Καλές Γιορτές ΠΕΡΙΟ ΙΚΗ ΕΚ ΟΣΗ ΤΗΣ ΕΝΩΣΗΣ ΤΕΙΧΙΩΤΩΝ ΩΡΙ ΑΣ. Έτος 28ο Αρ. φύλλου 106 Οκτώβριος - Δεκέµβριος 2013 Μελίσσου 9, Αθήνα

Transcript

1 Τειχιώτικα Έτος 28ο Αρ. φύλλου 106 Οκτώβριος - Δεκέµβριος 2013 Μελίσσου 9, Αθήνα ΠΕΡΙΟ ΙΚΗ ΕΚ ΟΣΗ ΤΗΣ ΕΝΩΣΗΣ ΤΕΙΧΙΩΤΩΝ ΩΡΙ ΑΣ Κλειστό - αρ. αδ. 54/09 ΚΩ ΙΚΟΣ: Καλές Γιορτές

2 Τειχιώτικα ΠΕΡΙΟΔΙΚΗ ΕΚΔΟΣΗ ΤΗΣ ΕΝΩΣΗΣ ΤΕΙΧΙΩΤΩΝ ΔΩΡΙΔΑΣ ΤΕΙΧΙΩΤΙΚΑ ΜΗΝΥΜΑΤΑ Ιδιοκτησία: ΕΝΩΣΗ ΤΕΙΧΙΩΤΩΝ ΔΩΡΙΔΑΣ Μελίσσου 9, Αθήνα Εκδότης-Διευθυντής: Καραΐνδρος Ευάγγελος, Τηλ: Συντακτική επιτροπή: Καραΐνδρος Ευάγγελος του Αθαν. Τηλ: Ασημακοπούλου-Κοτυβού Μαρία Τηλ: Τσιατούρα-Σταθοπούλου Ελένη Τηλ: Συνεργάτες έκδοσης- Επικοινωνία: Σταθόπουλος Ηλίας, Τηλ: Πιερράκος Γιώργος, Τηλ: Προεκτύπωση - Δημιουργικό: Αδάμ Ηλίας Περικλέους 64, Μαγούλα Τηλ.: eliasadam64@gmail.com Εκτύπωση: Φωτόλιο & Typicon Δημαράκη 20, Αθήνα Τηλ.: Τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν προσωπικές απόψεις του υπογράφοντα. Να μην ξεχάσω Τη συvδρομή μου για το το περιοδικό και το σύλλογο Ο Πρόεδρος και τα μέ η του Δ.Σ. της Ένωσής μας ΕΥΧΕΤΑΙ σε ό ους τους χωριανούς και φί ους και τις οικογένειες τους ΚΑΛΕΣ ΓΙΟΡΤΕΣ ΕΥΤΥΧΙΣΜΕΝΟ ΤΟ 2014 Ο καινούργιος χρόνος να ανταποκριθεί στις προσδοκίες ό ων μας καθώς και ό ων των Ε ήνων για μια καλύτερη ζωή με ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗ ΚΑΙ ΔΙΚΑΙΩΣΗ ΣΑΣ ΠΡΟΣΚΑΛΟΥΜΕ Να γιορτάσουμε ό οι μαζί τον ερχομό του καινούργιου χρόνου με το κόψιμο της πατροπαράδοτης Βασιλόπιττας την Κυριακή 19 Ιανουαρίου 2014 και ώρα 11:00 στη στέγη μας Μελισσού 9-13 Π ατεία Βαρνάβα. ΣΑΣ ΕΝΗΜΕΡΩΝΟΥΜΕ ΕΠΙΣΗΣ ότι η ετήσια αποκριάτικη εκδή ωσή μας θα γίνει την Κυριακή το μεσημέρι ώρα 13:00 στο εστιατόριο Μπάρμπα Λάζαρος (BARBA LAZAROS) θα διασκεδάσουμε με ζωντανή μουσική με δημοτικό και λαϊκό πρόγραμμα που πραγματικά ξεσηκώνει... τιμή πρόσκλησης 20 όπου περιλαμβάνεται πλούσιο γεύμα με απεριόριστη κατανά ωση ποτών. Σας καλούμε ό ους με τα συγγενικά και φιλικά σας πρόσωπα να παρευρεθείτε και να γλεντήσουμε ό οι μαζί όπως τον παλιό καλό καιρό στους γάμους, στις γιορτές και τα πανηγύρια. Το Δ.Σ. σας υπόσχεται μια ξεχωριστή και χαρούμενη Κυριακή, να ξεφύγουμε λίγο από τα αρκετά προβ ήματά μας. Συνδρομές μπορείτε να βάζετε απευθείας στο λογαριασμό του Συλλόγου στη EUROBANK-Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο (λόγο ενοποίησης) Αρ. Λογ/σμού: , για την Ένωση Τειχιωτών Δωρίδας, αναγράφοντας πάντοτε το ονοματεπώνυμό σας, για να κόβουμε την ανάλογη απόδειξη. Σας παρακαλούμε να μη στέλνετε χρήματα μέσω Ταχυδρομείου διότι υπάρχει σοβαρό πρόβλημα με την είσπραξη!!! tihiogr@gmail.com Στην διεύθυνση αυτή μπορεί ο καθένας να στέλνει οτιδήποτε αφορά το χωριό, σε θέματα καλύτερης λειτουργικότητας (απορίες, γνώμες, απόψεις, αντιπαραθέσεις, προτάσεις και αλλά), όπου όλα αυτά θα μεταφέρονται στα συμβούλια του συλλόγου και του χωρίου για την πιθανή διεκπεραίωση τους. Με εκτίμηση Πιερράκος Γιώργος, Σταθόπουλος Ηλίας, Καλλίγας Θοδωρής 2 ΤΕΙΧΙΩΤΙΚΑ μυνήματα Ι Οκτώβριος - Δεκέμβριος 2013

3 ΕΥΧΕΣ ΑΠΟ ΤΟΝ ΕΚΠΡΟΣΩΠΟ ΤΗΣ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑΣ ΜΑΣ ΚΩΣΤΑ ΚΑΤΕΛΗ Εύχομαι σε όλους Καλή Χρονιά με αγάπη για τον συνάνθρωπο πίστη στη δύναμή μας, ελπίδα για ένα καλύτερο αύριο και υγεία. Γιατί αυτό είναι το μόνο που αξίζει! «Ο χρόνος είναι πολύ αργός για όσους περιμένουν, πολύ γρήγορος για όσους φοβούνται, πολύ μακρύς για όσους υποφέρουν, πολύ σύντομος για όσους χαίρονται, αιώνιος για όσους αγαπούν» ΕΔΩΣΑΝ ΤΗ ΣΥΝΔΡΟΜΗ ΤΟΥΣ Καμπουράκης Αντώνης και Μαρίκα 20 Παπαγιαννοπούλου Εφροσύνη 50 Παπαγιαννοπούλου Πόπη 50 Αντωνοπούλου Άννα 100 Τράμπαρης Ζήσης 50 στη μνήμη της Δημητρούλας Ασημακοπούλου Τα παιδιά Μαρία, Νικολέτα και Κώστας Ασημακοπούλου 200 στη μνήμη της μητέρας τους Δημητρούλας. η έκδοση Άρθρο του Εκδότη Δύο χρόνια πέρασαν ίσως τα δυσκολότερα των τελευταίων δεκαετιών. Ο ερχομός της καινούργιας χρονιάς μας επιβάλλεις να κάνουμε τον απολογισμό μας και να θέσουμε στόχους για τη νέα χρονιά και την παραπέρα πορεία της ένωσής μας. Στα θετικά των δυο τελευταίων χρόνων είναι το ότι η ένωσή μας κατάφερε να μείνει ενεργή και να αποδώσει έργο, παρά τις αντίξοες συνθήκες τις οποίες αντιμετώπισε εξαιτίας της ευρύτερης κοινωνικής κρίσης. Προσπαθήσαμε, και σε μεγάλο βαθμό το πετύχαμε, το Δ.Σ. της Ένωσής μας να είναι συσπειρωμένο, να έχει την καλύτερη δυνατή συνεργασία και αυτό το πνεύμα να διαχέεται και προς τα έξω. Πετύχαμε μέχρι σήμερα να εκδίδουμε το περιοδικό μας τα Τειχιώτικα Μηνύματα. Όσοι παρακολουθούμε την πορεία των Συλλόγων, διαπιστώνουμε ότι υπάρχουν Σύλλογοι που ανέστειλαν την έκδοση των περιοδικών και εφημερίδων τους, κάτω από το βάρος της υπάρχουσας οικονομικής κρίσης. Εμείς αντέξαμε, και αυτό οφείλεται στον διακαή πόθο του κάθε Τειχιώτη, του κάθε φίλου του χωριού και ιδιαίτερα των ομογενών μας, να συνεχίσει το περιοδικό να εκδίδεται και έτσι να επιτελεί τον σκοπό του, δηλαδή να μας εκφράζει, να μας φέρνει σε επικοινωνία, να συσφίγγει τις μεταξύ μας σχέσεις, να διατηρεί άρρηκτους τους δεσμούς μας με την ιδιαίτερη πατρίδα μας, να μας κάνει κοινωνούς των προβλημάτων της και αρωγούς στην προσπάθεια επίλυσής τους. Οι δραστηριότητες της Ένωσής μας είναι γνωστές και δεν θα αναφερθώ σε αυτές, πιστεύω όμως ότι ήταν επιτυχημένες, με κορυφαίες τις εκδηλώσεις του Αυγούστου στο χωριό των άλλων εκδηλώσεων τον χειμώνα στην Αθήνα καθώς και άλλων ψυχαγωγικών δράσεων. Στις προθέσεις μας ήταν να πραγματοποιηθούν και άλλες εκδηλώσεις, που όμως απαιτούν συλλογικότητα. Και από το σημείο αυτό ξεκινούν οι δυσκολίες. Μέχρι τώρα οφείλουμε να ομολογήσουμε ότι δεν υπήρξε η αναμενόμενη ανταπόκριση εκ μέρους των μελών για συλλογική δράση, παρά τις συνεχείς εκκλήσεις μας. Η πορεία της Ένωσής μας είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με τη συμμετοχικότητα. Δεν θέλουμε, αλλά και δεν μπορούμε μια ομάδα πέντε δέκα ανθρώπων να φέρει σε πέρας ένα δύσκολο έργο. Απαιτούνται καινούριοι προβληματισμοί, νέες ιδέες, κατάθεση ψυχής, στήριξη στο έργο που επιτελείται. Άλλωστε, όταν λειτουργούν οι ίδιοι και οι ίδιοι, στο τέλος κινδυνεύουν να επαναλαμβάνονται και οπωσδήποτε είναι λιγότερο αποτελεσματικοί. Το «η ισχύς εν τη ενώσει» δεν είναι λόγος κενός αλλά το εφαλτήριο για την επιτυχία. Μετά από αυτά, πρώτιστο μέλημά μας για τη παραπέρα πορεία της Ένωσής μας είναι η ενεργός συμμετοχή μας. Ας βοηθήσουμε λοιπόν όλοι από όποια θέση κι αν βρισκόμαστε ας μην φτάσουμε πάλι στο σημείο να παρακαλάμε άτομα να μπουν στο Δ.Σ. ή να μείνουν με το ζόρι. Τα μέλη του Δ.Σ. πρέπει να αλλάζουν, να μπαίνουν νέοι που έχουν περισσότερη δύναμη και το κυριότερο καθαρότερο μυαλό από αυτούς που είναι ήδη στο Δ.Σ. Χρειάζονται διαφορετικές απόψεις, διαφορετικές γνώμες, διαφορετική γλώσσα. Αγαπητοί μου συγχωριανοί φίλες και φίλοι της ένωσής μας. Σε αυτόν τον αγώνα είμαστε όλοι απαραίτητοι βάλτε όλοι πλάτη για να κρατήσουμε την ένωσή μας ενεργή, και αποτελεσματική. Τίποτα δεν μας χωρίζει. Όλα μας ενώνουν, ας παραμερήσουμε λοιπόν τις μικροδιαφορές που ίσως υπάρχουν και ας προβλέψουμε στο παρόν και στο μέλλον με ομοψυχία. Καλή χρονιά, με αλληλεγγύη, αγωνιστικότητα και αισιοδοξία! Ο πρόεδρος ΒΑΓΓΕΛΗΣ ΚΑΡΑΪΝΔΡΟΣ ΤΕΙΧΙΩΤΙΚΑ μυνήματα Ι Οκτώβριος - Δεκέμβριος

4 ΑΠΟΨΕΙΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΡΑΣΕΙΣ Η Εφημερίδα μας το Περιοδικό μας Σε όλες τις συζητήσεις των Διοικητικών συμβουλίων εκτός των άλλων συζητάτε και ο τρόπος συνέχισης της έκδοσης του περιοδικού μας «Τειχιώτικα Μηνύματα» αφού την περασμένη χρονιά τα έξοδα υπερέβησαν τα έσοδα κατά πολύ. Ως προς τα έξοδα ένας σοβαρός λόγος είναι ο υπερπενταπλασιασμός τους από τα ΕΛΤΑ καθώς και η μεγάλη αύξηση της εκτύπωσης και του στησίματος του περιοδικού εδώ μου δίνεται η ευκαιρία να ευχαριστήσω για άλλη μια φορά δημόσια τη μεγάλη βοήθεια τους συγχωριανού μας Ηλία Αδάμ που μας κατέβασε αρκετά το κόστος της εκτύπωσης καθώς ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΕΣ ΔΡΑΣΕΙΣ Πολιτιστικός Αύγουστος 2013 Α μπάσκετ το καθιερωμένο τουρνουά μπάσκετ για τη νεολαία μας και όχι μόνο, χωριανών μας που γίνεται κάθε χρόνο με καθολική συμμετοχή όλων των συγ- μπάσκετ θα παίξουνε και οι μεγάλες την επόμενη της Παναγίας στο «Πάρκο εκδηλώσεων και Αναψυχής». Όλες ύγουστος μήνας διακοπών, μήνας χαράς, ηλικίες γιο αυτό παρακαλούμε εγκαίρως να δηλώσουν συμμετοχή στη παρακάτω οι νοικοκυρές του χωριού μας, που προς μήνας πανηγυριών, οργανωτική επιτροπή: τιμή τους γίνεται αυτή η γιορτή ας ανασκουμπωθούν από τώρα και να σκε- μήνας εκδηλώσεων, Μαρλίτση Βασίλειο, Σταθόπουλο μήνας που οι περισσότεροι ξενιτεμένοι Ηλία και Πιερράκο Γιώργο φθούν τι πίτα θα φτιάξουν και ποια θα μας, βρίσκονται στο χωριό μας. Γι αυτό Τη ν Τρίτη 13 Αυγούστου θα περπατήσουμε και θα πάμε στη Βαρνάκοβα ακολουθήσει η γιορτή Νεολαίας. φτιάξει τη καλύτερη. Στη συνέχεια θα το λόγο η Ένωση μας φροντίζει εδώ και αρκετά χρόνια να οργανώνει διάφορες για προσκύνημα από την καθιερωμένη εκδηλώσεις που θα κάνουν την παραμονή τους πιο ευχάριστη και δίνουν την επίσης που θα οργανώσει η Ένωση μας. διαδρομή και επάνοδο με αυτοκίνητα Ποτιδάνεια 2013 ευκαιρία σε όλους να περάσουν πιο ευχάριστα, και να θυμηθούν παλιά έθιμα του Παναγίας που γιορτάζει και η εκκλησία Στις 15 Αυγούστου ανήμερα της Με μεγάλη χαρά η Ένωση Τειχιωτών συμμετέχει στο τριήμερο εκδηλώσεων της Ένωσης Ποτιδανείων στο χωριού μας. μας, η ένωση μας θα κάνει αρτοκλασία Έτσι και φέτος το Δ.Σ. της Ένωσης υπέρ υγείας όλων των συγχωριανών νέο ανακαινισμένο θεατράκι. μας αποφάσισε ομόφωνα να πραγματοποιήσει τις παρακάτω εκδηλώσεις: θεση στεφάνων στο μνημείο πεσόντων συμμετέχουμε για να χαρίσουμε ένα τρι- μας. Επίσης θα ψαλεί τρισάγιο, με κατά- Σε μία δύσκολη περίοδο για όλους Τη ν Παρασκευή 9 Αυγούστου θα του χωριού μας, το ανακαινισμένο πλέον ήμερο ψυχαγωγίας στους κατοίκους της περπατήσουμε και θα πάμε στη Ρέρεση μνημείο με δαπάνη του μεγάλου ευεργέτη του χωριού μας Αθανασίου Κ. Κα- περιοχή για να περάσουν τις διακοπές περιοχής αλλά και όσους επιλέξουν την απ το παλιό μονοπάτι. Θα πιούμε καφεδάκι, μετά πρωινό στη συγχωριανή μας ραΐνδρου. τους. Νίτσα και θα επιστρέψουμε με αυτοκίνητα που θα έχει οργανώσει η ένωση μας ρασκευή γιορτή Πίτας και Νεολαίας. Παρασκευή 9 Αυγούστου, Στις 16 Αυγούστου ημέρα Πα- Αναλυτικά: (σημείο εκκίνησης η βρύση πλατανάκι) Πρώτη και καλύτερη των εκδηλώσεων Συναυλία με το Γιάννη Κότσιρα, Στις 12 Αυγούστου Τετάρτη θα η καθιερωμένη γιορτή της πίτας που μαζί του ο Στάθης Δρογώσης γίνει όπως κάθε χρόνο στο γήπεδο του γνώρισε μέχρι τώρα μεγάλη επιτυχία, Σάββατο 10 Αυγούστου, ΤΕΙΧΙΩΤΙΚΑ μυνήματα Ι Απρίλιος - Ιούνιος ΤΕΙΧΙΩΤΙΚΑ μυνήματα Ι Οκτώβριος - Δεκέμβριος 2013 και της συγχωριανής μας Χρύσας Πιερράκου η οποία δακτυλογραφεί όλα τα κείμενα. Σε αυτές τις συζητήσεις και μετά από την ανταλλαγή απόψεων και κατάθεση προτάσεων αποκλείστηκε η μείωση του αριθμού των σελίδων η αλλαγή του χαρτιού, των χρωμάτων, καθώς και η έκδοση του ανά τρίμηνο. Επειδή κάτι τέτοιο θα μείωνε το κύρος του περιοδικού μας και πολλαπλασίαζε τις πιθανότητες παύσης της κυκλοφορίας του. Επειδή λοιπόν τα έξοδα έκδοσης και αποστολής θεωρούνται δεδομένα, ο στόχος μας είναι η αύξηση των εσόδων μας, η οποία μπορεί να επιτευχθεί αφενός με την επιδίωξη Βραδιά Δημοτικής Παραδοσιακής μουσικής με τον Μάνο Αχαλινωτόπουλο και το συγκρότημά του. Συμμετέχουν χορευτικά τμήματα. Κυριακή 11 Αυγούστου, Συναυλία με το Βασίλη Παπακωνσταντίνου. Καλοκαιρινή εκδρομή Η Ένωση μας το μήνα Αύγουστο σε ημέρα που θα καθοριστεί στο χωριό μας θα πραγματοποιήσει ημερήσια εκδρομή στους Δελφούς. Θα γίνει ξενάγηση στο μουσείο των Δελφών και στον αρχαιολογικό χώρο από τον συγχωριανό μας αρχιφύλακα του μουσείου Χρήστο Ευθυμίου Χριστόπουλο. Θα πιούμε καφέ και επιστροφή στο χωριό μέσω Λιδορικίου για φαγητό κ.λ.π. ΤΕΙΧΙΩΤΙΚΑ μυνήματα Ι Απρίλιος - Ιούνιος εκπλήρωσης των υποχρεώσεων των μελών της ένωσής μας, και αφετέρου με την βοήθεια όλων μας, συμμετέχοντες στις εκδηλώσεις της ένωσής μας. Φίλες και φίλοι της ένωσής μας, αγαπητοί μου συγχωριανοί, με αυτές τις γραφές θα ήθελα να επισημάνω ότι η σπουδαιότητα έκδοσης του περιοδικού μας δεν αποτελεί μόνο το συνδετικό κρίκο των απανταχού Τειχιωτών, αλλά πρέπει να καταλάβουμε όλοι μας, να γίνει κατανοητό σε όλους μας, ότι είναι η ίδια η ζωή του τόπου μας, αφού προβάλλει ανελλιπώς, επί σειρά ετών τις δραστηριότητες της Ένωσής μας, καταγράφει όλα τα κοινωνικά νέα, παρουσιάζει τις δραστηριότητες του Δήμου της κοινότητάς μας, της Εκκλησίας μας και αναδεικνύει τα τυχόν προβλήματα του χωριού μας με καταθέσεις προτάσεων για την επίλυσή τους. Αγαπητοί μου συγχωριανοί τα παραπάνω είναι μια συνοπτική καταγραφή των ιδεών και των προτάσεων που κατατίθενται στις συζητήσεις των Δ.Σ. Πρέπει όλοι μας να αναλογισθούμε το μερίδιο ευθύνης που αναλογεί στον καθένα μας όπου κι αν βρίσκεται αν σκέπτεται αναπολεί και νοιάζεται για το Τείχιο. Όπως γνωρίζετε εμείς που ασχολούμαστε με την εφημερίδα-περιοδικό δεν είμαστε δημοσιογράφοι, δεν έχουμε ειδικές γνώσεις ούτε έχουμε reporter να μας φέρνουν ειδήσεις, ότι γράφουμε στις στήλες της εφημερίδας μας το μαθαίνουμε το ψάχνουμε μόνοι μας ή το μαθαίνουμε τυχαία. Εδώ είναι και το μεγάλο μας παράπονο που παρότι αρκετές φορές από τις στήλες της εφημερίδας μας σας έχουμε επισημάνει να μας στέλνετε νέα από το χωριό μας ή οικογενειακά όπως γάμος, βαπτίσεις, επιτυχίες, αλλαγές διευθύνσεων κλπ. η ανταπόκρισή σας είναι πολύ μικρή. Σας προσκαλούμε να βοηθήσετε όλοι πιο ενεργά και πιο αποτελεσματικά για να εξακολουθεί να φτάνει το περιοδικό μας στα χέρια σας. Ο Πρόεδρος Βαγγέλης Καραίνδρος

5 ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ σε Τακτική Γενική Συνέλευση και κοπή Πρωτοχρονιάτικης Πίτας Σύμφωνα με το άρθρο 14 του Καταστατικού και μετά από απόφαση του Διοικητικού Συμβουλίου στη συνεδρίαση τις Καλούνται Όλα τα μέλη της «ΕΝΩΣΗΣ ΤΕΙΧΙΩΤΩΝ» σε Τακτική Γενική Συνέλευση, στις 19/1/2014 ημέρα Κυριακή και ώρα π.μ., Στην αίθουσα της στέγης μας, Μελισσού 9 Παγκράτι, για την Κοπή της Πρωτοχρονιάτικης Πίτας και για την τακτική Γενική Συνέλευση με θέματα: Απολογισμός πεπραγμένων απερχόμενου Δ.Σ Απολογισμός Εσόδων Εξόδων Αρχαιρεσίες για την ανάδειξη νέου Δ.Σ. Δ.Σ. Δεν θα σταλούν ιδιαίτερες προσκλήσεις, αλλά ισχύει η παρούσα. Γι αυτό, παρακαλούμε όλα τα μέλη της Ένωσής μας να προσέλθουν και να καταθέσουν τις απόψεις τους, τις εποικοδομητικές προτάσεις τους, τη ψήφο τους και να βοηθήσουν το νέο Διοικητικό Συμβούλιο. Επίσης, παρακαλούμε να έχουμε και νέα υποψήφια μέλη, για την ανανέωση του Δ.Σ. Οι ενδιαφερόμενοι οφείλουν να υποβάλλουν σχετική έγγραφη δήλωση μέχρι την 16/1/2014, ήτοι τρεις μέρες προ των εκλογών, όπως ορίζεται από το άρθρο 20 του Καταστατικού. Δικαίωμα ψήφου έχουν τα μέλη που έχουν καταβάλει τη συνδρομή του 2014, έστω και την ημέρα των εκλογών. Επίσης, σύμφωνα με το άρθρο 5 του Καταστατικού, δικαίωμα ψήφου έχουν και τα έκτακτα μέλη, που είναι αυτό που δεν κατοικούν στο Λεκανοπέδιο Αττικής, αρκεί να καταβάλουν τη συνδρομή τους. ΤΕΙΧΙΩΤΙΚΑ μυνήματα Ι Οκτώβριος - Δεκέμβριος

6 ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΡΑΣΕΙΣ Τεiχιο επιγραφeς M ετά την ολοκλήρωση της έκδοση του τελευταίου μας περιοδικού λάβαμε μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου το ακόλουθο άρθρο και προς ενημέρωση των συμπατριωτών μας το παρουσιάζουμε αυτούσιο. Αποτυπώνει κομμάτια της Ιστορίας του τόπου μας που νομίζουμε ότι θα πρέπει να είναι σε γνώση όλων μας. Προσπαθήσαμε να εμπλουτίσουμε το άρθρο με φωτογραφίες που επισφραγίζουν τις ρίζες μας. Κύριε πρόεδρε της ΈνωσηςΤειχιωτών Δωρίδος θα ήταν μεγάλη τιμή να δημοσιεύσετε τα παρακάτω δύο κείμενα. Το πρώτο αναφέρετε είναι µια δική µου εισαγωγή, το δεύτερο αποτελεί αρχαιολογική µελέτη µε πολύ ενδιαφέρον για το χωρίο µας, όπως θα δεις και µόνος σου. Φιλικά Γιάννης Χριστόπουλος ΤΕΙΧΙΟ-ΠΟΤΙΔΑΝΕΙΑ ΑΝΩ ΚΑΤΩ ΚΑΙ ΠΛΑΓΙΩΣ Ο αρχαιολόγος Σωτήρης Ραπτόπουλος εργάστηκε στο μουσείο των Δελφών για αρκετά χρόνια. 6 ΤΕΙΧΙΩΤΙΚΑ μυνήματα Ι Οκτώβριος - Δεκέμβριος 2013 Στις εδώ συζητήσεις μας για αρχαιολογικά θέματα του είχα μιλήσει σχετικά με το Τείχιο, τις αναφορές γι αυτό σε αρχαία κείμενα και για τις ενδείξεις αρχαίων τειχών, την ύπαρξη κεραμικών θραυσμάτων κλπ. Παρ όλο που είχαμε προγραμματίσει να ταξιδέψουμε μαζί στο χωριό για μια κατόπτευση του χώρου και έρευνα με τη δική του αρχαιολογική «ματιά» δεν τα καταφέραμε λόγω δικών μου έκτακτων ασχολιών. Τήρησε όμως την υπόσχεση που μου είχε δώσει και τον ευχαριστώ δημόσια γι αυτόκαι παράλληλα με διάφορες αυτοψίες που είχε αναλάβει στην ευρύτερη περιοχή επισκέφθηκε το Τείχιο τουλάχιστον δύο φορές και βάσισε την αναζήτησή του σε περιγραφές ντόπιων και σε αναφορές ολλανδών αρχαιολόγων που είχαν ερευνήσει την περιοχή μεταξύ 1980 κ Αυτό που προσδιόρισε σαν πολύ ενδιαφέρον αρχαιολογικό εύρημα είναι δύο επιγραφές που είδε στο λαογραφικό μουσείο, τις μελέτησε και έγραψε ειδική εργασία που είναι διαφωτιστική για τον προσδιορισμό της θέσης των αρχαίων πόλεων στην περιοχή. Κι αυτό γιατί για την αρχαιολογία είναι σημαντική η εύρεση επιγραφών με το όνομα πόλης καθώς επιβεβαιώνεται ή ύπαρξη της συγκεκριμένης πόλης στο σημείο-περιοχή Χαρακτικό του Ουίλιαμ Μίλλερ που απεικονίζει τμήμα της Οζολίας Λοκρίδας που βρέθηκε η επιγραφή. Ο Σωτήρης Ραπτόπουλος μου εμπιστεύτηκε την εργασία του από την πρώτη στιγμή με τον όρο να μην διαρρεύσει πριν δημοσιευθεί σε επίσημο αρχαιολογικό έντυπο ώστε να του αποδοθεί και η αυθεντικότητα της έρευνας κάτι που δυστυχώς πήρε περισσότερο χρόνο απ όσο ανέμενε. Το κείμενο που θα διαβάσετε πιο κάτω με όλες τις επιστημονικές διατυπώσεις και παραπομπές- προσδιορίζει τη θέση της αρχαίας Ποτιδανείας εκεί που βρίσκεται το σηµερινό Τείχιο και μάλλον λίγο βορειότερα, όπου βρέθηκαν και οι δύο επιγραφές για να αποτελέσουν αιώνες αργότερα υλικά οικοδομής για τους Λυκοχωρίτες προγόνους μας. Αφού δεν αμφισβητείται η ύπαρξη δύο γνωστών πόλεων στην περιοχή- του Τειχίου και της Ποτιδανείας - και αφού δεχθούμε την αρχαιολογική απόδειξη για τη θέση της Ποτιδανείας, ο δικός μου συλλογισμός είναι πως το αρχαίο Τείχιο πρέπει να βρίσκεται εκεί που ήταν χτισμένο αρχικά το Παλιοξάρι πρίν το εγκαταλείψουν οι κάτοικοί του (γύρω στον 16ο αιώνα) και δημιουργήσουν δυο νέα χωρία το Ανω Παλιοξάρι και το Κάτω Παλιοξάρι, δηλαδή στη θέση «Χάνια», ανάμεσα στους δυο σημερινούς οικισμούς και επάνω στη διαδρομή της παλιάς τουρκικής δημοσιάς η οποία συνέδεε τη Ναύπακτο με το Λιδωρίκι και την Αμφισσα. (η πληροφορία είναι από την ιστοσελίδα της Ποτιδάνειας Σε αυτό μας οδηγεί και η ετυμολογική ανάλυση του ονόματος Παλιοξάρι που προέρχεται από την ελληνική λέξη «παλαιό» και την τουρκική «χισάρ» που σημαίνει κάστροφρούριο-οχυρό και μπορεί να ταυτιστεί με το όποιο εντυπωσιακό «τείχος» προστάτευε την αρχαία πόλη και της έδωσε και το όνομα Τείχιο. Φυσικά, όποιες αρχαιολογικές αποδείξεις κι αν προκύψουν για τις θέσεις των αρχαίων πόλεων, τα σημερινά ονόματα των χωριών μας είναι δεδομένα και είμαστε περήφανοι για αυτά όπως και για την ιστορία της περιοχή μας. Αλλωστε οι αποστάσεις, με τα δεδομένα της εποχής μας,είναι ελαχιστοποιημένες και οι σημερινοί Ποτιδάνειοι, Παλιοξαρίτες και Τειχιώτες μοιραζόμαστε το ίδιο κομμάτι γής. Γιάννης Ε. Χριστόπουλος

7 ΔΥΟ ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΤΙΚΕΣ ΕΠΙΓΡΑΦΕΣ ΑΠΟ ΤΟ ΤΕΙΧΙΟ Την Άνοιξη του 2010 κατέγραψα δεκατρία αρχαία αντικείμενα που φυλάσσονταν στον χώρο έκθεσης του Λαογραφικού Μουσείου του χωριού Τ ε ί χ ι ο, που βρίσκεται στα Ανατολικά του Ευπαλίου, έδρας Καποδιστριακού Δήμου του Ν. Φωκίδας. Το Τείχιο (αρχικώς Λ υ κ ο χ ώ ρ ι ταυτίσθηκε στα τέλη του 19ου αι. με το αρχαίο Τείχιον -βλ. WOODHOUSE, σελ. 358) βρίσκεται στην περιοχή της αρχαίας μεθορίου Αιτωλίας Δυτικής Λοκρίδας -και επάνω σ έναν δρόμο που οδηγεί στην περιοχή του Αιγιτίου και της Καλλιπόλεως, σημαντικών πόλεων της Ν. Αιτωλίας. Θεμέλια αρχαίων οικοδομημάτων έχουν εντοπισθεί στις θέσεις Άγιος Ιωάννης και Άγιοι Απόστολοι Τειχίου (BOMMELJÉ, DOORN, σελ. 109). Τα σημαντικότερα από τα αντικείμενα αυτά είναι δύο επιγραφές, χαραγμένες σε ψαμμίτη λίθο. Σώζουν τμήματα δύο απελευθερωτικών ψηφισμάτων. Στην περιγραφή και παράθεση του απογράφου τους περνώ αμέσως. 1. Απελευθερωτικό ψήφισμα σε πλάκα ψαμμιτόλιθου, χρώματος καφέ. Βρέθηκε κατά την κατεδάφιση μάνδρας σπιτιού στο χωριό Τείχιο, το ΔΙΑΣΤΑΣΕΙΣ ΛΙΘΟΥ: 17,5 εκ. ύψος, 26 ΣΧΟΛΙΑ: Δεν σώζονται η αρχή και το τέλος εκ. πλάτος, 7 εκ. πάχος. Μέγιστο πλάτος γράμματος 2 εκ., ελάχιστο πλάτος γράματος 0,5 εκ., η απελευθέρωση θα μπορούσε να είναι εκείνο του ψηφίσματος. Το Ιερό όπου πραγματοποιείται μέγιστο ύψος γράματος 1,8 εκ., ελάχιστο ύψος της Πυργιδίας Αθηνάς (ΝΕΡΑΝΤΖΗΣ, σελ γράμματος 1 εκ., μέγιστο μήκος σειράς 24,5 εκ. ROUSSEL-FLACÉLIERE, σελ Βλ. και παρακάτω, στίχ. 7-8). (η πέμπτη σειρά), μέγιστη απόσταση γραμμάτων 2 εκ., ελάχιστη απόσταση γραμμάτων 0,5 εκ., Στίχ. 1, ]ΙΥΝΙΚΟΙ ή ]ΜΝΙΚΟΙ, ίσως η κατάληξη του εθνικού ονόματος των απελευθέρων μέγιστη απόσταση μεταξύ σειρών 0,8 εκ. (μεταξύ 8ης και 9ης σειράς). Χρονολογία: 2ος αι.π.χ. (πρβλ., π.χ., I.G. IX, 1 iii, 617 (Ναύπακτος). Στίχ. (;) 2-4, Προαποδόται κατά τον νόμον»: Η χρήση vacat του τύπου «προαποδόται» εντάσσει το ψήφισμα Ι Υ Ν Ι Κ Ο Ι Τ Ε Ι Μ Α C _ στις «ωνές επ ελευθερίαν» του λοκρικού τύπου και, κατά συνέπεια, την περιοχή του Τειχίου Υ Ρ Ι Ο Υ Μ Ε Π Ε Λ Ε Υ Θ _ στην Δυτική Λοκρίδα (βλ. LERAT I, σελ. 68). Στίχ. 4-5: Ένας Αριστείδας είναι Οιναίος (LERAT II, Α Ι Π Ρ Ο Α Π Ο Δ Ο Τ Α Ι [ vac. σελ. 243). Το όνομα Αριστείδας απαντάται σε Α Τ Ο Ν Ν Ο Μ Ο Ν Α Ρ Ι C Τ [ vac. απελευθερωτική πράξη από την Τολφώνα ως το _ ] Ι Δ Α C Ε Χ Ε Ν Ι Κ Ο C _ Α όνομα δύο μαρτύρων και ενός άρχοντος (I.G. IX, I 2, μέσα 2ου αι.π.χ.. Βλ. και LPGN IIIB, C Ω Ν Ο C Ε Χ Ε Ν Ι Κ Ο C _ σελ. 52). Στίχ. 5: Το όνομα Εχένικος είναι γνωστό I Κ Α Ι Α Ρ Χ Ο Υ Π Ο Τ Α Ν [ _ και από τους Φυσκείς (LERAT II σελ. 258). Στίχ. 5 6: Με το όνομα Αγήσων είναι γνωστοί ένας Α Ι Ο Ι Μ Α Ρ Τ Υ Ρ Ο Ι Α Μ Α Ι Δεξιεύς και ένας Αμφισσεύς (LERAT I, σελ.129 και LERAT II, σελ.238. Βλ. και LGPN IIIB, σελ. 9). Λ Ο Χ Ο C Ο Ρ Θ Α Κ Ο C Υ Λ _ Ίσως οι Δεξιείς να ήταν γείτονες των Ποτιδαναίων βλ., όµως, LERAT I, σελ.130. Στίχ. 6 7: Κ Ο C Α Μ Υ Ν Α Ν _ Με το όνομα Δικαίαρχος είναι γνωστοί Καφρείς (LGPN IIIB, σελ. 114) και ένας Ναυπάκτιος ορφανοφύλαξ, των μέσων του 2ου αι.π.χ. (I.G. IX, vacat I 2, 3.643). Οι Καφρείς είναι γείτονες του Ιερού Ι Υ Ν Ι Κ Ο Ι τειµάς αργ των Κρουνών, στα Λογγά Ναυπάκτου (LERAT υρίου Μ, επ ελευθ [ ερί ] II, σελ.252). Στίχ. 7 8: Ο Αριστείδας και οι δύο αι. Προαπόδοται [ κατ ] Εχένικοι είναι οι προαποδόται της ωνής (πρβλ., ά τόν νόµον Αριστ π.χ., I.G. IX, 1,iii 614, 616, 617 (Ναύπακτος)). Το είδας, Εχένικος [ ο Αγά ] εθνικό Ποτανιαίοι (=Ποτιδανιαίοι) είναι άγνωστο από αλλού με τη μορφή αυτή. Το γνωστό σωνος, Εχένικος [ ο ] ικαιάρχου, Ποτανι εθνικό όνομα είναι Ποτιδανιεύς (βλ. I.G. IX, I 2, αίοι. Μάρτυροι Αµαί 3.632), από το οποίο φαίνεται ότι προκύπτει το λοχος Όρθακος Υλι Ποτανιεύς, με την αποβολή των «ι» και «δ». Η κός, Αµύναν [ δρος αρχαία Ποτιδάνεια, που παλαιότερα ταυτιζόταν με τον Άγιο Νικόλαο Παλαιόμυλου, στην περιοχή του χωριού Κάμπος (βλ. ΝΕΡΑΝΤΖΗΣ, σελ ROUSSEL-FLACÉLIERE, σελ ΣΚΟΡΔΑ, σελ. 215), θα πρέπει πια να ταυτισθεί με το σημερινό Τείχιο. Στίχ. 9 10: Για το εθνικό όνομα του μάρτυρα, Υλικός, βλ. LERAT I, σελ Μού φαίνεται πιθανόν, υπό το φως του ψηφίσματος αυτού, ότι η πόλις Ύλη θα πρέπει να ταξινομηθεί στην «δυτική ομάδα» των Εσπερίων Λοκρών και θα έπρεπε να αναζητηθεί κοντά στο σημερινό Τείχιο. Στίχ. 10: Ναυπάκτιοι και Βούτ(τ)ιοι, με το όνομα Αμύνανδρος, μας είναι γνωστοί (LERAT II, σελ. 240) ως μάρτυρες σε απελευθερωτικές πράξεις της Ναυπακτίας: Ο Ναυπάκτιος Αμύνανδρος Τεισάνδρου (I.G. IX, I 2, 3.638,6 c.141/0 π.χ.), ο Αμύνανδρος (I.G. IX, I 2, 3.638,4 c.141/0 π.χ., που ίσως ταυτίζεται με τον προηγούμενο), ο Βούττιος Αμύνανδρος (I.G. IX, I 2, c. 148/7 π.χ.). Ένας Βούτ(τ)ιος άρχων, με το όνομα Αμύνανδρος, που εμφανίζεται σε απελευθερωτική επιγραφή από τη Ναυπακτία (I.G. IX, I 2, 3.638,7 c.151/0 π.χ.), ταυτίζεται πιθανώς με τον συνώνυμό του μάρτυρα της προηγούμενης επιγραφής ΤΕΙΧΙΩΤΙΚΑ μυνήματα Ι Οκτώβριος - Δεκέμβριος Αρχαία Λοκρίδα

8 ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΕΣ ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΡΑΣΕΙΣ όπως και με τον φυλάσσοντα την ωνήν Αμύνανδρο, της επιγραφής I.G. IX, I 2, 3.638,11 c. 151/0 π.χ.). Ένας από αυτούς τους δύο Αμύνανδρους θα είναι ίσως εκείνος της δικής μας επιγραφής. Σ αυτήν την περίπτωση, θα ήταν ασφαλής η χρονολόγησή της στα μέσα του 2ου αι.π.χ.. Οι Βούτιοι θεωρούνται από τον Lerat Λοκροί και τοποθετούνται απ αυτόν στην περιοχή των Κρουνών (LERAT I, σελ. 68). Βούτ[τ]ιοι μάρτυρες, μαζί με Ευπαλιείς, αναγράφονται σε απελευθερωτική επιγραφή των Κρουνών (I.G. IX, 1, iii, 640). Άς προστεθεί εδώ, ακόμη, ότι ένας Ασκληπιάδας Αμυνάνδρου είναι μάρτυρας σε απελευθερωτική πράξη από την περιοχή της Ναυπακτου (I.G. IX, I 2, 3.625). Μία Ναυπακτία Κρινώ Αμυνάνδρου, απέδοτο τωι Ασκληπιώι τωι εν Κρουνοίς, στα μέσα του 2ου αι.π.χ. (I.G. IX, I 2, 3.636). 2. Απελευθερωτικό ψήφισμα σε πλάκα ψαμμιτόλιθου, χρώματος γκρί. Βρέθηκε κατά την κατεδάφιση μάνδρας σπιτιού στο Τείχιο, το ΔΙΑΣΤΑΣΕΙΣ ΛΙΘΟΥ: Πλάτος 29 εκ., ύψος 38 εκ., πάχος 4,5 εκ. Μέγιστο πλάτος γράμματος 2,5 εκ., ελάχιστο πλάτος γράμματος 1,2 εκ., μέγιστο ύψος γράμματος 2,8 εκ., ελάχιστο ύψος γράμματος 1,2 εκ., μέγιστη απόσταση μεταξύ σειρών 2,5 (η 5η από την 6η), ελάχιστη απόσταση μεταξύ σειρών 1 εκ., μέγιστη απόσταση μεταξύ γραμμάτων 2 εκ., ελάχιστη απόσταση μεταξύ γραμμάτων 0,0 εκ.. Οι δύο τελευταίες γραμμές χωρίζονται από το υπόλοιπο ψήφισμα με μία εγχάρακτη γραμμή, που διατρέχει την επιφάνεια του λίθου σε ολόκληρο το πλάτος της. Χρονολογία: 3ος 2ος αι.π.χ. (;) vacat ] O N A T I [ ] Π Α Ι Δ Ι Ο Ν Τ Α [ ] Τ Ι Μ Ω Ν Ν Ι Κ Ω Ν Ν Ο C Α Λ Ε Ξ Α Ν Δ Ρ Ο C Ο Ι Ν Α Ν Δ Ρ Ο Ν Ι Κ Ο Ν Λ Ο Χ [Α] Γ Ο Ν ]ΟΝΑ τι [ µάς ; ]παιδίον ΤΑ[ ]Τίµων Νίκων νος ], Αλέξανδρος ΟΙΝ Ανδρόνικον Λοχαγόν 8 ΤΕΙΧΙΩΤΙΚΑ μυνήματα Ι Οκτώβριος - Δεκέμβριος 2013 ΣΧΟΛΙΑ: Η μορφή του γράμματος Α δείχνει ότι η επιγραφή είναι πρωϊμώτερη της υπ αρ. 1. Ο ψαμμίτης, όμως, είναι πιο σαθρός και ίσως το υλικό επηρεάζει, εδώ, την χάραξη των γραμμάτων. Δεν σώζεται η αρχή του ψηφίσματος. Καί σ αυτή την περίπτωση, η απελευθέρωση μπορεί Η Περσεφόνη σε εύρημα από τους Επιζεφύριους Λοκρούς (Museo Nazionale Archeologico, Reggio, Καλαβρία, Ιταλία ) να λαμβάνει χώρα στο Ιερό της Πυργιδίας Αθηνάς (βλ. παραπάνω). Στίχ. 2: Παιδίον: Πρόκειται για απελευθέρωση παιδιού. Θα μπορούσε να συνοδεύεται από την απελευθέρωση και της μητέρας του (βλ., π.χ., I.G. IX, 1, iii, 616 (Ναύπακτος)), πράγμα που δεν μπορούμε να γνωρίζουμε, εξ αιτίας της κακής διατήρησης του ψηφίσματος. Στίχ. 3-4: Φαίνεται ότι ο Τίμων Νίκωνος είναι προαποδότας της απελευθέρωσης. Το όνομα Τίμων είναι γνωστό στην Άμφισσα, στο Χάλαιον (LERAT II, σελ. 284), στη Ναύπακτο και στη Φαλίκα (LGPN IIIB, σελ. 410). Ένας μάρτυρας σε απελευθερωτική πράξη από τη Ναύπακτο φέρει το όνομα Τίμων (I.G. IX, I 2, 3.639,4 c.137/6 π.χ.). Με το όνομα Νίκων είναι γνωστοί ένας Αμφισσεύς, ένας Χαλαιεύς, ένας Μυανεύς και ένας Πλυγόνιος ( LERAT II, σελ Επίσης το όνομα είναι γνωστό στη Ναύπακτο, στην Οιάνθεια και στη Λάφρονα LGPN IIIB, σελ. 311). Στίχ. 4: Ένας Αλέξανδρος ο θεοκόλος αναγράφεται σε απελευθερωτική επιγραφή της Ναυπάκτου (I.G. IX, 1, iii, 616). Το όνομα Αλέξανδρος έχει κι εδώ (όπως και στην επιγραφή της Ναυπάκτου) τη θέση του προτελευταίου αναφερόμενου προσώπου της επιγραφής. Ένας Αλέξανδρος Νικία Καλυδώνιος, στραταγέων των Αιτωλών, εμφανίζεται σε απελευθερωτική επιγραφή της Ναυπάκτου (I.G. IX, I2, 3.638,9 c.155/4π.χ.). Τάν ωνάν φυλάσσει, σε απελευθερωτική επιγραφή του Φαιστίνου, ο Αλπαίος Αλέξανδρος Λαμπρίωνος (I.G. IX, I 2, c. 161π.Χ.). Μάρτυρες με το όνομα Αλέξανδρος εμφανίζονται σε απελευθερωτικές επιγραφές της Ναυπακτίας (I.G. IX, I 2, ος αι.π.χ.) και των Φυσκέων (I.G. IX, I 2, πρίν τα μέσα του 2ου αι.π.χ.). Στίχ. 5: Το όνομα Ανδρόνικος είναι γνωστό από την Άμφισσα, τη Ναύπακτο, τους Φυσκείς και τους Δυμάνες ( LERAT II, σελ. 241). Για έναν Ανδρόνικο Λεοντίου, μάρτυρα σε απελευθερωτική πράξη από τους Φυσκείς του 2ου αι.π.χ., βλ. I.G. IX, I 2, Σε άλλη πράξη, από το Χάλαιον (I.G. IX, I 2, μετά τα μέσα του 2ου αι.π.χ.), απέδοτο ένας Αλείος, ο Κλεαγένης Ανδρονίκου. Σε απελευθερωτική επιγραφή της Αμφίσσης, τάν ωνάν φυλάσσει ο θεοκόλος Ανδρόνικος (I.G. IX, I 2, α μισό του 1ου αι.π.χ.). Στίχ. 6: Ο τίτλος Λοχαγός αποδίδεται στον Ανδρόνικο, του στίχ. 5. Τον τίτλο του Λοχαγού έφερε ένας Πλυγόνιος, ο Μάχων (LERAT II, σελ. 266). Στις λοκρικές επιγραφές ο τελευταίος(οι) αναγραφόμενος(οι) άρχοντες είναι εκείνος(οι) που επιφορτίζονται με τη φύλαξη της ωνής. Ένα γενικότερο συμπέρασμα (πέρα από την πιθανή ταύτιση του σημερινού Τείχιου με την αρχαία Ποτιδάνεια και την τοποθέτηση της Ύλης στην ευρύτερη περιοχή) θα ήταν η διαπίστωση του λοκρικού χαρακτήρα της περιοχής του Τείχιου. Η χρονολόγηση των επιγραφών δείχνει ότι βρισκόμαστε σε εποχή αιτωλικής κυριαρχίας όμως τα ονόματα βεβαιωτήρων, μαρτύρων και αρχόντων δείχνουν προς την κατεύθυνση της λοκρικής προσωπογραφίας. Ο τύπος του απελευθερωτικού ψηφίσματος είναι ο λοκρικός τύπος. Το τμήμα του φαραγγιού του Μόρνου, που διέρχεται από τη θέση Μάδουρα, μου φαίνεται ότι είναι το φυσικό παλαιό σύνορο μεταξύ Αιτωλίας και Δυτικής Λοκρίδας: Αφήνει στο Νότο την περιοχή του Τειχίου, του Κάμπου και του Παλαιόμυλου και ανεβαίνει, μετά τη σημερινή διασταύρωση της Φιλοθέης, προς τα ΒΔ, αφήνοντας αριστερά του (και προς Ν.) το κάστρο των Γκουμαίων και δεξιά του (και προς Β.) τη Μονή Βαρνάκοβας. Το ζήτημα της ακριβούς πορείας του συνόρου προς Δυσμάς παραμένει ένα ζητούμενο της έρευνας. Σωτήρης Γ. Ραπτόπουλος Δελφοί, Noέμβριος 2010 ΣΥΝΤΟΜΟΓΡΑΦΙΕΣ BOMMELJÉ, DOORN _B.BOMMELJÉ, P.DOORN, Aetolia and the Aetolians, Studia Aetolica 1, Utrecht I.G. _Inscriptiones Graecae. LERAT I _L.LERAT, Οι Εσπέριοι Λοκροί-

9 Το Θέµα Άρθρο του 1986 Αφήσα ε το πλοίο «ΕΛΛΑΣ» να βουλιάξει αύτανδρο!!! ΤΑ ΛΕΓΕ Ο ΓΙΑΝΝΗΣ ΜΑΡΙΝΟΣ αλλά ποιος τον άκουγε τότε.!!!! Π ριν από 20 χρόνια περίπου το αντιπαθές ΔΝΤ (παρό ο που δεν είχε επίσημη αρμοδιότητα τότε), είχε προειδοποιήσει συμβουλευτικά την ε ηνική Κυβέρνηση, ότι η Οικονομία μας οδεύει προς την καταστροφή. Αυτό το μήνυμα δεν το έ αβαν μόνο οι αρμόδιοι, α ά δημοσιεύτηκε και στον τύπο. Αν τα ανωτέρων δεν είναι γνωστά εκείνο, που ασφαλώς θα θυμούνται ό οι είναι, ότι όταν ο Κ. Σημίτης ως Πρωθυπουργός ζήτησε την βοήθεια 2 καθηγητών φί ων του (Σπράος και Γιαννίτσης) και εκείνοι του συνέστησαν δραστικά μέτρα περικοπών αυτός τελικά αγνόησε τις συμβουλές τους λόγω του πολιτικού κόστους Και τώρα το άρθρο καταπέ της: Για να μην ισχυρίζονται μερικοί, ότι ΔΕΝ ξέραμε τίποτα, παραθέτουμε το κύριο άρθρο του τότε διευθυντή του «Οικονομικού Ταχυδρόμου» κ. Γιάννη Μαρίνου, στο τεύχος της 22ας Μαϊου 1986, υπό τον τίτλο: «Προτιμούμε να πνιγούμε χορεύοντας, όπως οι επιβάτες του Τιτανικού»; Με αφορμή την έκθεση του τότε Διοικητή της Τράπεζας της Ε άδος κ. Δημ. Χαλικιά, ο οποίος μέσω ύβρεων από τις «προοδευτικές» δυνάμεις έκρουε τον κώδικα του κινδύνου για την ε ηνική οικονομία, ο κ. Γ. Μαρίνος έγραφε.. «Και ιδού που φθάσαμε: Αντί να δουλεύουμε για να παράγουμε εισόδημα, να τρώμε από τα έτοιμα και από τα δανεικά. Αντί να φτιάχνουμε νέα εργοστάσια, να κλείνουμε κι αυτά που υπάρχουν. Αντί να εκσυγχρονίζουμε τις υφιστάμενες εγκαταστάσεις, να τις αφήνουμε βαθμιαία να καταντούν παλιοσίδερα. Αντί να βελτιώνουμε την παραγωγικότητά μας, να επιβραβεύουμε με κάθε τρόπο την τεμπελιά και την λούφα. Αντί να προωθούμε τις εξαγωγές μας με καλά και φθηνά προϊόντα, να υπονομεύουμε την ανταγωνιστικότητά τους με αποτέ εσμα να μην μπορεί πια να πουληθεί η ε ηνική παραγωγή ούτε μέσα στην ε ηνική αγορά. Αντί να ενθαρρύνουμε το κέρδος, ώστε να περισσεύουν λεφτά για νέες επενδύσεις και καλύτερες αμοιβές των εργαζομένων, το εμποδίζουμε με κάθε τρόπο, με αποτέ εσμα τον πο απλασιασμό των προβ ηματικών επιχειρήσεων και την απειλή των μαζικών απολύσεων, αφού οι βιομηχανικές μας επιχειρήσεις δεν μπορούν πια να επιβιώσουν. Αντί να στηρίζομε με κάθε τρόπο την εγχώρια παραγωγή, την καταδιώκουμε με κάθε θεμιτό και αθέμιτο τρόπο, διευκολύνονται έτσι τις εισαγωγές και την κυριαρχία των ξένων στην ε ηνική αγορά. Αντί οι εργατοϋπά ηλοι να υπερασπίζονται την εθνική παραγωγή με την εργατικότητα και την συμπαράστασή τους προς του ομοεθνείς εργοδότες του, πο οί απ αυτούς υπονομεύουν με απεργίες, στάσεις εργασίας, καταλήψεις, κοπάνες, νωθρότητα, τσαπατσουλιά και συνεχείς εκδηλώσεις μίσους τις ντόπιες παραγωγικές μονάδες, ανοίγοντας έτσι τον δρόμο στα ξένα προϊόντα και στη δική του μιζέρια και ανεργία. Αντί το δημόσιο να διαχειρίζεται με σύνεση και πόνο τα έσοδα από την φορολογία, τα διασπαθίζει σε καταναλωτικές δαπάνες σε έργα βιτρίνας, σε αθρόες προσλήψεις υποαπασχολουμένων, σε επιδοτήσεις, χαρισμούς οφειλών, σε δανεικά και αγύριστα και σε διαιώνιση της αντιπαραγωγικής δομής της δημόσιας διοικήσεως και της χρονοβόρας και δαπανηρότατης γραφειοκρατίας. Αντί να αναπτύσσουμε την παραγωγή και να ενισχύουμε την αυτοδυναμία της οικονομίας μας, το χουμε ρίξει στον δανεισμό από το εσωτερικό και κυρίως από το εξωτερικό, με αποτέ εσμα να έχομε φθάσει στο τραγικό σημείο να δανειζόμαστε πια κάθε χρόνο 2-3 δισεκατομμύρια δολάρια από τους ξένους για να εξοφλούμε προηγούμενα δανεικά. Αντί να διευκολύνεται η εισαγωγή νέας τεχνολογίας και η ευελιξία των επιχειρήσεων ώστε να αποφεύγουν τα οικονομικά αδιέξοδα και το μοιραίο κλείσιμό τους, αντί να ενθαρρύνεται η υλική επιβράβευση των προκομμένων και ευσυνείδητων, επιβά εται με κάθε τρόπο το αντίθετο». Αυτή είναι η πραγματικότητα της Ε ηνικής Οικονομίας. Και αυτοί που αντιδρούν στην απαιτούμενη θεραπευτική αγωγή, φαίνεται ότι προτιμούν να καταποντιστούμε ό οι, χορεύοντας και τραγουδώντας, όπως οι επιβάτες του Τιτανικού. Και αυτό σχεδόν σίγουρα θα συμβεί, αφού τα σωστικά μέσα ολοένα και περιορίζονται» Τώρα πλέον είστε ελεύθεροι να πιστεύετε και να διαδίδετε, ότι για ό α φταίει μόνον η Τρόικα και η κακιά Μέρκελ την οποία πρώτος εγώ κατακρίνω και βγάζω επάνω της τον έντονο θυμό μου!!!!! Κ.Ι. Β.Κ. ΤΕΙΧΙΩΤΙΚΑ μυνήματα Ι Οκτώβριος - Δεκέμβριος

10 ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΡΑΣΕΙΣ Πρωτοχρονιά του 1951 στην αυλή του Γυµνασίου Ναυπάκτου. Από αριστερά καθιστοί: Βασίλειος Νικ. Τσιατούρας, Σπύρος Γ. Σταθόπουλος, Αθανάσιος Ευθ. Τσιατούρα, Νικόλαος Γ. Αντωνόπουλος, Σωτήριος Αντωνόπουλος, Σπυρίδων Νικ. Τσιατούρας και Μήτσος Νικ. Τσιατούρας. Όρθιοι: Ευθυµία συζ. Νικ. Τσιατούρα, Ντίνα Αθ. Αντωνοπούλου, Καλλιόπη Νικολέτου, Πολυξένη Νικ. Τσιατούρα και Ιωάννης Γεωρ. Αντωνόπουλος. Εικόνες από το Τείχιον του Χθες Στην αυλή του Γυµνασίου Ναυπάκτου και πάλι από αριστερά: Νικόλαος Β. Αλεξόπουλος, Ανδρέας Α. Καλλίγας, Σωτήριος Α. Αντωνόπουλος και Αθανάσιος Ευθ. Τσιατούρας. Αναµνηστική φωτογραφία κάτω ο Ηλίας Καραϊνδρος του Ευαγγέλου, πάνω ο Χρήστος Καραϊνδρος του Ευαγγέλου η µητέρα του Αικατερίνη, η Μαρία Σταθοπούλου (Μαλαµούλενα), η Ελένη Καραϊνδρου-Ζήκα και ο Χρήστος Ζήκας. Την ίδια χρονολογία κάπου στο χωριό αριστερά ο Σπύρος Γ. Σταθόπουλος και από κάτω προς επάνω: Επαµεινώντας Ευθ. Τσιατούρας, Ιωάννης Νικ. Τσιατούρας, Τάκης Σταθόπουλος και Σωτήρης Αντωνόπουλος. 10 ΤΕΙΧΙΩΤΙΚΑ μυνήματα Ι Οκτώβριος - Δεκέμβριος 2013

11 Ανακοινώσεις Εκκλησιαστικής Επιτροπής Τοπικά Νέα Επιτυχίες νέων Τειχιωτών Ο Δημήτρης Λατουσάκης απέκτησε το Master στον τομέα της Μοριακής Ιατρικής, και συνεχίζει με υποτροφία σε διδακτορικές σπουδές στο Institute of Food Research (IFR) της Αγγλίας στη μελέτη των μικροοργανισμών του στομάχου. Η εκκλησιαστική επιτροπή ευχαριστεί τους παρακάτω που πρόσφεραν στην εκκλησία μας αντί στεφάνων χρηματικά ποσά: Εις μνήμη της Αικατερίνης Αδαμοπούλου : Ο Γιάννης Θ. Ρούμπας. Εις μνήμη του Δημητρίου Καλλίγα : Η οικογένεια του εκλιπόντος και οι οικογένειες Γεωργίας χήρας Αποστ.Καλλίγα, Γεωργίου Θεοφ.Μαχά, Μαρίας Ασημακοπούλου Κουτιβού και Ανδρέα Χρ.Καλλίγα. Εις μνήμη της Χριστίνας χήρας Αθ.Παπαπερικλέους: Η οικογένεια της εκλιπούσης. Εις μνήμη της Δημητρούλας Ασημακοπούλου: Τα παιδιά της, Μαρία Ασημακοπούλου Κουτιβού,Κων/νος Ασημακόπουλος και Νικολέττα Ασημακοπούλου Λατουσάκη καθώς και οι πιο κάτω: Δέσποινα Παναγοπούλου Χρήστος Στεφανόπουλος Γιάννης και Γωγώ Κατέλη Θεόδωρος Χρ.Καραΐνδρος Νικόλαος Πολυζώης Βασίλης Γ. Καραΐνδρος Ανδρέας και Καίτη Καλλίγα Δημήτρης Γ. Καραΐνδρος Γεώργιος Φλέσσας Ιωάννης Αδάμ Βασίλης Κανέλος Κων/νος Κάκος Δημήτρης και Νίτσα Βαρβέρη Αποστόλης Αποστόλου Ευάγγελος Αθ. Καραΐνδρος Θωμάς Αθ. Καραΐνδρος Αθανάσιος Καραΐνδρος Ηλίας Πολυζώης Δημήτρης Παλαντάς Ιωάννης Τάγκαλος Ιωάννης Πιερράκος Ιωάννης Κονίδας Διονύσιος και Κων/να Κυριαζή Κων/να Κονίδα Κανέλου Χρήστος Κανέλος Ελένη Τσιατούρα- Σταθοπούλου Γεώργιος και Χαρούλα Σαλτάνη Γεώργιος Λακουμέντας Εις μνήμη της Πηνιώς Αδαμοπούλου: Η αδερφή της Αργυρώ Αδαμοπούλου και τα ανήψια της. Οι οικογένειες Ιωάννου Καφέ και Ελένης Αντωνοπούλου- Τσιάτουρα Η Βασιλική (Κούλα) χήρα Ευθ. Αντωνόπουλου και τα παιδιά της Η Ελένη Τσιάτουρα- Σταθοπούλου Επίσης ευχαριστούμε θερμά τους παρακάτω, οι οποίοι για άλλη μια φορά μας ενίσχυσαν οικονομικά, ώστε να μπορέσουμε να αντικαταστήσουμε τα παλιά τζάμια των παραθύρων του Ναού με βιτρώ : Η οικογένεια Κων/νου Γ.Αλεξοπούλου Ο Θεόδωρος Χρ.Καραΐνδρος Ο Γιάννης Χρ. Καραΐνδρος Η Μαρία Ασημακοπούλου Κοτιβού Η Νικολέττα Ασημακοπούλου Λατουσάκη Ο Παναγιώτης και η Πόπη Γκότση Η Ελένη-Τσιάτουρα Σταθοπούλου Ο Ανδρέας Χρ. Καλλίγας Τέλος ευχόμαστε σε όλους τους συγχωριανούς μας Καλά Χριστούγεννα και ευτυχισμένη νέα χρονιά με υγεία και χαρά. Η Πρεντούλη Γεωργία κόρη της Τασίας Θεοχάρη πέτυχε και πέρασε στο ΤΕΙ Πειραιά τμήμα Λογιστικής. Ο Νικόλαος Αντωνόπουλος του Γεωργίου πέρασε στο ΤΕΙ Χαλκίδας στο τμήμα Μηχανολόγων Μηχανικών. Αγωγιάτης ΠΑΛΙΑ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΑ Αγωγιάτης Οι «αγωγιάτες», είναι επάγγελμα που συναντάμε προπολεμικά. Είναι οι «πρόδρομοι» των αυτοκινητιστών. Πραγματοποιούσαν επί πληρωμή ιδιωτικές μεταφορές εμπορευμάτων, κρασιών (σε ασκιά), διακινούσαν ταξιδιώτες, ιδιώτες, γιατρούς για επίσκεψη σε ασθενείς, κρατικούς λειτουργούς για την εκτέλεση υπηρεσίας. Κυρίως μετέφεραν δημητριακά (σιτάρι, καλαμπόκι) ή όσπρια ή πατάτε ή κρέας για τον ανεφοδιασμό των κατοίκων. Επίσης, μετέφεραν και επισκέπτες στις απομακρυσμένες γειτονιές. Λόγω των μεγάλων αποστάσεων μεταξύ των οικισμών, η μετακίνηση των ανθρώπων και η διακίνηση των προϊόντων με τα ζώα ήταν ο κυρίαρχος τρόπος μεταφοράς. Κι αυτό μέχρι τη δεκαετία του 20, που δεν υπήρχαν πολλά μεταφορικά μέσα, ενώ η έλλειψη δρόμων εμπόδιζε τις μεγάλες μετακινήσεις. Η αμοιβή του «αγωγιάτη» ήταν σχετικά καλή για κείνα τα χρόνια, όμως η δουλειά ήταν δύσκολη και εξαντλητική. Στο χωριό μας υπήρξαν αρκετοί εκείνα τα χρόνια που κάνανε τον αγωγιάτη. Ένας από τους τελευταίους είναι και υπογράφον όπου το 1968 με το γάιδαρο του πήγε τον «Αμερικάνο» τότε Αλέκο Αυγερόπουλο από την Ένωση στην Ποτιδάνεια. Το αγώι πόσο; Δεν το θυμάμαι!!! Β.Κ. ΤΕΙΧΙΩΤΙΚΑ μυνήματα Ι Οκτώβριος - Δεκέμβριος

12 Κοινωνικά Επιμέλεια Βαγγέλης Καραΐνδρος Γεννήσεις Δυο νέοι Τειχιώτες γεννηθήκαν Το ζεύγος Ανδρέα και Μπέτης Κατέλη απέκτησαν το πρώτο τους παιδί και είναι αγόρι. Ο Ιωάννης ο Β Τους ευχόμαστε να είναι γερό και δυνατό. Το ζεύγος Γιάννη και Σοφίας Ζαχαρή απέκτησαν το πρώτο τους παιδί και είναι και αυτό αγόρι. Το Δ.Σ. τους εύχεται ολόψυχα να είναι γερό και δυνατό. Μνημόσυνα ΤΟ ΜΝΗΜΟΣΥΝΟ ΤΗΣ ΜΑΙΡΗΣ Την Κυριακή 20 Οκτωβρίου 2013 τελέστηκε το εξάμηνο μνημόσυνο της Μαίρης Παπαγιαννοπούλου Μουστάκα που έφυγε ξαφνικά και πρόωρα από κοντά μας. Στο ταξίδι που ξεκίνησες Μαίρη, θα σε συνοδεύει η δική μας αγάπη, η εκτίμηση και ο σεβασμός της κοινωνίας που έζησες. Αυτή είναι η μεγαλύτερη τιμή και δικαίωση που μπορεί να δώσει στον άνθρωπο ετούτη η ζωή. Θα σε θυμόμαστε πάντα Μαίρη! 12 ΤΕΙΧΙΩΤΙΚΑ μυνήματα Ι Οκτώβριος - Δεκέμβριος 2013 Έφυγαν από κοντά μας Έφυγε στα 84 της χρόνια η Πηνιώ Αδαμοπούλου. Η Πηνιώ ήταν μία από τις κόρες του Ευάγγελου Αδαμόπουλου (Γιργιτσοβαγγέλη) ζούσε τα τελευταία χρόνια της με την αδερφή της την Αργυρώ στην Αθήνα και στο χωριό μας. Όσοι έτυχαν να πηγαίνουν στο δημοτικό σχολείο τα χρόνια των συσσιτίων γεύτηκαν την υπέροχη μαγειρική της καθότι υπήρξε για αρκετά χρόνια μαγείρισσα. Η εξόδιος ακολουθία και η ταφή έγινε στο Τείχιο Αιωνία σου η μνήμη Πηνιώ! Έφυγε ο Γεωργόπουλος Ηλίας. Στις 31 Ιουλίου 2013 έφυγε ο Ηλίας Γεωργόπουλος σε ηλικία 93 ετών. Ο Ηλίας ήταν σύζυγος της Πηνελόπης Καραΐνδρου Γεωργοπούλου του Κωνσταντίνου και αδελφή του Αθανάσιου Καραΐνδρου. Ο Ηλίας γεννήθηκε στο Κούβελα Μεσσηνίας. Τραυματίστηκε βαριά στην Κόνιτσα και μεταφέρθηκε σχεδόν ημιθανής στην Αθήνα στο Στρατιωτικό Νοσοκομείο. Η τύχη του έγραφε όμως να ζήσει πολλά χρόνια (παρόλο που τον ταλαιπώρησε το διαμπερές τραύμα στο πόδι του που τον είχε αφήσει ανάπηρο πολέμου) να γνωρίσει την Πηνελόπη και να παντρευτούν τα Χριστούγεννα του Ευτύχησε να δει εγγόνια από τις κόρες του Κωνσταντίνα και Αικατερίνη και τους γαμπρούς του Δημήτρη και Μάκη, τους οποίους και υπεραγαπούσε. Ήταν δε πολύ περήφανος για τα εγγόνια του επειδή έχουν τελειώσει Πανεπιστήμια και Πολυτεχνείο και έχουν κάνει σπουδές στο εξωτερικό. Ο ίδιος αγαπούσε πολύ τα γράμματα για αυτό μέχρι τα 90 του χρόνια, πριν χάσει το φως του, διάβαζε βιβλία και έλυνε δεκάδες σταυρόλεξα καθημερινά. Ήταν εργατικός, ευγενικός, λιγομίλητος, όμως οι συμβουλές του ήταν πάντα γεμάτες σοφία. Αγαπούσε τους γείτονες και τους συγγενείς, για αυτό όπου χρειαζόταν ζητούσε από την αγαπημένη του Πηνελόπη να βοηθήσει και να τρέξει, επειδή ο ίδιος δεν μπορούσε λόγω αναπηρίας. Αν και έφυγε στην καρδιά του καλοκαιριού, επειδή οι συγγενείς και οι γείτονες τον εκτιμούσαν πολύ παραστάθηκαν στην οικογένειά του στην κηδεία του που έγινε στο κοιμητήριο Χαλανδρίου. Καλό σου ταξίδι Ηλία, ας είναι ελαφρύ το χώμα που σε σκεπάζει. Έφυγε σε ηλικία 82 ετών ο Τάκης Τσόλκας γιός της Γεωργίας Παπαπερικλέους (εγγονός Παπαπερικλή). Ο Τάκης εργάστηκε για αρκετά χρόνια στο Υπουργείο Δημοσίας Τάξης και αργότερα στην Ολυμπιακή Αεροπορία, με την σύζυγό του Αγνή απέκτησαν τέσσερα παιδία. Η εξόδιος ακολουθία και η ταφή έγινε στην Ναύπακτο στην πόλη που γεννήθηκε. Τον αποχαιρέτησαν συγγενείς και φίλοι. Έφυγε στα 93 της χρόνια η Δήμητρα Ασημακοπούλου Έφυγε ήρεμα και πλήρης ημερών στα 93 χρόνια της η Δημητρούλα Ασημακοπούλου (Σαμαέλενα). Η Δημητρούλα ήταν η τελευταία απ τις κόρες του Κωνσταντίνου Καλλίγα (Λιανοκώστα) είχε παντρευτεί τον Δημήτριο Ασημακόπουλο (Σαμαέλο) από το Παλιοξάρι. Απέκτησε 3 παιδιά και 4 εγγόνια. Η εξόδιος ακολουθία και η ταφή έγινε στο Τείχιο στις 17/10/2013. Την Δημητρούλα αποχαιρέτησαν η κόρη της Νικολίτσα Ασημακοπούλου και ο Πρόεδρος της ένωσής μας Βαγγέλης Καραίνδρος.

13 Καλό σου ταξίδι Αρχοντομάνα του Τειχίου Ο ρέ για σήκω απάνω Δημητρώ μ κι ά αξε και βά ε τα καλά σου! Τα βαλες τα καλά σου Δημητρού α μου όχι όμως να πας για γλέντι και χορό όπως έ εγε και το αγαπημένο σου τραγούδι. Τα βαλες να πας για το μεγά ο ταξίδι για το μακρινό σου ταξίδι για το ταξίδι χωρίς επιστροφή. Ήρθε το φθινόπωρο κοντοζυγώνει ο χειμώνας. Δεν σου άρεσε ποτέ ετούτη η εποχή θγιά ειδικά τα τελευταία χρόνια που ήσουν ανήμπορη και σε γύριζαν στην Αθήνα. Τούτο όμως το φθινόπωρο, το πικρό φθινόπωρο, το Τείχιο το αγαπημένο σου χωριό θα σε κρατήσει εδώ για πάντα κοντά του, να κάτσεις να ξαποστάσεις πλάι στον αγαπημένο σου Σαμαέ ο και σ ά ους συγγενείς και συγχωριανούς σου. Το άγγελμα του θανάτου σου κυρά Δήμητρα μας συγκλόνισε κυριολεκτικά ό ους και πλημύρισε τις καρδιές μας με πόνο και θ ίψη που έφυγες από κοντά μας. Η πίκρα και ο πόνος για το χαμό ενός νέου ανθρώπου είναι αρκετά μεγά η. Την ίδια πίκρα και τον ίδιο πόνο νοιώθουμε και για σένα σήμερα κυρά Δήμητρα που μέχρι τα 93 σου χρόνια ήσουν κοντά μας. Μεγά η ψυχή. Π ούσια καρδιά. Τι να πρωτοθυμηθώ και τι να πω αγαπημένη μας κυρά Δήμητρα για σένα. Είναι τόσα πολλά, και πολύ δύσκολο να τ αραδιάσω! Πάντα χαμογελαστή με το αστείο στα χεί η. Μια αγκαλιά ανοιχτή για ό ους μας, αφού μας ήθελες δίπλα σου ό ους κοντά σου. Άρρωστη με τη δηλωτή. Η χαρά σου η παρέα. Η μεγά η σου χαρά τα γλέντια, πρώτη άρχιζες το τραγούδι με εκείνη την γλυκό αλη φωνή, πρώτη έσερνες το χορό με το λεβέντικο τσάμικο (σε αυτές τις ράχες τις ψηλές λεβέντες μου που πάτε). Ήσουν περήφανη, έντιμη και αξιοπρεπής και στη ψυχή σου ήταν χαραγμένα βαθιά ανθρωπιστικά αισθήματα. Γενναία και τολμηρή με αστείρευτο σθένος ψυχής, αντιμετώπιζες τις αντιξοότητες της ζωής με αποφασιστικότητα. Πέτυχες πάρα πο ά στη ζωή σου θα είχες μεγαλουργήσει όμως αν ήξερες και λίγα γράμματα, που στα στέρησαν εκείνα τα δύσκολα χρόνια. Τα πέτρινα χρόνια. Παρό α αυτά όμως κατάφερες με τη βοήθειά του αείμνηστου μπαρμπαμήτσου να δημιουργήσεις μια οικογένεια, μια άριστη οικογένεια, για την οποία ήσουν περήφανη. Τη Μαρία σου, τον Κώστα σου τον Ψαρρό όπως ήθελες να τον λες, τη Νικολίτσα σου και ό α τα εγγόνια σου που βρίσκονται σήμερα εδώ μπροστά σου μη μπορώντας να πιστέψουν, πως έφυγες από κοντά τους. Και είναι κι αυτοί περήφανοι για σένα Κυρά Δήμητρα. Αφού σου πρόσφεραν τα καλύτερα γεράματα, σαν μικρό μωρό σε κράτησαν στην αγκαλιά τους, πιστοί στην ευχή: «κά ιο καλά γεράματα παρά όμορφα νιάτα». Με τον αγαπημένο σου Μπαρμπαμήτσο έσπασες τα δεσμά της φτώχειας ονειρεύτηκες μια καλύτερη ζωή, να φύγεις απ τη μιζέρια του χωριού που ειδικά την εποχή της γενιά σου ήταν ανυπόφορη. Έτσι λοιπόν τη δεκαετία του 50 πήρες τη μεγάλη απόφαση και πήγες στην Αθήνα. Δύσκολα χρόνια, άσχημες εποχές, πά εψες σκληρά με την οικογένεια σου, τα κατάφερες όμως ήσουν πολύ δυνατή. Το σπίτι σου στην Αθήνα, το γυμνάσιο στο στον Αϊ Γιάννη Γαργαρέτας, το 6ο γυμνάσιο στο Νέο Κόσμο ήταν κέντρο διερχομένων Τειχιωτών, και ά ων συμπατριωτών. Εκείνα τα δύσκολα χρόνια βρήκαν στέγη και έφαγαν ψωμί πο οί συγχωριανοί μεταξύ αυτών κι εγώ. Ό ο το σπίτι ένα δωμάτιο μόνο, χώραγε όμως πο ούς όπως ένα μεγά ο μοναστήρι όμως, ένα απέραντο μοναστήρι. Οι αίθουσες διδασκαλίας του σχολείου το βράδυ μετατρέπονταν σε υπνοδωμάτια, τα θρανία σε κρεβάτια, στρώματα και σκεπάσματα κουρελούδες και γινοβέ εντζες απ τον γίκο. Το υπόστεγο, σε αυτό το μεγά ο υπόστεγο, το αξέχαστο υπόστεγο του 6ου γυμνασίου μια μεγά η τραπεζαρία να χωράνε ό οι. Τι να πρωτοθυμηθούμε σ αυτό το υπέροχο υπόστεγο. Τι γλέντια, τι τραγούδια, τι χορούς, τι αστεία! Η καντίνα, αυτή η καντίνα με τα υπέροχα σάμαλη, κουλούρια, λουκουμάδες, που απλόχερα μας κέρναγες!!! Και τα γράμματα που μάθαμε όσοι περάσαμε από αυτό το σχολείο τα χρωστάμε σε εσένα κυρά Δήμητρα. Μας βρήκες δουλειές με το μπαρμπαμήτσο το Σαμαέ ο. Μα πιο πολύ μας έδωσες θάρρος να αντιμετωπίσουμε τις δυσκολίες της εποχής εκείνης, θα μπορούσα να πω πάρα πο ά κ. Δήμητρα να αναφέρω και να αραδιάσω α ά δεν πρέπουν πο ά λόγια ετούτη τη σκληρή στιγμή. Θα λείψεις σ ό ους μας κ. Δήμητρα και στους μικρούς και στους μεγά ους. Σ ευχαριστούμε πολύ γι αυτά που μας πρόσφερες. Σ ευχαριστούμε για την αγάπη σου, για την απέραντη αγάπη σου που τόσο απλόχερα μας χάρισες. Θα την κρατάμε σαν φυλαχτό. Προσωπικά εγώ σ ευχαριστώ πολύ εκ μέρους ό ης της οικογενείας μου γι αυτά που μας πρόσφερες! Για τα τόσα πο ά που μας πρόσφερες! Εμείς θα σε θυμόμαστε πάντα. Οι άνθρωποι δεν πεθαίνουν ποτέ όταν δεν λησμονούνται. Ζουν πάντα στη μνήμη μας όπως και συ κυρά Δήμητρα θα μείνεις για πάντα. Αιωνία σου η μνήμη. ΤΕΙΧΙΩΤΙΚΑ μυνήματα Ι Οκτώβριος - Δεκέμβριος

14 ΤΕΙΧΙΩΤΙΚΕΣ ΣΚΕΨΕΙΣ ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΑ ΓΗΡΑΤΕΙΑ Κάλλιο καλά γερά ατα, παρά ό ορφα νιάτα Α ς θεωρηθεί το ταπεινό μου αφιέρωμα στα γηρατειά, σαν μια οφειλόμενη τιμή σ ό ους αυτούς που επί δεκαετίες ολόκληρες στάθηκαν οι δημιουργοί της τοπικής μας ιστορίας, οι συντελεστές της ανάπτυξης και της προόδου, οι βιγλάτορες του πολιτιστικού μας πλούτου και των πατροπαράδοτων αξιών. Μέσα σε σκληρές κι αντίξοες συνθήκες στάθηκαν οι αφανείς ήρωες, οι αγωνιστές για ένα καλύτερο αύριο των παιδιών τους. κάθε γέρος κουβαλά στους ώμους του τη δική του ιστορία. Μια ιστορία γεμάτη από σκληρούς αγώνες για επιβίωση, από μεγά α και δυσβάστακτα βάσανα, από πολεμικές περιπέτειες, από χτυποκάρδια σε χρόνια Κατοχής, από αδελφικό αιματοκύ ισμα στην εποχή του εμφύ ιου. Αναπολούν τις δικές τους εποχές, σκληρές εποχές, α ά γνήσιες κι όμορφες, λουσμένες στο γλυκό κι απαλό φως του παραδοσιακού μας πλούτου. Παίρνοντας τη σκυτά η από τους προγενέστερους, με το σκληρό μόχθο τους στον αγωνιστικό στίβο συνέβαλαν στην πρόοδο της κοινωνία. Παρέδωσαν στους νεότερους τα ηνία της ανάπτυξης, εκφραστές της ίδιας σκέψης και των ίδιων στοχασμών του μεγά ου μας ποιητή Κωστή Παλαμά: «Παιδί το περιβό ι μου, που θα κληρονομήσεις όπως το βρεις κι όπως το δεις, να μη το παρατήσεις. Σκάψε το πιο βαθιά και φράξε το πιο στέρεα και πλούτισε τη χλώρη του και πλάτυνε τη γη του.» Τα νιάτα είναι η όμορφη περίοδος της ζωής, η άνοιξη με ό ες τις χαρές και τις μοσχοβολιές. Τα νιάτα με τον αδάμαστο ψυχικό δυναμισμό, με τις ερωτικές εξάρσεις, ήταν, είναι και θα είναι η απραγματοποίητη επιθυμία του κάθε γέρου: «Να ταν τα νιάτα δύο φορές, τα γέρατα καμία». Με ξεθωριασμένα πια τα μεγά α τους όνειρα, αποκαμωμένοι από την αδιάκοπη βιοπά η και το βαρύ μόχθο, απόμαχοι από τον κοινωνικό και δημιουργικό οικογενειακό στίβο γλυκαίνουν τα γηρατειά τους με τις νοσταλγικές αναμνήσεις στα περασμένα: «Είπαν του γέρου, διά εξε: Σοφία, πλούτη ή θρόνο; Και είπε αναστενάζοντας: Τα νιάτα ας είχα μόνο». Η ανα οίωτη ποιητική διάθεση του λαού μας δεν τους αγνόησε, δεν τους περιφρόνησε, δεν τους άφησε παραπονούμενους. Μέσα στους στίχους των δημοτικών τραγουδιών διακρίνουμε ένα πηγαίο αίσθημα παρηγοριάς, συμπαράστασης κι αναγνώρισης της προσφοράς του. Με ανεξάντλητη φαντασία, με εκφραστικό πλούτο και λεπτότητα αισθήματος, τραγούδησε ο λαός τα κατακαημένα γηρατειά: «Παραμεράτε λυγερές, Παραμεράτε νέοι, για να μπει ο γέρος στο χορό, που η καρδιά το λέει. Τα νιάτα του θυμήθηκε κι από μεράκι κλαίει». Σε πο ά δημοτικά τραγούδια τα πουλιά γίνονται τα ποιητικά σύμβολα κι εκφράζουν με τον συμβολισμό τους τον ψυχικό κόσμο του λαού. Εδώ επιστρατεύεται ο παραγέροντος αετός, για να μας πει το παράπονό του: «Εσύ που πιες πολύ κρασί, πιες κι ά ο για να γιάνεις κι εσύ που χασες τα 14 ΤΕΙΧΙΩΤΙΚΑ μυνήματα Ι Οκτώβριος - Δεκέμβριος 2013 «Παιδί το περιβόλι μου, που θα κληρονομήσεις όπως το βρεις κι όπως το δεις, να μη το παρατήσεις. Σκάψε το πιο βαθιά και φράξε το πιο στέρεα και πλούτισε τη χλώρη του και πλάτυνε τη γη του.» πουλιά, πουλί σαι κι ά α κάνεις, αλί σ εμέ το γέροντα, που πέσαν τα φτερά μου». Στα πανηγύρια, στους γάμους, σε κάθε χαρά, όταν ο γέρος έμπαινε μπροστά στο χορό και προσπαθούσε με τα κουρασμένα πόδια του να φανερώσει τις κάποτε χορευτικές του ικανότητες, οι ά οι χορευτές του αφιέρωναν το τραγούδι: «Για θυμήσου γέρο, τα νιάτα σου τα καμώματά σου, τα νάζια σου. Θα χορέψεις, γέρο, θέ εις δε θες και θα πεις τραγούδι για τις μικρές. Για θυμήσου, γέρο, που σουν παιδιί και τα είχες μπλέξει με μια μικρή. Νύχτα περπατούσες στις γιετονιές κι ανησυχούσες τις κοπελιές κι ανησυχούσες και μας τα δυό, την περδικού α με τον αετό.» Το επόμενο δημοτικό τραγούδι, γεμάτο γοητεία και χάρη τονίζει τις σωματικές αδυναμίες του γέρο-τσέ ιγκα: «Σ αυτές τις ράχες τις ψηλές, λεβέντες μου που πάτε σας β έπει ο γέρος τσέ ιγκας, τα νιάτα του θυμάται. -Τσέ ιγκα, γέρο τσέ ιγκα, του λεν δύο β αχοπού ες πόσες φορές ανέβηκες σε τούτες τις ραχού ες; Πο ές φορές ανέβηκα και σαν το λεοντάρι μα τώρα πια εγέρασα δεν είμαι παλικάρι». Στα χρόνια της σκλαβιάς και του ξεσηκωμού, τότε που β άστησαν τα πιο λαμπρά άνθη της λαϊκής μούσας, εκεί στην καρδιά της αιώνιας φύσης, θ ακουστεί με παράπονο και το τραγούδι του γέρο Κ έφτη: «Γέρασα ο μαύρος γέρασα, δεν μπορώ να περπατήσω, δεν μπορώ να σύρω τ άρματα, τα έρημα τσαπράζια, τις πέντε αράδες τα κουμπιά, τα φλωροκαπνισμένα. Τουφέκι μου περήφανο, πιστό ια πέρα πέρα, κι εσύ, σπαθί μου δαμασκί, με τη χρυσή τη χούφτα δεν πρέπεστε για κρέμασμα, κι ουδέ για το παζάρι, μόν πρέπεστε για λεβεντιά και για λιανή μεσού α». Κ ώνια και παρακλώνια από την κορμοστασιά του ίδιου δέντρου είναι τα παιδιά και τα εγγόνια. Χαρά του γέρου είναι να τα δει αποκαταστημένα, μονιασμένα, προκομένα στην κοινωνία. Γι αυτό οι γέροι αναλάμβαναν και τα προξενιά, για να έχουν τα παιδιά και τα εγγόνια τους ένα ταιριαστό, πετυχημένο γάμο. Μας το λέει το επόμενο τραγούδι: «Στη Ρούμελη και στο Μοριά δυό γέροι κάνουν προξενειά, να παντρέψουν τα παιδιά τους να τελειώσουν τη δουλειά τους. Η νύφη ήταν από το Μοριά με χί ια πρόβατα κι αρνιά, κι ο γαμπρός επαρχιώτης παλικάρι Ρουμελιώτης». Αναλαμβάνοντας οι νεότεροι την αγωνιστική πανοπλία από τους γεροντότερους, ας μη ξεχνούν τη γεμάτη σοφία λαϊκή φράση: «Εκεί που είσαι ήμουνα κι εδώ που είμαι θα ρθεις». Αγοριανίτικα Νέα Επιμέ εια Βαγγέ ης Καραϊνδρος

15 Πρόσωπα του χωρίου µας Η καλή εκπαίδευση της νεολαίας μας, μάθηση στην πράξη του Σωτήριου Ε. Καραίνδρου Καθηγητή Μαθηματικών και Βιολογίας Η οικονομική κρίση, κοινωνική και τεχνολογική ανάπτυξη των ανθρώπων δημιούργησε δυσκολότερες μορφές ζωής οι οποίες απαιτούν από τους νέους να αναπτύξουν στο ύψιστο τις ικανότητες τους, προκειμένου να προσαρμοστούν με επιτυχία σε αυτές. Πως μαθαίνουν και αποκτούν καινούργιες γνώσεις με τι τρόπο τις αφομοιώνουν και γίνονται κτήμα τους; Είναι γνωστό ότι πολλές από τις γνώσεις τις ξεχνούν πολύ γρήγορα, τις διατηρούν μόνο για μέρες ή εβδομάδες, αλλά τελικά ξεχνιούνται. Ενώ άλλες αποθηκεύονται στη μνήμη και μπορούν να ανακαλεστούν μετά από πολλά χρόνια αργότερα. Αλήθεια, υπάρχει κάποιος μηχανισμός στη μνήμη των παιδιών που ασχολείται με τις μακροπρόθεσμες ή προσωρινές γνώσεις; Οι σύγχρονες έρευνες έχουν δείξει ότι ναι υπάρχει. Η γνώση βοηθάει στην κατανόηση και όταν αυτή γίνεται σε συνδυασμό με την φυσική καθημερινή σωματική άσκηση, οι έρευνες δείχνουν ότι αυξάνεται η μνήμη μας (με την αύξηση νευροκυττάρων) και με το πείσμα των χρόνων χάναμε λιγότερα νευροκύτταρα και πολύ σωστά λέγεται σήμερα ότι ο αθλητισμός στα 20 είναι ομορφιά, στα 40 υγεία και στα 80 ευφυΐα. Τζον Γκραντουέλ (John Gradwell), Καθηγητής του Πανεπιστημίου Μαγκίλ στο Μοντρεάλ, στο άρθρο του: «Εκπαιδευτικής Μεταρρύθμιση: Γύμνασμα του εγκεφάλου», αναφέρει ότι η μάθηση είναι μια ενεργοποιημένη διαδικασία κατά την οποίαν οι μαθητές κατασκευάζουν γνώσεις που βρίσκονται σε αλληλεξάρτηση, έτσι ώστε κάθε μεταβολή σε μία από αυτές να έχει επίδραση σε μία ή σε όλες τις άλλες. Κάθε καινούργια εμπειρία θα έχει νόημα όταν συνδέεται με αυτά που ξέρει και έχει καταβάλει ως τώρα και με τις καινούργιες ιδέες. Δηλαδή, οι νέες εμπειρίες γίνονται αντιληπτές όταν ο μαθητής κατασκευάζει καινούργιες γέφυρες ανάμεσα σε αυτά που ξέρει και καταλαβαίνει σε σχέση με την νέα ύλη που προσπαθεί να μάθει. Χωρίς αυτές τις γέφυρες γεγονότα και επιδεξιότητες είναι απομονωμένες ιδέες στον εγκέφαλο, μοιάζουν με γλωσσικές μωρολογίες οι οποίες προσωρινά, μπορούν να διατηρηθούν στην μνήμη, όμως γρήγορα ξεχνιούνται. Αυτό συμβαίνει συχνά όταν ο μαθητής απομνημονεύει έτοιμες ιδέες (χωρίς να τις καταλάβει), από σημειώσεις και βιβλία για να γράψει διαγωνισμούς. Τα μηνύματα φτάνουν στον εγκέφαλο περνώντας από το ένα νευροκύτταρο στο άλλο με χημικές ή ηλεκτρικές συνάψεις (μέσα σε ειδικά κυκλώματα μεταφέρεται ηλεκτρικό ρεύμα) δηλαδή, γεφυρώσεις οι οποίες γίνονται με περισσότερες από 40 χημικές ουσίες νευροδιαβιβαστές (neurotransmitters), η πιο γνωστή από τις οποίες είναι η ακετυλοχολίνη (acetylcholine). Οι πληροφορίες για να απορροφηθούν από τον εγκέφαλο πρέπει να περάσουν από τρία επίπεδα. Αν τα μηνύματα περάσουν στο τρίτο επίπεδο του εγκεφάλου όπου γίνονται οι λειτουργικές σκέψεις, το μυαλό (εγκέφαλος) τις ταξινομεί, κωδικοποιεί, ενοποιεί και τις κατατάσσει σε κατηγορίες, δημιουργώντας νέες γέφυρες και γνώσεις ώστε να συνδέει τις ιδέες ανακαλούνται από την αποθήκευση της μνήμης, συγκρίνονται για ομοιότητες και διαφορές και μετά αποθηκεύονται στο μυαλό με άλλες ιδίου είδους μνήμες! Στo δεύτερο επίπεδο έχουμε το μεταιχμιακό σύστημα (limbic system) το οποίον διαγείρει τις αισθήσεις, την έμπνευση, ενθαρρύνει και πείθει τον μαθητή να δουλέψει σκληρότερα. Τελικά, στο πρώτο επίπεδο ο μαθητής σχετίζεται με τους αυτοματισμούς του ανθρωπίνου οργανισμού, ενεργεί αυτόματα στους ρυθμούς της καρδιάς, στην αναπνοή στους ιστούς και στην ισορροπία. Πολλές φορές το μήνυμα σταματάει στο δεύτερο επίπεδο οπότε ο μαθητής δεν μπορεί να προσαρμόσει τις νέες πληροφορίες με την ήδη υπάρχουσα γνώση και προσπαθεί να ανταποκριθεί στις μαθησιακές ανάγκες απομνημονεύοντας, όμως μερικές φορές αντιδρά συναισθηματικά. Και τελικά, αν το μήνυμα σταματήσει στο πρώτο επίπεδο, ο μαθητής ενεργεί αντιδρώντας στο εκπαιδευτικό σύστημα, παρουσιάζει τάσεις φυγής, αδιαφορεί για το σχολείο, ενώ πολλές φορές αισθάνεται ότι απειλείται. Ωστόσο, αν ο μαθητής καταφέρει να εφαρμόσει το τρίτο επίπεδο θα είναι δυνατόν να ενσωματώσει, τις εμπειρίες του με τις ήδη οργανωμένες γνώσεις στον εγκέφαλο. Οι συζεύξεις αυτές μπορούν να επιτευχθούν με διάφορους τρόπους μάθησης. 1) Θεωρία και εφαρμογή: Μέθοδος του Αμερικανού Καθηγητή, Τζον Ντιούϊ (Jonh Dewey , φιλόσοφος, ψυχολόγος, εκπαιδευτικός), κατά την οποίαν ο μαθητής μαθαίνει να χρησιμοποιεί στο σχολείο τις εμπειρίες που προσλαμβάνει στην καθημερινή ζωή ή και αντίστοιχα. 2) Σχολικές εργασίες που έχουν σχέση με τον εξωτερικό κόσμο. 3) Μάθηση σε σχέση με την πρακτική. Σύμφωνα με τον Όμηρο «μύθων τε ρητήρ, έργων τε πρηκτήρ» (Να μη λέει κάποιος μόνο λόγια, αλλά να κάνει και πράξεις). 4) Συσχετισμός του ενός μαθήματος με το άλλο. 5) Ο μαθητής με την βοήθεια του δασκάλου μετατρέπει τις αφηρημένες ιδέες σε συγκεκριμένες, ακολουθώντας την μαιευτική μέθοδο του Σωκράτη. 6) Ο τρόπος με τον οποίο τα διάφορα μαθήματα μπορούν να εφαρμοστούν στην καθημερινή ζωή και πρακτική. Συμπερασματικά, θα έλεγα όλα που αναφέρω στο παραπάνω κείμενο, βγαίνουν μέσα από τις εκπαιδευτικές μεταρρυθμίσεις που έγιναν στα σχολεία του Κεμπέκ (Quebec) Καναδά. Οι εμπειρίες και γνώσεις που απέκτησα από τις συνεδριάσεις για την αλλαγή και εφαρμογή των μεταρρυθμίσεων, αλλά και ως καθηγητής σε Αγγλόφωνα και Γαλλόφωνα σχολεία μέσης εκπαίδευσης με οδήγησαν να γράψω μερικές από τις εμπειρίες και σκέψεις, που προσκόμισα αυτά τα χρόνια. Ο μαθητής μέσα σε αυτό το σύστημα μπορεί να δημιουργήσει, το δικό του στέρεο σύστημα σκέψης και να χτίζει τις νέες γνώσεις σύμφωνα με αυτό, ώστε αυτές να είναι σωστά δομημένες και ταξινομημένες. Έτσι το σχολείο γίνεται ελκυστικότερο για τους μαθητές και εξυπηρετεί τον απώτερο στόχο του, που δεν είναι άλλος από την δημιουργία ολοκληρωμένων πνευματικών ανθρώπων. Θα ήθελα να ευχαριστήσω τον φιλόλογο Καθηγητή Κωνσταντίνο Ιωάν. Αντωνόπουλο και τον διδάκτορα Γεώργιο Π. Γιαννόπουλο τέως Καθηγητή του Πανεπιστημίου Χάρβαρτ (Harvard University) για την ανάγνωση του κειμένου. ΑΝΑΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ ΑΠΟ ΤΟ ΕΛΛΗΝΟΚΑΝΑΔΙΚΟ ΒΗΜΑ ΤΕΙΧΙΩΤΙΚΑ μυνήματα Ι Οκτώβριος - Δεκέμβριος

16 Αγαπάµε το Τείχιο Φροντίζουµε το Περιβάλλον