιιλούσε, έκονε πως κοίταζε κάτι χαρτιά μα στ' αλήθεια τούρθε ένας κόμπος στο λαιμό. Τούφευγε το μανοχικό παιδί του. Κοίταξε την Μερόπη κι εκείνη σαν να κατάλαβε: Και τί θα γίνει με κείνον που λες πως αγαπάς; Ο Ρόϋ θέλει ακόμα 4 μήνες να τελειώσει τιζ σ~ουδές του, ύστερα θα βρει κάπου μια δουλειά Μέχρι τότε θάχω κι εγώ φτιαχτεί και τότε θα κουβεντιάσουμε για γάμο. Προς το παρόν εκείνος 8«είναι εδώ κι εγώ εκεί. Η απόσταση θα μεγαλώσει την αγάπη μας. Ο Σπύρος βγήκε έξω γιατί αν δεν έβγαινε δεν ή- ξερε κι εκείνος τί θα γινόταν. Η 26η Ιανουαρίου, η εθνική μέρα της Αυστραλίας ήταν η μέρα που έφυγε η Τασούλα για την καινούργια θέση της. Τη χαρά της μελάνωνε ο πατέρας της που αντί για συμβουλές ήταν όλο φοβέρες... 9 Η ζωή προχωρούσε, ο Σπύρος με την Μερόπη αυνήθησαν με τον καιρό στην μοναξιά τους, η Τασούλα πάλι με την ασχολία της, δυό - τρεις συνδέσμους με συναδέλφους της, κι ένα γράμμα από το Ρόϋ κάθε εβδομάδα, περνούσε μάλλον ευχάριστα. Πέρασαν σχεδόν τρία χρόνια. Στο διάστημα αυτό η Τασούλα έγραφε στους γονείς της τακτικά. Με μια προαγωγή είχε τοποθετηθεί σ' ένα καλό σχολείο στην Μελβούρνη. Ο Ρόϋ εργαζόταν κι αυτός στην ίδια πόλη σ' ένα μεγάλο πρακτορείο ειδήσεων- Το γράμμα από την Τασούλα έκείνο το πρωί α- ναστάτωσε το Σπύρο και τη Μερόπη. Τους ανήγγειλε τους γάμους της, Αυτό που φοβόμουνα, λέει η Μερόπη. Ξέρεις Σπύρο, σκεπτόμουν να πάμε στο γάμο, πού ξέρειζ' μπορεί εκείνος ο Ρόϋ να είναι καλό παιδί και 1 κόρη μας να ευτυχήσει. Δεν πάω πουθενά, δήλωσε ο Σπύρος. 20 ΤΑ 1ΙΝΕΓΜΑΤΙΚΑ ΚΓθΗΡ>