«Γενικός Κανονισμός Προστασίας Δεδομένων: Χρήσιμες επισημάνσεις οκτώ μήνες μετά»

Transcript

1 ΑΡΧΗ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΥ ΧΑΡΑΚΤΗΡΑ ME THN YΠΟΣΤΗΡΙΞΗ 13 η Ευρωπαϊκή Ημέρα Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων «Γενικός Κανονισμός Προστασίας Δεδομένων: Χρήσιμες επισημάνσεις οκτώ μήνες μετά» «: Ο Εκσυγχρονισμός των δικαιωμάτων των ΥΔ» Δρ. Μαρία Αλικάκου ΕΕΠ, Δικηγόρος

2 ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΠΡΙΝ & ΜΕΤΑ ΟΔΗΓΙΑ 95/46/EK Ν.2472/1997 ΔΙΚΑΙΩΜΑ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗΣ ΔΙΚΑΙΩΜΑ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗΣ ΔΙΚΑΙΩΜΑ ΠΡΟΣΒΑΣΗΣ ΔΙΚΑΙΩΜΑ ΠΡΟΣΒΑΣΗΣ ΔΙΚΑΙΩΜΑ ΦΟΡΗΤΟΤΗΤΑΣ ΔΙΚΑΙΩΜΑ ΑΝΤΙΡΡΗΣΗΣ ΔΙΑΚΑΙΩΜΑ ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΟΥ/ΔΙΟΡΘΩΣΗΣ / ΔΙΑΓΡΑΦΗΣ/ ΕΝΑΝΤΙΩΣΗΣ/ΑΝΘΡΩΠΙΝΗΣ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗΣ ΔΙΚΑΙΩΜΑ ΔΙΚΑΣΤΙΚΗΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΔΙΚΑΙΩΜΑ ΠΡΟΣΦΥΓΗΣ ΔΙΚΑΙΩΜΑ ΕΚΠΡΟΣΩΠΗΣΗΣ ΑΠΟ ΕΝΩΣΕΙΣ 2

3 Διαφάνεια στην ενημέρωση Η οδηγία υποχρεώνει τον ΥΕ να παρέχει ελάχιστο περιεχόμενο ενημέρωσης προς τα ΥΔ σχετικά με τη συλλογή και την εν γένει επεξεργασία των πδ. Ο υποχρεώνει τον ΥΕ να παρέχει ελάχιστο περιεχόμενο ενημέρωσης προς τα ΥΔ σχετικά με τη συλλογή και την εν γένει επεξεργασία των προσωπικών δεδομένων. Αυτή η ενημέρωση πρέπει να είναι συγκεκριμένη, διαφανής, κατανοητή και εύκολα προσβάσιμη, σε σαφή και απλή γλώσσα. Ειδικά για παιδιά: ιδιαίτερη προσοχή! 3

4 Υποχρέωση ικανοποίησης δικαιωμάτων ΥΔ Καμία πρόβλεψη Ο ΥΕ έχει ευθεία νομική υποχρέωση να ικανοποιήσει τα δικαιώματα των ΥΔ 4

5 Ταυτοποίηση ΥΔ Καμία πρόβλεψη Ο ΥΕ δεν μπορεί να αρνηθεί να ικανοποιήσει δικαίωμα ΥΔ, εκτός κι αν ο ΥΕ δεν μπορεί να ταυτοποιήσει το ΥΔ. Ο ΥΕ υποχρεούται να καταβάλει κάθε εύλογη προσπάθεια προκειμένου να επιβεβαιώσει την ταυτότητα των ΥΔ. Εάν υπάρχει οποιαδήποτε αμφιβολία, δύναται να ζητήσει επιπρόσθετες πληροφορίες! (Αρχή ελαχιστοποίησης;;;) 5

6 Τι γίνεται εάν δεν μπορεί να ταυτοποιηθεί το ΥΔ; Καμία πρόβλεψη Εξαίρεση για ικανοποίηση δικαιωμάτων Κεφαλαίου ΙΙΙ. Επιπλέον, ο ΥΕ δεν υποχρεούται να ζητήσει περισσότερα δεδομένα προκειμένου να τα συνδέσει με ένα ΥΔ. 6

7 Χρονικοί Περιορισμοί Καμία πρόβλεψη. Διακριτική ευχέρεια εθνικού νομοθέτη. Ο ΥΕ οφείλει μέσα σε 1 μήνα (Δυνατότητα παράτασης μέχρι 2 μήνες υπό συγκεκριμένους όρους: αριθμός/πολυπλοκότητα) Ελλάδα: -ενημέρωση: κατά το στάδιο συλλογής -πρόσβαση: 15 ημέρες για προσφυγή στην Αρχή -αντιρρήσεις: 15 ημέρες για προσφυγή στην Αρχή 7

8 1.Δικαίωμα στην ενημέρωση Το ΥΔ έχει δικαίωμα σε ενημέρωση αναφορικά με στοιχεία ΥΕ, σκοπούς, είδη δεδομένων, και οτιδήποτε είναι απαραίτητο για τη διασφάλιση μιας δίκαιης και νόμιμης επεξεργασίας Το ΥΔ έχει δικαίωμα σε ενημέρωση αναφορικά με στοιχεία ΥΕ, σκοπούς, είδη δεδομένων, και οτιδήποτε είναι απαραίτητο για τη διασφάλιση μιας δίκαιης, νόμιμης και διαφανούς επεξεργασίας 8

9 2.Δικαίωμα πρόσβασης Το ΥΔ έχει δικαίωμα λήψης πληροφοριών: - Επεξεργασία (επιβεβαίωση) - σκοποί - κατηγορίες δεδομένων - κατηγορίες αποδεκτών - πηγές - ενημέρωση σχετικά με αυτοματοποιημένη επεξεργασία που έχει σημαντική επίδραση στο ΥΔ - αντίγραφο -δικαίωμα προσφυγής στην Αρχή(Ελλάδα) Το ΥΔ έχει δικαίωμα λήψης πληροφοριών: -Επεξεργασία (επιβεβαίωση) -- σκοποί - κατηγορίες δεδομένων - κατηγορίες αποδεκτών - χρονική περίοδος τήρησης ή κριτήρια - δικαιώματα - δικαίωμα προσφυγής στην Αρχή - πηγές (εάν τα δεδομένα δεν συλλέγονται από το ΥΔ) - Αυτοματοποιημένη επεξεργασία - Αντίγραφο 9

10 Δικαίωμα πρόσβασης - Παράβολο Πρέπει να ικανοποιηθεί χωρίς ιδιαίτερη καθυστέρηση ή δαπάνη. Διακριτική ευχέρεια στα κ.μ. να ορίσουν μέγιστο ποσό παραβόλου. (πχ. Η.Β. είχε ως μέγιστο 10 GBP, 122/2001 Κανονιστική Πράξη ΑΠΔΠΧ) Καταρχήν ΔΩΡΕΑΝ!!! (καταχρηστικά ή προδήλως αβάσιμα αιτήματα, επιπλέον αντίγραφα εύλογο παράβολο) 10

11 3.Δικαίωμα διόρθωσης Ο ΥΕ οφείλει να διασφαλίσει ότι ανακριβή ή ελλιπή δεδομένα διαγράφονται ή διορθώνονται (επικαιροποιημένα δεδομένα) Ο ΥΕ οφείλει να διασφαλίσει ότι ανακριβή ή ελλιπή δεδομένα διαγράφονται ή διορθώνονται (επικαιροποιημένα δεδομένα). ***Το ΥΔ δύναται να ζητήσει τη διόρθωση, όταν δεν το κάνει ο ΥΕ. Ελλάδα: 13 παρ.1 εδ. β : «οι αντιρρήσεις απευθύνονται στον ΥΕ και περιέχουν αίτημα για συγκεκριμένη ενέργεια, όπως διόρθωση» ***Το ΥΔ έχει το δικαίωμα για διόρθωση ανακριβών ή ελλιπών δεδομένων. 11

12 4. Δικαίωμα διαγραφής («στη λήθη») Το ΥΔ έχει δικαίωμα διαγραφής ή αντίρρησης όταν ο ΥΕ δεν συμμορφώνεται με τις επιταγές της Οδηγίας. Το ΥΔ έχει δικαίωμα διαγραφής, εφόσον: τα δεδομένα δεν είναι πλέον χρήσιμα για τον αρχικό σκοπό (και δεν υπάρχει νέος νόμιμος) το ΥΔ ανακαλεί τη συγκατάθεσή του που ήταν η μόνη βάση νομιμότητας της επεξεργασίας το ΥΔ άσκησε επιτυχώς το δικαίωμα εναντίωσης και ο ΥΕ δεν έχει υπέρτερο έννομο συμφέρον για τη συνέχιση της επεξεργασίας υπάρχει παράνομη επεξεργασία Νόμιμη υποχρέωση διαγραφής βάσει ενωσιακού ή εθνικού δικαίου 12

13 5.Δικαίωμα περιορισμού Καμία πρόβλεψη. Ωστόσο, υπάρχει το δικαίωμα αντίρρησης βάσει άρ. 12 (β)- (γ). Ν.2472/1997 Αρ. 13 παρ. 1 («προσωρινή μη χρησιμοποίηση, δέσμευση, μη διαβίβαση,») Δυνατότητα άμεσης ολικής ή μερικής αναστολής επεξεργασίας ή λειτουργίας αρχείου κατόπιν έκδοσης προσωρινής διαταγής της Αρχής (με αίτηση του ενδιαφερομένου) Το ΥΔ έχει δικαίωμα να ζητήσει περιορισμό επεξεργασίας (δηλ. τα δεδομένα μπορούν να τηρούνται από τον ΥΕ και για περιορισμένους σκοπούς), εφόσον: τίθεται ζήτημα ανακρίβειας δεδομένων (για το χρόνο μέχρι να εξακριβωθούν) καταγγέλλεται παράνομη επεξεργασία ο ΥΕ δεν χρειάζεται τα δεδομένα για τον αρχικό σκοπό, αλλά για προάσπιση έννομων συμφερόντων του έχει υποβληθεί αίτημα διαγραφής και εξετάζονται τα έννομα συμφέροντα του ΥΕ (για το χρόνο μέχρι να ολοκληρωθεί η εξέταση) 13

14 Υποχρέωση ενημέρωσης τρίτων για άσκηση δικαιωμάτων διόρθωσης, διαγραφής ή περιορισμού Όταν ο ΥΕ έχει διαβιβάσει δεδομένα σε τρίτο και το ΥΔ έχει ασκήσει δικαίωμα διόρθωσης/διαγραφής/αντίρρησης, ο ΥΕ οφείλει να ενημερώσει τους τρίτους. Όταν ο ΥΕ έχει διαβιβάσει δεδομένα σε τρίτο και το ΥΔ έχει ασκήσει δικαίωμα διόρθωσης/διαγραφής/αντίρρησης, ο ΥΕ οφείλει να ενημερώσει τους τρίτους. Εξαίρεση: Μόνο όταν είναι αδύνατον ή θα απαιτούσε δυσανάλογη προσπάθεια Εξαίρεση: Μόνο όταν είναι αδύνατον ή θα απαιτούσε δυσανάλογη προσπάθεια Το ΥΔ δικαιούται επιπλέον να ζητήσει πληροφορίες για τους τρίτους. Αν ο ΥΕ δημοσίευσε τα δεδομένα οφείλει να λάβει εύλογα μέτρα (λαμβανομένου υπόψη του κόστους) προκειμένου να ενημερώσει τους τρίτους για την άσκηση των δικαιωμάτων. 14

15 6.Δικαίωμα στη Φορητότητα Οδηγία 95/46/EK Ν. 2472/1997 Καμία πρόβλεψη. Το ΥΔ έχει δικαίωμα: να λάβει αντίγραφο δεδομένων του σε δομημένο, κοινώς χρησιμοποιούμενο, μηχανικώς αναγνώσιμο μορφότυπο που υποστηρίζει την περαιτέρω χρήση να διαβιβάσει τα δεδομένα του από τον ΥΕ σε άλλον ΥΕ να αποθηκεύσει για περαιτέρω χρήση σε ιδιωτική συσκευή να ζητήσει την απευθείας διαβίβαση από έναν ΥΕ σε άλλον χωρίς υπάιτια καθυστέρηση *Όχι δεδομένα που έχουν παραχθεί ή συναχθεί/μόνο όσα το ίδιο ΥΔ έχει δώσει *Ο ΥΕ δεν οφείλει να τηρεί δεδομένα για μεγαλύτερο χρόνο από τον προβλεπόμενο μόνο για το ενδεχόμενο άσκησης του δικαιώματος 15

16 7.Δικαίωμα εναντίωσης Το ΥΔ έχει δικαίωμα εναντίωσης, όταν νομική βάση της επεξεργασίας είναι: Δημόσιο συμφέρον, ή Έννομο συμφέρον ΥΕ Όταν το ΥΔ τεκμηριώνει το δικαίωμα εναντίωσης, ο ΥΕ οφείλει να διακόψει την επεξεργασία Το ΥΔ έχει το δικαίωμα εναντίωσης, όταν νομική βάση είναι: Δημόσιο συμφέρον, ή Έννομα συμφέροντα του ΥΕ Ο ΥΕ οφείλει να διακόψει, εκτός αν: Επικαλεστεί νόμιμους λόγους για την επεξεργασία υπέρτερους των δικαιωμάτων του ΥΔ Χρειάζεται τα δεδομένα για νομικές του αξιώσεις 16

17 Δικαίωμα εναντίωσης για τον σκοπό εμπορικής προώθησης Το ΥΔ μπορεί να ασκήσει δικαίωμα εναντίωσης για τον σκοπό της εμπορικής προώθησης Το ΥΔ μπορεί να ασκήσει δικαίωμα εναντίωσης για τον σκοπό της εμπορικής προώθησης, συμπεριλαμβανομένης της κατάρτισης προφίλ 17

18 Δικαίωμα εναντίωσης για σκοπούς επιστημονικής, ιστορικής έρευνας, στατιστικούς Οδηγία 95/46/EK-Ν.2472/1997 Καμία πρόβλεψη Το ΥΔ έχει δικαίωμα εναντίωσης για τέτοιο σκοπό επεξεργασίας, εκτός κι αν η επεξεργασία είναι αναγκαία για την εκπλήρωση καθήκοντος για λόγους δημοσίου συμφέροντος 18

19 Υποχρέωση ενημέρωσης ΥΔ για δικαίωμα εναντίωσης Οδηγία 95/46/EK-Ν. 2472/1997 Καμία πρόβλεψη Ο ΥΕ οφείλει να ενημερώσει για το δικαίωμα αυτό το αργότερο μέχρι την πρώτη επικοινωνία με το ΥΔ. Ξεχωριστή ενημέρωση, ανεξάρτητη από οποιαδήποτε άλλη 19

20 8.Δικαίωμα να μην υπόκειται σε απόφαση βάσει αυτοματοποιημένης επεξεργασίας Το ΥΔ έχει δικαίωμα να μην υπόκειται σε αποφάσεις που λαμβάνονται βάσει αυτοματοποιημένης επεξεργασίας για το σκοπό της αξιολόγησης. Τέτοια επεξεργασία επιτρέπεται όταν: Είναι αναγκαία για σύναψη/εκτέλεση σύμβασης ή προβλέπεται σε νόμο Το ΥΔ έχει δικαίωμα να μην υπόκειται σε απόφαση που λαμβάνεται βάσει αυτοματοποιημένης επεξεργασίας που μπορεί να το επηρεάσει σημαντικά (συμπεριλαμβανομένης της κατάρτισης προφίλ). Τέτοια επεξεργασία επιτρέπεται όταν: Είναι αναγκαία για σύναψη/εκτέλεση σύμβασης ή προβλέπεται σε νόμο ή το ΥΔ έχει ρητά συναινέσει 20

21 ΑΡΧΗ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΥ ΧΑΡΑΚΤΗΡΑ ME THN YΠΟΣΤΗΡΙΞΗ Ευχαριστώ για την προσοχή σας! Δρ. Μαρία Αλικάκου ΕΕΠ, Δικηγόρος