Διαβάστε σήμερα: Ενότητα Ελληνικών : Μες στο μουσείο Μάρτιος 2010 ΛΙΓΑ ΛΟΓΙΑ ΓΙΑ ΤΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΜΑΣ. ΙΖ Δημοτικό Σχολείο Λεμεσού Τάξη: Β 1

Transcript

1 ΙΖ Δημοτικό Σχολείο Λεμεσού Τάξη: Β 1 Δασκάλα: Γεωργία Δημητρίου Ενότητα Ελληνικών : Μες στο μουσείο Μάρτιος 2010 Διαβάστε σήμερα: * ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΑ ΠΑΙΧΝΙΔΙΑ Το διτζίμιν Το λιγκρίν Πίσω πουλιά μου Ο ζίζιρος Τα σκατούλικα Ο βασιλέας * ΑΙΝΙΓΜΑΤΑ * ΕΘΙΜΑ ΤΩΝ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΩΝ ΤΗΣ ΠΡΩΤΟΧΡΟΝΙΑΣ ΚΑΙ ΤΩΝ ΘΕΟΦΑΝΕΙΩΝ *ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΖΩΗ Ο αργαλειός Το μαρτούι Μια λιχουδιά Ο εκκλησιασμός Γαμήκια έθιμα * ΕΘΙΜΑ ΤΟΥ ΠΑΣΧΑ Πασχαλινά έθιμα Μεγάλη Πέμπτη Οι πασκιές Τα πασχαλινά αυγά Η Παρασκευή των φλαούνων Οι σιδεράδες Τα πασχαλινά παιχνίδια Έθιμα από τη Ζωδιά Η Αγία Πέμπτη στο Λευκόνοικο Έθιμα από το Άρσος Πασχαλινά έθιμα Πάσχα στο χωριό Προετοιμασίες για το Πάσχα ΛΙΓΑ ΛΟΓΙΑ ΓΙΑ ΤΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΜΑΣ Στα χέρια σας κρατάτε το τέταρτο τεύχος του περιοδικού μας «Ταξίδι στον κόσμο...» Αυτό το τεύχος είναι αφιερωμένο στον κόσμο της παράδοσης. Τα παιδιά δούλεψαν με πολύ μεράκι και κέφι στα πλαίσια της ενότητας των Ελληνικών «Μες στο μουσείο». Διάβασαν, δημιούργησαν, εμπνεύστηκαν, έμαθαν, και έγραψαν αυτές τις υπέροχες εργασίες που έχετε στα χέρια σας. Το σημαντικότερο όμως, της προσπάθειας μας είναι ότι ήρθαμε πιο κοντά στην παράδοση και αγαπήσαμε περισσότερο τον τόπο μας! Δεσμευόμαστε να τα πούμε στο επόμενο μας τεύχος! Ελπίζουμε να απολαύσετε και αυτή την προσπάθειά μας. Καλή ανάγνωση! Η δασκάλα και τα παιδιά της Β 1

2 Το διτζίμιν ήταν μια μεγάλη πέτρα που δεν είχε εύκολο πιάσιμο λόγω όγκου, σχήματος αλλά και βάρους. Όλοι οι άντρες δοκίμαζαν τη δύναμή τους. Περίμεναν να αναδειχθεί ο δυνατότερος του χωριού, που θα ήταν εκείνος που θα σήκωνε το διτζίμιν πιο ψηλά απ όλους. Ιωάννης Σάββα Παίρνουμε δύο πέτρες στο ίδιο μέγεθος και ύψος και τη βάζουμε τη μια απέναντι από την άλλη με λίγη απόσταση μεταξύ τους. Από πάνω τους βάζουμε ένα κομμάτι ξύλο που ονομάζεται «λιγκρίν». Ο παίχτης κρατά στο χέρι του ένα πιο μεγάλο ξύλο που ονομάζεται «Λίγκρα». Με τη «λίγκρα» ο παίχτης πιάνει το «λιγκρίν» από κάτω, το πετά στον αέρα και το χτυπά με όλη του τη δύναμη για να πάει όσο πιο μακριά γίνεται. Αυτός που θα στείλει το «λιγκρίν» πιο μακριά είναι και ο νικητής. Παναγιώτα Νικολάου Το παιχνίδι που θα περιγράψω ονομάζεται «Πίσω πουλιά μου». Ένα παιδί παριστάνει το γεράκι. Ένα άλλο παιδί παριστάνει τη μάνα των πουλιών. Τα υπόλοιπα παιδιά κάνουν τα πουλιά. Το παιδί-γεράκι ορμούσε να πιάσει ένα από τα παιδιά-πουλιά. Αυτά για να σωθούν έτρεχαν στην αγκαλιά της μάνας τους. Όταν το γεράκι έπιανε ένα πουλί, αυτό έπρεπε να τον ακολουθεί. Το παιχνίδι συνεχιζόταν μέχρι το γεράκι να πιάσει όλα τα πουλια και μετά άλλαζαν οι ρόλοι. Ένας άνθρωπος στεκόταν μπροστά και έβαζε το χέρι στο αυτί του. Οι παίχτες γύρω του τον χτυπούσαν σιγά στον ώμο. Αν έβρισκε ποιος τον χτύπησε τότε έμπαινε αυτός μπροστά. Μιχαέλλα Θεοδούλου Γιώργος Γιώρκας Τα σκατούλικα ήταν ένα παιχνίδι που έπαιζαν τα παλιά χρόνια στο Λευκόνοικο. Έπαιρναν μεγάλες πέτρες και τις έβαλαν τη μια πάνω στην άλλη. Αυτός που θα έριχνε τις περισσότερες πέτρες κάτω, πετώντας μια πέτρα από μακριά, ήταν ο νικητής. Ένα από τα αγαπημένα παιχνίδια της γιαγιάς μου, όταν ήταν μικρή, ήταν ο βασιλέας. Ζωγράφιζαν οχτώ τετράγωνα και έπαιρναν μια πέτρα και έπαιζαν ως εξής: Έριχναν την πέτρα στα αριθμημένα τετράγωνα με τη σειρά και με κουτσό πηδούσαν σε όλα τα τετράγωνα εκτος από εκείνο που είχε μέσα την πέτρα. Όταν τέλειωναν τα τετράγωνα έπρεπε να ρίξουν την πέτρα έξω από το βασιλέα. Νάσια Γεωργίου Αγγελική Ιωάννου

3 Τα παιδιά που παίζουν, βάζουν κλήρο για να βρουν ποιο απ όλα θα παίξει πρώτο το ρόλο της «καττόμουγιας» και του δένουν τα μάτια. Μετά το γυρίζουν μπρος πίσω, δεξιά και αριστερά ώστε να χάσει τον προσανατολισμό του και το παιχνίδι. Στη συνέχεια οι άλλοι παίχτες αρχίζουν να χτυπούν την «καττόμουγια» με το μαντήλι του ο καθένας, του οποίου η μια άκρη είναι δεμένη κόμπο, ή με το χέρι τους. Η «καττόμουγια» προσπαθεί ν αρπάξει έναν απ όλους αυτούς που την χτυπούν και όταν τον πιάσει γίνεται αυτός «καττόμουγια» και το παιχνίδι συνεχίζεται. Ελένη Χατζηευθυμίου Το διτζίμιν Είναι παραδοσιακό παιχνίδι της Λαμπρής. Οι παίχτες δοκιμάζουν να σηκώσουν πέτρες. Αυτός που θα σηκώσει την πιο βαριά είναι ο νικητής. Καττόμουγια Δένουν κάποιου τα μάτια μ ένα μαντήλι και γυρίζει γύρω γύρω και προσπαθεί να πιάσει κάποιον. Αν τα καταφέρει να τον πιάσει βγάζει το μαντήλι και το δένει στα μάτια εκείνου που έπιασε. Μαρκέλλα Παπασωκράτους 1. Πάει, πάει και πίσω δεν γυρνάει. Τι είναι; 2. Τρώει ξύλο μεγαλώνει, πίνει νερό πεθαίνει. Τι είναι; 3. Ψηλός, ψηλός καλόγερος και κόκαλα δεν έχει. Τι είναι; Μαρκέλλα Παπασωκράτους 1. Το ποτάμι 2. Η φωτιά 3. Ο καπνος 1. Κλειδώνω, μανταλώνω, τον κλέφτη βρίσκω μέσα. Τι είναι; 2. Τα δυο καλά στεκούμενα, τα δυο συμπερπατούμενα, τα δυο που δεν ταιριάζουμε, τα δυο που δε λαγιάζουνε. Τι είναι; 3. Τρεις τη βαστούνε και γεννά, μαύρα τα κάνει τα παιδιά και πίσω της τ αφήνει. Τι είναι; 4. Ψηλός, ψηλός καλόγερος και κόκαλα δεν έχει. Τι είναι; Νίκη Κατσιαρή 1. Ο ήλιος 2. Ο ήλιος και το φεγγάρι 3. Η πένα 4. Ο καπνός 1. Από πάνω σαν τηγάνι και από κάτω σαν βαμβάκι και από πίσω σαν ψαλίδι. Τι είναι; 2. Κόκαλα δεν έχει και κόκαλα τσακίζει. Τι είναι; Κατερίνα Μιχαηλίδου 1. Το χελιδόνι 2. Η γλώσσα

4 Τα Χριστούγεννα έχουμε πολλά έθιμα. Στολίζουμε το χριστουγεννιάτικο δέντρο και κάνουμε πολλά γλυκά. Μελομακάρονα, κουραμπιέδες, φοινικωτά, χριστουγεννιάτικο κέικ και σοκολατάκια. Την ημέρα των Χριστουγέννων πηγαίνουμε στην εκκλησία. Το μεσημέρι πηγαίνουμε όλη η οικογένεια για φαγητό στη γιαγιά μου. Η γιαγιά κάνει πολλά φαγητά, γαλοπούλα γεμιστή, σούβλα και κουπέπια. Την πρωτοχρονια πηγαίνουμε στην γιαγιά και γιορτάζουμε τον ερχομό του νέου χρόνου. Κόβουμε τη βασιλόπιτα και παίζουμε διάφορα παιχνίδια. Δέσποινα Νικολαϊδου Την Παραμονή της Πρωτοχρονιάς βάζουμε ελιά στο τζάκι και λέμε «Άη Βασίλη Βασιλιά, που πήες πέρα και ήρθες δα, δείξε και μένα την τύχη μου, αν με αγαπά... (όνομα)». Τα Θεοφάνεια κάνουμε λουκουμάδες και ρίχνουμε στους καλικάντζαρους. Κωνσταντίνος Επαμεινώνδας Την μέρα των Χριστουγέννων, όταν τελειώσει η λειτουργία οι πιστοί ανταλλάσουν ευχές. Το βράδυ της Παραμονής της Πρωτοχρόνιας όλοι μαζεύονται μπροστά από το τζάκι και ρίχνουν φύλλα ελιάς πάνω στα κάρβουνα για να μάθουν αν κάποιο άτομο τους αγαπά. Τη μέρα της Πρωτοχρονιάς κόβουμε τη βασιλόπιτα, η οποία περιέχει ένα κέρμα. Όποιος το βρει θα είναι ο τυχερός της χρονιάς. Η γιαγιά και ο παππούς μου κατάγονται από χωριό γι αυτό και γνωρίζουν πολλά έθιμα. Σήμερα θα σας πω ένα έθιμο που έμαθα από τη γιαγιά και τον παππού και γίνεται λίγες μέρες μετά τα Χριστούγεννα. Τα Φώτα η γιαγιά κάνει ξεροτίανα και τα ρίχνει στη στέγη του σπιτιού για να φάνε και να φύγουν οι καλικάντζαροι. Χρίστος Νικολάου Ραφαηλία Νεοκλέους

5 Στα παλιά χρόνια οι κοπέλες στα χωριά ύφαιναν αργαλειό. Ήταν ένα παλιό ξύλινο αντικείμενο με το οποίο οι κοπέλες ύφαιναν και έραβαν υφάσματα, χαλιά, σκεπάσματα και ότι ήθελαν για το σπίτι τους. Γεωργία Αναστασιάδη Νικόλας Αναστασιάδης Οι μαθητές έπρεπε υποχρεωτικά να πηγαίνουν κάθε Κυριακή εκκλησία. Ο δάσκαλος έλεγχε ότι ήταν όλοι εκεί, διαφορετικά θα τους τιμωρούσε. Τα αγόρια στέκονταν ξεχωριστά από τα κοριτσια και έπρεπε να είναι σιωπηλά καθόλη τη διάρκεια της λειτουργίας. Ναταλία Ιωάννου Ο παππούς θυμάται ότι όταν μικρός η γιαγιά του έβαζε χαρουπόμελο σε μια κατσαρόλα και μετά έκοβε ψωμί σε μικρά κομματάκια και μετά τα έριχνε μέσα στην κατσαρόλα που έβραζε το χαρουπόμελο, ανακατεύοντας τα καλά για να ρουφήξουν το μέλι. Μετά το έβαζαν σε πιάτα βαθουλά και το έτρωγαν. Ήταν πάρα πολύ νόστιμο και τα παιδιά χαίρονταν όποτε το ετοίμαζε η μητέρα τους. Ναταλία Ιωάννου Την 1 η του Μάρτη φορούσαν ένα βραχιολάκι από κόκκινη και άσπρη κλωστή στο δεξί τους χέρι για να μην τους κάψει ο Μάρτης. Το βράδυ της Ανάστασης, μετά το «Χριστός Ανέστη» από τον ιερέα, έριχναν το βραχιολάκι στη λαμπρατζιά. Έχουμε πολλά έθιμα στην Κύπρο. Μερικά από τα πολλά είναι και τα γαμήλια έθιμα. Στο γάμο έχουμε ως έθιμο να μαζεύεται όλη η οικογένεια της νύφης στο σπίτι της και να την στολίζουν. Το ίδιο γίνεται και με τον γαμπρό. Μαζεύονται όλοι οι συγγενείς του στο πατρικό σπίτι του γαμπρού και αφού τον ξυρίσουν τον ντύνουν με το γαμπριάτικο κουστούμι. Στη τελετή υπήρχε το έθιμο να πατά ο γαμπρός το πόδι της νύφης. Σήμερα δεν τηρείται αυτό το έθιμο, αλλά γίνεται το αντίθετο, δηλαδή η νύφη πατά το πόδι του γαμπρού. Βαλέρια Φιλίππου Τάσος Πουλλής

6 Το Πάσχα διαρκεί δύο εβδομάδες. Αρχίζει από το Σάββατο του Λαζάρου και τελειώνει την Κυριακή του Θωμά. Γι αυτή τη μεγάλη γιορτή του Χριστιανισμού νηστεύουμε πενήντα μέρες. Την Κυριακή των Βαϊων πέρνουμε στην εκκλησία σταυρό με βάγια και κλαδιά ελιάς και τον αφήνουν εκεί για σαράντα μέρες. Τη Μεγάλη Δευτέρα, Τρίτη και Τετάρτη οι νοικοκυρές καθαρίζουν τα σπίτια τους. Τη Μεγάλη Πέμπτη βάφουν τα αυγά. Το βράδυ οι κοπέλες στολίζουν τον επιτάφιο. Τη Μεγάλη Παρασκευή το πρωί οι γυναίκες ζυμώνουν φλαούνες και ψωμιά. Το βράδυ γίνεται ο εσπερινός και η περιφορά του Επιταφίου. Το Μεγάλο Σάββατο το βράδυ ανάβουμε Λαμπρατζιά και ακούμε το «Χριστός Ανέστη». Την Κυριακή ψήνουμε σούβλα, τρώμε, πίνουμε και τραγουδούμε τσιαττιστά. Μαρκέλλα Παπασωκράτους Η Μεγάλη Πέμπτη λέγεται και «Κοτσιηνόπεφτη» γιατί αυτή τη μέρα βάφονται τα κόκκινα αυγά. Το έθιμο αυτό μεταφέρθηκε σιγά-σιγά στο Μεγάλο Σάββατο. Στην Κύπρο η παράδοση λέει ότι τα κόκκινα αυγά βάφτηκαν από το αίμα του Χριστού που έτρεξε από το μέτωπό του όταν του φόρεσαν αγκάθινο στεφάνι. Το αυγό είναι και σύμβολο της ζωής και συμβολίζει την Ανάσταση του Χριστού από τους νεκρούς. Το τσούγκρισμα συμβολίζει την έξοδο της ζωής μετά το σπάσιμο του Άδη. Από τις προηγούμενες μέρες της Μεγάλης Βδομάδας οι νοικοκυρές είχαν φροντίσει για το καθάρισμα των σπιτιών. Το άσπρισμα με ασπρόχωμα ή ασβέστη γινόταν με βούρτσα φτιαγμένη από δέσμη με κλαδιά θάμνων, κυρίως ξυσταρκά. Και στο πεντακάθαρο φρεσκοβαμμένο σπίτι όλα έλαμπαν όταν τη Μεγάλη Πέμπτη οι νοικοκυρές ζύμωναν τις «παξιμαθκιές», τα «κουλούρκα» και τις φλαούνες. Δεν ήταν δυνατό να μείνει σπίτι το Πάσχα χωρίς να φτιάξει φλαούνες. Παναγιώτα Νικολάου Το βράδυ της Μεγάλης Πέμπτης που τελείται η Σταύρωση του Χριστού, λέγονται τα δώδεκα Ευαγγέλια. Κάτω από το Ευαγγέλιο βάζουν μπουκάλες του νερού για να αγιαστεί. Το αγιασμένο αυτό νερό το πίνουν για το φθόνο, τον πονοκέφαλο και άλλες αρρώστιες. Επίσης το χρησιμοποιούσαν για να φτιάξουν προζύμι για το ζύμωμα των Πασχαλινών ψωμιών. Ιωάννης Σάββα

7 Ο παππούς μου ο Ανδρέας είναι από την Παναγιά της Πάφου. Στο χωριό του το Πάσχα έφτιαχναν Πασκιές. Οι πασκιές ήταν σαν τις φλαούνες αλλά είχαν μέσα και κρέας. Την Κυριακή του Πάσχα στην αυλή της εκκλησίας έπαιζαν διάφορα παιχνίδια: ζίζιρο, σχοινί, σακουλοδρομίες, κάμηλο και άλλα. Ανδρέας Ανδρέου Την Αγία Πέμπτη, μόλις βγούμε από την εκκλησία ετοιμαζόμαστε να κάνουμε τις φλαούνες. Πάμε όλοι στην γιαγιά μου και αρχίζει η προετοιμασία. Η γιαγιά μου ανάβει τον φούρνο ξημερώματα της Μεγάλης Παρασκευής και αρχίζει το φούρνισμα. Παναγιώτης Στυλιανού Κάθε μεγάλο Σάββατο όλες οι νοικοκυρές βάφουν αυγά με διάφορα χρώματα: κόκκινο, κίτρινο, πράσινο, μπλε. Το βράδυ μετά την Ανάσταση του Κυρίου και αφού ακούσουν τον Καλό Λόγο στην εκκλησία, όλη η οικογένεια κάθεται και τρώει και μετά τσουγκρίζουν τα αυγά και εύχονται Καλό Πάσχα. Νάσια Γεωργίου Παλαιότερα στην Κύπρο τη Μεγάλη Πέμπτη δεν εργάζονταν οι σιδηρουργοί, γιατί από τους επαγγελματίες αυτούς είχε ζητήσει ο Πιλάτος τρία καρφιά για τη Σταύρωση του Χριστού και αυτοί όχι μόνο τα έφτιαξαν, αλλά είχαν φτιάξει και περισσότερα. Ιωάννης Σάββα Στο χωριό μου αντί να αγοράζουμε βαφές κόβουμε κόκκινες παπαρούνες και κίτρινες μαργαρίτες, τα «σιμιλούθκια». Τα βάζουμε σε ζεστό νερό μαζί με τα αυγά και αυτά χρωματίζονται. Το Πάσχα που είναι μαζεμένη όλη η οικογένεια τσουγκρίζουν τα αυγά και λένε «Χριστός Ανέστη». Ναταλία Ιωάννου

8 Τα παλιά χρόνια έπαιζαν διάφορα παιχνίδια τη μέρα της Ανάστασης. Κρέμαζαν σούσες για τα κορίτσια. Άναβαν φωτιά και στέκονταν τα αγόρια γύρω από τη φωτιά και οι τολμηροί πηδούσαν πάνω από τη φωτιά. Έπαιζαν και παιχνίδια δύναμης, δηλαδή ποιος θα σήκωνε την πιο βαριά πέτρα. Γιάννης Φανή Η γιαγιά μου η Στέλλα είναι από τη Ζώδια. Το Πάσχα άσπριζαν τα σπίτια τους για να φαίνονται καινούρια. Έφτιαχναν φλαούνες, κουλούρια γλυκά και κοκκίνιζαν αυγά. Την Κυριακή του Πάσχα το απόγευμα, μαζεύονταν στην αυλή της εκκλησίας και έπαιζαν παιχνίδια: μαντιλάκι, μήλο, ζίζιρο και σακουλοδρομίες. Ανδρέας Ανδρέου Τη Μεγάλη Πέμπτη στο Λευκόνοικο, το χωριό της μητέρας μου, οι περισσότερες γυναίκες δεν έτρωγαν τίποτε άλλο παρά μόνο ψωμί βουτηγμένο σε ξύδι και φόραγαν μαύρα ρούχα. Το έκαναν αυτό για να θυμούνται τα πάθη του Χριστού μας γιατί πριν πεθάνει ο Χριστός δίψασε και ζήτησε νερό αλλά οι στρατιώτες που τον σταύρωσαν του έδωσαν ξύδι αντί νερό. Αγγελική Ιωάννου Το Σάββατο του Λαζάρου τα παιδιά γυρίζουν όλα τα σπίτια και ψάλλουν το Λάζαρο. Οι νοικοκυρές δίνουν στα παιδιά δώρο ένα αυγό. Την Κυριακή των Βαϊων παίρνουμε ελιά στην εκκλησία και την αφήνουμε για να ευλογηθεί μέχρι την Πεντηκοστή. Όλη τη Μεγάλη Εβδομάδα οι νοικοκυρές του χωριού αρχίζουν τις ετοιμασίες, το καθάρισμα και το βάψιμο των σπιτιών. Επίσης φτιάχνουν τις φλαούνες, τα ψωμιά αλλά και τα κουλούρια της Λαμπρής. Τη Μεγάλη Πέμπτη γίνεται το βάψιμο των αυγών.τη Μεγάλη Παρασκευή γίνεται το στόλισμα του επιταφίου από κοπέλες του χωριού και η ώρα δύο γίνεται η Αποκαθήλωση του Χριστού. Το βράδυ στην εκκλησία όλες οι νεαρές κοπέλες ψάλλουν τον επιτάφιο θρήνο και τρεις μαθήτριες ντυμένες μυροφόρες βάζουν στο Χριστό αρώματα και άνθη. Μετά γίνεται η περιφορά του Επιταφίου σε όλο το χωριό και οι καμπάνες χτυπούν πένθιμα. Το Μεγάλο Σάββατο το πρωί στην εκκλησία γίνεται η κρυφή Ανάσταση του Χριστού. Ρίχνουν τα μαύρα υφάσματα από τις εικόνες και κτυπούν τους σκάμνους. Το βράδυ του Σαββάτου οι καμπάνες κτυπούν χαρμόσυνα και καλούν τους πιστούς να πάνε στην εκκλησία. Έξω στην αυλή ανάβει η μεγάλη Λαμπρατζιά και ρίχνονται πυροτεχνήματα στον ουρανό. Όταν ο ιερέας πει το «Δεύτε Λάβετε Φως» ανάβουμε τις λαμπάδες μας και τις αφήνουμε για 3 ημέρες. Την Κυριακή του Πάσχα γίνεται ο εσπερινός της Αγάπης και ακολουθεί μεγάλο γλέντι σε όλα τα σπίτια. Το απόγευμα ακολουθούν παραδοσιακά παιχνίδια στην πλατεία. Την Τρίτη του Πάσχα πηγαίνουμε στο παρεκλήσι της Παναγίας όπου προσφάρονται φλαούνα, κόκκινα αυγά, κρασί και ζιβανία μετά τη λειτουργία. Έλενα Χρίστου

9 Τα έθιμα που μου είπε η γιαγιά μου είναι για το Πάσχα.Τη Μεγάλη Πέμπτη η γιαγιά μου φτιάχνει τις φλαούνες. Το Μεγάλο Σάββατο το πρωί, όταν τελειώνει η εκκλησία, βάφει τα κόκκινα αυγά. Το βράδυ, μετά την εκκλησία, πηγαίνουμε στη γιαγιά μου και τρώμε σούπα αυγολέμονη και μαγειρίτσα. Η σούπα μαγειρίτσα είναι ένα ελληνικό έθιμο που μας το έμαθε ο παππούς μου που η καταγωγή του είναι από την Ελλάδα. Την Κυριακή του Πάσχα μαζευόμαστε στην αυλή της εκκλησίας και παίζουμε σακουλοδρομίες, σχοινάκι και Μόγλη. Δέσποινα Νικολαϊδου Σήμερα θα σας διηγηθώ κάποια από τα έθιμα του Πάσχα που έμαθα από τον παππού και τη γιαγιά. Την Αγία Εβδομάδα αρχίζουν όλες οι γυναίκες την προετοιμασία για τις φλαούνες. Το Άγιο Σάββατο «πυρώνουν» τους φούρνους και βάζουν τις φλαούνες να ψηθούν. Μετά αρχίζουν να βάφουν τα αυγά. Τη νύχτα όταν βγούμε από την εκκλησία, μαζευοόμαστε στο σπίτι της γιαγιάς, λέμε Χριστός Ανέστη, τρώμε σούπα και τσουγκρίζουμε αυγά. Την Κυριακή διοργανώνονται παιχνίδια στις πλατείες των χωριών. Μικροί και μεγάλοι παίζουν σακουλοδρομίες, ποδόσφαιρο, σχοινί και ζίζιρο. Αυτά είναι λίγα από τα έθιμα που έμαθα. Χριστος Νικολάου Μερικά έθιμα του Πάσχα είναι: - φτιάχνουμε φλαούνες και τσουρέκια, - βάφουμε τα αυγά κόκκινα, - την Κυριακή του Πάσχα ψήνουμε αρνί στα κάρβουνα, - τη νύχτα του Μεγάλου Σαββάτου οι άνθρωποι μαζεύουν ξύλα μπροστά από την εκκλησία για να ανάψουν τη Λαμπρατζιά και να κάψουν τον Ιούδα, - τη Μεγάλη Παρασκευή στολίζουμε τον Επιτάφιο με υπέροχα λουλούδια, - το Μεγάλο Σάββατο το πρωί στην Πρώτη Ανάσταση, στην εκκλησία χτυπούμε τους σκάμνους και αφήνουμε περιστέρια να πετάξουν ψηλά. - στα χωριά τη Μεγάλη Βδομάδα βάφουν τους τοίχους άσπρους. Νίκη Κατσιαρή Το Πάσχα πηγαίνουμε στο χωριό της γιαγιάς μου και φτιάχνουμε φλαούνες και τσουρέκια. Βάφουμε αυγά σε διάφορα χρώματα, κόκκινα, κίτρινα, πράσινα. Πηγαίνουμε εκκλησία κάθε μέρα. Το Άγιο Σάββατο το βράδυ, πάμε εκκλησία και ανάβουμε Λαμπρατζιά για να κάψουμε τον Ιούδα. Την Κυριακή του Πάσχα κάνουμε σούβλα και μαζεύεται όλη η οικογένεια. Τρώμε και μετά πηγαίνουμε στο προαύλιο της εκκλησίας όπου μικροί και μεγάλοι παίζουν διάφορα παιχνίδια όπως: σακουλοδρομίες, σχοινί, ζίζιρο, αυγοδρομίες και άλλα παιχνίδια. Μιχαέλλα Θεοδούλου

10 Οι γυναίκες πριν το Πάσχα κάνουν γενικό καθάρισμα στα σπίτια τους. Τη Μεγάλη Πέμπτη φτιάχνουν παξιμάδια. Τη Μεγάλη Παρακευή ζυμώνουν τις φλαούνες. Οι νεαρές κοπέλες πηγαίνουν στην εκκλησία για να στολίσουν τον Επιτάφιο. Το Μεγάλο Σάββατο κοκκινίζουμε τα αυγά. Το βράδυ πηγαίνουμε εκκλησία με αναμμένες λαμπάδες για να ακούσουμε την Ανάσταση Του Χριστού. Ανάβουμε τη Λαμπρατζιά για να κάψουμε τον Ιούδα και ρίχνουμε μέσα και το «μαρτούι» μας. Όταν ο ιερέας πει το «Χριστός Ανέστη» τσουγκρίζουμε τα αυγά. Τη Κυριακή όλες οι οικογένειες μαζεύονται και διασκεδάζουν με παιχνίδια και μουσική. Το Σάββατο του Λαζάρου τα παιδιά γυρίζουν από πόρτα σε πόρτα και τραγουδούν το «Λάζαρο», συγκεντρώνοντας χρήματα και αυγά. Τη Μεγαλή Παρασκευή οι νοικοκυρές σηκώνονται πολύ πρωί για να ζυμώσουν φλαούνες και ψωμιά. Το Μεγάλο Σάββατο οι εκκλησίες στολίζονται. Το βράδυ ανάβουν τη λαμπρατζιά και ο κόσμος μαζεύεται για να ακούσει τον «Καλό Λόγο». Την Κυριακή του Πάσχα μαζεύεται όλη η οικογένεια σε ένα σπίτι ψήνουν αρνί στη σούβλα και τραγουδούν τσιαττιστά. Νικόλας Αναστασιάδης Κωνσταντίνος Επαμεινώνδα Όπως και τα Χριστούγεννα, έτσι και το Πάσχα, οι οικογένειες πηγαίνουν στα χωριά τους. Εκεί φτιάχνουν φλαούνες και πασκιές (έδεσμα με κρέας τυλιγμένο σε ζυμάρι). Την Κυριακή του Πάσχα, το μεσημέρι, μετά τον εσπερινό της Αγάπης, μαζεύονται όλοι για φαγητό. Το απόγευμα όλοι θα πάνε στην πλατεία του χωριού για να παίξουν παιχνίδια της Λαμπρής, όπως ζίζιρο, σακουλοδρομίες γαϊδουροδρομίες, αυγοδρομίες και άλλα. Πολλοί τραγουδούν και τσιαττιστα. Τα παιχνίδια διαρκούν μέχρι και την Τρίτη του Πάσχα. Γεωργία Αναστασιάδη Το Πάσχα είναι μια πολύ ωραία γιορτή. Στην Κύπρο έχουμε διάφορα έθιμα γι αυτή τη γιορτή. Ένα από αυτά είναι και η παρασκευή φλαούνων. Μαζεύεται όλη η οικογένεια και όλοι βοηθούν στην παρασκευή τους. Πολλές οικογένειες φτιάχνουν και τσουρέκια. Σε κάθε περιοχή της Κύπρου έχουν διαφορετικές συνταγές φλαούνων και τσουρεκιών. Άλλο ένα έθιμο είναι το κοκκίνισμα των αυγών.αυτό το έθιμο δηλώνει το αίμα του Χριστού που θυσιάστηκε για να μας σώσει. Το βράδυ της Ανάστασης μετά τον «Καλό Λόγο» μαζευόμαστε όλοι σε ένα σπίτι και τρώμε σούπα, ενώ το απόγευμα της Κυριακής μικροί και μεγάλοι παίζουν παραδοσιακά παιχνίδια. Βαλέρια Φιλίππου

11 Κάθε βράδυ της Μεγάλης Βδομάδας πηγαίνουμε εκκλησία για να παρακολουθήσουμε τα Άγια Πάθη του Χριστού μας. Αγοράζουμε πασχαλινές λαμπάδες για να τις ανάψουμε το βράδυ της Ανάστασης, όταν θα πει ο ιερέας το «Χριστός Ανέστη». Οι νοικοκυρές καθαρίζουν τα σπίτια τους, φτιάχνουν φλαούνες και κουλούρια. Εμείς πηγαίνουμε στο χωριό της γιαγιάς μου. Εγώ τη βοηθώ να κοκκινίσει τα αυγά. Μετά τη λειτουργία και τη θεία κοινωνία κόβουμε τις ωραίες φλαούνες της γιαγιάς. Τάσος Πουλλής Λίγες μέρες πριν από το Πάσχα, η μαμά αγοράζει αλεύρι, τυρί και αυγά. Ο μπαμπάς μου πηγαίνει στο σχολείο για να μαζέψει ξύλα για να ανάψει το φούρνο. Μετά φτιάχνουμε όλη η οικογένεια τις φλαούνες. Στη συνέχεια βγαίνουμε έξω εγώ, ο μπαμπάς και ο παππούς μου και τις ψήνουμε. Εκτός από φλαούνες φτιάχνουμε δαχτυλιές και κουλούρια με αυγά. Μόλις ψηθούν οι φλαούνες και βγουν από το φούρνο, μοσχομυρίζει η γειτονιά. Το Πάσχα κάνουμε προετοιμασίες στο σπίτι. Αγοράζουμε τυριά χωριάτικα και αυγά. Συνήθως επιλέγουμε τα τυριά να είναι φρέσκα. Την Αγία Εβδομάδα πηγαίνουμε στα χωριά μας οικογενειακώς. Εκεί αρχίζουμε να καθαρίζουμε τα σπίτια μας και γενικά προετοιμαζόμαστε για την Ανάσταση. Ο παππούς πηγαίνει στους αγρούς να μαζέψει ξύλα, να τα φέρει για να «πυρώσουμε» το φούρνο που θα ψήσουμε τις φλαούνες. Την Αγία Πέμπτη ετοιμάζουμε τη γέμιση των φλαούνων, για την οποία χρησιμοποιούμε τα αυγά και το τυρί. Το Άγιο Σάββατο κοκκινίζουμε τα αυγά που θα τσουγκρίσουμε το Πάσχα. Την Κυριακή, μετά την Ανάσταση του Χριστού, μαζευόμαστε στο σπίτι και ετοιμάζουμε το τραπέζι για να κάτσει όλη η οικογένεια Ελένη Χατζηευθυμίου Γιώργος Γιώρκας

12 Με το τέλος της ενότητας αποφασίσαμε να δημιουργήσουμε το δικό μας λαογραφικό μουσείο και να παρουσιάσουμε τα όσα μάθαμε στους γονείς και συμμαθητές μας... Στα πλαίσια της γιορτής που οργανώσαμε φορέσαμε παραδοσιακές στολές, είπαμε τσιαττιστά, τραγουδήσαμε και χορέψαμε...