ΠΕΡΙΟΔΙΚΗ ΕΚΔΟΣΗ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗΣ ΤΩΝ ΑΠΑΝΤΑΧΟΥ ΓΕΡΟΠΑΑΤΑΝΙΤΩΝ ΕΤΟΣ 13-ΑΡΙΘΜΟΣ ΦΥΛΛΟΥ 76- ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2007-ΕΔΡΑ ΓΕΡΟΠΛΑΤΑΝΟΣ-ΔΙΑΝΕΜΕΤΑΙ ΔΩΡΕΑΝ

Transcript

1 www. geroplatanos.org ΠΕΡΙΟΔΙΚΗ ΕΚΔΟΣΗ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗΣ ΤΩΝ ΑΠΑΝΤΑΧΟΥ ΓΕΡΟΠΑΑΤΑΝΙΤΩΝ mm mmrarm ΕΤΟΣ 13-ΑΡΙΘΜΟΣ ΦΥΛΛΟΥ 76- ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 07-ΕΔΡΑ ΓΕΡΟΠΛΑΤΑΝΟΣ-ΔΙΑΝΕΜΕΤΑΙ ΔΩΡΕΑΝ Γιορτάσαμε κι εφέτος την ιστορική επέτειο της κήρυ ξης του πολέμου της 28ης Οκτωβρίου 1940 του Ελληνοιταλικού πολέμου. Εχουν περάσει από τότε 6 7 ολάκε ρ α χρόνια. Εχουν γραφτεί πολλά. Σήμερα εμείς εδώ 8 α καταγράψουμε ή μάλλον 8 α αντιγράψουμε, ένα κομ μάτι από το υπέροχο βιβλίο του Αγγέλου Τερζάκη, η Ελ ληνική Εποποιία του "Το έθνος, με τις πρώτες ομοβροντίες των κανονιών, είχε σηκωθεί στο πόδι ολόρ θο. "Ολες οι τάξεις, όλες οι ιδεολογίες, όλες οι γενιές εί χαν γίνει ένα: μια μάζα, μια γράφει τα γεγονότα του 1940, θ α πρέπει - αν θέλει να δώσει μιαν εικόνα τους σωστή - να -σημειώσει τον πλατύ αέρα πού είχε φυσή ξει τις ημέρας εκείνες απ' άκρη σ' άκρη της χώρας. Ή παρουσίαση των έφεδρων στις μονάδες τους έγινε μέ σα σ' ένα κύμα ενθουσια σμού. Δίχως να περιμένουν προθεσμίες, συνεπαρμένοι από τη λαχτάρα να δώσουν το παρόν το γρηγορότερο, πήρανε το δρόμο για τους στρατώνες από το ίδιο κιό λας πρωί της εισβολής. Στην Αθήνα, τα τραμ είχαν ανέβει στους Αμπελοκήπους κατά φορτα, με κρεμασμένα άπ' σημαία, -μια ψυχή. Ιτίς 11 έξω, sav τσαμπιά, νιάτα πού Νοεμβρίου, δεκαπέντε ημέ ρες από την εισβολή, ή ελ ληνική επιστράτευση είχε συμπληρωθεί, κι' αυτό ήταν κιόλας σαν ένα πρώτο θαύ μα. Ό ιστορικός πού κατα- τραγουδούσαν. Ο λ ά κ ε ρ η ή πολιτεία έμοιαζε να πανηγυ ρίζει, σάμπως να μην περίμε νε, χρόνια τώρα, παρά μονά χα τούτη τη στιγμή. Πρόσω πα γελαστά, συγκινημένα, ΕΟΡΤΑΣΤΙΚΕΣ ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ ΣΤΟ ΑΗΜΟ ΜΑΣ ΣΤΟ ΚΑΛΠΑΚΙ Ο Δήμος Καλπακίου με τη συνεργασία της Νομαρχια κής Αυτοδιοίκησης Ιωαννίνων και της ΤΕΔΚ Νομού Ιωαν νίνων και με συνεργασία φορέων της περιοχής διοργά νωσε την με μεγάλη επιτυχία τις εορταστι κές εκδηλώσεις με την επωνυμία "ΚΑΑΠΑΚΙΑ 07", στους ιστορικούς χώρους του Καλπακίου και τιμήθηκε η ιστορική επέτειος του "ΟΧΙ". Τιμή και δόξα σ' όλους εκίνους που θυσίασαν τη ζωή τους για να ζούμε εμείς σή μερα ελεύθεροι. J1 ^ Η εφημερίδα μας εύχεται σε όλους συγχωριανούς και φίλους, σ' αυτούς που 'μείναν στο χωριό, και σ' όλους που επανήλθαν ύστερα από την ξεγνοιασιά του καλοκαιριού, στις χειμερινές εστίες τους Κ Α Λ Ο ΧΕΙΜΩΝΑ. *" Λ Ελληνες φαντάροι έχουν καταλάβει ιταλικό τανκ. Αριστερά δεύτερος ο Γεροπλατανίτης στρατιώτης Χ. Τζ,έγκας. χαιρετούσαν από μπαλκό νια και παράθυρα εκείνους πού πήγαιναν να παρουσια στούν, οι αμαξοστοιχίες περνούσαν, στίς ακραίες συνοικίες, ανάμεσα σε γέ ροντες πού δάκρυζαν κι' ανέμιζαν στα χέρια τους ση μαίες, γυναικούλες έκαναν το σταυρό τους σα να περ νούσε λιτανεία, ύστερα σή κωναν τα χέρια τους στον ουρανό, δεητικά. Αυτό Βά σταξε όλο τον καιρό πού συ νεχιζόταν ή επιστράτευση. Ό κάθε έφεδρος ένιωθε το άτομο του να μεγαλώνει, να πλαταίνει, τον εαυτό του να γίνεται εντολοδόχος της φυ λής. Αυτό τον γέμιζε συγκί νηση, ευθύνη και περηφάνεια. Κι' από παντού της ελ ληνικής γης, μ' όλα τα μέσα, παλαιά και σύγχρονα, και με τα πόδια, θεωρίες ατέ λειωτες πορεύονταν ανε βαίνοντας προς το μέτωπο, να κόψουν τη διάβαση στον εισβολέα. Στα παιδιά πού φεύγανε για το μέτωπο τον Οκτώβριο του 1940, ή ευχή όλων ήταν : " Στό καλό και με τη νίκη " κα νένας δμως δεν έδινε στη λέξη " νίκη " φτηνό περιεχό μενο της παρηγοριάς, την ψευδαίσθηση. Νίκη σήμαινε αντίκρυσμα του θανάτου λεβέντικο, χαιρετισμός στο Χάρο από εκείνους πού έχουν καρδιά να τον αντικρύσουν κατάματα, τραγου δώντας. Νίκη, στα 1940, σήμαινε νίκη κατά του θ α Συνέχεια στην σελίδα 3 ΕΠΙΦΥΛΛΙΔΑ Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ Μ Α Σ ΓΛΏΣΣΑ Πολλές φορές έχουμε γράψει για την πλούσια ελ ληνική μας γλώσσα, που όσο την διαβάζουμε και την μελετούμε άλλο τόσο την αγαπούμε. Σήμερα θ α γράψουμε και θ' αναλύσουμε τη λέξη χο ρεύω χορός, με τη βοήθεια του Αεξικού της Νέας Ελλη νικής γλώσσας του Γ. Μπα μπινιώτη, το λεξικό που δια βάζεται και λύνει τις απο ρίες μας και μας δίνει την ετυμολογία όλων των λέξε ων της γλώσσας μας, από την αρχαία εποχή μέχρι σή μερα. Α ς έρθουμε λοιπόν στο θέμα: Χορεύω = ρήμα που ση μαίνει: Κινώ το σώμα, τα πό δια και τα χέρια μου, παίρ νοντας συχνά και την αντί στοιχη έκφραση στο πρόσω πο μου σύμφωνα με το ρυθ μό της μουσικής ή του τρα γουδιού. Χορός = είναι ο συγκεκρι μένος συνδυασμός βημά των, κινήσεων του κορμού και των άκρων. Είναι η χα ρούμενη έκφραση της ζωής. Ετσι έχουμε πολλών ειδών χορούς: χορός Πωγωνήσιος, Ζαγορίσιος, Τσάμικος, Κρητικός, Νησιώτικος, Κονιτσιώτικος, Καλαματιανός κ.λ.π. Ακόμη χορός της Σαλώμης, χορός του Ζαλόγ γου, χορός του Ησαΐα κ.λ.π. Γύρω λοιπόν α π ' το χο ρεύω - χορός υπάρχουν πολλές φράσεις και παροι μίες. Α ς καταγράψουμε με ρικές: 1. Μοναχός σου χόρευε κι όσο θέλεις πήδα = μόνον όταν είσαι ανεξάρτητος μπορείς να κάνεις αυτό που θέλεις. 2. Νηστικό αρκούδι δεν χορεύει = θέλει φαγητό ο χορός. 3. Τώρα που μπήκες στο χορό θ α χορέψεις = όταν εμπλέκεσαι σε μία υπόθεση πρέπει να μείνεις μέχρι τέ λος. 4. Οπως του βαρούν (ενν. τα όργανα) χορεύει = λέγε' ται για ανθρώπους που είναι αναγκασμένοι ν' ακολουσυνέχεια στην σελίδα 6

2 ΣΕΛΙΔΑ 2 TcxviTCs στην ο χ Χ ή xou x p o v o u i O vxxxoxns..."ου Μήτσου Γακς έχγράμμα. Ν' ανέβ στου καφενείου να του παρ". Βροντερή η φωνή του ντελάλη διαπέρασε ό λ ο το χωριό απ' άκρη σ' άκρη. Και πληροφόρησε, ελλείψει άλλου τρόπου, το συγχωριανό του ότι έφθασαν γι' αυτόν χρήσιμες γραπτές πληροφορίες. Ανάμνηση ηχητική από έ ν α Τζουμερκοχώρι, την Πλατανούσα, όπου η έλλειψη άλλου τρόπου επικοινωνίας, έκανε τη μορφή του ντελάλη, τόσο απα ραίτητα κυρίαρχη στη ζωή του χωριού, που σφράγισε μια μα κριά σειρά χρονικής αλυσίδας. Στο Τζουμερκοχώρι αυτό ο ντελάλης αναλάμβανε την ενη μέρωση του χωριού για διάφο ρ α σημαντικά γ ι α τη ζωή των χωριανών γεγονότα. Ο ι βαφτίσεις, οι γάμοι, με τα τραπεζώματα που 8 α ακολου θούσαν μ' όλους τους χωρια νούς καλεσμένους, ήταν απ' τα κυρίαρχα γεγονότα που διαλα λούσε ο ντελάλης. Α λ λ ά και τα συμβούλια που 8 α γίνονταν στο χωριό με πρω τοστάτη β έ β α ι α τον πρόεδρο α λ λ ά και η ενημέρωση γ ι α το ποιος έλαβε "γράμμα", που έφθανε στο κεντρικό καφε νείο, α λ λ ά ακόμη και γ ι α το πότισμα των χωραφιών, ήταν δέματα του ντελάλη. Και τούτο το τελευταίο δια τηρεί μια ξεχωριστή γραφικό τητα στο ό λ ο πληροφοριακό έργο που επιτελούσε ο ντελά λης Όταν ήταν η εποχή, που τα χωράφια ποτίζονταν, ο πρόε δρος ή όποιος 8 α ήταν για εκείνο το διάστημα υπεύθυνος για το μοίρασμα του νερού, κανόνιζε από ποια μέχρι ποια ώρα την τάδε μέρα 8 α είχε ο κάδε χωριανός στη διάθεση του το νερό για πότισμα. Και την βασική αυτή ενημέρωση διεκπεραίωνε ο ντελάλης. Ο άνδρωπος με την καδάρια και βροντερή φωνή, που σε τούτο το Ηπειροτοχώρι αποφάσιζαν οι συγχωριανοί, όπως για τον πρόεδρο του χωριού και τον επίτροπο της εκκλησίας, έτσι και για το ποιος έχει την ιδανι κή γι' αυτούς φωνή, ώστε να εί ναι ο ντελάλης τους. Κι ήταν οι περισσότερες φορές, που οι ντελάληδες ήταν δύο, ένας που έκανε τις κορφές των Τζουμέρκων να αντιλαλούν με τη βροντερή φωνή του μέχρι 12 το μεσημέρι κι ο δεύτερος που συνέχιζε την βροντώδη ενημέρωση από κείνη την ώρα και μετά. Και στα ά λ λ α Ηπειροτοχώρια η φωνή του ντελάλη ανα πλήρωνε την έλλειψη άλλου τρόπου ενημέρωσης και πλη ροφόρησης και η μορφή του σφράγισε και την καθημερινή ζωή και τα σημαντικά γεγονό τα των κατοίκων αυτών των χωριών. ΒΥΖΑΝΤΙΝΕΣ ΑΠΟΓΡΑΦΙΕΣ ι ΑΓΙΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΔΑΒΑΚΗ 23 ΣΥΚΙΕΣ - ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ ΤΗΛ.: * ΔΙΜΗΝΙΑΙΑ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗΣ ΤΠΝ ΑΠΑΝΤΑΧΟΥ ΓΕΡΟΠΛΑΤΑΝΙΤίΙΝ ΙΔΙΟΚΤΗΤΗΣ: ΕΝΩΣΗ ΑΠΑΝΤΑΧΟΥ ΓΕΡΟΠΛΑΤΑΝΙΤΩΝ ΕΔΡΑ:ΓΕΡΟΠΛΑΤΑΝΟΣ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ Τ.Κ ΕΚΔΟΤΗΣ: ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ Γ. ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ ΓΕΡΟΠΛΑΤΑΝΟΣ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ Τ.Κ ΤΗΛ ΚΑΙ ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ ΤΥΠΟΓΡΑΦΕΙΟΥ: Γ. ΤΖΟΒΑΣ ΠΑ. ΑΡΧ. ΣΠΥΡΙΔΩΝΟΣ 8 ΤΗΛ ΣΥΝΤΑΣΣΕΤΑΙ ΑΠΟ ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΕΚΔΟΣΗΣ ΣΥΝΤΑΞΗΣ - ΥΛΗΣ ΣΩΚΡΑΤΗΣ MIX. ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ ΓΕΡΟΠΛΑΤΑΝΟΣ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ Τ.Κ Ν. ΠΑΝΟΥΣΗ 22 - Τ.Κ ΙΩΑΝΝΙΝΑ ΤΗΛ και ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΔΙΑΚΙΝΗΣΗΣ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ Ν. ΜΟΥΚΑΣ ΓΕΡΟΠΛΑΤΑΝΟΣ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ Τ.Κ ΠΑΡΟΔΟΣ ΚΑΣΤΡΙΣΟΓΙΑ ΙΩΑΝΝΙΝΑ ΤΗΛ και ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΤΗΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ: ΜΑΙΡΗ ΚΑΤΣΑΝΟΥ - ΜΠΟΤΣΑΡΗ ΑΓ. ΤΡΙΑΔΟΣ 12 ΤΗΛ ΔΙΑΝΕΜΕΤΑΙ ΔΩΡΕΑΝ - ΚΩΔΙΚΟΣ 4050 Χειρόγραφα πον δημοσιεύονται ή όχι δεν επιστρέφονται. Ο ι ενυπόγραφες συνεργασίες εκφράζουν τις α π ό ψ ε ι ς εκείνων που υπογράφουν. Ο στόχος ήταν πάντα ο ίδιος, η άμεση και γρήγορη ενημέρωση των κατοίκων του χωριού. Αυτό που ά λ λ α ζ ε από χωριό σε χωριό ήταν κυρίως τα δέματα που διαλαλούσε, κι αυτό εξαρτιόταν ιδίως απ' τις ανάγκες των χωριανών κι απ' τον τρόπο ζωής τους. Και έμε ναν πάντα σταδερά δέματα και βασικά, το κάδε σημαντι κό γεγονός της ζωής του χω ριού και κάδε είδους εκδηλώ σεις. Ακόμη ο ερχομός γιατρού Evas λεπτού για τον εμβολιασμό των κατοί κων και για την εξέταση και πρόληψη λοιμωδών ασθενειών, η πρόσκληση για προ σφορά εδελοντικής χειρωνα κτικής εργασίας των αντρών για την εκκλησία, η επίσκεψη κάποιου σημαίνοντος "επίση μου" προσώπου και όλες οι δρησκευτικές εκδηλώσεις. Σκαρφαλωμένος στην πέ τρα Γ τ σπουλ σχίζοντας τον α έ ρ α με τη βροντώδη φωνή να λέει: "Κόψε του νιρό Γιώργου", είτε βαδίζοντας στα πετρόχτι- στα σοκάκια επαναλαμβάνο ντας κάδε 14 Σεπτέμβρη: "φυ λάγονται τα χειμαδιά", "φυλά γονται τα χειμαδιά...", ο ντελά λης πρόσφερε κοινωνικό έργο και άφησε ανεξίτηλη την πα ρουσία του στα Ηπειροτοχώρια κι ήρδε η ώρα να χαδεί σι γά - σιγά ο ντελάλης μες την αχλή του χρόνου. Θερμές ευχαριστίες για την πολύτιμη Βοήθεια του στον δι κηγόρο παρ' Αρείω Πάγω Ράμμο Ηρακλή. Μ α ρ ί α Μπινάτση φυ$ή ΜΟΝΟΛΟΓΟΣ Γράψει ο Mavdos Και τότε η γριά που ζει μόνη της είπε και κατέβηκε απ' το ει κονοστάσι η Παναγία. Ο ι δυο γυναίκες κάδισαν στα σκα μνιά, κοιτάχτηκαν για λίγο στα μάτια και συνέχισαν μια κουβέ ντα που ήταν σαν να την είχαν αρχίσει ώ ρ α πριν:"... Βάναμαν τα πατούνια και πααίναμαν στα Γιάννενα, μια μέρα δρόμο άμα ξέρεις, παίραμαν απέκεια τη ζιάκα με τα μαλλιά για ν α φκιάσουμε σαμαροσκούτια,. και κάναμαν πάλι πίσω, ποια δ α φτάκει γρηγορότερα, να τα πλύνει, να τα λιάσει, και κοντά τα λαναρίζαμαν, τα γνέδαμαν, τα ιδιάζαμαν, τα υφαίναμαν, τα κάναμαν δρούμπα και τα π'λάμαν. Θυμάμαι μια βολά, με τη σχωρεμένη τη Βασίλω του Χριστιά ήμασταν, ήρδαμαν μέ σα δώδε τον Αι Γιώργη, όλη νύ χτα, και φέξαμαν στο χωριό. Εγώ, Παναγία μ', τράβηξα πολλά, σε μένα όλα τα Βάρητα. Στον πατέρα μου σπίτια έφ κιασα, εδώ που 'ρδα στάχτη τα 'βρα. Κοπέλα σαν τα κρύα νε ρά και μεροκάματο δεν άφηνα να πάει χαμένο. Τις πλάκες για το σκολειό απ'τ' Ανώι τις κουβαλάμαν, πόσες στράτες τη μέρα κάναμαν μην το ρωτάς. Και τα πλακώματα πάνω απ' τα παραδύρια κι απ' τις πόρτες απέκεια κι αυτά. Ξαναγκαζόμασταν και φορτωνομέσταν εξήντα οκάδες, εφτά δεκάρες η οκά. Τι πήρα με τόσα λιθάρια στο κορμάκι μου; Μ ι α ζακέτα πήρα κι είπα κι ευχαριστώ. ΚΑΤΑΣΤΗΜΑ ΝΩΠΩΝ ΠΟΥΛΕΡΙΚΩΝ ΚΑΙ ΚΑΤΕΨΥΓΜΕΝΩΝ ΚΡΕΑΤΩΝ Ό ΓΕΡΟΠΛΑΤΑΝΟΣ" ΑΑΕ1ΑΝΔΡ0Σ Β. ΛΕΤΣΙ0Σ ΓΑΣΤΟΥΝΗ ΗΛΕΙΑΣ ΤΗΛ Μ π ό ρ α γ α τότες, ήμουν τρανή ως εκεί πάνω, μην τηράς τώρα. Κοντά, έφκιασε ο ΒαγγέληΣΒάρνας, τον ξέρεις, δεν μπο ρεί να μην τον ξέρεις εσύ, έφ κιασε σπίτι, ο πατέρας μου τόχτισε, τους είχε ξίψωμους τους αργάτες -ούτε καφέ ούτε ψω μί- και τις πέτρες τις κουβαλάμαν πάνω απ' την Γκούρα κι ακόμα παραπάνω. Τα ξύλα τα φέραμαν απ' το Λαγκάδι του Παπά, νύχτα, κρυφά απ' το δ α σικό, δεν κόταγες απ' το δασι κό τότες, περπατάμαν κι έκα ναν τα γόνατα κρ, κρ. Κι άλλα, κι ά λ λ α σπίτια απ' τις πλατούλες μας στήδηκαν. Και στο σκάλο πααίναμαν, με πόσο λες εσύ; δεκαπέντε δραχμές μεριάτικο. Αχ, Πανα γία μ', τι τυραγνία ήταν εκείνη! Κι όταν δεν ήμαν μεροδούλι, να γίνομαι λάστιχο στα χωρά φια, να φυλάω τα γίδια στους γκρεμούς, και κόψε ξύλα για τη φωτιά και ζαλίκωσέ τα κο ντά, κι η ρόκα να μη λείπει απ' το ζωνάρι, έτσι ήταν οι κοπέ λες εκειά τα χρόνια, δεν τις έστελναν για γράμματα, να μ' είχαν στείλει στο σκολειό, όχι πολύ, πέντε κλίτσες να μάδαινα, κιο μ' έβαναν τ' αδέρφια μου κι έγραφα το άλφα και το βήτα, α λ λ ά άμα δε στα ειπεί δάσκαλος... Τι στενοχώρια τράβα γα! Ό ρ ε σαν το σκυλί δ α τεντωδώ και τα παιδιά μου δε δ α τ' αφήκω γκαβά', είπα. Ακούς, Παναγία μ'; Ακούω να λες. Κι όταν γίν'κα κοπέλα για παντρειά, ξεκάμπισαν στο σπίτι δυο. Εγώ μπάλωνα τατσουρέπια μου απόξω στο κατώφλι και φόραγα μια φούστα αργαλίσια με φέλπες, κι η μάνα μου λούζονταν, κι οι μουσαφιραίοι ήρδαν κι έκατσαν στο πεζούλι. Ετούτος - ο μακαρίτης, λέω στην αρχή κάθονταν έτσι, δεν έκρενε. Δεν έφευγαν κοντά αυτοίν'. Τι μ' ήδελες εμένα, γίν'κα παπαρούνα. Ήρθε ο αδερφός μου, ήρδε κι ο πατέρας μου και τους είπαν. Μούειπε ο αδερ φός μου: 'ετούτοι δέλουν κοπέ λα'. Κάπου είχε άσπρες τρίχες, 'αυτόν το γέροντα θ α πάρω; 1, Σκαρ$ιώτη5 ήταν τριάντα τριω χρονών, κι αυτοί ήθελαν να πάρουν την απόφαση, αδειανοί δεν έφευ γαν. Κοντά, μαζώχτηκαν πολ λοί εκεί, εγώ μπήκα στο σπίτι, 'τι λες;" μούειπαν, 'ό,τι πείτε σεις'. Ήταν όμορφος, να ιδείς κουβέ ντες πούλεγε, τους έδωκα το λόγο. Κι άμα σκόλασε η δου λειά, στρώσαμαν τάβλα, έφα γαν, νύχτωσε κι έφυγαν. Πέρασαν λίγες μέρες κι έστειλαν την αδερφή του την Αντιγόνη με τον άντρα της, και ρό μπροστά τα Χριστούγεν να/εμείς μπορούμε και τώρα ν α την πάρουμε" είπαν, 'αυτό δε γένεται - πότε! - να ετοιμα στώ πρώτα'. Έκατσαν ως το κο λατσιό, tu.tvq. i^i \QVT,qy ντροπή απ' τον κόσμο, έλεγα πότε δ α φύγουν, έφυγαν καμιά Βολά. Διάβηκε ένας μήνας, Παρασκευή φάν'κε στο φρά χτη ο κλουριάρης, έριξε μια τουφεκιά, Κυριακή θαγένονταν ο γάμος, της Α γ ί α ς Αικατερί νης ήταν. Σαββάτο ήρθε ο γα μπρός με τον πεθερό που δ ό κανα κοντά, για τα χαρτιά ήρ δαν, έκανε ετούτος - χαλασιά του! - να ειπεί τίποτα, γύρναγα εγώ αλλού το κεφάλι, ήμαν να με καταπιεί η γης. Στο γάμο, τι γάμος, μόλις εί χαμε Βγει απ' την Κατοχή, ένα κόκκινο φόρεμα έ β α λ α, ήταν λυπημένοι ετούτοι, είχε πεθάνειη μάνα του γαμπρού, δεν την πρόκαμα εγώ. Α, κι άμα μ' έβγαλαν όξω απ' του πατέρα μου, και μ' έφεραν δώθε με πή γαν πού λες εσύ; στο Γελαδόσταλο με δ ι ά β α σ α ν, δίπλα στο ποτάμι, σ' έ ν α καλύβι μπήκα. Τις νύφες τις πάαιναν με τρα γούδια, κι εμένα τη μαύρη η ξα δέρφη μ' η Βασίλω με μοιριολόγαε. Εγώ τάχα χαμένα, δεν έγλεπα τίποτα. Κοίταξα την άλ λη μέρα γύρα, ρμούλα. Αχ, φουρτούνα μ' πού ήρδα!' είπα. Τόχαν κάψει οι Γερμανοί το σπί τι στο χωριό, μού είπαν. Κυρια κή παντρευτήκαμαν κι από Δευτέρα βάλαμαν μπροστά να φκιάσουμε καινούργιο σπίτι... Ακούς, Παναγία μ'; Ακούω να λες."

3 ΣΕΛΙΔΑ 3 Στο Μ ο ναστήρ Λ$ίω ν Λ vapgupu vm στο του Βοϊδομάτη (ΚλειΒωνιά) φαρά$$ι Γράφει ο ΙΩΑΝΝΗΣ Γ. ΠΑΠΑ1ΩΑΝΝ0Υ Μεταξύ των δύο γεφυριών του Βοϊδομάτη, του Παπίγκου, μιας των πρώτων τσιμεντένιων "μέ τόξα πετακτωμένα", χτισμέ νου το 1923 και του πέτρινου της Κλειδωνιάς, χτισμένου το 1853 και κοντά στη σπηλιά "Κλειδί" -εντεύθεν πιθανόν και η ονομασία του χωρίου Κλειδωνιά-, όπου, μετά από ανα σκαφές που έκανε κλιμάκιο φοιτητών με επί κεφαλής τους καθηγητάς των πανεπιστημίων SOUTHAMPTON και CAMBRIDGE της Αγγλίας: GEOFF BAILEY, PAT CARTER, CLIVE G A M B L E και HELEN H I G G S, βρέθηκαν οστέϊνα και λίθινα εργαλεία πού χρησιμο ποιήθηκαν από τους προϊστο ρικούς κυνηγούς που κατοι κούσαν στο φαράγγι του Βοϊ δομάτη, πριν από με χρόνια βρίσκεται το Μ ο ναστήρι των Αγίων Αναργύρων Κοσμά και Δαμιανού, φυτεμέ νο πάνω στα βράχια από ευσε βείς μοναχούς το 1653, ανθε κτικό στο χρόνο παρά τις αστα μάτητες μπόρες που πέρασε και εξακολουθεί να περνά. Ειδυλλιακό το τοπίο, ειδικά επιλβγμέ'νο γι αυτοσυγκέντρω ση, προσευχή και επικοινωνία μέ τον Δημιουργό. Πολλές φορές το επισκέ φθηκα ως πεζοπόρος "τουρί στας" και φέτος αξιώθηκα, τη προτροπή και επιμονή του Χ α ρητάκη, της Κικής και της..., να το επισκεφθώ ως προσκυνητής την ημέρα της μνήμης των Αγίων Αναργύρων, δηλαδή την ημέρα που εορτάζει. Αναλόγως ξεκινήσαμε νωρίς -και οι τέσσερες-, από το Πάπιγκο με το αυτοκίνητο, το οποίο αφήσαμε στο "ποδαρ' κό" της παλαιάς πεσμένης γέφυρας του Παπίγκου, και από εκεί πε ζοπορία περί τα 4 0 λεπτά σε ομαλό μονοπάτι, όπου η πρωι νή ανακουφιστική α ύ ρ α του πο ταμού, το θρόισμα των αιωνό βιων παχίσκιων πλατάνων, ο φλοίσβος των ναμάτων του Βοϊδομάτη και το μελωδικό κε λάηδημα των πουλιών, μας έκαναν να νοιώθουμε ότι μάλ λον πετούσαμε παρά περπα τούσαμε. Φθάσαμε εγκαίρως στον προορισμό μας, έστω και αν εί μαστε μάλλον από τους τελευ ταίους. Το ταπεινό εκκλησάκι κατά μεστο από κόσμο -ευτυχώς πά σης ηλικίας-, από την Κλειδωνιά, τα γύρω χωριά, την Κόνι τσα και όχι μόνον, ευτυχές χώ ρεσε κι εμάς και ο έξω χώρος με τις πέτρινες αναβαθμίδες, επίσης γεμάτος κόσμο, οι μεγά λοι καθισμένοι στα πεζούλια και οι μικροί, ιδίως τ' αγόρια, σκαρφαλωμένα στα βράχια. Τυπικότατοι και συγκεντρω μένοι στην αποστολή τους ο π. Χερουβείμ και ο εφημέριος Παπαδήμος, το ίδιο και οι καλ λίφωνοι ψάλτες: Βασίλης, Βαγ γέλης, Ηλίας -να με συγχωρούν Κατάθεση στεφάνου από τον uneusuvo ύλης κ. Σωκράτη Οικονόμου στα Καλπάκια οι άλλοι που δεν γνωρίζω τα ονόματα τους. Και έτερψαν την ακοή και την ψυχή τα άσματα. Ενδεικτι κά αναφέρω: Απολυτίκιον. Ήχος πλ. δ'. "Αγιοι Ανάργυροι και θαυ ματουργοί, επισκέψασδε τας ασθενείας ήμων δωρεάν ελάβατε, δωρεάν δότε ήμίν". Κοντά κιον. Ήχος β'. "Οι την χάριν λαβόντες των ιαμάτων, εφαπλούτε την ρώσιν ταις εν ανάγκαις, ιατροί θαυματδϋ'βγόϊ, ένδοξοι. Α λ λ ά τη υμών επισκέψει, και των πολε μίων τα θράση καταβάλετε, τον κόσμον ιώμενοι εν τοις θαύμασι". Μετά το πέρας της λειτουρ γίας, έξω από την εκκλησία και κάτω από το ξύλινο με φτέρες στέγαστρο (κιόσκι), ένεκα του καυτερού ήλιου, έγινε ο αγια σμός και μετά μίλησε ο π. Χε ρουβείμ. Οπωσδήποτε, αν όχι όλα, πάντως ένας μεγάλος αριθμός δαιμονίων, σίγουρα έφυγε από μέσα μας και πνίγη κε στο Βοϊδομάτη. Έπειτα ακολούθησε η παρά κληση με μικρό αριθμό επισκε πτών ιδίως γυναικών, γιατί οι περισσότεροι είτε γιατί είχανε κουραστεί, είτε γιατί βιάζο νταν να φύγουν, είτε γιατί πει νούσαν ή για να προλάβουν να χορέψουν, επειδή το είχανε τά μα. Μετά την παράκληση κατε βήκαμε κι εμείς, οι καθυστερη μένοι, στα παραποτάμια σιάδια, όπου κατά παρέες, άλλοι καθόταν, άλλοι χόρευαν κι άλ λοι παρακολουθούσαν τους οργανοπαίκτες κι αυτούς που χόρευαν". Μ ι α από τις παρέες αυτές να μέ συγχωρέσουν πού δέν μπόρεσα να συγκρατήσω όλων τα ονόματα-, ήταν και ο παλαιός εκλεκτός φίλος μου Βαγγέλης, μας κάλεσαν και καθίσαμε για λίγο κοντά τους. Ο ι περισσότεροι ήσαν ορειβάτες-προσκυνητές, ένας μάλι στα απ' αυτούς, ο Δημήτρης, δεινός ορειβάτης, άριστος χει ριστής της φλογέρας, (αυλοπαίκτης), ενός εκ των πρώτων πνευστών μουσικών οργάνων, α λ λ ά και εξαίρετος τραγουδι στής, κυριολεκτικώς έκλεψε την παράσταση ένας μάλιστα της παρέας μας τον εχαρακτήρισε βυζαντινό τραγουδιστή και είχε πολύ δίκαιο, γιατί η εκ κλησιαστική βυζαντινή μουσι κή με το αμόλυντο δημοτικό τραγούδι, έχουν τις ίδιες ρίζες. Αυτές οι κοινές ρίζες πιο σω στά, οι νότες τους μας υπερέτερψαν σήμερα, τόσο το πρώ το μέρος, το πρωί μέσα στο μι σοσκότεινο εκκλησάκι του Βοϊ δομάτη, με ό λ α τα ιερά άσματα καθώς και τα διαβάσματα των εορταζόντων αγίων και όχι μό νον, όσο και το δεύτερο μέρος, τα άσματα του λαού, (τα δημο τικά τραγούδια), βγαλμένα μέ σ α από το β ά θ ο ς της πονεμέ νης καρδίας του, όπως το: "Γιάννη μου το μαντήλι σου, πως τώχεις λερωμένο βρέ Γιαν νάκη μου, το λέρωσεν η ξενητειά,τα έρημα τα ξένα, πέντε ποτάμια, τώπλυναν κι έβαφαν και τα πέντε...", που εκφράζει τον βαρύ πόνο της ξενητειάς. και σίγουρα, δυό από τα ποτά μια αυτά, ήταν ο Βοϊδομάτης και ο Αώος. Ο Δημήτρης άρχιζε τραγου ΑΠΟ δώντας και συνέχιζε παίζοντας με δεξιοτεχνία τη φλογέρα. Αυτόν τον ανεπανάληπτο ελληνο-ορθόδοξο μουσικό συν δυασμό απολαύσαμε σήμερα εκεί στο ειδυλλιακό τοπίο του Βοϊδομάτη, χάρι στους εκπρο σώπους της εκλλησίας μας και στον αγνό Αϊ-Λαό μας, είναι βέ βαια λίγοι α λ λ ά αμέτρητοι, οι οποίοι, αμυνόμενοι σθεναρά, διατηρούν κατακάθαρα τα ελ ληνικά και θρησκευτικά νάμα τα που ποτίζουν τις κουρασμέ νες από τον τεχνικό πολιτισμό ψυχές των σύγχρονων ανθρώ πων. Αυτές οι γιορτές παλαιό τερα ήσαν σπουδαίοι σταθμοί, πανδοχεία στην κουραστική πορεία των απομονωμένων ομόρων χωριών, γιατί δίνονταν η ευκαιρία όλοι ν' ανταμώσουν, να συζητήσουν, να χορέψουν, να τραγουδίσουν, να χαρούν. Είθε ο θ ε ό ς, ταις πρεσβείαις των Αγίων Αναργύρων Κοσμά και Δαμιανού, να μας αξιώσει και του χρόνου να ματανταμώσουμε εκεί στον βραχότοπο του Βοϊδομάτη. Ιωάννης Γ. ΠαπαΙωάννου ΑΝΑΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ Α Π Ο ΤΟΝ ΠΡΩΙΝΟ ΑΟΓΟ ΤΟΝ ΠΟΛΕΜΟ TOY J94Q Σ υ ν έ χ ε ι α α π ό την 1 η σ ε λ ί δ α νάτου. Στίς π α ρ α μ ο ν έ ς του π ο λ έ μου, είχε κυκλοφορήσει ένατραγουδάκι, πού διαδό θ η κ ε γ ρ ή γ ο ρ α, με την ε ύ κ ο λ η και χ α ρ ο ύ μ ε ν η μ ε λ ω δ ί α του, στον α ν ύ π ο π τ ο τότε ελ λ η ν ι κ ό λ α ό. Α ρ χ ι ζ ε με τους στίχους: "Μικρή χωριατοπούλα, γλυκεία και νοστιμούλα, δυο μάτια βελουδένια, δυο χειλάκια κερασένια, να τι έχεις γ ι α π ρ ο ι κ ι ό " Το τ ρ α γ ο υ δ ά κ ι αυτό, πού β ρ έ θ η κ ε ν α έχει ρ υ θ μ ό ε μ βατηρίου, παραφράστηκε γ ρ ή γ ο ρ α, πήρε σ α τ υ ρ ι κ ό πε ρ ι ε χ ό μ ε ν ο. Μ ε τους ν έ ο υ ς του στίχους, έγινε το τ ρ α γ ο ύ δ ι των φ α ν τ ά ρ ω ν πού ανέβαιναν στο μέτωπο: Μ ε το χ α μ ό γ ε λ ο σ τ α χείλη πάν' ο ί φ α ν τ ά ρ ο ι μ α ς μ π ρ ο σ τ ά, και γ ί ν α ν ο ί Ιταλοί ρ ε ζ ί λι γιατί ή κ α ρ δ ι ά τ ο υ ς δ ε β α στά. " Κορόιδο Μουσολίνι, κα ν έ ν α ς δ ε θ α μείνει, ε σ ύ κ α ι ή Ιταλία, ή πατρίδα σου ή γελοία τρέμετε ό λ ο ι το χακί..." Μ ε α υ τ ό τον ε ν θ ο υ σ ι α σ μ ό πήγαιναν ο ι φ α ν τ ά ρ ο ι μ α ς στον π ό λ ε μ ο. Τ ρ α γ ο υ δ ώ ντας, ξ ε κ ί ν η σ ε ο ε λ λ η ν ι κ ό ς μ α ς σ τ ρ α τ ό ς, και π ο ρ ε ύ ο νταν α π ό λ α τα σ η μ ε ί α της χ ώ ρ α ς π ρ ο ς την Η π ε ι ρ ο, π ρ ο ς την Μ α κ ε δ ο ν ί α, π ρ ο ς τα χ ω ρ ι ά μ α ς κι έ γ ρ α ψ ε τη μ ε γ ά λ η ε π ο π ο ι ί α του " ΑΓΓΕΛΟΣ ΤΕΡΖΑΚΗΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΑΠ. ΤΖΟΓΚΑΣ ΙΑΤΡΟΣ ΠΝΕΥΜΟΝΟΛΟΓΟΣ Ν ο σ ο κ. Ερρίκος Ντυνάν ΜΕΛΟΣ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΠΝΕΥΜΟΝΟΛΟΓΙΚΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ ΜΕΛΟΣ E.R.S. ΙΑΤΡΕΙΟ: ΠΑΤΗΣΙΩΝ 339Α ΑΘΗΝΑ niktzogas@in.gr ΤΗΛ./ΡΑΧ: ΚΙΝΗΤΟ:

4 ΣΕΛΙΔΑ 4 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ: Ο ΜΗΝΑΣ ΤΟΥ ΤΡΥΓΟΥ ΚΑΙ ΤΗΣ ΣΟΔΕΙΑΣ Η 1 η Σεπτεμβρίου θεωρείται πρωτοχρονιά για την Εκκλησία. Αρχή του Εκκλησιαστικού έτους. Αρχή της Ινδίκτου. Ινδικτιώνες (Indictiones) λεγότανε τα αυτοκρατορικά διατάγματα που καθόριζαν τους φόρους που θ α πλήρωναν οι πολίτες. Τα διατάγματα αυτά εκδίδονταν την 1 η Σεπτεμβρίου, γιατί η ημε ρομηνία αυτή θεωρείται η συ γκομιδή της παλιάς σοδειάς και η αρχή της καινούργιας παρα γωγικής χρονιάς. Είναι γνωστό ότι στην αρχαία Ελλάδα η μέτρηση των ετών γι νότανε κατά Ολυμπιάδες. Το μ.χ. ο Μ έ γ α ς Κων/νος αφιέρωσε τις Ινδικτιώνες ως τρόπον μέτρησης της χρονολο γίας. Κάθε Ινδικτιώνα αποτελεί ται από 15 έτη, αντί για 4 της Ολυμπιάδας. Ο Σεπτέμβριος είναι κυρίως ο μήνας του τρύγου και γενικά ο μήνας της σοδειάς. Όμως η φύση, θαύμα ακατάλυτο και ανανεούμενο, ετοιμάζεται μυ στικά, Βουβά, για το χειμώνα. Τα φυτά δεν μεγαλώνουν τόσο. Ευλογία και ξανάνιωμα ο Σε πτέμβριος μήνας. Ο ι γεωργοί κάνουν τις ετοιμασίες τους, ώστε, όταν βρέξει και γίνει καλ λιεργήσιμο το έδαφος, να αρχί σουν τη σπορά. Αυτό, όμως, εξαρτάται από τις κλιματολογικές συνθήκες κάθε περιοχής. Τα πρωτοβρό χια έρχονται λίγο αργότερα, για να μπορούν ν α καλλιεργη θούν τα χωράφια. Στην Ήπειρο Πως τ ρ α γ ο υ δ ο ύ σ α ν ο ι Π ω γ ω ν ή σ ι ε ς τον π α λ ι ό κ α λ ό καιρό... (κυρίως στο Νομό Ιωαννίνων) η σπορά άρχιζε συνήθως τον Οκτώβριο. Λέω άρχιζε, γιατί όλα τα παραπάνω για την πε ριοχή μας, για το Νομό μας μοιάζουν διηγήσεις από το πα- Κ Α Λ Ο Φ Α Γ Α Δ Ε Σ ΤΣΙΠΟΥΡΑΔΕΣ ΘΕΛΕΤΕ Κ Α Λ Ο Α Γ Ν Ο ΤΣΙΠΟΥΡΟ Α Π Ο ΣΤΑΦΥΛΙΑ ΝΤΕΝΙΠΙΝΑ & Μ Ο Σ Χ Α Τ Ο Μ Α Υ Ρ Ο Δ Α Φ Ν Η 19 Γ Ρ Α Δ Α ΕΛΑΤΕ ΣΤΟΝ Κ Η Π Ο Υ Ρ Ο Α Μ Π Ε Λ Ο Υ Ρ Γ Ο ΗΛΙΑ Χ Α Ρ Ι Σ Η ΣΤΟΝ ΑΓΙΟ Κ Ο Σ Μ Α Π Ω Γ Ω Ν Ι Ο Υ Τηλ.: KEY'S HOUSE ΜΠΟΤΣΑΡΗΣ ΧΡΗΣΤΌΣ & ΜΠΟΤΣΑΡΗΣ ΚΩΝ/ΝΟΣ ΚΛΕΙΔΙΑ ΚΑΙ ΚΛΕΙΔΑΡΙΕΣ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΔΙΑΚΟΣΜΗΤΙΚΑ ΧΕΡΟΥΛΙΑ ΧΑΡΑΚΤΙΚΕΣ ΕΡΓΑΣΙΕΣ ΘΩΡΑΚΙΣΜΕΝΕΣ ΠΟΡΤΕΣ ΙΤΑΛΙΑΣ TESIO & F.A.I.P. ΤΗΛ.: και 8754 Κ Ι Ν Η Τ Ο : Α Γ Ι Α Σ Τ Ρ Ι Α Δ Ο Σ 12 ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ ΜΙΚΡΕΣ ΑΓΓΕΛΙΕΣ Ε ν ο ι κ ι ά ζ ε τ α ι Α ρ τ ο π ο ι ε ί ο στην Κ ά τ ω Κ ό ν ι τ σ α (πρό σ ο ψ η σε διεθνή οδό). Πληροφορίες στο τηλέφωνο: ΑΓΝΟ ΜΕΛΙ Το καλύτερο αγνό, τέλειο μέλι 8α το βρείτε στο ΒΑΣΙΛΙΚΟ, στον αρχαιότερο μελισσοτρόφο Παναγιώτη Κύρκο. Ωρες επικοινωνίας βραδινές. Τηλ.: ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΥΡΚΟΣ Σηπτικό Φαγητ/ί σε Παραδοσιακό Ξενώνα Άνω Κλβιδωνιά, Κόνιτσα Ίηλ /Ρ»χ: phuoxenoms@yah<x>.gr ρελθόν. Πέρασαν δεκαετίες από τότε που έπαψαν οι αγρό τες μας να σπέρνουν σιτάρι και ά λ λ α δημητριακά. Α λ λ ά και στην άλλη Ελλάδα, στα μέρη εκείνα που καλλιερ γούν σιτηρά δεν γίνεται η σπο ρά με το αλέτρι του ζευγά. Η μηχανή κυριαρχεί απο το όργω μα και τη σπορά μέχρι το δέρισμα και το αλώνισμα. Χάδηκε η ρομαντική εκείνη εικόνα που ζούσαμε παντού. Το ίδιο μοτί βο στα ορεινά και στα πεδινά. Μόνον σε παλιές φωτογρα φίες μπορεί να ιδεί κανείς εικό νες ζευγάδων που οδηγούσαν το αλέτρι, που τραβούσε το ζευγάρι των βοδιών ή των αλό γων. Το "Ηλιοβασίλεμα" του Κρυστάλλη δεν συγκινεί σήμε ρα τους νέους γιατί δεν έζησαν τέτοιες στιγμές. Δεν τους λένε τίποτε, δεν μιλούν στην ψυχή τους στίχοι σαν κι αυτούς: " Κ α λότυχοι μου χωριανοί, ζηλεύω τη ζωή σας, την απλοϊκή σας τη ζωή, πόχει περίσσιες χάρες. Μα πιο πολύ το μαγικό ζηλεύω γυρισμό σας, όταν η μέρα σώ νεται και βασιλεύει ο ήλιος...". ΓΡΑΦΕΙ Ο ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΑΕΜΟΣ Έμπα νοικοκύρη, να τρυγήσομε κόκκινα σταφύλια να πατήσομε Δώδεκα βαρέλια να γεμίσομε. Και στη Βενετία να τα πουλή σουμε..." Ακολουδούσε η γιορτή του ληνού, όπως έλεγαν οι αρχαίοι (ληνός=πατητήρι). Το κρασί, ο μούστος, αποθηκεύονταν στα βαρέλια και περίμεναν να "βράσει". Μικρή ποσότητα μού στου την κρατούσαν για τη μουσταλευριά, μέρος της οποίας χρησιμοποιούσαν για τα "σουμπέκια". Έσπαζαν καρύδια με τέτοιο τρόπο, ώστε η ψίχα να μείνει ακέραια, όσο ήταν δυνα τό. Κατόπιν περνούσαν την ψί χα στην κλωστή και γινότανε αρμάδα. Την αρμάδα αυτή τη βουτούσαν στη μουσταλευριά και κολλούσε επάνω στην ψίχα. Όταν κρύωνε τρωγότανε με με γάλη Βουλημία. Αυτά τα κρα τούσε στο μπαούλο της η για γιά και όποτε έκρινε ορδό, έδι νε από λίγο στα εγγόνια της... Όταν ολοκληρώνονταν η "βράση" του μούστου στα βα ρέλια, άρχιζε η απόσταξη των τσίπουρων για να βγει η ρακή. Όταν στήνονταν τα καζάνια δούλευαν σε 24ωρη βάση. Δί πλα στο καζάνι στήνονταν γλέ ντι υπό την επήρρεια του φρέ- Για μας που ζήσαμε εκείνη τη ζωή είναι κάτι το συναρπαστι κό. Είναι κάτι που σε δένει με τη φύση. Έρχεσαι σε επαφή άμεση με το μεγάλο δαύμα της φύσης. Ο Σεπτέμβριος λέγεται και τρυγητής, γιατί αυτόν το μήνα γίνεται ο τρύγος των αμπελιών. Σποραδικά σε κάποια χωριά υπάρχουν ακόμη αμπέλια. Φαί νονται σαν τελευταία απομει νάρια κάποιας άλλης εποχής. Της εποχής εκείνης, που, όταν έφδανε η ημέρα του τρύγου, γι νότανε μεγάλο πανηγύρι. Ό λ η η οικογένεια βρισκότα νε στ' αμπέλι. Μικροί, μεγάλοι με ένα καλαδάκι στο χέρι έμπαιναν ανάμεσα στα κλήμα τα και άρχιζαν να κόβουν στα φύλια. Μόλις γέμιζε, το άδεια ζαν στις μεγάλες καλάδες που δα τις φόρτωναν στα φορτηγά ζώα, για να μεταφερδούν στο πατητήρι του σπιτιού. Ο ι ευχές με τους τρυγητές του γειτονι κού αμπελιού έδιναν και έπαιρ ναν. Κάποιος άρχιζε το τραγού δι: σκου τσίπουρου... Ας ιδούμε τώρα τι επίστευαν οι αρχαίοι Έλληνες για το κρα σί. Ο ι αρχαίοι λάτρευαν για δεό του αμπελιού το Διόνυσο, ο οποίος είχε και άλλα ονόμα τα, μεταξύ αυτών και το όνομα Οίνος. Όπως μας λέει ο Λατί νος ποιητής ΟΒίδιος, ο Διόνυ σος είχε μαζί του ένα όμορφο παληκάρι, τον Αμπελον. Μια μέ ρα, όμως, ο Αμπελος, ο ωραίος αυτός νέος, όπως ήταν κ α β ά λ α πάνω σ' ένα καλοδρεμμένο ταύρο, έπεσε και σκοτώδηκε. Ο Διόνυσος λυπήδηκε πολύ γι' αυτό που έγινε και παρακάλεσε τους δεούς να τον μεταμορφώ σουν σε φυτό, όπως και έγινε. Το φυτό αυτό είναι το αμπέλι (από τον Αμπελον). "Μπαίνω μές τ' αμπέλι σα νοι κοκυρά, για κι ο νοικοκύρης πόρχεται κοντά. Ένας άλλος μύδος μας λέει για τα σταφύλια και το κρασί τα παρακάτω: Κάποτε, στην αρ χαία εποχή, βασιλιάς της Αιτω- Για λίας ήταν ο Οινέας. Αυτός είχε ένα Βοσκό που τον έλεγαν Στάφυλο και έβοσκε τα κοπάδια του βασιλιά. Μ ι α μέρα ο Στάφυλος, εκεί που ήταν κοντά στο κοπάδι του είδε μια γίδα που έτρωγε ένα παράξενο καρπό και πάχαινε πιο γρήγορα από τις άλλες γίδες του κοπαδιού του. Του προξένησε, λοιπόν, την περιέργεια και μια μέρα έκοψε αυτόν τον καρπό και τον πήγε στο Βασιλιά. Ο Οινέας τον πή ρε με ευχαρίστηση. Τον δοκίμα σε και, αφού του άρεσε πολύ τον έφαγε όλο. Έπειτα από αυτό σκέφτηκε να δώσει στον καρπό αυτόν το όνομα του Βοσκού του, που τον ανακάλυψε. Έτσι ονόμασε τον καρπό αυτόν στα φύλι, από τον Στάφυλο. Το κρα σί που βγήκε από το χυμό του σταφυλιού το ονόμασε οίνον από το όνομα του Βασιλιά Ο ι νέα. Αλλη παράδοση μας λέει πως το αμπέλι ήταν γνωστό από τον καιρό του Νώε. Και από τη στιγμή που τελείωσε ο κατακλυ σμός και άραξε η Κιβωτός στο όρος Αραράτ, ο Νώε καλλιέρ γησε το αμπέλι και μέδυσε από το κρασί των σταφυλιών του. Στο ναό του Αγίου Μάρκου στη Βενετία, υπάρχει ψηφιδωτό που τϊορισισμεν 1Τ z/kt\ <ή faun \. Η άμπελος είναι φυτό που υμνήδηκε από τους ποιητές, ν α έχουν μια ι δ έ α ο ι ν έ ο ι μ α ς πως ήταν το ζ ε υ γ ά ρ ι π ο υ ό ρ γ ω ν ε τα χ ω ρ ά φ ι α. Γιατί δ ε ν ε ί δ α ν ποτέ κάτι π α ρ ό μ ο ι ο. τους πεζογράφους και τους μύ8ους περισσότερο από οποιο δήποτε άλλο φυτό. Ξεχωριστή 8έση έχει το αμπέλι στη χριστια νική εποχή. Και δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις που ο Χριστός ο ίδιος παρομοιάζει τον εαυτό Του με την αμπελον και λέγει: "Εγώ ειμί η άμπελος η αληδινή". ΓΓ αυτό πολλοί ξυλόγλυπτες φι λοτεχνώντας τα τέμπλα των εκ κλησιών σκαλίζουν παραστά σεις αμπελιών με κλίματα και σταφύλια. Η αποδέωση, όμως, του κρα σιού, του οίνου έγινε στη διάρ κεια του Μυστικού Δείπνου. Ήταν η στιγμή που ο Ιησούς Χρι στός ύψωσε το ποτήρι και είπε: "Πίετε εξ αυτού πάντες, τούτο εστί το Αίμα Μου...". Α.ΔΕΜΟΣ ΣΥΝΕΡΓΑΤΗΣ ΤΗΣ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑΣ Μ Α Σ

5 Η ΗΠΕΙΡΟΣ: ΑΙΣΘΗΤΙΚΗ ΠΕΡΙΠΛΑΝΗΣΗ ΣΤΟ ΧΩΡΟ ΤΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΤΩΝ ΒΟΥΛΕΥΤΙΚΩΝ ΕΚΛΟΓΩΝ ΤΗΣ 16ι»-9-07 ΣΤΟ ΕΚΛΟΓΙΚΟ ΔΙΑΜΕΡΙΣΜΑ ΓΕΡΟΠΛΑΤΑΝΟΥ Εγγεγραμμένοι 3 1 5, ετεροδημότες 28, ψήφισαν 172, άκυρα - λευκά 0. Ελαβαν: Ν.Δ. 88, Π Α Σ Ο Κ 5 3, ΚΚΕ 7, ΣΥΡΙΖΑ 18, Λ Α Ο Σ 3, ΜΕΡΑ 2, ΚΚΕ (μλ) 1. ΣΤΑΥΡΟΙ ΠΡΟΤΙΜΗΣΗΣ Υ Π Ο Ψ Η Φ Ι Ω Ν ΒΟΥΛΕΥΤΩΝ Ν.Δ. Γερασιμίδης Νικόλαος 6, Καλογιάννης Σταύρος 3 2, Μητροκώστα Παναγιώτα 6, Νάκκα - Νέσσερη Μ α ρία 13, Νικόπουλος Ιωάννης 4 2, Τασούλας Κων/νος 5 0, Φούσας Αντώνιος 12. ΠΑ.ΣΟ.Κ. Αργύρης Ευάγγελος 16, Βούζας Χρυσόστο μος 2 1, Ζορμπαλάς Νικόλαος 9, Ζηκίδου - Ντάση Καλ λιρρόη 6, Μωϋσιάδης Δημήτριος 10, Παντούλας Μιχά λης 22, Χατζής Αναστάσιος 8. Κ.Κ.Ε. Αλυσανδράκης Κων/νος 0, Εξαρχος Νικόλαος 0, Ηλίας Κων/νος 0, Μεντής Χρήστος 3, Τασιούλας Δη μήτριος 0, Τζίμας Δημήτριος 1, Τσουμάνη Ο λ γ α 4. ΣΥΡΙΖΑ Αντωνίου Αικατερίνη 3, Ζαχαράκης Δημήτριος 3, Καστανή Δήμητρα 1, Μαντάς Χρήστος 7, Μπουκουβά λας Χρήστος 6, Πριμικίρης Βασίλειος 0, Σκοπούλης Ιω άννης 15. ΛΑ.Ο.Σ. Αποστόλου Παναγιώτης 3, Γκίκας Δημήτριος 3, Μουγκαράκης Θ ε ό δ ω ρ ο ς 0, Μπίμπος Ιάσονας 0, Σπύ ρου Ιωάννης 0, ΤζιόΒα Αγλαΐα 0, Χήρας Μανόλης 0. ΜΕ.Ρ.Α. Γκρεμός Κων/νος 0, Ηλίας Νικόλαος 2, Κ α μπάνος Θεμιστοκλής 0, Μπότσιος Ανδρέας 2, Μπουγάς Κων/νος 0, Πατσούρα Μ α ρ ί α 0, Χρηστογιώργος Κ ω ν / νοςο. ΚΚΕ (μλ) Κωσταδήμας Βασίλειος 0, Λώλη Ελένη 0, Μ ί χος Δημήτριος 0, Παπανδρέου Πέτρος 0, Τατσάκης Δη μήτριος 0. ΕΚΔΟΘΗΚΕ ΝΕΟ ΒΙΒΛΙΟ ΑΠΟ ΤΟ ΣΩΤΗΡΗ Π. ΤΟΥΦΙΔΗ "ΜΝΗΜΕΣ ΚΑΙ ΜΝΗΜΕΙΑ" (Καλλιθέα - ΒΙΓΛΑ - ΑΓΙΑ ΤΡΙΑΔΑ - ΣΟΥΣΝΙΤΑ) Για την προμήθεια απευθυνθείτε: Περιοδικό "ΚΟΝΙΤΣΑ" ΚΟΝΙΤΣΑ Τηλ.: ή Τιμή 8 ευρώ. f= ΦΑΡΜΑΚΕΙΟ Ν" ΡΟΥΣΗ Κ. ΑΓΓΕΛΙΚΗ ΑΠΟΥ ΑΝΤΩΝΙΟΥ ΚΑΙ ΑΝΑΤΟΛΗ! ΠΑΤΗΜΑ ΧΑΛΑΝΔΡΙΟΥ ΖΤΑΘΜΟΖ ΔΟΥΚΙΧΗΖ ΠΛΑΚΕΝΤΙΑ! ΜΕΤΡΟ ΑΘΗΝΑ ΤΗΛ Ι \ ^3 ΤΧΜΜΟΧ Χ Ρ Η Χ Τ Ο Χ Κ Α Λ Π Α Κ Ι IDANNINON ' ΤΗΛ. 3*β3β KIN. 37 < *»β1 ΑΝΘΗ ΦΥΤΑ VIRAG FLOWERS ΔΙΑΚΟΖΜΗΣΕΙΣ - ΣΤΟΛΙΣΜΟΙ ΑΠΟΣΤΟΛΕΣ ΛΟΥΛΟΥΔΙΩΝ ΘΗΒΩΝ ΠΕΡΙΣΤΕΡΙ (ΕΥΔΑΠ) ΤΗΛ (Γ ΧΕΙΡΟΤΕΧΝΕΙΟ Μ Α Σ Α Λ Α Σ ΑΝΤΩΝΙΟΣ ΕΙΔΗ ΔΩΡΩΝ ΕΙΚΟΝΕΣ - ΚΑΘΡΕΦΤΕΣ ΚΟΜΠΟΛΟΓΙΑ Κ.Τ.Λ. ΤΗΛ. Κ ^ ΑΝΕΞΑΡΤΗΣΙΑΣ 57 ΕΝΑΝΤΙ ΕΘΝΙΚΗΣ ΤΡΑΠΕΖΗΣ ΣΕΛΙΔΑ 5 J Δημοσιεύουμε σήμερα αυτολεξεί και μέσα σε εισα γωγικά από το υπέροχο βι βλίο Ν. ΔΕΣΥΛΑΑ " Η ΗΠΕΙ ΡΟΣ: Αισθητική περιπλάνη ση στο χώρο" την εισαγωγή του Χριστόφορου Μηλιώνη (Πωγωνήσιου τ. Σχολικού Συμβούλου, Αογοτέχνη). ΕΙΣΑΓΩΓΗ "... Μετά τον εμφύλιο ( ) παρατηρή θηκε, μεγάλο κύμα μετανά στευσης (κυρίως στα παρα μεθόρια χωριά του Πωγωνίου) προς τα αστικά κέ ντρα, που ακολουθήθηκε προς την Αυστραλία, την Αμερική, το Βέλγιο και κυ ρίως τη Γερμανία. Ο λ α αυ τά είχαν σαν αποτέλεσμα να ερημωθεί η ύπαιθρος, κυρίως των ορεινών και ημιορεινών περιοχών. Τα χωριά τους διατηρούν ελά χιστους κατοίκους το χει μώνα και μόνο το καλοκαί ρι αποχτούν ξανά ζωή, όταν πολλοί από τους ξενιτεμέ νους έρχονται να προσκυ νήσουν τα προγονικά τους. ΣΗΜΕΡΑ "Στο μεταξύ άλλαξαν οι οικονομικές συνθήκες. Αναπτύχθηκαν ραγδαία οι πόλεις και δημιουργήθηκαν νέα οικονομικά κέντρα. Η παραδοσιακή ζωή με τους πατροπαράδοτους κανό νες της, που είχαν αποκρυ σταλλωθεί στην κοινοτική ζωή, ο λαϊκός πολιτισμός με την ιδιαίτερη αισθητική του, που είχε φιλτραριστεί με τους αιώνες, το ιδιαίτερο εκείνο ήθος των ανθρώπων - όλα αυτά ανήκουν πια στο παρελθόν, σχεδόν ολοκλη ρωτικά. Ωστόσο κάποια δείγματα τους παραμένουν ακόμη ζωντανά, όπως τα πανηγύρια με το θρησκευτι κό τους χαρακτήρα, οι χο ροί, πολλά από τα δημοτικά τραγούδια, η απλότητα των ανθρώπων. "Ζευ άνα, Δωδωναίε, Πε λασγικέ, τηλόδι να ίων, Δω δώνης μεδέων δυσχειμέρου αμφί δε Σελλοί σοι ναίουσ' υποφήται, ανιπτόποδες χαμαιεύναι...". Δηλαδή: " Δ ί α Δωδώνης, πρωτοκύβερνε, Πελασγικέ, που μέ νεις μακριά, την παγερή αφεντεύοντας Δωδώνη, και τριγύρω χαμοκοιτάμενοι, ανιφτόποδοι, ζουν οι Σελ λοί, οι δικοί σου προφήτες...". Ιλιάδα,Π Μετάφραση: Ν. Καζαν τζάκης, Ι. Κακριδής) Πάνω στη γεωγραφία της Ηπείρου, ο ενημερωμένος επισκέπτης διαβάζει, σαν τους περιηγητές του περα σμένου αιώνα, την Ιστορία και ανακαλύπτει, πάνω στο χώμα, τα πατήματα της, που ανακαλούν τις παλιές μνή μες: αρχαία ερείπια, βυζα ντινές εκκλησίες, φτωχά ξω κλήσια, καλοχτισμένα γιο φύρια, αρχοντοχώρια που πατούν στέρεα στο τοπίο τους. Εκείνο, όμως, που παραμέ νει αναλλοίωτο είναι το ηπει ρώτικο τοπίο με την ανε ξάντλητη ποικιλία του και τα δυνατά χρώματα του: τα βουερά δάση της Πίνδου, που σου μεταγγίζουν τη δύ ναμη τους - τα ρουμάνια με τις αιωνόβιες βελανιδιές, φορτωμένες σοφία - τα μεγά λα βουνά, που υψώνονται κατάλευκα ή γαλάζια στον κρυστάλλινο ουρανό ή φορ τώνονται συννεφιά και κε ραυνούς και σε αναγκάζουν να κοιτάζεις ψηλά και συγ χρόνως να είσαι ταπεινός τις Βαθιές χαράδρες, όπου κυλούν σκοτεινοί μυθώδεις ποταμοί που σε βγάζουν στον Κάτω Κόσμο τις κοιλά δες, που πλημμυρίζουν την άνοιξη λουλούδια και κά νουν την καρδιά σου να σκιρτάει. Ο λ α είναι ομορφιά και μνήμες. Και για τους Ηπει ρώτες που ζουν μακριά: νο σταλγία και δάκρυα". Χριστόφορος Μηλιώνης (ΗΠΕΙΡΟΣ Ν. ΔΕΣΥΑΑΑΣ ΑΙΣΘΗΤΙΚΗ ΠΕΡΙΠΛΑΝΗΣΗ ΣΤΟ Χ Ω Ρ Ο ΣΕΛ. 10) Για την επιμέλεια και αντι γραφή Σ.ΟΙΚ. ΛΑΟΓΡΑΦΙΚΑ Σήμερα θ ' ασχοληθούμε με τη λέξη αφτί, σύμφωνα με το λεξικό του Γ. Μπαμπινιώτη. Αφτί = το αισθητήριο όργανο της ακοής. Καθαρίζω τ' αφτιά μου. Τρύπησε τ' αφτιά της για να φοράει σκουλαρίκια. Αλλά ας παρακολουθήσουμε μερικές φράσεις που λέμε στο χωριό μας και γενικά σ' όλη τη χώρα: 1. Παίρνω τ' αφτιά μου = ενοχλώ κάποιον. 2. Πιάνει τ' αφτί του = κάτι υποπίπτει στην αντίληψη του. 3. Είμαι όλος αφτιά = ακούω μετά προσοχής. 4. Στήνω αφτί = κρυφακούω. 5. Και οι τοίχοι έχουν αφτιά = προειδοποίηση για να προσέχεις: Μη μιλάς δυνατά. 6. Δεν ιδρώνει τ' αφτί του = δεν τον νοιάζει για τίποτε. 7. Από το ένα αφτί μπαίνουν κι από τ' άλλο βγαίνουν = λέγεται για άνθρωπο που δεν δίνει προσοχή, για απρόσεχτο. 8. Από το στόμα σου και στου θ ε ο ύ τ' αφτί = Ευχή, να πραγματοποιηθεί κάτι. 9. Βάζω ψύλλους στ' αφτιά = ανησυχώ για κάτι. 10. Μπήκαν ψύλλοι στ' αφτιά = άρχισε να υποψιάζε ται για κάτι. 11. Ρίχνω τ' αφτιά μου = ταπεινώνομαι. 12. Χρεωμένος ως τ' αφτιά = λέγεται για κάποιον που έχει πολλά χρέη. 13. Τραβάω τ' αφτί = τιμωρώ, τον κάνω προσεκτικό. 14. Γελούν και τ' αφτιά μου = λέγεται για κάποιον που είναι πολύ χαρούμενος και δεν μπορεί να το κρύψει. 15. Κοκκινίζει ως τ' αφτιά = ντρέπεται πολύ. 16. Τρώω τ' αφτιά κάποιου = κάνω μεγάλη πίεση προ κειμένου να γίνει κάτι. Μου έφαγε τ' αφτιά να του πάρω αυτοκίνητο ή μου'φαγε τ' αφτιά να την παντρευτώ. 17. Τεντώνω τ' αφτιά μου = κάνω μεγάλη προσοχή να προσέξω κάτι. 18. Υπερήφανος στ' αφτιά = δεν ακούει. 19. Ανοίγω τ' αφτιά μου = προσέχω. Και. Εχω τ' αφτιά μου ανοιχτά = ξέρω τα πάντα. Δεν μου ξεφεύγει τίποτα. Και το παραμικρό ακούω. Ε! Φτάνει ας τ' ακούσουμε όλα αυτά κι ας είμαστε όλο αφτιά. Σ. ΟΙΚ. ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ Χ Ρ Υ Σ Ο Χ Ο Ι Α! ΠΩΛΗΣΙΣ Χ Ο Ν Τ Ρ Ι Κ Η - ΛΙΑΝΙΚΗ ΝΙΚΟΣ Ι. Κ Α Τ Σ Α Ν Ο Σ Ο Ε Ο Δ. Σ Τ Α Υ Ρ Ο Υ 12 ΤΗΛ.: Ι Η Ρ Ο Κ Ρ Η Ν Η - ΟΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ

6 ΣΕΛΙΔΑ 6 Η ΓΕΦΥΡΑ PIOy-ANTIPPlOy Ο Δ ά σ κ α λ ο ς και συγγραφέας κ. Χρ. Εξάρχου με αφορμή τους "Καλατζήδες" της Μουργκάνας του Γ. Κούνδουρου και τις σχετικές βιβλιοκρισίες γράφει διάφορα για τους περίφημους εκείνους τεχνίτες. " Μ ι α Κυριακή του τότε Μ ά η, πέρασαν από κει, επιστρέφοντας από το Ντέντσικο (ν.ο. Αετομηλίτσα) της Κόνιτσας, οι παραπάνω γανωτήδες. Αφού κάθισαν στο σχολειό μου για να ξεκουραστούν, μαζί με το κουτσογόμαρό τους, που το είχαν φορτωμένο με τα εργαλεία τους, τους καλωσώρισα και τους κέρασα λουκούμι, κρύο νερό και ρακή. Το λόγο πήρε πρώτος ο Γιώργος που ήταν μεγαλύτερος εξυπνότερος και πολυμαθέστατος απ' το Σωτήρη κι άρχισε να μου διηγείται το εξής: Απίστευτο, α λ λ ά αληθινό γεγονός: "Αγαπητέ δάσκαλε, δ α σου πούμε κάτι πρωτάκουστο και πρωτοφανές, που μας συνέβηκε σήμερα στην Πέτρα Μ ο ύ κ α. Καθίσαμε κάτω από μια μικρή γκορτσιά (αγριαχλαδιά) για ν α ξεκουραστούμε. Ξαφνικά ακούμε δύο κοτσύφια (μάνα και πατέρας) ν α σπαρταρούν και ν α φωνάζουν συχνά και δυνατά: τσι, τσι, τσι και να τριγυρίζουν πάνω στη γκορτσιά. Σηκωθήκαμε αμέσως και είδαμε, έ ν α πράσινο πελώριο φίδι (δεντρογαλιά), που πλησίαζε στη φωλιά, όπου είχαν τα μικρά τους. Τότε αρχίσαμε να πετάμε πέτρες και το φίδι ύστερα από πολλή ώρα κατέβηκε και το σκοτώσαμε μ1 ένα χοντρό ξύλο. Το μήκος του ήταν 2μ. Σε λίγη ώ ρ α το αρσενικό κοτσύφι, που έχει κίτρινο ράμφος, ήρθε και έκατσε στον ώμο μου.ήρθε να μας ευχαριστήσει, γιατί γλιτώσαμε τα παιδιά τους. Το χαϊδέψαμε με τον αδερφό μου και ανέβηκε στη φωλιά του χαρούμενο, κελαϊδώντας. Ό π ο υ ήτανε και η κοτσυφίνα με τα μικρά τους. Μ ε γ ά λ η η μητρική και πατρική αγάπη". Και πρόσθεσαν τα δυο αδέρφια: "Το γεγονός αυτό δάσκαλε, δε θ α το ξεχάσουμε ποτέ στη ζωή μας και θ α το διαλαλήσουμε παντού". "Αν μιλούσανε τα ζώα πόσο θ α μας ντρόπιαζαν"! Ξένο ρητό. Την άλλη μέρα (Δευτέρα), ό λ α αυτά τα διηγήθηκα στους μαθητές μου και τους είπα ν α γράψουν τις εντυπώσεις και τα συμπεράσματα τους, απ' αυτό το διδακτικό γεγονός. Δυστυχώς όμως, το τέλος του μακαρίτη Γιώργου, ήταν οικτρό, γιατί τον σκότωσαν οι Γερμανοί το 1943 στις εκκαθαριστικές επιχείρησης τους, κοντά στο χωριό τους, στο βουνό. Μουργκάνα, πάνω στα Ελληνοαλβανικά σύνορα, όπου ήταν κρυμένος. Ο δε Σωτήρης πέθανε στο χωριό τους το Αιωνία τους η μνήμη! Επιμέλεια: Β. Αρχιμανδρίτη Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ Μ Α Σ ΓΛΩΣΣΑ Σ υ ν έ χ ε ι α α π ό την 1 η σ ε λ ί δ α 8ούν τους κανόνες που άλ λοι έχουν ορίσει. 5. Ο τ α ν λείπει η γάτα χο ρεύουν τ α ποντίκια = όταν απουσιάζει ο υπεύθυνος, αυτός που ελέγχει κάποιους, αυτοί π α ρ α μ ε λ ο ύ ν τα καθή κοντα τους ή συμπεριφέρο νται α ν ε ξ έ λ ε γ κ τ α. 6. Χ ο ρ ε ύ ω το χ ο ρ ό του Ησαΐα = παντρεύομαι. 7. Χ ο ρ ε ύ ω κ ά π ο ι ο ν σ τ ο τα ψί = φ έ ρ ο μ α ι β α σ α ν ι σ τ ι κ ά. 8. Ο π ο ι ο ς ε ί ν α ι έ ξ ω α π ' το χορό π ο λ λ ά τραγούδια λέει: λ έ γ ε τ α ι γι α υ τ ό ν π ο υ δ ε ν έχει επωμισθεί ευθύνες σε κά ποια υπόθεση ή δεν γνωρίζει κ α λ ά τα πράγματα α π ό κο ντά κ α ι είναι εύκολο ν α α σ κ ε ί κριτική. 9. Μπαίνω στο χορό = αρ χίζω ν α εμπλέκομαι σ ε μια υπόθεση. 10. Α μ α μπεις σ τ ο χ ο ρ ό θ α χορέψεις = όταν βρεθείς σε δεδομένη κατάσταση θ ' αναγκαστείς ν α συμμετά σχεις σ ' αυτή. Α κ ό μ η πολλές παροιμίες υπάρχουν και πολλά λέγο νται γ ι α τ ο χ ο ρ ό κ α ι χ ο ρεύω. Κ α ι κ ά θ ε κοινωνική ε κ δ ή λ ω σ η π ο υ ο ρ γ α ν ώ ν ε τ α ι με σ κ ο π ό ο ι κ α λ ε σ μ έ ν ο ι ν α ψυ χαγωγηθούν, ακούγοντας και χορεύοντας οι καλεσμέ νοι γ ι α ν α συγκεντρωθούν χρήματα. Βλέπουμε λοιπόν πως το χορεύω και χ ο ρ ό ς έ χ ε ι μ ε γ ά λ η σ η μ α σ ί α γ ι α τη ζωή μ α ς και μικροί μεγάλοι, πηγαίνουν σ ε χορευτικούς Συλλόγους, χοροδιδασκαλ ε ί α, ενώσεις, συγκεντρώ σ ε ι ς κ.λ.π. γ ι α το χ ο ρ ό. Εκ φ ρ α σ η χ α ρ ά ς του κάθε αν θ ρ ώ π ο υ και προσωπική εκ δήλωση καθενός και ο χ ο ρ ό ς κ α τ ά την λ α ϊ κ ή έκ φ ρ α σ η " Κ Α Λ Α ΚΡΑΤΕΙ" γ ι α ν α ε κ δ η λ ώ σ ε ι και την δ ι α ι ώ ν ι σ η μ ι α ς αρνητικής κ α τ ά στασης. Α ς α γ α π ά μ ε λοιπόν το χο ρ ό κι α ς γ ι ν ό μ α σ τ ε πάντοτε ε υ χ ά ρ ι σ τ ο ι με τους χ ο ρ ο ύ ς μας ( Β ο ή θ η μ α : Α ε ξ ι κ ό Γ. Μ π α μπινιώτη). Ε π ε ξ ε ρ γ α σ ί α Σ. ΟΙΚ. Ανασκαλεύοντας το αρχείο μου, βρήκα δύο φωτογραφίες: Η μια πολύ παλιά του τότε που για πρώτη φορά πέ ρασα μ' ένα σαπιοκάραβο το ΡΙΟ - ΑΝΤΙΡΡΙΟ για ν α πάω στην Πάτρα και μια πρόσφατη με ημερομηνία , τό τε που κάναμε όλοι οι χωρια νοί μια εκδρομή μέχρι το ΡΙΟ ΑΝΤΙΡΡΙΟ ν α δούμε την και νούργια γέφυρα. Δύο φωτο γραφίες - δύο κόσμοι δύο επο χές. Η μια με σκέψη, με μελαγ χολία, με αγωνία, πως να περ νάει τ' αυτοκίνητο μέσα στο φέρυ-μποτ, στη θ ά λ α σ σ α για να βγούμε απέναντι κι η άλλη με ενθουσιασμό να χτυπάμε παλαμάκια πάνω από τη γέφυ ρα με τ' αυτοκίνητο. Τυχερή η γενιά μας. Η γενιά που ξεκινήσαμε με τη λάμπα πετρελαίου με μια φουρκέτα στο γυαλί της. Η γενιά με το λι γοστό ψωμί και το κρέας στη χάση και στη φέξη που λέμε. Η γενιά του πολέμου, της κατο χής και του εμφυλίου. Και τώ ρα είμαστε η γενιά μ' ό λ α τα καλά. Μ ' ό λ α τα θαύματα του πολιτισμού και τα επιτεύγματα της σύγχρονης τεχνολογίας. Τώρα είμαστε η γενιά που με το τηλεκοντρόλ στο χέρι, ό,τι ώρα θέλουμε πιάνουμε εικό νες α π ' όλο τον κόσμο. Μπο ρούμε εύκολα να ταξιδεύουμε, ν' απολαύσουμε τα χωριά μας, τον τόπο μας, την πατρίδα μας και τους άλλους τόπους και ν α περνάμε πάνω από μια τέτοια γέφυρα σ α να μη συμβαίνει τί ποτε ή με το αεροπλάνο και τα γρήγορα αυτοκίνητα ν α μικραί νουμε και να μηδενίζουμε τις αποστάσεις. Είμαστε μια πάρα πολύ τυχερή γενιά, α λ λ ά και μια γενιά μεγάλων αντιφάσεων. Εκείνο που απομένει σ' όλους μας είναι και εσωτερικά και πνευματικά να καλλιεργηθού με να ευχαριστούμε το θ ε ό και να γινόμαστε κάθε μέρα όλοι μας ΚΑΛΥΤΕΡΟΙ, γιατί μπορεί νά'χουμε ό λ α τα καλά αλλά σιγά - σιγά αρχίζουμε και χάνουμε την ανθρωπιά μας, χά νουμε τον άνθρωπο και ξεχνά με το παλιό ρητό ως "χαρίεν ο άνθρωπος, όταν άνθρωπος ε ι " δηλαδή πόσο χαριτωμένο πράγμα είναι να είναι κανείς άνθρωπος, α λ λ ά πραγματικός άνθρωπος κι όχι θηρίο. ΚΟΙΝΩΝΙΚΑ ΑΠΟ ΤΑ ΑΝΩ ΡΑΒΕΝΙΑ G E P M A ΣΥΓΧΑΡΗΤΗΡΙΑ ΜΕ ΤΙΣ ΕΥΧΕΣ Μ Α Σ Π Α Ν Τ Α ΕΠΙΤΥΧΙΕΣ, Κ Α Λ Η ΣΤΑΔΙΟΔΡΟΜΙΑ ΚΑΙ ΠΡΟΟΔΟ Η πέμπτη εγγονή μας η Βασι λική του Γιάννη Μπαλαφούτη και της Λίτσας Γκερλέ πήρε το πτυχίο της Ηλεκτρολόγου Μη χανικού και Μηχανικού Ηλεκ τρονικών Υπολογιστών του Εθνικού ΜετΘθβειευ Πολυτε χνείου [Τομέας Ενέργειας]. θ ε ρ μ ά Συγχαρητήρια. Καλή Σταδιοδρομία και καλή απο κατάσταση. Η έκτη εγγονή μας, η αδελ φή της, η Δήμητρα Μπαλαφού τη πέρασε με τις πανελλήνιες εξετάσεις στο Οικονομικό Πα νεπιστήμιο Πατρών. θ ε ρ μ ά Συγχαρητήρια. Καλή φοιτητική ζωή. Η έβδομη εγγο νή μας Αγγελική Μπίτσα του Αλκή και της Δέσποινας τε λείωσε την ΣΤ', τάξη με ΑΡΙΣΤΑ ΔΕΚΑ [ 10 ] και ξεκίνησε στην 1 η Τάξη του 3ου Γυμνασίου Ιω αννίνων. θ ε ρ μ ά Συγχαρητήρια. Καλή πρόοδο και να συνεχί σει στο δρόμο που είναι τα αδέλφια και ξαδέλφια της...μας έκαναν ευτυχισμένους και χαρούμενους... Ν α τα χαί ρονται οι γονείς τους και εμείς. Νάμαστε όλοι καλά μικροί και μεγάλοι... Ο ι πανευτυχισμένοι παππούς Δημήτριος Γκερλές από Ανω Ραβένια και γιαγιά Βασιλική Παπαιωάννου Γκερλέ απότοπαπιγκο Α Ν Ω ΡΑΒΕΝΙΑ-ΝΕΟΙ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΕΣ Η Χ α ρ ά του Σπύρου Μπίττα και της Κατίνας Θεοδωρίδη [εγγονή της Λόπως Τσίκα] πήρε το Πτυχίο της από τη Σχολή Κα λών Τεχνών. Θερμά Συγχαρη τήρια, καλή Σταδιοδρομία... Η πρωτοξαδέλφη της Αγγε λική της Ελευθερίας και του Θανάση Θεοδωρίδη πέρασε στο Τμήμα Ιστορίας Ιονίου Πα νεπιστημίου στην Κέρκυρα. Ο πολιτικός μηχανικός Χ α ράλαμπος του Θανάση Καλογήρου και της Δέσποινας Τα- πακούδη πέρασε στο Τμήμα Φυσικής Ιωαννίνων. Ο Δημοσθένης του Αλέ ξανδρου Κάππη πέρασε στη θ ε ο λ ο γ ί α θεσσαλονίκης. Ο Σταύρος του Αριστείδη Αυράκη και της Πόπης Β. Κάπ πη πέρασε στη Σχολή Ευελπί δων. Ο Κων/νος Απ. Μακρής πέ ρασε στο τμήμα Χρηματοοικονομ. και Τραπεζ. Διοικητικ. στον Πειραιά. Η Χρυσάνθη Μ α σ α λ ά του Αντώνη και της Σταματίας πέ ρασε στη Βιομηχανική Πληρο φορική ΤΕ.Ι Κ α β ά λ α ς. Ο Βαγγέλης του Τάκη Τσάτση πέρασε στην Κέρκυρα σε Σχολή σχετική με γραφικές τέ χνες, στο επάγγελμα του πατέ ρα του. θ ε ρ μ ά Συγχαρητήρια σε όλους τους επιτυχόντες. Καλή φοίτηση. ΘΑΝΑΤΟΙ 14 Σεπτέμβρη του , του Σταυρού. Μεγάλη μέρα διάλεξε ο μαυροφορεμένος καβαλάρης να πάρει την συ μπαθέστατη καλονοικοκυρά την 73χρονη άξια μάνα και για γιά Νίνα για να ξεκουραστεί στην γειτονιά των αγγέλων, κο ντά στον αείμνηστο σύζυγο της Γιάννη Γρ. Κάππη. Α ς είναι ανά- λαφρο το γιαννιώτικο χώμα της Περιβλέπτου που τη σκέπασε για πάντα. Ο θ ε ό ς ας απαλύ νει τον πόνο των παιδιών της Ακη και πρώην γυμνασιακής συμμαθήτριας και καλής φίλης Νέλλης, που είχαν χάσει και τον πατέρα τους πριν από 3 7 χρόνια στα Δολιανά. Νάχουν την ευχή της και να ζήσουν οι οικογένειες τους. θ ε ρ μ ά Συλ λυπητήρια σ όλους τους συγγε νείς. Η καλωσυνάτη αρχοντονοικοκυρά Φερενίκη, το τέταρτο από τα πέντε παιδιά των αει μνήστων Γιάννη Μήλιου και Ο υ ρανίας Β. Γκερλέ που είχε γεν νηθεί το 19, έφυγε από το Λαγονήσι, όπου έμενε τα τε λευταία χρόνια. Ανάλαφρο το χώμα της Αττικής γης που την σκέπασε παντοτινά στις 8 του Οκτώβρη του θ ε ρ μ ά συλλυπητήρια στον αδελφό της Τάκη, τ' ανήψια και όλους τους συγγενείς. ΚΟΙΝΩΝΙΚΑ Α Π Ο ΓΥΡΩ ΧΩΡΙΑ Ο Παναγιώτης του Μ ε σ ο Βουνιώτη Χρήστου Κοντονάσιου πέρασε στη Λογιστική ΤΕ.Ι. Πρέβεζας, θ ε ρ μ ά Συγχαρητή ρια. Καλή φοίτηση. ΔΕΣΠΟΙΝΑ ΓΚΕΡΛΕ-ΜΠΙΤΣΑ ΝΤΙΝΑ ΜΟΥΚΑ ΤΣΕΚΟΥΡΑ ΧΕΙΡΟΥΡΓΟΣ ΟΔΟΝΤΙΑΤΡΟΣ 28ης ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 32 - ΙΩΑΝΝΙΝΑ ΤΗΛ KIN ΝΤΑΣΙΟΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ Κηπουπόλεως 13, Κηπούπολη, τηλ

7 ΣΕΛΙΔΑ 7 Ξ ΣΕΠΤΕΜΒΡΗ! Πρώτος μήνας του Φθινοπώρου και πρώτος μή νας του εκκλησιαστικού έτους. Αρχή της Ινδίκτου, όπως λέμε στην εκκλησιαστική γλώσσα. Γλυκός μήνας και θλιμένος, γιατί ανέκαθεν ταυτίζεταιο, με το τέλος του καλοκαιριού και τις χαρές, που φέρνει στα χωριά μας. Συγχρόνως όμως είναι και κέρασα και φυσικά τους μίλησα και με διαβεβαί ωναν ενθουσιασμένοι ότι θα με ψηφίσουν. Εφυγα κατενθουσιασμένος. Σας διαβεβαιώ ότι α π ' αυτό το χωριό πήρα μία μόνο ψήφο, με μαύρισαν που λέμε και βέβαια δεν βγήκα εκείνη τη φορά Βου λευτής. Εδώ φαίνεται ότι έχει εφαρμογή η λαϊκή παροιμία: Αχ αυτός ο κόσμος τρώει την κότα χ...ζει και την πόρτα"....αλλο ο μήνας της αναχώρησης των ταξιδιωτών, γιατί με τις πρώτες βροχές βγήκαν τα γνωστά λουλούδια "οι διώχνες" κι έτσι πρέπει να φύγουν οι παραθε ριστές. Ανοίγουν τα σχολεία, γίνεται ο τρύγος κα θένας στο πόστο του και οι λίγοι που μένουν πίσω, ως επί το πλείστον γέροι και γριές, μένουν με τη σιωπή και τη μοναξιά τους και περιμένουν και νο σταλγούν πότε να ξαναγυρίσουν τ' αγαπημένα τους πρόσωπα. Και φέτος μετά τις εκλογές, ερή μωσαν κα/ πάλ κτ-χ'ώγλϋ ^<ας, Ω ρ α καλή καλοί μας φίλοι καλό χειμώνα και καλή αντάμωση του χρόνου στο χωριό μας ΕΚΛΟΓΕΣ Πάνε πέρασαν κι αυτές. Τέλος τα πανηγύρια, τα μεγάφωνα, οι υποσχέσεις, οι παροχολογίες. Κάθε τέσσερα χρόνια έχουμε αυτές τις εκδηλώσεις. Επί σημη πρεμιέρα γνωστού θεατρικού έργου. Κο σμοσυρροή στις συγκεντρώσεις, υποσχέσεις και λύσεις για όλα τα προβλήματα του τόπου, οικονο μία, παιδεία, ανεργία, συνταξιοδοτικά, αυτοδιοί κηση κ.λ.π. κ.λ.π. Ευχές, λόγοι, χαμόγελα, χειρα ψίες, κάμερες, φωτογράφοι, επίσημοι, γνωστοί, φί λοι, πέρασμα στα ενδότερα, χτένισμα, χρώμα κουστουμιού, μακιγιάζ, χρώμα γραβάτας, Βαθιές ανάσες, φωνές και χίλια δυό άλλα. Και μετά τη νίκη, μετά σφύξιμο του ζωναριού. - Ε π να κάνουμε, μάγοι δεν είμαστε, την άλλη τετρα ετία θα τα λύσουμε τα προβλήματα κ.λ.π. Τι τέλος πάντων είμαστε εμείς οι άνθρωποι. Τι έχει επινοήσει η πολιτική, που μας θαμπώνει όλους μας. MET... ΕΚΛΟΓΙΚΑ Τώρα που τέλειωσαν οι εκλογές κι ο καθένας ψήφισε ό,τι ήθελε ας σχολιάσουμε και δυό ευτρά πελα. Βέβαια η μέρα της ψηφοφορίας είναι η γιορτή της Δημοκρατίας: Πίνοντας καφέ μ' έναν παλιό συνταξιούχο πολιτικό μου'πε: "Το θέμα των σταυρών είναι μυστήρια υπόθεση. Κάθε φορά που βρισκόμουνα σε προεκλογική ομιλία πάντα ήταν και τ' απρόοπτα. Συνεχίζει λοι πόν. Πήγα σ' ένα χωριό κι εκεί σαράντα νοματαίοι με επευφημούσαν, κάποιοι μάλιστα από αυτούς με πήγαν σηκωτό στο καφενείο του χωριού. Εκεί τους liilllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllh Γνωστός μου συνταξιούχος, μοίραζε σε φίλους τους φακέλους με ψηφοδέλτια. Πήρε λοιπόν και το λογαριασμό του ΟΤΕ. Εβαλε μέσα στο φάκελο και το αντίτιμο του λογαριασμού κι όχι και ευκατα φρόνητο ποσό 0 ευρώ και πήγε στον Ο.Τ.Ε. Μέ σα στο σακκάκι του έβαλε και τα ψηφοδέλτια και στη σειρά καθώς ήταν, με τρόπο έβγαζε το ψηφο δέλτιο και τό'δινε στο διπλανό του ψιθυρίζοντας: Ανοιξε το σπίτι σου. Οταν έφτασε στο Ταμείο, δίνει στον υπάλληλο το φάκελο που νόμιζε ότι είχε μέσα το λογαρια σμό του Ο.Τ.Ε. Ο ταμίας το πήρε ανοίγει και βλέ πει μέσα ψηφοδέλτια και σοβαρός του λέει: Κύριε εδώ παίρνουμε και εξοφλούμε λογαριασμούς κι όχι ψηφοδέλτια σας παρακαλώ πηγαίνετε αλλού να τα δώσετε. Ο αφελής είχε κάνει λάθος, αλλού είχε δώσει το φάκελο με τα ευρώ. Ψάχνει α π ' εδώ ψά χνει απ' εκεί πουθενά ο λογαριασμός του Ο.Τ.Ε. Οι διπλανοί έβαλαν τα γέλια, αν και ήταν για κλά ματα. Ο άλλος που πήρε το φάκελο χαμογελούσε στο σπίτι του κι έλεγε: Αν είναι έτσι θα πάω κι αύριο στον Ο.Τ.Ε. Εκεί μοιράζουν φακέλους με διακοσά ρια. ΚΑΙ ΤΟ ΤΡΙΤΟ Παλιότερα, πολύ παλιά, έδιναν στους γερόντους ψηφοδέλτια με σταυρό και τους έλεγαν: αυ τό να μην το χάσεις να το έχεις μαζί με το εκλογι κό σου βιβλιάριο, και άμα πας μέσα να το Βάλεις στο φάκελο και να το ρίξεις στην κάλπη. Αυτό εί ναι ό,τι πολυτιμότερο έχεις, καρφίτσωσέ το κάπου να μην σου πέσει. Ο παππούς το πήρε και το καρ φίτσωσέ στο Βιβλιάριο κατοχής του Ημιόνου, που είχε ό,τι πολυτιμότερο είχε, από την στρατολογία. Το βιβλιάριο έγραφε. Αυτό μην το χάσεις είναι το αιτιολογικό για το μουλάρι σου. Ο παππούς πήγε ψήφισε κι έφυγε. Οταν άνοιξαν το φάκελο, ο δικα στικός έγραψε: "Ενας φάκελος με ψηφοδέλτιο καρφιτσωμένο με σταυρό ό,τι πολυτιμότερο έχω". Και: ψήφισαν τόσοι, έγκυρα τόσοι κι ένα ψηφο δέλτιο ημιόνου. Και η απάντηση της προϊσταμένης Αρχής: Πάλι καλά που ήταν ένα μόνο ψηφοδέλτιο Ημιόνου. Μπορούσε να'ταν κι άλλα πολλά. Η ΠΟΛΙΤΙΚΗ Αν και έχουμε πει πως η εφημερίδα μας είναι μα κράν της πολιτικής, δεν μπορώ να μη σχολιάσω ένα γεγονός, μία νοοτροπία, η οποία με ενοχλεί βαθύτατα να το γράψω. Το εξής: Ορισμένοι πολιτικοί (τώρα με οι) βγαίνουν στα κανάλια και κατηγορούν τους άλλους ότι αυτοί εί ναι οι σωτήρες της χώρας, ότι αυτοί όλα τα κά νουν ή θα τα κάνουν καλώς, αυτοί και κανένας άλ λος δεν είναι για τη χώρα κ.λ.π. Πως είναι δυνα τόν, οι όλοι οι άλλοι να θέλουν την καταστροφή τον όλεθρο της πατρίδας μας; ή όσοι κυβέρνησαν παλιότερα τίποτε άλλο δεν έκαναν παρά το ΠΩΣ Θ Α ΣΥΝΤΕΑΟΥΣΑΝ ΣΤΗΝ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗ ΤΗΣ ΧΩΡΑΣ ΜΑΣ. Είναι δυνατόν να συμβαίνουν ή να γίνονται άλ λο αυτά; Αλλοίμονον η αγαπημένη μας χώρα θα'χε καταστραφεί. Τι παράξενη που'ναι η πολιτι- κή! ή να το πω αλλιώς: Τι άτιμη που'ναι η πολιτική! ΔΙΑΦΑΝΕΙΑ Ολα τα κόμματα ανεξαιρέτως, μας είπαν πολ λά: Μας είπαν λύσεις για την παιδεία, την οικονο μία, την οικονομική ανάπτυξη, το ασφαλιστικό, την υγεία, το περιβάλλον, τ' ατομικά δικαιώματα, τη δημόσια διοίκηση κ.α. που να τα συγκρατήσεις όλα. Πολλές φορές μάλιστα και αντικρουόμενα μεταξύ τους. Σε κείνο όμως που συμφώνησαν όλα, τουλάχιστον στα προγράμματα τους και στις εξαγγελίες τους ήταν το εξής: "ΔΙΑΦΑΝΕΙΑ ΠΑΝΤΟΥ, ΓΙΑ ΠΑΝΤΑ ΚΑΙ ΤΟΥΣ ΠΑΝΤΕΣ ΚΑΙ ΠΑΤΑΞΗ ΤΗΣ ΔΟΑΙΟΦΘΟΡΑΣ". Φαίνεται ότι κάτι περισσότερο από μας γνωρί ζουν. Μακάρι όλα τα κόμματα να το επιδιώξουν αυτό και να το εφαρμόσουν για το καλό όλων μας. Η Πολιτεία έχει χρέος να παρέχει υπηρεσίες υψηλής ποιότητας σ' όλους τους Ελληνες και Ελ ληνίδες ώστε όλοι μας να νιώθουμε ασφάλεια και σιγουριά για τη ζωή μας. Εχει υποχρέωση να κάνει βιώσιμη ανάπτυξη, με κανόνες αρχές αξιοκρατίας και διαφάνειας -όχι κομματικές- ώστε να μην έχουμε καμιά υπόνοια ότι κάτι κρυφό ή κακό γίνε ται απ' όλους εκείνους που μόνοι τους θέλησαν να μας κυβερνήσουν. Αλλωστε οι κυβερνήσεις εναλλάσσονται, πολι τικοί άνδρες και γυναίκες πηγαινοέρχονται πότε στα κυβερνητικά έδρανα και πότε στα εδώλια της αντιπολίτευσης. Εκείνο το οποίο παραμένει είναι τα ζέοντα προβλήματα της χώρας. Και είναι αυτά τα προβλήματα της οικονομικής και κοινωνικής ανάπτυξης της χώρας μας, του τόπου μας, της επαρχίας μας, του Δήμου μας, του χωριού μας, για μια καλύτερη ζωή Ο Α Ω Ν ΜΑΣ. ΙΔΩΜΕΝ. ΑΚΑΔΗΜΙΑ ΑΘΗΝΩΝ: ΚΕΝΤΡ0Ν ΕΡΕΥΝΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΛΑΟΓΡΑΦΙΑΙ Η Ακαδημία Αθηνών, διαβάζοντας την εφημερίδα μας "" έμεινε κατεν θουσιασμένη με τα γραφόμενά μας, και τις αναφορές μας, στα λαογραφικά μας στοιχεία και απέστειλε προς τον Πολιτιστικό Σύλλογο Γεροπλατάνου "Οι φί λοι του χωριού" σχετικό έντυπο καταγραφής στοι χείων, το οποίο και συμπληρώσαμε και αποστείλαμε. Φαίνεται ότι κάτι κινείται για την ίδρυση και συντή ρηση του ΜΟΥΣΕΙΟΥ ΜΑΣ. Θέλουμε να ευχαριστήσουμε θερμά την Ακαδημία Αθηνών (Κέντρον Ερεύνης της ελληνικής λαογρα φίας) και περιμένουμε περαιτέρω ενέργειες. ΑΠΑΓΟΡΕΥΣΗ ΚΥΝΗΓΙΟΥ Την απαγόρευση του κυνηγιού στις «εριοχές που επλήγησαν από τις πυρκαγιές, ανακοίνωσε η Περιφέ ρεια Ηπείρου, μετά από σχετική εντολή του Υπουρ γού Αγροτικής Ανάπτυξης. Θεωρούμε ότι αυτή η απαγόρευση κρίθηκε ανα γκαία για την επιβίωση και επανεγκατάσταση των θη ραμάτων στις καμένες εκτάσεις. Το Δασαρχείο πρέπει να τοποθετήσει πινακίδες και να οριοθετήσει τις εκτάσεις. ΚΑΙ ΤΩΡΑ Α0ΥΛΕΙΑ Οι εκλογές έληξαν. Ο ελληνικός λαός, όλοι μας αποφασίσαμε ποιόν θέλουμε να μας κυβερνήσει. Αυ τό δα πει Δημοκρατία. Οι εκλογές είναι, το πιο σημαντικό συστατικό, το κατ' εξοχήν χαρακτηριστικό το ουσιωδέστερο περιε χόμενο της Δημοκρατίας ή όπως αλλιώς λέμε είναι η πεμπτουσία της Δημοκρατίας. Σεβαστό τ' αποτέλεσμα. Απολύτως σεβαστό και καθόλου τυπικό. Και τώρα δουλειά για την προκοπή του τόπου μας. ο ΣΧΟΛΙΑΣΤΉΣ II ι

8 ΚΟΙΝΩΝΙΚΑ ΓΕΝΝΗΣΕΙΣ Αιωνία η μνήμη του. ΑΘΗΝΑ Απεβίωσε ο Μανώλης Καφετζιάδης, σύζυγος της Ελένης Π. Τσάτσου - Καφετζιάδου στην Αθήνα και η κηδεία του έγινε εκεί. Ο αείμνηστος Μανώλης ήταν γαμπρός μας Ο Κων/νος και η Ευαγγελία Μπότσαρη στις από την Κ α β ά λ α κι ήταν αγαπητός και πολύ ερ στον Ιερό Ν α ό Αγίας Τριάδος γατικός. Συλλυπούμαστε βαθύτατα τη γυναίκα Θ ε σ / ν ί κ η ς βάπτισαν το δεύτερο κοριτσάκι του, τα παιδιά του, τα εγγόνια του και τα δισέγ τους. Νονοί ο Νίκος και η Βάγγυ Χαραλαμπίγονα του. δου. Στους γονείς και στους παππού Χρίστο και Αιωνία η μνήμη του. γιαγιά Μ α ί ρ η ευχόμαστε να τους ζήσει. Στους νονούς πάντα άξιοι. ΒΑΣΙΛΙΚΟ Στο μοναστήρι Αγία Αναστασία Θ ε σ / ν ί κ η ς ο Στις , απεβίωσε ο αγαπητός μας Αντώνης και η Τάσα Κανλή βάπτισαν το κορι τσάκι τους. Το όνομα αυτής Εράσμια - Δανάη. ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΙΩΑΝΝΙΔΗΣ ετών 74, συνταξιούχος Νουνά η Βάντα Γκιολέκα - Μ α γ ο υ λ ά. Στους γο αυτοκινητιστής και στις έγινε πάν νείς ευχόμαστε να τους ζήσει. Στην νονά πάντα δημη η κηδεία στο κοιμητήριο της "Υπαπαντής του Χριστού" στο χωριό του. άξια. Συλλυπούμαστε βαθύτατα, τη γυναίκα του, τα παιδιά του κι όλους τους συγγενείς του. Την 1 η Σεπτεμβρίου , ημέρα Σάββατο Αιωνία η μνήμη του. στην Καστοριά και στον Ιερό Ν α ό Προφήτη Ηλία, έγινε ο γάμος της Σταυρούλας Νικολάου μετά του Κωνσταντίνου Σερεμέτη. (Σταυρούλα Νικολάου κόρη του Αποστόλη και Μ α ί ρ η ς Νικολάου, εγγονή του Βασιλείου 1) Η Χριστίνα ΠαπαΒασιλείου (κόρη της Μ α Νικολάου και της Σταυρούλας Μούκα) που ρίας Καλαντζή και του Λουκά ΠαπαΒασιλείου διαμένουν στην Καστοριά. πέτυχε στο Παιδαγωγικό του Πανεπιστημίου Ιω Ευχόμαστε βίον ευτυχισμένον και πολλά αννίνων. πολλά συγχαρητήρια στους γονείς της και 2) Η Ναταλή Παπαχρήστου κόρη της Τζένης στους παππούδες. και του Τάκη Παπαχρήστου πέτυχε στα Τ.Ε.Ι. Το Σάββατο 22 Σεπτεμβρίου του στον Αγρινίου τμήμα Οικονομικών. Ιερό Ν α ό Υψώσεως Τιμίου Σταυρού στη Ραφή 3) Ο Ιωάννης Λάγκας του Σπυρίδωνα πέτυχε να, η Νάντια Χαράλαμπου Κούγκλη παντρεύτη στη Σχολή Μαθηματικών του Πανεπιστημίου Ιω κε τον εκλεκτό της καρδιάς της Θ ά ν ο Μαλάμη. αννίνων. Κουμπάροι ήταν ο Δημήτρης Μουτσάτσος και Θ ε ρ μ ά συγχαρητήρια και καλή τους πρόοδο. η Μ ά ρ σ ι α Ισραηλίδη. Μετά την στέψη ακολού Η Φ.τ.Γ. θησε δεξίωση στο Δημοτικό κολυμβητήριο Ρα φήνας. ΣΥΓΧΑΡΗΤΗΡΙΑ Στους νεόνυμφους ευχόμαστε βίον ανθότην εγγονή μου Χριστίνα ΠαπαΒασιλείου για σπαρτον. την επιτυχία της στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων Στους γονείς Μπάμπη και Ελένη ευχόμαστε Σχολή Παιδαγωγικών συγχαίρω και της εύχομαι να τους ζήσουν. καλή πρόοδο. Η γιαγιά της Σταματία Χ. Καλαντζή Από τη Θεσσαλονίκη μας ήρθε πάλι νέο θλι βερό μήνυμα η Δήμητρα (Τούλα) Ταλιούρη, Στα ανήψια μας Σταυρούλα Νικολάου και έφυγε από το μάταιο τούτο κόσμο στις 5-9Κωνσταντίνο Σερεμέτη καθώς και στα ξαφέλ και η καμπάνα του χωριού μας χτύπησε φια μας Νάντια Κούγκλη και Θ ά ν ο Μαλάμη που πάλι λυπητερά. πρόσφατα τέλεσαν τους γάμους τους, τους ευ Η αείμνηστος ήταν κόρη του Παναγιώτη Τα-, χόμαστε εκ βάθους καρδίας σπατάλη ευτυχίας. λιούρη και ζούσε στη Θεσσαλονίκη. Αγαπούσε Οικογένειες πολύ το χωριό και κάθε καλοκαίρι ερχόταν Βασιλείου Μούκα από μικρή με τους γονείς της στο χωριό στο Νικολάου Σίβα σπίτι τους. Κι εφέτος, ήρθε ξανά, χάρηκε και χόρεψε στο χωριό ένας όμως πόνος στο πόδι της την ανάγκασε να φύγει γρήγορα και πήγε στη Θεσσαλονίκη για θεραπεία. Στην τελευ Πέρασε πάνω από ένας μήνας που μας έφυγε ταία μου συνάντηση μού'λεγε όλο για το χωριό, και τις ενέργειες που'κανε η αδελφότητα μας η Δήμητρα Ταλιούρη. Α ς είναι το χώμα της Μ α στη Θεσσαλονίκη που από χρόνια η μακαρίτισ- κεδονίας που την σκεπάζει ελαφρύ. Η Δήμητρα σ α η Τούλα ήταν δραστήριο μέλος. Ο χάρος αγαπούσε τόσο πολύ το χωριό παρόλο που ήταν άρρωστη το επισκέφτηκε σαν να ήθελε να όμως έκοψε το νήμα της ζωής. Συλλυπούμαστε Βαθύτατα το γιό της, τα εγ το χαιρετήσει για τελευταία φορά. Αχ Δήμητρα! Μ α ς λείπεις. γόνια της κι όλους τους συγγενείς της. Α ς είναι Μαίρη Κατσάνου - Μπότσαρη ελαφρύ το χώμα της Θεσσαλονίκης που την σκέπασε. Αιωνία η μνήμη της. Ο Σύλλογος Γεροπλατανιτών Θεσ/νίκης μό λις έμαθε για τον θάνατο της αντιπροέδρου του Στις , στην Αθήνα, απεβίωσε ο Δήμητρας Ταλιούρη συνήλθε σε έκτακτη συνε Χριστόφορος Κέντρος κι η ταφή του έγινε εκεί. δρίαση την και αποφάσισε: Ο αείμνηστος Φόρος, γεννήθηκε και μεγά Για την πολυετή προσφορά της στο Σύλλογο λωσε στο χωριό μας, αργότερα πήγε στην Α θ ή 1) Ν α παραστεί σύσσωμο το Δ.Σ. στην νεκρώ να, όπου εκεί μαζί με την γυναίκα του την Ιου σιμη ακολουθία. λία Σίββα δημιούργησε την οικογένεια του. 2) Ν α εκφράσει τα θερμά του συλλυπητήρια Ηταν αγαπητός, πρόσχαρος και ερασιτέχνης στα παιδιά της. πολύ καλός φωτογράφος. Αποθανάτισε πολ 3) Αντί στεφάνου να προσφέρει το ποσό των λές σκηνές και μορφές του χωριού μας. Συλλυ πούμαστε βαθύτατα, τη γυναίκα του, τα παιδιά 5 0 ευρώ στην εκκλησία της Παναγιάς στο Βοϊ του, τα εγγόνια του, τα κουνιάδια του κι όλους δομάτη. Το Δ.Σ. του Συλλόγου Γεροπλατανιτών τους συγγενείς του. Α ς είναι ελαφρύ το χώμα Θεσ/νίκης "Αγιος Νικόλαος" της Αττικής που τον σκέπασε. Ο Αντώνιος και η Τάσα Κανλή απέκτησαν ένα χαριτωμένο κοριτσάκι (Αντώνιος Κανλής γιος της Εράσμιας Νίτσιου - Κανλή). Στους ευ τυχείς γονείς ευχόμαστε να τους ζήσει. ΒΑΠΤΙΣΕΙΣ ΓΑΜΟΙ ΕΠΙΤΥΧΟΝΤΕΣ ΣΕ Α.Ε.Ι. ΚΑΙ Τ.Ε.Ι. ΘΑΝΑΤΟΙ ΕΥΧΕΣ ΕΝΑΣ ΘΑΝΑΤΟΣ ΠΟΥ ΜΑΣ ΣΥΓΚΙΝΗΣΕ ΣΕΛΙΔΑ 8 ΠΡΟΣΦΟΡΕΣ Μ ο ν έ δ α - Λιώλιου Πόπη 50 Αυκομάνες Χρήστος Καλαντζής Αθανάσιος 10 Κέντρου Ευανθία Ιωάννου Χ ρ ή σ τ ο ς Νίκου Κων/νος Μεργιάννης Στέφανος Ανώνυμος αριθ. αποδ Παναγιώτης Γκούμας Β α σ ι λ ι κ ή Β. Μ ο ν έ δ α Λίτος Κ ω ν / ν ο ς Ο λ γ α Γκιολέκα - Δελημήτρου Γεωργία Ι. Ρ ο ύ σ σ η Τσουνάκας Κων/νος δολ. Αυσ Ο Κ α ν λ ή ς Α ν τ ώ ν ι ο ς στην μνήμη της Δ ή μ η τ ρ α ς Τ α λ ι ο ύ ρ η π ρ ο σ φ έ ρ ε ι το π ο σ ό των 3 0 ε υ ρ ώ. ΠΡΟΣΦΟΡΕΣ ΣΤΗΝ ΕΚΚΛΗΣΙΑ Ο ι ο ι κ ο γ έ ν ε ι ε ς Ν ι κ ο λ ά ο υ Σ ί β α και Δ η μ η τ ρ ί ο υ Σ ί β β α π ρ ο σ φ έ ρ ο υ ν στην ε κ κ λ η σ ί α του Α γ ί ο υ Ν ι κ ο λ ά ο υ το πο σ ό των ε υ ρ ώ στη μνήμη του γ α μ π ρ ο ύ τους Χ ρ ι σ τ ό φορου Κέντρου. Ο Κ ω ν / ν ο ς Ν ί τ σ ι ο ς στη μνήμη της ε ξ α δ έ λ φ η ς του Δ ή μητρας Τ α λ ι ο ύ ρ η, της σ υ ζ ύ γ ο υ του Γ λ υ κ ε ρ ί α ς και της α δ ε λ φ ή ς του Ε ρ ά σ μ ι α ς Κ α ν λ ή π ρ ο σ φ έ ρ ε ι στην Π α ν α γ ι ά του Β ο ϊ δ ο μ ά τ η 2 0 ε υ ρ ώ. Ο Α θ α ν ά σ ι ο ς Ν τ ά σ ι ο ς π ρ ο σ έ φ ε ρ ε στον Α γ ι ο Παντε λ ε ή μ ο ν α μια σ ε ι ρ ά ε ι κ ό ν ε ς Α γ ί ω ν στη μνήμη της μητέ ρ α ς του Ελπίδας, της θ ε ί α ς του Γ ι α ν ν ο ύ λ α ς και της γ ι α γ ι ά ς του Α ε υ κ ο θ έ α ς. Η κ. Β α σ ι λ ι κ ή Μ ο ν έ δ α α π ό τη Θ ε σ σ α λ ο ν ί κ η σ ύ ζ υ γ ο ς του αείμνηστου Β α σ ί λ η Μ ο ν έ δ α π ρ ό σ φ ε ρ ε στην ε κ κ λ η σ ί α μ α ς " Α γ ι ο ς Ν ι κ ό λ α ο ς " πενήντα ε υ ρ ώ (50) εις μνή μην του σ υ ζ ύ γ ο υ της. Ευχαριστούμε πολύ. Η κ. Μ α ρ ί α Β λ ά χ ο υ - Μ ί γ κ ο υ π ρ ό σ φ ε ρ ε στην ε κ κ λ η σ ί α μ α ς " Α γ ι ο ς Ν ι κ ό λ α ο ς " πενήντα (50) ε υ ρ ώ, εις μνήμην των γ ο ν έ ω ν της. Ο Απόστολος Κρέτσης προσέφερε 100 ευρώ υπέρ της Ε κ κ λ η σ ί α ς εις μνήμη της σ υ ζ ύ γ ο υ του Ελένης Τ α λ ι ο ύ ρ η - Κ ρ έ τ σ η και της κ ό ρ η ς του Γ ε ω ρ γ ί α ς Κ ρ έ τ σ η Φ έ τ α. Η ε κ κ λ η σ ι α σ τ ι κ ή ε π ι τ ρ ο π ή τους ευχαριστεί. ΕΠΙΣΗΜΑΝΣΗ ΦΙΛΕ Σ Υ Γ Χ Ω Ρ Ι Α Ν Ε Μ Α Σ, Ο Σ Ο Η Ε Φ Η Μ Ε Ρ Ι Δ Α Μ Α Σ Θ Α ΓΡΑΦΕΤΑΙ Α Π Ο Λ Ι Γ Ο Υ Σ, Τ Ο Σ Ο ΑΠΟΜΑΚΡΥΝΕΤΑΙ Α Π Ο Σ Ε Ν Α... ΚΑΙ ΧΑΝΕΤΑΙ ΝΙΚΟΣ Δ. ΣΤΡΑΤΗΣ ΙΑΤΡΟΣ ΠΑΘΟΛΟΓΟΣ ΙΑΤΡΕΙΟ - ΓΡΑΦΕΙΟ: ΚΟΡΑΗ 13 ΙΩΑΝΝΙΝΑ ΤΗΛ ΨΗΦΙΣΜΑ Γ. Β Α Λ Α Κ Ο Ι Ο Μ Τ T35»S*a χ, Π Ε Τ Χ Ι Ο Χ ; om>««s&ae«mmwmm* ΕΣΤΙΑΤΟΡΙΟ - ΚΑΦΕΝΕΙΟ ΜΑΥΡΟΒΟΥΝΙ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΤΗΛ ΘΑ ΘΑ