Αρθρογραφία/Μελέτες #1 Αθήναι, Απρίλιος 2788 Από πρώτης καταγεγραμμένης Ολυμπιάδος, «2012» Τάσος Πετούρης. «Μαρούσι» * Το Αρχαίο Άθμονον*

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "Αρθρογραφία/Μελέτες #1 Αθήναι, Απρίλιος 2788 Από πρώτης καταγεγραμμένης Ολυμπιάδος, «2012» Τάσος Πετούρης. «Μαρούσι» * Το Αρχαίο Άθμονον*"

Transcript

1

2 Αρθρογραφία/Μελέτες #1 Αθήναι, Απρίλιος 2788 Από πρώτης καταγεγραμμένης Ολυμπιάδος, «2012» Τάσος Πετούρης «Μαρούσι» * Το Αρχαίο Άθμονον* Εικόνα εξωφύλλου: Επιτύμβια Στήλη των αδελφών Ζωσιμένους και Σωκράτους, δημότες του αρχαίου Δήμου του Άθμονος Η Στήλη βρίσκεται στο Αρχαιολογικό Μουσείο Πειραιώς Έκδοση του περιοδικού Ιδεών Άντρον Τα Πνευματικά Δικαιώματα ανήκουν στο συγγραφέα του παρόντος, υπεύθυνος έκδοσης: «Εταιρεία Θύρσος - Έλληνες Εθνικοί» hellenesthyrsos@gmail.com Απαγορεύεται ρητώς η αντιγραφή και διάδοση για κερδοσκοπικούς σκοπούς ή με οποιοδήποτε χρηματικό αντίτιμο για οποιοδήποτε λόγο

3 ΜΑΡΟΥΣΙ: ΤΟ ΑΡΧΑΙΟ ΑΘΜΟΝΟΝ ΕΙΣΑΓΩΓΗ Το Μαρούσι στην αρχαιότητα και μέχρι έναν αιώνα πριν, θα μπορούσε κάλλιστα να παρομοιαστεί με έναν απέραντο κήπο ο οποίος καταλάμβανε μία έκταση από την περιοχή του σημερινού Ολυμπιακού Σταδίου μέχρι τα πρώτα υψώματα της Πεντέλης (τα σημερινά Μελίσσια). Αυτός ο «κήπος» ήταν γεμάτος ελαιώνες, αμπέλια, και γι αυτόν τον λόγο το Μαρούσι φημιζόταν πάντοτε για το εξαιρετικό λάδι και το κρασί του. Ήταν μια ιδιαίτερα εύφορη περιοχή, χάρη στα άφθονα νερά που πήγαζαν από το βουνό της Πεντέλης. Σήμερα, κάποιες ελάχιστες συστάδες αιωνόβιων ελαιόδεντρων απομένουν για να θυμίζουν την παλιά όψη του Αμαρουσίου όμως ακόμα κι αυτά τα ελαιόδεντρα εξαφανίζονται σιγά-σιγά για να χτιστούν ολοένα και περισσότερα κτίρια, σε μια ήδη ασφυκτικά πυκνοκατοικημένη περιοχή. Το Μαρούσι, σήμερα, πέρα από μια πευκόφυτη νησίδα (γνωστή ως δάσος Συγγρού) και μια σειρά από ναούς της ρωμιοσύνης, δεν έχει τίποτε άλλο να επιδείξει από το ιστορικό και πολύ περισσότερο περιβαλλοντικό παρελθόν του. Το Μαρούσι όταν ήταν... χωριό. Για να κατατοπιστεί κάπως ο αναγνώστης, μπροστά από την μεγάλη εκκλησία περνούσε και περνάει ακόμα η Λ. Κηφισίας. (Φωτ. από την Ιστορία των Αθηναίων του Δ. Καμπούρογλου.) 1. ΠΡΟΪΣΤΟΡΙΑ Το Μαρούσι είναι μια περιοχή, της οποίας τα ίχνη ανθρώπινης παρουσίας χάνονται στην προϊστορία. Τα πρώτα ίχνη (και μέχρι στιγμής τα τελευταία) εντοπίστηκαν στο άλσος Συγγρού, στις δυτικές υπώρειες της Πεντέλης. Σε ομιλία του Γιώργου Πάλλη στο Σύλλογο Φίλων του Δάσους Συγγρού (η οποία παρατίθεται στο διαδίκτυο) ειπώθηκαν τα εξής σχετικά με τα ευρήματα της περιοχής: «Οι πρώτες ενδείξεις ανθρώπινης παρουσίας στην περιοχή του σημερινού κτήματος Συγγρού, ενδέχεται να ανάγονται στους προϊστορικούς χρόνους, με βάση κάποια αρχαιολογικά ευρήματα που εντοπίστηκαν στην τοποθεσία Ανάβρυτα, και βρίσκονται σήμερα στο Ιστορικό Μουσείο της Βέρνης. Πρόκειται για λίθινα εργαλεία και άλλα

4 αντικείμενα, τα οποία έχουν χρονολογηθεί από Γιουγκοσλάβο ερευνητή στην Προκεραμεική Νεολιθική περίοδο ( π.χ.). Για το θέμα επικρατεί αβεβαιότητα, δεδομένου ότι τα αντικείμενα αυτά δεν βρέθηκαν με συστηματικές ανασκαφές, αλλά συγκεντρώθηκαν τον 19 ο αιώνα από τον Carl Wild, ιδιοκτήτη τότε του κτήματος, σε σημεία που αγνοούμε και κάτω από συνθήκες επίσης άγνωστες. Δικαιολογημένα, η επιστημονική κοινότητα αντιμετωπίζει σήμερα αυτό το στοιχείο ως μία απλή πληροφορία, που ίσως δεν επιβεβαιωθεί ποτέ. Σημειώνεται πως τα αρχαιότερα ίχνη παρουσίας του ανθρώπου στην Αττική χρονολογούνται στην Αρχαιότερη Νεολιθική ( π.χ.) και έχουν επισημανθεί στις ανατολικές της ακτές». ( Το Δασόκτημα Συγγρού: αναφορά στην ιστορία του χώρου από την αρχαιότητα μέχρι τον 19 ο αιώνα. Ομιλία στο Σύλλογο Φίλων του Δάσους Συγγρού, Κηφισιά, Πινακοθήκη Κουβουτσάκη, ) Επίσης, από ανασκαφές που έγιναν στο χώρο του ΟΑΚΑ, διαπιστώθηκε ότι ο χώρος ήταν σε χρήση από την γεωμετρική περίοδο. 2. ΙΣΤΟΡΙΑ ΑΡΧΑΙΕΣ ΑΝΑΦΟΡΕΣ Η αρχαία ονομασία του Αμαρουσίου ήταν Άθμονον, και ήταν ένας αγροτικός δήμος που ανήκε στην Κεκροπίδα φυλή, ενώ κατά τους ελληνιστικούς χρόνους στην Ατταλίδα. Ο δημότης λεγόταν Αθμονεύς (Αθμονίς, θηλυκό). Θεωρούνταν ένας από τους δώδεκα δήμους της Αττικής που είχε ιδρύσει ο βασιλιάς Κέκροπας. Οι χωρικοί του Αθμόνου και της Πεντέλης εμφανίστηκαν στα Μελίσσια λίγο πριν τον 15 ο αιώνα π.χ, επεκτείνοντας προς την περιοχή αυτή τις αγροτικές και κτηνοτροφικές τους δραστηριότητες. Ο Σαράντος Ι. Καργάκος γράφει γι αυτούς: «Πρέπει να ήσαν επιδέξιοι αμπελουργοί, που ζούσαν από τον προσωπικό μόχθο τους και όχι από τις πολιτικές σκευωρίες». ( Ιστορία των Αρχαίων Αθηνών, εκδ. Gutenberg, τόμος Α, σ. 244) Κι αυτό αποδεικνύεται πράγματι από τον Αριστοφάνη, ο οποίος στην Ειρήνη παρουσιάζει τον κύριο ήρωα της κωμωδίας να αυτοπαρουσιάζεται ως εξής: «ΤΡΥΓΑΙΟΣ ΑΘΜΟΝΕΥΣ, ΑΜΠΕΛΟΥΡΓΟΣ ΔΕΞΙΟΣ ΟΥ ΣΥΚΟΦΑΝΤΗΣ, ΟΥΔ ΕΡΑΣΤΗΣ ΠΡΑΓΜΑΤΩΝ». (Στ ) Ο Αριστοφάνης κατακρίνει επίσης τους «φιλοπόλεμους Αθηναίους», και στο έργο του Όρνιθες επαινεί τους Αθμονείς στο πρόσωπο του Πεισθέτερου του Αθμονέα, ο οποίος αγωνιζόταν μαζί με το φίλο του Ευελπίδη να απαλλάξει την Αθήνα από τους δημαγωγούς. Αθμονεύς ήταν και ο Χαρίνος, ο πρώτος πρόεδρος της αρχαίας αθηναϊκής Βουλής το 378 π.χ., ο οποίος αγωνίστηκε να σταματήσουν οι έριδες και να γίνουν πολλές ελληνικές πόλεις σύμμαχοι των Αθηναίων, πράγμα το οποίο και πέτυχε. Συμπληρώνοντας, ο Καργάκος σημειώνει τα κάτωθι: «Οι κάτοικοι της περιοχής ήσαν, όπως και οι Αχαρνείς, αγροκτηνοτρόφοι, αλλά γεναίοι πολεμιστές, αφοσιωμένοι στο κράτος των Αθηνών, γι αυτό παρά τις δελεαστικές προτάσεις των Σπαρτιατών στη διάρκεια του Πελοποννησιακού πολέμου, αρνήθηκαν να συμπράξουν μαζί τους.» (Ό.π.) Κατά τον καθηγητή της Β ΕΠΚΑ Δημήτρη Σκιρλάντι, το διοικητικό κέντρο του δήμου, λατρευτικά κτήρια και σπίτια, βρισκόταν στη θέση Πέλικας, σε ύψωμα ΝΔ του Αμαρουσίου.

5 3. ΜΥΘΟΛΟΓΙΑ Οι Αθμονείς εμφανίζονται και στην ελληνική μυθολογία στην μάχη του Θησέα κατά των Παλλαντιδών 1 στο Γαργηττό, 2 όπου τάχθηκαν με το μέρος του ήρωα. Όσοι από αυτούς σκοτώθηκαν στη μάχη ενταφιάστηκαν κατά την τοπική παράδοση στη θέση Σωρός του Αθμόνου. 4. ΑΡΧΑΙΑ ΛΑΤΡΕΙΑ Αν και, όπως θα δούμε αργότερα, η περιοχή του Αθμόνου ήταν κατεσπαρμένη από ναούς και ιερά, δεν γνωρίζουμε ποιοί Θεοί λατρεύτηκαν από τους Αθμονείς. Γνωρίζουμε ωστόσο με βεβαιότητα δύο: Την Αμαρυσία Άρτεμη και την Ουρανία Αφροδίτη. α. Η λατρεία της Αμαρυσίας Αρτέμιδος Οι κάτοικοι του Αθμόνου φαίνεται πως περισσότερο απ όλους τους Θεούς λάτρευαν την Αμαρυσία Άρτεμη. 3 Σύμφωνα με τον περιηγητή Παυσανία: Προέλευση της προσωνυμίας «Αμαρυσία» «ΠΥΝΘΑΝΟΜΕΝΟΣ ΔΕ ΣΑΦΕΣ ΟΥΔΕΝ ΕΣ ΑΥΤΑΣ ΕΠΙΣΤΑΜΕΝΟΥΣ ΤΟΥΣ ΕΞΗΓΗΤΑΣ ΕΥΡΟΝ, ΑΥΤΟΣ ΔΕ ΣΥΜΒΑΛΛΟΜΑΙ ΤΗΔΕ. ΕΣΤΙΝ ΑΜΑΡΥΝΘΟΣ ΕΝ ΕΥΒΟΙΑ ΚΑΙ ΓΑΡ ΟΙ ΤΑΥΤΗ ΤΙΜΩΣΙΝ ΑΜΑΡΥΣΙΑΝ, ΕΟΡΤΗΝ ΔΕ ΚΑΙ ΑΘΗΝΑΙΟΙ ΤΗΣ ΑΜΑΡΥΣΙΑΣ ΑΓΟΥΣΙΝ ΟΥΔΕΝ ΤΙ ΕΥΒΟΕΩΝ ΑΦΑΝΕΣΤΕΡΟΝ ΤΑΥΤΗ ΜΕΝ ΓΕΝΕΣΘΑΙ ΤΟ ΟΝΟΜΑ ΕΠΙ ΤΟΥΤΩ ΠΑΡΑ ΑΘΜΟΝΕΥΣΙΝ...» (Αφού κατάλαβα ότι οι εξηγητές δεν είχαν έγκυρες πληροφορίες γι αυτά, συμπεραίνω το εξής. Στην Έυβοια υπάρχει η Αμάρυνθος, όπου λατρεύουν την Αμαρυσία. Έχουν όμως και οι Αθηναίοι γιορτή της Αμαρυσίας, που δεν είναι λιγότερο φημισμένη από την Ευβοϊκή. Νομίζω ότι έτσι πήρε το όνομα αυτό στους Αθμονείς.) ( Αττικά, 31,5. Εκδ. Κάκτος.) Ο Άγγλος περιηγητής και αρχαιοδίφης Christopher Wordsworth 4 παρατηρεί με αφορμή κάποιον αριστοφανικό στίχο την ταύτιση μεταξύ Αμαρυσίας και Κολαινίδος Αρτέμιδος: 1 Η Μυθολογία αναφέρει την ύπαρξη ενός αυτόχθονου άγριου λαού γιγάντων 1 οι οποίοι κατοικούσαν στη νότια πλαγιά του βουνού, στην Παλλήνη, και ήταν εχθροί του Θησέα. Εκεί κατοικούσε ο Πάλλας (γιος του Πανδίωνα και αδελφός του Αιγέα). Ο Πάλλας και οι πενήντα γιοι του φιλοδοξούσαν να αναλάβουν την κυριαρχία της Αττικής μετά το θάνατο του Αιγέα. Όταν ο Θησέας έφυγε για την Κρήτη, πίστευαν ότι δε θα γύριζε πίσω. Όμως ο Θησέας επέστρεψε, και οι Παλλαντίδες αποφάσισαν να εκστρατεύσουν εναντίον του. Χωρίστηκαν σε δύο τμήματα, με το ένα να παραμονεύει στον Σφηττό (προς την πλευρά του Υμηττού) και το άλλο στον Γαργηττό,. Ο Λέως από τον Αγνούντα, κήρυκας των Παλλαντιδών, ενημέρωσε τον Θησέα για την παγίδα. Ακολούθησε μεγάλη μάχη κατά την οποία πολλοί από τους Παλλαντίδες θανατώθηκαν, ενώ όσοι επέζησαν διασκορπίστηκαν όπως ιστορεί ο Πλούταρχος. 1 Άλλες διηγήσεις λένε πως ο Θησέας κατάφερε και σκότωσε τον Πάλλαντα και όλους τους γιους του. Μετά τη νίκη του ένωσε όλους τους κατοίκους της Αττικής και τότε καθιερώθηκε η μεγάλη γιορτή των «Συνοικίων». Ο Θησέας πάντρεψε το γιο του Ιππόλυτο με την αδελφή των Παλλαντιδών Αρικία, και έτσι ενώθηκαν οι Αθηναίοι με τους Παλληνείς. 2 Αρχαίος δήμος στους νότιους πρόποδες της Πεντέλης. 3 «ΑΘΜΟΝΕΙΣ ΔΕ ΤΙΜΩΣΙΝ ΑΜΑΡΥΣΙΑΝ ΑΡΤΕΜΙΝ». Παυσανίας, Αττικά, 31,4.

6 «Φαίνεται πως η Αμαρυσία Άρτεμις συνδεόταν με μιαν άλλη Άρτεμι που έφερε το επίθετο Κολαινίς. Το λογοπαίγνιο των Πουλιών στους Όρνιθες του ίδιου ποιητή, όπου αναφέρεται η δεύτερη αυτή Άρτεμις, ουκέτι Κολαινίς, αλλ ακαλανθίς Άρτεμις, φαίνεται να υποδηλώνει πως η λέξη ακαλανθίς την εποχή εκείνη είχε κάποια σχέση με το Κολαινίς. Αν τώρα αναλογιστούμε ότι σε μικρή απόσταση από το Μαρούσι βρίσκεται το χωριό Καλάνδρα 5 και ότι η λέξη Καλάνδρα στη σύγχρονη ελληνική γλώσσα έχει την ίδια σημασία με τη λέξη ακαλανθίς στ αρχαία (στην ουσία είναι η ίδια λέξη) και αν επομένως θεωρήσουμε δεδομένο ότι η Κολαινίς Άρτεμις μπορεί να εντοπιστεί κάπου κοντά στο Μαρούσι και ότι το σύγχρονο τοπωνύμιο Καλάνδρα δεν είναι παρά επιβίωση της ταυτόσημης αρχαίας λέξης ακαλανθίς, που βρισκόταν στο ίδιο μέρος, τότε έχουμε στα χέρια μας μια ερμηνεία της πιο πάνω αριστοφανικής έκφρασης από την ίδια την τοπογραφία και η ερμηνεία αυτή με τη σειρά της μας προσφέρει στοιχεία για να επιβεβαιώσουμε τις παραπάνω θέσεις». ( Αθήνα-Αττική, εκδ. Εκάτη, σ ) Αγώνες προς τιμή της Αμαρυσίας Αρτέμιδος Το Άθμονο ανήκε στις περιοχές οι οποίες φιλοξενούσαν έναν από τους τέσσερις περιφερειακούς Ολυμπιακούς Αγώνες που γίνονταν στην αρχαία Ελλάδα. (Οι άλλες τρείς ήταν οι Δελφοί, η Κόρινθος και η Νεμέα.) Κάθε χρόνο, την Άνοιξη, συγκεντρώνονταν στην πεδιάδα των Αθμονέων αθλητές από ολόκληρη την Ελλάδα για να λάβουν μέρος σε αθλητικούς αγώνες, καθώς επίσης αγώνες μουσικούς, χορευτικούς, ακόμα και αγώνες οινοποσίας. Οι αγωνιζόμενοι χόρευαν μεταξύ άλλων και τον Πυρρίχιο χορό, τον χορό των Κουρητών. 6 Κατά τη διάρκεια των αγώνων, οι άρχοντες που είχαν εκτελέσει τα καθήκοντά τους με επιτυχία.επιβραβεύονταν με χρυσά στεφάνια. Οι αγώνες αυτοί ήταν γνωστοί ως Αμαρύσια, αγώνες δηλαδή προς τιμήν της Αμαρυσίας Αρτέμιδος. Πιστεύεται ότι οι αγώνες τελούνταν στα νότια του Πέλικα, στην εκτεταμένη πεδιάδα όπου βρίσκεται το Ολυμπιακό Στάδιο. Στον ναό που χτίστηκε από τους Αθμονείς για την Θεά Άρτεμη θα ξαναμιλήσουμε αργότερα. β. Η λατρεία της Ουρανίας Αφροδίτης Ως γνωστόν, η Αφροδίτη ονομάστηκε Πάνδημος ως Θεά του σωματικού έρωτα, και Ουρανία, ως Θεά του εξιδανικευμένου πλατωνικού έρωτα. Αυτή η Αφροδίτη λατρεύτηκε και στο αρχαίο Άθμονο όπου και ναός της ο οποίος αναφέρεται από τον Παυσανία και για τον οποίο θα μιλήσουμε παρακάτω. Εισηγητής της λατρείας της στην Αττική, σύμφωνα με τον Παυσανία ήταν ο Αιγέας: «ΑΘΗΝΑΙΟΙΣ ΔΕ ΚΑΤΕΣΤΗΣΑΤΟ ΑΙΓΕΥΣ, ΑΥΤΩ ΤΕ ΟΥΚ ΕΙΝΑΙ ΠΑΙΔΑΣ ΝΟΜΙΖΩΝ ΟΥ ΓΑΡ ΠΩ ΤΟΤΕ ΗΣΑΝ ΚΑΙ ΤΑΙΣ ΑΔΕΛΦΑΙΣ ΓΕΝΕΣΘΑΙ ΤΗΝ ΣΥΜΦΟΡΑΝ ΕΚ ΜΗΝΙΜΑΤΟΣ ΤΗΣ ΟΥΡΑΝΙΑΣ.» (Στην Αθήνα την εισήγαγε ο Αιγέας, πιστεύοντας ότι εξαιτίας της οργής της Ουρανίας κι αυτός είχε μείνει άτεκνος γιατί μέχρι τότε δεν είχε παιδιά κι οι αδελφές του [σημ. Πρόκνη και Φιλομήλα] είχαν πάθει συμφορά.) (Ό.π, 14,7) 4 Περιόδευσε στην Ελλάδα κατά τα έτη Παραφθορά του ονόματος Χαλάνδρι. 6 Το όνομα του χορού προέρχεται από τον Πύρριχο, ένας από τους Κουρήτες, οι οποίοι, για να προστατέψουν τον νεογέννητο Δία από την μανία του Κρόνου χόρευαν γύρω από το βρέφος χτυπώντας τα δόρατα πάνω στις ασπίδες κάνωντας εκκωφαντικό θόρυβο, ώστε να μην ακούγεται το κλάμα του βρέφους.

7 6. ΡΩΜΑΪΚΗ ΕΠΟΧΗ Κατά την περίοδο της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας, η Αθήνα καταλήφθηκε από τους Ρωμαίους και το Άθμονο όπως και ολόκληρη η Αττική λεηλατήθηκε από τους κατακτητές. Ενδιαφέρον όμως έδειξαν (όπως και με ολόκληρη την Αττική) οι αυτοκράτορες Αδριανός και Ηρώδης. Ο μεν πρώτος με την κατασκευή του περίφημου Αδριάνειου υδραγωγείου, με αγωγούς που διέτρεχαν υπογείως τον αρχαίο δήμο, ο δεύτερος με την μετακίνηση του ναού της Αμαρυσίας Αρτέμιδος από την αρχική του θέση σε ύψωμα, προφανώς για να αναγνωρίζεται από μακριά. 7. ΑΡΧΑΙΑ ΕΥΡΗΜΑΤΑ α. Κτήμα Συγγρού Σύμφωνα με τον Γιώργο Πάλλη, πολλά αξιόλογα αρχαιολογικά ευρήματα του Αθμόνου βρέθηκαν εντός του κτήματος Συγγρού και χρονολογούνται στον 4ο αι. π.χ., όπου παρατηρείται και η μεγαλύτερη δραστηριότητα στην περιοχή: «Τα ευρήματα του 4 ου αιώνα, όσα γνωρίζουμε με κάποια επάρκεια, είναι στην πλειονότητά τους ταφικά. Πρόκειται κυρίως για ταφές και για ανάγλυφες στήλες που κοσμούσαν εσήμαιναν τους τάφους. Αυτό δεν είναι καθόλου τυχαίο, αν λάβουμε υπόψιν μας ότι οι αρχαίοι κάτοικοι της Αττικής συνήθιζαν να θάβουν τους νεκρούς τους κατά μήκος των δρόμων που συνέδεαν τους οικισμούς. Έτσι, στον χώρο που εξετάζουμε, τα περισσότερα από τα επιτύμβια μνημεία που βρέθηκαν, θα ανήκαν σε τάφους που βρίσκονταν κατά μήκος ενός δρόμου που συνέδεε το Άθμονον με την Κηφισιά, ο οποίος δεν αποκλείεται να περνούσε μέσα από το σημερινό κτήμα. Μεγάλο μέρος αυτών των μνημείων ανακαλύφθηκε τυχαία στο κτήμα έχει γίνει συστηματική ανασκαφή μία μόνον φορά. Επιτύμβιες στήλες βρέθηκαν κατά τη διαμόρφωση του κτήματος από τον Συγγρό και δεν γνωρίζουμε τίποτε για τους τάφους που εσήμαιναν ούτε καν τη θέση τους. Ορισμένες μάλιστα χρησιμοποιήθηκαν για τη διακόσμηση των κήπων και των κτισμάτων του Συγγρού. Ξεκινώντας από τις στήλες αυτές μία σύντομη επισκόπηση των επιτύμβιων μνημείων που προέρχονται από το κτήμα, θα σταθούμε πρώτα στο σήμα του Φρασίου Αθμονέως, που είχε τη μορφή ληκύθου ενός μαρμάρινου αγγείου. Η λήκυθος ήταν διακοσμημένη με ανάγλυφη παράσταση δεξιώσεως, σκηνής δηλαδή αποχαιρετισμού, με δύο μορφές σε χειραψία, θέμα πολύ συνηθισμένο στα κλασικά επιτύμβια. Στο μνημείο αναγραφόταν το όνομα του νεκρού και το δημοτικό του: ΦΡΑΣΙΑΣ ΑΘΜΟΝΕΥΣ (Φρασίας από το δήμο Άθμονον). Το στοιχείο αυτό είναι σημαντικό, καθώς αποτελεί ένδειξη ότι ο χώρος του κτήματος υπαγόταν μάλλον στη δικαιοδοσία του δήμου Άθμονον. Το επιτύμβιο του Φρασίου το επεσήμανε ο Γερμανός αρχαιολόγος Werner Peek στον κήπο της Γεωργικής Σχολής κατά τον Μεσοπόλεμο. Η τύχη του σήμερα αγνοείται. Στο ημιυπόγειο κελάρι της εποχής του Συγγρού, πίσω από τα γραφεία του Ινστιτούτου Γεωπονικών Επιστημών, επάνω από την καμάρα της εισόδου, σώζεται εντοιχισμένο ένα μεγάλο ανάγλυφο ανθέμιο, από λευκό μάρμαρο. Πρόκειται για την επίστεψη επιτύμβιας στήλης, που κρίνοντας από το μέγεθος του ανθεμίου θα είχε σχετικά υψηλές αναλογίες. Τέτοιες επιστέψεις ήσαν συνήθεις σε στήλες αυτής της περιόδου και κάποτε είχαν ιδιαίτερα περίτεχνη μορφή. Άλλο ένα τμήμα στήλης, που είχε βρεθεί μάλλον κατά τα έργα του Συγγρού, είναι γνωστό μόνο από μία σύντομη περιγραφή, σύμφωνα με την οποία έφερε παράσταση δεξιώσεως, με ένα καθισμένο άνδρα και μία όρθια γυναίκα. Η τύχη του είναι άγνωστη.

8 Η μοναδική συστηματική ανασκαφή στο κτήμα Συγγρού έγινε το 1901 από τον αρχαιολόγο Ανδρέα Σκιά, στη νότια περιοχή του, 500 μ. βόρεια από το ναό της Παναγίας του Αμαρουσίου. Ο Σκιάς ανέσκαψε εννέα συνολικά τάφους διαφόρων τύπων, οι οποίοι ήσαν μοιρασμένοι σε δύο ταφικούς περιβόλους. Από όσα αναφέρει στην έκθεσή του, φαίνεται πως επρόκειτο για οικογενειακούς περιβόλους, που ίσως βρίσκονταν μέσα σε ιδιωτικά κτήματα. Τα κτερίσματα που βρέθηκαν ήσαν ελάχιστα. Εντοπίστηκαν ωστόσο δύο τμήματα επιτυμβίων μνημείων και μία επιτύμβια λήκυθος. Το πρώτο τμήμα διέσωζε μέρος από την παράσταση μιας γυναικείας μορφής σε μετωπική στάση. Δεν είναι γνωστό πού βρίσκεται σήμερα. Το δεύτερο ανήκε σε ένα μεγάλων διαστάσεων επιτύμβιο ανάγλυφο και περιλαμβάνει τον κορμό μιας όρθιας γυναικείας μορφής, με τη χαρακτηριστική για την εποχή πλούσια πτυχολογία των ενδυμάτων. Χρονολογείται μετά τα μέσα του 4 ου αι. π.χ. Το 1964 περισυνελέγη από την Αρχαιολογική Υπηρεσία και σήμερα βρίσκεται σε κάποια μουσειακή αποθήκη. Η μαρμάρινη λήκυθος, από την ανασκαφή του 1901, είναι κοσμημένη με τη συνήθη αποχαιρετιστήρια σκηνή της δεξιώσεως, που εδώ όμως παρουσιάζει κάποιες αξιοσημείωτες λεπτομέρειες. Ο όρθιος νεαρός άνδρας που χαιρετά την καθισμένη γυναίκα, φέρει κυνηγετική περιβολή κοντή χλαμύδα και με το αριστερό χέρι μάλλον κρατά λαγοβόλο, ενώ χαμηλά πίσω από τα πόδια του απεικονίζονται πέντε σκύλοι. Το μνημείο αυτό σήμαινε τον τάφο ενός νέου κυνηγού, που δεν αποκλείεται να έχασε τη ζωή του σε κάποιο κυνήγι. Η λήκυθος διακοσμούσε μέχρι το 1995 τον κήπο ενός κτιρίου μέσα στο κτήμα. Τότε μεταφέρθηκε στην αυλή των γραφείων του Ι.Γ.Ε., όπου βρισκόταν μέχρι το Η κατοπινή της τύχη είναι άγνωστη. Το σημαντικότερο όμως αρχαίο εύρημα από το κτήμα δεν ανήκει στα επιτύμβια μνημεία. είναι μία επιγραφή που εντοπίστηκε τυχαία το 1964 σε λόφο μέσα στο χώρο και παραδόθηκε στην Αρχαιολογική Υπηρεσία από μαθητές του Γυμνασίου Αμαρουσίου. Το κείμενο της επιγραφής, που δεν σώθηκε ακέραιη, είναι ένας μακρύς κατάλογος ονομάτων, που συνοδεύονται μόνο από το πατρώνυμο δεν υπάρχει δηλαδή το δημοτικό. Ανάμεσα στα ονόματα, παρεμβάλλεται η φράση «ΟΙΔΕ ΥΠΕΡ ΑΥΤΟ ΕΤΑΞΑΝΤΟ» δηλαδή, σε ελεύθερη απόδοση, οι παραπάνω κατονομαζόμενοι συνέβαλαν για αυτό. Ο μελετητής της επιγραφής Στέφανος Κουμανούδης, απέδειξε ότι τα ονόματα ανήκουν σε δημότες Αθμονείς, οι οποίοι κατέβαλαν τη συνδρομή τους για κάποιαν κοινή υπόθεση του δήμου. Διατύπωσε μάλιστα την εικασία ότι η υπόθεση αυτή είχε να κάνει με αποκατάσταση καταστροφών που προκλήθηκαν κατά τις εχθροπραξίες του Πελοποννησιακού Πολέμου, ο οποίος έληξε το 403 π.χ. Η επιγραφή χρονολογήθηκε στις αρχές του 4 ου αι. Υπάρχουν ασαφείς και ατεκμηρίωτες πληροφορίες για διάφορα άλλα ευρήματα, οι οποίες δεν είναι δυνατό να ληφθούν σοβαρά υπόψιν. Σημειώνεται μόνον ότι κατά την επεισοδιακή διάνοιξη από το Δήμο Αμαρουσίου ενός δρόμου μέσα στο κτήμα το 1960, τα μηχανήματα προκάλεσαν κάποια καταστροφή σε αδιευκρίνιστου είδους αρχαία πιθανώς κατάλοιπα, χωρίς να επακολουθήσει έρευνα. Όπως και να έχει το ζήτημα, τα αρχαιολογικά στοιχεία που γνωρίζουμε σήμερα με κάποια ασφάλεια δείχνουν ότι στο χώρο του κτήματος Συγγρού υπήρξε κατά τον 4 ο αι. π.χ. έντονη ταφική δραστηριότητα, πιθανώς σε σχέση με αρχαία οδό μεταξύ Κηφισιάς και Αθμόνου. Οι δύο επιγραφές, η επιτύμβια και ο κατάλογος των δημοτών, εντάσσουν το χώρο στη δικαιοδοσία του δήμου των Αθμονέων, χωρίς όμως να μπορούν να προσδιοριστούν τα ακριβή όρια». (Ό.π.) β. Περιοχή ΟΑΚΑ Αρκετά μνημεία της κλασικής, ελληνιστικής αλλά κυρίως ρωμαϊκής εποχής βρέθηκαν στο χώρο των εγκαταστάσεων του ΟΑΚΑ και αυτά σύμφωνα με τον Δ. Σκιρλάντι είναι τα ακόλουθα:

9 1. Ρωμαϊκή δεξαμενή στη Λασσάνη. 2. Θέση ανεύρεσης τεφροδόχου κάλπιδος κλασικών χρόνων. 3. Ελληνιστική δεξαμενή επί της οδού Αρτέμιδος. 4. Πορεία πήλινου ρωμαϊκού αγωγού. 5. Πορεία πήλινου ρωμαϊκού αγωγού. 6. Ρωμαϊκή δεξαμενή ΒΑ Ολυμπιακού Σταδίου. 7. Ρωμαϊκή δεξαμενή επί της οδού Σπύρου Λούη. 8. Βιοτεχνικές εγκαταστάσεις. 9. Συγκρότημα δωματίων διαφόρων φάσεων. 10. Ρωμαϊκό βαλανείο. 11. Φρέατα επισκέψεων Αδριανείου Υδραγωγείου. Οι Ρωμαϊκές δεξαμενές Από τα παραπάνω ευρήματα καταδεικνύεται ότι οι κάτοικοι της Ρωμαϊκής εποχής έδιναν ιδιαίτερο βάρος στα έργα ύδρευσης, τα οποία εξυπηρετούσαν όχι μόνο τον δήμο, αλλά και τους γύρω αγρούς. Ο Σκιρλάντι, στην έκθεσή του για τις ανασκαφές και τα ευρήματα της περιοχής ΟΑΚΑ κάνει λόγο και για μιά επιχωματωμένη δεξαμενή: «...Εκεί, η έρευνα αποκάλυψε ορθογώνια δεξαμενή σε βαθμιδωτή διάταξη δύο επιπέδων με συνολικές διαστάσεις 10Χ30 μ. περίπου. Επιχωματώθηκε προκειμένου να διαπλατυνθεί ο δρόμος εν όψει των Ολυμπιακών Αγώνων. Στο εσωτερικό της βρέθηκε ακέφαλο γυναικείο άγαλμα των ελληνιστικών χρόνων. Γενικά, οι δεξαμενές διαθέτουν δάπεδο στρωμένο με μωσαϊκό πηλίνων ψηφίδων, τοιχώματα επιχρισμένα με υδατοστεγές κονίαμα, κλίμακες καθόδου και αγωγό απορροής υδάτων. Εικάζεται ότι στεγάζονταν με ελαφρώς υπερυψωμένη στέγη.» Βρέθηκαν ακόμα και οι πήλινοι ρωμαϊκοί αγωγοί, οι οποίοι τροφοδοτούσαν τις δεξαμενές με το νερό το οποίο (προ)ερχόταν από τις πλούσιες πηγές της Κηφισιάς. Κατά τον Σκιρλάντι: «Πρόκειται περί αγωγών ελλειπτικής διατομής, φτιαγμένους με δακτυλίους, κάθε ένας από τους οποίους αποτελείται από δύο προσαρμοζόμενα πεταλόσχημα στελέχη. Ένα μεγάλο τμήμα ανάλογου αγωγού ανακαλύφθηκε στα βόρεια του Ολυμπιακού Γηπέδου Αντισφαίρισης. Περνώντας κάτω από τη δυτική πλευρά του Γηπέδου Αντισφαίρισης κατευθύνεται προς τα ΝΑ, όπου και τέμνει τη μεγάλη Αλέα. Ένα αξιόλογο τμήμα του που αποτελούσε και κομβικό σημείο, διατηρείται σε βάθος 4,02μ., μέσα σε τάφρο ανάδειξης σφραγισμένη με γυάλινη επικάλυψη, εκεί που η Αλέα συναντά το Γήπεδο Αντισφαίρισης. Για την επίσκεψη και τον καθαρισμό του αγωγού υπήρχαν τετράγωνα πλινθόκτιστα και κτιστά φρεάτια που παρεμβάλονταν σε μικρές αποστάσεις.» Το Ρωμαϊκό βαλανείο Ανάμεσα στα ευρήματα των ρωμαϊκών χρόνων ανακαλύφθηκε και ένα βαλανείο, το οποίο χρησίμευε για να λούζονται οι αθλητές και οι επισκέπτες. Κατά την περιγραφή του Σκιρλάντι: «Έχει διαστάσεις Χ μ. και εκτείνεται με κατεύθυνση Β-Ν. Αποτελείται από δύο τμήματα. Στο βόρειο διακρίνεται ορθογώνιος υπαίθριος χώρος που πλαισιώνεται από δωμάτια στην ανατολική και δυτική του πλευρά. Η νότια όψη του κτηρίου αποτελείται από δύο ορθογώνιες προβολές που πλαισιώνουν διακοσμητική κόγχη. Στο εσωτερικό του νοτίου τμήματος υπάρχει περιστύλιο που περιβάλλει δεύτερο υπαίθριο

10 χώρο με δάπεδο αποτελούμενο από πήλινες ψηφίδες και δεξαμενή σχήματος Π. Λευκό κονίαμα καλύπτει τη δεξαμενή, η οποία διαθέτει μάλιστα μικρές βαθμίδες που οδηγούν στο εσωτερικό. Σημειώνεται ότι στην εξωτερική πλευρά του κτηρίου, την βορειοδυτική, χτίστηκε σε δεύτερη φάση εγκατάσταση θερμού ύδατος και ατμού, που όμως λειτουργούσε αυτόνομα χωρίς να μεταφέρει το θερμό νερό στο κυρίως κτήριο.» Το Αδριάνειο υδραγωγείο Την περιοχή ΟΑΚΑ διατρέχουν υπογείως και σε βάθος 20μ. περίπου η σήραγγα (δεν είναι η μόνη) του Αδριάνειου υδραγωγείου. Σε κάποια σημεία της περιοχής διακρίνονται τα φρεάτια τα οποία χρησίμευαν για τον καθαρισμό της σήραγγας. Αρχαιότερα ίχνη Όπως ειπώθηκε προηγουμένως, ο χώρος του Ολυμπιακού Σταδίου ήταν σε χρήση ήδη από την γεωμετρική περίοδο. Ήρθαν όμως στο φως και αρκετά ευρήματα του 5 ου π.χ αιώνα. Κατά την επίχωση αρχαίου δρόμου στα βόρεια του Σταδίου βρέθηκε θραύσμα αγγείου με παράσταση του Θεού Διονύσου των αρχών του 5 ου π.χ. αι. Βρέθηκε μαρμάρινη τεφροδόχος κάλπη η οποία περιείχε την ταφή αθλητή και χρονολογείται γύρω στο π.χ. Για την εν λόγω ταφή ο Σκιρλάντι σημειώνει τα εξής: «Σώθηκαν ψήγμα χρυσού, δύο αρυβαλλοειδείς λήκυθοι, ένα λίθινο αλάβαστρο και μία σιδερένια στλεγγίδα. Η ταφή χρονολογείται γύρω στο πχ. στλεγγίδες αυτού του τύπου σε χαλκό ή σίδερο ήσαν σε χρήση στην αρχαιότητα για την απομάκρυνση των ρύπων από το σώμα μετά τις αθλητικές ασκήσεις.» Το εκθετήριο Στο χώρο του ΟΑΚΑ βρίσκεται και ένα μικρό εκθετήριο αρχαιολογικών ευρημάτων που δημιουργήθηκε από την Β ΕΠΚΑ με τη συνεργασία της Γενικής Γραμματείας Αθλητισμού και του Οργανισμού Εκεί λοιπόν συναντάμε αντίγραφο του ελληνιστικού αγάλματος γυναικείας θεότητας που βρέθηκε σε μία από τη ρωμαϊκή δεξαμενή της οδού Σπύρου Λούη, εκμαγείο της ταφικής τεφροδόχου, μεγάλο τμήμα του πήλινου αγωγού ύδρευσης καθώς και ταφικός περίβολος με σαρκοφάγο του 4 ου αι. π.χ που ανακαλύφθηκε σε ανασκαφή της Αττικής Οδού, στη θέση Πέλικας. γ. Πέλικας Όπως είπαμε παραπάνω, στη θέση Πέλικας ανακαλύφθηκε εξαιτίας της διάνοιξης της Αττικής Οδού αρχαίος δρόμος (επιχωμένος στο σημείο του ΟΑΚΑ) και νεκροταφείο του 5 ου π.χ. αιώνα, με τάφους που περιείχαν σπουδαία ζωγραφιστά αγγεία και άλλα ευρήματα. Το σημαντικότερο όμως από τα ευρήματα του νεκροταφείου ήταν ο τάφος ενός εφήβου. Ο σκελετός, συνοδευόταν από μεγάλο αριθμό αστραγάλων, (παιχνίδι της εποχής) καθώς και 19 αγγεία εξαιρετικής τέχνης, έργα, καθώς λέγεται, ενός διάσημου ζωγράφου, γνωστού ως Ζωγράφου του Αχιλλέως. Από το ίδιο νεκροταφείο προέρχεται και ο ταφικός περίβολος με την σαρκοφάγο που βρίσκονται στο εκθετήριο του ΟΑΚΑ.

11 Η ρωμαϊκή δεξαμενή ΒΑ του ΟΑΚΑ (Φωτ. Τ.Π.) Τα φρεάτια καθαρισμού του Αδριάνειου υδραγωγείου (Φωτ. Τ.Π) Οι ρωμαϊκοί πήλινοι αγωγοί (Φωτ. Τ.Π)

12 Η σαρκοφάγος και ο ταφικός περίβολος (Φωτ. Τ.Π) Το άγαλμα της γυναικείας θεότητας (Φωτ. Τ.Π)

13 Λοιπά αρχαιολογικά ευρήματα (Φωτ. Τ.Π) 8. ΑΡΧΑΙΟΙ ΝΑΟΙ ΚΑΙ ΙΕΡΑ Η πεδιάδα του αρχαίου Αθμόνου ήταν όπως λέχθηκε προηγουμένως γεμάτη από ναούς και ιερά. Οι πιο φημισμένοι ναοί ήταν δύο: Ο ναός της Αμαρυσίας Αρτέμιδος και ο ναός της Ουρανίας Αφροδίτης. Από κεί και πέρα, οι θέσεις των υπόλοιπων ναών και ιερών των Αθμονέων μαρτυρούνται από τις παλιές εκκλησίες που χτίστηκαν (τι πρωτότυπο, ε;) στις θέσεις αυτές. Ας δούμε έναν προς ένα τους τόπους όπου οι αρχαίοι Αθμονείς λάτρευαν τους Θεούς τους. α. Ο ναός της Αμαρυσίας Αρτέμιδος Δυστυχώς δεν υπάρχει καμία αρχαία αναφορά στον ναό της Αμαρυσίας Αρτέμιδας, ούτε ακόμα κι από τον ταξιδιώτη Παυσανία, όπως θα περιμέναμε. Φαντάζομαι πως η περιήγησή του στην Αττική δεν συμπεριελάμβανε την περιοχή του Αθμόνου. Ελλείψει χρόνου (;) παραμέρισε τις δευτερεύουσας σημασίας περιοχές της Αττικής και επικεντρώθηκε στα «κομβικά» της σημεία. Εικάζεται ότι η θέση του ναού της Άρτεμης βρισκόταν στο χώρο που σήμερα καταλαμβάνει η Παναγία η Νερατζιώτισσα, μια μονόκλιτη βασιλική του 850 μ.χ, πιθανώς γιατί είναι η μοναδική εκκλησία στο Μαρούσι στην οποία παρατηρείται πληθώρα λειψάνων από αρχαίο ναό. Κάποιοι άλλοι υποστηρίζουν ότι ο ναός βρισκόταν στην εκκλησία του άγ. Ιωάννη Πέλικα. Ωστόσο, ο Christopher Wordsworth κάνει λόγο για μια επιγραφή που αφορούσε τον αρχαίο ναό:

14 «...μια αρχαία επιγραφή εντοιχισμένη στον τοίχο μιας εκκλησίας, δέκα λεπτά δυτικά του Μαρουσιού, μας πληροφορεί ότι χρησίμευε για τον καθορισμό των ορίων του ιερού τεμένους που περιέβαλλε το ναό της θεάς.» (Ό.π., σ. 172) Η επιγραφή είχε ως εξής: «ΟΡΟΣ : ΑΡΤΕ ΜΙΔΟΣ : ΤΕΜΕ ΝΟΣ : ΑΜΑΡΥ ΣΙΑΣ» Σύμφωνα με τον Καργάκο (ό.π., σ. 244), η επιγραφή βρέθηκε στη θέση Πέλικας, αλλά δεν εξηγεί που ακριβώς. Κατά τον Σκιρλάντι, σημαντικό επιγραφικό υλικό σχετικό με τον ναό και τη λατρεία της Αρτέμιδας βρέθηκε εντοιχισμένο σε διάφορες εκκλησίες του Αμαρουσίου, μόνο που απ αυτές, σήμερα, δεν σώζεται ούτε μία. Κάνει όμως λόγο και για δύο μαρμάρινους όρους που ανήκαν στο τέμενος της Θεάς, και για επιγραφή του 4 ου π.χ. αιώνα, όπου περιγράφονται η λατρεία της Αρτέμιδας καθώς επίσης και ετήσιοι αθλητικοί, μουσικοί και χορευτικοί αγώνες. Παρ όλα τα ευρήματα, η θέση του ναού παραμένει άγνωστη. Προσωπικά έχω την αίσθηση (χωρίς να μπορώ να το αποδείξω) ότι ο ναός βρισκόταν στο σημείο της Νερατζιώτισσας. Δεν μπορώ ωστόσο να παραβλέψω το γεγονός ότι ο ναός μεταφέρθηκε από την αρχική του θέση σε υψηλότερο σημείο από τον Ηρώδη, και η αλήθεια είναι ότι η μόνη παλιά εκκλησία στο Μαρούσι που βρίσκεται ψηλότερα από τις υπόλοιπες είναι εκείνη του άγ. Ιωάννη Πέλικα που αποδεδειγμένα καταπατά τον χώρο αρχαίου ναού. Όπως και να χει το πράγμα, ο αρχαίος ναός θα πρέπει να βρισκόταν σε μία από τις δύο εκκλησίες δεδομένου ότι οι αγώνες προς τιμήν της Θεάς τελούνταν νότια του Πέλικα, στην πεδιάδα του Σταδίου. β. Ο ναός της Ουρανίας Αφροδίτης Η μοναδική αρχαία αναφορά που έχουμε για τον ναό της Αφροδίτης στο Μαρούσι προέρχεται από τον Παυσανία, αν και ο ίδιος, όπως είπαμε προηγουμένως, δεν πρέπει να επισκέφθηκε ποτέ την περιοχή. Γράφει λοιπόν ο αρχαίος περιηγητής: «ΔΗΜΟΣ ΔΕ ΕΣΤΙΝ ΑΘΗΝΑΙΟΙΣ ΑΘΜΟΝΕΩΝ, ΟΙ ΠΟΡΦΥΡΙΩΝΑ ΕΤΙ ΠΡΟΤΕΡΟΝ ΑΚΤΑΙΟΥ ΒΑΣΙΛΕΥΣΑΝΤΑ ΤΗΣ ΟΥΡΑΝΙΑΣ ΦΑΣΙ ΤΟ ΠΑΡΑ ΣΦΙΣΙΝ ΙΕΡΟΝ ΙΔΡΥΣΑΣΘΑΙ». [Οι κάτοικοι του Αθηναϊκού δήμου των Αθμονέων λένε ότι το ιερό της Ουρανίας (Αφροδίτης) που βρίσκεται εκεί ιδρύθηκε από τον Πορφυρίωνα, βασιλιά αρχαιότερο και από τον Ακταίο.] (Ό.π., 14.7) Ο Καργάκος (ό.π., σ. 243) στηριζόμενος στον Παυσανία, γράφει πως στο ναό της Ουρανίας υπήρχε άγαλμα της Θεάς από πάριο μάρμαρο έργο του Φειδία. Αυτό όμως είναι λάθος. Ο Παυσανίας εννοούσε το ιερό της Ουρανίας Αφροδίτης στην Αθήνα και όχι στο Άθμονο. Η θέση του αρχαίου ναού παραμένει άγνωστη. γ. Ερείπια αρχαίων ναών και ιερών και χριστιανικές εκκλησίες Το Μαρούσι είναι μια περιοχή με έναν μεγάλο αριθμό παλιών εκκλησιών. Ο Δημήτρης Καμπούρογλου ( Ο Αναδρομάρης της Αττικής, σ ) αναφέρει 12 ερειπωμένες εκκλησίες, και άλλες 9 οι οποίες στην εποχή του ήταν «σκεπασμένες», δηλ. είχαν μπαζωθεί. Όλες αυτές οι εκκλησίες χτίστηκαν στα θεμέλια αρχαίων ναών, ο αριθμός των οποίων φτάνει τους 21. Εντυπωσιακός αριθμός τόπων λατρείας για έναν μικρό αγροτικό δήμο όπως το Άθμονο.

15 Ο Καργάκος (ό.π.) κάνει λόγο για εντοιχισμένες επιγραφές σε όλες αυτές τις εκκλησίες όπου διασώζονταν πολλά ονόματα αρχαίων κατοίκων, χωρίς όμως κάποιο από αυτά να ανήκει σε επιφανή πρόσωπα της ιστορίας των Αθηνών. Ας περάσουμε τώρα να δούμε ποιές εκκλησίες είναι αυτές, και να αναζητήσουμε εκεί τα ερείπια των ιερών χώρων των αρχαίων Αθμονέων. Παναγία Νερατζιώτισσα Πρόκειται για την εκκλησία εκείνη στην οποία συναντάμε τα περισσότερα κατάλοιπα αρχαίου ναού. Μερικοί κίονες και διάφορα άλλα αρχιτεκτονικά μέλη, σε δύο από τα οποία σώζεται ανάγλυφη διακόσμηση. Εδώ, όπως προειπώθηκε, εικάζεται πως βρισκόταν ο ναός της Αμαρυσίας Αρτέμιδος. Σε τούτο εδώ το σημείο, ας μου επιτραπεί να κάνω ένα μικρό διάλλειμα από την μελέτη μας, και να σας διηγηθώ την αστεία και συνάμα θλιβερή «εμπειρία» μου με την καθ όλα «ευσεβή» γυναίκα «φρουρό» της Νερατζιώτισσας. Μπαίνοντας στην αυλή της εκκλησίας, και βλέποντας ότι ο χώρος «φρουρείται», είπα μια κοφτή «καλησπέρα» και άρχισα γρήγορα να τραβάω φωτογραφίες ώστε να φύγω όσο το δυνατόν πιο γρήγορα. Δεν έλειψαν βέβαια οι σχετικές απαγορεύσεις με απέτρεψαν από το να μπω στο ναό και επίσης... «θα πρέπει επιτέλους να καταλάβετε, κύριε, ότι αυτό που κάνετε είναι ασέβεια. Εδώ είναι χώρος ιερός!» Όταν της έδωσα να καταλάβει ότι δεν ήταν «ασέβεια» αυτό που έκανα, μου ζήτησε να κάνω γρήγορα και να σηκωθώ να φύγω. Δεν έλειψαν βέβαια «κορυφαίες» ερωτήσεις του στυλ: «τι ακριβώς είστε κύριε, δημοσιογράφος, αρχαιολόγος, ή μήπως κανας δωδεκάθεος;» Όταν κατάλαβε ότι δεν βγάζει άκρη μαζί μου, παρατήρησα το όλο οίκτο βλέμμα της, που ήταν σα να λεγε: «Ε, για να έρχεται εδώ και να φωτογραφίζει τα μάρμαρα, πρέπει να έχει κάποια εγκεφαλική βλάβη ο άνθρωπος.». Δεν άργησε επίσης να έρθει και η στιγμή που την άκουσα ξαφνικά να μου λέει σε «φιλικό» ύφος αυτήν την φορά, (και χωρίς εγώ να έχω κάνει την παραμικρή κουβέντα) πως οι αρχαίοι Θεοί πέθαναν, και πως ο Πλάτωνας, όπως και ο Σωκράτης, ήταν οι πρώτοι που μίλησαν για τον... Χριστό. Δεν υπήρχε βέβαια καμία περίπτωση να αναλωθώ σε τέτοιου είδους ανώφελες συζητήσεις, πόσο μάλλον με μία θεούσα. Έκανα την δουλειά μου όσο πιο γρήγορα μπορούσα για να τελειώσει ο εφιάλτης, και ως απάντηση στα όσα μου έλεγε εισέπραξε τη σιωπή μου και το γύρισμα της πλάτης μου. Νερατζιώτισσα (Φωτ. Τ.Π)

16 Αρχαία κατάλοιπα από τη Νερατζιώτισσα (Φωτ. Τ.Π)

17 Λεπτομέρεια από αρχαίο ανάγλυφο στη Νερατζιώτισσα (Φωτ. Τ.Π) Άγιος Ταξιάρχης Η εκκλησία αυτή βρίσκεται ΝΑ του Αμαρουσίου, δίπλα στη Λ. Κηφισίας. Τόσο στην τοιχοποιΐα του ναού όσο και στον γύρω χώρο παρατηρούνται ίχνη αρχαίου ιερού. Ο αγ. Ταξιάρχης (Φωτ. Τ.Π)

18 Τα κατάλοιπα του αρχαίου ιερού στον άγ. Ταξιάρχη (Φωτ. Τ.Π) Αγ. Γεώργιος Η εκκλησία βρίσκεται βόρεια του Ηλ. Σταθμού. Εδώ τα μόνα που απέμειναν από το αρχαίο ιερό είναι ένας κιονίσκος, μία τετράγωνη μαρμάρινη βάση στήριξης (στήλης ή αγάλματος) και ένα ακόμα τετράγωνο μαρμάρινο τεμάχιο. Ο άγ. Γεώργιος και αρχαία ίχνη ιερού (Φωτ. Τ.Π)

19 Άγιος Θωμάς Βρίσκεται ΝΔ της Νερατζιώτισσας. Στην εκκλησία δεν παρατηρούνται αρχαία ίχνη, κάποια όμως βρίσκονται στην αυλή και τα περισσότερα από αυτά ασβεστωμένα από τους «ευσεβείς» Νεοέλληνες. Σε ένα από αυτά υπάρχει χαραγμένος σταυρός. Ο άγιος Θωμάς και λείψανα αρχαίου ιερού (Φωτ. Τ.Π.) Άγιος Δημήτριος Βρίσκεται πάνω από τον Ηλ. Σταθμό. Στην εκκλησία και στον γύρω χώρο δεν σώζεται πλέον τίποτε από το αρχαίο ιερό που υπήρχε κάποτε εκεί. Γνωρίζουμε ωστόσο ότι στην εκκλησία είχε βρεθεί εντοιχισμένο ένα αναθηματικό ανάγλυφο που χρονολογείται στα μέσα του 4 ου αι. π.χ και σήμερα βρίσκεται στο αρχαιολογικό μουσείο Κηφισιάς. Στο μέσον του αναγλύφου απεικονίζεται κτίριο με επιστύλιο. Αριστερά στέκεται ο Ηρακλής με ρόπαλο και φιάλη. Προς τον Ηρακλή πλησιάζουν δύο λατρευτές: ένας γυμνός νέος με ριγμένη στον αριστερό ώμο την χλαμύδα και ένας ηλικιωμένος άνδρας, πιθανότατα ο πατέρας του.

20 Κατά τους αρχαιολόγους, το οικοδόμημα συνδέει το ανάγλυφο με τη χθόνια λατρεία του Ηρακλέους ως Αλεξίκακου. 7 (Αλεξίκακος = αυτός που διώχνει το κακό.) Άγιος Δημήτριος (Φωτ. Τ.Π) Το αναθηματικό ανάγλυφο του Ηρακλή που βρέθηκε στον αγ. Δημήτριο (Φωτ. Τ.Π.) 7 Σημαντικό ιερό του Ηρακλή Αλεξίκακου βρισκόταν στον αθηναϊκό δήμο Μελίτη, κοντά στη σημερινή πλατεία Θησείου.

21 Άγιος Ιωάννης Πέλικας Εδώ πρόκειται για το δεύτερο σημείο όπου εικάζεται ο βρισκόταν ο ναός της Αμαρυσίας Άρτεμης. Υπενθυμίζω ότι ο αρχαίος ναός μεταφέρθηκε σε υψηλότερο σημείο από τον Ηρώδη για να φαίνεται καλύτερα από την πεδιάδα. Ο αγ. Ιωάννης βρίσκεται στο υψηλότερο σημείο σε σχέση με τις υπόλοιπες εκκλησίες. Άγιος Ιωάννης Πέλικας (Φωτ. Τ.Π) Ό,τι απέμεινε από τους «ειδωλολάτρες», κι αυτά καλυμμένα με «ιερό» ασβέστη. (Φωτ. Τ.Π) Μεταμόρφωση Σωτήρα Βρίσκεται επί της λεωφόρου Κηφισίας. Δεν πρόλαβα να επισκεφθώ την εκκλησία της Μεταμόρφωσης πριν την ανακαίνισή της. Έτσι είναι αδύνατο πλέον να αναζητήσουμε αρχαία κατάλοιπα στην τοιχοποιΐα της. Το μοναδικό αρχαίο ίχνος που γλίτωσε το μπογιάτισμα βρίσκεται στο πίσω μέρος της εκκλησίας.

22 Η «Μεταμόρφωση του Σωτήρα» στην «μοντέρνα» της μορφή. (Φωτ. Τ.Π.) Το μοναδικό ίχνος που μαρτυρά την ύπαρξη αρχαίου ιερού (Φωτ. Τ.Π.) Άγιοι Ανάργυροι Η εκκλησία αυτήν λεγόταν και Παναγία Μαρμαριώτισσα, προφανώς λόγω του «πλήθους των εν αυτή και παρ αυτήν αρχαίων μαρμάρων», όπως χαρακτηριστικά γράφει ο Ορλάνδος. ( Μεσαιωνικά μνημεία της πεδιάδος των Αθηνών και των κλιτύων Υμηττού Πεντελικού Πάρνηθος και Αιγάλεω, Αθήναι 1933, σ. 201) Σήμερα όμως, αυτή η εκκλησία με την πληθώρα των αρχαίων ερειπίων έχει εξαφανιστεί. Στη θέση της βρίσκεται ένα θηριώδες έκτρωμα, ένα αρχιτεκτονικό αίσχος, αναμφίβολα το επιστέγασμα του «Αθάνατου Νεοελληνοχριστιανικού Πολιτισμού». Στο πίσω μέρος της εκκλησίας βλέπουμε αυτά που γλίτωσαν από τον αφανισμό: Δύο υπολλείματα κιόνων.

23 Άγιοι Ανάργυροι. Η αποθέωση της ασχήμιας. (Φωτ. Τ.Π) Ό,τι απέμεινε από το «πλήθος των αρχαίων μαρμάρων». Κομμάτια κιόνων, φέροντα νεοελληνικές επιγραφές. (Φωτ. Τ.Π) Στο Μαρούσι υπάρχουν κι άλλες εκκλησίες, οι οποίες αν και κτισμένες σε χώρους λατρείας της αρχαιότητας, δεν υπάρχει τίποτε που να μαρτυρά την ύπαρξη των ιερών τους. Τα ονόματα των εκκλησιών παρατίθενται στις παρακάτω φωτογραφίες. 8 Κάπου εδώ, τελειώνει και η μελέτη μας για τον αρχαίο δήμο Άθμονο. 8 Κάποιοι πιθανώς απορήσουν με την εμμονή μου στις φωτογραφίες ακόμα κι αν αυτές απεικονίζουν κάτι ουσιαστικά αδιάφορο, όπως μια χριστιανική εκκλησία χωρίς κανένα αρχαιολογικό ενδιαφέρον. Έχω όμως μια «λόξα»... θέλω για το ο,τιδήποτε γράφω να παραθέτω και την ανάλογη φωτογραφία.

24 Από αριστερά: αγ. Κωνσταντίνος, αγ. Βλάσιος, αγ. Ελευθέριος, Άγ. Αθανάσιος,, και αγ. Νικόλαος. (Φωτ. Τ.Π.) ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ 1. Αριστοφάνης: Ειρήνη, Όρνιθες, εκδ. Κάκτος 2. Καμπούρογλου Δημήτρης: Ο Αναδρομάρης της Αττικής, εκδ. Καραβία. 3. Καργάκος Σαράντος: Ιστορία των Αρχαίων Αθηνών, εκδ. Gutenberg. 4. Ορλάνδος Αναστάσιος: Μεσαιωνικά μνημεία της πεδιάδος των Αθηνών και των κλιτύων Υμηττού Πεντελικού Πάρνηθος και Αιγάλεω, Αθήναι Παυσανίας: Αττικά, εκδ. Κάκτος. 6. Wordsworth Christopher: Αθήνα-Αττική, εκδ. Εκάτη. ΠΗΓΕΣ ΣΤΟ ΙΝΤΕΡΝΕΤ ellinis.blogspot.com 3.

25 Έκδοση του περιοδικού Ιδεών Άντρον Τα Πνευματικά Δικαιώματα ανήκουν στο συγγραφέα του παρόντος, υπεύθυνος έκδοσης: «Εταιρεία Θύρσος - Έλληνες Εθνικοί» hellenesthyrsos@gmail.com Απαγορεύεται ρητώς η αντιγραφή και διάδοση για κερδοσκοπικούς σκοπούς ή με οποιοδήποτε χρηματικό αντίτιμο για οποιοδήποτε λόγο

Αναρτήθηκε από τον/την Δρομπόνης Σωτήριος Πέμπτη, 18 Απρίλιος :48 - Τελευταία Ενημέρωση Πέμπτη, 18 Απρίλιος :49

Αναρτήθηκε από τον/την Δρομπόνης Σωτήριος Πέμπτη, 18 Απρίλιος :48 - Τελευταία Ενημέρωση Πέμπτη, 18 Απρίλιος :49 Στις 17 Απριλίου 2013 επισκεφθήκαμε το Αρχαιολογικό Μουσείο Μεγάρων. Η αρχαιολόγος κα Τσάλκου (την οποία θερμά ευχαριστούμε) μας παρουσίασε τα πολύ εντυπωσιακά ευρήματα της περιοχής μας δίνοντάς μας αναλυτικές

Διαβάστε περισσότερα

Επίσκεψη στην Αρχαία Αγορά

Επίσκεψη στην Αρχαία Αγορά Επίσκεψη στην Αρχαία Αγορά Η Αγορά ήταν η μεγαλύτερη πλατεία της πόλης. Η πλατεία άρχισε να χρησιμοποιείται ως δημόσιος χώρος από τα αρχαϊκά χρόνια. Μέχρι τότε στην περιοχή υπήρχαν σπίτια και τάφοι. Ο

Διαβάστε περισσότερα

Δημήτρης Δαμάσκος Δημήτρης Πλάντζος Πανεπιστημιακή Ανασκαφή Άργους Ορεστικού

Δημήτρης Δαμάσκος Δημήτρης Πλάντζος Πανεπιστημιακή Ανασκαφή Άργους Ορεστικού Δημήτρης Δαμάσκος Δημήτρης Πλάντζος Πανεπιστημιακή Ανασκαφή Άργους Ορεστικού Η ανασκαφή τού 2012 είχε ως στόχους: την περαιτέρω διερεύνηση της στοάς του μεγάλου ρωμαϊκού κτιρίου με τη στοά περιμετρικά

Διαβάστε περισσότερα

Αρχαίος Πύργος Οινόης Αρχαίο Φρούριο Ελευθερών Αρχαιολογικός χώρος Οινόης. Γιώργος Πρίμπας

Αρχαίος Πύργος Οινόης Αρχαίο Φρούριο Ελευθερών Αρχαιολογικός χώρος Οινόης. Γιώργος Πρίμπας Αρχαίος Πύργος Οινόης Αρχαίο Φρούριο Ελευθερών Αρχαιολογικός χώρος Οινόης Γιώργος Πρίμπας Το παρόν φωτογραφικό άλμπουμ είναι ένα αφιέρωμα για τους τρεις μεγάλης αρχαιολογικής αξίας χώρους στην περιοχή

Διαβάστε περισσότερα

2ο Γυμνάσιο Αγ.Δημητρίου Σχολικό έτος ΠΟΛΕΙΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ ΜΕ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΜΝΗΜΕΙΑ "ΣΠΑΡΤΗ" ΕΥΣΤΑΘΙΑΔΗΣ ΘΟΔΩΡΗΣ ΤΜΗΜΑ Γ 5 ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ

2ο Γυμνάσιο Αγ.Δημητρίου Σχολικό έτος ΠΟΛΕΙΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ ΜΕ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΜΝΗΜΕΙΑ ΣΠΑΡΤΗ ΕΥΣΤΑΘΙΑΔΗΣ ΘΟΔΩΡΗΣ ΤΜΗΜΑ Γ 5 ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ 2ο Γυμνάσιο Αγ.Δημητρίου Σχολικό έτος 2017-2018 ΠΟΛΕΙΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ ΜΕ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΜΝΗΜΕΙΑ "ΣΠΑΡΤΗ" ΕΥΣΤΑΘΙΑΔΗΣ ΘΟΔΩΡΗΣ ΤΜΗΜΑ Γ 5 ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ: κα ΣΤΑΜΑΤΙΑ ΤΣΙΡΙΓΩΤΗ Πίνακας

Διαβάστε περισσότερα

ΜΑΘΗΜΑ ΠΡΟΤΖΕΚΤ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΟΙ ΧΩΡΟΙ ΤΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ

ΜΑΘΗΜΑ ΠΡΟΤΖΕΚΤ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΟΙ ΧΩΡΟΙ ΤΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΜΑΘΗΜΑ ΠΡΟΤΖΕΚΤ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΟΙ ΧΩΡΟΙ ΤΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΤΟ ΑΡΧΑΙΟ ΔΙΟΝ ΤΟΠΟΘΕΣΙΑ Το Δίον ήταν μια αρχαιότατη πόλη στρατηγικής σημασίας και μια από τις πιο φημισμένες μακεδονικές πολιτείες. Η γεωγραφική θέση

Διαβάστε περισσότερα

Η θεώρηση και επεξεργασία του θέματος οφείλει να γίνεται κυρίως από αρχιτεκτονικής απόψεως. Προσπάθεια κατανόησης της συνθετικής και κατασκευαστικής

Η θεώρηση και επεξεργασία του θέματος οφείλει να γίνεται κυρίως από αρχιτεκτονικής απόψεως. Προσπάθεια κατανόησης της συνθετικής και κατασκευαστικής ΑΝΑΓΝΩΣΗ - ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΜΝΗΜΕΙΟΥ ΝΑΟΣ ΤΟΥ ΗΦΑΙΣΤΟΥ Η θεώρηση και επεξεργασία του θέματος οφείλει να γίνεται κυρίως από αρχιτεκτονικής απόψεως. Προσπάθεια κατανόησης της συνθετικής και κατασκευαστικής δομής

Διαβάστε περισσότερα

ΜΑΘΗΜΑ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΤΗΣ ΚΥΠΡΟΥ

ΜΑΘΗΜΑ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΤΗΣ ΚΥΠΡΟΥ ΜΑΘΗΜΑ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΤΗΣ ΚΥΠΡΟΥ Ιερό Αφροδίτης Π α ν α γ ι ώ τ η ς Ν ε ο φ ύ τ ο υ Β 2 Υπεύθυνη καθηγήτρια: Μαρία Χατζημιχαήλ 1 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Γενική Εισαγωγή..σελ.3 Ιστορική αναδρομή..σελ.3 Περιγραφή του χώρου.σελ.4

Διαβάστε περισσότερα

ΒΩΜΟΣ ΤΟΥ ΙΟΝΥΣΟΥ ΑΡΧΑΙΟ ΙΚΑΡΙΟΝ

ΒΩΜΟΣ ΤΟΥ ΙΟΝΥΣΟΥ ΑΡΧΑΙΟ ΙΚΑΡΙΟΝ ΒΩΜΟΣ ΤΟΥ ΙΟΝΥΣΟΥ ΑΡΧΑΙΟ ΙΚΑΡΙΟΝ Ἐριχθονίου δὲ ἀποθανόντος καὶ ταφέντος ἐν τῷ αὐτῷ τεµένει τῆς Ἀθηνᾶς Πανδίων ἐβασίλευσεν, ἐφ οὗ ηµήτηρ καὶ ιόνυσος εἰς τὴν Ἀττικὴν ἦλθον. ἀλλὰ ήµητρα µὲν Κελεὸς [εἰς τὴν

Διαβάστε περισσότερα

ΣΤΟ ΚΑΣΤΡO ΤΗΣ ΚΩ Η ΓΕΦΥΡΑ ΤΟΥ ΚΑΣΤΡΟΥ

ΣΤΟ ΚΑΣΤΡO ΤΗΣ ΚΩ Η ΓΕΦΥΡΑ ΤΟΥ ΚΑΣΤΡΟΥ ΣΤΟ ΚΑΣΤΡO ΤΗΣ ΚΩ Το Κάστρο των Ιπποτών είναι ένα από τα σημαντικότερα ιστορικά μνημεία της Κω. Ιδιαίτερα εντυπωσιακό και επιβλητικό είναι ένα από τα αξιοθέατα που κάθε επισκέπτης του νησιού πρέπει να

Διαβάστε περισσότερα

ΚΕΡΑΜΕΙΚΟΣ. Μετά τα Μηδικά κατακευάστηκε το 478 π.χ το Θεμιστόκλειο τείχος που χώρισε την κατοικημένη περιοχή από το νεκροταφείο.

ΚΕΡΑΜΕΙΚΟΣ. Μετά τα Μηδικά κατακευάστηκε το 478 π.χ το Θεμιστόκλειο τείχος που χώρισε την κατοικημένη περιοχή από το νεκροταφείο. ΚΕΡΑΜΕΙΚΟΣ Η περιοχή ΒΔ της Αγοράς μέχρι το τείχος της πόλης, όπου το Δίπυλο, αλλά και πέρα από το τείχος, όπου και το σημαντικότερο νεκροταφείο της Αθήνας. Η ονομασία της οφείλεται στις εγκαταστάσεις

Διαβάστε περισσότερα

Ανάγνωση - Περιγραφή Μνημείου: Ναός του Ηφαίστου

Ανάγνωση - Περιγραφή Μνημείου: Ναός του Ηφαίστου ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΙΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ Εργαστήριο Συγκοινωνιακής Τεχνικής Σχολή Αγρονόμων-Τοπογράφων Μηχανικών Τομές Τοπογραφίας Αποτυπώσεις Μνημείων Υπεύθυνος Διδάσκων: Γεωργόπουλος Ανδρέας Ανάγνωση - Περιγραφή

Διαβάστε περισσότερα

ΜΟΥΣΕΙΟ ΑΚΡΟΠΟΛΗΣ. Μουσειακή παρουσίαση του οικοδομικού προγράμματος του Αυτοκράτορα Αδριανού. Μουσείο Ακρόπολης, Ισόγειο.

ΜΟΥΣΕΙΟ ΑΚΡΟΠΟΛΗΣ. Μουσειακή παρουσίαση του οικοδομικού προγράμματος του Αυτοκράτορα Αδριανού. Μουσείο Ακρόπολης, Ισόγειο. ΜΟΥΣΕΙΟ ΑΚΡΟΠΟΛΗΣ Μουσειακή παρουσίαση του οικοδομικού προγράμματος του Αυτοκράτορα Αδριανού για την Αθήνα του 2 ου αιώνα μ.χ Μουσείο Ακρόπολης, Ισόγειο Ελεύθερη πρόσβαση Ώρες λειτουργίας του Μουσείου

Διαβάστε περισσότερα

Κυριότερες πόλεις ήταν η Κνωσός, η Φαιστός, η Ζάκρος και η Γόρτυνα

Κυριότερες πόλεις ήταν η Κνωσός, η Φαιστός, η Ζάκρος και η Γόρτυνα Ηφαίστειο της Θήρας Η Μινωική Κρήτη λόγω της εμπορικής αλλά και στρατηγικής θέσης της έγινε γρήγορα μεγάλη ναυτική και εμπορική δύναμη. Οι Μινωίτες πωλούσαν τα προϊόντα τους σε όλη τη Μεσόγειο με αποτέλεσμα

Διαβάστε περισσότερα

ψ Ρ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΣΤΗΝ ΑΚΡΟΠΟΛΗ ΚΑΙ ΣΤΟ ΚΕΝΤΡΟ ΜΕΛΕΤΩΝ ΑΚΡΟΠΟΛΗΣ -N^ ->5^ **' ΑΣΗΜΙΝΑ ΛΕΟΝΤΗ

ψ Ρ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΣΤΗΝ ΑΚΡΟΠΟΛΗ ΚΑΙ ΣΤΟ ΚΕΝΤΡΟ ΜΕΛΕΤΩΝ ΑΚΡΟΠΟΛΗΣ -N^ ->5^ **' ΑΣΗΜΙΝΑ ΛΕΟΝΤΗ ψ Ρ ' '.'."» *?' Ρ -N^ ->5^ ι"*** **' "HSf % ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΣΤΗΝ ΑΚΡΟΠΟΛΗ ΚΑΙ ΣΤΟ ΚΕΝΤΡΟ ΜΕΛΕΤΩΝ ΑΚΡΟΠΟΛΗΣ ΑΣΗΜΙΝΑ ΛΕΟΝΤΗ Το Τμήμα Εκπαιδευτικών Προγραμμάτων της Υπηρεσίας Συντήρησης Μνημείων

Διαβάστε περισσότερα

ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΚΑΣΤΕΛΛΙΑΝΩΝ «Ο ΚΕΡΑΜΟΣ»

ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΚΑΣΤΕΛΛΙΑΝΩΝ «Ο ΚΕΡΑΜΟΣ» ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΚΑΣΤΕΛΛΙΑΝΩΝ «Ο ΚΕΡΑΜΟΣ» Εικόνα 1.Διαδρομή προς το Καστέλλι Το Καστέλλι (Τοπική Κοινότητα Καστελλίου Φουρνής) βρίσκεται στην Ανατολική Κρήτη και πιο συγκεκριμένα στην περιφέρεια της

Διαβάστε περισσότερα

ΕΠΙΣΚΕΨΗ ΣΤΟ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΠΕΙΡΑΙΑ

ΕΠΙΣΚΕΨΗ ΣΤΟ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΠΕΙΡΑΙΑ ΕΠΙΣΚΕΨΗ ΣΤΟ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΠΕΙΡΑΙΑ Την Πέμπτη 25 Φεβρουαρίου 2016, οι μαθητές της Α Λυκείου του 2 ου ΓΕΛ Αγίου Δημητρίου επισκέφθηκαν το Αρχαιολογικό Μουσείο Πειραιά, με συνοδούς καθηγητές, τις

Διαβάστε περισσότερα

Οι αρχαίοι πύργοι της Σερίφου Οι αρχαίοι πύργοι, αυτόνομες οχυρές κατασκευές αποτελούν ιδιαίτερο τύπο κτιρίου με κυκλική, τετράγωνη ή ορθογώνια

Οι αρχαίοι πύργοι της Σερίφου Οι αρχαίοι πύργοι, αυτόνομες οχυρές κατασκευές αποτελούν ιδιαίτερο τύπο κτιρίου με κυκλική, τετράγωνη ή ορθογώνια Οι αρχαίοι πύργοι της Σερίφου Οι αρχαίοι πύργοι, αυτόνομες οχυρές κατασκευές αποτελούν ιδιαίτερο τύπο κτιρίου με κυκλική, τετράγωνη ή ορθογώνια κάτοψη, περισσότερους από έναν ορόφους και στιβαρή κατασκευή.

Διαβάστε περισσότερα

Λάζαρος: Ο μοναδικός Άνθρωπος με δύο τάφους

Λάζαρος: Ο μοναδικός Άνθρωπος με δύο τάφους 20/04/2019 Λάζαρος: Ο μοναδικός Άνθρωπος με δύο τάφους / Ορθόδοξες Προβολές Ο Λάζαρος με τις αδελφές του ζούσαν στη Βηθανία ένα χωριό που βρισκόταν περίπου δεκαπέντε στάδια (τρία χιλιόμετρα) ανατολικά

Διαβάστε περισσότερα

Τα 7 θαύματα του αρχαίου κόσμου Χαρίδης Φίλιππος

Τα 7 θαύματα του αρχαίου κόσμου Χαρίδης Φίλιππος Τα 7 θαύματα του αρχαίου κόσμου Χαρίδης Φίλιππος 1. Η μεγάλη Πυραμίδα της Γκίζας Η τεράστια αυτή πυραμίδα είναι το αρχαιότερο από τα εφτά θαύματα του Αρχαίου Κόσμου, αλλά είναι το μόνο που διασώζετε 4.000χ.Όταν

Διαβάστε περισσότερα

1805 Άποψη της Αθήνας από τον Λυκαβηττό (σχέδιο)

1805 Άποψη της Αθήνας από τον Λυκαβηττό (σχέδιο) 1805 Άποψη της Αθήνας από τον Λυκαβηττό (σχέδιο) 1810 Άποψη της Αθήνας από τον Λυκαβηττό (σχέδιο) 1821 (περίπου) Σχέδιο της εποχής 1825 Αθηναίοι μπροστά από τον Παρθενώνα 1835 Πανοραμική άποψη 1837 Άποψη

Διαβάστε περισσότερα

Αλέξανδρος Νικολάου, ΒΠΠΓ

Αλέξανδρος Νικολάου, ΒΠΠΓ Αλέξανδρος Νικολάου, ΒΠΠΓ Στην αρχαϊκή εποχή εικάζεται ότι υπήρχε κάποιο είδος θεατρικής κατασκευής στο χώρο που βρίσκονται τα σημερινά ευρήματα του θεάτρου, ενώ στα κλασσικά χρόνια υπήρχε σίγουρα κάποια

Διαβάστε περισσότερα

Ο φιλαθήναιος αυτοκράτορας Αδριανός: όσα δεν ξέρετε γι αυτόν

Ο φιλαθήναιος αυτοκράτορας Αδριανός: όσα δεν ξέρετε γι αυτόν 19 Ιανουαρίου 2017 Ο φιλαθήναιος αυτοκράτορας Αδριανός: όσα δεν ξέρετε γι αυτόν Επιστήμες / Ιστορία / Μουσεία Το Μουσείο της Ακρόπολης τιμά την επέτειο των 1900 χρόνων από την άνοδο στο θρόνο του φιλαθήναιου

Διαβάστε περισσότερα

Ένα ξεχασμένο θέατρο. (το Ρωμαϊκό Ωδείο) Έφη Νικολοπούλου, ΒΠΠΓ

Ένα ξεχασμένο θέατρο. (το Ρωμαϊκό Ωδείο) Έφη Νικολοπούλου, ΒΠΠΓ Ένα ξεχασμένο θέατρο. (το Ρωμαϊκό Ωδείο) Έφη Νικολοπούλου, ΒΠΠΓ Στο ευρύτερο αρχαιολογικό χώρο της Γόρτυνας στη Κρήτη, έχουν εντοπιστεί από τους αρχαιολόγους τέσσερις θεατρικοί χώροι διαφορετικών εποχών.

Διαβάστε περισσότερα

ΤΟ ΑΡΧΑΙΟ ΘΕΑΤΡΟ ΤΗΣ ΛΙΝΔΟΥ ΣΟΦΙΑ ΒΑΣΑΛΟΥ ΒΠΠΓ

ΤΟ ΑΡΧΑΙΟ ΘΕΑΤΡΟ ΤΗΣ ΛΙΝΔΟΥ ΣΟΦΙΑ ΒΑΣΑΛΟΥ ΒΠΠΓ ΤΟ ΑΡΧΑΙΟ ΘΕΑΤΡΟ ΤΗΣ ΛΙΝΔΟΥ ΣΟΦΙΑ ΒΑΣΑΛΟΥ ΒΠΠΓ Περιγραφή μνημείου Το αρχαίο θέατρο της Λίνδου διαμορφώνεται στους πρόποδες της δυτικής πλαγιάς του βράχου της λινδιακής ακρόπολης. Το κοίλο χωρίζεται σε

Διαβάστε περισσότερα

ΑΡΧΑΙΟ ΘΕΑΤΡΟ ΔΙΟΥ, Αλέξανδρος Μπαξεβανάκης, ΒΠΠΓ

ΑΡΧΑΙΟ ΘΕΑΤΡΟ ΔΙΟΥ, Αλέξανδρος Μπαξεβανάκης, ΒΠΠΓ ΑΡΧΑΙΟ ΘΕΑΤΡΟ ΔΙΟΥ, Αλέξανδρος Μπαξεβανάκης, ΒΠΠΓ ΔΙΟΝ ΑΠΟ ΤΙΣ ΠΙΟ ΟΝΟΜΑΣΤΕΣ ΠΟΛΕΙΣ ΤΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ Το αρχαίο Δίον του Ολύμπου βρίσκεται 15 χλμ. νότια της Κατερίνης, στους πρόποδες του Ολύμπου δίπλα στο

Διαβάστε περισσότερα

Έτσι ήταν η Θεσσαλονίκη στην αρχαιότητα - Υπέροχη ψηφιακή απεικόνιση

Έτσι ήταν η Θεσσαλονίκη στην αρχαιότητα - Υπέροχη ψηφιακή απεικόνιση Έτσι ήταν η Θεσσαλονίκη στην αρχαιότητα - Υπέροχη ψηφιακή απεικόνιση - Με την βοήθεια της τεχνολογίας αρχαιολόγοι κατάφεραν να απεικονίσουν την Θεσσαλονίκη της αρχαιότητας - Μια ζηλευτή πόλη με Ιππόδρομο,

Διαβάστε περισσότερα

ΤΑ ΓΛΥΠΤΑ ΤΗΣ ΑΦΑΙΑΣ

ΤΑ ΓΛΥΠΤΑ ΤΗΣ ΑΦΑΙΑΣ ΤΑ ΓΛΥΠΤΑ ΤΗΣ ΑΦΑΙΑΣ Ο Μύθος ΑΦΑΙΑ Η θεότητα ταυτίζεται µε την κρητική ίκτυνναή Βριτόµαρτη. Σύµφωνα µε µια σύµπτυξη µύθων από την ελληνική µυθολογία, ο βασιλιάς της Κρήτης Μίνωαςερωτεύθηκε τη Βριτόµαρτη

Διαβάστε περισσότερα

ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ 2016 Εκκλησίες της Σωτήρας. Πρόγραμμα Μαθητικών Θρησκευτικών Περιηγήσεων «Συνοδοιπόροι στα ιερά προσκυνήματα του τόπου μας»

ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ 2016 Εκκλησίες της Σωτήρας. Πρόγραμμα Μαθητικών Θρησκευτικών Περιηγήσεων «Συνοδοιπόροι στα ιερά προσκυνήματα του τόπου μας» ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ 2016 Εκκλησίες της Σωτήρας Πρόγραμμα Μαθητικών Θρησκευτικών Περιηγήσεων «Συνοδοιπόροι στα ιερά προσκυνήματα του τόπου μας» ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ Αγία Θέκλα Βρίσκεται 7χλμ νότια από το κέντρο της Σωτήρας.

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ. - Γενική Εισαγωγή..2. - Iστορική αναδρομή...3-4. - Περιγραφή του χώρου...5-8. - Επίλογος...9. - Βιβλιογραφία 10

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ. - Γενική Εισαγωγή..2. - Iστορική αναδρομή...3-4. - Περιγραφή του χώρου...5-8. - Επίλογος...9. - Βιβλιογραφία 10 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ - Γενική Εισαγωγή..2 - Iστορική αναδρομή....3-4 - Περιγραφή του χώρου.....5-8 - Επίλογος...9 - Βιβλιογραφία 10 1 Γενική Εισαγωγή Επίσκεψη στο Επαρχιακό Μουσείο Πάφου Το Επαρχιακό Μουσείο της

Διαβάστε περισσότερα

ΟΡΘΟΔΟΞΑ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΑ ΠΡΟΣΚΥΝΗΜΑΤΑ ΤΗΣ ΒΟΙΩΤΙΑΣ ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΠΑΝΑΓΙΑΣ ΣΚΡΙΠΟΥ

ΟΡΘΟΔΟΞΑ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΑ ΠΡΟΣΚΥΝΗΜΑΤΑ ΤΗΣ ΒΟΙΩΤΙΑΣ ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΠΑΝΑΓΙΑΣ ΣΚΡΙΠΟΥ ΟΡΘΟΔΟΞΑ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΑ ΠΡΟΣΚΥΝΗΜΑΤΑ ΤΗΣ ΒΟΙΩΤΙΑΣ ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΠΑΝΑΓΙΑΣ ΣΚΡΙΠΟΥ ΕΙΣΑΓΩΓΗ Η μονή της Παναγίας Σκριπού της Ορχομενιώτισσας της Βοιωτίας, κοντά στον αρχαίο Ορχομενό, περιλαμβάνει το πιο σημαντικό

Διαβάστε περισσότερα

ΝΑΟΣ ΑΓΙΑ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ

ΝΑΟΣ ΑΓΙΑ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΑ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ Στον 11 ο αιώνα χρονολογείται η αγία Αικατερίνη στην Πλάκα, κοντά στο μνημείο του Λυσικράτους. Έχει χτιστεί πάνω σε ερείπια αρχαίου ναού της Αρτέμιδος. Η στέγαση του κεντρικού τμήματος,

Διαβάστε περισσότερα

Χώροι θέασης και ακρόασης της αρχαίας Ελευσίνας. Φοίβος Αργυρόπουλος

Χώροι θέασης και ακρόασης της αρχαίας Ελευσίνας. Φοίβος Αργυρόπουλος Χώροι θέασης και ακρόασης της αρχαίας Ελευσίνας Φοίβος Αργυρόπουλος ΤΟ ΜΥΣΤΗΡΙΑΚΟ ΙΕΡΟ ΤΗΣ ΔΗΜΗΤΡΑΣ ΣΤΗΝ ΕΛΕΥΣΙΝΑ Πανίερο έγινε το Θριάσιο πεδίο από τη στιγμή που η θεά Δήμητρα θέλησε να εκφράσει την ευγνωμοσύνη

Διαβάστε περισσότερα

ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΜΝΗΜΕΙΑ ΤΗΣ ΚΥΠΡΟΥ ΙΩΑΝΝΑ ΙΩΑΝΝΙΔΟΥ Α1 Β ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΟ ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΛΕΥΚΩΣΙΑΣ

ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΜΝΗΜΕΙΑ ΤΗΣ ΚΥΠΡΟΥ ΙΩΑΝΝΑ ΙΩΑΝΝΙΔΟΥ Α1 Β ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΟ ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΛΕΥΚΩΣΙΑΣ ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΜΝΗΜΕΙΑ ΤΗΣ ΚΥΠΡΟΥ ΙΩΑΝΝΑ ΙΩΑΝΝΙΔΟΥ Α1 Β ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΟ ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΛΕΥΚΩΣΙΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΝΕΟΛΙΘΙΚΟΣ ΟΙΚΙΣΜΟΣ ΧΟΙΡΟΚΟΙΤΙΑΣ ΜΟΝΑΣΤΗΡΙ ΑΓΙΑΣ ΝΑΠΑΣ ΕΝΕΤΙΚΑ ΤΕΙΧΗ ΛΕΥΚΩΣΙΑΣ ΝΑΟΣ ΤΟΥ ΑΠΟΛΛΩΝΑ ΑΡΧΑΙΟ ΘΕΑΤΡΟ

Διαβάστε περισσότερα

σε δράση Μικροί αρχιτέκτονες Όνομα μαθητή Εκπαιδευτικό πρόγραμμα Εκπαιδευτικό πρόγραμμα για μαθητές Γυμνασίου

σε δράση Μικροί αρχιτέκτονες Όνομα μαθητή Εκπαιδευτικό πρόγραμμα Εκπαιδευτικό πρόγραμμα για μαθητές Γυμνασίου Μικροί αρχιτέκτονες σε δράση Όνομα μαθητή Εκπαιδευτικό πρόγραμμα για μαθητές Ημερομηνία Δημοτικού Εκπαιδευτικό πρόγραμμα για μαθητές Γυμνασίου Ευρωπαϊκή Ένωση Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης Με

Διαβάστε περισσότερα

ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΟΣ. Χ ώ ρο ς Π.ΕΛΛΑΣ. Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού Εφορεία Αρχαιοτήτων Πέλλας

ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΟΣ. Χ ώ ρο ς Π.ΕΛΛΑΣ. Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού Εφορεία Αρχαιοτήτων Πέλλας ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΟΣ Χ ώ ρο ς Π.ΕΛΛΑΣ Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού Εφορεία Αρχαιοτήτων Πέλλας ΥΠΟΜΝΗΜΑ 1. Ο ΙΚΙΑ «ΔΙΟΝΥΣΟΥ» 2. Ο ΙΚΙΑ «ΑΡΠΑΓΗΣ ΤΗΣ ΕΛΕΝΗΣ» 3. Δ Η Μ Ο Σ ΙΟ ΑΡΧΕΙΟ 4. ΑΓΟΡΑ 5. ΥΠΟΓΕΙΑ ΚΑΤΑΣΤΗΜΑΤΩΝ

Διαβάστε περισσότερα

1:Layout 1 10/2/2009 11:00 μ Page 1. το αρχαιολογικό μουσείο ιωαννίνων

1:Layout 1 10/2/2009 11:00 μ Page 1. το αρχαιολογικό μουσείο ιωαννίνων 1:Layout 1 10/2/2009 11:00 μ Page 1 το αρχαιολογικό μουσείο ιωαννίνων 1:Layout 1 10/2/2009 11:00 μ Page 2 1:Layout 1 10/2/2009 11:00 μ Page 3 ΒΑΣΙΛΕΥΣ ΠΥΡΡΟΣ αντίγραφο από πρωτότυπο του 3ου π.χ. αι. της

Διαβάστε περισσότερα

ναού του Ολύμπιου Διός που ολοκλήρωσε, το 131 μ.χ., ο Ρωμαίος αυτοκράτορας Αδριανός.

ναού του Ολύμπιου Διός που ολοκλήρωσε, το 131 μ.χ., ο Ρωμαίος αυτοκράτορας Αδριανός. ΜΝΗΜΕΙΑ ΤΗΣ ΑΘΗΝΑΣ ΠΥΛΗ ΤΟΥ ΑΔΡΙΑΝΟΥ Πρόκειται για τα απομεινάρια ενός από τους μεγαλύτερους ναούς του αρχαίου κόσμου, του ναού του Ολύμπιου Διός που ολοκλήρωσε, το 131 μ.χ., ο Ρωμαίος αυτοκράτορας Αδριανός.

Διαβάστε περισσότερα

ΤΑ ΝΕΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ «ΠΑΜΕ ΣΤΗΝ ΑΚΡΟΠΟΛΗ» ΚΑΙ «ΠΑΜΕ ΣΤΟΝ ΑΡΧΑΙΟ ΠΕΡΙΠΑΤΟ ΤΗΣ ΑΚΡΟΠΟΛΗΣ»

ΤΑ ΝΕΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ «ΠΑΜΕ ΣΤΗΝ ΑΚΡΟΠΟΛΗ» ΚΑΙ «ΠΑΜΕ ΣΤΟΝ ΑΡΧΑΙΟ ΠΕΡΙΠΑΤΟ ΤΗΣ ΑΚΡΟΠΟΛΗΣ» ,,^ -^,;-,..:..,, : χ λ κ«:! «e.«?s"'h. ΗΗΗΜΗΗΒ ΤΑ ΝΕΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ «ΠΑΜΕ ΣΤΗΝ ΑΚΡΟΠΟΛΗ» ΚΑΙ «ΠΑΜΕ ΣΤΟΝ ΑΡΧΑΙΟ ΠΕΡΙΠΑΤΟ ΤΗΣ ΑΚΡΟΠΟΛΗΣ» ΕΙΡΗΝΗ ΚΑΙΜΑΡΑ Τα καινούρια προγράμματα του Τμήματος Εκπαιδευτικών

Διαβάστε περισσότερα

Ολυμπιακοί αγώνες ΒΙΚΤΩΡΙΑ ΑΝΤΩΝΙΑΔΗ Α2

Ολυμπιακοί αγώνες ΒΙΚΤΩΡΙΑ ΑΝΤΩΝΙΑΔΗ Α2 Ολυμπιακοί αγώνες ΒΙΚΤΩΡΙΑ ΑΝΤΩΝΙΑΔΗ Α2 ΟΛΥΜΠΙΑΚΟΙ ΑΓΩΝΕΣ Η ΑΡΧΗ Σύμφωνα με την παράδοση, πρώτοι οι θεοί αγωνίστηκαν στην Ολυμπία! Επίσης κάποιες πηγές αναφέρουν αρκετούς ήρωες ως ιδρυτές των αγώνων. Η

Διαβάστε περισσότερα

Θέατρο ιονύσου Ελευθερέως. Λίλιαν Παπαγιαννίδη Βαρβάκειο Πρότυπο Πειραματικό Γυμνάσιο

Θέατρο ιονύσου Ελευθερέως. Λίλιαν Παπαγιαννίδη Βαρβάκειο Πρότυπο Πειραματικό Γυμνάσιο Θέατρο ιονύσου Ελευθερέως Λίλιαν Παπαγιαννίδη Βαρβάκειο Πρότυπο Πειραματικό Γυμνάσιο 2013-2014 Λίγα λόγια για τον ιόνυσο Ήταν ο πιο πρόσχαρος από τους θεούς και από τους πιο αγαπητούς στους ανθρώπους,

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΪΣΤΟΡΙΚΗ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑ ΙΑ 10. Το ανάκτορο της Ζάκρου

ΠΡΟΪΣΤΟΡΙΚΗ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑ ΙΑ 10. Το ανάκτορο της Ζάκρου ΠΡΟΪΣΤΟΡΙΚΗ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑ ΙΑ 10 Το ανάκτορο της Ζάκρου Ανάκτορο της Κάτω Ζάκρου Το ανάκτορο της Κάτω Ζάκρου βρίσκεται στο ΝΑ άκρο της Κρήτης στον ομώνυμο ευρύχωρο όρμο. Η θέση ήταν γνωστή από τον 19 ο αι.

Διαβάστε περισσότερα

Το Ιερό του Διονύσου υπό το Σπήλαιο του Ευριπίδη

Το Ιερό του Διονύσου υπό το Σπήλαιο του Ευριπίδη Το Ιερό του Διονύσου υπό το Σπήλαιο του Ευριπίδη Η ανασκαφή των ετών 1998-2000 πραγματοποιήθηκε από το Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων, με την εποπτεία της Εφορείας Παλαιοανθρωπολογίας - Σπηλαιολογίας και της τότε

Διαβάστε περισσότερα

Ακολούθησέ με... στο Ιερό του Ολυμπίου Διός και τα Παριλίσσια Ιερά

Ακολούθησέ με... στο Ιερό του Ολυμπίου Διός και τα Παριλίσσια Ιερά Ακολούθησέ με... στο Ιερό του Ολυμπίου Διός και τα Παριλίσσια Ιερά Ακολούθησέ με... στο Ιερό του Ολυμπίου Διός και τα Παριλίσσια Ιερά ΣΤΑΔΙΟ ΖΑΠΠΕΙΟ 2 ΙΕΡΟΟΛΥΜΠΙΟΥΔΙΟΣΚΑΤΒΑΛΑΝΕΙΟΤΡΟΛΥΜΠΙΑΓΗΤΟΖΠΥΛΗΑΔΡΙΑΝΟΥΜΠΕΠΙΔΕΛΦΙΝΙΩΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟΒΕΑΤΟΔΕΥΚΑΛΙΩΝΑΣΥΖΠΥΡΡΑΠΟΡΘΗΣΕΑΣΧΡΥΣΕΛΕΦΑΝΤΙΝΟΑΓΑΛΜΑΙΛΙΣΣΟΣΟΡΑΣΤΥΠΟΚΕΚΙΟΝΕΣΙΡΙΚΕΤΗΡΙΑΚΛΑΔΟΣΥΒΟΤΕΜΕΝΟΣΑΝΤΑΨΙΔΑΜΕΘΕΜΙΣΤΟΚΛΗΣΩΚΕΒΑΛΕΡΙΑΝΟΣΓΑΔΕΛΦΙΝΙΟΣΑΠΟΛΛΩΝΑΣΜοτΕιΝΟΜΙΝΩΤΑΥΡΟΣΤΥΡΚΡΟΝΟΣΗΡΕΑΠΥΡΝΕΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟ

Διαβάστε περισσότερα

Ο ΔΗΜΟΣ ΜΑΣ. Γιώργος Ε 1

Ο ΔΗΜΟΣ ΜΑΣ. Γιώργος Ε 1 Ο ΔΗΜΟΣ ΜΑΣ Γιώργος Ε 1 ΣΩΤΗΡΑ ΑΜΜΟΧΩΣΤΟΥ ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΝΑΔΡΟΜΗ Η Σωτήρα έχει Αγιολογική ονομασία: φέρει το όνομα του Σωτήρος Χριστού. Εξάλλου στις 6 Αυγούστου τελείται μεγάλο πανηγύρι κατά τη γιορτή της Μεταμορφώσεως

Διαβάστε περισσότερα

ΕΠΙ ΑΥΡΟΣ. Είμαι η ήμητρα Αλεβίζου, μαθήτρια του Βαρβακείου ΠΠ Γυμνασίου και θα σας παρουσιάσω το Ωδείο και το μικρό θέατρο της αρχαίας Επιδαύρου...

ΕΠΙ ΑΥΡΟΣ. Είμαι η ήμητρα Αλεβίζου, μαθήτρια του Βαρβακείου ΠΠ Γυμνασίου και θα σας παρουσιάσω το Ωδείο και το μικρό θέατρο της αρχαίας Επιδαύρου... ΕΠΙ ΑΥΡΟΣ Είμαι η ήμητρα Αλεβίζου, μαθήτρια του Βαρβακείου ΠΠ Γυμνασίου και θα σας παρουσιάσω το Ωδείο και το μικρό θέατρο της αρχαίας Επιδαύρου... Ας ξεκινήσουμε με το Ωδείο... Το ρωμαϊκό Ωδείο σε σχέση

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΓΕΑ. Γνωριμία με μια πόλη της αρχαίας Αρκαδίας ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΞΕΝΑΓΗΣΗΣ ΣΤΗΝ ΤΕΓΕΑ

ΤΕΓΕΑ. Γνωριμία με μια πόλη της αρχαίας Αρκαδίας ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΞΕΝΑΓΗΣΗΣ ΣΤΗΝ ΤΕΓΕΑ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΞΕΝΑΓΗΣΗΣ ΣΤΗΝ ΤΕΓΕΑ ΤΕΓΕΑ Γνωριμία με μια πόλη της αρχαίας Αρκαδίας Εύη Αργυροπούλου Αρχαιολόγος MA- Διπλωματούχος ξεναγός Τ: 697.323.2989 email: evan.argyropoulou@gmail.com Στάση 1η Αρχαιολογικό

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΪΣΤΟΡΙΚΗ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑ ΙΑ 10. Μινωικοί ιεροί χώροι

ΠΡΟΪΣΤΟΡΙΚΗ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑ ΙΑ 10. Μινωικοί ιεροί χώροι ΠΡΟΪΣΤΟΡΙΚΗ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑ ΙΑ 10 Μινωικοί ιεροί χώροι Ενδεχομένως από τη Νεολιθική, αλλά με βεβαιότητα από την Προανακτορική εποχή φαίνεται ότι οι μινωίτες ασκούσαν τις λατρευτικές τους πρακτικές στα σπήλαια.

Διαβάστε περισσότερα

Mικροί - Mεγάλοι σε δράση

Mικροί - Mεγάλοι σε δράση Υπουργείο Πολιτισμού και Τουρισμού Γενική Διεύθυνση Αρχαιοτήτων και Πολιτιστικής Κληρονομιάς Διεύθυνση Μουσείων, Εκθέσεων και Εκπαιδευτικών Προγραμμάτων Τμήμα Εκπαιδευτικών Προγραμμάτων και Επικοινωνίας

Διαβάστε περισσότερα

«Αρχαιολογικοί χώροι και περιβαλλοντική εκπαίδευση- η μελέτη περίπτωσης της αρχαίας Μεσσήνης»

«Αρχαιολογικοί χώροι και περιβαλλοντική εκπαίδευση- η μελέτη περίπτωσης της αρχαίας Μεσσήνης» «Αρχαιολογικοί χώροι και περιβαλλοντική εκπαίδευση- η μελέτη περίπτωσης της αρχαίας Μεσσήνης» Μαρία Μπαλάσκα & Ιωάννα Ραβάνη, μέλη της Π.Ο. του ΚΠΕ Καλαμάτας Οι περιβαλλοντικές συνθήκες, επηρεάζουν τον

Διαβάστε περισσότερα

Ο τόπος µας. Το σχολείο µας. Πολιτισµός. Η τάξη µας

Ο τόπος µας. Το σχολείο µας. Πολιτισµός. Η τάξη µας Ο τόπος µας Το σχολείο µας Πολιτισµός Η τάξη µας Ο ΤΟΠΟΣ ΜΑΣ Ανάµεσα στις ακτές του νοµού Μαγνησίας και τη Σκόπελο και απέναντι από το Πήλιο, βρίσκεται η Σκιάθος, ένα νησί µε έκταση 48 τετραγωνικά χιλιόµετρα.

Διαβάστε περισσότερα

ΒΙΒΛΙΟ ΠΕΜΠΤΟ. Η ΑΓΙΑ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ Του Αντιστρατήγου ε.α. Παναγιώτη Πανταζή

ΒΙΒΛΙΟ ΠΕΜΠΤΟ. Η ΑΓΙΑ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ Του Αντιστρατήγου ε.α. Παναγιώτη Πανταζή ΒΙΒΛΙΟ ΠΕΜΠΤΟ Η ΑΓΙΑ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ Του Αντιστρατήγου ε.α. Παναγιώτη Πανταζή Όταν λέµε Αγία Παρασκευή εννοούµε τη µικρή Εκκλησία, που είναι δυτικά του χωριού στη θέση Παναγία (Παναΐα), την οποία βλέπουµε στην

Διαβάστε περισσότερα

Η κωμόπολη της Μόρφου

Η κωμόπολη της Μόρφου Η κωμόπολη της Μόρφου Γενικές πληροφορίες Η κατεχόμενη, σήμερα, περιοχή της Μόρφου βρίσκεται στην επαρχία Λευκωσίας, στο βορειοδυτικό μέρος της Κύπρου, και είναι μια από τις πιο πλούσιες και όμορφες περιοχές

Διαβάστε περισσότερα

Ακολούθησέ με... στην ακρόπολη των Μυκηνών

Ακολούθησέ με... στην ακρόπολη των Μυκηνών ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΩΝ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗΣ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑΣ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΜΟΥΣΕΙΩΝ TMHMA ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ Ακολούθησέ με... στην ακρόπολη

Διαβάστε περισσότερα

ΙΕΡΟ ΤΩΝ ΚΑΒΙΡΩΝ (ΚΑΒΙΡΕΙΟ) Καβίρειο

ΙΕΡΟ ΤΩΝ ΚΑΒΙΡΩΝ (ΚΑΒΙΡΕΙΟ) Καβίρειο ΙΕΡΟ ΤΩΝ ΚΑΒΙΡΩΝ (ΚΑΒΙΡΕΙΟ) Καβίρειο Ιερό τοπικής λατρείας αφιερωμένο στον θεό Κάβιρο (γενειοφόρο θεό με στεφάνι κισσού στο κεφάλι και κάνθαρο στο χέρι υπόσταση του Διονύσου) και το Θεό Παίδα (θεϊκό παιδί

Διαβάστε περισσότερα

Η ΚΑΘ ΗΜΑΣ ΜΙΚΡΑ ΑΣΙΑ

Η ΚΑΘ ΗΜΑΣ ΜΙΚΡΑ ΑΣΙΑ ΠΡΟΤΥΠΟ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΠΑΤΡΩΝ Η ΚΑΘ ΗΜΑΣ ΜΙΚΡΑ ΑΣΙΑ ΚΥΡΙΑΚΟΥΛΟΠΟΥΛΟΣ ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΠΕΡΓΑΜΟΝ Το Πέργαμον ή η Πέργαμος είναι πόλη που από το τέλος του 3ου αιώνα π.χ. αναδείχθηκε σε ένα από

Διαβάστε περισσότερα

ΕΝΑΣ ΤΟΙΧΟΣ ΣΤΗΝ ΑΙΝΟ ΔΙΗΓΕΙΤΑΙ ΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ...

ΕΝΑΣ ΤΟΙΧΟΣ ΣΤΗΝ ΑΙΝΟ ΔΙΗΓΕΙΤΑΙ ΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ... ΕΝΑΣ ΤΟΙΧΟΣ ΣΤΗΝ ΑΙΝΟ ΔΙΗΓΕΙΤΑΙ ΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ... Είναι μεσημέρι και τα παιδιά του διπλανού σπιτιού βγαίνουν έξω για να παίξουν Μια στέλνουν την μπάλα από εδώ, μια από εκεί, στο τέλος όλο πάνω μου πέφτει.

Διαβάστε περισσότερα

Ο αρχαιολογικός χώρος του Καλαμωτού βρίσκεται 2 χλμ. νότια του χωριού και είναι γνωστός στους κατοίκους του με την ονομασία Τούμπες ή Καστέλλια.

Ο αρχαιολογικός χώρος του Καλαμωτού βρίσκεται 2 χλμ. νότια του χωριού και είναι γνωστός στους κατοίκους του με την ονομασία Τούμπες ή Καστέλλια. ΑΡΧΑΙΑ ΚΑΛΙΝΔΟΙΑ ΣΥΝΟΨΗ ΙΣΤΟΡΙΚΟΥ ΕΥΡΗΜΑΤΩΝ ΤΟΠΟΘΕΣΙΑ ΑΡΧΑΙΑΣ ΠΟΛΗΣ: Ο αρχαιολογικός χώρος του Καλαμωτού βρίσκεται 2 χλμ. νότια του χωριού και είναι γνωστός στους κατοίκους του με την ονομασία Τούμπες

Διαβάστε περισσότερα

ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΑΔΑ Το μυστήριο των Δρακόσπιτων

ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΑΔΑ Το μυστήριο των Δρακόσπιτων ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΑΔΑ Το μυστήριο των Δρακόσπιτων Στη Νότια Εύβοια, ανάμεσα στην Κάρυστο και τα Στύρα, υπάρχουν κάτι ιδιόμορφα κτίσματα, τα "Δρακόσπιτα" όπως τα αποκαλούν οι κάτοικοι. Μυστηριώδη και εντυπωσιακά

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΪΣΤΟΡΙΚΗ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑ ΙΑ 10. Η Παλαιοανακτορική Κρήτη (ΜΜΙΒ ΜΜΙΙΙΑ)

ΠΡΟΪΣΤΟΡΙΚΗ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑ ΙΑ 10. Η Παλαιοανακτορική Κρήτη (ΜΜΙΒ ΜΜΙΙΙΑ) ΠΡΟΪΣΤΟΡΙΚΗ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑ ΙΑ 10 Η Παλαιοανακτορική Κρήτη (ΜΜΙΒ ΜΜΙΙΙΑ) Ίδρυση των πρώτων ανακτορικών κέντρων Κύριο χαρακτηριστικό στην κεραμική η εμφάνιση του καμαραϊκού ρυθμού, ο οποίοςαποτελεί προϊόν των

Διαβάστε περισσότερα

ΚΥΚΛΑΔΙΚΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ ΙΣΤΟΡΙΑ Α ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

ΚΥΚΛΑΔΙΚΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ ΙΣΤΟΡΙΑ Α ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΚΥΚΛΑΔΙΚΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ ΙΣΤΟΡΙΑ Α ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ Το υλικό που χρησιμοποιήθηκε για τα φύλλα εργασίας προέρχεται εξολοκλήρου από το Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης Διαβάζουμε: Οι Κυκλάδες οφείλουν το όνομά τους στη γεωγραφική

Διαβάστε περισσότερα

Μιλώντας με τα αρχαία

Μιλώντας με τα αρχαία Επίσκεψη στο μαντείο της Δωδώνης Πώς έβλεπαν το μέλλον οι αρχαίοι; Πώς λειτουργούσε το πιο αρχαίο μαντείο της Ελλάδας; Τι μορφή, σύμβολα και ρόλο είχε ο κύριος θεός του, ο Δίας; Τι σημασία είχαν εκεί οι

Διαβάστε περισσότερα

Οι πυραμίδες είναι τάφοι για τους βασιλιάδες της Αιγύπτου, τους Φαραώ. Σκοπός της πυραμίδας ήταν να «στεγάσει» το νεκρό Φαραώ κατά τη διάρκεια της

Οι πυραμίδες είναι τάφοι για τους βασιλιάδες της Αιγύπτου, τους Φαραώ. Σκοπός της πυραμίδας ήταν να «στεγάσει» το νεκρό Φαραώ κατά τη διάρκεια της ΑΙΓΥΠΤΟΣ ΠΥΡΑΜΙΔΕΣ Οι πυραμίδες είναι τάφοι για τους βασιλιάδες της Αιγύπτου, τους Φαραώ. Σκοπός της πυραμίδας ήταν να «στεγάσει» το νεκρό Φαραώ κατά τη διάρκεια της μεταθανάτιας ζωής του. Οι αρχαιολόγοι

Διαβάστε περισσότερα

Η Παγκόσμια Κληρονομιά της Κύπρου

Η Παγκόσμια Κληρονομιά της Κύπρου Η Παγκόσμια Κληρονομιά της Κύπρου Η Συνθήκη για την Προστασία της Παγκόσμιας Πολιτιστικής και Φυσικής Κληρονομιάς, που υιοθετήθηκε από την UNESCO το 1972, σηματοδότησε μια νέα εποχή στη διατήρηση των πολιτιστικών

Διαβάστε περισσότερα

Κεφάλαιο 7. Kλασική Εποχή. Οι Τέχνες και τα Γράμματα

Κεφάλαιο 7. Kλασική Εποχή. Οι Τέχνες και τα Γράμματα Κεφάλαιο 7 Kλασική Εποχή Οι Τέχνες και τα Γράμματα Στόχοι: Mε το τέλος της ενότητας οι μαθητές να είναι σε θέση να διαπιστώσουν τον ιδιαίτερο χαρακτήρα της ελληνικής τέχνης σε συνδυασμό με τις πολιτικές

Διαβάστε περισσότερα

Ευρήματα της ανασκαφής Στέλλα Χρυσουλάκη και Γιώργος Πέππας

Ευρήματα της ανασκαφής Στέλλα Χρυσουλάκη και Γιώργος Πέππας Ημερίδα Η έρευνα των αρχαίων συστημάτων ύδρευσης του Πειραιά στο πλαίσιο των έργων του ΜΕΤΡΟ. Μια πρώτη θεώρηση Ευρήματα της ανασκαφής Στέλλα Χρυσουλάκη και Γιώργος Πέππας 1 Πρώιμη φάση της πόλης Λουτροφόρος

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ Α ΤΕΤΡΑΜΗΝΟΥ

ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ Α ΤΕΤΡΑΜΗΝΟΥ 3 ο ΓΕΝΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΚΟΜΟΤΗΝΗΣ Β 5 ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ Α ΤΕΤΡΑΜΗΝΟΥ Των μαθητριών: Στέλλα Κουρκουρίδου Μαρίνα Κουσικιάν ΑΝΔΡΙΑΝΑ ΓΙΑΝΤΟΥΡΗ ΧΡΥΣΑ ΑΝΤΕΜΗ ΑΓΓΕΛΙΚΗ ΟΥΖΟΥΝΑΚΗ ΝΙΚΟΛΕΤΑ ΑΝΤΩΝΙΟΥ Υπεύθυνη Καθηγήτρια:

Διαβάστε περισσότερα

Ι. ΠΡΟΪΣΤΟΡΙΑ ΚΕΦΑΛΑΙΟ Β': Η ΕΠΟΧΗ ΤΟΥ ΧΑΛΚΟΥ ( π.Χ.) 3. Ο ΜΙΝΩΙΚΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ. - Η Κρήτη κατοικήθηκε για πρώτη φορά τη... εποχή.

Ι. ΠΡΟΪΣΤΟΡΙΑ ΚΕΦΑΛΑΙΟ Β': Η ΕΠΟΧΗ ΤΟΥ ΧΑΛΚΟΥ ( π.Χ.) 3. Ο ΜΙΝΩΙΚΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ. - Η Κρήτη κατοικήθηκε για πρώτη φορά τη... εποχή. Ι. ΠΡΟΪΣΤΟΡΙΑ ΚΕΦΑΛΑΙΟ Β': Η ΕΠΟΧΗ ΤΟΥ ΧΑΛΚΟΥ (3000-1100π.Χ.) 3. Ο ΜΙΝΩΙΚΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ - Η Κρήτη κατοικήθηκε για πρώτη φορά τη... εποχή. - Ο σημαντικότερος οικισμός ήταν η... - Κατά τη 2 η και 3 η χιλιετία

Διαβάστε περισσότερα

Όνομα:Αναστασία Επίθετο:Χαραλάμπους Τμήμα: Β 5 Το Κούριον

Όνομα:Αναστασία Επίθετο:Χαραλάμπους Τμήμα: Β 5 Το Κούριον Όνομα:Αναστασία Επίθετο:Χαραλάμπους Τμήμα: Β 5 Το Κούριον Ετος: 2012-2013 Θέμα: Το Κούριο Καθηγήτρια: Κ. Μαρία Χατζημιχαήλ 1 Περιεχόμενα 1. Γενική εισαγωγή...3 2. Ιστορική αναδρομή...4-8 3. Παράρτημα πηγών...9

Διαβάστε περισσότερα

Mικροί - Mεγάλοι σε δράση

Mικροί - Mεγάλοι σε δράση Υπουργείο Πολιτισμού, Παιδείας και Θρησκευμάτων Γενική Διεύθυνση Αρχαιοτήτων και Πολιτιστικής Κληρονομιάς Διεύθυνση Μουσείων Τμήμα Εκπαιδευτικών Προγραμμάτων και Επικοινωνίας Εφορεία Αρχαιοτήτων Αθηνών

Διαβάστε περισσότερα

ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΠΑΓΚΑΛΟΣ. Συντροφιά με την Κιθάρα ΕΚΔΟΣΗ: ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΙΕΡΟΥ ΝΑΟΥ ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΡΙΑΣ ΠΕΙΡΑΙΩΣ

ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΠΑΓΚΑΛΟΣ. Συντροφιά με την Κιθάρα ΕΚΔΟΣΗ: ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΙΕΡΟΥ ΝΑΟΥ ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΡΙΑΣ ΠΕΙΡΑΙΩΣ ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΠΑΓΚΑΛΟΣ Συντροφιά με την Κιθάρα ΕΚΔΟΣΗ: ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΙΕΡΟΥ ΝΑΟΥ ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΡΙΑΣ ΠΕΙΡΑΙΩΣ Συντροφιά με την Κιθάρα ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΠΑΓΚΑΛΟΣ Συντροφιά με την Κιθάρα ΑΘΗΝΑ 2011 Έκδοση: c Πνευματικό

Διαβάστε περισσότερα

Ηεπιλογή του τίτλου «Αρχαιολογική

Ηεπιλογή του τίτλου «Αρχαιολογική Η Αρχαιολογική Συλλογή Κηφισιάς Το κτήριο και τα εκθέματα Δρ Δημήτριος Σκιλάρντι Aρχαιολόγος B Eφορείας Προϊστορικών και Kλασικών Aρχαιοτήτων Ηεπιλογή του τίτλου «Αρχαιολογική Συλλογή Κηφισιάς» επιβλήθηκε

Διαβάστε περισσότερα

ηαποκάλυψη αρχαιοτήτων στις βορειοανατολικές υπώρειες του λοφώδους

ηαποκάλυψη αρχαιοτήτων στις βορειοανατολικές υπώρειες του λοφώδους κωνσταντινα Γραβανη e-mail: cgravani@cc.uoi.gr ΠανεΠιστηΜιουΠολη Δουρουτησ: αρχαιολογικεσ ερευνεσ, εργασιεσ και Μελετεσ: συντομη αναφορα ηαποκάλυψη αρχαιοτήτων στις βορειοανατολικές υπώρειες του λοφώδους

Διαβάστε περισσότερα

Παναθηναϊκό Στάδιο Το πρώτο στάδιο που έγινε στο χώρο που είναι σήµερα το Στάδιο, ήταν το 336 π.χ. την εποχή του Λυκούργου. Μετά από πέντε αιώνες, ο Ηρώδης ο Αττικός κατασκεύασε ένα αρχιτεκτονικό κοµψοτέχνηµα

Διαβάστε περισσότερα

ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΡΚΟ ΑΡΧΑΙΑΣ ΜΙΕΖΑΣ

ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΡΚΟ ΑΡΧΑΙΑΣ ΜΙΕΖΑΣ 2ο ΣΕΜΙΝΑΡΙΟ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΑΣ ΝΑΟΥΣΑ 28-30 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2014 ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΡΚΟ ΑΡΧΑΙΑΣ ΜΙΕΖΑΣ Νοέµβριος 2014 Δίκτυο αρχαιολογικών χώρων στην περιοχή της Μακεδονίας Μια φορά κι έναν καιρό Μια φορά κι έναν καιρό

Διαβάστε περισσότερα

ιάπλασn ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ ΙΟΥΛΙΟΣ νέα Μπολατίου

ιάπλασn ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ ΙΟΥΛΙΟΣ νέα Μπολατίου : Κυριακής Μεγαλομ. : Ευφημίας Μεγαλομ. : Μαρίνης Μεγαλομ. : Προφήτου Ηλία : Παρασκευής Οσιομ. : Παντελεήμονος Μεγαλομ. Χάλκινο αγαλματίδιο του Οφέλτη, του οποίου ο θάνατος ήταν η αιτία της ίδρυσης των

Διαβάστε περισσότερα

ΜΕΓΑΛΟ ΠΑΙΧΝΙΔΙ ΣΤΗΝ ΑΓΟΡΑ ΤΩΝ ΑΡΧΑΙΩΝ ΑΘΗΝΑΙΩΝ ΜΕ ΤΗ ΜΑΡΙΖΑ ΝΤΕΚΑΣΤΡΟ

ΜΕΓΑΛΟ ΠΑΙΧΝΙΔΙ ΣΤΗΝ ΑΓΟΡΑ ΤΩΝ ΑΡΧΑΙΩΝ ΑΘΗΝΑΙΩΝ ΜΕ ΤΗ ΜΑΡΙΖΑ ΝΤΕΚΑΣΤΡΟ ΜΕΓΑΛΟ ΠΑΙΧΝΙΔΙ ΣΤΗΝ ΑΓΟΡΑ ΤΩΝ ΑΡΧΑΙΩΝ ΑΘΗΝΑΙΩΝ ΜΕ ΤΗ ΜΑΡΙΖΑ ΝΤΕΚΑΣΤΡΟ Το εκπαιδευτικό πρόγραμμα σχεδίασε η Μαρίζα Ντεκάστρο, παιδαγωγός-συγγραφέας, για την πολιτιστική εταιρεία Η ΠΥΡΝΑ. Οι χάρτες είναι

Διαβάστε περισσότερα

Ακολούθησέ με... στο ανάκτορο της Φαιστού

Ακολούθησέ με... στο ανάκτορο της Φαιστού Ακολούθησέ με... στο ανάκτορο της Φαιστού Ακολούθησέ με... στο ανάκτορο της Φαιστού Το ανάκτορο της Φαιστού είναι το δεύτερο σε μέγεθος ανάκτορο της μινωικής Κρήτης με έκταση 18.000 τ.μ. B 11 Βρίσκεται

Διαβάστε περισσότερα

Η Βασιλική της Γεννήσεως στη Βηθλεέμ

Η Βασιλική της Γεννήσεως στη Βηθλεέμ Η Βασιλική της Γεννήσεως στη Βηθλεέμ ένα από τα πλέον σημαντικά και δημοφιλή προσκυνήματα για όλους τους Χριστιανούς από κάθε γωνιά της γης. Μαθητής : Μιχαλόπουλος Πέτρος 3ο Γυμνάσιο Κοζάνης Τάξη: Α Γυμνασίου-Τμήμα

Διαβάστε περισσότερα

Η ΒΑΣΙΛΙΚΗ «ΑΓ. ΣΟΦΙΑ» Η ΝΕΚΡΟΠΟΛΗ

Η ΒΑΣΙΛΙΚΗ «ΑΓ. ΣΟΦΙΑ» Η ΝΕΚΡΟΠΟΛΗ Η ΒΑΣΙΛΙΚΗ «ΑΓ. ΣΟΦΙΑ» Η ΝΕΚΡΟΠΟΛΗ Η ΒΑΣΙΛΙΚΗ «ΑΓ. ΣΟΦΙΑ» Η ΝΕΚΡΟΠΟΛΗ Η σημερινή βασιλική «Αγ. Σοφία» βρίσκεται στο κέντρο της κύριας νεκρόπολης της αρχαίας πόλης Σέρντικα. Σ αυτή την περιοχή έχουν ανακαλυφθεί

Διαβάστε περισσότερα

Μιλώντας με τα αρχαία

Μιλώντας με τα αρχαία Μιλώντας με τα αρχαία Μέσα στο μουσείο θα συναντήσετε παράξενα αντικείμενα άλλων εποχών. Μπορείτε να τα κάνετε να μιλήσουν για πανάρχαιους ανθρώπους και πολιτισμούς; Πάρτε φακούς, μέτρα, μολύβι και χαρτί

Διαβάστε περισσότερα

Αρχαιολογικό Μουσείο Αγρινίου: μια άλλη προσέγγιση

Αρχαιολογικό Μουσείο Αγρινίου: μια άλλη προσέγγιση Αρχαιολογικό Μουσείο Αγρινίου: μια άλλη προσέγγιση Ενώ στις περισσότερες περιπτώσεις παρουσιάσεων αρχαιολογικών μουσείων συνηθίζεται να δίνεται έμφαση στα αντικείμενα και την καθαρή αρχαιολογική πληροφορία,

Διαβάστε περισσότερα

«Υιοθετώντας ένα μνημείο της γειτονιάς μου»

«Υιοθετώντας ένα μνημείο της γειτονιάς μου» «Υιοθετώντας ένα μνημείο της γειτονιάς μου» Σχολικό έτος 2014-2015 Ερευνητική εργασία σε αρχαιολογικά μνημεία της Παροικιάς από ομάδες μαθητών της Γ τάξης του Γυμνασίου Πάρου στο μάθημα της τοπικής ιστορίας

Διαβάστε περισσότερα

Α Κύκλος: 1 14 Ιουλίου 2013

Α Κύκλος: 1 14 Ιουλίου 2013 Α Κύκλος: 1 14 Ιουλίου 2013 ΔΕΥΤΕΡΑ, 1 Ιουλίου Άφιξη στο ξενοδοχείο Ιλισός και τακτοποίηση στα δωμάτια 17:30 Κέρασμα και συνάντηση με τους υπεύθυνους των Θερινών Σχολείων 20:30-23:00 ΤΡΙΤΗ, 2 Ιουλίου 09:30-10:00

Διαβάστε περισσότερα

Αρχαιολογία των γεωμετρικών και αρχαϊκών χρόνων ( π.χ.). Δημήτρης Πλάντζος

Αρχαιολογία των γεωμετρικών και αρχαϊκών χρόνων ( π.χ.). Δημήτρης Πλάντζος [IA11] ΚΛΑΣΙΚΗ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑ Α Αρχαιολογία των γεωμετρικών και αρχαϊκών χρόνων (1100-480 π.χ.). Δημήτρης Πλάντζος Πρώιμοι και Γεωμετρικοί χρόνοι (1100-700 π.χ.) (συνέχεια) Οι περίοδοι της αρχαίας ελληνικής

Διαβάστε περισσότερα

Εκπαιδευτικό πρόγραμμα: «Στον κήπο με τα φυτά του Μουσείου»

Εκπαιδευτικό πρόγραμμα: «Στον κήπο με τα φυτά του Μουσείου» Εκπαιδευτικό πρόγραμμα: «Στον κήπο με τα φυτά του Μουσείου» Υλικό για προαιρετική ενασχόληση των μαθητών πριν και μετά την επίσκεψη στο Μουσείο Ακρόπολης. Κατά την επίσκεψη της σχολικής σας ομάδας στο

Διαβάστε περισσότερα

ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΣΔΡΟΛΙΑ 7 η Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων. Αρχαιολογικοί χώροι και μνημεία Αγιάς. Ανάδειξη και αξιοποίηση.

ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΣΔΡΟΛΙΑ 7 η Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων. Αρχαιολογικοί χώροι και μνημεία Αγιάς. Ανάδειξη και αξιοποίηση. ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΣΔΡΟΛΙΑ 7 η Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων Αρχαιολογικοί χώροι και μνημεία Αγιάς. Ανάδειξη και αξιοποίηση. Στρατηγική θέση της Αγιάς Η περιοχή της Αγιάς χαρακτηρίζεται κυρίως από την εύφορη κοιλάδα

Διαβάστε περισσότερα

Έλλη Τσουρβάκα Χρήστος Χατζηγάκης

Έλλη Τσουρβάκα Χρήστος Χατζηγάκης Έλλη Τσουρβάκα Χρήστος Χατζηγάκης Εργασίες-Δημιουργίες μαθητών Σχολικού Έτους 2014-2015(στο πλαίσιο καινοτόμου εκπαιδευτικού προγράμματος για τα Μουσεία στο Διαδίκτυο) «Εκφάνσεις Μουσειοπαιδαγωγικής στο

Διαβάστε περισσότερα

H ιστορία του κάστρου της Πάτρας

H ιστορία του κάστρου της Πάτρας H ιστορία του κάστρου της Πάτρας Από την Αρχαιότητα μέχρι την Α' περίοδο Τουρκοκρατίας Μία εργασία της ομάδας Γ (Αβούρης Ε, Γεωργίου Ν, Καρατζιάς Γ, Παπατρέχας Ι) Το κάστρο βρίσκεται στα νότια της Ελλάδας,

Διαβάστε περισσότερα

«Πώς να ξέρει κανείς πού στέκει; Με αγγίζεις στο παρελθόν, σε νιώθω στο παρόν» Μυρσίνη-Νεφέλη Κ. Παπαδάκου «Νερό. Εγώ»

«Πώς να ξέρει κανείς πού στέκει; Με αγγίζεις στο παρελθόν, σε νιώθω στο παρόν» Μυρσίνη-Νεφέλη Κ. Παπαδάκου «Νερό. Εγώ» «Πώς να ξέρει κανείς πού στέκει; Με αγγίζεις στο παρελθόν, σε νιώθω στο παρόν» Μυρσίνη-Νεφέλη Κ. Παπαδάκου «Νερό. Εγώ» ΚΕΦΆΛΑΙΟ 1 ΘΑ ΣΟΥ ΠΩ τι πιστεύω για την εξαφάνιση, αλλά δώσε μου λίγο χρόνο. Όχι,

Διαβάστε περισσότερα

Μινωικός Πολιτισμός σελ. 23-28

Μινωικός Πολιτισμός σελ. 23-28 Μινωικός Πολιτισμός σελ. 23-28 Να περιγράψετε ένα μινωικό ανάκτορο; Μεγάλα Συγκροτήματα κτιρίων, Είχαν πολλές πτέρυγες-δωματίων, Διοικητικά, Οικονομικά, Θρησκευτικά και Καλλιτεχνικά κέντρα της περιοχής,

Διαβάστε περισσότερα

Δημήτρης Δαμάσκος Δημήτρης Πλάντζος Πανεπιστημιακή Ανασκαφή Άργους Ορεστικού

Δημήτρης Δαμάσκος Δημήτρης Πλάντζος Πανεπιστημιακή Ανασκαφή Άργους Ορεστικού Δημήτρης Δαμάσκος Δημήτρης Πλάντζος Πανεπιστημιακή Ανασκαφή Άργους Ορεστικού Κατά την περίοδο 2010 συνεχίσαμε την έρευνα τόσο στο χώρο της αίθουσας όσο και στο χώρο του αιθρίου με σκοπό την περαιτέρω διερεύνηση

Διαβάστε περισσότερα

Αφιερώνω αυτή τηνεργασία στην αγαπηµένη µου δασκάλα, κυρία Ειρήνη Καραγιάννη, που µας δίδαξε µε τόση αγάπη και χαρά όλα τα µαθήµατα της Γ και Τάξης

Αφιερώνω αυτή τηνεργασία στην αγαπηµένη µου δασκάλα, κυρία Ειρήνη Καραγιάννη, που µας δίδαξε µε τόση αγάπη και χαρά όλα τα µαθήµατα της Γ και Τάξης 6ο Γυµνάσιο Νέας Ιωνίας Τάξη:Α Τµήµα:2 Μάθηµα:Αρχαία Ιστορία ιδάσκουσα:ελ.σάρδη Η ΘΕΑ ΑΘΗΝΑ ΣΤΗΝ ΑΚΡΟΠΟΛΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΤΗΣ ΜΑΘΗΤΡΙΑΣ:ΣΕΒΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΠΟΥΛΟΥ ΜΑΪΟΣ 2015 Αφιερώνω αυτή τηνεργασία στην αγαπηµένη µου

Διαβάστε περισσότερα

Αρχαιολογία των γεωμετρικών και αρχαϊκών χρόνων ( π.χ.). Δημήτρης Πλάντζος

Αρχαιολογία των γεωμετρικών και αρχαϊκών χρόνων ( π.χ.). Δημήτρης Πλάντζος [IA11] ΚΛΑΣΙΚΗ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑ Α Αρχαιολογία των γεωμετρικών και αρχαϊκών χρόνων (1100-480 π.χ.). Δημήτρης Πλάντζος Πρώιμοι και Γεωμετρικοί χρόνοι (1100-700 π.χ.) (συνέχεια) Οι περίοδοι της αρχαίας ελληνικής

Διαβάστε περισσότερα

Ακολούθησέ με... στο ανάκτορο της Φαιστού

Ακολούθησέ με... στο ανάκτορο της Φαιστού Ακολούθησέ με... στο ανάκτορο της Φαιστού Ακολούθησέ με... στο ανάκτορο της Φαιστού Το ανάκτορο της Φαιστού είναι το δεύτερο σε μέγεθος ανάκτορο της μινωικής Κρήτης με έκταση.000 τ.μ. Βρίσκεται στα νοτιοδυτικά

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΝΟΡΑΜΙΚΑ ΤΑΞΙΔΙΑ Φεβρουάριος Μάρτιος apan.gr

ΠΑΝΟΡΑΜΙΚΑ ΤΑΞΙΔΙΑ Φεβρουάριος Μάρτιος apan.gr ΠΑΝΟΡΑΜΙΚΑ ΤΑΞΙΔΙΑ Φεβρουάριος Μάρτιος 2018 apan.gr ΠΑΝΟΡΑΜΙΚΑ ΤΑΞΙΔΙΑ Φεβρουάριος 2018 Κ/Πολη Σάββατο μεσημέρι 3/2 Τρίτη βράδυ 6/2 (αεροπορικά με την Aegean) Για την εορτή του ιερού Φωτίου στη Μονή της

Διαβάστε περισσότερα

Γιώργος Πρίμπας Ααύγουστος 2017

Γιώργος Πρίμπας Ααύγουστος 2017 Γιώργος Πρίμπας Στην περιοχή της πόλης του Άργους έχει διαπιστωθεί αδιάλειπτη ανθρώπινη παρουσία, με σημαντικές πόλεις και οικισμούς, τα τελευταία πεντέμισι με έξι χιλιάδες χρόνια. Αναπόφευκτο λοιπόν να

Διαβάστε περισσότερα

ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΕΚΔΡΟΜΗ ΤΗΣ Γ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΣΤΟ ΒΟΛΟ, ΠΗΛΙΟ, ΜΕΤΕΩΡΑ 30, 31 ΜΑΡΤΙΟΥ 1, 2 ΑΠΡΙΛΙΟΥ

ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΕΚΔΡΟΜΗ ΤΗΣ Γ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΣΤΟ ΒΟΛΟ, ΠΗΛΙΟ, ΜΕΤΕΩΡΑ 30, 31 ΜΑΡΤΙΟΥ 1, 2 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 2 ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ Ν. ΜΟΥΔΑΝΙΩΝ ΣΧΟΛ. ΕΤΟΣ : 2016-17 ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΕΚΔΡΟΜΗ ΤΗΣ Γ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΣΤΟ ΒΟΛΟ, ΠΗΛΙΟ, ΜΕΤΕΩΡΑ 30, 31 ΜΑΡΤΙΟΥ 1, 2 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 1 η μέρα Ξεκινήσαμε το πρωί στις 8:00 από τα Ν. Μουδανιά και, μετά

Διαβάστε περισσότερα

ΤΟ ΜΟΥΣΙΚΟ ΠΑΕΙ ΜΟΥΣΕΙΟ! Η Α ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΤΟΥ Μ.Σ.Θ.

ΤΟ ΜΟΥΣΙΚΟ ΠΑΕΙ ΜΟΥΣΕΙΟ! Η Α ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΤΟΥ Μ.Σ.Θ. ΤΟ ΜΟΥΣΙΚΟ ΠΑΕΙ ΜΟΥΣΕΙΟ! ΜΟΥΣΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΜΟΥΣΕΙΑΚΗ ΑΓΩΓΗ, 2012-2013 ΥΠΕΥΘΥΝΕΣ ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΕΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ: Α. ΑΡΖΟΓΛΟΥ & Ε. ΤΖΗΜΟΥΛΗ ΚΑΘΗΓΗΤΕΣ-ΣΥΝΟΔΟΙ: Τ. ΚΥΡΙΑΖΙΚΙΔΟΥ & Δ. ΤΖΟΒΑΝΑΚΗΣ Παρασκευή,

Διαβάστε περισσότερα

ΘΕΜΑ: «Προτάσεις για την Τουριστική Ανάπτυξη και προβολή της Τοπικής Κοινότητας Στράτου» Κύρια πύλη δευτερεύουσα πύλη πύλη Ακρόπολης Παραποτάμια πύλη

ΘΕΜΑ: «Προτάσεις για την Τουριστική Ανάπτυξη και προβολή της Τοπικής Κοινότητας Στράτου» Κύρια πύλη δευτερεύουσα πύλη πύλη Ακρόπολης Παραποτάμια πύλη ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ Στράτος 29-12 - 2011 ΝΟΜΟΣ ΑΙΤΩΛΟΑΚΑΡΝΑΝΙΑΣ Αριθμ. Πρωτ.: ΔΗΜΟΣ ΑΓΡΙΝΙΟΥ ΔΗΜΟΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ ΣΤΡΑΤΟΥ ΤΟΠΙΚΗ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑ ΣΤΡΑΤΟY ΠΛΗΡ: Πατσέας Αναστάσιος ΤΗΛ: 6978558904 Π Ρ Ο Σ Κο Αντιδήμαρχο

Διαβάστε περισσότερα