Ενημερωτικό Δελτίο. Eλληνικη Γαστρεντερολογικη Εταιρεια. Τευχος 34 ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ - ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2006

Transcript

1 Ενημερωτικό Δελτίο Τευχος 34 ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ - ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2006 Eλληνικη Γαστρεντερολογικη Εταιρεια Το Διοικητικό Συμβούλιο της Ελληνικής Γαστρεντερολογικής Εταιρείας και η Συντακτική Επιτροπή του Ενημερωτικού Δελτίου σας εύχεται ολόψυχα το 2007 να είναι υγιές, ευτυχισμένο και δημιουργικό

2 ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΑΣΤΡΕΝΤΕΡΟΛΟΓΙΚΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ Πρόεδρος: Ιωάννης Τριανταφυλλίδης Α Αντιπρόεδρος: Ελευθέριος Γιαννούλης Β Αντιπρόεδρος: Θεόδωρος Ροκκάς Γενικός Γραμματέας: Ειδικός Γραμματέας: Ταμίας: Μέλη: Σωτήριος Γεωργόπουλος Αναστάσιος Ηλίας Δημήτριος Ταμπακόπουλος Χρήστος Δερβένης Ιωάννης Κουντουράς Χαράλαμπος Μπαρμπατζάς ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Πρόεδρος: Μέλη: Ιωάννης Καραγιάννης Αναστάσιος Ηλίας Θεόδωρος Ροκκάς Δημήτριος Ταμπακόπουλος Γεώργιος Τασιάς ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ ΝΟΜΟ: Ιωάννης Τριανταφυλλίδης (Πρόεδρος ΕΓΕ) Γραμματεία: Κωνσταντίνα Ντζόγια Διεύθυνση αλληλογραφίας: Λεωφ. Δημοκρατίας 67, Νέο Ψυχικό Τηλ Fax: ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΑΣΤΡΕΝΤΕΡΟΛΟΓΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ

3 ΒΡΑΒΕΙΑ 26ου ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟΥ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ ΓΑΣΤΡΕΝΤΕΡΟΛΟΓΙΑΣ ΕΛΕΥΘΕΡΕΣ ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΕΙΣ 1 ο βραβείο Κλινικά χαρακτηριστικά και πορεία της ελκώδους κολίτιδος στην Ελλάδα: συγκεντρωτική ανάλυση 1606 ασθενών Ι.Κ. Τριανταφυλλίδης, Ο.Ν. Μανούσος, Μ. Ρουσσομουστακάκη, Δ.Γ. Καραμανώλης, Γ. Κητής, Δ. Τζουρμακλιώτης, Γ. Πασπάτης, Γ. Ταμβακολόγος*. Γαστρεντερολογικά Τμήματα: Γενικό Νοσοκομείο Νίκαιας «Άγιος Παντελεήμων», Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Ηρακλείου Κρήτης, Τζάνειο Νοσοκομείο Πειραιά, Νοσοκομείο «Παπανικολάου» Θεσσαλονίκης, «Πολυκλινική» Αθηνών, «Βενιζέλειο» Νοσοκομείο Ηρακλείου Κρήτης, *Ιδιώτης Γαστρεντερολόγος Σπάρτη. Χορηγός: Φαρμακευτική Εταιρεία ASTRAZENECA 2 ο βραβείο Ευνοϊκά αποτελέσματα από τη χρήση αυξητικών παραγόντων σε πειραματικό πρότυπο αιμορραγικής χημικής κολίτιδος σε αρουραίους Α. Παπαλόης, Ι.Κ. Τριανταφυλλίδης, Κ. Μπαρμπάτη, Β. Γκοβόσδης, Α. Νομικός, Λ. Αμπού-Ασάμπε, Ε. Τριανταφυλλίδη, Α. Χαιρακάκη, Μ. Κοντογιώργη. Ερευνητικό-Πειραματικό Τμήμα Φαρμακευτικής Εταιρείας ELPEN, Γαστρεντερολογικό Τμήμα Γενικού Κρατικού Νοσοκομείου Νίκαιας «Ο Άγιος Παντελεήμων», Τμήμα Παθολογικής Ανατομικής Νοσοκομείου Ε.Ε.Σ., Ερευνητικό-Πειραματικό Τμήμα Ελληνικής Εταιρείας Ογκολογίας Πεπτικού. Χορηγός: Φαρμακευτική Εταιρεία ELPEN 3 ο βραβείο Ποσοτική μέτρηση HBsAg και HDV RNA ορού στην παρακολούθηση ανταπόκρισης θεραπείας ασθενών με χρόνια ηπατίτιδα δέλτα (CHD) Μ. Σχινά, Ε. Μάνεσης, E. Gault, Ο. Αγγελοπούλου, Χ. Παπαϊωάννου, Κ. Καλλίγερος, Β. Αρσενίου, Σ. Μανωλακόπουλος, Α. Χατζηγιάννη, F. LeGal, Ι. Κοσκίνας, Γ. Παπαθεοδωρίδης, Α. Αρχιμανδρίτης. Β Παν/κή Παθολογική Κλινική, Ιπποκράτειο Νοσοκομείο Αθηνών, Laboratoire de Virologie Hopital Avicenne, Bobigny Cedex France, Κέντρο Ηπατίτιδας ΙΚΑ Αθηνών, Γαστρεντερολογικό Τμήμα «Πολυκλινική» Αθηνών. Χορηγός: Οργανωτική Επιτροπή Συνεδρίου ΑΝΑΡΤΗΜΕΝΕΣ ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΕΙΣ Λοίμωξη από Ε. Πυλωρού και διάχυτη ατροφική γαστρίτιδα του σώματος. Χρ. Καλαντζής, Α. Χρηστίδου, Α. Ρούσσος, Σ. Κοιλάκου, Δ. Τσουνής, Κ. Πετράκη, Δ. Ροντογιάννη, Κ. Φουντούλης, Ν. Ράπτης, Ε. Αξιώτης, Ν. Καλαντζής, Γ. Μάντζαρης. Α Γαστρεντερολογική Κλινική, Παθολογοανατομικό και Μικροβιολογικό Τμήμα ΓΝΑ «Ο Ευαγγελισμός» και Γαστρεντερολογικό Τμήμα ΝΙΜΤΣ, Αθήνα. Χορηγός: Οργανωτική Επιτροπή Συνεδρίου Μη λειτουργικοί ενδοκρινικοί όγκοι παγκρέατος: διάγνωση και σημασία της χρωμογκρανίνης-α ορού στη διαφοροδιάγνωση και παρακολούθηση μιας σειράς 37 ασθενών. Γ.Κ. Νίκου, Χ. Τουμπανάκης, Π. Νικολάου, Β. Σαναζανίδης, Κ. Μαρίνου, Α. Ευαγγελάτου, Η. Μαλλάς. Ιατρείο Νευροενδοκρινολογίας Πεπτικού, Τμήμα Ραδιοϊσοτόπων, Λαϊκό Νοσοκομείο, Γαστρεντερολογικό Ιατρείο, Αρεταίειο Νοσοκομείο. Χορηγός: Φαρμακευτική Εταιρεία ELPEN Η επίδραση του Infliximab στα επίπεδα λεπτίνης, λιπονεκτίνης και ρεζιστίνης ορού στις Ιδιοπαθείς Φλεγμονώδεις Εντερικές Νόσους (ΙΦΕΝ) Κ. Καρμίρης, Ι. Κουτρουμπάκης, Κ. Ξυδάκης, Μ. Πολυχρονάκη, Θ. Βουδούρη, Η. Κουρούμαλης. Γαστρεντερολογική Κλινική, Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Ηρακλείου Κρήτης. Χορηγός: Φαρμακευτική Εταιρεία ASTRAZENECA. ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΑΣΤΡΕΝΤΕΡΟΛΟΓΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ 3

4 ΓΕΝΙΚΗ ΣΥΝΕΛΕΥΣΗ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΑΣΤΡΕΝΤΕΡΟΛΟΓΙΚΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ Στις 11 Νοεμβρίου 2006, στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, πραγματοποιήθηκε η ετήσια τακτική γενική συνέλευση των Μελών της Ελληνικής Γαστρεντερολογικής Εταιρείας. Πρόεδρος και Γραμματέας της Γενικής Συνέλευσης εκλέχθηκαν ομόφωνα οι κ.κ. Νικόλαος Ευγενίδης και Αντώνιος Αυγερινός, αντίστοιχα. Ο Γενικός Γραμματέας της Ε.Γ.Ε. κ. Σ. Γεωργόπουλος ανακοίνωσε τα νέα μέλη της Εταιρείας. Γαστρεντερολόγοι Αγγελιδάκης Κυριάκος, Αθανασιάδης Ιωάννης, Αλεξανδράτος Γεράσιμος, Αναγνωστόπουλος Γεώργιος, Αντωνόπουλος Ζήσης, Αρούσης Ιγιάντ, Βάρδας Εμμανουήλ, Βούλτσος Διονύσιος, Βαμβουράκη Αργυρώ, Γιαννακουλοπούλου Ελευθερία, Δανδάκης Δημήτριος, Δημουλιός Φίλιππος, Δόκας Στέφανος, Εμμανουήλ Θεόδωρος, Ζωγράφος Κωνσταντίνος, Ιωαννίδου Χριστίνα, Καραγεωργίου Χαράλαμπος, Καραγιαννίδης Αλέξανδρος, ΚΑρατζόγλου Παρθένα, Κασαμπαλή Κωνσταντίνα, Κίστης Κωνσταντίνος, Κοντοδήμου Κυριακή, Μιχαηλίδου Σεβαστιανή, Μπλέτσα Ελένη, Μπομπότση Πανάγια, Μπουσμπουκέα Αικατερίνη, Ξηρουχάκης Ηλίας, Οικονόμου Βασίλειος, Παπαδοκωστοπούλου Αλεξάνδρα, Πλακιώτης Δημήτριος, Ποταμίτης Κων/νος, Πρωτούλης Γεώργιος, Σταμάτης Γεώργιος, Τερζής Κων/ νος, Τουλούμης Λάζαρος, Τουμπανάκης Χρήστος, Τριανταφυλλόπουλος Παναγιώτης, Φίλης Σπυρίδων, Χαμπαρίδου Αθηνά, Χατζηαργυρίου Μαρία, Χείλαρης Αναστάσιος, Χόφας Ουσάμα, Ψαθά Παναγιώτα Λοιπών ειδικοτήτων Αποστολίδης Αναστάσιος (Ακτινολόγος), Καρακόζης Σταύρος (Χειρουργός), Κουτσουνάς Σωτήριος (Παθολόγος) Δόκιμα Μέλη Αβραμίδης Ιάκωβος, Άγαλος Γεώργιος, Αναστασίου Θωμάς, Βάγια Αφροδίτη, Βασιλείου Κων/νος, Ζαχαράκης Γεώργιος, Κακαβέτση Βασιλική, Καπετανάκης Νικόλαος, Καρακόϊδας Χρήστος, Καραμπάτσου Σοφία, Καρατζόγλου Ιωάννης, Κατσαβέλλης Ιωάννης, Κομνηνού Ελένη, Κρυστάλης Χριστόφορος, Κτενάς Γεώργιος, Μακρέας Σωκράτης, Μπαρτζώκης Σταύρος, Μπλέτσης Αθανάσιος, Μπραϊμάκης Αναστάσιος, Παλόγλου Βερονίκη, Παπαθανασόπουλος Αθανάσιος, Παυλίδης Χρίστος, Ροδιάς Μιλτιάδης, Σαμαντάρα Φωτεινή, Σιγάλας Αλέξανδρος, Στεργιόπουλος Χρήστος, Τελάκης Εμμανουήλ, Τζιβράς Δημήτριος, Τραγιαννίδης Δημήτριος, Τσιαμούλος Ζαχαρίας, Τσιαούση Ελένη, Τσιολακίδου Γεωργία, Τσιρώνης Χαρίλαος, Φούσκας Ιωάννης. Ενδοσκοπικό Τμήμα Γρηγοριάδης Παντελής, Μπομπότση Πανάγια, Νασιακόπουλος Νικόλαος, Παπανικολάου Ιωάννης, Πρωτόπαπας Ανδρέας, Φλωράκης Νικόλαος, Ψιλόπουλος Δημήτριος. Παγκρεατολογικό Τμήμα Παπανικολάου Ιωάννης Ογκολογικό Τμήμα Γεωργόπουλος Σωτήριος, Νασιακόπουλος Νικόλαος, Παπαβασιλείου Ευστάθιος, Τσιώνης Θεοχάρης Νοσηλευτικό Τμήμα Αγγελίδου Σταυρούλα, Αδαμίδου Ελπίδα, Ασημακοπούλου Ασημένια, Βαζούρα Μαρία, Ζάχου Αναστασία, Θεοδοσίου Μάριος, Καρακώστα Σωτηρία, Καψιώχα Σοφία, Κόκκαλη Σοφία, Κωστάμη Ευαγγελία, Μπάλλου Νίκη, Πουλίου Ασπασία, Σάλτου Παναγιώτα, Τσακάλου Αικατερίνη, Τσούκκα Μαρία. Ακολούθησε ο οικονομικός απολογισμός του έτους από τον Ταμία της Ελληνικής Γαστρεντερολογικής Εταιρείας κ. Δ. Ταμπακόπουλο. Η Γενική Συνέλευση αποδέχθηκε τον οικονομικό απολογισμό. 4 ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΑΣΤΡΕΝΤΕΡΟΛΟΓΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ

5 ΑΡΧΑΙΡΕΣΙΕΣ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΑΣΤΡΕΝΤΕΡΟΛΟΓΙΚΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ Στις 11 Νοεμβρίου 2006, στα πλαίσια του 26 ου Πανελληνίου Συνεδρίου Γαστρεντερολογίας, που έλαβε χώρα στην Αθήνα, πραγματοποιήθηκαν οι αρχαιρεσίες για την εκλογή μελών του Διοικητικού Συμβουλίου, την Τριμελή Επιτροπή του Ενδοσκοπικού Τμήματος, την Τριμελή Επιτροπή του Παγκρεατολογικού Τμήματος, την Τριμελή Επιτροπή του Ογκολογικού Τμήματος και την Τριμελή Επιτροπή των Δοκίμων Μελών. Εξελέγησαν: Για το Διοικητικό Συμβούλιο οι κ.κ. Ιωάννης Καραγιάννης, Δημήτριος Τζιλβές και Ελευθερία Ρώμα-Γιαννίκου. Αναπληρωματικά Μέλη οι κ.κ. Σ. Δελακίδης και Κ. Κοτζάμπαση. Για το Ενδοσκοπικό Τμήμα οι κ.κ. Κων/νος Μάρκογλου, Εμμανουήλ Πανάγου και Κων/να Παρασκευά. Αναπληρωματικά Μέλη οι κ.κ. Βασίλειος Γκοβόσδης και Περικλής Αποστολόπουλος. Για το Παγκρεατολογικό Τμήμα οι κ.κ. Παναγιώτης Κασαπίδης, Μιχάλης Οικονόμου και Κων/νος Τσαλής. Αναπληρωματικά Μέλη οι κ.κ. Γεώργιος Αλεξανδράκης και Φίλιππος Γεωργόπουλος. Για το Ογκολογικό Τμήμα δεν διεξήχθησαν εκλογές γιατί ήταν δύο οι υποψήφιοι (κ.κ. Γεώργιος Κητής και Ανέστης Ταρπάγκος). Για την Τριμελή Επιτροπή Δοκίμων Μελών δεν διεξήχθησαν εκλογές γιατί ήταν δύο οι υποψήφιοι (Βασίλειος Κούσουλας και Γεώργιος Τασσιάς). Προτάθηκε από την Γενική Συνέλευση ο κ. Γ. Μαλγαρινός Μετά το πέρας των αρχαιρεσιών το νέο Διοικητικό Συμβούλιο συγκροτήθηκε σε σώμα με την ακόλουθη σύνθεση: Διοικητικό Συμβούλιο για το έτος 2007 Πρόεδρος: Ε. Γιαννούλης Α Αντιπρόεδρος: Θ. Ροκκάς Β Αντιπρόεδρος: Χ. Μπαρμπατζάς Γενικός Γραμματέας: Σ. Γεωργόπουλος Ειδικός Γραμματέας: Δ. Τζιλβές Ταμίας: Ι. Καραγιάννης Μέλη: Α. Ηλίας, Ε. Ρώμα-Γιαννίκου, Δ. Ταμπακόπουλος Η σύνθεση των Τριμελών Επιτροπών των Επιστημονικών Τμημάτων έχει ως εξής: Ενδοσκοπικό Τμήμα Πρόεδρος: Κ. Μάρκογλου Αντιπρόεδρος: Ε. Πανάγου Γραμματέας: Κ. Παρασκευά Παγκρεατολογικό Τμήμα Πρόεδρος: Π. Κασαπίδης Αντιπρόεδρος: Κ. Τσαλής Γραμματέας: Μ. Οικονόμου Ογκολογικό Τμήμα Πρόεδρος: Γ. Κητής Αντιπρόεδρος: Α. Ταρπάγκος Γραμματέας: Εμ. Παρασκευάς (προταθείς από τη Γενική Συνέλευση) ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΑΣΤΡΕΝΤΕΡΟΛΟΓΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ

6 ΣΥΝΕΔΡΙΑ - ΗΜΕΡΙΔΕΣ (In collaboration with the Mediterranean Medical Society) Saturday, January 20, 2007, Hotel «Pentelikon», Kifisia, Athens, Greece WEBSITE: ORGANIZING AND SCIENTIFIC COMMITTEE Dear Colleagues, President J. K. Triantafillidis Members E. Giannoulis Th. Rokkas S. Georgopoulos A. Helias D. Tambakopoulos Ch. Dervenis J. Kountouras Ch. Barbatzas K. Kotzambassi Ch. Lionis I. Mouzas WELCOME ADDRESS On behalf of the Hellenic, Romanian and Turkish Societies of Gastroenterology and the Governing Board of the Mediterranean Medical Society, I have the privilege and the honor to invite you to attend the First Joint Meeting of the Greek, Romanian and Turkish Societies of Gastroenterology, which is going to be held at Pentelikon Hotel, Kifissia, Athens, Greece. The meeting is organized by the Hellenic Society of Gastroenterology, in collaboration with the Romanian and the Turkish Gastroenterology Societies and the Governing Board of the Mediterranean Medical Society. I would also like to mention that the president of the Serbian Society of Gastroenterology is also going to attend the meeting. The aim of this meeting is to bring together the gastroenterology societies of the neighboring Balkan countries, via an important scientific meeting, We anticipate that organizing the meeting each year in a different country, we would be able to achieve our objectives more easily and efficiently. I hope that these meetings will give the opportunity to all of us, a) to investigate certain epidemiological and clinical parameters of a number of clinical situations, which appear in the Balkan region, and have possible different clinical behavior compared to other western European countries, such as the inflammatory bowel disease, the viral hepatitis, digestive cancer, gastro esophageal reflux disease, irritable bowel syndrome, gastrointestinal infections etc, and b) to propose solutions, which could help the health authorities of our countries to find out ways to solve these health problems. But above all, these meetings will give us the opportunity to meet old friends and make new ones, an endeavor, which could serve as a good example for politicians to remove the barriers between people with different views concerning many aspects of life including the religious ones. Looking at the scientific program you can easily realize that the agenda includes presentations and discussion concerning gastrointestinal infections, colorectal cancer, inflammatory bowel disease, viral hepatitis, gastrointestinal stromal tumors and Helicobacter pylori infection. Moderators and discussants are experienced colleagues with international recognition and reputation. Dear colleagues, On behalf of the Hellenic, Romanian and Turkish Society of Gastroenterology and the Governing Board of The Mediterranean Medical Society, I welcome you all in the beautiful city of Athens, the cradle of the western civilization, hoping that we will make an important step in achieving our objectives and expectations. With my warmest regards John K. Triantafillidis, M.D. President of the Hellenic Society of Gastroenterology 6 ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΑΣΤΡΕΝΤΕΡΟΛΟΓΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ

7 Morning Session SCIENTIFIC PROGRAM Registration State of the art lecture Gastrointestinal stromal tumors Ioannis Boukovinas (Greece) Chairperson: Kalypso Barbatis (Greece) Yannis Mouzas (Greece) Round table Gastrointestinal infections: Epidemiology, diagnosis and treatment Moderators: Helen Giamarellou (Greece) Carol Stanciu (Romania) Causes and epidemiology with emphasis on Mediterranean countries: Serhat άnal (Turkey) Endoscopic diagnosis: Gerassimos Mantzaris (Greece) The role of histology: Arzu Ensari (Turkey) Management: Theodoros Peppas, (Greece) Coffee Brake Welcome addresses President of the Organizing Committee (John K. Triantafillidis) President of the Greek Society of Gastroenterology (Eleftherios Giannoulis) President of the Romanian Society of Gastroenterology (Carol Stanciu) President of the Turkish Society of Gastroenterology (Sedat Boyacioglu) Honorary President of the Mediterranean Medical Society (Orestes Manousos) His Excellency the Ambassador of Romania His Excellency the Ambassador of Turkey Representative of the Greek Ministry of Foreign Affairs State of the art lectures Treatment of viral hepatitis: Progress and Prospects Hepatitis B Nurdan Tozun (Turkey Chairperson: Spyros Durakis (Greece) Hepatitis C: Anca Trifan (Romania) Chairperson: Mircea Diculescu (Romania) Round table Helicobacter pylori: Current aspects ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΑΣΤΡΕΝΤΕΡΟΛΟΓΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ Lunch Afternoon Session Moderators: Athanasios Archimandritis (Greece) - Theodoros Rokkas (Greece) Immune responses to Helicobacter pylori colonization: Ender Pehlivanoglu (Turkey) Causal role of Hp infection and eradication therapy in gastric carcinogenesis: Yannis Kountouras (Greece) Extragastric manifestations of Hp infection: Cristina Cijevsci (Romania) Eradication treatment of peptic ulcer disease in Hp positive patients: Sedat Boyacioglu (Turkey) Round table Latest developments in the treatment of Inflammatory Bowel Disease Moderator: Orestes Manousos (Greece) Implications of IBD genetics on disease phenotype, Ioannis Koutroubakis (Greece) Current status on the role of nutrition in the treatment of IBD: Cristian Dragomir (Romania) Anti-TNF-α treatment: Hulya Över Hamzaoglu (Turkey) 30 years of ileoanal pouch surgery: Sotirios Baratsis (Greece) Postoperative management of ulcerative colitis and Crohn s disease. Shamuel Odes (Israel) Coffee brake Round table Prevention and targeted treatment of colorectal cancer: Latest developments Moderator: Paris Kosmidis (Greece) Prevention of colorectal cancer. Emmanuel Merikas (Greece) Screening of colorectal cancer. Filippos Georgopoulos, (Greece) Colorectal cancer prevention in primary care: Christos Lionis (Greece) Molecular mechanisms and targeting of colorectal cancer: Alev Turker (Turkey) Targeted treatment of metastatic colorectal cancer: Nikolaos Tsavaris (Greece) Closing remarks John K. Triantafillidis (Greece) - Carol Stanciu (Romania) Sedat Boyacioglu (Turkey)

8 GENERAL INFORMATION Date, Schedule The meeting will take place on Saturday, 20 January It will commence at am and will end at pm. Venue The congress will take place at the Hotel PENTELIKON, a historic hotel of discrete finesse, prestige and aristocratic aura, that accommodates the needs of the modern way of life and combines elements from the past and the present to establish its own unrivalled standard. Pentelikon, is a classy old hotel planned to be builtin The impact made by its opening in 1927 and its luxury surroundings attracted the most discerning guests of the time such as country leaders, and a lot of intellectuals, who made the hotel their daily meeting point. It was rebuilt from its foundations in 1984, but maintained its historical grandeur and its important architectural elements. The hotel was completely refurbished with the most modern amenities, which, together with its quality, upgraded the property to a model 5-star hotel. Location Hotel Pentelikon is situated in Kifissia, north of Athens, in a verdurous area known as Kefalari within easy and quick reach from and towards: El.Venizelos International Airport : 24 km, / Train Station (Metro, Proastiakos):1.2 km, / Attiki Odos Motorway: 5 km, Central Athens: 13 km Kifissia is an aristocratic area, home to luxurious mansions and imposing towers, but also the most exclusive part of Athens, set in lush surroundings with the most interesting commercial and entrepreneurial activities. Visitors to Kifissia can arrive from any location of the Athens basin by Train, Attiko Metro, buses and taxis. Some of the biggest European Banks have been operating in Kifissia for many years Visitors can have 24-hour access to ATMs (Automatic Teller Machines) that can be found in various locations throughout the shopping center. Official Language The official language of the congress is English. Presentations and lectures will be made in English Congress Organizing office and secretariat Heliotopos Conferences 28, Ypsilantou str. GR , Dafni, Athens, Greece Tel , Fax , gi-grt2007@heliotopos.net Letter of Invitation Delegates requiring a letter of invitation in order to attend the Congress may write to the Congress Secretariat specifying the necessary details. Please note this procedure aims to assist delegates who need to obtain a visa or permission to attend the Congress. It is not an official invitation covering fees and other expenses and does not imply any financial support from the Congress. VISA Depending on the country of origin a visa may be required. For more information please look at the following website: REGISTRATION Registration can be made by mail or fax (please fill out and return to the congress secretariat the attached form), or it can be submitted electronically at the Congress website Please note that registrations are only confirmed once payment has been received. Registration fees (per person) in euro: Doctors 100 Participants fee includes: Trainees 50 Attendance of all sessions Congress material Nursing staff 30 Coffee breaks Light lunch Certificate of attendance Payment Payment should be made in advance of the Congress to HELIOTOPOS CONFERENCES by cheque in euro payable to Heliotopos Conferences OR by bank transfer at EFG Eurobank Ergasias S.A., Panepistimiou branch (0201), Greece,IBAN A/C: GR / Heliotopos Ltd. / Swift Code: EFGBGRAAXXX Payment should be made in Euro. Please make sure that you indicate JOINT GRT Registration and your name and company or institution on all money transfers. Please send a copy of the stamped bank deposit receipt via fax at OR by credit card (MasterCard, Visa). Please note: Payments by credit card are subject to a 3% surcharge. On site registrations will be paid in cash or by credit card. Delegates are required to pay in Euro. For bank account details and payment by credit card, please see the Registration Form. Confirmation Confirmation of registration will be sent to all delegates whose payment has been received. Cancellation Policy A 50% of the registration fee is to be refunded until 20 December No refunds will be made for cancellations after 20 December Refunds will be remitted after the Congress. ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΑΣΤΡΕΝΤΕΡΟΛΟΓΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ

9 Συμποσιο Καταστολης στην Ενδοσκοπηση Υπό την αιγίδα της Ελληνικής Γαστρεντερολογικής Εταιρείας και του Ελληνικού Ιδρύματος Γαστρεντερολογίας και Διατροφής, θα πραγματοποιηθεί στις 30 Ιουνίου 2007, στο ξενοδοχείο Porto Elounda, στην Κρήτη Συμπόσιο με θέμα «Καταστολή στην Ενδοσκόπηση». Το Συμπόσιο οργανώνεται από το Γαστρεντερολογικό Τμήμα του Βενιζέλειου Νοσοκομείου Κρήτης. Στον πρόλογό του ο Πρόεδρος της Οργανωτικής Επιτροπής Γρηγόριος Πασπάτης, αναφέρει: «Η ενδοσκόπηση του πεπτικού συστήματος είναι μια επώδυνη επεμβατική πράξη. Η χορήγηση καταστολής και αναλγησίας, αποτελεί πλέον συνήθη πρακτική στα περισσότερα ενδοσκοπικά τμήματα, για τη μείωση του άγχους και του πόνου των ασθενών που υποβάλλονται σε ενδοσκόπηση, με αποτέλεσμα, την καλύτερη συνεργασία τους. Μερικά από τα θέματα που θα συζητηθούν, αφορούν τις προϋποθέσεις για την ασφαλή χορήγηση καταστολής στο ενδοσκοπικό τμήμα-ιατρείο, καθώς και τις σύγχρονες πρακτικές καταστολής και αναλγησίας. Διακεκριμένοι ομιλητές από την Ελλάδα και το Εξωτερικό θα βοηθήσουν να αναπτυχθεί ένας πλούσιος διάλογος, που θα συνδυάζει, την εμπειρία με τον προβληματισμό πάνω στις τεχνικές καταστολής. Στόχο του συμποσίου αποτελεί η ανάλυση θεμάτων σχετικά με τις προϋποθέσεις για την ασφαλή χορήγηση καταστολής στο ενδοσκοπικό τμήμαιατρείο, καθώς και οι σύγχρονες πρακτικές καταστολής και αναλγησίας. Ελπίζουμε η συνάντηση αυτή, να αποτελέσει πρόκληση για τους ιατρούς, που χορηγούν καταστολή και να κεντρίσει το ενδιαφέρον τους, όσον αφορά στην ασφάλεια και την απόκτηση νέων δεξιοτήτων στη χορήγηση καταστολής. Η παρουσία και συμμετοχή σας, εκτός από τη χαρά που θα μας δώσει θα συμβάλλει αποτελεσματικά στην επιτυχία του συμποσίου». ΟΡΓΑΝΩΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Πρόεδρος: Γρηγόριος Αλ. Πασπάτης Αντιπρόεδρος: Ηλίας Κουρούµ αλης Γενικός Γραµµατέας: Μαρία Μανωλαράκη Μέλη: Άλµουτ Αναστασιάδου Αλίκη Γκριτζάλη Εµµανουήλ Βάρδας Αγγελική Θεοδωροπούλου Ιωάννα Χαρωνίτη Κωνσταντίνος Χατζηκώστας Παντελής Ουσταµανωλάκης Αικατερίνη Μπουµπάκη ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΥΜΠΟΣΙΟΥ ΚΑΤΑΣΤΟΛΗΣ στην ΕΝΔΟΣΚΟΠΗΣΗ 30 Ιουνίου 07, ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΟ PORTO ELOUNTA, Ελούντα, Αγ. Νικόλαος, Κρήτη 8:00 Εγγραφές 8:30 Έναρξη Ηµερίδας-Χαιρετισµοί Συνεδρία Ι: Ασφάλεια στην Καταστολή για Ενδοσκοπήσεις 9:00 Εκτίµηση του Aσθενούς πριν την Ενδοσκόπηση 9:20 Φαρµακολογία της Καταστολής 9:40 Monitoring του Ασθενούς µε καταστολή. Επείγουσα Αντιµετώπιση Παρενεργειών 10:00 Συζήτηση µε το Ακροατήριο 10:20-11:00 Διάλλειµα καφέ Συνεδρία ΙΙ: Καταστολή. Η Προσέγγιση του Γαστρεντερολόγου & Αναισθησιολόγου 11:00 Καταστολή στην Ενδοσκόπηση του Πεπτικού Συστήµατος: Παρελθόν, Παρόν και Μέλλον 11:30 Καταστολή στην Ενδοσκόπηση του Πεπτικού Συστήµατος: Η Αναισθησιολογική Προσέγγιση 12:00 Καταστολή στην Ενδοσκόπηση του Πεπτικού Συστήµατος: Ευρωπαϊκά Δεδοµένα 12:30 Συζήτηση µε το Ακροατήριο 13:00-14:00 Διάλλειµα - Φαγητό Συνεδρία ΙΙΙ: Μέθοδοι Καταστολής στην Ενδοσκόπηση του Πεπτικού Συστήµατος 14:00 Καταστολή στην Γαστροσκόπηση 14:15 Καταστολή στην Κολονοσκόπηση 14:30 Καταστολή στην ERCP και το EUS 14:45 Καταστολή σε Παιδιατρικούς Ασθενείς 15:00 Συζήτηση µε το Ακροατήριο 15:15-15:45 Διάλλειµα καφέ Συνεδρία IV: Ιατρονοµικά Θέµατα για την Καταστολή 15:45 Ιατρονοµικά Θέµατα. Η Χορήγηση Καταστολής από µη Αναισθησιολόγους 16:00 Περιπτώσεις Νοµικών Θεµάτων για Καταστολή στις Ενδοσκοπήσεις 16:45 Συζήτηση µε το Ακροατήριο Συνεδρία V: Συµπεράσµατα 17:15 Ελληνική Πραγµατικότητα 18:00 Κλείσιµο Συµποσίου ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΑΣΤΡΕΝΤΕΡΟΛΟΓΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ

10 ΜΕΤΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑΤΜΗΜΑΤΟΣ ΒΟΡΕΙΟΥ ΕΛΛΑΔΟΣ «ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ» Τα Μαθήματα του Τμήματος Βορείου Ελλάδος «Μακεδονία» πραγματοποιούνται μία φορά το μήνα, ημέρα Τετάρτη, στα γραφεία του Τμήματος, στη Θεσσαλονίκη. ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ Τετάρτη 29 Νοεμβρίου 2006 Δυσφαγία Συντονιστής: Ιωάννης Αγοραστός Παρουσίαση περιπτώσεως Εισηγητής: Αθανάσιος Μπέλτσης Αίτια, διαγνωστική προσέγγιση Εισηγητής: Αθανάσιος Καλαμπάκας Θεραπευτική αντιμετώπιση Εισηγητής: Παναγιώτης Κατσινέλος Τετάρτη 13 Δεκεμβρίου 2006 Νεοπλάσματα στομάχου Συντονιστής: Α. Ταρπάγκος Α. GIST στομάχου Παρουσίαση περιστατικού Εισηγητής: Δημήτριος Τραγιαννίδης Διάγνωση αντιμετώπιση Εισηγητής: Κων/νος Τερζής Καρκινοειδές στομάχου Παρουσίαση περιστατικού Εισηγητής: Ευστράτιος Αλεξανδρίδης Διάγνωση Θεραπεία Εισηγητής: Δημήτριος Πάικος Τετάρτη 30 Ιανουαρίου 2007 Δυσπεψία Συντονιστής: Δημήτριος Κολιούσκας Οργανική δυσπεψία: ορισμός, επιδημιολογία οργανικής δυσπεψίας Εισηγήτρια: Μαρία Μασμανίδου Λειτουργική δυσπεψία: αιτιολογία, παθοφυσιολογία, διαγνωστική προσέγγιση Εισηγητής: Δημήτριος Τζιλβές Λειτουργική δυσπεψία: εμπειρική θεραπεία ήπρώιμη ενδοσκόπηση ανωτέρου πεπτικού συστήματος Πρόγνωση Εισηγητής: Θεοφάνης Μάρης Τετάρτη 28 Φεβρουαρίου 2007 Επείγοντα προβλήματα από το ανώτερο πεπτικό Συντονιστής: Ευάγγελος Ακριβιάδης Κλινική προσέγγιση με οξεία δυσφαγία, οδυνοφαγία και θωρακικό άλγος μη καρδιακής αιτιολογίας Εισηγητής: Ιωάννης Γουλής Ξένα σώματα στο ανώτερο πεπτικό Εισηγητής: Κων/νος Μακρυκώστας Χημικό τραύμα ανωτέρου πεπτικού από κατάποση καυστικών ουσιών Εισηγήτρια: Γεωργία Κουστιάνη Διάτριση οισοφάγου, στομάχου, δωδεκαδακτύλου Εισηγητής: Φιλώτας Δημουλιός Συστροφή στομάχου Εισηγητής: Λ. Παπαλαυρέντιος Οξείες επιπ λοκές οισοφαγικών νεοπλασμάτων (απόφραξη, διάτριση, συρίγγια) Εισηγήτρια: Αλεξάνδρα Γκάντζαρου Παθήσεις του οισοφαγικού και του γαστροδωδεκαδακτυλικού βλεννογόνου σε ανοσοκατεσταλμένους ασθενείς Εισηγητής: Γ. Μπουντούρης Τετάρτη 28 Μαρτίου 2007 Αιμορραγία ανωτέρου πεπτικού εφαρμογές αιμοστατικών τεχνικών Συντονιστής: Γεώργιος Κοκοζίδης Αιμορραγία ανωτέρου πεπτικού Εισηγήτρια: Νικολέτα Κουσοπούλου Εφαρμογή αιμοστατικών μεθόδων Εισηγητής: Δημήτριος Καπετάνος Τετάρτη 25 Απριλίου 2007 Καρκίνος οισοφάγου Συντονιστής: Γεώργιος Κητής Παράγοντες κινδύνου, προκαρκινικές καταστάσεις Εισηγητής: Παναγιώτης Ξιάρχος Διάγνωση Κλινική προσέγγιση Εισηγητής: Κων/νος Μυστακίδης Σύγχρονη θεραπευτική αντιμετώπιση Εισηγητής: Αντώνιος Αυγερινός Τετάρτη 23 Μαΐου 2007 Γαστροοισοφαγική παλινδρομική νόσος Συντονιστής: Ελευθέριος Γιαννούλης Παθοφυσιολογία διάγνωση Εισηγητής: Θεοχάρης Τσιώνης Εξωοισοφαγικές εκδηλώσεις Εισηγητής: Αναστάσιος Ηλίας Συντηρητική και ενδοσκοπική θεραπεία Εισηγητής: Γεώργιος Γερμανίδης Παρουσίαση, συζήτηση ενδιαφερόντων περιστατικών νοσημάτων ανωτέρου πεπτικού Συντονιστής: Νικόλαος Ευγενίδης 10 ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΑΣΤΡΕΝΤΕΡΟΛΟΓΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ

11 Η ΙΑΤΡΙΚΗ ΗΘΙΚΗ ΣΥΜΜΑΧΟΣ ΚΑΙ ΚΥΜΑΤΟΘΡΑΥΣΤΗΣ ΣΤΗΝ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗ ΕΞΕΛΙΞΗ Η τεχνολογία και η είσοδός της στην ιατρική πρακτική, αφ εαυτού επισημαίνει την πολυσήμαντη προσφορά της αφού παρέχει άπειρες δυνατότητες στη διαγνωστική και τη θεραπευτική, παράλληλα όμως καταδεικνύει και την αναγκαιότητα συζήτησης σε επίπεδο διαλόγου, επειδή προκύπτουν καθημερινά προβλήματα και διλήμματα ηθικά με κοινωνικές και επιστημονικές προεκτάσεις. Εκ των πραγμάτων λοιπόν γεννώνται προβλήματα ηθικής και δεοντολογίας. Σύμφωνα με τη διεθνώς αποδεκτή διατύπωση της UNESKO, ο όρος ηθική ή δεοντολογική τάξη χρησιμοποιείται για να επισημάνει το σύστημα αξιών και κανόνων που ρυθμίζουν την κοινωνική συμπεριφορά σε μια ομάδα ή σε μια κοινωνία ή και τη συμπεριφορά που ρυθμίζεται κατ αυτόν τον τρόπο ή την τάξη που μπορεί να ανακαλυφθεί στο μέτρο που αυτή η συμπεριφορά ή τάξη συμμορφώνεται προς ή προ προέρχεται ως ένα βαθμό από το σύστημα κανόνων και αξιών. Επομένως ο όρος δεοντολογική τάξη καθιστά εφικτή την πραγματική τάξη της ανθρώπινης κοινωνίας, αφού λειτουργεί ως καθοριστικός παράγοντας της πραγματικής τάξης. Από τα ανωτέρω προκύπτει, ότι ο επιστήμονας και ειδικότερα ο ιατρικός λειτουργός επωμίζεται τεράστια ευθύνη, επειδή καλείται με τη γνώση του και τη συμπεριφορά του να είναι καθημερινά ο θεματοφύλακας της ισορροπίας ανάμεσα στην ιατρική ηθική και δεοντολογία και στην Τεχνολογική εξέλιξη. Οι μεγάλες επαναστάσεις στην εξελικτική πορεία της ανθρωπότητας καθόρισαν με τα επιτεύγματά τους, τους τρόπους ζωής, το όριο βιωσιμότητας, τη διευκόλυνση της καθημερινής πράξης. Η αγροτική επανάσταση βασίστηκε στο άροτρο, η βιομηχανική στη μηχανή και η επανάσταση της πληροφορίας στους υπολογιστές, που κυριαρχούν στις σύγχρονες κοινωνίες. Ανέκαθεν η ανακάλυψη του νέου, του σύγχρονου, εξήγειρε και προκάλεσε οξύτατες κριτικές, αρνητικές τοποθετήσεις, φόβους, δισταγμούς, ερωτηματικά, αντιδράσεις. Χρειάστηκαν χρόνια πολλά και σήμερα ακόμη, για να αντιληφθούμε ότι οι άνθρωποι ήταν, είναι και θα είναι οι ίδιοι πάντα και ότι οι επερχόμενες ή επελθούσες αλλαγές δεν είναι τίποτε άλλο παρά τα εργαλεία. Οι εκρηκτικές διαστάσεις της τεχνολογίας στον 20 ο αιώνα και τα αποτελέσματά της έλυσαν πολλά προβλήματα, δημιούργησαν όμως παράλληλα και νέα, και αυτό είναι το τίμημα. Πρέπει βέβαια να γίνει σαφές, ότι κάθε τεχνολογικό επίτευγμα έχει τα αρνητικά και τα θετικά του. Παρέχει συνθήκες που βοηθούν, αλλά προκαλεί και παρενέργειες που δυσκολεύουν. Χαρακτηριστικά μπορούμε να αναφέρουμε ότι ο ηλεκτρισμός φωτίζει τα σπίτια και δημιουργεί τις ικανές και αναγκαίες συνθήκες για την άνεση, ενώ παράλληλα λειτουργεί και την ηλεκτρική καρέκλα. Η πυρηνική ενέργεια και η ραγδαία εξέλιξή της πρόσφερε τα μέγιστα στην ιατρική, αλλά και τις ανθρωποκτόνες φοβερές πυρηνικές βόμβες. Επομένως, η χρήση της ανακάλυψης αλλά και ο τρόπος προσέγγισης και εφαρμογής της είναι ζήτημα πολιτικό, κοινωνικό, ανθρωπιστικό, θρησκευτικό και ανάγεται στο μέγιστο κεφάλαιο, που είναι η πεμπτουσία της ζωής, την ηθική. Το μέγιστο απόφθεγμα του Ηράκλειτου «Πόλεμος πάντων πατήρ» εμπεριέχει την αλήθεια. Η πρόοδος και η εξέλιξη της Ιατρικής Επιστήμης, των Επιστημών Υγείας, αλλά και της Τεχνολογίας βασίζονται εν πολλοίς στην κοινωνική και ηθική αναστρεψιμότητα που εκφράζεται με τις πολεμικές επιχειρήσεις. Όμως αντίβαρο και αντίδοτο ισχυρό είναι όρκος του Ιπποκράτη, κείμενο με ύψιστο νόημα ανθρωπιστικής σκέψης και συμπεριφοράς, δεοντολογίας και κανόνων, σιδηρά διαθήκη για τους λειτουργούς της ιατρικής και υποθήκη για το εκάστοτε μέλλον. Η άσκηση του ιατρικού λειτουργήματος σε όλους τους λαούς της γης και σε όλες τις φάσεις του πολιτισμού της ανθρωπότητας καταλαμβάνει μέγιστο τμήμα στις μυθολογίες και την ιστορία των εθνών. Από το μάγο-ιατρό των πρωτόγονων φυλών μέχρι τη, κατά κάποιο τρόπο και για τα τότε δεδομένα, συστηματοποίηση της επιστημονικής γνώσης, ο ιατρός-λειτουργός κατέχει σημαντικότατη θέση στο κοινωνικό σύνολο, απολαμβάνει εκτίμησης και αναγνώρισης και φυσικά έχει την αρμόζουσα θέση στο πάνθεον των λατρευομένων προσώπων, αφού θεοποιείται. Στην Ελληνική μυθολογία και ιστορία από τις απεικονίσεις σε έργα τέχνης, παραστάσεις επί αγγείων, νομισμάτων, αγαλμάτων, αναγλύφων, αλλά και από τα αρχαία κείμενα, η άσκηση του ιατρικού λειτουργήματος χαίρει ιδιαίτερης προσοχής και τιμής. Στον Ελλαδικό χώρο ο Ασκληπιός είναι δεσπόζουσα μορφή και τα ιερά του, δηλαδή οι χώροι παροχής ιατρικής υπηρεσιών είναι ιδιαίτερα προσεγμένοι. Η υλικοτεχνική υποδομή σε επίπεδο αρχιτεκτονικών διατάξεων και όρων βρίσκεται σε απόλυτη αρμονία με τους κανόνες των κλιματολογικών συνθηκών, καθοριστικών, για τους αρχαίους, θεραπευτικών υποβάθρων. Η αίσθηση της σπουδαιότητας και της σημασίας της Υγείας και της Υγιεινής για τον πολίτη και την πόλη-κράτος, οδήγησε στη θεοποίηση και τη λατρευτικότητα των εκφραστών της. Τα Ασκληπιεία εκτός από θεραπευτική λειτουργικότητα είχαν και θρησκευτική έκφραση και χρήση και οι Ασκληπιάδες, οι συνάδελφοί μας στο ιστορικό παρελθόν, ετύγχαναν ιδιαίτερης εκτίμησης. Η προσεκτική παρατήρηση στη συμπτωματολογία, η κωδικοποίηση των συμπερασμάτων και η πειραματική ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΑΣΤΡΕΝΤΕΡΟΛΟΓΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ 11

12 χρήση φυτικών ουσιών έθεσαν τις βάσεις της επιστημονικής αντιμετώπισης των ασθενειών και των ασθενών. Η παρατήρηση των ζώων και των πτηνών και η ενστικτώδης παρόρμησή τους για την ίασή τους ή το ξεπέρασμα πρόσκαιρων δυσκολιών, έδωσε το έναυσμα για ιατρικές συμβουλές και εφαρμογές με εντυπωσιακά αποτελέσματα. Ίσως, σε μερικούς συναδέλφους προκύψει το ερώτημα: Είναι απαραίτητο να αναφέρουμε και να μελετάμε παλαιότερα ιατρικά επιτεύγματα; Κατ αρχήν θα ήθελα να διευκρινίσω και να επισημάνω ότι πολλά προσφέρει η γνώση και η μελέτη της ιατρικής ιστορίας. Προσφέρει την περαιτέρω κατανόηση και εκτίμηση των σύγχρονων απόψεων, όταν γνωρίζεις τις αφετηρίες τους. Επιπλέον διαπιστώνεται η γερή θεμελίωσή τους και υποβοηθείται η περαιτέρω εξέλιξή τους. Η κατά προηγούμενο αιώνα έκρηξη και ανύψωση των γνώσεων και των πρακτικών εφαρμογών τους και σε επίπεδο τεχνολογικής εξέλιξης δεν θα είχε συμβεί εάν δεν βασιζόταν στις αναζητήσεις, τις θεωρίες, τις εμπειρίες και τις εφαρμογές του παρελθόντος. Όλη αυτή η διαδικασία αποδεικνύει ότι η ιατρική είναι προοδευτική επιστήμη που καθημερινά αναπτύσσει και διευρύνει το γνωστικό της πεδίο με ταχείς ρυθμούς, αποκλείοντας με την ίδια της την υφή την οπισθοδρόμηση. Ο μίτος της γνώσης παλαιοτέρων εποχών παραδίδει τη σκυτάλη στους εκάστοτε νέους ερευνητές, που βαθυστοχαζόμενοι και βαθυμελετώντας της παρατηρήσεις των παλαιοτέρων προβαίνουν στις νέες ανακαλύψεις. Οι πολιτικές συγκυρίες και οι κοινωνικές επαναστάσεις στο πέρασμα των αιώνων επιφέρουν βαθιές αλλαγές που τα αποτελέσματά τους διαφαίνονται διαχρονικά. Οι τεχνολογικές εξελίξεις και οι τεχνικές εφευρέσεις υπαγορεύονται από τη βαθύτατη γνώση, ανά εποχή των προβλημάτων υγείας και σηματοδοτούν μικρές και μεγάλες επαναστάσεις, που τα προκύπτοντα οφέλη τους αφορούν στη διευκόλυνση του παρόντος και στην αφετηρία νέων εξελίξεων στο μέλλον. Τα ιατρικά εργαλεία των αρχαίων και η τυπολογία τους υπήρξαν τεχνικές επαναστάσεις και βήμα ώθησης για νέες ανακαλύψεις. Είχαν όμως την καθοριστική ηθική αρχή και αξία της υποταγής των μέσων στη συνείδηση και όχι την υποταγή της συνείδησης στην τεχνολογία. Αυτή η θεμελιακή αρχή είναι η Ηθική Ιατρική υποθήκη και υποχρέωση ανά τους αιώνες και ο βασικός προσδιορισμός του σκοπού και της λειτουργίας του ιατρικού είναι και γίγνεσθαι, ακριβώς επειδή οι Ασκληπιάδες είναι οι λειτουργοί και οι υπηρέτες του μέγιστου αγαθού, της Υγείας και του ανωτέρου έμβιου όντος στον πλανήτη, του ανθρώπου. Η τεχνολογική υποδομή στη σύγχρονη ιατρική δίνει τη δυνατότητα της πραγμάτωσης του ιατρικού στόχου. Αυτός είναι η πρόληψη και παράλληλα η μέγιστη δυνατότητα της ανακούφισης και της ίασης. Η αλματώδης πρόοδος των βιοτεχνολογικών μέσων και η λελογισμένη προς όφελος της ανθρωπότητας χρήση τους είναι το υπέρτατο καθήκον των ιατρικών λειτουργών. Η έκρηξη του γνωστικού αντικειμένου και η άνθηση της κοινωνίας της πληροφορίας επέφερε τη συσσώρευση πληθώρας γνώσεων για τους ζώντας οργανισμούς. Η παράλληλη έρευνα και η αποθησαύριση των αποτελεσμάτων, κύρια στο βιολογικό επίπεδο, έχει ως συνέπεια τη διάνοιξη νέων δρόμων και πεδίων έρευνας και εφαρμογής. Οι τεχνικές πρόοδοι και οι τεχνολογικές εξελίξεις επέτρεψαν τη μείωση του πολύτιμου για τους ασθενείς χρόνου, ως προς τα αποτελέσματα και τη διαδικασία αντιμετώπισης περιστατικών. Όμως δεν πρέπει να λησμονεί ή να αγνοεί κανείς, ότι η συνέχεια της προόδου και της προοπτικής εξασφαλίζεται με τη διατήρηση και την αναγνωρισιμότητα των συνθηκών που δημιούργησαν και επέβαλαν την τεράστια πρόοδο. Αυτό μπορεί να λειτουργήσει ως ασφαλιστική δικλείδα στις σχέσεις της επιστήμης γενικά και της ιατρικής ειδικά με το κοινωνικό σύνολο, τη βιομηχανία, την οικονομία, την πολιτική. Επομένως, σήμερα με τις ταχύρυθμες εξελίξεις σε παγκόσμιο επίπεδο επιβάλλεται η υιοθέτηση ηθικών κανόνων. Βέβαια η επιστήμη είναι γνώση, τα αποτελέσματα της οποίας κατευθύνονται και απευθύνονται στο κοινωνικό σύνολο, ωστόσο η συνύπαρξη, η αλληλεξάρτηση και η συγκατοίκηση επιστήμης και ηθικής είναι επιβεβλημένη. Το 1977 ανακοινώθηκε η γέννηση ενός προβάτου, ακριβούς γενετικού αντιγράφου της μητέρας, η γνωστή σ όλους Ντόλυ. Το γεγονός προκάλεσε ποικίλες αντιδράσεις και συζητήσεις σε παγκόσμιο επίπεδο που αφορούσαν τις ηθικές και ιατρικές συνέπειες της κλωνοποίησης. Μερικές χώρες στην Ευρώπη αλλά και κάποιες πολιτείες των Η.Π.Α. απαγόρευσαν την κλωνοποίηση ανθρώπινων όντων. Όμως από τη Ν. Κορέα ομάδα επιστημόνων ανακοίνωσε τα πρώτα βήματα προς την κατεύθυνση αυτή. Ο επικεφαλής της ομάδας κλωνοποίησης της Ντόλυ, εμβρυολόγος Ian Wilmut δημοσίευσε δοκίμιο στο περιοδικό ΤΙΜΕ, στο οποίο αναλύει τους λόγους της πίστης του για την κλωνοποίηση. Εξηγεί, ότι η διαμάχη για την κλωνοποίηση των ανθρώπων έχει απολέσει κατά μεγάλο ποσοστό το στόχο. Στο τέλος του δοκιμίου του αναφέρει, όπως το καταγράφει ο Ian Wilmut «Υπάρχουν πολλά ακόμη που πρέπει να μάθουμε για τη βιολογία της κλωνοποίησης». Ο χρόνος που θα απαιτηθεί γι αυτές τις έρευνες θα δώσει την ευκαιρία σε κάθε κοινωνία να αποφασίσει πως επιθυμεί να χρησιμοποιήσει την τεχνική της κλωνοποίησης. Κάποτε στο απώτερο μέλλον η κλωνοποίηση θα έχει πολλά να προσφέρει στην ιατρική των ανθρώπων, αλλά πρέπει να τη χρησιμοποιούμε με μεγάλη προσοχή. Η Βουλή των Λόρδων, με πλειοψηφία 212 έναντι 92, 12 ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΑΣΤΡΕΝΤΕΡΟΛΟΓΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ

13 αποδέχθηκαν τις αλλαγές στον κανονισμό της Αρχής για την Ανθρώπινη Γονιμοποίηση και Εμβρυολογία. Οι υποστηρικτές της ανέφεραν ότι οποιαδήποτε καθυστέρηση της έρευνας θα είναι ουσιαστικά επιζήμια για ένα μεγάλο αριθμό ατόμων που αναμένει να ωφεληθεί από τις νέες θεραπείες. Ανέφεραν τη ν. Parkinson, τη δυναμική αποκατάστασης εγκαυμάτων, την αντιμετώπιση του διαβήτη κ.ά., πρόσθεσε όμως ο Υπουργός Υγείας ότι «πρέπει να προσπαθήσουμε να επιτύχουμε αυτή την ισορροπία, αποκλείοντας κάθε ενδεχόμενο παρεκτροπής». Φυσικά πλέον τα ερωτηματικά της διαδικασίας αυτής είναι πολλά και αναπάντητα. Προκύπτουν πολλά ζητήματα και προβλήματα ηθικής, κοινωνικής, οικονομικής και γεωπολιτικής υφής. Έτσι τίθεται το ερώτημα: Η κλωνοποίηση μπορεί να είναι μια επικίνδυνη δυνατότητα ή θεραπευτική ελπίδα; Το μέλλον θα το δείξει. Είναι γεγονός αναμφισβήτητο ότι η ιατρική τεχνολογία έχει διανύσει γιγαντιαίες αποστάσεις. Οι κατακτήσεις της συνδέονται άμεσα και άρρηκτα με του Παγκόσμιους Πολέμους, την Κορέα, το Βιετνάμ. Η πορεία των πολεμικών εφευρέσεων μετασχηματίσθηκε σε δρόμο ειρηνικών ανακαλύψεων. Επινοήθηκαν και παρήχθησαν υπερσύγχρονα διαγνωστικά και θεραπευτικά όπλα. Η παραγωγή και η εφαρμογή τεχνιτών μελών και οργάνων, τα εργαλεία της μικροχειρουργικής, τα παιδιά του δοκιμαστικού σωλήνα, οι διαγνωστικές δυνατότητες της αξονικής τομογραφίας είναι μερικές μόνο εκφράσεις της ιατρικής τεχνολογίας, που βοήθησαν στην επίλυση κοινωνικών και ψυχολογικών προβλημάτων και έδωσαν το έναυσμα για τη δημιουργία πολλών νέων ειδικοτήτων, προωθώντας την σχεδόν απόλυτη εξειδίκευση. Είναι δεδομένο και πασιφανές ότι η υγειονομική τεχνολογία και η ιατρική προσφέρουν τεράστιες υπηρεσίες στην ανθρωπότητα. Η τεχνολογική εξέλιξη με ταχύτατους ρυθμούς προσφέρει απεριόριστες δυνατότητες στην ιατρική του μέλλοντος και την καθιστά επαναστατική επιστήμη. Στον καταιγισμό των τεχνικών μέσων που διαρκώς εφευρίσκονται ή βελτιώνονται η άσκηση της ανθρωποκεντρικής ιατρικής είναι απόλυτα εξισορροπιστική, αφού η μηχανική ιατρική ουδέποτε μπορεί να λειτουργήσει ως υποκατάστατο της σχέσης και της συμπεριφοράς ιατρούασθενούς. Το Γνωσιολογικό και Φιλοσοφικό πιστεύω σήμερα έχει διαμορφωθεί από τη διόγκωση της επιστημονικής γνώσης και πληροφορίας, που τα τελευταία 200 χρόνια έλαβε εκρηκτικές διαστάσεις. Το κλινικό γνωσιολογικό υπόστρωμα του νέου Ασκληπιάδη είναι διευρυμένο εξαιρετικά. Η μοριακή χημεία, η βιολογία, οι νέες επιστημονικές θεωρήσεις, η ανάπτυξη των επιστημών υγείας, γενικά και ειδικά, αλλά και η τεχνολογική εξέλιξη έδωσαν την αποκάλυψη και τη γνώση νέων αιτιολογικών παραγόντων για τις νόσου. Οι νέες προσεγγίσεις, οι νέες διαγνωστικές μέθοδοι, οι νέες προγνωστικές εμπειρίες αλλά και οι καινοφανείς θεραπευτικές και προληπτικές αγωγές είναι στοιχεία που καθιστούν την ιατρική επαναστατική επιστήμη. Αυτές λοιπόν οι επαναστατικές εξελίξεις, τόσο στην ιατρική όσο και στην κοινωνία στους τελευταίους δύο αιώνες, οδήγησαν, όπως είναι φυσικό στη διαμόρφωση φιλοσοφικού πρότυπου, στο οποίο οφείλει να εδράζεται το σημερινό ιατρικό έργο. Το πρότυπο αυτό, είναι το βιολογικό-ψυχο-κοινωνικό, χωρίς φυσικά να παραμερίζεται η πυρηνική σημασία του βιολογικού σκέλους, καίριου για την ιατρική. Έχει γίνει αποδεκτή η θέση, ότι η υποκειμενική συμπτωματολογία ποικίλλει από ασθενή σε ασθενή, αφού ο οργανισμός είναι ένα σύνολο διαρκώς αλληλοεπηρεαζόμενων μονάδων, που απαιτεί την εποπτεία τους συνολικά, αλλά και την εκτίμησή τους κατά περίπτωση. Αυτή η φιλοσοφική προσέγγιση θέτει επί τάπητος και τις ψυχολογικές αλλά και τις κοινωνικές διαστάσεις της Υγείας και της Νόσου. Επομένως, η υγεία είναι ρευστή κατάσταση με συνεχή δυναμική ισορροπία, η οποία επηρεάζεται από παράγοντες μικρούς και μεγάλους. Σήμερα πρέπει οι φροντιστές της υγείας, οι ιατροί, να έχουν συνειδητοποιήσει ότι είναι θεράποντες του ασθενούς και της κοινωνίας και όχι μόνο της νόσου. Δηλαδή η θεραπεία κατευθύνεται όχι μόνο προς τη νόσο, αλλά και στο σύνολο της προσωπικότητας του ασθενούς, επειδή το ψυχολογικό στοιχείο έχει αιτιολογικό ρόλο για τη νόσο και άλλοτε πλαισιώνει τη σωματική πάθηση. Άρα, η άσκηση της ολιστικής ιατρικής είναι επιβεβλημένη, αφού αποβλέπει στον πάσχοντα και στο περιβάλλον του, δηλαδή αποτείνεται στον ασθενή και όχι μόνο στη νόσο του. Άρα και η χρήση της τεχνολογικής ανάπτυξης πρέπει να συμβάλλει ορθολογικά χρησιμοποιούμενη προς την κατεύθυνση αυτή, ειδάλλως κερδήθηκε μεν η γνώση και η μέθοδος της ταχύτητας για τη διάγνωση, χάθηκε όμως το βασικό, η αρμονική επαφή του ανθρώπου, ασθενούςιατρού, άρα και το κοινωνικό πρόσωπο του ιατρού. Ο μηχανισμός της άμυνας του ΕΓΩ κατά Φρόιντ, ότι «κάνω καλά τη δουλειά μου» ή «επιτυγχάνω του σκοπού μου», που απομονώνει το συναίσθημα από την πράξη γίνεται περισσότερο παντός άλλου σήμερα, ας απολογηθούμε, με τον καλύτερο τρόπο. Το υπαρξιακό πρόβλημα του ασθενούς που υποφέρει ξεφεύγει του ιατρού, με λίγα λόγια, η δυνατότητα της τεχνολογικής ανάπτυξης και πολλές φορές η αλόγιστη χρήση της από τον ιατρό, διαλύει το αδιαίρετο ζεύγος και τον αδιάσπαστο δεσμό των δύο ανθρωπίνων υπάρξεων, του ασθενούς και του ιατρού. Χάνεται η προσωπική επαφή, ή σχέση με τον ασθενή, χάνεται βαθμιαία το βασικό αυτό στοιχείο που καθαγίαζε την προσφορά του ιατρού και τον εξομοίωνε με το Θεό. Χάνεται αυτό που ονομάζουμε απλά και καθαρά, το πνευματικό και ηθικό περιεχόμενο του ιατρού. Η έκρηξη των τεχνολογικών ανακαλύψεων στους πρόσφατους δύο αιώνες και οι εφαρμογές τους σε επι- ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΑΣΤΡΕΝΤΕΡΟΛΟΓΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ 13

14 στημονικό επίπεδο, αλλά και στην καθημερινή πράξη και ζωή, είχε ως αποτέλεσμα τη βελτίωση των όρων ζωής, την ποιότητά της ως ένα βαθμό, το κέρδος χρόνου, ο οποίος όμως προσμετρήθηκε κατά τη μέγιστη αναλογία του με γνώμονα την επιχειρησιακή ωφελιμότητα για τη βιομηχανία και την παραγωγικότητα, μειώνοντας δραματικά τα οφέλη για τον άνθρωπο ως μονάδα. Και παραδόξως, η αγχωτική κατάσταση, ο τρόπος διατροφής, οι νέες διατροφικές συνήθειες, η καταστροφή του φυσικού περιβάλλοντος, η απομόνωση του ατόμου από το σύνολο και άλλοι παράγοντες, ων ουκ έστιν αριθμός, συντέλεσαν και συντελούν τα μέγιστα στις λεγόμενες κοινωνικές ασθένειες. Είναι γεγονός ότι το μέγιστο ποσοστό των μεγάλων συγχρόνων κοινωνικών νόσων, όπως ο διαβήτης, η παχυσαρκία, η αγγειοσκλήρυνση, οι νεοπλασίες, οι καρδιοπάθειες κ.ά., έχουν αιτιολογική σχέση με το περιβάλλον και τους περιβαλλοντικούς παράγοντες. Είναι λοιπόν εμφανές, ότι το πρόβλημα της υγείας του ατόμου δεν συναρτάται αποκλειστικά και μόνον από τα δομικά υλικά στοιχεία του σώματος, αλλά και το εκτενές περιβάλλον μέσω των κοινωνικών ομάδων. Υπ αυτή την οπτική ο ιατρός είναι εργάτης, με θετικότατη συνεισφορά, του ανθρωπίνου πολιτισμού. Επομένως, ο ιατρός εκτελώντας την ιατρική πράξη θεωρείται ότι είναι και ο κύριος συντελεστής του αγώνα για την Υγεία. Αυτό αποκτά ιδιαίτερη βαρύτητα επειδή σήμερα η υγεία έχει κοινωνικοποιηθεί. Προκύπτει λοιπόν, εκτός της θεραπευτικής του συνεισφοράς και η πρόληψη, η οποία αποτελεί στόχο αμετακίνητο της ιατρικής που δίνει και τα πλαίσια της επίτευξης των υγειονομικών έργων. Όμως, δεν είναι και δεν πρέπει να είναι μόνος στη διαπάλη αυτή. Άμεση και βασική προϋπόθεση είναι η συμμετοχή της Πολιτείας. Πρώτος ο Lock τοποθέτησε και ενέταξε στα αναμφισβήτητα δικαιώματα του ατόμου για την Ελευθερία, την Περιουσία, τη Ζωή και την Ιατρική Περίθαλψη. Συνακόλουθα η Πολιτεία διαδραματίζει τον κατ εξοχήν σημαίνοντα ρόλο αφού προκύπτει η υποχρέωσή της για τη χρηματοδότηση των συστημάτων υγείας, τη διδασκαλία και προαγωγή της ιατρικής γνώσης, τη διαμόρφωση της ηθικής δεοντολογίας, την προαγωγή της έρευνας, την πρακτική εφαρμογή των αποτελεσμάτων της στον πληθυσμό, έτσι που ο ιατρός να είναι θεραπευτής και ταυτόχρονα δυνάμενος να προλαμβάνει. Αν αναλογισθούμε, ότι στην τεχνολογική περίθαλψη της υγείας το ποσοστό σήμερα κυμαίνεται γύρω στο 20% ως προς την ευνοϊκή απόληξη των νόσων και ότι οι κίνδυνοι του επαγγέλματος, το κάπνισμα, οι κακές διατροφικές συνθήκες, η μόλυνση του περιβάλλοντος και η τοξικότητα της ατμόσφαιρας, οι κακές προϋποθέσεις διαβίωσης για μεγάλες πληθυσμιακές ομάδες, ο αγώνας για την επιβίωση, οι ψυχικές ολοένα αυξανόμενες διαταραχές και πλήθος άλλων παραγόντων, αντιλαμβάνεται ο καθένας ότι η καλύτερη υγεία μπορεί να είναι αποτέλεσμα ενός πολύπλευρου κοινωνικού αγώνα, υγειονομικής μορφής. Η αλματώδης και εκρηκτική ανάπτυξη της βιοτεχνολογίας τα τελευταία χρόνια επέφερε τεράστιες ανατροπές σε ισορροπίες παγιωμένες. Η μετάλλαξη τροφίμων και οι παρεμβάσεις στην παραγωγή άλλων είναι ευθύνη ολίγων εταιρειών με άγνωστα μέχρι στιγμής αποτελέσματα, για τα οποία δεν μπορεί ακόμα κανείς να λάβει συγκεκριμένη θέση. Στις πρακτικές αυτές απαιτείται έλεγχος αυστηρός από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, έτσι ώστε το πολυτιμότερο αγαθό να μη θυσιάζεται στο βωμό του αλόγιστου κέρδους. Η διατάραξη των διατροφικών συνθηκών των ζωικών οργανισμών, η μόλυνση των υδατίνων πόρων από πολεμικές επιχειρήσεις και η εκμετάλλευση ανθρώπων ως πειραματόζωα, επιβάλλουν τον ηθικό και δεοντολογικό προβληματισμό. Οι ριζικές μεταβολές στην ιατρική επιστήμη, η τεράστια πρόοδος στις επιστημονικές μεθόδους, η πολύτιμη συμπαράσταση της τεχνολογίας στην καθημερινή ιατρική πράξη και οι ποικίλες αξιοθαύμαστες θεραπευτικές μέθοδοι συνέβαλαν στις δυνατότητες του ιατρού και έδωσαν τη δυνατότητα προσπέλασης ασθενειών μέχρι προ τίνος ανιάτων. Η θέση του σημερινού ιατρού εν πολλοίς προσδιορίζεται από την επιστήμη του, τον τρόπο άσκησης του λειτουργήματός του, την αυθεντικότητα των γνώσεών του και βασικά την κοινωνική οργάνωση της εποχής που ζει και πράττει ιατρικά, αφού είναι γέννημά της. Αυτή η κοινωνική οργάνωση προσδιορίζει και πλαισιώνει τα επιστημονικά και φιλοσοφικά του πιστεύω, την ηθική και δεοντολογία του, τα διλήμματα και τις απαντήσεις του. Όλα αυτά εδράζονται στο βιολογικό, ψυχικό και κοινωνικό μοντέλο του καιρού του. Η βαθιά γνώση των παραπάνω παραμέτρων είναι θεμελιακά για την ιατρική σκέψη και πράξη, αφού οφείλει να μη στοχεύει μόνο τη νόσο αλλά και τον άνθρωπο. Η βαθιά γνώση του κοινωνικού περίγυρου και η ενδελεχής συνεργασία κατά σύστημα με άλλες επιστημονικές ειδικότητες παρέχει δυνατότητες πρόληψης και θεραπείας, υπό τη βασική προϋπόθεση του συντονισμού της Πολιτείας. Απαιτείται όμως, η επάρκεια και ο συνεχής εμπλουτισμός της επιστημονικής γνώσης, ο προβληματισμός για τον κάθε ασθενή και η ερευνητική θεώρηση των ψυχικών χαρακτηριστικών του και η ανθρωποκεντρική άσκηση του λειτουργήματός του. Με βάση αυτή τη θέαση της υγείας από το θεράποντα ιατρό για τον ασθενή ο Ιπποκράτης εξύψωσε και καθιέρωσε τη σπουδαιότητα της Ιατρικής και των ιατρών διατυπώνοντας αποφθεγματικά: «Ιητρός Φιλόσοφος Ισόθεος» Δρ. Δημήτριος Σούτος Γαστρεντερολόγος Διευθυντής της Γαστρεντερολογικής Κλινικής του Ν.Ε.Ε.Σ. 14 ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΑΣΤΡΕΝΤΕΡΟΛΟΓΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ

15 ΕΠΙΣΤΟΛΕΣ Προς τον Πρόεδρο της Συντακτικής Επιτροπής του Ενημερωτικού Δελτίου της Ελληνικής Γαστρεντερολογικής Εταιρείας κ. Ι. Καραγιάννη Αθήνα 4 Σεπτεμβρίου 2006 Αξιότιμε Κύριε Καραγιάννη, Διάβασα με ενδιαφέρον το άρθρο του κ. Χ. Καλαντζή με τίτλο «Εντεροσκόπηση με ασύρματη κάψουλα PilllCam SB παρελθόν, παρόν και μέλλον» που δημοσιεύθηκε στο τεύχος 32 (Απρίλιος-Ιούνιος 2006). Αναρωτιέμαι εάν η βελτίωση της ενδοσκοπικής εικόνας θα μπορούσε να προέλθει με τρισδιάστατη απεικόνιση. Με εκτίμηση Μυρτώ Τριανταφυλλίδη Μαθήτρια Γ Λυκείου Υποψηφία Τμήματος Ηλεκτρονικών Υπολογιστών Μετσόβιου Πολυτεχνείου Η επιστολή της δίδας Μυρτώς Τριανταφυλλίδη κοινοποιήθηκε στον συγγραφέα του άρθρου κ. Χ. Καλαντζή και λάβαμε την ακόλουθη απάντηση: Προς τον Πρόεδρο της Συντακτικής Επιτροπής του Ενημερωτικού Δελτίου της Ελληνικής Γαστρεντερολογικής Εταιρείας κ. Ι. Καραγιάννη Αξιότιμε Κύριε Καραγιάννη, Δεν σας κρύβω ότι διάβασα με ενδιαφέρον την ερώτηση της Δεσποινίδος Τριανταφυλλίδη για την ποιότητα της εικόνας της ενδοσκοπικής κάψουλας. Θα ήθελα να τονίσω ότι με την παρούσα τεχνογνωσία η ενδοσκοπική κάψουλα μας παρέχει ικανοποιηκτική εικόνα. Η ανάλυση της εικόνας που λαμβάνει και μεταδίδει εξαρτάται από το σύστημα αγωγής εικόνας (CMOS) το οποίο είναι κατώτερο από αυτό των ψηφιακών καμερών του εμπορίου (CCD) σε ότι αφορά την ανάλυση. Η ψηφιακή ποιότητα και επεξεργασία της εικόνας συνεχώς βελτιώνεται με τις καινούργιες εκδόσεις του λογισμικού (RAPID 4.1). Η τρισδιάστατη απεικόνιση αν ποτέ γίνει εφικτή στο λογισμικό, θα έδινε ίσως καλύτερη αίσθηση βάθους και θα βοηθούσε στον ακριβέστερο υπολογισμό των διαστάσεων των βλαβών. Όπου έχει εφαρμοστεί τρισδιάστατη απεικόνιση (CT Colonography, 3D US) δυστυχώς δεν παρέχει ιδιαίτερα αξιόπιστα αποτελέσματα (ίσως περισσότερο εντυπωσιακά). Στο μέλλον πιστεύω ότι και τα προγράμματα επεξεργασίας εικόνων όπως και οι επεξεργαστές θα βελτιωθούν σε τέτοιο επίπεδο έτσι ώστε να προσφέρουν ουσιαστική βοήθεια στην ιατρική απεικονιστική. Με εκτίμηση Χρυσόστομος Καλαντζής Διδάκτωρ Παν/μίου Αθηνών Ειδ. Γαστρεντερολογικής Κλινικής ΝΙΜΤΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΑΣΤΡΕΝΤΕΡΟΛΟΓΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ 15

16 16 ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΑΣΤΡΕΝΤΕΡΟΛΟΓΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ