ΝΟΜΙΚΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΣΕ ΙΚΕΣ ΚΑΤΗΓΟΡΟΥΜΕΝΩΝ ΓΙΑ ΤΡΟΜΟΚΡΑΤΙΚΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ

Transcript

1 EΘΝΙΚΟ ΚΑΠΟ ΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΣΧΟΛΗ Ν.Ο.Π.Ε. ΤΜΗΜΑ ΝΟΜΙΚΗΣ Υπεύθυνος καθηγητής : ΗΜΗΤΡΟΠΟΥΛΟΣ Γ. ΑΝ ΡΕΑΣ ΝΟΜΙΚΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΣΕ ΙΚΕΣ ΚΑΤΗΓΟΡΟΥΜΕΝΩΝ ΓΙΑ ΤΡΟΜΟΚΡΑΤΙΚΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ ΑΣΗΜΑΚΟΠΟΥΛΟΥ ΘΕΟ ΩΡΑ Α.Μ

2 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Α) Τροµοκρατία 1. Εννοια (ιστορικά στοιχεία,θέση της Ευρωπαϊκής Ενωσης) 2. Μορφές i) κρατική τροµοκρατία ii) τροµοκρατία εναντίον του κράτους iii) τροµοκρατία του κοινού ποινικού δικαίου iv) οριζόντια τροµοκρατία Β) Το πολιτικό έγκληµα 1. Εισαγωγή,ιστορικά στοιχεία,πρακτική σηµασία του χαρακτηρισµού ενός εγκλήµατος ως πολιτικού Αντικειµενική θεωρία για την έννοια του πολιτικού εγκλήµατος i) ορισµός ii) πλεονεκτήµατα iii) µειονεκτήµατα 2. Υποκειµενική θεωρία για την έννοια του πολιτικού εγκλήµατος i) ορισµός ii) πλεονεκτήµατα iii) µειονεκτήµατα 3. Στενή αντικειµενική θεωρία για την έννοια του πολιτικού εγκλήµατος 4. Στενή υποκειµενική θεωρία για την έννοια του πολιτικού εγκλήµατος 5. Μεικτή θεωρία για την έννοια του πολιτικού εγκλήµατος 6. Ενωτική θεωρία για την έννοια του πολιτικού εγκλήµατος 7. Θεωρία του πολιτικού εγκληµατία Γ) Η τροµοκρατία ως πολιτικό έγκληµα 1. Στο πλαίσιο ενός δηµοκρατικού πολιτεύµατος 2. Υπό το πρίσµα της αντικειµενικής θεωρίας 3. Υπό το πρίσµα της υποκειµενικής θεωρίας 4. Υπό το πρίσµα της θεωρίας του πολιτικού εγκληµατία ) Η αφαίρεση απο τα µεικτά ορκωτά δικαστήρια της αρµοδιότητας εκδίκασης εγκληµάτων που σχετίζονται µε την τροµοκρατία. 1. Αρµοδιότητα των µεικτών ορκωτών δικαστηρίων κατά το Σύνταγµα 2. Πλεονεκτήµατα και µειονεκτήµατα των µεικτών ορκωτών δικαστηρίων και των δικαστηρίων που συγκροτούνται απο τακτικούς δικαστές 3. Η τροµοκρατία ως πολιτικό έγκληµα και η αρµοδιότητα των Εφετείων 4. Ζητήµατα αρµοδιότητας για κακουργήµατα που τελέστηκαν πρίν τη θέση σε ισχύ του ν. 2928/2001

3 Ε ) Η δηµοσιότητα της δίκης κατηγορουµένων για διάπραξη εγκληµάτων που σχετίζονται µε την τροµοκρατία 1. Η αρχή της δηµοσιότητας της δίκης ( δικαιολογητικός λόγος,συνταγµατική κατοχύρωση) 2. Είδη δηµοσιότητας 3. Περιορισµοί στη δηµοσιότητα γενικά 4. Περιορισµοί στη ραδιοτηλεοπτική κάλυψη της δίκης ειδικότερα i) νοµικό καθεστώς ii) πλεονεκτήµατα και µειονεκτήµατα της ραδιοτηλεοπικής µετάδοσης iii) εµπίπτει η ραδιοτηλεοπτική κάλυψη της δίκης στο πεδίο εφαρµογής του άρθρου 93 2 του Συντάγµατος ; ΣΤ ) Εξέταση D.N.A. 1. Η ρύθµιση του ν.2829/2001 (προϋποθέσεις,διαδικασία) 2. Επιφυλάξειςτης θεωρίας Ζ ) Προστασία µαρτύρων 1. Η ρύθµιση του νόµου 2. Προστατευόµενα πρόσωπα i) Το πρόβληµα των "οικείων" 3. Μέτρα προστασίας 4. Αποκάλυψη της ταυτότητας του µάρτυρα Η) Συµπέρασµα Θ) Κατάλογος νοµοθεσίας Ι) Κατάλογος νοµολογίας Κ) Βιβλιογραφία

4 ΤΡΟΜΟΚΡΑΤΙΑ 1. Η έννοια της τροµοκρατίας(όπως και αυτή του πολιτικού εγκλήµατος)είναι δύσκολα προσδιορίσιµη,πρωτίστως διότι είναι ένα ζήτηµα που σχετίζεται µε πολιτικούς όρους, έτσι ώστε να µην έιναι δυνατό να διαµορφωθεί ένας κοινά αποδεκτός νοµικός ορισµός. Ο όρος τροµοκρατια (terrorism) ως πολιτική πρακτική χρησιµοποιείται για πρώτη φορά απο τους Ιακωβίνους ηγέτες της περιδου , αν και σαν µορφή πίεσης ή εξαναγκασµού ή αντίδρασης έχει ασκηθεί κάτω απο διάφορες µορφές ήδη απο τους αρχαίους χρόνους. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει το γεγονός ότι πρόσφατα η Ευρωπαϊκή Ενωση υιοθέτησε απόφαση πλαίσιο για την καταπολέµηση της τροµοκρατίας στην οποία προχώρησε και σε ορισµό της νοµοτυπικής µορφής της τροµοκρατίας(δεσµευτικό για την ελληνική έννοµη τάξη δυνάµει του άρθρου 28 του Συντάγµατος) Τροµοκρατικές είναι οι εγκληµατικές εκείνες πράξεις (ανθρωποκτονίες,σωµατικές βλάβες,εγκλήµατα που σχετίζονται µε εκρηκτικές ύλες,απαγωγή κ.α.),οι οποίες,είναι δυνατόν εκ της φύσεώς τους ή του συναφούς πλαισίου τους να προσβάλλουν σοβαρά χώρα ή διεθνή οργανισµό όταν ο δράστης τις διαπράττει µε σκοπό: -να εκφοβίσει σοβαρά έναν πληθυσµό ή -να εξαναγκάσει αδικαιολόγητα τις δηµόσιες αρχές ή έναν διεθνή οργανισµό να εκτελέσουν οποιαδήποτε πράξη ή να απόσχουν απο την εκτέλεσή της ή -να αποσταθεροποιήσει σοβαρά ή να καταστρέψει τις θεµελιώδεις πολιτικές,συνταγµατικές,οικονοµικέςή κοινωνικές δοµές µιας χώρας ή διεθνούς οργανισµού. 2. Η τροµοκρατία έχει προσλάβει στην ιστορική της διαδροµή ποικίλες µορφές 1 : i) η παλαιότερη µορφή τροµοκρατίας είναι η κρατική τροµοκρατία,δηλαδή η χρήση βίας αυθαίρετα απο τα όργανα του κράτους ή απο παρακρατικές οµάδες σε βάρος των πολιτών γενικά ή µε σκοπό την εξόντωση πολιτικών αντιπάλων.χαρακτηριστικό της κρατικής τροµοκρατίας είναι οτι χρηµατοδοτείται ή υποθάλπεται απο το κράτος ii) η τροµοκρατία εναντίον του κράτους παίρνει τη µορφή είτε της εθνικοαπελευθερωτικής δράσης είτε της προσπάθειας ανατροπής δικτατρικών καθεστώτων είτε της τροµοκρατίας που αναπτύσσεται σε µία χώρα αλλά στρέφεται εναντίον της κρατικής εξουσίας άλλης χώρας 1.Συµεωνίδου Καστανίδου "Ο ορισµός της τροµοκρατίας" Ποινική ικαιοσύνη 1/2002

5 iii) αυτού του είδους η τροµοκρατική δράση δεν έχει κανένα πολιτικό στόχο αλλά ασκείται κυρίως για την εξασφάλιση οικονοµικής ισχύος. iv) η οριζόντια τροµοκρατία είναι η σύγχρονη µορφή εµφάνισης τροµοκρατικής δράσης, όπως εξελίσσεται µετά την 11 η Σεπτεµβρίου 2001.Χαρακτηριστικό αυτής της µορφής τροµοκρατίας είναι ότι εκκινεί αλλά και στρέφεται εναντίον της κοινωνίας και συνεπάγεται προσβολες ατοµικών εννόµων αγαθών των πολιτών(ζωή, σωµατική ακεραιότητα, περιουσία).ο στόχος αυτού του είδους της τροµοκρατικής δράσης είναι ο άνθρωπος. Οχι όµως ο άνθρωπος που φέρει µια συγκεκριµένη ιδιότητα, πολιτική ή άλλη, αλλά ο τυχαία επιλεγείς άνθρωπος, ανεξάρτητα απο υπηκοότητα, θρησκεία, κοινωνική θέση, ηλικία που βρίσκεται σε έναν τόπο µια συγκεκριµένη χρονική στιγµή.

6 ΤΟ ΠΟΛΙΤΙΚΟ ΕΓΚΛΗΜΑ 1. Παρόλο που ρυθµίσεις για το πολιτικό έγκληµα έχουν συµπεριληφθεί σχεδόν σε όλα τα ελληνικά συντάγµατα, είναι παράδοξο,ότι η έννοια του πολιτικού εγκλήµατος δεν έχει προδιοριστεί µέχρι σήµερα πλήρως,ούτε υπάρχει ένας κοινά αποδεκτός στην θεωρία ορισµός της έννοιας του πολιτικού εγκλήµατος. Πολιτικό έγκληµα συνοδευόµενο απο ευνοϊκή µεταχείριση του πολιτικού εγκληµατία εµφανίζεται για πρώτη φορά στο γαλλικό συνταγµατικό χάρτη του Νοµοθετικές διατάξεις,ωστόσο που αφορούσαν την προσβολή δηµοσίων εννόµων αγαθών,η οποία µε σύγχονους όρους θα µπορούσε να χαρακτηριστεί πολιτικό έγκληµα,εντοπίζονται και στις νοµοθεσίες της αρχαίας Αθήνας,της Ρώµης και του Βυζαντίου. Σε αντίθεση µε το συνταγµατικό νοµοθέτη,ο οποίος θεπίζει ευνοϊκή µεταχείριση για τα πολιτικά εγκλήµατα,κάτι τέτοιο δεν συµβαίνει µε το νοµοθέτη του ουσιαστικού ποινικού δικαίου καθώς και στα διεθή συµβατικά κείµενα. Η διαπίστωση σχετικά µε το αν ένα έγκληµα είναι πολιτικό ή όχι είναι νοµικά κρίσιµη ενόψει της ευµενέστερης σε ορισµένες περιπτώσεις µεταχείρισης που επιφυλάσσει το Σύνταγµα γι αυτά: 1.Τα πολιτικά εγκλήµατα υπάγονται στην αποκλειστική δικαιοδοσία των µεικτών ορκωτών δικαστηρίων (97 1) 2. υνατότητα να παρασχεθεί αµνηστία προβλέπεται µόνο για τα πολιτικά γκλήµατα (47 3) 3.Απαγορεύεται η έκδοση κατηγορουµένου-καταδικασθέντος αλλοδαπού που διώκεται για τη δράση του υπέρ της ελευθερίας (5 2) 2. Ανδρέας Λοβέρδος, Για την τροµοκρατία και το πολιτικό έγκληµα

7 Για τον προσδιορισµό των κριτηρίων, µε βάση τα οποία τα εγκλήµατα θα διακρίνονται σε κοινά και πολιτικά έχουν αναπτυχθεί ποικίλλες θεωρίες 2. i)για την αντικειµενική θεωρία 3 κρίσιµο κριτήριο για τον προσδιορισµό του πολιτικού χαρακτήρα ενός εγκλήµατος είναι η φύση του εννόµου αγαθού εναντίον του οποίου στρέφεται η πράξη. Αρα,πολιτικό έγκληµα είναι αυτό που προσβάλλει έννοµα αγαθά πολιτικής φύσης ως τέτοια νοούνται κυρίως η εθνική ανεξαρτησία,η ακεραιότητα της χώρας,η στρατιωτική,διπλωµατική ή οικονοµική θέση του κράτους,η λειτουργία των συνταγµατικών εξουσιών. Για την αντικειµενική θεωρία είναι αδιάφορο αν συντρέχει κάποιος πολιτικός σκοπός ή αν τα κίνητρα του δράστη ήταν ή όχι πολιτικά. Ο προσδιορισµός των εννόµων αγαθών που έχουν πολιτικό χαρακτήρα οδήγησε τους θεωρητικούς που υιοθετούν αυτήν τη θεωρία στη διαµόρφωση διαφόρων κριτηρίων.κατα µια άποψη,πολιτικά έγκληµατα είναι αυτά που προσβάλλουν την εσωτερική τάξη του Κράτους, το σύνταγµα και τις 3 λειτουργίας της κρατική εξουσίας,αποκλείοντας έτσι τα εγκλήµατα πυ στρέφονται κατα της εξωτερικής τάξεως του κράτους.σύµφωνα µε άλλη άποψη πολιτικό είναι το έγκληµα που προσβάλλει τόσο την εσωτερική όσο και την εξωτερική τάξη του κράτους. ii) Το βασικό πλεονέκτηµα της αντικειµενικής θεωριας είναι ότι παρέχει ασφάλεια δικαίου.καθώς η έννοια του πολιτικού εγκλήµατος είναι ιδιαίτερα ρευστή και δύκολα προσδιορίσιµη, η αντικειµενική θεωρία παρέχει τη δυνατότητα µέσα απο τον καθορισµό των "πολιτικών " εννόµων αγαθών να καθοριστούν επίσης µε σαφήνεια και τα πολιτικά εγκλήµατα. ii)βασικό µειονέκτηµα της αντικειµενικής θεωρίας είναι οτι αγνοεί το σκοπό ή τα κίνητρα του δράστη ενώ είναι δύσκολα εφαρµόσιµη αφού οι περιπτώσεις αµιγών πολιτικών εγληµάτων είναι λίγες. 3.Ανδρέας Λοβέρδος, Για την τροµοκρατία και το πολιτικό έγκληµα Αποστολοπουλου,Το πολιτικό έγκληµα

8 3. i) Κατα την υποκειµενική θεωρία, µοναδικό κριτήριο για τη διάκριση των πολιτικών εγκληµάτων απο τα κοινά εγκλήµατα είναι το κίνητρο ή ο πολιτικός σκοπός του δράστη. Αρα,σε αντίθεση µε την αντικειµενική θεωρία,όπου πολιτικό έκληµα θεωρείται αυτό που προσβάλλει έννοµα αγaά µε πολιτικό χαρακτήρα,µε βάση την υποκειµενική θεωρά πολιτικό έγκληµα µπορεί να είναι οποιοδήποτε έγκληµα,εφόσον ο δράστης διέπεται απο πολιτικά κίνητρα.για την υποκειµενική θεωρία δεν υπάρχουν σταθερά καθορισµένα "πολιτικά" έννοµα αγαθα. ii) Η υποκειµενική θεωρία βρίσκεται εγγύτερα στην έννοια του πολιτικού εγκλήµατος και αποφεύγει το µειονέκτηµα της αντικειµενικής θεωρίας που είναι η εξαντλητική καταγραφή των πολιτικών εννόµων αγαθών. iii) Η υποκειµενική θεωρία δηµιουργεί ανασφάλεια δικαίου και επιτρέπει την εµφάνιση αυθαιρεσιών τόσο απο την πλευρά του δράστη όσο και απο την πλευρά του εφαρµοστή του δικαίου.αφενός οποιοσδήποτε δράστης θα µπορούσε να επικαλεστεί πολιτικά κίνητρα,προκειµένου να επιτύχει ευµενέστερη µεταχείριση αφετέρου ο εφαρµοστής του δικαίου θα µπορούσε να µη αποδέχεται σε ορισµένες περιπτώσεις τα πολιτικά κίνητρα του δράστη.εξάλλου σε κάθε περίπτωση αξιολόγησης του φρονήµατος ελλοχεύει ο κίνδυνος ανισότητας και αυθαιρεσίας. 4. Η στενη αντικειµενική θεωρία προσπάθησε να εµπλουτίσει τις βασικές παραδοχές της αντικειµενικής θεωρίας µε ένα επιπλέον στοιχείο µε σκοπό να περιοριστούν οι περιπώσεις όπου θα γινόταν δεκτή η ύπαρξη πολιτικού εγκλήµατος. εν αρκεί λοιπόν να θίγεται η εσωτερικκή ή εξωτερική ασφάλεια του κράτους αλλά θα πρέπει πιπλέον η πράξη του δράση να έχει µια ιδιαίτερη επικινδυνότητα έτσι ώστε να συνιστά πράγµατι απειλή για το πολίτευµα ή την ύπαρξη του κράτους 5. Σύµφωνα µε την στενή περί πολιτικού εγκλήµατος υποκειµενική θεωρια δεν αρκεί ο οποιοσδήποτε πολιτικός σκοπός του δράστη για να χαρακτηριστει το έγκληµα πολιτικό αλλά θα πρέπει ο δράστης µέσα απο την τέλεση εγκληµατικώνπράξεων να αποσκοπεί στην ανατροπή ή µεταβολή του πολιτεύµατος. 4 4.Ανδρέας Λοβέρδος "Για την τροµοκρατία και το πολιτικό έγκληµα"

9 6. Η µεικτή θεωρία προσπάθησε να αποφύγει τα µειονεκτήµατα των δύο θεωριών (υποκειµενικής και αντικειµενικης) και κυρίως να αποφύγει τις υπερβολές στις οποίες µπορούν να οδηγήσουν είτε προς την κατεύθυνση της διεύρυνσης είτε προς την κατεύθυνση της συρρίκνωσης της έννοιας του πολιτικού εγκλήµατος.η µεικτή θεωρία αποτελεί έναν συγκερασµό αντικειµενικών και υποκειµενικών στοιχείων. Σύµφωνα µε αυτην 5 πολιτικό είναι το έγκληµα,που όχι µόνο κατα την πρόθεση του δράστη αλλά και αντικειµενικά στρέφεται κατα πολιτικών εννόµων αγαθων και προπάντων κατα της υπόστασης του κράτους και της ασφάλειάς του. Ως µειονέκτηµα της µεικτής θεωρίας θα µπορούσε να θεωρηθεί οτι ουσιαστικά περιορίζει την έννοια του πολτικού εγκλήµατος αφού απαιτεί σωρρευτικά α) ο δράστης να προσβάλει µονο πολιτικά έννοµα αγαθά β) ο εφαρµοστής του δικαίου να διαγνώσει στην πράξη του πολιτικά κίνητρα γ) ο δράστης δια µέσου των πράξεών του πρέπει να αποσκοπεί στην ανατροπή ή µεταβολή του πολιτεύµατος είτε να απειλεί την ύπαρξη της Πολιτείας 7. Ο καθηγητής Ν Κουράκης 6 προτείνει για τον προσδιορισµό της έννοιας του πολιτικού εγκλήµατος ένα συνδυασµό υποκειµενικών και αντικειµενικών κριτηρίων,όχι όµως(όπως στη µεικτή θεωρία) µε σωρρευτικό αλλά µε διαζευκτικό τρόπο. Με βάση αυτή τη θεωρία θα µπορούσε να οριστεί ως πολιτικό έγκληµα είτε εκείνο το οποίο προσβάλλει την ασφάλεια και την υπόσταση του κράτους είτε εκείνο µέσω του οποίου αποσκοπείται άµεσα η ανατροπή ή µεταβολή του πολιτέυµατος ή η προσβολή της υπόστασης ή της ασφάλειας του κράτους. Επιπλέον, θα πρέπει να συντρέχουν ορισµένες ακόµα προϋποθέσεις: α)οι πράξεις του δράστη θα πρέπει να µην οφείλονται σε ταπεινά αίτια β) οι πράξεις θα πρέπει να τελούνται απο ενδιαφέρον και όχι απο εχθρότητα ή αδιαφορία για την κοινωνία γ)η δράση του υπαιτίου πρέπει να γίνεται υπέρ της ελευθερίας 8. Στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος αυτής της θεωρίας 7 βρίσκεται όχι το ίδιο το έγκληµα αλλά το υποκείµενο του εγκλήµατος. ηλαδή αντί να αναζητεί ποιά είναι τα ιδιαίτερα χαρκτηριστικά µιας εγκληµατικής πράξης που της προσδίδουν πολιτικό χαρακτήρα και τη διαχωρίζουν απο τα κοινά εγκλήµατα στρέφεται στο δράστη και αναζητεί τα ιδιαίτερα εκείνα χαρακτηριστικά που διαχωρίζουν τον πολιτικό εγκληµατία απο τους υπόλοιπους εγκληµατίες και ως ένα βαθµό δικαιολογούν και την ευµενέστερη µεταχείρισή του 5.Μαγκάκης,Νοµικό Βήµα 2002,σελ16 6.Κουράκης,Εγκληµατολογικοί ορίζοντες σελ.179

10 Προϋποθέσεις για τον χαρακτηρισµό ενός δράστη ως πολιτικού εγκληµατία είναι : α) η ένταξή του σε πολιτικό κόµµα ή σχηµατισµό (ως τέτοιοι νοούνται όχι µόνο τα πολιτικά κόµµατα που αναγνωρίζονται απο το Σύνταγµα και οι ενώσεις προσώπων.γίνεται δεκτό ότι στην έννοια του κόµµατος ή του σχηµατισµού µπορούν να υπάγονται και κόµµατα τα οποία δεν είναι λειτουργικά για το πολίτευµα αλλά ακόµα και αυτά που µπορούν να έχουν ως στόχο την ανατροπή του β) η διάπραξη εγκλήµατος για την υλοποίηση του πολιτικού προγράµµατος του κόµµατος ή πολιτικού σχηµατισµού γ)στάθµιση της προσβολής των εννόµων αγαθών σε σχέση µε τα πολιτικά κίνητρα του δράστη. 7.Ανδρέας Λοβέρδος "Για την τροµοκρατία και το πολιτικό έγκληµα"

11 Η ΤΡΟΜΟΚΡΑΤΙΑ ΩΣ ΠΟΛΙΤΙΚΟ ΕΓΚΛΗΜΑ Η υπαγωγή των τροµοκρατικών ενεργειών στην έννοια του πολιτικού εγκλήµατος( µε τις όποιες δυσκολίες συναντά κανείς ήδη στο στάδιο του χαρακτηρισµού µιας πράξης ως τροµοκρατικής ή όχι) έχει απασχολήσει αρκετά τη θεωρία.μάλιστα η συζήτηση αναζωπυρώθηκε τα τελευταία 2 χρόνια ενόψει της δίκης των κατηγορουµένων ως µελών της 17Νοέµβρη. Η τάση για ηθική δικαολόγηση της τροµοκρατίας ως πολιτικού εγκλήµατος έχει αρχίσει και φθίνει τις τελευταίες δεκαετίες σε αντίθεση µε το παρελθόν,οταν δεν είχαν παγιωθεί ακόµα τα δηµοκρατικά καθεστώτα στη Ευρώπη και πιο εύκολα µπορούσε να χαρακτηριστεί ένας δράστης ως ιδεολόγος που διακατέχεται απο θάρρος και πνεύµα αυτοθυσίας,ώστε να είναι άξιος κατανόησης και επιείκιας.αντίθετα,σήµερα η σκοπιµότητα της τροµοκρατικής βίας (ιδίως µε τη µορφή που εµφανίστηκε τα τελευταία χρόνια-οριζόντια τροµοκρατία- ) αµφισβητείται απο το σύνολο των χωρών, τα οποία µάλιστα έχουν οδηγηθεί και στη λήψη αυστηρών µέτρων για την αντιµετώπιση της τροµοκρατίας. 1. Ενα επιχείρηµα,το οποίο προβάλλεται συχνά απο µερίδα της θεωρίας είναι οτι δεν νοείται τροµοκρατική βία που δικαιολογείται ως πολιτικό έγκληµα σε µια δηµοκρατικά οργανωµένη Πολιτεία 8 ύµφωνα µε αυτήν την άποψη είναι εντελώς αντίθετο προς το πνεύµα των συνταγµατικών διαταξεων (97 1,47 3,5 2 εδαφ.γ ) να υπαχθούν στις ευνοϊκές ρυθµίσεις τους πράξεις που στρέφονται ενάντια στο δηµοκρατικό πολίτευµα. Στο σηµείο αυτό οι υποστηρικτές αυτής της άποψης εντοπίζουν το χαρακτηριστικό αυτό που διακρίνει την τροµοκρατία απο τα κινήµατα δηµικρατικής ή εθνικοαπελευθερωτικής αντίστασης. ηλαδή, τα δεύτερα δεν στρέφονται κατα του δηµοκρατικού πολιτεύµατος αλλά αντίθετα επιδιώκουν την εγκαθίδρυσή του ή την εθνική απελευθέρωση Στη θέση αυτή θα µπορούσε να αντιταχθεί ότι είναι βέβαια δυνατή η τέλεση πολιτικών εγκληµάτων στα πλαίσια ενός δηµοκρατικού πολιτεύµατος,διαφορετικά δεν θα είχε νόηµα πρόβλεψη ειδικών ρυθµίσεων για τα πολιτικά εγκλήµατα σε ένα δηµοκρατικό Σύνταγµα. 8. Γ.Α. Μαγκάκη "Πότε είναι πολιτικό το έγκληµα "Εφηµ. Ελευθεροτυπία

12 2. Η τροµοκρατία (µε τη µορφή της οριζόντιας τροµοκρατίας) µε βάση την αντικειµενική,τη στενή αντικειµενική θεωρία και το αντικειµενικό σκέλος της µεικτής θεωρίας δεν θα µπορούσε να θεωρηθεί πολιτικό έγκληµα διότι δεν επιβουλέυεται την συνταγµατική τάξη ούτε συνιστά προσβολή του πολιτεύµατος αντίθετα προσβάλλει κατ εξοχήν ατοµικά έννοµα αγαθά(ζωή,σωµατική ακεραιότητα,ελευθερία,περιουσία) 3. Με βάση την υποκειµενική θεωρία και το υποκειµενικό σκέλος της µεικτής θα ήταν δύσκολο να υπαχθεί η τροµοκρατία µε τη σηµερινή της µορφή στην έννοια του πολιτικού εγκλήµατος αφού ο δράστης θα πρέπει να αποσκοπεί άµεσα στην ανατροπή ή µεταβολή του πολιτεύµατος ή στην προσβολή της υπόστασης και ασφάλειας του κράτους κάτι που δεν συντρέχει όταν οι πράξεις του στρέφονται κατα τρίτων πολιτών που δεν µπορεί να θεωρηθεί ότι ασκούν καταπίεση και αυταρχική εξουσία. 4. Με βάση τη θεωρία του πολιτικού εγκληµατία πρέπει να διακρίνουµε τις βασικές προϋποθέσεις για την ύπαρξη πολιτικού εγκλήµατος είναι: α) ένταξη σε πολτικό κόµµα ή σχηµατισµό β) διάπραξη εγκληµατικών πράξεων για την υλοποίηση του προγράµµατος αυτου γ) τα έννοµα αγαθά πουπροσβάλλει µε τις πράξεις του ο πολιτικός εγκληµατίας δεν πρέπει να βαραίνουν περισσότερο απο τις πολιτικές του προθέσεις. Ως προς την πρώτη προϋπόθεση,δηλαδή αν θα µπορεί ητροµοκρατική οργάνωση να χαρακτηριστεί ως κόµµα ή πολιτκός σχηµατισµός, η απάντηση µπορούσε να είναι θετική,καθώς ως πολιτικός σχηµατισµός µπορεί να νοηθεί και αυτός που κινείται έξω απο το πνευµα του 29 1 και δεν επιδιώκει να λειτουγήσει στο πλαίσιο του ισχύοντος πολιτεύµατος,αλλά αντίθετα να το ανατρέψει Ως προς τη δεύτερη προϋπόθεση,δηλαδή την υλοποίηση πολιτικού προγράµµατος µεσω των εγκληµατικών πράξεων θα µπορούσε να συντρέχει στην περίπτωση κάποιων πολιτικά προσανατολισµένων τροµοκρατικών ενεργειών.ωστόσο, στη σύγχρονη της µορφή η οριζόντια τροµοκρατία οι προϋποθέσεις αυτές δεν πληρούνται αφου τα έννοµα αγαθά τα οποία πλήττονται βρίσκονται σε αναντιστοιχία µε τον επιδιωκόµενο σκοπό, δηλαδή την µεταβολή ή ανατροπή του πολιτεύµατος.επιπλεον,η προϋπόθεση αυτή δεν πληρούται και όταν απουσιάζει καποια χρονική συνοχή µεταξύ των εγκληµατικών πράξεων,η οποία θα καταδείκνυε την ύπαρξη κάποιου στρατηγικού σχεδιασµού ανατροπης του πολιτευµατος Και ως προς την τρίτη προϋπόθεση,δηλαδη την σταθµιση των προσβαλλόµενωνεννόµων αγαθών µε την πολιτική ιδιότητα του δράστη υπάρχουν περιθώρια κατάφασης του πολιτικού χαρκτήρα µιας τροµοκτρατικήςπράξης.πρρόβληµα υπάρχει όταν θίγονται έννµα αγαθά µε µαζικό τροπο ή όταν προσβάλλεται το έννοµο αγαθό της ζωής,το οποίο είναι απολυτα προστατευόµενο και δεν µπορεί να υποχωρεί εν όψει οποιασδηποτε πολιτικής ιδεολογίας.

13 Η ΑΦΑΙΡΕΣΗ ΑΠΟ ΤΑ ΜΙΚΤΑ ΟΡΚΩΤΑ ΙΚΑΣΤΗΡΙΑ ΤΗΣ ΑΡΜΟ ΙΟΤΗΤΑΣ ΕΚ ΙΚΑΣΗΣ ΕΓΚΛΗΜΑΤΩΝ ΠΟΥ ΣΧΕΤΙΖΟΝΤΑΙ ΜΕ ΤΗΝ ΤΡΟΜΟΚΡΑΤΙΑ 1. Το Σύνταγµα στο άθρο 97 1 εδαφ.α ορίζει :"Τα κακουργήµατα και τα πολιτικά εγκλήµατα δικάζονται απο µικτά ορκωτά δικαστήρια που συγκροτούνται απο τακτικούς δικαστές και ενόρκους,όπως νόµος οριζει.".επίσης στην παράγραφο 2 του ιδιου αρθρου ορίζεται:"κακουργήµατα και πολιτικά εγκλήµατα,που µε συντακτικές πράξειςφηφίσµατα και ειδικούς νόµους έχουν υπαχθει εως την ισχύ του Συντάγµατος στη δικαιοδοσία των Εφετείων εξακολουθούν να δικάζονται απο αυτά εφόσον δεν υπαχθούν στην αρµοδιότητα των µεικτών ορκωτ ω δικαστηρίων" Κατ αρχήν το Σύνταγµα καθιερώνει τον κανόνα της εκδίκασης των κακουργηµάτων και πολιτικών εγκληµάτων απο τα µικτά ορκωτά δικαστήρια,παρέχει,ωστόσο,την εξουσιοδότηση στο νοµοθέτη να υπαγάγει καποια κακουργήµατα εφόσον το κρίνει σκόπιµο στην αρµοδιότητα των Εφετείων εκτός απο τα κακουργήµατα και πολιτικά εγκήµατα που έχουν ηδη υπαχθεί πριν απο την θέση σε ισχύ του Συντάγµατος υπαχθεί µε συντακτικές πράξεις,ψηφίσµατα και ειδικούς νόµους στα Εφετεία. 2. Η παρουσία των λαϊκών δικαστών 9 προστατεύει τους πολίτες απο αυθαίρετες επεµβάσεις της εκελεστικής εξουσίας στην απονοµή της δικαιοσύνης.επίσης, οι δικαστές που προέρχονται απο το λαό µπορούν να κατανοήσουν καλύτερα τις πραγµατικές συνθήκες τέλεσης ενός εγκλήµατος και τους προσωπικούς όρους του δράστη.εξάλλου οι ένορκοι εκφράζουν το περί δικαίου αίσθηµα του λαού. Απο την άλλη πλευρά,ωστόσο,οι ένορκοι είναι πιο ευεπηρέαστοι σε απειλές και προπάθειες εκφοβισµού κάτι που αποκτά ιδιαίτερη βαρύτητα σε εκδίκαση υποθέσεων οργνωµένου εγκλήµατος και τροµοκρατίας. Επιπλέον,οι ένορκοι δεν διαθέτουν τις απαραίτητες νοµικές γνώσεις, κατάρτιση ή εµπειρία, για να µπορέσουν να αποφανθούν για δύσκολα νοµικά ζητήµατα. 3. Καθώς θεωρία και η νοµολογία δεν έχουν καταλήξει ακόµα σε καµία σαφή θέση για το αν οι τροµοκρατικές ενέργειες συνιστουν ή όχι πολιτικο έγκληµα η υπαγωγή της εκδίκασης τους στα Τριµελή Εφετεία(αρθρο 4 ν.2928/2001, 111 5ΚΠ ) εγείρει ζητήµατα αντισυνταγµατικότητας. Εξάλλου,η δυνατότητα του 97 2 εδαφ.β για υπαγωγή άλλων αδικηµάτων στη δικαιοδοδσία των Εφετείων αφορά µόνο τα κακουργήµατα και όχι τα πολιτικά εγκλήµατα. Ωστόσο,η κρίση για το αν τελικά το έγκληµα είναι πολιτικό ανήκει στο δικαστήριο,το οποίο όµως θα πρέπει να αξιολογήσει χωριστά την κάθε ενέργεια του δράστη και όχι να αποφανθεί συνολικά για τον πολιτικό ή µη χαρακτήρα της δράσης του. 9. Καρράς,Ποινικό ικονοµικό ίκαιο σελ.125επ.

14 4. Ενα επιπλέον ζήτηµα που τίθεται απο µερία της θεωρίας είναι αυτό της αρµοδιότητας του δικαστηρίου για κακουργήµατα που τελέστηκαν πριν τη θέση σε ισχύ του νόµου 2928/2001.Ο καθηγητής Μανωλεδάκης 10 εκφράζει τον προβληµατισµό ότι αν κάποιος δικάζεται για ενα επιµέρους κακούργηµα(πλήν αυτού της συµµετοχής σε εγκληµατική οργάνωση ) αρµόδιο δικαστήριο για να δικάσει την υπόθεση είναι το µικτό ορκωτό δικαστήριο και όχι το Τριµελές Εφετείο. ιότι όταν τελεστηκε το έγκληµα νόµιµος δικαστής ήταν το Μ.Ο.. οπότε δεν είναι επιτρεπτή η επι το δυσµενέστερο µεταβολή της θέσης του κατηγορουµένου για ζήτηµα που αποτελεί ατοµικό του δικαίωµα. 10. Τροµοκρατία και νοµοκρατία,ποινική ικαιοσύνη 1/2003

15 H ΡΑ ΙΟΤΗΛΕΟΠΤΙΚΗ ΗΜΟΣΙΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΙΚΗΣ ΚΑΤΗΓΟΡΟΥΜΕΝΩΝ ΓΙΑ ΙΑΠΡΑΞΗ ΤΡΟΜΟΚΡΑΤΙΚΩΝ ΕΝΕΡΓΕΙΩΝ 1. ικαιολογητικός λόγος για την εισαγωγή της αρχής της δηµοσιότητα της δίκης ήταν η κατοχύρωση της εµπιστοσύνης των πολιτών στην αµερόληπτη απονοµή της δικαιοσύνης.η δηµοσιότητα κατοχυρώνεται για πρώτη φοά στα νεότερα χρόνια κατα την περίοδο της Γαλλικής Επανάστασης ως θεραπεία των δικαστικών αυθαιρεσιών της εξεταστικής διαδικασίας του Μεσαίωνα ηµοσιότητα σηµαίνει τη δυνατότητα κάθε πολίτη να παρακολουθήσει την εξέλιξη της διαδικασίας.η επιταγή για δηµοσιότητα των δικών κατοχυρώνεται µε συνταγµατικές διατάξεις και θεωρείται απαραίτητη αρχή του Κράτους δικαίου.στο ελληνικό Σύνταγµα η δηµοσιότητα κατοχυρώνεται στα άρθρα 93 2, 3 εδ. Α και εξειδικεύεται στα άρθρα 329,330 ΚΠ καθώς και σε ειδικούς νόµους. 2. Η δηµοσιότητα της δίκης διακρίνεται σε δύο είδη: την άµεση και την έµµεση 11 Αµεση είναι η δηµοσιότητα,οταν οποιοσδήποτε πολίτης µπορεί ελεύθερα να εισέρχεται στην αίθουσα του δικασηρίου και να παρακολουθεί ακώλυτα τη συνεδρίαση µε τις δικές του αισθήσεις. Εµµεση είναι η δηµοσιότητα,η οποία λαµβάνει χώρα µέσω του τύπου και γενικότερα µέσω των Μ.Μ.Ε. 3. Γενικοί περιορισµοί στη δηµοσιότητα της δίκης τίθενται ήδη απο το ίδιο το Σύνταγµα για λόγους προστασίας υπέρτερου συµφέροντος : Το άρθρο 93 2 προβλέπει τη δυνατότητα του δικαστηρίου να περιορίσει τη δηµοσιότητα αν κρίνει ότι αυτή µπορεί να είναι επιβλαβής στα χρηστά ήθη ή διότι συντρέχουν ειδικοί λόγοι προστασίας της ιδιωτικής ή οικογενειακής ζωής των διαδίκων. Αποκλεισµός της δηµοσιότητας προβλέπεται απο των ειδικών δικαστηρίων ανηλίκων άρθρο 96 3 και στις περιπτώσεις 11.Νικ. Ανδρουλάκης "Θεµελιώδεις έννοιες της ποινικής δίκης Εκδ. Σάκκουλα 1994 Αργυριος Καρρας "Ποινικό ικονοµικό ίκαιο".

16 Και ο ΚΠ περιέχει διατάξεις για περιορισµό της δηµοσιότητας της δίκης για λόγους προστασίας νεαρών ατόµων (329 1) ή λόγω ανεπάρκειας του χώρου της δικαστικής αίθουσας. 4. i) Το ερώτηµα κατα πόσον η ραδιοτηλεοπτική µετάδοση των συνεδριάσεων των δικαστηρίων επιτάσσεται απο το Σύνταγµα ή µπορεί να αποκλεισθεί εν όλω ή εν µέρει απασχολεί την νοµική επιστήµη µε αυξανόµενη ένταξη καθώς η διείσδυση των ηλεκτρονικών µέσων ενηµέρωσης στην καθηµερινή ζωή γίνεται ολοένα και µεγαλύτερη. Ζήτηµα δηµιουργήθηκε µε την πρόσφατη ψήφιση του άρθρου 8 ν.3090/2002 που ανέτρεψε τον κανόνα του προϊσχύσαντος νόµου ν.2172/1993.σύµφωνα µε την παράγραφο 1 του άρθρου 8 απαγορεύεται η ολική ή µερική µετάδοση απο την τηλεόραση ή το ραδιόφωνο καθώς και η κινηµατογράφηση και µαγνητοσκόπηση ης δίκης ενώπιον ποινικού,πολιτικού ή διοικητικού δικαστηρίου επιτρέπεται δε κατ εξαίρεση αυτή εφόσον συναινούν εισαγγελέας και διάδικοι και συντρέχει ουσιώδες δηµόσιο συµφέρον. Η αλλαγη 12,την οποία επέφερε ο καινούργιος αυτός νόµος συνίσταται στο ότι ενώ µέχρι ώρα απαγόρευση της αναµετάδοσης της δίκης ήταν η εξαίρεση µε την καινούργια ρύθµιση η απαγόρευση ανάγεται σε κανόνα και η δυνατότητα µετάδοσης σε εξαίρεση καθώς τίθενται αυστηρές προϋποθέσεις,οι οποίες θα πρέπει να συντρέχουν σωρρευτικά : ύπαρξη δηµοσίου συµφέροντος,συναίνεση του Εισαγγελέα και των διαδίκων. Η αυστηρότερη αυτή ρύθµιση αποτελεί προφανώς προϊόν της αρνητικής εµπειρίας που έχει αποκοµίσει τα τελευταία χρόνια η κοινή γνώµη για την εµπλοκή των Μ.Μ.Ε. στο χώρο της δικαιοσύνης. ii) Ως θετικό στοιχείο της ραδιοτηλεοπτικής µετάδοσης 13 παρουσιάστηκαν (κυρίως µε αφορµή των αποκλεισµό της τηλεοπτικής µετάδοσης της δίκης της 17Νοέµβρη) τα εξής επιχειρήµατα: α) η δηµοσιότητα αποτελεί εγγύηση ορθής απονοµής της δικαιοσύνης ιδίως σε µία δίκη για την οποία υπάρχει έντονο ενδιαφερον του κοινού.ετσι,το πρόβληµα που δηµουργείαται απο το γεγόνος οτι ελάχιστοι πολιτες χωρούν στη δικαστική αίθουσα καλείται να λύσει η παρουσία των Μ.Μ.Ε.Απο την µια πλευρά,ο τύπος έχει πεπερασµένες δυνατότητες αφού µπορεί να αναπαραγάγει µόνο ένα µικρό µέρος των όσων λέγονται στη δικαστική αίθουσα,ενώ αντίθετα κυρίως η τηλεόραση µπορεί να εξασφαλίσει τη µεγαλύτερη δυνατή δηµοσιότητα β)στις µέρες µας παρατηρείται µια τάση αποκλεισµού των ενόρκων απο σοβαρές ποινικές υποθέσεις.ετσι η παρουσία των Μ.Μ.Ε. στην αίθουσα του δικαστηρίου εξισορροπεί κατα κάποιο τρόπο την ολοένα συρρικνούµενη λαϊκή συµµετοχή στην απονοµή της δικαιοσύνης. 12. Αριστοτέλης Χαραλαµπάκης "Η νέα ρύθµιση για την παρουσία των Μ.Μ.Ε. στο δικαστήριο" Ποινικός Λόγος 4/2002 σελ Νίκος Παρασκευόπουλος "Ναι στην κάλυψη απο ΤV " Εφηµ. Ελευθεροτυπία

17 Ως αρνητικά στοιχεία της ραδιοτηλεοπτικής µετάδοσης µιας δίκης θεωρούνται η δηµιουργία προβληµάτων στην οµαλή διαξαγωγή της δίκης, καταστρατήγηση της απαγόρευσης επικοινωνίας των µαρτύρων, προσβολή της προσωπικότητας του κατηγορουµένου και του τεκµηρίου αθωότητας, επηρεασµός των παραγόντων της δίκης κ.α. iii) Ως προς το ζήτηµα αν η έµµεση δηµοσιότητα της δίκης καλύπτεται απο την διάταξη 93 2 έχει διατυπωθεί η άποψη οτι εφόσον το Σύνταγµα καλύπτει το µείζον,που ειναι το δικαίωµα του προσώπου να εισέλθει ση δικαστική αίθουσα και να παρακολουθήσει τη δίκη, άρα καλύπει και το έλασσον, που είναι η παρακολούθηση της δίκης µε ηλεκτρονικά µέσα. Υποστηρίζεται,ωστόσο,και η αντίθετη άποψη 14. Η ραδιοτηλεοπτική µετάδοση της δίκης προσβάλλει την προσωπικότητα του κατηγορουµένου σε εντονότερο βαθµό απο ότι µε την φυσική παρουσία του κοινού στην δικαστική αίθουσα διότι καθιστά γνωστά στοιχεία της προσωπικότητας του σε ασύγκριτα µεγαλύτερο αριθµό προσώπων. Φυσικά ο κατηγορούµενος είναι υποχρεωµένος να ανεχθεί κάποιες επεµβάσεις στην προσωπικότητά του,οι οποίες ωστόσο δικαιολογούνται στα πλαίσια της ειδικής εξουσιαστικής σχέσης της δίκης.προσβολές που υπερβαίνουν αυτό το ανεκτό όριο έρχονται σε αντίθεση µε τα άρθρα 5 1 και 9 Α του Συνάγµατος.Σε διαφορετική περίπτωση κάθε κατηγορούµενος θα ήταν υποχρεωµένος να ανέχεται προσβολές της προσωπικότητάς του χωρίς να µπορεί να προστατευτεί αφού το 93 2 προβλέπει εξαιρέσεις στη δηµοσιότητα της δίκης µόνο για λόγους προστασίας του ιδιωτικού ή οικογενειακού βίου.επιπλέον,υποστηρίζεται ότι η δηµοσιότητα της δίκης είναι απαραίτητη προκειµένου να εξασφαλίσει στον κατηγορούµενο µια δίκαιη δίκη.η ραδιοτηλεοπτική µετάδοση ωστόσο της δίκης θέτει σοβαρά ερωτήµατα σχετικά µε το σεβασµό κυρίως του τεκµηρίου αθωότητας του κατηγοουµένου. 14. Αθανασιος Τσεβάς "Η ραδιοτηλεοπτική δηµοσιότητα της δίκης κατα το Σύνταγµα " Ποινικά Χρονικά ΝΓ σελ.181επ.

18 ΑΝΑΛΥΣΗ D.N.A. 1. Ο νόµος 2928/2001 µεταξύ των άλλων ρυθµίσεων που εισήγαγε για την αντιµετώπιση του οργανωµένου εγκλήµατος και της τροµοκρατίας,προέβεψε τη δυνατότητα εξέτασης του D.N.A. του κατηγορουµένου,προκειµένου να διαπιστωθεί η ταυτότητα του δράστη του εγκλήµατος.η εξέλιξη της τεχνολογίας που επιτρέπει ανάλυση του βιολογικού υλικού του ανθρώπου έχει θέσει ήδη εδώ και µερικά χρόνια τόσο ηθικά όσο και αµιγώς νοµικά προβλήµατα,ως προς τα όρια εως τα οποία µπορεί να φτάσει η επέµβαση της τεχνολογιας στον άνθρωπο. Το άρθρο 5 του νόµου ορίζει τις προϋποθέσεις, υπό τις οποίες µπορεί να διεξαχθεί η εξέταση D.N.A. Πρώτη προϋπόθεση είναι ότι στο πρόσωπο του κατηγορουµένου θα πρέπει να συντρέχουν σοβαρές ενδείξεις ενοχής.αρα,δεν αρκεί η οποιαδήποτε απλή υποψία. εύτερη προϋπόθεση,που θέτει ο νόµος είναι η διενέργεια της εξέτασης ύστερα απο διαταγή του αρµόδιου δικαστικού Συµβουλίου ή ύστερα απο αίτηµα του ιδίου του κατηγορουµένου, προκειµένου να στηρίξει την υπεράσπισή του.ο νοµοθέτης προσπαθεί να αποφύγει έτσι το ενδεχόµενο να αποτελέσει η διάταξη αυτή εργαλείο αυθαιρεσίας για τις αστυνοµικές αρχές που θα µπορούν έτσι να διενεργούν επαχθείς για τα ατοµικά δικαιώµατα των πολιτών ανακριτικές πράξεις χωρίς τις εγγυήσεις της δικαστικής εξουσίας. Επιπλέον, τίθενται και ορισµένες ακόµα ασφαλιστικές δικλείδες,όπως ότι η εξέταση αυτή θα πρέπει να περιορίζεται αποκλειστικά στα δεδοµένα που είναι απολύτως αναγκαία για τη διαπίστωση της ταυτότητας του δράστη εγκλήµατος,η εξέταση µπορεί να γίνει µόνο σε κρατικό ή πανεπιστηµιακό εργαστήριο,την άµεση καταστροφή του γενετικού υλικού,στην περίπτωση που η ανάλυση βγεί αρνητική.αν αποβεί θετική,η καταστροφή του γενετικού υλικού αναβάλλεται για τον απολύτως απαράιτητο χρόνο αν το Συµβούλιο κρίνει µε ειδικά αιτιολογηµένο βούλευµα ότι η διατήρησή τους είναι αναγκαία για τη διαλεύκανση και άλλων αξιόποιων πράξεων. Εφόσον η ανάλυση D.N.A. διαταχθεί αρµοδίως 15 είναι υποχρεωτική και δεν απαιτείται η συναίνεση του κατηγορουµένου.αυτό βέβαια δεν σηµαίνει ότι επιτρέπεται η χρήση βίας προκειµένου να ληφθεί το γενετικό υλικό απο τον κατηγορούµενο.κάτι τέτοιο θα αντέβαινε στι διατάξεις 2 1 και 5 3 του Συντάγµατος. 15. Ιωάννης Μανωλεδάκης "Ασφάλεια ή ελευθερία" Εκδ. Σάκκουλα 2002,σελ.157

19 2. Εναντίον αυτής της διατάξεων έχουν διατυπωθεί ορισµένες σοβαρές αντιρρήσεις που αφορούν στην νοµική ορθότητα ορισµένων ρυθµίσεων.ειδικότερα: α) αµφιβητείται 16 η σκοπιµότητα της πρόβλεψης της εξέτασης όχι µόνον για τον κατηγορούµενο αλλά για κάθε ύποπτο,αφού ούτως ή άλλως,αυτός εναντίον του οποίου υπάρχουν σοβαρές υπόνοιες ενοχής,οτι τέλεσε αξιόποινη πράξη είναι κατηγορούµενος και έχει όλα τα δικαιώµατα του κατηγορουµένου β) οι διαδικαστικές προϋποθέσεις,που προβλέπονται στο νόµο δεν διασφαλίζουν πλήρως τα δικαιώµατα του κατηγορουµένου,αφού το βούλευµα που διατάσσει την εξέταση του D.N.A. δεν του επιδίδεται,ώστε να µπορέσει να ασκήσει τα προβλεπόµενα απο τον ΚΠ δικαιώµατά του γ)ο νόµος αφήνει µια εξαίρεση 17 για τη µη καταστροφή του D.N.A. που κινδυνεύει να µεταβληθεί σε κανόνα και να επιτρέψει τη δηµιουργία τράπεζας γενετικών πληροφοριών ατόµων που θεωρούνται "συνήθεις ύποπτοι". 16. Αναγνωστόπουλος Ηλίας "Το σχέδιο νόµου για την αντιµετώπιση του οργανωµένου εγκλήµατος" (µετέπειτα ν.2928/2001).εταιρεία Νοµικών Βορείου Ελλάδος Εκδ. Σάκκουλα 2002 σελ Αναγνωστόπουλος Ηλίας, το ίδιο Μανωλεδάκης Ιωάννης "Ασφάλεια ή ελευθερία " σελ.154 Καλφέλης Γρηγόριος Εφηµ."Τα Νέα"

20 ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΜΑΡΤΥΡΩΝ 1. Ο ν. 2829/ στο άρθρο 9 προβλέπει ρυθµίσεις για την προστασία µαρτύρων απο πιθανή εκδίκηση ή εκφοβισµό.στο ζήτηµα αυτό καθοριστική υπήρξε η υπογραφή απο την Ελλάδα της ιεθνούς Συµβάσεως του Ο.Η.Ε. για το οργανωµένο έγκληµα(παλέρµο 2000),µε την οποία η χώρα µας ανέλαβε την υποχρέωση να υιοθετήσει τα κατάλληλα µέτρα για την αποτελεσµατική προστασία των µαρτύρων Οι µάρτυρες αποτελούν το βασικό αποδεικτικό µέσο στην ποινική δίκη.απο την άλλη πλευρά ο εκφοβισµός του µάρτυρα µπορεί να έχει ως συνέπεια την απροθυµία του να αποκαλύψει στοιχεία,να επικαλεσθεί άγνοια ή να ανακαλέσει στοιχεία που έχει ήδη καταθέσει.η προστασία 19 του µάρτυρα είναι εποµένως αναγκαία,η οποία σε εξαιρετικές περιπτώσεις µπορεί να φτάσει µέχρι και στην συγκάλυψη της ταυτότητας του µάρτυρα. Με τον όρο "προστασία" νοείται τόσο η προστασία του µάρτυρα απο προσβολή ή επηρρεασµό,τον οποίο ενδεχοµένως να επιχειρήσει ο κατηγορούµενος ή άλλος,όσο και η προστασία του δικαιώµατος της προσωπικότητάς του καθώς και προστασία του µάρτυρα απο σηµαντική ψυχική επιβάρυνση κατα την συνύπαρξή του µε τον κατηγορούµενο στο ακροατήριο 2. Μπορούµε να διακρίνουµε τρείς βασικές κατηγορίες προσώπων 20 επί των οποίων µπορεί να έχει εφαρµογή ο νόµος 2928/2001: α) οι µάρτυρες εκείνοι που έχουν τυχαία αποκτήσει άµεση ή έµµεση γνώση για την τέλεση του εγκλήµατος β) οι µάρτυρες,που προέρχονται απο το εσωτερικό της οργάνωσης είτε είναι πρώην µέλη της που συνεργάζονται πλέον µε τις Αρχές είτε πρόκειται για κεκαλυµµένα δρώντες αστυνοµικούς που έχουν διεισδύσει στην οργάνωση γ) µάρτυρες,που είναι ταυτόχρονα και θύµατα της αξιόποινης πράξης 18. Βαθιώτης Κωνσταντίνος "Η προστασία µαρτύρων κατα το άρθρο 9 του Νόµου 2928/2001" Ποινικά Χρονικά ΝΑ σελ.1045επ. 19.Αναγνωστόπουλος Ηλίας "Το σχέδιο νόµου για την αντιµετώπιση του οργανωµένου εγκλήµατος"(µετέπειτα ν.2928/2001) Εταιρία Νοµικών Βορείου Ελλάδος, Εκδ. Σάκκουλα 2002 σελ.48επ.