Outlook Οι προοπτικές του εισερχόμενου τουρισμού στην Ελλάδα το Φεβρουάριος Δρ. Άρης Ίκκος, ISHC.

Transcript

1 Outlook 2019 Οι προοπτικές του εισερχόμενου τουρισμού στην Ελλάδα το 2019 Φεβρουάριος 2019 Δρ. Άρης Ίκκος, ISHC Επιστημονικός Διευθυντής Σεραφείμ Κουτσός Αναλυτής ΙΝΣΕΤΕ Επιτρέπεται η αναδημοσίευση με την προϋπόθεση της αναφοράς στην πηγή

2 Εισαγωγή Οι ροές εισερχόμενου τουρισμού στην χώρα, ειδικά σε περιόδους απουσίας επενδύσεων που αλλάζουν ουσιωδώς την μορφή του ελληνικού τουριστικού προϊόντος ώστε να προσελκύει νέες αγορές, εξαρτώνται α) από γεωπολιτικές εξελίξεις που καθιστούν κάποιον ή κάποιους ανταγωνιστικούς προορισμούς λιγότερο ή περισσότερο ελκυστικούς για λόγους ασφαλείας, β) από τις οικονομικές εξελίξεις στις διεθνείς αγορές στο βαθμό που αυτές επηρεάζουν την πρόθεση και δυνατότητα των κατοίκων τους να ταξιδέψουν στο εξωτερικό, και γ) από τις προσβάσεις που έχουμε στις αγορές αυτές που, για την Ελλάδα, είναι σε πολύ μεγάλο βαθμό αεροπορικές. Η παρούσα μελέτη εστιάζει στις οικονομικές εξελίξεις των διεθνών αγορών και στις προσβάσεις που έχουμε σε αυτές, καταγράφοντας α) τα βασικά μακροοικονομικά δεδομένα (ΑΕΠ, ισοτιμίες, Δείκτες Καταναλωτικής Εμπιστοσύνης ή Οικονομικού Κλίματος) για τις οικονομίες των σημαντικότερων αγορών μας και β) την ζήτηση που υπάρχει για αεροπορικές θέσεις προς ελληνικούς προορισμούς, όπως αυτή αποτυπώνεται από τον προγραμματισμό των αεροπορικών εταιρειών για πτήσεις προς τα Περιφερειακά αεροδρόμια της χώρας (δηλαδή όλα πλην Διεθνούς Αερολιμένα Αθηνών). Η καταγραφή γίνεται για τις 18 μεγαλύτερες αγορές του Ελληνικού τουρισμού, βάσει εισπράξεων, που αντιπροσωπεύουν το 79% του συνόλου των εισπράξεων του εισερχόμενου τουρισμού στην Ελλάδα για το Παράλληλα, για κάθε χώρα, δίνονται στοιχεία για τον εξερχόμενο τουρισμό από την χώρα αυτή και την συγκριτική θέση της Ελλάδας μεταξύ των διαφόρων προορισμών, αλλά και για την σημασία της χώρας στον εισερχόμενο τουρισμό της Ελλάδας και τους κυριότερους προορισμούς που επισκέπτονται. Για κάθε αγορά, τα στοιχεία αποτυπώνονται σε μια σελίδα ώστε ο αναγνώστης να αποκτήσει μια εποπτική εικόνα για την αγορά αυτή. Στην επόμενη σελίδα παρουσιάζεται ο τρόπος ανάγνωσής τους. 2

3 Προγραμματισμένος αριθμός θέσεων ανά αεροδρόμιο για τη θερινή σεζόν 2019 Μεταβολή αριθμού θέσεων σε σχέση με την θερινή σεζόν 2018 Ποσοστιαία μεταβολή σε σχέση με 2018 Πώς διαβάζονται τα στοιχεία, τα διαγράμματα και οι πίνακες Mε 2 λόγια, ποιa είναι η προοπτική της ζήτησης από την εκάστοτε χώρα για την θερινή Σημαία σεζόν 2019 με βάση τους οικονομικούς της δείκτες, και τον προγραμματισμό αεροπορικών θέσεων από την χώρα αυτή προς τα περιφερειακά αεροδρόμια της Ελλάδας. Στοιχεία για την οικονομία της εκάστοτε χώρας που επηρεάζουν την πρόθεση για διακοπές. - Για τις χώρες της Ευρωζώνης αποτυπώνεται η εξέλιξη του ΑΕΠ και οι σχετικές προβλέψεις για την περίοδο σύμφωνα με τις προ έτους (Φεβρουάριος 2018) και τις τωρινές (Φεβρουάριος 2019) προβλέψεις της ΕΕ. - Για τις χώρες εκτός Ευρωζώνης αποτυπώνεται η εξέλιξη της συναλλαγματικής ισοτιμίας τους με το Ευρώ. - Για όλες τις χώρες αποτυπώνεται ο Δείκτης Καταναλωτικής Εμπιστοσύνης ή Οικονομικού Κλίματος. Εξερχόμενος τουρισμός: ο συνολικός αριθμός των εξερχόμενων ταξιδίων σε εκατ. βάσει των τελευταίων διαθέσιμων στοιχείων του UNWTO (2017). Top-5 προορισμοί: οι 5 δημοφιλέστεροι προορισμοί κατά φθίνουσα σειρά Η θέση της Ελλάδας στην εκάστοτε αγορά Top-5 προορισμοί στην Μεσόγειο: οι δημοφιλέστεροι προορισμοί στην Μεσόγειο κατά φθίνουσα σειρά Εισερχόμενος Τουρισμός στην Ελλάδα βάσει στοιχείων της ΤτΕ, 2017: Αφίξεις σε χιλ.: ο συνολικός αριθμός αφίξεων Διαν/σεις σε χιλ.: ο συνολικός αριθμός διανυκτερεύσεων Εισπράξεις σε εκατ. : ο συνολικός αριθμός εισπράξεων Μέση κατά Κεφαλή Δαπάνη σε Ημερήσια Δαπάνη σε Μέση Διάρκεια Παραμονής σε ημέρες Top-3 προορισμοί στην Ελλάδα 3

4 Περίληψη και Συμπεράσματα - 1 Οι προοπτικές της τουριστικής κίνησης στα Περιφερειακά αεροδρόμια της Ελλάδας βάσει του προγραμματισμού των θέσεων των αεροπορικών εταιρειών στις 31/01/19 για την θερινή περίοδο του 2019 δείχνουν τάσεις σταθεροποίησης με ενδεχόμενη ελαφρά καθοδική τάση. Συγκεκριμένα, μετά την ιδιαιτέρως υψηλή αύξηση +21% στον προγραμματισμό θέσεων για την περυσινή σεζόν, σε συνέχεια αυξήσεων και τις προηγούμενες χρονιές, φέτος παρατηρείται μείωση -7% (-1,3 εκ. θέσεις) σε σχέση με τα αντίστοιχα περσινά στοιχεία για την θερινή περίοδο του Η μείωση αυτή μπορεί εν μέρει να θεωρηθεί και ως διόρθωση, αφού η πραγματοποιθείσα αύξηση αφίξεων το 2018 ανήλθε σε +11%, δηλαδή περίπου 10% χαμηλότερη από την αύξηση στον προγραμματισμό θέσεων. Σε κάθε περίπτωση, επισημαίνουμε ότι αφενός ο προγραμματισμός αλλάζει διαρκώς καθώς εξελίσσεται η σεζόν, και αφετέρου οι αφίξεις υπολείπονται του αριθμού θέσεων, αναλόγως της πληρότητας των αεροπλάνων. Συνεπώς η τελική μεταβολή αεροπορικών αφίξεων θα διαφέρει από αυτήν του προγραμματισμού. Σημαντικό ρόλο για τη μειωμένη ζήτηση αεροπορικών θέσεων την θερινή περίοδο του 2019 παίζουν: - η επιβράδυνση της οικονομίας στην Ευρωζώνη: οι οικονομίες της Ευρωζώνης προβλέπεται το 2019 να αναπτυχθούν με μικρότερους ρυθμούς ανάπτυξης σε σχέση με το 2018 αλλά και σε σύγκριση με προηγούμενες προβλέψεις, - η μη ολοκλήρωση της συμφωνίας της ΕΕ με το Ην. Βασίλειο για τους όρους του BREXIT και η ανασφάλεια που δημιουργεί η προοπτική ενός no-deal BREXIT, - η δυναμική επάνοδος της Τουρκίας ως τουριστικού προορισμού (με πολύ ανταγωνιστικές τιμές), - η χρεωκοπία της Germania, η οποία είχε προγραμματίσει ~ 381 χιλ. θέσεις. Είναι πιθανή η απορρόφηση (μέρους) των χαμένων θέσεων από άλλες αεροπορικές εταιρείες που θα αποτυπωθεί στον επόμενο προγραμματισμό, - τέλος, το ζεστό περυσινό καλοκαίρι στην Ευρώπη που επηρέασε την ταξιδιωτική συμπεριφορά στις χώρες αυτές είτε οδηγώντας σε staycations είτε σε αναβολή της λήψης της απόφασης για διακοπές στο εξωτερικό.

5 Περίληψη και Συμπεράσματα - 2 Εξετάζοντας τις επιμέρους αγορές, - μειώσεις καταγράφονται στον προγραμματισμό θέσεων προς τα Περιφερειακά αεροδρόμια από τις αγορές της Γερμανίας (-16% ή -624 χιλ.), του Ην. Βασιλείου (-6% ή -259 χιλ.), της Ρωσίας (-14% ή -165 χιλ.), της Σουηδίας (-21% ή -155 χιλ.) και της Ελβετίας (-27% ή -147 χιλ.) - αυξήσεις καταγράφονται από τις αγορές της Γαλλίας (+15% ή +146 χιλ.), της Πολωνίας (+4% ή +52 χιλ.), της Τουρκίας (+51% ή +48 χιλ.), της Ιταλίας (+3% ή +37 χιλ.) και της Ρουμανίας (+23% ή +32 χιλ.). - στις αγορές της Γερμανίας και του Ην. Βασιλείου οφείλεται το 68% (-884 χιλ. θέσεις) της απώλειας θέσεων που καταγράφεται για το 2019 σε σύγκριση με το η ζήτηση θέσεων από Ρουμανία, Πολωνία και Τουρκία είναι αυξημένη παρά το ότι η συναλλαγματική ισοτιμία των νομισμάτων τους σε σχέση με το ευρώ έχει επιδεινωθεί σε σύγκριση με το καλοκαίρι του Αναφορικά με την θέση της Ελλάδας στον εξερχόμενο τουρισμό των εξεταζόμενων αγορών το 2017, παρατηρούμε ότι σε όλες βρίσκεται στο top-10 των κυριότερων τουριστικών προορισμών με εξαίρεση τις αγορές της Ρωσίας (11 η ) και των ΗΠΑ (22 η ). Ειδικότερα, κατέχει την 1 η θέση στις γειτονικές αγορές της Βουλγαρίας, της Τουρκίας και της Κύπρου, την 2 η θέση στην αγορά της Ρουμανίας ενώ στην γειτονική Ιταλία κατατάσσεται στην 5 η θέση. Αξιοσημείωτη είναι η θέση της Ελλάδας στις αγορές του Ην. Βασιλείου (6 η ), της Γερμανίας (6 η ), της Γαλλίας (8 η ) και της Ολλανδίας (8 η ). Η εικόνα διαφοροποιείται σημαντικά όσον αφορά τους Μεσογειακούς προορισμούς*, με την Ελλάδα να βρίσκεται σε όλες τις αγορές στο top-5 των κυριότερων προορισμών. * Ελλάδα, Ισπανία, Ιταλία, Τουρκία, Κροατία, Αίγυπτος, Τυνησία, Μαρόκο, Μάλτα, Κύπρος,

6 Περίληψη και Συμπεράσματα - 3 Επίσης, το 2017, σε σχέση με το 2016, - η Ελλάδα ανέβηκε: - μια θέση ως προορισμός στις προτιμήσεις των ταξιδιωτών από Ολλανδία, Πολωνία, Ελβετία και Δανία, - δύο θέσεις στις προτιμήσεις των ταξιδιωτών από Γερμανία, - τρεις θέσεις στις προτιμήσεις των ταξιδιωτών από ΗΠΑ, - ενώ υποχώρησε μια θέση στις προτιμήσεις των ταξιδιωτών από Γαλλία. Συμπερασματικά, με βάση τον προγραμματισμό των θέσεων των αεροπορικών εταιρειών για το 2019, και την εξέλιξη των οικονομιών των αγορών μας, ως γενική εικόνα για την θερινή σεζόν φέτος καταγράφεται επιβράδυνση του ρυθμού ανάπτυξης των οικονομιών των αγορών μας και μείωση στον προγραμματισμό εισερχόμενων αεροπορικών θέσεων από τις αγορές αυτές. 6

7 Προγραμματισμός Διεθνών Αεροπορικών Θέσεων Θερινής Περιόδου στα Περιφερειακά Αεροδρόμια, ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ ΑΕΡΟΠΟΡΙΚΩΝ ΘΕΣΕΩΝ ΘΕΡΙΝΗΣ ΠΕΡΙΟΔΟΥ ΑΝΑ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΟ ΑΕΡΟΔΡΟΜΙΟ, Αριθμός επιβατών Δ Δ% Ηράκλειο % Ρόδος % Θεσσαλονίκη % Κέρκυρα % Κως % Χανιά % Ζάκυνθος % Μύκονος % Σαντορίνη % Κεφαλονιά % Άκτιο % Καλαμάτα % Σκιάθος % Άραξος % Σάμος % Καβάλα % Κάρπαθος % Μυτιλήνη % Βόλος % Σητεία % Λήμνος % Κύθηρα % Χίος % Πάρος Σύνολο % Πηγή: ΕΑΣΠ - Επεξεργασία INSETE Intelligence Ο προγραμματισμός θέσεων στις 31/01/19 στις εισερχόμενες πτήσεις στα Περιφερειακά αεροδρόμια για την θερινή σεζόν 2019 είναι μειωμένος κατά -7% ή -1,3 εκατ. θέσεις σε σύγκριση με τον αντίστοιχο της θερινής σεζόν 2018 στις 31/01/2018. Τις μεγαλύτερες μειώσεις σε απόλυτους αριθμούς καταγράφουν τα αεροδρόμια της Θεσσαλονίκης (-380 χιλ. θέσεις ή -16%), των Χανίων (-236 χιλ. θέσεις ή -15%), της Κέρκυρας (-166 χιλ. θέσεις ή -8%), της Ρόδου (-148 χιλ. θέσεις ή -4%) και της Ζακύνθου (-118 χιλ. θέσεις ή -11%). Τέλος, αύξηση καταγράφουν τα αεροδρόμια της Μυκόνου (+68 χιλ. θέσεις ή +10%), του Άραξου (+50 χιλ. θέσεις ή +41%), της Κεφαλονιάς (+20 χιλ. θέσεις ή +5%) και της Καλαμάτας (+13 χιλ. θέσεις ή +6%). Επίσης 1 νέα σύνδεση καταγράφεται για την Πάρο. 7

8 Προγραμματισμός Διεθνών Αεροπορικών Θέσεων Θερινής Περιόδου ανά Εξεταζόμενη Αγορά στα Περιφερειακά Αεροδρόμια ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ ΑΕΡΟΠΟΡΙΚΩΝ ΘΕΣΕΩΝ ΘΕΡΙΝΗΣ ΠΕΡΙΟΔΟΥ ΑΝΑ ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΗ ΑΓΟΡΑ, Αριθμός επιβατώ ν Δ Δ% Ην. Βασίλειο % Γερμανία % Ιταλία % Πολω νία % Γαλλία % Ολλανδία % Ρω σία % Σουηδία % Τσεχία % Αυστρία % Δανία % Βέλγιο % Ελβετία % Κύπρος % Ρουμανία % Τουρκία % Βουλγαρία % Λοιπές % Σύνολο % Πηγή: ΕΑΣΠ - Επεξεργασία INSETE Intelligence Τις μεγαλύτερες μειώσεις σε απόλυτους αριθμούς καταγράφουν οι αγορές της Γερμανίας (-624 χιλ. θέσεις ή -16%), του Ην. Βασιλείου (-259 χιλ. θέσεις ή -6%), της Ρωσίας (-165 χιλ. θέσεις ή -14%), της Σουηδίας (-155 χιλ. θέσεις ή -21%) και της Ελβετίας (-147 χιλ. θέσεις ή -27%). Αύξηση καταγράφουν οι αγορές της Γαλλίας (+146 χιλ. θέσεις ή +15%), της Πολωνίας (+52 χιλ. θέσεις ή +4%), της Τουρκίας (+48 χιλ. θέσεις ή +51%), της Ιταλίας (+37 χιλ. θέσεις ή +3%), της Ρουμανίας (+32 χιλ. θέσεις ή +23%) και της Βουλγαρίας (+10 χιλ. θέσεις ή +179%). 8

9 Αγορές που εξετάζονται* Γερμανία 10 Ηνωμένο Βασίλειο 11 Γαλλία 12 ΗΠΑ 13 Ιταλία 14 Ολλανδία 15 Ρωσία 16 Ρουμανία 17 Βέλγιο 18 Ελβετία 19 Κύπρος 20 Τουρκία 21 Βουλγαρία 22 Σουηδία 23 Αυστρία 24 Πολωνία 25 Δανία 26 Τσεχία 27 * κατά φθίνουσα σειρά συνολικής δαπάνης στην Ελλάδα 9

10 Μικτή η εικόνα για την γερμανική αγορά, με αύξηση του ΑΕΠ (αν και αναθεωρημένο προς τα κάτω σε σύγκριση με το 2018) και μείωση του δείκτη καταναλωτικής εμπιστοσύνης και της ζήτησης για αεροπορικές θέσεις (-16%). Όλα τα Περιφερειακά αεροδρόμια εμφανίζουν μείωση με εξαίρεση τον Άραξο και την Κεφαλονιά. Οι μεγαλύτερες μειώσεις σε απόλυτους αριθμούς καταγράφονται στα αεροδρόμια της Θεσσαλονίκης, του Ηρακλείου, της Κω και της Κέρκυρας. Γερμανία: 92 εκατ. Top-5 προορισμοί: Αυστρία, Ιταλία, Ισπανία, Γαλλία, Ολλανδία Η Ελλάδα είναι στην 6 η θέση Top-5 προορισμοί στην Μεσόγειο: Ιταλία, Ισπανία, Ελλάδα, Τουρκία, Κροατία, Αφίξεις: χιλ. (14% - 1 η θέση) Διαν/σεις: χιλ. (18% - 1 η θέση) Εισπράξεις: εκατ. (18% - 1 η θέση) ΜΚΔ: 689 Ημ. Δαπ.: 68 Μέση Διάρκεια Παραμονής: 10,2 Top-3 προορισμοί στην Ελλάδα: Κρήτη, Νότιο Αιγαίο και Κεντρική Μακεδονία ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ ΘΕΣΕΩΝ ΘΕΡΙΝΗΣ ΠΕΡΙΟΔΟΥ ΣΤΑ Ηράκλειο % Θεσσαλονίκη % Ρόδος % Κως % Κέρκυρα % Χανιά % Καβάλα % Σαντορίνη % Μύκονος % Άραξος % Κεφαλονιά % Άκτιο % Καλαμάτα % Ζάκυνθος % Σάμος % Σκιάθος % Βόλος % Μυτιλήνη % Κάρπαθος % Σητεία % Σύνολο % 10

11 Η μη επίτευξη συμφωνίας συμφωνίας των όρων για το Brexit δημιουργεί μεγάλη ανασφάλεια για τις εξελίξεις στην βρετανική αγορά, Αν και η καταναλωτική εμπιστοσύνη παραμένει σε σχετικά υψηλά επίπεδα έχει εξασθενίσει, όπως και η Λίρα. Παράλληλα μειωμένη (-6%) είναι και η ζήτηση για αεροπορικές θέσεις. Οι μεγαλύτερες μειώσεις σε απόλυτους αριθμούς παρατηρούνται στην Ζάκυνθο, την Κεφαλονιά, το Άκτιο και το Ηράκλειο. Αύξηση παρουσιάζουν μόνο τα αεροδρόμια Καλαμάτας και Μυνκόνου, ενώ έχει προγραμματιστεί νέα σύνδεση με τον Άραξο. Ην. Βασίλειο: 73 εκατ. Top-5 προορισμοί: Ισπανία, Γαλλία, Ιταλία, Ιρλανδία, ΗΠΑ Η Ελλάδα είναι στην 6 η θέση Top-5 προορισμοί στην Μεσόγειο: Ισπανία, Ιταλία, Ελλάδα, Τουρκία, Κύπρος Αφίξεις: χιλ. (11% - 2 η θέση) Διαν/σεις: χιλ. (13% - 2 η θέση) Εισπράξεις: εκατ. (15% - 2 η θέση) ΜΚΔ: 688 Ημ. Δαπ.: 78 Μέση Διάρκεια Παραμονής: 8,8 Top-3 προορισμοί στην Ελλάδα: Ιόνια Νησιά, Νότιο Αιγαίο, Αττική Κέρκυρα % Ρόδος % Ηράκλειο % Ζάκυνθος % Κως % Κεφαλονιά % Θεσσαλονίκη % Χανιά % Σαντορίνη % Άκτιο % Μύκονος % Σκιάθος % Καλαμάτα % Καβάλα % Μυτιλήνη % Βόλος % Άραξος Λήμνος % Σάμος % Σύνολο % 11

12 Μικτή εικόνα για την γαλλική αγορά: αφενός υπάρχει μεγάλη πτώση της καταναλωτικής εμπιστοσύνης και αφετέρου αυξημένος προγραμματισμός (+15%) για αεροπορικές θέσεις και αυξανόμενο ΑΕΠ, αν και αναθεωρημένο προς τα κάτω σε σύγκριση με το Όμως, η αυξημένη ζήτηση δεν κατανέμεται ισομερώς στην χώρα, αφού υπάρχει μείωση στη ζήτηση θέσεων στην Κέρκυρα, τη Θεσσαλονίκη, την Καλαμάτα και την Σητεία και αύξηση στο Ηράκλειο, την Ρόδο, τις Κυκλάδες, την Κω, τα Χανιά, τον Βόλο και τον Άραξο. Παράλληλα προστέθηκε και νέα σύνδεση με το αεροδρόμιο της Ζακύνθου που δεν υπήρχε το Γαλλία: 29 εκατ. Top-5 προορισμοί: Ισπανία, Ιταλία, Ην. Βασίλειο, Πορτογαλία, Γερμανία Η Ελλάδα είναι στην 8 η θέση Top-5 προορισμοί στην Μεσόγειο: Ισπανία, Ιταλία, Μαρόκο, Ελλάδα, Τουρκία Αφίξεις: χιλ. (5% - 5 η θέση) Διαν/σεις: χιλ. (6% - 3 η θέση) Εισπράξεις: 994 εκατ. (7% - 3 η θέση) Ηράκλειο % Ρόδος % Σαντορίνη % Μύκονος % Κέρκυρα % Θεσσαλονίκη % Κως % Χανιά % Καλαμάτα % Βόλος % Ζάκυνθος Άραξος % Σητεία % Σύνολο % ΜΚΔ: 700 Ημ. Δαπ.: 81 Μέση Διάρκεια Παραμονής: 8,6 Top-3 προορισμοί στην Ελλάδα: Κρήτη, Νότιο Αιγαίο, Αττική 12

13 Η αμερικανική αγορά παρουσιάζει θετική εικόνα αφού η αμερικανική οικονομία βρίσκεται σε ανάπτυξη και η καταναλωτική εμπιστοσύνη σε υψηλά επίπεδα ενώ και το Δολάριο έχει ανατιμηθεί έναντι του Ευρώ. Από την άλλη πλευρά ο εμπορικός πόλεμος με την Κίνα και το ενδεχόμενο μιας νέας αναστολής λειτουργίας της Δημόσιας Διοίκησης στην χώρα μπορεί να επηρεάσουν αρνητικά την οικονομία των ΗΠΑ. Δεν υπάρχει προγραμματισμός πτήσεων προς τα Περιφερειακά αεροδρόμια. ΗΠΑ: 88 εκατ. Top-5 προορισμοί: Μεξικό, Καναδάς, Γαλλία, Ην. Βασίλειο, Ιταλία Η Ελλάδα είναι στην 22 η θέση Top-5 προορισμοί στην Μεσόγειο: Ιταλία, Ισπανία, Ελλάδα, Κροατία, Τουρκία Αφίξεις: 865 χιλ. (3% - 9 η θέση) Διαν/σεις: χιλ. (5% - 5 η θέση) Εισπράξεις: 814 εκατ. (6% - 4 η θέση) ΜΚΔ: 941 Ημ. Δαπ.: 85 Μέση Διάρκεια Παραμονής: 11,0 Top-3 προορισμοί στην Ελλάδα: Αττική, Νότιο Αιγαίο, Πελοπόννησος 13

14 Θετικές οι προοπτικές για την ιταλική αγορά, λόγω αναμενόμενης αύξησης του ΑΕΠ, αν και αναθεωρημένο προς τα κάτω σε σύγκριση με το 2018, σταθερής καταναλωτικής εμπιστοσύνης και αυξημένης (+3%) ζήτησης για αεροπορικές θέσεις, που όμως δεν κατανέμεται ισομερώς στην χώρα (μείωση στις θέσεις για Σαντορίνη, Κέρκυρα, Θεσσαλονίκη, Σκιάθο, Κάρπαθο, Χανιά και Σάμο και αύξηση για Μύκονο, Ηράκλειο, Ρόδο, Κω, Ζάκυνθο, Κεφαλονιά, Άκτιο, Άραξο και Καλαμάτα). Από την άλλη πλευρά η διαμάχη της Ιταλικής κυβέρνησης με την ΕΕ και τις αγορές ενέχει σημαντικούς κινδύνους για την ιταλική οικονομία. Ιταλία: 32 εκατ. Top-5 προορισμοί: Γαλλία, Ισπανία, Ην. Βασίλειο, Γερμανία, Ελλάδα Η Ελλάδα είναι στην 5 η θέση Top-5 προορισμοί στην Μεσόγειο: Ισπανία, Ελλάδα, Κροατία, Μάλτα, Μαρόκο Αφίξεις: χιλ. (5% - 4 η θέση) Διαν/σεις: χιλ. (6% - 4 η θέση) Εισπράξεις: 753 εκατ. (5% - 5 η θέση) ΜΚΔ: 523 Ημ. Δαπ.: 63 Μέση Διάρκεια Παραμονής: 8,4 Μύκονος % Ηράκλειο % Ρόδος % Σαντορίνη % Κέρκυρα % Θεσσαλονίκη % Κως % Ζάκυνθος % Κεφαλονιά % Σκιάθος % Κάρπαθος % Άκτιο % Χανιά % Άραξος % Καλαμάτα % Σάμος % Σύνολο % Top-3 προορισμοί στην Ελλάδα: Νότιο Αιγαίο, Ιόνια Νησιά, Αττική 14

15 Μικτή εικόνα για την ολλανδική αγορά, αφενός λόγω θετικής οικονομικής συγκυρίας (αυξανόμενο ΑΕΠ, αν και αναθεωρημένο προς τα κάτω σε σύγκριση με το 2018 και υψηλή καταναλωτική εμπιστοσύνη) και αφετέρου λόγω μείωσης της ζήτησης (-7%) για αεροπορικές θέσεις. Όλα τα Περιφερειακά Αεροδρόμια σημειώνουν μείωση, με εξαίρεση το Ηράκλειο, την Ζάκυνθο, την Κάρπαθο, την Κεφαλονιά και την Καλαμάτα. Οι μεγαλύτερες μειώσεις σε απόλυτες διαφορές σημειώνονται στην Ρόδο και στα Χανιά. Ολλανδία: - εκατ. Top-5 προορισμοί: Γερμανία, Γαλλία, Ισπανία, Ην. Βασίλειο, Ιταλία Η Ελλάδα είναι στην 8 η θέση Top-5 προορισμοί στην Μεσόγειο: Ισπανία, Ιταλία, Ελλάδα, Τουρκία, Κροατία Αφίξεις: 947 χιλ. (4% - 8 η θέση) Διαν/σεις: χιλ. (4% - 6 η θέση) Εισπράξεις: 640 εκατ. (5% - 6 η θέση) ΜΚΔ: 676 Ημ. Δαπ.: 75 Μέση Διάρκεια Παραμονής: 9,0 Top-3 προορισμοί στην Ελλάδα: Κρήτη, Νότιο Αιγαίο, Ιόνια Νησιά Ηράκλειο % Κως % Ρόδος % Ζάκυνθος % Κέρκυρα % Θεσσαλονίκη % Σάμος % Άκτιο % Μυτιλήνη % Χανιά % Κάρπαθος % Σαντορίνη % Κεφαλονιά % Μύκονος % Καλαμάτα % Σκιάθος % Βόλος % Κύθηρα % Καβάλα % Σύνολο % 15

16 Μείωση της ζήτησης (-14%) για αεροπορικές θέσεις στην ρωσική αγορά, και ελαφριά υποτίμηση του Ρουβλίου σε σχέση με πέρυσι. Επίσης, παρατηρείται και επιδείνωση της καταναλωτικής εμπιστοσύνης σε σύγκριση με το Σε όλα τα Περιφερειακά αεροδρόμια αναμένεται πτώση με εξαίρεση το αεροδρόμιο του Άραξου ενώ έχει προγραμματιστεί και καινούργια σύνδεση με το αεροδρόμιο της Σαντορίνης για το Δεν υπάρχει εκτίμηση δείκτη για μετά τον Αύγουστο του 2018 Ρωσία: 40 εκατ. Top-5 προορισμοί: Τουρκία, Κίνα, Καζακστάν, Ουκρανία, Ταϊλάνδη Η Ελλάδα είναι στην 11 η θέση Top-5 προορισμοί στην Μεσόγειο: Τουρκία, Ισπανία, Ιταλία, Κύπρος, Ελλάδα Αφίξεις: 589 χιλ. (2% - 12 η θέση) Διαν/σεις: χιλ. (3% - 10 η θέση) Εισπράξεις: 418 εκατ. (3% - 7 η θέση) ΜΚΔ: 710 Ημ. Δαπ.: 71 Μέση Διάρκεια Παραμονής: 10,0 Top-3 προορισμοί στην Ελλάδα: Νότιο Αιγαίο, Κεντρική Μακεδονία, Ιόνια Νησιά Ηράκλειο % Θεσσαλονίκη % Ρόδος % Κέρκυρα % Άραξος % Κως % Καλαμάτα % Ζάκυνθος % Σαντορίνη Καβάλα % Χανιά % Σύνολο % 16

17 Στην ρουμάνικη αγορά παρατηρείται αυξημένη ζήτηση (+23%) για αεροπορικές θέσεις, παρά την επιδείνωση της συναλαγματικής ισοτιμίας του Λέου και του οικονομικού κλίματος (ήπια πτώση), που όμως παραμένει σε υψηλά επίπεδα. Όμως, η αυξημένη ζήτηση δεν κατανέμεται ισομερώς στην χώρα, αφού υπάρχει μείωση στη ζήτηση θέσεων για Θεσσαλονίκη, Ζάκυνθο, Σαντορίνη, Σάμο και Κω και αύξηση στους υπόλοιπους προορισμούς. Επίσης, έχει προγραμματιστεί 1 νέα σύνδεση με την Μυτιλήνη σε σύγκριση με το Θα πρέπει να ληφθεί υπόψη ότι υπάρχει και σημαντικός αριθμός τουριστών από Ρουμανία που έρχεται οδικώς και έχει χαρακτηριστικά last minute. Ρουμανία: 20 εκατ. Top-5 προορισμοί: Ουγγαρία, Ελλάδα, Ιταλία, Ην. Βασίλειο, Ουκρανία, Η Ελλάδα είναι στην 2 η θέση Top-5 προορισμοί στην Μεσόγειο: Ελλάδα, Ιταλία, Ισπανία, Τουρκία, Κροατία Αφίξεις: χιλ. (4% - 6 η θέση) Διαν/σεις: χιλ. (4% - 7 η θέση) Εισπράξεις: 374 εκατ. (3% - 8 η θέση) ΜΚΔ: 326 Ημ. Δαπ.: 49 Ηράκλειο % Χανιά % Θεσσαλονίκη % Κέρκυρα % Ζάκυνθος % Ρόδος % Σκιάθος % Σαντορίνη % Άκτιο % Καλαμάτα % Σάμος % Μυτιλήνη Μύκονος % Κως % Σύνολο % Μέση Διάρκεια Παραμονής: 6,6 Top-3 προορισμοί στην Ελλάδα: Κεντρική Μακεδονία, Αν. Μακεδονία & Θράκη και Δυτική Μακεδονία 17

18 Μάλλον αρνητική είναι η εικόνα για την βελγική αγορά, παρά την πρόβλεψη για αύξηση του ΑΕΠ (αν και αναθεωρημένο προς τα κάτω σε σύγκριση με το 2018) και αφετέρου λόγω της επιδείνωσης της καταναλωτικής εμπιστοσύνης και της μείωσης της ζήτησης (-11%) για αεροπορικές θέσεις. Οι μεγαλύτερες μειώσεις σε απόλυτες διαφορές καταγράφονται στην Ρόδο και την Κω. Από την άλλη πλευρά αύξηση παρουσιάζεται σε Ηράκλειο, Κέρκυρα, Σαντορίνη, Άραξο και Σάμο. Επίσης, έχει προγραμματιστεί 1 νέα σύνδεση με Καβάλα για το Βέλγιο: 12 εκατ. Top-5 προορισμοί: Γαλλία, Ισπανία, Ολλανδία, Γερμανία, Ιταλία Η Ελλάδα είναι στην 8 η θέση Top-5 προορισμοί στην Μεσόγειο: Ισπανία, Ιταλία, Ελλάδα, Τουρκία, Μαρόκο Αφίξεις: 527 χιλ. (2% - 13 η θέση) Διαν/σεις: χιλ. (2% - 12 η θέση) Εισπράξεις: 341 εκατ. (2% - 9 η θέση) ΜΚΔ: 648 Ημ. Δαπ.: 73 Ηράκλειο % Ρόδος % Κως % Θεσσαλονίκη % Κέρκυρα % Χανιά % Σαντορίνη % Ζάκυνθος % Άραξος % Μύκονος % Σάμος % Καβάλα Καλαμάτα % Βόλος % Μυτιλήνη % Σύνολο % Μέση Διάρκεια Παραμονής: 8,9 Ο Top προορισμός στην Ελλάδα: Βέλγιο 18

19 Μάλλον αρνητική είναι η εικόνα για την ελβετική αγορά, παρά την μικρή ανατίμηση του Φράγκου έναντι του Ευρώ και τα υψηλά επίπεδα καταναλωτικής εμπιστοσύνης, αφού καταγράφεται μείωση των προγραμματισμένων θέσεων κατά -27%. Όλα τα Περιφερειακά Αεροδρόμια καταγράφουν μείωση, με εξαίρεση τα Χανιά, την Καλαμάτα, το Άκτιο και την Κεφαλονιά. Οι μεγαλύτερες μειώσεις σε απόλυτες διαφορές καταγράφονται στην Κω, το Ηράκλειο και την Ζάκυνθο. Δεν υπάρχει εκτίμηση δείκτη για τον Δεκέμβριο 2018 Ελβετία: 15 εκατ. Top-5 προορισμοί: Γαλλία, Ιταλία, Γερμανία, Ισπανία, Αυστρία Η Ελλάδα είναι στην 7 η θέση Top-5 προορισμοί στην Μεσόγειο: Ιταλία, Ισπανία, Ελλάδα, Κροατία, Τουρκία Αφίξεις: 449 χιλ. (2% - 15 η θέση) Διαν/σεις: χιλ. (2% - 14 η θέση) Εισπράξεις: 341 εκατ. (2% - 10 η θέση) ΜΚΔ: 760 Ημ. Δαπ.: 86 Μέση Διάρκεια Παραμονής: 8,8 Ο Top προορισμός στην Ελλάδα: Κρήτη Ηράκλειο % Ρόδος % Θεσσαλονίκη % Μύκονος % Κως % Σαντορίνη % Κέρκυρα % Ζάκυνθος % Χανιά % Καλαμάτα % Σάμος % Άκτιο % Κεφαλονιά % Άραξος % Σύνολο % 19

20 Μικτή εικόνα για την κυπριακή αγορά, αφενός λόγω θετικής οικονομικής συγκυρίας (αναθεώρηση προς τα πάνω των θετικών προβλέψεων για το ΑΕΠ και υψηλού δείκτη οικονομικού κλίματος) και, αφετέρου, σημαντικά μειωμένης ζήτησης (-27%) για αεροπορικές θέσεις. Όλα τα Περιφερειακά Αεροδρόμια καταγράφουν μείωση, με εξαίρεση την Μύκονο, την Σκιάθο και την Κεφαλονιά. Οι μεγαλύτερες απώλειες σε απόλυτες διαφορές καταγράφονται στην Θεσσαλονίκη. Κύπρο: 1 εκατ. Top-5 προορισμοί: Ελλάδα, Ην. Βασίλειο, Ιταλία, Ισπανία, Γερμανία, Η Ελλάδα είναι στην 1 η θέση Top-5 προορισμοί στην Μεσόγειο: Ελλάδα, Ιταλία, Ισπανία, Τουρκία, Μάλτα Αφίξεις: 632 χιλ. (2% - 11 η θέση) Διαν/σεις: χιλ. (3% - 9 η θέση) Εισπράξεις: 334 εκατ. (2% - 11 η θέση) ΜΚΔ: 528 Ημ. Δαπ.: 50 Θεσσαλονίκη % Μύκονος % Χανιά % Ηράκλειο % Σκιάθος % Ρόδος % Άκτιο % Σάμος % Κεφαλονιά % Κως % Καβάλα % Σαντορίνη % Καλαμάτα % Ζάκυνθος % Σύνολο % Μέση Διάρκεια Παραμονής: 10,6 Οι Top-2 προορισμοί στην Ελλάδα: Αττική, Κεντρική Μακεδονία 20

21 Παρά την αρνητική οικονομική συγκυρία για την τουρκική οικονομία, με υποτίμηση της τουρκικής Λίρας και επιδείνωση της καταναλωτικής εμπιστοσύνης, υπάρχει μεγάλη αύξηση στον προγραμματισμό για αεροπορικές θέσεις (+51%) και έχουν προγραμματιστεί 3 νέες συνδέσεις με Χανιά, Ρόδο και Μυτιλήνη για το Επίσης, θα πρέπει να ληφθεί υπόψη ότι πολύ μεγάλο μέρος του τουρισμού από Τουρκία έρχεται οδικά ή δια θαλάσσης και έχει χαρακτηριστικά last minute. Τουρκία: 9 εκατ. Top-5 προορισμοί: Ελλάδα, Σαουδική Αραβία, Ιράν, Γεωργία, Γερμανία Η Ελλάδα είναι στην 1 η θέση Top-5 προορισμοί στην Μεσόγειο: Ελλάδα, Ισπανία, Ιταλία, Μαρόκο, Κροατία Θεσσαλονίκη % Χανιά Μύκονος % Ρόδος Ηράκλειο % Μυτιλήνη Κέρκυρα % Σύνολο % Αφίξεις: 972 χιλ. (4% - 7 η θέση) Διαν/σεις: χιλ. (2% - 16 η θέση) Εισπράξεις: 321 εκατ. (2% - 12 η θέση) ΜΚΔ: 330 Ημ. Δαπ.: 99 Μέση Διάρκεια Παραμονής: 3,3 Top-3 προορισμοί στην Ελλάδα: Αν. Μακεδονία & Θράκη, Αττική, Βόρειο Αιγαίο 21

22 Η θετική συγκυρία στην βουλγαρική αγορά, με τον δείκτη οικονομικού κλίματος σε πολύ υψηλά επίπεδα (αν και πτωτικός), την ισοτιμία του Λεβ κλειδωμένη με το Ευρώ και την ζήτηση για αεροπορικές θέσεις να σημειώνει αύξηση (+179%) προοιωνίζεται θετικές προοπτικές για τον εισερχόμενο τουρισμό από τη Βουλγαρία. Επίσης, θα πρέπει να ληφθεί υπόψη ότι το μεγαλύτερο μέρος του τουρισμού από Βουλγαρία έρχεται οδικώς και έχει χαρακτηριστικά last minute. Τέλος, έχουν προγραμματιστεί 3 νέες συνδέσεις με Χανιά, Καλαμάτα και Άκτιο για το Βουλγαρία: 6 εκατ. Top-5 προορισμοί: Ελλάδα, Τουρκία, Ιταλία, Ουγγαρία, Ην. Βασίλειο, Η Ελλάδα είναι στην 1 η θέση Top-5 προορισμοί στην Μεσόγειο: Ελλάδα, Τουρκία, Ιταλία, Ισπανία, Κροατία Χανιά Κέρκυρα % Καλαμάτα Άκτιο Ηράκλειο % Ζάκυνθος % Σαντορίνη % Σύνολο % Αφίξεις: χιλ. (9% - 3 η θέση) Διαν/σεις: χιλ. (3% - 8 η θέση) Εισπράξεις: 284 εκατ. (2% - 13 η θέση) ΜΚΔ: 111 Ημ. Δαπ.: 40 Μέση Διάρκεια Παραμονής: 2,8 Top-3 προορισμοί στην Ελλάδα: Κεντρική Μακεδονία, Αν. Μακεδονία & Θράκη, Δυτική Μακεδονία 22

23 Αρνητικές προοπτικές για την σουηδική αγορά, με υποτίμηση της σουηδικής Κορώνας έναντι του Ευρώ, επιδείνωση της καταναλωτικής εμπιστοσύνης και μείωση της ζήτησης (-21%) για αεροπορικές θέσεις. Σε όλα τα Περιφερειακά αεροδρόμια με εξαίρεση την Κω, την Κέρκυρα, την Σαντορίνη, την Κάρπαθο και την Μύκονο καταγράφεται μείωση, με τα αεροδρόμια των Χανίων και της Ρόδου να καταγράφουν τις υψηλότερες απώλειες σε απόλυτες διαφορές. Σουηδία: 21 εκ Top-5 προορισμοί: Ισπανία, Δανία, Γερμανία, Ην. Βασίλειο, Νορβηγία Η Ελλάδα είναι στην 9 η θέση Top-5 προορισμοί στην Μεσόγειο: Ισπανία, Ιταλία, Ελλάδα, Κροατία, Τουρκία Αφίξεις: 493 χιλ. (2% - 14 η θέση) Διαν/σεις: χιλ. (2% - 13 η θέση) Εισπράξεις: 272 εκατ. (2% - 14 η θέση) ΜΚΔ: 551 Ημ. Δαπ.: 63 Μέση Διάρκεια Παραμονής: 8,8 Top-3 προορισμοί στην Ελλάδα: Ρόδος % Χανιά % Κως % Ηράκλειο % Θεσσαλονίκη % Κέρκυρα % Σάμος % Άκτιο % Ζάκυνθος % Σαντορίνη % Κάρπαθος % Σκιάθος % Κεφαλονιά % Καβάλα % Σητεία % Μύκονος % Καλαμάτα % Σύνολο % 23

24 Μικτή εικόνα για την αυστριακή αγορά,: αφενός η οικονομική συγκυρία είναι θετική με αυξανόμενο ΑΕΠ, αν και αναθεωρημένο προς τα κάτω σε σύγκριση με το 2018, και βελτίωση της καταναλωτικής εμπιστοσύνης και, αφετέρου, υπάρχει σημαντική μείωση (-11%) του προγραμματισμού για αεροπορικές θέσεις οι μεγαλύτερες απώλειες σε απόλυτες διαφορές παρατηρούνται στην Ρόδο και την Κω, ενώ αύξηση παρουσιάζεται μόνο στα αεροδρόμια Ηρακλείου, Θεσσαλονίκης, Μυκόνου, Κεφαλονιάς, Μυτιλήνης και Βόλου. Επίσης, έχει προγραμματιστεί 1 νέα σύνδεση με το αεροδρόμιο της Πάρου για το Αυστρία: 11 εκατ. Top-5 προορισμοί: Ιταλία, Γερμανία, Κροατία, Ουγγαρία, Ισπανία Η Ελλάδα είναι στην 7 η θέση Top-5 προορισμοί στην Μεσόγειο: Ιταλία, Κροατία, Ισπανία, Ελλάδα, Τουρκία, Αφίξεις: 396 χιλ. (1% - 16 η θέση) Διαν/σεις: χιλ. (2% - 15 η θέση) Εισπράξεις: 257 εκατ. (2% - 15 η θέση) ΜΚΔ: 649 Ημ. Δαπ.: 73 Μέση Διάρκεια Παραμονής: 8,9 Ο Top προορισμός στην Ελλάδα: Ιόνια Νησιά Ηράκλειο % Ρόδος % Θεσσαλονίκη % Κως % Κέρκυρα % Χανιά % Σαντορίνη % Μύκονος % Ζάκυνθος % Άκτιο % Καλαμάτα % Κεφαλονιά % Κάρπαθος % Καβάλα % Σάμος % Μυτιλήνη % Σκιάθος % Άραξος % Βόλος % Πάρος Σύνολο % 24

25 Θετικές προοπτικές για την πολωνική αγορά λόγω θετικής οικονομικής συγκυρίας (μικρή υποτίμηση του Ζλότυ και βελτίωση του δείκτη καταναλωτικής εμπιστοσύνης) και αυξημένης ζήτησης (+4%) για αεροπορικές θέσεις. Μείωση καταγράφουν τα Περιφερειακά Αεροδρόμια της Κέρκυρας, της Ζακύνθου, του Άραξου, της Σαντορίνης, του Ακτίου, της Καβάλας, της Σκιάθου και της Σάμου ενώ οι μεγαλύτερες αυξήσεις σε απόλυτους αριθμούς καταγράφονται στα αεροδρόμια της Κω, της Κεφαλονιάς, της Ρόδου και των Χανίων. Επίσης, έχουν προγραμματιστεί και 2 νέες συνδέσεις με το αεροδρόμιο της Σητείας και του Βόλου για το Πολωνία: 12 εκατ. Top-5 προορισμοί: Ην. Βασίλειο, Ιταλία, Ουκρανία, Ισπανία, Γερμανία Η Ελλάδα είναι στην 7 η θέση Top-5 προορισμοί στην Μεσόγειο: Ιταλία, Ισπανία, Κροατία, Ελλάδα, Τουρκία Αφίξεις: 747 χιλ. (3% - 10 η θέση) Διαν/σεις: χιλ. (2% - 11 η θέση) Εισπράξεις: 244 εκατ. (2% - 16 η θέση) ΜΚΔ: 327 Ημ. Δαπ.: 49 Μέση Διάρκεια Παραμονής: 6,7 Top-2 προορισμοί στην Ελλάδα: Ρόδος % Ηράκλειο % Κως % Κέρκυρα % Χανιά % Ζάκυνθος % Θεσσαλονίκη % Κεφαλονιά % Άραξος % Μυτιλήνη % Σαντορίνη % Άκτιο % Καβάλα % Καλαμάτα % Σητεία Σκιάθος % Κάρπαθος Σάμος % Σύνολο % Νότιο Αιγαίο, Ιόνια Νησιά 25

26 Αρνητική εικόνα για την δανέζικη αγορά, με μεγάλη μείωση (-17%) στις προγραμματισμένες αεροπορικές θέσεις. Σε όλα τα Περιφερειακά αεροδρόμια καταγράφεται μείωση, με εξαίρεση της Κέρκυρας, της Καρπάθου, της Σητείας, της Σαντορίνης και της Καλαμάτας, με τα αεροδρόμια των Χανίων και της Ρόδου να καταγράφουν τις υψηλότερες απώλειες σε απόλυτες διαφορές. Δανία: 8 εκατ. Top-5 προορισμοί: Γερμανία, Ισπανία, Ιταλία, Ην. Βασίλειο, Γαλλία Η Ελλάδα είναι στην 10 η θέση Top-5 προορισμοί στην Μεσόγειο: Ισπανία, Ιταλία, Ελλάδα, Τουρκία, Κροατία, Αφίξεις: 279 χιλ. (1% - 18 η θέση) Διαν/σεις: χιλ. (1% - 18 η θέση) Εισπράξεις: 147 εκατ. (1% - 17 η θέση) ΜΚΔ: 525 Ημ. Δαπ.: 57 Μέση Διάρκεια Παραμονής: 9,2 Top-3 προορισμοί στην Ελλάδα: Χανιά % Ρόδος % Ηράκλειο % Κέρκυρα % Άκτιο % Κως % Ζάκυνθος % Θεσσαλονίκη % Κάρπαθος % Σάμος % Σητεία % Σαντορίνη % Σκιάθος % Μυτιλήνη % Καλαμάτα Καβάλα % Κεφαλονιά % Σύνολο % 26

27 Μικτή εικόνα για την τσεχική αγορά, εξαιτίας αφενός μεν της θετικής οικονομικής συγκυρίας (ανατίμηση της τσέχικης Κορώνας έναντι του Ευρώ και βελτίωση της καταναλωτικής εμπιστοσύνης) και αφετέρου της μειωμένης ζήτησης (-5%) για αεροπορικές θέσεις. Όλα τα Περιφερειακά Αεροδρόμια καταγράφουν μείωση με εξαίρεση το Ηράκλειο, την Ρόδο, την Κέρκυρα, την Κεφαλονιά και την Σάμο. Οι μεγαλύτερες απώλειες σε απόλυτες διαφορές σημειώθηκαν στην Κω, το Άκτιο και την Σαντορίνη. Τσεχία: 7 εκατ. Top-5 προορισμοί: Ιταλία, Ουγγαρία, Αυστρία, Κροατία, Σλοβακία Η Ελλάδα είναι στην 8 η θέση Top-5 προορισμοί στην Μεσόγειο: Ιταλία, Κροατία, Ελλάδα, Ισπανία, Τουρκία Αφίξεις: 339 χιλ. (1% - 17 η θέση) Διαν/σεις: χιλ. (1% - 17 η θέση) Εισπράξεις: 132 εκατ. (1% - 18 η θέση) ΜΚΔ: 390 Ημ. Δαπ.: 47 Μέση Διάρκεια Παραμονής: 8,2 Top-3 προορισμοί στην Ελλάδα: Ηράκλειο % Ρόδος % Κέρκυρα % Κως % Ζάκυνθος % Άκτιο % Καβάλα % Θεσσαλονίκη % Χανιά % Κεφαλονιά % Σκιάθος % Σάμος % Καλαμάτα % Κάρπαθος % Άραξος % Μυτιλήνη % Σαντορίνη % Κύθηρα % Λήμνος % Σύνολο % 27

28 Πηγές UNWTO Έρευνα Συνόρων της Τράπεζα της Ελλάδας, Ευρωπαϊκή Επιτροπή, European Performance and Forecasts (χειμώνας ). OECD, Δείκτης Καταναλωτικής Εμπιστοσύνης, Eurostat, Δείκτης Οικονομικού Κλίματος Ναυτεμπορική, βασικές ισοτιμίες νομισμάτων. Εθνική Αρχή Συντονισμού Πτήσεων (ΕΑΣΠ). 28

29