ΑΥΡΑ ΑΝΑΝΕΩΣΗΣ ΣΤΟ ΣΥΛΛΟΓΟ ΜΑΣ

Transcript

1 33:Livadi 25.qxd 2/8/10 5:05 PM Page 1 ΑΥΡΑ ΑΝΑΝΕΩΣΗΣ ΣΤΟ ΣΥΛΛΟΓΟ ΜΑΣ Νέα δυναμική με έντονη την παρουσία του ντόπιου γυναικείου φύλου! Στις 26 Δεκεμβρίου 2009 πραγματοποιήθηκε η εκλογοαπολογιστική συνέλευση του Εξωραϊστικού συλλόγου από την οποία προέκυψε νέο συμβούλιο. Χρόνια είχαμε να ζήσουμε μια τόσο ευχάριστη και ομαλή διαδικασία εκλογών, η οποία οδήγησε σε πολλές εκπλήξεις. Η συμμετοχή ήταν αθρόα και μάλιστα από νέα πρόσωπα. Η συζήτηση έγινε μέσα σε κλίμα αισιοδοξίας και συνεργασίας. Η διάθεση για εθελοντική προσφορά περίσσευε. Όλα τα πρόσωπα που συμμετείχαν στο ψηφοδέλτιο αυτοπροτάθηκαν. Τέλος, και το σημαντικότερο, το νέο Δ.Σ. αποτελείται σύσσωμο από μόνιμους κατοίκους από τους οποίους η πλειονότητα είναι γυναίκες. Μετά από όλα αυτά, θέλουμε να πιστεύουμε ότι πέρασαν οι δύσκολες μέρες που έβαλαν σε δοκιμασία ακόμη και την ίδια την ύπαρξη του συλλόγου. Εκτίμησή μας είναι ότι ο θεσμός του συλλόγου στη μετά «Καλλικράτη» εποχή πρέπει και θα αναβαθμιστεί. Εξάλλου, τόσα χρόνια αποτελεί σταθερή και διαχρονική αξία για τον τόπο μας. Αυτό που προέχει τώρα είναι να στηρίξουμε, να βοηθήσουμε, να εμψυχώσουμε και να αγκαλιάσουμε το νέο συμβούλιο. Εμείς πάντως ευχόμαστε καλή επιτυχία Η συνέχεια στη σελίδα 3 ΛΙΒΑΔΙΩΤΙΚΑ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ Αν και ο καιρός δε θύμιζε χριστούγεννα, έλλειπε το χιόνι και ο ήλιος περίσσευε, στο χωριό, ολόγυρα, μύριζε χριστούγεννα. Λιγοστός ο κόσμος, τόσο από τους Λιβαδιώτες που μένουν στα αστικά κέντρα όσο και από τους επισκέπτες που επέλεξαν το Λιβάδι ως χριστουγεννιάτικο προορισμό. Αναπόσπαστο κομμάτι των ημερών, τα παραδοσιακά μας εδέσματα, γιαπράκια, κοκορέτσια, τηγανιά, ξινοτύρι, που και φέτος συνόδεψαν το εορταστικό μας τραπέζι με απαραίτητη την παρουσία του ντόπιου κρασιού και του τσίπουρου. Αναπόσπαστα, φυσικά, και τα κάλαντα των παιδιών, που έδωσαν τη δικιά τους μελωδική νότα. Δυναμικό παρόν στην αναβίωση των εθίμων έδωσε και ο Εξωραιστικός σύλλογος, όπως άλλωστε κάθε χρονιά, με τα πρωτοχρονιάτικα κάλαντα και τα μπαμπαλιούρια. «ΚΑΛΛΙΚΡΑΤΗΣ ΩΡΑ ΜΗΔΕΝ»! «Των φρονίμων τα παιδιά πριν πεινάσουν μαγειρεύουν» Εν όψει της ψήφισης του νομοσχεδίου με το όνομα «Καλλικράτης» που αφορά σε νέα διοικητική μεταρρύθμιση και νέο χωροταξικό σχεδιασμό της χώρας, ο δήμος μας αποφάσισε να διεκδικήσει την παραμονή του ως ξεχωριστού Δήμου μη αποδεχόμενος καμία συγχώνευση. Σίγουρα είναι μια απόφαση ευχάριστη στα αυτιά μας και συναισθηματικά μας καλύπτει. Από κει και πέρα, όμως, μπορεί να υποστηριχθεί; Και με τι τρόπο; Γιατί πιθανότατα, αν όχι σίγουρα, η πολιτεία θα αρνηθεί επιμόνως να ικανοποιήσει το αίτημα μας. Υπάρχει σχέδιο; Και αν ναι, ποιο είναι αυτό; Πότε θα το μάθουμε; Αν δεν πετύχει αυτός ο στόχος, υπάρχει εναλλακτική πρόταση; Έχουν γίνει επαφές με τους γείτονες μας και τους όμορους Δήμους; Αν όχι, πότε περιμένουμε να γίνουν; Τα χρονικά περιθώρια έχουν στενέψει, με αποτέλεσμα να μη μπορούμε να επηρεάσουμε τις διαδικασίες. Έχουμε σκεφτεί το ενδεχόμενο ότι είναι ίσως μια τελευταία ευκαιρία να πάρουμε αποφάσεις που θα κρίνουν το μέλλον του χωριού μας, αλλά και της ευρύτερης περιοχής, στην κατεύθυνση της επιβίωσης, της ανάπτυξης, και της ευημερίας μας; ΑΚΟΜΑ ΧΩΡΙΣ ΜΟΝΙΜΟ ΙΑΤΡΟ Ενώ καθημερινά αποδεικνύεται ότι τώρα, περισσότερο από κάθε άλλη φορά, έχουμε ανάγκη από πλήρη και συνεχή ιατρική περίθαλψη, το πολυδύναμο ιατρείο παραμένει όνειρο στις δύσκολες χειμωνιάτικες νύχτες. Με δεδομένη τη σοβαρότητα του θέματος, θα επιμείνουμε στη συνεχή αναφορά του μέχρι την επίλυσή του. Επειδή τα λόγια περισσεύουν, ελπίζουμε να μην αποτελέσει για μια ακόμη φορά, προεκλογική υπόσχεση κανενός. Ας είμαστε επιτέλους πιο απαιτητικοί με τους ιθύνοντες. Είναι ζήτημα ζωής... Γιατί µπαµπά ; Γιατί µπαµπά δεν «αρπάζετε» τις ευκαιρίες...; ένα µικρό παιδί Μέσα από τους καπνούς ενός τοπι(κιστι)κού πολέμου Πόλεμος ξέσπασε μεταξύ μιας οικολογικής κίνησης της Πιερίας και παραγόντων της Ελασσόνας σχετικά με τον Όλυμπο. Κι όσο φουντώνει η διαμάχη ολοένα και περισσότερο αποκαλύπτονται οι αληθινές προθέσεις και τα κίνητρα των μεν και των δε. Οι μεν, της Πιερίας, λοιπόν, φαίνεται να μην έχουν σκοπό να τα βάλουν με τα πολύ ισχυρά συμφέροντα που νέμονται τον Όλυμπο στην περιοχή τους. Οι της Ελασσόνας, πάλι, προκύπτει ότι βλέπουν την εκμετάλλευση του Ολύμπου από την πλευρά τους (και δική μας πλευρά) σαν σανίδα σωτηρίας από τη μιζέρια που τους πνίγει. Έτσι η προσάρτηση της Καρυάς, ακόμη και με το δεύτερο σενάριο του σχεδίου «Καποδίστριας 2» (και ήδη μεταβαπτισθέντος σε «σχέδιο Καλλικράτης»), στον Δήμο Ελασσόνας κι όχι στο Δήμο Λιβαδίου- Σαρανταπόρου-Ολύμπου, μοιάζει να μην είναι καθόλου τυχαία. Η αποκοπή της Καρυάς από τον υπόλοιπο, γεωγραφικά ενιαίο, ορεινό όγκο του πέταλου Όλυμπος-Τίταρος-Σάπκα-Σαραντάπορο-Αμάρμπεης, με την κοινή λεκάνη απορροής, που όπως λέγαμε θα μπορούσε να αποτελεί τον ενιαίο Δήμο Άνω Περαιβείας, φαίνεται να έχει λόγους. Αποκαλύπτεται όμως και κάτι ακόμη μέσα από αυτή τη διαμάχη. Η δικιά μας τραγική έλλειψη διορατικότητας και προνοητικότητας. Έτσι, ενώ υπήρξαμε υπέρ του δέοντος προνοητικοί με τα χορευτικά συγκροτήματα του Εξωραϊστικού Συλλόγου που σπεύσαμε να τα διώξουμε από το χώρο που έκαναν τις πρόβες τους άρον-άρον, διαισθανόμε- Η συνέχεια στη σελίδα 3

2 33:Livadi 25.qxd 2/8/10 5:05 PM Page 2 2 Μικρά & μεγάλα σχόλια και νέα Πάνω από όλα το κόμμα! Προηγήθηκε, λέει, των τελευταίων εθνικών εκλογών, μια συνάντηση υψηλών παραγόντων συγκεκριμένου κόμματος και τοπικών παραγόντων της τοπικής αυτοδιοίκησης του ιδίου κόμματος, στην οποία συζητήθηκε κυρίως το σχέδιο Καποδίστριας 2 (νυν Καλλικράτης). Εκτίμησαν ότι, όπως και να έχει, «χτυπάνε» όλους τους Δήμους που θα προκύψουν, σύμφωνα με οποιοδήποτε σενάριο. Άρα ο βασικός τους στόχος επιτυγχάνεται. Οπότε γιατί να καθόμαστε τώρα να ασχολούμαστε με το ποιος θα πάει που; Να το πιστέψουμε; Τα παραπήγματα στο δάσος Γεμάτο παράγκες, πρόχειρους στάβλους και αχυρώνες το πολύπαθο περιαστικό μας πευκοδάσος. Μετά την απόφαση πριν αρκετά χρόνια, που πολύ σωστά, υποχρέωνε όλους τους κατόχους ζώων να τα σταβλίσουν εκτός οικισμού, πολλοί το έκαναν σε ιδιόκτητους χώρους. Οι υπόλοιποι όμως εκμεταλλεύτηκαν την ανοχή των αρχών και έτσι τώρα δημιουργήθηκε μια απαράδεκτη τριτοκοσμική κατάσταση. Η δημοτική αρχή δε μπορεί να κλείνει άλλο τα μάτια της μπροστά σ αυτό το πρόβλημα. Οι δασεργάτες, όπως και οι υπόλοιπες επαγγελματικές τάξεις δικαιούνται μιας συγκροτημένης υποστήριξης από το Δήμο. Ίσως κάποιοι Δημοτικοί στάβλοι να είναι η λύση, ή η παραχώρηση έστω μιας Δημοτικής έκτασης σε ενδεδειγμένο χώρο μια άλλη λύση του προβλήματος. Υπάρχει εξ άλλου το προηγούμενο της σιωπηρής παραχώρησης δημόσιας έκτασης για επαγγελματική χρήση σε έναν και μόνο επαγγελματία. Εδώ που μιλάμε τώρα για δεκάδες τέτοιους; Εφημερίδα «Λιβάδι» Ιδιοκτήτης: Εξωραϊστικός Σύλλογος Λιβαδίου Τηλ./Fax: Δ/νση: Λιβάδι Ελασσόνας Τ.Κ Εκδότης: Καψάλης Νικόλαος (Αθανάσιος) (ο εκάστοτε πρόεδρος του Ε.Σ.Λ.) Συντακτική Eπιτροπή: Κιτσούλης Δημήτρης, Κοντοφάκας Σούλης Καπέτης Βαγγέλης, Γαζέτη Άννα. Φωτογραφία: Κώστας Ψαλλίδας Σελιδοποίηση: Γραφικές Τέχνες «ΔΕΟΝ» Θεόδωρος Ψαλλίδας, Ερμού 15 Κατερίνη Τηλ.: Φιλολογική Επιμέλεια: Κιτσούλης Δημήτρης, Koντοφάκα Πόπη, Κρατσιώτης Κώστας Συνεργάτες: Mητώνας Αθ. Γιώργος, Μπάμπας Λάζαρος, Γκρέκου Γλύκα, Ψαλλίδας Θεόδωρος, Καψάλη Μαρία, Γαλάνη Αυγή, Kαπέτη Bούλα, Δαμαλή Μαρία, Καψάλης Θάνος, Καψάλης Νίκος, Μητώνας Χαρ. Γεώργιος, Σαλαβέρης Kώστας, Ψαλλίδας Κώστας, Nτάμπου Kατερίνα, Κοντοφάκα Πόπη, Σαλαβέρης Λάζαρος, Kομπολής Mήτσος, Καπέτης Ευριπίδης, Γαζέτη Άννα, Γαλάνη Μαρία, Καπέτη Ευγενία, Γαλάνη Ντίνα, Γαζέτης Γιάννης, Aντωνίου Γιάννης. Κατασκευή-Ενημέρωση ιστοσελίδας: Ζίσκος Βασίλης Εκτύπωση: Δ. Tαζές Ετήσιες Συνδρομές: Εσωτερικού 20, Εξωτερικού 30 Ηλεκτρονική Δ/νση: exsylogos@exsylogos.gr Φυγή σε γειτονικά χωριά Έχει επισημανθεί πολλές φορές, από διαφορετικές κατευθύνσεις, η αντιαεπαγγελματική συμπεριφορά αρκετών καταστηματαρχών και η χαμηλή ποιότητα παροχής υπηρεσιών. Υπάρχουν οι εξαιρέσεις και ο κόσμος τις εκτιμά. Συγκεκριμένα μαγαζιά γεμίζουν, ενώ άλλα μένουν άδεια. Ωστόσο, επειδή κάποιος μπορεί να τα θεωρήσει αυτά γκρίνιες, ένα άλλο γεγονός δημιουργεί πάλι σκέψεις και προβληματισμό για το που τραβάμε και πότε επιτέλους θα βάλουμε μυαλό. Όχι μόνο επισκέπτες αλλά και πολλοί μόνιμοι κάτοικοι, πλέον, προτιμούν όλο και περισσότερο, για τις βραδινές τους κυρίως εξόδους, μαγαζιά γειτονικών χωριών, κυρίως του Αγίου Δημητρίου και του Πυθίου. Την επιλογή τους αυτή μάλιστα, δεν τη δικαιολογούν σαν επιθυμία για αλλαγή, αλλά μιλώντας πολύ απαξιωτικά για τα μαγαζιά του Λιβαδίου και για ασύγκριτα καλύτερο περιβάλλον και εξυπηρέτηση. Σαν να μη μας έφτανε η φυγή στις πόλεις, έχουμε τώρα και φυγή στα γειτονικά χωριά! Μονοπάτι Σάλτσι-Μπιστιριές Πριν δυόμιση μόλις χρόνια, (φύλλο18, Ιουν-Ιουλ 07), επεσήμανε η εφημερίδα μας την εγκληματική παρέμβαση που ονομάζονταν «μονοπάτι Σάλτσι-Μπιστιριές». Είχαν προσπαθήσει τότε κάποιοι να αιτιολογήσουν το «έργο» και την εκτροπή του από τα προβλεπόμενα. Ο εργολάβος ξήλωσε την αρχική κατασκευή, μπήκε εκσκαφέας και χαράκωσε την πλαγιά, και υποτίθεται έγινε ξανά, σωστά αυτή τη φορά, το καλντερίμι τάχα που θα αξιοποιούσε το δάσος μας. Πόσο δίκαιο είχαμε φαίνεται από την παρακάτω φωτογραφία. Πρόκειται για ένα τμήμα του αρχικού μονοπατιού, τα πρώτα εκατό περίπου μέτρα, που δεν ξηλώθηκαν, λόγω αλλαγής της χάραξης. Έτσι δηλαδή θα ήταν όλο το μονοπάτι τώρα. Δεν έχει απομείνει λίθος επί λίθου, μόνο μια θλιβερή γραμμή από Χρήσιμα Τηλέφωνα Δημαρχείο: , Κ.Ε.Π.: A/T Λιβαδίου: , Ε.Σ.Λ.: , Ιατρείο: , Φαρμακείο: Γ.Π.Σ.: , Λύκειο: , Δημ. Ξενώνας: , Δημ. Σχολείο: , Γυμνάσιο: πέτρες και κομμάτια τσιμέντου. Μνημείο βλακείας και ανευθυνότητας. Καλντερίμι Σάλτσι-Μπιστιριές Ο εργολάβος εν τω μεταξύ άντλησε ήδη, όπως μαθαίνουμε, αρκετά χρήματα από το κονδύλι και γυρεύει και επί πλέον, για υπέρβαση εργασιών! Για τη νέα, ατυχή επίσης, παρέμβαση με τον εκσκαφέα, είχαμε πάλι επισημάνει τους κινδύνους (φύλλο 28 Απρ 09). Δυστυχώς και πάλι επιβεβαιωθήκαμε. Η χιονόπτωση και οι δυνατοί άνεμοι που προκάλεσαν την καταστροφή εκατοντάδων δέντρων στο δάσος, τον ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ Για οποιαδήποτε οικονομική συνδιαλλαγή με την εφημερίδα: συνδρομές, ανανεώσεις, διαφημίσεις, ανακοινώσεις, αλλαγές διευθύνσεων ή παράπονα απευθυνθείτε στην οικονομική επιτροπή και στα τηλέφωνα των: Μαρώση Γιώργο Σαλαβέρη Λάζαρο Ντάμπου Κατερίνα Κοντοφάκα Αθανάσιο gmarosis@yahoo.gr - sarakhnos@gmail.com Θα βοηθούσε πολύ αν όλοι οι συνδρομητές με κάποιο τρόπο μας ενημέρωναν για τον αριθμό του κινητού τους και το εάν υπάρχει, ώστε με ένα απλό μήνυμα από την μεριά μας να επιβεβαιώναμε τις όποιες τυχόν αλλαγές. Γιά ανανεώσεις και συνδρομές επικοινωνήστε με τα παρακάτω μέλη του Συλλόγου: Λιβάδι: Tα μέλη του Δ.Σ., Kαψάλης Nίκος τηλ: Kατερίνη: Βαγγέλης Καπέτης τηλ.: Θεσ/νίκη: Bαγγέλης Παμπέρης τηλ: , Μπάμπας Λάζαρος τηλ.: Λάρισα: Σαλαβέρης Kώστας τηλ: Γαλάνη Aυγή τηλ: περασμένο Δεκέμβριο, προκάλεσαν πολλαπλάσια καταστροφή κατά μήκος του «μονοπατιού». Χωρίς γνώσεις μηχανικών μπορούμε να κάνουμε ακόμη μια πρόβλεψη. Σε λίγα χρόνια, κατά μήκος του «μονοπατιού» και σε μεγάλο πλάτος, το δάσος θα καταστραφεί και μια μεγάλη ουλή θα θυμίζει την ανοησία μας. Ήδη οι χαρακιές του νερού σε πολλά σημεία δεξιά κι αριστερά του το δείχνουν. Άστραψε και βρόντησε Άστραψε και βρόντησε δημοτικός σύμβουλος στην τελευταία Δημοτική Συνεδρίαση του 2009, με αφορμή μια επιστολή που έστειλε στο Δήμο ο Εξωραϊστικός Σύλλογος με την οποία δηλώνει την αδυναμία του να συντηρεί το Πολιτιστικό Κέντρο. Αφορμή το ότι ο σύλλογος κοινοποιούσε επίσης στην επιστολή ότι διατηρεί την υποχρέωση για τη συντήρηση της μιας αίθουσας, όπου ο ίδιος στεγάζεται, και επιπλέον να πληρώνει το λογαριασμό ρεύματος όλου του κτηρίου. Το θεώρησε λοιπόν προσβολή, τι στην ευχή, είπε πάνω-κάτω, δεν έχουμε ολόκληρος Δήμος τη δυνατότητα να πληρώσουμε έναν λογαριασμό ρεύματος και θα πρέπει να σας έχουμε και υποχρέωση! Ας μη ανησυχεί ο κ. σύμβουλος. Ο λογαριασμός δεν είναι το πρόβλημα. Εξ άλλου κανείς άλλος, πλην του συλλόγου δεν καταναλώνει ρεύμα στο κτήριο. Ας κοιτάξει ο Δήμος να πληρώσει καμιά συνδρομή στην εφημερίδα και ας αφήσει το ρεύμα στον σύλλογο. Ο κ. Γιάννης Τριάρχου Συνεχίζει πάντα να τροφοδοτεί με βιβλία και περιοδικά τη βιβλιοθήκη μας ο κ. Γιάννης Τριάρχου. Ευχαριστούμε. Οπτικές απάτες Παραλίμνιοι! Παρουσίαση βιβλίου Ένα πολύ ενδιαφέρον βιβλίο, όπως πληροφορηθήκαμε, παρουσιάζει στην Εστία Νέας Σμύρνης η συμπατριώτισσά μας κ. Όλγα Μεζίλη. Αναδουλειές... Ένας ο αντιδήμαρχος για εφέτος! Περικοπές στα οικονομικά μας ή περικοπές και στα έργα... Συστάσεις... Σε συστάσεις προέβη ο Δήμαρχος προς τη γενική συνέλευση του Συλλόγου, προκειμένου να αλλάξει τη στάση του ο Σύλλογος απέναντι στο θέμα του Δεσπότη, με το αιτιολογικό ότι διχάστηκε η κοινωνία του Λιβαδίου. Τις συστάσεις ο Δήμαρχος ας τις κάνει στην εφορία Βυζαντινών αρχαιοτήτων, δηλαδή στο Υπουργείο Πολιτισμού και στις δικαστικές αρχές, δηλαδή στο Υπουργείο Δικαιοσύνης, δηλαδή στην Πολιτεία, την οποία και υπηρετεί. Ο δρόμος Δύο χιλιόμετρα ανοίχτηκε ο καινούργιος δρόμος προς το Σαραντάπορο. Ένας δρόμος με προδιαγραφές. Μπράβο! Αρκεί να συνεχιστεί εγκαίρως. ΣΥΝΔΡΟΜΕΣ - ΑΝΑΝΕΩΣΕΙΣ ΘΕΣ/ΝΙΚΗ: ΜΗΤΩΝΑΣ ΓΙΩΡΓΟΣ, ΘΕΟ ΩΡΗΣ ΚΟΣΜΑΣ, ΚΟΣΜΙ ΗΣ ΣΩΚΡΑΤΗΣ, ΚΟΝΤΟΦΑΚΑ ΠΟΠΗ, ΓΚΑΤΖΟΥΝΗΣ ΓΙΑΝΝΗΣ, ΝΤΑΜΠΟΣ ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ, ΠΑΜΠΕΡΗ ΑΝΝΑ, ΦΟΥΡΚΙΩΤΗΣ ΧΡΗΣΤΟΣ, ΜΟΡΑΚΑΛΗ ΕΙΡΗΝΗ, ΜΑΡΝΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ, ΑΝΤΩΝΙΟΥ ΚΩΝ/ΝΟΣ, ΙΚΑΣ ΤΑΣΟΣ, ΜΟΥΣΕΝΑ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ, ΨΩΜΑΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ, ΚΕΡΑΣΑΡΙ ΟΥ-ΤΖΗΜΑΓΙΩΡΓΗ ΖΩΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ ΙΚΑ ΑΝΝΑ, ΠΑΠΑΣΤΕΡΓΙΟΥ ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ, ΝΤΑΜΠΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ, ΠΑΜΠΕΡΗΣ ΒΑΓΓΕΛΗΣ, ΓΚΟΥΤΖΑΜΑΝΗΣ ΗΜΗΤΡΙΟΣ, ΓΚΟΥΤΖΑΜΑΝΗ ΦΑΝΗ ΛΙΒΑ Ι: ΓΑΖΕΤΗΣ ΣΩΤΗΡΙΟΣ ΤΟΥ ΑΝΑΣΤ., ΞΕΝΟ ΟΧΕΙΟ ΚΙΟΣΚΙ ΝΤΑΜΠΟΣ ΙΟΝΥΣΗΣ,ΧΑΛΚΙΑ-ΜΠΑΤΖΑΚΗ ΓΛΥΚΕΡΙΑ, ΨΑΛΛΙ Α ΑΝΝΑ, ΚΑΨΑΛΗΣ ΝΙΚΟΣ-ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ, ΚΑΡΑΝΙΚΑΣ ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ του ΗΜ., ΣΤΕΡΝΑΚΑΣ ΗΜΗΤΡΙΟΣ, ΕΡΒΕΝΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ του ΗΜ., ΚΑΠΕΤΗ ΕΛΕΝΗ του ΙΩΑΝ., ΝΤΑΜΠΟΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ του ΑΝΤ., ΓΑΖΕΤΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ του ΒΑΣ., ΚΥΛΩΝΗΣ ΧΑΡΙΛΑΟΣ ΛΙΒΑ Ι ΚΑΡΑΪΣΚΟΣ ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ του ΓΕΩ., ΜΕΤΑΞΙΩΤΗΣ ΗΜΗΤΡΙΟΣ, ΜΕΤΑΞΙΩΤΗΣ ΛΑΖΑΡΟΣ, ΤΣΑΝΟΥΣΑΣ ΚΩΝ/ΝΟΣ του ΣΤΕΦ. ΑΘΗΝΑ: ΧΡΗΣΤΙ ΟΥ ΝΑΥΣΙΚΑ, ΜΟΥΣΕΝΑ ΕΛΕΝΗ, ΚΑΡΑΝΙΚΑ ΚΑΤΕΡΙΝΑ, ΚΑΡΑΤΖΗΚΑΣ ΑΝΤΩΝΙΟΣ. ΚΑΤΕΡΙΝΗ: ΡΑΠΤΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ, ΚΑΡΑΘΑΝΑ ΚΑΤΕΡΙΝΑ, ΚΑΠΕΤΗΣ ΑΝΤΩΝΙΟΣ, ΜΑΡΩΣΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ, ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΟ, ΜΑΡΩΣΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ, ΜΑΓΙΩΝΑΣ ΘΩΜΑΣ, ΣΑΛΑΒΕΡΗΣ ΛΑΖΑΡΟΣ, ΤΖΗΜΑΓΙΩΡΓΗΣ ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ, ΚΟΝΤΟΦΑΚΑ ΕΛΕΝΗ ΚΑΤΕΡΙΝΗ ΚΟΝΤΟΦΑΚΑ ΕΛΕΝΗ, ΜΠΕΛΛΗΣ ΧΡΗΣΤΟΣ, ΚΑΡΡΑ ΕΥΑΝΘΙΑ, ΜΑΚΡΗΣ ΘΩΜΑΣ, ΑΜΑΛΗΣ ΓΙΩΡΓΟΣ, ΚΑΡΑΪΣΚΟΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ, ΚΑΤΣΙΚΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΑΘ. ΚΥΛΩΝΗΣ ΣΩΤΗΡΙΟΣ, ΑΛΕΡΑΣ ΑΝΕΣΤΗΣ, ΑΝΤΩΝΙΟΥ ΦΙΛΗΜΩΝ ΤΟΥ ΧΑΡΑΛ., ΓΑΖΕΤΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ, ΤΕΡΖΙ ΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ, ΚΑΡΑΪΣΚΟΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ, ΦΑΚΑΛΗΣ ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΒΕΡΟΙΑ: ΑΝΤΩΝΙΟΥ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΕΛΑΣΣΟΝΑ: ΓΑΛΑΝΗΣ ΓΙΑΝΝΗΣ, ΓΚΟΥΤΖΑΜΑΝΗΣ ΝΙΚΟΣ ΚΑΒΑΛΑ: ΓΙΑΝΝΕΣΤΡΑΣ ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ, ΓΑΖΕΤΗ ΕΥΑΝΘΙΑ. ΗΡΑΚΛΕΙΟ: ΑΜΑΛΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ ΛΑΡΙΣΑ: ΜΟΣΧΗ ΘΕΑΝΩ, ΧΑΤΖΗΝΑΣ ΓΙΑΝΝΗΣ, ΓΑΛΑΝΗ ΝΤΙΝΑ, ΡΕΧΑ ΚΑΤΕΡΙΝΑ. ΙΤΕΑ ΦΩΚΙ ΟΣ: ΓΙΑΓΚΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΚΑΛΑΜΠΑΚΑ: ΜΠΟΥΤΖΕΤΗΣ ΘΕΟ ΩΡΟΣ ΚΑΣΤΟΡΙΑ: ΦΑΡ ΗΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΚΑΡ ΙΤΣΑ: ΝΤΑΜΠΟΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΚΟΖΑΝΗ: ΤΑΡΝΑΝΑΣ ΣΤΕΡΓΙΟΣ ΣΚΙΑΘΟΣ: ΠΑΠΑΣ ΛΑΖΑΡΟΣ ΦΙΛΙΠΠΙΑ Α: ΤΖΗΜΑΓΙΩΡΓΗ ΑΝΝΑ ΚΑΝΑ ΑΣ: KARAISKOS K0STANTINOS ΕΝΙΣΧΥΣΕΙΣ ΡΑΠΤΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ, ΜΑΚΡΗΣ ΘΩΜΑΣ, ΚΑΡΡΑ ΕΥΑΝΘΙΑ, ΓΙΑΓΚΟΣ ΚΩΝ/ΝΟΣ (στη µνήµη του πατέρα του), ΚΟΝΤΟΦΑΚΑ ΕΛΕΝΗ, ΡΕΧΑ ΚΑΤΕΡΙΝΑ, ΚΑΡΑΝΙΚΑΣ ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ.

3 33:Livadi 25.qxd 2/8/10 5:05 PM Page 3 Μια φωτογραφία είναι χίλιες λέξεις, λένε οι Κινέζοι. Δεν έχουν άδικο. Οι φωτογραφίες σε ταξιδεύουν στο παρελθόν, σου ζωντανεύουν τα περασμένα με χίλιες λέξεις: Ρε συ, κοίτα πώς ήμουν στην κατοχή! Σαν καλαμάκια τα ποδαράκια μου. Ε ρε, πείνα που είχαμε. Έφαγα ξύλο απ τη μάνα μου που έκλαιγα γιατί πεινούσα. Άγια γυναίκα η μάνα μου κι ας μ έδειρε. Να κι ο μεγαλύτερος αδελφός μου. Σκοτώθηκε στον εμφύλιο. Κοίτα δω! Η αδελφή μου όταν παντρεύτηκε. Α, καημενούλα, πας κι εσύ. Να και το Σχολείο, πριν το κάψουν οι Γερμανοί. Α ρε, χρόνια! Εδώ στις μεγάλες Μπιστεριές με τον Γιάγια και τον Καπέτη. Είχε αγοράσει καινούργιο αυτοκίνητο ο Καπέτης και καμάρωνε. Θέλησε να μας πάει βόλτα στον Προφήτη Ηλία κι από κει στις μπιστεριές. Εκεί ο τετραπέρατος Γιάγιας έκανε μαθήματα πυρόσβεσης του αυτοκινήτου στον Καπέτη. -Ξέρεις τι πρέπει να κάνεις αν πάρει φωτιά η μηχανή; -Όχι. -Θ ανοίξεις το καπό. Άνοιξέ το. Ωραία. Με τον πυροσβεστήρα θα στοχεύσεις στην εστία της φωτιάς. Αμέσως μετά θα διακόψεις τη ροή της βενζίνης τραβώντας αυτό το σωληνάκι. Κατάλαβες; -Πώς δεν κατάλαβα; Βλάκας είμαι; -Ωραία. Πες μας τώρα τι θα κάνεις. -Μόλις δω πως βγαίνει καπνός απ τη μηχανή, θ ανοίξω την πόρτα και θα φύγω γρήγορα όσο πιο μακριά γίνεται! Κι όχι μόνο φωτογραφίες. Κι ένα σωρό άλλα αντικείμενα μπορούν να σε ταξιδέψουν σε κόσμους ξεχασμένους, μα και λέξεις. Ναι λέξεις! Ο μεγάλος μας ποιητής Γιώργος Σεφέρης έλεγε πως οι λέξεις είναι καράβια που μας ταξιδεύουν. Διάβαζα, λοιπόν, τελευταία ένα θαυμάσιο βιβλίο του THEDE KAHL «Για την ταυτότητα των Βλάχων» των εκδόσεων Βιβλιόραμα, Αθήνα 2009, και στη σελίδα 286, σε μια λίστα οικισμών με βλάχικο πληθυσμό συνάντησα τα ονόματα δυο οικισμών Coturi και Cotura. Κοίτα να δεις τώρα, πόσα χρόνια πίσω με γύρισαν αυτές οι δυο λέξεις. Ήταν τότε που ξεκινήσαμε να κτίσουμε το Ζάννειο Μορφωτικό Κέντρο Λιβαδίου. Την επιτροπή ανέγερσης αποτελούσαμε: Ο Τάκης Χατζημιχάλης, Δ/ντής του Α Δημοτικού Σχολείου (η ψυχή του εγχειρήματος), εγώ, ως Δ/ντής του Β Δημοτικού Σχολείου, ο Μήτσος Κοκκινοπλίτης και ο Γιώργος Γκουτζαμάνης, ως μέλη της Σχοσυνέχεια από την 1η σελίδα νοι, λέει, κίνδυνο γρίπης, στην περίπτωση του σχεδίου Καλλικράτης αποδειχτήκαμε ολότελα συναχωμένοι. Δεν πήραμε μυρωδιά απολύτως τίποτα. Ούτε την Καρυά προνοήσαμε να πείσουμε, ότι το συμφέρον της βρίσκεται σε μια κοινή αναπτυξιακή πολιτική που αφορά τον ΕΝΙΑΙΟ αυτό ορεινό όγκο που αναφέραμε, ούτε όμως και κανέναν άλλο από τους υπόλοιπους γείτονές μας. Αντ αυτού, αυτάρεσκα, το Δημοτικό Συμβούλιο αποφάσισε την κήρυξη ανένδοτου αγώνα για διατήρηση της αυτοτέλειας του Δήμου Λιβαδίου και επωμίστηκε συνεπώς τεράστια και ιστορική ευθύνη για την τύχη του χωριού Μέσα από τους καπνούς ενός τοπι(κιστι)κού πολέμου μας από δω και πέρα. Η ευθύνη αυτή είναι όλη δική του και δε μπορεί να μετατοπιστεί στους Δημότες, ούτε καν με δημοψήφισμα (όπως τάχα λέγεται), αφού δεν έγινε συζήτηση μαζί τους και δεν προκλήθηκε διάλογος. Δημοψήφισμα που είτε θα επικύρωνε την απόφαση, που μόνο του το ΔΣ ήδη πήρε, είτε θα την απέρριπτε, δεν έχει πλέον κανένα νόημα. Μόνο άλλοθι θα αποτελούσε και παρελκυστική πολιτική για μια ολιγωρία που δεν έχουμε, πλέον, περιθώρια να επανορθώσουμε. Πολίτης akapsalis57@gmail.com NEA AΠΟ ΤΟ ΛΗΞΙΑΡΧΕΙΟ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ ΓΕΝΝΗΣΕΙΣ ΚΑΨΑΛΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΕΤΑΞΙΩΤΗ ΕΥΔΟΞΙΑ, ΑΓΟΡΙ ΚΟΥΤΣΟΜΕΡΚΟΣ ΣΤΕΦΑΝΟΣ ΚΡΟΪΟΡΟΥ ΠΕΤΡΟΝΕΛΑ, ΑΓΟΡΙ ΠΕΖΗΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΔΕΡΒΕΝΗ ΜΑΡΙΑ, ΑΓΟΡΙ ΜΠΑΖΟΥΚΗΣ ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΝΤΑΜΠΟΥ ΕΛΕΝΗ, ΚΟΡΙΤΣΙ ΘΑΝΑΤΟΙ ΠΑΡΤΑΛΑΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΤΟΥ ΓΕΩΡΓΙΟΥ 56 ΕΤΩΝ ΠΑΜΠΕΡΗΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΤΟΥ ΚΩΝ/ΝΟΥ 90 ΕΤΩΝ ΓΚΟΓΚΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΤΟΥ ΓΕΩΡΓΙΟΥ 64 ΕΤΩΝ ΤΖΗΜΑΓΙΩΡΓΗ ΘΕΟΔΩΡΑ ΤΟΥ ΕΥΑΓΓΕΛΟΥ (ΣΥΖ. ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ) 71 ΕΤΩΝ ΣΤΟΝ ΠΑΡΗ ΠΕΡΙΣΤΕΡΟΠΟΥΛΟΥ Ο μικρός Πάρης έφυγε από κοντά μας στις [...]Σ ἓνα μαξιλάρι-φεγγαράκι τὸ παιδί μου ἀποκοιμήθηκε. Ὅλη ἡ πλάση στὶς μύτες τῶν ποδιῶν κοιττάζει ἀπ τὸ πάράθυρό μας κοιτάζει τὸ παιδί μου ποὺ κοιμήθηκε Ὅλα τ ἀστέρια μιὰ μυγδαλιὰ ἀνθισμένη ἀστέρια μπρὸς στὸ παράθυρό μας κοιτάζει τὸ παιδί μου ποὺ κοιμήθηκε. Ὁ θεός τῶν σπουργιτιῶν καὶ τῶν παιδιῶν πίσω ἀπό μιὰ κουρτίνα λουλουδένια κοιτάζει τὸ παιδί μου ποὺ κοιμήθηκε[...]. Γ. Ρίτσος ΕΙΣ ΜΝΗΜΗ ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΓΚΟΓΚΟΥ Σε ηλικία 64 ετών «έφυγε» ο δημοτικός σύμβουλος Λιβαδίου Γκόγκος Γεώργιος, ηττημένος από την επάρατο νόσο. Η κηδεία του έγινε στις 4 Ιανουαρίου, όπου πλήθος κόσμου και εκπροσώπων Φορέων τον συνόδεψε στο τελευταίο του ταξίδι. Την 3 Ιανουαρίου, με αφορμή το θλιβερό συμβάν, το δημοτικό συμβούλιο Λιβαδίου συνεδρίασε έκτακτα και αποφάσισε να εκφράσει την θλίψη του στην οικογένεια και τους συγγενείς του εκλιπόντος. Αποφάσισε, επίσης, να κατατεθεί στεφάνι εκ μέρους του Δημάρχου και του Δημοτικού Συμβουλίου, καθώς και του Τοπικού Συμβουλίου Δολίχης. Τέλος, να παραστεί το Δημοτικό Συμβούλιο στη νεκρώσιμο ακολουθία και η κηδεία να γίνει με δαπάνη του Δήμου. ΕΙΣ ΜΝΗΜΗ ΒΑΓΓΕΛΗ ΜΕΤΑΞΙΩΤΗ Γεννήθηκε στο Λιβάδι Ολύμπου στις 18/3/1916. Από τα νιάτα του εντάχθηκε στο προοδευτικό κίνημα. Μετά την επιστροφή του από το Αλβανικό μέτωπο, εντάχθηκε στο ΕΑΜ και αγωνίστηκε ενάντια στους κατακτητές. Το 1947 ως μέλος του ΚΚΕ καταδικάστηκε από το Στρατοδικείο Λάρισας και εξορίστηκε στη Γυάρο. Αποφυλακίστηκε το Από τα ιδρυτικά μέλη της ΕΔΑ Λιβαδίου και ένα από τα βασικά στελέχη της. Ως το τέλος της ζωής του ως κομμουνιστής αγωνίστηκε για τους σκοπούς και τα ιδανικά του Κόμματος. Πέθανε στη Θεσ/νίκη, όπου ζούσε τα τελευταία χρόνια, στις 11/12/2009. Η Κ.Ο. Λιβαδίου του ΚΚΕ αντί για στεφάνι προσφέρει για την οικονομική εξόρμηση του ΚΚΕ 50 Ευρώ και στην τοπική εφημερίδα «Λιβάδι», επίσης, 50 Ευρώ. Κ.Ο. ΚΚΕ Λιβαδίου Έφυγε ο ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΓΚΟΥΜΑΣ Πέθανε ξαφνικά στην Κατερίνη στις 31 Δεκεμβρίου 2009 σε ηλικία 75 χρονών ο Κωνσταντίνος Γκούμας. Ήταν παντρεμένος και πατέρας τριών παιδιών. Η κηδεία του έγινε στην Κατερίνη. Η εφημερίδα εκφράζει τα θερμά συλληπητήρια στην οικογένεια του εκλειπόντος. ΛΙΒΑΔΙ ΤΙΚΕΣ ΙΣΤΟΡΙΕΣ ΜΙΑΣ ΑΛΛΗΣ ΕΠΟΧΗΣ γράφει ο Μήτσος Κομπολής Ο ΔΑΣΑΡΧΗΣ ΗΤΑΝ ΚΟ(Υ)ΤΟΥΡ(Ι)ΑΝΟΣ λικής Εφορείας του Α Δημοτικού Σχολείου και ο μπαρμπα-γιώργος Καρράς, ένας απ τους έγκριτους και πιο έντιμους πολίτες του χωριού μας ως Ταμίας. Εδώ επιτρέψτε μου να πω πως χωρίς τον Τάκη Χατζημιχάλη, Ζ.Μ.Κ. δε θα υπήρχε. Το πολύ-πολύ να είχαμε ένα ακόμα εξωκκλήσι ή παρεκκλήσι, προς «τέρψιν και ευωχίαν» της Αγιοτάτης (ναι, μη γελάτε, Αγιοτάτης) Μητροπόλεως Ελασσόνας και Λιβαδίου. Περάσαμε, λοιπόν, τις πρώτες δυσκολίες και φτάσαμε στη θεμελίωση του κτηρίου. Σκάβοντας να θεμελιώσουμε τα πέλματα βρήκαμε βράχο και ο μηχανικός της Νομαρχίας, που επέβλεπε το έργο, μας είπε πως πρέπει οπωσδήποτε να γίνει εκβραχισμός. Να βρεθεί το κατάλληλο μηχάνημα (κομπρεσέρ), να τρυπηθεί ο βράχος, να μπει εκεί η κατάλληλη ποσότητα δυναμίτη και να ανατιναχτεί. Τέτοιο μηχάνημα όμως τότε απαιτούσε πολλά έξοδα κι εμείς δεν έπρεπε να ήμαστε σπάταλοι. Σκεφτήκαμε πως θα μπορούσε να μας δανείσει το Δασαρχείο Κατερίνης το δικό του, που χρησιμοποιούσε για διάνοιξη δασικών δρόμων. Ποιος θα πάει στο Δασαρχείο Κατερίνης; Εσύ, ο νεώτερος της Επιτροπής, μου λέει ο Χατζημιχάλης. Ας είναι. Εγώ. Έφτασα στην Κατερίνη και για να δώσω κύρος και βαρύτητα στο αίτημά μας, θεώρησα σκόπιμο να παρουσιαστώ στο Δασάρχη και με άλλους Λιβαδιώτες έγκριτους πολίτες της Κατερίνης. Αποτάθηκα στο γιατρό Μήτσο Τσαχαλίνα και τον μαιευτήρα Βασίλη Παράσχο, που πρόθυμα δέχτηκαν να με συνοδέψουν. Τηλεφωνήσαμε και ο Δασάρχης μας περίμενε. -Μέσα είναι ο κ. Δασάρχης; -Μέσα και σας περιμένει. Μας καλωσορίζει και μας λέει να καθίσουμε. -Σας ακούω. -Τζ-λι-τίνε (πέστα εσύ), μου λέει ο Τσαχαλίνας. Παίρνω το λόγο και εκθέτω το πρόβλημα και το αίτημά μας. Ο Δασάρχης άκουγε με προσοχή. Σαν τελείωσα μας λέει: -Ευχαρίστως, να σας δανείσουμε το κομπρεσέρ. Καμιά αντίρρηση. Τέτοιες ενέργειες και πρωτοβουλίες τις επικροτούμε. -Σι αντρ-λούκρουλου, (έγινε η δουλειά μας) ψιθυρίζει ο Τσαχαλίνας στον Παράσχο. -Νου βαγιουσίτς (μη βιάζεστε) του απαντά ο Δασάρχης. -Βλάχος είσαι κ. Δασάρχα; -Βλάχος, Κοτουράνος. -Κουτουριάνος απ το Λιβάδι; -Όχι, απ τα Κοτουρά της Ηπείρου. Ε! αμέσως η ατμόσφαιρα έγινε πολύ πιο ζεστή, πολύ πιο οικεία. Είχαμε να κάνουμε με δικό μας άνθρωπο. Την άλλη μέρα, με το φορτηγό του Λάζου Τσιόκα, πήγαμε και πήραμε το μηχάνημα απ το δάσος της Μόρνας. Σπάσαμε το βράχο (το μηχάνημα το χειριζόταν ένα γεροδεμένο παλληκάρι, Λιβαδιώτης, ο Θύμιος Μόσχης) και η ανέγερση του Ζ.Μ.Κ. προχώρησε κανονικά κι ήμασταν στις χαρές μας. Ήταν από τις πιο ευτυχισμένες μέρες της ζωής μας. «Παράπλευρες απώλειες» της γρίπης Μετά από εισήγηση του γυμνασιάρχη κ. Μπανάσα ο σύλλογος καθηγητών πρότεινε τη διακοπή παραχώρησης της αίθουσας του γυμναστηρίου στα χορευτικά τμήματα του Συλλόγου. Ο λόγος που επικαλέστηκαν ήταν ο κίνδυνος μετάδοσης του ιού της γρίπης. Η πρόταση έγινε δεκτή από το Δήμαρχο, που είναι και ο καθ ύλην αρμόδιος, μιας και η αίθουσα ανήκει στη δικαιοδοσία της Δημοτικής αρχής. Η απόφαση των καθηγητών και του Δημάρχου παραξένεψε το σύλλογο, αφού τα παιδιά του χορευτικού είναι ταυτόχρονα και μαθητές του σχολείου, πράγμα που το επισήμανε έντονα. Παρόλα αυτά, αποφασίστηκε η επ αόριστον διακοπή χρήσης της αίθουσας από το Σύλλογο. Να σημειωθεί ότι η επίσημη πολιτεία έχει αποφασίσει ότι σε περίπτωση που σημειωθούν κρούσματα σε κάποιο σχολείο, πρέπει να κλείσει για εφτά ημέρες. Κατόπιν αυτού, τα μαθήματα χορού θα πραγματοποιούνται στο χώρο του πολιτιστικού κέντρου. 3

4 33:Livadi 25.qxd 2/8/10 5:05 PM Page 4 4 Ήτανε αρχές δεκαετίας 50, όταν αποφασίστηκε από το δασαρχείο Ελασσόνας να ξεκινήσει η δεντροφύτευση της περιοχής γύρω από το χωριό μας, το Λιβάδι. Μια τελείως γυμνή από βλάστηση περιοχή, άγονη, πετρώδης με αρκετά μεγάλη κλίση, ένα ξερό τοπίο, το οποίο οι παλιότεροι θυμούνται και οι νεότεροι βλέπουν σε παλιές φωτογραφίες. Ένας διορατικός άνθρωπος στην κατάλληλη θέση και το δάσος μας γεννήθηκε. Ο Δασάρχης κ. Σακκάς Θεοφάνης, με Κοινοτάρχη αρχικά τον κ. Νίτση Ιωάννη και μετέπειτα τον κ. Τυρναβίτη Νικήτα άρχισε τη φύτευση των δενδρυλλίων, η οποία διήρκησε από το 1952 έως το Πρώτο μέλημα του η δημιουργία φυτωρίου στην περιοχή της Αγίας Τριάδας, όπου εκεί για μια δεκαετία περίπου αναπτύσσονταν τα πεύκα, που φυτεύτηκαν στο δάσος μας. Δεύτερο μέλημα η λύση του προβλήματος της άρνησης του ντόπιου πληθυσμού στη δεντροφύτευση. Ένας Δασάρχης με κάποιους συνοδοιπόρους του αναγκάστηκαν να εναντιωθούν στο ντόπιο κτηνοτροφικό πληθυσμό, ο οποίος δεν αντιλαμβανόταν τότε τη χρησιμότητα ενός τέτοιου εγχειρήματος, παρά σκεπτόμενος κοντόφθαλμα ζητούσε κοντινές εκτάσεις για βοσκή. Μια επίπονη και χρονοβόρα διαδικασία φύτευσης φυταρίων από τους αρμόδιους έβρισκε τεράστιο εμπόδιο την σκόπιμα αρνητική συμπεριφορά ορισμένων κτηνοτρόφων, οι οποίοι νύκτα περνούσαν με το κοπάδι τους και είτε βοσκούσαν τις νεόφυτες περιοχές είτε ξερίζωναν τα δεντράκια. Τρίτο μέλημα, η εύρεση εργατών από γειτονικές περιοχές, αφού οι ντόπιοι δεν δέχονταν να εργαστούν εκεί τουλάχιστον για τον πρώτο χρόνο. Οι πρώτοι εργάτες κατέφτασαν από το γειτονικό Πύθιο, σαράντα στον αριθμό τους, οι οποίοι διέμεναν στην Αγία Τριάδα όλο το φθινόπωρο, ωσότου χιονίσει. Το επόμενο έτος τα πράγματα άλλαξαν και έκτοτε αρκετοί Λιβαδιώτες και Λιβαδιώτισες εργάστηκαν στη φύτευση του δάσους μας. Το ημερήσιο μεροκάματο ανερχόταν στο ποσό των 40 δραχμών και καταβαλλόταν από το Δασαρχείο. Οι άντρες σκάβανε τους λάκκους με τους κασμάδες και οι γυναίκες φύτευαν τα δεντράκια. Φυσικά, η επιλογή εργατών τότε είχε το στοιχείο της εποχής: πας αριστερός δεν γινόταν δεκτός ή εργαζόταν ελάχιστα. Ευτυχώς, το δάσος μας δημιουργήθηκε και επεκτάθηκε καλύπτοντας τις περιοχές Γκαμπάρια, Μπιστιριές, Μιντριμέλιου, Προφήτης Ηλίας, Κιτραμάνου, Προσήλιο, Άγιος Ιωάννης κτλ και έκτοτε ομορφαίνει το τοπίο, προσφέροντάς μας δροσιά, πράσινο, προστασία από κατολισθήσεις, νέα πανίδα (σκιουράκια). Οι πρωτεργάτες αυτής της διαδικασίας ήταν οι : Σακκάς Θεοφάνης, Δασάρχης Παπαγεωργίου, Δασολόγος, Τζημαγιώργης Στέφανος, Επιστάτης-φύλακας, Ψαλλίδας Αντώνης, Εργοδηγός, Βενέτης Νίκος, Εργοδηγός. Η δεύτερη περίοδος φύτευσης (1964 έως 1970) αφορά περιοχές που ανήκουν στο Δασαρχείο Κατερίνης. Με Δασάρχη τον κ. Λιάπη Βασίλη, Δασολόγο, τον κ. Ζαγάρα Δημήτριο και Επιστάτη τον κ. Τσαλιό Γρηγόρη φυτεύτηκαν έλατα και πεύκα στις εξής περιοχές : Παπακούρτη, Παλιοχώρι, Ρούσα, Στουρνάρια, Καρασούλη, Βρικολάκια, Ουρσάλα, Σαμαρά, Μπιτσινίτση, Λιβαδοχώρα. Η τρίτη περίοδος είναι από το 1983 και μετά, όπου με Κοινοτάρχη Λιβαδίου τον κ. Καπέτη Ευάγγελο φυτεύτηκαν τα πεύκα στην περιοχή πάνω από τον περιφερειακό δρόμο προς την Πιπίκα. Το περιαστικό δάσος Λιβαδίου λοιπόν, από πλευράς ηλικίας δέντρων, έχει τρεις διαβαθμίσεις. Τα παλαιότερα δέντρα του είναι 60 περίπου ετών και τα νεότερα, εξαιρώντας την περίοδο μετά το 1990, περίπου 25 ετών. Περιαστικό Δάσος Λιβαδίου Η βλάστησή του συμπεριλαμβάνει πεύκα (κύριος όγκος), ακακίες, έλατα και χαμηλότερα αυτοφυή αρκεύθους (Juniperus oxycedrous) και πουρνάρια (Quercus) τα οποία καλύπτουν ορισμένα ξέφωτα που έχουν απομείνει μεταξύ των πεύκων. Το πεύκο (γένος Pinus) περιλαμβάνει 90 περίπου είδη αειθαλών δέντρων, μεταξύ των οποίων η Μαύρη Πεύκη (Pinus nigra) η οποία φυτεύτηκε στο χωριό μας. Ονομάζεται Μαύρη Πεύκη, γιατί η κόμη της έχει σκούρο χρώμα που τη διακρίνει από την τραχεία. Πρόκειται για ένα ρητινοφόρο, ανθεκτικό στους παγετούς και στις υψηλές θερμοκρασίες δέντρο, με το ύψος του να φτάνει τα μέτρα. Είναι δέντρο με κωνική κόμη και πράσινο φύλλωμα. Έχει πασσαλώδη ρίζα με πολυάριθμες πλάγιες ρίζες και φυτρώνει σε υψόμετρο μέτρα. Η ελάχιστη θερμοκρασία αντοχής του είναι 35 C και συναντάται στο σύνολο της ηπειρωτικής Ελλάδας. Το ξύλο του είναι ανθεκτικό και χρησιμοποιείται ως καύσιμο, ως οικοδομική ξυλεία και για στήριξη καλωδίων ρεύματος της ΔΕΗ. Αναφορικά με την Ακακία επιλέχθηκε το είδος τις ψευδοακακίας (Robinia Pseudacacia), ένα φυλλοβόλο δέντρο, που μπορεί εύκολα να αναπτυχθεί σε άγονα, φτωχά, πετρώδη και πρανή εδάφη, όπου άλλα δέντρα δύσκολα θα ευδοκιμούσαν. Δεν είναι τυχαίο λοιπόν το γεγονός ότι οι ακακίες βρίσκονται κάτω από τον δρόμο Λιβάδι Παλιοδέρβενα, πάνω σε βράχια με μεγάλη κλίση εδάφους. Έχει σύνθετα φύλλα με α γ κ ά θ ι α, άσπρα ή κίτρινα εύοσμα άνθη και φτάνει σε ύψος έως και τα 35 μέτρα. Μετά το 30ο έτος οι ακακίες αρχίζουν να παρακμάζουν. Όμως, επειδή εύκολα από τις ρίζες του προκύπτουν νέα φυτά, τα γνωστά ριζοβλαστήματα, εξαπλώνεται στο γύρω χώρο αρκετά σύντομα. Αυτός είναι ένας σημαντικός λόγος που αυτό το είδος χρησιμοποιείται σε πυρόπληκτες περιοχές, αφού οι ρίζες του ξαναβλασταίνουν μετά από μια ολοκληρωτική καταστροφή. Τα παραπάνω είδη είναι αρκετά ανθεκτικά σε ασθένειες τόσο εντομολογικές όσο και μυκητολογικές. Όμως τα πεύκα ενίοτε ταλαιπωρούνται από δύο εντομολογικές προσβολές την βαμβακίαση και την πυτιοκάμπια. Η βαμβακίαση, είναι μια ασθένεια που προκαλείται από το κοκκοειδές έντομο Marhcalina Hellinica. Το έντομο παρασιτεί στο φλοιό των δέντρων και απομυζεί χυμούς από τα τρυφερά πράσινα σημεία του, αλλά θεωρείται ωφέλιμο λόγω των μελιτωδών εκκρίσεων, που παράγονται. Αυτές οι εκκρίσεις αποτελούν πολύτιμο συστατικό για την παραγωγή πευκόμελου. Η συγκεκριμένη ασθένεια δεν έχει εμφανιστεί στο πευκόδασος Λιβαδίου, οπότε δεν έχουμε ακόμη αυτό το πρόβλημα. Η κοινή σε όλους μας κάμπια (μουμούδα, για τους Λιβαδιώτες) των πεύκων, από το λεπιδόπτερο Thaumetopoea pityocampa, είναι ένας από τους σημαντικότερους εχθρούς της Πεύκης τόσο στην Ελλάδα όσο και στις άλλες παραμεσόγειες χώρες. Προσβάλλει τις βελόνες όλων των ειδών Πεύκης, σε όλα τα υψόμετρα που φύεται το δέντρο. Πρόκειται για το προνυμφικό στάδιο ενός εντόμου που ολοκληρώνει το βιολογικό του κύκλο σε τέσσερα στάδια : αυγό, προνύμφη, νύμφη και ενήλικο. Το ενήλικο θηλυκό έντομο, πεταλούδα, αφήνει τα αυγά του στις πευκοβελόνες τους μήνες από Σεπτέμβριο έως Νοέμβριο ξεκινώντας έτσι τον κύκλο τους. Από τα αυγά γεννιούνται οι προνύμφες (κάμπιες), οι οποίες δραστηριοποιούνται και τρέφονται πάνω στα πεύκα τις νυχτερινές κυρίως ώρες τρώγοντας πευκοβελόνες. Στη συνέχεια, η κάμπια δημιουργεί κουκου- λοφωλιές στις κορυφές των κλαδιών του πεύκου, όπου εκεί μέσα μαζεύονται σε αποικίες για να προφυλαχθούν από το χειμωνιάτικο κρύο και να αναπτυχθούν για το επόμενο στάδιο. Την άνοιξη, αφήνουν τη φωλιά τους και κατεβαίνουν από το δέντρο με τη γνωστή παράταξη, η μια πίσω από την άλλη, σαν ένα μικρό τρενάκι με αμέτρητα βαγόνια. Η πομπή αυτή θα καταλήξει σ ένα επιλεγμένο, από την οδηγό κάμπια, σημείο στο έδαφος όπου σε βάθος 5-10 εκ. θα περάσουν στο επόμενο στάδιο της νύμφης (χρυσαλίδας). Εκεί, εάν οι συνθήκες δεν είναι ευνοϊκές οι χρυσαλίδες μπορούν να παραμείνουν σε μια μορφή λήθαργου έως και 4 χρόνια. Σε αντίθετη περίπτωση, αφού περάσουν οι θερμές μέρες του καλοκαιριού, οι χρυσαλίδες ενηλικιώνονται και εξέρχονται, ως γκρι καφέ πεταλούδες, για να συνεχίσουν τον κύκλο τους. Οι σημαντικότερες επιβλαβείς επιπτώσεις αυτής της εντομολογικής ασθένειας είναι : Αφαίρεση μεγάλου ποσοστού της πράσινης επιφάνειας (πευκοβελόνες) του δέντρου. Μείωση ανάπτυξης των προσβεβλημένων δέντρων, ζόρισμα με αποτέλεσμα μεγαλύτερη ευπάθεια σε άλλες ασθένειες. Σε συνθήκες έντονης προσβολής ολική ξήρανση νεαρών δενδρυλλίων πεύκου. Οι κάμπιες, όταν απειλούνται, εκτοξεύουν μικρά τριχίδια γεμάτα με τοξίνη, η οποία προκαλεί στον άνθρωπο έντονους ερεθισμούς στα μάτια, στο δέρμα και διάφορες άλλες α λ λ ε ρ γ ι κ έ ς αντιδράσεις. Τα παλιά δέντρα συνήθως καταφέρνουν και επανακτούν τις πευκοβελόνες τους, οπότε δεν υπάρχει κίνδυνος για ολοκληρωτική καταστροφή σε αντίθεση με τα νεαρά πευκάκια. Για την αντιμετώπιση και την αποφυγή των παραπάνω ζημιών χρησιμοποιούνται οι εξής τρόποι καταπολέμησης: Μηχανικός τρόπος συλλογής και καψίματος των κουκουλοφωλιών της κάμπιας. Δύσκολος και χρονοβόρος, αλλά φιλικός προς το περιβάλλον, τρόπος που όμως δεν μπορεί να εφαρμοστεί για μεγάλες δασικές εκτάσεις, όπως αυτή του Λιβαδίου. Το δάσος μας έχει έκταση 1,6 Km2 και εκτείνεται περιμετρικά προς όλες τις κατευθύνσεις του ορίζοντα. Φυσικά, μπορεί και πρέπει να εφαρμοστεί σε περιοχές μέσα ή δίπλα στον οικισμό, για να αποφευχθεί ο ψεκασμός σε κατοικημένη περιοχή. Το Κιόσκι, ο Πολέζος, το Σάλτσι, οι δρόμοι δίπλα στα πεύκα είναι υποψήφια τέτοια σημεία. Εξάλλου παλιότερα (1977,1979) ο Εξωραϊστικός Σύλλογος Λιβαδίου σε συνεργασία με το Γυμνάσιο Λιβαδίου έκανε ανάλογες ενέργειες. Αυτή η ενέργεια πρέπει να πραγματοποιηθεί πριν οι κάμπιες κατηφορίσουν για την αλλαγή σταδίου τους προς το τέλος του χειμώνα και αρχές άνοιξης. Χημική καταπολέμηση με συγκεκριμένα φυτοφάρμακα, τα οποία δρουν ως αναστολείς ανάπτυξης μη επιτρέποντας το έντομο να περάσει στο επόμενο στάδιο. Αποτελεσματική, μη ασφαλής για το περιβάλλον μέθοδος, η οποία παλιότερα πραγματοποιούνταν με αεροψεκασμούς. Τα τελευταία χρόνια, ευτυχώς, έχουν απαγορευτεί οι αεροψεκασμοί, λόγω σοβαρών αρνητικών επιπτώσεων. Βιολογική καταπολέμηση με τη χρήση φερομονικών παγίδων. Οι φερομονικές παγίδες περιέχουν-εκλύουν σεξουαλικές προσελκυστικές ουσίες των θηλυκών, οι οποίες προσεγγίζονται από τα αρσενικά, που τελικά αιχμαλωτίζονται. Έτσι καταστρέφεται ο βιολογικός τους κύκλος. Μια μέθοδο απόλυτα συμβατή με την φύση, που μπορεί να έχει εφαρμογή μόνο σε μικρή κλίμακα ή σε συνδυασμένο σύστημα καταπολέμησης με ταυτόχρονη χρήση σκευασμάτων του βακίλου. Αυτός ο τρόπος βρίσκει εφαρμογή την περίοδο που εμφανίζονται τα ενήλικα, τέλος καλοκαιριού αρχές φθινοπώρου. Βιολογική Καταπολέμηση με το βακτήριο Bacillus Thyrigiensis. Ο βάκιλος της Θουριγκίας βρίσκεται με τη μορφή εντομοκτόνου του στομάχου με εκλεκτική δράση κατά των προνυμφών των λεπιδοπτέρων. Αποτελεί μια αποτελεσματικότατη μέθοδο αντιμετώπισης της κάμπιας των πεύκων, φιλική και ασφαλής για το περιβάλλον και όχι αρκετά δαπανηρή. Χρησιμοποιείται ευρέως από τα Δασαρχεία της χώρας μας σε πανελλαδικό επίπεδο. Ο τρόπος αυτός έχει βέλτιστα αποτελέσματα, όταν οι κάμπιες είναι δραστήριες και τρέφονται, αφού έχει γίνει καλή διαβροχή των δέντρων για να καταναλώσουν αρκετή ποσότητα βακίλου. Με τα μέχρι τώρα στοιχεία η φετινή χρονιά δείχνει να είναι ευνοϊκή για την έξαρση του πληθυσμού της κάμπιας των πεύκων, ωστόσο έντονη ανησυχία για μη αναστρέψιμη ζημιά δεν υπάρχει, μιας και η ηλικία των δέντρων μας δίνει μηχανισμούς άμυνας στο δάσος για τη συγκεκριμένη ασθένεια. Φυσικά, θεωρώ ότι ήταν απαραίτητη μια επέμβαση για τον περιορισμό του πληθυσμού της με δεδομένο το γεγονός ότι η τελευταία επέμβαση στο δάσος μας έγινε το Ένας συνδυασμός μηχανικής και βιολογικής αντιμετώπισης του προβλήματος θα το περιόριζε. Από ενημέρωση του Δασαρχείου Ελασσόνας προκύπτει ότι ο Δήμος Λιβαδίου έχει ήδη ζητήσει τη λύση του προβλήματος και ενώ είχε δρομολογηθεί μια επέμβαση πριν τα Χριστούγεννα (Νοέμβριος 2009) λόγων δυσμενών καιρικών συνθηκών (βροχοπτώσεις) δεν πραγματοποιήθηκε. Η επόμενη προγραμματισμένη επέμβαση θα λάβει χώρα κατά το Φεβρουάριο, καιρού επιτρέποντος, ψεκάζοντας με σκευάσματα του Βακίλου της Θουριγκίας, τους οποίους ψεκασμούς πλέον πραγματοποιούν πυροσβεστικά οχήματα με ισχυρές μάνικες. Το δάσος μας είναι ένας ζωντανός οργανισμός. Φυτεύτηκε, αναπτύχθηκε, γερνάει, ανανεώνεται και υπάρχει δίπλα μας, αγκαλιάζει τις στέγες μας, όπως εύστοχα γράφει η Γλυκερία. Η προστασία του είναι καθήκον όλων μας. Ειδικές πληροφορίες από τους: Καραΐσκου Ι. Μαρία, Δασολόγο, Καρανίκα X. Δημήτριο, Αγρονόμο- Τοπογράφο Μηχανικό ΕΜΠ, Αφήγηση Τσαλιού Γρηγόρη Πηγές Βιβλιογραφία: Ανθοκομία Δασικά δέντρα, Κανταρτζή Ν., Δασαρχείο Ελασσόνας, Εφημερίδα Λιβάδι τεύχος 31, Γλυκερία Γκρέκου, Ιστοσελίδα Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης, Ιστοσελίδα www. farmachen.gr, Ιστοσελίδα www. platonos.gr, Λεύκωμα Εξωραϊστικού Συλλόγου Λιβαδίου Μπάμπας Γ. Λάζαρος, Γεωπόνος

5 33:Livadi 25.qxd 2/8/10 5:05 PM Page 5 Nέα από τους Συλλόγους μας ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΛΙΒΑΔΙΩΤΩΝ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ Χρόνια πολλά κι ευτυχισμένο το 2010 Την Κυριακή 10 Ιανουαρίου 2010, ο Σύλλογος έκοψε την πρωτοχρονιάτικη πίττα του στη λέσχη μας. Η εκδήλωση στέφθηκε με μεγάλη επιτυχία, η προσέλευση των μελών και των φίλων μας δημιούργησε το αδιαχώρητο, μια που όλοι προσήλθαν για να αλληλοευχηθούν καλή χρονιά και χρόνια πολλά. Συγκινητική η στιγμή της εισβολής του Λευτέρη Μεζίλη με το ακορντεόν του και του Γιάννη του Τριάρχου, οι οποίοι τραγούδησαν τα πρωτοχρονιάτικα κάλαντα. Το χρυσό φλουρί έπεσε στον Γιάννη τον Γκούμα, το ασημένιο στην Πρόεδρο των Αρμάνων Γυναικών από τα Μεγάλα Λιβάδια του Πάϊκου Κούλα Λέντζιου-Τρίκου, το χάλκινο σε μία Φίλη του Συλλόγου, ενώ στην πίττα του Δ.Σ. του Συλλόγου, το φλουρί έπεσε στην Φρόσω Χρυσικού-Ντάμπου. Ο Χορός του Συλλόγου Το Σάββατο 23 Ιανουαρίου 2010, έγινε ο ετήσιος χορός του Συλλόγου μας, στο κέντρο STU- DIO FOCUS, στη Θεσσαλονίκη. Ο χορός μας είχε σχετική επιτυχία, η προσέλευση ήταν μικρότερη της αναμενόμενης και κατ επέκταση και το κέφι που επεκράτησε. Οι λόγοι αποδίδονται στην παγωνιά του καιρού, στα μπλόκα των αγροτών, στην οικονομική συγκυρία, σε κοινωνικούς λόγους (πρόσφατα πένθη ορισμένων οικογενειών), αλλά ίσως και στη χαλαρότητα που τελευταία επικρατεί στις σχέσεις των μελών με τους συλλόγους γενικότερα. Χαρωπή νότα η θαυμάσια παρουσία των δύο παιδικών μας χορευτικών, που γοήτευσαν με τις επιδόσεις και τις δεξιότητές τους. Επίσης θετική η παρουσία στο χορό πολλών φίλων του Συλλόγου μας (περί το 25% του συνόλου των παραστάντων), οι οποίοι αγαπούν εμπράκτως τον Σύλλογο και το Λιβάδι. Ο παράλληλος στόχος της ισχυρής οικονομικής ενίσχυσης του Συλλόγου μας (ο χορός αποτελεί την κύρια πηγή εσόδων του) δεν επετεύχθη, παρά το χαμηλό κόστος της πρόσκλησης. Τα δώρα ήταν πολλά και μεγάλα, οι μεγάλοι δωροθέτες μας έκαναν πάλι το καθήκον τους και ο Σύλλογος το χρέος του απέναντι στους παραγωγούς γεωργοκτηνοτρόφους του Λιβαδίου. Και του χρόνου καλύτερα. Εκδρομή στο Κρούσοβο Το Σαββατοκύριακο Φεβρουαρίου 2010, ο Σύλλογός μας οργανώνει 2ημερη εκδρομή στο Κρούσοβο και στο Μοναστήρι (Bitola), μετά από πρόσκληση του Προξένου του εκεί Ελληνικού Προξενείου. Το Ελληνικό Προξενείο του Μοναστηρίου προχώρησε, μετά από 100 χρόνια,στην επανέκδοση του Ετυμολογικού Λεξικού της Κουτσοβλαχικής Γλώσσης, το οποίο συνέγραψε το 1909 ο Λιβαδιώτης λόγιος γυμνασιάρχης Κωνσταντίνος Νικολαΐδης. Επρόκειτο περί ενός επιστημονικού και τυπογραφικού άθλου για εκείνα τα πρώτα χρόνια του 20ου αιώνα και απετέλεσε μια σαφή και καθαρή απάντηση στα προπαγανδιστικά κατασκευάσματα των Ρουμάνων, αναδεικνύοντας την ιστορική και διαχρονική διασύνδεση της κουτσοβλαχικής με την ελληνική γλώσσα. Μετά από 100 χρόνια, η επανέκδοση του μνημειώδους έργου του Κ. Νικολαΐδη, το οποίο απετέλεσε ένα άρτιο επιστημονικά όπλο άμυνας για τους βλαχόφωνους Έλληνες που έδιναν τότε τον αγώνα για την απελευθέρωση της Μακεδονίας, αποτελεί μία ευγενή ενέργεια και μία οφειλόμενη απότιση φόρου τιμής και σεβασμού στον Λιβαδιώτη συγγραφέα. Περιποιεί μεγάλη τιμή για τον Σύλλογό μας το ότι ο Πρόξενος της Ελλάδας στο Μοναστήρι, μάς πρότεινε να παρουσιάσουν μέλη του Συλλόγου μας το λεξικό, σε ειδική τελετή υπό την αιγίδα του Ελληνικού Προξενείου, στο βλαχοχώρι του Κρουσόβου. Οι αποστάσεις είναι μικρές : Θεσσαλονίκη-Φλώρινα=160 χλμ., Φλώρινα-Μοναστήρι=32 χλμ., Μοναστήρι-Κρούσοβο=45 χλμ. Ο Σύλλογος μας λοιπόν, οργανώνει 2ημερη εκδρομή με πούλμαν, το Σαββατοκύριακο 27 & 28 Φεβρουαρίου Απαιτείται νέα ταυτότητα με λατινικούς χαρακτήρες ή φυσικά διαβατήριο. Γιά δηλώσεις συμμετοχής, μπορείτε να απευθύνεστε σε όλα τα μέλη του Δ.Σ., αλλά κυρίως στον ταμία και εκδρομάρχη του Συλλόγου μας κο Κώστα Μουσένα (τηλ & ), στο τηλέφωνο και fax του Συλλόγου ( ) ή με mail στα sylivthe@otenet.gr & synefakg@arch.auth.gr. Καλό θα είναι οι δηλώσεις συμμετοχής να γίνουν μέχρι τις 15 Φεβρουαρίου, ώστε να οργανωθεί απρόσκοπτα η μετακίνηση. Η τιμή κατ άτομο, μαζί με την διανυκτέρευση και ένα γεύμα, εκτιμάται περί τα 80 (εξαρτάται και από την προσέλευση). ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΛΙΒΑΔΙΩΤΩΝ ΚΑΤΕΡΙΝΗΣ Σε έντονη πολιτιστική δραστηριότητα, ως αυθεντικός εκπρόσωπος της παράδοσης, ο Σύλλογος Λιβαδιωτών Κατερίνης και εφέτος πραγματοποίησε τις εξής εκδηλώσεις : 1. Στις /12/2009 και στη λέσχη του Συλλόγου, πραγματοποιήθηκε με μεγάλη επιτυχία η χριστουγεννιάτικη γιορτή των μικρών μελών. Η προσέλευση νεολαίας πρόσθεσε μια νότα ανανέωσης, ενώ τα πλούσια και πολλά δώρα που πρόσφερε ο Άγιος Βασίλης, χαρίσανε χαμόγελα στους μικρούς φίλους. 2. Τα κάλαντα έψαλε στις 24/12/2009 το Δ.Σ. του Συλλόγου, συντροφιά μελών του, στην πλατεία, στον πεζόδρομο και στις κεντρικές οδούς της Κατερίνης.Το λιβαδιώτικο «άστρο» τους οδήγησε, όπως κάθε χρόνο, στα πολιτικά γραφεία, στη Νομαρχία, στο Δημαρχείο και στη Μητρόπολη της Πιερίας. 3. Τα «μπαμπαλιούρια», που ακούραστα διέσχισαν τους δρόμους της Πιερίας, αφύπνισαν με τα κουδούνια τούς Κατερινιώτες και δη τα πολιτικά πρόσωπα. Το έθιμο αναβιώνεται κάθε έτος, καθώς η προσμονή όλων, κυρίως του βλάχου Νομάρχη, είναι μεγάλη και το δέος στη θέα τους απερίγραπτο. 4. Τη βασιλόπιτά τους για το 2010 έκοψαν οι Λιβαδιώτες της Κατερίνης στη λέσχη του Συλλόγου, παρουσία του Νομάρχη Πιερίας, πολιτικών εκπροσώπων και φίλων του Συλλόγου. Ακολούθησε παραδοσιακή βραδιά μουσικής, ενώ το φλουρί που είχε ως αντίτιμο χρυσό γυναικείο σετ σκουλαρίκια, κέρδισε η κα. Ράπτη. 5. Το κέφι, η διασκέδαση και ο χορός επικράτησαν στον ετήσιο χορό του Συλλόγου Λιβαδιωτών Κατερίνης, ο οποίος πραγματοποίηθηκε στις 30/1/2010 και ώρα στο κέντρο δεξιώσεων «ΕΛΙΑ». Παλιοί φίλοι του συλλόγου, επίσημα πολιτικά πρόσωπα, αλλά και η νεολαία, παρευρέθηκαν στον ετήσιο χορό για να απολαύσουν τα λιβαδιώτικα κλαρίνα, που πλαισιώθηκαν φέτος και από χάλκινα της Γουμένισσας και να θαυμάσουν τα χορευτικά συγκροτήματα του συλλόγου. Πλούσια δώρα και εκπλήξεις, περίμεναν τους καλεσμένους και μια ακόμη επιτυχής βραδιά προστέθηκε στο ενεργητικό του Συλλόγου. Το Δ.Σ. του Συλλόγου ευχαρίστησε θερμά όσους τίμησαν με την παρουσία τους την εκδήλωση και τους κάλεσε στο κάψιμο του Φανού και στις «Ντούφες». ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΛΙΒΑΔΙΩΤΩΝ ΑΘΗΝΑΣ Με επιτυχία, έγινε την Παρασκευή 29 Ιανουαρίου, η συνεστίαση του Συλλόγου Λιβαδιωτών Αθηνών για την κοπή της πίτας του 2010, στο γνωστό στέκι «Επί Κεραμεικώ». Το πλούσιο πρόγραμμα του κέντρου διασκέδασης απόλαυσαν οι συμπατριώτες μας στην Αθήνα, με πολύ κέφι για γλέντι και χορό, αποδεικνύοντας ότι και σε συνθήκες οικονομικής κρίσης μπορούν να ανταμώνουν και να ξεφαντώνουν. Και του χρόνου. Ο Μιχάλης Καραπουρναλίδης, του Στυλιανού και της Ελένης Μουσένα, και η Μαντώ Σαμιωτάκη παντρεύτηκαν στη Γλυφάδα. Τους ευχόμαστε κάθε ευτυχία. 5

6 33:Livadi 25.qxd 2/8/10 5:05 PM Page 6 Αρχιμηνιά κι αρχιχρονιά, ψιλή μου δενδρολιβανιά... Παραμονή Πρωτοχρονιάς και μια μεγάλη παρέα μικρών και μεγάλων του συλλόγου έψαλε τα κάλαντα σε όλες τις γειτονιές του χωριού. Από την πόρτα του συλλόγου ξεκίνησε το χαρούμενο πλήρωμα του καραβιού. Το κρύο τσουχτερό, αλλά κάτω από το φως του λαμπερού ήλιου η θέα του γιορτινού Λιβαδίου ζεσταίνει τις καρδιές μας. Η παρέα κατευθύνεται πρώτα προς τον Πολέζο. Στη συνέχεια ανηφορίζει προς Αρέχα. Στην κατηφόρα προς Παναγία τα κλειστά σπίτια πολλά, αλλά η μελωδία της χορωδίας δίνει τη ζωντάνια που λείπει. Ανηφορίζοντας προς Κιτραμάνου πέφτουν λίγο τα ντεσιμπέλ αλλά ένα τσιπουράκι στην πόρτα της θείτσα Μαρίκας δίνει ώθηση στην παρέα που με γεμάτα ρεζερβουάρ συνεχίζει προς Μπρ κα. Το καράβι στρίβει προς τον Άγιο Κωνσταντίνο. Στο σπίτι της πρώτης κυρίας του χωριού ανταλλάσσονται ευχές. Η απόσταση για το δημαρχείο είναι μικρή και ο Δήμαρχος μας υποδέχεται εγκάρδια. Σ υ γ κ ε ν τ ρ ώ ν ε τ α ι κόσμος και όλοι μαζί ψάλλουν τα κάλαντα. Τα βήματα μας οδηγούν στη Φουστήρα και ο συναγωνισμός στα μεζεδάκια και στο τσίπουρο μεταξύ της θείαφτυχούλας και της ΘειαΝώς ανεβάζει το κέφι της παρέας. Η στάση στη θεία Άννα του μπαρμπαλάζου είναι απαραίτητη. Αναστροφή και κατεύθυνση προς τον παλιό Μύλο. Από τους Κατούσηδες στη Βολόγκα. Κι από κει στο Χρουστάσι. Η γειτονιά σφύζει από ζωή. Η χορωδία στο μέγιστο της απόδοσής της. Τα καλούδια και το τσίπουρο άφθονα. Όλοι το χαρήκαμε αλλά πολύ περισσότερο τα μικρά παιδιά που γέμισαν με τις γλυκές τους φωνές τις γειτονιές του χωριού μας. Και του χρόνου.. ΜΠΑΜΠΑΛΙΟΥΡΙΑ Την ημέρα της Πρωτοχρονιάς, όπως και κάθε χρόνο, έξω από τις εκκλησίες του χωριού περιμένουν τους πιστούς τα μπαμπαλιούρια του συλλόγου μας. Οι επιβλητικές παρουσίες των μεταμφιεσμένων νέων και ο εκκωφαντικός θόρυβος των κουδουνιών δημιουργούν μια Εορταστικές εκδηλώσεις παγανιστική ατμόσφαιρα, προκαλώντας δέος στους μικρούς θεατές και ευφορία στους μεγάλους. Οι Λιβαδιώτες πρόθυμα προσφέρουν τον οβολό τους και το χαμόγελό τους στις Λιβαδιωτοπούλες που ντυμένες παραδοσιακά και κρατώντας κουμπαράδες, συνοδεύουνε τα μπαμπαλιούρια. έχουν ανάγκη. Αξιέπαινο είναι το έργο του υπεύθυνου αιμοδοσίας του συλλόγου μας, Βαγγέλη Στερνάκα, που τόσα χρόνια συντονίζει και οργανώνει την όλη προσπάθεια. ΑΙΜΟΔΟΣΙΑ Ευχαριστούμε επίσης όλους τους αιμοδότες για την προσφορά τους και ελπίζουμε την επόμενη φορά να είναι ακόμη περισσότεροι. Μεγάλη ήταν η συμμετοχή των Λιβαδιωτών στην αιμοδοσία που έγινε στις 3 Ιανουαρίου στο ιατρείο του δήμου μας. Η τράπεζα αιμοδοσίας του συλλόγου μας έγινε πλουσιότερη κατά πενήντα δύο φιάλες οι οποίες είναι στη διάθεση όλων όσων τις Στις 18 Iουλίου 201 η νέα αιµοδοσία για την τράπεζα αίµατος του Ε.Σ.Λ «ΟΝΕΙΡΑ» ΧΟΡΟΘΕΑΤΡΟ Κίνηση, χορός, λόγος, αφήγηση, έκφραση, όλα μαζί δεμένα και στροβιλιζόμενα στο χαοτικό κόσμο μεταξύ ονείρου και πραγματικότητας. Ένα ταξίδι μαγικό στην άβυσσο της ψυχής, εκεί που φωλιάζουν οι μεγάλοι φόβοι μας, τα μεγάλα μυστικά μας, τα ανείπωτα λόγια μας, οι κρυφές μας επιθυμίες, τα κρυφά μας Όνειρα. Θάνατος, πόνος, έρωτας, συμπορεύονται αρμονικά και Αποκαλύπτονται όπως και στη ζωή μας. Μια διαφορετική παράσταση, ξεχωριστή για τα θεατρικά δρώμενα της επαρχίας, που κατακλύζεται συνήθως με εύπεπτα θεάματα, μια παράσταση χοροθεάτρου, είχαν την ευκαιρία να απολαύσουν οι κάτοικοι της Ελασσόνας και της επαρχίας. Το χοροθέατρο με τίτλο «όνειρα» παρουσιάστηκε από την ομάδα τέχνης «ΣΦΙΝΞ» με την υποστήριξη του γυμναστικού συλλόγου «Παλαίστρα» Ελασσόνας στις 5 και 6 Ιανουαρίου 2010, στο ολοκαίνουριο θέατρο «Βασίλης Φαρμάκης» της Ελασσόνας. Βασικοί συντελεστές αυτού του πραγματικά δύσκολου εγχειρήματος, που κατάφερε να συνταιριάξει με μεγάλη μαεστρία τόσα διαφορετικά είδη θεατρικής έκφρασης, ήταν και δικοί μας άνθρωποι. Ο Λεωνίδας ο Μεζίλης, γιος του Λευτέρη Μεζίλη, ήταν υπεύθυνος για τη χορογραφία, την οποία υπηρέτησε μοναδικά με ταλέντο και εκφραστικότητα που περίσσευε. Είχε επίσης και τη γενική επιμέλεια του έργου. Τη σκηνοθετική επιμέλεια του έργου είχε ο Θανάσης ο Κοντοφάκας. Ο ίδιος μαζί με την Κατερίνα τη Ντάμπου συμμετείχαν και ως ηθοποιοί. Απέδωσαν το κομμάτι της «επικοινωνίας» με τρόπο που άγγιξε ευαίσθητες χορδές της ψυχής μας. Θέαμα και συγκίνηση χάρισαν και ως «Σαμψών και Δαλιδά» στο κομμάτι του «Έρωτα». Η Κατερίνα βέβαια, για μια ακόμη φορά, έδειξε τις μεγάλες υποκριτικές της ικανότητες. Όλοι οι ερμηνευτές ήταν: Λεωνίδας Μεζίλης, Ματία Καραμάνου, Θανάσης Κοντοφάκας, Κατερίνα Ντάμπου, Ειρήνη Μαυροματάκη, Μικαέλα Παναγιωτίδου, Παναγιώτης Κοκκόρης, Κατερίνα Κατσιάνα, Ρούλα Βάλλα, Γιώργος Σαράτσης, Φαμπιάν Μπαλλέντζος, Τζίνα Νικολίτσα, Ειρήνη Παπασυννεφάκη, Θανάσης Μπαλούκας, Δημήτρης Τσιαβές. Για την παράσταση, αποκλειστικά, έγραψαν μουσική ο Levoy Wilson και ο Άρης Λαναρίδης. Διάσημοι χορευτές τανγκό: Φαμπιάν / Τζίνα. Να σημειωθεί ότι τα έσοδα των 2 παραστάσεων δόθηκαν στο Ειδικό Σχολείο Γαλανόβρυσης Ελασσόνας. Δημήτρης Κιτσούλης 6

7 33:Livadi 25.qxd 2/8/10 5:05 PM Page 7 ΘΕΟΦΑΝΕΙΑ 2010 «ΣΙΓΝΙΛΙ» Με λαμπρότητα και με μεγάλη συμμετοχή κόσμου εορτάστηκαν τα Θεοφάνεια στο Λιβάδι. Η τελετή έγινε στο Κιόσκι σε μια ηλιόλουστη ημέρα. Στις φωτογραφίες, νέοι του χωριού με θρησκευτική ευλάβεια, υψώνουν τα λάβαρα και περιφέρουν τις εικόνες, για να καθαγιαστούν τα ύδατα. ΤΟ ΝΕΟ ΔΣ ΤΟΥ ΕΞΩΡΑΪΣΤΙΚΟΥ ΣΥΛΛΟΓΟΥ Τη Δευτέρα συνεδρίασαν στα γραφεία του συλλόγου τα εκλεγέντα μέλη κατά την γενική συνέλευση της και συγκροτήθηκαν σε σώμα ως εξής: ΠΡΟΕΔΡΟΣ : ΚΑΨΑΛΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ- ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΑΝΤΙΠΡΟΕΔΡΟΣ : ΠΑΡΤΑΛΑ ΟΛΥΜΠΙΑ - ΨΑΛΛΙΔΑΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ Γ. ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ : ΧΡΥΣΙΚΟΥ ΕΥΦΡΟΣΥΝΗ ΤΑΜΙΑΣ: ΓΑΖΕΤΗ ΞΑΝΘΗ ΜΕΛΟΣ: ΜΠΑΤΖΑΚΗ ΓΛΥΚΕΡΙΑ ΜΕΛΟΣ: ΚΑΡΑΝΙΚΑΣ ΠΕΡΙΚΛΗΣ ΜΕΛΟΣ: ΚΑΠΕΤΗ ΔΩΡΑ Ορίστηκαν επίσης: ΒΟΗΘΟΣ ΤΑΜΙΑ: ΨΑΛΛΙΔΑΣ ΚΩΝ/ΝΟΣ- ΚΑΠΕΤΗ ΔΩΡΑ ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΣΤΟΛΩΝ-ΧΟΡΕΥΤΙΚΟΥ: ΜΠΑΤΖΑΚΗ ΓΛΥΚΕΡΙΑ Βοηθοί: ΑΡΝΑΟΥΔΟΓΛΟΥ ΣΤΕΛΛΑ ΚΡΑΤΣΙΩΤΗ ΜΑΡΓΑΡΙΤΑ ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΘΕΑΤΡΟΥ: ΚΑΨΑΛΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ- ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΑΙΜΟΔΟΣΙΑΣ: ΓΑΖΕΤΗ ΞΑΝΘΗ-ΣΤΕΡΝΑΚΑΣ ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΒΟΗΘΟΣ ΓΡΑΜΜΑΤΕΑ: ΚΑΡΑΝΙΚΑΣ ΠΕΡΙΚΛΗΣ ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΣΤΗΝ ΑΝΕΛΚΙΣ: Ο ΕΚΑΣΤΟΤΕ ΔΗΜΑΡΧΟΣ ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΣΧΕΣΕΩΝ: ΠΑΡΤΑΛΑ ΟΛΥΜΠΙΑ ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΥ: ΨΑΛΛΙΔΑΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ Βοηθός: ΚΑΡΑΝΙΚΑΣ ΠΕΡΙΚΛΗΣ ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΜΟΥΣΙΚΟΥ ΤΜΗΜΑΤΟΣ: ΠΑΡΤΑΛΑ ΟΛΥΜΠΙΑ ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑΣ - INTERNET: ΖΙΣΚΟΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ. ΠΑΜΠΕΡΗΣ ΔΗΜΟΣ - ΚΑΨΑΛΗΣ ΘΑΝΟΣ Στιγμιότυπα από τη συνέλευση του Συλλόγου, στην οποία μετά από συζήτηση, εγκρίθηκε ο οικονομικός απολογισμός και ψηφίστηκαν τα πεπραγμένα του απερχόμενου Δ.Σ.. Στη συνέχεια, όπως προβλέπει το καταστατικό, ακολούθησε ψηφοφορία από την οποία προέκυψε το νέο Διοικητικό Συμβούλιο. ΕΚΛΟΓΟΑΠΟΛΟΓΙΣΤΙΚΗ ΣΥΝΕΛΕΥΣΗ ΕΥΧΑΡΙΣΤΗΡΙΑ Ο Εξωραϊστικός Σύλλογος Λιβαδίου θα ήθελε να ευχαριστήσει όλους όσους συμμετείχαν στις εκδηλώσεις των εορτών. Συγκεκριμένα: 1. Τα παιδιά, τους γονείς και τους μουσικούς που πραγματοποίησαν τα πρωτοχρονιάτικα κάλαντα (σουρβάσου) 2. Τα μπαμπαλιούρια και τις βλάχες που τα συνόδευαν. Συγκεκριμένα: ΜΠΑΜΠΑΛΙΟΥΡΙΑ: ΓΚΡΙΖΟΣ ΘΩΜΑΣ του Σωτηρίου, ΚΑΛΦΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ του Ευριπίδη, ΚΑΡΡΑΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ του Δημητρίου, ΚΑΡΡΑΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ του Δημητρίου, ΡΑΠΤΗΣ ΧΑΡΙΛΑΟΣ του Γεωργίου (το γένος Γκούμα), ΤΣΑΝΟΥΣΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ του Νικολάου ΒΛΑΧΕΣ: ΓΑΖΕΤΗ ΝΙΚΟΛΕΤΑ του Στεφάνου, ΜΠΟΥΤΖΕΤΗ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ του Δημητρίου, ΣΑΛΑΒΕΡΗ ΕΥΑΝΘΙΑ του Γεωργίου, ΣΟΥΡΔΗ ΚΑΤΕΡΙΝΑ του Λαζάρου, ΤΣΑΝΟΥΣΑ ΘΕΟΔΩΡΑ του Νικολάου, ΤΣΑΧΑΛΙΝΑ ΔΗΜΗΤΡΑ του Διονυσίου 3. Όλους τους αιμοδότες που συμμετείχαν στη μεγαλύτερη εκδήλωση ΑΓΑΠΗΣ την Κυριακή Την Μαρία Αντωνίου που φρόντισε για την αλλαγή του ΚΑΔ του συλλόγου. 5. Τον Νίκο Φαρδή που φρόντισε να βρεθούν στην Καστοριά τα δέρματα για τις νέες μάσκες των μπαμπαλιουριών. 6. Την Μαίρη Γαζέτη-Καψάλη, τον Θάνο Καψάλη και τον Γιάννη Μαστροθανάση που έραψαν τις νέες μάσκες. Τέλος θέλουμε να ευχαριστήσουμε όλους τους Λιβαδιώτες και τους επισκέπτες που αγκάλιασαν τις εκδηλώσεις του συλλόγου μας Ο πρόεδρος Η γεν. Γραμματέας ΚΑΨΑΛΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΧΡΥΣΙΚΟΥ ΕΥΦΡΟΣΥΝΗ ΤΟ ΠΑΙΔΙΚΟ ΘΕΤΡΟ ΤΟΥ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙΟY ΠΡΟΣΦΕΡΘΗΚΕ ΣΕ CD ΚΑΙ DVD "Όπως πέρυσι έτσι και φέτος ο Εξωραϊστικός Σύλλογος μοίρασε σε όλα τα παιδιά που συμμετείχαν το καλοκαίρι στην παιδική παράσταση, ένα CD με φωτογραφίες της παράστασης και 2 DVD με το έργο. Επειδή τα αντίγραφα που έγιναν ήταν πάρα πολλά (πάνω από 160 κομμάτια) διαπιστώθηκε πως κάποια ήταν προβληματικά, επίσης σε κάποια παιδιά δεν δόθηκαν τα DVD επειδή δεν μπορέσαμε να τα βρούμε κατά τη διάρκεια των διακοπών των Χριστουγέννων. Για τους παραπάνω λόγους και για οποιοδήποτε πρόβλημα έχει προκύψει με τα CD και τα DVD παρακαλούμε να επικοινήσετε μαζί μας στα τηλέφωνα Γιώργος Αθ. Μητώνας Μαρία Δαμαλή ή οποιοδήποτε μέλος του Δ.Σ του Εξωραϊστικού Συλλόγου". 7

8 33:Livadi 25.qxd 2/8/10 5:05 PM Page 8 "Περί τσίπουρου" Άγιο μου τσιπουράκι... Γράφει ο Ευριπίδης Καπέτης Β Μέρος Η ποιότητα του κρασιού θα εξαρτηθεί από τις ποικιλίες των σταφυλιών που θα αναμειχθούν, και τις σωστές αναλογίες. Να μπει σε βαρέλια δρύινα (τώρα βγήκαν τα inox) ώστε να πάρει και το άρωμα του ξύλου. Να καθαρίσει καλά από τις στερεές ουσίες και την οινολάσπη κάνοντάς το πολλές μεταγγίσεις και βέβαια να αποθηκευτεί σε κατάλληλους δροσερούς χώρους ώστε να ξοδευτεί την επόμενη χρονιά. Τα δικά μας όμως κρασιά είναι μιας χρονιάς. Συνήθως καταναλώνονται τον ίδιο χειμώνα. Οι αρχαίοι έλληνες έπιναν το κρασί αναμειγνύοντας το με νερό σε αναλογία 1:3 (ένα μέρος οίνου προς τρία μέρη νερού), σε ειδικά σκεύη, τους «κρατήρες». Άλλωστε το όνομα κρασί προέρχεται από το ρήμα "κεράννυμι" που σημαίνει αναμειγνύω. Η πόση του κρασιού που δεν είχε αναμειχθεί με νερό (άκρατος οίνος) θεωρείτο βαρβαρότητα. "Ολιγα φρονέουσι οι χάλιν πεπωκότες" (Ευστάθιος Θεσσαλονίκης). Το κρασί και ο έρωτας, λένε, είναι αδέλφια. Και με τα δυο μεθάς. Δεν είναι τυχαίο ότι ο μεγάλος φιλόσοφος Πλάτωνας στο «Συμπόσιο», έργο αθάνατο όλων των εποχών, έβαλε τους φιλοσοφικούς διάλογους για τον έρωτα σε συμπόσιο με «κεκραμμένο οίνο» και φαγητό. Με το κρασί όμως λες και πολλά τραγούδια. Ας αναφέρουμε μερικά να μην ξεχαστούν. Στα μεγάλα γλέντια, στους γάμους και στις πρωινές ώρες ακούγαμε: Ας το πιούμε το κρασάκι μας / για την υγειά του γαμπρουλιά. Ούτε στάλα δε θ' αφήσουμε / για την υγειά της παρέας μας. και στα δικά μας: Βίνι ουάρα σι φούζι μου/ ατσέτς ουάλα μπλίνι ντι γίνου τα σι μπέμπου τε σενετάτε,/ τεφιτσόρι στε λάιλι φιάτι μόρι μκιέρι μόρι μπερμπάτς,/ νου μπετς κα βα βα μπετατς μόρι μκιέρι τσι αβέτς του μένι,/ φλιτζίνι τε μπιάρι γίνου. δηλαδή για όσους δε γνωρίζουν βλάχικα: Ήρθε η ώρα να φύγουμε/ φέρτε το κανάτι γεμάτο κρασί Να πιούμε στην υγειά των αγοριών/ και των καημένων των κοριτσιών. Βρε γυναίκες βρε άνδρες/ μην πίνετε γιατί θα μεθύσετε Βρε γυναίκες τι έχετε στα χέρια σας;/ ποτήρια για να πιούμε κρασί. Ένα άλλο χρήσιμο στον άνθρωπο παράγωγο του κρασιού είναι το ξύδι. Αυτό λαμβάνεται από τη οξική ζύμωση του οινοπνεύματος του κρασιού. Αν στο κρασί επιτρέψουμε την συνέχεια της ζύμωσης, σ αυτό το στάδιο συμμετέχει ένα είδος διαφορετικό βακτηρίων, τα οξεοβακτήρια, τα οποία «κατατρώγουν» το οινόπνευμα δίνοντας το υποπροϊόν οξικό οξύ μαζί με χιλιάδες άλλα συγγενή ή άγνωστα υποπροϊόντα. Έτσι λοιπόν έχουμε το ξύδι, γνωστό σε όλο τον κόσμο, σε όλους τους πολιτισμούς για περισσότερα χρόνια από την ηλικία των πυραμίδων. Η χρησιμότητά του πολλαπλή. Στη φαρμακευτική βιομηχανία, στη συντήρηση των προϊόντων, στην καθαριότητα, στην καθημερινή μας διατροφή κ. α. Υπήρξε εξαιρετικό δροσιστικό φαγητό των θεριστάδων και όχι μόνο.(σκορδάμι- στουμπισμένο σκόρδο, αλάτι, ξύδι). Να μη λησμονήσουμε βέβαια εδώ και τα πειράγματα μεταξύ των αμπελουργών για την ποιότητα του κρασιού που παράγουν. Έτσι λοιπόν, αφού κρατήσουμε όσο κρασί χρειαζόμαστε, έρχεται η φάση του τσίπουρου. Τρίτη και η καλύτερη ανταμοιβή για τον αμπελουργό αν η παραγωγή είναι καλή. Σύμφωνα με την ελληνική νομοθεσία απαγορεύεται δια ροπάλου η απόσταξη του οίνου. Ο έλεγχος στα καζάνια ήταν καθημερινός από την αστυνομία της εποχής. Η τεχνική της απόσταξης είναι άγνωστο από ποιους ανακαλύφθηκε. Ίσως από μοναχούς που είχαν χρόνο. Η απόσταξη είναι η εργασία κατά την οποία ένα μείγμα δύο ή περισσοτέρων υλών διαχωρίζεται άμεσα στα συστατικά του, ή ένα υγρό καθαρίζεται από τις ξένες προσμείξεις, με το να υποβάλλεται σε εξάτμιση με τη βοήθεια βρασμού συνήθως- και διαδοχική συμπύκνωση των παραγόμενων ατμών, ψύχοντας τους συνήθως με νερό. Απόσταγμα είναι το προϊόν της απόσταξης. Συνήθως ονομάζουμε απόσταγμα ένα ποτό με μεγάλη περιεκτικότητα σε οινόπνευμα που λαμβάνεται με απόσταξη από άλλο υγρό το οποίο περιέχει οινόπνευμα σε αρκετά μικρότερη αναλογία. Στην περίπτωσή μας με τη θέρμανση του μείγματος (οίνου-κρασοστεμφύλων) με διαφορετικά σημεία ζέσης τα πιο πτητικά συστατικά περνούν βαθμιαία στην αέρια φάση της απόσταξης μέχρις ότου φθάσουμε στην θερμοκρασία βρασμού του λιγότερου πτητικού συστατικού που και αυτό θα εξατμιστεί σε αυτό το σημείο και θα αποσταχθεί. Σημειωτέον ότι η καθαρή αλκοόλη βράζει στους 78 C. Με μια άλλη απόσταξη προσθέτοντας αρωματικά φυτά βγαίνει πιο καθαρό σε οινόπνευμα το απόσταγμα και αρωματικό. Το τσίπουρο (αρακίι), λοιπόν, είναι προϊόν από καθαρή απόσταξη των κρασοστέμφυλων. Το λέμε και ρακή. Πιθανόν προέρχεται από τη λέξη ράκος που σημαίνει υπόλειμμα. Είναι τα υπόλοιπα που μένουν μετά τη ζύμωση, αφού κρατήσουμε το καθαρό και καλό κρασί. Αυτά τα υπόλοιπα μεταφέρονται στα καζάνια - στους άμβυκες - για βρασμό. Χρειάζεται άδεια απόσταξης από το τελωνείο, η οποία τώρα στοιχίζει ακριβά. Βλέπεις οι αρμόδιοι φορολογούν ακόμη και τον παραδοσιακό τρόπο απόσταξης. Από τους καλλιεργητές αμπελάδες ή ερασιτέχνες θα βγουν τα χρωστούμενα της οικονομίας. Θυμάμαι τον Αριστοτέλη τον Κανώτα να μας μαθαίνει να γράφουμε την αντίστοιχη αίτηση: "Όπως ευαρεστούμενοι μοι χορηγήσητε άδεια απόσταξης κρασοστεμφύλων" Και όλα αυτά με ένα χαρτόσημο των πέντε δραχμών. Μετά τις 20 Οκτώβρη αρχίζει το βράσιμο. Σήμερα λειτουργούν επτά καζάνια μεγάλης χωρητικότητας και πιο σύγχρονα, με καταψύκτη. Τάσος Ταφούνης (Φαρμακιώτης), Μάκης Παμπέρης, Μάκης Ντάμπος, Γιώργος Νάκας (Ράπτης). Κάποτε τα περισσότερα νοικοκυριά, ακόμη και οι εκκλησίες είχαν καζάνια. Στήνονταν πρόχειρα εκεί που υπήρχε νερό. Έστηναν το καζάνι και την συνέχεια του λουλά τη βύθιζαν σε ένα βαρέλι - κάδο ξύλινο, όπου έτρεχε το νερό συνέχεια για να κρατάει τη θερμοκρασία ψύξης. Όλο αυτό κατέληγε σε μια μικρή βρυσούλα που έβγαινε το τσίπουρο (τραγουδοσπόρος). Να ξαναθυμηθούμε τους καζανιάρηδες. Η οικογένεια Ράπτη (Κουτσίκηδες), Νάκας ο Γιώργος στους Αγίους Αναργύρους, ο Μπέτσιος στον Πολέζο, η οικογένεια Βασκαλή, ο Μήτσος ο Κοκκινοπλίτης, Ο Μήτσος ο Κάλφας με το γαμπρό του Γιάννη Καπέτη με το νερό της Αγίας Βαρβάρας, ο Αχιλλέας Βάντης, ο Αντώνης ο Καπρίνης με το νερό της πλατείας, οι φίλοι μας Βασίλης Γκρίζος (Άγας) με τον ανήσυχο και ζωηρό Ζιάκα. Παλιότερα οικογένεια Μεταξιώτη, Γκέκα, Μουσένα κ.α. Για το καζάνι ο νοικοκύρης πρέπει να είναι εφοδιασμένος με καλά ξερά ξύλα και να αντέχει το ξενύχτι. Τώρα βέβαια στο βράσιμο γίνεται σωστό πανηγύρι. Παρέες, φαγητά, ψητά, κλαρίνα, κιθάρες. Υπάρχει μεγάλη συμμετοχή της νεολαίας, η οποία το χαίρεται συνδυάζοντας το δάκρυ του καζανιού με τους ήχους της κιθάρας και τις μελωδίες του κλαρίνου. Γίνονται δυο αποστάξεις. Κατά την πρώτη βράζουν τα στέμφυλα και βγαίνει το πρώτο, (χάμκω στο χωριό) ή σούμα αλλού. Αυτό ξεκινάει από γράδα (περίπου 2.5 αλκοολικοί βαθμοί /γράδο). Σε πολλά μέρη ρίχνουν λίγο γλυκάνισο ή καθόλου, ακόμα κατά την πρώτη απόσταξη. Εμείς το βράζουμε και δεύτερη φορά με αρκετό γλυκάνισο. Έτσι, κατά τη δεύτερη απόσταξη βγαίνει πιο καθαρό, δεν υπάρχουν βρωμιές, όπως στο πρώτο που παρασέρνουν ουσίες πτητικές βλαβερές. Κατά τη δεύτερη απόσταξη το τσίπουρο ξεκινάει από γράδα και καταλήγει κατά μέσο όρο στα γράδα. Το γλυκάνισο είναι ένα φυτό όπως το κριθάρι Περιέχει (ανισέλαιο) αιθέρια έλαια που με τη σειρά τους περιέχουν την ανηθόλη η οποία χρησιμοποιείται και στη ζαχαροπλαστική, στα καρυκεύματα. Είναι κατά την ιατρική επιστήμη διουρητικό, χωνευτικό, αποχρεμπτικό, σπασμολυτικό, τονωτικό και αφροδισιακό κατά τους αρχαίους έλληνες. Σύμφωνα με τον Διοσκουρίδη "συνουσίαν παρορμά". Η ανηθόλη είναι αδιάλυτη ή δυσδιάλυτη στο νερό και ευδιάλυτη στην αλκοόλη. Γι' αυτό και με το νερό ασπρίζει το τσίπουρο, επειδή αλλάζει η περιεκτικότητα της αλκοόλης. Δεν θα πρέπει να συγχέουμε το τσίπουρο με τα ούζα τα διάφορα που υπάρχουν στη χώρα μας. Και το ούζο περιέχει αλκοόλη. Η πρώτη ύλη όμως είναι χημική, η καθαρή αλκοόλη την οποία βράζουν με νερό και αρωματικά φυτά. Η απόσταξη αυτή βγάζει το ούζο. Σπάνια χρησιμοποιείται αλκοόλη με πρώτη ύλη το σταφύλι. Συνήθως, χρησιμοποιούνται παραπροϊόντα της βιομηχανίας ζάχαρης όπως η μελάσα. Σε πολλά μέρη της πατρίδας μας για την παραγωγή του τσίπουρου χρησιμοποιούνται ξερά σύκα και σπανιότερα χυμός από ροδάκινα απόσυρσης. Επίσης χρησιμοποιούνται κούμαρα, μούρα κ.α. Δε θα ξεχάσουμε ότι πριν από είκοσι χρόνια την περίοδο της "πούλπας" στο Λιβάδι με τα γνωστά αποτελέσματα σερβίρονταν τσίπουρο από χουρμάδες. Είχαν γίνει μεγάλες εισαγωγές χουρμάδων από το Ιράκ, από τους οποίους έγινε μαζική παραγωγή αλκοόλης. Καλά είναι κατά τη δεύτερη απόσταξη να απομακρυνθούν οι κορυφές. Το πρωτοστάλαγμα συνήθως το κρατάμε για εντριβές και το τελευταίο για να το κάνουμε λικέρ. Το τσίπουρο πρέπει να αποθηκεύεται σε γυάλινα καθαρά δοχεία. Ποτέ σε πλαστικά δοχεία (μόνο για μεταφορά) ακόμη και αν το πλαστικό είναι κατασκευασμένο από ύλες κατάλληλες για τρόφιμα. Πριν μερικά χρόνια κατασχέθηκε στη Λάρισα μεγάλη ποσότητα τσίπουρου λόγω μόλυνσης από πλαστικά δοχεία. Σύμφωνα με το Χημείο του Κράτους βρέθηκαν αυξημένες ποσότητες φθαλικών εστέρων. (βοήθεια χημικοί!), γεγονός που αποδίδεται σε μετανάστευση από το υλικό συσκευασίας στο περιεχόμενο. Οι φθαλικοί εστέρες είναι επιβλαβείς ουσίες για τον ανθρώπινο οργανισμό, επιδρούν στη γενετήσια, κυρίως, λειτουργία. Εκτός όλων των άλλων βέβαια πρέπει να έχουμε κατά νου και τις συμβουλές του φίλου μας γιατρού Ζήση Γκουτζαμάνη στην ομιλία που οργάνωσε ο εξωραϊστικός σύλλογος και ακούσαμε το καλοκαίρι. Το τσίπουρο είναι από τα δυνατά ποτά και θέλει καλούς μεζέδες - για ποιούς άραγε χτυπάει η καμπάνα - ώστε το στομάχι να είναι καλά προστατευμένο και η αλκοόλη να απορροφιέται σιγά - σιγά από τα τοιχώματα. Παν μέτρον άριστον έλεγαν. Μη φθάσει κανείς να του το απαγορέψουν οι γιατροί, να του πάρουν «τις πινακίδες» καταπώς λένε στον Πλάτανο. Η καλή γεύση του εξαρτάται και από την καλή ποιότητα του γλυκάνισου. Τελευταία έχουμε καλό γλυκάνισο από την Εύβοια. Πρέπει να είναι μικρόκοκκο και πράσινο και να μοσχομυρίζει. Ο κάθε νοικοκύρης όμως έχει το δικό του γούστο, όσον αφορά την ποσότητα που ρίχνει. Συνήθως η ποσότητα κυμαίνεται από %. Ποτέ δε χρησιμοποιούμε γλυκαντσόλαδο. Βέβαια η βασική πρώτη ύλη είναι το σταφύλι. Επίσης αποστάζουμε για δεύτερη φορά όλη την ποσότητα της πρώτης απόσταξης. Πολλές φορές τα πρώτα που έχουν μεγαλύτερη περιεκτικότητα σε αλκοόλη λίτρα δεν αποστάζονται για δεύτερη φορά. Προσοχή στις νοθείες, το τσίπουρο γίνεται αποκρουστικό, ύπουλο και βρώμικο με αποτέλεσμα να παίρνεις "τη λατέρνα στο τέλος", με ότι αυτό συνεπάγεται. Καλά είναι να αναφερθούμε και στο λίτρο, διότι συχνά γίνεται μπέρδεμα όπου το τσίπουρο συζητιέται σε χιλιόγραμμα βάρους. Μέχρι το 1959 μονάδα μέτρησης του βάρους ήταν τα δράμια και οι οκάδες και μετά το κιλό. Το λίτρο καθιερώθηκε από το 1964 από τη Διεθνή Διάσκεψη Μέτρων και Σταθμών ως μονάδα όγκου και χωρητικότητας και ισούται με 1000 κυβικά εκατοστά. Με μέτρο σύγκρισης το αποσταγμένο νερό που 1000 κυβικά εκατοστά ζυγίζουν 1000 γραμμάρια το τσίπουρο ζυγίζει λιγότερο. Αυτά παρενθετικά για να μην γίνεται σύγχυση. Θα ήθελα να παρακαλέσω τυχόν λάθη ή παραλείψεις να συγχωρεθούν και, αν είναι δυνατόν, βοηθείστε μας να διορθωθούν. 8

9 33:Livadi 25.qxd 2/8/10 5:05 PM Page 9 (Δεκέμβριος Ιανουάριος 2010) γράφει ο Λάζαρος Mπάμπας Στις 28 Δεκεμβρίου έγινε η τελευταία συνεδρίαση του Δημοτικού Συμβουλίου για το Θέματα ημερήσιας διάταξης, μεταξύ άλλων, η έγκριση προϋπολογισμών, το σχέδιο Καλλικράτης και η επιστολή του ΕΣΛ για το πολιτιστικό Κέντρο Λιβαδίου. Ο προϋπολογισμός του ΚΑΠΗ ψηφίστηκε κατά πλειοψηφία και μετά από έντονες αντιδράσεις από την πλευρά της αντιπολίτευσης για τον τρόπο που μεθοδεύεται η πρόσληψη της υπαλλήλου. Για το θέμα της πρόσληψης της υπαλλήλου αποφασίστηκε τελικά να ξανασυνεδριάσει η σχετική επιτροπή και να αποφασίσει πώς θα προκηρύξει τη θέση. Κατά πλειοψηφία εγκρίθηκε και ο προϋπολογισμός του Παιδικού σταθμού, για τον οποίο ένα πλεόνασμα που προέκυψε από απουσία για κάποιο διάστημα μιας υπαλλήλου θα διατεθεί για βελτίωση της κουζίνας και της παιδικής χαράς του σταθμού. Το κλίμα εντάθηκε και πάλι όταν συζητήθηκε το σχέδιο Καλλικράτης. Τόσο οι σύμβουλοι της συμπολίτευσης όσο και της αντιπολίτευσης συμφώνησαν ότι δεν έχουν αρκετή πληροφόρηση για το θέμα ώστε να μπορούν να το συζητήσουν με τους δημότες. Όμως αναφέρθηκε ότι ήδη είχαν πάρει αρχικά την απόφαση να απαιτήσουν την παραμονή μας ως ξεχωριστού Δήμου μη αποδεχόμενοι καμία συγχώνευση. Την απόφαση αυτή επισημοποίησαν και αποφασίστηκε μια τριμελής επιτροπή να σφυγμομετρήσει τις προθέσεις της κυβέρνησης απευθυνόμενη σε δικούς μας ανθρώπους που γνωρίζουν. Δυο σύμβουλοι (ένας της συμπολίτευσης κι ένας της αντιπολίτευσης) που ανέφεραν απλά ότι ίσως πρέπει να προετοιμαστούμε και για το ενδεχόμενο να μη τα καταφέρουμε να αποφύγουμε την συγχώνευση κατηγορήθηκαν ούτε λίγο ούτε πολύ για φυγομαχία! Επισημάνθηκε πάντως ότι το ζήτημα επείγει και θα πρέπει σε κάθε περίπτωση να «βγει» στους Δημότες πριν το τέλος του Ιανουαρίου του Μετά το θόρυβο για ανεύρεση κάποιου απογόνου του Γεωργάκη Ολύμπιου, ο Σύλλογος Λιβαδιωτών Αθήνας αναθέτει στον δικηγόρο Θ. Φράγκο να ερευνήσει την υπόθεση. Μετά τη σχετική έρευνα ο δικηγόρος ανακοινώνει ότι ο φερόμενος ως απόγονος του Γ. Ολύμπιου ουδεμία σχέση έχει μ αυτόν. Σύμφωνα με τον κ. Φράγκο, ο Γ. Ολύμπιος απέκτησε από τη γυναίκα του, Στάνα, τρία παιδιά. Τον Μίλαν, τον Αλέξανδρο και την Ευφροσύνη. Πρώτος απεβίωσε ο Αλέξανδρος, κατόπιν ο ίλαρχος Μίλαν Ολύμπιος, που τον κληρονόμησε η αδελφή του, ως μοναδική εναπομείνασα συγγενής, και τελευταία, άγαμη και χωρίς απογόνους, η Ευφροσύνη. Κατά συνέπεια ουδείς απόγονος του Γ. Ολύμπιου υφίσταται. Χωρίς «μπαμπαλιούρια» η πρωτοχρονιά του Προκαλεί θλίψη αλλά και προβληματισμό και κινητοποιεί τον ΕΣΛ να αναλάβει, τις επόμενες χρονιές, την διάσωση και αναβίωση του εθίμου. Συνεχίζοντας την παράδοση των μεγάλων δωρητών ο μπαρμπα Μήτσος Κωτίκας, για πολλά χρόνια πρόεδρος του Συλλόγου Λιβαδιωτών Κατερίνης, ενισχύει με δρχ. την επέκταση με δυο νέες αίθουσες του Β Δημοτικού Σχολείου Λιβαδίου. Οι Απόκριες πλησιάζουν και από παλιά σε όλα τα Λιβαδιώτικα σπίτια οι μαμάδες μας ετοιμάζανε ένα γλυκό. Θυμάμαι να λένε: τι γλυκό θα κάνουμε για τις Απόκριες; Λέω να θυμηθούμε την παραδοσιακή καρυδόπαστα η οποία σιροπιαστή και με μπόλικα καρύδια είναι πολύ νόστιμη. Ας γυρίσουμε το χρόνο για λίγο πίσω και ας θυμηθούμε τα υλικά: 8 αυγά, 2 φλιτζάνια ζάχαρη, 1 φλιτζάνι καλαμποκέλαιο, 2 φλιτζάνια γάλα, 2 φλιτζάνια καρύδια χοντροκομένα (είναι προτιμότερο να τα κόψουμε με το μαχαίρι και όχι με το μπλέντερ), 1 και μισό κουταλάκι του γλυκού κανέλα, 1 κουταλάκι του γλυκού σόδα (μαγειρική), 2 βανίλιες, 2 φακελάκια μπέικεν, 4 φλιτζάνια αλεύρι, ξύσμα από 2 πορτοκάλια. Για όλα τα υλικά χρησιμοποιούμε την ίδια κούπα. Το ταψί που προτιμάμε είναι το Νο 38, δηλαδή ένα μέτριο ταψί σε μέγεθος. Σιρόπι: 2 κιλά ζάχαρη, 8 ποτήρια νερό. Λίγο χυμό λεμονιού Εκτέλεση: Χτυπάμε σε μια λεκάνη με το μίξερ τα αυγά με τη ζάχαρη μέχρι να αφρατέψουν. Σε ένα άλλο μπολ βάζουμε το αλεύρι, το μπέικεν, τη σόδα και τις βανίλιες και ανακατεύουμε ελαφρά να ΚΑΡΥΔΟΠΑΣΤΑ μαγειρεύει η Βούλα αναμειχθούν τα υλικά. Στο μείγμα με τα αυγά προσθέτουμε το γάλα, το καλαμποκέλαιο,το ξύσμα πορτοκαλιού, την κανέλα και συνεχίζουμε το χτύπημα. Προσθέτουμε το αλεύρι που έχουμε ετοιμάσει και συνεχίζουμε να δουλεύουμε με το μίξερ να ενωθούν όλα τα υλικά. Τέλος ρίχνουμε τα καρύδια και ανακατεύουμε ελαφρά με ένα κουτάλι και όχι με το μίξερ για να μην σπάσουν σε πολύ μικρά κομμάτια. Βουτυρώνουμε ένα ταψί με βιτάμ και τα τοιχώματα και ρίχνουμε μέσα το μείγμα.το ψήνουμε στους 170 βαθμούς για 40 λεπτά περίπου. Εκτέλεση σιρόπι: Βράζουμε τη ζάχαρη με το νερό και το λεμόνι και όταν είναι έτοιμο το αφήνουμε λίγο να ξεβράσει και το περιχύνουμε στο γλυκό το οποίο πρέπει να είναι κρύο. Επίσης είναι καλύτερα να έχουμε κόψει πρώτα το γλυκό σε κομμάτια και μετά να ρίξουμε το σιρόπι διότι έτσι θα το απορροφήσει καλύτερα και θα αφρατέψει το γλυκό. Το σερβίρουμε σκέτο ή με ψίχα καρυδιών από πάνω ή με ένα μικρό κομμάτι γλυκό του κουταλιού πορτοκάλι. ΚΑΛΕΣ ΑΠΟΚΡΙΕΣ! Φέσι σε κτηνοτρόφους Οικονομικό κανόνι έσκασε και στην περιοχή της Ελασσόνας από μεγαλέμπορο κρεάτων λίγο πριν τα Χριστούγεννα. Κτηνοτρόφοι της επαρχίας μας παρέδωσαν τα σφάγια τους, βρισκόταν παρκαρισμένο στο χώρο στάθμευσης του Πολέζου από όπου και εκλάπη νύχτα χωρίς κανείς γείτονας να αντιληφθεί το παραμικρό. Η έρευνα έως σήμερα δεν έχει φέρει κανένα αποτέλεσμα και το αυτοκίνητο έγινε άφαντο. αρνιά, κατσίκια, μοσχάρια σε έμπορο, Έτος βιοποικιλότητας το 2010 συνεργάτη μιας Πειραιώτικης εταιρίας, ο οποίος τους πλήρωσε με επιταγές. Κάποιες από τις επιταγές πρόλαβαν και πληρώθηκαν κανονικά, ενώ οι υπόλοιπες έμειναν ακάλυπτες. Το θέμα αυτό απασχόλησε και συγχωριανούς μας κτηνοτρόφους, οι οποίοι ευτυχώς είναι λίγοι. Δεν αρκούσε η εξευτελιστική τιμή του κρέατος, ήρθε και αυτό το γεγονός για να επιβαρύνει την από τον ΟΗΕ Στην παγκόσμια σύνοδο του Rio de janeiro (Βραζιλία) το 1992 η βιοποικιλότητα ορίστηκε ως εξής: "Βιολογική ποικιλότητα" είναι η ποικιλότητα των ζώντων οργανισμών όλων των οικοσυστημάτων (χερσαίων, θαλάσσιων και άλλων υδάτινων οικοσυστημάτων) καθώς και η ποικιλότητα των οικολογικών σχηματισμών ήδη άσχημη οικονομική θέση των των οποίων είναι μέλη. Στο τελευταίο κτηνοτρόφων. περιλαμβάνεται η ποικιλότητα εντός των ειδών, Φουρτούνα από τα παλιά ανάμεσα σε είδη και η ποικιλότητα Ακραία και έντονα καιρικά φαινόμενα με δυνατό αέρα και πολύωρη χιονόπτωση στις 10 οικοσυστημάτων. Η βιοποικιλότητα ταξινομείται σε τρεις και 11 Δεκεμβρίου 2009 στο Λιβάδι τύπους: α) Ποικιλότητα Οικοτόπων δημιούργησαν σοβαρά προβλήματα στο Δήμο μας. Μέσα σε λίγες ώρες οι δρόμοι γέμισαν χιόνι δυσκολεύοντας τη μετακίνηση των οχημάτων. Η χρήση του νέου εκχιονιστικού μηχανήματος παρουσίασε δυσκολίες, λόγω έλλειψης γνώσης (οικοσυστήματα και τοπία), β) Ποικιλότητα Ειδών (ζώα, φυτά, βακτήρια), γ) Γενετική ποικιλότητα (γονιδίωμα). Η σπουδαιότητα της διατήρησής της είναι άμεσα συνδεδεμένη με την ύπαρξη της ανθρωπότητας, αφού σχετίζεται με χειρισμού του. Το βάρος του χιονιού έσπασε την υγεία τόσο της ανθρωπότητας όσο και των καλώδια της ΔΕΗ και διέκοψε την παροχή ρεύματος σ ολόκληρο το χωριό. Για δυο μέρες οικοσυστημάτων. Τα Ηνωμένα Έθνη κήρυξαν τη φετινή χρονιά, περίπου το Λιβάδι παρέμεινε χωρίς το 2010, ως έτος Βιοποικιλότητας των Ειδών, ηλεκτροδότηση, κατά συνέπεια όσοι κάτοικοι δεν διέθεταν ξυλόσομπες να μετακομίσουν σε διπλανά σπίτια. Διεκόπη και η υδροδότηση, αφού δε δούλευαν οι αντλίες. Οι επαγγελματίες με ψυγεία υπέστησαν ζημιές στα προϊόντα τους και αρκετά δέντρα του δάσους μας, λόγω επισημαίνοντας ότι ο ρυθμός εξαφάνισης ειδών έχει αυξηθεί κατά 1000 φορές από τον κανονικό. Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΟΗΕ, ο πλανήτης χάνει σήμερα τρία είδη ανά ώρα, και πολλοί επιστήμονες πιστεύουν ότι η Γη διανύει το έκτο κύμα μαζικών εξαφανίσεων στην ιστορία της. αυξημένου βάρους χιονιού, έσπασαν. Το φαινόμενο απειλεί όχι μόνο τα είδη που Επιπρόσθετα, στο σημείο όπου είχε γίνει διάνοιξη για το μονοπάτι Σάλτσι-Μπιστιριές τα δέντρα που πέσανε είναι περισσότερα λόγω αφαίρεσης τμήματος της ρίζα τους. Ευτυχώς, το χιόνι, όπως διαπιστώσαμε από το πληρέστατο φωτορεπορτάζ στον ιστότοπο mpistiries. com, τελείωνε μετά τις πρώτες στροφές του δρόμου χάνονται, αλλά και την ίδια την ανθρωπότητα που χάνει φυσικούς πόρους ανεκτίμητης αξίας. Η τραγικότητα όμως είναι το γεγονός ότι εκείνοι που διαπιστώνουν τα παραπάνω είναι εκείνοι που ψήφισαν και αποφάσισαν ότι ο πλανήτης μας μπορεί να ρυπαίνεται, εάν ο ρυπαίνων πληρώνει. προς Ελασσόνα και οι στάνες των www. Coastlearn.com, www Greenpage.gr κτηνοτρόφων μας δεν αντιμετώπισαν κανένα απολύτως πρόβλημα. Μύγες Την περίοδο των Χριστουγέννων στο Λιβάδι υπήρχε ελάχιστο χιόνι λόγω των αρκετά υψηλών θερμοκρασιών για την εποχή. Ενώ, για τον ίδιο λόγο, όλοι οι εσωτερικοί χώροι των σπιτιών μας και των καταστημάτων ήταν γεμάτοι μύγες. Έντονο το πρόβλημα με τις μύγες, μες το καταχείμωνο να ψάχνεις να βρεις τις μυγοσκοτώστρες! Πρωτοφανές για τα Λιβαδιώτικα χρονικά. Το είδαμε να συμβαίνει και αυτό. Στενό Σημείο Αγροτικές Κινητοποιήσεις 2010 Δασεργάτες Λιβαδίου Αναβρασμός επικράτησε το δεύτερο μισό του Ιανουαρίου στους κόλπους του αγροτικού πληθυσμού της χώρας μας με κινητοποιήσεις και αγωνιστικές διεκδικήσεις για τα χρόνια άλυτα προβλήματά τους. Μπλόκα παντού σ ολόκληρη την Ελλάδα με αποφασισμένους και ενημερωμένους αγρότες να έχουν στήσει τα τρακτέρ τους από τον Έβρο έως την Κρήτη. Η προστασία της εγχώριας παραγωγής (ελληνοποιήσεις προϊόντων, αθρόες εισαγωγές από τρίτες χώρες, μεσάζοντες), η μείωση του κόστους παραγωγής (φτηνά καύσιμα, μείωση Το τμήμα του περιφερειακού δρόμου φπα), οι χαμηλές εγγυημένες τιμές Λιβαδίου πάνω από την παλιά δεξαμενή νερού, στο σημείο που μπαίνει στον οικισμό θεωρούν ότι είναι αρκετά στενό, ορισμένοι κάτοικοι της γεωργοκτηνοτροφικών προϊόντων, καθώς και η σύνδεση των ενισχύσεων με την παραγωγή αποτελούν την αιχμή του δόρατος των περιοχής. Ενώ όλος ο περιφερειακός έχει το αιτημάτων του συνόλου του αγροτικού κατάλληλο πλάτος για την έλευση δύο αντίθετα κινούμενων αυτοκινήτων, εκεί μετά βίας χωράει ένα μόνο. Ίσως μια μικρή διαπλάτυνση να βοηθούσε, εάν φυσικά αυτό είναι εφικτό. πληθυσμού. Η Π.Α.Σ.Υ. (Παναγροτική Συπείρωση), η Π.Σ.Ε. (Πανελλαδική Συντονιστική Επιτροπή), το Π.Σ.Ο. (Πανελλαδικό Συντονιστικό Όργανο) Γυρίσματα του ΣΚΑΙ στο Λιβάδι είναι κάποιες από τις δευτεροβάθμιες επιτροπές Η εκπομπή του τηλεοπτικού σταθμού ΣΚΑΙ που συντονίζουν τους αγρότες, στο φετινό τους Γυρίσματα επισκέφτηκε το Λιβάδι στα πλαίσια κρίσιμο και σημαντικό αγώνα. Τα πολλά μιας τηλεοπτικής περιοδείας στο νομό Λάρισας. μπλόκα, η πολυχρωμία απόψεων, τα Οι εικόνες της ζωής του Λιβαδίου προβλήθηκαν διαφορετικά πλαίσια δίνουν το δικαίωμα στους μοιρασμένες σε δύο επεισόδια στις 5 και 6-1- κυβερνώντες να ελίσσονται, αποφεύγοντας να Συνεντεύξεις μαθητών, δασκάλου και δώσουν συγκεκριμένες απαντήσεις στα γερόντων του χωριού για τη ζωή στην επαρχία, ουσιαστικά ζητήματα του αγροτικού βόλτα σε κεντρικά σημεία του χωριού, καθώς και προβλήματος. επίσκεψη σε λιβαδιώτικη στάνη για να Οι Λιβαδιώτες αγρότες, όπως κάθε φορά, διαπιστώσουν οι τηλεθεατές πώς ασκείται η αμέτοχοι παρακολουθούν τις εξελίξεις. Εξαίρεση σύγχρονη κτηνοτροφία, αποτέλεσαν τα βασικά αποτελούν οι δασεργάτες μας, οι οποίοι παρέα θέματα της εκπομπής. με τους Χαλκιδικιώτες δασεργάτες έκλεισαν το Κλοπές δρόμο Βρασνών - Ασπροβάλτας Δεύτερο κρούσμα κλοπής μέσα σε λίγο διαμαρτυρόμενοι για τη μη πληρωμή των διάστημα στο χωριό μας. Μετά τη διάρρηξη των δεδουλευμένων τους στα αντιπλημμυρικά έργα περιπτέρων έρχεται να προστεθεί και η κλοπή στην Αττική το ενός αγροτικού αυτοκινήτου. Το αυτοκίνητο www mpistiries.com 9

10 33:Livadi 25.qxd 2/8/10 5:06 PM Page 10 (Πρώτο μέρος) Γράφει η Γλυκερία Γκρέκου Μέρες του 1905 στο Λιβάδι. Χειμώνας του 1905, βαρύς χειμώνας, σούρουπο. Ήταν θέμα λεπτών και το σκοτάδι θ αγκάλιαζε την κώμη που σκαρφάλωνε τις πλαγιές του Τίταρου. Ένα καραβάνι, μουλάρια και άνθρωποι, διέσχιζε τον κεντρικό δρόμο του χωριού. Ο αγωγιάτης, ικανοποιημένος που όλα έγιναν στην ώρα και δεν τους πήρε η νύχτα στο δρόμο, ρώτησε έναν ντόπιο άντρα, κουκουλωμένο στην κάπα του, που περιεργαζόταν από πάνω ίσαμε κάτω τους ξένους. «Για το αρχοντικό του Γιάννη καλά πάμε»; Ο ντόπιος γέροντας τον κοίταξε καχύποπτα, κάτι φάνηκε να κατάλαβε, αλλά δεν έδωσε απάντηση. Εκείνη τη στιγμή ένας μικρός, ήταν δεν ήταν δέκα χρονών, πρόβαλε πίσω από το μανίκι της κάπας του γέρου. Κάτι του είπε στα βλάχικα, ο μικρός, σπίρτο, το πιασε αμέσως, ρούφηξε την κατακόκκινη μύτη του και είπε στον αγωγιάτη: «Έλα θα σε πάω εγώ». Άνθρωποι και μουλάρια ακολούθησαν τον μικρό. Το αγιάζι πιρούνιαζε τα κόκκαλα. Περπατούσαν σιωπηλοί πάνω στο παγωμένο χιόνι, τα φορτωμένα ζωντανά έβγαζαν αχνιστό αέρα από τα φαρδιά ρουθούνια τους, που και που κάποια οπλή γλίστραγε, το ζώο πήγαινε να χάσει την ισορροπία του κι εκείνος που βρισκόταν δίπλα άπλωνε τα ξυλιασμένα χέρια και υποβάσταζε το φορτίο. Κάποιοι περαστικοί κολλούσαν αδιάκριτα τα μάτια τους στους ξένους, ένας ρώτησε τον μικρό κάτι, εκείνος απάντησε στη γλώσσα τους και συνέχισε την πορεία του. Κάποια στιγμή το παιδί σταμάτησε, σκούπισε τη μύτη με το μανίκι του και έδειξε με το αδύνατο χέρι μια μεγάλη ξύλινη πόρτα. «Αυτό είναι», είπε με παγωμένη ανάσα και μάτια ζεστά κάρβουνα. Πήγε λίγα μέτρα πίσω, έτριψε τα ξυλιασμένα χέρια του, τα χουχούλιασε κι έκανε να φύγει. «Στάσου, περίμενε»! Μια φωνή κρύσταλλο ζέστανε την ατμόσφαιρα. «Έλα δω», συνέχισε η γυναίκα. Ο μικρός πλησίασε, εκείνη κατέβασε τη χοντρή μαντίλα που κάλυπτε το πρόσωπό της ως εκείνη την ώρα. Στάθηκε να χαζεύει σαν υπνωτισμένος το όμορφο πρόσωπό της. Μερικές μπούκλες έπεσαν στο πρόσωπό της, το γαντοφορεμένο χέρι της τις έκανε πίσω. Φορούσε ένα μακρύ πανωφόρι, πρώτη φορά έβλεπε τέτοιο ρούχο, τα πόδια της τα αγκάλιαζαν μακριά παπούτσια, αργότερα έμαθε πως τα ονομάζουν μποτίνια, παπούτσια που έδεναν με κορδόνια μπροστά. Κοίταξε τα δικά του, τα γουρουνοτσαρουχάκια του. Τα είχε φτιάξει ο μπάρμπα Νίκος, ο τσαγκάρης. Ο πατέρας τού είχε προμηθεύσει το δέρμα κι αυτός πληρώθηκε το μεροκάματο. Πάλι καλά δε λες! Απ την ξυπολυσιά του καλοκαιριού τα προτιμούσε Η γυναίκα έβγαλε τα γούνινα γάντια της, τα στερέωσε κάτω από τη μασχάλη της κι άνοιξε ένα πουγκί που είχε κρεμασμένο πάνω στο σώμα της. Τράβηξε ένα λευκό μαντηλάκι, ίσα που το ακούμπησε στην κόκκινη από το κρύο μύτη της. Το έβαλε στο μανίκι της και άρχισε να ψαχουλεύει το τσαντάκι της. Έβγαλε μια πλάκα τυλιγμένη σε γκριζωπό χαρτί. «Έλα πάρε», είπε στο μικρό. Εκείνος άπλωσε το χέρι, δεν είχε ματαδεί κάτι τέτοιο. Εκείνη σαν να διάβασε την απορία στα μάτια του. «Σοκολάτα είναι, άνοιξέ τη να τη δοκιμάσεις». Ο μικρός πήγε παραπέρα, τα μουδιασμένα ακροδάχτυλά του προσπαθούσαν να μαντέψουν τι κρύβεται εκεί μέσα. Κάτι έγραφε πάνω στο χαρτί. Με τα λιγοστά κολλυβογράμματα που είχε μάθει άρχισε το συλλαβισμό: «Σοκολάτα υγείας Παυλίδου». Δεν κατάλαβε τίποτα. Ξεκόλλησε προσεχτικά το χαρτί. Μύρισε ένα σκούρο σκληρό πράγμα. Με μια δαγκωνιά ένα κομμάτι βρέθηκε στο στόμα του. Όλα γύρω παγωμένα, τα πέταλα των αβασταγών ανακατεύονταν με τις φωνές των αντρών που άρχισαν να ξεφορτώνουν την πραμάτεια. Στο στόμα του μικρού έλιωνε μια ολοκαίνουργια γεύση, σιγά -σιγά το κρύο θαρρείς υποχώρησε. Έσπασε άλλο ένα κομμάτι, έκλεισε καλά το χαρτί, το έχωσε βιαστικά στην τσέπη της κάπας του κι απόμεινε να κοιτάζει τους άντρες που ξεφόρτωναν την πραμάτεια. Το βλέμμα του στράφηκε στη νέα γυναίκα. Τα μάτια της είχαν το χρώμα της σοκολάτας. Και τη γλύκα της Έπειτα από χρόνια η εγγονή επισκέπτεται με τον καλό της το χωριό και τους παππούδες της για να περάσουν μερικές μέρες κοντά τους. Η γιαγιά αφού διαπίστωσε πως είναι το αγόρι της κοπέλας, ντράπηκε και πήρε την εγγονή να της κάνει τις απαραίτητες συστάσεις για όσο καιρό μείνουν στο χωριό, ώστε να είναι πιο προσεκτική και λιγότερο εκδηλωτική με το αγόρι της. Όντως, λοιπόν, μεταφέρει η κοπέλα τις συστάσεις της γιαγιάς και στο αγόρι, και συμφωνούν πως όλα θα γίνουν «όπως πρέπει». Το απόγευμα το αγόρι κατεβαίνει μια βόλτα μόνο του στο χωριό και η εγγονή και η γιαγιά μένουν στο σπίτι και τα λένε... Πειραχτήρι η εγγονή λέει στην γιαγιά της: -Γιαγιά; Να σε ρωτήσω κάτι λίγο ακατάλληλο; -Ναι μανά, ίτσι βρέι. (Ναι καλό μου, ό,τι θέλεις, αποκρίνεται η γιαγιά). -Όταν ήθελες να κάνεις σεξ με τον παππού, πώς συνεννοούσασταν; -Καλά ίτσι σγίνει αντρέγκι, τσι λι βρέι Kόκκινη κλωστή δεμένη στην ανέμη τυλιγμένη δωσ της κλώτσο να γυρίσει παραμύθι να αρχινήσει Ερωτικά καλέσματα... ατσιάλ ; (Καλά ό,τι να ναι ρωτάς, τι τα θέλεις αυτά; απαντά ενοχλημένη η γιαγιά) -Πες μου σε παρακαλώ είναι για τη σχολή, κάνω μια εργασία; - Καλά βα σ τζ κου. (Καλά θα σου πω). - Να, κούντου βινιά πάπλου ντι λα γίνι, ίτσι λιγκά μούλα του κατώγι ασουιρά, σ άμα αράμου σίνγκουρ, ντιντιάμου τσόρλου σι κουνάσκ. (Να, όταν ερχόταν ο παππούς από το αμπέλι και έδενε το μουλάρι στο υπόγειο, σφύριζε. αν εγώ ήμουν μόνη μου, χτυπούσα τα πόδια να καταλάβει). -Καλά, αυτό γινόταν όταν ήθελε ο παππούς, όταν ήθελες εσύ τι γινόταν; - Ίτσι βινιά πάπλου λα ουντέ σ σ ντιά του κόχη, λ ντρ μπάμου ντι λα μαγιαργιό: Νάκ ασουϊράς σ νου τι αβτζίει; (Μόλις ερχόταν ο παππούς στο δωμάτιο και κάθονταν στο κρεβάτι, τον ρωτούσα εγώ από μέσα, από την κουζίνα: μήπως σφύριξες και δεν σε άκουσα;) Από τη λαϊκή μας παράδοση «Ιστορία της Πιερίας» από το ΓΙΩΡΓΟ ΡΑΠΤΗ Ένα καινούριο βιβλίο με τίτλο «Ιστορία της Πιερίας» συνέγραψε και εξέδωσε ο αγαπητός μας συμπατριώτης και εξαίρετος φιλόλογος και ιστορικός κ. Γ. Ράπτης. Το σύγγραμμα, όπως μαρτυρεί εύγλωττα ο τίτλος, καταγράφει την ιστορία της Πιερίας από τα προϊστορικά χρόνια ως και τη σύγχρονη εποχή. Γραμμένο με εύληπτο και ευσύνοπτο τρόπο, το πόνημα απευθύνεται στο ευρύ κοινό και αποτελεί ένα πολύτιμο εργαλείο για να γνωρίσει κανείς τη μακρόχρονη ιστορία του τόπου του. Το βιβλίο ξεκινά από τα βάθη της προϊστορίας, αναδεικνύοντας κυρίως τη σπουδαιότητα της ανακάλυψης του προϊστορικού οικισμού του Μακρύγιαλου, συνεχίζει στους ιστορικούς χρόνους με πλούσιες αναφορές για όλες τις περιόδους, κλασική εποχή, Αλεξανδρινά χρόνια, Ρωμαική εποχή, Βυζαντινή, Τουρκοκρατία, Απελευθερωτικός αγώνας του 1821, Μακεδονικός Αγώνας, Βαλκανικοί πόλεμοι, έπος 40, Εθνική Αντίσταση και τα δύσκολα χρόνια του Εμφυλίου. Τέλος, εκτεταμένη αναφορά γίνεται στη σύγχρονη εποχή της Πιερίας. Να σημειώσουμε ότι το βιβλίο είναι εμπλουτισμένο με πολλές φωτογραφίες διαφωτιστικές, και συμπεριλαμβάνει μια πολύ πλούσια βιβλιογραφία. Είναι γνωστό ότι η ιστορία της Πιερίας και της πρωτεύουσάς της, Κατερίνης, είναι αδιάσπαστα δεμένη και με την ιστορία του χωριού μας. Έτσι και στο βιβλίο υπάρχουν πολλές αναφορές σε ιστορικά γεγονότα και πρόσωπα που αφορούν το Λιβάδι. Πρόκειται για ένα βιβλίο που δεν πρέπει να λείπει από τη βιβλιοθήκη μας. Άλλωστε, έργα που να αφορούν την περιοχή μας και την ιστορία της είναι ελάχιστα. Δημήτρης Κιτσούλης 10

11 33:Livadi 25.qxd 2/8/10 5:06 PM Page 11 Το βουνό της ψυχής Χρώματα πολλά χρώματα πλημμυρίζουν τη γη. Εσένα περιμένει η φουσκονεριά να τ αγγίξεις Το κόκκινο είναι που σε σπρώχνει στου τοξότη τον αστερισμό, η αλκή του ιχθύ -καθρέφτηςπου σε ταξιδεύει. Ρόος Αποκριάτικα και σκωπτικά τραγούδια σε ήχο Ελληνικό Παραμύθια, γεγονότα, ιστορίες και δρώμενα που παραπέμπουν κατευθείαν στην ψυχή του Έλληνα, για τα οποία θα μπορούσαν να καταμαρτυρήσουν πολλά ο Αριστοφάνης, ο Σουρής, ο Λασκαράτος, ο Καζαντζάκης, ο Βάρναλης, ο Θόδωρος Αγγελόπουλος και άλλοι πολλοί που κατέγραψαν την ιστορία του τόπου μας, τα ήθη και τα έθιμά του. Παραδόσεις που βρέθηκαν πολλές φορές στο στόχαστρο αρρωστημένων και στενών μυαλών. Λαϊκά ήθη και έθιμα καθιερωμένα για χιλιετηρίδες. Φυσικά, συχνά πυκνά, ο λαϊκός μας πολιτισμός, και η καλλιτεχνική δημιουργία, γίνονται αντικείμενα λογοκρισίας, όπως και η περίπτωση της Δόμνας Σαμίου. Μια καλλιτέχνιδα που κατόρθωσε και συγκέντρωσε ένα κομμάτι της λαϊκής μας παράδοσης: «Τα Αποκριάτικα και Σκωπτικά τραγούδια του τόπου μας». Σήμερα ο λαός μας κοντά στα άλλα βιώνει μια ανήθικη πολιτιστική επίθεση που αγγίζει τα όρια της αθλιότητας και βαρβαρότητας. Αρκεί κανείς ν' ανοίξει την τηλεόραση και θα δει ποια είναι η πολιτιστική πρόταση του σήμερα. Αυτό είναι που ενοχλεί περισσότερο, κατά τη γνώμη μας, και όχι τα "Αποκριάτικα" τραγούδια και γενικά οι Απόκριες και η καθαρή Δευτέρα με τα μασκαρέματα, τα γέλια, τα κούλουμα και τα σκωπτικά ήθη και έθιμα ανά την Ελλάδα. Μικροί και μεγάλοι περιμένουν πώς και πώς να μπει το Τριώδιο, να αρχίσουν τα μασκαρέματα, να ξεφύγουν από την γκρίζα ρουτίνα, να δραπετεύσουν έστω για λίγο από τη μουντή και άχρωμη καθημερινότητα. Τα αποκριάτικα λαϊκά τραγούδια, γαμοτράγουδα και σκωπτικά, έλκουν την καταγωγή τους από την κωμική λαϊκή μας παράδοση και έχουν μια ιδιαίτερη ταυτότητα που γεννήθηκε στις απαρχές της κοινωνικής ζωής του ανθρώπου, εξελίχθηκε ανά τους αιώνες και, απ' ό,τι φαίνεται, ακόμα «καλά κρατάει». Άμεσα συνδεδεμένα με τον καθημερινό αγώνα επιβίωσης του ανθρώπου έχουν πάντα τελετουργικό χαρακτήρα και συχνά ντύνονται τον μανδύα του μυστηριακού. Ήταν και παραμένουν, μέχρι τις μέρες μας, εκδηλώσεις κοινωνικής συμπεριφοράς και κυοφορούν μέσα τους τη θέληση του ανθρώπου για παρέμβαση στον άμεσο περίγυρο της ζωής και δράσης του. Είναι μια πρόκληση-παράκληση στους «θεούς», μια απόπειρα του ανθρώπου να επέμβει και να αλλάξει τη μοίρα του. Με την έννοια αυτή, είναι φύση αισιόδοξα και προάγουν τις κοινωνικές σχέσεις και πρώτα απ όλα την ομαδική-παρεϊστικη δημιουργία. Στην πορεία των χρόνων τα τραγούδια αυτά παίρνουν διάφορες μορφές και αναβιώνουν πλέον αποκλειστικά στα λαϊκά δρώμενα των Απόκρεων. Κοινό σημείο αναφοράς, η αναγέννηση του κόσμου, η ζωή και ο θάνατος, η ανακύκλωση των εποχών, το παλιό και το καινούριο, ο ίδιος ο άνθρωπος σε τελική ανάλυση. Με σκηνές και εικόνες πάντα τελετουργικές (άναμμα φωτιάς, μεταμφιέσεις, επισκέψεις σε σπίτια, σεξουαλικά υπονοούμενα και πειράγματα κ.λπ.) και όπλο το γέλιο σαν αιώνια έκφραση αλήθειας, έρχονται να σατυρίσουν, να γελοιοποιήσουν, να χλευάσουν, να ξεμπροστιάσουν κατεστημένα, ηθικές και αξίες κομμένες και ραμμένες στα μέτρα και στα στενά όρια ενός αρρωστημένου καθωσπρεπισμού. Τα τραγούδια αυτά έχουν επενδύσει στον άνθρωπο και είναι βαθύτατα ανατρεπτικά. Η αναβίωσή τους, που μάλιστα γίνεται μέσω ομαδικής προσπάθειας, τρομάζει, γιατί είναι στην ουσία εκδήλωση ρήξης και εναντίωσης, μια αναστολή καθη- Η µ ουσική, δίνει ψυχή στον κόσµ ο, φτερά στο µ υαλό, πτήση στη φαντασία και ζωή σε όλα Πλάτωνας μερινών κανόνων και πρέπει. Το ίδιο το καρναβάλι συμβολικά γκρε- γράφουν οι: Σούλης Kοντοφάκας και Θόδωρος Ψαλλίδας μίζει και χτίζει, υποβαθμίζει και ανυψώνει, αλλάζει τους κοινωνικούς ρόλους, αμφισβητεί και μετουσιώνει σε σωματικές ανάγκες και λειτουργίες κάποιες δήθεν ανώτερες αξίες, γι' αυτό και περικλείει το σπέρμα της ανατροπής με μοναδικό όπλο το γέλιο, τη χαρά, τη διασκέδαση, το ξεφάντωμα. Διάσπαρτη η χώρα από λαϊκά δρώμενα, κωμικά θεατρικά, σκωπτικά σκετς και γαμοτράγουδα (φανοί, αρκουδιάρηδες, νταμπρές, μπαμπαλιούρια, μπουρανί ραγκουτσάρια, γυναικοκρατία, ντούλες). Σε ήχο ελληνικό λοιπόν Να 'μουν' νυ - μωρέ να 'μουν' νυ - να 'μουν νύχτα στο γιαλό, ν' ανάψω λυ - μωρέ ν' ανάψω λυ - ν' ανάψω λύχνο για να δω. Η Δόμνα Σαμίου είναι ο πρώτος άνθρωπος που φρόντισε να συγκεντρώσει, να ταξινομήσει και να εκδώσει ηχητικές καταγραφές με τραγούδια που συνοδεύουν τις εκδηλώσεις και τελετές της ελληνικής Αποκριάς (1994) που, ας σημειωθεί, αποτελούν μια κατηγορία ελάχιστα καταγεγραμμένη και μελετημένη, καθώς το άκρως τολμηρό του περιεχομένου τους αποτελούσε, και ίσως ακόμα αποτελεί, ανυπέρβλητο εμπόδιο για τα μέτρα της αστικής ηθικής. Πώς το τρί- βλάχα μου καλή, / πώς το τρίβουν το πιπέρι; Πώς το τρίβουν το πιπέρι / του διαβόλου οι καλογέροι; Δεν είναι, άραγε, αξιοπαρατήρητο ότι επί εκατό σχεδόν χρόνια δισκογραφικής δραστηριότητας κανένας δεν ενδιαφέρθηκε να ηχογραφήσει ένα αποκριάτικο τραγούδι; Την τρανή, μπρε-μπρε-μπρε, την τρανή την Απουκριά, την τρανή την Απουκριά π' απουκρεύουν τα φαϊά, π' απουκρεύουν τα φαϊά, απουκρεύουν κι από μνια, π' απουκρεύουν του τυρί, κι από πούτσο κι από μνι. Τσιλιγκάδις ψεν αρνιά, τσιλιγκούσις ξουν τα μνια και την Καθαρή Δηυτέρα δίνουν τα μουνιά αέρα. Ωστόσο, τα μασκαρέματα, οι αθυροστομίες, ο ενθουσιασμός, η προσωρινή κατάργηση των καθιερωμένων τύπων και διακρίσεων αποτελούν επιβίωση των μανιωδών παραληρημάτων των ασελγών, λάγνων και τραγοντυμένων Σατύρων, των Σιληνών, των Μαινάδων και άλλων μορφών της ελληνικής αρχαιότητας. Τα τραγούδια που συναντάμε στο cd της Δόμνας Σαμίου με διάφορες παραλλαγές απαντώνται από την μακρινή και άγονη Κάρπαθο μέχρι την Ήπειρο τη Θεσσαλία, τη Μακεδονία και την Θράκη. Ένα πραγματικό κόσμημα για την δισκοθήκη κάθε Έλληνα. Τούτες οι μέρες το' χουνε / τούτες οι εβδομάδες για να χορεύουν τα παιδιά / να χαίροντ' οι μανάδες Δώστε του χορού να παει / τούτ' η γη θα μας εφάει τούτ' η γη που την πατούμε / όλοι μέσα θε να μπούμε. CD και συλλογές γαμοτράγουδων: Δόμνας Σαμίου "Τα αποκριάτικα. Ανίερα ιερά" (cd ). Καλλιτεχνικός σύλλογος δημοτικής μουσικής Δόμνας Σαμίου. Μαίρης Κουκουλέ "Νεοελληνική αθυροστομία" (τόμοι τρεις), 1986, Αθήνα Εκδόσεις Νεφέλη Βαγγέλη Καραγιάννη "Τα αδιάντροπα". Εκδόσεις Φιλιππότη, 1983 Γιώργη Μελίκη "Αντρικά μουνάτα" (τόμοι δύο). Περιέχουν cd με αυθεντικά λαϊκά γαμοτράγουδα Εκδόσεις Μπαρμπουνάκη Ανθολογία "Γαμοτράγουδα δημοτικά". Εκδόσεις Κείμενα. Αθήνα 1981 "Ψωλιάς" υπό Πέους Πριαπίδου. Αθήνα 1984 Μαρία Μιχαήλ Δέδε "Το άσεμνο - ανίερο - υβριστικό στο ελληνικό δημοτικό τραγούδι". Εκδόσεις Φιλιππότη,

12 33:Livadi 25.qxd 2/8/10 5:06 PM Page 12 «ΧΑΝΙΩΤΙΚΑ ΝΕΑ», Δευτέρα 3 Αυγούστου 2009 Έχουμε συνηθίσει να μνημονεύουμε και να τιμούμε τους ήρωές μας μόνο στις εθνικές επετείους, ωστόσο κάποιοι πρωτοτύπησαν. Τα «Χανιώτικα Νέα» έκαναν ένα αφιέρωμα, ιδιαίτερα εμπεριστατωμένο, στον τοπικό μας ήρωα Γεωργάκη Ολύμπιο το οποίο και αναδημοσιεύουμε: Γράφει ο ΜΙΝΩΣ ΣΟΦΟΥΛΗΣ 15 Ιουνίου 1821, ο αρχηγός του κινήµατος στη Μολδοβλαχία, Αλέξανδρος Υψηλάντης, εγκαταλείπει τη χώρα, ύστερα απο την καταστροφή στο ραγατσάνι, και φτάνει στο σύνορο της Αυστρίας, υπό την προστασία του µακεδόνα καπετάνιου Γεωργάκη Ολύµπιου. Ο Γεωργάκης: "...Μέχρι τέλους εμμείνας πιστός εις το καθήκον, συνόδευσεν αυτόν εις τα παρακείμενα Αυστριακά σύνορα και αποχαιρέτισεν αυτόν μετά καρδίας συντετριμμένης...". Ο Υψηλάντης φυλακίστηκε στην Αυστρία για επτά χρόνια. Εν συνεχεία ελευτερώθηκε με μεσολάβηση του Τσάρου Νικολάου (αδελφό του αποθανόντος Αλεξάνδρου) και εντός ολίγων μηνών πέθανε στη Βιέννη από καρδιακό νόσημα. Αυτή ήταν η άδοξη πορεία του μετά τη συντριβή του κινήματος του. Ας δούμε όμως ποιος ήταν ο μόνος καπετάνιος που στάθηκε στο πλευρό του έως το τέλος. Ο Γεωργάκης Ολύμπιος γεννήθηκε το 1772 στο Λιβάδι του Ολύμπου όπου τελείωσε το ονομαστό σχολείο της περιοχής. Εν συνεχεία μπήκε στις κλέφτικες ομάδες του Ολύμπου που είχαν κάνει το βουνό των Θεών, αδούλωτο κάστρο λευτεριάς, στο δουλωμένο έθνος. Εκεί διακρίθηκε για τα σωματικά και πνευματικά του προσόντα. Φτάνοντας στα 1798, ο Αλή Πασάς που ήθελε να ιδρύσει μεγάλο αλβανικό κράτος, προσπάθησε αρχικά να πάρει με το μέρος του, τους Κλεφτό - αρματωλούς του Ολύμπου και αφού δεν τα κατάφερε, έστειλε το γιό του Μουχτάρ με Τουρκαλβανούς να τους διαλύσει. Ό αγώνας σκληρός και μακροχρόνιος ανάγκασε τους καπετάνιους της περιοχής να υποχωρήσουν και την Άνοιξη του 1804 ο Γεωργάκης με τα παλληκάρια του βρίσκεται στη Σερβία όπου, συνεργαζόμενος με τους εκεί καπετάνιους, συνεχίζει τον πόλεμο εναντίον των Τούρκων. Το 1806 μόλις κηρύχτηκε ο Ρώσο - Τουρκικός πόλεμος, αγωνίζεται με δικό του σώμα στο πλευρό των Ρώσων. Διακρίνεται στις μάχες και οι Ρώσοι τον παρασημορφορούν και του απονέμουν το βαθμό του Συνταγματάρχου. Το 1817 παρασημοφορείται για δεύτερη φορά από τους Ρώσους με το αιτιολογικό: "... Πρώτος ερρίφθηκε εις το εχθρικόν ιππικόν και εδηλώσατε την σπανίαν ανδρείαν, το θάρρος και τον ζήλον... πανευμενέστατα αναγορεύομεν υμάς ιππότην του τάγματος της Αγίας Άννης...". Η άφθαστη παλληκάρια και το λαμπρό ήθος του Έλληνα καπετάνιου, έγιναν γνωστά σ' όλη τη Βαλκανική και όλοι μιλούσαν με θαυμασμό και αγάπη γι' αυτόν.την ίδια χρονιά μυείται στη Φιλική Εταιρεία και μπαίνει στην υπηρεσία του Αλ. Υψηλάντη. Τον Απρίλιο του 1820 ο Αλ. Υψηλάντης που ήταν υπασπιστής του Ρώσου Αυτοκράτορα και είχε χάσει το δεξί του χέρι στον πόλεμο εναντίον του Ναπολέοντα, δείγμα της προσωπικής του ανδρείας -πήρε από τα χέρια της Φιλικής Εταιρείας την αρχηγία του κινήματος που ετοιμαζόταν να γίνει στην Μολδοβλαχία. Η κατάσταση στην Ευρώπη, μετά την συντριβή του Ναπολέοντα δεν ήταν ευνοϊκή για φιλελεύθερα κινήματα, κάτι που ήξερε ο υπουργός εξωτερικών της Ρωσίας, Ι. Καποδίστριας, τον οποίο είχε συμβουλευτεί ο Υψηλάντης, πριν δεχτεί την αρχηγία. Η θέση του υπουργού ήταν: Ναι μεν αλλά! Ο Υψηλάντης βλέποντας ότι δεν συμφωνούσε με το κίνημα, αλλά και δεν το απέτρεπε, πίστεψε ότι ο αυτοκράτορας ήταν μεν αρνητικός, αλλά άπαξ και άρχιζε θα το υποστήριζε, προχώρησε με τις ευλογίες της Εταιρείας στο σχέδιο του. Το καλοκαίρι του 1820, εκτιμώντας τα προτερήματα του Γεωργάκη, τον διορίζει αρχιστράτηγο των επαναστατικών δυνάμεων στην Μολδοβλαχία. "... Διορίζω δια του παρόντος μου, αρχιστράτηγον του Δουναβικού στρατεύματος, τον Γεώργιο Ολυμπίτην, γνωρίσας αυτόν ενάρετον, πρόθυμον και άξιον να το διοικεί και να το κατευθύνει, κατά την περίστασιν και κατά τας προς αυτό διαταγάς μου...". Εν Κιέβω τη 30ή Ιουλίου Δυστυχώς για το κίνημα, ανεκάλεσε εν συνεχεία το διορισμό του, για να ικανοποιήσει άλλους φιλόδοξους καπετάνιους. 22 Φεβρουαρίου 1821, ο Υψηλάντης πέρασε τον Προύθο ποταμό και μπήκε στη Μολδαβία. Ο Ολύμπιος γεμάτος ενθουσιασμό (και χωρίς πικρία για τον π α ρ α γ κ ω ν ι σ μ ό ) έτρεξε να τον υποδεχτεί με 1500 παλληκάρια. Το πνεύμα που επικρατούσε τότε στη Ρουμανία, ήταν ευνοϊκό για το κίνημα. Όλη σχεδόν η Διοίκηση βρισκόταν σε Ελληνικά χέρια (οι ηγεμόνες διορίζονταν από τον Σουλτάνο και ήταν πλαισιωμένοι από ομοεθνείς των). Οι Τούρκοι που υπήρχαν ήταν ελάχιστοι και οι φρουρές των ηγεμόνων είχαν αξιόλογους άνδρες (Έλληνες-Σέρβους- Βούλγαρους) που μπορούσαν ν' αποτελέσουν τον πυρήνα αξιόλογου στρατού. Ο Υψηλάντης ήταν παλληκάρι, αλλά δυστυχώς δεν είχε τη στρατιωτική και πολιτική ικανότητα να οργανώσει τέτοιο στράτευμα, ξεσηκώνοντας τους Βαλκανικούς λαούς. Μόλις μπήκε στο Ιάσιο, εδημοσίευσε προκήρυξη της οποίας η σπουδαιότερη πρόταση ήταν: "... κινηθείτε φίλοι και εν τω άμα, μια μεγάλη δύναμις, θέλει παρασταθεί προστάτης των ημετέρων δικαίων...". (Δυστυχώς έπεσε έξω στην πρόβλεψη αυτή). Περί τα τέλη Μαρτίου έφθασε στο Βουκουρέστι, ηγούμενος ενός στρατού χωρίς πειθαρχία, που δεν φέρθηκε καλά στους κατοίκους με αποτέλεσμα να στερηθεί της βοήθειας αρκετών τοπικών καπετάνιων και να χάσει την υποστήριξη του λαού. Τα πειθαρχημένα τμήματα ήταν ο Ιερός Λόχος, που τον αποτελούσαν 500 ενθουσιώδεις νέοι, φοιτητές οι περισσότεροι και τα παλληκάρια της Μακεδονίας. Στο Βουκουρέστι έμαθε τρεις τρομερές ειδήσεις: α) Την αποκήρυξη από τον τσάρο. β) Τον αφορισμό από τον Πατριάρχη. γ) Την εισβολή ισχυρών Τουρκικών δυνάμεων στη Μολδοβλαχία. Όλοι απογοητεύονται και αρχίζουν να κλονίζονται. Ένας τοπικός καπετάνιος, άρχισε τα παζάρια με τους Τούρκους, αλλά ο Ολύμπιος με 300 παλληκάρια, μπήκε στο στρατόπεδο του, τον συνέλαβε και έφερε όλους τους άνδρες στον Υψηλάντη που υποχωρεί απελπισμένος στο Δραγατσάνι. Όμως οι στρατηγοί που επέλεξε ήταν ανίκανοι, αρκετοί αυτομόλησαν και αυτός υποχώρησε άτακτα, με τους Τούρκους να καταλαμβάνουν αμαχητί το στρατηγείο του, με όλα τα εφόδια. Οι Τούρκοι οχύρωσαν το Δραγατσάνι και ο Μακεδόνας καπετάνιος αποφάσισε να ανακαταλάβει την οχυρή αυτή θέση. Όμως παρά τις εντολές του, να περιμένουν όλοι την ώρα και τον τρόπο της επίθεσης από τον ίδιο, κάποιοι, με τη σύμφωνη γνώμη του αδελφού Ιστορικές Μορφές: ΓΕΩΡΓΑΚΗΣ ΟΛΥΜΠΙΟΣ Μια αστραπή σ ενα άδοξο τέλος του Υψηλάντη, Νικολάου, θέλησαν να πάρουν αυτοί τις δάφνες της νίκης. Έτσι με 500 ιππείς και τον Ιερό Λόχο, επιτέθηκαν αυτοβούλως (7 Ιουνίου 1821) με τραγικά αποτελέσματα. Ο Γεωργάκης, που βρισκόταν μακριά, μαθαίνοντας την αφροσύνη τους, έτρεξε με όσους βρέθηκαν κοντά του και μαχόμενος σαν λιοντάρι, μόλις πρόλαβε να γλιτώσει τα λείψανα του Ιερού Λόχου (περίπου 100) και τη σημαία τους. Μετά την καταστροφή όλοι έτρεξαν να σωθούν και μόνο ο Ολύμπιος στάθηκε δίπλα στον αρχηγό του και τον συνόδευσε έως τα Αυστριακά σύνορα. Ο Γεωργάκης με το φίλο του Φαρμάκη και 350 πιστούς Μακεδόνες άρχισαν μια πολυήμερη πορεία, μαχόμενοι διαρκώς. Τους κυνηγούν μπέηδες και πασάδες και αναγκάζονται να προχωρούν από βουνό σε βουνό, μέσα από άγρια φαράγγια και απάτητες βουνοκορφές. Και όλα αυτά σε ξένο άγνωστο μέρος, εν αντιθέσει με τους ήρωες του '21 από τους οποίους, κανένας δεν αγωνίστηκε έξω από τα γνώριμα του εδάφη. Αντικειμενικός σκοπός τους ήταν ν' ανοίξουν δρόμο προς τη Ρωσία και εν συνεχεία να κατέβουν στην Ελλάδα και να συνεχίσουν εκεί τον πόλεμο. Ο Ολύμπιος δεν λύγισε από το ανελέητο κυνηγητό των Τούρκων, όμως τον λύγισε το θρησκευτικό του συναίσθημα. Μια επιστολή που έλαβε από Ορθόδοξο ιερωμένο (αναγκασμένος από τους Τούρκους να την στείλει) τον έφερε επειγόντως στη μονή του Σέκου, που υποτίθεται ότι κινδύνευε, κι έτσι έπεσε στην παγίδα. Από 2 έως 5 Σεπτεμβρίου γίνονται ομηρικές συμπλοκές και οι πολιορκημένοι Έλληνες προκαλούν μεγάλες απώλειες στον εχθρό. Οι Τούρκοι αναθέτουν στον Αυστριακό πρόξενο να τους πείσει να παραδοθούν, με την υπόσχεση ότι θα αφεθούν ελεύθεροι. Ο Γεωργάκης τον έδιωξε, απειλώντας να του κόψει το κεφάλι. Όμως, ο φίλος του Φαρμάκης, πίστεψε την υπόσχεση του Πασά και παραδόθηκε, με αποτέλεσμα οι σύντροφοι του να σφαγούν επί τόπου, ενώ αυτός μεταφέρθηκε στην Πόλη, όπου τον έγδαραν ζωντανό. "...εκλεπισθείς, ερρίφθη προς θεέαν εις τα οδούς του Γαλατά...". Ο Γεωργάκης συνεχίζει τον αγώνα με τους λίγους που του έμειναν. Φθάνοντας η 10η Σεπτεμβρίου όλα δείχνουν πως δεν υπάρχει σωτηρία. Με τα 11 παλληκάρια που του έμειναν καταφεύγει στο καμπαναριό της εκκλησίας. Το τέλος του δράματος πλησιάζει. Ο Μακεδόνας πολέμαρχος, ασκεπής και γαλήνιος, σηκώνει τα μάτια του προς τον ουρανό, κάνει τον σταυρό του και με χέρι σταθερό αδειάζει την πιστόλα του στα μπαρουτόβολα που ήταν δίπλα του. Η λάμψη και ο κρότος της ανατίναξης, έφθασαν μακριά ως τη μαχόμενη Ελλάδα και γέμισαν ενθουσιασμό τους αγωνιζόμενους Έλληνες. Η θυσία του Γεωργάκη και των συντρόφων του ήταν μια αστραπή σ' ένα άδοξο τέλος του κινήματος της Μολδοβλαχίας. Ας δούμε όμως μερικές κρίσεις για το άτομο του. Ο πολιτικός και ιστορικός Σπ. Τρικούπης γράφει: "...το πολιτικό δράμα των ηγεμονιών εσφραγίσθη δια του θανάτου του Γεωργάκη, του ενδοξότερου πολεμάρχου, του τιμοτέρου ανδρός... επολέμησεν και απέθανεν δια την στρατιωτι-κήν του τιμήν, τον όρκον του και τον πατριωτισμόν του...". Και ο Σπ. Μελάς προσθέτει: "... Ο άνδρας αυτός ήταν από την ράτσα των μεγάλων, των κλασικών πολεμιστών. Τα είχε όλα, τον αδάμαστον και ίσιο χαρακτήρα, το υψηλόν φρόνημα, το μεγάλο και σταθερό ενθουσιασμό, την βαθειά πείρα του πολέμου, την άφθαστη τόλμη και την επιβολή στους άλλους...". Ο Παπαρρηγόπουλος, με όσα αναφέρει για το κίνημα πιστεύω ότι είχε στο μυαλό του το Γιωργάκη Ολύμπιο: "...Αλλ' η ιστορία οφείλει να αποφανθεί ότι εις χείρας άλλου ανθρώπου, το εν ταις ηγεμονίαις κίνημα ηδύνατο, ου μόνον ως σπουδαίος αντιπερισπασμός να αποβεί χρήσιμον εις την ελληνικήν επανάστασιν - όπερ συνέβη - αλλά παρατεινόμενον επί τινά χρόνον, να δώσει καιρόν εις τον αυτοκράτορα να ενεργήσει τελεσφόρως καθάπερ ούτος εβουλεύθη να πράξει εκ πρώτης αφετηρίας...". Πράγματι εάν το κίνημα δεν έσβηνε τόσο σύντομα και άδοξα, θα έδινε την ευχέρεια στη Ρωσία (με ενέργειες του Καποδίστρια) για περεταίρω κινήσεις, αφού στην αυστηρή επιστολή του Τσάρου προς τον Υψηλάντη, ότι "...Αυτός και οι αδελφοί αυτού απηλάσσοντο του λοιπού της Ρωσικής υπηρεσίας... " δικαιολογούσε κάπως και το κίνημα (που δεν ήταν εναντίον των βασιλέων της Ευρώπης -όπως άλλα κινήματα - αλλά εναντίον ξένου δυνάστη). Αφού έγραφε επίσης: "...πολλαί περιστάσεις δικαιολογούσι την ευχήν των Ελλήνων, του να μην μένωσι εσαεί αδιάφοροι, προς βελτίωσιν της ιδίας αυτών τύχης...". Ένας ξένος, ο Ρώσος ιστορικός Λεωνίδας Μπολισάκωφ τα λέει ξεκάθαρα: "... από όλους όσους παρουσιάστηκαν στην Ελληνική εξέγερση της Μολδοβλαχίας, ο Γεωργάκης κατέχει την πρώτη και τιμητική θέση... Δεν μπορούμε να μην συμπεράνουμε ότι, αν αυτός, με τέτοιες ικανότητες, κατείχε την θέση του Υψηλάντη, είναι βέβαιο πως οι Τούρκοι θα συναντούσαν πιο πείσμονα αντίσταση και το έργο της Φιλικής Εταιρείας δεν θα έληγε σε μερικές, μικρής σημασίας συγκρούσεις... ". Βέβαια πιο σωστό θα ήταν να έγραφε: "...Εάν ο Υψηλάντης με τα πλεονεκτήματα (οικογένειαθέση-διασυνδέσεις), είχε τις ικανότητες του Γεωργάκη, δεν θα τελείωνε άδοξα το κίνημα της Μολδοβλαχίας...". Πράγματι ο Γεωργάκης Ολύμπιος ήταν ο πρώτος μεγάλος Έλληνας αγωνιστής που παρουσίασε πλατύτερους πολιτικούς ορίζοντες. Γι' αυτό, αγωνίστηκε με όλες του τις δυνάμεις να πείσει τους καπετάνιους όλων των υπόδουλων Βαλκανικών λαών, να αγωνιστούν ενωμένοι για την αποτίναξη του τουρκικού ζυγού. Απόδειξη των παραπάνω αποτελεί η κατωτέρω επιστολή προς τον Αλέξανδρο Υψηλάντη: Σεβαστέ και εκλαμπρότατε αυθέντα Ιδού οπού σου στέλνω τα γράμματα του ηγεμόνος των Σέρβων, δια να πληροφορηθείς εξ αυτών... Άρα χρειάζεται πάλιν να ενεργήσομεν, δια να έμβει εις πράξιν η Σερβική κίνησις και ούτω ακολουθούμεν, διότι εις την υπόθεσίν μας, χρειάζονται πολλοί συμμαχίαι, από κάθε έθνος. Ού μόνον έχομεν χρείαν από κάθε έθνος, οπού είναι βαπτισμένοι, αλλά αν ήταν δυνατόν και Τούρκοι να έμπαιναν να ομολογήσουν... Βουκουρέστι 9 Ιανουαρίου 1821 Είναι ευτύχημα που σε πολλές δύσκολες φάσεις τις ιστορίας μας βρίσκεται κάποιος Έλληνας να προκαλέσει μια αστραπή που σβήνει τις αμαρτίες των πολλών. Tέτοιος ήταν ο Γεωργάκης Ολύμπιος, ο σταυραετός του βουνού των Θεών.