ΜΗΝΙΑΙΑ ΕΚ ΟΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΓΥΝΑΙΚΑ ΤΕΥΧΟΣ 15, ΜΑΪΟΣ

Transcript

1 ΜΗΝΙΑΙΑ ΕΚ ΟΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΓΥΝΑΙΚΑ ΤΕΥΧΟΣ 15, ΜΑΪΟΣ 2009 a b Οι έρωτες στα χρόνια της επανάστασης του 21 Μαρία Αρώνη: ΤΑ «ΧΡΥΣΑ» ΧΕΡΙΑ ΤΗΣ ΚΑΡ ΙΟΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗΣ Mισέλ Οµπάµα: ΤΑ 7 ΠΡΟΣΩΠΑ ΤΗΣ ΒΑΣΙΛΙΣΣΑΣ G20 LADIES: H ΛΕΣΧΗ ΤΩΝ ΠΡΩΤΩΝ ΚΥΡΙΩΝ

2 02 ΓΥΝΑΙΚΑΘΕΜΑ ΤΕΥΧΟΣ15 ΟΙ ΕΡΩΤΕΣ ΣΤΑ ΧΡΟΝΙΑ ΤΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗΣ ΤΟΥ 21 Οι κλέφτες και οι αρµατολοί διακρίθηκαν για τη γενναιότητα τους και την αυτοθυσία τους, όµως δεν µπορούσαν να αποδιώξουν από τον χαρακτήρα τους κάποιες συνηθισµένες ανθρώπινες αδυναµίες. Ηταν µεν ανδρείοι αλλά µερικές φορές έπεφταν θύµατα του ανδρισµού τους. GREEK-INSPIRED GIFTS FOR ALL AGES AND OCCASIONS Στην Αρχαία Ελλάδα Λατρεύτηκε σαν Ιερό Σύµβολο της Αφθονίας Σήµερα µας Κοσµεί Τα κοσµήµατα είναι δηµιουργίες της Βανέσσας Αµαλίας 645 5th Ave. (Entrance on 51st & 52nd Sts.) Oι αγωνιστές της ελευθερίας, οι αδούλωτοι σκλάβοι, οι ηγέτες της Επανάστασης, οι οποίοι πάλεψαν µε νου και µε καρδιά για να αποτινάξουν τον τουρκικό ζυγό, δεν ήταν άγγελοι, όπως δεν ήταν άγγελοι οι επαναστάτες κάθε εποχής, σε κάθε χώρα. Οι κλέφτες και οι αρµατολοί διακρίθηκαν για τη γενναιότητα τους και την αυτοθυσία τους υπέρ πατρίδος, µα ταυτόχρονα, παρά τον ασκητισµό που επέβαλαν οι συνθήκες, δεν µπορούσαν να αποδιώξουν από τον χαρακτήρα τους κάποιες συνηθισµένες ανθρώπινες αδυναµίες. Ηταν µεν ανδρείοι αλλά στα χρόνια της δράσης και της εθνικής ανάτασης µερικές φορές έπεφταν θύµατα του ανδρισµού τους. Ελάχιστα έχουν γραφτεί για την ερωτική ζωή των Ελλήνων πριν και κατά την Επανάσταση του 21. Η πουριτανική νοοτροπία που επικρατούσε τότε δεν επέτρεψε στους επίσηµους ιστοριογράφους ν ασχοληθούν µε παρόµοια θέµατα ως στερούµενα σοβαρότητας και ευπρέπειας. Κυριαρχούσε η αντίληψη πως η»

3 ΜΑΪΟΣ 2009 ΘΕΜΑΓΥΝΑΙΚΑ 03 H Επανάσταση του 1821, εκτός από ηρωισµούς, αυτοθυσίες και ανδραγαθήµατα, είναι γεµάτη από τα «ροζ» σκάνδαλα των πρωταγωνιστών της Cosmetic Laser Center Αποτρίχωση µε Laser SmartLipo Laser Liposuction Σύσφιξη έρµατος µε Laser Θεραπεία Ευρυαγγειών µε Laser Αφαίρεση τατουάζ µε Laser Λίφτινγκ προσώπου µε Laser Aκµή και Αποκατάσταση ουλών µε Laser Μείωση Κυτταρίτιδας Steinway Street, Astoria, NY 11103, Tel.: (718) LaserKlinic.com Manhattan (212) Long Island (516) δηµοσιοποίηση θεµάτων που σχετίζονταν µε την ερωτική ζωή, και µάλιστα την εξωσυζυγική ή τη µη νόµιµη, πρόσβαλλαν τα χρηστά ήθη. Ας µην ξεχνάµε πως κυκλοφορούσε και µια δοξασία που αποθάρρυνε όσους είχαν στο µυαλό τους, εκτός από την ελευθερία της πατρίδας, και την προσωπική απόλαυση: «Πολεµιστής που θα µαγαριστεί (θα λερωθεί δηλαδή, από το σµίξιµό του µε γυναίκα) θα τον φάει µαύρο βόλι». Πολύ λίγοι έλαβαν σοβαρά υπόψη τους τη συγκεκριµένη απειλή που αγνοούµε την προέλευση της. Ετσι, η Επανάσταση του 1821, εκτός από ηρωισµούς, αυτοθυσίες και ανδραγαθήµατα, είναι γεµάτη από τα «ροζ» σκάνδαλα των πρωταγωνιστών της. Ο Ζαχαρίας και ο Τζαβέλλας Ενας πολύ φλογερός, µε κάθε έννοια, αγωνιστής ήταν ο καπετάν Ζαχαρίας Μπαρµπιτσιώτης, δάσκαλος και καθοδηγητής του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη, ξακουστός κλέφτης της προεπαναστατικής περιόδου. Εδρασε στα βουνά του Μοριά και προξενούσε τρόµο στους Τούρκους αλλά και στους Ελληνες κοτζαµπάσηδες. Περισσότερο όµως τον έτρεµαν οι γυναίκες. Ωραίος και τολµηρός άνδρας, έµεινε στην ιστορία ως σπουδαίος µα και βίαιος εραστής. Για χάρη του φτιάχτηκαν αµέτρητα τραγούδια, ενώ για τη δράση του δηµιουργήθηκαν στίχοι που κυκλοφορούσαν από στόµα σε στόµα: «Τι του κανα του κερατά και κλαίγεται από µένα; Μήνα τα βόδια του έσφαξα µήνα τα πρόβατα του; Τη µια του νύφη φίλησα τις δυο του θυγατέρες». Το τραγούδι αναφέρεται σ έναν παπά που αρνήθηκε να δώσει την κόρη του στον Ζαχαρία για σύζυγο. Ο µεγάλος όµως καρδιοκατακτητής κάποτε παγιδεύτηκε από το ίδιο του το πάθος. Το 1805 ερωτεύτηκε την Ειρήνη, εγγονή του Μανιάτη καπετάνιου Παναγιώτη Μούρτζινου, η οποία παράτησε το σπίτι της και τον ακολούθησε στο βουνό. Ο Μούρτζινος έστειλε γράµµα και ζήτησε από τον Ζαχαρία να του στείλει την Ειρήνη πίσω και όταν εκείνος του απάντησε (επίσης, γραπτώς) υβριστικά, ο γέρος ορκίστηκε εκδίκηση. Συνεννοήθηκε µε άλλον παθόντα, τον Κουκέα, κουµπάρο του Ζαχαρία, του οποίου η αδελφή είχε πέσει θύµα του ερωτύλου οπλαρχηγού, και τον σκότωσαν µαζί στη διάρκεια ενός δείπνου στον πύργο του, όπου θα συζητούσαν το θέµα. Ενας από τους πιο ονοµαστούς ον Ζουάν της επαναστατικής περιόδου ήταν και ο Βάσος Μαυροβουνιώτης, άνδρας µε θάρρος και λεβεντιά. Αφού σκότωσε στο χωριό του έναν Τούρκο πάνω σε καβγά, πήγε στην Κύµη της Εύβοιας και κατετάγη στο κλέφτικο σώµα του Κριεζώτη, όπου χάρη στην παλικαριά του έγινε καπετάνιος. Η ζωή του απασχόλησε τον συγγραφέα ιονύσιο Σουρµελή, ο οποίος γράφει στο βιβλίο του Ιστορία των Αθηνών: «Ζων δε ασέµνως... επιπίπτει εις γάµον εν χωρίω Κριεζιά και αρπάσας την νύµφην την έφθειρεν. Μαθών δε τούτο ο οπλαρχηγός του τόπου Νικόλαος Κριεζιώτης, συλλαµβάνει τον Βάσο κι αφού τον έδειρε κριεζιώτικα, τον έπεµψε δέσµιον προς τον φρούραρχον Αθηνών Γκούραν κατά το έαρ του Κρατήσας δε αυτόν ο Γκούρας εν φυλακή του φρουρίου του µίαν εβδοµάδαν, τον απέλυσε παρακλήσει τινών αξιω- µατικών της φρουράς του. Αλλ απολύων είπε αυτόν, ταύτα: Πρόσεχε καλά µη και δεύτερον φοράν πράξης τοιούτον αισχρόν έγκληµα, διότι αν και άλλην µίαν φοράν σε στείλουν εις χείρας µου δι όµοιον έγκληµα θέλω σου κόψω την κεφαλήν».. Το 1826 ο Βάσος πρωταγωνίστησε σε ένα ιστορικό επεισόδιο που έγινε στην εκστρατεία κατά της Συρίας και της Βηρυτού µε τον»...από τις συνταγές της γιαγιάς Με αγνά υλικά Χωρίς συντηρητικά και χηµικά πρόσθετα ΚΡΙΝΟΣ: Η σωστή επιλογή Krinos Foods, Inc Northern Blvd. LIC, NY Tel:

4 04 ΓΥΝΑΙΚΑΘΕΜΑ ΤΕΥΧΟΣ15 Από αριστερά: Ο καπετάνιος Βάσος Μαυροβουνιώτης υπήρξε από τους πιο γνωστούς ον Ζουάν της εποχής του, (έργο αγνώστου. Εθνικό;Ιστορικό Μουσείο). Ο Κίτσος Τζαβέλλας κάτω από;την πίεση της κοινής γνώµης αναγκάστηκε να παντρευτεί την ερωµένη του, µε την οποία είχε αποκτήσει ένα παιδί, (έργο. ράκου, Εθνικό Ιστορικό Μουσείο) στόλο των δέκα καραβιών του Χατζηµιχάλη-Νταλιάνη. Στη «σκάλα» που έκαναν στην Τζια, έκλεψε τη νέα και ωραία γυναίκα του προεστού του νησιού Μιχάλη Πάγκαλου που φιλοξενούσε τους επαναστάτες στον πύργο του. Τη µετέφερε στην Ανδρο, την έκλεισε σε άλλον πύργο για να µην του φύγει, προσέλαβε και µια δούλα, τη Σιδερή από τον Βόλο, για να τη φροντίζει, έχτισε την πόρτα και τα παράθυρα του πύργου, έβαλε και κάτι παλληκάρια να τη φυλάνε και επέστρεψε στους συντρόφους του. Η εκστρατεία απέτυχε και ο Βάσος γύρισε στην Ανδρο, όπου παντρεύτηκε την καλή του, ονόµατι Ελένη ή Ελέγκω, η οποία εν τω µεταξύ είχε χηρέψει, αφού ο άνδρας της πέθανε από τον καηµό του. Μερικοί αγωνιστές πήγαιναν στη µάχη συνοδευόµενοι από τις συζύγους ή τις ερωµένες τους. Ο Κυριακούλης Μαυροµιχάλης είχε πάντα κοντά του µια κοπέλα, τη Σάββαινα τη Σπαρτιάτισσα, µε την οποία ήταν αστεφάνωτος. Ο Γιωργάκης Βαρνακιώτης συνοδευόταν πάντα από µια κουστωδία γυναικών, τις οποίες κάποιος ιστορικός αποκαλεί «παλλακίδες». Ωστόσο, µόνο µία από αυτές ήταν η επίση- µη ερωµένη του, οι υπόλοιπες αποτελούσαν τη σωµατοφυλακή του καθώς και το υπηρετικό του προσωπικό. Το 1823 ως ερωµένη του είχε καταγραφεί η Ρίνα η Κουτσουµποπούλα (κόρη κάποιου Κουτσουµπού), η οποία ήταν µια γενναία αντάρτισσα, ζωσµένη µε φυσεκλίκια σαν άνδρας και έπαιζε ρόλο εµπροσθοφυλακής της οµάδας. Στην έξοδο του Μεσολογγίου, τον Απρίλιο του 1826, έγινε ένα επεισόδιο µε πρωταγωνιστή τον Κίτσο Τζαβέλλα. Προσπαθώντας ο ήρωας να ξεφύγει από τον κλοιό των Τούρκων µαζί µε την ερωµένη του, την κυρά Βασιλική, µε την οποία είχαν ένα παιδί, άρπαξε ένα άλογο από τον ιπποκόµο ενός άλλου οπλαρχηγού. Εβαλε στη σέλα τη Βασιλική που ήταν έγκυος και το παιδί και σπιρούνισε το άλογο, το οποίο πάνω στον καλπασµό του έριξε στο έδαφος το παιδί, που το έλεγαν ηµήτρη. Οι Τούρκοι το έπιασαν και ο Τζαβέλλας χρειάστηκε να πληρώσει ένα µεγάλο ποσό χρηµάτων για να το πάρει πίσω. Αργότερα, κάτω από την πίεση της κοινής γνώµης, το ζευγάρι παντρεύτηκε στο Ανάπλι για να σταµατήσουν οι κακοήθειες και τα κουτσοµπολιά σε βάρος τους. Ο αρχιµανδρίτης Γρηγόριος ίκαιος, γνωστός ως Παπαφλέσσας, άνδρας µαχητικός και δραστήριος, δεν θα µπορούσε να ξεφύγει από τη γοητεία των γυναικών και των διασκεδάσεων. Ο στρατηγός Γιάννης Μακρυγιάννης, ο οποίος δεν έτρεφε αισθήµατα συµπάθειας για τον ευέξαπτο ιερωµένο, στα απο- µνηµονεύµατα του τον χαρακτηρίζει γλεντζέ, µέθυσο και λάτρη των γυναικών: του καταλογίζει ότι «γύρευε τις επιδέξες», δηλαδή αναζητούσε να βρει τις πόρνες της εποχής. Σε µια φράση του τον µυκτηρίζει: «Τότε στοχάστηκα... και τον γενναίον Παπαφλέσσα, όπου γλεντάει εις το Λιοντάρι υε τις γυναίκες και τα λαλούµενα...». Κολοκοτρώνης και Καραϊσκάκης Εκτός από τους προαναφερθέντες πολεµιστές, που τροφοδοτούσαν µε τις ερωτικές τους περιπέτειες τους κουτσοµπόληδες, και οι µεγάλοι πολέµαρχοι, οι ηγέτες της Επανάστασης, ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης και ο Γεώργιος Καραϊσκάκης, δεν ήταν πρότυπα άµε- µπτης ερωτικής συµπεριφοράς. Οι βιογράφοι τους µιλάνε για τα κατορθώµατα τους, δεν παραλείπουν όµως να αναφέρουν και τις ερωτικές τους παρεκτροπές. Ο Κολοκοτρώνης ήταν θυµόσοφος αλλά και αισχρολόγος. Οταν πριν από το ξέσπασµα της Επανάστασης βρισκόταν στη Ζάκυνθο, σε ελεύθερο από τους Τούρκους έδαφος, ασκώντας το επάγγελµα του χασάπη, κάτι καθόλου κολακευτικό για την εποχή, κάποιος του είπε πως είναι πολύ έξυπνος και πως αν αλλαξοπιστήσει θα έπαιρνε σπουδαία αξιώ- µατα από τον κατακτητή. Και ιδού η απάντηση του Κολοκοτρώνη: «Αν γίνω Τούρκος, στον άλλο κόσµο θα µε τραβάει ο Χριστός από τα µαλλιά και ο Μωάµεθ από την π...α. Γι αυτό δεν θέλω να βάλω σε παρόµοιο καβγά δύο τέτοιους δεσποτάδες». Ο Κολοκοτρώνης αν και παντρεµένος διατηρούσε επί πολλά χρόνια µια µόνιµη ερωµένη. Είχε αφήσει τη γυναίκα του στο σπίτι για να φροντίζει τα παιδιά και αυτός έδινε τις µάχες του συνοδευό- µενος πάντα από µια κοπέλα που την είχε αρπάξει το 1825 από ένα µοναστήρι της Υδρας. Αποτέλεσµα αυτής της σχέσης ήταν η γέννηση ενός παιδιού, του Πάνου του νεώτερου, το Η συγκεκριµένη γυναίκα ήταν που του έκλεισε τα µάτια, όταν πέθανε το Κάθε φορά που ο Κολοκοτρώνης επιχειρούσε να κάνει τον τιµητή στους άλλους οπλαρχηγούς που είχαν εξωσυζυγικές σχέσεις, εκείνοι του θύµιζαν την προσωπική του περίπτωση και έτσι τον ανάγκαζαν να σιωπά. Αυτό όµως δεν τον εµπόδιζε να είναι αυστηρός µε τους απλούς µαχητές, τους υφισταµένους του, σε θέµατα ερωτικής συ- µπεριφοράς. Κάποτε, όταν στρατοπέδευε στον Μυστρά, έφεραν µπροστά του δύο πόρνες για να τις επιπλήξει, επειδή γυρόφερναν στην περιοχή και ξάπλωναν µε τους άνδρες του. Η τιµωρία που τους επέβαλε ήταν λίγο οδυνηρή: πρώτα έβαλε να τις γυµνώσουν και µετά να τις κυλήσουν σ ένα χωράφι µε τσουκνίδες. Αλλά και ο Καραϊσκάκης θεωρούνταν αισχρολόγος, πιο πολύ από τον Κολοκοτρώνη, και ταυτόχρονα φιλήδονος και αισχροποιός µε την έννοια που έδιναν τότε στη λέξη. Γράφει γι αυτόν ο Μακρυγιάννης: «Τις 8 Γιουνίου αναπήγαν πίσω εις το Κοµπότι ο Καραϊσκάκης και ο Κουτελίδας µε τους ολίγους Ελληνες και πολέµησαν ως έξη ώρες και σκοτώθηκαν κάµποσοι Τούρκοι και πληγωθήκανε. Επληγώθη και ο Καραϊσκάκης εις την φύσηζ περιπαίζοντας τους Τούρκους τους γύρισε τον κώλο και πληγώθη...». Ο βιογράφος του Καραϊσκάκη Γεώργιος Γαζής γράφει για το ίδιο γεγονός: Για να τους ατιµάση και εξουδετέρωση περισσότερον, έδειξε αυτούς και τον πρωκτόν του γυµνόν. Ενας Τούρκος κρυµµένος εις κάποια κλαδιά, τον ετυφέκισεν και τον ελάβωσεν εις τους δύο µηρούς και εις την µέσην του καυλού». Μολονότι ήταν παντρεµένος και είχε παιδιά, ο Καραϊσκάκης έκανε και αυτός τις ερωτικές του ατασθαλίες. Ας µην ξεχνάµε πως ο ίδιος ήταν νόθος, εκτός γάµου παιδί του αρµατολού ηµήτριου Καραΐσκου και µιας καλόγριας, της Ζωής Ντιµισκή. Κουβαλούσε πάντα µαζί του στις µάχες την ερωµένη του, µια όµορφη Τουρκοπούλα, η οποία είχε εκχριστιανιστεί και βαπτιστεί ως Μαρία. Ηταν η περίφηµη Μαριώ που ντυνόταν µε ανδρικά ρούχα, δηλαδή φουστανέλα, πουκάµισο και φέσι και την φώναζαν Ζαφείρη. Μια φορά η Μαριώ- Ζαφείρης µπήκε στην κουζίνα του σπιτιού του Καραϊσκάκη και άρχισε να τσιµπάει και να γαργαλάει τις υπηρέτριες. Εκείνες πήγαν να διαµαρτυρηθούν στην Γκόλφω, τη σύζυγο του καπετάνιου, και αυτή είπε στον άντρα της: «Τι πράγµατα είναι αυτά; Τα παλικάρια σου πειράζουν τις ψυχοκόρες µου». Μπουµπουλίνα και Μαντώ Μαυρογένους Κατά την επαναστατική περίοδο, όπως πριν αλλά και µετά, οι κερασφόροι σύζυγοι δεν έχαιραν ιδιαίτερης εκτίµησης από τους συ- µπολίτες και συγχωριανούς τους και αποτελούσαν αντικείµενο χλευασµών. Το 1827 ο Καραϊσκάκης που πολεµούσε στον Πειραιά, έµαθε πως η Συνέλευση της Τροιζήνας που ελεγχόταν από τον Κολοκοτρώνη, διόρισε µια τριµελή επιτροπή ως προσωρινή διοίκηση. Σε αυτήν συµµετείχε και ένας απατηµένος σύζυγος. Ολοι γνώριζαν πως η γυναίκα του είχε ερωτικές σχέσεις µε τον Ανδρέα Μεταξά, περίφηµο ον Ζουάν της εποχής. Εξοργισµένος λοιπόν από τον διορισµό του συγκεκριµένου προσώπου στην επιτροπή, ο Καραϊσκάκης έκανε µια δηκτική δήλωση: «Ας τελειώνουµε εδώ τη δουλειά µας και τότε να ιδώ πού θα µου πάει ο κερατάς...». Οι συζυγικές απιστίες έδιναν και έπαιρναν και από αυτή τη µάστιγα δεν γλίτωσε ούτε η οικογένεια του ένδοξου Κολοκοτρώνη. Ο Πάνος, ο πρωτότοκος γιος του από τη νόµιµη σύζυγο του, φρούραρχος του Ναυπλίου, ήταν παντρεµένος µε την κόρη της Λασκαρίνας Μπουµπουλίνας, την ωραία Ελένη, η οποία όµως είχε ερωτικές σχέσεις µε τον οπλαρχηγό Θοδωράκη Γρίβα. Οταν σκοτώθηκε ο Πάνος το 1824, η Ελένη παντρεύτηκε τον καλό της. Μάλιστα, ο Σπύρος Μελάς σε ένα βιβλίο του ισχυρίζεται πως ο Πάνος δολοφονήθηκε από έναν Βούλγαρο αντάρτη, πληρω- µένο από την Ελένη που ήθελε να τον ξεφορτωθεί για να απολαύσει την ελευθερία της. Ο πατέρας Κολοκοτρώνης που υποψιαζόταν πως κάτι έτρεχε µε τη νύφη του άρχισε έναν µακροχρόνιο αγώνα για τα προικιά της Ελένης, γράφει ο Κασοµούλης στα Ενθυµήµατα Στρατιωτικά. Το σόι της Μπουµπουλίνας έµπλεξε και σε άλλα σκάνδαλα. Ο γιος της Γιώργης Γιάννουζας, καρπός του γάµου της µε τον Σπετσιώτη πλοίαρχο ηµήτριο Γιάννουζα (όταν έµεινε χήρα παντρεύτηκε τον επίσης Σπετσιώτη πλοίαρχο ηµήτριο Μπούµπουλη), αγάπησε µια όµορφη αρχοντοπούλα, τη»

5 ΜΑΪΟΣ 2009 ΘΕΜΑΓΥΝΑΙΚΑ 05 Αποχωρισµός αγωνιστού από την οικογένεια του (έργο ιονυσίου Τσόκου. Συλλογή Κουτλίδη. Εθνική Πινακοθήκη Βγενή (Ευγενία), κόρη του προεστού Χριστόδουλου Κουτσή. Η νεαρά, µολονότι ήταν αρραβωνιασµένη µε άλλον, ανταποκρίθηκε στο αίσθηµα του Γιώργη, ενώ η ίδια η Μπουµπουλίνα ευνοούσε τον γάµο του Γιώργη µε την Ευγενία. Οι γονείς όµως της κόρης δεν έδιναν την ευχή τους οπότε το ερωτευµένο ζευγάρι αναγκάστηκε να φύγει µακριά από την εστία του, έγινε δηλαδή εκούσια απαγωγή. Οι Κουτσαίοι θεώρησαν αυτή την πράξη προσβλητική και αφού οπλίστηκαν εξόρµησαν για το αρχοντικό της Μπουµπουλίνας. Ζητούσαν επίµονα την Ευγενία, χωρίς να γνωρίζουν πως βρίσκεται µακριά µε τον καλό της (πάντως, το ζευγάρι ίσως κρυβόταν σ εκείνο το σπίτι). Στην οχλοβοή που ακολούθησε η αρχόντισσα του σπιτιού βγήκε στο παράθυρο και άρχισε µια έντονη λογοµαχία µε ένα από τα αδέλφια της, τα Λαζαρόπουλα (τα παιδιά που απέκτησε σε δεύτερο γάµο η χήρα µητέρα της Σκεύω µε τον Υδραίο πλοίαρχο ηµήτριο Λαζάρου), ο οποίος είχε παντρευτεί γυναίκα από το σόι των Κουτσαίων. Πάνω στον καβγά, ένας από αυτούς πυροβόλησε και η σφαίρα βρήκε τη γενναία Λασκαρίνα στο µέτωπο: ήταν το βράδυ της 22ας Μαΐου του Για την ερωτική ζωή της σηµαντικής ηρωίδας της Επανάστασης Μαντώς Μαυρογένους υπάρχουν αρκετές πληροφορίες. Το πολύκροτο ειδύλλιο της µε τον πρίγκιπα ηµήτριο Υψηλάντη έγινε βιβλίο, θεατρικό έργο, ταινία. Αυτή η όµορφη, γενναία και γενναιόδωρη γυναίκα που πρόσφερε όλη την περιουσία της στον Αγώνα, ερωτεύθηκε µε πάθος τον Υψηλάντη, ο οποίος ήταν άσχηµος, κοντός, φαλακρός. Λέγεται πως αγάπησε το πάθος του για τον Αγώνα, την προθυµία του για θυσίες. Τον ερωτά τους στέγασε ένα σπιτάκι στο Ναύπλιο. Αρχισαν οι κακολογίες και η Μαντώ, από την πίεση που ασκούσε ο Ιωάννης Κωλέττης, ζήτησε από τον ηµήτριο να την παντρευτεί. Εκείνος, αφοσιωµένος στην ιδέα της απελευθέρωσης της πατρίδας, δεν το έπραξε, απλώς της το υποσχέθηκε υπογράφοντας ένα χαρτί. Τότε ο Κωλέττης έβαλε ανθρώπους του Υψηλάντη που την άρπαξαν νύχτα και την έβαλαν σ ένα καράβι για τη Μύκονο. Το έµαθε ο ηµήτριος και της ζήτησε να επιστρέψει στο Ναύπλιο. Πράγµατι γύρισε αλλά και πάλι ο Κωλέττης την ανάγκασε να ξαναφύγει, µόνη της αυτή τη φορά, µε την επισή- µανση πως εξαιτίας της κινδύνευε η υγεία του Υψηλάντη, άρα και η πατρίδα. Εν τω µεταξύ, στο µυαλό της Μαντώς στριφογύριζε η εµµονή πως ο ηµήτριος δεν την αγαπούσε, πως ήθελε να την ξεφορτωθεί. Η αγάπη της έγινε µίσος. Επέστρεψε στην Πελοπόννησο µε το χαρτί της υπόσχεσης γάµου στο χέρι που το επεδείκνυε για να ρεζιλέψει τον άνδρα που νόµιζε πως την κορόιδευε. Ο δεσµός τους έληξε άδοξα, αλλά όταν εκείνος πέθανε τον Αύγουστο του 1832 στο Ναύπλιο, ακολούθησε µαυροφορεµένη την κηδεία του. Η ωραία Γκούραινα Ο στρατηγός Γιάννης Γκούρας όσο ζούσε κατάφερε να γλιτώσει από τον εξευτελισµό της συζυγικής απιστίας, η γυναίκα του, η Ασήµω Λιδωρίκη ήταν φρόνιµη. Μετά θάνατον όµως το «µοιραίο» συνετελέσθη, µολονότι φρόντισε να λάβει τα κατάλληλα µέτρα ώστε να µη «λερωθεί» το όνοµα του. Η περίπτωσή του θυµίζει αρχαία τραγωδία µε διπλή κάθαρση µάλιστα. Τον Νοέµβριο του 1826, αφού ένα χρόνο πριν, τον Ιούνιο του 1825, διέταξε τη δολοφονία του Οδυσσέα Ανδρούτσου, του παλιού αρχηγού και ευεργέτη του, ο Γκούρας σκοτώθηκε από µια φονική τουρκική σφαίρα. Στην αρχηγία τον διαδέχθηκε η γυναίκα του. Τον Μάιο του 1824, φοβούµενος ότι µπορεί να πεθάνει, έκανε τη διαθήκη του, σύµφωνα µε την οποία όλη η µεγάλη περιουσία του, φτιαγµένη κυρίως από λάφυρα, πήγαινε στη σύζυγο του: «Αφίνω της γυναικός µου όλα τα τζουβαϊρικά µου, ασήµι, φλωριά, µαργαριτάργια µου, διαµαντικά µου, µπελετζίκια, δακτυλίδια, ασηµικά και όσα σκουτιά της έχω γυναικεία...». Αυτό όµως υπό έναν όρο: να µείνει αυτή χήρα, να µην παντρευτεί. Ιδού ένα απόσπασµα από το κείµενο της διαθήκης του, όπως καταγράφηκε από τον ιστορικό ιονύσιο Κόκκινο: «Εάν φυλάττης την τιµήν του ανδρός σου µετά τον θάνατον του, ο θεός να σε διαφύλαξη υγιή και ει, όλης της καρδιάς µου σου εύχοµαι να απόλαυσης µε όλην την ανάπαυσίν σου όσα σου αφήνω εις την διαθήκην µου. Είδε και φανής άπιστη και µε αλησµονήσης, ογλήγορα ο θεός να σε στείλη κατόπιν µου». Η Ασήµω ήταν νέα και ωραία, το αίµα της έβραζε. Προτού σαραντίσει ο µακαρίτης, αδιάφορη για τους όρους της διαθήκης του, βιάστηκε να χαρεί τους καρπούς του έρωτα. Τυχερός εραστής ήταν ο οπλαρχηγός Νικόλαος Κριεζώτης, εκείνος που έδειρε τον Βάσο Μαυροβουνιώτη, ο οποίος άρπαξε µια νύφη και την «έφθειρεν». Λίγο αργότερα, προτού κλείσουν τρεις µήνες από τον θάνατο του συζύγου της, η εύθυµη χήρα σκοτώθηκε µαζί µε όλη της την οικογένεια, όταν τουρκικές βόµβες έπεσαν στο Ερεχθείο, όπου κοιµόταν αµέριµνη. Κάποιοι απέδωσαν το ξεκλήρισµα στην κατάρα του Γκούρα, ο οποίος, εκεί στο υπερπέραν, έπαυσε να ανησυχεί για την τιµή του και αναπαύτηκε πλέον για πάντα. Στο Ανάπλι το 1929 παίχτηκε ένα δράµα, το οποίο µνηµονεύει ο ιστορικός ηµήτρης Σούτζος σε σχετικό άρθρο του και αφορά τον προγονό του Γρηγόριο Σούτζο, ιερολοχίτη, γιο του Μεγάλου ιερ- µηνέα της Υψηλής Πύλης Αλέξανδρου Σούτζου και εγγονό του Ηγε- µόνα της Μολδοβλαχίας Μιχαήλ Σούτζου. Μετά τη µάχη του ραγατσανίου και την καταστροφή του Ιερού Λόχου, ο Σούτζος πήγε στο Παρίσι όπου σπούδασε και αργότερα ήρθε στην Ελλάδα, κατέφυγε στο Ανάπλι και αργότερα έγινε επιτελής του κυβερνήτη Ιωάννη Καποδίστρια. Εκεί, έµπλεξε ερωτικά µε τη εσποινού, σύζυγο ενός Μακεδόνα οπλαρχηγού, την οποία επισκεπτόταν στο σπίτι της και της παρέδιδε µαθήµατα γαλλικής γλώσσας. Οταν ο Καποδίστριας πληροφορήθηκε την ανάρµοστη συµπεριφορά του, τον επέπληξε και εκείνος προσεβλήθη, έπαθε τύφο και ψυχικές διαταραχές και έπεσε άρρωστος στο κρεβάτι. Σύντοµα η ευαισθησία του τον έστειλε στον τάφο, κάτι που άφησε ασυγκίνητη την πέτρα του σκανδάλου, η οποία συνέχισε τα µαθήµατα κατ οίκον. Αυτή τη φορά προσέλαβε έναν Ελληνα της Οδησσού που τη µάθαινε να χορεύει µαζούρκα. Υπάρχουν και άλλες παρόµοιες ερωτικές ιστορίες που διαδραµατίστηκαν εκείνα τα δύσκολα χρόνια του αγώνα και της θυσίας, άλλες θλιβερές και άλλες ευτράπελες. Σε έναν πόλεµο οι µαχητές όση εγκράτεια και αν επιδείξουν δεν είναι δυνατόν να αντισταθούν στο κάλεσµα της σάρκας, θυµίζουµε πως οι κλέφτες που δεν ήταν παντρεµένοι κυνηγούσαν τις χήρες, άφθονες εκείνη την εποχή λόγω του θανάτου πλήθους ανδρών στη διάρκεια των µαχών. Επίσης, κυνηγούσαν τις ψευτοκαλόγριες, δηλαδή τις γυναίκες που κατέφευγαν στα µοναστήρια για να εξασφαλίσουν στέγη και τροφή. Σύµφωνα µε τον Γιάννη Βλαχογιάννη, οι κλέφτες ποτέ δεν βίαζαν τις πραγµατικές καλόγριες, αυτό ήταν πράξη άτιµη για τα ήθη τους. Γενικά όµως οι βιασµοί γυναικών δεν ήταν συνηθισµένο φαινόµενο, αφού οι βιαστές στιγµατίζονταν εφ όρου ζωής. Γίνονταν ωστόσο απαγωγές κοριτσιών, κυρίως θυγατέρων κοτζαµπάσηδων, κάτι που κατέληγε σε πράξεις εκδίκησης εκ µέρους των θιγµένων. Στα αποµνηµονεύµατα όσων επέζησαν ο αναγνώστης µπορεί να βρει τραγωδίες και σκάνδαλα που σχεδόν ξεχάστηκαν, επειδή προείχε η έξαρση του πατριωτισµού και η προσπάθεια για τη δηµιουργία µιας ισχυρής Ελλάδας, αναγεννη- µένης από την τέφρα της. Πηγή: «Iστορία»

6 06 ΓΥΝΑΙΚΑΠΡΟΣΩΠΑ ΤΕΥΧΟΣ15 Μαρία Αρώνη: ΤΑ «ΧΡΥΣΑ» ΧΕΡΙΑ ΤΗΣ ΚΑΡ ΙΟΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗΣ Η πρώτη και µοναδική Ελληνίδα καρδιοχειρουργός, ειδική στη βαλβιδοπλαστική, συγκαταλέγεται στους µεγαλύτερους γιατρούς του κόσµου. Η γυναίκα που αγγίζει, κυριολεκτικά, τις καρδιές ανδρών και γυναικών µιλάει για την επιµονή, την αυτοκυριαρχία και την ευσυνειδησία που χρειάζονται σε αυτή την τόσο απαιτητική δουλειά που επέλεξε. Από την Ελλη Τριανταφύλλου υναµική, αεικίνητη, αυστηρή µα συνάµα χαµογελαστή και προσιτή, η όκτωρ Μαρία Αρώνη κατέκτησε πριν από τρία χρόνια -και διατηρεί- τη θέση της πρώτης και µοναδικής Ελληνίδας καρδιοχειρουργού. Από τον προθάλαµο του ιατρείου της και µόνον, µπορεί κάποιος να καταλάβει τη σχέση της µε τους ασθενείς. Κάρτες, γράµµατα, σηµειώµατα και ζωγραφιές ανθρώπων που της εµπιστεύτηκαν τη ζωή τη δική της και των συγγενών τους κοσµούν τον χώρο και πάνω τους διαβάζεις αµέτρητες ευχές για εκείνη και την οικογένειά της. Κάποιοι οµολογούν ότι νιώθουν µια µικρή αµηχανία στη σκέψη µιας γυναίκας καρδιοχειρουργού. Η ίδια, µε περίσσια υποµονή, επαγγελµατισµό αλλά και ευαισθησία στις αγωνίες των ασθενών της, αναλύει κάθε πρόβληµα υγείας λεπτο- µερώς, δείχνοντας ό,τι χρειάζεται πάνω στην υπερµεγέθη πλαστική καρδιά που έχει στο γραφείο της. Το 2005 η ρ. Αρώνη µετακόµισε από τις Ηνωµένες Πολιτείες στην Ελλάδα. Εκτοτε, χειρουργεί κατά µέσο όρο τέσσερις φορές την εβδοµάδα. Το 70% αυτών των επεµβάσεων αφορά βαλβιδοπλαστικές και ανευρύσµατα και µόλις το 30% µπάι-πας, γεγονός που καθιστά µοναδική τη συµβολή της στο εγχώριο ιατρικό στερέωµα. Το όνοµά της άλλωστε φιγουράρει µεταξύ των πρώτων «χρυσών χεριών» της καρδιοχειρουργικής στη Νέα Υόρκη -και µάλιστα από τα πρώτα χρόνια της επαγγελµατικής της πορείας. Η κατάταξη έγινε ύστερα από τριετή στατιστική έρευνα, η οποία περιλάµβανε τις επιδόσεις των αναγνωρισµένων καρδιοχειρουργών της Νέας Υόρκης την περίοδο Το 1994 η Μαρία Αρώνη ήρθε 10η ανάµεσα σε 98 καρδιοχειρουργούς στην Πολιτεία της Νέας Υόρκης όσον αφορά τη χαµηλότερη θνησιµότητα ασθενών από το νυστέρι του µπάι-πας, µε ποσοστό µόνον 1,26% έναντι 2,49%, που ήταν ο µέσος όρος. Υπήρξε όµως και χρονιά που ήρθε 1η στον κατάλογο της χαµηλότερης θνησιµότητας. Η Μαρία Αρώνη γεννήθηκε στη Νέα Υόρκη και ήρθε στην Ελλάδα όταν ήταν δύο ετών. Τελείωσε το δηµοτικό και το γυµνάσιο στην Κέρκυρα, και στα 18 της επέστρεψε στις ΗΠΑ, όπου παρέµεινε µέχρι το Ως τότε ήταν η µοναδική γυναίκα καρδιοχειρουργός µεταξύ 70 συναδέλφων της στη Νέα Υόρκη και µία από τις 30 γυναίκες που αποφοίτησαν το 1993 ανάµεσα σε καρδιοχειρουργούς σε ολόκληρη την Αµερική. Πότε αποφασίσατε να ακολουθήσετε τον δύσκολο δρόµο της καρδιοχειρουργικής; Υπήρξαν γεγονότα καθοριστικά για τις επιλογές µου. Από πολύ µικρή µού άρεσε να κάνω πράγµατα µε τα χέρια µου. Η µητέρα µου, επίσης, στήριζε την απόφασή µου να σπουδάσω, γιατί αυτό θα µου εξασφάλιζε οικονοµική αυτοτέλεια. Από την άλλη πλευρά βέβαια, µεγάλωσα και µε τη σχετική «πλύση εγκεφάλου» σχετικά µε το πόσο σπουδαίο είναι να αποκτήσει κανείς οικογένεια. Με αυτή την προίκα βαθιά ριζωµένη µέσα µου, έφυγα το 1976 για την Αµερική. Είχα την τύχη να γνωρίσω τον σύζυγό µου όταν τελείωνα το πανεπιστήµιο και ετοιµαζόµουν για τις ιατρικές σπουδές. Παντρευτήκαµε όταν ήµουν στον δεύτερο χρόνο της ιατρικής σχολής, και τον Φεβρουάριο της τρίτης χρονιάς γεννήθηκε η κόρη µου. Αν δεν είχα εκπληρώσει το όνειρο της οικογένειας, πιθανότατα θα πιεζόµουν να συνεχίσω στην παθολογία. Από τη στιγµή που µπαίνεις στην καρδιοχειρουργική, πρέπει να αφιερώσεις πέντε χρόνια στη γενική χειρουργική και άλλα δύο µε τρία στην καρδιοχειρουργική. Πρέπει να είσαι στο νοσοκοµείο 120 ώρες περίπου την εβδοµάδα, πρέπει να κάνεις και εφηµερίες, οπότε δεν υπάρχει χρόνος για τίποτα -ούτε καν για φαγητό. Νιώθατε ότι υπάρχει κάποια επιφυλακτικότητα από συναδέλφους αλλά και από ασθενείς σας όσον αφορά το γεγονός ότι είστε γυναίκα; Πάντοτε υπήρχε επιφυλακτικότητα -και υπάρχει ακόµα. Συνειδητοποίησα όµως εγκαίρως ότι για να αναγνωριστείς σε ένα επάγγελµα όπου «ξεχωρίζεις» για το φύλο σου, οφείλεις να είσαι πολύ καλός σε αυτό που κάνεις. Αρα, εκτός από τη δική µου επιθυµία να είµαι καλή στη δουλειά µου, υπήρχε η ανάγκη να προσπαθήσω ακόµη περισσότερο. Από τη Νέα Υόρκη στην Αθήνα, λοιπόν... Ηταν πάρα πολύ δύσκολη απόφαση. Ηρθαµε εδώ αφότου η κόρη µου η ήµητρα ξεκίνησε τις σπουδές της στο Πανεπιστήµιο της Βοστώνης. Ανακάλυψα ότι στη χώρα µας υπήρχε µεγάλο κενό στις βαλβιδοπλαστικές και στα ανευρύσµατα, και ότι το σύνολο σχεδόν των συναδέλφων ασχολούνταν κυρίως µε µπάι-πας. Τότε το πήρα και λίγο πατριωτικά. Είχα θητεύσει δίπλα σε δύο γκουρού της καρδιοχειρουργικής, είχα αποκτήσει γνώσεις και εµπειρία, οπότε γιατί να συνέχιζα να προσφέρω στους Αµερικανούς και να µην προσφέρω στους Ελληνες; Ποια ήταν η υποδοχή που σας έγινε; Οταν ξεκίνησα να χειρουργώ εδώ, όλοι αναρωτιούνταν πώς µια γυναίκα µπορούσε να χειρουργήσει µια καρδιά! Λες και οι γυναίκες»

7 ΜΑΪΟΣ 2009 ΠΡΟΣΩΠΑΓΥΝΑΙΚΑ 07 Αν δεν είχα εκπληρώσει το όνειρο της οικογένειας, πιθανότατα θα πιεζόµουν να συνεχίσω στην παθολογία. Από τη στιγµή που µπαίνεις στην καρδιοχειρουργική, πρέπει να αφιερώσεις πέντε χρόνια στη γενική χειρουργική και άλλα δύο µε τρία στην καρδιοχειρουργική. Πρέπει να είσαι στο νοσοκοµείο 120 ώρες περίπου την εβδοµάδα, πρέπει να κάνεις και εφηµερίες, οπότε δεν υπάρχει χρόνος για τίποτα -ούτε καν για φαγητό. δεν έχουµε µυαλό, δεν έχουµε σπουδάσει και δεν µπορούµε να αποκτήσουµε γνώση και εµπειρία! Εχετε εντοπίσει διαφορές ανά- µεσα στον τρόπο που χειρίζεστε εσείς έναν ασθενή και στον τρόπο που τον χειρίζεται ένας άνδρας καρδιοχειρουργός; εν τίθεται ζήτηµα φύλου. Αυτά που ξεχωρίζουν έναν καρδιοχειρουργό είναι η ευσυνειδησία, η πειθαρχία, η προσοχή στον κάθε ασθενή, που είναι µοναδικός. Απαιτείται λοιπόν απόλυτος σεβασµός στον καθένα ξεχωριστά. Χρειάζεται µεράκι, εµπειρία, γνώση, αλλά και χαρακτήρας και προσωπικότητα. Πρέπει να µπορείς να ανταποκριθείς άµεσα σε µια συγκεκριµένη ανάγκη και να αποφασίσεις µε ταχύτητα και ακρίβεια τι θα πράξεις. Θεωρείτε ότι πράξατε καλώς που επιστρέψατε; Μπορώ να πω ότι άξιζε τον κόπο, µε την έννοια ότι έχω πολύ καλά αποτελέσµατα στη δουλειά µου και ότι τα περιστατικά τα χειρίζο- µαι µόνη µου εξ ολοκλήρου. Αυτός είναι και ένας πρόσθετος λόγος για τον οποίο αποφάσισα να επιστρέψω στην Ελλάδα. Βρήκα δηλαδή δύο πολύ καλούς συνεργάτες, έναν αναισθησιολόγο και µια χειρίστρια του µηχανήµατος της εξωσωµατικής κυκλοφορίας, που είµαι σίγουρη ότι θα µπορούσαν να είναι κορυφαίοι και στην Αµερική. Η συµβολή τους στο χειρουργείο, ξέρετε, είναι καίρια. Πώς είναι οι σχέσεις σας µε τα παιδιά σας; Εχετε και έναν γιο... Εχουµε καλές σχέσεις -και αυτό το τονίζω κυρίως όσον αφορά τη ήµητρα. Ξέρετε, στην πραγµατικότητα, όταν ήταν 1,5 έτους, εγώ εξαφανίστηκα και της ξανασυστήθηκα στα 10 της. Αυτό το έχουµε συζητήσει πολύ, όµως, και συνειδητοποίησα µε ανακούφιση ότι ναι µεν της έλειψα, ήξερε όµως πάντα ότι και το τελευταίο δευτερόλεπτο εκτός δουλειάς τής το αφιερώναµε, και ο πατέρας της και εγώ. Αλλωστε, είπαµε και πριν ότι ο πατέρας της έκανε λίγο πίσω ως προς τις δικές του φιλοδοξίες για να βρίσκεται περισσότερο χρόνο µαζί της. Φανταστείτε ότι εγώ, στα 13 χρόνια καριέρας, έχω αναλάβει περίπου περιστατικά. Θα έχετε εισπράξει αγάπη και βαθιά ευγνωµοσύνη... Πραγµατικά! Το πιο συγκινητικό µού συνέβη µε έναν ογδοντάχρονο, ο οποίος είχε έρθει µε οξύ έµφραγµα. Χρόνια αργότερα, πήρα µια κάρτα στην οποία µε ευχαριστούσε που µπόρεσε να ζήσει, όχι για τον εαυτό του αλλά για τη γυναίκα του, που έπασχε από χρόνια αποφρακτική πνευµονοπάθεια και έτσι εκείνος µπόρεσε να τη φροντίσει για δύο-τρία χρόνια ακόµη, µέχρι που πέθανε στα χέρια του. Πόσο εύκολο είναι να δηµιουργείτε µεν προσωπικές σχέσεις µε τους ασθενείς, αλλά ταυτοχρόνως να αποστασιοποιείστε, ώστε να προσφέρετε ανεπηρέαστη τις υπηρεσίες σας; Προεγχειρητικά, επιδιώκω πάντα την προσωπική επαφή γιατί είναι αναγκαίο να δηµιουργηθεί γέφυρα εµπιστοσύνης µεταξύ µας. Το ίδιο κάνω και µετεγχειρητικά, διότι η εξασφάλιση των καλύτερων αποτελεσµάτων του ασθενούς εξαρτάται κατά πολύ από την πιστή τήρηση των οδηγιών µου και την παρακολούθηση. Από τη στιγµή που µπαίνω στο χειρουργείο, όµως, και ο ασθενής είναι σκεπασµένος µε τα σεντόνια, είµαι απολύτως προσηλωµένη στο πρόβληµα ή στα προβλήµατα που πρέπει να αντιµετωπίσω. Ποια ιατρική συµβουλή θα µας δίνατε, κυρία Αρώνη; Προτεραιότητα όλων πρέπει να είναι η πρόληψη. Σήµερα έχει σωθεί πολύς κόσµος µε το τρίπλεξ καρδιάς, µια εντελώς ανώδυνη εξέταση, που ουσιαστικά βοηθάει στην πρώιµη διάγνωση της βαλβι st Street, Astoria, NY Tel.: (718) Fax: (718) Φαρµακοπoιός Κατερίνα Κοργιαλά Γρήγορη, ευγενική, αξιόπιστη εξυπηρέτηση µε 15 χρόνια ιατρικής / φαρµακευτικής εµπειρίας δοπάθει- ας. Το χειρουργείο αυτό έχει πολύ µικρή θνησιµότητα, η οποία κυµαίνεται από 1% έως 3%. Πρέπει όµως να γίνει κατανοητό ότι το πώς θα πάει το χειρουργείο και, κυρίως, το πόσο και πώς θα ζήσει ο ασθενής µετά, εξαρτάται απόλυτα από την κατάσταση της καρδιάς του όταν µπαίνει για την επέµβαση. Αν είναι επιβαρυµένη, τότε το ρίσκο του χειρουργείου είναι µεγαλύτερο. Μετά τα έτη πρέπει όλοι να κάνουµε προληπτικές εξετάσεις. Η χειρουργική της καρδιάς είναι σχετικά νέα υπόθεση (από το ) αλλά έχει κάνει τεράστιες προόδους. Οταν έκανα ειδικότητα, υπήρχαν περιστατικά που ονοµάζαµε ανεγχείρητα, τα οποία σήµερα θεωρούνται ρουτίνα. Τώρα υπάρχει σηµαντικό ποσοστό επιτυχίας ακόµη και στις ηλικίες των ετών. Ερχονται 75άρηδες και δίνω αγώνα να τους πείσω ότι τους θεωρώ νέους. Οσο πιο έγκαιρα γίνει η καρδιοχειρουργική επέµβαση τόσο καλύτερο είναι το άµεσο αποτέλεσµα και η βιωσιµότητα. Πηγή: «Γυναίκα» w w w. e k i r i k a s. g r Μικρές αγγελίες και διαφηµίσεις classifieds@ekirikas.com advertising@ekirikas.com ιαθέτουµε µια πλήρη γραµµή από προϊόντα ιατρικής φροντίδας στο σπίτι Bιταµίνες/φυσικά φάρµακα, προσωπική φροντίδα οµορφιάς και δέρµατος φροντίδα για το διαβήτη, χειρουργικές/ορθοπεδικές προµήθειες, προϊόντα µαστεκτοµής ΩΡΕΑΝ µετρήσεις αρτηριακής πίεσης ΚΑΘΕ ΤΕΤΑΡΤΗ Οι περισσότερες συνταγές ετοιµάζονται σε λιγότερο από 11 λεπτά εκτά τα περισσότερα ασφαλιστικά ταµείa ωρεάν παράδοση κατ οίκον για κοντινές αποστάσεις Για µακρινές περιοχές αποστολή µέσω UPS µε δική σας χρέωση Αν χρειάζεστε κάτι που δεν το διαθέτουµε, το παραγγέλνουµε για εσάς 10% έκπτωση για υπερήλικες στο ταµείο ΟTC και χειρουργικά βοηθήµατα υγείας για το σπίτι Ανοιχτά ευτέρα έως Παρασκευή 9 π.µ. έως 7 µ.µ. Σάββατο 11 π.µ. έως 5 µ.µ.

8 08 ΓΥΝΑΙΚΑΠΡΟΣΩΠΑ ΤΕΥΧΟΣ15 Mισέλ Οµπάµα: ΤΑ 7 ΠΡΟΣΩΠΑ ΤΗΣ ΒΑΣΙΛΙΣΣΑΣ Μαγείρισσα. Αµαζόνα και πριγκίπισσα. Χαλαρή οικοδέσποινα, έτοιµη να παρακάµψει το αυστηρό πρωτόκολλο. Η νέα αγαπηµένη των σχεδιαστών, µακριά, ωστόσο, από την παράδοση της Τζάκι Κένεντι. Πόσα είναι τελικά τα πρόσωπα της Μισέλ Oµπάµα; Και από τι υλικό είναι φτιαγµένο το νέο αµερικανικό σύµβολο; Στην πρόσφατη Σύνοδο Κορυφής G20 του Λονδίνου, µια χειρονοµία κατάφερε να κλέψει -προσωρινά, έστω- τις εντυπώσεις από τις κοινές εκκλήσεις των ηγετών για την αντιµετώπιση της κρίσης. Ηταν η στιγµή που η Μισέλ Oµπάµα ακούµπησε το χέρι της στην πλάτη της βασίλισσας Εισάβετ Β παρακάµπτοντας -µε τρόπο άχαρο για πολλούς- το αυστηρό πρωτόκολλο. Μία ηµέρα µετά, ο Μπάρακ Oµπάµα κατέβαινε µόνος του τις σκάλες του προεδρικού αεροσκάφους στο αεροδρόµιο της Κωνσταντινούπολης. Η σύζυγός του είχε έτοιµη µια αφοπλιστική απάντηση -µέσω του εκπροσώπου του Λευκού Oίκου- για όσους την περίµεναν στην Τουρκία, αλλά δεν την είδαν ποτέ: «Η Σάσα και η Μάλια επιστρέφουν στο σχολείο ύστερα από τις ανοιξιάτικες διακοπές κι εγώ πρέπει να είµαι εκεί». Αν δεν επρόκειτο για ένα καλά κρυµµένο φλέγµα, ήταν σίγουρα προπέτασµα καπνού για να αποφύγει οποιαδήποτε κοινή φωτογραφία µε µαντιλοφορεµένες Τουρκάλες, έγραψαν αρκετοί σχολιαστές. ύο πρόσωπα, λοιπόν -ένα χίπικο κι ένα της οικογενειάρχισσας-, µέσα σε ένα 24ωρο. Κρύβει κι άλλους άσους στο µανίκι της η πρώτη κυρία των ΗΠΑ; Αν πιστέψουµε τους Αµερικανούς αναλυτές, υπάρχουν καµιά δεκαριά Μισέλ πίσω από το πρόσωπο που βλέπουµε. Και µε τον τρόπο τους εξηγούν την τεράστια απήχηση µιας γυναίκας που µετράει δύο πτυχία (Κοινωνιολογίας από το Πρίνστον και Νοµικής από το Χάρβαρντ), 17 χρόνια γάµου µε τον άνθρωπο που θα γινόταν πρόεδρος και περίπου τρεις µήνες στο Λευκό Oίκο. H ΕΥΤΥΧΙΣΜΕΝΗ 1ΣΥΖΥΓΟΣ Η Χίλαρι έστεκε δίπλα στον Μπιλ Κλίντον µέχρι τη στιγµή που έπρεπε απλώς να τον ανέχεται (ας όψεται η Μόνικα Λουίνσκι). Η Λόρα Μπους έβλεπε επί οχτώ χρόνια τη δηµοτικότητα του συζύγου της να γκρεµίζεται στα τάρταρα, επιλέγοντας τη διακριτική γοητεία της απόστασης. Και ξαφνικά εµφανίζεται ο τρίτος δρόµος. Η Μισέλ κρατάει τον Μπαράκ σφιχτά από το χέρι, τον φιλάει στο στόµα µπροστά στις κάµερες, δεν φοβάται τα εφαρµοστά φορέµατα, συνδυάζει επιδέξια τη σεξουαλικότητα µε τη συντροφικότητα και τη µητρότητα. Επιτέλους, η πρώτη κυρία έχει έναν πραγµατικό γάµο και µια καλή οικογένεια. Κάθε φορά που εµφανίζεται δίπλα στον σύζυγό της, το σώµα τους µιλάει το ίδιο γλαφυρά όπως σε µια πολιτική οµιλία. Η θερµοκρασία µεταξύ τους είναι η θερµοκρασία που φτάνει στο ακροατήριο. Ακολουθώντας -ενστικτωδώς ή όχι- τις αρχές του επικοινωνιακού µάρκετινγκ, η Μισέλ µοιάζει να βρίσκεται στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος, ακόµη και όταν λείπει από το προσκήνιο. Ολοι νοµίζουν ότι την ξέρουν, αλλά κάτι τέτοιο δεν ισχύει στην πραγµατικότητα (για κανέναν δεν ισχύει, άλλωστε - ας είµαστε ρεαλιστές). Ο,τι γνωρίζουµε γι αυτήν είναι όσα σχολιάστηκαν µπροστά στην κάµερα για το επιβλητικό ύψος, τις καµπύλες, το στυλ των ρούχων που φοράει. Μένει να αποδειχτεί εάν θα τα καταφέρει και στο ρόλο της πρώτης κυρίας. Ενα ρόλο στον οποίο οι ψηφοφόροι προβάλλουν περισσότερες επιθυµίες απ όσες αφήνουν να διαρρεύσουν οι γυναίκες των προέδρων. Αλλά, πάλι, αυτή ακριβώς δεν είναι η διαφορά µεταξύ ενός icon και µιας πολιτικού; Να εκµεταλλεύεται προς όφελός του τις προβολές του πλήθους. Σε αντίθεση µε τη Χίλαρι Κλίντον, η νυν πρώτη κυρία έχει -επιτέλους- έναν ευτυχισµένο γάµο. Σε αντίθεση µε τη Λόρα Μπους, ακολουθεί τον σύζυγό της σε απόσταση αναπνοής και όχι από την ασφάλεια των ιδιαίτερων δωµατίων του Λευκού Οίκου.»

9 ΜΑΪΟΣ 2009 ΠΡΟΣΩΠΑΓΥΝΑΙΚΑ 09 2Η ΑΜΑΖΟΝΑ- ΠΡΙΓΚΙΠΙΣΣΑ Ηταν το προηγούµενο καλοκαίρι, ο αγώνας αντοχής προς την προεδρική εκλογή καλά κρατούσε και οποιοδήποτε ατόπηµα µετρούσε διπλά. Οπως η φήµη που διέσπειρε ένας µπλόγκερ ότι η Μισέλ πιάστηκε στα πράσα -σε βιντεοταινία, για την ακρίβεια- να ξεστοµίζει τη φαρµακερή λέξη «ασπρούλης» για τους συνδαιτυµόνες του συζύγου της. Η κατηγορία ερχόταν να προστεθεί σε όσες είχε προλάβει να συγκεντρώσει από την αρχή της εκστρατείας: «έλλειψη πατριωτισµού», «επιτηδευµένη καχυποψία», «επιθετικότητα» και «προσπάθεια να ευνουχίσει τον Μπάρακ». Σε όλες είχε αντέξει και για όλες είχε δώσει εξηγήσεις µε το παραπάνω. Αυτή τη φορά έµεινε ανέκφραστη: «Ασπρούληδες; Αυτή τη λέξη θα µπορούσε να τη χρησι- µοποιήσει ο Τζορτζ Τζέφερσον» (σ.σ. φανταστικός Αφροαµερικανός, τον οποίο υποδύθηκε ο Σέρ- µαν Χέµσλι στην τηλεοπτική σειρά «All in the family» την περίοδο ). Ηταν µια πετυχηµένη ατάκα. εν έπαιξε µόνο µε τις υποψίες ορισµένων για τη µυστική ζωή της ως φανατικής ακτιβίστριας. Ειρωνεύτηκε και όσους θεωρούσαν αυτήν και τον σύζυγό της αυτάρεσκους µικροµανδαρίνους που δεν ξέρουν κατά πού πέφτει ο Λευκός Oίκος. Η επιλογή της να συγκριθεί µε τον Τζορτζ και όχι τη Λουίζα Τζέφερσον έκρυβε περισσότερα απ όσα φανέρωνε. Ηταν σαν να έλεγε στους άσπονδους εχθρούς της ότι ο Μπάρακ ήταν ένας καλόβολος άνθρωπος και η ίδια το αφεντικό της απόλυτης προεδρικής κατοικίας πάνω στον πλανήτη. Στην πραγµατικότητα, η Μισέλ είχε κατορθώσει κάτι ακόµη πιο σηµαντικό από το να είναι το αφεντικό. Απέσπασε το προαιώνιο προνόµιο των λευκών προτεσταντισσών να θεωρούνται «κυρίες». Καλλιεργηµένες, µορφωµένες και αντικείµενα του σεξουαλικού πόθου. Ολα αυτά χωρίς να χάσει σε τίποτε από την εξυπνάδα της επιβίωσης και την ισχυρή θέληση µιας αµαζόνας. Oι ψηφοφόροι άλλωστε τη διόρισαν «Νο 1 µαµά» (mom-inchief), όχι αρχηγό µιας µητριαρχίας νέου τύπου. Η γοητεία της ήταν το πιο ισχυρό όπλο µέσα στη µυστική ατµόσφαιρα του Λευκού Oίκου. Η µαρτυρία της κριτικού θεάτρου Μαργκό Τζέφερσον στο πρόσφατο αφιέρωµα του «New York» µιλάει από µόνη της: «Πρόσφατα ένας φίλος µου περιέγραφε τη σκηνή ενός πατέρα που έδειχνε φωτογραφίες από την τελετή ορκωµοσίας στη µικρή κόρη του. «Τι νοµίζεις ότι συµβαίνει σε αυτή τη γιορτή;» τη ρώτησε. «Απλό: αυτός φίλησε την πριγκίπισσα κι έγινε πρόεδρος!». 3 «Για Η ΟΙΚΟ ΕΣΠΟΙΝΑ όνοµα του Χριστού! Αγόρασαν δώρα για τα κορίτσια;» Oι υπάλληλοι της ανατολικής πτέρυγας έµειναν άναυδοι ακούγοντας τη Μισέλ λίγο µετά την επίσκεψη των Γκόρντον και Σάρα Μπράουν στο Λευκό Oίκο. Ηταν οµολογουµένως ένα επικοινωνιακό ατόπηµα. Που συνοδεύτηκε από ένα δεύτερο: τα αντίστοιχα δώρα για τους γιους του πρωθυπουργικού ζεύγους ήταν δύο ελικοπτεράκια, από αυτά που µπορεί κανείς να αγοράσει µε τη σέσουλα µέσα στο κατάστηµα δώρων του Λευκού Oίκου. Oι επικοινωνιολόγοι καταλογίζουν την ίδια έλλειψη γούστου στη Χίλαρι Κλίντον. Μπορεί µια πρώτη κυρία να έχει διαµορφώσει τις καταναλωτικές της συνήθειες σ ένα «Mall» των προαστίων; Κι όµως, ακόµη κι αυτή η λεκτική γκάφα της Μισέλ λειτούργησε. Επειδή ήταν ανθρώπινη. Πολύ ανθρώπινη, για την ακρίβεια. Μπορεί οι Μπράουν να έφυγαν ελαφρώς µουδιασµένοι, αλλά το αµερικανικό κοινό δεν χρέωσε στη Μισέλ ούτε µισή µονάδα δηµοτικότητας. Γιατί; Επειδή περνάµε περίοδο κρίσης, τα ακριβά δώρα βγάζουν µάτι και, εν πάση περιπτώσει, το πρόγραµµα της πρώτης κυρίας είναι πολύ βεβαρηµένο για να τυλίγει το πρωτόκολλο µε χαρτί πολυτελείας.

10 10 ΓΥΝΑΙΚΑΘΕΜΑ ΤΕΥΧΟΣ15 4 H ΚΑΛΗ ΜΑΓΕΙΡΙΣΣΑ Μία εβδοµάδα πριν, η Μισέλ βγήκε στον κήπο του Λευκού Οίκου για να φυτέψει βιολογικά φυτά µαζί µε µαθητές. Και µόλις στις αρχές Μαρτίου, η εικόνα της να σερβίρει ρύζι σε άστεγους έκανε το γύρο του κόσµου. ύο κινήσεις politically correct τον καιρό των ισχνών αγελάδων. Η πρώτη κυρία κατέβηκε στο πεζοδρόµιο (και τον κήπο) κι έκανε πολιτική φορώντας την ποδιά της. Στις µέρες µας, ακόµη και η κουζίνα του Λευκού Oίκου µυρίζει εξουσία. Η «πολιτική της διατροφής» -αειφόρος αγροτική παραγωγή, ασφάλεια τροφίµων, παιδική παχυσαρκία- ταιριάζουν γάντι στη Μισέλ. Πριν από το πρώτο επίσηµο δείπνο µε τους αξιω- µατούχους του Λευκού Oίκου είχε καλέσει σπουδαστές µαγειρικής για να εξοµολογηθεί µπροστά τους πόση σηµασία έχει πλέον η «τοπική» (local) κουζίνα. εν είναι άλλωστε οπαδός της haute cuisine -όπως κάποτε η Τζάκι- ούτε περίπου ανορεξική -όπως η Νάνσι Ρείγκαν. Το γαστρονοµικό της πιστεύω αντιστοιχεί µάλλον στα «καθαρά τρόφιµα» (χωρίς συντηρητικά), όπως λέει συχνά. Πάνω απ όλα, µοιάζει να απολαµβάνει παντού και πάντα το φαγητό. Χωρίς, δυστυχώς, να ξέρουµε άλλες λεπτοµέρειες. Για να παραφράσουµε το παλιό καραµανλικό ρητό: στην πολιτική υπάρχουν πράγµατα που τρώγονται, αλλά δεν λέγονται, και πράγµατα που λέγονται, αλλά δεν τρώγονται µε τίποτα. Από τον ευάλωτο πατέρα της, που έπασχε από σκλήρυνση κατά πλάκας, έµαθε να µπαίνει στη θέση των άλλων, να προσαρµόζεται στην καθηµερινότητα των δρόµων και να αφήνει στην άκρη το παράπονο. 5Η ΠΛΗΘΩΡΙΚΗ «Τζάκι Κένεντι του 21ου αιώνα»; Θα αστειεύεστε. Εάν κάτι διαφοροποιεί τη νυν από την τέως, είναι το ίδιο τους το σώµα. Σύµφωνα µε τον Βαλεντίνο, η Τζάκι ήταν µία από τις δύο γυναίκες που δεν άλλαξαν ποτέ νούµερο στα ρούχα που τους έραβε. Η άλλη ήταν η Οντρεϊ Χέπµπορν. εν παίρνουµε όρκο ότι η Μισέλ θέλει να µείνει στο ίδιο νούµερο, αλλά αυτό που φοράει αρέσει σε πολλές Αφροαµερικανίδες. «Μηροί» και «οπίσθια» µπορεί να ακούγονται αδόκιµες λέξεις όταν µιλάς για πολιτική, αλλά η σηµασία τους για το εκλογικό σώµα είναι µια υπόθεση πολύ σοβαρή για να την αφήσουµε στους λεξικογράφους. Το µήνυµα στις -νεαρές κυρίως- Αµερικανίδες είναι σαφές, γι αυτό και σοφό: µπορούν να έχουν λίγα κιλά παραπάνω χωρίς να απολογούνται ποτέ γι αυτά.»

11 ΜΑΪΟΣ 2009 ΘΕΜΑΓΥΝΑΙΚΑ 11 Με τους γονείς και τον αδελφό της σε ηλικία ενός έτους 6Η ΚΟΡΗ ΤΟΥ ΜΠΑΜΠΑ O Φρέιζερ Ρόµπινσον ο τρίτος υπήρξε για τους φίλους του ένας µετριόφρων υπάλληλος στον Oργανισµό Υδρευσης του Σικάγου. Με το που τελείωνε το καθηµερινό ωράριό του, ο Αφροαµερικανός απόγονος σκλάβων έτρεχε εθελοντικά σε όλη την πόλη για να πείσει τους συµπολίτες του να ψηφίσουν στην επόµενη κρίσιµη αναµέτρηση. Πόρτα-πόρτα έτρεχε µαζί του και η µικρή Μισέλ, που ζούσε από τόσο κοντά τον πόνο -και το πάθος- ενός ανθρώπου που έπασχε από σκλήρυνση κατά πλάκας. Το πρότυπο της µίµησης παραήταν δυνατό για να µην την επηρεάσει. Κι έτσι από έναν ευάλωτο, παθιασµένο πατέρα έµαθε να µπαίνει στη θέση των άλλων, να προσαρµόζεται στην καθηµερινότητα των δρόµων και να αφήνει στην άκρη το παράπονο. «Σε όλη µου τη ζωή ήθελα να νιώθει περήφανος για µένα», δήλωσε µετά το θάνατό του. «Μοναδική µου έγνοια ήταν τι θα σκεφτόταν για τις επιλογές µου, τον τρόπο ζωής, την επαγγελµατική µου σταδιοδροµία, τον άντρα που θα παντρευτώ». Εψαχνε άραγε έναν σύζυγο που της θύµιζε τον πατέρα της; «Ναι, αυτός ο τύπος ανθρώπου της ταίριαζε. Της έκανα µάλιστα πλάκα: ποτέ δεν θα τον βρεις, επειδή πολύ απλά τέτοιοι άντρες δεν υπάρχουν πλέον», εξοµολογήθηκε ο αδερφός της, πρώην µπασκετµπολίστας, Κρεγκ Ρόµπινσον. Οταν φοράει µακριά λευκή τουαλέτα, πρέπει να είµαστε καχύποπτοι ότι το «παίζει» µοντέρνα Σταχτοπούτα για να θυµίσει την Τζάκι Κένεντι; Τίποτα από όλα αυτά. Αφού οι στυλίστικες επιλογές µπορεί να σηµαίνουν τα πάντα, στην πραγ- µατικότητα δεν σηµαίνουν τίποτε 7ΤΟ ΜΟΝΤΕΛΟ Τον περασµένο Ιούνιο εµφανίστηκε στην αµερικανική εκποµπή «The view» φορώντας ένα ασπρόµαυρο φορεµατάκι µε prints της Ντόνα Ρίκο, που είχε αγοράσει από κατάστηµα του Σικάγου έναντι 148 δολαρίων. Την επόµενη ηµέρα χιλιάδες γυναίκες έπεσαν σαν τσουνάµι στις βιτρίνες των πολυκαταστηµάτων. Σύµφωνα µε τους «Sunday Times», σε 24 ώρες πουλήθηκαν κοµµάτια. Η δηµιουργία πέρασε στην ιστορία, όπως, εξάλλου, το χρυσοκίτρινο στενό φόρεµα και το ασορτί παλτό στην τελετή ορκωµοσίας. Για τους χορούς που ακολούθησαν, η Μισέλ επέλεξε άσπρη µακριά τουαλέτα από τον 26χρονο Αµερικανοταϊβανέζο σχεδιαστή Τζέισον Γου, του οποίου οι δηµιουργίες κοστίζουν ως και δολάρια (δικό του ήταν και το µεταξωτό φόρεµα µε το οποίο φωτογραφήθηκε η Μισέλ στο εξώφυλλο της «Vogue»). Το να περιγράφεις τις ενδυµατολογικές επιλογές της πρώτης κυρίας των ΗΠΑ είναι εδώ και χρόνια µέρος του πολιτικού ρεπορτάζ. Οταν, λοιπόν, η Μισέλ φοράει λευκή τουαλέτα, πρέπει να είµαστε καχύποπτοι ότι το παίζει Σταχτοπούτα (όπως η Τζάκι Κένεντι); Ή ότι είναι προκατειληµµένη εναντίον των Αφροαµερικανών σχεδιαστών; Περιφρονητική µήπως απέναντι στις παλιότερες καραβάνες του χώρου; Τίποτε απ όλα αυτά. Από τη στιγµή που µια στυλιστική επιλογή της µπορεί να σηµαίνει τα πάντα, στην πραγ- µατικότητα δεν σηµαίνει τίποτε. Απλώς ότι το στυλ της µπορεί να αποδειχτεί σε ένα από τα µεγάλα ατού της. «Ξαναγράφει τους κανόνες της µόδας και πλέον φαίνεται ολοκάθαρα το πρότυπο του στυλ στο οποίο µεταµορφώνεται», έγραψαν οι «Τimes» του Λος Αντζελες. Το «Vanity Fair», απ την πλευρά του, την κατέταξε ανάµεσα στους «10 πιο καλοντυµένους ανθρώπους του κόσµου». εν λείπουν βέβαια και όσοι παίρνουν σαφείς αποστάσεις από χαρακτηρισµούς του τύπου «η νέα Τζάκι». Οπως ο Οσκαρ Ντε Λα Ρέντα, που σχολίασε αρνητικά την επιλογή της Μισέλ να φορέσει ευρωπαϊκές δηµιουργίες στην πρόσφατη Σύνοδο Κορυφής και ένα απλό «sweater» στη συνάντηση µε τη βασίλισσα Ελισάβετ. Πηγή: «Ταχυδρόµος»

12 12 ΓΥΝΑΙΚΑΠΡΟΣΩΠΑ ΤΕΥΧΟΣ15 Βίβιεν Γουέστγουντ: «ΤΙΠΟΤΑ ΕΝ ΓΕΝΝΙΕΤΑΙ ΑΠΟ ΤΟ ΚΕΝΟ» Η Βίβιεν Γουέστγουντ δεν είναι µια οποιαδήποτε σχεδιάστρια µόδας, είναι µια πανκ επαναστάτρια στα 68 της χρόνια. Ξέρει όσο ελάχιστοι να αντλεί από την παγκόσµια Iστορία, να µεταποιεί παλαιά στοιχεία και να τα ενσωµατώνει στο σήµερα, να δανείζεται πολιτισµό χωρίς να κλέβει, να φτιάχνει κοστούµια καθηµερινότητας που µπορεί να έχουν θέση και σε µουσείο... Tης Σάντυ Τσαντάκη Οι άνθρωποι νοιάζονται περισσότερο για τις απόψεις µου, παρά για τα ρούχα µου, λέει η διάσηµη σχεδιάστρια Βίβιεν Γουέστγουντ. «Ανέκαθεν προσπαθούσα να ανοίγω το στόµα µου και να λέω κάτι. ιαφωνώ µε όλα όσα έχω πει στο παρελθόν». Η Βίβιεν Γουέστγουντ µπορεί να µην ήρθε τελικά στην Αθήνα κι ας ήταν γεµάτη η 24ωρη διαµονή της µε ξεναγήσεις, κι ας την περιµένα- µε την περασµένη Παρασκευή το βράδυ για την Athens Xclusive Designers Week, κι ας είχαµε προετοιµαστεί να παρακολουθήσουµε ένα µάθηµα ιστορίας, στυλ και κουλτούρας. Ευτυχώς, είχαµε προλάβει να κάνουµε τη συνέντευξη λίγες ηµέρες πριν. Η Βίβιεν Γουέστγουντ δεν είναι µια οποιαδήποτε σχεδιάστρια µόδας, είναι µια πανκ επαναστάτρια στα 68 της χρόνια. Ξέρει όσο ελάχιστοι να αντλεί από την παγκόσµια Iστορία, να µεταποιεί παλαιά στοιχεία και να τα ενσωµατώνει στο σήµερα, να δανείζεται πολιτισµό χωρίς να κλέβει, να φτιάχνει κοστούµια καθηµερινότητας που µπορεί να έχουν θέση και σε µουσείο... Οταν µιλάει, σε υπνωτίζει. Με τέτοια ζεν διάθεση, δύσκολα την φαντάζεσαι να υψώνει τον τόνο της φωνής της. Αλλά ποτέ δεν ξέρεις τι γίνεται µε τόσο χαρισµατικούς ανθρώπους... Τη Βίβιεν Γουέστγουντ την είχα συναντήσει στην Αθήνα πριν από µία δεκαετία περίπου. Είχε έρθει για µια εκδήλωση τέχνης και µόδας. Σε εκείνη τη συνέντευξη µου είχε µιλήσει µε ενθουσιασµό για ένα «beauty spot», µια ελιά που έχω στο πρόσωπό µου: «Τι τυχερή που είσαι... Είσαι πάντα ντυµένη. Αν είχα κι εγώ µια τέτοια ελιά, θα κυκλοφορούσα γυ- µνή στο δρόµο». Βέβαια, εδώ έχει βγάλει άνδρες µε φούστες, γυναίκες µε καµπύλες έξω, µοντέλα µε παπούτσια-πατίνια, στην ελιά θα κολλήσουµε; Ντέιµ Βίβιεν Γουέστγουντ. Ονοµα που «πωλείται» σε 86 χώρες. Ονοµα που µιλάει για πολιτική και τέχνη µε την ίδια άνεση που αναλύει χρωµατολόγια και υφάσµατα, µαζί µε συµβουλές οµορφιάς. Ποια είναι η ερώτηση που έχετε βαρεθεί να σας κάνουν όλα αυτά τα χρόνια; «Από πού προέρχεται η έµπνευσή σας όταν σχεδιάζετε;». Ερώτηση που µου γίνεται διαρκώς. Η δεύτερη που µου κάνουν είναι «τι ετοιµάζετε µετά;». Το τελευταίο πράγµα που µε ενδιαφέρει είναι να κυνηγάω τον χρόνο. Ακριβώς σαν αυτούς τους δηµοσιογράφους που συναντώ, οι οποίοι, είναι τόσο απασχοληµένοι κυνηγώντας τον χρόνο που χάνουν ό,τι βρίσκεται µπροστά τους. Γιατί επιλέξατε να δείξετε στο ελληνικό κοινό τη σειρά «Anglomania»; Κάνουµε καλές δουλειές στην Ελλάδα. Επιστρέφω πάντα στην Ελλάδα, όπως κάνουν όλοι, επειδή καµία άλλη κοινωνία που γνωρίζουµε δεν είχε ποτέ µια τόσο διαφωτιστική άποψη για το πώς θα έπρεπε να είναι οι άνθρωποι. Με ενδιαφέρει πολύ η ελληνική σκέψη, που δηµιούργησε µια τόσο ζωντανή κουλτούρα, και το ελληνικό θέατρο, το οποίο αποτέλεσε ένα ζωντανό µέσο επικοινωνίας γι αυτούς τους ανθρώπους. Θαυµάζω τη βασίλισσα Πώς νιώθετε όταν σας συγκρίνουν µε τη βασίλισσα της Αγγλίας; Είµαι Αγγλίδα, οπότε είναι αδύνατο για µένα να αγνοήσω τη βρετανική κουλτούρα στα σχέδιά µου. Τα υφάσµατα που χρησιµοποιώ είναι συνήθως παραδοσιακά υφάσµατα - αγγλική φανέλα, ιρλανδέζικο λινό, σκωτσέζικο καρό. Αυτά τα υφάσµατα επωφελούνται από τις κλασικές βρετανικές τεχνικές παραγωγής, όπως προκύπτει από την παράδοση της Savile Row. Η υπογραφή VW µε το στέµµα-oυράνια σφαίρα συµβολίζει τον κόσµο, κι όµως είναι υπογραφή καθαρά βρετανική, µέρος της ιστορίας των εµβληµάτων της Βασίλισσας. Θαυ- µάζω τη Βασίλισσα. Νοµίζω ότι ο θεσµός της µοναρχίας είναι πολύ σηµαντικός. H αντιµετώπισή µου απέναντι στη Βασίλισσα έχει αλλάξει. Παλαιότερα η Βασίλισσα αποτελούσε για µένα την προσωποποίηση της αγγλικής υποκρισίας. Τώρα τη βλέπω σαν ένα υπέρτατο ον που κληρονόµησε τον ρόλο του. Τα χρήµατα Είστε τόσο πλούσια όσο λένε; Πλούσια από εµπειρίες και καταθέσεις στην τράπεζα; Πιστεύω ότι είµαι ένας πολύ υπεύθυνος άνθρωπος. εν λέω ότι η δουλειά µου γίνεται καλύτερη. Λέω ότι η λύση, το αποτέλεσµα είναι πάντα αυθεντικό. Τα χρήµατα θα έπρεπε να είναι ένας τρόπος να εξαγοράζεις χρόνο για τον εαυτό σου. Οπως έλεγε ο Οσκαρ Γουάιλντ, I don t waste money I spend it. Η καριέρα µου έχει δώσει ένα συγκεκριµένο στάτους και επιπλέον το γεγονός ότι δεν είµαι άπορη µε βοηθάει να ταξιδεύω και να γνωρίζω ανθρώπους. Η µόδα δεν θα ήταν επιλογή µου σαν δουλειά. Το έκανα γιατί µπορούσα και έπρεπε κάπως να ζήσω. Ο λόγος που συνέχισα ήταν γιατί είχα πολλές ιδέες και ήθελα να χτίσω τη δουλειά µου πάνω σε αυτές τις ιδέες. Σε ανθρώπινο επίπεδο, έµαθα για τους ανθρώπους, συµπεριλαµβανοµένου και του εαυτού µου. Εµαθα ότι ακόµη και το µικρότερο πράγµα δεν είναι ποτέ µαύρο ή άσπρο. Πώς και διατηρείτε ακόµη το µαγαζί στον αριθµό 430 της King s Road; Σήµερα το 430 King s Road έχει παραµείνει ακριβώς το ίδιο εξωτερικά και εσωτερικά από το 1980 και έχει διατηρήσει την αληθινή του γοητεία. Το concept είναι να προσφέρει µια εναλλακτική λύση σε ό,τι µπορεί να βρει κανείς στα άλλα µου καταστήµατα. Η συλλογή του World s End είναι µια σειρά που φτιάχνω µε όλα τα αγαπηµένα αρχειακά κοµµάτια, σαν αντίδοτο στην εφήµερη φύση των τάσεων. Ξεκίνησε µε ένα παντελόνι. Με κλασικά κοµµάτια υψηλής ποιότητας που µπορούσαν να αγοράσουν και παιδιά. Και αν κάποιος έφερνε και τη µαµά του, θα έβρισκε κι εκείνη κάτι ιδιαίτερο. Χρειαζόµουνα γραφιστικά για τι-σερτ, έναν άµεσο τρόπο για να βάλω πολιτικά»

13 ΜΑΪΟΣ 2009 ΠΡΟΣΩΠΑΓΥΝΑΙΚΑ 13 µηνύµατα στα ρούχα. Τι θα έλεγα στους νέους ανθρώπους; Πώς µπορούµε να φτιάξουµε έναν καλύτερο κόσµο; Το αυθεντικό Γιατί είναι τόσο σηµαντικό να κοιτάτε στο παρελθόν; Βλέπω πίνακες και ρούχα σε µουσεία, φωτογραφίες υψηλής ραπτικής. Αν µπορείς να αρπάξεις αυτό που είναι αυθεντικό για το ντιζάιν, τότε µπορείς να το χρησιµοποιήσεις. Συνήθως δεν βλέπεις την πηγή της µετάφρασής µου. Εχει µεταµορφωθεί ήδη σε κάτι άλλο µέχρι τη στιγµή που το παρουσιάζω. Νοµίζω ότι η αληθινή δύναµη που σε σπρώχνει να θέλεις να συνεχίσεις είναι ότι θέλεις να εκπλήσσεις διαρκώς τον εαυτό σου. Η τεχνική γίνεται αυτόµατη. Μπορείς να κάνεις πρακτικά ό,τι θέλεις µέχρι τη στιγµή που φτάνεις σε αυτό το στάδιο. Το µόνο µέρος να βρεις ιδέες είναι κοιτώντας σε αυτά που έκαναν οι άνθρωποι στο παρελθόν. Είναι ο τρόπος να είσαι αυθεντικός. εν µπορείς να είσαι αυθεντικός απλώς επειδή θέλεις να κάνεις κάτι. Τίποτα δεν γεννιέται από το κενό. Εχετε βρει διάδοχο; Οχι. Σκέφτεστε να γράψετε αυτοβιογραφία; εν το έχω σκεφτεί ποτέ. Σαν ακτιβίστρια, πώς πιστεύετε ότι µπορεί να βοηθήσει η µόδα; H µόδα δεν ήταν επιλογή µου. Οι άνθρωποι ορισµένες φορές νοιάζονται περισσότερο για τις απόψεις µου παρά για τα ρούχα µου και υπάρχει λόγος γι αυτό. Είµαι µια σχετικά µικρή και ανεξάρτητη εταιρεία. εν έχω επιχειρηµατίες που µου λένε τι να κάνω. Αυτό που συµβαίνει είναι ότι µε σέβονται άνθρωποι που βλέπουν ότι τα ρούχα µου είναι αληθινά και όχι αποτέλεσµα υστερίας. Η αλήθεια είναι ότι προσπαθώ να επικοινωνήσω αυτό που σκέφτοµαι. εν βλέπω τον εαυτό µου σαν σταρ ή δηµόσια περιουσία. Αν νιώθεις ότι έχεις κάτι να πεις που θα µπορούσε να βοηθήσει, τότε εκτιµάς το βήµα που απέκτησες για να το πεις... Αισθάνοµαι ότι αυτό που έχουµε είναι αυτό που λέω ψευτο-κουλτούρα, που είναι απίστευτα επιδερµική. εν βοηθάει τους ανθρώπους να σκεφτούν. Ο δικός µου ορισµός της κουλτούρας είναι ότι ο πολιτισµός ισοδυναµεί µε εξερεύνηση και καλλιέργεια της ανθρωπότητας, ότι η τέχνη είναι τελικά ο µόνος αντικειµενικός καθρέφτης που µας δείχνει τον κόσµο έτσι ακριβώς όπως είναι, ή όπως θα έπρεπε να είναι. Η µόδα της κρίσης Με ποιον τρόπο πιστεύετε ότι µπορεί να βοηθήσει η µόδα την καταπολέµηση της οικονοµικής κρίσης; Σε αυτούς τους δύσκολους καιρούς, ντυθείτε. Φτιάξτε το µόνοι σας... Φορέστε ένα κολιέ από παραµάνες, κονκάρδες (καλύτερα, µε πολιτικά σλόγκαν), κουβέρτες, τραπεζοµάντιλα, κουρτίνες, πετσέτες ή ένα κοµµάτι όµορφο ύφασµα, τυλιγµένα στους ώµους αντί για παλτό ή σαν φούστες, φορέµατα, τοπ, παντελόνια, που θα δένετε κάτω από τα πόδια. Μαντίλια µπορούν να φορεθούν σαν εσώρουχα (για την ντίσκο ή την παραλία) ή να δεθούν σαν τσάντα. Ενώστε τα όλα µαζί µε όµορφα κοµµάτια από την ντουλάπα σας. Φορέστε ξανά και ξανά τα αγαπη- µένα σας ρούχα και αξεσουάρ µέχρι να γεράσουν ή να λιώσουν. Να αγοράζετε λιγότερα. Να φοράτε υπερµεγέθη σακάκια σαν παλτά, πουκάµισα πίσω-µπρος, κουµπώστε τα κουµπιά λάθος για να γίνουν ασύµµετρα. Μπερδέψτε τον χειµώνα µε το καλοκαίρι, τη µέρα µε τη νύχτα. Ποια είναι η βασίλισσα της πανκ Το αληθινό της όνοµα είναι Vivienne Isabel Swire. Εχει έναν γιο µε τον Ντέρεκ Γουέστγουντ και απέκτησε έναν ακόµη, µε τον Μάλκολµ ΜακΛάρεν. Σήµερα είναι παντρεµένη µε έναν άνδρα νεότερο κατά 25 χρόνια, που δουλεύει µαζί της. Εχει µια 12χρονη εγγονή. Οδηγεί µοτοσικλέτα και ποδήλατο. Την αποκαλούν βασίλισσα της πανκ και µεγάλη κυρία της µόδας, αν και ποτέ µπροστά της. Βάφει το µαλλί της πορτοκαλί. Οπως και τα φρύδια της. Συνηθίζει να φωτογραφίζεται µε το ένα χέρι στη µέση και το άλλο ελεύθερο, σαν µοντέλο παλιάς εποχής. Λέει ότι δεν µπορεί να σκεφτεί χωρίς τα γυαλιά της. ηλώνει αντικαταναλώτρια. Παλιότερα ήταν δασκάλα. «Κάθε φορά που πρέπει να ανοίξω το λεξικό, είµαι ενθουσιασµένη». Απεχθάνεται τα τζιν, πιστεύει ότι δεν κολακεύουν ούτε τους άνδρες ούτε τις γυναίκες. ιατηρεί µια παράξενη σχέση µε τον χρόνο: «Εχω φρικτή µνήµη, ίσως γιατί συγκεντρώνοµαι πάντοτε σε αυτό που κάνω αυτή τη στιγµή». Πηγή: «Big Fish»

14 14 ΓΥΝΑΙΚΑΘΕΜΑ ΤΕΥΧΟΣ15 G20 LADIES: H ΛΕΣΧΗ ΤΩΝ ΠΡΩΤΩΝ ΚΥΡΙΩΝ Κι ενώ ο πλανήτης προσπαθεί να προσαρµοστεί στις αποφάσεις που πήραν οι ηγέτες των πιο ανεπτυγµένων χωρών τον πλανήτη για την αντιµετώπιση της οικονοµικής κρίσης, εµείς ψάχνουµε τις ισχυρές κυρίες πίσω από τους αρχηγούς. Ανακαλύψαµε πρότυπα στυλ, έµπειρες πολιτικούς, σπουδαίες επιστήµονες - και δύο άντρες, που κρατούν τον ρόλο των «πρώτων κυρίων» στις χώρες τους.»

15 ΜΑΪΟΣ 2009 ΘΕΜΑΓΥΝΑΙΚΑ 15 Της Ζωής ηµητρίου ΟΒρετανός πρωθυπουργός Γκόρντον Μπράουν χαιρέτησε πριν από λίγες ηµέρες τους ηγέτες που βρέθηκαν στο Λονδίνο για τη σύνοδο των G20 λέγοντας: «Είναι η ηµέρα κατά την οποία ολόκληρος ο κόσµος συγκεντρώθηκε για να αντιµετωπίσει την οικονοµική κρίση». Οταν οι κύριοι µιλούσαν για την παγκόσµια αλληλεξάρτηση των κρατών, οι κυρίες τους πήγαιναν βόλτα στη Βασιλική Οπερα της αγγλικής πρωτεύουσας και απολάµβαναν εδέσµατα από τα χεράκια του Τζέιµι Ολιβερ στην Ντάουνιγκ Στριτ. Πρωταγωνίστρια, η κυρία Οµπάµα που έσπασε ακόµα και το βασιλικό πρωτόκολλο αγκαλιάζοντας τη βασίλισσα Ελισάβετ, ενώ η νοικοκυρά-οικονοµολόγος Σβετλάνα Μεντβέντεβα αποκάλυψε ότι «Το Κεφάλαιο του Μαρξ» είναι το µπέστσελερ της Ρωσίας. Το µόνο που έλειπε ήταν ένα µάθη- µα οικοκυρικών αντίστοιχο της περσινής διδασκαλίας διπλώµατος κιµονό, στο πλαίσιο της συνάντησης των G8 στην Ιαπωνία. ΑΓΓΛΙΑ: Η 45χρονη σύζυγος του πρωθυπουργού της Αγγλίας Σάρα Μπράουν πέρασε την παιδική της ηλικία στην Τανζανία. Μετά τον χωρισµό των γονιών της, όταν ήταν επτά ετών, µετακόµισε µε τη µητέρα της και τον πατριό της στο Λονδίνο. Το 1994 γνωρίστηκε µε τον Γκόρντον στη διάρκεια πτήσης από το Λονδίνο στη Σκοτία, ενώ το 1997 η σκανδαλοθηρική εφηµερίδα «Νews of the World» αποκάλυψε τον δεσµό τους. Παντρεύτηκαν το 2000 µετά τη γέννηση του πρώτου τους παιδιού το οποίο πέθανε 10 ηµερών. Εχει δύο γιους, ασχολείται µε τη φιλανθρωπία και µαζί µε την καλύτερη της φίλη Τζ. Κ. Ρόουλινγκ (τη συγγραφέα του Χάρι Πότερ) έγραψε παιδικό βιβλίο. ΝΟΤΙΑ ΚΟΡΕΑ: Η Κιµ Γιουνοκ, η 62χρονη σύζυγος του Λι Μιουνγκ-Μπακ, γνωρίστηκε µε τον 17ο πρόεδρο της Νότιας Κορέας όταν σπούδαζε Αγωγή της Υγείας. Παντρεύτηκαν µετά την αποφοίτηση της, παρά τις αντιρρήσεις των γονιών της. Σήµερα έχουν τέσσερα παιδιά. ΡΩΣΙΑ: Η 44χρονη Σβετλάνα Μεντβέντεβα είναι η σύζυγος του προέδρου Ντµίτρι Μεντβέντεφ, τον οποίο γνώρισε σε ηλικία 14 ετών, όταν αµφότεροι πήγαιναν στο γυµνάσιο της γενέτειράς τους. ΒΡΑΖΙΛΙΑ: η 58χρονη Μαρίσα Λετίσια είναι η δεύτερη σύζυγος του προέδρου Λουίς Ινάσιο Λουλά ντα Σίλβα και ίσως η µοναδική πρώτη κυρία που σε ηλικία 13 ετών δούλευε σε εργοστάσιο παραγωγής σοκολάτας. Γνώρισε τον σύζυγό της σε συνέδριο µεταλλουργών λίγο µετά τον θάνατο του πρώτου άντρα της. ΙΝ ΟΝΗΣΙΑ: Η 56χρονη σύζυγος του προέδρου Σουσίλο Μπαµπάνγκ Γιουντχογιόνο, η Κριστιάνι Χεραγουάτι, γνωστή και ως Ανι-Γιουντογιόνο, παράτησε το 1976 τις ιατρικές σπουδές στο τρίτο έτος για να παντρευτεί τον µελλοντικό πρόεδρο, να αποκτήσει το 1998 πτυχίο Πολιτικών Επιστηµών, να γίνει αντιπρόεδρος του ηµοκρατικού Κόµµατος, να δώσει το όνο- µά της σε ένα σπάνιο είδος πεταλούδας, να του χαρίσει δύο παιδιά και να γίνει ακτιβίστρια µετά το τσουνάµι. ΗΠΑ: Η 45χρονη Μισέλ Οµπάµα µεγάλωσε στο Σικάγο, σπούδασε Κοινωνιολογία στο Πρίνστον και φοίτησε στη Νοµική Σχολή του Χάρβαρντ. Γνωρίστηκε µε τον Μπαράκ στα δικηγορικά γραφεία της φίρµας «Sidley Austin». Παντρεύτηκαν το 1992 και έχουν δύο κόρες. ΙΑΠΩΝΙΑ: η Τσικάκο Ασο είναι κόρη του 70ού πρωθυπουργού της Ιαπωνίας Ζένκο Σουζούκι και σύζυγος του νυν πρωθυπουργού Τάρο Ασο, τον οποίο υπερασπίζεται συχνά πυκνά στα εθνικά ΜΜΕ (καθώς θεωρείται ο «Τζορτζ Μπους» της Ασίας). Πρόσφατα, µάλιστα, δήλωσε: «Ο σύζυγός µου δεν διαβάζει µόνο µάνγκα (αναφορά στην αδυναµία του Τάρο στα συγκεκριµένα κόµικς), αλλά και δύσκολα βιβλία και κρατικά έγγραφα». ΟΛΛΑΝ ΙΑ: Η 49χρονη Μπιάνκα Χόσνκεντιγκ σύζυγος του πρωθυπουργού της Ολλανδίας Παν Πέτερ Μπαλκενέντε και µητέρα µίας κόρης, είναι δικηγόρος, αλλά είναι γνωστή µε το παρατσούκλι «σιωπηλή γιατρός» - γιατί δεν χρησιµοποιεί τον τίτλο του ΡhD της Αγίας Πετρούπολης. Παντρεύτηκαν το 1989.Εχει πτυχίο οικονοµολόγου, ωστόσο ο άντρας της θεωρεί ότι η θέση της γυναίκας είναι στο σπίτι. Ετσι, εγκατέλειψε τη σταδιοδροµία της µετά τη γέννηση του παιδιού τους. ΜΕΞΙΚΟ: Η 41χρονη Μαργαρίτα Ζαβάλα Καλντερόν, σύζυγος του προέδρου Φελίπε, είναι έµπειρη πολιτικός είναι η µοναδική σύζυγος που έχει θητεύσει στο Κογκρέσο. Ασχολείται ενεργά µε την καριέρα του συζύγου της, µε τον οποίο έχουν τρία παιδιά. ΑΥΣΤΡΑΛΙΑ: Είναι 50 ετών, µητέρα τριών παιδιών, σύζυγος του πρωθυπουργού Κέβιν Ρουντ και η µοναδική πρώτη κυρία στη χώρα της που συνέχισε να δουλεύει µετά την εκλογή του συζύγου της. Η Ταρέι Ζ. Ρέιν διοικεί αλυσίδα γραφείων ευρέσεως εργασίας µε ετήσια έσοδα 175 εκατ. δολάρια και 66 υποκαταστήµατα παγκοσµίως.

16 16 ΓΥΝΑΙΚΑΨΥΧΟΛΟΓΙΑ ΤΕΥΧΟΣ15 Η ΕΝ ΟΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΗ ΒΙΑ Το πρόβληµα της ενδοοικογενειακής βίας και της γυναικείας κακοποίησης έχει αυξηθεί ραγδαία τα τελευταία χρόνια, αυτό βέβαια δεν σηµαίνει ότι προέκυψε τα τελευταία χρόνια. Από τις αρχές της δεκαετίας του 70 άρχισε µια έντονη αµφισβήτηση σχετικά µε το θέµα της ενδοοικογενειακής βίας, που είχε ως αποτέλεσµα την αναθεώρηση του νοµοθετικού πλαισίου, η οποία όµως δεν συνοδεύτηκε και από µια αντίστοιχη αλλαγή στην κουλτούρα και την ευαισθητοποίηση της κοινής γνώµης. Tης Ανθής Αγγελοπούλου µε τη συνεργασία της ψυχολόγου Θεανώς Πολυζωγοπούλου Ηβία κατά των γυναικών δεν είναι ένα φαινόµενο που αφορά µόνο τις υπανάπτυκτες χώρες. Το 20%-30% των περιστατικών στα νοσοκοµεία των Η.Π.Α. αφορά κακοποιηµένες γυναίκες. Επίσης, αφορά ανθρώπους όλων των φυλών, εθνικοτήτων, θρησκειών, και κοινωνικών τάξεων. Πριν από µερικά χρόνια, οι γυναίκες όχι απλώς δεν τολµούσαν να καταγγείλουν περιστατικά βίαιης συµπεριφοράς σε βάρος τους, αλλά ούτε καν διανοούνταν να το οµολογήσουν στον εαυτό τους. Ακόµα και σήµερα, πάρα πολλές γυναίκες συνεχίζουν να µένουν εγκλωβισµένες σε µια αφόρητη κατάσταση πόνου, ενοχών άγνοιας και φόβου, µε αποτέλεσµα να διαιωνίζουν το πρόβληµα και να υποφέρουν τόσο αυτές όσο και τα παιδιά τους (όταν υπάρχουν παιδιά). Η ενδοοικογενειακή βία αφορά τη βίαιη συµπεριφορά µεταξύ των συζύγων, τη συζυγική κακοµεταχείριση, αλλά συµπεριλαµβάνει και τις περιπτώσεις των ζευγαριών που συγκατοικούν ή βρίσκονται σε σχέση. Εχει πολλές µορφές, που συµπεριλαµβάνουν τη σωµατική βία (χτυπήµατα, σπρωξίµατα, κλπ), τη σεξουαλική κακοποίηση (καταναγκασµός για συµµετοχή στη σεξουαλική πράξη), τη συναισθηµατική κακοποίηση, την ταπείνωση την οικονοµική στέρηση, και την απειλή χρήσης βίας. Κακοποιηµένη θεωρείται µια γυναίκα που υφίσταται κατ εξακολούθηση σωµατική ή ψυχολογική βία από έναν άντρα, ο οποίος την εξαναγκάζει να ακολουθεί τις επιθυµίες του, χωρίς να ενδιαφέρεται Πάρα πολλές γυναίκες συνεχίζουν να µένουν εγκλωβισµένες σε µια αφόρητη κατάσταση πόνου, ενοχών άγνοιας και φόβου, µε αποτέλεσµα να διαιωνίζουν το πρόβληµα και να υποφέρουν τόσο αυτές όσο και τα παιδιά τους. Η ενδοοικογενειακή βία αφορά τη βίαιη συµπεριφορά µεταξύ των συζύγων, τη συζυγική κακοµεταχείριση, αλλά συµπεριλαµβάνει και τις περιπτώσεις των ζευγαριών που συγκατοικούν ή βρίσκονται σε σχέση. για τα δικαιώµατά της. Η σωµατική βία, είναι και η πιο εµφανής όταν συµβαίνει, από τις άλλες µορφές βίας που µπορεί να υπάρχουν είτε µεµονωµένα, είτε συνδυαστικά. Η συναισθηµατική βία µπορεί να συµπεριλαµβάνει τον εξευτελισµό, τον εκφοβισµό τις απειλές για σωµατική κακοποίηση, όπως π.χ: απειλές κατά της ζωής, της σωµατικής ακεραιότητας, ή ακόµα και απειλές εναντίον άλλων µελών της οικογένειας αλλά και την οικονοµική αποστέρηση. Η οικονοµική αποστέρηση, µπορεί να πάρει διάφορες µορφές. Μπορεί συχνά η κακοποιηµένη γυναίκα να συντηρεί οικονοµικά την οικογένειά της, αλλά σε άλλες περιπτώσεις να της απαγορεύεται να δουλέψει, να έχει δικά της χρήµατα, να έχει ευθύνη ή γνώση για τα οικονοµικά του σπιτιού της. Ολα αυτά αποσκοπούν στην αποδυνάµωση και την εξάρτηση της γυναίκας από το θύτη. Είναι σηµαντικό να αναφερθεί, ότι η κακοποίηση, επεκτείνεται σε όλους τους τοµείς της ζωής της γυναίκας, ακόµα και στο αν θα συναντάει τους φίλους ή τους συγγενείς της, στο αν θα έχει και πως θα διαθέτει τον ελεύθερό της χρόνο, πως θα ντύνεται, και γενικά στην ύπαρξη και τη διατήρηση της αυτονο- µίας της αυτοεκτίµησης και της αυτοπεποίθησής της. Οσον αφορά τη σωµατική βία, τα ορατά σηµάδια στο σώµα, την καθιστούν εµφανή και προκαλούν την αγανάκτηση και τον αποτροπιασµό. Τα σηµάδια της ψυχολογικής βίας, παραµένουν αόρατα και οι συνέπειές της είναι πολλές φορές δυσδιάκριτες. Οµως οι επιπτώσεις από τα ψυχικά τραύµατα που προκαλεί η ψυχολογική βία µπορούν να είναι πάρα πολύ σοβαρές. Μερικές µόνο από τις επιπτώ-»

17 ΜΑΪΟΣ 2009 ΨΥΧΟΛΟΓΙΑΓΥΝΑΙΚΑ 17 σεις που αναφέρονται στη βιβλιογραφία είναι: Συνεχόµενο και εντεινόµενο στρες, ανάπτυξη φοβιών, κατάθλιψη, αποµόνωση, µοναξιά,, αυτοκτονικές τάσεις ή ιδεασµοί, εξαρτητικές σχέσεις, χαµηλή αυτοεκτίµηση, τάσεις φυγής, ενοχικά σύνδροµα, χρήση αλκοόλ και ουσιών, ανάπτυξη ψυχώσεων (κατά µερικές περιπτώσεις). Ποια είναι όµως τα χαρακτηριστικά των ανδρών που κακοποιούν και ποια των γυναικών που υποµένουν και υφίστανται την κακοποίηση; Χαρακτηριστικά ανδρών που κακοποιούν 1. Eχουν χαµηλή αυτοεκτίµηση 2. Πιστεύουν τους σχετικούς µε τη σχέση κακοποίησης µύθους 3. Eχουν παραδοσιακή εικόνα για την αντρική ανωτερότητα και το στερεότυπο του ρόλου του άντρα στην οικογένεια. Πολλοί σαν παιδιά, είτε υπήρξαν µάρτυρες βίαιων περιστατικών (π.χ. του πατέρα προς τη µητέρα) είτε είχαν κακοποιηθεί οι ίδιοι από τους γονείς τους. 4. Κατηγορούν τους άλλους για τις πράξεις τους «εσύ µε αναγκάζεις να το κάνω» 5. Ζηλεύουν παθολογικά 6. Παρουσιάζουν «διπλή προσωπικότητα», πολλές φορές οι άλλοι τους περιγράφουν ως «καλό άνθρωπο», «καλό οικογενειάρχη». 7. Eχουν έντονες αντιδράσεις άγχους κατά τη διάρκεια των οποίων χρησιµοποιούν αλκοόλ ή την κακοποίηση των γυναικών τους για να εκτονωθούν. 8. Συχνά χρησιµοποιούν την ερωτική επαφή µε µορφή επιθετική, σαν πράξη επιβολής και κυριαρχίας, για να τονώσουν την αυτοπεποίθηση και την αίσθηση ανδρισµού τους. 9. εν θεωρούν ότι η βίαιη συ- µπεριφορά τους είναι κάτι το κακό, ή ότι µπορεί να έχει αρνητικές επιπτώσεις. Χαρακτηριστικά γυναικών που κακοποιούνται 1. Eχουν χαµηλή αυτοεκτίµηση και υποτιµούν την ικανότητά τους ως προς το να επιτυγχάνουν πράγ- µατα. 2. Πιστεύουν και αυτές στους µύθους για τις σχέσεις βίας. 3. Eχουν παραδοσιακή αντίληψη για το ρόλο τους στο σπίτι, ο σύζυγος θεωρείται ως ο αρχηγός της οικογένειας, ενώ πιστεύουν απόλυτα στο στερεότυπο της «ενω- µένης οικογένειας» και του γυναικείου ρόλου, σύµφωνα µε το οποίο οι ίδιες είναι ανίκανες να φροντίσουν τον εαυτό τους χωρίς την παρουσία κάποιου άντρα που θα «τις προστατεύει». 4. Πιστεύουν ότι µπορούν να συγκρατήσουν το θύτη από την απώλεια του ελέγχου του, ενώ αναλαµβάνουν την ευθύνη για τις δικές του πράξεις «έφταιγα κι εγώ» Υποφέρουν από ενοχές αλλά αρνούνται τον τρόµο και το θυµό που νιώθουν. 6. Eχουν έντονες αντιδράσεις άγχους µε ψυχοφυσιολογικά συ- µπτώµατα. 7. Χρησιµοποιούν τη σεξουαλική επαφή ως µέθοδο για να εδραιώσουν καλή σχέση µε το σύζυγο. 8. Πιστεύουν ότι κανένας δεν µπορεί να τις βοηθήσει να βγουν από την άσχηµη κατάσταση που βρίσκονται, εκτός από τον ίδιο τους τον εαυτό. 9. Εχουν µια µη ρεαλιστική ελπίδα ότι «τα πράγµατα θα αλλάξουν» και πείθονται από τις υποσχέσεις των συντρόφων τους. Πως όµως εξηγείται το ότι µια γυναίκα αποφασίζει να παραµένει µε έναν σύντροφο που την κακοποιεί; Μια από τις θεωρίες που προσπαθούν να ερµηνεύσουν το φαινόµενο ονοµάζεται «ο κύκλος της βίας» (Walker 1987). Σύµφωνα µε τη θεωρία αυτή, ο κύκλος της βίας αποτελείται από τρία µέρη: 1. Φάση της αυξανόµενης έντασης Στη διάρκεια της φάσης αυτής, υπάρχει σχετικά µικρός βαθµός βίας µε σπρωξίµατα, απειλές, λεκτικές προσβολές και απόδοση ευθυνών στο θύµα. Η γυναίκα µπορεί να προσπαθήσει να καταπραΰνει το θύτη, µε το να κάνει ότι αυτός θέλει, ή µε το να µη βρίσκεται κοντά του. 2. Φάση της έκρηξης Είναι η φάση στην οποία εκδηλώνεται το βίαιο ξέσπασµα. Ο θύτης µπορεί να προκαλέσει ζηµιές στο χώρο ( να τα σπάσει όλα µέσα στο σπίτι), και µετά να επιτεθεί και να τραυµατίσει τη σύζυγό του. 3.Φάση της ηρεµίας Ο θύτης µπορεί να εκφράσει τη µετάνοιά του, και να γεµίσει µε δώρα τη σύντροφό του, να εκλιπαρεί τη συγχώρεσή της και να υπόσχεται ότι θα αλλάξει, και δεν θα γίνει ξανά βίαιος. Η φάση αυτή χαρακτηρίζεται και ως «η πλάνη του παραδείσου», γιατί εδώ η γυναίκα, προσπαθώντας να εκπληρώσει την υγιή ανάγκη της για αγάπη και φροντίδα, ανταποκρίνεται και συνδέεται µε τη στοργική πλευρά της προσωπικότητας του θύτη. Φυσικά, καθώς ο χρόνος περνάει, αυτός ο κύκλος της βίας µπορεί να εµφανίζεται όλο και πιο συχνά, και να γίνεται όλο και πιο έντονος και επικίνδυνος. Πηγή: «f » Το σηµαντικότερο πρόβληµα για την αντιµετώπιση της ενδοοικογενειακής βίας είναι η σιωπή. Πολλές γυναίκες, δεν κοινοποιούν τη βία που υφίστανται, εξαιτίας της ενοχής και της ντροπής που αισθάνονται. Οι γυναίκες που κακοποιούνται, ελάχιστα το καταγγέλλουν στην αστυνο- µία. Ο φόβος του διασυρµού, η µη αποτελεσµατικότητα των κατασταλτικών µηχανισµών, τα νοµικά κενά και η πολυπλοκότητα, δεν µπορούν να εξασφαλίσουν επαρκή βοήθεια και προστασία για τα κακοποιηµένα άτοµα. Είναι πολύ σηµαντικό, να βοηθηθούν οι γυναίκες -θύ- µατα της βίας να αλλάξουν οπτική για τη ζωή τους και την κατάστασή τους. Πρέπει να βοηθηθούν να βρουν τη δύναµη ν αντιδράσουν, να σπάσουν τη σιωπή, να ζητήσουν βοήθεια και να εµπιστευτούν τους φορείς που µπορούν να τους προσφέρουν βοήθεια, αλλά κυρίως να βγουν από τη θέση του «ανήµπορου θύµατος», να πιστέψουν στον εαυτό τους, να διεκδικήσουν την αξιοπρέπεια και το δικαίωµά τους για µια καλύτερη ζωή. JOSHUA B. HYMAN M.D., PLLC Πλαστική και επανορθωτική χειρουργική Με ειδίκευση στις αισθητικές εργασίες Λιποαναρρόφηση Πλαστική κοιλιακής χώρας Ανόρθωση στήθους µε µείωση ή αύξηση Ενέσεις botox, restylane και juvederm Πλήρως εγκεκριµένη χειρουργική µονάδα ΩΡΕΑΝ Η ΠΡΩΤΗ ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗ ΕΠΙΣΚΕΨΗ. Tηλεφωνήστε µας στο (212) East 85th Street, New York, NY Το προσωπικό µας µιλάει άπταιστα Ελληνικά

18 18 ΓΥΝΑΙΚΑΥΓΕΙΑ ΤΕΥΧΟΣ15 ΛΕΥΚΗ ΤΡΟΜΟΚΡΑΤΙΑ ΣΤΟ ΣΠΙΤΙ Ταπείνωση, εξευτελισµός, συναισθηµατική εκµετάλλευση, µε µια λέξη: βία! Την αναγνωρίζεις παντού εκτός απ τον εαυτό σου. Μπορεί να τη ζεις καθηµερινά, ακόµη µέσα στο ίδιο σου το σπίτι. Μπορεί να µην µετράς σπασµένα πλευρά, αλλά να είσαι θύµα. Εσύ, η µητέρα σου, η αδελφή σου, η κολλητή σου, όπως κι οι περισσότερες γυναίκες που την υφίστανται, µπορεί να δυσκολεύεσαι ν αναγνωρίσεις -ή να παραδεχτείς- τη λευκή τροµοκρατία ενός άντρα που καταδυναστεύει τη ζωή σου. Tης Μαρ. Φραγκιαδάκη Κι όµως η συναισθη- µατική κακοποίηση είναι πιο επικίνδυνη για τη ψυχολογική ισορροπία µιας γυναίκας από ένα µαυρισµένο µάτι. Κι αυτό γιατί κρύβεται έντεχνα κάτω απ τον µανδύα της «αγάπης» και λειτουργεί υπόγεια δηλητηριάζοντας σταδιακά το σύνολο της ύπαρξής σου. Μάθε πώς να την διακρίνεις και τι µπορείς να κάνεις γι αυτήν. Πώς λειτουργεί Μπορεί οι επιστήµονες να διαφωνούν ως προς το όνοµα της συγκεκριµένης µορφής βίας (συναισθηµατική, ψυχολογική ή λεκτική), αλλά συµφωνούν απόλυτα στο ότι είναι η πιο διαδεδοµένη µορφή κακοποίησης τουλάχιστον στον σύγχρονο δυτικό κόσµο. Βασικό στόχος της είναι να προκαλέσει ρήγµατα στην γυναικεία ψυχή, ώστε το θύµα να νιώθει απόλυτα εξαρτηµένο από τον θύτη του. Σταδιακά, η γυναίκα που την υφίσταται αρχίζει ν αµφιβάλει για τον εαυτό της, να συνθλίβεται ψυχολογικά και τέλος να αισθάνεται πως δεν αξίζει τίποτα. Γι αυτό ούτε καταγγέλλει, ούτε και εγκαταλείπει τον δράστη. Μπορεί να συµβεί σε όλους τους τύπους γυναικών: από την ανεξάρτητη εργαζό- µενη µε χιλιάδες ευρώ µισθό το µήνα µέχρι τη νοικοκυρά που είναι αποκλειστικά αφοσιωµένη στο σπίτι και στα παιδιά της. Πώς θα τη διακρίνεις Ολα τα ζευγάρια έχουν τους καυγάδες και τις κακές τους στιγ- µές. Υπάρχει όµως µια λεπτή, αλλά ξεκάθαρη γραµµή ανάµεσα σε µια υγιή σύγκρουση και στην συναισθηµατική κακοποίηση. Κατ αρχήν σε µια υγιή σύγκρουση και οι δύο πλευρές συµ- µετέχουν µε ίσους όρους. Επειτα ο τυπικός καυγάς αποσκοπεί στο να πετύχει ένα συγκεκριµένο αποτέλεσµα για την καλύτερη λειτουργία της σχέσης είτε σε συναισθη- µατικό, είτε σε πρακτικό επίπεδο. Επίσης, οι απλοί καυγάδες, έχουν συγκεκριµένη αρχή και τέλος, ανάµεσα σε µεγάλα διαστήµατα ήρεµης συνύπαρξης, όπου και οι τα δύο µέλη του ζευγαριού µοιράζονται αµοιβαία συναισθήµατα αγάπης, εκτίµησης και αποδοχής για τον άλλον. Οι παθολογικοί καυγάδες αντίθετα, αν και µπορεί να έχουν ως αφορµή παρόµοια θέ- µατα, ξεκινάνε πάντα απ το ίδιο πρόσωπο και έχουν στόχο την απόλυτη επικράτηση του «επιτιθέ- µενου». Μπορεί να ξεσπάσουν ανά πάσα στιγµή, χωρίς προειδοποίηση, µε αποτέλεσµα το αµυνόµενο µέλος να βρίσκεται σε διαρκή επαγρύπνηση, προκειµένου να διατηρήσει την ειρηνική συνύπαρξη. Η µέθοδος Εκτός απ τη συνεχή ένταση που δηµιουργείται απ τους καυγάδες, ο δράστης µπορεί να χρησιµοποιεί διάφορες µεθόδους για να σε θέσει υπό τον έλεγχό του. Ο συνδυασµός τους µε τις παρακάτω συ- µπεριφορές και εκφράσεις, πρέπει να σε βάλει σε σκέψεις: Σε παρακολουθεί, είτε πας στη δουλειά, είτε πηγαίνεις στο σούπερ- µάρκετ, είτε γυµναστήριο. Τον βλέπεις ξαφνικά µπροστά σου. Σε παρενοχλεί µε συνεχή τηλεφωνήµατα στη δουλειά ή στο σπίτι. Ελέγχει τα οικονοµικά σου και σε αναγκάζει να του ζητάς χρή- µατα.»

19 ΜΑΪΟΣ 2009 ΥΓΕΙΑΓΥΝΑΙΚΑ 19 Σε τιµωρεί στερώντας σου την αγάπη και αφοσίωσή του. Φτιάχνει κανόνες που πρέπει να ακολουθείς πιστά, ενώ εκείνος όχι. Η συµπεριφορά του Σε βρίζει Σου επαναλαµβάνει πως δεν αξίζεις τίποτα. Ξεσπά πάνω σου την οργή του (εσύ φταις ακόµη και για τα επαγγελµατικά του) Σε υποβιβάζει (δεν κάνεις τίποτα αρκετά καλά) Σου επιβάλει πώς θα ντυθείς ή τι θα παραγγείλεις στο εστιατόριο Σε ελέγχει συνεχώς (κατασκοπεύει τις συνοµιλίες σου, και την αλληλογραφία σου) Ακούς συχνά φράσεις όπως: «Τα παίρνεις όλα τοις µετρητοίς»! «Εχουν τρελαθεί οι ορµόνες σου ή περιµένεις περίοδο και κάνεις έτσι»; «Μου την έχεις συνεχώς στη- µένη»! «Αν ήσουν αλλιώς, εγώ δεν θα φερόµουν έτσι»! «Νόµιζα πως εσύ θα µε καταλάβαινες»! «Μόνο για τον εαυτό σου ενδιαφέρεσαι»! Η εξέλιξη Συνήθως τον πρώτο καιρό της σχέσης, όλα µοιάζουν φυσιολογικά. Ισως καταλαβαίνεις ότι έχεις να κάνεις µε έναν δύσκολο και καχύποπτο άνθρωπο, ίσως και να κολακεύεσαι απ τη ζήλια του, αλλά µε τίποτα δεν φαντάζεσαι ότι αυτή η εµπάθεια θα στραφεί σύντοµα εναντίον σου. Λίγους µήνες αργότερα, όλο και πιο συχνά αρχίζεις να γίνεσαι στόχος. Μπορεί να του φταίνε τα ρούχα σου, µπορεί η συµπεριφορά σου, µπορεί οι φίλοι σου... Αδιάφορο. Σε λίγο του φταίνε τα πάντα. Εντωµεταξύ εσύ έχεις µάθει να φυλάγεσαι για να µην προκαλείς την οργή του. Εχεις ήδη θυµατοποιηθεί. Επειδή, τα περισσότερα άτοµα που χρησιµοποιούν τη συναισθη- µατική βία, έχουν πολύ χαµηλή αυτοεκτίµηση και µεγάλη ανασφάλεια ως προς την προσωπική τους αξία, ό,τι και αν κάνεις δεν Μπορεί οι επιστήµονες να διαφωνούν ως προς το όνοµα της συγκεκριµένης µορφής βίας), αλλά συµφωνούν απόλυτα στο ότι είναι η πιο διαδεδοµένη µορφή κακοποίησης τουλάχιστον στον σύγχρονο δυτικό κόσµο. Βασικό στόχος της είναι να προκαλέσει ρήγµατα στην γυναικεία ψυχή, ώστε το θύµα να νιώθει απόλυτα εξαρτηµένο από τον θύτη του. Σταδιακά, η γυναίκα που την υφίσταται αρχίζει ν αµφιβάλει για τον εαυτό της, να συνθλίβεται ψυχολογικά και τέλος να αισθάνεται πως δεν αξίζει τίποτα. Γι αυτό ούτε καταγγέλλει, ούτε και εγκαταλείπει τον δράστη. µπορούν να τον χαλαρώσουν. Εκείνος θα συνεχίζει να προσπαθεί να επιβάλλει τη δύναµή του µέχρι την απόλυτη παράδοση σου. Το επόµενο στάδιο είναι η σω- µατική βία. Είναι θέµα χρόνου, αλλά στις περισσότερες περιπτώσεις συναισθηµατικής βίας είναι η φυσική εξέλιξη. Μπορεί να ξεκινήσει µε ένα χαστούκι ή κατευθείαν µε ένα γερό χέρι ξύλο, αλλά το σίγουρο είναι πως δεν θα σταµατήσει εκεί. Μπορεί να δείξει µετανιωµένος, να ζητήσει συγνώµη και να υποσχεθεί ότι δεν θα το ξανακάνει κι εσύ να τον συγχωρέσεις, γιατί τον αγαπάς. Τα αποτελέσµατα Τα περισσότερα θύµατα ψυχολογικής βίας δυσκολεύονται ν αναγνωρίσουν από µόνα τους ένα σταθερό πρότυπο συµπεριφοράς του θύτη τους. Πρώτον, γιατί είναι αρκετά περίπλοκο να καταλάβεις πότε έχει ξεπεραστεί εκείνη η λεπτή γραµµή της συναισθηµατικής ή λεκτικής βίας. εύτερον, γιατί συνήθως ο θύτης έχει πείσει έντεχνα το θύµα του πως το ίδιο το θύ- µα ευθύνεται για τα δεινά του. Είναι χαρακτηριστικό ότι τα περισσότερα απ τα θύµατα πιστεύουν πως τα ίδια προκάλεσαν την συ- µπεριφορά του βασανιστή τους και πως την αξίζουν απόλυτα. Αλλωστε, είναι πολύ δύσκολο να αποδεχτείς πως κάποιος που λέει πως σ αγαπάει τόσο πολύ, µπορεί να απειλεί ακόµα και τη ζωή σου. Μήπως είσαι κι εσύ θύµα; Τα θύµατα της συναισθηµατικής κακοποίησης αισθάνονται διαλυµένα από το θύτη τους. Μπορεί να σε κάνει να νιώθεις πως: Σου φέρεται σαν να είσαι παιδί Πρέπει να πάρεις την άδειά του ακόµα και για τα πιο ασήµαντα θέµατα. Πρέπει να είσαι µαζεµένη και συγκρατηµένη όταν τον συνοδεύεις. Πρέπει να κρύβεις και να καταπιέζεις τα συναισθήµατά σου. Αν τα εκφράσεις, εκείνος θα σου επιτεθεί. Σου είναι πολύ πιο εύκολο να υπακούς στους κανόνες και διαταγές του, παρά να τσακώνεσαι µαζί του. Η αόρατη απειλή Εξαιτίας του ασαφούς ορισµού της, η συναισθηµατική κακοποίηση περιλαµβάνει µια σειρά διαφορετικών συµπεριφορών από τους θύτες της. Από µόνες τους οι συ- µπεριφορές αυτές δεν εµπίπτουν σε κάποιο νοµικό αδίκηµα κι έτσι τα θύµατα, δεν έχουν την δυνατότητα να ζητήσουν την προστασία της αστυνοµίας. Μοναδική εξαίρεση στην ύπαρξη πειστηρίων συναισθηµατικής βίας, αποτελεί η περίπτωση καταδίωξης και απειλών. Σε περίπτωση που έχεις τα κατάλληλα πειστήρια, όπως τηλεφωνικές συνδιαλέξεις, επιστολές, µηνύµατα ή µαγνητοφωνηµένο υλικό ότι κάποιος σε απειλεί ή σε καταδιώκει, µπορείς να ζητήσεις τη βοήθεια των αρχών. Ο δράστης δεν θα διωχθεί ποινικά, αλλά τα ασφαλιστικά µέτρα που θα οριστούν απ το δικαστήριο, θα τον κρατήσουν σε απόσταση. Τι µπορείς να κάνεις Ξεπέρασε τις ενοχές σου. εν φταις εσύ για τον βίαιο χαρακτήρα του. Σταµάτα να πιστεύεις ότι η κατάσταση θα διορθωθεί µε τον καιρό. Σταµάτα να πιστεύεις ότι τα ίδια συµβαίνουν σε όλες τις σχέσεις. Προστάτεψε τον εαυτό σου. Αν χρειάζεσαι καταφύγιο, βρες κάπου να µείνεις. Ενα συγγενικό ή ένα φιλικό σπίτι είναι ιδανικό, ιδιαίτερα αν κατοικείται από ένα ζευγάρι µε κατανόηση. Ζήτα βοήθεια. Ενα πρώτο πρακτικό βήµα είναι να ζητήσεις βοήθεια από τις τηλεφωνικές γραµµές κατά της ενδοοικογενειακής βίας. Εκεί ο αρµόδιος, θα ακούσει το πρόβληµά σου και θα σε συµβουλέψει κατάλληλα για τις περαιτέρω ενέργειες. Να ξέρεις ότι σε περίπτωση διαζυγίου λόγω ψυχολογικής κακοποίησης, το δικαστήριο θα προβεί στην έκδοση του διαζυγίου υπέρ σου. Αν υπάρχουν παιδιά, θα πρέπει να γίνει δίκη για να οριστεί η κηδεµονία τους. Υπάρχουν ακόµα και ξενώνες που µπορούν να σε φιλοξενήσουν και να σε προφυλάξουµε. Πηγή: «Womenonly» ÌÔÚÊÈ ñ ªÂÁ ÏÔappleÚ appleâè ñ ÛÊ ÏÂÈ Μαυσωλείο του Αγίου Ιωσήφ Με την επίδειξη Πιστοποιητικού Καταθέσεων δικαιούστε $1,0001,000 Εκπτωση για την αγορά χώρου για οικογενειακό τάφο στο µαυσωλείο «St. Joseph s» ($500 για αγορά χώρου για 1 άτοµο) To Κοιµητήριο St. Michael s προσφέρει µεγάλο εύρος επιλογών, περιλαµβανόµενων των προσθηκών του Μαυσωλείου του Αγίου Ιωσήφ, καθώς επίσης και τάφους, βάσεις για αγάλµατα και αποτέφρωση. Eνα από τα µεγαλύτερα δώρα που µπορείτε να κάνετε σε αυτούς που αγαπάτε είναι η αίσθηση της ασφάλειας, η γνώση ότι έχετε φροντίσει για όλα. Ως θρησκευτικό κοιµητήριο το St. Michaels s είναι ανοιχτό στους ανθρώπους όλων των θρησκειών. Με υπερηφάνεια δε σας γνωρίζουµε ότι το όµορφα σχεδιασµένο Μαυσωλείο του Αγίου Ιωσήφ είναι στη διάθεσή σας. Για περισσότερες πληροφορίες, συµπεριλαµβανοµένου και ενός δωρεάν Οδηγού Ερευνας (Resource Guide), παρακαλώ καλέστε: (718) Astoria Blvd. East Elmhurst, NY ή επισκεφθείτε την ιστοσελίδα µας στο Θα είστε χαρούµενοι γι αυτή σας την κίνηση Σας γνωστοποιούµε ότι ο κ. ΝΙΚΟΛΑΟΣ Π. ΠΑΠΑΜΙΧΑΗΛ εξακολουθεί να προσφέρει µε τον καλύτερο τρόπο τις υπηρεσίες του στην Οµογένεια (917)

20 20 ΓΥΝΑΙΚΑΨΥΧΟΛΟΓΙΑ ΤΕΥΧΟΣ15 ΕΓΚΥΜΟΣΥΝΗ ΣΤΑ ΣΑΡΑΝΤΑ Ολοένα και πιο αργά στη ζωή τους αποφασίζουν οι γυναίκες να αποκτήσουν παιδί. Είτε γιατί δεν επιθυµούν να παντρευτούν σε νεαρή ηλικία, είτε γιατί προτάσσουν τις σπουδές και την καριέρα, είτε γιατί δεν µπορούν να τεκνοποιήσουν και καταφεύγουν σε µεθόδους υποβοηθούµενης αναπαραγωγής. Tης Μαίρης Κατσανοπούλου Υπάρχει σαφώς µια µετατόπιση των κυήσεων σε µεγαλύτερες ηλικίες κατά τα τελευταία χρόνια», λέει ο καθηγητής Μαιευτικής και Γυναικολογίας του Πανεπιστηµίου Θεσσαλίας και πρόεδρος της Ελληνικής Μαιευτικής και Γυναικολογικής Εταιρείας κ. Ιωάννης Μεσσήνης. «Ενώ οι εγκυµοσύνες στην ηλικία των χρόνων αποτελούσαν το 2,5% όλων των κυήσεων, σήµερα αποτελούν το 10-20%. Ο µέσος όρος ηλικίας των γυναικών που υποβάλλονται σε εξωσωµατική γονιµοποίηση στο δικό µας πανεπιστηµιακό κέντρο είναι τα 38 χρόνια και υπάρχουν βέβαια και αρκετές γυναίκες πάνω από τα 40». Το «ηλικιακό όριο» Το χρονικό όριο που έχει ορίσει η φύση για να µείνει µια γυναίκα έγκυος είναι η ηλικία της εµµηνόπαυσης, δηλαδή περίπου τα 50 χρόνια για τον δυτικό κόσµο. Αυτή την ηλικία θέτει ως όριο και η ελληνική νοµοθεσία για τις γυναίκες που υποβάλλονται σε εξωσωµατική γονιµοποίηση. Πάντως, οι επιστήµονες τονίζουν ότι η καλύτερη ηλικία για να αποκτήσει µια γυναίκα παιδί είναι τα χρόνια. Μια εγκυµοσύνη στην ηλικία των 40- όπως εξηγεί ο κ. Μεσσήνης- συνεπάγεται πιο συχνές και σοβαρές επιπλοκές και µεγαλύτερη περιγεννητική θνησιµότητα µητέρας και παιδιού (από την 28η εβδοµάδα έως και µία εβδοµάδα µετά τον τοκετό). Οι έγκυοι σε προχωρηµένη ηλικία θα πρέπει να παρακολουθούνται συχνότερα από τον γιατρό τους σε σχέση µε τις νεώτερες και θα πρέπει οπωσδήποτε να ελέγχουν το έµβρυο για τυχόν χρωµοσωµιακές ανωµαλίες. «Σήµερα, που διαθέτουµε νέες προγεννητικές εξετάσεις, όπως η εξέταση αυχενικής διαφάνειας, οι οποίες περιορίζουν τις πιθανότητες χρωµοσωµιακών ανωµαλιών, η αµνιοπαρακέντηση δεν είναι υποχρεωτική σε όλες τις εγκύους µετά τα 35 τους χρόνια», σχολιάζει ο κ. Μεσσήνης. «Εάν οι πιθανότητες βρεθούν αυξηµένες, συνιστούµε στη γυναίκα να κάνει κυρίως λήψη τροφοβλάστης (κατά την οποία τρυπάµε τον πλακούντα και παίρνουµε για εξέταση χοριακές λάχνες) ή αµνιοπαρακέντηση (κατά την οποία τρυπά- µε τον αµνιακό σάκο και παίρνουµε αµνιακό υγρό). Η αµνιοπαρακέντηση ενέχει κίνδυνο 1% για αποβολή του εµβρύου, ενώ η λήψη τροφοβλάστης κάπως περισσότερο».»