«Καναρίνι µου γλυκό»

Transcript

1 «Καναρίνι µου γλυκό» Πληροφορίες σχετικά µε την ταινία: Η ταινία θα κάνει την πρεµιέρα της και την έναρξη του 13 ου Φεστιβάλ Ντοκιµαντέρ Θεσσαλονίκης την Παρασκευή 11 Μαρτίου 2011, στον κινηµατογράφο Ολύµπιον (είσοδος µόνο µε προσκλήσεις) Η δεύτερη προβολή της ταινίας θα πραγµατοποιηθεί στα πλαίσια του προγράµµατος του Φεστιβάλ την Τρίτη 15 Μαρτίου 2011, στις 20:00, στον κινηµατογράφο Ολύµπιον Το µουσικό πολυεθνικό σχήµα «Καναρίνι µου γλυκό» δηµιουργήθηκε µε αφορµή την ταινία, για να παίξει τα τραγούδια της Ρόζας Εσκενάζυ. Το µουσικό σχήµα «Καναρίνι µου γλυκό» θα πραγµατοποιήσει παγκόσµια περιοδεία ξεκινώντας µε µια σειρά συναυλιών στην Ελλάδα και το Ισραήλ Παράλληλα κυκλοφορεί και το Live Soundtrack CD «My sweet canary Roza Eskenazi της ταινίας, το οποίο περιλαµβάνει ζωντανές ηχογραφήσεις από τις συναυλίες που πραγµατοποιήθηκαν µε αφορµή την ταινία Η ιστοσελίδα της ταινίας είναι: η οποία είναι διαθέσιµη και στα ελληνικά To Facebook της ταινίας είναι: ( Roza-Eskenazi/ ) Το Youtube της ταινίας είναι: ( Το MySpace της ταινίας είναι: ( Το Twitter της ταινίας: ( Από την παραγωγή της ταινίας η βιογραφία της Ρόζας Εσκενάζυ στο Wikipedia έχει µεταφραστεί σε 12 γλώσσες! Μάιο 2011: η ταινία θα ανοίξει το Docaviv Film Festival στο Ισραήλ και θα έχει διανοµή σε όλες τις µεγάλες κινηµατογραφικές αίθουσες στο Τελ Αβίβ, Ιερουσαλήµ, Χάιφα κτλ Για οποιαδήποτε περαιτέρω πληροφορία επικοινωνήστε µαζί µου στο: Με εκτίµηση, Ελπίδα Μαρκιανίδου, Executive Producer

2 «Καναρίνι µου γλυκό». Η ταινία ( Σύνοψη της ταινίας «Καναρίνι µου γλυκό» - Η ιστορία της Ρόζας Εσκενάζυ. Μουσικό ντοκιµαντέρ: HD, 90 Min Σκηνοθεσία - Παραγωγή: Roy Sher, Sher Productions Executive Producer: Ελπίδα Μαρκιανίδου ιεθνής συµπαραγωγή: Cinephil Ισραήλ/ ERT- Ελλάδα/ IBA- Ισραήλ/ ARTE TV- Γερµανία, Γαλλία Η Ρόζα Εσκενάζυ τραγουδούσε όπως ακριβώς ζούσε τη ζωή της: µε πάθος και έρωτα. Πρόκειται για την ιστορία τριών νέων µουσικών από την Ελλάδα, την Τουρκία και το Ισραήλ, που ξεκινούν ένα συναρπαστικό µουσικό ταξίδι για να αφηγηθούν την ιστορία της πιο ξακουστής και αγαπηµένης τραγουδίστριας της πρώτης περιόδου του ρεµπέτικου τραγουδιού. Ένα ταξίδι που θα τους οδηγήσει από την Κωνσταντινούπολη στη Θεσσαλονίκη και από εκεί στην Αθήνα, πάνω στα µουσικά χνάρια που άφησε πίσω της η Ρόζα. Περισσότερο απ οτιδήποτε άλλο όµως, είναι ένα ταξίδι σ ένα κόσµο που σε µεγάλο βαθµό έχει χαθεί, αλλά που οι νότες του συνεχίζουν ακόµη να αντηχούν στην περιοχή της Μεσογείου. Ήταν η φηµισµένη τραγουδίστρια του 30, η ντίβα του παλιού λαϊκού τραγουδιού. Σ όλα τα καταστήµατα δίσκων και γραµµοφώνων, η µποέµικη εικόνα της (σαν καλλονή της µπελ-επόκ) ξετρέλαινε τους µάγκες και τους βλάµηδες. (Από µια σύντοµη ιστορία του Ντίνου Χριστιανόπουλου). Το «Καναρίνι µου γλυκό» είναι ένα πλούσιο µουσικό και κινηµατογραφικό ταξίδι στην Ελλάδα και την Τουρκία προς αναζήτηση της Ρόζας Εσκενάζυ, η µουσική της οποίας άφησε τα σηµάδια της στην περιοχή αυτή για περίπου έναν αιώνα. Τρεις καλλιτέχνες, που εµπνέονται από τη µουσική της κληρονοµιά, αναζητούν τα ίχνη της και παίζουν τα τραγούδια της, προσπαθώντας να κατανοήσουν τους λόγους για τους οποίους η µουσική της Ρόζας είναι ακόµη και σήµερα τόσο σηµαντική γι αυτούς. Οι µουσικοί: ο Tomer Katz είναι ισραηλινός µουσικός, που παίζει ούτι και µπουζούκι, η Martha D. Lewis είναι ελληνοκύπρια τραγουδίστρια και συνθέτης, που έχει µεγαλώσει στη Βρετανία, η Mehtap Demir είναι τουρκάλα τραγουδίστρια και µουσικός. Οι τρεις µαζί θα µας οδηγήσουν σε ένα ταξίδι µέσα από τη ζωή της Ρόζας, µια ζωή που διασχίζει το µεγαλύτερο µέρος του εικοστού αιώνα. Η ζωή της Ρόζας αντανακλάται στο δικό τους µουσικό οδοιπορικό και τις ζωντανές τους εµφανίσεις σε µουσικές σκηνές της Τουρκίας και της Ελλάδας. Σε καθεµία από τις χώρες αυτές θα συναντηθούν µε ντόπιους µουσικούς και θα δώσουν νέα πνοή στα τραγούδια της Ρόζας, τα οποία ακούγονται ακόµη και σήµερα στα µουσικά κέντρα της Αθήνας, της Κωνσταντινούπολης, της Θεσσαλονίκης και σ ολόκληρο τον κόσµο. Άλλωστε, πρόκειται για µια µουσική που διασχίζει τον χρόνο, όπως διασχίζει και κάθε λογής σύνορα. Στην πορεία θα αποκαλύψουµε την ιστορία µιας σεφαραδίτισσας εβραίας, που γεννήθηκε στην Κωνσταντινούπολη, αλλά που µέχρι το τέλος της δεκαετίας του 1920 είχε επιβληθεί µουσικά στην Αθήνα και στη Θεσσαλονίκη. Η Ρόζα ήταν η πρώτη πραγµατική σταρ του ρεµπέτικου και, σίγουρα, εκείνη που ηχογραφήθηκε περισσότερο απ όλους τους υπόλοιπους τραγουδιστές. Μας έχει αφήσει περισσότερες από 500 ηχογραφήσεις τραγουδιών στα ελληνικά, τα τουρκικά, τα αρµένικα και τα σεφαραδίτικα (λαντίνο). Την τραγική της ιστορία θα µας την αφηγηθούν οι φίλοι και οι συγγενείς

3 της, οι µουσικοί που τη συνόδεψαν στο πάλκο, καθώς - και για πρώτη φορά µπροστά στην κάµερα - ο βιογράφος της, ο οποίος επιµελήθηκε το µοναδικό βιβλίο που έχει γραφτεί για τη ζωή της Ρόζας ως νεαρής γυναίκας και ως σταρ του ρεµπέτικου. Το ρεµπέτικο, ή το «ελληνικό µπλουζ» όπως συχνά αποκαλείται, είναι ένα µουσικό είδος που βρίσκεται σ ένα σταυροδρόµι ανάµεσα στην Ανατολή και τη ύση, µια πιστή αντανάκλαση της περιοχής, όπου αυτό αναδύθηκε. Πρωτοεµφανίστηκε στις αρχές του εικοστού αιώνα, στις φυλακές και στα µέρη όπου οι ρεµπέτες κάπνιζαν κρυφά χασίς, ενώ στη συνέχεια έδωσε φωνή στους απλούς ανθρώπους που πιάστηκαν µέσα στον στρόβιλο των κοινωνικών και πολιτικών αλλαγών οι οποίες σηµάδεψαν την εποχή αυτή. Αφηγούµενοι την ιστορία της Ρόζας Εσκενάζυ θα παρουσιάσουµε στο κοινό έναν κόσµο που µπορεί να εξαφανίστηκε αλλά που δεν έχει λησµονηθεί. Συντροφεύοντας αυτούς τους τρεις µουσικούς στο ταξίδι τους προς αναζήτηση της µουσικής κληρονοµιάς που άφησε πίσω της η Ρόζα, θα µοιραστούµε µαζί τους έναν δεσµό που πήρε µορφή µέσα από τη διαρκώς επίκαιρη µουσική της Ρόζας.

4 Σηµείωµα του Σκηνοθέτη «Όλα ξεκίνησαν σε µια µικρή µουσική σκηνή στην Ιερουσαλήµ. Εκεί ήταν που άκουσα για πρώτη φορά τους ήχους του ρεµπέτικου και ερωτεύτηκα αυτή τη µουσική. Τη µουσική που σηµατοδοτεί τον πολιτισµό της αστικής Ελλάδας του 30. Το εντυπωσιακό είναι ότι το συγκρότηµα που έπαιζε τη µουσική αυτή δεν ήταν ελληνικό, αλλά ισραηλινό και οι στίχοι των τραγουδιών δεν ήταν στα ελληνικά, αλλά στα εβραϊκά! Λίγο αργότερα, το 2004 ανακάλυψα και τη βασίλισσα του ρεµπέτικου, τη Ρόζα Εσκενάζυ, όταν παρακολούθησα µια συναυλία στο Φεστιβάλ Ουτιού της Ιερουσαλήµ, που ήταν αφιερωµένη στη µνήµη της. Μια ισραηλινή τραγουδίστρια, η Hadass Pal Yarden, ερµήνευσε µια ανθολογία µε τα πιο αγαπηµένα τραγούδια της Ρόζας και µοιράστηκε µαζί µας την ιστορία της εντυπωσιακής, αλλά και τραγικής, ζωής της. Το πρώτο τραγούδι της Ρόζας που άκουσα ήταν το «Σµυρναίικο Μινόρε». Φυσικά, δεν κατάλαβα ούτε λέξη από όσα τραγουδούσε η Hadass. Ωστόσο, το τρεµούλιασµα της φωνής της, όταν τραγουδούσε το «αµάν, αµάν», µου έφερε στο νου το Lady Day της Billie Holiday, το τραγούδι που συντρόφευε τις πιο προσωπικές και µοναχικές στιγµές της ζωής µου. Ο τρόπος και η εκφραστικότητα της φωνής της Billie Holiday απηχεί µια ζωή, στην οποία η έντονη λύπη και η ανεπανάληπτη χαρά είναι βαθιά δεµένες η µια µε την άλλη. Όσο, λοιπόν, άκουγα µε µεγαλύτερη προσοχή τα τραγούδια της Ρόζας, τόσο έβλεπα τον σπάνιο αυτόν συνδυασµό συναισθηµάτων να υπάρχει και σ αυτή τη µουσική. Θέλησα να έρθω σε επαφή µε αυτά τα συναισθήµατα, µε αυτή την ιστορία, µ αυτή τη µουσική. Έτσι αποφάσισα να καταπιαστώ µε την Ρόζα Εσκενάζυ. Η Ρόζα ήταν ένας µύθος! εν υπήρχαν πολλές πληροφορίες σχετικά µε τη ζωή της. Όταν ξεκίνησα την έρευνά µου διαπίστωσα, ότι υπήρχαν µόνο δύο πηγές, στις οποίες θα µπορούσα να στηριχθώ: Μια σύντοµη βιογραφία της Ρόζας, που είχε επιµεληθεί ο Κώστας Χατζηδουλής και κυκλοφόρησε λίγο µετά τον θάνατό της και, φυσικά, η κληρονοµιά των 500 ηχογραφηµένων τραγουδιών που είχε αφήσει η ίδια πίσω της Στο διάστηµα των δεκαοχτώ µηνών που πραγµατοποίησα την έρευνά µου για το φιλµ στην Ελλάδα, την Τουρκία και τις ΗΠΑ συνάντησα τους συγγενείς της Ρόζας που είναι εν ζωή και µερικούς από τους µουσικούς που έπαιξαν µαζί της. Συνάντησα ιστορικούς και µουσικολόγους, καθώς και ανθρώπους όλων των ηλικιών, που αγαπούν τη µουσική της και µοιράστηκαν τον ίδιο ενθουσιασµό µε εµένα για τη Ρόζα και το έργο της. Στις ψυχές όλων µας υπήρχε ένας κοινός κώδικας: η αγάπη µας για τη µουσική. Όλοι καταλάβαιναν και επικοινωνούσαν µε τη Ρόζα µε έναν τρόπο που υπερβαίνει τους στίχους των τραγουδιών µε τέτοιο τρόπο που πλέον δεν είχε καµία σηµασία σε ποια γλώσσα είχαν γραφτεί: στα ελληνικά, τα τουρκικά ή τα σεφαραδίτικα. Όλοι µας ήταν σαν να επικοινωνούσαµε µε τη Ρόζα µέσα από το ηχόχρωµα της φωνής της. Η µουσική της είχε γίνει µια διεθνής γλώσσα που υπερβαίνει όλα τα σύνορα, είτε πραγµατικά, είτε νοερά. Όταν το συνειδητοποίησα αυτό, αποφάσισα να αφηγηθώ την ιστορία της Ρόζας µέσα από το ταξίδι τριών, πολύ διαφορετικών µεταξύ τους, καλλιτεχνών από την Ελλάδα, την Τουρκία και το Ισραήλ, τους οποίους, µετά από έρευνα, επέλεξα και επιδίωξα να τους συναντήσω. Έτσι το βιογραφικό πορτρέτο της Ρόζας, που είχα αρχικά ετοιµάσει στο µυαλό µου, θα συµπληρωνόταν από ένα διαφορετικό µουσικό µονοπάτι στο σήµερα. Ένα µονοπάτι που κάποιες φορές θα παρέµενε στο φόντο, ενώ άλλες φορές θα έβγαινε στην επιφάνεια, αλλά που σε κάθε περίπτωση θα ήταν παρόν καθ όλη τη διάρκεια της ταινίας. Ξεκίνησα να αναζητώ τη Ρόζα και πιστεύω ότι στο τέλος την ανακάλυψα! Στη διαδροµή αυτή όµως ανακάλυψα και κάτι ακόµη εξίσου σηµαντικό: ένα κοµµάτι του εαυτού µου, το οποίο νόµιζα πως το είχα χάσει µέσα στο βουητό της καθηµερινότητας. Επανασυνδέθηκα µε τις εικόνες και τους ήχους της περιοχής της

5 Μεσογείου, που αποκαλώ σπίτι µου και ακόµη περισσότερο µε τους ανθρώπους της περιοχής αυτής, οι οποίοι µπορεί να διαφέρουν ως προς τη γλώσσα και τις πεποιθήσεις τους, αλλά παραµένουν αιώνια ενωµένοι σ ότι αφορά την εκτίµηση που τρέφουν για τον µουσικό πολιτισµό της περιοχής τους, έναν πολιτισµό που εκφράζεται µέσα στα τραγούδια της Ρόζας Εσκενάζυ. Η θέληση και η αφοσίωσή των µουσικών στη µουσική της Ρόζας ήταν εκείνα που µου έδωσαν τη δυνατότητα να ολοκληρώσω την περιπέτεια αυτή. εν θα µπορούσα ποτέ να εκφράσω επαρκώς την ευγνωµοσύνη µου απέναντί τους. Θα ήθελα επίσης να ευχαριστήσω τους συνεργάτες µου και τους ανθρώπους που δούλεψαν για την ταινία, οι οποίοι έπρεπε να αντιµετωπίσουν τη µια δυσκολία µετά την άλλη και να τις ξεπεράσουν, προκειµένου να δηµιουργήσουν ένα οπτικό αφιέρωµα στη µουσική αυτή. Περισσότερο απ όλους, θέλω να ευχαριστήσω τη σύντροφο της ζωής µου, τη Yael, που στάθηκε δίπλα µου τα δύο τελευταία χρόνια. Ελπίζω η ταινία αυτή να αποτελέσει τη µουσική επένδυση της αγάπης µας. Σας καλώ όλους να δείτε την ταινία µας και να απολαύσετε αυτό το οδοιπορικό µέσα από τη µουσική της Ρόζας, καθώς και να παρακολουθήσετε τις συναυλίες που θα είναι αφιερωµένες στη Ρόζα και θα ταξιδέψουν σε διάφορες χώρες του κόσµου µέσα στο Προσωπικά, µόλις επέστρεψα από ένα µαγευτικό και πολύχρωµο ταξίδι και θέλω να µοιραστώ µαζί σας τις εικόνες του, τους ήχους και τα αρώµατά του και τις κρυφές του ιστορίες. Τέλος, θέλω να πω ένα µεγάλο ευχαριστώ σ εσένα, Ρόζα! Ξέρω ότι ακόµα τραγουδάς, όπου κι αν βρίσκεσαι. Roy Sher, Σκηνοθέτης Αύγουστος 2010