ΠΡΕΣΒΕΙΑ ΒΑΓΔΑΤΗΣ Γραφείο ΟΕΥ Ερμπίλ. ΑΔΙΑΒΑΘΜΗΤΟ - KANONIKO Ερμπίλ, 9 Ιουνίου 2013 ΑΠΦ.: 2651/ΑΣ 26. ΠΡΟΣ: - Β8 Δ/νση

Transcript

1 ΠΡΕΣΒΕΙΑ ΒΑΓΔΑΤΗΣ Γραφείο ΟΕΥ Ερμπίλ ΠΡΟΣ: - Β8 Δ/νση ΑΔΙΑΒΑΘΜΗΤΟ - KANONIKO Ερμπίλ, 9 Ιουνίου 2013 ΑΠΦ.: 2651/ΑΣ 26 ΚΟΙΝ.: - Διπλ. Γραφείο Υφυπουργού κ. Κούρκουλα - Γραφείο κ. Γεν. Γραμματέως ΔΟΣ κ ΑΣ - Γραφείο κας Αναπλ. Γεν. Γραμματέως ΔΟΣ κ ΑΣ - Γραφείο κ. Β Γεν. Δ/ντή - B3 Δ/νση - ΕΟΕΕ, ΠΣΕ, ΣΕΒΕ, ΣΕΒ, ΣΒΒΕ - KEE, ΕΒΕΑ, ΕΒΕΘ, ΒΕΘ - ΔΕΘ, ΗΕLEXPO - ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΑ ΕΝΩΣΗ ΦΑΡΜΑΚΟΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑΣ - ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΕΛΛΑΔΟΣ - ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΩΝ & ΙΑΤΡΙΚΩΝ ΑΕΡΙΩΝ ΕΛΛΑΔΑΣ (ΣΕΒΙΑΕ) - ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟΣ ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ ΙΑΤΡΙΚΩΝ ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΩΝ ΚΕΝΤΡΩΝ - ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ ΕΛΛΗΝΩΝ ΠΡΟΜΗΘΕΥΤΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΚΑΙ ΥΓΕΙΑΣ - ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΠΡΟΜΗΘΕΥΤΩΝ ΙΑΤΡΙΚΩΝ ΕΙΔΩΝ (ΠΑΣΥΠΙΕ) - ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΤΑΙΡΙΑ ΒΙΟΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ - ΕΝΩΣΗ ΒΙΟΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΕΛΛΑΔΟΣ Ε.Δ.: - Πρεσβεία Βαγδάτης (υπόψη κ. Πρέσβεως) ΘΕΜΑ: Iraq Healthcare Conference Iraq Medicare (Ερμπίλ, Μαΐου 2013) Ιρακινό Σύστημα Υγείας Δομή Φαρμακευτικού τομέα στο Ιράκ και στην Περιφέρεια του Ιρακινού Κουρδιστάν. ΣΧΕΤ.: Έγγραφό μας με ΑΠΦ.2280/ΑΣ 16/ (μη προς όλους) Λαμβάνοντας υπόψη πως τα ιατρικά και φαρμακευτικά προϊόντα είναι τα τελευταία χρόνια σταθερά το πρώτο ελληνικό εξαγώγιμο προϊόν προς το σύνολο του Ιράκ, επανερχόμαστε στην εμπορική έκθεση Iraq Medicare (βλ. ανωτ. σχετικό), όπου εντυπωσίασε η γερμανική συμμετοχή (για την ακρίβεια, η συμμετοχή του ομόσπονδου κρατιδίου της Βαυαρίας) με κεντρικότατο περίπτερο, αναφερόμενοι στο συνέδριο "Iraq Healthcare Conference 2013", το οποίο έλαβε παράλληλα χώρα στο συνεδριακό κέντρο των χώρων της έκθεσης. Οι ομιλητές με τα βιογραφικά και τις αντίστοιχες παρουσιάσεις μπορούν να ανευρεθούν στον ακόλουθο σύνδεσμο: Από πλευράς μας, ξεχωρίσαμε ιδιαιτέρως τρεις συμμετοχές:

2 1) Τον Dr. Bahram Rasul, Awamedica, Founding CEO ( P: , Peshawa street, P.O. Box , Erbil, Kurdistan region, Iraq), όχι τόσο για την τεκμηριωμένη παρουσίασή του για την αντιποίηση φαρμάκων (counterfeit medication) στο Ιράκ, όσο για το γεγονός πως πρόκειται για ιδρυτικό στέλεχος της πρώτης κουρδικής φαρμακευτικής εταιρείας στην ιστορία της Περιφέρειας, η οποία ιδρύθηκε κατόπιν προσωπικής πολιτικής πρωτοβουλίας του σημερινού Πρωθυπουργού της Περιφέρειας, κ. Nechirvan Barzani. 2) Τον Prof. Salman Al Rawaf, Imperial College London, Public Health Professor, Director of the WHO (World Health Organization) Collaborating Centre for Public Health Education and Training συχνό επίσημο επισκέπτη του Ιράκ και βαθύ γνώστη του ιρακινού τομέα υγείας, ο οποίος σε μία άκρως ενδιαφέρουσα παρουσίαση ανέλυσε με "χειρουργική ακρίβεια" και ιδιαίτερα αιχμηρό τρόπο τις ελλείψεις του ιρακινού Συστήματος Υγείας και τις ολιγωρίες αφ'ενός της πολιτικής ηγεσίας, ομοσπονδιακής και περιφερειακής, και αφ'ετέρου του ιατρικού "κατεστημένου" της χώρας. Δυστυχώς οι πολιτικοί καλεσμένοι είχαν αποχωρήσει προ της ομιλίας και έτσι δεν υπήρξε αντίλογος. Πολύ συνοπτικά και παραπέμποντας για περισσότερες λεπτομέρειες στην παρουσίασή του: Ελλείψεις/προκλήσεις Η απόδοση του ιρακινού Συστήματος Υγείας δεν ανταποκρίνεται ακόμη στις προσδοκίες των ιρακινών πολιτών, παρά τις βελτιώσεις σε χρηματοδότηση και ανθρώπινο δυναμικό από το 2003 και ένθεν. Ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δοθεί στην παρατηρούμενη δημογραφική έκρηξη του ιρακινού πληθυσμού. Έλλειμμα Ηγεσίας και Διακυβέρνησης στον τομέα της Υγείας, σε όλα τα επίπεδα πολιτικών προσώπων και πολιτικών που υιοθετούνται. Ελλείψεις ή απουσία απαραίτητων νομοθετικών και ρυθμιστικών πλαισίων που να ελέγχουν την άσκηση του ιατρικού επαγγέλματος, σε δημόσιο και ιδιωτικό τομέα, και να κατοχυρώνουν τα δικαιώματα του ασθενούς, ακόμη και τα συνταγματικά του. Η οργάνωση του Συστήματος Υγείας είναι απαρχαιωμένη και επικεντρώνεται ακόμη στην αντιμετώπιση της ασθένειας στα νοσοκομεία, αντί της προσωποκεντρικής πρόληψης της ασθένειας μέσω, κυρίως, του θεσμού του "οικογενειακού γιατρού". Τα δύο τρίτα των επαφών των ασθενών με το Σύστημα Υγείας λαμβάνουν χώρα στα νοσοκομεία επιβαρύνοντας τρομακτικά το συνολικό κόστος. Στο βρετανικό NHS, π.χ., στα νοσοκομεία καταλήγουν μόνο τα "σοβαρά" 10-15% των περιπτώσεων. Η χρηματοδότηση του Συστήματος Υγείας από τον κρατικό προϋπολογισμό είναι ακόμη χαμηλή, εν συγκρίσει ιδίως με τις λοιπές χώρες της περιοχής. Το βάρος το σηκώνει κατά 80% ο δημόσιος τομέας, η ιδιωτική συμμετοχή μειώνεται και δεν ενθαρρύνεται, το οποίο δεν ενθαρρύνει και την ιδιωτική ασφάλιση, μεγάλο ποσοστό του προϋπολογισμού "χάνεται" στα έξοδα της Δημόσιας Διοίκησης στον τομέα της Υγείας και ο σχεδιασμός κατανομής των πόρων δεν λαμβάνει υπόψη τις ανάγκες του Συστήματος. Υπάρχουν τεράστιες ελλείψεις άρτια εκπαιδευμένου και εξειδικευμένου ανθρωπίνου δυναμικού. Το παρόν ιρακινό ακαδημαϊκό σύστημα αδυνατεί να καλύψει τις ανάγκες αυτές τόσο ποσοτικά, όσο και ποιοτικά. Αυτή τη στιγμή "λείπουν" από το ιρακινό Σύστημα Υγείας πάνω από γιατροί για να λειτουργήσει αυτό όπως θα έπρεπε. Το Σύστημα Υγείας πρέπει να επικεντρωθεί στις μη-μεταδοτικές ασθένειες, στις ψυχολογικές διαταραχές και στις συνέπειες, επί της δημόσιας υγείας, από τις σχετικά 2

3 πρόσφατες πολεμικές αναμετρήσεις. Αυτό απαιτεί μία σταδιακή προσαρμογή του Συστήματος. Το ιρακινό Σύστημα Υγείας πρέπει να μηχανογραφηθεί και να εισέλθει στην Ψηφιακή Εποχή. Προτάσεις (λαμβάνοντας υπόψη πως το Ιράκ είναι μία πλούσια, σε πρώτες ύλες, χώρα): Ενίσχυση του Συστήματος από νομοθετικής και θεσμικής πλευράς. Αναδόμηση των Υπουργείων Υγείας με αποπολιτικοποίηση της γραφειοκρατίας κάτω από το επίπεδο του Γεν. Γραμματέα και την εμπλοκή αξιόπιστων και κατάλληλα εκπαιδευμένων ηγετικών στελεχών. Ενίσχυση του ίδιου του Συστήματος Υγείας, ιδίως μέσω της ανάδειξης του θεσμού του "οικογενειακού γιατρού". Γεφύρωση του χάσματος του απαραίτητου ανθρωπίνου δυναμικού, π.χ. μέσω της άμεσης πρόσληψης από άλλες χώρες του απαραίτητου αριθμού γιατρών, νοσοκόμων κτλ., κατά το επιτυχημένο πρότυπο της Σαουδικής Αραβίας της δεκαετίας του '70. Ενίσχυση των Δημοσίων Θεσμών, με έμφαση στην Εποπτεία. Έμφαση στην παροχή ποιοτικών υπηρεσιών προς όλους. 3) Τον κ. Amar Shubar, Partner, Managing Partners (M-Partners) ο οποίος ανέλυσε τη δομή της ιρακινής αγοράς των φαρμακευτικών προϊόντων, βάσει στοιχείων που συνέλεγε η ίδια η συμβουλευτική εταιρεία (προέλευσης ΗΑΕ), όπου εργάζεται, επί δύο συναπτά έτη. Επομένως, δεν πρόκειται για επίσημα στατιστικά στοιχεία, αλλά επειδή στο Ιράκ επίσημα στοιχεία συνήθως δεν υπάρχουν, πρόκειται λογικά για την πληρέστερη προσέγγιση που έχουμε συναντήσει. Η ίδια η παρουσίαση δεν είναι διαθέσιμη, για λόγους πνευματικών δικαιωμάτων. Συνιστούμε σε ενδιαφερόμενους αποδέκτες την απευθείας επικοινωνία με τον κ. Shubar, η εταιρεία του οποίου προωθεί στο Ιράκ σύστημα ανάπτυξης στρατηγικής πωλήσεων φαρμακευτικών προϊόντων με χρήση GPS. Παρακάτω καταγράφουμε όσα προλάβαμε να σημειώσουμε κατά τη διάρκεια της παρουσίασής του: Ο ιρακινός τομέας των φαρμακευτικών παρουσίασε, το 2011, ανάπτυξη 17%, φτάνοντας σε συνολική αξία το 1 δισ. δολ ΗΠΑ. Προβλέπεται σταθερή ετήσια αύξηση περ. 15% για όλη την υπόλοιπη δεκαετία. Η αγορά χωρίζεται γενικά σε τρία μέρη: α) στον κεντρικό δημόσιο τομέα (περ %), μέσω δημοσίων διαγωνισμών υπό την εποπτεία της KIMADIA ("state company responsible for marketing pharmaceuticals and medical devices"), όπου και πρέπει να απευθυνθεί ο παραγωγός, και κατόπιν διανομής στα δημόσια νοσοκομεία και κέντρα υγείας, μέσω των τοπικών Υπουργείων Υγείας της χώρας (περιφερειακό-κουρδικό, τοπικά επαρχιών), β) στον αποκεντρωμένο δημόσιο τομέα (10-20%), μέσω δημοσίων διαγωνισμών απευθείας από τα τοπικά Υπουργεία Υγείας και από τα δημόσια νοσοκομεία, σε περιπτώσεις έκτακτης ανάγκης και όταν τα αιτούμενα, από τα δημόσια νοσοκομεία και κέντρα υγείας, φάρμακα δεν υπάρχουν διαθέσιμα στις κεντρικές φαρμακευτικές αποθήκες των επαρχιών και 3

4 γ) στον ιδιωτικό τομέα (περ %), μέσω του οποίου γίνεται η διανομή στα ιδιωτικά φαρμακεία και στα φαρμακεία των νοσοκομείων. Στον β) τομέα υπάρχουν δύο διαφορές μεταξύ Βαγδάτης και Ερμπίλ. Το Ομοσπονδιακό Υπουργείο Υγείας δεν εμπλέκεται το ίδιο σε δημόσιους διαγωνισμούς (βλ. KIMADIA), ενώ το Περιφερειακό Υπουργείο Υγείας στο Ερμπίλ, στο οποίο μπορούν να απευθυνθούν τα δημόσια νοσοκομεία της Περιφέρειας σε περίπτωση ελλείψεων ή έκτακτης ανάγκης, έχει αυτό το δικαίωμα. Η δεύτερη διαφορά είναι πως τα δημόσια νοσοκομεία και οι ειδικευμένες κλινικές στον Νότο της χώρας έχουν πολύ μεγαλύτερο δικό τους προϋπολογισμό, από τα αντίστοιχα της Περιφέρειας, για την απευθείας προμήθεια φαρμακευτικών προϊόντων μέσω διαγωνισμών. Στους τομείς β) και γ), μεταξύ παραγωγού και τελικών αποδεκτών (φαρμακεία, ιδιωτικά και δημόσια νοσοκομεία, τοπικά Υπουργεία Υγείας) παρεμβάλλονται καταρχάς τα λεγόμενα Επιστημονικά Γραφεία ("Scientific Offices"). Τα Επιστημονικά Γραφεία είναι ιδιωτικής φύσεως εταιρείες και προμηθεύουν είτε απευθείας τους τελικούς αποδέκτες είτε πρώτα τους διανομείς ("Distributors") και τοπικούς ή μεγάλους χονδρεμπόρους ("Madkhar") Υπάρχει μία σημαντική διαφορά μεταξύ Βαγδάτης και Ερμπίλ στη λειτουργία των Επιστημονικών Γραφείων. Στη Βαγδάτη προμηθεύουν κυρίως απευθείας τα ιδιωτικά φαρμακεία (55%) και τους χονδρέμπορους (35%), ασχολούμενα πολύ λίγο με διανομείς και δημ. νοσοκομεία/τοπικά Υπ. Υγείας (από 5%). Στο Ερμπίλ ΔΕΝ προμηθεύουν καθόλου τα ιδιωτικά φαρμακεία, αλλά κυρίως τους χονδρεμπόρους (80%) και παραπάνω τους διανομείς και τα δημ. νοσοκομεία/τοπικά Υπ. Υγείας (από 10%). Τα μεγάλα Επιστημονικά Γραφεία της Βαγδάτης καλύπτουν τις ανάγκες περίπου δύο τρίτων όλων των χονδρεμπόρων του Ιράκ και είναι τριπλάσια σε μέγεθος από εκείνα του Ερμπίλ. Επίσης, αντιπροσωπεύουν τους μεγαλύτερους διεθνείς παραγωγούς στο Ιράκ, επιτρέποντας στους χονδρεμπόρους καλύτερη πρόσβαση στα προϊόντα αυτά. Υπάρχουν περ. 300 χονδρέμποροι στο Ιράκ, οι μεγαλύτεροι των οποίων προβαίνουν σε αγορές περ δολ. ΗΠΑ μηνιαίως. Όμως οι κυριότεροι τοπικοί χονδρέμποροι είναι ο κύριος προμηθευτής 50-80% των ιδιωτικών φαρμακείων της περιοχής τους, κυριαρχώντας έτσι στην τοπική αγορά. Οι διανομείς αποτελούν, επί του παρόντος, αμελητέα ποσότητα. Υπάρχουν περ φαρμακεία σε ολόκληρο το Ιράκ, έκαστο με μηνιαίες προμήθειες, κατά μέσο όρο, 13 εκατ. IQD (περ δολ. ΗΠΑ) και μηνιαίες πωλήσεις 17 εκατ. IQD (περ δολ. ΗΠΑ). Τα φαρμακεία των νοσοκομείων έχουν, κατά μέσο όρο, 20% υψηλότερο τζίρο από τα κανονικά φαρμακεία. Ο τζίρος ενός φαρμακείου είναι ευθέως ανάλογος της απόστασής του από νοσοκομείο ή κλινική. Δεν υπάρχουν αλυσίδες φαρμακείων στο Ιράκ, με αποτέλεσμα τον κατακερματισμό της αγοράς στο επίπεδο των φαρμακείων. Μερίδια αγοράς παραγωγών: Sanofi Aventis 8%, Julphar 5%, SDI 3% Συμβουλές κ. Amar προς επιχειρήσεις: Ισορροπημένη στρατηγική μεταξύ των δημοσίων και ιδιωτικών μερών της αγοράς. Δημιουργία μιας δυνατής ομάδας πωλητών και βελτιστοποίηση της απόδοσής της με την κατάλληλη τεχνική υποστήριξη. 4

5 Επιδίωξη σύναψης μακροπρόθεσμων συμβάσεων προμήθειας του δημοσίου τομέα προς αντιμετώπιση διακυμάνσεων στις πωλήσεις. Τακτική παρακολούθηση των σημείων πώλησης προς επίγνωση της εμβέλειας και διαθεσιμότητας των προϊόντων. Συνεργασία με αξιόπιστους Αντιπροσώπους (Επιστημονικά Γραφεία) επαρκούς εμβέλειας. Βελτιστοποίηση της διαδικασίας παραγγελιών μέσω ηλεκτρονικών προτύπων. Διασφάλιση κατάλληλων σημείων προβολής και διαφήμισης των προϊόντων στα σημεία πώλησης. Έχουμε την αίσθηση πως οι συμβουλές του κ. Amar βρίσκουν εφαρμογή και σε πολλούς άλλους τομείς στο Ιράκ. Όμως, όπως επαναλάμβανε και ο ίδιος πολλές φορές, στο Ιράκ δεν μπορείς να πετύχεις εξ αποστάσεως, αλλά χρειάζεται φυσική παρουσία ως εταιρεία. Η μεγαλύτερη πρόκληση είναι η έλλειψη στοιχείων προς χάραξη στρατηγικής σε ένα γενικότερο περιβάλλον αυξημένου ρίσκου. Ο Προϊστάμενος Νικόλαος Δούκας Γραμματέας ΟΕΥ Α 5