Σε πολλές περιπτώσεις οι μύθοι είχαν αλληγορική σημασία κι έκρυβαν κάποιο ηθικό δίδαγμα. Οι αλληγορικοί μύθοι, προσπάθησαν να ανακαλύψουν κάτω από

Transcript

1 ΜΥΘΟΙ ΚΑΙ ΙΣΤΟΡΙΑ Τι είναι μύθος; Η απάντηση είναι δύσκολο να δοθεί με ακρίβεια, παρά τις προσπάθειες των μελετητών να δώσουν ένα σαφή ορισμό στην πορεία δυόμιση αιώνων. Η πιο κοινότυπη, αν και λιγότερο αμφιλεγόμενη απάντηση είναι πως οι μύθοι είναι παραδοσιακές ιστορίες. Το ότι ο μύθος είναι μια ιστορία φαίνεται από την ετυμολογία της λέξης: για τους πρώιμους Έλληνες ο μύθος ήταν λόγος ή ιστορία, συνώνυμη των λέξεων λόγος και έπος. Ο μυθολόγος ήταν αφηγητής ιστοριών.

2 Οι μύθοι αμφισβητήθηκαν από πολλούς ιστοριογράφους και φιλοσόφους, ως προς την ιστορική αλήθεια που περιέχεται σε αυτούς. μπορούμε να εντοπίσουμε στον Πλάτωνα τη σημασία που έχουν οι μύθοι και σήμερα: κάτι που πιστεύεται ευρέως, αλλά είναι ψευδές. Αφού όμως οι μύθοι θεωρούνται γενικά ψευδείς, ποια είναι η αναγκαιότητα που οδήγησε στη δημιουργία τους; Οι ρήτορες προσδιορίζουν το μύθο ως μια πλασματική ιστορία που επεξηγεί την αλήθεια.

3 Σε πολλές περιπτώσεις οι μύθοι είχαν αλληγορική σημασία κι έκρυβαν κάποιο ηθικό δίδαγμα. Οι αλληγορικοί μύθοι, προσπάθησαν να ανακαλύψουν κάτω από την επιφάνεια του μύθου φιλοσοφικές αλήθειες και αλήθειες σχετικά με το φυσικό σύμπαν για να διατηρήσουν έτσι την πολιτιστική τους συνάφεια. Και τι είναι αυτό που κάνει τους μύθους διαχρονικούς; Η κινητήρια δύναμη για την διατήρηση των μύθων ως τις μέρες μας είναι η πολιτιστική τους σημασία. Ο μύθος δίνει έγκυρες πληροφορίες για την προέλευση του κόσμου, την κοινωνία και τους θεσμούς της, τους θεούς και τις σχέσεις τους με τους θνητούς, με λίγα λόγια για οτιδήποτε έχει σημασία για την ανθρώπινη ύπαρξη.

4 Η μεγάλη επιρροή της ελληνικής μυθολογίας στην πολιτιστική κληρονομιά του κόσμου είναι αναμφισβήτητη αφού μέχρι και σήμερα φιλόσοφοι, καλλιτέχνες κι ακαδημαϊκοί προσπαθούν να ερμηνεύσουν τον κόσμο και την ηθική του βασισμένοι σε κομμάτια της ελληνικής μυθολογίας. Το μυστικό των Ελλήνων και της ελληνικής μυθολογίας όμως είναι ότι οι μύθοι και η ιστορία συνδέονται μεταξύ τους τόσο αριστοτεχνικά που κανείς δεν μπορεί να πει με σιγουριά πού τελειώνει η φαντασία και πού ξεκινά η ιστορία. Ή μήπως ισχύει το αντίστροφο;

5 Στόχος της εργασίας Στόχος της εργασίας αυτής είναι η αναζήτηση και η παρουσίαση των ποιο σημαντικών μύθων που συνδέονται με την ιδιαίτερη πατρίδα μας. Όπως ισχυρίζεται ο Κατσιμπάρδης άλλωστε, χωρίς τη γνωριμία της ιδιαίτερης πατρίδας μας είναι αδύνατη η γνώση του υπόλοιπου κόσμου.

6 ΛΙΒΑΔΕΙΑ

7 ΛΙΒΑΔΕΙΑ Η πόλη της Λιβαδειάς υπήρχε αιώνες πριν από το 1200 π.χ. Από ευρήματα έχει αποδειχθεί ότι κατείχε την ίδια θέση. Η αρχαία πόλη ήταν κτισμένη στη δεξιά όχθη της Έρκυνας, και ερείπια της ήλθαν στο φως μετά από ανασκαφές. Τα περισσότερα (όπως το λουτρό, η αγορά, ο δρόμος, το μητρώο) καθώς και μεγάλος αριθμός επιγραφών χρονολογούνται από τον 4ο π.χ. ως τον 3ο μ.χ. αιώνα. Αρχικά ονομαζόταν Μίδεια και το κέντρο της ήταν ψηλότερα, στην κορυφή του Προφήτη Ηλία.

8 ΜΙΔΕΙΑ

9 Το όνομα Μίδεια (Μιδέα), είχε πάρει από τη νύμφη Μίδεια που με τον Ποσειδώνα είχαν αποκτήσει τον Ασπληδόνα, ιδρυτή ομώνυμης πόλης των Μινύων, του σημερινού Πύργου κοντά στον Ορχομενό. Ο ιστορικός-περιηγητής Παυσανίας που επισκέφθηκε τη Λεβαδεία περί τα μ.χ. αναφέρει ότι η ομηρική Μίδεια είναι η πόλη Λεβαδειά.

10

11 Σύμφωνα με αυτόν, η αρχαία Λεβαδειά πήρε το όνομά της από τον Αθηναίο ήρωα Λέβαδο ο οποίος ερχόμενος στη Μίδεια εγκατέστησε τους κατοίκους της χαμηλότερα γύρω από τις όχθες της Έρκυνας και ονόμασε την πόλη Λεβαδειά.

12 ΤΡΟΦΩΝΙΟ ΜΑΝΤΕΙΟ

13 ΤΡΟΦΩΝΙΟ ΜΑΝΤΕΙΟ Δεν θα μπορούσαμε να μιλήσουμε για τη πόλη της Λιβαδειάς χωρίς να αναφερθούμε στο Τροφώνιο μαντείο. Το Τροφώνιο μαντείο χρονολογείται ήδη από τον 5ο αιώνα π. Χ., την εποχή της ηρωολατρείας, όταν είχαν ήδη εγκατασταθεί οι κύριες, κοινές λατρείες των Βοιωτών. Σύμφωνα με το μύθο, την εποχή της ανακάλυψης του Τροφώνιου Μαντείου, η περιοχή της Βοιωτίας υπέφερε από ξηρασία, η οποία κράτησε δυο χρόνια. Όταν οι κάτοικοι δεν άντεχαν άλλο την πείνα και τις αρρώστιες, οι αρχηγοί των Βοιωτών συγκεντρώθηκαν στη Κορώνεια και αποφάσισαν να στείλουν το σοφό γέροντα Σαών στο μαντείο των Δελφών για να πάρει χρησμό.

14

15 Η Πυθία όμως αρνήθηκε να δώσει χρησμό στους Βοιωτούς, λέγοντάς τους πως στη Λεβαδειά υπήρχε ένας σοφός, ο Τροφώνιος, ο οποίος θα τους έδινε το χρησμό που ζητούσαν. Όταν ο Σαών ρώτησε πώς θα έβρισκε το Μαντείο, η Πυθία απάντησε πως θα τον οδηγούσε ένα θεϊκό σημάδι. Μετά από πολλή αναζήτηση, ο Σαών, απελπισμένος, κάθισε στις όχθες της Έρκυνας, όπου εμφανίστηκε ένα σμήνος μελισσών, και πετώντας γύρω του τον οδήγησαν στο Άντρο του Τροφωνίου, ο οποίος του έδωσε τη λύση στο πρόβλημα των Βοιωτών, καθώς και οδηγίες για τη καθιέρωση της λατρείας.

16

17 Τροφώνιος Ο Τροφώνιος ήταν μυθικός αρχιτέκτονα της αρχαιότητας. Mαζί με τον αδελφό του Αγαμήδη χρησιμοποίησε τον λίθο στην κατασκευή μνημείων, σε αντικατάσταση των πλίνθων και των ξύλων. Ανάμεσα στα μνημεία που τους αποδίδονται είναι ο ναός του Απόλλωνα στους Δελφούς, το σπίτι του Αμφιτρίωνα και της Αλκμήνης στη Θήβα και οι θησαυροί του Υριέα και του Αυγεία. Μόνος του ο Τροφώνιος ανέλαβε το ναό του Απόλλωνα στις Παγασές και το δικό του μαντικό ιερό στη Λεβαδειά, όπου και λατρεύτηκε ως χθόνιος θεός και μάντης. Σύμφωνα με τον Παυσανία ο θνητός πατέρας του Τροφώνιου είναι ο Εργίνος και θεϊκός πατέρας του ο Απόλλων, ενώ για τη μητέρα του δεν έχουμε συγκεκριμένη αναφορά.

18 Το όνομα προέρχεται ετυμολογικά από το τρέφω και αυτός είναι πιθανώς ο λόγος που ο Στράβων και αρκετά επιγραφικά μνημεία τον ονομάζουν Τρεφώνιο. Ο μύθος λέει ότι όταν τελείωσε την κατασκευή του μαντείου, συμβουλεύτηκε ο ίδιος το μαντείο των Δελφών, και όταν ρωτήθηκε τι θα ήθελε ως ανταμοιβή για την υπηρεσία του στο Θεό, εκείνος απάντησε: «Θέλω αυτό που είναι καλύτερο για τον άνθρωπο» (χωρίς να ξέρει ότι μια παρόμοια επιθυμία θα οδηγούσε αιώνες αργότερα τον Λουκιανό στον Άδη και έπειτα στη Λεβαδειά).

19 Το μαντείο του απάντησε, ότι την τρίτη μέρα ή επιθυμία του θα πραγματοποιούνταν και θα είχε αυτό που ήταν καλύτερο για τον άνθρωπο. Και έπειτα από τρεις ημέρες, την αυγή, ο Τροφώνιος βρέθηκε νεκρός. Το καλύτερο, λοιπόν, για τον άνθρωπο είναι να πεθάνει ή αν δεν θέλουμε να πιστέψουμε ότι ο χρησμός ήταν πέραν του δέοντος κυνικός, το καλύτερο βρίσκεται στα πεδία πέρα από το θάνατο η στον Άδη ένας άλλος θρύλος λέει ότι τον Τροφώνιο τον «τον κατάπιε η γη στην Λεβαδειά».

20 Όπως και να χει το μαντείο των Δελφών έπειτα πρόσταξε να εγκαθιδρυθεί ή λατρεία του Τροφώνιου στη Λεβαδειά και να χτιστεί εκεί ένα μαντείο αφιερωμένο σε αυτόν και ήταν ένα υπόγειο μαντείο (αντίστοιχο ίσως με τα νεκρομαντεία που ήταν διάσπαρτα σε όλο τον αρχαίο κόσμο). Ο Τροφώνιος ξεκίνησε αρχικά να ιστορείται ως ήρωας, έπειτα να λατρεύεται ως ημίθεος και έπειτα ως θεός, πολλοί ειδικοί πιστεύουν ότι αντικατέστησε την λατρεία του Ερμή και κατά κάποιον τρόπο ταυτιζόταν με τον «υπόγειο Ερμή».

21 Η σχέση με τον κάτω κόσμο Σύμφωνα με το μύθο που διηγείται ο Παυσανίας τα δύο αδέλφια ο Αγαμήδης και ο Τροφώνιος, κατασκεύασαν το θησαυρό του Υριέα. Αφαιρώντας κάποιο λίθο, μπορούσαν να μπαίνουν απαρατήρητοι μέσα στο κτίσμα και να αφαιρούν χρυσό από τον θησαυρό του Υριέα. Καταλαβαίνοντας ο Υριέας ότι του έλειπε χρυσάφι, έστησε παγίδα για να συλλάβει τον κλέφτη. Ο Αγαμήδης έπεσε στην παγίδα του και ο Τροφώνιος αναγκάστηκε να του κόψει το κεφάλι για να μην αποκαλυφθεί η ταυτότητά του. Μετά την πράξη του εξαφανίστηκε σε ένα χάσμα της γης που ονομάστηκε «Λάκκος του Αγαμήδη». Έτσι ξεκινά η σχέση του με τον Κάτω Κόσμο. Όσοι αναζητούσαν χρησμό από τον Τροφώνιο έπρεπε να θυσιάσουν κριό στον λάκκο, στο άλσος της Λιβαδειάς.

22 Διαδικασία χρησμοδότησης Η κάθοδος στο σπήλαιο του Τροφωνίου προϋπέθετε μεγάλη προετοιμασία για τη σωματική και την ψυχική κάθαρση του χρηστηριαζόμενου. Ακολουθούταν συγκεκριμένη προετοιμασία με προσευχή, λουτρά στα νερά του ποταμού Έρκυνας κι επάλειψη με έλαια, ειδική δίαιτα κι ενδυμασία. Ο χρηστηριαζόμενος έπινε νερό από τις πηγές της Λήθης, για να ξεχάσει ό,τι τον βάραινε και της Μνημοσύνης για να θυμηθεί ό,τι είδε και άκουσε κατά την παραμονή του στο Μαντείο. Κατόπιν έκανε θυσίες στον Τροφώνιο, τον Δία, την Ήρα το Κρόνο τον Απόλλωνα και τη Δήμητρα. Μετά τη θυσία ο χρηστηριαζόμενος έμενε σε οίκημα αφιερωμένο στον Αγαθό Δαίμονα και την Αγαθή Τύχη.

23 Κατά την κατάβασή του στο Σπήλαιο κρατούσε γλυκίσματα, προσφορά στα φίδια της σπηλιάς για να μην τον ενοχλούν. Κατά την έξοδό του τον υποδέχονταν ιερείς οι οποίοι του ζητούσαν να τους πει τι είδε κι άκουσε, θυμίζοντάς του την υποχρέωση να μην μιλήσει σε κανέναν άλλον. Κατόπιν,ο χρηστηριαζόμενος οδηγούνταν και πάλι στο οίκημα του Αγαθού Δαίμονα και της αγαθής Τύχης για να ανακτήσει τις αισθήσεις του. Φεύγοντας κατέγραφε τις εμπειρίες του σε πινακίδα που έμενε στο εσωτερικό του ναού. ΒΙΝΤΕΟ

24 ΝΥΜΦΗ ΕΡΚΥΝΑ

25 ΝΥΜΦΗ ΕΡΚΥΝΑ Πολυαγαπημένη κόρη του Τροφωνίου ήταν η όμορφη νύμφη Έρκυνα. Η καλύτερη φίλη της Έρκυνας ήταν η Περσεφόνη, κόρη της θεάς Δήμητρας. Οι δυο φίλες συνήθως έπαιζαν μαζί. Μια μέρα η Έρκυνα κάλεσε την Περσεφόνη να παίξουν μαζί με μια όμορφη χήνα που της είχε χαρίσει ο πατέρας της. Πήραν την χήνα αγκαλιά πήγαν να παίξουν στο άλσος. Ανακάλυψαν κάποια σπηλιά και σκέφτηκαν να παίξουν κρυφτό.

26

27 Η χήνα ανήσυχη στα χέρια της Έρκυνας ήθελε να ξεφύγει σαν κάτι να την τραβούσε μέσα στη σπηλιά, τα κορίτσια την άφησαν κάτω και ύστερα την ακολούθησαν μέσα στην σκοτεινή σπηλιά. Σε μια στιγμή ένα σούρσιμο ακούστηκε και ξεχώρισαν κάτι άσπρο να κουνιέται πίσω από μια μεγάλη πέτρα. Για μια στιγμή φοβήθηκαν.

28

29 Η Έρκυνα όμως δεν έφευγε χωρίς την χήνα της. Ξαφνικά μια λάμψη εξαφάνισε το σκοτάδι. Κι ερχόταν από το σημείο που είχε κρυφτή η χήνα. Η Έρκυνα σήκωσε την πέτρα και από τα βάθη της γης ήρθε ένα βουητό κι από παντού άρχισαν να αναβλύζουν νερά. Έκπληκτη η Περσεφόνη είδε την φίλη της, τη χήνα και τα νερά να γίνονται ένας ορμητικός ποταμός. Και έτσι δόθηκε στον ποταμός το όνομα Έρκυνα.

30 ΕΛΙΚΩΝΑΣ

31 Ο ΜΥΘΟΣ ΤΟΥ ΕΛΙΚΩΝΑ Σύμφωνα με την ελληνική μυθολογία ο Ελικώνας ήταν αδερφός του Κιθαιρώνα. Ο δεύτερος θεωρούνταν άπληστος και κακός, ο Ελικώνας χαρακτηριζόταν ως ήρεμος και δοτικός στους συνανθρώπους του. Ο Κιθαιρώνας σκότωσε τον πατέρα του κι έριξε τον αδερφό του στον γκρεμό. Τότε οι θεοί τους μεταμόρφωσαν στα ομώνυμα βουνά. Για να τιμωρήσουν τον Κιθαιρώνα όρισαν να κατοικείται από τις Ερινύες, ενώ για να τιμήσουν τον Ελικώνα τον μετέτρεψαν σε τόπο κατοικίας των μουσών

32 ΟΙ ΕΝΝΕΑ ΜΟΥΣΕΣ

33 ΟΙ ΕΝΝΕΑ ΜΟΥΣΕΣ Σύμφωνα με το μύθο οι Μούσες ήταν κόρες του Δία και της Μνημοσύνης. Όταν γεννήθηκαν ο Δίας ανέθεσε στον Απόλλωνα να τις οδηγήσει στον Ελικώνα, που θα ήταν ο τόπος κατοικίας τους. Οι μούσες ήταν εννιά και τα ονόματά τους ήταν: Κλειώ, από τη λέξη κλέος, δόξα, και ήταν προστάτιδα της ιστορίας Ευτέρπη, από τη λέξη ευτέρπω, ευχαριστώ, και προστάτευε την αύληση και τη λυρική ποίηση Θάλεια, από τη λέξη θάλλω,βλαστάνω, και ήταν προστάτιδα της βουκολικής ποίησης, της αγροτικής ζωής και της κωμωδίας

34

35 Μελπομένη,από τη λέξη μόλπη,άσμα, και προστάτευε τη μουσική αρμονία,τη τραγωδία και την δραματουργία Τερψιχόρη,από τη λέξη τέρψη, και προστάτευε το χορό και τη λυρική ποίηση Ερατώ,από το ερωτάν και αποκρίνεσθαι,προστάτιδα της διαλεκτικής και της ερωτικής ποίησης Πολύμνεια, η μούσα των θεϊκών ύμνων και του θεάτρου Ουρανία, προστάτιδα της αστρονομίας

36

37 Καλλιόπη, από τις λέξεις καλή όπα, καλό έπος, προστάτευε το ηρωικό έπος και τη ρητορική Είτε όλες μαζί, ως μια ενιαία ομάδα, είτε η καθεμιά ξεχωριστά, οι Μούσες συμβόλιζαν το μεγαλείο της τέχνης το ωραίο όχι μόνο στη μορφή, μα και στο περιεχόμενο. Είναι φωτεινές και ήπιες μορφές που μέχρι σήμερα προσωποποιούν την παρηγοριά που φέρνει η τέχνη και η ηθική στη ζωή των ανθρώπων, καθώς και την ομορφιά που της δίνει.

38 Το άλσος των μουσών ήταν αρχαίος λατρευτικός χώρος αφιερωμένος στις εννέα μούσες, που εμπνέονταν από την πηγή του φτερωτού Πήγασου, την Ιπποκρήνη η οποία ανάβλυζε εκεί. Δεν είναι γνωστό πότε δημιουργήθηκε το άλσος. Ο πύργος της Άσκρας πάντως που βρίσκεται εκεί, τοποθετείται χρονικά στον 4ο π.χ. αιώνα. Χάρη στο έργο του αρχαιολόγου P. Bonnard που αναπαράστησε τα κτίρια του άλσους όπως καταγράφονταν σε πηγές κατά το 2ο π.χ. αιώνα, γνωρίζουμε σήμερα που ακριβώς βρίσκονταν το αρχαίο θέατρο, ο βωμός των μουσών αλλά και η στοά με τα αναθήματα των εννέα θεοτήτων.

39 Τον περασμένο αιώνα, ανασκαφές αποκάλυψαν τα εννιά βάθρα των αγαλμάτων των Μουσών με τα ονόματά τους χαραγμένα επάνω. Σύμφωνα με τον Παυσανία, τα αγάλματα είχαν φιλοτεχνηθεί από επιφανείς γλύπτες της εποχής, όπως ο Κηφισόδοτος, ο Ολυμπιοσθένης και ο Στρογγυλίων. Από τον 3ο π.χ. αιώνα και μετά, οι Θεσπιείς οργάνωναν μεγάλους Αγώνες στο άλσος, αφιερωμένους στις Μούσες. Οι αγώνες αυτοί ονομάζονταν Μουσεία και ήταν παρόμοιοι με αυτούς των Πυθίων. Δεν είχαν αθλητικό χαρακτήρα αλλά καλλιτεχνικό.

40 Εδώ, συγκεντρώνονταν αυλητές, αυλωδοί, επικοί ποιητές, και συναγωνίζονταν στην έμπνευση και το ταλέντο. Έχουν μάλιστα ανασκαφεί κατάλογοι νικητών από τα ρωμαϊκά χρόνια, οπότε και ξέρουμε ότι οι αγώνες συνεχίζονταν.

41 ΟΡΧΟΜΕΝΟΣ

42 ΟΡΧΟΜΕΝΟΣ Η πόλη πήρε το όνομά της από τον Ορχομενό, γιο του Μινύα. Παλαιότερα, όμως, την πόλη την έλεγαν Ανδρηίδα, από τον Ανδρέα, τον πρώτο οικιστή και πατέρα του άκληρου Ετεοκλή. Πάντως, πρώτος βασιλιάς του Ορχομενού ήταν ο Ανδρεύς, γιος του Πηνειού. Απέκτησε τον Ετεοκλή, όμως, επειδή ήταν άκληρος, η βασιλεία ΟΡΧΟΜΕΝΟΣ πέρασε σε έναν από τους γιους του Σισύφου, τον Άλμο, δισέγγονος του οποίου ήταν ο Μινύας. Κατά μια εκδοχή, ο Μινύας ηγήθηκε μιας νέας δυναστείας. Όχι τυχαία, ο Ορχομενός στον Όμηρο φέρει το προσωνύμιο «Μινύειος», σε αντιδιαστολή με τον Ορχομενό «Πολύμηλο», που βρισκόταν στην Αρκαδία.

43

44 Και αυτό το γένος όμως σταματά με το γιο του Μινύα, τον Ορχομενό, δεδομένου ότι ο τελευταίος ήταν άκληρος. Έτσι ο επόμενος βασιλιάς προήλθε από τον κλάδο του Αθάμαντος, αδελφού του Σισύφου. Πρόκειται για τον Κλύμενο, γιος του οποίου ήταν ο Εργίνος, που απόκτησε δύο γιους, τον Τροφώνιο και τον Αγαμήδη. Οι Θηβαίοι σκότωσαν τον Κλύμενο, οπότε ο Εργίνος έγινε βασιλιάς του Ορχομενού. Στη συνέχεια, με τη βοήθεια των αδελφών του εκστράτευσαν κατά των Θηβαίων, για να εκδικηθούν επειδή δολοφονήθηκε ο Κλύμενος και, αφού τους νίκησαν, τους επέβαλαν μεγάλο φόρο.

45 Όμως, όταν ενηλικιώθηκε στη Θήβα ο Ηρακλής, ανέλαβε να απαλλάξει τους συμπολίτες του από το φόρο, επιτέθηκε στους Ορχομένιους και τους προκάλεσε μεγάλες συμφορές, υποχρεώνοντας τους να πληρώνουν το διπλάσιο φόρο στους Θηβαίους. Παρ όλα αυτά, ο Εργίνος φέρεται ότι ήταν ο πηδαλιούχος της Αργούς, του πλοίου με το οποίο πραγματοποιήθηκε η Αργοναυτική εκστρατεία.

46

47 Μετά τον Εργίνο, η πόλη του Ορχομενού περιήλθε στον Ασκάλαφο και τον Ιάλμενο, οι οποίοι πήραν μέρος στην εκστρατεία κατά της Τροίας, όπως φαίνεται από το «Νηών κατάλογο» στην Ιλιάδα του Ομήρου σε αυτό τον κατάλογο ο Ορχομενός εμφανίζεται μαζί με την Ασπληδόνα, αλλά διαχωρίζεται από 29 βοιωτικές πόλεις που αναφέρονται ως ομοσπονδία. Ο Ορχομενός ανέπτυξε σπουδαίο πολιτισμό, όπως αποδεικνύεται μετά την αποξήρανση της λίμνης Κωπαΐδα. Ήταν η πρώτη από τις βοιωτικές πόλεις που έκοψε νομίσματα.

48 Αποτέλεσε μέλος της βοιωτικής συμμαχίας, αλλά κατά τους περσικούς πολέμους μήδισε για να κατακτηθεί αργότερα από τους Θηβαίους που την κατέστρεψαν δυο φορές. Την ανοικοδόμησαν ο Φίλιππος και ο Μέγας Αλέξανδρος. Το 87 π.χ κάτω από τα τείχη της πόλης, νίκησε ο Σύλλας τον στρατηγό του Μιθριδάτη Αρχέλαο. Οι ανασκαφές έφεραν στο φως ερείπια του ναού του Ασκληπιού, ναό του 9ου π.χ αιώνα, τον περίφημο θησαυρό του Μινύου, μυκηναϊκό θολωτό τάφο. Από τον Ορχομενό ξεκίνησε ο χρυσόμαλλος κριός με τον Φρίξο και την Έλλη και από εδώ πρωτοφύσηξαν οι άνεμοι που φούσκωσαν τα πανιά των Αργοναυτών για τη μεγάλη τους εκστρατεία

49 ΦΡΙΞΟΣ ΚΑΙ ΕΛΛΗ

50 Ο ΦΡΙΞΟΣ ΚΑΙ Η ΕΛΛΗ Κάποτε βασίλευαν στον Ορχομενό της Βοιωτίας ο Αθάμας και η Νεφέλη. Είχαν δυο παιδιά, το Φρίξο και την Έλλη. Ξαφνικά όμως πέθανε η μητέρα τους. Σε λίγο καιρό ο Αθάμας παντρεύτηκε την Ινώ, μια όμορφη αλλά κακιά γυναίκα. Η μητριά ήθελε να σκοτώσει το Φρίξο, για να γίνει κάποτε βασιλιάς το δικό της παιδί. Έβαλε λοιπόν κρυφά τις γυναίκες να ψήσουν τους σπόρους που θα έσπερναν οι άντρες στα χωράφια. Οι σπόροι όπως ήταν φυσικό δε φύτρωσαν κι έπεσε μεγάλη πείνα, δηλαδή λιμός. Η κακιά Ινώ έπεισε το βασιλιά να θυσιάσει τα παιδιά του στους θεούς, για να τους ευχαριστήσει.

51

52 Με βαριά καρδιά ο Αθάμας διέταξε να γίνει η θυσία. Λίγο πριν τη θυσία, η Νεφέλη έστειλε από τον ουρανό ένα Χρυσόμαλλο κριάρι. Τα δυο παιδιά ανέβηκαν στη ράχη του και πέταξαν μακριά. Σε μια στιγμή, καθώς πετούσαν πάνω από τη θάλασσα στα στενά του Βοσπόρου, η Έλλη πήγε να κοιτάξει πίσω και ζαλίστηκε, έχασε την ισορροπία της, έπεσε στη θάλασσα και πνίγηκε Η περιοχή από τότε, πήρε την ονομασία "Ελλήσποντος". Ο Φρίξος έφτασε θλιμμένος στη μακρινή Κολχίδα.

53

54 Εκεί τον δέχτηκε ο βασιλιάς Αιήτης. Ο Φρίξος έζησε και μεγάλωσε με τα παιδιά του Αιήτη και μια μέρα παντρεύτηκε την κόρη του βασιλιά. Το Χρυσόμαλλο κριάρι θυσιάστηκε στους θεούς και το δέρμα του το κράτησαν σα φυλαχτό, δείγμα μιας ευλογίας που ήρθε από τον ουρανό για τους ντόπιους.

55 ΟΙ ΤΡΕΙΣ ΧΑΡΙΤΕΣ

56 ΟΙ ΤΡΕΙΣ ΧΑΡΙΤΕΣ Κατά την ελληνική μυθολογία εδώ γεννήθηκαν οι θυγατέρες του Δία και της Ευρυνόμης, οι τρείς Χάριτες που συνόδευαν τη θεά Αφροδίτη. Η Αγλαΐα (λάμπουσα), η Ευφροσύνη (χαρά της ψυχής), και η Θάλεια (ανθίζουσα τα φυτά), εδώ έλουζαν τα αλαβάστρινα κορμιά τους με τα δροσερά νερά της Ακιδαλίας πηγής.

57

58 Όπως μας πληροφορεί ο Όμηρος στην Ιλιάδα, στην Ακιδαλία πηγή οι Χάριτες έλουζαν την Αφροδίτη, την αρωμάτιζαν και την έντυναν με τον "αμβρόσιο πέπλο" που τον ύφαιναν αυτές οι ίδιες. Σύμφωνα με μια άλλη παράδοση οι Χάριτες ήταν θυγατέρες της Αίγλης και του ήλιου, "που με τις ακτίνες τους εξωράιζαν τη φύση, χαροποιούσαν τα έμψυχα και γέμιζαν τη γη και τους ανθρώπους με δώρα και αγαθά".

59 ΕΠΙΛΟΓΟΣ Κλείνοντας την παρουσίαση μας θέλουμε να σας ευχαριστήσουμε που παρακολουθήσατε αυτή τη διαδρομή στους ποιο σημαντικούς μύθους που συνδέονται με τη Λιβαδειά και την περιφέρεια της.

60 Β' ΤΑΞΗ ΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΜΑΘΗΤΕΣ ΠΟΥ ΣΥΜΜΕΤΕΙΧΑΝ ΚΟΥΚΙΑΣΑ ΓΑΡΥΦΑΛΛΙΑ ΚΥΠΡΑΙΟΥ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΑ ΛΟΥΠΕΙΔΟΥ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΛΥΜΠΕΡΗΣ ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΜΠΑΤΣΟΣ ΧΡΗΣΤΟΣ ΤΟΧΜΑΤΖΙΔΗΣ ΣΤΑΘΗΣ ΠΟΛΥΤΑΡΧΟΥ ΕΦΗ ΦΟΥΦΟΥΛΑ ΜΑΡΙΑ