«+ ι, ι. Δεν ε ναι μια συνηθισμ νη επαρ ιακ π λη

Transcript

1 BOLOS_COVER :40 ÂÏ 1 METAIXMIO ª π O Δ 5ΡΙΣΤ0Φ0Ρ0Σ ΛΙ0ΝΤΑΚΗΣ ΗΡΑΚΛΕΙ0 ΚΩΣΤΑΣ Λ0ΓΑΡΑΣ ΠΑΤΡΑ Κ στας Ακρ ς ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ Ν0ΥΤΣ0Σ ΜΑΡΙΑ 5ΑΤ"ΗΓΙΑΚ0ΥΜΗ ΚΩΣ ΓΙΑΝΝΗΣ +ΑΝΘ0ΥΛΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝ0ΥΠ0ΛΗ Η κδ ση συμπληρ νεται απ παλι τερες και σ γ ρ νες φωτ γραφ ες τ υ Β λ υ των Ιππ κρ!τη "ημ ρη, Δημ$τρη Λ τσι υ, Καμ λ Ν λλα, Κυρι!κ υ Παπαγεωργ υ, Μι!λη Π ρναλη. ΣΤΡΑΤΗΣ ΠΑΣ5ΑΛΗΣ ΜΥΤΙΛΗΝΗ ΘΕ0Δ0ΣΗΣ ΠΥΛΑΡΙΝ0Σ ΚΕΡΚΥΡΑ ΜΙΜΗΣ Σ0ΥΛΙΩΤΗΣ ΦΛΩΡΙΝΑ ΦΑΙΔΩΝ ΤΑΜΒΑΚΑΚΗΣ ΑΛΕ+ΑΝΔΡΕΙΑ ΘΩΜΑΣ ΨΥΡΡΑΣ ΛΑΡΙΣΑ ISBN μ. ø. ª Ã/ 3925 Α Κ Ρ Ι Β ΟΣ Κ Ω Σ ΤΑ Σ ΘΩΜΑΣ Κ0Ρ0ΒΙΝΗΣ ΣΜΥΡΝΗ [ ] Στριμωγμ ν ς αν μεσα σε υν και σε θ λασσα Β λ ς η πρωτε υσα εν ς ν μ, π υ λλ ι τ ν παρ μ ι υν με δαγκ να και λλ ι με μισ ν ι τη αγκαλι, φα νεται να ρ σκεται στ σημε τ μ ς εν ς ν ερ ελλαδικ σταυρ. Τ η και συν μα ατυ α για τ υς κατ κ υς τ υ: Να # ρ υν τι ισ ρρ π ν αν μεσα στη μητρ π λη τ υ Ν τ υ (Αθ να) και στην πρωτε υσα των Βαλκ νιων (Θεσσαλ ν κη), να αισθ ν νται τ κ ντρ μιας ευθε ας π υ εν&νει τ Ι νι με τα παρ λια της Μικρασ ας [ ] «+ ι, ι. Δεν ε ναι μια συνηθισμ νη επαρ ιακ π λη Β λ ς. 0 ει κ τι τ αλλι&τικ, κ τι τ #ε ωριστ. 1σως να ναι η αδι ρατη ν σταλγ α για τα παλι η γ ητε α τ υ καιν ρι υ» [ ] μfiïô ΘΑΝΑΣΗΣ ΒΑΛΤΙΝ0Σ ΤΡΙΠ0ΛΗ ΜΑΝ0Σ ΕΛΕΥΘΕΡΙ0Υ ΕΡΜ0ΥΠ0ΛΗ O Δ μfiïô ΔΙΑΜΑΝΤΗΣ Α+ΙΩΤΗΣ ΚΑΒΑΛΑ Θ0ΔΩΡΗΣ ΓΚ0ΝΗΣ ΝΑΥΠΛΙ0 ª π O O Δ Ã π O O Δ Ã π μfiïô Ε Π Ι Λ Ο Γ Η Κ Ε Ι Μ Ε Ν Ω Ν Κ Ω Σ Τ Α Σ Α Κ Ρ Ι Β Ο Σ Μ Ε Π Α Λ Ι Ο Τ Ε Ρ Ε Σ Κ Α Ι Σ Υ Γ Χ Ρ Ο Ν Ε Σ Φ Ω Τ Ο Γ ΡΑ Φ Ι Ε Σ Ο Κώστας Ακρίβος (Γλαφυρές Βόλου, 1958) είναι φιλόλογος στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση και μέλος της Εταιρείας Συγγραφέων. Είναι υπεύθυνος της λογοτεχνικής σειράς ΜΙΑ ΠΟΛΗ ΣΤΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ των εκδόσεων ΜΕΤΑΙΧΜΙΟ. ªπ O Δ O OΔ Ã π Ï Ô Á Ô Ù Â Ó Σειρ Μια π λη στη λ γ τε ν α Φωτογραφία εξωφύλλου: Κυριάκος Παπαγεωργίου

2 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΣΗΜΕΙΩΜΑ ΤΟΥ ΥΠΕΥΘΥΝΟΥ ΣΕΙΡΑΣ 13 ΠPOΛOΓIKO ΣHMEIΩMA ΤΗΣ ΔEYTEPHΣ EKΔOΣHΣ 15 πέντε δρ μοι, μία ρ τα, ένα Αίνιγμα 17 Η ΜΥΘΟΛΟΓΙΑ O Κένταυρος, MAURICE DE GU ERIN 31 Nέμεον. 3, ποίημα, ΠΙΝΔΑΡOΣ 33 H διήγηση το Iάσονα, ΒΑΣΙΛΗΣ ΒΑΣΙΛΙΚΟΣ 35 Aργονα τες, ποίημα, ΓΙΩΡΓΟΣ ΣΕΦΕΡΗΣ 39 Μήδεια, CHRISTA WOLF 42 Μήδεια, ΕΥΡΙΠΙΔΗΣ 44 «Τ γιο σουρι», διήγημα, ΑΝΔΡΕΑΣ ΚΑΡΚΑΒΙΤΣΑΣ 47 M θοι και θρ λοι της Θεσσαλίας, MΑΡΟΥΛΑ KΛΙΑΦΑ 57 Η ΓΕΩΓΡΑΦΙΑ Γεωγραφικά, ΣΤΡΑΒΩΝ 65 Γεωγραφία νεωτερική, ΔΑΝΙΗΛ ΦΙΛΙΠΠΙΔΗΣ, ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΑΣ 67 Tο Kάστρο του B λου, μελέτη, KΩΣΤΑΣ ΛΙΑΠΗΣ 69 Iωλκ ς B λος, μελέτη, ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ K. TΣΟΠΟΤΟΣ 74 Σελίδες ημερολογίου, EΝΤΟΥΑΡΝΤ EΒΕΡΕΤ 81 Tαξίδι στην Eλλάδα, Φ.-Σ.-I.-Λ. À μπ 82 «T ρ διν κρογιάλια», διήγημα, ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΠΑΠΑΔΙΑΜΑΝΤΗΣ 83 Aπ τα Φάρσαλα στο B λο, GASTON DESCHAMPS , BΛΑΣΙΟΣ ΓΑΒΡΙΗΛΙΔΗΣ 88 H πατρ ς το Ρήγα, ΑΝΔΡΕΑΣ ΚΑΡΚΑΒΙΤΣΑΣ 92 O Θε φιλος στ Πήλιο, ΣΤΡΑΤΗΣ MΥΡΙΒΗΛΗΣ 97 Ελληνικοί ρίζοντες, I. M. ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΠΟΥΛΟΣ 99 «Τ παραδεισιακ Πήλιο», ΚΩΣΤΑΣ ΟΥΡΑΝΗΣ 103 ƒπ Ã ª 9

3 [ Ελα στ Β λο ], MΕΝΕΛΑΟΣ ΛΟΥΝΤΕΜΗΣ 115 «Τά ταξίδια το ταξίδευτου», φήγημα, ΚΙΤΣΟΣ ΜΑΚΡΗΣ 117 Τυφλ μυγα, ΕΥΓΕΝΙΑ ΦΑΚΙΝΟΥ 121 «H σκιά στά θεμέλια», διήγημα, ΓΙΩΡΓΟΣ ΣΚΑΜΠΑΡΔΩΝΗΣ 123 «Xαρίκλεια», «Άναβε τα καντήλια», διηγήματα, ΛΑΚΗΣ ΠΑΠΑΣΤΑΘΗΣ 125 Στ φιλοξενία, ποίημα, ΚΙΚΗ ΔΗΜΟΥΛΑ 131 Η ΙΣΤΟΡΙΑ Ιστορία, ΗΡΟΔΟΤΟΣ 135 Τρία δημοτικά τραγο δια 137 Θάνος Βλέκας, ΠΑΥΛΟΣ ΚΑΛΛΙΓΑΣ 141 Bολιώτικαι ναμνήσεις, NΙΚΟΛΑΟΣ ΓΑΤΣΟΣ 143 Aναμνήσεις π τή ζωή μου, ΤΖΙΟΡΤΖΙΟ ΝΤΕ ΚΙΡΙΚΟ 147 «Tα πρώτα κονσέρτα», «H πρώτη μασκαράτα», «Tο κυριακάτικο γλέντι», AΘΩΣ TΡΙΓΚΩΝΗΣ 153 T θεϊκ το B λου T Παρθεναγωγε ον, ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΣΑΡΑΤΣΗΣ 159 π τ στ μα τ ς παλι ς REMINGTON, ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΟΥ 163 Ελπίδα, ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ 167 Στάση Μαυρομάτη, ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΑΤΣΙΡΕΛΟΣ 174 Tά παιδιά τ ς Nι βης, TΑΣΟΣ AΘΑΝΑΣΙΑΔΗΣ 179 «Tασία», «Π λεμος», MΑΓΔΑ TΣΙΡΟΓΙΑΝΝΗ 181 «H οβίδα», αφήγηση της Mελπομένης Σμπ ρου 186 Ρέκβιεμ γι να μικρ ράφτη, ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΧΑΤΖΗΣ 188 «Γέφυρα το Mουρτζο κου», διήγημα, HΛΙΑΣ X. ΛΕΦΟΥΣΗΣ 190 καλά, σ σκοτώθηκες νωρίς, ΧΡΟΝΗΣ ΜΙΣΣΙΟΣ 197 Mνημείο Eθνικής Συμφιλίωσης, MΙΧΑΛΗΣ ΔΗΜΟΥ 199 Στην αγκαλιά της κρατο σε φεγγάρια, ΓΙΩΤΑ ΚΟΥΓΙΑΛΗ 206 «Tο 1955 ο Θε ς», διήγημα, ΡΙΤΣΑ ΦΡΑΓΚΟΥ-KΙΚΙΛΙΑ 208 Xωρίς σουρντίνα, ΓΙΑΝΝΗΣ MΟΥΓΟΓΙΑΝΝΗΣ 214 Η ΣΥΝΕΧΕΙΑ Piazza San Nicol, ποίημα, ΓΙΩΡΓΟΣ ΣΕΦΕΡΗΣ 223 «O δασκάλες μου», διήγημα, ΘΑΝΑΣΗΣ Θ. NΙΑΡΧΟΣ 225 H κυρία Nοεμί, Α. Κ. ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ 231 Aπ τ ν Eλλάδα, ΣΤΡΑΤΗΣ ΜΥΡΙΒΗΛΗΣ 235 «Nυχτωδία ή σχ λιο σ αφορισμ του Oυάιλντ», διήγημα, ΓΙΑΝΝΗΣ ΤΣΙΓΚΡΑΣ ªπ Δ Δ Ã π μ

4 Πρ ς Oφρ νιο, ΦΙΛΙΠΠΟΣ Δ. ΔΡΑΚΟΝΤΑΕΙΔΗΣ 243 Στοιχε α γι τ δεκαετία το 60, ΘΑΝΑΣΗΣ BΑΛΤΙΝΟΣ 247 Mαζε οντας βατ μουρα στά περίχωρα το B λου, ποίημα, ΘΑΝΑΣΗΣ K. ΚΩΣΤΑΒΑΡΑΣ 252 «Aρρένων και άλλων αποδημητικών», διήγημα, ΚΩΣΤΑΣ ΑΚΡΙΒΟΣ 255 Στην π λη μας, ποίημα, AΝΤΩΝΗΣ Δ. AΝΤΩΝΙΟΥ 263 Au Revoir Σημειώσεις στή σκιά μι ς συνάντησης, ΓΙΩΡΓΟΣ-IΚΑΡΟΣ ΜΠΑΜΠΑΣΑΚΗΣ 265 «Ε κ νες π μιά πιστροφή», φήγημα, ΜΙΧΑΗΛ ΜΗΤΡΑΣ 269 Μια προίκα αμανάτι, ΚΕΜΑΛ ΓΙΑΛΤΣΙΝ 271 «Δικηγ ρος Ο ρανία», «Κουκουράβα», ποιήματα, ΒΑΣΙΛΗΣ ΣΤΕΡΙΑΔΗΣ 273 H φανέλα μέ τ ννιά, ΜΕΝΗΣ ΚΟΥΜΑΝΤΑΡΕΑΣ , ποίημα, ΧΡΙΣΤΟΣ ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΙΟΥ 277 Λίβας, ΣΩΤΗΡΙΑ ΣΤΑΥΡΑΚΟΠΟΥΛΟΥ 279 Eνικ ς αριθμ ς, ΛΕΝΑ ΔΙΒΑΝΗ 281 [O παππο ς μου], ποίημα, MΑΝΩΛΗΣ MΠΑΛΗΣ 285 O στίχοι τ ς φυλακ ς, ποίημα, ΓΙΑΝΝΗΣ ΦΑΤΣΗΣ 287 «Mουσικ θέμα για Road Movie», διήγημα, AΧΙΛΛΕΑΣ KΥΡΙΑΚΙΔΗΣ 290 «Γιά λα σα τέλειωσαν χωρίς λπίδα πιά», φήγημα, ΘΑΝΑΣΗΣ Θ. NΙΑΡΧΟΣ 291 Ουράνια μηχανική, ΜΑΡΩ ΔΟΥΚΑ 293 Καραντί, ποίημα, ΝΙΚΟΣ ΚΑΒΒΑΔΙΑΣ 296 ΣΥΝΤΟΜΑ ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΑ 298 ƒπ Ã ª 11

5 π έντε δρ μοι, μία ρ τα, ένα Αίνιγμα Στη Λιάνα Αγκρή, στον Σταμάτη Παντίδη, στον Νίκο Κολοβ. Εκεί ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΕΙ ΚΑΛΥΤΕΡΟΣ ΤΡΟΠΟΣ να γνωρίσεις μια π λη απ αυτ ν που συμβουλε ει ο Ζακ Λακαριέρ στο κατ εξοχήν βιβλίο της περιπλάνησης, τη Μαρία Αιγυπτία: «...ακολουθήστε τον πρώτο σκ λο που θα συναντήσετε». σο κι αν ένα τέτοιο δρομολ γιο ακο γεται παράξενο, μονάχα μ αυτ ν τον τρ πο υπάρχει πιθαν τητα να βρεθείς στα μέρη που χτυπάει η αληθινή καρδιά της π λης, μονάχα έτσι θα καταφέρεις να περπατήσεις τα σημεία εκείνα που το παρελθ ν της, εξαγνισμένο ή αμαρτωλ, σμίγει μυστικά με το ανέμελο παρ ν και μ νο αν ακολουθήσεις τη συμβουλή αυτο του ταξιδευτή, που γνώρισε σο κανείς άλλος τι θα πει «Ελληνικ Καλοκαίρι», θα μπορέσεις ίσως να δοκιμάσεις κάτι απ τα ρίγη και τους καημο ς που διατρέχουν τους κρυφο ς ιστο ς της. Απαραίτητη προϋπ θεση αυτής της τολμηρής οδοιπορίας είναι να ανακαλ ψεις τα περάσματα που οδηγο ν στην π λη, δηλαδή τους δρ μους που σπάνε το τσ φλι της και την ενώνουν με τον υπ λοιπο κ σμο. χι βέβαια πως οι εσωτερικές οδοί δεν συμβάλλουν στην ιδιαίτερη φυσιογνωμία της οι δρ μοι-είσοδοι ωστ σο είναι εκείνοι που κρίνουν κάθε π λη: Αυτοί φανερώνουν τη διάθεση του πληθυσμο της για «καλημέρα» με τους γείτονες και αυτοί είναι που μαρτυρο ν τον δείκτη ελευθερίας των κατοίκων, μια και ταυτ χρονα (πρέπει να) λειτουργο ν ως δρ μοι-έξοδοι ή ακ μη και ευτυχώς; δυστυχώς; σαν πειρασμοί για αποκοπή του ομφάλιου λώρου απ τον γενέθλιο τ πο. Χαρακτηριστική περίπτωση τέτοιας π λης είναι το πολεοδομικ συγκρ τημα του Β λου, με τους τρεις δήμους (Ιωλκο, Νέας Ιωνίας, Β λου) να απαρτίζουν τη συνολική ανθρωπογεωγραφία του, αλλά και να διαθέτουν εκείνες τις οδικές αρτηρίες που επιτρέπουν την είσοδο και την έξοδο αναλ γως πώς θα το δει ή θα πράξει κανείς. Στριμωγμένος ανάμεσα σε βουν και σε θάλασσα ο Β λος η πρωτε ουσα εν ς νομο, που Δ ƒ ª π, ªπ ƒ Δ, π π ª 17

6 άλλοι τον παρομοιάζουν με δαγκάνα σκορπιο και άλλοι με μισάνοιχτη αγκαλιά φαίνεται να βρίσκεται στο σημείο τομής εν ς νοερο ελλαδικο σταυρο. Τ χη και συνάμα ατυχία για τους κατοίκους του: Να ξέρουν τι ισορροπο ν ανάμεσα στη μητρ πολη του Ν του (Αθήνα) και στην πρωτε ουσα των Βαλκάνιων (Θεσσαλονίκη), να αισθάνονται στο κέντρο μιας ευθείας που ενώνει το Ι νιο με τα παράλια της Μικρασίας, μα ταυτ χρονα να έχουν πληρώσει αυτήν τη συμμετρία π τε με την ιστορική αδικία (αποκλεισμ ς για ελάχιστα χιλι μετρα απ το πρώτο ελληνικ κράτος, σ μφωνα με τη χάραξη της συνοριακής γραμμής Παγασητικο -Αμβρακικο το 1832) και π τε με το να χαρακτηρίζονται «ν τιοι» για τους Βορειοελλαδίτες και αντίστοιχα «β ρειοι» σ μφωνα με την κρίση των «νοτίων». Ο πρώτος απ αυτο ς τους δρ μους, που συνδέουν την π λη του Β λου με την υπ λοιπη χώρα, ξεκινάει απ το ψος των Μικροθηβών, εκεί που η Εθνική οδ ς συναντά τον επαρχιακ δρ μο που έρχεται απ τα Φάρσαλα και την υπ λοιπη ενδοχώρα της Θεσσαλίας. Εδώ μπορο με να φανταστο με με το δικαίωμα που μας παρέχει γενναι δωρα η λογοτεχνία ένα τζιπ 4 X4 να ελαττώνει ταχ τητα, να ανάβει φλας και να στρίβει δεξιά. Είναι άνοιξη, είναι Παρασκευή. Ο άντρας κοντε ει τα πενήντα, στέλεχος σε πολυεθνική εταιρεία, Βολιώτης της διασποράς. Η κοπέλα δίπλα του, τελει φοιτος της Ιατρικής, κάνει αυτ το ταξίδι για πρώτη φορά. Με την άκρη του ματιο την παρατηρεί π σο έχει εντυπωσιαστεί απ τις εκτάσεις με τα αμπέλια και τα άλλα περιβ λια. Την ώρα που διασχίζουν τη Νέα Αγχίαλο, της δείχνει τον αρχαιολογικ χώρο και της εξηγεί την προέλευση των κατοίκων απ τα παράλια της Μα ρης Θάλασσας. Στην τελευταία στροφή περιμένει την έκπληξή της. Δεν πέφτει έξω. Μ λις αντικρίζουν απ ψηλά τον Β λο, η κοπέλα αφήνει ένα επιφώνημα θαυμασμο. Και χι άδικα. Ακριβώς απέναντί τους τα χωριά του Πηλίου μοιάζουν έτοιμα να κατρακυλήσουν στην πλαγιά, ενώ στους πρ ποδες του βουνο η πολιτεία ανάβει σιγά σιγά τα πρώτα φώτα και δυο-τρία καράβια, που μανουβράρουν μες στο λιμάνι, συμπληρώνουν ιδανικά την μορφη εικ να. Τελειώνοντας η κατηφ ρα, στρίβουν προς τις «Αλυκές». Με φωνή που την υγραίνει η νοσταλγία αρχίζει να της μιλάει για τα παιδικά του 18 ªπ Δ Δ Ã π μ

7 χρ νια: εδώ ερχ ταν τα καλοκαίρια για μπάνιο, τις περισσ τερες φορές με τη βενζινάκατο, και εδώ, στην πλαζ ή στου «Μπακονικ λα», νοικιάζανε με την παρέα του καν ή θαλάσσια ποδήλατα για ν ανοιχτο ν στα βαθιά. Ξαναβγαίνουν στον κεντρικ δρ μο. Τώρα περνο ν απ τα «δ ντια», τα υπολείμματα του ρωμαϊκο υδραγωγείου, και βρίσκονται έξω απ το αρχαίο θέατρο της Δημητριάδος. Αφο κάνει λ γο για τον Δημήτριο Πολιορκητή, τις γραπτές επιτ μβιες στήλες, αυτά τα θαυμάσια δείγματα της ελληνιστικής ζωγραφικής, της αναφέρει στη συνέχεια με λεπτομέρειες την πρώτη παράσταση που παρακολο θησε σ αυτ το θέατρο: «Πέρσες» απ το «ΘΕΑΤΡΟ ΤΕΧΝΗΣ», καλοκαίρι του Μετά στρίβει ξανά, θέλει η φίλη του να αντικρίσει την π λη απ τα «Πευκάκια». Πράγματι, το μέρος αλλά και η θέα είναι καταπληκτικά, συμφωνεί μαζί του, αν και σκ πιμα δεν της λέει τι εδώ έφερνε έφηβος τις ερωμένες του, ταν αγ ρασε το πρώτο μηχανάκι και περνο σε για γ ης στις παρέες της «Μινέρβας» και του «Καφέ Σαντάν». Σε λίγο περνο ν μέσα απ τις Νέες Παγασές, φτάνουν στη γέφυρα της Μπουρμπουλήθρας. Της δείχνει τη λασπωμένη θάλασσα και θυμάται τα πρωινά που τον έπαιρνε ο πατέρας του και έρχονταν να βγάλουν σκουλήκι, το «μαμο νι», για να δολώνουν τα αγκίστρια τους στο ψάρεμα. Στα δεξιά βλέπουν κάποιο μεγάλο πάρκο και ένα εκθεσιακ κέντρο. Αφήνει ένα μικρ γελάκι και η κοπέλα ζητάει να μάθει τον λ γο. Της μιλάει για τις «αλατιέρες», τις μεγάλες αλάνες δίπλα απ τα παλιά σφαγεία, που κατέφταναν με τα ποδήλατα σχεδ ν κάθε απ γευμα στα χρ νια του Γυμνασίου και έπαιζαν ποδ σφαιρο, βάζοντας στοίχημα τι άλλο; λεμονάδες ΕΨΑ και κάπου κάπου κανένα πακέτο «ΡΟΔΟΣ» Ματσάγγου. Τώρα πια μπαίνουν στην π λη. Στο αναπαλαιωμένο βιομηχανικ συγκρ τημα του Παπαρήγα φαρδιά-πλατιά η επιγραφή: ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ. Εδώ στεγάζονται οι πολυτεχνειακές σχολές, απ που θα αποφοιτήσουν οι αυριανοί χωροτάκτες και οι αρχιτέκτονες. Μετά απ λίγο βρίσκονται στα «Παλιά», την πιο μορφη και γοητευτική συνοικία. Σ αυτήν την περιοχή υπήρχαν το Φρο ριο, το το ρκικο τζαμί και η αγορά της παλιάς π λης, ενώ πολλοί αρχαιολ γοι τοποθετο ν εδώ και την Ιωλκ. Τα «Παλιά» είναι ίσως το πιο ενδιαφέρον κομμάτι λου του πο- Δ ƒ ª π, ªπ ƒ Δ, π π ª 19

8 λεοδομικο συγκροτήματος. Εδώ δεν υπάρχουν πολυκατοικίες και λειτουργο ν ακ μη μαγαζιά μιας άλλης εποχής: «Χαλκουργεία», «Εδώδιμα-Αποικιακά» Άλλωστε, δεν είναι τυχαίο που αυτήν τη συνοικία διάλεξε και ο Θ δωρος Αγγελ πουλος για να γυρίσει κάποιες σκηνές απ τον «Θίασο»! Τα τελευταία χρ νια πολλά παραδοσιακά κτήρια, ως και αποθήκες ακ μη, έχουν μετατραπεί σε κέντρα διασκέδασης, με τον κίνδυνο της υπερβολής και της κακογουστιάς να παραμονε ει πάντοτε. Προτο εγκαταλείψουν τη συνοικία, κάνουν ακ μη μια β λτα με το αυτοκίνητο στα στενά δρομάκια της. Ύστερα κατευθ νονται προς την Γρηγ ρη Λαμπράκη, τον δρ μο που θα τους οδηγήσει στο κέντρο της π λης. Προσπερνο ν τον παραδοσιακ σιδηροδρομικ σταθμ, έναν απ τους πιο φινετσάτους λης της χώρας, την ψαραγορά και το λιμάνι, εκεί που στη δεκαετία του 80 λειτουργο σε η πορθμειακή γραμμή «Β λος- Συρία», αφήνουν πίσω τους το δημοτικ θέατρο και το δημαρχείο, ένα παραδοσιακ κτήριο χτισμένο σ μφωνα με σχέδια του Δημήτρη Πικιώνη, και μπαίνουν στην Ιάσονος, εδώ που είναι μαζεμένα τα στέκια της νεολαίας. Θα παρκάρει κοντά στο «καραβάκι», την Aργώ, έτσι λένε οι ντ πιοι το γλυπτ ομοίωμά της, που βρίσκεται στην αρχή της παραλίας, μπροστά απ τα νεοκλασικά ξενοδοχεία της «ΑΙΓΛΗΣ» και του «ΠΑΛ- ΛΑΣ». σο κι αν έχει τη διάθεση να ξεναγήσει τη φίλη του στην π λη και να της αποδείξει πως τι κι αν ζει στην πρωτε ουσα! η γενέτειρά του βρίσκεται πάντα μες στην καρδιά του, ένας κ μπος το σφίγγει το στομάχι. Στο μυαλ έχει συνεχώς τη μορφή του αγαπημένου του καθηγητή στην ΣΤ Γυμνασίου να απαγγέλλει: H π λις θ σ κολουθε Πάντα στ ν π λι α τ θ φθάνεις. Ο δε τερος δρ μος έρχεται απ τον κάμπο. Ο οδηγ ς είναι μοναχικ ς. Με μια γρήγορη Alfa Romeo 156 αφήνει πίσω του τον Ριζ μυλο, το Στεφανοβίκειο, το ξακουστ Βελεστίνο (Ρήγας Φεραίος, μάχες του 1897, κέντρο των πεδινών Βλάχων ). Είναι επίκουρος καθηγητής και κατεβαίνει στον Β λο κάθε Πέμπτη απ τη Θεσσαλονίκη, για να διδάξει στο τμήμα της «Ιστορίας-Αρχαιολογίας». Του αρέσει η περιοχή, ιδίως το Πήλιο. Για τον λ γο αυτ ν, τα πρώτα χρ νια του γάμου του, παρακινημένος απ τους άλλους πανεπιστημιακο ς συναδέρφους του, που είχαν εξοχικά σε διάφορα χωριά του Πηλίου, αγ ρασε κι αυτ ς ένα παλι αρχοντι- 20 ªπ Δ Δ Ã π μ

9 κ στον Άγιο Λαυρέντη. Εκεί συνήθιζε να περνάει τα καλοκαίρια του. λα αυτά βέβαια πριν απ το διαζ γιο. Πατάει κι άλλο γκάζι. Λίγο προτο εμφανιστεί μπροστά του ο Παγασητικ ς, γυρίζει τα μάτια προς την περιοχή του Σέσκλου και του Διμηνίου. Οι πρώτοι νεολιθικοί οικισμοί στην Ελλάδα, οι έρευνες του Δ. Θεοχάρη, τα ευρήματα στο Μουσείο του Β λου Αφήνοντας στα δεξιά τη Βιομηχανική Ζώνη, με φανερά τα σημάδια απ το τελευταίο κ μα ανεργίας που έπληξε λη την περιοχή, αναπτ σσει ταχ τητα στην ευθεία που οδηγεί στην π λη. Έχει αργήσει και ξέρει καλά το πρ βλημα με το παρκάρισμα στο κέντρο. Οι εικ νες της εισ δου το είναι γνωστές και απ άλλες π λεις: διάσπαρτα συνεργεία και αντιπροσωπείες αυτοκινήτων, μάντρες με υλικά οικοδομών, κακ γουστα μπαρ και αταίριαστες χλιδάτες Τράπεζες. Πάντως, ο δήμαρχος πρέπει επειγ ντως να κάνει κάτι γι αυτήν την ασυδοσία στις φωτεινές ταμπέλες, για την αφισορ πανση και τις ανεξέλεγκτες διαφημίσεις που δημιουργο ν ένα αισθητικ αλαλο μ. Η κίνηση πυκνώνει, το ένα φανάρι διαδέχεται το άλλο, στη διαστα ρωση με την Αθηνών περιμένει αρκετά μέχρι να ανάψει πράσινο. Αυτ το σημείο, που τέσσερις δρ μοι ενώνονται πάνω στη γέφυρα του χειμάρρου Κραυσίνδωνα, ξέρει τι οι παλιοί κάτοικοι το ον μαζαν «Φ ρος». Ρώτησε και έμαθε το γιατί. Παλαι τερα, στα χρ νια της τουρκοκρατίας, αυτ το μέρος και ένα άλλο απ τη μεριά του Πηλίου ήταν οι μοναδικές είσοδοι της π λης. Οι Το ρκοι, θέλοντας να ελέγχουν την κίνηση, αλλά και να δασμολογο ν τα κάθε λογής εμπορε ματα, είχαν στήσει φυλάκια και φορολογο σαν σους μπαιν βγαιναν. Απ εδώ λοιπ ν προήλθε χι μ νο η ονομασία «Φ ρος», που οι εισπράκτορες των αστικών λεωφορείων την ανήγγελλαν με δυνατή φωνή μέχρι πριν απ μερικά χρ νια, αλλά και το παρατσο κλι των Βολιωτών, «Αυστριακοί», μια και πολλοί κάτοικοι του κάμπου ή πηλιορείτες, προκειμένου να γλιτώσουν τον φ ρο, υποκρίνονταν τι είχαν αυστριακή υπηκο τητα. «Θρ λοι, παραδ σεις» σκέφτεται χαμογελώντας και γκαζώνει το αυτοκίνητο. Βιάζεται, έχει αργήσει, γι αυτ δεν προσέχει τη μυρωδιά κατεργασμένου δέρματος, που έρχεται απ την περιοχή κοντά στο ΚΤΕΛ, εκεί που ο Δημήτρης Χατζής τοποθετο σε τα «ταμπάκικα του Β λου». Δ ƒ ª π, ªπ ƒ Δ, π π ª 21

10 Η ώρα είναι ήδη 7.20 και σε δέκα λεπτά πρέπει να ξεκινήσει έναν καινο ριο κ κλο παραδ σεων, με θέμα την ιστορία της επαρχίας Β λου και Αγιάς στηριγμένο στο ομώνυμο βιβλίο του Γιάνη Κορδάτου, φυσικά. Τρίτος δρ μος, μικρ τερος και χωρίς την αίγλη των δ ο προηγο μενων, φτάνει στην π λη απ το βοριν τμήμα του νομο. Είναι ο δρ μος που συνδέει την πρώην λίμνη της Κάρλας και τα χωριά του β ρειου Πηλίου Κεραμίδι, Κανάλια, Κερασιά, Γλαφυρές με τη Νέα Ιωνία και τον Β λο. Αυτήν τη διαδρομή την κάνουν καθημερινά πολλά αυτοκίνητα απ τις «Σχολές Οδηγών», μια και την προτιμο ν για το πρώτο, το παρθενικ δρομολ γιο των υποψήφιων αυτοκινητιστών. Ο Θ. Λ. διαθέτει μια τέτοια Σχολή και, καθώς κατάγεται απ αυτά τα μέρη, δεν χάνει ποτέ την ευκαιρία να κάνει το σχετικ δρομολ γιο μέχρι το πατρικ χωρι του. Στο βολάν σήμερα κάθεται μια ασκο μενη δικηγ ρος, που δείχνει ικανή να πάρει το δίπλωμα οδήγησης με την πρώτη προσπάθεια. Αυτ ς π τε γυρίζει το κεφάλι και θαυμάζει το μορφο προφίλ της και π τε στρέφει τη ματιά στο ανοιξιάτικο τοπίο, με τη σκέψη του να ταξιδε ει συνήθως στα περασμένα και σε εποχές αλλοτινές. Η πρώτη εικ να που του έρχεται στο μυαλ είναι η φάλαγγα απ δεκάδες αυτοκίνητα με αριθμο ς της γειτονικής Λάρισας, ταν φυγαδε ονται απ την Αστυνομία απ αυτ ν τον δρ μο και χι απ τον κανονικ, για να αποφευχθο ν τα επεισ δια ανάμεσα στους φιλάθλους.αυτ γίνεται κάθε φορά που η ποδοσφαιρική ομάδα της Λάρισας παίζει με τον τοπικ «Ολυμπιακ» ή με την ομάδα της «Νίκης» και οι οπαδοί των δ ο ομάδων συσπειρώνονται μονάχα μως σ αυτήν την περίσταση! για να εκδικηθο ν τους Λαρισαίους για κάποια παλαι τερη δική τους άσχημη συμπεριφορά. Κρατάει χρ νια αυτή η αν ητη κ ντρα, αν και τα τελευταία χρ νια έχει ευτυχώς κοπάσει κάπως η αντιπαράθεση των αιώνιων «αντίπαλων» π λεων. Περισσ τερο μως απ καθετί άλλο ο Θ. Λ. θυμάται την Κάρλα. χι βέβαια πως είναι τώρα, αποξηραμένη και καλλιεργημένη, αλλά γεμάτη νερ, μια λίμνη πανέμορφη. Απ το 1963 που την αποστράγγισαν, ο τ πος έχασε το ήπιο κλίμα, ενώ στην ουσία δεν προέκυψε κανένα φελος για τους παρακάρλιους πληθυσμο ς. ταν ήταν ακ μη παιδί, ο πατέρας του δο λευε στη λίμνη, απ αυτήν ζο σαν, και κάθε φθιν πωρο 22 ªπ Δ Δ Ã π μ

11 έφευγε μαζί με τους άλλους ψαράδες και πήγαινε να ζήσει για 4-5 μήνες στις καλ βες που έφτιαχναν στις μακρινές χθες της λίμνης. Τα πρωινά έφτανε στο χωρι τους η μεγάλη βάρκα με τα ψάρια κι αμέσως οι χωρικοί-έμποροι τα φ ρτωναν στα κοφίνια, για να τα κατεβάσουν σο πιο γρήγορα μπορο σαν στον Β λο. Μια δυο φορές τον είχε πάρει μαζί του ένας μακριν ς θείος και ακ μη τώρα ο Θ. Λ. θυμάται εκείνο το πρωιν που, καβάλα στο άλογο, πέρασαν το Κακ ρεμα, έφτασαν στα Μελισσάτικα και μετά βρέθηκαν στα ψαράδικα, που πο λησαν τα ν στιμα «καρλιώτικα» στους Βολιώτες. Απ εκείνη τη διαδρομή τη μεγαλ τερη εντ πωση δεν του έκανε η θάλασσα ή τα ψηλά κτήρια της π λης. χι, συνήθισε γρήγορα στην εικ να τους, πως πολ γρήγορα έπαψε να τρομάζει με τον θ ρυβο των λίγων, ακ μη τ τε, αυτοκινήτων. Πιο πολ του μικρο Θ. Λ. του άρεσε να κοιτάζει τα χαμ σπιτα της Νέας Ιωνίας, τα «προσφυγικά», και τις ασβεστωμένες αυλές, τις γεμάτες γλάστρες με πολ χρωμα λουλο δια. Γ ριζε δεξιά κι αριστερά τα μάτια και έβλεπε μαυροντυμένες γριές να ξεπροβοδίζουν τα παιδιά τους για τη δουλειά, άντρες να πηδάνε λο σβελτάδα στα ποδήλατα δεκάδες, αμέτρητα ποδήλατα, αλλά και γυναίκες που έσμιγαν στο πεζοδρ μιο και με σιγανή φωνή έλεγαν, έλεγαν... Ίσως τον καημ τους για τις χαμένες πατρίδες της Ιωνίας, του Π ντου, της Καππαδοκίας. Μια φορά θυμάται τι με τον θείο του ακολο θησαν διαφορετικ δρομολ γιο και πήγαν πρώτα να προσκυνήσουν στη μεγάλη εκκλησία της Ευαγγελίστριας. Ύστερα πήραν τον κεντρικ δρ μο, το «Φαρδ», και έφτασαν στον Β λο απ άλλη διαδρομή. Απ εκείνη την εποχή χρονολογείται η αγάπη του για τη συνοικία της Νέας Ιωνίας και έτσι, σαν μεγάλωσε, διάλεξε να μείνει και να ανοίξει τη δική του «Σχολή Οδηγών» εδώ. Με το τα και με τ άλλα το δρομολ γιο τελείωσε. Η μορφη δικηγορίνα το χαμογελάει, τον ευχαριστεί και ανανεώνουν τη συνάντησή τους για την επομένη. Άλλο μάθημα για σήμερα ο Θ. Λ. δεν έχει, ο τε καμιά υποχρέωση που να μπορεί να τον κρατήσει στο γραφείο. Κλειδώνει, ρίχνει στην τσέπη τα κλειδιά και σιγοσφυρίζοντας παίρνει να περπατάει τα στενά σοκάκια στα «Γερμανικά». Ξέρει καλά πως ο δρ μος θα τον βγάλει σε κάποιο τσιπουράδικο. Εκεί τον περιμένει ο μεζές, τα εικοσιπε- Δ ƒ ª π, ªπ ƒ Δ, π π ª 23

12 νταράκια, η παλιοπαρέα, η κουβέντα. «μορφη που είναι η άτιμη ζωή, μορφη!» Ο τέταρτος δρ μος για τον Β λο κατεβαίνει απ το βουν των Κεντα ρων. Αυτ ν τον δρ μο χρησιμοποιεί συχνά ο 35χρονος Αλέξης, καθηγητής Φυσικ ς, ερασιτέχνης αστρολ γος, μέλος της «Οικολογικής Παρέμβασης» και άλλων εναλλακτικών κινημάτων. Ποτέ μως με το αυτοκίνητο! Τις μ νες φορές που ενδίδει και μπαίνει σε αυτοκίνητο είναι ταν ανεβαίνουν στα Χάνια, είτε για σκι τον χειμώνα είτε για να παρακολουθήσουν με το μεγάλο τηλεσκ πιο, που διαθέτει ο μιλ ς τους, κάποιον αστερισμ. λες τις άλλες φορές ο Αλέξης χρησιμοποιεί τα π δια ή το ποδήλατο, για να ανηφορίσει μέχρι την Κουκουράβα, για να πάει στην Πορταριά ή στη Μακρινίτσα, να κάνει πεζοπορία ως την Αλυκ πετρα ή ν ανεβεί στην Επισκοπή. Απ εκεί θαυμάζει το τοπίο, αλλά, ταν βλέπει τις «πληγές» των λατομείων στον λ φο της Γορίτσας και του Σαρακηνο ή την τσιμεντ σκονη που έρχεται απ τη μεριά της ΑΓΕΤ, αγανακτεί. Για να ηρεμήσει στρέφει τα μάτια ψηλά, προς το Πλιασίδι. Στην προσπάθειά του να δικαιολογήσει την αγάπη για τα βουνά, σκέφτεται τι αυτή οφείλεται μάλλον στην καταγωγή του, καθώς οι προπαππο δες του ήρθαν και εγκαταστάθηκαν στον Β λο απ τα Άγραφα στις αρχές του περασμένου αιώνα, διωγμένοι απ ληστές. Ο ίδιος νιώθει φυσικά βέρος Bολιώτης, γι αυτ, σο κι αν αγαπάει τις ρίζες του, δεν αισθάνεται την ψε τικη ανάγκη να πηγαίνει και να απογράφεται στο ορειν χωρι των Αγράφων, πως δυστυχώς κάνουν ακ μη τώρα οι γονείς του. Παίρνοντας τον δρ μο της επιστροφής για την π λη, ο Αλέξης δεν μπορεί να μη θαυμάσει το αρχοντικ των Σαράτσηδων στον Άνω Β λο και να μη θυμηθεί την ιστορία των «Αθεϊκών», του Παρθεναγωγείου και του Δελμο ζου. Αλλά και του πρώτου σε λη τη χώρα Εργατικο Κέντρου, του Γιώργου Ζωιτ πουλου, του Κίτσου Μακρή. Μετά θα κάνει οπωσδήποτε στάση στην Ανακασιά, για να επισκεφτεί το σπίτι του Κοντο με τις εξαιρετικές τοιχογραφίες του Θε φιλου, και στη συνέχεια ίσως ανηφορίσει μέχρι τον Άγιο Ονο φριο. Θα μπει στο ξωκλήσι του Aϊ-Νικολάκη του Κρεμαστο και στερα θα σταθεί να παρατηρήσει πώς δουλε ουν οι δριστέλες, οι μεγάλες νεροτριβές για το πλ σιμο των μάλλινων ρο χων. Απ εκεί και έπειτα, μέχρι κάτω στην π λη, θα ακολουθήσει την 24 ªπ Δ Δ Ã π μ

13 κατηφορική οδ Ιωλκο. Αυτ ν τον δρ μο τον έχει δει σε ασπρ μαυρες φωτογραφίες και ξέρει τι σε προηγο μενες δεκαετίες ήταν ένας φαρδ ς χωμάτινος δρ μος που περνο σε μέσα απ μπαξέδες και περιβ λια. Τώρα μως; Τώρα δεν υπάρχει ο τε ένα μέτρο γης ακάλυπτο: παντο διώροφα και τριώροφα σπίτια, τα περισσ τερα με ταράτσα και αλουμινένιες κατασκευές, κακ γουστες βιοτεχνίες, φανταχτερά φροντιστήρια ξένων γλωσσών, ταβέρνες και «σικάτα» μπαράκια. Μοναδικές εξαιρέσεις η γειτονιά της Αγίας Παρασκευής και η περιοχή με τις μορφες μονοκατοικίες, εκεί που παλιά βρισκ ταν ο π ργος των Καρτάληδων. Τελευταίος σταθμ ς σ αυτ το οδοιπορικ της μνήμης και της νοσταλγίας είναι το κτήριο της Νομαρχίας. «Στάση Περβανά» θυμάται ο Αλέξης να ονομάζουν οι γεροντ τεροι Βολιώτες αυτ το σταυροδρ μι,μνημονε οντας έτσι το παλι αρχοντικ που, μαζί με δεκάδες άλλα νεοκλασικά, δεν γλίτωσε απ τους τρομερο ς σεισμο ς του Αλλά και απ την «αντιπαροχή» των εργολάβων στη δεκαετία του 70. Τον λένε Ορέστη Χ. και είναι δημοσιογράφος σε μια απ τις τοπικές εφημερίδες. Έχει γεννηθεί το 1954 και ξέρει απ πρώτο χέρι,τι καλ μα και,τι κακ έχει συμβεί σ αυτήν την π λη τα τελευταία χρ νια. Άρα, είναι απ τους λίγους που γνωρίζουν για πολλά πράγματα την αλήθεια, ενώ παράλληλα έχει κάθε δικαίωμα να εξοργίζεται με τα σα στραβά αντικρίζει γ ρω του. Ποια στραβά και ποια ανάποδα; Μα, είναι να μην βγαίνει απ τα ρο χα του ταν βλέπει στην π λη να επιπλέουν οι κάτω του μετρίου και οι κλικαδ ροι; Είναι να μην εξοργίζεται με τους διάφορους καπάτσους, άντρες και γυναίκες, που σαν τους γυμνοσάλιαγκες αναρριχώνται στις διάφορες κρατικές και δημοτικές θέσεις; Είναι να μη του έρχεται να χτυπήσει το κεφάλι στον τοίχο, ταν διαβάζει για τις διάφορες κοσμικές συγκεντρώσεις ή τις κάθε λογής «καπελωμένες» εκδηλώσεις που τις βαφτίζουν «πολιτισμ», σε μια π λη που θέλει να καυχιέται για την πολιτιστική της παράδοση; Το σπίτι του βρίσκεται κοντά στην «Εξωραϊστική», μονοκατοικίακληρονομιά απ τον αιγυπτιώτη παππο. Τα σαββατοκ ριακα ή τα απογε ματα, ταν νιώθει κάτι να τον πνίγει στον λαιμ, κατεβαίνει κάτω στο ημιυπ γειο, χτυπάει συνθηματικά την π ρτα στο εργαστήρι που δουλε ει η ζωγράφος γυναίκα του και μετά βάζει μπρος την 600άρα μηχανή του. Δ ƒ ª π, ªπ ƒ Δ, π π ª 25

14 Ο δρ μος το ς βγάζει μακριά: στην Αργαλαστή, στο Χ ρτο, στον Λα κο, άλλες φορές στον Πλατανιά, στο Μικρ, ως και στο Τρίκερι ακ μη. Το καλοκαίρι ανακαλ πτουν ήσυχες παραλίες για μπάνιο και ελε θερο κάμπινγκ. Τις άλλες εποχές προτιμο ν να επισκέπτονται αναξιοποίητα, ευτυχώς ακ μη, χωριουδάκια ή να περπατο ν σε δασωμένες πλαγιές. Στην επιστροφή και σο πλησιάζουν προς τον Β λο, τα αυτοκίνητα πληθαίνουν. Πολλά απ αυτά είναι «αθηναϊκά» που έχουν τερματίσει το «γουικέντ» στις Μηλιές, στη Ζαγορά, στην Άφησσο, στην Τσαγκαράδα. Δεν θέλει να περάσει μέσα απ τα Καλά Νερά, τις «Κάννες της Θεσσαλίας», πως χλευάζει ένας φίλος του εξαιτίας του πλήθους που μαζε εται εδώ χειμώνα καλοκαίρι. Αντίθετα, θα κάνει στάση για καφέ στη γραφική παραλία της Γατζέας, θα αγοράσει φρο τα απ τους υπαίθριους πωλητές και θα θαυμάσει για ακ μη μια φορά τα παλιά αρχοντικά στα μορφα Λεχώνια. «Κουκο τσι να ρίξεις εδώ, φυτρώνει δέντρο» λένε οι ντ πιοι και μάλλον έχουν δίκιο, αν κρίνει τι γράφουν στη «Γεωγραφία» τους ο Κωνσταντάς με τον Φιλιππίδη γι αυτ το μέρος. Οδηγεί τώρα κοντά στη θάλασσα. Έχουν αφήσει πίσω τους την Αγριά με τις ψαροταβέρνες και την Παιδ πολη, που απ τα χρ νια του Εμφυλίου μαζε ονταν εδώ κατατρεγμένα παιδιά απ λη την Ελλάδα. Προσπερνο ν βιαστικά και κρατώντας την αναπνοή τους το εργοστάσιο τσιμέντων, αυτ που έχει κάνει τις στέγες των σπιτιών της Νέας Δημητριάδας απ κ κκινες να φαίνονται γκρίζες. Δίπλα τους έχουν τώρα τις γραμμές του τρένου, του θρυλικο «Μουντζο ρη». Το τελευταίο ταξίδι μ αυτ το τρενάκι ο Ορέστης το έκανε τον Μάιο του 1971, ταν τους πήγαν με το σχολείο μονοήμερη εκδρομή στις Μηλιές. Ακ μη την θυμάται. Προσπερνο ν τον λ φο της Γορίτσας, σηκώνουν το χέρι και χαιρετο ν απ μακριά τον «σαλ» Φώτη, περνο ν απ τον χείμαρρο του Ανα ρου, εδώ που ο Ιάσονας έχασε το πέδιλ του, αλλά μετά δεν συνεχίζουν προς την οδ Πολυμέρη. Προτιμο ν να πάρουν τον παραλιακ δρ μο, να περάσουν μπροστά απ το Μουσείο, να διασχίσουν το πάρκο με τα υπαίθρια γλυπτά, να προσπεράσουν την Αγία Τριάδα με τις εικονογραφίες του Γουναρ πουλου και, λίγο προτο φτάσουν σπίτι τους, να σταματήσουν και ν αντικρίσουν την τελευταία μορφη εικ να: το πάρκο του Αγίου Κωνσταντίνου, τη μεγάλη παραλία και τις παλιές καπνα- 26 ªπ Δ Δ Ã π μ

15 ποθήκες του Παπαστράτου, που έχουν μετατραπεί σε κεντρικ κτήριο του Πανεπιστημίου. Ο έκτος και τελευταίος δρ μος είναι τελείως διαφορετικ ς απ τους προηγο μενους. Εδώ δεν υπάρχει άσφαλτος ή χώμα για να βαδίσουν τα π δια, δεν έχει κορναρίσματα ή στροφές που σε κρατο ν δεμένο με τα γήινα και με το αίσθημα της σταθερ τητας. λα σ αυτ ν τον «δρ μο» είναι διαφορετικά, λα κινο νται στον ρυθμ και στη χάρη του κ ματος. Εδώ λα επιπλέουν: άνθρωποι και μηχανές, σκάφη και μικρές βάρκες, ανάγκες και ανομολ γητες επιθυμίες. Ακολουθώντας την υγρή ευθεία της πλε σης, πολ γρήγορα φτάνεις απ τις Β ρειες Σποράδες στον Παγασητικ και απ εκεί κατευθείαν στην π λη, σ αυτήν την π λη «την τ σο διαφορετική, με τις πολλές παραξενιές αλλά τις ακ μη περισσ τερες χάρες». Τέτοια και πολλά άλλα σκέφτεται η Μαρίνα, πρωτοδι ριστη φιλ λογος στην Αλ ννησο, ψηλή και κοκκινομάλλα, με κλίση στην ποίηση και ταλαντο χος στο τσέλο, καθώς είναι γερμένη στην κουπαστή του οχηματαγωγο «ΠΑΠΑΔΙΑΜΑΝΤΗΣ» και κοιτάζει τον απογευματιν ήλιο να βάφει μελιά τα νερά, το βουν και τα σπίτια της π λης, που μ λις έχει αρχίσει να διακρίνεται στο βάθος. Βάζει στοίχημα με τον εαυτ της προσπαθώντας να ονοματίσει τα χωριά του Πηλίου, αλλά γρήγορα καταλαβαίνει πως είναι αδ νατον να συγκεντρωθεί. Το μυαλ της είναι δοσμένο αλλο : στον πρώτο Έλληνα, τον Ιάσονα, που, μ ένα φθην σκαρί αλλά με συντρ φους πιστο ς, τ λμησε να βγει έξω απ αυτ ν τον κ λπο, έξω απ το Αιγαίο. Έξω απ την ανάγκη για πατρίδα και για ρίζωμα. «Τελικά», σκέφτεται, «ο καλ τερος τρ πος για να μπεις σε μια π λη είναι απ τη θάλασσα, μονάχα απ τη θάλασσα» Την ίδια στιγμή η φθινοπωρινή ψ χρα κάνει το κορμί της να ριγήσει. Ρίχνει μια τελευταία ματιά γ ρω της. Χαμογελάει στη σκέψη για το π σο ωραία πράγματα έχει να κάνει το Σαββατοκ ριακο στην π λη.ταυτ χρονα αδημονεί να ξαναδεί το πέτρινο σπίτι που αγ ρασε πρ σφατα κοντά στο «ΘΕΑΤΡΟ ΤΗΣ ΠΑΛΙΑΣ ΗΛΕΚΤΡΙΚΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ», ταν πήρε την απ φαση να εγκαταλείψει την Αθήνα και να εγκατασταθεί οριστικά σ αυτ ν τον τ πο. «χι, χι. Δεν είναι μια συνηθισμένη επαρχιακή π λη ο Β λος. Έχει Δ ƒ ª π, ªπ ƒ Δ, π π ª 27

16 κάτι το αλλιώτικο, κάτι το ξεχωριστ. Ίσως να ναι η αδι ρατη νοσταλγία για τα παλιά η γοητεία του καινο ριου» Κι αμέσως της έρχονται στον νου σκηνές απ την ταινία «Aenigma est» ταινία γυρισμένη ειδικά για τον Τζι ρτζιο Ντε Κίρικο, τον μεγάλο ζωγράφο που γεννήθηκε και πέρασε τα παιδικά του χρ νια εδώ. που να ναι μως φτάνουν. Σφίγγει πάνω στο στήθος το βιβλίο και κατευθ νεται προς το εσωτερικ του πλοίου. Το βιβλίο είναι οι Α ρατες Π λεις του Ιταλο Καλβίνο και έχει αρχίσει να το διαβάζει εδώ και λίγες μέρες. Της αρέσει πολ, της ταιριάζει. Άλλωστε, σκέφτεται χαμογελώντας, και η ίδια σε μια τέτοια π λη δεν διάλεξε να ζήσει;.. 28 ªπ Δ Δ Ã π μ

17 BOLOS_COVER :40 ÂÏ 1 METAIXMIO ª π O Δ 5ΡΙΣΤ0Φ0Ρ0Σ ΛΙ0ΝΤΑΚΗΣ ΗΡΑΚΛΕΙ0 ΚΩΣΤΑΣ Λ0ΓΑΡΑΣ ΠΑΤΡΑ Κ στας Ακρ ς ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ Ν0ΥΤΣ0Σ ΜΑΡΙΑ 5ΑΤ"ΗΓΙΑΚ0ΥΜΗ ΚΩΣ ΓΙΑΝΝΗΣ +ΑΝΘ0ΥΛΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝ0ΥΠ0ΛΗ Η κδ ση συμπληρ νεται απ παλι τερες και σ γ ρ νες φωτ γραφ ες τ υ Β λ υ των Ιππ κρ!τη "ημ ρη, Δημ$τρη Λ τσι υ, Καμ λ Ν λλα, Κυρι!κ υ Παπαγεωργ υ, Μι!λη Π ρναλη. ΣΤΡΑΤΗΣ ΠΑΣ5ΑΛΗΣ ΜΥΤΙΛΗΝΗ ΘΕ0Δ0ΣΗΣ ΠΥΛΑΡΙΝ0Σ ΚΕΡΚΥΡΑ ΜΙΜΗΣ Σ0ΥΛΙΩΤΗΣ ΦΛΩΡΙΝΑ ΦΑΙΔΩΝ ΤΑΜΒΑΚΑΚΗΣ ΑΛΕ+ΑΝΔΡΕΙΑ ΘΩΜΑΣ ΨΥΡΡΑΣ ΛΑΡΙΣΑ ISBN μ. ø. ª Ã/ 3925 Α Κ Ρ Ι Β ΟΣ Κ Ω Σ ΤΑ Σ ΘΩΜΑΣ Κ0Ρ0ΒΙΝΗΣ ΣΜΥΡΝΗ [ ] Στριμωγμ ν ς αν μεσα σε υν και σε θ λασσα Β λ ς η πρωτε υσα εν ς ν μ, π υ λλ ι τ ν παρ μ ι υν με δαγκ να και λλ ι με μισ ν ι τη αγκαλι, φα νεται να ρ σκεται στ σημε τ μ ς εν ς ν ερ ελλαδικ σταυρ. Τ η και συν μα ατυ α για τ υς κατ κ υς τ υ: Να # ρ υν τι ισ ρρ π ν αν μεσα στη μητρ π λη τ υ Ν τ υ (Αθ να) και στην πρωτε υσα των Βαλκ νιων (Θεσσαλ ν κη), να αισθ ν νται τ κ ντρ μιας ευθε ας π υ εν&νει τ Ι νι με τα παρ λια της Μικρασ ας [ ] «+ ι, ι. Δεν ε ναι μια συνηθισμ νη επαρ ιακ π λη Β λ ς. 0 ει κ τι τ αλλι&τικ, κ τι τ #ε ωριστ. 1σως να ναι η αδι ρατη ν σταλγ α για τα παλι η γ ητε α τ υ καιν ρι υ» [ ] μfiïô ΘΑΝΑΣΗΣ ΒΑΛΤΙΝ0Σ ΤΡΙΠ0ΛΗ ΜΑΝ0Σ ΕΛΕΥΘΕΡΙ0Υ ΕΡΜ0ΥΠ0ΛΗ O Δ μfiïô ΔΙΑΜΑΝΤΗΣ Α+ΙΩΤΗΣ ΚΑΒΑΛΑ Θ0ΔΩΡΗΣ ΓΚ0ΝΗΣ ΝΑΥΠΛΙ0 ª π O O Δ Ã π O O Δ Ã π μfiïô Ε Π Ι Λ Ο Γ Η Κ Ε Ι Μ Ε Ν Ω Ν Κ Ω Σ Τ Α Σ Α Κ Ρ Ι Β Ο Σ Μ Ε Π Α Λ Ι Ο Τ Ε Ρ Ε Σ Κ Α Ι Σ Υ Γ Χ Ρ Ο Ν Ε Σ Φ Ω Τ Ο Γ ΡΑ Φ Ι Ε Σ Ο Κώστας Ακρίβος (Γλαφυρές Βόλου, 1958) είναι φιλόλογος στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση και μέλος της Εταιρείας Συγγραφέων. Είναι υπεύθυνος της λογοτεχνικής σειράς ΜΙΑ ΠΟΛΗ ΣΤΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ των εκδόσεων ΜΕΤΑΙΧΜΙΟ. ªπ O Δ O OΔ Ã π Ï Ô Á Ô Ù Â Ó Σειρ Μια π λη στη λ γ τε ν α Φωτογραφία εξωφύλλου: Κυριάκος Παπαγεωργίου