Ελλάδα: Φοβίζει η πιθανή ακυβερνησία 90

Transcript

1 01-OIK_COVER_OIK_01 20/01/15 22:27 Page 2 ΛΕΥΚΩΣΙΑ, Τετάρτη 21 Ιανουαρίου 2015 Eτος 1 ο Aρ. φύλλου 8 Εβδομαδιαία Οικονομική και Πολιτική Εφημερίδα w w w. k a thimerini. com. cy/ financial Τιμή: 1,50 ΖΗΤΗΣΤΕ ΣΗΜΕΡΑ Αντιμετωπίστε το άσθμα Ένα βιβλίο για την αντιμετώπιση του άσθματος, μιας χρόνιας νόσου, ενός προβλήματος υγείας που ταλανίζει ανθρώπους όλων των η- λικιών. Οι αυξητικές τάσεις της ασθένειας καθιστούν επιτακτική την ανάγκη αντιμετώπισής της. Ζητήστε το σήμερα από τα περίπτερα μαζί με την «Οικονομική Καθημερινή». ΜΟΣΧΑ Παιγνίδια με τους αγωγούς Από τον South Stream στον Turkish Stream. Τι κρύβεται πίσω από τη στάση της Ρωσίας, η ο- ποία φαίνεται ότι καταφεύγει στη διπλωματία των αγωγών για να αντικρούσει τις πιέσεις λόγω της ουκρανικής κρίσης. Ποια θέση θα έχουν Ελλάδα και Τουρκία στους ενεργειακούς σχεδιασμούς της Μόσχας για τη Ν.Α. Ευρώπη. Σελ. 10 ΕΚΘΕΣΗ HIGH-TECH Το αύριο είναι ήδη εδώ! Προϊόντα high-tech που παρουσιάστηκαν στην μεγαλύτερη τεχνολογική έκθεση του κόσμου. Από τους τρισδιάστατους εκτυπωτές, που φτιάχνουν πρωτότυπα αντικείμενα σε πλαστικό έως τον προσωπικό μας προπονητή που φοράμε γύρω από τον καρπό και το smartphone ή το tablet που αποκτούν πλέον κεντρικό ρόλο στη ζωή μας. Σελ Γενικός Δείκτης 81, Ελλάδα: Φοβίζει η πιθανή ακυβερνησία Το πολιτικό αδιέξοδο και η παρατεταμένη αβεβαιότητα, θεωρείται το χειρότερο σενάριο για τη Λευκωσία /1 15/1 16/1 19/1 20/1 Όγκος συναλλαγών (χιλιάδες ) ΣΗΜΕΡΑ DICKRAN OUZOUNIAN Κυρίως τοις μετρητοίς οι αγορές αυτοκινήτων Μουδιασμένη, παρά την φαινομενική άνοδο που καταγράφηκε το 2014, παραμένει η αγορά του αυτοκινήτου, τονίζει ο Dickran A. Ouzounian, διευθύνων σύμβουλος της Dickran Ouzounian & Co. Ltd, αντιπροσώπου των Toyota και Lexus στην Κύπρο, γεγονός το οποίο αποδίδει στην πραγματοποίηση πωλήσεων κυρίως τοις μετρητοίς. Διατυπώνει την εκτίμηση ότι οι πωλήσεις οχημάτων θα παραμείνουν στα ίδια επίπεδα με την περσινή χρονιά, τονίζοντας ότι οι χορηγήσεις νέων δανείων α- πό τράπεζες δεν έχουν καταφέρει μέχρι στιγμής να οδηγήσουν σε ουσιαστική α- νάκαμψη την αγορά. Σελ. 8 ΤΑΜΕΙΑ ΣΥΝΤΑΞΕΩΝ Τρύπες 1,5 δισ. καλείται να κλείσει η κυβέρνηση 300 Ξεπερνούν το ενάμισι δισεκατομμύριο ευρώ οι οφειλές της κυβέρνησης σε οργανισμούς που βρίσκονται στη λίστα για α- ποκρατικοποιήσεις και εργαζομένους. Μόνο στα Ταμεία Συντάξεων cyta και ΑΗΚ η κυβέρνηση χρωστά πάνω από 200 εκατ. ευρώ. Ταυτόχρονα, η κυβέρνηση οφείλει να καλύψει και τις δόσεις ομολόγων που δόθηκαν από τα ταμεία των δύο οργανισμών υπό μορφή δανείου. Ωστόσο, και οι ίδιοι οι ημικρατικοί οργανισμοί θα πρέπει να προετοιμάσουν το έδαφος προκειμένου από το δεύτερο εξάμηνο του 2015 και μετά να καλυφθούν τα ελλείμματα. Σελ. 7 ΚΟΣΜΟΣ Οι παράπλευρες απώλειες του Εμπολα Θύματα του Εμπολα δεν είναι μόνο όσοι προσβάλλονται από τον ιό. Στις χώρες που έχουν πληγεί από τον ιό δεν υπάρχουν ικανοποιητικά συστήματα περίθαλψης, ενώ δεν λειτουργούν μονάδες υγείας, με αποτέλεσμα οι άνθρωποι να πεθαίνουν από διάφορες αιτίες. Σελ Με ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρακολουθεί η Λευκωσία την εκλογική διαδικασία στην Ελλάδα και τα διάφορα σενάρια για το αποτέλεσμα της κάλπης. Τόσο η κυβέρνηση, όσο και η Κεντρική Τράπεζα, αλλά και επιχειρηματικοί κύκλοι εκτιμούν ότι η Κύπρος δεν πρόκειται να επηρεαστεί από οποιαδήποτε εξέλιξη. Προβληματισμός υπάρχει μόνο για το ενδεχόμενο μιας παρατεταμένης ακυβερνησίας στην Ελλάδα σε περίπτωση κατά την οποία δεν καταστεί ε- φικτό να υπάρξει αυτοδύναμη κυβέρνηση, γεγονός που θα παρατείνει την πολιτική αβεβαιότητα στη χώρα. Σε οικονομικό επίπεδο, πηγές από την Κεντρική Τράπεζα αλλά και το υπουργείο Οικονομικών, τόνιζαν στην «Κ» ότι η Κύπρος είναι Η Ελλάδα ενώπιον των καλπών θωρακισμένη απέναντι σε όλα τα σενάρια και πως δεν συντρέχουν λόγοι σύνδεσης της ελληνικής με την κυπριακή οικονομία. Ανάλογες είναι και οι θέσεις Κυπρίων επιχειρηματιών οι οποίοι δραστηριοποιούνται στην Ελλάδα, και οι οποίοι τόνιζαν ότι δεν υπήρξαν οποιεσδήποτε επιπτώσεις στον κύκλο των εργασιών τους. Εκφράζουν, ωστόσο, την ελπίδα ότι θα Τρία εικοσιτετράωρα πριν ανοίξουν οι κάλπες στην Ελλάδα, ο πολίτης που έχει βιώσει πολλά δεινά υπό το βάρος της κρίσης που έπληξε την χώρα, καθώς περνά ανάμεσα στις συμπληγάδες των νέων πολιτικών υποσχέσεων, για ένα πράγμα είναι σίγουρος: ότι ουδείς μπορεί να του εγγυηθεί ότι το αύριο έρχεται κουβαλώντας αληθινές ελπίδες... Σελ Ευαρέσκεια για μείωση επιτοκίων Μονόδρομος για τις τράπεζες οι αναδιαρθρώσεις των δανείων Ευαρέσκεια στον επιχειρηματικό κόσμο προκάλεσε η εξαγγελία από την Κεντρική Τράπεζα για μείωση των δανειστικών επιτοκίων εντός του ε- πόμενου δεκαπενθημέρου. Οι μειώσεις των ε- πιτοκίων από τις τράπεζες έρχονται αμέσως μετά τις εξαγγελίες του Συνεργατισμού ενώ, όπως όλα δείχνουν, η επικέντρωση του τραπεζικού συστήματος παραμένει στο στόχο για αναδιαρθρώσεις δανείων για όσα μπορούν να καταστούν βιώσιμα - με την Κεντρική Τράπεζα να δηλώνει μάλιστα ότι θα αυξηθούν οι πιέσεις προς τις εμπορικές τράπεζες- αλλά και στην παροχή νέων χορηγήσεων. Πάντως, σύμφωνα με πηγές, τόσο στην Τράπεζα Κύπρου όσο και στην Ελληνική επικρατεί έντονα η άποψη ότι η διαδικασία των αναδιαρθρώσεων προκαλεί μεγάλες καθυστερήσεις ενώ υπογραμμίζουν πως θα πρέπει να ολοκληρωθεί σύντομα και η συζήτηση για το νομοθετικό πλαίσιο. Πρόθεση των τραπεζών, όπως δηλώνουν, δεν είναι οι μαζικές εκποιήσεις ούτε και προσφυγή στα δικαστήρια. Τη μείωση των επιτοκίων χαιρέτισαν και οι καταναλωτές οι οποίοι εκφράζουν δυσαρέσκεια σε σχέση με την καθυστέρηση που σημειώνεται στις αναδιαρθρώσεις. Σελ. 6 Παρόλο που οι διεθνείς εξελίξεις συντείνουν σε ελαφριά αύξηση της τιμής του πετρελαίου σε παγκόσμιο επίπεδο, θέτοντας φρένο στην κατρακύλα των τελευταίων εβδομάδων, εντούτοις ο καταναλωτής εξακολουθεί να επωφελείται από τις διαρκείς μειώσεις στις τιμές των καυσίμων. Μετά από δέκα και πλέον μέρες από την ημέρα της διεθνούς υποχώρησης της τιμής του πετρελαίου, φαίνεται η επίπτωση στον Κύπριο καταναλωτή, καθώς τόσο στις εταιρείες όσο AΠΕ σχηματισθεί κυβέρνηση ώστε να τερματιστεί η πολιτική αβεβαιότητα. Ούτε σε πολιτικό ε- πίπεδο ανησυχεί η Λευκωσία από ενδεχόμενη αλλαγή φρουράς στο Μαξίμου. Ταυτόχρονα, όμως, απεύχεται το ενδεχόμενο ακυβερνησίας αφού θεωρεί πως μια τέτοια εξέλιξη θα ήταν ό,τι χειρότερο υπό τις παρούσες κρίσιμες συνθήκες που διέρχεται το Κυπριακό. Σελ. 4 Δεν φεύγει η τρόικα από τις χώρες που έχουν μνημόνιο Σαφές μήνυμα από τον Σόιμπλε Σαφές μήνυμα ότι η τρόικα θα παραμείνει στις χώρες που βρίσκονται υπό πρόγραμμα έστειλε χθες ο υπουργός Οικονομικών της Γερμανίας, κ. Β. Σόιμπλε. Με τον τρόπο αυτό τοποθετήθηκε έναντι τόσο εκείνων που σε ευρωπαϊκό επίπεδο συζητούν αλλαγή της δομής της τρόικας, όσο και στη νέα ελληνική κυβέρνηση που θα κληθεί να κλείσει τη διαπραγμάτευση με τους εκπροσώπους των δανειστών της χώρας και να συμφωνήσει την επόμενη ημέρα για την Ελλάδα. Σύμφωνα με τον Γερμανό υπουργό Οικονομικών, η τρόικα α- ποτελεί το καλύτερο εργαλείο ελέγχου των προγραμμάτων που εφαρμόζονται από χώρες. Σελ. 13 Ρωσική στήριξη ακόμη και με βέτο Ο Πρόεδρος αναζητεί συμμάχους Ανακούφιση προκαλούν στη Λευκωσία οι πληροφορίες ότι δεν θα περιληφθεί στο τελικό ψήφισμα του Συμβουλίου Ασφαλείας για την ΟΥΝΦΙΚΥΠ η προβληματική αναφορά περί απομόνωσης των Τουρκοκυπρίων. Α- νακούφιση προκαλεί επίσης η ετοιμότητα της Μόσχας να προβάλει ακόμη και βέτο για να αποτρέψει ψήφισμα με μια τέτοια αναφορά, ενώ στο πλευρό της Λευκωσίας δηλώνουν παρούσες Κίνα και Γαλλία. Ο Πρόεδρος Α- ναστασιάδης βρίσκεται στο Νταβός σε μια προσπάθεια να βρει συμμάχους. Σελ. 3 Πέφτουν κι άλλο οι τιμές καυσίμων Συγκρατημένοι οι καταναλωτές για βενζίνη και πετρέλαιο θέρμανσης και στα πρατήρια καυσίμων υ- πάρχουν αποθηκευμένα κάποια στοκ ασφαλείας, τα οποία είχαν αγοραστεί σε διαφορετικό κόστος και θα πρέπει να εξαντληθούν. Ωστόσο, παρά τις μειώσεις, οι καταναλωτές παραμένουν συγκρατημένοι όσον αφορά στα καύσιμα κίνησης και θέρμανσης, την ώρα που σε τοπικό επίπεδο δεν ευνοείται ραγδαία μείωση στις τιμές, νοουμένου ότι ιδιαίτερα υψηλό ποσοστό της τελικής τιμής καταλαμβάνουν οι φορολογίες. Σελ. 9 XΩΡΙΣ ΑΝΑΤΙΜΗΣΗ Βιβλία υγείας Χάσετε πόντους από τη μέση σας ΤΗΝ ΕΠΟΜΕΝΗ ΤΕΤΑΡΤΗ 28 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ ΜΑΖΙ ΜΕ ΤΗΝ «ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ» Υπάρχει σαφές και άμεσο ενδιαφέρον για τις εκλογές στην Ελλάδα την προσεχή Κυριακή και στην Κύπρο, μεταξύ άλλων χωρών. Το ενδιαφέρον δεν είναι φιλολογικό, δεν κάθεσαι με τα χέρια πίσω από την πλάτη να ακούσεις τι θέλει να πει ο ποιητής, αν και θα μπορούσες. Η Ευρώπη ε- ξετάζει και προσπαθεί να αναλύσει για ακόμη μια φορά το φαινόμενο της καθολικής αναταραχής σε μια χώρα, που απλώς έχει εκλογές. Τόσο απλά. Στις οποίες εκλογές οδηγήθηκε εφόσον δεν κατέστη εφικτό να αναδείξει η Βουλή των Ελλήνων Πρόεδρο της Δημοκρατίας με την απαιτούμενη πλειοψηφία. Μετά τις εκλογές, ασχέτως του ποιος θα είναι νικητής, η ίδια Βουλή θα πρέπει, θέλοντας και μη, να εκλέξει Πρόεδρο της Δημοκρατίας. Ήδη υπάρχουν σενάρια α- κυβερνησίας που είναι και εκείνα τα οποία έχουν και το σοβαρότερο ε- κτόπισμα από όλα τα πιθανά σενάρια για την Ελλάδα, μετά τις εκλογές όμως η μη ευρισκόμενη πουθενά συναίνεση για ΠτΔ στο πρόσωπο του Σταύρου Δήμα, θα βρεθεί ως διά μαγείας. Το κλίμα όμως στην Ευρώπη του 2015, κάθε άλλο παρά διά μαγείας ΣΧΟΛΙΟ / Tου ΜΙΧAΛΗ ΤΣΙΚΑΛΑ Η Τετάρτη της Κυριακής < Υπάρχουν σενάρια ακυβερνησίας που είναι και εκείνα τα οποία έχουν και το σοβαρότερο εκτόπισμα από όλα τα πιθανά σενάρια για την Ελλάδα. άλλαξε. Η Ευρωζώνη, η ΕΚΤ και όλα τα θεσμικά όργανα που καθορίζουν με τις αποφάσεις τους την πορεία του κοινού νομίσματος, δεν είναι έ- τοιμα για ακόμη μια «ελληνική τραγωδία». Ήδη οι πιο παρατηρητικοί θα έχετε δει να εκλείπουν φέτος οι λυρικοί τίτλοι άλλων εποχών, τα προσβλητικά σχόλια και εξώφυλλα για την Ελλάδα και την οικονομική της πορεία. Όχι ότι «λεφτά υπάρχουν», απλά τις προηγούμενες φορές οι εταίροι και οι αξιωματούχοι συμπεριφέρθηκαν με άκομψο τρόπο αλλά και με πανικό μπροστά σε ένα πρωτόφαντο φαινόμενο. Δεν υπήρχε γραμμένο πουθενά, το πώς εκτροχιάζεται μια χώρα από το ευρώ κι αν υπάρχει κάτι που έχει σε αφθονία η ΕΕ συνολικότερα, αυτό είναι η γραφειοκρατία, οι οδηγίες και το ποιος κάνει τι. Ο αιφνιδιασμός ήταν άμεσος και οι λύσεις έπρεπε να βρεθούν πριν η πτώση της Ελλάδας, όπως προδιαγραφόταν, συμπαρασύρει όλη την Ευρωζώνη. Όπως είχε πει και ο Ζαν Κλοντ Γιούνκερ, «ανεβήκαμε σε ένα φλεγόμενο στα πόδια αεροπλάνο με σταματημένες και τις δυο μηχανές και κληθήκαμε να το προσγειώσουμε με ασφάλεια». Τώρα, Τετάρτη της Κυριακής, τόσο η Ευρώπη αλλά κυρίως η Κύπρος που δεν ανήκει πια στο οικονομικό άρμα της Ελλάδας, είναι πιο ψύχραιμες και αυτό είναι δεδομένο. Επιφυλακτικά ψύχραιμες. Όχι γιατί ξαφνικά επικράτησε η α- ναισθησία, όχι γιατί δεν μας νοιάζει. Απλά συμβαίνει στην Ελλάδα για πρώτη φορά εδώ και χρόνια είναι η αλήθεια, αυτό που η κάθε χώρα βιώνει όταν έχει εκλογές: Το αποτελέσματα αφορά την ίδια και δεν επικρατεί μια παγκόσμια τάση λιποθυμίας συνοδευμένη από αλλεπάλληλες κρίσεις πανικού. Έτσι, είναι επιφυλακτικώς καλύτερα για όλους μας

2 02-OIK_SHMEIOMATARIO_KATHI 20/01/15 22:23 Page 2 2 l ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΔΕΥΤΕΡΗ ΣΕΛΙΔΑ Τετάρτη 21 Ιανουαρίου 2015 ΟΜΗΡΟΥ & ΣΕΒΕΡΗ Ενός... Νταβού, μύρια έπονται... Γράφει ο ΟΝΑΣΑΓOΡΑΣ Λέξεις με αίγλη άλλης εποχής επανέρχονται στο καθημερινό πολιτικό λεξιλόγιο... Τα ντεζαβού που γράφαμε στην ηλεκτρονική έκδοση της στήλης προχθές... Νταβός... Αυτή η μικρή λεξούλα που κρύβει τόση συμπυκνωμένη ισχύ, τόση αρχοντιά, τόσο πλούτο και εξουσία, επέστρεψε θριαμβευτικά (κατ άλλους απειλητικά) στα δελτία ειδήσεων και στα πολιτικά πηγαδάκια... Θυμάστε από πότε έχουμε να ακούσουμε στις ειδήσεις την πόλη-σύμβολο της πολιτικής και οικονομικής ισχύος; Από τότε που το δελτίο ειδήσεων του ΡΙΚ εκφωνούσε η Φρύνη Παπαδοπούλου... Από τον καιρό του Γιώργου Βασιλείου εν πάση περιπτώσει...! Για τους νεώτερους, ο Βασιλείου ήταν ο μοναδικός Πρόεδρος της Δημοκρατίας ο οποίος διέπρεψε σε κοσμοπολίτικου χαρακτήρα εκδηλώσεις όπως το Νταβός. Κανένας Πρόεδρος πριν και κανένας μετά δεν είχαν ανάλογη διαδρομή με αυτήν του Γιώργου Βασιλείου σε κοσμοπολίτικα στέκια worldwide. Μην σας πω ότι και το Νταβός μέσω αυτού το γνωρίσαμε... Ο κύριος η Ανδρούλα και εγώ δεν ά- φηνε πρόσκληση για το Νταβός και παρόμοιες εκδηλώσεις, να πέσουν στο έδαφος! Τις άρπαζε πριν ακόμα καλά, καλά φθάσουν και έκλεινε θέσεις πρώτος και καλύτερος. Οικονομολόγος με έντονη εμπορική λογική, ο Βασιλείου είχε αναγκάσει τον Ραούφ Ντενκτάς να πει γι αυτόν: Είναι ικανός να πουλήσει ψυγείο σε Εσκιμώο! Και η διαδρομή του στο Νταβός εκτιμήθηκε δεόντως από τον ευρωπαϊκό τύπο με αναφορές και φωτογραφίες. Έτσι για τους νεώτερους α- ναφέρω και την ιστορική αλήθεια ότι ο Ανδρέας Παπανδρέου περίμενε ο- κτώ χρόνια για μια συνάντηση με τον τότε Πρόεδρο των ΗΠΑ Ρόναλντ Ρίγκαν ενώ ο Βασιλείου έγινε δεχτός και με τον Ρίγκαν και με την Θάτσερ και με όλους τους ισχυρούς της εποχής, όχι μια αλλά πολλές φορές! Είπε λοιπόν και ο Παπανδρέου (ο αυθεντικός, ο Ανδρέας) να εκμεταλλευτεί το Νταβός και το σωτήριον έτος 1988 έκανε την γνωστή συμφωνία με «Τουργκούτ να ξέρεις ότι αυτή η φωτογραφία θα γράψει ιστορία!» τον Οζάλ για μη πόλεμο και για ελληνοτουρκική συνεργασία αφήνοντας εκτός το Κυπριακό. Για να είμαστε ειλικρινείς δεν το άφησαν εκτός, το ραφοποίησαν, όπως ο ίδιος ο Ανδρέας ομολόγησε. Έξι μήνες μετά στη συζήτηση για την πρόταση δυσπιστίας που κατέθεσε ο αειθαλής Κωνσταντίνος Μητσοτάκης ο Ανδρέας Παπανδρέου είπε το γνωστό mea culpa... Ως γνωστόν στο μοιραίο Νταβός του 1988 φθάσαμε ύστερα από την κρίση που προκάλεσαν οι τουρκικές προκλήσεις και απειλές με τις εξόδους του τουρκικού ερευνητικού σκάφους Πίρι Ρέις στα ελληνικά χωρικά ύδατα. Η απειλή για έξοδο στα ελληνικά ύδατα και του πλοίου Σισμίκ προκάλεσε την έξοδο του ελληνικού στόλου στο Αιγαίο σε αντιπαράθεση με τον τουρκικό στόλο. Όλοι παρακολουθούσαν με κομμένη την ανάσα και η συνάντηση Παπανδρέου - Οζάλ προκάλεσε γενική ανακούφιση, ε- κτός από την Κύπρο που ραφοποιήθηκε και τα ελληνικά κόμματα που ε- πιτέθηκαν στον Παπανδρέου... Οι τουρκικές προκλήσεις έγιναν λόγω των ερευνών για τα πετρέλαια στο Αιγαίο... Σας θυμίζει κάτι αυτό; Είμαστε έτοιμοι να ξαναζήσουμε το Ντεζαβού; Να ε- τοιμαζόμαστε για ένα νέο Νταβός; Για μια νέα ραφοποίηση; Ποιοι θα δώσουν τα χέρια αυτή τη φορά; Θα ανταλλάξουν χειραψία ο Νίκαρος με τον Νταβούτογλου; Εκεί θα είναι και ο Άιντε, ο οποίος δεν το κρύβει ότι τον συνδέει φιλία με τον Τούρκο Πρόεδρο... Για την ιστορία υ- πενθυμίζω ότι ο Ερντογάν είχε στο Νταβός του 2009 σοβαρό φραστικό επεισόδιο με τον Σιμόν Πέρεζ του Ισραήλ και αποχώρησε από τη συζήτηση με τον Πέρεζ αφήνοντας άφωνους τους πάντες. Δήλωσε μάλιστα ό- τι δεν πρόκειται να ξαναπάει στο Νταβός! Στο αεροδρόμιο της Κωνσταντινούπολης πλήθος κόσμου υποδέχθηκε τότε τον Ερντογάν με συνθήματα και πανό που έγραφαν «ο πορθητής του Νταβός και ο νέος ηγέτης του κόσμου». Ηθικόν δίδαγμα: Στο Νταβός δεν ξέρεις ποτέ τι μπορεί να προκύψει... Μαζί με τον Νίκαρο βρίσκεται και ο συμπαθής κατά γενική ομολογία υ- φυπουργός Κωνσταντίνος Πετρίδης, ο οποίος έχει αναλάβει στους ώμους του αρκετές από τις νέες πρωτοβουλίες της κυβέρνησης, με το καζίνο και το λίφτινγκ στο Προεδρικό να είναι οι πιο πρόσφατες. Ταπεινή πρόταση της στήλης είναι εκεί στον καθαρό αέρα του Νταβός ο Νίκαρος και ο Πετρίδης να εμπνευστούν και ερχόμενοι πίσω να αντιγράψουν κάποιες από τις καινοτομίες της μικρής αυτής πόλης των κατοίκων με την παγκόσμια εμβέλεια. Ας πάνε μετά στο Τρόοδος και μαζί με το ξεχασμένο τελεφερίκ να προτείνουν νέες ιδέες με άρωμα Νταβός. Να έχουμε τουλάχιστον κάποιο όφελος απ την επίσκεψη... Σημειώστε την ημέρα και την ώρα: 20 Ιουλίου 2015 στις ακριβώς! Τι θα συμβεί εκείνη την ημέρα, τραγική επέτειο της τουρκικής εισβολής; Σύμφωνα με τον Τούρκο Υπουργό Δασών και Υδάτων, εκείνη ακριβώς την στιγμή θα αρχίσει να ρέει άφθονο νερό από την Τουρκία στα κατεχόμενα. Δεν είναι η πρώτη ημερομηνία που δίνουν οι Τούρκοι για το μεγάλο αυτό εγχείρημα. Εάν αυτή τη φορά πετύχει ο μεγαλοϊδεατισμός τους ί- σως αλλάξουν πολλά. Όπως δήλωσε πρόσφατα ο ευρωβουλευτής Τάκης Χατζηγεωργίου: φέρνουν ρεύμα, φέρνουν νερό, θα αρχίσουν να φέρνουν και ανθρώπους... Σε νέο ρόλο Ηρακλή Πουαρό ο Χάσικος! Έχει βαλθεί να ξεκαθαρίσει την υπόθεση των υπαλλήλων στο Κτηματολόγιο, οι οποίοι πουλούσαν πληροφορίες για ιδιοκτησίες κτημάτων σε ε- ταιρείες (τράπεζες, οργανισμούς κ.α.) χωρίς να λαμβάνει σεντ το δημόσιο. Εχρηματίζοντο κανονικά και εν αγνοία του κτηματολογίου είπε ο Πουαρό-υπουργός υπενθυμίζοντας ότι η ίδια καταγγελία είχε γίνει και το 2012 χωρίς αποτέλεσμα. Όταν ρωτήθηκε γιατί τότε δεν υπήρξε αποτέλεσμα απάντησε: Ρωτήστε τους προηγούμενους... Πάντως αυτή τη φορά και έρευνα γίνεται, με οδηγίες μάλιστα της Νομικής Υπηρεσίας, και τραπεζικοί λογαριασμοί εξετάζονται αλλά και η διαδρομή των πιστοποιητικών που οι χρηματιζόμενοι υπάλληλοι εξέδιδαν. Αναμένεται δηλαδή να μάθουμε ποιοι και γιατί ζητούσαν αυτά τα πιστοποιητικά και γιατί δεν πήγαιναν διά της νομίμου οδού... Και για να αντιληφθείτε το βάθος της υπόθεσης, σας δίνω τον αριθμό των υποθέσεων που είχε γραμμένο στο γραφείο του ο Χάσικος-Πουαρό Ναι σχεδόν πιστοποιητικά εξεδόθησαν χωρίς να εισπράξει τίποτε το Κτηματολόγιο και κατ επέκταση το κράτος... Για να μην αναφερθούμε και στην παραβίαση των προσωπικών δεδομένων. Πόσοι υπάλληλοι εργάστηκαν... φιλότιμα γι αυτή την παρανομία; Μόλις πέντε... Διερωτώμαι, η Ειρήνη Χαραλαμπίδου δεν μυρίστηκε αυτή την υπόθεση; Θεαματική η εμφάνιση της Χρυστάλλας στην κοινοβουλευτική επιτροπή Θεσμών. Προανήγγειλε μείωση δανειστικών επιτοκίων που θα ξεκαθαρίσουν με επίσημη ανακοίνωση εντός δεκαπενθημέρου. Όπως μάλιστα δήλωσε εμφαντικά, η Κεντρική Τράπεζα θα κάνει τις τράπεζες να πονούν ό- ταν δεν κάνουν αναδιαρθρώσεις... Μετά από αυτή την δήλωση ανακουφίστηκε ο κάθε πονεμένος ο οποίος δεν έχει πια τίποτε να ελπίζει παρά στην επίσημη ανακοίνωση της κυρίας Χρυστάλλας. Για να δούμε εάν θα αναφωνήσουμε άξιος ο μισθός της... Στο νοητό σταυροδρόμι της ε- ξουσίας της Κύπρου ο Πρόεδρος ξεκινά την ανάβασή του α- πό τον πάτο του πηγαδιού των τειχών στην οδό Ομήρου που διαπερνά τον πολιτικό μας βουλευτικό πολιτισμό εντός του παρηκμασμένου πολυπολιτισμικού κήπου, για να ανέβει με κακουχίες ιερομάρτυρα τον Λόφο της Σεβέρη, ξαποσταίνοντας για λίγο από τα πολεμικά παίγνια υπό το θλιμμένο βλέμμα του υπό απόκρυψη τις νύχτες Κυριάκου Μάτση. Όταν όμως ο λόφος καταληφθεί, είτε συγκυριακά είτε από τακτική μαεστρία, τα λάφυρα είναι μεθυστικά. Τον κατήφορο της επιστροφής στην οδό Ομήρου δεν τον επέλεξε ποτέ κανείς. ΣΗΜΕΙΩΜΑΤΑΡΙΟ Ο Υπουργός Παιδείας και Πολιτισμού κ. Κώστας Καδής. Η κ. Άντρη Αναστιασιάδη στην κουζίνα με τους μαθητές. Ο κ. Γιώργος Άππιος. Της ΔHΜΗΤΡΑΣ ΓΕΩΡΓIΟΥ Χαρούμενες φωνές, τραγούδια και παιδικά χαμόγελα γέμισε το Προεδρικό Μέγαρο, στο οποίο βρέθηκαν 120 μαθητές δημοτικών σχολείων που μαζεύτηκαν και μαγείρεψαν φαγητά Μεσογειακής Διατροφής. Μια εκδήλωση ενταγμένη στο εκπαιδευτικό πρόγραμμα «Μεσογειακή Διατροφή, επιστροφή στην παράδοση» το οποίο εφαρμόστηκε σε δημοτικά σχολεία. Το παρών της στην εκδήλωση, που τελέστηκε υπό την αιγίδα του Προέδρου της Δημοκρατίας, Νίκου Α- ναστασιάδη, έδωσε η σύζυγός του Άντρη Αναστασιάδη. Η πρώτη κυρία πήρε θέση στην κουζίνα, παρέα με τα παιδιά και μαγείρεψαν μεσογειακά πιάτα παίζοντάς τον σεφ. Στη συνέχεια απήγγειλαν ποιήματα και τραγούδησαν «μουσικο-μαγειρέματα» με τον τηλεοπτικό παρουσιαστή μαγειρικής Ευτύχιο Μπλέτσα. Με την συγκεκριμένη εκδήλωση ολοκληρώθηκε το εκπαιδευτικό επιστημονικό πρόγραμμα που παρακολούθησαν οι μαθητές στα σχολεία τους, με θέμα «Μεσογειακή Διατροφή, επιστροφή στην παράδοση», στο οποίο δίδαξαν έμπειροι διαιτολόγοι- διατροφολόγοι. Απώτερος σκοπός του προγράμματος είναι η ενημέρωση και επιμόρφωση των μαθητών για την πρόληψη της παιδικής παχυσαρκίας, μέσω παιχνιδιών και διαδραστικών παρεμβάσεων. Οι μαθητές γνώρισαν τα παραδοσιακά τρόφιμα και την μεσογειακή πυραμίδα ενώ κήθηκαν να κάνουν πράξη τη λειτουργία της μεσογειακής διατροφής. Μερικά από τα σχολεία που συμμετείχαν στο πρόγραμμα είναι τα Δημοτικά Σχολεία του Καϊμακλίου, των Αγίων Ομολογητών, της Έ- γκωμης, του Λυκαβηττού, του Αγίου Ανδρέα, και άλλα σχολεία της Λευκωσίας. Κύριος χορηγός ήταν η Τράπεζα Πειραιώς Κύπρου, ενώ η οργάνωση ανήκε στο μη κερδοσκοπικό οργανισμό Bone Vivo. Την παιδεία και τον πολιτισμό αποφάσισε να στηρίξει το Dixan. Πρόσφατα παρουσίασε υλικό και πρόγραμμα δράσεων που έχουν ως στόχο την καλλιέργεια συνείδησης αειφόρου ανάπτυξης στους πολίτες του αύριο, σε συνέντευξη τύπου που πραγματοποίησε το Dixan, σε συνεργασία με το Υπουργείο Παιδεία στην παρουσία Διευθυντών Μέσης Εκπαίδευσης. Ο Υ- πουργός Παιδείας και Πολιτισμού κ. Κώστας Καδής μίλησε για τις εκπαιδευτικές παρεμβάσεις και επιχορηγημένες δράσεις που θα πραγματοποιηθούν στα σχολεία στο πλαίσιο του προγράμματος Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης «Dixan, για λαμπρό μέλλον». Είναι μια δέσμευση που έδωσε το προϊόν για παροχή καλύτερης ποιότητας ζωής στις κοινωνίες όπου δραστηριοποιείται. Αναμένεται πως στο πρόγραμμα θα συμμετέχουν φέτος πέραν των 8,000 μαθητών μέσης εκπαίδευσης παγκυπρίως. Αυτή την εβδομάδα η ατζέντα περιλαμβάνει την τελετή απονομής των Βραβείων Αποφοίτων του Ευρωπαϊκού Πανεπιστημίου Κύπρου και του Cyprus College, την Πέμπτη 22 Ιανουρίου στις 8 το βράδυ, στο Πολιτιστικό Κέντρο του Ευρωπαϊκού Πανεπιστημίου Κύπρου. Η Geo. Pavlides & Araouzos θα παρουσιάσει στο κοινό τον νέο εκθεσιακό της χώρο στη Λευκωσία καθώς και τα νέα μοντέλα Citroen C4 Cactus και C1 την Πέμπτη 22 Ιανουρίου στις 12 το μεσημέρι. Ο κ. Χρίστος ΧατζηαΘανασίου, ο κ. Ελπιδοφόρος Νεοκλέους, ο κ. Χρίστος Γιαννακού, ο κ. Κώστας Καδής, ο κ. Χριστόφορος Τελεμάχου και η κ. Α- ντρη Ιωάννου. Η κ. Μερσίνα Ισιδώρου. Στιγμιότυπο από την εκδήλωση. Πρόεδρος Δ.Σ.: ΚΩΣΤΑΣ ΙΟΡΔΑΝΙΔΗΣ Διευθύνων Σύμβουλος: ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΛΟΤΤΙΔΗΣ Διευθυντής: ΑΝΔΡΕΑΣ ΠΑΡΑΣΧΟΣ Διευθυντής Σύνταξης: ΓΙΑΝΝΗΣ ΑΝΤΩΝΙΟΥ Αρχισυντάκτης Οικονομικού: ΜΙΧΑΛΗΣ TΣΙΚΑΛΑΣ Υπεύθυνος Υλης: MIXAΛΗΣ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ Υπεύθυνος Ατελιέ: ΠΑΝΤΕΛΗΣ ΔΑΜΙΑΝΟΥ Iδιοκτησία «Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΕΚΔΟΣΗ ΚΥΠΡΟΥ ΛΤΔ» Νίκου Κρανιδιώτη 7Ε, 3ος όροφος, 2411 Έγκωμη, Λευκωσία, Κύπρος info@kathimerini.com.cy Τηλ.: Fax: Σύνταξη Fax: Διαφημιστικό Τμήμα - Μικρές Αγγελίες ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ η αναδημοσίευση, αναπαραγωγή, διασκευή ή απόδοση του περιεχομένου της εφημερίδας με οποιονδήποτε τρόπο, χωρίς προηγούμενη γραπτή άδεια του εκδότη. Eκδίδεται σε συνεργασία και μετά από άδεια της εταιρείας ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΕΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ Α.Ε. Διευθυντής: ΑΛΕΞΗΣ ΠΑΠΑΧΕΛΑΣ n Διεύθυνση συντάξεως: ΝΙΚΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΑΡΑΣ - ΚΩΣΤΗΣ ΦΑΦΟΥΤΗΣ

3 03-OIK_POLITIKI_KATHI 20/01/15 20:38 Page 3 Τετάρτη 21 Ιανουαρίου 2015 ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ l 3 Δεκανίκια αναζητεί ο Πρόεδρος στο Νταβός Τρέχει για να αποτρέψει τα χειρότερα η Λευκωσία ενόψει του ψηφίσματος του Συμβουλίου Ασφαλείας για ανανέωση της θητείας της ΟΥΝΦΙΚΥΠ Της ΜΈΛΑΝΗΣ ΑΝΤΩΝΊΟΥ Χωρίς καθορισμένη ατζέντα συναντήσεων, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας βρίσκεται από χθες στο Νταβός της Ελβετίας σε μια προσπάθεια να βρει συμμάχους προς αποτροπή των χειρότερων ενόψει της επικείμενης έ- γκρισης του ψηφίσματος του Συμβουλίου Ασφαλείας για την ανανέωση της θητείας της ΟΥΝΦΙΚΥΠ. Πάντως, μέχρι αργά χθες βράδυ, δεν είχε οριστικοποιηθεί καμία επαφή του Προέδρου Αναστασιάδη, αν και όπως μετέφερε στην «Κ» αρμόδια κυβερνητική πηγή, το περιθώριο των εργασιών του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ που διεξάγεται στην ελβετική πόλη, προσφέρεται για μια σειρά άτυπων συναντήσεων μεταξύ του μεγάλου αριθμού αρχηγών κρατών και κυβερνήσεων καθώς και ηγετικών στελεχών διεθνών οικονομικών οργανισμών και πολυεθνικών εταιρειών που συμμετέχουν. Όπως πληροφορείται η «Κ», ο Πρόεδρος Αναστασιάδης κατά την παραμονή του στο Νταβός θα κινηθεί σε τρεις άξονες: Πρώτο, θα επιδιώξει να έχει συναντήσεις με τον αμερικανό Υ- πουργό Εξωτερικών, Τζον Κέρι, εκπροσώπους από τα άλλα κράτη μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας καθώς και με τον ίδιο τον Γενικό Γραμματέα του ΟΗΕ, Μπαν Κι Μουν, (αν τελικά οριστικοποιηθεί η εκεί μετάβασή του), στο πλαίσιο της εκστρατείας που έχει αναλάβει η Λευκωσία μετά και τη δημοσιοποίηση της Έκθεσης Κι Μουν. Όπως ήδη έχει ανακοινωθεί, ο ειδικός σύμβουλος του Γενικού Γραμματέα των ΗΕ για το Κυπριακό, Έσπεν Μπαρθ Άιντε, θα έχει συνάντηση στο Νταβός με τον Πρωθυπουργό της Τουρκίας, Αχμέτ Νταβούτογλου. Δεύτερο, θα επιδιωχθούν επαφές που θα επιβεβαιώνουν τις σχέσεις στρατηγικής συνεργασίας που αναπτύσσει η Κύπρος με χώρες της περιοχής στον τομέα της ενέργειας, γι αυτό και αναμένεται, μεταξύ άλλων, συνάντηση του Προέδρου Αναστασιάδη με τον Πρόεδρο της Αιγύπτου, στρατηγό αλ Σίσι. Τρίτο, ο Πρόεδρος θα προσπαθήσει να συναντηθεί με την Γενική Διευθύντρια του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, Κριστίν Λαγκάρντ, καθώς και με άλλους οικονομικούς παράγοντες, σε μια προσπάθεια διασκεδασμού των Με τον Μπαν Κι Μουν, τον Τζον Κέρι και την Κριστίν Λαγκάρντ θα επιδιώξει να συναντηθεί ο Πρόεδρος Αναστασιάδης, στο περιθώριο του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ στο Νταβός. όποιων ανησυχιών που έχουν ως αφετηρία τις οικονομικές εξελίξεις στην Ελλάδα. Ο Πρόεδρος θα παραμείνει στο Νταβός μέχρι την Παρασκευή 23 Ιανουαρίου οπόταν και ολοκληρώνονται οι εργασίες του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ. Τον συνοδεύει ο υφυπουργός Κωνσταντίνος Πετρίδης. Βελτίωση του ψηφίσματος Στο μεταξύ τα πρώτα θετικά μηνύματα άρχισαν να καταφθάνουν από την Νέα Υόρκη στη Λευκωσία, αφού σύμφωνα με πληροφορίες της «Κ», φαίνεται να επιτυγχάνεται μέχρι στιγμής η μη συμπερίληψη στο ψήφισμα του Συμβουλίου Ασφαλείας για την α- < Eτοιμη για βέτο υπέρ της Κύπρου η Μόσχα στο Συμβούλιο Ασφαλείας. νανέωση της θητείας της ΟΥΝΦΙΚΥΠ η ιδιαίτερα προβληματική παράγραφος 36 της Έκθεσης του Γενικού Γραμματέα των ΗΕ που αναφέρεται στην απομόνωση των Τουρκοκυπρίων. Η αισιοδοξία στη Λευκωσία, μεταφέρουν έ- γκυρες διπλωματικές πηγές στην «Κ», ενισχύεται και από τις διαβεβαιώσεις που έχει λάβει από τη Ρωσία πως είναι έτοιμη, ακόμη και με τη χρήση του δικαιώματος του βέτο που διαθέτει ως μόνιμο μέλος του Συμβουλίου Ασφαλείας, να μην επιτρέψει την υιοθέτηση της Έκθεσης του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ στο ψήφισμα για την ΟΥΝ- ΦΙΚΥΠ. Στο ίδιο μήκος κύματος έχουν διαμηνύσει στη Λευκωσία πως κινείται και η Κίνα, ενώ και η Γαλλία εμφανίζεται θετική συμμεριζόμενη τις κυπριακές ανησυχίες. Στην έδρα πάντως των ΗΕ αναμένεται να αρχίσουν σήμερα οι διαβουλεύσεις μεταξύ των μελών του Συμβουλίου Ασφαλείας και των χωρών που συμμετέχουν στην ΟΥΝΦΙΚΥΠ, ενώ να υπενθυμίσουμε πως στις 26 Ιανουαρίου, ο ειδικός σύμβουλος του Γενικού Γραμματέα για το Κυπριακό, Έ- σπεν Μπαρθ Άιντε, αναμένεται να ε- ΚΥΠΕ Σύναξη των ισχυρότερων ανθρώπων Στο χιονισμένο Νταβός των ελβετικών Αλπεων έχουν ραντεβού κάθε χρόνο οι ισχυρότεροι άνθρωποι του πλανήτη για να συζητήσουν τα πιο σημαντικά οικονομικά θέματα της χρονιάς. To φετινό Φόρουμ (που είναι το 45ο) θα έχει ως θέμα «Το Νέο Παγκόσμιο Πλαίσιο» σε σχέση με τις πολιτικές, οικονομικές, κοινωνικές και τεχνολογικές αλλαγές που επισυμβαίνουν διεθνώς. νημερώσει τα μέλη του σώματος για τις τελευταίες εξελίξεις στο Κυπριακό και τους λόγους για τη συνέχιση του υφιστάμενου αδιεξόδου. Ήδη στη Νέα Υόρκη έχει μεταβεί και ο διαπραγματευτής της ελληνοκυπριακής πλευράς στις συνομιλίες για το Κυπριακό, Ανδρέας Μαυρογιάννης. Επιμένει ο Ερντογάν Με νέες προειδοποιήσεις και αναφορές για αγώνα μέχρι τέλους σε σχέση με τις διεκδικήσεις της Άγκυρας στο θέμα του φυσικού αερίου στην Ανατολική Μεσόγειο επανέρχεται ο Τούρκος Πρόεδρος, Ταγίπ Ερντογάν. Μιλώντας στο συνέδριο «Σύνοδος Αγορών Ενέργειας» που διοργάνωσε η Ένωση Εμπειρογνωμόνων Ενέργειας, ο κ. Ερντογάν, μεταξύ άλλων, τόνισε: «Δεν θα υποχωρήσουμε από την πολιτική μας και θα υπερασπιστούμε μέχρι τέλους το δίκαιο της «ΤΔΒΚ» ενάντια στην άδικη και αδιάλλακτη στάση της ε/κ πλευράς. Θα συνεχίσουμε τις προσπάθειές μας μέχρι να μετατρέψουμε το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο σε σύμβολο ειρήνης». Εκτός πεδίου βολής από τον Ερντογάν δεν έμειναν ούτε οι Βρυξέλλες, καταγγέλλοντας κωλυσιεργία εκ μέρους τους που έχει ως αποτέλεσμα το μη ά- νοιγμα μέχρι στιγμής του κεφαλαίου της ενέργειας στο πλαίσιο των ενταξιακών διαπραγματεύσεων της Τουρκίας με την Ευρωπαϊκή Ένωση. ΑSSOCIATED PRESS

4 04-OIK_ ΤΤ ΤΤΤΤ_KATHI 20/01/15 21:15 Page 4 4 ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΤΟ ΘΕΜΑ Τετάρτη 21 Ιανουαρίου 2015 Οι εκλογές στην Ελλάδα δεν αγγίζουν την Κύπρο Το πολιτικό αδιέξοδο και η παρατεταμένη αβεβαιότητα, το χειρότερο σενάριο Του ΜΙΧAΛΗ ΤΣΙΚΑΛA Η Κύπρος παρακολουθεί στενά και με αυξημένο ενδιαφέρον τις εξελίξεις στην Ελλάδα σε υψηλό επίπεδο. Κύκλοι του υπουργείου Οικονομικών εκτιμούν με ψυχραιμία την κατάσταση και προκρίνουν ότι ο πιθανότερος κίνδυνος είναι αυτός της ακυβερνησίας που θα παρατείνει με τη σειρά του την πολιτική αβεβαιότητα σε περίπτωση που δεν γίνει εφικτό να υπάρξει αυτοδύναμη κυβέρνηση. «Εφαρμόζουμε τη δική μας < Πηγές από την Κεντρική Τράπεζα αλλά και το υπουργείο Οικονομικών, σχολιάζουν πως η Κύπρος είναι θωρακισμένη απέναντι σε όλα τα σενάρια και πως δεν συντρέχουν λόγοι σύνδεσης της ελληνικής με την κυπριακή οικονομία. προσπάθεια και είμαστε αποφασισμένοι να αναπτυχθούμε», είναι το μήνυμα της Λευκωσίας όταν την ίδια ώρα την πιθανότητα ακυβερνησίας στην Ελλάδα θα κληθεί να την αντιμετωπίσει και η Ευρωζώνη στο σύνολό της, με οίκους αξιολόγησης όπως ο Fitch να τονίζουν πως οι πιέσεις στη ρευστότητα που α- ντιμετωπίζουν συστημικές τράπεζες της Ελλάδας (οι οποίες προσέφυγαν στο ELA) θα είναι διαχειρίσιμες αλλά η παρατεταμένη πολιτική αβεβαιότητα θα είναι αρνητική για τα πιστωτικά προφίλ των τραπεζών. Στην Κύπρο, τα σενάρια γύρω από την επόμενη μέρα στην Ελλάδα και το πώς θα επηρεάσουν την οικονομία της Κύπρου οι εξελίξεις, αποτελούν βασικό θέμα συζήτησης. Η προβληματική εστιάζεται γύρω από το αν οι συστημικές τράπεζες της Ελλάδας που αναζητούν ρευστότητα θα επηρεάσουν με οποιοδήποτε τρόπο τις θυγατρικές τους που βρίσκονται στην Κύπρο και άρα την κυπριακή αγορά. Πηγές από την Κεντρική Τράπεζα αλλά και το υ- πουργείο Οικονομικών σχολιάζουν πως η Κύπρος είναι θωρακισμένη α- πέναντι σε όλα τα σενάρια και πως δεν συντρέχουν λόγοι σύνδεσης της ελληνικής με την κυπριακή οικονομία. Όπως δήλωσε και ο επικεφαλής του Τμήματος Εποπτείας της Κεντρικής Τράπεζας Γιάγκος Δημητρίου, «δεν βλέπω πώς επηρεάζει (η προσφυγή στον ELA για τις τράπεζες στην Κύπρο) τις θυγατρικές εφόσον είναι ξεχωριστές κυπριακές εταιρείες», ενώ κατέληξε πως «δεν υπάρχει οποιαδήποτε διασύνδεση». Ανάλογα είναι και τα μηνύματα που απορρέουν από την κυπριακή αγορά με εταιρείες των οποίων ο κύκλος εργασιών εδράζεται και στην Ελλάδα και στην Κύπρο και μάλιστα σε σημαντικούς τομείς για τις οικονομίες και των δύο χωρών. Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα της εταιρείας Εύρηκα που δραστηριοποιείται και στις δυο χώρες, εφόσον μετά από σχετική επικοινωνία της «Κ» μας ειπώθηκε πως δεν υπάρχει καμία αλλαγή στις εργασίες της εταιρείας λόγω των εκλογών στην Ελλάδα αλλά ούτε και στο στρατηγικό πλάνο για τους επόμενους μήνες. Το ίδιο κλίμα επικρατεί και στην πρώτη βιομηχανία Οι εκλογές στην Ελλάδα δεν φαίνεται να επηρεάζουν τις κυπριακές επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στη χώρα. της Κύπρου αλλά και της Ελλάδας, στον τουρισμό. O Κωστάκης Λοϊζου, Εκτελεστικός Πρόεδρος της Louis Group, κληθείς από την «Κ» να σχολιάσει το αν έχουν και πώς επηρεαστεί τομείς του τουρισμού από τις εκλογές στην Ελλάδα, δήλωσε πως δεν προκύπτει μείζον ζήτημα για τον ελληνικό τουρισμό. «Τους τελευταίους μήνες του 2014 η Ελλάδα ήταν ανάμεσα στους δημοφιλέστερους προορισμούς με τους tour operators να αναζητούν διαρκώς περισσότερες κλίνες. Στη συνέχεια ό- μως σημειώθηκε μια μικρή καθυστέρηση -η οποία είναι αναπληρώσιμηστις κρατήσεις σε ξενοδοχεία και κρουαζιέρες με τις πολιτικές εξελίξεις στις αρχές Ιανουαρίου. Σε καμία περίπτωση όμως δεν επικρατεί το κλίμα ανησυχίας περασμένων εποχών. Ευχή όλων είναι να υπάρξει κυβέρνηση από την πρώτη Κυριακή, ώστε να μη συνεχιστεί η ό- ποια πολιτική αβεβαιότητα υπάρχει σήμερα». EPA Μη συστημικές οι ελληνικές τράπεζες για την Κύπρο Η συζήτηση γύρω από τις τρέχουσες οικονομικές εξελίξεις στην Ελλάδα, που έρχονται να διασταυρωθούν με τις εκλογές της ερχόμενης Κυριακής και την ανάδειξη νέας κυβέρνησης, έχει ανοίξει για τα καλά. Η Ευρώπη, γι άλλη μια φορά, συζητά όλα τα πιθανά σενάρια που εκπορεύονται από το νικητή της κάλπης και τη συμπεριφορά που θα έχει την επόμενη μέρα ως προς τις δανειακές υποχρεώσεις της Ελλάδας. Η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης (EBRD) με τη σειρά της, ενημέρωσε ήδη το Υπουργείο Ανάπτυξης της Ελλάδας ότι «παγώνει» το σχέδιο για τη χρηματοδότηση της ελληνικής οικονομίας επικαλούμενη την πολιτική α- βεβαιότητα που επικρατεί στη χώρα, περιμένοντας τις εξελίξεις που θα υ- πάρξουν από την επόμενη Δευτέρα. Πρόκειται για ρευστότητα που θα έ- φτανε έως και 6 δισ. ευρώ για την Ελλάδα. Η διαφορά που προκύπτει μέσα από τις αναλύσεις και τις πληροφορίες που βλέπουν το φως της δημοσιότητας σε αυτή την εκλογική διαδικασία, σε σύγκριση με τις προηγούμενες, είναι πως η Ευρωζώνη, οι αγορές και η Τρόικα αντιμετωπίζουν με επιφύλαξη αλλά όχι με πανικό τα τεκταινόμενα, παρά την προσφυγή συστημικών για την Ελλάδα τραπεζών στον μηχανισμό έ- κτακτης ρευστότητας. Η προσφυγή αυτή δεν επηρεάζει την κυπριακή οικονομία και αγορά, εφόσον δεν υπάρχει, σύμφωνα και με δηλώσεις των αρμοδίων, διασύνδεση πλέον μεταξύ των δυο οικονομιών. Οι λόγοι που οδήγησαν τις Εurobank, Alpha Bank, Πειραιώς στον έκτακτο μηχανισμό ρευστότητας είναι εσωτερικοί και προληπτικοί και αναμένεται να συζητηθούν στην ΕΚΤ σήμερα Τετάρτη. Πιο συγκεκριμένα, είναι ουσιαστικά οι εξής τρεις: Η δραματική πτώση των φορολογικών ε- σόδων που μόνο για τον Δεκέμβριο του 2014 ήταν μειωμένα κατά 600εκατ., ευρώ. Η μη ολοκλήρωση της αξιολόγησης του ελληνικού προγράμματος από την Τρόικα που δεν έφερε στη χώρα τα 7,2 δις ευρώ της προγραμματισμένης δόσης και τέλος, οι καταθέσεις από νοικοκυριά και επιχειρήσεις που παρουσιάζουν σύμφωνα με τα στοιχεία μείωση κατά περίπου 3,5δις ευρώ, μόνο για τους δυο τελευταίους μήνες του 2014, σε συνδυασμό με τις < Οι λόγοι που οδήγησαν τις Εurobank, Alpha Bank, Πειραιώς στον έκτακτο μηχανισμό ρευστότητας είναι εσωτερικοί και προληπτικοί. εκροές των καταθέσεων. Με τις τράπεζες να μην είναι σε θέση ούτε καν να δανειστούν διατραπεζικά, η μια από την άλλη, γεγονός που επέφερε και το κλείσιμο ουσιαστικά της διατραπεζικής αγοράς, επήλθε η έλλειψη ρευστότητας και η αναγκαστική προσφυγή στον ELA. Από την πρώτη στιγμή, η Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου έσπευσε να δηλώσει πως παρακολουθεί το ζήτημα, χωρίς να παρατηρείται όμως αντίδραση από τις θυγατρικές τράπεζες στην Κύπρο που θα μπορούσε να επηρεάσει την κυπριακή αγορά. Με τη σειρά της και η ΕΚΤ έχει δηλώσει σε όλους τους τόνους ότι για να υπάρξει διάρκεια στην παροχή ρευστότητας προς την Ελλάδα η χώρα πρέπει να συνεχίσει να τηρεί τις υποχρεώσεις της όπως αυτές απορρέουν από το μνημόνιο. Η επόμενη κυβέρνηση της Ελλάδας θα πρέπει να βρει μέχρι το τέλος Φεβρουαρίου 2,106 δισεκατομμύρια ευρώ που υπολογίζονται ως οι άμεσες ανάγκες για τη χώρα, ενώ μέχρι το τέλος Μαρτίου, οι σωρευτικές ανάγκες α- νεβαίνουν στα 4,601 δισεκατομμύρια ευρώ, με τα ποσά να παρουσιάζουν αυξητικές τάσεις. MIXAΛΗΣ ΤΣΙΚΑΛΑΣ EPA Το πρόβλημα ρευστότητας σε τρεις τράπεζες Του ΓΙΑΝΝΗ ΠΑΠΑΔΟΓΙΑΝΝΗ Πρόσθετα κεφάλαια ύψους 21 δισ. ευρώ άντλησαν τις τελευταίες εβδομάδες οι εγχώριες τράπεζες από την ΕΚΤ, για να αντιμετωπίσουν την επιδείνωση των συνθηκών ρευστότητας που προκαλούν η πρόωρη εκλογική αναμέτρηση και η αβεβαιότητα για την ε- πόμενη ημέρα. Επιπλέον, εγχώριες τράπεζες, με αίτημά τους στην ΤτΕ ζητούν τη χορήγηση έκτακτης ρευστότητας (σ.σ. δύο ζήτησαν άνω των 5 δισ. ευρώ) μέσω του μηχανισμού έ- κτακτης ρευστότητας ELA, εξαιτίας της σημαντικής επιδείνωσης της κατάστασης. Η ρευστότητα των τραπεζών περιορίζεται εξαιτίας της μείωσης των καταθέσεων επιχειρήσεων - νοικοκυριών, Η κατάσταση παραμένει ελεγχόμενη, ωστόσο υπάρχει ανησυχία κυρίως για την επόμενη ημέρα των εκλογών Η σύγκριση με τις εκροές στη διετία της απορρόφησης ρευστότητας από το Δημόσιο μέσω εντόκων γραμματίων, της μη ανανεώσεως συναλλαγών των τραπεζών στη διατραπεζική αγορά και της μείωσης της αξίας των εγγυήσεων που προσφέρουν οι εγχώριες τράπεζες στην ΕΚΤ (για να αντλούν ρευστότητα). Οπως εκτιμούν οι τράπεζες, πλέον η εξάρτησή τους από τη ρευστότητα της ΕΚΤ έχει υπερβεί τα 65 δισ. ευρώ έναντι 45 δισ. ευρώ που ήταν στο τέλος Νοεμβρίου. Παρά την κινδυνολογία για έξοδο της χώρας μας από την Ευρωζώνη, έ- κτακτης φορολόγησης των καταθέσεων και διαφόρων ειδών πολιτικές παρεμβάσεις, η μεγάλη αιμορραγία δεν έρχεται από τις καταθέσεις αλλά από τα έντοκα του Δημοσίου και το «πάγωμα» της διατραπεζικής αγοράς. Οι τράπεζες δεν ανησυχούν για τον κίνδυνο ατυχήματος στις καταθέσεις, τουλάχιστον μέχρι την κρίσιμη εκλογική αναμέτρηση της επόμενης Κυριακής 25 Ιανουαρίου, σημειώνοντας ότι οι εκροές -παρά την επιδείνωση των τελευταίων ημερών- αντιμετωπίζονται, λόγω της δυναμικής παρέμβασης της ΕΚΤ. «Τα εμβάσματα στο ε- ξωτερικό είναι περιορισμένα, ελάχιστα σε σχέση με αυτό που είχε συμβεί στη διετία Αντίθετα έχουμε πολλές εκροές μικροποσών, από νοικοκυριά που θέλουν να διατηρούν αυξημένη ρευστότητα για παν ενδεχόμενο, και οι οποίες αντιμετωπίζονται» σημειώνει στην «Κ» επιτελικό στέλεχος τράπεζας. Προσδοκίες Οι τράπεζες υπογραμμίζουν ως εξαιρετικά σημαντικό γεγονός ότι τα χρήματα από τη μείωση των καταθέσεων μένουν στην Ελλάδα: αυτό σημαίνει ότι μόλις εξομαλυνθεί η κατάσταση και εκτονωθεί η ανησυχία, τα χρήματα αυτά γρήγορα θα επιστρέψουν στο τραπεζικό σύστημα. Αντίθετα, στη μαζική απόσυρση καταθέσεων που έγινε το , ο κύριος όγκος των καταθέσεων έφυγε και δεν επέστρεψε ποτέ στο τραπεζικό σύστημα: Από το επίπεδο των 240 δισ. ευρώ (2009) οι καταθέσεις κατέρρευσαν στα 150 δισ. ευρώ τον Ιούνιο του 2012 για να φτάσουν μετά βίας τα 165 δισ. ευρώ τον Σεπτέμβριο του 2014 (μετά μια τουριστική χρονιά ρεκόρ). Τώρα, οι καταθέσεις μειώθηκαν κατά 500 εκατ. ευρώ το δίμηνο Οκτωβρίου - Νοεμβρίου, ενώ τον περασμένο Δεκέμβριο η μείωση έφτασε τα 3 δισ. ευρώ ε- ξαιτίας του ενδεχόμενου πρόωρων ε- κλογών (που έγινε βεβαιότητα στο τέλος του μήνα). Οπως εκτιμούν οι τράπεζες, η κακή επίδοση του Δεκεμβρίου συνεχίζεται με μεγαλύτερη ένταση στο πρώτο 15νθήμερο του Ιανουαρίου και κάπως έτσι θα κλείσει ο μήνας. Με άλλα λόγια, η κατάσταση παραμένει ελεγχόμενη, κάτι που υπογράμμισε και σε ανακοίνωσή της η ΤτE την προηγούμενη ε- βδομάδα. Οι τράπεζες ανησυχούν κυρίως για την επόμενη, των εκλογών, ημέρα. Οπως σημειώνουν είναι εξαιρετικά κρίσιμο να σχηματιστεί ισχυρή κυβέρνηση, να ολοκληρωθεί γρήγορα η αξιολόγηση της οικονομίας από την τρόικα και να συμφωνηθεί το πλαίσιο συνεργασίας Ελλάδας - Ε.Ε. στη μετά το μνημόνιο ε- ποχή. Με άλλα λόγια, να επιβεβαιωθεί η ευρωπαϊκή πορεία της χώρας. Οπως εκτιμούν, οι πρόωρες εκλογές δεν θα ε- κτροχιάσουν την αναπτυξιακή δυναμική της οικονομίας και ότι το 2015 θ αποτελέσει έτος ισχυρής οικονομικής ανάπτυξης υπό την προϋπόθεση ότι η νέα κυβέρνηση θα κλείσει γρήγορα τις εκκρεμότητες με τους εταίρους. Ομως όλα αυτά δεν είναι καθόλου βέβαια. Ο μεγάλος κίνδυνος είναι είτε να μην προκύψει ισχυρή κυβέρνηση μετά τις εκλογές ή ακόμα χειρότερα να ακολουθήσουν νέες εκλογές ή να επικρατήσουν πολιτικές επιλογές που θα μας φέρουν σε σύγκρουση με την Ε.Ε. Αν γίνει κάτι τέτοιο, οι επιπτώσεις στο τραπεζικό σύστημα, και κατ επέκταση στην οικονομία θα είναι άμεσες και δραματικές, δεδομένης της απόλυτης εξάρτησης της ρευστότητας από την ΕΚΤ. Στο τέλος Νοεμβρίου το κενό, μεταξύ καταθέσεων 163 δισ. και δανείων 212 δισ. ευρώ, έχει καλυφθεί από την ΕΚΤ. Η ε- πιδείνωση της ρευστότητας κατά το διάστημα Δεκεμβρίου - Ιανουαρίου, ύ- ψους 21 δισ., καλύφθηκε με νέα κεφάλαια από την ΕΚΤ. Δηλαδή χωρίς τη χρηματοδότηση της ΕΚΤ οι ελληνικές τράπεζες θα χάσουν τη γη κάτω από τα πόδια τους σε χρόνο... δευτερολέπτων. Η στήριξη από το ευρωσύστημα δεν είναι ούτε αυτόματη ούτε δεδομένη. Η ΕΚΤ έχει δηλώσει πολλές φορές ότι για να έχουν πρόσβαση οι εγχώριες τράπεζες στη ρευστότητα του ευρωσυστήματος, πρέπει η Ελλάδα να βρίσκεται σε πρόγραμμα: «η συνέχιση της χρηματοδότησης των ελληνικών τραπεζών βασίζεται στην τεχνική παράταση του προγράμματος του EFSF έως το τέλος Φεβρουαρίου και στην ύπαρξη προγράμματος του ΔΝΤ. Επίσης βασίζεται στην επιτυχή ολοκλήρωση της τρέχουσας αξιολόγησης και σε συμφωνία για τη συνέχιση προγράμματος μεταξύ των ελληνικών αρχών και των ΕΚΤ - ΔΝΤ». Καμιά διαφοροποίηση του υφιστάμενου σκηνικού στις σχέσεις με Αθήνα από τυχόν αλλαγή φρουράς στο Μαξίμου. Η Λευκωσία εν αναμονή της ελληνικής κάλπης Μόλις τέσσερα εικοσιτετράωρα πριν από τις κρίσιμες εκλογές στην Ελλάδα, η Κύπρος αναμένει τα αποτελέσματα, απευχόμενη το σενάριο της ακυβερνησίας, αφού θεωρεί πως μια τέτοια εξέλιξη θα ήταν ό,τι χειρότερο υπό τις παρούσες κρίσιμες συνθήκες που διέρχεται το Κυπριακό και με δεδομένη πλέον την ενδυνάμωση των τουρκικών διεκδικήσεων στην Ανατολική Μεσόγειο. Με βάση το γεγονός πάντως ότι, σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις που έχουν δει το φως της δημοσιότητας, ο ΣΥΡΙΖΑ αναμένεται να κόψει πρώτος το νήμα, η Λευκωσία προετοιμάζεται για το ενδεχόμενο αλλαγής φρουράς στην Αθήνα και α- νάληψης της διακυβέρνησης από το αριστερό κόμμα. Εξέλιξη που δεν φαίνεται να προκαλεί ανησυχίες στην κυπριακή Κυβέρνηση, αφού όπως α- ναφέρθηκε χαρακτηριστικά στην «Κ», οι μέχρι τώρα εκφρασθείσες θέσεις του ΣΥΡΙΖΑ στα κρίσιμα για τη Λευκωσία ζητήματα (Κυπριακό, ε- νέργεια, περιφερειακή συνεργασία, ελληνοτουρκικές σχέσεις) δεν διαφοροποιούν το υφιστάμενο σκηνικό στις σχέσεις Αθηνών Λευκωσίας. Στο πλαίσιο αυτό, όπως μας λέχθηκε, η κυπριακή Κυβέρνηση δεν ανησυχεί ούτε και από την υφιστάμενη διαφωνία του ΣΥΡΙΖΑ με την πολιτική ένταξης της Κύπρου στο ΝΑΤΟ, δοσμένης της πάγιας θέσης του αριστερού κόμματος, πως σε ό,τι αφορά τα κυπριακά ζητήματα, οι αποφάσεις λαμβάνονται στη Λευκωσία. Όπως άλλωστε εκτιμούν διπλωματικοί κύκλοι στην κυπριακή πρωτεύουσα, η μη ουσιαστική διαφοροποίηση της υφιστάμενης εξωτερικής πολιτικής Ελλάδας Κύπρου από μια ενδεχόμενη ανάληψη της εξουσίας από τον ΣΥΡΙΖΑ προκύπτει και από το γεγονός < Oι μέχρι τώρα εκφρασθείσες θέσεις του ΣΥΡΙΖΑ στα κρίσιμα για τη Λευκωσία ζητήματα δεν διαφοροποιούν το υφιστάμενο σκηνικό στις σχέσεις Αθηνών - Λευκωσίας. ότι ο κ. Τσίπρας, όχι τυχαία, εδώ και καιρό έχει επιδιώξει να κτίσει διαύλους επικοινωνίας τόσο με την Ουάσιγκτον όσο και με τις Βρυξέλλες, επιδιώκοντας να καλλιεργήσει το προφίλ ενός ρεαλιστικού πολιτικού που κατανοεί τις διεθνείς συγκυρίες και δεν προτίθεται να έρθει σε ρήξη με τα διεθνή πολιτικά κέντρα λήψης αποφάσεων. ΜEΛΑΝΗ ΑΝΤΩΝIΟΥ

5 05-OIK_MAN OF THE YEAR_KATHI 20/01/15 18:22 Page 5

6 06-OIK_OIKONOMIA_KATHI 20/01/15 22:25 Page 6 6 l ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ Τετάρτη 21 Ιανουαρίου 2015 Μονόδρομος για τις τράπεζες οι αναδιαρθρώσεις δανείων Και νέες μειώσεις στα δανειστικά επιτόκια από τις τράπεζες το επόμενο δεκαπενθήμερο Της ΕΜΙΛΥΣ ΜΙΝΤΗ < Ευαρέσκεια εκφράζει ο επιχειρηματικός κόσμος για τη μείωση των επιτοκίων και καλεί τις επιχειρήσεις να αξιοποιήσουν αυτή την ευκαιρία. Πιο δυναμική επιστροφή στην αγορά αισιοδοξούν ότι θα έχουν οι τράπεζες τη φετινή χρονιά οι οποίες προχωρούν σε συνδυασμό συγκεκριμένων δράσεων προκειμένου να καταφέρουν να μειώσουν το πολύ ψηλό ποσοστό των μη εξυπηρετούμενων δανείων, αλλά και να αυξήσουν την κερδοφορία τους. Από τη μια, έχει μπει πολύ ψηλά στην ατζέντα το θέμα των α- ναδιαρθρώσεων των δανείων για όσα εξ αυτών μπορούν να καταστούν βιώσιμα, με την Κεντρική Τράπεζα να δηλώνει μάλιστα ότι θα αυξηθούν οι πιέσεις προς τις εμπορικές τράπεζες, ενώ από την άλλη η προσοχή στρέφεται στην κατεύθυνση της παροχής νέων δανείων αλλά και της μείωσης των δανειστικών επιτοκίων. Ήδη η Διοικητής της Κεντρικής Τράπεζας κ. Χρυστάλλα Γιωρκάτζη έχει εξαγγείλει τη μείωση των δανειστικών επιτοκίων από τις τράπεζες το επόμενο δεκαπενθήμερο, κάτι το οποίο έχει προκαλέσει την ευαρέσκεια του επιχειρηματικού κόσμου αλλά και των καταναλωτών, αφού η Κύπρος έχει από τα πιο ψηλά δανειστικά επιτόκια. Αξίζει να σημειώσουμε ότι τον «χορό» της μείωσης των επιτοκίων ξεκίνησε πρώτος ο Συνεργατισμός για εξυπηρετούμενα δάνεια αλλά και για δάνεια που έχουν αναδιαρθρωθεί, αφού και σε αυτή την περίπτωση οι στοχεύσεις της Συνεργατικής Κεντρικής Τράπεζας προσανατολίζονται στη μείωση του ποσοστού των μη εξυπηρετούμενων δανείων αλλά και σε νέες χορηγήσεις. Σε παροχή δανείων θέλει να προχωρήσει και η Ελληνική Τράπεζα η οποία έχει αρκετό ρευστό διαθέσιμο. Κατά τη διάρκεια της περσινής χρονιάς οι καταθέσεις στην Ελληνική Τράπεζα έχουν σημειώσει σημαντική άνοδο. Ενδιαφέρον προκαλεί πάντως το γεγονός πως αν και το χρηματοπιστωτικό σύστημα δείχνει έτοιμο να προχωρήσει με την παροχή νέων δανείων, εντούτοις προβληματίζει το γεγονός ότι δεν υπάρχουν αξιόχρεοι πελάτες ή με άλλα λόγια τα δάνεια δεν έχουν ζήτηση σε μεγάλο ή έστω ικανοποιητικό βαθμό. Θα αυξηθούν οι πιέσεις προς τις τράπεζες για αναδιαρθρώσεις, δηλώνει η Διοικητής της Κεντρικής Τράπεζας. Απλοποίηση διαδικασιών Παράλληλα με τη μείωση των δανειστικών επιτοκίων τα τραπεζικά ιδρύματα μαζί με το Συνεργατισμό και την Κεντρική Τράπεζα προσπαθούν μέσα από τη σύσταση ομάδας εργασίας, όπως έγραψε προ ημερών η «Κ», να προχωρήσουν σε απλοποίηση των διαδικασιών σε σχέση με τις αναδιαρθρώσεις αλλά και την παροχή νέων δανείων. Πάντως, σύμφωνα με πηγές τόσο στην Τράπεζα Κύπρου όσο και στην Ελληνική επικρατεί έντονα η άποψη ότι η διαδικασία των αναδιαρθρώσεων προκαλεί μεγάλες καθυστερήσεις ενώ υπογραμμίζουν πως θα πρέπει να ολοκληρωθεί σύντομα και η συζήτηση με το νομοθετικό πλαίσιο. Πρόθεση των τραπεζών, όπως δηλώνουν, δεν είναι οι μαζικές εκποιήσεις ούτε και προσφυγή στα δικαστήρια. Τόσο η Τράπεζα Κύπρου όσο και η Ελληνική δηλώνουν ότι, αν και με καθυστέρηση, ως τραπεζικά ιδρύματα πραγματοποιούν αναδιαρθρώσεις και προχωρούν με τη σχετική διαδικασία ενώ γίνονται και σκέψεις για όσα δάνεια έχουν συναφθεί σε ελβετικό φράγκο. Πηγές από την Ελληνική Τράπεζα αναφέρουν πως ήδη έχουν ξεκινήσει συζητήσεις με κάποιους πελάτες και έχουν βρεθεί λύσεις αν και όπως επισημαίνουν το ποσό των δανείων σε ελβετικό φράγκο για το εν λόγω τραπεζικό ίδρυμα δεν είναι πάρα πολύ μεγάλο αφού κυμαίνεται περίπου στα 200 εκατ. ευρώ. Και οι δυο τράπεζες περιμένουν να δουν πως θα εξελιχθεί η όλη κατάσταση γενικότερα με την πορεία του φράγκου και την συναλλαγματική ι- σοτιμία. Οι ίδιες πηγές από την Ελληνική αναφέρουν ακόμα ότι οι συζητήσεις θα εντατικοποιηθούν τόσο για το θέμα των δανείων σε φράγκο όπου θα πρέπει για κάποιες περιπτώσεις να βρεθούν συμβιβαστικές λύσεις Ικανοποίηση από καταναλωτές Ικανοποίηση από τις εξαγγελίες της κ. Γιωρκάτζη για μείωση των δανειστικών επιτοκίων εκφράζει και ο Κυπριακός Σύνδεσμος Καταναλωτών επισημαίνοντας ότι αυτές θα προκύψουν πράγματι εντός των επόμενων δεκαπέντε ημερών. Όπως υπογραμμίζει ο Σύνδεσμος Καταναλωτών οι μειώσεις θα είναι σημαντικές και θα βοηθήσουν τόσο στην επανεκκίνηση της οικονομίας όσο και στους καταναλωτές και τους δανειολήπτες. Πέραν της μείωσης των δανειστικών επιτοκίων ο Σύνδεσμος των καταναλωτών σημειώνει ότι θα πρέπει να προχωρήσουν όσο και για τις αναδιαρθρώσεις των μη ε- ξυπηρετούμενων. Σύμφωνα με τα στοιχεία που κατέθεσε χθες η κ. Γιωρκάτζη, μέχρι τις 30 Σεπτεμβρίου τα αναδιαρθρωμένα δάνεια ανέρχονταν σε 3,3 δις. ευρώ ενώ πρόσθεσε πως η Κεντρική Τράπεζα θα συνδέσει τους στόχους για τις αναδιαρθρώσεις δανείων της κάθε τράπεζας με τις κεφαλαιακές της ανάγκες. Χαρακτηριστική είναι η δήλωσή της, «να πονούν όταν δεν κάνουν αναδιαρθρώσεις». Ευαρέσκεια στις επιχειρήσεις Κίνηση προς τη σωστή κατεύθυνση χαρακτήρισε ο Γενικός Διευθυντής της ΟΕΒ Μιχάλης Πήλικος τη μείωση των δανειστικών επιτοκίων που εξήγγειλε η Διοικητής της Κεντρικής Τράπεζας, τονίζοντας ότι θα βοηθήσει πάρα πολύ την επιχειρηματική δραστηριότητα. Επεσήμανε ότι η μείωση των επιτοκίων θα πρέπει να γίνει οι αναδιαρθρώσεις δανείων προκειμένου και οι δανειολήπτες να μπορούν να ανταποκριθούν στις υποχρεώσεις τους προς τις τράπεζες. Επισημαίνει ακόμα ότι ο εξαιρετικά αργός ρυθμός των αναδιαρθρώσεων επιβαρύνει τους καταναλωτές ενώ προσθέτει ότι επιβάλλεται η λήψη μέτρων εκ μέρους της Κεντρικής Τράπεζας που θα είναι αυστηρά και θα περιλαμβάνουν κυρώσεις. Τέλος σημειώνει ότι οι προτάσεις που κατατέθηκαν για τροποποίηση του κώδικα είναι εις βάρος των καταναλωτών και δεν πρέπει να προχωρήσουν. το συντομότερο δυνατό και κάλεσε τις ε- πιχειρήσεις να αξιοποιήσουν αυτή τη μείωση. Είπε, ωστόσο, ότι η μείωση θα πρέπει να είναι ουσιαστική κοντά στο 1%-2% ενώ σε σχέση με τις αναδιαρθρώσεις κάλεσε τις εταιρείες να προχωρήσουν γιατί με αυτό τον τρόπο θα βοηθήσουν τον εαυτό τους, το τραπεζικό σύστημα και την οικονομία. Καταλήγοντας ο κ. Πήλικος επεσήμανε πως οι αναδιαρθρώσεις προχωρούν με πολύ αργούς ρυθμούς. Ευαρέσκεια για την πρόθεση των τραπεζών να προχωρήσουν σε μείωση των δανειστικών επιτοκίων εξέφρασε και ο γενικός γραμματέας του ΚΕΒΕ Μάριος Τσιακκής. Σημειώνοντας ότι το ΚΕΒΕ χαιρετίζει οποιαδήποτε μέτρα λαμβάνονται σε σχέση με τη μείωση των επιτοκίων και ειδικότερα των δανειστικών, εξέφρασε τη θέση ότι «τα επιτόκια στην Κύπρο είναι πιο ψηλά σε σχέση με το τι ισχύει στις υπόλοιπες χώρες της Ευρώπης γεγονός που δυσκολεύει, μειώνει ή περιορίζει την ανταγωνιστικότητα και την ικανότητα των κυπριακών επιχειρήσεων να ανταγωνιστούν τις επιχειρήσεις της ΕΕ ή ακόμα και να χρηματοδοτήσουν κάποιες επενδυτικές δαπάνες των οποίων το κόστος είναι αυξημένο σε σχέση με τους ανταγωνιστές τους. Η μείωση των δανειστικών επιτοκίων αποτελεί πάγιο αίτημα των επιχειρήσεων ώστε να διευκολυνθεί η χρηματοδότηση, είπε ο κ. Τσιακκής εκφράζοντας την ελπίδα ότι θα προχωρήσουν νέα επενδυτικά έργα τόσο προς την κατεύθυνση της ανάπτυξης αλλά και άλλων τομέων που σχετίζονται με την διεκπεραίωση εμπορικών δραστηριοτήτων κλπ. Σύμφωνα με το γενικό γραμματέα του ΚΕΒΕ, πρόκειται για μια κίνηση που θα διευκολύνει και το θέμα των μην εξυπηρετούμενων δανείων. ΚΥΠΕ Πρόβλημα αναπλήρωσης των θέσεων σε περίπτωση που η πτώση από τη ρωσική αγορά ξεπεράσει το 25% εντοπίζει ο Κυπριακός Οργανισμός Τουρισμού (ΚΟΤ). Η Ρωσία καθιστά δύσκολο το 2015 για τον τουρισμό Οσο το δυνατόν λιγότερο ε- πώδυνες ελπίζουν ότι θα είναι οι επιπτώσεις από τη μείωση του τουριστικού ρεύματος από τη Ρωσία, η οποία καθιστά δύσκολη χρονιά το 2015 για τον τουρισμό. Σε συνάντησή τους, οι φορείς του τουρισμού καθώς και οι επαγγελματικοί φορείς συζήτησαν τα τεκταινόμενα στον τομέα, που προέκυψαν εξαιτίας των εξελίξεων στη Ρωσία. Πρόβλημα αναπλήρωσης των θέσεων σε περίπτωση που η πτώση από τη ρωσική αγορά ξεπεράσει το 25% εντοπίζει ο Κυπριακός Οργανισμός Τουρισμού (ΚΟΤ). Όπως εξήγησε ο πρόεδρος του ΔΣ του Οργανισμού, Άγγελος Λοΐζου, σύμφωνα με τις γενικές προβλέψεις για την τρέχουσα χρονιά, φαίνεται ότι εάν η μείωση από τη Ρωσία συγκρατηθεί στο επίπεδο του 25% τότε θα μπορεί να καλυφθεί από άλλες χώρες. Παράλληλα, εξέφρασε ικανοποίηση για τα αποτελέσματα της περσινής χρονιάς, τονίζοντας, ωστόσο, ότι «θα μπορούσαν να είναι καλύτερα», καθώς οι αφίξεις τουριστών ανήλθαν στις , α- ντιπροσωπεύοντας αύξηση περίπου της τάξης του 1,5% σε σχέση με το Παράλληλα ο κ. Λοΐζου χαρακτήρισε ενθαρρυντική την αυξητική τάση των τελευταίων δύο τριών μηνών από παραδοσιακές χώρες, όπως η Αγγλία και η Γερμανία, σημειώνοντας, όμως, ότι στοίχημα αποτελούν οι προβλεπόμενες μειώσεις από τη Ρωσία, μία αγορά στην οποία καταγράφηκε άνοδος 5% το Αναφερόμενος στο κλείσιμο των Κυπριακών Αερογραμμών, τόνισε ότι θα πρέπει να επιλυθούν επιμέρους προβλήματα από χώρες, των οποίων οι διοργανωτές ταξιδιών χρησιμοποιούσαν την εταιρεία και να εξασφαλιστεί η αναπλήρωση των συγκεκριμένων θέσεων. Διευθετήσεις θα πρέπει να γίνουν, είπε ο κ. Λοΐζου, κυρίως σε χώρες όπως η Ολλανδία, η Γερμανία και συγκεκριμένα η Φραγκφούρτη, καθώς άλλες περιοχές έχουν υπερκαλυφθεί με νέες αεροπορικές θέσεις όπως με την GERMANIA και GERMAN WING, όπως επίσης και ενδεχομένως τη Γαλλία. Εντατικές διαβουλεύσεις πραγματοποιούνται με αεροπορικές εταιρείες προκειμένου να υπάρξουν οι αναγκαίες διευθετήσεις και το πρόβλημα να επιλυθεί. Σε αναφορά του στο πλαίσιο της συνάντησης, ο γενικός διευθυντής του ΚΟΤ, Μάριος Χαννίδης, επισήμανε ότι παρόλο που αφενός δεν είναι ξεκάθαρη η βάση της αναμενόμενης πτώσης από τη Ρωσία και αφετέρου δεν μπορεί να υπάρξει εμπεριστατωμένη πρόβλεψη, εντούτοις «υπάρχουν σοβαρές ενδείξεις ότι θα είναι μια δύσκολη χρονιά όσον αφορά την ρωσική αγορά». Ο κ. Χαννίδης διαβεβαίωσε ότι τόσο ο ΚΟΤ όσο και οι φορείς τουρισμού σε συνεργασία με την ξενοδοχειακή βιομηχανία βρίσκονται σε επιφυλακή προκειμένου, σε περίπτωση που διαφανεί οποιαδήποτε μείωση από την ρωσική αγορά, να αντισταθμιστεί με άλλες αγορές, έτσι ώστε να διατηρηθούν τα ποσοστά των αφίξεων και των εσόδων στα ίδια επίπεδα με το Από την πλευρά του ο πρώην πρόεδρος του ΔΣ των Κυπριακών Αερογραμμών, Τάκης Αντωνίου, ερωτηθείς σχετικά με τις προθέσεις για δημιουργία νέας αεροπορικής εταιρείας, ανέφερε ότι αποτελεί βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση, προκειμένου, όπως είπε, να διατηρηθεί ο κρατικός αερομεταφορέας κυπριακών συμφερόντων ως επί το πλείστον». Παρόλο που «ούτε μπορεί ούτε πρέπει να συμμετάσχει με κεφάλαια», πρόσθεσε ο κ. Αντωνίου, ωστόσο, η Κυβέρνηση δύναται να πείσει ή να προσελκύσει Κύπριους και ξένους επενδυτές, την ώρα που θα πρέπει να αποκλειστεί και η πιο μικρή πιθανότητα να εγκαταλείψουν την Κύπρο όσοι την επισκέπτονται επί του παρόντος. CNPP Ο τουρισμός είναι το διακύβευμα για το οποίο πρέπει να εργαστούμε συλλογικά, μεθοδικά και αποτελεσματικά. Η χώρα μας τα τελευταία χρόνια καλείται να θέσει και να κατακτήσει νέους στόχους. Και ο τομέας του τουρισμού αποτελεί το προσφορότερο πεδίο ανάπτυξης τέτοιων στόχων. Ο τουρισμός είναι το όχημα για την ανάπτυξη της χώρας μας, αφού πρόκειται για έναν τομέα: που βρίσκεται στην καρδιά της οικονομικής δραστηριότητας. φέρνει συνάλλαγμα. ενισχύει το εμπόριο, την μεταποίηση και τις κατασκευές. δημιουργεί απασχόληση. αυξάνει τα εισοδήματα. τονώνει τη ζήτηση. και προωθεί την ισόρροπη ανάπτυξη. Και στο νέο διεθνές και ευρωπαϊκό περιβάλλον η τουριστική ανάπτυξη της Κύπρου είναι συνυφασμένη με την υλοποίηση μιας μεταρρυθμιστικής στρατηγικής μακράς πνοής. Η Κύπρος χρειάζεται μια τολμηρή σύγχρονη και καινοτόμα τουριστική μεταρρύθμιση που θα της επιτρέψει να σταθεί με α- ξιώσεις στο διεθνές περιβάλλον. Επιμένω στην καινοτόμα τουριστική μεταρρύθμιση γιατί είναι ζωτική ανάγκη για την οικονομία, για την ανάπτυξη. Η Κύπρος οφείλει να ακολουθήσει: μια καινοτόμα τουριστική μεταρρύθμιση, στο επίκεντρο της οποίας βρίσκεται η αξιοποίηση των συγκριτικών μας πλεονεκτημάτων. μια καινοτόμα τουριστική μεταρρύθμιση, που αναδεικνύει τις νέες μορφές τουρισμού, και εμπλουτίζει το παραδοσιακό σχήμα «ήλιος και θάλασσα». μια καινοτόμα τουριστική μεταρρύθμιση που συμβάλλει στην αναβάθμιση και εμπλουτισμό των τουριστικών περιοχών και τον εκσυγχρονισμό των υποδομών. μια καινοτόμα τουριστική μεταρρύθμιση, που υλοποιεί νέες πρωτοβουλίες στο θεσμικό πλαίσιο της επιχειρηματικότητας, αλλά και στο επίπεδο της οικονομικής και φορολογικής πολιτικής. Η καινοτόμα τουριστική μεταρρύθμιση πρέπει να δώσει την απαιτούμενη ώθηση, την απαραίτητη δυναμική σε όλο το φάσμα της τουριστικής δραστηριότητας, έχοντας επίγνωση ότι ο τουρισμός είναι ο αιμοδότης της οικονομικής ανάπτυξης. Οι συνθήκες της εποχής όσο και η ανάγκη για μια νέα διευρυμένη στρατηγική της χώρας, μας επιβάλλουν πρώτα να διορθώσουμε τα του οίκου μας και μετά να προβάλουμε και προωθήσουμε την Κύπρο ως έναν προορισμό με εναλλαγές και αντιθέσεις, έναν τόπο στον οποίο ο κάθε επισκέπτης μπορεί να ζήσει μια πραγματικά αληθινή εμπειρία. Στην πραγματικότητα αυτό που πρέπει να γίνει είναι να δώσουμε στη χώρα μας ένα καινούργιο brand identity, όπως λέμε στη γλώσσα της ΑΝΑΛΥΣΗ / Του ΓΙΩΡΓΟΥ ΜΩΥΣΗ Η Κύπρος χρειάζεται καινοτόμα τουριστική ανάπτυξη < Οσο πιο πολλά εφόδια δίνουμε στον κυπριακό τουρισμό, τόσο πιο πολλά θα μας επιστρέψει, όχι μόνο σε συνάλλαγμα, αλλά και σε θέσεις εργασίας. επικοινωνίας. Και στόχος μας σε αυτή την νέα προσέγγιση, δεν πρέπει να είναι η ποσότητα όσο η ποιότητα. Με άλλα λόγια, δεν μας ενδιαφέρει η ποσότητα των επισκεπτών, αλλά η ποιότητά τους, το τι αφήνουν στον τόπο μας, και φυσικά το πόσο μπορούν να λειτουργήσουν ως πρεσβευτές της Κύπρου από την στιγμή που θα επιστρέψουν στις χώρες τους. Ο τουρισμός, αυτή τη στιγμή και υπό το πρίσμα των διεθνών συγκυριών, είναι ο μοναδικός τομέας της χώρας που μπορεί να πρωταγωνιστήσει στις εξελίξεις και να λειτουργήσει ως αντίδοτο στην `τοξικότητα` της όποιας ύφεσης. Αναφέρθηκα στην ποιότητα ως κυρίαρχο διαφοροποιητικό μας στόχο. Και μάλιστα την ποιότητα σε όλες της τις συνιστώσες. Αυτή είναι άλλη μια καινοτομία που πρέπει να εισαγάγουμε στο κυπριακό τουριστικό προϊόν. Η ποιότητα αποτελεί σήμερα την αιχμή του δόρατος στον ολοένα αυξανόμενο παγκόσμιο ανταγωνισμό. Είναι μια πραγματικότητα που οφείλουμε να συνυπολογίσουμε, προκειμένου να μπορούμε να στοχεύουμε ψηλά και την ε- πόμενη δεκαετία. Ο κυπριακός τουρισμός πρέπει επιτέλους να κατακτήσει τη δίκαιη σχέση τιμής και αξίας (value for money). Αυτό θα είναι το συγκριτικό μας πλεονέκτημα στον ανταγωνισμό με χώρες που δεν ανήκουν στην ευρωζώνη, όπως για παράδειγμα η Τουρκία, η Αίγυπτος ή οι λεγόμενοι εξωτικοί προορισμοί. Ο τουρισμός είναι ένας κορυφαίος κλάδος της κυπριακής οικονομίας. Όλα αυτά μας οδηγούν σε ένα καίριο συμπέρασμα: ότι όσο πιο πολλά εφόδια δίνουμε στον κυπριακό τουρισμό, τόσο πιο πολλά θα μας επιστρέψει, όχι μόνο σε συνάλλαγμα, αλλά και σε θέσεις εργασίας, σε παραγωγή πλούτου, σε α- ναγνωρισιμότητα, σε διεθνές κύρος. Παράλληλα, μην ξεχνάμε ότι ο τουρισμός συμβάλλει καθοριστικά στην ανταγωνιστικότητα της Κύπρου και της κυπριακής οικονομίας και είναι σίγουρο ότι θα συμβάλει περισσότερο στο μέλλον. Χρειάζεται ολοένα και αρτιότερη σύμπραξη όλων εκείνων που μπορούν να βοηθήσουν αυτόν τον τομέα. Την ευθύνη των πολιτικών αποφάσεων έχει η Κυβέρνηση η οποία θα αξιολογηθεί και θα κριθεί στο τέλος από τα αποτελέσματα του έργου της. ΓιώργοςΜωυσή CMC, Hospitality and Tourism Director, Man systems Business Consultant Ltd, Μέλος ΣΕΣΕΚ.

7 07-OIK_POLITIKI_KATHI 20/01/15 20:53 Page 7 Τετάρτη 21 Ιανουαρίου 2015 ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ l 7 Βραχνάς τα χρέη του κράτους σε ημικρατικούς Πέραν του ενάμισι δισεκατομμυρίου ευρώ οι οφειλές της σε οργανισμούς και εργαζομένους - Το μεγαλύτερο «πρόβλημα» εντοπίζεται στην cyta Του ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΤΟΜΑΡΑ < Μόνο στα Ταμεία Συντάξεων cyta και ΑΗΚ η κυβέρνηση χρωστά πάνω από 200 εκατομμύρια ευρώ. Με το 2015 να χαρακτηρίζεται ως χρονιά - σταθμός για τους ημικρατικούς οργανισμούς που έχουν τεθεί στην λίστα των αποκρατικοποιήσεων, η κυβέρνηση προτού βάλει στα κρατικά ταμεία ζεστό χρήμα από την πώλησή τους, θα πρέπει να κλείσει όλες τις οικονομικές «τρύπες», που σε απόλυτους αριθμούς υπολογίζονται σε μερικές ε- κατοντάδες εκατομμύρια ευρώ. Αλλά και οι ίδιοι οι ημικρατικοί οργανισμοί θα πρέπει να προετοιμάσουν το έδαφος προκειμένου από το δεύτερο εξάμηνο του 2015 και μετά να καλυφθούν τα ελλείμματα που υπάρχουν και αφορούν κυρίως υποχρεώσεις προς τους εργαζομένους. Ο χρόνος στην συγκεκριμένη περίπτωση λειτουργεί αρνητικά για το οικονομικό επιτελείο, νοουμένου ότι μέσα στο 2015 θα πρέπει να έχει ολοκληρωθεί η μετατροπή των ημικρατικών οργανισμών σε εταιρείες ιδιωτικού δικαίου, προκειμένου να ανοίξει ο δρόμος για πώλησή τους σε ιδιώτες επενδυτές. Μέχρι τότε κυβέρνηση και διοικητικά συμβούλια ημικρατικών οργανισμών θα πρέπει να τακτοποιήσουν τις εκκρεμότητες που υπάρχουν και α- φορούν πρωτίστως τα Ταμεία Συντάξεων ημικρατικών οργανισμών που παρουσιάζουν ελλείμματα, αλλά και τα μακροπρόθεσμα επενδυτικά τους σχέδια. Το μεγαλύτερο «πρόβλημα» ε- ντοπίζεται κατά πρώτο λόγο στην cyta και σε λιγότερο βαθμό, όπως φαίνεται, στην Αρχή Ηλεκτρισμού. Παρά το γεγονός ότι ο χρόνος μετρά ήδη αντίστροφα, δεν υπάρχει ξεκάθαρη εικόνα για τα οικονομικά ανοίγματα. Σύμφωνα με πηγές που γνωρίζουν τα τεκταινόμενα και στους δυο ημικρατικούς οργανισμούς, πολλά θα εξαρτηθούν από τις αποφάσεις που θα πρέπει να ληφθούν άμεσα από τις διοικήσεις των ημικρατικών αλλά και την κυβέρνηση. Aπό τη χθεσινή διαδήλωση απολυθέντων στις Κυπριακές Αερογραμμές. Οι οφειλές του κράτους προς το ταμείο Προνοίας των υ- παλλήλων των Κυπριακών Αερογραμμών, καθώς και προς τα Ταμεία Συντάξεων της cyta και της ΑΗΚ, ανέρχονται στα 224,5 εκατομμύρια ευρώ. Στην cyta, η οποία με βάση το πρόγραμμα αποκρατικοποιήσεων βρίσκεται στην κορυφή της σχετικής λίστας, ε- πιβάλλεται να ληφθούν άμεσες αποφάσεις οι οποίες εν πολλοίς θα επηρεάσουν την αξία του οργανισμού. Με βάση την εικόνα που επικρατεί σήμερα στον υπό αποκρατικοποίηση οργανισμό, το μεγαλύτερο πρόβλημα που αφορά την διοίκηση έχει να κάνει με την πρόβλεψη για τους οικονομικούς λογαριασμούς του 2014 που ανεπίσημα είναι αρνητικοί. Κύκλοι του οργανισμού κάνουν λόγο για ζημιές που θα φθάνουν στο ποσό των 140 εκατομμυρίων ευρώ και προέρχονται από το Σχέδιο Εθελουσίας Εξόδου πεντακοσίων και πλέον εργαζομένων, αλλά και την τρέχουσα επενδυτική στρατηγική. Για την μείωση του εργασιακού κόστους η cyta κατέβαλε στους υπαλλήλους της που αποχώρησαν περίπου 60 εκατομμύρια ευρώ, ενώ στα ταμεία της παραμένουν χωρίς συγκεκριμένη επενδυτική στρατηγική άλλα 80 εκατομμύρια, τα οποία διαδραματίζουν σοβαρό ρόλο στην πρόκληση ελλειμμάτων. Το δεύτερο κεφαλαιώδες ζήτημα αφορά την κυβέρνηση και έχει δυο σκέλη: Το πρώτο, έχει να κάνει με ένα εκ των δυο ομόλογων, της τάξης των 120 εκατομμυρίων ευρώ το οποίο δόθηκε από τα ταμεία της cyta υπό μορφή δανείου στην κυβέρνηση επί διακυβέρνησης Χριστόφια και έκτοτε ανανεώνεται συνεχώς. Το δεύτερο σκέλος, ΦΙΛΙΠΠΟΣ ΧΡΗΣΤΟΥ Άμεσα 14,5 εκατομμύρια ευρώ για τις ΚΑ Και αν στην περίπτωση της cyta και ΑΗΚ υπάρχει ένα σχετικό περιθώριο χρόνου, στις Κυπριακές Αερογραμμές υπάρχει πίεση τουλάχιστον για το έλλειμμα που παρουσιάζει το Ταμείο Προνοίας των εργαζομένων, το ο- ποίο τελεί επίσης υπό κρατική εγγύηση. Σύμφωνα με ανεπίσημους υπολογισμούς, το έλλειμμα που παρουσιάζει το Ταμείο Προνοίας ανέρχεται στα 14,5 ε- κατομμύρια ευρώ. Με βάση την νομοθεσία, η Διαχειριστική Επιτροπή του Ταμείου θα κατανείμει τις εισφορές στα μέλη της. Το συγκεκριμένο ταμείο των υ- παλλήλων των ΚΑ (εξαιρούνται οι πιλότοι της εταιρείας) είναι προκαθορισμένου ωφελήματος, δηλαδή τα μέλη του έχουν να λαμβάνουν όχι με βάση τα τεχνικά αποθεματικά, αλλά στην βάση των προνοιών του καταστατικού του ταμείου και της συμφωνίας που έχει γίνει με την διοίκηση της εταιρείας ή την κυβέρνηση που είναι ο μεγαλομέτοχος της εταιρείας. Διά του Προέδρου της Δημοκρατίας η κυβέρνηση διαβεβαίωσε ότι θα καλύψει το έλλειμμα του Ταμείου Προνοίας και οι εργαζόμενοι θα λάβουν το σύνολο του μεριδίου που δικαιούνται. Ο υπουργός Οικονομικών έχει ξεκαθαρίσει ότι η κυβέρνηση έχει προϋπολογίσει αυτή τη δαπάνη και δεν θα βρεθεί προ εκπλήξεως. είναι οι μακροπρόθεσμοι επενδυτικοί σχεδιασμοί της cyta, κυρίως σε ομόλογα το ύψος των οποίων υπολογίζεται στα 40 με 50 εκατ. ευρώ. Τα συγκεκριμένα ομόλογα ανανεώνονται συνεχώς και λήγουν το διάστημα Το τελευταίο σημαντικό κομμάτι των ανοικτών ζητημάτων αφορά το Ταμείο Συντάξεως των εργαζομένων, το οποίο με βάση την νομοθεσία είναι εγγυημένο από τον οργανισμό. Στο θέμα αυτό οι εκτιμήσεις διίστανται: Συντεχνιακοί κύκλοι ανεβάζουν το έλλειμμα στα 75 εκατομμύρια ευρώ, ενώ κύκλοι της διοίκησης υπολογίζουν το έλλειμμα στα 22 εκατομμύρια ευρώ. Το Ταμείο Συντάξεως της cyta έχει ανοιχτούς λογαριασμούς και με την κυβέρνηση και αφορούν το δεύτερο ομόλογο των 110 εκατομμυρίων ευρώ που δόθηκε στο κράτος επίσης επί διακυβέρνησης Χριστόφια. Το εν λόγω ομόλογο, καθώς και το άλλο που αφορά τον Οργανισμό λήγουν τέλη Μαρτίου και είτε θα πρέπει να πληρωθούν τότε, είτε στην χειρότερη περίπτωση πριν από την αλλαγή του θεσμικού πλαισίου του οργανισμού, το οποίο θα πρέπει να πάρει σάρκα και οστά το δεύτερο εξάμηνο του Στην πορεία αποκρατικοποίησης υπάρχει και ένα επιπλέον ζήτημα, το οποίο ενδεχομένως να χρειασθεί να τύχει χειρισμού. Είναι τα περιουσιακά στοιχεία του Οργανισμού, για τα οποία ενδεχομένως να υ- πάρξει απροθυμία να αγορασθούν από ιδιώτη. Τέτοια είναι οι μεγάλες εκτάσεις γης πέριξ των κτηριακών εγκαταστάσεων, αλλά και κτήρια. Η σκέψη που υπάρχει είναι όπως τα στοιχεία αυτά καθώς και οι μακροπρόθεσμες επενδύσεις της cyta όπως τα ομόλογα του Οργανισμού να μεταφερθούν σε μια νέα εταιρεία και να τύχουν ανάλογου χειρισμού. Στην Αρχή Ηλεκτρισμού τα ανοιχτά οικονομικά μέτωπα περιορίζονται στο Ταμείο Συντάξεως αλλά και στα ομόλογα υπό μορφή δανείου επί διακυβερνήσεως Χριστόφια. Στο θέμα του Ταμείου Συντάξεως η εικόνα φαίνεται να είναι καλύτερη από την αντίστοιχη στην cyta. Μέχρι και πέρυσι υπολογιζόταν ότι το Ταμείο των εργαζομένων στην ΑΗΚ δεν παρουσίαζε ελλείμματα. Ωστόσο, και εδώ αναμένουν τα αποτελέσματα της αναλογιστικής μελέτης, για να φανεί σε ποια κατάσταση βρίσκεται το Ταμείο Συντάξεων. Στην ΑΗΚ το «πρόβλημα» που α- ντιμετωπίζουν είναι με τα ομόλογα που αγοράσθηκαν επί διακυβέρνησης Χριστόφια, τα οποία, παρά τις κατά καιρούς αντιδράσεις των συντεχνιών, ανανεώνονται συνεχώς. Τα συγκεκριμένα ομόλογα περίπου 200 εκατ. ευρώ λήγουν τέλη Μαρτίου και οι συντεχνίες έχουν διαμηνύσει στην κυβέρνηση ότι δεν πρόκειται να συναινέσουν σε νέα ανανέωση. Μετρούν δυνάμεις στη βάση οι δύο τάσεις στην ΕΔΕΚ «Προεδρικοί» και «κομματικοί» σε διάταξη μάχης χωρίς να έχουν ακόμα ξεχωρίσει οι πιθανοί αντίπαλοι Σιζόπουλου για την προεδρία Της ΜΑΡΙΝΑΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΔΟΥ Πυρετώδεις διαβουλεύσεις και παρασκηνιακές διεργασίες είναι αυτό που χαρακτηρίζει το σκηνικό στην ΕΔΕΚ τη συγκεκριμένη χρονική συγκυρία και ενόψει της διαδοχής του Γιαννάκη Ομήρου, με τη μία ή την άλλη διαδικασία, δηλαδή είτε εκλογές μόνο για τον αντικαταστάτη του προέδρου είτε εκλογές για όλη την ηγεσία και τα συλλογικά όργανα. Για το δέον γενέσθαι θα αποφασίσει την Κυριακή η Κεντρική Επιτροπή αφού το Πολιτικό Γραφείο παρουσιάστηκε αδύναμο να υπερβεί εαυτόν και τις διαφωνίες και να καταλήξει σε μία απόφαση. Πάντως, το σενάριο εκλογών για ανάδειξη ηγεσίας και συλλογικών οργάνων προσκρούει σε πρόνοιες του καταστατικού γι αυτό και το Πολιτικό Γραφείο έχει προχωρήσει στη σύσταση επιτροπής, από μέλη του, η οποία θα παρουσιάσει ε- νώπιον της Κεντρικής Επιτροπής τα θετικά και αρνητικά σημεία των δύο σεναρίων. Η επιτροπή αυτή, βάσει του καταστατικού, θα καθορίσει τη διαδικασία και τα χρονοδιαγράμματα για να τεθούν υπόψη των μελών της Κεντρικής και να ληφθούν υπόψη στην τελική τους απόφαση. Προεδρικοί και κομματικοί Το γεγονός ότι το σενάριο εκλογών για όλα τα αξιώματα προσκρούει σε πρόνοιες του καταστατικού φοβίζει την «προεδρική» τάση ότι θα αποτελέσει τον καταλυτικό παράγοντα στην επικράτηση της θέσης για διεξαγωγή εκλογής μόνο προέδρου. Αυτός είναι και ο λόγος που προσπαθούν να βρουν άλλη νόμιμη λύση. Ο Γιώργος Βαρνάβα την επομένη του Π.Γ. πρότεινε ως «συναινετική λύση» τη διεξαγωγή εκλογής Προέδρου εντός 40 ημερών και μετά από τρεις μήνες την διεξαγωγή εκλογών για ανάδειξη της υπόλοιπης ηγεσίας. Μία θέση την οποία και θα υποστηρίξει, όπως όλα δείχνουν στην Κεντρική Ε- πιτροπή. Από την πλευρά του ο βουλευτής Νίκος Νικολαΐδης, φαίνεται να εμμένει στο ζήτημα ανάκλησης της παραίτησης του Γ. Ομήρου. Ο ίδιος υ- ποστηρίζει πως και η Κεντρική θα πρέπει να ζητήσει από τον κ. Ομήρου να ανακαλέσει την παραίτησή του, αφού σύμφωνα με τον κ. Νικολαΐδη ο πρόεδρος δεν έχει πει την τελευταία του λέξη. Στο ενδεχόμενο ωστόσο που η απόφαση του κ. Ομήρου εξακολουθεί να είναι αμετάκλητη, ο κ. Νικολαΐδης υποστηρίζει τον διορισμό υπηρεσιακού προέδρου -με τρόπο που να συνάδει με το καταστατικό- ο οποίος και θα ο- δηγήσει σε τρεις μήνες το Κίνημα σε εκλογικό συνέδριο. Οι τάσεις Οι «προεδρικοί» υποστηρίζουν πως οι εφ όλης της ύλης εκλογές, θα δώσουν τη δυνατότητα ξεκαθαρίσματος στο κόμμα καθώς η ΕΔΕΚ δεν έχει περιθώριο χρόνου, ενώ ένας πρόεδρος υπό αμφισβήτηση θα αποτελέσει τη συνέχεια της εσωστρέφειας και των συγκρούσεων. Ήδη στελέχη πολύ κοντά στον παραιτηθέντα πρόεδρο, υποστηρίζουν πως επιθυμία του Γιαννάκη Ομήρου, φαίνεται να είναι η διεξαγωγή εκλογών εφ όλης της ύλης και συνεπακόλουθα η θέση του θα πρέπει να ληφθεί υπόψη. Οι «κομματικοί», οι οποίοι και στηρίζουν τον Μαρίνο Σιζόπουλο, εμμένουν σε εκλογές μόνο προέδρου, επικαλούμενοι την ανάγκη συμμόρφωσης με το καταστατικό ενώ την ίδια στιγμή υποστηρίζουν πως μία μακρά προεκλογική περίοδος ιδιαίτερα σ αυτή την κρίσιμη καμπή θα οδηγήσει το κόμμα στον α- φανισμό. Σε δεύτερη ανάγνωση διαφαίνονται και πιθανοί τακτικισμοί των δύο μερών. Οι μεν «προεδρικοί» φαίνεται να αισιοδοξούν για τη συσπείρωση των υποστηρικτών τους μετά και από την επεισοδιακή παραίτηση Ομήρου και φιλοδοξούν πως εκλογές για όλα τα αιρετά αξιώματα θα οδηγήσουν στην επικράτησή τους, τόσο στην ηγεσία όσο και στα συλλογικά όργανα. Οι δε «κομματικοί» φαίνεται να ανησυχούν πως η οργή που προκάλεσε στη βάση η παραίτηση Ομήρου ενδεχομένως να τους επιφέρει κόστος. Οι μνηστήρες του θρόνου Σε ό,τι αφορά τους υποψηφίους για την προεδρία της ΕΔΕΚ, πηγές του κόμματος υποστηρίζουν ότι στο παρόν στάδιο οι ενδιαφερόμενοι μετρούν τις δυνάμεις που έχουν στη βάση του κόμματος. Σίγουρος υποψήφιος θεωρείται ο αναπληρωτής πρόεδρος Μαρίνος Σιζόπουλος, ο οποίος εκπροσωπεί και την τάση της ΕΔΕΚ που απαιτεί πιο σκληρή θέση σε κυπριακό και οικονομία. Στην πλευρά των «προεδρικών», για την ώρα παρατηρείται συνωστισμός ενδιαφερομένων. Ο Γιώργος Βαρνάβα έχει ήδη εκδηλώσει το ενδιαφέρον του. Άλλωστε, η «συναινετική λύση» την οποία και πρότεινε χθες, δηλοί προσπάθειά του να υποδείξει ότι έχει ειδικό βάρος εντός του Κινήματος. Πιθανός υποψήφιος είναι και ο Κούλλης Μαυρονικόλας, ενώ δεν αποκλείεται και η διεκδίκηση της προεδρίας από τον βουλευτή Νίκο Νικολαΐδη. Στη σεναριολογία των ονομάτων, φαίνεται να προκύπτει και ο Τάσος Γιασεμίδης, ο μέχρι πρότινος στενός συνεργάτης του Γ. Ομήρου, ο οποίος και δεν έχει ακόμα ξεκαθαρίσει τις προθέσεις του. Πάντως, το γεγονός ότι ο Γιαννάκης Ομήρου δεν έχει πει την τελευταία του λέξη, ισχύει και στο ζήτημα διαδοχής του, αφού η προτίμησή του θα παίξει καταλυτικό ρόλο στην τελική εκλογική αναμέτρηση των δύο τάσεων. Career Opportunities EY (Ernst & Young) is a global professional services organization providing advisory, assurance, tax and transaction services. The EY Transaction Advisory Services (TAS) team is dedicated to helping clients make better and more informed decisions about how they strategically manage capital and transactions in a changing world. EY s Transaction Advisory Services was named the Accountancy Firm of the Year by Mergermarket in 2014, 2013, 2012 and Transaction Advisory Services - Transaction Real Estate Position Within TAS, our Transaction Real Estate practice provides commercial real estate analytical, valuation, hospitality companies and lenders. Responsibilities: modelling, analytical model reviews, market due diligence, asset valuations, real estate appraisals and appraisal reviews, and other general real estate advisory services warehouse, industrial, mixed-use, infrastructure, and special-use properties estate documents analysis (including site/building plans, leases, appraisals, and mortgage underwriting/ lending documents), market studies, and report writing related work experience; or a master s degree and at least 4 years of related work experience Experience in commercial real estate, acquisition due diligence, real estate valuation, asset management, Professional accreditation such as the MRICS will be considered as an advantage Transaction Advisory Services Transactions and Restructuring Position We are currently seeking to attract professionals to be based in Nicosia. Responsibilities: Decision support (Valuation, Business Modelling, Business Plans and Feasibility Studies) Transaction advice and support (M&A, Carve-out and Disposals, Joint Ventures and Due Diligence) Receiverships) will be considered Excellent understanding of M&A Cycle Proven exceptional interpersonal skills that have developed into business relationships of trust, Excellent writing, communication and presentation skills Willing to learn and develop on an ongoing basis All interested candidates in the above positions please send your CV to the following address: ey.recruitment@cy.ey.com

8 08-OIK_SYNENTEFXI_KATHI 20/01/15 21:18 Page 8 8 l ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ Τετάρτη 21 Ιανουαρίου 2015 Tα δάνεια δεν ανέβασαν τις πωλήσεις αυτοκινήτων Τοις μετρητοίς αγοράζουν σήμερα οι Κύπριοι λέει ο Dickran Ouzounian Συνέντευξη στον ΜΑΡΙΟ ΙΩΑΝΝΟΥ Μουδιασμένη, παρά την φαινομενική άνοδο που καταγράφηκε το 2014, παραμένει η αγορά του αυτοκινήτου, τονίζει ο Dickran A. Ouzounian, διευθύνων σύμβουλος της Dickran Ouzounian & Co. Ltd, αντιπρoσώπου των Toyota και Lexus στην Κύπρο, γεγονός το οποίο αποδίδει στην πραγματοποίηση πωλήσεων κυρίως τοις μετρητοίς. Σε συνέντευξή του στην «ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ», εκτιμά ότι οι πωλήσεις οχημάτων θα παραμείνουν στα ίδια επίπεδα με την περσινή χρονιά, τονίζοντας ότι οι χορηγήσεις νέων δανείων από τράπεζες δεν έχουν καταφέρει μέχρι στιγμής να οδηγήσουν σε ουσιαστική ανάκαμψη την αγορά. Παράλληλα, ο κ. Ouzounian αναφέρεται στα μοντέλα και τις κατηγορίες με τη μεγαλύτερη απήχηση στους καταναλωτές, εξηγώντας ταυτόχρονα ότι αυξάνεται ο μέσος όρος ηλικίας των αγοραστών. -Ποια είναι τα σημερινά δεδομένα στην αγορά του αυτοκινήτου; -Η αγορά ήταν φαινομενικά βελτιωμένη το 2014, σημειώνοντας άνοδο 19% σε σχέση με την προηγούμενη χρονιά στα επιβατικά και τα ελαφρώς εμπορικά αυτοκίνητα. Ωστόσο, η α- νάκαμψη ήταν φαινομενική, καθώς το 2013 υπήρξε μία πολύ χαμηλή βάση της τάξης των πωλήσεων, 53% μειωμένη σε σύγκριση με το Συνεπώς, η περσινή χρονιά έκλεισε με πωλήσεις, έναν αριθμό που είχαμε να δούμε από τις αρχές της δεκαετίας του Φέτος, παρόλο που η αγορά εκτιμάται ότι θα παραμείνει στα ίδια επίπεδα, μιας και θα αυξηθεί ο δανεισμός, ωστόσο οι εξελίξεις με το ρωσικό νόμισμα και η αβεβαιότητα στην Ελλάδα, σαφώς δεν θα λειτουργήσουν υπέρ μας. Δυστυχώς, σύμφωνα με τις πρώτες ενδείξεις, τον Ιανουάριο η α- γορά είναι αισθητά μουδιασμένη σε σύγκριση με τον περσινό μήνα. -Σε ποιο βαθμό έχουν συμβάλει στην τόνωση της αγοράς τα νέα δανειοδοτικά σχέδια των τραπεζών; -Η άνοδος της αγοράς προέκυψε από καταναλωτές που άντλησαν ρευστό από τις καταθέσεις τους. Μιας και στο μεγαλύτερο μέρος του 2014 οι τράπεζες δεν λειτουργούσαν ακόμα κανονικά, η πλειοψηφία των αγορών γινόταν με μετρητά, με αποτέλεσμα το μερίδιο των αγορών μέσω δανείων να κυμανθεί στο 5-6%, ενώ συνήθως ξεπερνούσε το 25%. Παρόλο που στο τέλος της χρονιάς άρχισαν εκ νέου οι χορηγήσεις δανείων από τις τράπεζες, εντούτοις η επίδραση στην α- γορά του αυτοκίνητου ήταν ελάχιστη. Αν και αποτελεί το πρώτο θετικό βήμα η χορήγηση νέων δανείων αυτοκινήτου, ωστόσο οι δυσκολίες παραμένουν. Εξαιτίας της χρονοβόρας και πολύπλοκης διαδικασίας, καθώς και των πιο αυστηρών εγγυήσεων, αρκετοί καταναλωτές προτιμούν πληρωμή τοις μετρητοίς αντί να αναμένουν την έγκριση του δανείου. Βέβαια, φαίνεται ότι έχουμε μάθει από τα λάθη του παρελθόντος και ότι οι εποχές του υπερδανεισμού χωρίς τις απαιτούμενες εξασφαλίσεις έχουν παρέλθει, μιας και υπάρχει μεγαλύτερος έ- λεγχος, αλλά δεν θα πρέπει να φτάσουμε στο άλλο άκρο. Αξιόπιστη μάρκα, λογικό κόστος -Για ποιες κατηγορίες αυτοκινήτων υπάρχει μεγαλύτερο ενδιαφέρον α- πό τους αγοραστές; -Αν και σημαντικό ποσοστό των πωλήσεων πραγματοποιούνται στα ψηλά αυτοκίνητα, ωστόσο το μεγαλύτερο κομμάτι της πίτας καταλαμβάνουν τα b segments. Πρόκειται για μία κατηγορία, που καλύπτει ένα ευρύ φάσμα του κόσμου, ικανοποιώντας όλες τις ηλικίες, στην οποία μάλιστα η Toyota είναι πρώτη με το Yaris. Την ίδια ώρα, το παράδοξο είναι ότι τα αυτοκίνητα πολυτελείας διατηρούν σταθερή θέση στη συνολική αγορά, μιας και παρά τις οικονομικές δυσκολίες, το μερίδιο Αυξήθηκε το ηλικιακό προφίλ του αγοραστή Υπάρχει έντονος ανταγωνισμός στην αγορά, πάμπολλες ευκαιρίες, καλές τιμές και αξιόλογα μοντέλα. -Πώς βλέπει τον ανταγωνισμό η Toyota; -Με σεβασμό, γιατί είτε στην πρώτη θέση είτε όχι, με τέτοιες χαμηλές συνολικές πωλήσεις, όλες οι εταιρείες α- γωνίζονται για να επιβιώσουν καταλαμβάνοντας ένα κομμάτι της πίτας. Κατ αρχάς είναι απαραίτητη η σωστή συνεργασία, αφού είναι κοινά θέματα και τα προβλήματα που απασχολούν την αγορά. Ζητούμε από κοινού κάποιες βελτιώσεις σε συνεργασία με την Κυβέρνηση, όπως για παράδειγμα την εισαγωγή ενός νέου σχεδίου απόσυρσης οχημάτων, το οποίο αφενός θα βοηθούσε τους καταναλωτές να αποκτήσουν ένα μικρό αυτοκίνητο φιλικό προς το περιβάλλον πιο εύκολα και αφετέρου το κράτος, το οποίο θα επωφεληθεί από δασμούς και φορολογίες. Βέβαια, υπάρχει έντονος ανταγωνισμός, πάμπολλες ευκαιρίες, καλές τιμές, όπως επίσης και αξιόλογα μοντέλα. Συνεπώς, είναι η κατάλληλη χρονική περίοδος για να γίνει μία σωστή και συμφέρουσα για όλες τις πλευρές πράξη. -Εχετε σκιαγραφήσει το προφίλ του αγοραστή; -Οι νέοι δεν μπορούν πλέον να αγοράσουν με την ίδια ευκολία όσο παλαιότερα ένα καινούριο αυτοκίνητο, καθώς είτε δεν υπάρχει η αναγκαία ρευστότητα είτε δεν διαθέτουν την ευχέρεια, βάσει των εισοδημάτων και των εγγυήσεών τους, για χρηματοδότηση από την τράπεζα. Επομένως, το ηλικιακό προφίλ του αγοραστή αυξάνεται, ενώ αρκετά σημαντική μερίδα των αγοραστών α- ποτελείται από όσους αφυπηρέτησαν πρόωρα ή μη, όπως επίσης και από εργαζομένους, των οποίων το ταμείο προνοίας έχει κλείσει. Γενικά, ο καταναλωτής είναι πιο προσεκτικός και ενημερωμένος, μελετώντας πολύ περισσότερο και α- ξιοποιώντας επαρκώς το διαδίκτυο. Αν υπολογίσουμε ότι την ιστοσελίδα της Toyota επισκέπτονται έως επισκέπτες μηνιαίως, τότε μπορούμε να συμπεράνουμε ότι σχεδόν ο κάθε υ- Αν και σημαντικό ποσοστό των πωλήσεων πραγματοποιούνται στα ψηλά αυτοκίνητα, ωστόσο το μεγαλύτερο κομμάτι της πίτας καταλαμβάνουν τα b segments, μία κατηγορία που καλύπτει ένα ευρύ φάσμα του κόσμου, επισημαίνει στην «Κ» ο διευθύνων σύμβουλος της Dickran Ouzounian & Co. Ltd, αντιπροσώπου των Toyota και Lexus στην Κύπρο. Οι καταναλωτές είναι απαιτητικοί, αναζητώντας αυτοκίνητο που να αξίζει τα λεφτά του, αξιόπιστο αντιπρόσωπο και το απαιτούμενο σέρβις. αγοράς κατέγραψε άνοδο τα τελευταία δύο χρόνια, καθώς όσοι έχουν τα α- ναγκαία κεφάλαια σε μετρητά, ενδέχεται να επενδύσουν σε κάτι πιο α- κριβό. Από την άλλη, το χαμηλό κόστος είναι το ζητούμενο για την πλειοψηφία των καταναλωτών, χωρίς να σημαίνει ότι θα αγοράσουν τα πιο φθηνά μοντέλα, μιας και οι Κύπριοι είναι απαιτητικοί, αναζητώντας αυτοκίνητο που να αξίζει τα λεφτά του, αξιόπιστο α- ντιπρόσωπο και το απαιτούμενο σέρβις. Εξάλλου, μπορεί η Toyota να μην είναι η πιο φτηνή, αλλά η αναγνωρισμένη ποιότητα και η αξιοπιστία της την έ- χουν εδραιώσει στην πρώτη θέση της προτίμησης του κοινού. -Προτιμάται το καινούριο ή το μεταχειρισμένο αυτοκίνητο; -Οι πωλήσεις είναι ένα παζλ των νέων και των μεταχειρισμένων αυτοκινήτων, καθώς ιδιαίτερα στην αγορά του επιβατικού αυτοκινήτου, πέραν των μισών οχημάτων (53%) που εγγράφονται είναι εισαγόμενα μεταχειρισμένα από τρίτες χώρες και τη Βρετανία σε μικρότερο βαθμό. Παραμένει σε υπερβολικά υψηλά επίπεδα η αγορά του μεταχειρισμένου αυτοκινήτου σε ποψήφιος αγοραστής έχει προχωρήσει στη δική του έρευνα, πριν επισκεφθεί τον εκθεσιακό χώρο. Εξάλλου, αξιοποιώντας την τεχνολογία, είμαστε σε θέση να διαβάσουμε ενδεχομένως τον γραμμωτό κώδικα (QR code) που θα φέρει ο πελάτης, να αναδιαμορφώσουμε τον ε- ξοπλισμό ή το χρώμα ενός αυτοκινήτου προκειμένου να του προσφέρουμε το ιδανικό για τον ίδιο. Παράλληλα, θα ε- σχέση με άλλες ευρωπαϊκές χώρες, ό- πως για παράδειγμα στη Βρετανία, που το αντίστοιχο ποσοστό κυμαίνεται κάτω από το 5%. Εξαιτίας της μεγάλης πτώσης του καινούριου, υπάρχει έλλειψη του καλού μεταχειρισμένου στην εγχώρια αγορά, το οποίο ωθήθηκε κυρίως λόγω της πτώσης του γιεν, που μείωσε το κόστος εισαγωγής. -Υπάρχει κινητικότητα στα οικονομικά οχήματα; -Τα τελευταία χρόνια οι ενδιαφερόμενοι αγοραστές προσέχουν τις εκπομπές ρύπων και το κόστος κατανάλωσης, μία τάση η οποία ελπίζουμε ότι θα συνεχιστεί, καθώς θα πρέπει από τη μία να αναλογίζονται την τσέπη και τις ανάγκες τους και από την άλλη το περιβάλλον. Συχνό φαινόμενο α- ποτελούσε παλαιότερα η αγορά ενός μεγαλύτερου ή ακριβότερου αυτοκινήτου από αυτό που ουσιαστικά χρειαζόταν ο καταναλωτής. Αντίθετα, α- γοράζοντας ένα καινούριο όχημα φιλικό προς το περιβάλλον, αφενός το κόστος ιδιοκτησίας, που συμπεριλαμβάνει την συντήρηση και την επιδιόρθωση, είναι πολύ χαμηλό και αφετέρου η ευκολία μεταπώλησης είναι μεγαλύτερη. Αρκετά σημαντική μερίδα των αγοραστών αποτελείται από όσους αφυπηρέτησαν πρόωρα ή μη, όπως επίσης και από εργαζομένους, των οποίων το ταμείο προνοίας έχει κλείσει, τονίζει ο κ. Ouzounian. γκαινιάσουμε εντός της χρονιάς την παρουσία μας σε ιστοσελίδες κοινωνικής δικτύωσης, μέσω των οποίων ευελπιστούμε σε καλύτερη επικοινωνία με το κοινό. Στα ίδια επίπεδα φέτος -Ποιο το πλάνο και οι προσδοκίες της εταιρείας για το 2015 Αναμένεται να έρθουν καινούρια μοντέλα στην Κύπρο; -Θεωρώ ότι γενικά η αγορά στο σύνολό της θα παραμείνει ίδια με το 2014, καθώς είναι αδύνατη η πρόβλεψη για περαιτέρω διόρθωση επί του παρόντος, προσδοκώντας, όμως, πως αν κατ ευχήν η κυπριακή οικονομία βελτιωθεί στο τέλος της χρονιάς, θα έχουμε καλύτερα αποτελέσματα το Ως Toyota, αναμένουμε το μερίδιο αγοράς να παραμείνει στα ίδια επίπεδα με το 2014, στο 12%, ευελπιστώντας ότι θα διατηρήσουμε και φέτος την πρώτη θέση στην α- γορά. Εντούτοις, δεν αποτελεί τον πρωταρχικό μας στόχο, που δεν είναι άλλος από την πλήρη ικανοποίηση των πελατών μας, ενώ συνεχίζουμε με ένα βιώσιμο μοντέλο ανάπτυξης, βλέποντας την επιχείρησή μας μακροπρόθεσμα. Μάλιστα, φέτος θα γιορτάσουμε τα 50χρονα της συνεργασίας μας με τη διεθνή αυτοκινητοβιομηχανία της Toyota. Προσφάτως, παρουσιάσαμε τα καινούρια μοντέλα, το νέο Aygo και το ανανεωμένο Yaris, το οποίο είναι το νούμερο ένα σε πωλήσεις αυτοκίνητο της εταιρείας, ενώ δεν αναμένεται η άφιξη οποιωνδήποτε νέων μοντέλων εντός του Σε ποιες ενέργειες προχωρήσατε για να αντιμετωπίσετε την κρίση; -Παρόλο που στην εγχώρια α- γορά αρκετές αντιπροσωπείες έχουν υπό την σκέπη τους 3 ή 4 μάρκες, εμείς προτιμούμε να παραμένουμε μόνο με την Toyota και φυσικά τη Lexus. Δυστυχώς, όπως σε ό- λες σχεδόν τις εταιρείες, προχωρήσαμε σε μισθολογικές περικοπές, ιδιαίτερα το 2013, επιδεικνύοντας παράλληλα ι- διαίτερη προσοχή στις δαπάνες και τα έξοδα. Ταυτόχρονα, διατηρούμε πέντε οικονομικά βιώσιμους εκθεσιακούς χώρους παγκύπρια, κρίνοντας ό- τι οι πελάτες είναι ικανοποιημένοι με την κάλυψη του δικτύου της εταιρείας χωρίς να έχει επηρεαστεί η απόδοσή μας.

9 09-OIK_EPIXEIRISEIS_KATHI 20/01/15 21:14 Page 9 Τετάρτη 21 Ιανουαρίου 2015 ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ 9 Πετάει για Μάλτα με ειδικές τιμές η Emirates Οι φόροι καθορίζουν πέρα από τη μισή αξία των προϊόντων, με αποτέλεσμα η ποσοστιαία πτώση να είναι χαμηλότερη από την πραγματική, μιας και είναι αδύνατη η επιβολή μείωσης πάνω στις φορολογίες. Χωρίς φρένο η πτώση της τιμής των καυσίμων Ελαφριά υποχώρηση το επόμενο διάστημα, ενώ η κατανάλωση παραμένει χαμηλή Του ΜΑΡΙΟΥ ΙΩΑΝΝΟΥ Σε νέα μείωση των τιμών των καυσίμων προχώρησαν οι εταιρείες πετρελαιοειδών, εξαιτίας της διαρκούς υ- ποχώρησης της τιμής του πετρελαίου σε διεθνές επίπεδο, η οποία δεν φαίνεται, επί του παρόντος, να συγκρατείται. Παρόλο που η συγκεκριμένη τάση αναμένεται να παραμείνει το προσεχές διάστημα, με την πτώση των τιμών να συνεχίζεται είτε σε μικρότερο είτε σε μεγαλύτερο βαθμό, εντούτοις δεν θα αποτελέσει κανόνα για το μέλλον, καθώς οι διεθνείς ε- ξελίξεις συντείνουν σε ελαφριά αύξηση της τιμής σε παγκόσμιο επίπεδο, θέτοντας φρένο στην κατρακύλα των τελευταίων εβδομάδων. Ηδη κάποιες εταιρείες προχώρησαν σε μείωση της τιμής βενζίνης 95 ο- κτανίων κατά 1,3 σεντ και του πετρελαίου θέρμανσης κατά 4,3 σεντ, ενώ εντός των ημερών θα ακολουθήσουν και οι υπόλοιπες. Αντίθετα, αμετάβλητο στα 1,187 ευρώ παρέμεινε το πετρέλαιο κίνησης, η κατανάλωση του οποίου ακολουθεί πτωτική πορεία. Τις φωνές διαμαρτυρίας των καταναλωτών για καθυστέρηση στην επιβολή των μειώσεων στις τιμές επιδιώκουν να ηρεμήσουν οι εταιρείες πετρελαιοειδών, τονίζοντας ότι μετά από δέκα και πλέον μέρες από την ημέρα της διεθνούς υ- ποχώρησης της τιμής του πετρελαίου φαίνεται η επίπτωση στον καταναλωτή, καθώς τόσο στις εταιρείες όσο και στα πρατήρια καυσίμων υπάρχουν αποθηκευμένα κάποια στοκ ασφαλείας, τα οποία είχαν αγοραστεί σε διαφορετικό κόστος και θα πρέπει να εξαντληθούν. Οι παράγοντες της αγοράς των καυσίμων εξηγούν ότι οι τιμές βρίσκονται ήδη σε αρκετά χαμηλά επίπεδα, την ώρα που το τοπίο, το οποίο Τον τελευταίο χρόνο έχει παρατηρηθεί σημαντική αύξηση των περιπτώσεων μονομερούς μεταβολής των όρων εργοδότησης και συγκεκριμένα της μονομερούς μείωσης μισθών και άλλων ωφελημάτων από πλευράς εργοδότη. Παρά το ότι σε μερικές περιπτώσεις η μονομερής αυτή μεταβολή δεν συνοδεύεται από οικονομικές δυσκολίες, η πλειοψηφία των περιπτώσεων αυτών είναι αποτέλεσμα τέτοιων δυσκολιών οι οποίες σε αρκετές περιπτώσεις είναι ανυπέρβλητες. Με την ευκαιρία του κλεισίματος των Κυπριακών Αερογραμμών θεωρώ σκόπιμο να αναφερθώ σε μία πρόσφατη απόφαση του Δικαστηρίου Εργατικών Διαφορών Λευκωσίας, στην οποία αποφασίστηκε ότι η μονομερής μεταβολή μισθών και λοιπών ωφελημάτων δεν δικαιολογείται και συνεπώς θεωρείται παράνομη ακόμη και σε περιπτώσεις στις οποίες η εργοδότρια εταιρεία αντιμετωπίζει εξαιρετικά σοβαρές οικονομικές δυσκολίες. Στην υπόθεση Χρύσανθος Χατζηχρυσάνθου και Κυπριακές Αερογραμμές Λτδ, ο Αιτητής, ο οποίος εργοδοτείτο σαν πιλότος στις Κυπριακές Α- ερογραμμές, προχώρησε σε καταχώρηση αίτησης στο Δικαστήριο Εργατικών Διαφορών κατά της εργοδότριας εταιρείας λόγω μονομερούς μείωσης του μισθού και ωφελημάτων του από αυτήν. θα διαμορφωθεί βάσει των διεθνών εξελίξεων, αναμένεται να ξεδιαλύνει τις επόμενες εβδομάδες. Από την άλλη, τα διυλιστήρια δεν μεταφέρουν το σύνολο της υποχώρησης του κόστους του αργού πετρελαίου στις τιμές τους, καθώς διατηρούν τα δικά τους κόστη, με αποτέλεσμα να επιβραδύνεται η μεταφορά του κόστους στα διυλισμένα προϊόντα, τα οποία προμηθεύονται οι εταιρείες πετρελαιοειδών. Παράλληλα, σε τοπικό ε- < Δέκα και πλέον μέρες από τη διεθνή υποχώρηση της τιμής του πετρελαίου φαίνεται η επίπτωση στον Κύπριο καταναλωτή. Συγκεκριμένα, ο Αιτητής υποστήριξε ότι οι όροι εργοδότησης του ιδίου και των υπόλοιπων εργοδοτουμένων της εταιρείας διέπονταν από τη συλλογική σύμβαση μεταξύ της εταιρείας και της συντεχνίας των πιλότων η ο- ποία ανανεωνόταν από καιρού εις καιρόν. Μέρος της συλλογικής σύμβασης ήταν και η συμφωνία σχετικά με τους όρους μισθοδοσίας των εργοδοτουμένων καθώς και των διαφόρων ωφελημάτων. Ήταν η θέση του Αιτητή ότι η εργοδότρια εταιρεία κατά τον Δεκέμβριο του 2004, και προφασιζόμενη τις οικονομικές δυσκολίες που αντιμετώπιζε, πρότεινε στις συντεχνίες των πιλότων μειώσεις αναφορικά με τους μισθούς που ελάμβαναν. Ωστόσο, η πρόταση αυτή δεν έγινε δεκτή ούτε από τις συντεχνίες αλλά ούτε και από τους ίδιους τους εργοδοτούμενους. Παρά το γεγονός αυτό η εργοδότρια εταιρεία προχώρησε σε μονομερή μείωση των μισθών και λοιπών ωφελημάτων των εργοδοτουμένων, συμπεριλαμβανομένου και του Αιτητή. Η εργοδότρια εταιρεία, από την πλευρά της, υποστήριξε ότι ο Υ- πουργός Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων υπέβαλε πρόταση προς τα ενδιαφερόμενα μέρη με σκοπό την επιβίωση της εταιρείας λόγω των σοβαρών οικονομικών προβλημάτων που αντιμετώπιζε. Η πρόταση πίπεδο δεν ευνοείται ραγδαία μείωση στις τιμές των καυσίμων, νοουμένου ότι ιδιαίτερα υψηλό ποσοστό της τελικής τιμής καταλαμβάνουν οι φορολογίες (φόρος κατανάλωσης και ΦΠΑ). Συνεπώς, οι φόροι καθορίζουν πέρα από τη μισή αξία των προϊόντων, με αποτέλεσμα η ποσοστιαία πτώση να είναι χαμηλότερη από την πραγματική, μιας και είναι αδύνατη η ε- πιβολή μείωσης πάνω στις φορολογίες. Αυτό εξηγεί εν μέρει τη χαμηλή τιμή στην οποία πωλείται το αγροτικό πετρέλαιο, στο οποίο επιβάλλεται μόνο ο ΦΠΑ, σε αντίθεση με το πετρέλαιο κίνησης, το οποίο πωλείται στη διπλάσια τιμή, καθώς στην τιμή προστίθεται και ο φόρος κατανάλωσης. Αντίθετα, σε περίπτωση που δεν υ- πήρχε ο εν λόγω φόρος, τότε το πετρέλαιο κίνησης θα έπρεπε να πωλείται σε τιμή χαμηλότερη από το α- Στις ίδιες τιμές τα υπόλοιπα βασικά προϊόντα Την ώρα που τα καύσιμα εξακολουθούν να υποχωρούν, οι τιμές των υ- πόλοιπων βασικών προϊόντων παραμένουν στα ίδια επίπεδα, με αποτέλεσμα τόσο οι καταναλωτές όσο και οι εταιρείες πετρελαιοειδών να εκφράζουν δυσαρέσκεια για τη διατήρηση των τιμών σε άλλα είδη, τα ο- ποία εξαρτώνται από το κόστος ε- νέργειας. Παράγοντες που δραστηριοποιούνται στον τομέα των καυσίμων επισημαίνουν ότι παρόλο που ο καταναλωτής εξοικονομεί κατά μέσο όρο 20 ευρώ μηνιαίως εξαιτίας της πτώσης των τιμών, εντούτοις δεν ε- πωφελείται από μειώσεις, οι οποίες θα έπρεπε να επιβληθούν σε άλλα είδη πρώτης ανάγκης. Δηλαδή, εφόσον υποχωρεί το κόστος της πρώτης ύλης, θα έπρεπε να μειωθεί και το κόστος άλλων προϊόντων. Ταυτόχρονα, εκτιμούν ότι παρά τα άμεσα οφέλη για τον καταναλωτή, μία πιθανή κατρακύλα των τιμών θα έχει αρνητικό αντίχτυπο στην κυπριακή οικονομία εξαιτίας του παγώματος έργων εκατ. ή δισ. ευρώ στην ενεργειακή βιομηχανία. Από την άλλη, μία αισθητή μείωση στις τιμές προϊόντων, αγαθών ή υπηρεσιών δικαιολογείται σε επιχειρήσεις, των οποίων το κόστος λειτουργίας καθορίζεται σε μεγάλο βαθμό από το κόστος ενέργειας. Αυτό που απομένει να διαπιστώσει το κοινό είναι κατά πόσο οι ίδιες οι εταιρείες, η βιωσιμότητα των ο- ποίων εξαρτάται από το κόστος των καυσίμων, θα μειώσουν τις τιμές προς όφελος του καταναλωτή ή θα τις διατηρήσουν σε υψηλά επίπεδα. ΑΝΑΛΥΣΗ Του ΓΙΩΡΓΟΥ Ζ. ΓΕΩΡΓΊΟΥ Η μονομερής μείωση μισθού αυτή περιελάμβανε, μεταξύ άλλων, μειώσεις μισθών, παγοποιήσεις αυξήσεων και/ή προσαυξήσεων και τροποποίηση όρων της συλλογικής σύμβασης. Περαιτέρω, η εργοδότρια εταιρεία υποστήριξε ότι δεν ήταν σε θέση να εφαρμόσει τη συλλογική σύμβαση λόγω των οικονομικών δυσκολιών που αντιμετώπιζε και έτσι προχώρησε σε εφαρμογή της σχετικής πρότασης του Υπουργείου. Η εργοδότρια εταιρεία τόνισε ότι εάν δεν προχωρούσε στις επίδικες ενέργειες δεν θα ήταν δυνατή η επιβίωσή της και για τον λόγον αυτόν ισχυρίσθηκε ότι δεν παραβίασε με κανέναν τρόπο τους όρους εργοδότησης του Αιτητή αλλά αντιθέτως οι υπο κρίση ενέργειες κατέστησαν α- ναγκαίες ως αποτέλεσμα εξωτερικών παραγόντων και αντικειμενικών λόγων (forcemajeure). Τέλος, η εργοδότρια εταιρεία ανέφερε ότι ο Αιτητής δεν τερμάτισε την εργοδότηση του παρά την υποστηριζόμενη α- ντίθεση του με τις μεταβολές στον μισθό και ωφελήματά του αλλά ούτε και διαμαρτυρήθηκε αποδεχόμενος έτσι τις υπό κρίση μεταβολές. Στην υπόθεση αυτή το βάρος α- πόδειξης τω ισχυριζόμενων μεταβολών στο μισθό και ωφελήματά του είχε ο Αιτητής. Το Δικαστήριο, αφού προέβη σε μία εκτενή ανάλυση και αξιολόγηση, γροτικό και η βενζίνη 95 οκτανίων ακόμα πιο κάτω. Δεν αλλάζει η κατανάλωση Ανεπαίσθητη επίπτωση στην κατανάλωση τόσο των καυσίμων κίνησης όσο και θέρμανσης εξακολουθεί να έχει η συνεχής πτώση των τιμών, καθώς οι καταναλωτές παρέμειναν πιστοί στην τάση εγκράτειας που παρατηρήθηκε στο μεγαλύτερο μέρος του Στην κατανάλωση του πετρελαίου θέρμανσης, στο οποίο η πτώση του Δεκεμβρίου της περσινής χρονιάς έ- φτασε το 40-50% σε σύγκριση με τον αντίστοιχο μήνα του 2013, παρατηρήθηκε μικρή άνοδος στις πρώτες η- μέρες της νέας χρονιάς, η οποία, όμως, δεν μπορεί να καταγραφεί επίσημα επί του παρόντος, εξαιτίας του τσουχτερού κρύου και των εξαιρετικά χαμηλών θερμοκρασιών, που επικράτησαν σε ολόκληρη την Κύπρο. Εταιρείες πετρελαιοειδών και πρατηριούχοι προσδοκούν ότι η πρόσφατη μείωση στην τιμή του πετρελαίου θέρμανσης και οι καιρικές συνθήκες θα ωθήσουν τους καταναλωτές να ανεφοδιάσουν τα ντεπόζιτα, με μικρές έστω ποσότητες, δίνοντας μικρή ανάσα στην α- γορά. Αντίθετα, η κατανάλωση καυσίμων κίνησης δεν αναμένεται να διαφοροποιηθεί σημαντικά, μιας και οι οδηγοί δύσκολα θα ξεθαρρέψουν πραγματοποιώντας άσκοπες μετακινήσεις ή μακρινά ταξίδια. Αυτό που ενδεχομένως διαφοροποιεί την κατάσταση είναι ότι οι καταναλωτές εξακολουθούν να τοποθετούν στα ρεζερβουάρ μίας συγκεκριμένης αξίας καύσιμα, τα οποία επαρκούν για μεγαλύτερο διάστημα από ό,τι είχαν συνηθίσει στο παρελθόν. Μάλιστα, ορισμένες φορές αρνούνται ενδεχόμενες προσφορές, οι οποίες προϋποθέτουν ανεφοδιασμό με μερικά ευρώ επιπλέον, καθώς λαμβάνουν υ- πόψη μόνο το προσωρινό κόστος. κατέληξε ότι η μονομερής μεταβολή όρων εργοδότησης, ακόμη και στην περίπτωση που ο εργοδότης αντιμετωπίζει οικονομικές δυσκολίες, είναι αδικαιολόγητη και συνιστά παραβίαση της σχετικής εργατικής νομοθεσίας. Για τον λόγον αυτόν εξέδωσε απόφαση υπέρ του Αιτητή και κάλεσε την εργοδότρια εταιρεία να καταβάλει όλα τα ποσά στα οποία δικαιούται ο Αιτητής. Έχοντας υπόψη τα ανωτέρω θεωρώ σημαντικό να αναφέρω ότι η επίκληση οικονομικών δυσκολιών από πλευράς εργοδοτών δεν συνιστά υπεράσπιση και συνεπώς η συνεπακόλουθη μονομερής μεταβολή όρων εργοδότησης αποτελεί παραβίαση της εργατικής νομοθεσίας. Ο καλύτερος τρόπος α- ντιμετώπισης είναι η πρόληψη από πλευράς εργοδοτών με την οποία εννοείται η μη αλόγιστη παροχή ωφελημάτων προς τους εργοδοτουμένους. Η συνεχής αξιολόγηση των εργοδοτουμένων συνοδευόμενη από την α- ντίστοιχη εισαγωγή συστημάτων α- ξιολόγησης στις κυπριακές επιχειρήσεις καθώς και η εισαγωγή μη χρηματικών ωφελημάτων αποτελούν α- ντισταθμικά μέτρα τα οποία ωστόσο μπορούν να θεωρηθούν εξίσου επιβραβευτικά με την παροχή χρηματικών ωφελημάτων. Ο κ. Γιώργος Ζ. Γεωργίου είναι δικηγόρος. Κοινή πρόταση από Kanika Hotels Ltd και Amathus Public Ltd Το διοικητικό συμβούλιο της Claridge Public Limited θα συνέλθει αύριο Πέμπτη για να μελετήσει το ενδεχόμενο πώλησης του ξενοδοχείου Amathus Beach Hotel Paphos. Σε α- νακοίνωση στο ΧΑΚ, αναφέρεται ότι το διοικητικό συμβούλιο έχει λάβει κοινή πρόταση των Ομίλων Kanika Hotels Ltd και Amathus Public Ltd, οι οποίοι ενδιαφέρονται να αγοράσουν το ξενοδοχείο στην κατάσταση που αυτό βρισκόταν πριν την έναρξη των ανακαινίσεων (24/09/2014), ε- Τα νησιά της Μάλτας προσφέρουν ένα πολυποίκιλτο ετήσιο ημερολόγιο από παραδοσιακές εποχικές εκδηλώσεις, όπως είναι το καρναβάλι. < Τα αεροσκάφη προσγειώνονται στο διεθνές αεροδρόμιο της Μάλτας περίπου στις 13:20. Ειδικά ναύλα προς Μάλτα προσφέρει η Emirates, καθώς σε μόλις δυόμισι ώρες από την Κύπρο, οι ταξιδιώτες μπορούν να έρθουν σε επαφή με το εξαιρετικό κλίμα και την εκπληκτική κληρονομιά τέχνης και πολιτισμού. Παράλληλα, τα νησιά της Μάλτας προσφέρουν ένα πολυποίκιλτο ετήσιο ημερολόγιο από παραδοσιακές εποχικές εκδηλώσεις, όπως είναι το καρναβάλι μεταξύ 13 και 17 Φεβρουαρίου και η εβδομάδα του Πάσχα, με μοναδική πληθώρα θρησκευτικού θεάματος και παραδόσεων για τους τουρίστες από τις 29 Μαρτίου έως τις 5 Απριλίου. Καθημερινά, τα αεροσκάφη Α ή Boeing 777 της αεροπορικής εταιρείας προσγειώνονται στο διεθνές α- εροδρόμιο της Μάλτας περίπου στις 13:20, με την τιμή των ναύλων για την οικονομική θέση να ξεκινά από 201 ευρώ. Η προσφορά πώλησης ισχύει μέχρι το Σάββατο 25 Ιανουαρίου για εξερχόμενες πτήσεις μέχρι τις 31 Μαρτίου, ενώ στην τιμή δεν συμπεριλαμβάνεται η επιπλέον χρέωση της τάξης των 10 ευρώ τα Σαββατοκύριακα για αναχωρήσεις κάθε Παρασκευή και Σάββατο. Όπως αναφέρεται σε δελτίο Τύπου της εταιρείας, σε όλες τις κατηγορίες καμπίνας, «οι επιβάτες μπορούν να απολαύσουν μια βραβευμένη ψυχαγωγία με τις πιο πρόσφατες ταινίες, τηλεοπτικά κανάλια, μουσική και παιχνίδια», όπως επίσης και να ε- πωφεληθούν από το επιτρεπόμενο βάρος αποσκευών 30 κιλών, ταξιδεύοντας στην οικονομική θέση, 40 κιλών ταξιδεύοντας στην Business Class και 50 κιλών στην πρώτη θέση. Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με πτήσεις ή για κρατήσεις, οι ενδιαφερόμενοι, σημειώνεται στο δελτίο Τύπου της αεροπορικής εταιρείας, μπορούν να επισκεφθούν την ηλεκτρονική διεύθυνση ή να τηλεφωνήσουν στο Γραφείο Πωλήσεων της Emirates στη Λευκωσία, στο , στον ταξιδιωτικό πράκτορα της επιλογής τους ή να αποστείλουν ηλεκτρονικό μήνυμα στο ekcyprus@ emirates.com. Πιθανή πώληση του Amathus Beach Hotel Paphos πωμιζόμενοι οι ίδιοι το συνολικό κόστος των ανακαινίσεων. Λεπτομέρειες όσον αφορά την τιμή, ιδιαίτερες πρόνοιες και το αποτέλεσμα της εν λόγω συνεδρίασης θα ανακοινωθούν αμέσως μετά τη λήξη της συνεδρίασης του διοικητικού συμβουλίου. Σε μία άλλη εξέλιξη, ο Τέλλος Παπαγεωργίου, μέλος του διοικητικού συμβουλίου της Claridge Public Ltd, υ- πέβαλε την παραίτησή του από μέλος του συμβουλίου για προσωπικούς λόγους. Βράβευση επιχειρήσεων που στηρίζουν την ισότητα των φύλων Οι εταιρείες και οι εργοδότες που βραβεύθηκαν δείχνουν τον δρόμο προς την κατεύθυνση της εξάλειψης των διακρίσεων ανδρών και γυναικών, τόνισε η υπουργός Εργασίας < Εταιρείες που δεν ακολουθούν τα στερεότυπα βράβευσε το υπουργείο Εργασίας. Τελετή βράβευσης επιχειρήσεων που πιστοποιήθηκαν από τον εθνικό φορέα πιστοποίησης για την εφαρμογή καλών πρακτικών για την ισότητα των φύλων στο εργασιακό περιβάλλον πραγματοποίησε το υπουργείο Εργασίας, Πρόνοιας και Κοινωνικών Α- σφαλίσεων. Η σύσταση του φορέα, ρόλος του οποίου είναι η πιστοποίηση επιχειρήσεων, οι οποίες εφαρμόζουν πολιτικές που διασφαλίζουν στο προσωπικό τους συνθήκες ισότητας των φύλων, ίσων ευκαιριών ανέλιξης και κατάρτισης, συμφιλίωσης επαγγελματικής και οικογενειακής ζωής και ειδικότερα την αρχή της ίσης αμοιβής μεταξύ ανδρών και γυναικών για ίδια εργασία ή για εργασία ίσης αξίας, ε- ντάσσεται στο πλαίσιο του έργου «Δράσεις για μείωση του χάσματος αμοιβών μεταξύ ανδρών και γυναικών», το οποίο υλοποιείται από το Τμήμα Εργασιακών Σχέσεων και συγχρηματοδοτείται από το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο. Μιλώντας στο πλαίσιο της απονομής των βραβείων, η υπουργός Εργασίας, Ζέτα Αιμιλιανίδου, σημείωσε ότι οι εταιρείες και οι εργοδότες που βραβεύτηκαν έχουν δείξει με τη στάση τους ότι δεν ακολουθούν τα στερεότυπα με βάση τα οποία οι ικανότητες των εργαζομένων εξαρτώνται από το φύλο, δείχνοντας τον δρόμο προς την κατεύθυνση της ε- ξάλειψης των διακρίσεων μεταξύ ανδρών και γυναικών. Οι πιστοποιήσεις απονεμήθηκαν στην Deloitte Ltd ως εργοδότης ισότητας των φύλων στο εργασιακό περιβάλλον, στην KPMG Ltd ως εργοδότης ισότητας των φύλων στο εργασιακό περιβάλλον, στην PricewaterhouseCoopers Cyprus Ltd ως εργοδότης ισότητας των φύλων στο εργασιακό περιβάλλον, στο Πανεπιστήμιο Λευκωσίας η πιστοποίηση καλής πρακτικής, στα Τσιμεντοποιεία Βασιλικού η πιστοποίηση 7 καλών πρακτικών, στην Consulco Ltd η πιστοποίηση καλής πρακτικής, στην Corina Snacks Pepsico η πιστοποίηση 7 καλών πρακτικών, στην Cyprus Trading Corporation Plc η Πιστοποίηση 6 Καλών Πρακτικών, όπως επίσης και στην Ernst & Young Cyprus Limited η πιστοποίηση επίσης 6 καλών πρακτικών.

10 10-OIK_DIETHNH_KATHI 20/01/15 21:10 Page l ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΔΙΕΘΝΗ Τετάρτη 21 Iανουαρίου 2015 Κινεζικό «σωσίβιο» αναζητούν Αργεντινή, Βενεζουέλα, Ισημερινός Της ΡΟΥΜΠΙΝΑΣ ΣΠΑΘΗ H Κίνα αναδεικνύεται σταδιακά σε ένα είδος «δανειστή ύστατης προσφυγής» για χειμαζόμενες οικονομίες. Παράλληλα επιδιώκει να επεκτείνει την επιρροή της στη Λατινική Αμερική. Το γεγονός λοιπόν ότι η Αργεντινή στρέφεται σε αυτήν για βοήθεια, μετά την τεχνική στάση πληρωμών στην οποία οδηγήθηκε τον Ιούνιο, «λέει» πολλά. Κατ αρχήν, γίνεται η τέταρτη χώρα μετά τη Ρωσία, τη Βενεζουέλα και τον Ισημερινό, που έχοντας αποκλεισθεί από τις αγορές κεφαλαίου προσβλέπει στη στήριξη του Πεκίνου. Για την ακρίβεια, προσβλέπει στα ιλιγγιώδη συναλλαγματικά διαθέσιμα της Κίνας που αγγίζουν τα 4 τρισ. δολάρια. Από αυτή τη δεξαμενή έχουν ήδη διατεθεί 27,5 δισ. σε επενδύσεις στη Βενεζουέλα και τον Ισημερινό. Αν και ανακοινώθηκε ως ανταπόδοση της επίσκεψης που πραγματοποίησε τον Ιούλιο στο Μπουένος Αϊρες ο Κινέζος πρόεδρος Σι Τζινπίνγκ, η προγραμματισμένη για τις 4-5 Φεβρουαρίου επίσκεψη της προέδρου Κριστίνα Φερνάντες στο Πεκίνο αντανακλά την προσπάθεια να συσφίγξει περαιτέρω τις σχέσεις συνεργασίας με τον ασιατικό οικονομικό γίγαντα. Μπλόφα της Μόσχας ή πραγματικότητα η ακύρωση του αγωγού South Stream; Ποια θέση έχουν Ελλάδα και Τουρκία στον ενεργειακό σχεδιασμό της Ρωσίας για τη ΝΑ Ευρώπη Toυ ΣΤΑΥΡΟΥ ΤΖΙΜΑ Το Κρεμλίνο φαίνεται ότι καταφεύγει στη δι πλωματία των αγωγών για να αντικρούσει τις πιέσεις, λόγω της ουκρανικής κρίσης. Αλλάζει πράγματι η Ρωσία τα ε- νεργειακά της σχέδια ως προς την προμήθεια της Δύσης σε φυσικό αέριο μετά την ανακοίνωση του Βλαντιμίρ Πούτιν ότι ακυρώνει την κατασκευή του South Stream ή πρόκειται για μια μπλόφα του Κρεμλίνου στο εν εξελίξει γεωστρατηγικό παιγνίδι στην ευρύτερη περιοχή της Νοτιοανατολικής Ευρώπης; Οι γνώμες διίστανται επ αυτού. Η Μόσχα επιμένει, όχι με ιδιαίτερο σθένος παρατηρούν πολλοί, ότι με την κατάργηση του South Stream διαφοροποιεί τη στρατηγική της για την τροφοδοσία της Δύσης με φυσικό αέριο διά του «Νοτίου Ρεύματος», που προβλεπόταν να περάσει από τις Βουλγαρία, Σερβία, Ουγγαρία, Σλοβενία και από εκεί θα διακλαδωνόταν προς την Κεντρική και Νότια Ευρώπη. Σε δηλώσεις του στη ρωσική τηλεόραση ο επικεφαλής της Gazprom Αλεξέι Μίλερ, αμέσως μετά τις δηλώσεις Πούτιν την 1η Δεκεμβρίου, αναφέρθηκε στους σχεδιασμούς του ρωσικού κολοσσού για την περίπτωση κατά την οποία εγκαταλειφθεί οριστικά ο South Stream. «Εάν ο αγοραστής (σ.σ.: οι χώρες της Δυτικής Ευρώπης δηλαδή) δεν επιθυμεί να προμηθεύεται το προϊόν στο σπίτι του, τότε, προφανώς, θα πρέπει να ντυθεί και να πάει στο κατάστημα και τον χειμώνα να ντυθεί και πιο ζεστά. Στην περίπτωσή μας το κατάστημα είναι το σημείο παράδοσης και εμπορίας του αερίου», είπε. Ποιο θα είναι αυτό; Σύμφωνα με τον Μίλερ, «νέο πεδίο εμπορίου για την ευρωπαϊκή αγορά και νέο σημείο παράδοσης του ρωσικού αερίου είναι τα σύνορα Τουρκίας και Ελλάδας». Ο επικεφαλής της Gazprom υ- ποστήριξε ακόμα ότι «η Ευρωπαϊκή Επιτροπή απλώς χάρισε στην Τουρκία τη στρόφιγγα του αερίου και νομίζω ότι η Αγκυρα μπορεί να το εκμεταλλευτεί αυτό στον διάλογό της με την Ευρώπη». Οπως τόνισε, «η Τουρκία καθίσταται χώρα διαμετακόμισης και μάλιστα μεγάλη. Μέσω του εδάφους της θα διακινούνται περισσότερα από 50 δισ. κυβικά μέτρα ρωσικού φυσικού αερίου και αυτό αναμφίβολα αποτελεί αύξηση του γεωπολιτικού καθεστώτος της Τουρκίας στην περιοχή. Η Τουρκία ουσιαστικά γίνεται τέτοιο διαμετακομιστικό κέντρο, όπως η Γερμανία στον Βορρά της Ευρώπης, ενώ η Βουλγαρία θα υποστεί άμεσες και έμμεσες απώλειες, τόσο των τελών διαμετακόμισης όσο και των α- ναμενόμενων επενδύσεων 3 δισ. ευρώ και 6 χιλιάδων θέσεων εργασίας». Εκ των λεγομένων του Μίλερ αλλά και από όσα είπε ο Πούτιν στην Αγκυρα, οι Ρώσοι σχεδιάζουν να μεταφέρουν με υποθαλάσσιο αγωγό φυσικό αέριο στο τουρκικό έδαφος στην Ανατολική Θράκη. Ελληνική συνδρομή Ομως για να φτάσουν οι ποσότητες αυτές στη Δύση από τον συγκεκριμένο αγωγό, θα χρειαστεί ελληνική συνδρομή, η οποία για να υπάρξει θα πρέπει να τύχει της έγκρισης των Βρυξελλών. Και η Ε.Ε. δεν δείχνει, τουλάχιστον μέχρι τώρα, διατεθειμένη να συναινέσει σε κάτι τέτοιο, όσο δεν διευθετείται η ουκρανική κρίση και η Ρωσία δεν δίνει εγγυήσεις ότι δεν θα συνεχίσει την αποσταθεροποιητική της πολιτική σε χώρες των Δυτικών Βαλκανίων αλλά και σε άλλες όπως η Μολδαβία και η Γεωργία που έχουν υπογράψει συμφωνίες σύνδεσης με την Ε.Ε. Ολα αυτά βέβαια είναι ακόμα Το «Τουρκικό Ρεύμα» ενισχύει τη γεωπολιτική θέση της Αγκυρας Μια νέα διαπραγματευτική θέση της ρωσικής πλευράς στο θέμα του South Stream προέβαλε ο Α- λεξέι Μίλερ κατά τη συνάντηση που είχε στη Μόσχα στις αρχές της εβδομάδας με τον αντιπρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής αρμόδιο για την Ενέργεια Μάρος Σέφτσοβιτς. Ο ισχυρός άνδρας της Gazprom δήλωσε αυτή τη φορά πως αν οι Ευρωπαίοι πελάτες θέλουν το φυσικό αέριο της Ρωσίας, θα πρέπει να το παραλάβουν από τα σύνορα της Τουρκίας με την Ελλάδα μέσω δικού τους αγωγού που θα αντικαταστήσει τον South Stream. Συνέστησε μάλιστα στην Ευρώπη να βιαστεί να κατασκευάσει τον αγωγό της, διαφορετικά οι Ρώσοι θα πουλήσουν αυτό το αέριο σε άλλες αγορές. Οπως είπε στον Σέφτσοβιτς, σύμφωνα με το πρακτορείο Interfax, «ο αγωγός φυσικού αερίου Τουρκικό Ρεύμα είναι η μοναδική διαδρομή μέσω της οποίας είναι δυνατή η μεταφορά των 63 δισ. κυβικών μέτρων ρωσικού α- ερίου που διακινούνται σήμερα μέσω της Ουκρανίας. Αλλες επιλογές δεν υπάρχουν. Οι Ευρωπαίοι εταίροι μας έχουν ενημερωθεί γι αυτό και τώρα είναι α- ποστολή τους να δημιουργήσουν τις απαραίτητες υποδομές μεταφοράς φυσικού αερίου από τα σύνορα της Τουρκίας και της Ελλάδας». Με άλλα λόγια Ρώσοι και Τούρκοι θα κατασκευάσουν τον Turkish Stream που θα καταλήγει στην τουρκική Θράκη, όπου κατά τον Μίλερ θα είναι το σημείο «παράδοσης-παραλαβής» του αερίου. Από εκεί οι ενδιαφερόμενοι Ευρωπαίοι καλούνται να το μεταφέρουν στα σπίτια τους με αγωγό μέσω Ελλάδας ή Βουλγαρίας. Ο Μίλερ δήλωσε πως η Μόσχα διαμορφώνει τη νέα διαπραγματευτική της θέση με την Ε.Ε. έχοντας ως αφετηρία την ιδέα του «ενιαίου αγοραστή», την οποία ανακήρυξαν «οι νέοι αξιωματούχοι των Βρυξελλών». στην αρχή. Αρκετοί, πάντως, ε- κτιμούν ότι το θέμα του South Stream δεν πρέπει να θεωρείται ότι έχει κλείσει οριστικά για τη ρωσική πλευρά και ότι τα περί α- κύρωσής του ίσως είναι ένα από τα παιγνίδια του Πούτιν στη διελκυστίνδα ισχύος με τους Δυτικούς. Μεταξύ αυτών, ειδικοί του Ινστιτούτου Ενεργειακών Μελετών της Οξφόρδης υποστηρίζουν ότι το σχέδιο μεταφοράς μέσω Τουρκίας είναι υπερβολικά μεγαλόπνοο, οικονομικά ασύμφορο, σε συνθήκες δύσκολες και για την απειλούμενη με κατάρρευση ρωσική οικονομία μη ρεαλιστικό, ενώ επιμένουν πως δεν θα μπορεί να προχωρήσει εάν δεν το εγκρίνουν οι Βρυξέλλες, αφού ο αγωγός που θα μεταφέρει το αέριο από την Τουρκία προς την Ευρώπη θα χρειαστεί, όπως προαναφέρθηκε, να περάσει μέσα από έδαφος της Ευρωπαϊκής Ενωσης, δηλαδή την Ελλάδα. Εξάλλου -λένε οι επιμένοντες ότι πρόκειται για «κόλπο» του Πούτιν- τι μπορεί να σημαίνουν οι δηλώσεις, αρκετές ημέρες μετά τα όσα είπε ο Ρώσος ηγέτης, του εκπροσώπου του ρωσικού υπουργείου Ενέργειας στο πρακτορείο Interfax ότι «η Ρωσία και η Βουλγαρία προτίθενται να συζητήσουν την κατάσταση γύρω από την κατασκευή του αγωγού φυσικού αερίου South Stream; Τι μπορεί να σημαίνει επίσης η επισήμανση του ίδιου πρακτορείου ότι το ειδικό πλοίο «Castoro Sei», που θα τοποθετούσε τον υποθαλάσσιο αγωγό για λογαριασμό της ρωσικής Gazprom σε συνεργασία με την ιταλική Saipem, βρίσκεται ακόμη στο βουλγαρικό λιμάνι της Βάρνας; Νέες επενδύσεις Είχε προηγηθεί προ ημερών η απόφαση του Πεκίνου να προχωρήσει σε νέες επενδύσεις αξίας 250 δισ. δολαρίων στην ευρύτερη περιοχή της Λατινικής Αμερικής, ενώ ειδικότερα σε ό,τι αφορά την Αργεντινή έχει μεσολαβήσει διμερής συμφωνία για συνολικές επενδύσεις του Πεκίνου ύψους 23 δισ. δολαρίων κυρίως στους κλάδους της ενέργειας, των ορυχείων και του χρηματοπιστωτικού τομέα. Σύμφωνα με την κυβέρνηση της Αργεντινής, η Κίνα δεσμεύθηκε να επεκτείνει τις αγορές της σε τοποθετήσεις στρατηγικής σημασίας στην εξόρυξη μετάλλων αλλά και στην παραγωγή κρέατος και δημητριακών. Μιλώντας, άλλωστε, για «στρατηγική σχέση εταίρων», οι δύο χώρες έχουν από το καλοκαίρι προχωρήσει σε μια σειρά συμφωνιών που, μεταξύ άλλων, προβλέπουν επένδυση του Πεκίνου ύψους 2,09 δισ. δολαρίων στο σιδηροδρομικό δίκτυο μεταφοράς φορτίου της Αργεντινής και τη δέσμευσή του να χρηματοδοτήσει δύο υδροηλεκτρικά φράγματα στην Παταγωνία. Σύμφωνα με τον επικεφαλής του υπουργικού < Μακρύς ο κατάλογος των χωρών της Λ. Αμερικής που ζητούν νέα οικονομική στήριξη από το Πεκίνο. συμβουλίου του Μπουένος Αϊρες, το Πεκίνο θα διοχετεύσει 4,7 δισ. στα εν λόγω φράγματα στην επαρχία της Σάντα Κρουζ, οδηγώντας σε αύξηση της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας κατά 31% έως 41%. Στην περίπτωση αυτή τα οφέλη θα είναι καθοριστικά για την Αργεντινή που έως τώρα καλύπτει τις ε- νεργειακές της ανάγκες από εισαγωγές, με αποτέλεσμα να μειώνονται διαρκώς τα συναλλαγματικά της διαθέσιμα. Το μεγαλύτερο όφελος όμως, έως τώρα, έχει προσπορισθεί η Αργεντινή από τη διμερή συμφωνία ανταλλαγής νομισμάτων ύψους 11 δισ. δολαρίων. Στο πλαίσιο της συμφωνίας αυτής έχει ήδη ε- πωφεληθεί τα μέγιστα καθώς έχουν ήδη διοχετευθεί στην κεντρική τράπεζά της κεφάλαια ύψους 2,3 δισ. δολαρίων. Παράλληλα, επίκειται περαιτέρω ένεση συναλλάγματος ύψους 400 εκατ. δολαρίων πάντα από το Πεκίνο. Η συμφωνία έχει σταθεί σωτήρια για το Μπουένος Αϊρες, καθώς έχει ενισχύσει τα συναλλαγματικά διαθέσιμα της χώρας. Σημειωτέον ότι τον Οκτώβριο το Πεκίνο υπέγραψε ανάλογη συμφωνία τριετούς ισχύος με τη Μόσχα που καλύπτει συναλλαγματικά διαθέσιμα ύψους 24 δισ. δολαρίων. Η περαιτέρω προσέγγιση Μπουένος Αϊρες - Πεκίνου γίνεται γνωστή λίγες ημέρες μετά την είδηση πως ο πρόεδρος της υπερχρεωμένης Βενεζουέλας, Νίκολας Μαδούρο, ανακοίνωσε από το Πεκίνο την πρώτη οικονομική στήριξη της Κίνας. Πρόκειται για κεφάλαια ύψους 20 δισ. που θα διοχετεύσει το Πεκίνο στη στήριξη της διμερούς οικονομικής συνεργασίας, σε κοινωνικά προγράμματα αλλά και στον πετρελαϊκό κλάδο. Σε ό,τι αφορά τη Ρωσία, μετά τη συμφωνία που συνήψε προσφάτως ο πρόεδρος Πούτιν με τον Κινέζο ομόλογό του για την παροχή ρωσικού φυσικού αερίου επί μια δεκαετία, είναι σαφές ότι η Κίνα αποτελεί για τη Μόσχα εναλλακτική των ευρωπαϊκών αγορών από τις οποίες αποξενώνεται σταδιακά από τη στιγμή που κλιμακώθηκε η κρίση στην Ουκρανία. Η ενεργειακή «Δύναμη της Σιβηρίας» Καθοριστική για την οικονομία της Ρωσίας, αν και σίγουρα δεν αποτελεί βοήθεια αλλά σύγκλιση συμφερόντων, είναι η κολοσσιαία συμφωνία που υπέγραψε τον Νοέμβριο η Μόσχα με το Πεκίνο και προβλέπει την προσφορά ρωσικού φυσικού αερίου από τη δυτική Σιβηρία στην ενεργοβόρο οικονομία της Κίνας. Η συμφωνία προβλέπει ότι η Gazprom θα πουλάει στην κινεζική κρατική πετρελαϊκή CNPC κάθε χρόνο 30 δισ. κυβικά μέτρα φυσικού αερίου επί τρεις δεκαετίες προς 400 δισ. δολάρια. Είχε προηγηθεί η συμφωνία «μαμούθ» του Μαΐου του 2014, που προβλέπει «το μεγαλύτερο κατασκευαστικό έργο στον πλανήτη την επόμενη τετραετία», σύμφωνα με δήλωση του Ρώσου προέδρου. Πρόκειται για τον αγωγό «Δύναμη της Σιβηρίας», που όταν ολοκληρωθεί γύρω στο 2018 με 2020 βάσει του υφιστάμενου χρονοδιαγράμματος, η Κίνα θα προμηθεύεται ρωσικό φυσικό αέριο για τριάντα χρόνια με τιμές κυμαινόμενες από 350 έως 380 δολάρια ανά χίλια κυβικά μέτρα. Οι διμερείς αυτές συμφωνίες συνεπάγονται πως το κινεζικό νόμισμα, το γουάν, θα μετατρέπεται άμεσα σε ρωσικά ρούβλια και οι δύο χώρες θα παρακάμπτουν το δολάριο, στο οποίο γίνονται παραδοσιακά οι συναλλαγές στο εμπόριο πετρελαίου. ΑΝΑΛΥΣΗ Tου BARRY EICHENGREEN* Ενδεχόμενο Grexit μπορεί να ανοίξει τον ασκό του Αιόλου σε όλη την Ευρωζώνη Για όσους παρακολουθούν πιστά την ευρωπαϊκή οικονομία, η κατάσταση φαίνεται μια επανάληψη. Η αναστάτωση στην Ελλάδα ενσπείρει αμφιβολίες για το μέλλον της στην Ευρωζώνη. Το φάσμα ενός Grexit επιστρέφει καλλιεργώντας φόβους για τη σταθερότητα και την επιβίωση του ευρώ, που βυθίζεται στα χαμηλότερα επίπεδα των τελευταίων εννέα ετών. Γερμανοί πολιτικοί απειλούν να διακόψουν τη στήριξη στην Ελλάδα εάν δεν τηρήσει τους κανόνες. Η αβεβαιότητα αποθαρρύνει τις ι- διωτικές επενδύσεις, που τόσο πολύ έχει ανάγκη η Ευρώπη. Εχοντας περάσει μια δύσκολη ύφεση, η ευρωπαϊκή οικονομία φαίνεται έτοιμη για νέα βουτιά. Ολα αυτά αποτελούν μια καταθλιπτική ηχώ του 2010, όταν τα προβλήματα της Ελλάδας πυροδότησαν την κρίση της Ευρωζώνης. Δεν είναι όμως ουσιαστικά διαφορετική η σημερινή κατάσταση; Και μάλιστα κατά τρόπον που να μας καθησυχάζει; Σήμερα οι τράπεζες σε Γαλλία και Γερμανία έχουν πολύ μικρότερη έκθεση στην Ελλάδα από το 2010 καθώς έχουν πουλήσει τα ομόλογα του ελληνικού Δημοσίου, πολλά από τα οποία βρίσκονται στους ισολογισμούς της ΕΚΤ. Αν υποστεί μεγάλες ζημίες η ΕΚΤ εξαιτίας μιας στάσης πληρωμών από πλευράς της Ελλάδας, η τράπεζα θα μπορούσε εύκολα να ανακεφαλαιοποιηθεί από τις ισχυρότερες χώρες-μέλη της. Δεν θα ήταν ευτυχής έκβαση αλλά ούτε και καταστροφή. Εξάλλου, ο πρόεδρος της ΕΚΤ είναι πολύ διαφορετικός από ε- κείνον πριν από πέντε χρόνια. Ο τότε πρόεδρός της, Ζαν-Κλοντ Τρισέ, έκανε το θλιβερό λάθος να αυξήσει τα επιτόκια δύο φορές το 2011 όταν είχε αρχίσει να μεταδίδεται η κρίση της Ελλάδας στην υπόλοιπη Ευρωζώνη. Ο σημερινός πρόεδρος, αντιθέτως, Στις χρηματαγορές θα επικρατούσε πανικός εάν κάποιος Ισπανός ή Πορτο - γάλος πολιτικός αμφισβη - τούσε στο ελάχιστο τη δέσμευσή του στο ευρώ. ο κ. Μάριο Ντράγκι, επαγρυπνεί. Αν η Ελλάδα κηρύξει στάση πληρωμών και εγκαταλείψει το ευρώ, θα σπεύσει να αγοράσει τα ομόλογα άλλων χωρών του ευρωπαϊκού Νότου προκειμένου να απομονώσει τις χρηματαγορές τους και να αποτρέψει τη μετάδοση της κρίσης στις οικονομίες τους. Σήμερα οι Ευρωπαίοι ηγέτες δεν έχουν τόση υ- πομονή με την Ελλάδα όση είχαν το Αυτό σημαίνει πως δεν είναι τόσο πιθανή η χορήγηση περαιτέρω στήριξης. Συνάγεται πως, σε αντίθεση με το 2010, οπότε Ελλάδα και Ε.Ε. είχαν διάθεση να συμβιβαστούν για να παραμείνει η χώρα στην Ευρωζώνη, αυτή τη φορά η Ελλάδα θα βγει από το ευρώ και όσα της συμβούν θα παραμείνουν εκεί, ενώ η Ευρώπη θα έχει κάνει ένα βήμα προς τον τερματισμό της κρίσης. Τα συμπεράσματα αυτά είναι τόσο σωστά όσο και εσφαλμένα. Σωστά ε- πειδή όσα έχουν μεσολαβήσει μετά το 2010 καθιστούν πιθανότερη μια έ- ξοδο της Ελλάδας από το ευρώ. Εσφαλμένα, επειδή τα αποτελέσματα δεν θα είναι θετικά και για τις δύο πλευρές. Το προφανές είναι πως ένα Grexit θα αποτελέσει καταστροφή για την Ελλάδα. Δεν θα ενισχύσει τις εξαγωγές, ούτε θα δώσει ώθηση στην ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας. Η Ελλάδα δεν έχει πλέον πρόβλημα υψηλού εργατικού κόστους, καθώς το έχει μειώσει δραστικά από το Η αδυναμία της να αυξήσει τις εξαγωγές της οφείλεται μάλλον σε βαθύτατα διαρθρωτικά προβλήματα: ανεπαρκή δημόσια διοίκηση, φοροδιαφυγή και εκτεταμένη διαφθορά. Η απόσχιση από την Ε.Ε. γιατί αυτό θα είναι το αποτέλεσμα της εξόδου της από το ευρώ μάλλον θα επιδεινώσει τα προβλήματα. Ούτε και θα βοηθήσει μια πτώχευση των ελληνικών τραπεζών, συνεπακόλουθο μιας στάσης πληρωμών, εφόσον οι ελληνικές τράπεζες είναι οι μόνες που εξακολουθούν να διακρατούν σημαντικές ποσότητες ομολόγων του ελληνικού Δημοσίου. Προκειμένου να ανακοπεί μια εκροή καταθέσεων, η χώρα θα πρέπει να επιβάλει ελέγχους στις κινήσεις κεφαλαίων και να κλείσει τις χρηματαγορές της. Οι ξένες επενδύσεις που χρειάζεται η Ελλάδα κάθε άλλο παρά θα ενθαρρυνθούν από την έξοδό της από το ευρώ. Σε ό,τι αφορά τις επιπτώσεις για την υπόλοιπη Ευρώπη, ίσως να μην είναι τόσο βαριές, αλλά παραμένουν αβέβαιες. Η ιδέα πως η νομισματική ένωση είναι οριστική θα βρισκόταν στο καλάθι αχρήστων της ιστορίας. Η πόρτα της εξόδου θα είχε ανοίξει, στις χρηματαγορές θα επικρατούσε πανικός εάν κάποιος Ισπανός ή Πορτογάλος πολιτικός αμφισβητούσε στο ελάχιστο τη δέσμευσή του στο ευρώ. Επομένως, θα χρειαζόταν μια υπερκινητική ΕΚΤ διαρκώς έτοιμη να κάνει «οτιδήποτε χρειαστεί». Το αν η ΕΚΤ, με μεγάλο Δ.Σ., ισχυρούς Γερμανούς μετόχους και περιορισμένη αποστολή, θα μπορέσει να ανταποκριθεί είναι ένα ανοικτό ερώτημα. Οι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι δηλώνουν βέβαιοι πως μπορούν να ανακόψουν τα παλιρροϊκά κύματα που θα δημιουργούσε ένα Grexit. Ας το ξανασκεφτούν. * Καθηγητής Οικονομικών και Πολιτικής Επιστήμης στο Πανεπιστήμιο του Μπέρκλεϊ

11 11-OIK_DIETHNH_KATHI 20/01/15 21:12 Page 11 Τετάρτη 21 Ιανουαρίου 2015 ΔΙΕΘΝΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ l 11 Ο Ερντογάν κάνει τον πρωθυπουργό Προήδρευσε του υπουργικού συμβουλίου, αυξάνοντας τις ανησυχίες για συγκέντρωση εξουσιών Υστερα από μία δεκαετία, ο Ρετσέπ Ταγίπ Ερντογάν έγινε ο πρώτος Τούρκος πρόεδρος που προήδρευσε συνάντησης του υπουργικού συμβουλίου της χώρας. Η τελευταία φορά ήταν το 2000, όταν ο τότε πρόεδρος Σουλεϊμάν Ντεμιρέλ προήδρευσε του συμβουλίου για να αποχαιρετήσει τους υπουργούς στο τέλος της επταετούς θητείας του. Ο πρώην πρωθυπουργός και επί δεκαετίας κυρίαρχος της τουρκικής πολιτικής σκηνής, όμως, είχε εκδηλώσει εξαρχής την επιθυμία του να ενισχύσει τα προεδρικά καθήκοντα, ακόμη και πριν από την εκλογή του στο αξίωμα τον περασμένο Αύγουστο. Αν και πολλοί επικριτές του τον κατηγορούν για προσπάθεια συσσώρευσης υπερβολικών εξουσιών, ο Ερντογάν έχει τονίσει ότι η μεγάλη νίκη του στην πρώτη εκλογή προέδρου με απόφαση του τουρκικού λαού, όπου συγκέντρωσε το 52% των ψήφων, λειτουργεί ως καταπίστευμα που του επιτρέπει να ασκεί περισσότερες εξουσίες χωρίς να πραγματοποιηθούν συνταγματικές αλλαγές. Ορισμένοι σύμμαχοι του Ερντογάν στη Δύση, αλλά και οι εσωτερικοί του αντίπαλοι, ανησυχούν ότι η υπερβολική ισχύς του Τούρκου προέδρου θα απομακρύνει την Τουρκία από το δυτικό διοικητικό πρότυπο των «ελέγχων και ισορροπιών» και θα πλήξει την ελευθερία του λόγου. Οπως υποστήριξε, ωστόσο, ο Τούρκος πρωθυπουργός Αχμέτ Νταβούτογλου, ο Τούρκος πρόεδρος έχει το δικαίωμα να τεθεί ε- πικεφαλής της συνάντησης του υπουργικού συμβουλίου. Ο Νταβούτογλου αρνήθηκε ότι η παρουσία του Ερντογάν επισκιάζει τη δική του εξουσία. «Ο πρόεδρος Αλλάζει ο χάρτης του ηλιακού μας συστήματος όπως τον γνωρίζαμε μέχρι σήμερα. To ηλιακό μας σύστημα διαθέτει τουλάχιστον α- κόμα δύο πλανήτες οι οποίοι περιμένουν να ανακαλυφθούν πέρα από την τροχιά του Πλούτωνα, σύμφωνα με υπολογισμούς Ισπανών και Βρετανών αστρονόμων. Ο «επικυρωμένος» ή, καλύτερα, ο ισχύων κατάλογος των πλανητών στο σύστημα του δικού μας αστεριού περιλαμβάνει οκτώ πλανήτες με τον αέριο γίγαντα Ποσειδώνα να είναι ο τελευταίος του δικού μας συστήματος. Πέρα από τον Ποσειδώνα, ο Πλούτωνας χαρακτηρίστηκε «πλανήτης-νάνος» από τη Διεθνή Αστρονομική Ενωση το 2006, και ακόμα και σήμερα πολλοί επιμένουν ότι είναι ο πιο απομακρυσμένος πλανήτης από τον Ηλιο. Σε μελέτη η οποία δημοσιεύεται στο τελευταίο τεύχος της βρετανικής επιθεώρησης Monthly Notices of the British Astronomical Society, οι ερευνητές υποστηρίζουν ότι υπάρχουν τουλάχιστον δύο πλανήτες πέρα από τον Πλούτωνα. Οι υπολογισμοί τους βασίζονται στην ασυνήθιστη συμπεριφορά της τροχιάς των ουράνιων σωμάτων που ο- ΝΕΑ ΥΟΡΚΗ. Οι ρέκτες της σωματικής άσκησης σε γυμναστήρια, οι οποίοι επιθυμούν να ενισχύσουν την ένταση των ασκήσεων, θα έ- καναν καλά να αποφεύγουν τα πολυσύχναστα κέντρα άθλησης και τα πολυχρησιμοποιημένα μηχανήματα των εγκαταστάσεών τους, όπως τους διαδρόμους τρεξίματος και τις ελλειπτικές συσκευές, επιλέγοντας μηχανές στο πίσω μέρος του γυμναστηρίου. Αυτό υποστηρίζουν ειδικοί της άσκησης. Τη στιγμή που οι συσκευές κωπηλασίας και οι μηχανικές σκάλες είναι συνήθως ελεύθερες, καθώς οι περισσότεροι πελάτες γυμναστηρίων τις περιφρονούν, αυτές είναι ικανές να προσφέρουν πιο εντατική άσκηση, ε- φόσον κάποιος είναι πρόθυμος να αυτοσχεδιάσει. «Ποια είναι η καλύτερη συσκευή καρδιοαναπνευστικής άσκησης; Η σύντομη απάντηση θα ήταν αυτή που κανείς δεν χρησιμοποιεί», λέει ο ειδικός της άσκησης Τομ Χόλαντ, συγγραφέας σχετικού δημοφιλούς πονήματος. Πορείες στην Πόλη εις μνήμην του Χραντ Ντινκ, αλλά και για το ζήτημα της γενοκτονίας των Αρμενίων. μπορεί να συγκαλέσει το συμβούλιο όποτε το επιθυμεί, για να ε- νημερωθεί ή να το συμβουλευθεί», σχολίασε ο Τούρκος πρωθυπουργός. «Αυτό είναι φυσιολογικό και σύμφωνο με το τουρκικό Σύνταγμα και την τουρκική πολιτική παράδοση των τελευταίων πενήντα ε- τών» πρόσθεσε ο Νταβούτογλου την Παρασκευή. Σύμφωνα με τον Τούρκο πρωθυπουργό, οι σχετικές Αναζητούν ακόμα δύο πλανήτες πέρα από τον Πλούτωνα AFP Ο Ταγίπ Ερντογάν έγινε ο πρώτος Τούρκος πρόεδρος που προήδρευσε συνάντησης του υπουργικού συμβουλίου έπειτα από μία δεκαετία. νομάζονται Απώτατα Υπερποσειδώνια Σώματα (ΕΤΝΟ). Τα ουράνια αυτά σώματα πρέπει να βρίσκονται σε μια ζώνη η οποία απέχει 150 αστρονομικές μονάδες από τον Ηλιο. Η αστρονομική μονάδα είναι μια μονάδα αποστάσεων στο ηλιακό σύστημα και ισούται με την απόσταση ανάμεσα στον Ηλιο και τη Γη, δηλαδή περίπου 150 εκατομμύρια χιλιόμετρα. Τα Απώτατα Υπερποσειδώνια Σώματα πρέπει να βρίσκονται στο ίδιο επίπεδο τροχιάς με τους πλανήτες του ηλιακού συστήματος. Ωστόσο οι παρατηρήσεις για περίπου δώδεκα τέτοια σώματα σχηματίζουν μια διαφορετική εικόνα, αναφέρουν οι Βρετανοί και οι Ι- σπανοί αστρονόμοι. Αν οι επιστημονικοί υπολογισμοί ευσταθούν, αυτά τα σώματα είναι διασκορπισμένα σε πολύ μεγαλύτερη έκταση, η οποία κυμαίνεται από 150 έως 525 αστρονομικές μονάδες και η τροχιά τους διαθέτει κλίση περίπου είκοσι μοιρών. Για να εξηγηθεί αυτή η παράδοξη κατάσταση, οι αστρονόμοι υποδεικνύουν ότι στην περιοχή πρέπει να υπάρχουν τουλάχιστον κάποια πολύ μεγάλα ουράνια σώματα, κάποιοι πλανήτες, και η βαρυτική τους Οι πελάτες τείνουν να επιλέγουν ασκήσεις στις οποίες είναι καλοί, αλλά και να ακολουθούν το πλήθος στο γυμναστήριο. Η αγαπημένη και πιο αγνοημένη συσκευή του Χόλαντ είναι οι μηχανικές σκάλες. «Είναι πιο δύσκολες από το γνωστό και εμπορικά επιτυχημένο StairMaster, σχεδόν αδύνατο να κλέψεις πάνω του και συνήθως κρυμμένο σε σκοτεινή γωνιά του γυμναστηρίου», εξηγεί ο Αμερικανός ειδικός. Ο διάδρομος τρεξίματος είναι η δημοφιλέστερη συσκευή στα σύγχρονα γυμναστήρια, σύμφωνα με την έγκριτη αμερικανική ένωση συνταγματικές μεταρρυθμίσεις ί- σως πραγματοποιηθούν μελλοντικά, αλλά προς το παρόν η διάκριση των εξουσιών είναι ξεκάθαρη, νόμιμη και η απαιτούμενη με βάση την πολιτική ευθύνη. δύναμη να προκαλεί την παράξενη κίνηση των μικρότερων ουράνιων σωμάτων. «Η πληθώρα των αντικειμένων με τις παράδοξες παραμέτρους τροχιάς μάς κάνει να πιστεύουμε ότι υπάρχουν κάποιες αόρατες δυνάμεις που μεταβάλλουν την κατανομή των σωμάτων αυτών που αποκαλούμε Απώτατα Υπερποσειδώνια Σώματα», εξηγεί ο Κάρλος ντε λα Φουέντε Μάρκος του Πανεπιστημίου Complutense της Μαδρίτης. «Τα στοιχεία που διαθέτουμε είναι περιορισμένα αλλά οι υπολογισμοί μάς υποδεικνύουν ότι εκεί πρέπει να υπάρχουν τουλάχιστον δύο πλανήτες χωρίς να α- ποκλείεται να είναι πολύ περισσότεροι, και οι οποίοι βρίσκονται στο εσωτερικό του ηλιακού μας συστήματος», αναφέρει ο Μάρκος στο ισπανικό πρακτορείο επιστημονικών ειδήσεων Sinc. «Αν επαληθευθούν οι παρατηρήσεις μας, τότε θα βρισκόμαστε μπροστά σε μια πραγματική επανάσταση στον τομέα της αστρονομίας». Επί του παρόντος, αξίζει να Καλύτερη άσκηση στο... βάθος του γυμναστηρίου Οι συσκευές κωπηλασίας και οι μηχανικές σκάλες είναι συνήθως ελεύθερες και προσφέρουν εξίσου καλά αποτελέσματα όπως ένας διάδρομος. AFP REUTERS Η πρωτότυπη αμερικανική συσκευή TrekDesk επιτρέπει σε εργαζομένους γραφείων να ασκούνται εν ώρα πνευματικής εργασίας. ιδιοκτητών γυμναστηρίων IHRSA, με τους πάγκους αντίστασης και βαρών (συσκευές πλήρους εκγύμνασης με βάρη, σχοινιά και λαβές για έλξεις) να ακολουθούν. Στην τρίτη θέση βρίσκονται τα ελλειπτικά μηχανήματα, που επιτρέπουν την ταυτόχρονη άσκηση χεριών, ποδιών και γλουτών. Αντίθετα, οι μηχανικές σκάλες και τα ποδήλατα ανάκλησης μοιάζουν να εξασφαλίζουν την παγερή αδιαφορία των επισκεπτών στα α- μερικανικά γυμναστήρια. Η Χέιλι Ζαβάτσκι, στη διάσημη αλυσίδα γυμναστηρίων της Νέας Υόρκης New York Health and Racket Club, εξηγεί: «Προτιμώ τις μηχανές κωπηλασίας. Επιτρέπουν τη μεγαλύτερη καύση θερμίδων σε ελάχιστο χρόνο, ενεργοποιούν τη μεγαλύτερη δυνατή ποικιλία μυών, ενώ είναι άριστα για τη συντήρηση του καρδιοαναπνευστικού συστήματος για μαραθωνοδρόμους και τριαθλητές». Οι συσκευές αυτές, όμως, δεν είναι ιδιαίτερα δημοφιλείς, καθώς η ορθή χρήση τους απαιτεί σχετική Διαδηλώσεις μνήμης Την ίδια στιγμή, χιλιάδες άτομα διαδήλωσαν τη Δευτέρα στους κεντρικούς δρόμους της Κωνσταντινούπολης, ζητώντας την απόδοση δικαιοσύνης για τη δολοφονία του Τουρκοαρμένιου δημοσιογράφου Χραντ Ντινκ, ο οποίος έπεσε νεκρός από δύο πυροβολισμούς σε ώρα αιχμής πριν από οκτώ χρόνια α- κριβώς. Οι διαδηλωτές, που συγκεντρώθηκαν έξω από τα γραφεία της δίγλωσσης τουρκικής και αρμένικης εφημερίδας «Αργκο», κρατούσαν πλακάτ με συνθήματα στα τουρκικά, τα αρμενικά και τα αγγλικά υπέρ της δικαίωσης του Ντινκ. Ο Τουρκοαρμένιος δημοσιογράφος αποτελούσε σημαντική προσωπικότητα για τη μικρή κοινότητα των Αρμενίων στην Τουρκία και μαχόταν υπέρ της συμφιλίωσης των Τούρκων και των Αρμενίων, που συγκρούονται σχετικά με την αναγνώριση της γενοκτονίας των Αρμενίων. Η συμπλήρωση εκατό χρόνων από το τραγικό συμβάν ενίσχυσε τη διαδήλωση. Υπολογίζεται ότι λιγότερο από το 10% των Τούρκων θεωρεί πως η κυβέρνησή τους πρέπει να αναγνωρίσει τη μαζική εξόντωση του αρμενικού λαού κατά τον Α Παγκόσμιο Πόλεμο ως γενοκτονία. Η πορεία μνήμης για τη δολοφονία του δημοσιογράφου συνέπεσε με τη σύλληψη ενός υ- ψηλά ιστάμενου αξιωματικού της τουρκικής αστυνομίας, ο οποίος κατηγορείται για αμέλεια επειδή απέτυχε να αποτρέψει τη δολοφονία. Την περασμένη Τρίτη, α- κόμη δύο αστυνομικοί χαμηλότερου βαθμού συνελήφθησαν με την ίδια κατηγορία. Το 2011 ο 17χρονος τότε Ογκούν Σαμάστ είχε ομολογήσει ότι δολοφόνησε τον Ντινκ και καταδικάστηκε σε 23 έτη φυλάκισης. Η δολοφονία, ωστόσο, εξελίχθηκε σε σκάνδαλο, όταν αποκαλύφθηκε ότι οι δυνάμεις ασφαλείας γνώριζαν για την ύπαρξη σχεδίου εξόντωσης του Ντινκ, αλλά δεν έδρασαν ε- γκαίρως. AFP, REUTERS Καλλιτεχνική απεικόνιση του βραχώδους πλανήτη Kepler-10b, ο οποίος εντοπίστηκε πριν από μερικά χρόνια. Μελέτη Ισπανών και Βρετανών αστρονόμων αλλάζει τον χάρτη του ηλιακού μας συστήματος. σημειωθεί, δεν υπάρχουν άμεσες αποδείξεις που να επαληθεύουν αυτή τη θεωρία. Η ομάδα του Μάρκος, που περιλαμβάνει και αστρονόμους από το Πανεπιστήμιο του Κέμπριτζ, δημιούργησε ένα πρότυπο βασισμένο στις μεταβολές που παρατηρήθηκαν στην τροχιά ενός κομήτη, του 96P/Machholz 1, ό- ταν προσέγγισε τον Δία, τον μεγαλύτερο πλανήτη του ηλιακού συστήματος. Mε βάση αυτό το πρότυπο η κίνηση των ΕΤΝΟ συνάδει με την ύπαρξη ενός πλανήτη στις 200 αστρονομικές μονάδες και ενός άλλου στις 250 α- στρονομικές μονάδες. AFP εκπαίδευση. «Είναι ιδανικές για α- πελευθέρωση των μυών και ζέσταμα», λέει η κ. Ζαβάτσκι. Ο βετεράνος γυμναστής Νασάριο Μέιχα ρίχνει την ψήφο του υπέρ των ποδηλάτων ανάκλησης: «Απαιτούν λιγότερες κινήσεις από ό,τι οι μηχανές κωπηλασίας και οι διάδρομοι. Παρ όλα αυτά, αποτελούν ιδανικό σημείο εκκίνησης για σταδιακά ενισχυόμενη καρδιοαναπνευστική άσκηση ή για ανθρώπους που υποφέρουν από πόνους στη μέση ή τα γόνατα, καθώς διακρίνονται για την ικανότητά τους να μην καταπονούν τις κλειδώσεις». Σειρά χρήσης Ο Τομ Χόλαντ εξηγεί, όμως, ότι όσοι ακολουθούν πιστά μια ρουτίνα στην άσκηση διαπράττουν σφάλμα. «Πρέπει να αλλάζουμε τη σειρά χρήσης των συσκευών. Να αρχίζουμε κάθε φορά με την άσκηση που αγαπούμε λιγότερο ή με μηχάνημα που δεν έχουμε χρησιμοποιήσει στο παρελθόν. Το σώμα θα αντιδράσει θετικά σε αυτό». REUTERS Εφηβοι Μπόνι και Κλάιντ, επί δύο εβδομάδες Αδοξο τέλος είχε η περιπέτεια ενός ζευγαριού εφήβων, οι οποίοι προσπάθησαν να υποδυθούν ανεπιτυχώς τους Μπόνι και Κλάιντ προτού καταλήξουν στα χέρια της α- στυνομίας της Φλόριντα. Επί δύο εβδομάδες, όμως, έζησαν περιπετειωδώς τον έρωτά τους διαπράττοντας πληθώρα αδικημάτων σε όλες τις νοτιοανατολικές πολιτείες των ΗΠΑ. Η δεκατριάχρονη Σεγιέν Φίλιπς και ο δεκαοκτάχρονος φίλος της Ντάλτον Χέιζ συνελήφθησαν από τις διωκτικές αρχές τα ξημερώματα της Κυριακής στην Πάναμα Σίτι Μπιτς. Οι δύο έφηβοι αντιμετωπίζουν διώξεις για πληθώρα αδικημάτων όπως ληστεία, κλοπή και διάρρηξη, ανακοίνωσαν οι αστυνομικές αρχές. Οι δύο νέοι ταξίδεψαν μέχρι τη Νότια Καρολίνα και την Τζόρτζια προτού τελικά περικυκλωθούν από αστυνομικές δυνάμεις στη Φλόριντα ενώ κοιμούνταν αμέριμνοι σε ένα ημιφορτηγό το οποίο είχαν κλέψει. Η αστυνομία της Πάναμα Σίτι Μπιτς τόνισε ότι οι δύο νέοι συνελήφθησαν χωρίς να προβάλουν καμία αντίσταση και χωρίς να συμβεί το παραμικρό. Το ζευγάρι, σύμφωνα με την αστυνομία, τις εβδομάδες της ελευθερίας είχε κλέψει πάμπολλα ο- χήματα ενώ είχε διακινήσει και πλαστές επιταγές. Και ενώ η αστυνομία κυνηγούσε τους «ανήλικους Μπόνι και Κλάιντ», οι γονείς ανησυχούσαν. Λίγο πριν από τη σύλληψή τους, οι γονείς του Χέιζ είχαν απευθύνει έκκληση στα δύο παιδιά να παραδοθούν στις Αρχές και να «αντιμετωπίσουν τις συνέπειες των πράξεών τους». Η μητέρα του νεαρού, η Τάμι Μάρτιν, δήλωσε ότι οι δύο έφηβοι είχαν συνάψει σχέση επί περίπου ένα τρίμηνο πριν α- νοίξουν τα φτερά τους για τη μεγάλη περιπέτεια, τονίζοντας, ωστόσο, ότι τόσο ο γιος της όσο και η οικογένεια του πιστεύαν ότι το κορίτσι ήταν δεκαεννέα χρόνων. Ο έρως ό- μως χρόνια δεν κοιτά και όταν ο γιος της κατάλαβε ότι η σύντροφός του ήταν μόλις δεκατριών χρόνων την είχε ήδη ερωτευτεί και προφανώς του ήταν αδύνατον να διακόψει τη σχέση του μαζί της. Ωστόσο αξίζει να σημειωθεί ότι δεν είναι η πρώτη φορά που βρίσκεται υπόδικος για κάποια αδικήματα ο Χέιζ, αλλά είχε και στο παρελθόν μπλεξίματα με την α- στυνομία προτού το σκάσει με τη φιλενάδα του. Μάλιστα, όπως έγινε γνωστό, διωκόταν για διάρρηξη και κλοπή. «Τέλος καλό, όλα καλά», λέει και ο σερίφης του Κεντάκι Νόρμαν Τσάφινς, ο οποίος δήλωσε στο Associated Press ότι νιώθει ευχαριστημένος που όλα τελείωσαν χωρίς να παρουσιαστούν περισσότερα προβλήματα. «Πιστεύω ότι εγώ αλλά και η οικογένεια και άλλες υπηρεσίες δίωξης του εγκλήματος δεν είχαν καλό προαίσθημα για το πώς επρόκειτο να τελειώσει αυτή η περιπέτεια», δήλωσε ανασαίνοντας με ανακούφιση που όλα τελικά πήγαν καλά. Αλγόριθμος βρίσκει τον σύντροφο της ζωής μας Νιώθετε μοναξιά και αναρωτιέστε ποιες είναι μαθηματικά οι πιθανότητες να βρείτε επιτέλους τον ή την κατάλληλη σύντροφο; Υπάρχει ελπίδα να το μάθετε: να απευθυνθείτε στον αλγόριθμο της νέας ηλεκτρονικής υπηρεσίας Nanaya ( Το σχετικό λογισμικό προβλέπει πόσο πιθανό είναι να βρείτε το ταίρι σας, είτε δεν έχετε τώρα κάποια σχέση είτε έχετε αλλά δεν σας ικανοποιεί. Πρόκειται για μια νέα διαδικτυακή εφαρμογή με βασικό σύνθημα τη φράση «Προβλέψτε το μέλλον της ερωτικής ζωής σας». Ο αλγόριθμος που κρύβεται πίσω από την εφαρμογή βασίζεται σε εξελιγμένες στατιστικές μεθόδους, που ήδη α- ξιοποιούνται στα χρηματοοικονομικά, στις επιχειρήσεις και στην επιστημονική έρευνα. Υστερα από ένα λεπτομερές ηλεκτρονικό τεστ προσωπικότητας που κάνει ο ενδιαφερόμενος, μαθαίνει τις πιθανότητες να βρει τον έρωτα της ζωής του, αν και η ιστοσελίδα φροντίζει να διευκρινίσει πως «δεν υπάρχει τέτοιο πράγμα όπως ο τέλειος σύντροφος ή η τέλεια σχέση». Ο δημιουργός του Nanaya, ο μηχανικός Ρασίντ Αμινί, σύμφωνα με το New Scientist, πήρε την α- πόφαση να δημιουργήσει τον αλγόριθμο λίγους μήνες α- φότου χώρισε τη φίλη του με την οποία ήταν μαζί επί δύο χρόνια. Στόχος του είναι ένα online εργαλείο που να δείχνει στους ανθρώπους πόσο τυχεροί μπορεί να είναι στα ερωτικά τους, ώστε, μεταξύ άλλων, να μην καλλιεργούν υπερβολικές προσδοκίες και έτσι να μην απογοητεύονται υπερβολικά. Ο Φωτογραφία του Ντάλτον Χέιζ και της συντρόφου του Σεγιέν Φίλιπς, στο Κεντάκι. Διέπραξαν πληθώρα αδικημάτων, όπως ληστεία και διάρρηξη, στις νοτιοανατολικές πολιτείες των ΗΠΑ. Νέα διαδικτυακή ε- φαρμογή μάς καλεί να ανακαλύψουμε το άλλο μας μισό α- παντώντας σε μερικές ερωτήσεις. Ρασίντ Αμινί, ο οποίος παλαιότερα εργαζόταν σε διαστημικά προγράμματα της NASA, θέλει, όπως εξήγησε, να βοηθήσει τους ανθρώπους να βρίσκουν πιο ταιριαστό σύντροφο, ιδίως αν πρόκειται να δεσμευτούν μακροχρόνια σε έναν γάμο. Ο ενδιαφερόμενος αποκαλύπτει τον εαυτό του στο σχετικό ερωτηματολόγιο προσωπικότητας και, παράλληλα, τις προτιμήσεις του για έναν μελλοντικό σύντροφο. Το πρόγραμμα ρωτάει πράγματα όπως: «Σας αρέσει να μιλάτε με ξένους;» «Πόσους καλούς φίλους έχετε;» «Πόση ε- πιτυχία είχατε έως τώρα στην προσέλκυση ατόμων που σας ενδιέφεραν;» «Θα βγαίνατε ραντεβού με κάποιον από τη δουλειά σας;» «Πόσο τυχεροί είστε;» κ.ά. Τελικά, το λογισμικό αναλαμβάνει να αξιολογήσει ποιο τμήμα του πληθυσμού ταιριάζει με τον χαρακτήρα και τις προτιμήσεις του καθενός ή της καθεμιάς. Βασικός παράγοντας που λαμβάνεται υπ όψιν από τον αλγόριθμο είναι το πόσο εύκολα γνωρίζει κάποιος νέους ανθρώπους. ΑΠΕ

12 12-OIK_DIETHNH_KATHI 20/01/15 21:08 Page l ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΔΙΕΘΝΗ Τετάρτη 21 Iανουαρίου 2015 Οι παράπλευρες απώλειες του Εμπολα Οι μονάδες υγείας σε αυτές τις χώρες δεν λειτουργούν, ενώ οι άνθρωποι δεν τις επισκέπτονται από φόβο μην προσβληθούν από τον ιό Της ΑΣΠΑΣΙΑΣ ΔΑΣΚΑΛΟΠΟΥΛΟΥ Οσοι προσβάλλονται από τον ιό Εμπολα δεν είναι τα μόνα θύματα. «Οι κάτοικοι των χωρών που έχουν πληγεί από τον Εμπολα πεθαίνουν, όχι μόνο από τον ιό, αλλά και από άλλες αιτίες, καθώς η πλειονότητα των μονάδων υγείας σε αυτές τις χώρες είτε δεν λειτουργεί είτε οι άνθρωποι δεν τις επισκέπτονται από φόβο μην προσβληθούν από τον ιό», τόνισε η δρ Marie-Paule Kieny, υ- ποδιευθύντρια Συστημάτων Υγείας και Καινοτομίας του Παγκοσμίου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ), σε συνέντευξη Τύπου στο πλαίσιο συνάντησης με τους επικεφαλής στον τομέα της υγείας των αφρικανικών χωρών που έπληξε περισσότερο ο Εμπολα. Ενώ οι ενδείξεις δείχνουν ότι ο ιός, από τον οποίο νόσησαν περισσότεροι από άνθρωποι και έχασαν τη ζωή τους 8.000, τίθεται σταδιακά υπό έλεγχο, οι επικεφαλής στον τομέα της υγείας της Λιβερίας, της Σιέρα Λεόνε και της Γουινέας συναντήθηκαν στα μέσα Δεκεμβρίου στη Γενεύη, στην έ- δρα του ΠΟΥ, για να αναζητήσουν μαζί λύσεις και τρόπους να χτίσουν σταθερά συστήματα περίθαλψης, που μελλοντικά θα μπορούν να ανταποκριθούν σε παρόμοιες επιδημίες. «Ενα σύστημα υγείας πρέπει να είναι ικανό να απορροφάει το σοκ μιας κρίσιμης κατάστασης, όπως ο Εμπολα, και να συνεχίζει να παρέχει τις κανονικές υπηρεσίες υγείας, όπως οι εμβολιασμοί και η φροντίδα παιδιών και μητέρων», προσέθεσε η δρ Kieny. «Διαπιστώσαμε ότι υπήρχαν πάρα πολλές αδυναμίες στο σύστημά μας, που οδήγησαν σε ένα ξέσπασμα που αδυνατούσαμε να ελέγξουμε και όλος ο κόσμος έπρεπε να τρέξει να μας βοηθήσει», λέει στην «Κ» η αναπληρώτρια υπουργός Υγείας της Λιβερίας και ε- πικεφαλής σε ιατρικά θέματα, δρ Bernice Dahn. Με το ξέσπασμα του ιού, οι βασικές υπηρεσίες περίθαλψης της χώρας κατέρρευσαν. Οι έγκυοι δεν είχαν πρόσβαση σε ιατροφαρμακευτική περίθαλψη, τα παιδιά δεν εμβολιάζονταν, ενώ άνθρωποι με υπέρταση δεν δέχονταν καμία φροντίδα. «Στη χώρα μου, κάποια στιγμή το 65% των εγκαταστάσεων υγείας σφραγίστηκε γιατί οι εργαζόμενοι προσβλήθηκαν από τον Εμπολα και πολλοί από αυτούς πέθαναν, ενώ τα μέλη της κοινωνίας φοβούνταν να επισκεφθούν τα νοσοκομεία, γιατί τότε η ελπίδα επιβίωσης από τον Εμπολα ήταν πολύ μικρή», λέει η δρ Dahn. Μόνο μέχρι τον Σεπτέμβριο, πάνω από 120 άτομα ιατρονοσηλευτικού προσωπικού είχαν χάσει τη ζωή τους, με αποτέλεσμα η Λιβερία, μία χώρα τεσσάρων εκατομμυρίων κατοίκων, να στηρίζεται στα χέρια μόνο 250 γιατρών, αναφέρει σε δημοσίευμά AP / JEROME DELAY EPA / MARTIAL TREZZINI Χιλιάδες παιδιά στις χώρες που έπληξε ο Εμπολα δεν απειλούνται μόνο από ασθένειες, αλλά και από την εγκατάλειψη. «Ο Εμπολα χτύπησε διπλά αυτά τα παιδιά, πρώτα τους πήρε τους γονείς και μετά τα υπέβαλε στο στίγμα, στην απόρριψη, ακόμα και στην κακοποίηση», γράφει σε πρόσφατο δημοσίευμά της η UNICEF. «Στη χώρα μου, το 65% των εγκαταστάσεων υγείας σφραγίστηκε γιατί οι εργαζόμενοι προσβλήθηκαν από τον Εμπολα και πολλοί από αυτούς πέθαναν», λέει στην «Κ» η αναπληρώτρια υπουργός Υγείας της Λιβερίας δρ Bernice Dahn. του στους The New York Times ο Μichael Osterholm, διευθυντής του Κέντρου Ερευνας και Πολιτικής Μεταδιδόμενων Νοσημάτων στο Πανεπιστήμιο της Μινεσότα των ΗΠΑ. Θα είχαν επιβιώσει Σύμφωνα με τα δεδομένα του υ- πουργείου Υγείας της Λιβερίας, μεταξύ Φεβρουαρίου και Οκτωβρίου 2014, πάνω από άνθρωποι έχασαν την ζωή τους από αιτίες εκτός του Ε- μπολα. Ασθενείς με οξείες λοιμώξεις του αναπνευστικού, οι οποίοι με μία αντιβιοτική θεραπεία θα είχαν επιβιώσει, πέθαναν. Ανθρωποι που έπασχαν από μεταδιδόμενες ασθένειες, όπως ο HIV, αλλά και πάσχοντες από διαβήτη, θα είχαν ζήσει εάν είχαν εισαχθεί σε κάποιο νοσοκομείο. Επιπλοκές στην εγκυμοσύνη κόστισαν τη ζωή σε πολλές γυναίκες, οι οποίες έμειναν αβοήθητες γιατί οι επιπλοκές τους συνεπάγονταν συνήθως αιμορραγία και οι άνθρωποι φοβούνταν να έρθουν σε επαφή με αίμα. «Πάνω από άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους από ελονοσία, κατά τη διάρκεια του ξεσπάσματος του Εμπολα, ένας αριθμός εξαιρετικά υψηλός για τα χρονικά της χώρας», λέει η δρ Dahn. «Πολλοί από αυτούς τους θανάτους θα μπορούσαν να έχουν αποφευχθεί εάν, ενώ παλεύαμε με τον Εμπολα, τα νοσοκομεία μας ήταν ανοιχτά και λειτουργούσαν», προσθέτει. Η αδυναμία των συστημάτων Υγείας των χωρών να αντεπεξέλθουν στην επείγουσα κατάσταση δεν αφορά μόνο στο παρελθόν, αλλά απειλεί και το μέλλον. Κατά τη διάρκεια του πολέμου ενάντια στον Εμπολα το ποσοστό των παιδικών εμβολιασμών στη Λιβερία, τη Σιέρα Λεόνε και τη Γουινέα μειώθηκε σημαντικά. «Στη Λιβερία, ένα στα τρία παιδιά που ήταν σε πρόγραμμα εμβολιασμού δεν εμβολιάστηκε κατά τη διάρκεια της επιδημίας. Αυτό εγείρει κινδύνους για μελλοντικά ξεσπάσματα ιών», λέει ανήσυχη η δρ Dahn. Χιλιάδες παιδιά όμως σε αυτές τις Εγκυοι δεν είχαν πρόσβαση σε ιατροφαρμακευτική περίθαλψη, τα παιδιά δεν εμβολιάζονταν, ενώ ασθενείς με υπέρταση δεν δέχονταν καμία φροντίδα. χώρες δεν απειλούνται μόνο από α- σθένειες, αλλά και από την εγκατάλειψη. «Ο Εμπολα χτύπησε διπλά αυτά τα παιδιά, πρώτα τους πήρε τους γονείς τους και μετά τα υπέβαλε στο στίγμα, στην απόρριψη, ακόμα και στην κακοποίηση», γράφει σε πρόσφατο δημοσίευμά του το Ταμείο των Ηνωμένων Εθνών για τα Παιδιά (UNICEF), για τα ορφανά που άφησε πίσω η ε- πιδημία. «Δεν βρίσκουν ούτε την απλή παρηγοριά, φροντίδα και προσοχή που χρειάζεται ένα παιδί σε περίοδο πένθους. Αρκετές φορές οι ίδιοι οι συγγενείς του φοβούνται να το πάρουν δίπλα τους. Ο φόβος της μόλυνσης έχει γίνει ισχυρότερος από τους οικογενειακούς δεσμούς», προσθέτει το δημοσίευμα. Η κυβέρνηση της Λιβερίας, με την υποστήριξη της UNICEF, εγκατέστησε προσωρινά κέντρα φροντίδας ορφανών, όπου παρέχεται ιατρική φροντίδα, συντροφιά και ψυχολογική υποστήριξη σε παιδιά που έχουν μείνει μόνα και κανείς δεν θέλει να πλησιάσει. Τα παιδιά αυτά, τα οποία μέσα σε πρόσφατο χρονικά διάστημα έχουν έρθει σε ε- παφή με ασθενείς, υπάρχει μεγάλος κίνδυνος να νοσήσουν. Γι αυτόν τον λόγο, εργαζόμενοι σε αυτά τα κέντρα, όπως και σε άλλα παρόμοια κέντρα σε Σιέρα Λεόνε και Γουινέα, είναι οι επιζήσαντες του Εμπολα, άνθρωποι δηλαδή που έχουν νοσήσει, θεραπευθεί και αποκτήσει ανοσία στον ιό. Οι επιζήσαντες, οι οποίοι περνούν από ειδική εκπαίδευση από την UNICEF, είναι οι μόνοι που μπορούν να πλησιάσουν και να ακουμπήσουν τα παιδιά τις πρώτες 21 ημέρες, την περίοδο εκκόλαψης του ιού Εμπολα. «Ο λόγος που εργάζομαι εδώ είναι για να σταματήσω το στίγμα που α- ντιμετωπίζει η χώρα μου λόγω του Ε- μπολα. Νιώθω ότι μπορώ να το κάνω, γιατί έχω περάσει από εκεί. Ξέρω τον πόνο που προκαλεί», εξομολογείται στην ιντερνετική πλατφόρμα #isurvivedebola η 23χρονη επιζήσασα Decontee Davis από τη Λιβερία, μητέρα ενός παιδιού, η οποία έχει γίνει πια «μητέρα» δεκάδων παιδιών. Αναζητώντας ιούς ωφέλιμους για το ανοσοποιητικό μας Του CARL ZIMMER THE NEW YORK TIMES Οταν αναφερόμαστε στους ιούς, επικεντρωνόμαστε συνήθως στα δεινά του Εμπολα, της γρίπης ή άλλων νοσημάτων. Το σώμα μας όμως φιλοξενεί τρισεκατομμύρια ιούς, και σύμφωνα με τα ευρήματα μιας νέας έρευνας, κάποιοι από αυτούς μπορεί τελικά να μας κρατούν υγιείς. «Οι ιοί κουβαλούν μία βαριά καταδίκη. Δεν προκαλούν όμως πάντα α- σθένειες», λέει ο Κεν Κάντουελ, ανοσολόγος στην ιατρική σχολή του Πανεπιστημίου της Νέας Υόρκης, ο οποίος όταν πριν χρόνια μελετούσε το μικροβίωμα την κοινότητα των 100 τρισεκατομμυρίων μικροβίων που ζουν στο σώμα μας...σκόνταψε κατά τύχη πάνω στις πρώτες ενδείξεις σχετικά με τη θεραπευτική δύναμη των ιών. Οι επιστήμονες εδώ και πολύ καιρό γνωρίζουν ότι το μικροβίωμα είναι σημαντικό για την υγεία μας. Μία από τις ζωτικές λειτουργίες του είναι να διασφαλίσει ότι το έντερό μας αναπτύσσεται φυσιολογικά. Σε ένα υγιές έντερο, το εσωτερικό τοίχωμα έχει μία πυκνή ε- πίστρωση με προεξοχές που θυμίζουν Το ανθρώπινο σώμα φιλοξενεί τρισεκατομμύρια ιούς και σύμφωνα με τους επιστήμονες, κάποιοι από αυτούς τελικά μας κρατούν υγιείς. < Τι αποκάλυψε η χημική «συνομιλία» μεταξύ του μικροβιώματος και των κυττάρων των ξενιστών. δάκτυλα και ονομάζονται λάχνες. Οταν οι επιστήμονες μελέτησαν τις ίδιες προεξοχές του εντέρου σε ποντίκια που δεν είχαν μικρόβια και ζούσαν σε αποστειρωμένα κλουβιά, διαπίστωσαν ότι οι λάχνες στο εσωτερικό του εντέρου τους ήταν πιο λεπτές και αραιές. Ως α- ποτέλεσμα, το έντερο ενός ποντικού που δεν έχει μικρόβια είναι ευάλωτο σε μολύνσεις. Για να αναπτυχθεί φυσιολογικά το έ- ντερο, πρέπει να γίνει μία χημική «συνομιλία» μεταξύ του μικροβιώματος και των κυττάρων των ξενιστών. Αυτό το τετ-α-τετ όμως μπορεί να διαταραχτεί από γενετικές μεταλλάξεις, που κάνουν τα κύτταρα του ανοσοποιητικού συστήματος του εντέρου να θεωρούν εχθρούς τα ευεργετικά βακτήρια και να τους επιτίθενται. Μία σειρά πειραμάτων καταδεικνύουν ότι νοσήματα, όπως η φλεγμονώδης νόσος του εντέρου, μπορεί να οφείλεται στη «διαμάχη» μεταξύ μικροβίων και ξενιστών. Για να καταλάβει τον μηχανισμό λειτουργίας αυτής της «διαμάχης» και να μελετήσει τα κύτταρα του ανοσοποιητικού συστήματος του εντέρου, ο δρ Κάντουελ μαζί με τους συναδέλφους του, «δημιούργησαν» ποντίκια με μία γενετική μετάλλαξη που αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης της φλεγμονώδους νόσου του ε- ντέρου στους ανθρώπους. Κατά τη διάρκεια των πειραμάτων, ο δρ Κάντουελ χρειάστηκε να μεταφέρει τα ποντίκια του σε ένα νέο εργαστήριο. Τότε συνέβη κάτι αξιοπερίεργο: η μετακόμιση θεράπευσε τα ποντίκια. O δρ Κάντουελ διαπίστωσε ότι μεταξύ των δύο εργαστηρίων υπήρχε μία σημαντική διαφορά. Το παλιό ήταν μολυσμένο με έναν ιό που ονομάζεται νοροϊός του ποντικού (murine norovirus), ενώ στο καινούργιο δεν υπήρχαν ιοί. Ο νοροϊός του ποντικού μοιάζει με το ενοχλητικό εκείνο στέλεχος του ιού που προκαλεί εμετό και διάρροια στους ανθρώπους. Ενώ ο ιός είναι αβλαβής για τα υγιή ποντίκια, δεν ισχύει το ίδιο και για τα μεταλλαγμένα ποντίκια, στα οποία, όπως παρατήρησε ο δρ Κάντουελ, προκάλεσε φλεγμονώδη νόσο του εντέρου. Ο ίδιος εντυπωσιάστηκε από το γεγονός ότι ο ιός μιμούνταν το μικροβίωμα: ήταν δηλαδή αβλαβής σε φυσιολογικά ποντίκια, ενώ προκαλούσε ασθένεια σε ποντίκια με μεταλλαγμένα γονίδια. Στη συνέχεια αναρωτήθηκε εάν η ομοιότητα αυτή μπορούσε να πάει και ένα βήμα πιο πέρα: εάν δηλαδή ο ιός υπηρετούσε κάποιο σκοπό. Νέο πείραμα Το 2011, μετά την εγκατάσταση ενός νέου εργαστηρίου στο Πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης, ο δρ Κάντουελ ξεκίνησε ένα νέο πείραμα για να δώσει απάντηση στο παραπάνω ερώτημα. Οταν μαζί με τους συναδέλφους του μόλυναν υγιή ποντίκια με τον νοροϊό του ποντικού, το έ- ντερο των ζώων και το ανοσοποιητικό τους σύστημα αναπτύχθηκε φυσιολογικά. «Είναι απλά ένας ιός, επιτελεί όμως πολλές από τις λειτουργίες μιας ολόκληρης κοινότητας βακτηρίων», λέει ο δρ Κάντουελ. Ο ίδιος αναρωτήθηκε επίσης εάν οι ιοί μπορούν να αποκαταστήσουν ένα έντερο που έχει διαταραχθεί από άλλες αιτίες, όπως οι μεγάλες δόσεις αντιβιοτικών που σκοτώνουν ενά μεγάλο μέρος του μικροβιώματος. Οταν όμως τα βακτήρια επιστρέψουν στο έντερο, η βλάβη επιδιορθώνεται. Για να ελέγξουν εάν συμβαίνει το ίδιο και στην περίπτωση των ιών, ο δρ Κάντουελ και οι συνεργάτες του χορήγησαν αντιβιοτικά σε φυσιολογικά ε- νήλικα ποντίκια για δύο εβδομάδες. Οταν μόλυναν τα τρωκτικά με νοροϊό του ποντικού, το έντερό τους επέστρεψε στο φυσιολογικό, όπως δημοσίευσαν στα μέσα Νοεμβρίου στο επιστημονικό περιοδικό Nature. Τα τελευταία χρόνια, ερευνητές αναζητούν τρόπους να χειραγωγήσουν το μικροβίωμα με σκοπό να επιτεθούν σε ασθένειες. Ο δρ Κάντουελ όμως δεν πιστεύει ότι θα φτάσουμε σε σημείο να παίρνουμε χάπια γεμάτα ιούς για να θεραπεύσουμε διαταραχές του ανοσοποιητικού συστήματος, διότι για ορισμένους ανθρώπους, oι κοινοί αβλαβείς ιοί μπορεί να είναι επικίνδυνοι. Αντίθετα, ο δρ Κάντουελ θέλει να εντοπίσει τα μοριακά «κόλπα» που χρησιμοποιούν οι ιοί για να βελτιώσουν την υγεία των ξενιστών τους, κόλπα που αδυνατούμε ακόμα και να τα φανταστούμε. «Το κυνήγι της αναζήτησης φυσικών ιών που είναι ωφέλιμοι για το ανοσοποιητικό μας σύστημα έχει επισήμως ξεκινήσει» λέει ο Ντέιβιντ Πράιντ, μικροβιολόγος στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας.

13 13-OIK_ELLADA_KATHI 21/01/15 00:18 Page 13 Τετάρτη 21 Ιανουαρίου 2015 ΕΛΛΑΔΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ l 13 Σόιμπλε: Η βοήθεια προϋποθέτει τρόικα Οποιος ζητήσει τη στήριξη του ESM πρέπει να αποδεχθεί τον αυστηρό έλεγχο των δανειστών, δήλωσε Του ΣΩΤΗΡΗ ΝΙΚΑ Σαφές μήνυμα ότι η τρόικα θα παραμείνει στις χώρες που βρίσκονται υπό πρόγραμμα έστειλε χθες ο υπουργός Οικονομικών της Γερμανίας Β. Σόιμπλε. Με τον τρόπο αυτό τοποθετήθηκε έναντι τόσο εκείνων που σε ευρωπαϊκό επίπεδο συζητούν αλλαγή της δομής της τρόικας, όσο και της νέας ελληνικής κυβέρνησης που θα κληθεί να κλείσει τη διαπραγμάτευση με τους εκπροσώπους των δανειστών της χώρας και να συμφωνήσει την επόμενη ημέρα για την Ελλάδα. Σύμφωνα με τον Γερμανό υ- πουργό Οικονομικών, η τρόικα α- ποτελεί το καλύτερο εργαλείο ε- λέγχου των προγραμμάτων που εφαρμόζονται από χώρες. Μάλιστα, ο ίδιος ξεκαθάρισε ότι αν κάποια χώρα της Ευρωζώνης ζητήσει τη στήριξη του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας (ESM), αυτή θα συνοδεύεται από τον αυστηρό έλεγχο της τρόικας. Με τον τρόπο αυτό, ο κ. Σόιμπλε Διαπραγμάτευση σε δύο στάδια Του ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΖΟΥΛΑ Πρώτα θα συμφωνηθεί με τους ε- ταίρους ένα πρόγραμμα για να μην κινδυνεύσει η χώρα και να επανακτήσει τη σταθερότητά της και μετά θα γίνει η διαπραγμάτευση για την ελάφρυνση του χρέους. Αυτός είναι ο κεντρικός όρος που θα θέσει σήμερα ο κ. Στ. Θεοδωράκης για να συμπράξει στην επόμενη κυβέρνηση και απευθύνεται κυρίως στον κ. Αλ. Τσίπρα. Πολύ περισσότερο όταν η κεντρική γραμμή του ΣΥΡΙΖΑ παραμένει μια συμφωνία-πακέτο και για το χρέος, πρόταση που οι εταίροι μας σχεδόν προεξοφλείται ότι θα α- πορρίψουν, αν ο ΣΥΡΙΖΑ αρνηθεί τη συνέχιση της υπαγωγής της χώρας σε κάποιο πρόγραμμα μέχρι να συμφωνηθεί το νέο μεταμνημονιακό καθεστώς της Ελλάδας. Γι αυτόν άλλωστε τον λόγο, ο κ. Στ. Θεοδωράκης στη μεσημεριανή του διακαναλική συνέντευξη θα θελήσει να ξεκαθαρίσει πλήρως τις θέσεις του κόμματός του. Τόσο τις προϋποθέσεις που θα θέσει στον ΣΥΡΙΖΑ (αν κερδίσει τις εκλογές) για να συμπράξει μαζί του σε οποιαδήποτε κυβέρνηση, όσο και τα αιτήματα που θα θέσει το οικονομικό του επιτελείο στους δανειστές της χώρας αν προηγηθεί συμφωνία με τον κ. Τσίπρα και το «Ποτάμι» συμμετάσχει στη νέα διαπραγματευτική ομάδα. Σύμφωνα με πληροφορίες, ο κ. Θεοδωράκης θα τονίσει την ανάγκη η πέμπτη αξιολόγηση να ολοκληρωθεί το ταχύτερο δυνατόν, γεγονός που αποτελεί το πρώτο «αγκάθι» με τον ΣΥΡΙΖΑ, καθώς το «Ποτάμι» δεν απορρίπτει συλλήβδην τις υποχρεώσεις που έχει αναλάβει η Αθήνα. Παράλληλα, το «Ποτάμι» όχι μόνο θα θέσει ως όρο στον κ. Τσίπρα η εκκρεμής διαπραγμάτευση με τους εταίρους να κλείσει το γρηγορότερο, αλλά και να προσυμφωνηθεί ότι θα γίνει αποδεκτή η οποιαδήποτε συμφωνία από την κυβέρνηση. Με απλά λόγια, το «Ποτάμι» θα περιγράψει δύο στάδια διαπραγμάτευσης. Θα δεσμευθεί ότι θα στηρίξει τη σθεναρή διεκδίκηση της αλλαγής μνημονιακών δεσμεύσεων με τις ο- ποίες και εκείνο διαφωνεί (ομαδικές απολύσεις, λοκ άουτ κ.λπ.), αλλά θα καταστήσει από τώρα σαφές ότι δεν προτίθεται να συμπράξει με τον ΣΥ- ΡΙΖΑ σε οποιαδήποτε ενέργεια θέσει εν αμφιβόλω την ευρωπαϊκή πορεία της χώρας. Και ακριβώς με αυτό το σκεπτικό, ο κ. Θεοδωράκης θα περιγράψει ως επόμενο βήμα την ε- λάφρυνση του χρέους, προτάσσοντας το αίτημα του «Ποταμιού» να μειωθεί κάτω από το 2% (από 4,5%) η μελλοντική υποχρέωση για πρωτογενή πλεονάσματα, για να επανεκκινήσει, όπως θα πει, η ελληνική οικονομία. Σημειώνεται ότι τις θέσεις αυτές του «Ποταμιού» τις συζήτησε χθες ο κ. Στ. Θεοδωράκης με τον διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος Γ. Στουρνάρα, με τον οποίο συναντήθηκε συνοδευόμενος από το στενό οικονομικό επιτελείο του (Θ. Σκόκο, Δημ. Κυριάκου και Ανδρ. Κούτρα). Εξερχόμενος της συνάντησης ο ε- πικεφαλής του «Ποταμιού» δήλωσε ότι «ο κόσμος δεν πρέπει να φοβάται, γιατί έχει ένα πολύ μεγάλο όπλο, που είναι η ευρωπαϊκή του πορεία» και κάλεσε τους πολίτες να δημιουργήσουν με την ψήφο τους ένα ισχυρό «Ποτάμι». AP / YVES LOGGHE Ο κ. Σόιμπλε δήλωσε πως τα κράτη-μέλη της Ε.Ε. θα πρέπει να συνεχίσουν τις μεταρρυθμίσεις. Μήνυμα προς τη νέα ελληνική κυβέρνηση, αλλά και σε όσους ζητούν αλλαγές στη δομή της τρόικας. Επανεξέταση των δανειακών συμβάσεων και διαπραγμάτευση για το χρέος προανήγγειλε χθες το στέλεχος του ΣΥΡΙΖΑ, Γ. Δραγασάκης, υποστηρίζοντας ότι ο ΣΥΡΙΖΑ σέβεται τους θεσμούς της Ευρώπης, αλλά δεν αναγνωρίζει τα Μνημόνια και την τρόικα. Παράλληλα, δήλωσε ότι «η νέα κυβέρνηση που θα δημιουργηθεί είτε με κορμό τον ΣΥ- ΡΙΖΑ είτε με αυτοδυναμία του ΣΥ- ΡΙΖΑ» θα χρειαστεί χρόνο για να παρουσιάσει το πρόγραμμά του στους θεσμικούς φορείς, χωρίς ω- στόσο να αναφερθεί στο τι θα γίνει στο μεσοδιάστημα που δεν θα υ- πάρχει πρόγραμμα. Κατά τη διάρκεια ομιλίας του σε εκδήλωση του Economist, ο κ. Δραγασάκης υποστήριξε ότι: Σεβόμαστε τους θεσμούς της Ευρώπης ακόμη και αν δεν συμφωνούμε μαζί τους. Μάλιστα, α- νέφερε πως «σεβόμαστε πάρα πολύ την καγκελάριο της Γερμανίας και τον Γερμανό υπουργό Οικονομικών και ακούμε αυτά που λένε». Υποστήριξε, όμως, πως δεν υπάρχει κάποια ελληνογερμανική διαφορά, αλλά οι συνομιλητές μας είναι η Κομισιόν, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ), το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ) και οι θεσμοί της Ευρωζώνης. Αναγνωρίζουμε τις δανειακές συμβάσεις που δεσμεύουν τη χώρα «άρα και εμάς», αλλά επιδιώκουμε να τις επανεξετάσουμε. Υπάρχει το χρέος, αλλά θα πρέπει να ελέγξουμε το πώς προέκυψε και να το επαναδιαπραγματευτούμε. Δεν αναγνωρίζουμε τα Μνημόνια. Τα θεωρούμε επιστολές προθέσεων των κυβερνήσεων, οι οποίες δεν δεσμεύουν τη χώρα. Ανέφερε, δε, ότι το τι έγινε στην θέλησε να βάλει φρένο στη συζήτηση που έχει ξεκινήσει για αλλαγή στη δομή της τρόικας, η ο- ποία υπενθυμίζεται ότι αποτελείται από στελέχη της Κομισιόν, της ΕΚΤ και του ΔΝΤ. Αποψη την οποία έχει διατυπώσει ο ίδιος ο πρόεδρος της Κομισιόν Ζαν-Κλοντ Γιουνκέρ. Ο κ. Γιουνκέρ έχει δηλώσει πως η δομή της τρόικας ενδεχομένως να αλλάξει μετά και την πρόσφατη απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου, σύμφωνα με την οποία η ΕΚΤ δεν μπορεί να συμμετέχει στην τρόικα εάν ενδιαφέρεται να αγοράσει κρατικά ομόλογα της εν λόγω χώρας. Επίσης, σύμφωνα με τον Eurobserver, ο επίτροπος Πιερ Μοσκοβισί δήλωσε τη Δευτέρα ότι η τρόικα «πρέπει να αντικατασταθεί από μια περισσότερο δημοκρατικά νομιμοποιημένη δομή βασισμένη στα ευρωπαϊκά όργανα με περισσότερη λογοδοσία και ενισχυμένο κοινοβουλευτικό έλεγχο». Ωστόσο, με τη χθεσινή του δήλωση από το Νέο Δελχί, ο κ. Σόιμπλε κατέστησε σαφές ότι οι ευρωπαϊκές δυνάμεις που δημιούργησαν την τρόικα δεν είναι διατεθειμένες να υποχωρήσουν τώρα σε ό,τι αφορά την αναγκαιότητα ύπαρξής της. Το μήνυμα αυτό, ε- κτός από τους αποδέκτες στην Ευρώπη, έχει αποδέκτες και στο εσωτερικό της Ελλάδας. Δεδομένης της συζήτησης που υπάρχει για πολιτική διαπραγμάτευση μιας νέας κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ (ή με κορμό τον ΣΥΡΙΖΑ) και απεμπλοκή από τις διαπραγματεύσεις με την τρόικα, ο κ. Σόιμπλε ήθελε να καταστήσει σαφές ότι οι εκπρόσωποι των δανειστών της χώρας είναι η τρόικα και εκείνοι χειρίζονται τις συζητήσεις μεταξύ των δύο πλευρών. Ελλάδα τα χρόνια των Μνημονίων χρήζει έρευνας, στην οποία εν α- νάγκη μπορεί να κληθούν να συμβάλουν και τρίτοι εκτιμητές, όπως το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Πάντως, ο κ. Δραγασάκης ξεκαθάρισε ότι για τον ΣΥΡΙΖΑ δεν υ- πάρχει τρόικα και δεν υπάρχει α- ξιολόγηση (ερωτηθείς για την τύχη της αξιολόγησης που διεκόπη τον Δεκέμβριο). Αντιθέτως, σημείωσε ότι μία νέα κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ θα χρειαστεί χρόνο για να παρουσιάσει το πρόγραμμά της, το οποίο βασίζεται σε τέσσερις άξονες: 1. Στην αλλαγή των δημοσιονομικών στόχων προς τα κάτω με ένα νέο δημοσιονομικό πλαίσιο και ένα νέο Μεσοπρόθεσμο Πρόγραμμα. Επίσης, ανέφερε ότι το πλεόνασμα δεν μπορεί να πηγαίνει για το παλαιό χρέος, αλλά για την ανάπτυξη. 2. Στο πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων του ΣΥΡΙΖΑ που θα απαντήσει στην κρίση θεσμών την οποία ζει η Ελλάδα. 3. Σε μία εξειδικευμένη πρόταση για το χρέος. 4. Σε ένα πρόγραμμα ποσοτικής Δύσκολη ατζέντα Η κυβέρνηση που θα προκύψει από τις επερχόμενες εκλογές έχει μπροστά της μία δύσκολη ατζέντα να διαπραγματευτεί. Σε πρώτη φάση θα πρέπει να εκτιμηθεί εάν απαιτείται νέα παράταση του υ- φιστάμενου Μνημονίου. Η άποψη που επικρατεί στην Ευρωζώνη είναι ότι η παράταση είναι αναπόφευκτη, πριν συμφωνηθεί η επόμενη ημέρα για τη χώρα. Αμέσως μετά θα πρέπει να κλείσει τον έ- λεγχο της τρόικας που σταμάτησε λόγω των πολιτικών εξελίξεων. Ελεγχο στον οποίο περιλαμβάνονται θέματα όπως το δημοσιονομικό κενό του 2015 (τον Δεκέμβριο η τρόικα το υπολόγιζε σε 1,7 δισ. και εκτιμά ότι πλέον έχει αυξηθεί), αλλά και η εφαρμογή μεταρρυθμίσεων (ασφαλιστικό, εργασιακά, ιδιωτικοποιήσεις, αγορά προϊόντων κ.λπ.). Και από τον έλεγχο αυτό εξαρτάται η εκταμίευση δόσεων ύψους 7,2 δισ. Μάλιστα, ο κ. Σόιμπλε δήλωσε χθες -όπως μεταδίδει το Reutersπως τα κράτη-μέλη της Ευρωζώνης θα πρέπει να συνεχίσουν με τις απαραίτητες μεταρρυθμίσεις. Σημείωσε, δε, ότι η Γαλλία και η Ιταλία βρίσκονται σε αυτόν τον δρόμο, στέλνοντας ένα ακόμα μήνυμα ότι η Ελλάδα δεν θα έχει περιθώριο παρεκκλίσεων από τον δρόμο των διαρθρωτικών αλλαγών. Δεν αναγνωρίζουμε Μνημόνιο, τρόικα Ο υπουργός Οικονομικών Γκ. Χαρδούβελης με το στέλεχος του ΣΥΡΙΖΑ Γ. Δραγασάκη, κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης του Economist. χαλάρωσης, το οποίο όμως θα πρέπει να στραφεί προς τις επενδύσεις. Από την πλευρά του, ο υπουργός Οικονομικών, Γκ. Χαρδούβελης, μιλώντας στην ίδια εκδήλωση του Economist, ανέφερε πως η νέα κυβέρνηση δεν θα έχει πολύ χρόνο στη διάθεσή της. «Ως υπουργός Οικονομικών αυτό που έχω να πω είναι ότι απαιτείται γρήγορα να κλείσει η αξιολόγηση. Oσο πιο γρήγορα, τόσο καλύτερα για την οικονομία. Δεν θέλουμε η χρηματοδότηση να γίνει πρόβλημα στην οικονομία και αυτά που διατυπώνω δεν είναι σε καμία περίπτωση παρέμβαση στην προεκλογική περίοδο» σύμφωνα με τον υπουργό. Πρόσθεσε, δε, ότι «παραθέτω την κατάσταση ως έχει, και τις θέσεις μου, και έχω την ευθύνη να το κάνω προκειμένου να υπερασπιστώ τη σταθερότητα της ελληνικής οικονομίας. Αυτά που επισημαίνω α- πορρέουν από σαφείς κανονισμούς και συγκεκριμένες τεχνικές διαδικασίες που εφαρμόζονται στην ΕΚΤ και στην Ευρωπαϊκή Ενωση». ΣΩΤΗΡΗΣ ΝΙΚΑΣ EUROKINISSI/ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΟΝΤΑΡΙΝΗΣ Η «χαρτούρα» και το κόστος των εκλογών Της ΤΑΝΙΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΠΟΥΛΟΥ Σημαντικά χαμηλότερο θα μπορούσε να είναι το κόστος της εκλογικής αναμέτρησης αν εκσυγχρονίζονταν ορισμένες από τις εκλογικές διαδικασίες που παραμένουν αμετάβλητες εδώ και δεκαετίες, παρά την εξέλιξη της τεχνολογίας. Η βασικότερη οικονομία σε χρήμα αλλά και σε χρόνο θα μπορούσε να προκύψει από τον περιορισμό της κατανάλωσης χαρτιού που τυπώνεται εν αφθονία σε κάθε εκλογική αναμέτρηση, για τη μεταφορά εγγράφων διά ζώσης από υπηρεσία σε υπηρεσία και βέβαια από τον περιορισμό του αριθμού των υπαλλήλων που απασχολούνται για να μεταφέρουν τον όγκο της -κοινώς λεγόμενης- «χαρτούρας». Επίσης με τη δημιουργία μιας ψηφιακής πλατφόρμας θα μπορούσε η ανακήρυξη κομμάτων και υποψηφίων να γίνεται συντομότερα και χωρίς να χρειάζεται να τυπώνονται ε- κατοντάδες σελίδες. Μάλιστα το συγκεκριμένο έργο έχει ενταχθεί στο επόμενο ΕΣΠΑ από το υπουργείο Εσωτερικών. Ενδεικτικά, σε αυτές τις εκλογές το υπουργείο Εσωτερικών χρειάστηκε να καταβάλει επιπλέον κονδύλι ύψους ευρώ στα ΕΛΤΑ για τη μεταφορά υλικού. Στις προηγούμενες εκλογές, σύμφωνα με στοιχεία του υπουργείου Εσωτερικών, ευρώ δόθηκαν σε ε- ταιρεία ταχυμεταφοράς εγγράφων και ευρώ απλώς ξοδεύτηκαν για την προμήθεια χαρτιού Α4 για τις ανάγκες ε- κτύπωσης των υπηρεσιών του υπουρ - γείου Εσωτερικών. Τις Οικονομία σε χρήμα και χρόνο θα μπορούσε να προκύψει από τον περιορισμό της κατανάλωσης χαρτιού και των υπαλλήλων για τη μεταφορά του. ημέρες των εκλογών εκτυπωτές και φαξ σε όλη τη χώρα παίρνουν φωτιά καθώς οι υπηρεσίες χρειάζονται... έγγραφα. Από τη στιγμή της προκήρυξης έως την ημέρα διεξαγωγής τους, δεκάδες διοικητικά έγγραφα πρέπει να εκδοθούν από το υπ. Εσωτερικών σε εφαρμογή της νομοθεσίας. Παρόλο που τα περισσότερα εξ αυτών δεν έχουν μεγάλες διαφοροποιήσεις από τη μια εκλογική αναμέτρηση στην άλλη, είναι υποχρεωτικό να συντάσσονται και να δημοσιοποιούνται και μάλιστα σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα. Κάθε απόφαση χρειάζεται να περάσει από πολλά γραφεία και να λάβει πλήθος υπογραφών -η ηλεκτρονική υπογραφή δεν έχει ακόμα εφαρμοστεί στις περισσότερες υπηρεσίες- για να είναι έγκυρη. Μετά αποστέλλεται ταχυδρομικά σε πολλαπλούς δεκάδες αποδέκτες, όπως σε όλους τους νομούς της χώρας, τις αποκεντρωμένες περιφέρειες και όποιον άλλο εμπλέκεται στη διαδικασία. Για να αλλάξουν οι συγκεκριμένες διαδικασίες χρειάζεται διάθεση αλλά και σθένος από τον εκάστοτε υπουργό Εσωτερικών που θα πρέπει να πάρει το ρίσκο να αλλάξει τις εκλογικές διαδικασίες σε ανύποπτο χρονικό διάστημα.ομως ακόμα και η αναφορά της λέξης «εκλογές» σε ουδέτερο χρόνο πυροδοτεί φήμες για πρόωρες εκλογές και δεύτερον, γιατί να αλλάξεις μια διαδικασία που δουλεύει εδώ και δεκαετίες ριψοκινδυνεύοντας να χρεωθείς ένα λάθος; «Απαραίτητες οι θεσμικές αλλαγές» «Οπωσδήποτε απαιτούνται θεσμικές αλλαγές για να αλλάξει οτιδήποτε και επίσης περίοδος πιλοτικής εφαρμογής» τονίζει ο γενικός γραμματέας του υ- πουργείου Εσωτερικών Γιάννης Ιωαννίδης. «Πάντως από το 2010 και μετά προχωρούμε σε εξοικονομήσεις και εξορθολογισμό της εκλογικής διαδικασίας. Παλαιότερα η εκλογική διαδικασία ήταν πολύ ακριβή γιατί είχε επιδοματική, προς τους υπαλλήλους, λογική. Δεν έχουμε πετύχει την απόλυτη δικαιοσύνη αλλά προσπαθούμε να πληρώνονται μόνο όσοι χρειάζονται και εργάζονται» συμπληρώνει. B. Μεϊμαράκης: Δεν υπάρχει δυνατότητα συνεργασίας με τον ΣΥΡΙΖΑ Συνέντευξη στον Γ. Π. ΤΕΡΖΗ Δεν υπάρχουν οι αντικειμενικές συνθήκες για μετεκλογική συνεργασία της Νέας Δημοκρατίας με τον ΣΥΡΙΖΑ εκτιμά σε συνέντευξή του στην «Κ» ο πρόεδρος της Βουλής και υποψήφιος βουλευτής της Ν.Δ. στη Β Αθηνών κ. Β. Μεϊμαράκης. Ο κ. Μεϊμαράκης υπογραμμίζει ε- πίσης ότι η πορεία της χώρας προς την ανάπτυξη και ένα καλύτερο αύριο μπορεί να συνεχιστεί μόνο από μία κυβέρνηση «με βασικό κορμό τη Ν.Δ.», εμφανιζόμενος με αυτόν τον τρόπο ανοικτός για συνεργασίες με άλλα κόμματα πλην του ΣΥΡΙΖΑ. Ποιο είναι το διακύβευμα των εκλογών και γιατί οι πολίτες να διαλέξουν πάλι τη Ν.Δ. και όχι κάτι «νέο»; Η πορεία προς το αύριο, η υλοποίηση του προγράμματος εξόδου από την κρίση ώστε να υπάρξει ανάκαμψη και ανάπτυξη είναι το διακύβευμα αυτών των εκλογών. Και η πορεία αυτή μπορεί να συνεχιστεί μόνο από μια κυβέρνηση με βασικό κορμό τη Ν.Δ. Γι αυτόν τον λόγο η Ν.Δ. πρέπει να είναι πρώτη σε αυτές τις εκλογές. Εκλογές που εκβίασε ο ΣΥΡΙΖΑ, αδιαφορώντας για τις επιπτώσεις στη χώρα και στην οικονομία. Και ναι μεν οι εκλογές είναι μια γιορτή Δημοκρατίας, όμως στην παρούσα φάση κινδυνεύει η χώρα να πάει πίσω. Ολοι γνωρίζουμε πως στη Δημοκρατία δεν υπάρχουν αδιέξοδα, στην οικονομία ό- μως υπάρχουν. Το είδαμε το 2012, όταν η χώρα είχε φθάσει ένα βήμα πριν από την άτακτη χρεοκοπία. Τότε βάλαμε πλάτη, σχηματίστηκε κυβέρνηση και σήμερα μπορούμε να μιλάμε για την ε- πόμενη ημέρα. Δημιουργήθηκε ένα πλεόνασμα που αποτελεί ουσιαστικά τη βάση ακόμη και για τις υποσχέσεις του ΣΥΡΙΖΑ. Ομως κακά τα ψέματα, αυτό το πλεόνασμα θα εξανεμιστεί όπως και οι ελπίδες της χώρας αν κάποιοι ε- πιχειρήσουν να παίξουν τη χώρα στα ζάρια. Γιατί δεν αποδίδει, όσο θα επιθυμούσε η ηγεσία του κόμματος, η προεκλογική τακτική της Ν.Δ., που βασίζεται στις συνέπειες που θα έχει ενδεχόμενη επικράτηση του ΣΥΡΙΖΑ; Η προεκλογική τακτική της Ν.Δ. βασίζεται στο έργο της και στο πρόγραμμά της για έξοδο από την κρίση. Βασίζεται στο ότι κράτησε τη χώρα όρθια, επανακτώντας την αξιοπιστία της, και στο αδιαμφισβήτητο γεγονός πως έφτασε ένα βήμα πριν από την έξοδο από το Μνημόνιο. Βήμα που διεκόπη εξαιτίας της στάσης του ΣΥ- ΡΙΖΑ που εκβίασε εκλογές, παίζοντας με τον θεσμό του Προέδρου της Δημοκρατίας. Και μας κάνει, πρέπει να κάνει όλους τους πολίτες, επιφυλακτικούς αυτή η συμπεριφορά του ΣΥ- ΡΙΖΑ. Οπως πρέπει όλοι οι πολίτες να προσέξουν και να θυμηθούν τι συνέβη το 2009, όταν κάποιοι τους έταζαν τα πάντα υποσχόμενοι ότι λεφτά υπάρχουν. Οι πολίτες δεν πρέπει να παρασυρθούν πάλι. Πρέπει να κρίνουν και να αποφασίσουν ποιος μπορεί να ο- λοκληρώσει το έργο που έχει γίνει για να μην πάνε χαμένες οι θυσίες που έ- γιναν. Πρέπει να καταλάβουν ότι το κλίμα που δημιουργείται οφείλεται στον ίδιο τον ΣΥΡΙΖΑ που δεν ξεκαθαρίζει τις προθέσεις του. Αν η Ν.Δ. έρθει δεύτερο κόμμα και δεν υπάρχει αυτοδυναμία, ποια πιστεύετε ότι πρέπει να είναι η στάση της σε σχέση με την ανάγκη σχηματισμού κυβέρνησης; Μπορεί να συνεργαστεί ακόμη και με τον ΣΥΡΙΖΑ; Η Ν.Δ. το 2012 έβαλε πλάτη. Συνεργάστηκε με το ΠΑΣΟΚ, ένα κόμμα που καθ όλη τη διάρκεια της Μεταπολίτευσης ήταν απέναντι. Συνεργάστηκε, όμως, βάσει ενός προγραμματικού σχεδίου. Υπήρξε μια συμφωνία με συγκεκριμένους όρους και συγκεκριμένους στόχους. Αυτό δεν φαίνεται να μπορεί να γίνει με τον ΣΥΡΙΖΑ, άλλωστε και ο ίδιος δεν το θέλει. Πρώτα απ όλα δεν έχει συγκεκριμένες θέσεις. Δεν συμφωνούν μεταξύ τους τα ίδια τα στελέχη του. Οι μισοί τάσσονται υπέρ της ευρωπαϊκής πορείας της χώρας και οι άλλοι μισοί όχι. Είδαμε, μάλιστα, κάποιους να επαναφέρουν ακραία συνθήματα. Αυτή η αλλοπρόσαλλη στάση δεν μπορεί να οδηγήσει σε συνεργασίες αφού αντίκειται σε βασικές αρχές μας. Σήμερα, πάντως, και μέχρι να κλείσουν οι κάλπες δίνουμε τη μάχη ώστε να αποφευχθεί το ενδεχόμενο αυτό και να είναι πρώτη η Ν.Δ. το βράδυ των εκλογών.

14 14-OIK_ELLADA_KATHI 20/01/15 21:15 Page ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΕΛΛΑΔΑ Τετάρτη 21 Ιανουαρίου 2015 «Μη αποδεκτή μια διαγραφή του χρέους» Ο πρωθυπουργός της Φινλανδίας, Αλεξ Σταμπ, δηλώνει στην «Κ» ότι «ο μόνος τρόπος για ανάπτυξη είναι να εφαρμόσει η Ελλάδα τα μέτρα» Συνέντευξη στην ΕΛΕΝΗ ΒΑΡΒΙΤΣΙΩΤΗ Ο πρωθυπουργός της Φινλανδίας, Αλεξ Σταμπ, είναι ένας από τους 19 ηγέτες της Ευρωζώνης που θα κληθούν να αποφασίσουν αν θα υπογράψουν μια νέα συμφωνία με την Ελλάδα μετά τις εκλογές. Ο ίδιος, μία εβδομάδα πριν από τις κάλπες, σε αποκλειστική συνέντευξή του στην «Κ», ξεκαθαρίζει ότι μια διαγραφή του ελληνικού χρέους δεν θα είναι αποδεκτή από την Φινλανδία, ενώ τονίζει ότι όποια και αν είναι η νέα κυβέρνηση δεν θα πρέπει να αναμένει να της προσφέρουν κάτι το οποίο δεν είχε προσφερθεί στην απερχόμενη. Ενώ ο κ. Σταμπ δεν αναφέρεται α- νοιχτά στον ΣΥΡΙΖΑ, το μήνυμά του είναι ξεκάθαρο. Η Ελλάδα πρέπει να ολοκληρώσει το πρόγραμμα και τη βιώσιμη πορεία χωρίς να ακυρώνει προηγούμενες μεταρρυθμίσεις. Mόνο τότε η χώρα του θα μπορούσε να συζητήσει τις ιδέες της καινούργιας κυβέρνησης. «Σκληρό μπλοκ» Η Φινλανδία είναι μία από τις τέσσερις χώρες του «σκληρού μπλοκ» της Ευρωζώνης μαζί με την Αυστρία, την Ολλανδία και τη Γερμανία. Κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων των περασμένων μηνών, οι χώρες αυτές πίεζαν για την ενεργή ανάμειξη του ΔΝΤ στην επόμενη μέρα της ελληνικής οικονομίας μεταξύ άλλων, ενώ η Φινλανδία κατά τη διάρκεια του τελευταίου Eurogroup ήθελε η Ελλάδα να πάρει παράταση μόλις ενός μηνός, καθώς μια μεγαλύτερη παράταση θα ενίσχυε Η νέα κυβέρνηση δεν θα πρέπει να περιμένει να της προσφέρουν κάτι το οποίο δεν είχε προσφερθεί στην απερχόμενη κυβέρνηση. τα αντιευρωπαϊκά κόμματα της χώρας. Και αυτό έχει σημασία καθώς τον Α- πρίλιο γίνονται εκλογές στη χώρα και το Ελσίνκι δεν ήθελε να περάσει από τη Βουλή του κάτι που θα έδινε την αίσθηση ότι υπάρχει χαλάρωση στο ελληνικό πρόγραμμα. Πέρα από τα εσωτερικά της θέματα, όμως, η Φινλανδία δεν παύει να είναι μία από τις 19 χώρες που θα κληθούν να αποφασίσουν για την οικονομία της Ελλάδας τους επόμενους μήνες γι αυτό και η παρακάτω συνέντευξη έχει ιδιαίτερη σημασία. Το κόμμα της ελληνικής αντιπολίτευσης κατά τη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας υποστηρίζει ότι θα καταφέρει -αν έρθει στην ε- ξουσία- μια διαγραφή του χρέους για την Ελλάδα. Κάτι τέτοιο είναι ρεαλιστικό και αν όχι γιατί; Πιστεύετε ότι υπάρχει ένα «μομέντουμ» για μια τέτοια συζήτηση που ίσως ωφελούσε την Ελλάδα αλλά και την Ευρωζώνη; «Πιθανό ατύχημα εξαιτίας έλλειψης έγκαιρης συμφωνίας» Συνέντευξη στον ΒΑΣΙΛΗ ΖΗΡΑ Τον κίνδυνο να επιστρέψει η οικονομία σε ύφεση και να οδηγηθεί η χώρα σε οριστική ρήξη με την Ευρωζώνη, όσο καθυστερεί η συμφωνία με τους δανειστές επισημαίνει ο υπουργός Οικονομικών, Γκίκας Χαρδούβελης. Προειδοποιεί ότι χωρίς παράταση του προγράμματος ή συμφωνία με την τρόικα έως το τέλος Φεβρουαρίου, η χώρα θα μείνει χωρίς τη χρηματοδοτική στήριξη της Ευρωζώνης. Είπατε ότι η Ελλάδα μπορεί να βρεθεί εκτός ευρώ λόγω ατυχήματος. Τι ακριβώς εννοείτε; Πρέπει να συνειδητοποιήσουμε ότι όσο το ταχύτερο αρθεί η σημερινή αβεβαιότητα, τόσο το καλύτερο για την οικονομία. Η πιθανότητα ατυχήματος γεννιέται από την έλλειψη έ- γκαιρης συμφωνίας με τους εταίρους και δανειστές μας και μια παρατεταμένη πολιτική σύγκρουσης, που θα μπορούσε να οδηγήσει σε ακραίες συμπεριφορές, πιθανόν σε νέα ύφεση της οικονομίας και στην τελική ρήξη. Αυτό το περιβάλλον πρέπει να αποφευχθεί. Μπορεί να δοθεί αυτόματα δεύτερη παράταση στο Πρόγραμμα ή τουλάχιστον «σιωπηρώς» μια παράταση; Η παράταση δεν δίδεται αυτόματα, απαιτείται αίτηση της ελληνικής κυβέρνησης και για να δοθεί απαιτείται ομοφωνία από τους εταίρους. Αρκεί μία χώρα της Ευρωζώνης να διαφωνήσει και τα προβλήματά μας πολλαπλασιάζονται. Επίσης, οι κανονισμοί δεν επιτρέπουν «σιωπηρή» παράταση, ιδιαίτερα στη δική μας περίπτωση που έχουμε λαμβάνειν χρήματα. Εάν, όμως, μια νέα κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ αποφασίσει ότι δεν θα υ- ποβάλει αίτημα παράτασης, ποιες θα είναι οι επιπτώσεις; Χωρίς παράταση και χωρίς να κλείσει η συμφωνία έως τις 28/2, η Ελλάδα θα παραμείνει εκτός χρηματοοικονομικής στήριξης της Ευρωζώνης, γεγονός που συνεπάγεται: Πρώτον, θα υπάρξει απώλεια πόρων της τάξης των 7,2 δισ. ευρώ, τα μισά από δάνεια του ΔΝΤ και τα υ- πόλοιπα μισά από την Ευρωζώνη. Σημειώνω, μάλιστα, ότι τα 1,9 δισ. ευρώ από τα χρήματα της Ευρωζώνης είναι καθαρή δωρεά, δεν αποτελούν δάνειο. Είναι η επιστροφή στην Ελλάδα του κεφαλαιακού κέρδους και των τόκων της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας από την αγορά των ελληνικών ομολόγων σε πολύ χαμηλή τιμή. Δεν έχουμε την πολυτέλεια να τα αρνούμαστε, αφού το μέγεθός τους πλησιάζει το κόστος της ετήσιας κρατικής φαρμακευτικής δαπάνης ή τα 3/4 των εσόδων του ΕΝΦΙΑ. Δεύτερον, η Ελλάδα θα βρεθεί μόνη της να αντιμετωπίσει τις αγορές, όποτε τις χρειαστεί. Δεν θα υπάρχει προληπτικός μηχανισμός στήριξης. Συγχρόνως, η αξιοπιστία μας θα πάσχει, οι πόροι των 7,2 δισ. θα έχουν απολεσθεί, και οι χρηματοδοτικές α- νάγκες του Δημοσίου θα είναι μεγάλες, Μεγάλη ευελιξία στη χρηματοδότηση δεν θα υπάρχει, ιδιαίτερα επειδή έ- χουμε πιάσει το όριο των 15 δισ. έκδοσης εντόκων γραμματίων. Τρίτον, χωρίς την ολοκλήρωση του προγράμματος η Ελλάδα θα α- ναγκαστεί να επιστρέψει το ποσό των 11,4 δισ. ευρώ που έχει σήμερα το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας. Αυτά είναι χρήματα που δεν χρειάστηκε να χρησιμοποιηθούν έως σήμερα για την προστασία του ελληνικού τραπεζικού συστήματος και η επιστροφή τους, μπορεί μεν να μειώσει το ελληνικό χρέος, αλλά θα ακυρώσει ένα ποσό ευρωπαϊκών χρημάτων που υπήρχε και υπάρχει ως «μαξιλάρι». Τέταρτον, η ΕΚΤ δεν θα παρέχει τη συνήθη ρευστότητα που παρέχει στις ελληνικές τράπεζες. Μετά την κρίση του 2012 και την ομαλοποίηση των συνθηκών στην ελληνική χρηματοοικονομική αγορά, η παλαιά τεράστια εξάρτηση από την ΕΚΤ μειώνονταν με σταθερούς ρυθμούς, αλλά αυτό σταμάτησε και αντιστράφηκε από τον Νοέμβριο. Οι τράπεζες έχουν ανάγκη την ΕΚΤ, αλλά λόγω έλλειψης ενεχύρου καλής ποιότητας, θα στραφούν προς τον μηχανισμό του Emergency Liquidity Assistance από την Τράπεζα της Ελλάδας, ο ο- ποίος δεν απαιτεί ενέχυρο υψηλής ποιότητας, αλλά λειτουργεί με α- ποκλειστικό εγγυητή το ελληνικό Δημόσιο και κοστίζει περισσότερο. Ηδη η Τράπεζα της Ελλάδος έχει ζητήσει να ενημερωθεί για τις α- νάγκες τους σε χρηματοδότηση από τον ELA. Αποτέλεσμα θα είναι το επιπλέον κόστος να πιέσει τα ε- πιτόκια δανεισμού επιχειρήσεων και νοικοκυριών, ακόμα πιο ψηλά. Να σημειώσω εδώ ότι ακόμα και η οροφή του ELA τελεί υπό την έγκριση της ΕΚΤ. Πέμπτον, θα είναι ιδιαίτερα δύσκολη η υπαγωγή των ελληνικών τραπεζών στο Πρόγραμμα Ποσοτικής Χαλάρωσης. Δηλαδή η Ελλάδα πιθανόν να χάσει το τρένο της εύκολης χρηματοδότησης, το οποίο όμως θα χρησιμοποιούν οι υπόλοιπες χώρες της Ευρωζώνης. Παρατεταμένη πολιτική σύγκρουσης θα μπορούσε να οδηγήσει σε ακραίες συμπεριφορές, πιθανόν σε νέα ύφεση της οικονομίας και στην τελική ρήξη. «Το μέλλον της Ελλάδας βασίζεται στις πράξεις των ίδιων των Ελλήνων» τονίζει στην «Κ» ο πρωθυπουργός της Φινλανδίας, Αλεξ Σταμπ. Ο υπουργός Οικονομικών επισημαίνει ότι η κάλυψη των βραχυπρόθεσμων χρηματοδοτικών αναγκών του Δημοσίου μέσω της έκδοσης εντόκων γραμματίων προϋποθέτει να συμφωνήσει η ΕΚΤ να αγοράσουν επιπλέον έντοκα οι τράπεζες. Επίσης, σημειώνει ότι δεν υπάρχει πρόβλημα με τις καταθέσεις, ούτε περίπτωση «κουρέματος», όπως έγινε στην Κύπρο. Ποιες είναι οι χρηματοδοτικές α- νάγκες του Δημοσίου στο προσεχές μέλλον; Μπορεί να καλυφθούν μέχρι τον Ιούνιο με εκδόσεις εντόκων γραμματίων; Οι χρηματοδοτικές ανάγκες σωρεύονται με την πάροδο του χρόνου. Στο πρώτο τρίμηνο ξεπερνούν τα 4 δισ. ευρώ νέων αποπληρωμών υποχρεώσεων (μέσα σε αυτά είναι και η επιστροφή προηγούμενων δανείων του ΔΝΤ) και σε αυτό το ποσό πρέπει να προστεθεί και ο παράγοντας απόσυρση ξένων επενδυτών από τα έντοκα γραμμάτια, που είναι περίπου 3 δισ. ευρώ. Στη συνέχεια αυξάνονται ακόμα περισσότερο. Οι αριθμοί αυτοί θα επιβαρυνθούν περαιτέρω εάν ο προϋπολογισμός δεν εκτελείται όπως έχει σχεδιαστεί. Οι ανάγκες αυτές δεν καλύπτονται εύκολα με έκδοση εντόκων γραμμάτιων. Δεν είναι υπόθεση ρουτίνας. Πρώτον, απαιτείται έγκριση των δανειστών για να υπερβούμε το όριο των 15 δισ. ευρώ, που έχουμε ήδη φτάσει. Θα δώσουν, όμως, τέτοια έγκριση οι δανειστές αν στο μεταξύ ακολουθήσουμε πολιτική σύγκρουσης και μη τήρησης των δεσμεύσεων; Δεύτερον, απαιτείται να υπάρχουν ενδιαφερόμενοι ιδιώτες δανειστές για να αγοράζουν τα έντοκα. Χωρίς αξιοπιστία πολιτικής, θα είναι δύσκολο να τους βρούμε, τουλάχιστον με λογικά επιτόκια. Και αν η ΕΚΤ κάνει πράξη την απειλή της για διακοπή της δικής της χρηματοδότησης προς τις ελληνικές τράπεζες και υπαγωγή των τραπεζών στον ακριβό ELA της Τράπεζας της Ελλάδος, Οχι, μια διαγραφή (του ελληνικού) χρέους δεν είναι κάτι το οποίο θα ω- φελούσε την Ευρωζώνη και δεν θα ή- ταν αποδεκτό από τη Φινλανδία. Δεν θα ήταν σύμφωνο με τους κανόνες της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Συγχρόνως είναι δύσκολο να δει κανείς γιατί μια αλλαγή κυβέρνησης θα δημιουργούσε το κίνητρο σε άλλα κράτη-μέλη να ε- ξετάσουν μια μείωση χρέους. Η Ελλάδα έχει ακολουθήσει ένα δύσκολο δρόμο τα περασμένα χρόνια και η οικονομία σας έχει αρχίσει να αναπτύσσεται. Ο μόνος τρόπος για ανάπτυξη είναι να εφαρμόσετε τα μέτρα και τις μεταρρυθμίσεις που έχουν συμφωνηθεί. Είναι μία αμφίδρομη σχέση. «Κούρεμα» Αν δεν γίνει κάποιο «κούρεμα» χρέους τότε ποια άλλη μείωση χρέους θα θεωρούσατε πιθανή καθώς η απόφαση του Eurogroup του Νοεμβρίου 2012 λέει να υπάρξουν περαιτέρω μέτρα και συνθήκες για να μειωθεί το ελληνικό χρέος; Το σημείο εκκίνησης ήταν και πάντα θα είναι η συμμόρφωση με τους στόχους και τις απαιτήσεις του προγράμματος προσαρμογής που έχει α- ποφασιστεί από κοινού. Αν η νέα ελληνική κυβέρνηση ολοκληρώσει το πρόγραμμα, συνεχίσει σε μια βιώσιμη πορεία και δεν ακυρώσει τις προηγούμενες μεταρρυθμίσεις, τότε η Φινλανδία μπορεί προφανώς να εξετάσει τις ιδέες της. Αυτό θα συνέβαινε σε μια χρονική στιγμή όπου το κόστος του χρέους για την Ελλάδα είναι ήδη σχετικά χαμηλό. Αυτή τη στιγμή η Ελλάδα είναι καθ οδόν στο να πιάσει «Χωρίς παράταση και χωρίς να κλείσει η συμφωνία έως τις 28/2, η Ελλάδα θα παραμείνει εκτός χρηματοοικονομικής στήριξης της Ευρωζώνης» εκτιμά στη συνέντευξή του στην «Κ» ο υπουργός Οικονομικών, Γκίκας Χαρδούβελης. «Επικρατεί αδικαιολόγητος εφησυχασμός» EPA/STEPHANIE LECOCQ Αν παραμείνουμε στην αβεβαιότητα, τα πιθανά σενάρια πολλαπλασιάζονται, χωρίς να έχει μηδενική πιθανότητα ακόμα και μια νέα ύφεση. AFP /LOUISA GOULIAMAKI τον στόχο του χρέους χωρίς περαιτέρω ελάφρυνση. Ανεξάρτητα από το αποτέλεσμα των εκλογών, υπάρχει περίπτωση η τρόικα να μαλακώσει το πλαίσιο (διαπραγμάτευσης) για την Ελλάδα και να της δώσει περισσότερο χώρο για να πετύχει τους στόχους της; Οι πολιτικές της νέας κυβέρνησης πρέπει να είναι εναρμονισμένες με το πλαίσιο του χρηματοδοτικού προγράμματος. Η νέα κυβέρνηση δεν θα πρέπει να περιμένει να της προσφέρουν κάτι το οποίο δεν είχε προσφερθεί στην απερχόμενη κυβέρνηση. Δεν μπορώ να αποκλείσω την πιθανότητα να συνεχίσει η χώρα στο τωρινό πρόγραμμα του EFSF αν η ελληνική κυβέρνηση το θεωρήσει αναγκαίο ώστε να ολοκληρώσει το πρόγραμμα επιτυχώς. Κανένας δεν θέλει μία «βρώμικη έξοδο» της Ελλάδας (έξοδο της Ελλάδας στις αγορές χωρίς δίχτυ προστασίας και χωρίς να πάρει την τελευταία δόση). Πώς συγκρίνετε την τωρινή πολιτική κατάσταση στην Ελλάδα με αυτή του 2012; Νομίζετε ότι υπάρχει επικείμενος κίνδυνος ενός Grexit; Η αποχώρηση της Ελλάδας από το κοινό νόμισμα δεν θα ήταν προς το συμφέρον κανενός. Δεν θέλω κάτι τέτοιο να συμβεί και η Φινλανδία δεν θέλει κάτι τέτοιο να συμβεί. Η κατάσταση στην Ευρωζώνη είναι πολύ πιο σταθερή τώρα απ ό,τι ήταν πριν από τρία χρόνια, αλλά σίγουρα θα αποδυναμωνόταν εάν ένα κράτος-μέλος α- ποχωρούσε. Οπως πάντα, το μέλλον της Ελλάδας βασίζεται στις πράξεις των ίδιων των Ελλήνων. Κανένα «κούρεμα» Πιστεύετε ότι είναι πιθανό να δεχθούν οι πιστωτές «κούρεμα» του χρέους; «Κούρεμα» δεν πρόκειται να δεχθούν οι πιστωτές, το έχουν δηλώσει ρητά κατ επανάληψη. Πιστεύω ότι η νέα κυβέρνηση μπορεί να καταλήξει σε συμφωνία που θα περιλαμβάνει την ε- πιμήκυνση της διάρκειας λήξης των δανείων του επίσημου τομέα, μόνο εάν τηρήσει τις δεσμεύσεις που έχουν συμφωνηθεί. Η επιμήκυνση μπορεί να δοθεί ως επιβράβευση των προσπαθειών μας και όχι ως αποτέλεσμα απειλών. Είναι μια τροποποίηση που μπορεί να γίνει αποδεκτή από τους εταίρους και δανειστές μας, καθώς δεν προκαλεί ζημία στους Ευρωπαίους φορολογουμένους. Πιστεύω επίσης ότι είναι πιθανόν η νέα κυβέρνηση να καταλήξει -εφόσον η αξιολόγηση κλείσει και μαζί με τους εταίρους καθοριστούν οι ό- ροι που θα διέπουν τον ευρωπαϊκό προληπτικό μηχανισμό στήριξης, τον ECCL- στη μετατροπή επιτοκίων από κυμαινόμενα σε σταθερά. με δυσκολία οι εγχώριες τράπεζες θα πειστούν να βάλουν πλάτη. Και αν μπορέσουν να το κάνουν θα μεταφέρουν το υψηλότερο κόστος στους πελάτες τους, γεγονός που επηρεάζει αρνητικά την οικονομική δραστηριότητα. Χωρίς χρηματοδότηση, το κράτος πιθανόν να ξεκινήσει μια πολιτική περαιτέρω καθυστερήσεων στις πληρωμές του προς τους πολίτες. Αυτό, όμως, επιβραδύνει την οικονομική ανάπτυξη που ξεκίνησε από το 2014, και δημιουργεί τρύπα στα έσοδα που είχε προβλέψει ο Προϋπολογισμός, μεγεθύνοντας την αρχική χρηματοδοτική ανάγκη! Δημιουργείται ένας φαύλος κύκλος και κάθε μέρα που θα περνάει η κατάσταση θα επιδεινώνεται. Οι κίνδυνοι ατυχήματος, συνεπώς, θα αυξάνονται όσο παραμένουμε χωρίς συμφωνία με τους εταίρους μας. Θεωρείτε ότι μια πολιτική διαπραγμάτευση μπορεί να παρακάμψει τη συμφωνία με την τρόικα; Οι συμφωνίες γίνονται ανάμεσα σε κράτη και όχι ανάμεσα σε κυβερνήσεις. Και οι συμφωνίες ανάμεσα σε κράτη πρέπει να τηρούνται. Ιδιαίτερα, όταν τα κράτη αυτά έχουν φτιάξει μια κοινή νομισματική ένωση και έχουν μια κοινή οικονομική, πολιτική, και πολιτιστική πορεία. Θεωρώ ότι επικρατεί ένας αδικαιολόγητος εφησυχασμός, ιδιαίτερα από κόμματα της αντιπολίτευσης, για τις συνέπειες της μη τήρησης των συμφωνιών με τους εταίρους. Πιθανόν ο ε- φησυχασμός να προέρχεται από το γεγονός ότι μάθαμε να ζούμε στην κόψη του ξυραφιού εδώ και χρόνια, χωρίς να στερηθούμε της χρηματοδότησης. Πιθανόν και ο εφησυχασμός να προέρχεται και από την ελπίδα ότι κάτι καλύτερο μπορούν να καταφέρουν σε σχέση με την προηγούμενη κυβέρνηση στη διαπραγμάτευση με τους δανειστές. Και η ελπίδα ψάχνει στηρίγματα. Ετσι, πιθανόν να παραμερίζεται η σκληρή πραγματικότητα. Ανατρέχοντας, όμως, στο παρελθόν, γίνεται φανερό ότι η χρηματοδότηση δεν ήλθε με τον αυτόματο πιλότο. Συνοδεύτηκε από ισχυρές δεσμεύσεις εκ μέρους μας. Οταν οι δεσμεύσεις μας τηρήθηκαν, η χρηματοδότηση ήρθε. Η οποιαδήποτε λοιπόν πολιτική συμφωνία με τους εταίρους θα συμπεριλαμβάνει χαρακτηριστικά δούναι και λαβείν. Δεν θα ακυρώσει τα συμφωνηθέντα, πιθανόν να τα τροποποιήσει με συνοδεία διαφορετικών, ίσως και μεγαλύτερων, δεσμεύσεων. Να θυμόμαστε ότι η λύση πρέπει να είναι δεκτή και από τις δύο πλευρές. Υπάρχουν εκροές καταθέσεων, έστω κι η αν κατάσταση είναι υπό έλεγχο. Πάντως, κάποιοι καταθέτες φαίνεται να ανησυχούν. Υπάρχει περίπτωση bail in όπως στην Κύπρο; Υπάρχει μια πολύ μεγάλη διαφορά ανάμεσα στην Ελλάδα και την Κύπρο. Στην Κύπρο χρεοκόπησαν συγκεκριμένες τράπεζες και εκεί οι καταθέτες έχασαν μέρος των χρημάτων τους. Στην Ελλάδα οι τράπεζες είναι υγιείς, ανακεφαλαιοποιήθηκαν, και πρόσφατα πέρασαν και τα stress test της ΕΚΤ. Δεν υπάρχει φόβος bail in. Πάντως, κάποιοι καταθέτες φοβούνται και παρακολουθούμε προσεκτικά τη συμπεριφορά τους. Η κατάσταση είναι υπό έλεγχο. Οι εκροές μπορούν να αναστραφούν, αν αρθεί η αβεβαιότητα. Είπατε ότι πιθανόν το πρωτογενές πλεόνασμα του 2014 θα είναι χαμηλότερο του αναμενόμενου. Πού οφείλεται αυτό; Διευρύνεται το δημοσιονομικό κενό του 2015 και απαιτούνται επιπλέον μέτρα; Προβλέπω ότι τελικά το πλεόνασμα θα είναι ελαφρά πάνω από τον στόχο του 1,5% του ΑΕΠ. Το μαξιλάρι που υ- πήρχε, χάθηκε λόγω της υστέρησης των εσόδων, η οποία σχετίζεται με το πάγωμα στην οικονομία. Το πάγωμα αυτό το έ- φεραν οι εκλογές και η αβεβαιότητα που επικρατεί ως προς την κατεύθυνση που θα πάρει η οικονομική πολιτική. Οσον αφορά το 2015, δεν θα χρειαστούν νέα μέτρα αν η σημερινή κυβέρνηση συνεχίσει το έργο της. Υπάρχουν ήδη επιπτώσεις στην οικονομία από τον εκλογικό κύκλο; Θεωρείτε ότι θα πρέπει να αναθεωρηθεί για παράδειγμα η εκτίμηση για τον ρυθμό ανάπτυξης φέτος; Η αναθεώρηση του ρυθμού ανάπτυξης είναι συνάρτηση του τοπίου που θα επικρατήσει μετά τις εκλογές. Αν η νέα κυβέρνηση έχει μια ξεκάθαρη αναπτυξιακή στρατηγική, δεν θα απαιτηθεί αναθεώρηση, αφού η οικονομία μπορεί να καλύψει το χαμένο έδαφος και να α- πογειωθεί. Αν, όμως, παραμείνουμε στην αβεβαιότητα για μεγάλο χρονικό διάστημα, ο ρυθμός θα μειωθεί, ενώ τα πιθανά σενάρια πολλαπλασιάζονται, χωρίς να έχει μηδενική πιθανότητα ακόμα και μια νέα ύφεση. Η πολιτική θα παίξει πρωτεύοντα ρόλο στην τύχη της οικονομίας.

15 15-OIK_ELLADA_KATHI 20/01/15 21:13 Page 15 Τετάρτη 21 Ιανουαρίου 2015 EΛΛΑΔΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ 15 Ρυθμίσεις δανείων σε ελβετικό φράγκο ξεκίνησαν ήδη οι ελληνικές τράπεζες Στόχος η μείωση της μηνιαίας δόσης, σε επίπεδο που μπορεί να αποπληρώσει ο δανειολήπτης Της ΕΥΓΕΝΙΑΣ ΤΖΩΡΤΖΗ Στην περίπτωση της περαιτέρω επιμήκυνσης του δανείου, το μέρος της οφειλής που μεταφέρεται, κεφαλαιοποιείται και εκτοκίζεται. Τις ρυθμίσεις των δανείων που έ- χουν δοθεί σε ελβετικό φράγκο ξεκίνησαν ήδη οι τράπεζες, επιστρατεύοντας εργαλεία για τη μείωση της μηνιαίας δόσης του δανείου στο επίπεδο που μπορεί να αποπληρώσει ο πελάτης. Ηδη η Eurobank, με εγκύκλιο που έχει αποστείλει στο δίκτυο, δίνει εντολή στα καταστήματα να επικοινωνήσουν με τους πελάτες τους προκειμένου να τους δώσουν εναλλακτικές λύσεις εάν φυσικά το επιθυμούν για τη μείωση της δόσης τους στο επίπεδο που πλήρωναν πριν από το ξεκλείδωμα της ισοτιμίας ευρώ - φράγκου από το 1,20, την περασμένη Πέμπτη. Αντίστοιχη ευελιξία αν και όχι μέσω μαζικής ε- πικοινωνίας προσφέρει και η Τράπεζα Πειραιώς, η οποία επιστρατεύει εργαλεία, όπως η επιμήκυνση της διάρκειας του δανείου, έτσι ώστε η δόση να προσαρμοστεί στο επίπεδο που μπορεί να αποπληρώσει ο πελάτης. Εκτός από τη βασική δυνατότητα προσαρμογής της δόσης στο επίπεδο πριν από τη 15η Ιανουαρίου, οι τράπεζες εξετάζουν και άλλα εργαλεία, όπως η αυξομείωση της δόσης ανάλογα με την ισοτιμία ή η δυνατότητα του split balance, δηλαδή διαχωρισμός ενός μέρους του κεφαλαίου, το οποίο δεν θα αποπληρώνεται Φθηνότερη 19% η Κρήτη για Βρετανούς τουρίστες λόγω πτώσης του ευρώ Του ΣΤΑΘΗ ΚΟΥΣΟΥΝΗ H υποτίμηση του ευρώ έναντι της στερλίνας αναμένεται να ενισχύσει το ταξιδιωτικό ρεύμα από τη Βρετανία προς τη χώρα μας. Ειδικότερα, η Κρήτη, που αποτελεί προορισμό-βαρόμετρο για την πορεία του ελληνικού τουρισμού σε ετήσια βάση, εισέρχεται με συγκριτικό πλεονέκτημα τη μεγάλη πτώση των τιμών, βοηθούσης της συναλλαγματικής ι- σοτιμίας στη μάχη της πρώτης περιόδου αιχμής των κρατήσεων από τη βρετανική αγορά. Αυτό προκύπτει από μεγάλη έρευνα που διεξήγαγαν τα Βρετανικά Ταχυδρομεία για τις τιμές σε ό,τι αφορά το εξωξενοδοχειακό κόστος, όπως διαμορφώνονται σε δημοφιλείς προορισμούς για τους Βρετανούς τουρίστες. Σύμφωνα με την έρευνα, η μεγαλύτερη πτώση τιμών σε ποσοστό 19% σε σχέση με πέρυσι μεταξύ των ευρωπαϊκών προορισμών καταγράφεται στην Κρήτη. Η έρευνα εκτιμά ότι οι συναλλαγματικές μεταβολές των ευρωπαϊκών νομισμάτων είναι πιθανό να παίξουν καθοριστικό ρόλο στην επιλογή του τόπου των διακοπών για τη φετινή σεζόν από τους Βρετανούς. Χαρακτηριστικό είναι το γεγονός ότι για φέτος οι 8 στους 10 πιο ελκυστικοί οικονομικά προορισμοί βρίσκονται σε πόλεις και θέρετρα στην Ευρώπη. Η Κρήτη αναρριχήθηκε στην 7η θέση μεταξύ των 46 προορισμών για τους Βρετανούς που εξετάζει η σχετική έρευνα. Παράλληλα, υψηλά στον ανταγωνισμό βρίσκεται και η Κέρκυρα δεύτερος ελληνικός προορισμός στη σχετική λίστα καταλαμβάνοντας τη 14η θέση. Να σημειωθεί ότι η Βρετανία, με βάση τις αφίξεις και τις ταξιδιωτικές εισπράξεις, α- ποτελεί τη δεύτερη σημαντικότερη αγορά για την Ελλάδα. Στην έρευνα εξετάζονται το κόστος οκτώ υπηρεσιών και προϊόντων, όπως για ένα φλιτζάνι καφέ, για ένα μπουκάλι τοπική μπίρα, για ένα κουτάκι ή μπουκάλι κόκα κόλα ή πέπσι και για ένα ποτήρι κρασί που καταναλώνονται σε μπαρ ή καφέ. Επίσης, ε- ξετάζεται το κόστος για 1,5 λίτρο εμφιαλωμένο νερό και για ένα α- ντηλιακό που αγοράζονται από σούπερ μάρκετ, για ένα πακέτο τσιγάρα της ίδιας μάρκας και για ένα δείπνο δύο ατόμων στην τιμή του οποίου περιλαμβάνεται και ένα μπουκάλι κρασί. Φθηνότερος προορισμός αναδεικνύεται η Πράγα, με το συνολικό κόστος των προϊόντων και υπηρεσιών να φθάνει στα 46,3 ευρώ. Ακολουθούν το Αλγκάρβε στην Πορτογαλία με 47,3 ευρώ, η περιοχή Σάνι Μπιτς στη Βουλγαρία με 47,4 ευρώ, η Κόστα ντελ Σολ στην Ισπανία με 48,3 ευρώ, η περιοχή Κούτα στο Μπαλί με 50 ευρώ, η Βουδαπέστη με 53,6 ευρώ και η Κρήτη με 54,8 ευρώ. Το κόστος στην Κέρκυρα φθάνει στα 70,7 ευρώ. Πιο ακριβοί προορισμοί με κόστος 196,3 ευρώ και 189,6 ευρώ αντίστοιχα είναι η Σιγκαπούρη και η περιοχή Τζουμέιρα στο Ντουμπάι. Το εξωξενοδοχειακό κόστος στους δύο προορισμούς είναι υπερτριπλάσιο σε σχέση με το κόστος στους 10 φθηνότερους για τους Βρετανούς προορισμούς. Σύμφωνα με την έρευνα, η στερλίνα είναι σήμερα ισχυρότερη σε σχέση με ένα χρόνο πριν έναντι των μισών εκ των 40 κορυφαίων νομισμάτων. Επίσης, είναι ισχυρότερη έναντι 12 ευρωπαϊκών νομισμάτων. για ένα διάστημα (π.χ. 5ετία). Στην περίπτωση της περαιτέρω επιμήκυνσης του δανείου, προκειμένου να μειωθεί η δόση που πληρώνει σήμερα ο οφειλέτης, το μέρος της οφειλής που μεταφέρεται, κεφαλαιοποιείται και ε- κτοκίζεται. Στα θετικά της ρύθμισης για τον πελάτη, εκτός από τη μείωση της δόσης, είναι και το γεγονός ότι η κεφαλαιοποίηση της οφειλής γίνεται με εξαιρετικά χαμηλό επιτόκιο, στον βαθμό που το libor διαμορφώνεται σήμερα σε χαμηλά επίπεδα, ακολουθώντας τη μείωση του επιτοκίου, βάσει του οποίου δέχεται καταθέσεις η κεντρική τράπεζα της Ελβετίας, σε αρνητικό επίπεδο και συγκεκριμένα στο -0,75%. Χθες το libor ενός μήνα διαμορφώθηκε κοντά στο -0,19% και με δεδομένο ότι τα δάνεια αυτής της κατηγορίας συνοδεύονται επίσης με πολύ χαμηλό περιθώριο συνήθως κοντά στη μία μονάδα η επιβάρυνση από την κεφαλαιοποίηση εκτιμάται ότι θα είναι πολύ μικρή. Σε κάθε περίπτωση, η δέσμευση των δύο πολιτικών αρχηγών, κ. Αντ. Σαμαρά και Αλ. Τσίπρα, μετά την εγκατάλειψη της κλειδωμένης ισοτιμίας του ελβετικού νομίσματος σε σχέση με το ευρώ, ανοίγει και επισήμως τη συζήτηση για μια κυβερνητική παρέμβαση στο θέμα μετά τις εκλογές. Η εμπειρία παραπέμπει σε χώρες όπως η Κροατία, η Ουγγαρία και η Πολωνία, στις οποίες ένα μεγάλο ποσοστό των νοικοκυριών έχει δάνεια, κυρίως στεγαστικά, σε ελβετικό νόμισμα. Από αυτές η Ουγγαρία υ- πήρξε η μόνη χώρα που παρενέβη δραστικά στο πρόβλημα, υποχρεώνοντας μέσω νομοθεσίας τις ουγγρικές τράπεζες να μετατρέψουν τα δάνεια που είχαν τα νοικοκυριά σε ελβετικό φράγκο σε τοπικό νόμισμα, και μάλιστα με ευνοϊκή ισοτιμία. Η περίπτωση της Ουγγαρίας, ωστόσο, δεν προσδιορίζει κατ α- νάγκη το περιθώριο αντιδράσεων και της Ελλάδας. Αυτό, αφενός γιατί η Ουγγαρία δεν ανήκει στην Ευρωζώνη και αφετέρου γιατί ο πρωθυπουργός της Ουγγαρίας, Βίκτορ Ορμπαν, που προχώρησε σε αυτή την κίνηση το 2010, είναι γνωστός για τις ρηξικέλευθες πρωτοβουλίες του, μία από τις οποίες ήταν άλλωστε και η παρέμβαση στα αποθεματικά των ιδιωτικών ασφαλιστικών εταιρειών. Αλλωστε η νομοθετική πρωτοβουλία της ουγγρικής κυβέρνησης αξιολογείται από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο, χωρίς μέχρι σήμερα να έχει υπάρξει η απόφαση. Αυτό που θα κρίνει το εύρος της παρέμβασης στην περίπτωση της Ελλάδας είναι κυρίως η ζημία που θα προκαλέσει στις τράπεζες μια παρόμοια πρωτοβουλία. Σημαντική διαφορά με την Ουγγαρία είναι επίσης το γεγονός ότι η Ελλάδα ανήκει στην Ευρωζώνη και οι ελληνικές τράπεζες εποπτεύονται με τη σειρά τους από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, που θα κληθεί να επικυρώσει την οποιαδήποτε απόφαση για το θέμα. Κέρδη 654,5 εκατ. ευρώ για την Τράπεζα της Ελλάδος το 2014 Στα 654,5 εκατ. ευρώ, από 831,1 εκατ. ευρώ το 2013, διαμορφώθηκαν τα κέρδη της Τράπεζας της Ελλάδος για την προηγούμενη οικονομική χρήση του Σύμφωνα με ανακοίνωση της κεντρικής τράπεζας, τα κέρδη θα διανέμονται κατά 641,2 εκατ. ευρώ υπέρ του ελληνικού Δημοσίου, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 71 του καταστατικού της Τράπεζας. Στο ποσό αυτό περιλαμβάνονται τα έσοδα που αποκόμισε η ΤτΕ από τους τίτλους του ελληνικού Δημοσίου που έχει στην κατοχή της στο χαρτοφυλάκιο ε- πένδυσης ιδίων διαθεσίμων, καθώς και στο χαρτοφυλάκιο που αποκτήθηκε στο πλαίσιο της άσκησης της νομισματικής πολιτικής του Ευρωσυστήματος. Το μεικτό μέρισμα ανά μετοχή που θα προταθεί στη γενική συνέλευση των μετόχων της Τράπεζας για διανομή ανέρχεται σε 0,6720 ευρώ, αμετάβλητο σε σχέση με την προηγούμενη χρήση. Από την ανάλυση των αποτελεσμάτων της προηγούμενης οικονομικής χρήσης προκύπτει ότι τα καθαρά έσοδα της χρήσης 2014 ανήλθαν σε 1.118,2 εκατ. ευρώ (μειωμένα κατά 30,6% σε σχέση με το 2013), ενώ τα έξοδα, συμπεριλαμβανομένων των προβλέψεων, διαμορφώθηκαν στα 463,7 εκατ. ευρώ. Ειδικότερα. Τα καθαρά έσοδα από τόκους, χρηματοοικονομικές πράξεις και την αναδιανομή του νομισματικού εισοδήματος του Ευρωσυστήματος διαμορφώθηκαν σε 1.003,5 εκατ. ευρώ, έναντι 1.473,9 εκατ. ευρώ το 2013, σημειώνοντας μείωση κατά 31,9%. Τα καθαρά έ- σοδα από αμοιβές και προμήθειες αυξήθηκαν κατά 4,7% και διαμορφώθηκαν στα 73,5 εκατ. ευρώ, έ- ναντι 70,2 εκατ. ευρώ την προηγούμενη χρήση. Τα έσοδα από μετοχές και συμμετοχές μειώθηκαν κατά 25,2 εκατ. ευρώ και διαμορφώθηκαν στα 29 εκατ. ευρώ, έναντι 54,2 εκατ. ευρώ την προηγούμενη χρήση. Τα λοιπά έσοδα ανήλθαν στα 12,1 εκατ. ευρώ, έναντι 12,6 εκατ. ευρώ την προηγούμενη χρήση, σημειώνοντας μείωση κατά 4%. Τα γενικά λειτουργικά έξοδα της Τράπεζας πλην προβλέψεων (δαπάνες προσωπικού και συνταξιοδοτικών παροχών, αποσβέσεις και λοιπά έξοδα) αυξήθηκαν κατά 22,7 εκατ. ευρώ και διαμορφώθηκαν στα 333,6 εκατ. ευρώ, έναντι 310,9 εκατ. ευρώ την προηγούμενη χρήση, ενώ οι προβλέψεις ενισχύθηκαν και στη χρήση 2014 κατά 130,1 ε- κατ. ευρώ. Αύξηση κεφαλαίου κατά 300 εκατ. ευρώ ανακοίνωσε η MIG Σε αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου της κατά 300 εκατ. ευρώ αποφάσισε να προχωρήσει η MIG, υλοποιώντας ε- ξουσιοδοτική απόφαση της γενικής συνέλευσης των μετόχων της εταιρείας με ημερομηνία 3 Ιουνίου Η αύξηση α- ξιολογείται ως αντίδραση στη σχεδιαζόμενη συμφωνία της Τράπεζας Πειραιώς με την KKR για τη μεταβίβαση δανείων ύψους 1,2 δισ. ευρώ του ομίλου της MIG. Οπως ανακοίνωσε η MIG, στο πλαίσιο της αύξησης «θα γίνουν διαπραγματεύσεις και με την KKR βάσει του ενδιαφέροντός της για τον όμιλο, όπως προκύπτει από επίσημη δημόσια πληροφόρηση». Την ίδια στιγμή, η Τράπεζα Πειραιώς αύξησε χθες το ποσοστό που ελέγχει στη MIG, αποκτώντας επιπλέον 10,71%. Πρόκειται για ποσοστό που κατείχε έως τώρα η εταιρεία IRF, πρόεδρος του διοικητικού συμβουλίου και μεγαλομέτοχος της οποίας είναι η εφοπλίστρια Αγγελική Φράγκου του ναυτιλιακού ομίλου Navios Maritime, και το οποίο ήταν ενεχυριασμένο στην Πειραιώς έ- ναντι δανείου. Μετά την εξέλιξη αυτή, το ποσοστό της Πειραιώς στη MIG ανέρχεται πλέον στο 28,49%. Η Τράπεζα Πειραιώς ανακοίνωσε ότι η απόκτηση του ποσοστού έγινε «κατόπιν δήλωσης κτήσης κυριότητας του άρθρου 4 του νόμου 3301/2004». Η IRF υποστηρίζει ότι είναι «παράνομη και καταχρηστική» ενέργεια, που έγινε μονομερώς από την Αντίδραση στη σχεδιαζόμενη συμφωνία της Πειραιώς με την KKR για τη μεταβίβαση δανείων 1,2 δισ. ευρώ της MIG. Πειραιώς χωρίς καμία προηγούμενη ενημέρωσή της. Σε ό,τι αφορά την αύξηση της MIG, σύμφωνα με την ανακοίνωση, αυτή θα γίνει με έκδοση ενός δισ. νέων κοινών ο- νομαστικών μετοχών, ονομαστικής αξίας 0,30 ευρώ, σε τιμή διάθεσης 0,30 ευρώ ανά μετοχή που αντιπροσωπεύει έκπτωση (discount) 73,4% σε σχέση με την εσωτερική αξία της μετοχής βάσει των δημοσιευμένων οικονομικών στοιχείων της εταιρείας με ημερομηνία Τα κεφάλαια της αύξησης θα χρησιμοποιηθούν για κεφάλαια κίνησης και νέες επενδύσεις στους τομείς όπου δραστηριοποιούνται η MIG και οι θυγατρικές της εταιρείες ή/και μείωση υφιστάμενου δανεισμού αυτών. Εντός των επόμενων δύο εβδομάδων καταλήγει η ανακοίνωση, η διοίκηση της MIG θα καταλήξει στο σχήμα των συμβούλων (Investment Banking Advisors) που θα συνδράμουν την ε- ταιρεία στην υλοποίηση της αυξήσεως, τους οποίους και θα εξουσιοδοτήσει για τις επαφές και διαπραγματεύσεις με ενδιαφερόμενους θεσμικούς και στρατηγικούς επενδυτές με στόχο την κάλυψη της αυξήσεως. Περισσότερες αφίξεις από Ολλανδία, Αυστρία αναμένονται το 2015 Ιδιαίτερα θετικά είναι τα μηνύματα για την εξέλιξη της τουριστικής κίνησης από την Ολλανδία και την Αυστρία προς τη χώρα μας για τη φετινή σεζόν. Εάν διατηρηθεί η μέχρι στιγμής ανοδική τάση των κρατήσεων, οι δύο αγορές θα προσφέρουν πάνω από 1 εκατ. αφίξεις επισκεπτών στην Ελλάδα το Το γραφείο του ΕΟΤ στην Ολλανδία, επικαλούμενο εκτιμήσεις τουριστικών παραγόντων που επισκέφθηκαν την έκθεση Vakantiebeurs 2015 στην Ουτρέχτη, αναφέρει ότι οι κρατήσεις για την Ελλάδα από την ολλανδική αγορά παρουσιάζουν αύξηση κατά 17%. Νέο δεδομένο για τη φετινή σεζόν συνιστά η αύξηση των πτήσεων από την Ολλανδία προς τη χώρα μας και ιδιαίτερα προς Κρήτη, Ρόδο και Κέρκυρα με ένταξη δρομολογίων και της Aegean Airlines. Σύμφωνα με το γραφείο του ΕΟΤ, το 2015 ύστερα από πολλά χρόνια η Ελλάδα δείχνει να ισοσκελίζει ή και να ξεπερνά σε κρατήσεις άλλες ανταγωνίστριες χώρες που στο παρελθόν κατείχαν μεγαλύτερο μερίδιο της ολλανδικής τουριστικής αγοράς. Τιμώμενος προορισμός στο ελληνικό περίπτερο της έκθεσης ήταν η Ρόδος με την ευκαιρία της έναρξης απευθείας πτήσεων της Aegean Airlines από το Αμστερνταμ προς το νησί των ιπποτών από τις 25 Απριλίου. Στη διάρκεια της έκθεσης, το γραφείο του ΕΟΤ με τον συντονισμό της προϊσταμένης, Ελένης Σκαρβέλη, διοργάνωσε πολλές αφιερωματικές παρουσιάσεις. Για παράδειγμα παρουσίασε την πολιτιστική διάσταση της Ρόδου, τη Λήμνο ως νέο τουριστικό προορισμό μετά την έναρξη απευθείας πτήσεως της Transavia, την Κέα ως εναλλακτικό προορισμό που εντάχθηκε για πρώτη χρονιά στα τουριστικά πακέτα της Ολλανδίας, τον οικοτουρισμό και περιπατητικό τουρισμό με τα χαρτογραφημένα της Ανδρου, τον πολιτιστικό τουρισμό με αναφορά στις ανασκαφές της Αμφίπολης, τον προορισμό του Πηλίου ως νέα πρόταση και για τη χειμερινή περίοδο, αλλά και την Εύβοια, τη Σκύρο και τη Σάμο από τη σκοπιά της ιδιαίτερης τοπικής φιλοξενίας. Βραβείο στην Ελλάδα ως πιο φιλόξενο τουριστικό προορισμό παρέδωσε στο γραφείο του ΕΟΤ η τουριστική πλατφόρμα Reisgraag.nl. Διψήφιο ποσοστό αύξησης εμφανίζουν οι κρατήσεις και από την Αυστρία, όπως αναφέρουν τουριστικοί παράγοντες που έλαβαν μέρος στη διεθνή τουριστική έκθεση της Βιέννης Ferienmesse. Η Ενωση Ξενοδόχων Θεσσαλονίκης που συμμετείχε στην έκθεση προώθησε στο αυστριακό κοινό το τετράπτυχο ιστορία - διασκέδαση - γαστρονομία - πολιτισμός. Το ταξιδιωτικό γραφείο Reiseparadies Kastler περιέλαβε φέτος στις εκδρομές του 8ήμερο πρόγραμμα με επίκεντρο τη Θεσσαλονίκη και τις γύρω περιοχές. ΣΤΑΘΗΣ ΚΟΥΣΟΥΝΗΣ

16 16-OIK_ELLADA_KATHI 20/01/15 21:04 Page ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ EΛΛΑΔΑ Τετάρτη 21 Ιανουαρίου 2015 Αλληλεγγύη από Ε.Ε. με την προϋπόθεση να τηρηθούν οι δεσμεύσεις Θα συνεργαστούμε με κάθε ελληνική κυβέρνηση, τονίζει η Γερμανίδα καγκελάριος Αγκελα Μέρκελ Της ανταποκρίτριάς μας στις ΒΡΥΞΕΛΛΕΣ ΕΛΕΝΗΣ ΒΑΡΒΙΤΣΙΩΤΗ Πέντε ημέρες πριν από τις εκλογές και οι σημαντικοί παίκτες της Ευρωζώνης στέλνουν δύο βασικά μηνύματα στην Αθήνα. Πρώτον, ότι η Ελλάδα πρέπει να τηρήσει τις υποχρεώσεις της και, δεύτερον, ότι η Ευρώπη είναι τώρα καλύτερα προετοιμασμένη για μια ελληνική κρίση. Συγχρόνως προετοιμάζουν τα σενάρια για την ε- πόμενη μέρα των εκλογών, που δεν είναι άλλα από μια παράταση του υφιστάμενου προγράμματος «από έξι μήνες μέχρι και το τέλος του 2015», όπως λέει Ευρωπαίος αξιωματούχος στην «Κ», δεδομένου ότι ο χρόνος που απομένει είναι ελάχιστος (η παράταση που έχουμε αυτή τη στιγμή είναι μέχρι τις 28 Φεβρουαρίου). Ο βασικός παράγοντας όμως που λείπει από την εξίσωση σε περίπτωση που εκλεγεί ο Αλέξης Τσίπρας καθώς η διαπραγμάτευση με μία κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας είναι δεδομένη είναι τι θα ζητήσει από τους Ευρωπαίους εταίρους ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ, κάτι το οποίο μέχρι στιγμής παραμένει άγνωστο. Πάντως, το σενάριο στο οποίο προσανατολίζονται οι Ευρωπαίοι ε- ταίροι και υπονοήθηκε και στο τελευταίο Euroworking group της περασμένης Πέμπτης είναι τα 11 δισ. ευρώ του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας που προορίζονταν για την προληπτική πιστωτική γραμμή να χρησιμοποιηθούν για αποπληρωμή ομολόγων και έτσι η Ελλάδα να χρειαστεί και τρίτο δάνειο. Πιο συγκεκριμένα, οι Ευρωπαίοι εταίροι γνωρίζουν ότι η βασική πληρωμή που έχει η χώρα το 2015 είναι η λήξη ομολόγων 7 δισ. ευρώ και όπως φαίνεται η Ελλάδα, χωρίς να έχει ολοκληρώσει την αξιολόγηση και την είσπραξη της δόσης (ύψους και αυτή περίπου 7 δισ. ευρώ), δεν θα έχει χρήματα να πληρώσει. Γι αυτό στο τελευταίο Euroworking group υπονοήθηκε Euroworking Group: Η Ελλάδα μπορεί να χρειαστεί να χρησιμοποιήσει τα 11 δισ. του ΤΧΣ για την αποπληρωμή ομολόγων. πως η Ελλάδα μπορεί να χρειαστεί να χρησιμοποιήσει από το μαξιλάρι των 11 δισ. ευρώ του ΤΧΣ (που μέχρι στιγμής προορίζεται για την προληπτική πιστοληπτική γραμμή) το ποσό αυτό για την α- ποπληρωμή του δανείου. Αυτή η διαδικασία δεν είναι τόσο απλή καθώς θα απαιτήσει τη συναίνεση των 19 κρατών-μελών της Ευρωζώνης και συνεπάγεται και καινούργιο τρίτο δάνειο αφού θα χρειαστούν νέα χρήματα για τη μετέπειτα προληπτική γραμμή. Αυτά τα χρήματα είναι δεδομένο ότι θα μπορέσουν να δοθούν μόνο υπό όρους και προϋποθέσεις που θα πρέπει να συμφωνήσει η Ελλάδα. Ενώ είναι πολύ πιθανό να συναντήσει τις αντιστάσεις του «σκληρού μπλοκ» της Ευρωζώνης όπως Αυστρία, Ολλανδία, Γερμανία και Φινλανδία. «Θα ήθελα η Ελλάδα να παραμείνει στην Ευρωζώνη», δηλώνει η Γερμανίδα καγκελάριος Αγκελα Μέρκελ στη συνέντευξη που παραχώρησε και πρόκειται να δημοσιευθεί την Παρασκευή στην εφημερίδα Frankfurter Allgemeine Zeitung, ενώ προσθέτει ότι «όλη μου η δουλειά σε σχέση με την ευρωκρίση είχε και έχει στόχο την ενίσχυση της Ευρωζώνης ως συνόλου, με όλα τα μέλη της, άρα συμπεριλαμβανομένης και της Ελλάδας». Στο ενδεχόμενο εκλογής ΣΥΡΙΖΑ, η κ. Μέρκελ δήλωσε ότι «η αρχή της αλληλεγγύης θα συνεχίσει να ισχύει για εμάς στη συνεργασία μας με κάθε ελληνική κυβέρνηση». Από την πλευρά του, ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ζαν- Κλοντ Γιουνκέρ δήλωσε χθες ότι «όποια μελλοντική κυβέρνηση ε- κλεγεί στην Ελλάδα θα πρέπει να σεβαστεί τις δεσμεύσεις που υ- πάρχουν και να μείνει στον δρόμο των μεταρρυθμίσεων και της δημοσιονομικής υπευθυνότητας». Ο επίτροπος, αρμόδιος για θέματα Οικονομίας, Πιερ Μοσκοβισί, δήλωσε χθες ότι «δεν υπάρχει κίνδυνος εξόδου της Ελλάδας από την Ευρωζώνη» και τόνισε ότι «δεν υπάρχει μπροστά μας η καταστροφή». Η Ευρωζώνη είναι προετοιμασμένη για κάθε σενάριο που θα επικρατήσει στην Ελλάδα μετά τις εκλογές, ενώ είπε ότι «όποιο και αν είναι το αποτέλεσμα των εκλογών, θα μιλήσουμε με την επόμενη κυβέρνηση». Ωστόσο, υπογράμμισε ότι οι δεσμεύσεις που έχει αναλάβει η απερχόμενη κυβέρνηση είναι «δεσμεύσεις της χώρας». Συγχρόνως ο κ. Σόιμπλε δήλωσε τη Δευτέρα από την Ινδία, όπου πραγματοποιεί επίσκεψη, ότι δεν υπάρχει λόγος ανησυχίας για την Ευρωζώνη παρά τη μείωση της αξίας του νομίσματος τις τελευταίες ημέρες. Ο υπουργός Οικονομικών του Λουξεμβούργου, Πιερ Γκραμένα, δήλωσε και αυτός «ότι η Ευρώπη είναι τώρα πολύ καλύτερα προετοιμασμένη για να αντιμετωπίσει οποιεσδήποτε εντάσεις απ ό,τι πριν από τρία χρόνια». Ο Γάλλος υπουργός Οικονομικών Μισέλ Σαπέν ήταν αυτός που εξέφρασε μια πιο συμβιβαστική θέση, σε σχέση με άλλους αξιωματούχους της Ευρωζώνης, έναντι μιας α- ναδιάρθρωσης του ελληνικού χρέους, λέγοντας ότι η Ε.Ε. πρέπει να είναι έτοιμη να διαπραγματευθεί με τη νέα ελληνική κυβέρνηση για την αναδιάρθρωση του τεράστιου χρέους της και την παράταση του τρέχοντος προγράμματος διάσωσης. Για το θέμα της επαναδιαπραγμάτευσης του χρέους μίλησε και η επικεφαλής του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, Κριστίν Λαγκάρντ, που είπε ότι «ένα χρέος είναι ένα χρέος, και αυτό αποτελεί συμβόλαιο» σε συνέντευξή της στην εφημερίδα Irish Times, ενώ τόνισε ότι «η αναδιάρθρωση χρέους θα έχει συνέπειες στην αξιοπιστία της Αθήνας». Βουτιά στα έσοδα, αρρυθμία στις πληρωμές φόρων και στη ρύθμιση Του ΠΡΟΚΟΠΗ ΧΑΤΖΗΝΙΚΟΛΑΟΥ Σημάδια κατάρρευσης παρουσιάζει ο φοροεισπρακτικός μηχανισμός, συνεπεία των πολιτικών εξελίξεων και της πόλωσης των δύο μεγάλων κομμάτων στον τομέα της φορολογίας. Η προεκλογική περίοδος έχει «παγώσει» τους φορολογικούς ελέγχους, μειώνεται το ενδιαφέρον για τη ρύθμιση των ληξιπρόθεσμων οφειλών σε 100 δόσεις, ενώ τα ηλεκτρονικά συστήματα του υπουργείου Οικονομικών παρουσιάζουν διαρκώς βλάβες. Είναι ενδεικτικό ότι από τις αρχές του έτους δεν δουλεύει το ηλεκτρονικό σύστημα για να διασταυρωθούν τα στοιχεία των ιδιοκτητών ακινήτων που υπέβαλαν τροποποιητικές δηλώσεις Ε9 προκειμένου να μειωθεί ο ε- νιαίος φόρος ιδιοκτησίας ακινήτων (ΕΝΦΙΑ). Σύμφωνα με τον νόμο, οι ιδιοκτήτες ακινήτων (μετά τις διορθώσεις που έκαναν στο έντυπο Ε9) για τους οποίους η μείωση είναι μεγαλύτερη των 300 ευρώ θα πρέπει να μεταβούν στις ε- φορίες τους με τα δικαιολογητικά προκειμένου να διασταυρώσουν οι εφορίες την ορθότητά τους. Οι φορολογούμενοι αναμένεται να συνεχίσουν την άτυπη «στάση πληρωμών», προσδοκώντας στην περαιτέρω μείωση των φόρων. Τα ηλεκτρονικά συστήματα του υπουργείου Οικονομικών παρουσιάζουν διαρκώς βλάβες. Ωστόσο, από τις αρχές του έτους το ηλεκτρονικό σύστημα για να γίνουν οι απαραίτητες επαληθεύσεις δεν λειτουργεί. Μάλιστα, προϊστάμενος μεγάλης εφορίας σε επικοινωνία που είχε με την κεντρική διοίκηση ενημερώθηκε ότι οι βλάβες θα αποκατασταθούν μετά τις εκλογές. Η εξέλιξη αυτή επί της ουσίας Οι εκλογές «φρέναραν» κατασχέσεις και πλειστηριασμούς για χρέη προς το ΙΚΑ «Θα ήθελα η Ελλάδα να παραμείνει στην Ευρωζώνη», δηλώνει η Γερμανίδα καγκελάριος Αγκελα Μέρκελ σε συνέντευξή της. καθυστερεί σημαντικά τη νέα εκκαθάριση του ΕΝΦΙΑ για τους ανωτέρω ιδιοκτήτες ακινήτων. Ωστόσο και οι υπόλοιποι ιδιοκτήτες ακινήτων που έχουν μείωση ή και απαλλαγή από τον ΕΝΦΙΑ θα πρέπει, όπως όλα δείχνουν, να πληρώσουν και τον Ιανουάριο κανονικά τον φόρο (με βάση την εκκαθάριση της 31ης Ιουλίου) και ενδεχομένως με τη δόση του Φεβρουαρίου να γίνει ο συμψηφισμός. Η φορολογική διοίκηση, παρά το γεγονός ότι λειτουργεί ανεξάρτητα, χωρίς πιέσεις, από το πολιτικό σύστημα, δεν είναι σε θέση το διάστημα αυτό να συνεχίσει το έργο που της έχει α- νατεθεί, με αποτέλεσμα τα έσοδα να παρουσιάζουν την ίδια εικόνα με αυτήν του προηγούμενου μήνα. Σημειώνεται ότι τα καθαρά έσοδα του προϋπολογισμού το 2014 παρουσίασαν μείωση 3,9 δισ. ευρώ. Σύμφωνα με πληροφορίες, κατά το πρώτο 15νθήμερο του έτους τα έσοδα κινούνται πτωτικά, εξέλιξη που αναμένεται να δημιουργήσει τεράστια προβλήματα στις διαπραγματεύσεις με την τρόικα όταν αυτές ξεκινήσουν. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι στα έσοδα του Ιανουαρίου και του Φεβρουαρίου περιλαμβάνονται οι δύο τελευταίες δόσεις του ΕΝΦΙΑ, τα έσοδα από τις οποίες θα πρέπει να προστεθούν (δημοσιονομικά) στον προϋπολογισμό του προηγούμενου έτους. Συγκεκριμένα, θα πρέπει να εισρεύσουν στα ταμεία του Δημοσίου 4,5 δισ. ευρώ, στόχος ο οποίος από τώρα εκτιμάται ότι είναι αδύνατον να επιτευχθεί λόγω των πολιτικών εξελίξεων. Η αγωνία του οικονομικού ε- πιτελείου επιτείνεται, αφού οι φορολογούμενοι αναμένεται να συνεχίσουν την άτυπη «στάση πληρωμών», προσδοκώντας την περαιτέρω μείωση των φόρων (κατάργηση φόρων π.χ. ΕΝΦΙΑ) και διαγραφές οφειλών. Την ίδια ώρα, οι φορολογούμενοι εμφανίζονται απρόθυμοι να ενταχθούν στη νέα ευνοϊκή ρύθμιση των ληξιπρόθεσμων ο- φειλών. Η μαζική υποβολή αιτήσεων που καταγράφηκε το πρώτο δεκαήμερο, που τέθηκε σε ισχύ η νέα ρύθμιση, δεν συνεχίστηκε, αφού ο αριθμός των αιτήσεων, από που ήταν την ημέρα, έχει πέσει στις την ημέρα. Fitch: Καλύτερα προετοιμασμένες οι ελληνικές τράπεζες Οι ελληνικές τράπεζες είναι καλύτερα προετοιμασμένες απ ό,τι το 2012 και πιθανές εκροές καταθέσεων θα είναι διαχειρίσιμες, υποστηρίζει ο οίκος Fitch σε ανάλυσή του. Σημειώνει, ωστόσο, ότι οι τράπεζες θα αντιμετωπίσουν μεγαλύτερο κίνδυνο από μία παράταση της αβεβαιότητας και καθυστέρηση στη συμφωνία με τους δανειστές. Σύμφωνα με τον οίκο, οι εκροές καταθέσεων από τα μέσα Δεκεμβρίου ανέρχονται στο 2% του συνόλου των καταθέσεων του τραπεζικού συστήματος, ενώ εκτιμά ότι οι αναλήψεις θα συνεχιστούν και κατά τις ημέρες κοντά στην ημερομηνία των εκλογών. Επίσης, σημειώνει πως η εκτίναξη της ισοτιμίας του ελβετικού φράγκου θα ασκήσει πιέσεις και στη ρευστότητα του τραπεζικού συστήματος. Πάντως, οι αναλυτές της Fitch υποστηρίζουν ότι οι τράπεζες έχουν δημιουργήσει μαξιλάρια ρευστότητας και έχουν πρόσβαση στη χρηματοδότηση της κεντρικής τράπεζας, που θα τους επιτρέψει να αντέξουν σημαντικές πιέσεις. Και προσθέτουν ότι τα στοιχεία ενεργητικού που έχουν ικανοποιητική ρευστότητα ως αγορά, έχουν αυξηθεί μετά την κεφαλαιακή ένεση των 36 δισ. ευρώ, στο πλαίσιο της ανακεφαλαιοποίησης το 2013 και το Από την άλλη πλευρά, βέβαια, αναφέρουν ότι μια παρατεταμένη περίοδος αβεβαιότητας θα είναι αρνητική και για την ήδη αδύναμη ποιότητα των στοιχείων ενεργητικού. Επίσης, ένα αδιέξοδο ανάμεσα στη νέα ελληνική κυβέρνηση και στην τρόικα εκτιμούν πώς θα αυξήσει την πολιτική α- βεβαιότητα και το ρίσκο για τις τράπεζες. Από την πλευρά του, ο αναλυτής της Standard & Poor s, Μ. Κρέμερ, δήλωσε χθες πως δεν θα υπάρξει έξοδος της Ελλάδας από την Ευρωζώνη και ότι το πιο πιθανό σενάριο είναι να υπάρξει ένας συμβιβασμός για τη συμμετοχή των ελληνικών ομολόγων στο πρόγραμμα της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (QE). Η Morgan Stanley σε έκθεσή της υποστηρίζει ότι αυτό που επιδιώκει ο ΣΥΡΙΖΑ (παραμονή στο ευρώ, ανάληψη της εξουσίας και αναίρεση του προγράμματος), είναι μια «αδύνατη τριάδα». Το ΣτΕ ανοίγει τον δρόμο για επαναπροσδιορισμό των αντικειμενικών Της ΕΥΑΣ ΚΑΡΑΜΑΝΩΛΗ Μπαράζ προσφυγών στα διοικητικά δικαστήρια με αντικείμενο τον επαναπροσδιορισμό των αντικειμενικών αξιών των ακινήτων προοιωνίζεται η απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας που έκρινε την όλη διαδικασία συνταγματική. Η απόφαση του δικαστηρίου αφορά τον Φόρο Α- κίνητης Περιουσίας (ΦΑΠ) που επιβλήθηκε το 2010, ωστόσο δεν αποκλείεται να αποτελέσει πρόκριμα για την εν γένει αμφισβήτηση των αντικειμενικών αξιών των ακινήτων βάσει των οποίων υπολογίζεται η φορολόγηση. Στο ΣτΕ προσέφυγε ιδιοκτήτης ακινήτου στο Ψυχικό, όπου σημειωτέον έχουν επιβληθεί υπέρογκες αντικειμενικές αξίες. Το ΣτΕ έκανε δεκτή την προσφυγή, κρίνοντας ότι η ε- πιβολή του ΦΑΠ είναι συνταγματική, όπως επίσης και η δυνατότητα προσφυγής του πολίτη στα διοικητικά δικαστήρια για τον επαναπροσδιορισμό της αντικειμενικής αξίας του ακινήτου. Το ανώτατο ακυρωτικό δικαστήριο, με τη διαδικασία της πιλοτικής δίκης κλήθηκε να κρίνει κατά πόσο «ο πολίτης ο υποκείμενος σε ΦΑΠ βάσει του άρθρου 32 του νόμου 3842/2010 έχει τη δυνατότητα να αμφισβητήσει με προσφυγή του στο διοικητικό δικαστήριο το ύψος της αντικειμενικής αξίας του βαρυνόμενου με τον επίμαχο φόρο ακινήτου του, σε αρνητική δε περίπτωση να κριθεί η συνταγματικότητα της διατάξεως αυτής». Η επταμελής σύνθεση του Β τμήματος του ΣτΕ (απόφαση 6/2015) έκρινε ότι «οι διατάξεις του άρθρου 41 του ν. 1249/1982 δεν είναι αντίθετες με το Σύνταγμα, αφού με αυτές δεν θεσπίζεται αμάχητο τεκμήριο προσδιορισμού της αξίας των εν λόγω ακινήτων, δεδομένου ότι ο φορολογούμενος δύναται με δική του πρωτοβουλία να αποστεί από την εφαρμογή του αντικειμενικού τρόπου προσδιορισμού της αγοραίας αξίας, ζητώντας από το δικαστήριο, κατά την παράγραφο 6 της ως άνω διατάξεως, τον εκ μέρους του προσδιορισμό της». Κατ αναλογία το ίδιο σκεπτικό υιοθετείται και για τον νόμο 3842/2010 που αφορά τον ΦΑΠ. Ειδικότερα, όπως αναφέρουν οι σύμβουλοι: «Εφόσον ο φορολογούμενος ο υποκείμενος σε φόρο ακίνητης περιουσίας έχει τη δυνατότητα, κατά τις διατάξεις των άρθρων 32 και 34 του ν. 3842/2010, ερμηνευόμενες σε συνδυασμό με εκείνες του άρθρου 4 της κατ εξουσιοδότηση του άρθρου 34 παράγραφος 6 του νόμου τούτου (ν. 3842/2010) εκδοθείσης ΠΟΛ 1225/ απόφασης του υφ. Οικονομικών να αμφισβητήσει με προσφυγή του στο Διοικητικό Δικαστήριο το ύψος της αντικειμενικής αξίας του βαρυνόμενου με τον ως άνω φόρο ακινήτου του, η ως άνω ρύθμιση δεν αντίκειται στο Σύνταγμα». Πρόστιμα σε χρηματιστηριακές από την Επ. Κεφαλαιαγοράς Η έναρξη της προεκλογικής περιόδου, καθώς και οι ραγδαίες πολιτικές εξελίξεις που προηγήθηκαν της απόφασης για εκλογές, περιόρισαν σημαντικά τις διαδικασίες λήψης αναγκαστικών μέτρων, πλειστηριασμών και κατασχέσεων για χρέη προς το ΙΚΑ. Είναι χαρακτηριστικό ότι το τελευταίο δίμηνο του 2014 εκδόθηκαν από το μεγαλύτερο ασφαλιστικό ταμείο της χώρας, 886 ε- ντάλματα κατάσχεσης, όταν μόνο τον Οκτώβριο, τα εντάλματα που εκδόθηκαν ήταν Να σημειωθεί ότι οι οφειλές προς το ΙΚΑ αγγίζουν τα 14 δισ. ευρώ και το σύνολο των οφειλετών του Ι- δρύματος ανέρχονται σε Από αυτό το σύνολο, το τμήμα των ενεργών οφειλετών που έ- χουν ενταχθεί στον μηχανισμό του Κέντρου Είσπραξης Ασφαλιστικών Οφειλών (ΚΕΑΟ) είναι , με οφειλές ύψους 4,5 δισ. ευρώ. Για όσους δεν ενταχθούν σε μία από τις τρεις ρυθμίσεις που «τρέχουν» ταυτόχρονα (πάγια των 12 δόσεων, νέα αρχή Οι οφειλές προς το ΙΚΑ αγγίζουν τα 14 δισ. ευρώ και το σύνολο των οφειλετών του Ιδρύματος ανέρχονται σε των 48 δόσεων και νέα ρύθμιση με τις έως και 100 δόσεις) η διοίκηση του ΙΚΑ και του ΚΕΑΟ κινεί τις διαδικασίες ενεργοποίησης αναγκαστικών μέτρων. Αναλυτικά, σύμφωνα με τα ε- πίσημα στοιχεία του Ιδρύματος, τον Δεκέμβριο εκδόθηκαν μόνο 265 εντάλματα κατάσχεσης, ενώ περιορισμένος ήταν ο αριθμός των ενταλμάτων και τον προηγούμενο μήνα, Νοέμβριο, με 621 εντάλματα. Αντίστοιχη μείωση των ενταλμάτων παρατηρήθηκε και το διάστημα πριν από τις ευρωεκλογές του Μαΐου. Είναι χαρακτηριστικό ότι ενώ τον Απρίλιο είχαν εκδοθεί εντάλματα, τον Μάιο έπεσαν στα 415. Αντίστοιχα, περιορισμένες ήταν και οι διαδικασίες κατασχέσεων ακίνητης και κινητής περιουσίας, καθώς και οι πλειστηριασμοί και οι πτωχεύσεις. Συγκεκριμένα, τον Δεκέμβριο ξεκίνησε η διαδικασία κατάσχεσης κινητής περιουσίας για 246 περιπτώσεις, όταν το ίδιο είχε γίνει για 504 περιπτώσεις τον Νοέμβριο και 899 τον Οκτώβριο. Ειδικά για τις περιπτώσεις που αφορούν απολεσθείσες ρυθμίσεις, η διαδικασία αναγκαστικών μέτρων ακολούθησε ανάλογη πορεία. Πιο συγκεκριμένα, τον Δεκέμβριο του 2014 εκδόθηκαν 35 εντάλματα κατάσχεσης, όταν τον Νοέμβριο είχαν εκδοθεί 82 και 301 τον Οκτώβριο. Επίσης, προχώρησε η διαδικασία για 33 κατασχέσεις κινητής περιουσίας τον Δεκέμβριο, όταν τον Νοέμβριο του 2014, δηλαδή ένα μήνα νωρίτερα, ήταν 63 και 227 τον Οκτώβριο. Να σημειωθεί, πάντως, ότι η προεκλογική περίοδος «πάγωσε» εν μέρει και το ενδιαφέρον των οφειλετών, με αποτέλεσμα να περιοριστούν σημαντικά οι αιτήσεις για ρύθμιση χρεών. Ετσι, έως τα μέσα της προηγούμενης εβδομάδας (13 Ιανουαρίου 2015) είχαν καταθέσει αιτήσεις οφειλέτες μέσω του Κέντρου Είσπραξης Ασφαλιστικών Οφειλών (ΚΕΑΟ) ή των ασφαλιστικών ταμείων, για να ρυθμιστούν συνολικά οφειλές ύψους 1,074 δισ. ευρώ, και εισπράχθηκαν ήδη 61,791 εκατ. ευρώ. ΡΟΥΛΑ ΣΑΛΟΥΡΟΥ Πρόστιμα συνολικού ύ- ψους ευρώ σε χρηματιστηριακές ε- ταιρείες επέβαλε η Ε- πιτροπή Κεφαλαιαγοράς (Ε.Κ.) για παραβάσεις της χρηματιστηριακής νομοθεσίας. Ειδικότερα, επεβλήθησαν πρόστιμα: α) ευρώ στην εταιρεία «Σ. Λαυρεντάκης ΑΕΠΕΥ» για παραβάσεις της χρηματιστηριακής νομοθεσίας αναφορικά με το σύστημα εσωτερικού ελέγχου της εταιρείας κατά παράβαση της παρ. 1 (γ) του άρθρου 3 της 2/452/ απόφασης του Διοικητικού Συμβουλίου της Ε.Κ., β) ευρώ στην «Ατλας ΧΑΕΠΕΥ» για παράβαση των διατάξεων περί παροχής πίστωσης, σύμφωνα με το άρθρο 8 παρ. 1, 2 και 3 του Ν. 4141/2013 και γ) ευρώ στην «Εuroxx ΧΑΕΠΕΥ» για παράβαση των διατάξεων περί παροχής πίστωσης, σύμφωνα με το άρθρο 8 παρ. 1, 2 και 3 του Ν. 4141/2013. Επίσης, το διοικητικό συμβούλιο της Ε.Κ. ενέκρινε την επέκταση της άδειας λειτουργίας των εταιρειών «Λ. Δεπόλας ΧΑΕΠΕΥ» και «Ατλας ΧΑΕΠΕΥ» ώστε να παρέχουν επιπλέον χρηματιστηριακές υπηρεσίες.

17 17-OIK_ELLADA_KATHI 20/01/15 21:07 Page 17 Τετάρτη 21 Iaνουαρίου 2015 ΠΡΟΣΩΠΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ 17 Η Ολυμπία Δουκάκη αποκαλύπτεται... Η σπουδαία Ελληνοαμερικανίδα ηθοποιός πρωταγωνιστεί σ ένα ντοκιμαντέρ με θέμα τη ζωή της και μιλάει αποκλειστικά στην «Κ» Του ΓΙΩΡΓΟΥ ΤΣΙΡΟΥ Το μάθημα ζωής που πήρα απ τον πατέρα μου και έδωσα στα παιδιά μου είναι η υπομονή. «Σιγά-σιγά θα πάμε στην Αθήνα», συνήθιζε να λέει. Η αρετή που εκτιμώ; Η αφοσίωση. Tρεις ώρες. Τόσο κράτησε το ζωντανό, αποκλειστικό μου preview από το ντοκιμαντέρ «Olympia Dukakis: Undefined». Tρεις ώρες κοντά σε μία από τις μεγαλύτερες ηθοποιούς και πιο συναρπαστικές γυναίκες της εποχής μας και στο συνεργείο του Χάρη Μαυρομιχάλη, που επί τρία ολόκληρα χρόνια την ακολουθεί κατά πόδας σε Αμερική και Ευρώπη, για να μας γνωρίσει σε βάθος τον άνθρωπο πίσω από ένα θρυλικό όνομα της ελληνοαμερικανικής κοινότητας, πίσω από το Οσκαρ και τη Χρυσή Σφαίρα, πίσω από μια καριέρα που μετράει 50 χρόνια και δεκάδες σπουδαίους ρόλους στο θέατρο και το σινεμά, πίσω από το αστέρι υπ αριθμόν στη Λεωφόρο του Χόλιγουντ, που πρόσφατα της απονεμήθηκε. Και τι preview ήταν... Είχε γέλιο και λίγο δάκρυ, σκόρπιες κουβέντες στα ελληνικά, μνήμες προγόνων, διδάγματα ζωής, φωτογραφίες, λέξειςκλειδιά που προσπάθησα να αποκρυπτογραφήσω, αγωνία (δική μου) για το αν γράφει το ψηφιακό recorder, ψιλοκουβέντα για τα σίριαλ της σεζόν (της αρέσει το «Homeland», φαντάσου), ένα κινηματογραφικό ηλιοβασίλεμα στην Costa Navarino, όπου βρέθηκε επισκεπτόμενη για τις ανάγκες των γυρισμάτων, το Καρβέλι Μεσσηνίας, το έρημο πια χωριό της μάνας της, κι έπειτα περισσότερη συγκίνηση, κι άλλες φωτογραφίες και ένα μεγάλο «ευχαριστώ». Με άφησε με ένα αίσθημα πληρότητας για μία από τις πιο σημαντικές γνωριμίες της ζωής μου. Κάτι εβδομάδες μετά, μιλούσα στο τηλέφωνο με τον ταλαντούχο Ελληνοκύπριο σκηνοθέτη, που ρίχτηκε με άγνοια κινδύνου στο χείμαρρο που ακούει στο όνομα Ολυμπία Δουκάκη και βρέθηκε να κολυμπάει με την κάμερά του όλο και πιο βαθιά, από πρόβες και δημόσιες εμφανίσεις μέχρι προσωπικές στιγμές, ευχάριστες και μελαγχολικές. Σε μια διαρκή αναμέτρηση με τον εαυτό του, για τα όρια των ερωτήσεων που έπρεπε να τεθούν ώστε να μην προκύψει «αγιογραφία», όσο και με την πρωταγωνίστριά του, που έχει τον τελευταίο λόγο στο τι θα φανεί στην οθόνη. Ε- κείνη, βλέπεις, στην αρχή ήταν διστακτική με το πρότζεκτ και με τα κομμάτια της προσωπικής ζωής της που δεν ή- θελε να αποκαλύψει (η Χριστίνα, ο Πέτρος και ο Στέφανος, τα τρία παιδιά, και τα τέσσερα εγγόνια της ήταν off limits). Ωσπου κάποια στιγμή, στη μέση του μαραθωνίου δρόμου, ο Χάρης τής παρουσίασε το τρίλεπτο τρέιλερ, μην έχοντας ιδέα τι να περιμένει. «Τhis is good, very good», του είπε. «Αλλά κάτι λείπει. Πρέπει να έχεις τα παιδιά μου σ αυτή την ταινία». Οπως κι αν εξελιχθεί το ντοκιμαντέρ, ο Μαυρομιχάλης μού λέει ότι νιώθει ευγνώμων στην Ολυμπία για όσα μοιράστηκε μαζί του. Από μια αυθόρμητη εκτέλεση του αγαπημένου της Misirlou εκεί που περπατούσαν και το μεταξύ σοβαρού και αστείου παράπονό της, επειδή τα παιδιά της τη θεωρούν σφιχτοχέρα στα φιλοδωρήματα, μέχρι μια μεγάλη κουβέντα περί θνητότητας, με αφορμή ένα ατύχημα στους δρόμους της αγαπημένης της Νέας Υόρκης που παραλίγο να της στοιχίσει τη ζωή. «Το συγκινητικό για μένα είναι να βλέπω μια γυναίκα που είναι 83, που έχει τόσο πολλά να προσφέρει, τόση ενέργεια για τη ζωή, αλλά ο χρόνος της τελειώνει και δεν μπορεί να τον ελέγξει. Και παρόλο που, πίστεψέ με, τα κάνει όλα σωστά και συνεχίζει να ζει τη ζωή και να δουλεύει και να κοιτάζει μπροστά, η πραγματικότητα αυτή τη «χτυπάει» κάθε μέρα. Αυτό είναι κάτι που σου ραγίζει την καρδιά», λέει ο σκηνοθέτης. «Είναι σαν να έχω τελειώσει ένα πανεπιστήμιο της ζωής κοντά της αυτά τα τρία χρόνια. Ο τρόπος της α- πέναντι στους ανθρώπους, τον άντρα, τα παιδιά, τα εγγόνια της, με έμαθε τόσο πολλά, σε τόσα διαφορετικά ε- πίπεδα. Αλλαξε τη ζωή μου». Από την άλλη βεβαίως, μετά και το εντατικό μου μάθημα στο Πανεπιστήμιο Δουκάκη, νομίζω ότι η Ολυμπία είναι πιο νέα και από εμένα και από τον Χάρη, και ας έχουμε περίπου τα μισά της χρόνια. Ξαναβλέποντας το ι- στορικό βίντεο που παρουσίαζε στο συνέδριο των Δημοκρατικών το 1988, τότε που ο πρωτοξάδερφός της Μάικ έπαιρνε το χρίσμα για την προεδρία, συνειδητοποιείς ότι η ζωή της Δουκάκη Η Ολυμπία Δουκάκη, στα 83 της, έχει ένα πρόγραμμα επαγγελματικών υποχρεώσεων κλεισμένο για την επόμενη τριετία. Ηθοποιός και δασκάλα υποκριτικής, σύζυγος, μητέρα και γιαγιά, με περισσή ενέργεια για κοινωνική δράση, αναμετριέται με ρόλους προκλητικούς που άλλες ηθοποιοί δεν θα διανοούνταν να αγγίξουν. Με τον πρωτοξάδερφό της Μάικ Δουκάκη, την εποχή που το όνειρο ενός Ελληνοαμερικανού στον Λευκό Οίκο έμοιαζε πραγματοποιήσιμο. Mε τον σύζυγό της, Λούι Ζόριτς. Ερωτευμένοι μετά περισσότερα από 50 χρόνια μαζί... και της οικογένειάς της ήταν ένας διαρκής αγώνας, από τότε που ο Κωνσταντίνος και ο Παναγιώτης, πατέρας και θείος της, έφταναν στην Αμερική, στο γύρισμα του 20ού αιώνα, απένταροι αλλά γεμάτοι όνειρα και θέληση να προκόψουν. Πρώτα χρόνια με στερήσεις τη δεκαετία της Μεγάλης Υφεσης, μάχες για το ελληνικό της όνομα στο πολυεθνικό «καμίνι» των δρόμων του Λόουελ στη Μασαχουσέτη, διαρκής αγωνία για να μεγαλώσει τα παιδιά της παίζοντας ό,τι ρόλο και ρολάκι έ- πεφτε στα χέρια της, ιώβεια υπομονή μέχρι να παρουσιαστεί η ευκαιρία της μαζικής αναγνώρισης, με το οσκαρικό «Moonstruck» («Κάτω από τη λάμψη του φεγγαριού»), σε ηλικία που άλλες ηθοποιοί βρίσκονται ήδη στη δύση της καριέρας τους... Και τώρα πια, στα 83 της, με ένα πρόγραμμα επαγγελματικών υποχρεώσεων κλεισμένο για την επόμενη τριετία, ηθοποιός και δασκάλα υποκριτικής, σύζυγος, μητέρα και γιαγιά, με περισσή ενέργεια για κοινωνική δράση που περιλαμβάνει Πανηγυρίζοντας το Οσκαρ για το «Moonstruck», Οικογενειακή συγκέντρωση για τα γενέθλιά της. Τα δικαιώματα των ομοφυλοφίλων είναι ένα από τα πεδία κοινωνικής δράσης της. Εδώ, στο San Fransisco Pride, από την ευαισθητοποίηση για το Αλτσχάιμερ μέχρι τα δικαιώματα των ο- μοφυλοφίλων στις ΗΠΑ (σ.σ. η LGBT κοινότητα τη θεωρεί ηρωίδα), να αναμετριέται με ρόλους προκλητικούς που άλλες ηθοποιοί δεν θα διανοούνταν να αγγίξουν: στο «Cloudburst» του α- γαπημένου της σεναριογράφου - σκηνοθέτη Τομ Φιτζέραλντ υποδυόταν σε ηλικία 80 ετών μια «μάτσο» λεσβία που παίρνει την τυφλή της σύντροφο στον Καναδά για να παντρευτούν... «Φαινόμενο της φύσης», «προσωπικότητα μεγαλύτερη από τη ζωή» είναι δύο από τους χαρακτηρισμούς που συχνά της αποδίδονται. Αντί συμβατικών ερωτήσεων, προσπάθησα, με κάποιες λέξεις-κλειδιά, να σκαλίσω αυτό το υ- πέροχο μυαλό της. Αυλαία. «Δεν ήταν να γίνω ηθοποιός... Επαιξα στα 13 την ψυχή της Ελλάδος, ήταν μια βραδιά με σκοπό τη συγκέντρωση χρημάτων για την ανακούφιση από τα δεινά του πολέμου. Βγήκα στη σκηνή με δύο περιστέρια και, φυσικά, με κουτσούλισαν και μάλλον έπρεπε να το έχω καταλάβει από τότε πώς θα ήταν μια καριέρα στη σόου μπίζνες... Θυμάμαι τη μητέρα μου να κάνει ένα χορευτικό με έναν διάφανο χιτώνα, τύπου αρχαιοελληνικού, και δεν ήταν καν 1,54 και ζύγιζε 80 κιλά, και μέχρι κι εγώ έβρισκα στο θέαμα κάτι αστείο». Ρόλοι: σας αλλάζουν; «Δεν νομίζω. Αυτό που γίνεται είναι ότι οι διαφορετικοί ρόλοι σού δίνουν τη δυνατότητα να προσεγγίζεις κομμάτια του εαυτού σου που είναι βαθιά κρυμμένα, με τα οποία πιθανώς δεν νιώθεις άνετα. Σ αυτή την εμπειρία βρίσκεται όλη η χαρά της υποκριτικής - και όλη η δυσκολία της βεβαίως». Ηρωες: έχετε; «Τη Σύλβια Ερλ, πρωτοπόρο της υδροβιολογίας, που προσπάθησε να μας αφυπνίσει για τη μόλυνση στις θάλασσες και τις λίμνες της Αμερικής και κυνηγήθηκε ανελέητα, μέχρι λεσβία την είπαν σε εποχές που αυτό για την κοινωνία ήταν ανάθεμα. Τη Μαντάμ Κιουρί, γιατί ήταν τόσο α- φοσιωμένη στο επιστημονικό της έργο και την ίδια στιγμή είχε γνωρίσει την αληθινή αγάπη στη ζωή της, κρατούσε μια οικογένεια, και με έκανε να σκέφτομαι «για δες, δεν είναι αδύνατο!». Είχε τελειώσει το γυμνάσιο το 49, μετά τον πόλεμο, εποχές που προσπαθούσαν να μας στείλουν όλες τις γυναίκες στο σπίτι, κλεισμένες στο ρόλο της νοικοκυράς. Αυτές οι δύο γυναίκες, μαζί και η Ελεάνορ Ρούζβελτ, με έκαναν να συνειδητοποιήσω ότι μπορείς να διοχετεύεις πάθος στη δουλειά σου και να απολαμβάνεις τον έρωτα και την οικογένεια». Φεμινισμός. «Δεν κρύβομαι από τη λέξη. Είναι καλή λέξη. Σημαίνει να ενδιαφέρεσαι για τα θέματα των γυναικών, να νοιάζεσαι για τις ζωές των ανθρώπων... Αν πάλι με ρωτήσεις, τα πράγματα είναι δύσκολα για άντρες και γυναίκες. Είναι δύσκολο να βρεις ισορροπία τη στιγμή που όλοι και όλα πιέζουν να πετύχεις, να είσαι καλύτερος από τον άλλο, να συνδυάζεις τη δουλειά με την οικογένεια και με τα ενδιαφέροντά σου, μ αυτά που κάνουν τη ζωή σου πιο πλούσια. Ολο με ρωτούν για τις γυναίκες, αλλά κοιτάζω γύρω μου και βλέπω ότι και οι άντρες έχουν τις ί- διες ανάγκες, αν όχι περισσότερες». Διασημότητα. «Ολη αυτή η κουλτούρα των σελέμπριτι δεν έχει να κάνει με τη δουλειά. Δεν έχει σχέση με τη διαδικασία της υποκριτικής, μ αυτό το ταξίδι ζωής τού να είσαι ηθοποιός, δεν έχει σχέση με την γκάμα σου, με τους ρόλους που θα παίξεις. Εχει να κάνει μόνο με το να κατακτάς και να διατηρείς τη διασημότητα, και αυτό πολλές φορές σε ε- μποδίζει από το να δοκιμάζεις κάτι νέο και διαφορετικό. Προσωπικά δεν θεωρώ πως είμαι σελέμπριτι παρά μια γυναίκα που κατάφερε αυτό που επιθυμούσε στη ζωή: να γίνω καλή ηθοποιός, να κάνω ταινίες, σοβαρά έργα, να παίξω κλασικούς ρόλους. Ισως οφείλεται στο ότι η υποτιθέμενη διασημότητά μου ήρθε πολύ αργά στη ζωή, είχα ήδη 20 χρόνια στο θέατρο, δίδασκα 15 χρόνια στο NYU και τώρα είμαι ακόμα σε θέση να κάνω πράγματα, να διδάσκω πάλι, αυτά μου δίνουν ικανοποίηση». Οσκαρ. «Είναι ωραίο το συναίσθημα να νικάς. Κρατάει; Τι να σου πω, το μόνο που σκεφτόμουν εκείνη τη στιγμή που ανέβαινα στη σκηνή ήταν μακάρι ο πατέρας μου να ήταν εδώ. Χαίρομαι που κέρδισα γιατί έκανε τη ζωή μου ευκολότερη. Με έκανε καλύτερη ηθοποιό; Οχι. Καλύτερο άνθρωπο; Οχι. Ισως μου πρόσφερε λίγη παραπάνω ασφάλεια. Αυτό του το αναγνωρίζω. Κατά τα άλλα... ΟΚ, το κατάφερα κι αυτό, δεν είναι άσχημα». Ονειρα. «Φυσικά και έχω! Κυρίως πράγματα που θα επιθυμούσα για τα παιδιά μου... Θα ήθελα να έχω ταξιδέψει περισσότερο, αλλά πάντα εργαζόμουν τόσο πολύ. Θυμάμαι στα 15, ήθελα να βγάζω τα δικά μου λεφτά, να δουλέψω σ ένα παγωτατζίδικο, και ο πατέρας μου έλεγε μη βιάζεσαι, θα δουλέψεις σ αυτήν τη ζωή.... Ετσι και έγινε. Τουλάχιστον όμως το επαγγελματικό μου όνειρο το εκπλήρωσα». Eλληνικότητα. «Αυτό είναι μια μεγάαααλη κουβέντα. Ξέρεις, εκεί όπου μεγάλωνα, στο Λόουελ, ήταν καμίνι εθνοτήτων. Οι γονείς μας πάλευαν για το μεροκάματο και εμείς, τα μικρά, παλεύαμε στο δρόμο. Γιατί παλεύαμε; Γιατί ήμουν Ελληνίδα, κι ο άλλος Ιταλός, κι ο άλλος Γερμανός ή Αμερικανός. Στα 13 μου κυκλοφορούσα με μαχαίρι. Το χρησιμοποίησα; Οχι. Αλλά ο άλλος έπρεπε να ξέρει ότι κρατάω μαχαίρι. Αλλιώς θα με κορόιδευε για το όνομά μου, για τη μύτη μου, για το φαγητό που τρώω σπίτι μου, για τους γονείς μου. Πάλευα επειδή ήμουν Ελληνίδα. Κι όταν στα 8 είχα ρίξει μια μπουνιά σε ένα αγοράκι, η μάνα μου είχε πει στη μάνα του δεν ανακατεύομαι με το τι κάνουν τα παιδιά μου στο δρόμο, γιατί ήξερε, όπως και ο πατέρας μου, ότι έπρεπε να παλέψω σ αυτό το περιβάλλον, για να μην αφήσω τους άλλους να λερώσουν, να κοροϊδέψουν, να ξεφτιλίσουν την ταυτότητά μου. Στο μεταξύ, μου έλεγε η μάνα μου, μην ανησυχείς, όταν μεγαλώσεις θα χαίρεσαι που κράτησες το όνομα Ολυμπία. Στα 13 μου κυκλοφορούσα με μαχαίρι. Το χρησιμοποίησα; Οχι. Αλλά ο άλλος έπρεπε να ξέρει ότι κρατάω μαχαίρι. Αλλιώς θα με κορόιδευε για το όνομά μου, για τη μύτη μου, για τους γονείς μου. Οι άνθρωποι θα καταλάβουν τι σημαίνει. Και μεγάλωσα, πήγα στη Νέα Υόρκη κι εκεί άκουγα ότι θα παίρνω μόνο έθνικ ρόλους, ότι είμαι πολύ έθνικ. Αλλά και πάλι δεν άλλαξα το όνομά μου. Θα ράγιζε την καρδιά του πατέρα μου και δεν μπορούσα να το κάνω». Γιαγιά. «Κάποιοι λένε ότι η ζωή τους απέκτησε νόημα επειδή έχουν εγγόνια. Οχι, δεν είναι έτσι. Η ζωή μου είχε νόημα από πριν. Τα παιδιά και τα εγγόνια μου σίγουρα την εμπλουτίζουν, μου δίνει μεγάλη χαρά να μαζευόμαστε στο σπίτι. Αλλά το γεγονός ότι έχω α- κόμα δουλειά, ότι βρίσκω πράγματα που με ενθουσιάζουν και μου κινούν το ενδιαφέρον, αυτό μου δίνει χαρά. Οπως και το να βλέπω τηλεόραση και να αστειεύομαι με τον άντρα μου τα βράδια». Μάθημα (στα παιδιά της). «Η υπομονή. Να έχεις υπομονή με τον εαυτό σου, με τη ζωή. Ο πατέρας μου μου το δίδαξε αυτό. Η μητέρα μου ήταν το α- κριβώς αντίθετο, ήταν του τώρα, τώρα, τώρα. Εκείνος έλεγε (στα ελληνικά) σιγά-σιγά θα πάμε στην Αθήνα. Δεν είναι γλυκό; Σιγά σιγά...» Αρετή (που εκτιμά στους ανθρώπους). «Η αφοσίωση. Να είναι πιστή. Αυτό εκτιμώ και αυτό είμαι έτοιμη να προσφέρω. (Γυρνώντας στον σκηνοθέτη). Να το θυμάσαι αυτό, Χάρη!» Χρόνος. «Φυσικά και έχω συμφιλιωθεί με την ιδέα ότι περνά. Νιώθω τον εαυτό μου να έχει λιγότερη σωματική αντοχή, λιγότερη πνευματική σπιρτάδα. Αλλά ο σύζυγός μου (σ.σ. είναι 90) α- ποτελεί παράδειγμα για μένα. Προσπαθώ να αποδέχομαι το πού βρίσκομαι. Ετσι ήταν και η μάνα μου. Δεν μου είναι πάντα εύκολο». Γάμος (και πώς να αντέξει). «Βρες έναν άντρα σαν τον Λούι Ζόριτς (τον κροατικής καταγωγής ηθοποιό σύζυγό της, με τον οποίο είναι αχώριστοι επί 52 χρόνια). Ηταν πάντα εκεί για μένα, ποτέ δεν μπλεκόταν όμως. Κάποια στιγμή άρχισα να καπνίζω, η κόρη μου αναρωτιόταν γιατί το κάνει αυτό; κι εκείνος της απαντούσε γιατί αυτό της χρειάζεται. Ποτέ δεν προσπαθεί να ελέγχει τους ανθρώπους γύρω του, αλλά όποτε τον χρειάζεσαι και θες να μιλήσεις, είναι εκεί και πάντα νοιάζεται. Ανάγκες και όρια, αυτό είναι το μυστικό. Εξάντλησα την τύχη μου μαζί του, τι να πω...» info To ντοκιμαντέρ «Οlympia Dukakis: Undefined» ξεκίνησε να γυρίζεται από τον Χάρη Μαυρομιχάλη με προσωπικές οικονομίες το 2011, συγκέντρωσε δολάρια μέσω Kickstarter και ολοκληρώνεται χάρη στη συμβολή της Faliro House του Χρήστου Β. Κωνσταντακόπουλου και του Gregory Pappas ως παραγωγών. Μεταξύ άλλων μιλούν για τη Δουκάκη οι Τζιμ Γιανόπουλος της Fox, Κάρι Α- ντολις του HBO, Μελίνα Κανακαρίδη, Νόρμαν Τζούισον, Γούπι Γκόλντμπεργκ κ.ά. Πληροφορίες στο

18 18-OIK_ELLADA_KATHI 20/01/15 21:06 Page l ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ EΛΛΑΔΑ Τετάρτη 21 Iaνουαρίου 2015 Ντέιβιντ Χόρνερ, πρόεδρος του American College of Greece Η Ελλάδα μπορεί να γίνει διεθνές κέντρο εκπαίδευσης Θα ήταν πολύ χρήσιμη για τη χώρα μια ισχυρή διασύνδεση ιδιωτικού και δημόσιου τομέα Της ΚΑΤΕΡΙΝΑΣ ΣΩΚΟΥ Συνάντησα τον πρόεδρο του Αμερικανικού Κολεγίου της Ελλάδος (ACG) στην Ουάσιγκτον, όπου βρισκόταν για επαγγελματικούς λόγους. Ενώ με περίμενε στο μπαρ του εστιατορίου, έπιασε κουβέντα με τον μπάρμαν για τη ζέστη που επικρατεί στην κουζίνα. «Κάτι ξέρω γι αυτό» μου λέει και εξηγεί ότι η κόρη του και ο γαμπρός του έχουν ένα εστιατόριο στο Κένελμπανκ του Μέιν. Το ονομάζουν Academe «διότι η Νέα Αγγλία είναι διάσημη για τα εκπαιδευτικά της ιδρύματα, και διότι είμαστε οικογένεια εκπαιδευτικών». Με σπουδές φιλοσοφίας και κάτοχος δύο μεταπτυχιακών και ενός διδακτορικού, ο δρ Ντέιβιντ Χόρνερ έχει χτίσει μία ιδιαίτερα επιτυχημένη καριέρα ως μάνατζερ εκπαιδευτικών ιδρυμάτων. Το δείχνουν άλλωστε οι κινήσεις του στο ACG για να αντιμετωπίσει την κρίση: προέβη σε μία στρατηγική συνεργασία με τη σχολή διοίκησης επιχειρήσεων Alba, έκλεισε το διετές Junior College, προσέφερε περισσότερες υποτροφίες και στόχευσε σε μία νέα αγορά, δηλαδή στα προγράμματα σπουδών αμερικανικών πανεπιστημίων στο ε- ξωτερικό. «Εχουμε πλέον γυρίσει σελίδα» μας λέει, καθώς ο αριθμός των σπουδαστών στις τρεις σχολές του ACG (σ.σ.: τo γυμνάσιο/λύκειο Pierce, το κολέγιο Deree και το μεταπτυχιακό ALBA) έχει επιστρέψει «στα νούμερα του 2008». Το Heritage Greece Είχα γνωρίσει τον κ. Χόρνερ στις αρχές του καλοκαιριού, και πάλι στην Ουάσιγκτον, σε μία εκδήλωση του προγράμματος Heritage Greece για φοιτητές ελληνικής καταγωγής που σε λίγες ημέρες θα ταξίδευαν στην Ελλάδα, φιλοξενούμενοι στο ACG. Οπως λέει ο ίδιος, «όταν γνώρισα την ελληνοαμερικανική κοινότητα, μου έκαναν ξεκάθαρο ότι το μεγαλύτερό τους μέλημα είναι η διατήρηση της ταυτότητάς τους. Η- θελαν τα παιδιά και τα εγγόνια τους να έχουν την εμπειρία της Ελλάδας. Σκέφτηκα λοιπόν ότι έ- χουμε υποχρέωση, είναι μέρος της αποστολής μας να συμβάλουμε στη διατήρηση της ελληνικής κληρονομιάς για τους Ελληνες της διασποράς». Αυτή τη φορά βρέθηκε στην Ουάσιγκτον για μία συνάντηση με τον Μπιλ Ανθόλις, τον τότε διευθυντή του Brookings Institution, με τον οποίο θα συζητούσε μία πιθανή συνεργασία για την ανάπτυξη της δημόσιας διοίκησης στην Ελλάδα. Στο α- πορημένο βλέμμα μου, εξηγεί ότι «είναι ένας τομέας στον οποίο ε- στιάζουν στο Brookings σε συνεργασία με αμερικανικά πανεπιστήμια, και ένας τομέας που πάντα με ενδιέφερε λόγω των σπουδών μου στο Στάνφορντ». Η σχολή Διοίκησης Επιχειρήσεων από την οποία αποφοίτησε ο δρ Χόρνερ είχε ενσωματωμένο ένα πρόγραμμα δημόσιας διοίκησης, όπως ήταν το όραμα του τότε πρύτανη Ρ. Τζ. Μίλερ. Οπως λέει, ως διευθύνων σύμβουλος της Ford ο κ. Μίλερ είχε βρεθεί στο φλεγόμενο Ντιτρόιτ κατά τη διάρκεια των φυλετικών ταραχών τη δεκαετία του 60. Αυτή η εμπειρία τον σημάδεψε, και κατέληξε ότι η αμερικανική κοινωνία χρειαζόταν μία ισχυρότερη διασύνδεση μεταξύ του ιδιωτικού και του δημόσιου τομέα. «Πάντα θυμόμουν αυτή την έμφαση, και νομίζω ότι η Ελλάδα είναι μία χώρα που θα της ήταν χρήσιμη μία αντίστοιχη ενοποίηση των δύο αυτών φορέων». Διάχυτη επιρροή Αναγνωρίζει ότι ακούγεται περίεργο: «Είναι ειρωνικό που ένας ιδιωτικός οργανισμός θα σκεπτόταν να βοηθήσει τον δημόσιο τομέα, είναι μία κάπως παράξενη σκέψη στην Ελλάδα, αλλά από μία αμερικανική οπτική είναι φυσιολογική». Το ACG έχει ήδη συμβάλει σημαντικά στην ανάπτυξη του ιδιωτικού τομέα στη χώρα, τονίζει. «Δύσκολα να βρεθεί κανείς σε οποιαδήποτε ελληνική ιδιωτική εταιρεία που να μη γνωρίσει ως στέλεχος κάποιον απόφοιτο του Deree, ο οποίος συνήθως είναι ψηλά στην επαγγελματική πυραμίδα. Νομίζω όμως ότι αυτή η συνεισφορά μπορεί να επεκταθεί από τις επιχειρήσεις σε όλους τους τομείς». Ο κ. Χόρνερ μιλάει για επαγγέλματα «ταμπού» όπως οι δικηγόροι, οι μηχανικοί και οι δάσκαλοι, αλλά η διάχυση της ε- πιρροής του ACG ήταν ήδη ορατή σε μία πρόσφατη εκδήλωση, όπου βραβεύτηκαν απόφοιτοι για το ε- πιστημονικό, επιχειρηματικό, φιλανθρωπικό και κοινωνικό τους έργο. Γι αυτή την εκδήλωση «επιστράτευσε» την κόρη του Σάνα και τον γαμπρό του Μπράιαν Ο Χι, οι οποίοι ετοίμασαν 530 αστακoπιτάκια για την περίσταση, δίπλα σε Ελληνες σεφ όπως ο Αλέξανδρος Παπανδρέου και η Ντίνα Νικολάου. Ο κ. Χόρνερ πιστεύει ότι η συνεισφορά του ACG είναι ότι φέρνει στην Ελλάδα την εμπειρία του α- μερικανικού εκπαιδευτικού συστήματος, που «είναι το ισχυρότερο στον κόσμο στην ανώτερη παιδεία. Είμαστε ένα προπύργιο αυτού του συστήματος», τονίζει. ΕΙΚΟΝΟΓΡAΦΗΣΗ: TITINA XAΛMATZH Με το να αποσύρεται, να προστατεύει και να οχυρώνεται, η Ελλάδα θα οδηγηθεί σε μη ανταγωνιστικούς θεσμούς και τελικά η παγκόσμια πραγματικότητα θα τους καταρρίψει μέσω της συσσώρευσης χρέους... Το εμπόδιο του άρθρου 16 ήταν και το πλεονέκτημά μας «Ο πολύ ψηλός τοίχος που υπάρχει μεταξύ δημοσίων και ιδιωτικών πανεπιστημίων εγείρει ερωτήματα, θέτει ε- μπόδια κι αυτό νομίζω ότι δεν βοήθησε καθόλου την Ελλάδα» λέει ο κ. Ντέιβιντ Χόρνερ. Αναγνωρίζει, ωστόσο, ότι η κατάσταση έχει βελτιωθεί από το 2008, όταν ο ίδιος ήρθε στη χώρα, αλλά ε- κτιμά ότι υπάρχει ακόμη να διανυθεί μακρύς δρόμος για την αναγνώριση των ιδιωτικών ανώτερων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων. Μάλιστα, περί τα τέλη Νοεμβρίου ο νόμος για την αναγνώριση των κολεγίων τροποποιήθηκε ώστε να περιλάβει το Deree (και το Anatolia στη Θεσσαλονίκη), μία σχετική απόφαση που ανοίγει τον δρόμο για την αναγνώριση των επαγγελματικών δικαιωμάτων περίπου παλαιών αποφοίτων. Ο κ. Χόρνερ εκτίμησε ότι η αρχική τους εξαίρεση είχε γίνει χωρίς να υπάρχει πρόθεση, επειδή δεν είχαν συνεργασία με κάποιο ίδρυμα στο ε- ξωτερικό κάτι που ο ίδιος θεωρεί ότι ήταν στην πραγματικότητα μια ένδειξη ισχύος. Οπως τονίζει, μιλάμε για «τα δύο παλαιότερα ιδιωτικά, μη κερδοσκοπικά ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα στην Ελλάδα, ενώ το Deree είναι το μεγαλύτερο αμερικανικό κολέγιο στην Ευρώπη αλλά ταυτοχρόνως και το πιο ποιοτικό». Ηταν επίσης το πρώτο κολέγιο ή πανεπιστήμιο εκτός ΗΠΑ που έλαβε πιστοποίηση από το New England Association of Schools and Colleges, δηλαδή τον φορέα που πιστοποιεί κι αυτό το Harvard και το Yale, δύο εκ των κορυφαίων πανεπιστημίων παγκοσμίως, ενώ πλέον συνεργάζεται με το Ανοιχτό Πανεπιστήμιο της Βρετανίας. «Η ειρωνεία είναι ότι η Ελλάδα είναι το μεγαλύτερο εμπόδιο για εμάς λόγω της πρόβλεψης του άρθρου 16, αλλά από την άλλη είναι και το μεγαλύτερό μας πλεονέκτημα» ως ελκυστικός προορισμός, υπογραμμίζει με νόημα. «Με το που είδα το campus, ήξερα ότι θα μπορούσε να είναι μία καλή επιλογή για τα αμερικανικά πανεπιστήμια που θέλουν να διευρύνουν την εκπαιδευτική παρουσία τους στο εξωτερικό. Τους προσφέρουμε ένα campus και ένα σύνολο ακαδημαϊκών προγραμμάτων που είναι τα καλύτερα αμερικανικά στην Ευρώπη. Στόχος μας είναι τα 50 καλύτερα πανεπιστήμια των Η- ΠΑ, συνεργαζόμαστε με δέκα από αυτά και θεωρώ ότι ο αριθμός αυτός θα αυξηθεί». Ηδη έχει αναπτυχθεί συνεργασία στους τομείς της διοίκησης επιχειρήσεων, τις κλασικές σπουδές, τις διεθνείς σχέσεις και τις τέχνες προσεχώς και στον τουρισμό. Στόχος του κ. Χόρνερ είναι να κάνει το ACG το μεγαλύτερο στην Ευρώπη αμερικανικό πρόγραμμα σπουδών στο εξωτερικό. «Ενας λόγος που το κάνουμε βέβαια είναι διότι ανοίγει προοπτικές και για τους δικούς μας φοιτητές να πάνε στο Emery, στο Stanford»... Oι σταθμοί του 1949 Γεννήθηκε στη Μασαχουσέτη Εχοντας σπουδάσει Φιλοσοφία στο Barrington College και στο Rhode Island Kingston, αποκτά δεύτερο μεταπτυχιακό στη διοίκηση επιχειρήσεων από το Πανεπιστήμιο του Stanford και προσλαμβάνεται από την ε- ταιρεία KPMG σε ένα νέο τομέα: τις συμβουλευτικές υπηρεσίες προς εκπαιδευτικά ιδρύματα Πρόεδρος στο Barrington College. Είναι ο νεότερος πρόεδρος κολεγίου ή πανεπιστημίου στις ΗΠΑ Διδακτορικό στη διοίκηση ανώτερων εκπαιδευτικών ι- δρυμάτων από το Stanford University School of Education Αντιπρόεδρος στην εταιρεία Kenney Manufacturing Πρόεδρος στο North Park College and Seminary. Μέχρι να αποχωρήσει το 2004, θα το έχει μετατρέψει σε πανεπιστήμιο (North Park University), τριπλασιάζοντας τον αριθμό των φοιτητών, προσθέτοντας τμήματα και εξαπλασιάζοντας τους πόρους του Διευθυντής του Κλάδου Α- νώτερης Εκπαίδευσης στη συμβουλευτική εταιρεία της Βοστώνης EFL Associates Αναλαμβάνει πρόεδρος του Αμερικανικού Κολλεγίου της Ελλάδας. Στόχος του ACG είναι τα 50 καλύτερα πανεπιστήμια των ΗΠΑ, συνεργαζόμαστε ήδη με δέκα από αυτά. Ταυτόχρονα ανοίγει προοπτικές και για τους δικούς μας φοιτητές να πάνε στο Emery, στο Stanford... Εάν συνεχιστούν οι διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις θα πάτε πολύ καλά Οταν ο δρ Ντέιβιντ Χόρνερ ήρθε στην Ελλάδα δεν περίμενε το ξέσπασμα της κρίσης. Σήμερα, ωστόσο, είναι αισιόδοξος για έξοδο από αυτή, εφόσον όμως συνεχισθούν οι μεταρρυθμίσεις. Οπως λέει ο ίδιος «είχα διαβάσει μία γνώμη στην αγγλική έκδοση της Καθημερινής, ότι χρειαζόμαστε το μνημόνιο όχι επειδή μας επιβάλλεται αλλά επειδή χρειαζόμαστε τις μεταρρυθμίσεις. Με τα αμερικανικά μου μάτια, πιστεύω ότι αυτό είναι σωστό». Ο ίδιος θυμάται τον πρώην πρωθυπουργό Γιώργο Παπανδρέου να λέει ότι η Ελλάδα θα έπρεπε να είναι πολύ παραγωγική χάρη στους φυσικούς της πόρους και το ανθρώπινο κεφάλαιο. Συμφωνεί, αλλά προσθέτει ότι «για να συμβεί αυτό υπάρχει σοβαρή ανάγκη για συνέχιση των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων. Αν γίνει αυτό, πιστεύω ότι η Ελλάδα θα πάει πολύ καλά. Γνωρίζω ότι είναι ίσως δύσκολο να το δουν αυτό οι Ελληνες, αλλά υπάρχουν ήδη αχτίδες σήμερα». Οπως λέει, οι δύσκολοι καιροί δημιουργούν ευκαιρίες να κάνει κανείς τη διαφορά. Ο κ. Χόρνερ μιλάει με ενθουσιασμό για ένα νέο μέλος του διοικητικού συμβουλίου του ACG, τον Ελληνοαμερικανό Τζον Πυροβολάκης, ο οποίος πιστεύει ότι η Ελλάδα έχει τεράστιες προοπτικές στον κλάδο της υψηλής τεχνολογίας για εμπορικές εφαρμογές και διαβλέπει έναν σημαντικό ρόλο για το Deree «ως τη γέφυρα μεταξύ των ΗΠΑ και των ελληνικών επιχειρήσεων, φοιτητών και ακαδημαϊκών». Οπως λέει ο κ. Χόρνερ, «αν το περιβάλλον διαμορφωθεί με έναν τρόπο που να ενθαρρύνει αυτού του τύπου τις επενδύσεις ενισχύοντας την εκπαίδευση, μπορεί να δούμε ταχεία αύξηση του ΑΕΠ και της απασχόλησης, κάτι που θα κάνει τεράστια διαφορά. Πιστεύω ότι υ- πάρχουν πολλοί λόγοι να είναι κανείς αισιόδοξος αν η χώρα παραμείνει σε αυτό τον δρόμο, διαμορφώνοντας το περιβάλλον για την προσέλκυση επενδύσεων. Αυτό ό- μως είναι το κλειδί, και πρέπει να συνεχισθεί». Κέντρο εκπαίδευσης Στο ίδιο πλαίσιο είναι και η α- πάντησή του για το αν η Ελλάδα μπορεί να γίνει ένα κέντρο εκπαίδευσης: Ναι, εφόσον τα εκπαιδευτικά της ιδρύματα προσαρμοσθούν Εάν το περιβάλλον διαμορφωθεί με έναν τρόπο που να ενθαρρύνει τις επενδύσεις, ενισχύοντας την εκπαίδευση, μπορεί να δούμε ταχεία αύξηση του ΑΕΠ και της απασχόλησης, λέει ο Ντέιβιντ Χόρνερ. ώστε να αντανακλούν διεθνή κριτήρια και πρακτικές. Σήμερα αυτό δεν ισχύει, λέει, αλλά εκτιμά ότι μπορεί να γίνει γρήγορα. Εκφράζει μάλιστα την πρόθεση του ACG να συνεισφέρει, «μαζί με πολλούς άλλους παίκτες του χώρου». Για παράδειγμα, θα μπορούσε να βοηθήσει τα ελληνικά πανεπιστήμια να καλλιεργήσουν δεσμούς με τα α- μερικανικά. «Εχουμε μακρά ιστορία, πόρους, διασυνδέσεις με εξαίρετους εταίρους και μπορούμε να συνεισφέρουμε» τονίζει ο δρ Χόρνερ. Δεν θεωρεί πιθανό, τελικώς, να επικρατήσει ο λαϊκισμός; Ηταν σκληρά τα τελευταία πέντε χρόνια, παρατηρώ, ρωτώντας. «Είναι κατανοητή η απογοήτευση» απαντά «αλλά αυτό δεν είναι παραγωγικό μακροπρόθεσμα, δεν μπορεί κανείς να αποφύγει τον κόσμο». Θεωρεί ότι υπάρχουν πολλοί τρόποι να γίνει κανείς ανταγωνιστικός, και πιστεύει ότι «το γεγονός ότι ο κόσμος είναι πλέον πιο εύκολα προσβάσιμος ευνοεί την Ελλάδα διότι έχει κάτι παγκοσμίως ελκυστικό, την πολιτιστική της κληρονομιά που εκτιμάται παντού. Αλλά αυτή η προσβασιμότητα λειτουργεί και εμπορικά, για μεταφορά εξειδίκευσης και πρωτοβουλιών». Είμαι αισιόδοξος Οπως λέει χαρακτηριστικά ο ίδιος «με το να αποσύρεται, να προστατεύει και να οχυρώνει δεν θα επιτύχει τίποτε. Θα οδηγηθεί σε μη α- νταγωνιστικούς θεσμούς και τελικά η παγκόσμια πραγματικότητα θα τους καταρρίψει μέσω της συσσώρευσης χρέους... ξέρετε, τα πράγματα που είδαμε στο παρελθόν. Είμαι αισιόδοξος για την Ελλάδα και τις προοπτικές της, αλλά μόνο ε- φόσον ακολουθήσει αυτό τον δρόμο της δημιουργικής εμπλοκής και του ανοιχτού πνεύματος». Καθώς ολοκληρώνουμε το «Γεύμα με την Κ», η συζήτηση γυρίζει στο Μέιν, τα παιδιά και τα εγγόνια του. Η οικογένειά του απολαμβάνει πολύ και την Ελλάδα, λέει. Μάλιστα, ο εξάχρονος εγγονός του αποφάνθηκε από τη δεύτερη κιόλας ημέρα του στη χώρα ότι... εδώ θα κάνει το ταξίδι του μέλιτος. «Εξυπνο παιδί», σχολιάζω γελώντας. Ο κ. Χόρνερ τσιμπά έναν λουκουμά από το πιάτο μου και το φιλοσοφεί: «Υπάρχουν σημαντικά χαρακτηριστικά της ζωής στην Ελλάδα που δεν θέλει κανείς να δει να χάνονται, να θυσιάζονται στον βωμό της παγκόσμιας ανταγωνιστικότητας. Θα ήταν α- φελές να πιστέψουμε ότι οποιοδήποτε περιβάλλον μπορεί να μείνει το ίδιο για πάντα. Θα υπάρξουν αλλαγές. Αλλά κάποια από τα βασικά χαρακτηριστικά ασφαλώς πρέπει να διατηρηθούν».

19 19-OIK_KARIERA_KATHI 20/01/15 18:23 Page 19 Τετάρτη 21 Ιανουαρίου 2015 KAΡΙΕΡΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ l 19

20 20-OIK_SYNALLAGMA_KATHI 20/01/15 22:47 Page l ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΞΕΝΕΣ ΑΓΟΡΕΣ Τετάρτη 21 Ιανουαρίου 2015