OYΔΕΝ ΣΧΟΛ(E)ΙΟ ΤΥΠOΣ ΤΩΝ ΜΑΡΩΝΙΤΩΝ

Transcript

1 o MHNIAIA ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΗ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ - ΑΡ. ΦΥΛΛΟΥ 85 ΤΥΠOΣ ΤΩΝ ΜΑΡΩΝΙΤΩΝ OYΔΕΝ ΣΧΟΛ(E)ΙΟ AYTO ΠΟΥ ΒΛΕΠΕΤΕ ΣΤΙΣ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΔΗ- ΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΚΟΡΜΑΚΙΤΗ στην κατάσταση στην οποία βρίσκεται σήμερα. Δεν υπάρχουν λόγια για να περιγράψει κανείς αυτό το άθλιο και προσβλητικό για όλους θέαμα. Μόνον ντροπή μπορεί να αισθάνεται κάποιος για τις θλιβερές αυτές εικόνες οι οποίες ταυτόχρονα προβάλλουν και μαρτυρούν την πρωτοφανή αδιαφορία και αναποτελεσματικότητα όλων των αρμοδίων. Και τι ειρωνεία. Μερικές μόνον δεκάδες μέτρα πιο πάνω άρχισε και ανεγείρεται συγκρότημα πολυτελών επαύλεων στο οποίο, πληροφορίες, φέρουν αναμεμειγμένο τον ίδιο τον εκπρόσωπο της κοινότητας. Εκείνο που εμείς λέμε είναι πως πρωταρχικό χρέος, έγνοια και καθήκον του έπρεπε να ήταν η επιδιόρθωση και ανάπλαση του δημοτικού μας σχολείου. Σε ένα χωριό που τα κοινοτικά κτήρια είναι ερειπωμένα και ανύπαρκτα έχουμε την αίσθηση πως οι εμπορικές επαύλεις μπορούν και να περιμένουν...

2 Ο ΤΥΠΟΣ ΤΩΝ ΜΑΡΩΝΙΤΩΝ 2 ΔEYTEPH ΣEΛIΔA Τ XPHΣIMA THΛEΦΩNA Άμεση ανάγκη...112/199 Πρώτες Bοήθειες...199/112 A.TH.K. Bλάβες Α.Η.Κ. Βλάβες Πληροφορίες Kαταλόγου Kέντρο Άμεσης Bοήθειας Bίας Aστυνομία /Πυροσβεστική...112/199 Aναφορά Δασικών Πυρκαγιών Kέντρο Πληροφόρησης Φαρμάκων και Δηλητηριάσεων Aids Συμβουλευτικό Kέντρο Kίνηση Συμπαράστασης AIDS ( μ.μ.) Nαρκωτικά: Yπηρεσία Άμεσης Aνταπόκρισης / Kέντρο Συντονισμού Έρευνας / Διάσωσης (KΣEΔ) Ώρα Eξυπηρέτηση Πελατών ATHK Πληροφορίες Eξωτερικού Συνδιαλέξεις Eξωτερικού Aξιωματικός Yπηρεσίας Aστυνομίας Aρχηγείο Aστυνομίας Yπηρεσία Δίωξης Nαρκωτικών Aστυνομία Bρετανικών Bάσεων Xρονογράφος στιγμές από την ιστορία ΛEYKΩΣIA Γενικό Nοσοκομείο Mακάρειο Nοσοκομείο Πρώτες Bοήθειες Aστικές Συγκοινωνίες Aρχή Hλεκτρισμού Πυροσβεστική Yπηρεσία Συμβούλιο Yδατοπρομήθειας Aστυνομική Διεύθυνση Tουριστικές πληροφορίες Kυπριακές Aερογραμμές Tαχυδρομείο ΛEMEΣOΣ Aστικές Συγκοινωνίες Nέο Nοσοκομείο Παλιό Nοσοκομείο Πρώτες Bοήθειες Πυροσβεστική Aστυνομία Aρχή Hλεκτρισμού (πληροφορίες) Λιμάνι Συμβούλιο Υδατοπρομήθειας Tουριστικές Πληροφορίες άποψη Ο χρονογράφος μας ταξιδεύει σήμερα στη Λεμεσό και μας πάει 15 χρόνια πίσω. Τότε που ο Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας Γλαύκος Κληρίδης κατέθετε τον θεμέλιο λίθο της εκκλησίας του Αγίου Σιάρπελ. Στη φωτογραφία (δεξιά) ο τότε εφημέριος Λεμεσού και εκ των πρωτεργατών της πρωτοβουλίας πατήρ Αντρέας Κατσιολούδης μαζί με τον Πρόεδρο Κληρίδη ενώ πιο πίσω εμφανίζεται ο Πρόεδρος της επιτροπής ανέγερσης της εκκλησίας Δρ. Βίκτωρ Χατζηρούσου. Στη φωτογραφία (αριστερά) ο Γλαύκος Κληρίδης ενώ καταθέτει τον θεμέλιο λίθο της εκκλησίας που έμελλε να γίνει το θρησκευτικό και πνευματικό κέντρο των Μαρωνιτών στη συνπρωτεύουσα. ΛAPNAKA Nέο Nοσοκομείο Παλιό Nοσοκομείο Πρώτες Bοήθειες Aεροδρόμιο Λάρνακας Kυπριακές Aερογραμμές (αφίξεις αναχωρήσεις) Kρατήσεις θέσεων Oλυμπιακή (αφίξεις/αναχωρήσεις) Tαχυδρομείο Aστυνομική Διεύθυνση Tουριστικές Πληροφορίες Πυροσβεστική Πυροσβεστική αερ Λιμάνι Συμβούλιο Υδατοπρομήθειας ΠAΦOΣ Aεροδρόμιο Πάφου Aστικές Συγκοινωνίες Nοσοκομείο Πρώτες Bοήθειες Aρχή Hλεκτρισμού Ύδρευση Aστυνομία Aστυνομική Διεύθυνση Πυροσβεστική Tουριστικές Πληροφορίες Tαχυδρομεία Λιμενική Αστυνομία ΠAPAΛIMNI Nοσοκομείο Aρχή Hλεκτρισμού (εκτός ωρών γραφείου) Ύδρευση (Nυχτερινή Yπηρεσία) Aστυνομική Διεύθυνση Πυροσβεστική Αμμοχώστου Tουριστικές Πληροφορίες Tαχυδρομείο AΓPOTIKA YΓ. KENTPA Aγρός Aθηένου Aκάκι Eυρύχου Kάμπος Kυπερούντα Λεύκαρα Πεδουλάς Πλάτρες Πόλη Xρυσοχούς Πωμός Πύργος Του Γιαννάκη Μούσα Με ικανοποίηση πληροφορήθηκα την απόφαση της κυπριακής κυβέρνησης να διορίσει στην θέση του Προέδρου της Σχολικής Εφορίας Μαρωνιτών τον κ. Αντώνη Σκούλλο. Έναν νέο, επιτυχημένο και πολλά υποσχόμενο επαγγελματία. Ο Αντώνης Σκούλλος, ο οποίος υπηρετούσε την Σχολική Εφορία από την θέση του Αντιπροέδρου μέχρι και της παραιτήσεως του ακούραστου σκαπανέα και μεγάλου ευεργέτη της παιδείας των Μαρωνιτών Αντώνη Μαρίνου, είναι άριστος γνώστης των θεμάτων που απασχολούν το Δημοτικό Σχολείο Αγιος Μάρων. Νιώθω την βεβαιότητα ότι με τις γνώσεις, τις εμπειρίες και την άρτια επαγγελματική του κατάρτιση θα μπορέσει να βάλει το εκπαιδευτικό ίδρυμα των Μαρωνιτών σε μια νέα πορεία. Θεωρώ πως ο διορισμός του κ. Αντώνη Σκούλλου, σε συνδυασμό με τoν πρόσφατο oτυπoσ ΜΗΝΙΑΙΑ ENHMEPΩTIKH ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ n Βασιλέως Κωνσταντίνου 7, Διαμ. 101, 2373 Άγιος Δομέτιος n Φαξ: n typos21news@cytanet.com.cy n Ιστοσελίδα: n Eκδίδεται και διευθύνεται από Συντακτική Eπιτροπή n Eκτύπωση: Tυπογραφεία ASTRAFTI, Λευκωσία διορισμό στη Σχολική Εφορία άλλων τεσσάρων δραστήριων και δυναμικών μελών, δημιουργεί προοπτικές και ελπίδες για ένα καλύτερο αύριο. Εύχομαι και ελπίζω ότι η Σχολική Εφορία Μαρωνιτών, υπό την νέα της σύνθεση, θα εργαστεί ανεπηρέαστα, με ζήλο και ενθουσιασμό για να προωθήσει το μεγάλο όραμα για ένα Σχολείο πρότυπο που θα εκφράζει και θα αγαλλιάζει όλους τους Μαρωνίτες. Σε αυτή τους την προσπάθεια θα είμαστε όλοι συνοδοιπόροι και συμπαραστάτες. Θέλω όμως με την σημερινή μου παρέμβαση να συγχαρώ θερμά και την κυπριακή κυβέρνηση η οποία με σύνεση και υπευθυνότητα υιοθέτησε τις προτάσεις του εκπροσώπου των Μαρωνιτών και προχώρησε στον διορισμό του νέου Προέδρου της Σχολικής Εφορίας. Η απόφαση της κυβέρνησης του Δημήτρη Χριστόφια προσλαμβάνει ακόμη μεγαλύτερες, τιμητικές για την ίδια διαστάσεις, T εάν λάβει κανείς υπόψη την γνωστή ιδεολογική καταβολή του νέου Πρόεδρου της Σχολικής Εφορίας Μαρωνιτών κ. Αντώνη Σκούλλου. Εκφράζω τέλος την ελπίδα και την προσδοκία πως οι πρόσφατες παρεξηγήσεις ανάμεσα στον Μαρωνίτη Εκπρόσωπο και στην κυπριακή κυβέρνηση, με αφορμή τον διορισμό τριών μελών άλλων από αυτά που υπέδειξε ο εκπρόσωπος στην Σχολική Εφορία, θα μείνουν οριστικά στο παρελθόν. Σε αυτή την κρίσιμη περίοδο που διέρχεται η κοινότητα μας, με την διαδικασία των ΑΠΟΦΑΣΗ ΠΟΥ ΤΙΜΑ ΤΗΝ ΚΥΠΡΙΑΚΗ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ Χαιρετίζω τον διορισμό Aντώνη Π. Σκούλλου διαπραγματεύσεων για λύση του κυπριακού να βρίσκεται σε εξέλιξη, απαιτούνται απ όλους σοβαροί και υπεύθυνοι χειρισμοί οι οποίοι θα διασφαλίζουν την άριστη και αδελφική σχέση με την κυβέρνηση της Κυπριακής Δημοκρατίας. Χαιρετίζω λοιπόν την απόφαση της κυβέρνησης και εύχομαι στην Σχολική Εφορία και τον νέο της Πρόεδρο κάθε επιτυχία στο δύσκολο έργο που αναλαμβάνουν. ANΑΚΟΙΝΩΣΗ Παρακαλούνται όλοι οι παραλήπτες της εφημερίδας, όπως ενημερώνουν άμεσα και με ακρίβεια (οδό, αριθμό και ταχυδρομικό κώδικα), τον «Τ» για οποιαδήποτε αλλαγή ή και προσθήκη νέων διευθύνσεων.

3

4 Ο ΤΥΠΟΣ ΤΩΝ ΜΑΡΩΝΙΤΩΝ 4 TΑ ΝΕΑ Τ TO YΠΟΥΡΓΙΚΟ ΔΙΟΡΙΣΕ ΝΕΟ ΠΡΟΕΔΡΟ ΣΤΗ ΣΧΟΛΙΚΗ ΕΦΟΡΙΑ Ο Αντώνης Σκούλλος διαδέχεται τον Αντώνη Μαρίνο Με πρόσφατη απόφασή του το Υπουργικό Συμβούλιο διόρισε στη θέση του Προέδρου της Σχολικής Εφορίας Μαρωνιτών τον μέχρι πρόσφατα αντιπρόεδρο κ. Αντώνη Π. Σκούλλου. Η θέση του Προέδρου της Εφορίας παρέμεινε κενή μετά την παραίτηση του πρώην Προέδρου κ. Αντώνη Μαρίνου. Στα πλαίσια της ίδιας απόφασης το Υπουργικό διόρισε στη θέση του μέλους της Σχολικής Εφορίας τον κ. Τζόζεφ Χατζηιωσήφ. Τόσο ο Πρόεδρος όσο και το νέο μέλος είχαν προταθεί στην κυπριακή κυβέρνηση από τον εκπρόσωπο των Μαρωνιτών Αντώνη Χατζηρούσο. Σε αντίθεση με την προηγούμενη, αυτή τη φορά η κυβέρνηση υιοθέτησε την πρόταση του εκπροσώπου ίσως και σε μια προσπάθεια να κλείσει το σοβαρό θέμα που προέκυψε με την αντιπαράθεση που ξέσπασε ανάμεσα σε κυβέρνηση και εκπροσώπο με αφορμή τους τρεις πρόσφατους διορισμούς. Με νέα σύνθεση Μετά την απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου να διορίσει νέο Πρόεδρο και νέο μέλος η Σχολική Εφορία βρίσκεται και πάλιν σε πλήρη σύνθεση. Στο σύνολο των εννέα μελών τα τέσσερα είναι νεοδιορισμένα εάν λάβει κανείς υπόψη το γεγονός πως οι προηγούμενοι τρεις διορισμοί (Αντουανέττα Παρίζα, Βίκτωρ Ναούμ και Σύλβια Πογιατζή) είχαν γίνει μόλις τρεις μήνες προηγουμένως. Ωστόσο αμέσως μετά ήρθε η παραίτηση Αντώνη Μαρίνου από την Προεδρία (για προσωπικούς λόγους) με αποτέλεσμα να υπάρχει και πάλιν κενό στην σύνθεση της Εφορίας. Τώρα πλέον με νέο Πρόεδρο και πλήρη σύνθεση η Εφορία μπορεί επιτέλους να λειτουργήσει ομαλά και να θέσει τις βάσεις και τον σχεδιασμό για το επόμενο ακαδημαϊκό έτος. Πολλές οι προκλήσεις Σύμφωνα με πληροφορίες του «Τ» η Σχολική Εφορία βρίσκεται αντιμέτωπη με πολλές και σοβαρές προκλήσεις. Το πιο σοβαρό όμως θέμα το οποίο αναμένεται να απασχολήσει ενδελεχώς την Εφορία και τον νέο Πρόεδρο είναι αυτό του αριθμού των μαθητών που φοιτούν στο Δημοτικό Σχολείο Άγιος Μάρων. Όπως αναφέρουν οι ίδιες πηγές ο αριθμός αυτός ακολουθεί τα τελευταία χρόνια μια σταθερά φθίνουσα πορεία με αποτέλεσμα από 120 μαθητές την πρώτη χρονιά της λειτουργίας του να φθάσει σήμερα στους 96. Ένα άλλο θέμα συνυφασμένο με τον αριθμό των παιδιών είναι και το γεγονός πως η συντριπτική πλειοψηφία των παιδιών που φοιτούν εκεί (πέραν του 90%) έχουν καταγωγή τον Κορμακίτη. Η Σχολική Εφορία καλείται στο άμεσο μέλλον να βρει λύσεις σε αυτά τα σοβαρά ζητήματα και πρωτίστως να γνωστοποιήσει και να πείσει την κοινότητα και τους γονείς πως πρέπει να ανταποκριθούν στο κάλεσμα τους. Να σημειωθεί ότι η θητεία της παρούσας Σχολικής Εφορίας λήγει σε 15 περίπου μήνες. O AΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟΣ ΣΟΥΕΗΦ Σύντομα Κύπριος και με βούλα Η κυβέρνηση και ο Πρόεδρος αντικρίζουν ευνοϊκά αίτημα του για απόκτηση Κυπριακής υπηκοότητας Σύμφωνα με αποκλειστικές πληροφορίες της εφημερίδας μας ο Αρχιεπίσκοπος Μαρωνιτών Κύπρου Ιωσήφ Σουέηφ αναμένεται πολύ σύντομα να αποκτήσει την Κυπριακή υπηκοότητα και να γίνει επίσημα Κύπριος πολίτης. Όπως αναφέρουν οι ίδιες πηγές ο Αρχιεπίσκοπος Σουέηφ υπέβαλε αίτημα προς την κυπριακή κυβέρνηση λίγες μόνο βδομάδες μετά την ανάληψη των καθηκόντων του. Σε μια κίνηση η οποία έχει περισσότερο συμβολικό πιστεύουμε χαρακτήρα, ο Προκαθήμενος της εκκλησίας των Μαρωνιτών της Κύπρου θέλει ενδεχομένως να στείλει το μήνυμα προς όλους πως είναι και ο ίδιος Κύπριος όπως και το χριστεπώνυμο πλήρωμα της εκκλησίας του. Ο Αρχιεπίσκοπος φέρεται να έχει τονίσει στην κυπριακή κυβέρνηση ότι ο ίδιος θα είναι εδώ για τις επόμενες δεκαετίες και πως θεωρεί σωστό να κατέχει την υπηκοότητα της χώρας στην οποία θα ζει και θα υπηρετεί. Η κυπριακή κυβέρνηση έκρινε από την πρώτη στιγμή το αίτημα του Αρχιεπισκόπου Μαρωνιτών ως δίκαιο και δικαιολογημένο. Από την πλευρά του ο Υπουργός Εσωτερικών φέρεται να έχει ήδη ενημερώσει προφορικώς για το θέμα το Υπουργικό Συμβούλιο και τον Πρόεδρο Χριστόφια. Ο κ. Νεοκλής Σιλικιώτης σύμφωνα με απόλυτα διασταυρωμένες πληροφορίες τάσσεται υπέρ της παραχώρησης υπηκοότητας στον Μαρωνίτη Αρχιεπίσκοπο. Θετικά στο αίτημα στέκεται και ο ίδιος ο Πρόεδρος Χριστόφιας ο οποίος φέρεται να έχει εξουσιοδοτήσει τον Υπουργό Εσωτερικών να ετοιμάσει προς το Υπουργικό Συμβούλιο σχετική πρόταση. Να σημειωθεί ότι η κυβέρνηση δεν εξετάζει θέμα παραχώρησης υπηκοότητας σε τόσο σύντομο χρονικό διάστημα παραμονής. Ωστόσο είναι ξεκάθαρο ότι η περίπτωση του Αρχιεπισκόπου Μαρωνιτών η οποία παρουσιάζει τις δικές της μοναδικές ιδιαιτερότητες θα εξεταστεί και θα προωθηθεί κατ εξαίρεση και ως κατεπείγων. ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ ΓΑΜΟΥ Ο Ηλίας Σκούλλου και η Έλενα Ακάμα, σας προσκαλούν στο γάμο τους που θα γίνει το Σάββατο 30 Μαίου 2009 στον ιερό ναό της Παναγίας των Χαρίτων Μαρωνιτών παρά την Πύλη Πάφου, Λευκωσία στις 5.30 μ.μ. Οικογένειες: +Ουρανία Ναούμ Φίλιππος και Μάρω Ακάμα Συγχαρητήρια και Δεξίωση στην ταβέρνα «Ανεμώνες» (Δρόμος Λακατάμειας-Δευτεράς- Ψημολόφου-Καμπιά) στα Καμπιά στις 8.00μ.μ.

5 Τ ΓΕΓΟΝΟΤΑ Ο ΤΥΠΟΣ ΤΩΝ ΜΑΡΩΝΙΤΩΝ 5 ΜΕΓΑΛΗ ΕΠΙΤΥΧΙΑ ΣΗΜΕΙΩΣΕ Η ΕΠΙΣΚΕΨΗ ΤΟΥ ΣΤΑ ΜΑΡΩΝΙΤΙΚΑ ΧΩΡΙΑ O Άντρος μπήκε στις καρδιές των Μαρωνιτών Θερμή υποδοχή επιφύλαξαν οι Μαρωνίτες στα κατεχόμενα χωριά τους, σε πολυμελή αντιπροσωπεία του ΑΚΕΛ υπό τον Γενικό Γραμματέα της Κεντρικής Επιτροπής του κόμματος κύριο Άντρο Κυπριανού. Ηαντιπροσωπεία του κυβερνώντος κόμματος της Αριστεράς, στην οποία συμμετείχαν επίσης ο Μαρωνίτης βουλευτής Κερύνειας κύριος Κλαύδιος Μαυρόχαννας, οι υποψήφιοι Ευρωβουλευτές Κυριάκος Χατζηττοφής και Ιωσήφ Ιωσήφ και άλλα ανώτατα στελέχη του κόμματος, πέρασε το οδόφραγμα του Αγίου Δομετίου νωρίς το πρωί της Κυριακής 3 Μαϊου 2009 και πρώτος σταθμός της περιοδείας της ήταν η Αγία Μαρίνα Σκυλλούρας. Η είσοδος στο Παρών στη λειτουργία ο Σεβασμιότατος Αρχιεπίσκοπος Μαρωνιτών Κύπρου Γιούσεφ Σουέηφ ο οποίος μετέβη ειδικά στον Κορμακίτη για να συναντήσει τον κύριο Κυπριανού. Στην ομιλία του ο Αρχιεπίσκοπος αφού καλωσόρισε τον κύριο Κυπριανού και τη συνοδεία του, αναφέρθηκε στην ιστορική παρουσία των Μαρωνιτών στην Κύπρο τα τελευταία 1000 και πλέον χρόνια και ζήτησε από αυτόν και την κυβέρνηση να στηρίξουν τις προσπάθειες της κοινότητας για επιβίωση σε αυτές τις δύσκολες ώρες που περνά. Ανέφερε χαρακτηρι- αίτερη συνάντηση στην παρουσία μόνο του εκπροσώπου των Μαρωνιτών στη βουλή των Αντιπροσώπων κυρίου Αντώνη Χατζηρούσου. Συγκέντρωση Γύρω στις το πρωί πραγματοποιήθηκε στο οίκημα του σωματείου «Κορμακίτης» εκδήλωση με κύριο ομιλητή τον Γ. Γ. του ΑΚΕΛ. Τον κύριο Κυπριανού καλωσόρισε πρώτος ο πρώην πρόεδρος του σωματείου και στενός του συνεργάτης Νίνος Φραντζιάς ενώ σύντομες προσφωνήσεις Κορμακίτη τόσο ο ίδιος όσο και η αντιπροσωπεία του κόμματος του, αναφέρθηκε στις παραδοσιακά πολύ καλές σχέσεις του ΑΚΕΛ με την κοινότητα των Μαρωνιτών και υποσχέθηκε ότι επί δικής του ηγεσίας οι σχέσεις αυτές θα ενδυναμωθούν και θα γίνουν ακόμη πιο στενές. Υποσχέθηκε ότι θα συνεχίσει αυτό που ξεκίνησε ο προκάτοχος του και σημερινός πρόεδρος της Δημοκρατίας Δημήτρης Χριστόφιας και αναφέρθηκε εν συντομία σε μια σειρά μέτρων που πάρθηκαν τον τελευταίο καιρό από την κυβέρνηση Άντρος Κυπριανού απεκάλυψε ότι ο πρόεδρος Χριστόφιας έχει θέσει το θέμα στον Τουρκοκύπριο ηγέτη Μεχμέτ Αλί Ταλάτ στις συναντήσεις τους, χωρίς ωστόσο αποτέλεσμα αφού είναι τοις πάση γνωστό, όπως είπε, ότι κάποια ζητήματα είναι πέραν των δυνάμεων και του ιδίου του κυρίου Ταλάτ. Απαντώντας αργότερα σε σχετικό ερώτημα, ο κύριος Κυπριανού υποσχέθηκε ότι η κυβέρνηση θα μελετήσει μέχρι την νέα σχολική χρονιά θέμα επαναλειτουργίας του Δημοτικού Σχολείου Κορμακίτη αφού διαπιστω- «Σας ευχαριστούμε για την θερμή υποδοχή και σας υποσχόμαστε ότι το ΑΚΕΛ θα την ανταποδώσει στους Μαρωνίτες στο πολλαπλάσιο» Μαρωνίτικο αυτό χωριό δεν επιτρέπεται σε κανένα αφού εδώ και 35 χρόνια αποτελεί ολόκληρο, ως γνωστό, στρατιωτική περιοχή των Τουρκικών κατοχικών δυνάμεων. Έτσι ο κύριος Κυπριανού και η συνοδεία του αρκέστηκαν απλά στο αγνάντεμα της Αγίας Μαρίνας από κοντινό σημείο του γειτονικού χωριού Σκυλλούρα. Εκεί ήταν και ο γνωστός Μαρωνίτης παράγοντας από την Αγία Μαρίνα Εδουάρδος Χατζηχάννας ο οποίος και τους εξήγησε εν συντομία την κατάσταση που επικρατεί στο χωριό αυτό. Ακολούθως η πομπή κατευθύνθηκε στον Κορμακίτη όπου η αντιπροσωπεία του ΑΚΕΛ παρακολούθησε τη Θεία Λειτουργία στον ναό του Αγίου Γεωργίου. στικά στον κύριο Κυπριανού ότι σε αυτούς τους λίγους μήνες που ευρίσκεται στην Κύπρο έχει εντυπωσιαστεί από τη θέληση και το πάθος των Μαρωνιτών να κρατήσουν την γη τους, τη θρησκεία τους και την παράδοση τους, και θα ήταν άδικο οι προσπάθειες τους σήμερα για συνέχιση της παρουσίας τους σε αυτό το νησί να πάνε χαμένες. Με Αρχιεπίσκοπο Μετά το πέρας της λειτουργίας, ο Αρχιεπίσκοπος Σουέηφ δέχτηκε τον κύριο Κυπριανού και τα υπόλοιπα μέλη της αντιπροσωπείας του ΑΚΕΛ στην κατοικία του στον Κορμακίτη όπου οι δύο άντρες είχαν και δεκαπεντάλεπτη ιδι- έκαμαν εκ μέρους του κοινοτικού συμβουλίου Κορμακίτη ο αναπληρωτής κοινοτάρχης Γιαννάκης Λαζαρής, εκ μέρους της εκκλησιαστικής επιτροπής ο πρόεδρος της Γιώργος Φοραδάρης, ο βουλευτής Κερύνειας του ΑΚΕΛ Κλαύδιος Μαυρόχαννας και ο εκπρόσωπος των Μαρωνιτών Αντώνης Χατζηρούσος. Αίσθηση και συγκίνηση προκάλεσαν οι στοίχοι του Μαρωνίτη λαϊκού ποιητή Μιχαλάκη Φραγκίσκου ο οποίος απήγγειλε ποίημα ειδικά αφιερωμένο στο γεγονός της επίσκεψης. Στην δική του ομιλία ο Γ. Γ. του ΑΚΕΛ αφού ευχαρίστησε όλους για την θερμή υποδοχή που έτυχε στον προς όφελος τόσο των εγκλωβισμένων όσο και των προσφύγων Μαρωνιτών. Αναφερόμενος επίσης στο πολιτικό πρόβλημα των Μαρωνιτών και στις προσπάθειες επίλυσης του Κυπριακού, ο ηγέτης του ΑΚΕΛ ανέφερε ότι θα πρέπει να γίνει σεβαστή η επιλογή που έκαναν οι Μαρωνίτες το 1960, να ανήκουν δηλαδή στην ελληνοκυπριακή κοινότητα και η προσπάθεια θα είναι όλα τα χωριά τους να επιστραφούν υπό ελληνοκυπριακή διοίκηση σε μια ενδεχόμενη λύση του προβλήματος. Ιδιαίτερα όσον αφορά το αίτημα της κοινότητας για διάνοιξη των χωριών Αγία Μαρίνα και Ασώματος στους κατοίκους τους, ο κύριος θεί ότι υπάρχουν παιδιά που θα ήθελαν να φοιτήσουν εκεί. Στην Καρπάσια Μετά την επίσκεψη στον Κορμακίτη ο κύριος Κυπριανού και η αντιπροσωπεία του ΑΚΕΛ μετέβησαν στην Καρπάσια όπου στο οίκημα του εκεί σωματείου έγιναν δεκτοί από τις αρχές και τους λιγοστούς κατοίκους του χωριού. Αργότερα η αποστολή επέστρεψε στον Κορμακίτη και παρακάθησε σε γεύμα το οποίο παρέθεσε προς τιμή της το ζεύγος Νίνου και Ηλιάνας Φραντζιά. σε κεντρικό καφενείο του χωριού.

6 Ο ΤΥΠΟΣ ΤΩΝ ΜΑΡΩΝΙΤΩΝ 6 ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ Τ Oι σχέσεις των Μαρωνιτών της Κύπρου με τον μητροπολιτικό Λίβανο υπήρξαν ανέκαθεν στενές και συνεχείς. Από τον καιρό της άφιξής τους στην Κύπρο οι Μαρωνίτες δεν έπαψαν ποτέ να βλέπουν προς τον Λίβανο. Ακόμη και σήμερα χίλια και πλέον χρόνια μετά την άφιξη τους επισκέπτονται κατά δεκάδες την γείτονα χώρα και κατακλύζουν κάθε χρόνο τα μοναστήρια και τα προσκυνήματα τους. Η σχέση του με την εκκλησία των Μαρωνιτών άρρηκτη ενώ σχεδόν όλοι οι σημερινοί Μαρωνίτες είχαν την δυνατότητα έστω και μια φορά να φιλήσουν το χέρι του Πατριάρχη τους. Ποια όμως είναι η αντίληψη της πολιτικής ηγεσίας των Μαρωνιτών στο Λίβανο για τους Μαρωνίτες της Κύπρου; Πως οι Λιβάνιοι Μαρωνίτες ηγέτες αντικρίζουν την πορεία και τα προβλήματα της κοινότητας εδώ στην Κύπρο; Πόσα γνωρίζουν για την κοινότητα και ποια ευθύνη αισθάνονται απέναντι τους; Αλλά και πως βλέπουν τις σχέσεις ανάμεσα στην χώρα τους και στην Κύπρο; Μπορούν αυτές να βελτιωθούν και να αναπτυχθούν; Όλα αυτά τα ερωτήματα προχωρά να απαντήσει η εφημερίδα μας εγκαινιάζοντας μια σειρά από συνεντεύξεις με τους πιο γνωστούς Μαρωνίτες πολιτικούς ηγέτες του Λιβάνου. Πρώτος ανοίγει την αυλαία ο Στρατηγός Μισιέλ Αούν. O άνθρωπος που πέρασε από όλες τις βαθμίδες εξουσίας στη γείτονα χώρα. Αρχηγός των ενόπλων δυνάμεων, Πρωθυπουργός και Πρόεδρος. Στη συνέχεια εξορισμένος στη Γαλλία απ όπου επέστρεψε ως ήρωας πριν πέντε χρόνια και που σήμερα διαδραματίζει σημαίνοντα ρόλο στη πολιτική ζωή ως ο αρχηγός του Πατριωτικού Μετώπου το οποίο συμμετέχει με τρεις υπουργούς στην κυβέρνηση εθνικής ενότητας του Φουάτ Σινιόρα. ΜΙΣΙΕΛ AOYN Ερ. Στρατηγέ Μισιέλ Αούν θα θέλαμε να μας περιγράψετε με συνοπτικό τρόπο τον Λίβανο που οραματίζεστε. Απ. Πιστεύω ότι ο Λίβανος θα είναι σε καλή κατάσταση και η εικόνα της χώρας θα βελτιωθεί μετά τις επικείμενες εκλογές του Ιουνίου. Εμείς έχουμε συγκροτήσει ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα πλημμυρισμένο από αλλαγές και τομές. Αυτό το πρόγραμμα καλύπτει όλους τους τομείς της δημόσιας ζωής στο Λίβανο. Το δικαστικό σύστημα, την οικονομία, την υγεία, το στράτευμα την παιδεία και όλα αυτά που συγκροτούν την δομή του κράτους. Όλα θα πρέπει να αλλάξουν και θα πρέπει να ξεκινήσουμε από την αρχή για να οικοδομήσουμε ένα καλύτερο Λίβανο. Αυτό ασφαλώς είναι ένα πολύ φιλόδοξο σχέδιο και θα πρέπει να εργαστούμε σκληρά για να το εφαρμόσουμε με επιτυχία. Και πρώτα απ όλα θα πρέπει να γίνει αποδεκτό από τον λαό. Όπως θα γνωρίζετε οι τομές και οι αλλαγές θα κάνουν κάποιους να ανησυχούν. Αυτή η μερίδα του λαού σίγουρα θα παλέψει ενάντια στις αλλαγές αφού θα νιώθει πως αν επιτύχουν τότε θα χάσουν πολλά από αυτά που σήμερα έχουν. Ερ. Να θεωρήσουμε δηλαδή Στρατηγέ ότι είναι πεποίθηση σας πως ο Λίβανος μετά τις εκλογές θα βρίσκεται σε καλύτερη θέση; Απ. Ασφαλώς ναι. Σε αυτή τη χώρα η διαφθορά καλά κρατεί. Υπάρχουν πολλοί λειτουργοί σε όλο το σύστημα που δημιούργησαν ένα κατεστημένο και υπηρετούν το προσωπικό τους συμφέρον και όχι αυτό της χώρας. Το δημόσιο συμφέρον δεν είναι δυστυχώς σημαντικό γι αυτούς. Απλά προσπαθούν να μεγαλώσουν την περιουσία τους. Εμείς βλέπουμε διαφορετικά αυτή τη χώρα. Έχουμε ακόμη και νέα ατζέντα με θέματα όπως το περιβάλλον, η ενέργεια, το διαδίκτυο, η ασφάλεια κ.α. Πρέπει να κοιτάξουμε όλα αυτά τα θέματα αφού καθήκον μας είναι να τα αλλάξουμε και να τα εκσυγχρονίσουμε όλα. Η χώρα χρειάζεται ένα εντελώς νέο ξεκίνημα και ελπίζω να την βοηθήσουμε να το κάνει μετά τις εκλογές. Χρειαζόμαστε πλήρη αναδόμηση του θεσμικού συστήματος. Ερ. Στρατηγέ Μισιέλ Αούν είστε έτοιμοι να στηρίξετε αυτό το όραμα ακόμη και εάν δεν κερδίσετε τις εκλογές; Απ. Κοιτάξτε όταν βρίσκεσαι στην αντιπολίτευση δεν μπορείς να κάνεις πολλά πράγματα. Για να μπορέσεις να επιφέρεις ριζικές αλλαγές και να εφαρμόσεις την δική σου πολιτική πρέπει να κυβερνάς. Και ακόμη και εάν κυβερνάς θα πρέπει να αντιμετωπίσεις πολλά άλλα εμπόδια από φίλους και συμμάχους τους οποίους θα πρέπει να πείσεις. Όπως σας έχω πει δεν είναι εύκολο να πείσεις τον κόσμο να αποδεχθεί μεγάλες αλλαγές. Ερχόμενος πίσω στο ερώτημα σας, ναι για να μπορέσουμε να υλοποιήσουμε το όραμα μας πρέπει να είμαστε στην κυβέρνηση. Ερ. Στρατηγέ, πέντε χρόνια πριν επιστρέψατε στο Λίβανο και γίνατε δεκτός σαν πραγματικός ήρωας. Πιστεύετε πως αυτή η θερμή αγάπη του κόσμου στο πρόσωπό σας είναι ακόμη ζωντανή; Απ. Είναι πολύ καλύτερα να απευθύνετε αυτό το ερώτημα στον κόσμο. Δεν μπορώ «H Kύπρος είναι στην καρδιά κάθε Λιβανέζου» να απαντήσω εκ μέρους τους. Αυτό όμως που πιστεύω είναι ότι για να έχω όλους τους άλλους εναντίον μου σημαίνει πως προχωρώ σωστά. Συνήθως ρίχνεις πέτρες στους δυνατούς όχι στους αδύνατους. Έτσι λοιπόν νιώθω πως κάνω σωστά την δουλειά μου και ελπίζω πως θα έχω την υποστήριξη και την αγάπη του κόσμου. Χρειαζόμαστε μεγάλη στήριξη από τον λαό του Λιβάνου για να μπορέσουμε να αναδομήσουμε την χώρα. Ερ. Ας μιλήσουμε τώρα για την Κύπρο και τον Λίβανο δύο παραδοσιακά και ιστορικά φίλες χώρες. Πείτε μας τα συναισθήματα σας για την Κύπρο. Απ. Η Κύπρος υπήρξε ανέκαθεν ένα ασφαλές λιμάνι για μας. Για τον λαό του Λιβάνου. Ειδικά κατά τις μαύρες περιόδους της σύγχρονης ιστορίας μας όταν δεν υπήρχε πιθανότητα επικοινωνίας με τον έξω κόσμο. Για μας λοιπόν η Κύπρος ήταν ένας σταθμός, ένα ασφαλές πέρασμα στον υπόλοιπο κόσμο. Μας είχε παραχωρήσει όλες τις διευκολύνσεις για πλοία και ελικόπτερα. Η Κύπρος είναι στην καρδιά κάθε Λιβανέζου. Προσωπικά έχω χρησιμοποιήσει το αεροδρόμιο της Λάρνακας πολλές φορές Από την Λάρνακα πήγα στο Παρίσι, στη Τυνησία και σε πολλούς άλλους προορισμούς. Όπως ξέρω υπάρχουν πολλοί Λιβάνιοι που έμειναν μόνιμα στην Κύπρο και έχουν μάλιστα πάρει και υπηκοότητα Κυπριακή. Τα συναισθήματα μας για την Κύπρο είναι αδιαμφισβήτητα πολύ δυνατά. Και πολύ θερμά. Ερ. Πιστεύετε πως οι σχέσεις ανάμεσα στις δύο χώρες μπορούν να ενισχυθούν ακόμη περισσότερο; Απ. Απόλυτα το πιστεύω. Θα πρέπει να αναζητήσουμε και να εξεύρουμε κοινά συμφέροντα και να εργαστούμε για την ανάπτυξη τους. Εξαρτάται αυτή η προσπάθεια από τα συμφέροντα που θα αναπτύξουμε μεταξύ μας. Και βέβαια είμαστε έτοιμοι να εργαστούμε προς αυτή την κατεύθυνση εάν υπάρχει ανάλογο ενδιαφέρον και από την άλλη πλευρά που είναι η Κύπρος. Είμαστε πολύ καλοί γείτονες και δεν βλέπω κανένα εμπόδιο στην ανάπτυξη κοινών συμφερόντων και καλύτερων σχέσεων. Ερ. Να αναμένουμε κάποια επίσημη επίσκεψη σας στην Κύπρο Στρατηγέ Μισιέλ Αούν; Απ. Γιατί όχι. Αλλά όχι τώρα. Μετά τις εκλογές θα μπορούσε να μπει στην ατζέντα. Όπως ξέρετε η Κύπρος δεν είναι μόνο για δουλειά. Είναι επίσης πολύ καλός τόπος για διακοπές και ξεκούραση. Ερ. Στρατηγέ Μισιέλ Αούν τι γνωρίζετε για τους Μαρωνίτες της Κύπρου; Απ. Γνωρίζω ότι στο παρελθόν ήταν μια μεγάλη και πολυάριθμη κοινότητα αλλά τώρα έμειναν πολύ λίγοι. Γνωρίζω ακόμη ότι έχουν Λιβάνιο Αρχιεπίσκοπο και ότι είναι συνδεδεμένοι με τον Λίβανο. Ωστόσο δεν γνωρίζω λεπτομέρειες για τα προβλήματα τους και για το καθεστώς λειτουργίας τους στην Κύπρο. Θα ήθελα πάντως να γνωρίζω περισσότερα για την κοινότητα αυτή. Ο Λίβανος θα μπορούσε να ενδιαφερθεί περισσότερο όπως κάνει με όλους τους Λιβάνιους της διασποράς. Και ασφαλώς με τους Μαρωνίτες της Κύπρου, που έχουν την ιστορική τους καταγωγή στον Λίβανο, είναι πιο εύκολο να δημιουργήσουμε πιο δυνατούς δεσμούς αφού είμαστε γείτονες. Είμαστε σαν μια χώρα. Είναι μόνο είκοσι λεπτά πτήση. Ερ. Ως ένας από τους πολιτικούς ηγέτες του Λιβάνου είσαστε έτοιμος να ακούσετε ιδέες που θα βοηθήσουν στην ενίσχυση της σχέσης ανάμεσα στο Λίβανο και τους Μαρωνίτες της Κύπρου; Απ. Βεβαίως. Πρέπει να γίνει. Πρώτα απ όλα θα ήταν χρήσιμο να ακούσουμε όλα σας τα προβλήματα. Κυρίαρχα το θέμα που έχει να κάνει με τα χωριά σας τα οποία όπως μου έχετε πει βρίσκονται στο βόρειο τμήμα. Όμως μπορούμε ταυτόχρονα να διευκολύνουμε για παράδειγμα την είσοδο σας στη χώρα, να ανταλλάζουμε επισκέψεις και πολλά άλλα. Με αυτό τον τρόπο θα βοηθήσουμε και την ανάπτυξη καλύτερων σχέσεων ανάμεσα στην Κύπρο και στον Λίβανο. Ναι βλέπω πως υπάρχει μεγάλη δυνατότητα για ανάπτυξη μιας πιο καλής σχέσης. Ερ. Ποιο είναι το μήνυμα σας στον Κυπριακό λαό; Απ. Ο Κυπριακός λαός πρέπει να ξέρει ότι ο λαός του Λιβάνου νιώθει απέναντί του μια μεγάλη ευγνωμοσύνη για όλα όσα μας έχουν προσφέρει. Και θα πρέπει να γνωρίζουν πως όπως η Κύπρος υπήρξε ένα ασφαλές λιμάνι για μας έτσι και ο Λίβανος θα είναι γι αυτούς εάν ποτέ τον χρειαστούν.

7

8 Ο ΤΥΠΟΣ ΤΩΝ ΜΑΡΩΝΙΤΩΝ 8 ΜΑΡΤΥΡΙΕΣ Τ Oι «Μαρτυρίες» αναζητούν σήμερα τον ρόλο και την συνεισφορά των Φραγκισκανών αδελφών στον μεγάλο αγώνα των Μαρωνιτών να κρατηθούν στα χωριά τους κατά τα δύσκολα χρόνια που ακολούθησαν το Σε αυτή μας την προσπάθεια μιλήσαμε με τις δύο μεγάλες πρωταγωνίστριες, Τις αγαπητές σε όλους αδελφές Πάτρικ και Μπερνατέτ. Η αδελφή Πάτρικ Φραντζιά και η αδελφή Μπερνατέτ Σκορδή μαζί με την αδελφή Τερέζα ήταν οι τρεις καλογριές που την 1η Φεβρουαρίου του 1975 έπαιρναν τον δύσβατο δρόμο της επιστροφής για τον Κορμακίτη. Σκοπός τους να ανοίξουν και πάλιν το Μοναστήρι των καλογριών και να ενισχύσουν τον μαρτυρικό κόσμο που βρισκόταν εκεί κλειστός και εγκλωβισμένος. «Το θεωρούσαμε καθήκον και υποχρέωση μας να επιστρέψουμε κοντά στον κόσμο» δηλώνει με παρρησία η αδελφή Πάτρικ για να συμπληρώσει η αδελφή Μπερνατέτ πως «την ημέρα που επιστρέψαμε στον Κορμακίτη ο κόσμος ένιωσε ένα αίσθημα ανακούφισης που άγγιζε τα όρια της ανάστασης». Παρά το πολύ συγκεκριμένο θέμα μας, στάθηκε αδύνατο να μη ξεκινήσουμε την συζήτηση μας με το ιστορικό του Μοναστηριού και την μεγάλη και μακρόχρονη συμβολή του στην θρησκευτική και κοινωνική αναβάθμιση της κοινότητας τα χρόνια της «δόξας» όπως υπερήφανα και με νοσταλγία αναφέρουν οι δύο προσφιλέστατες αδελφές. ΑΔΕΛΦΕΣ ΠΑΤΡΙΚ και ΜΠΕΡΝΑΝΤΕΤ «Η επιστροφή μας στον Κορμακίτη το 1975 ήταν κάτι σαν ανάσταση για τον κόσμο» Ερ. Αδελφές Πάτρικ και Μπερναντέτ μιλήστε μας λίγο για το μοναστήρι των καλογραιών την περίοδο του 1974; Πως ήταν η κατάσταση εκείνη την εποχή πριν ξεσπάσει το μεγάλο κακό; Aπ. Μπερναντέτ: «Το μοναστήρι ήταν τότε πάνω στις δόξες του. Την περίοδο πριν το 1974 ολόκληρος ο Κορμακίτης άνθιζε πραγματικά. Η νεολαία ήταν παρούσα σε όλες τις εκδηλώσεις, στα νυκτερινά σχολεία, στις χορωδίες. Ήταν κάτι το απίστευτο. Το χωριό ήταν γεμάτο από ζωή. Μιλάμε για μια πραγματικά ακμάζουσα εποχή. Είμαστε κι εμείς πολύ ικανοποιημένοι γιατί βλέπαμε πως η δουλειά που είχαμε κάνει, όλοι μαζί δάσκαλοι και αδελφές, έφερε καρπούς». Ερ. Πριν το 1974 δηλαδή η δουλειά του Μοναστηριού και του Δημοτικού Σχολείου ήταν απόλυτα συνυφασμένη; Δάσκαλοι και αδελφές βρισκόταν στο ίδιο χαράκωμα; Απ. Μπερναντέτ: «Κοιτάξτε από το 1965 και μετά εργαζόμαστε πλέον όλοι μαζί. Ενώθηκαν τα σχολεία και πήγαμε εμείς με νέες ιδέες αφού είμαστε οι πιο νεαρές τότε δασκάλες μαζί με τον Ηλία Γιαλλούρη και τον Αντωνάκη Φραγκίσκου. Η δουλειά μας και η προσπάθεια μας έκτοτε ήταν κοινή. Εργαζόμαστε για την πρόοδο και την καλλιέργεια των δεκάδων παιδιών που κατέκλυζαν τον σχολείο». Ερ. Εσείς προφανώς δίνατε και το θρησκευτικό στίγμα στην εκπαίδευση του Κορμακίτη; Απ. Πάτρικ: «Ακούστε εμείς κάναμε την δουλειά μας και πρέπει να σας πω ότι δεν μας έλειπε τίποτα. Η κοινότητα, οι αρχές και ο κόσμος ήταν πάντοτε δίπλα μας. Από τον καιρό του παλαιού Μουχτάρη του Γιαμάκκη μέχρι και του Αντώνη Διάκου. Όλοι μας έλεγαν «εσείς κάνετε την δουλειά σας και εμείς είμαστε εδώ να σας βοηθάμε». Πρέπει εδώ να σημειώσω και την βοήθεια που μας έδωσε ο Μάστρε Ιωσήφης στα πρώτα στάδια. Θυμάμαι την πρώτη ανακαίνιση της εκκλησίας μας πάνω στο Μοναστήρι την έκανε ο Μάστρε Ιωσήφης με δικά του έξοδα». Μπερναντέτ: «Θέλω και εγώ να τονίσω την στήριξη που είχαμε από την κοινότητα. Ήταν δίπλα μας. Δεν μας άφησαν να μας λείψει τίποτα». Ερ. Αυτή η στήριξη έκανε και το έργο σας πιο εύκολο; Απ. Πάτρικ: «Εγώ δε μπορώ πρέπει να μιλήσω λίγο και για την ιστορία για να καταλάβει ο κόσμος πως δουλέψαμε και κάτω από ποιες συνθήκες. Και συγχωρέστε με αν είμαι λίγο εκτός θέματος. Ερ. Πείτε μας αδελφή ελεύθερα. Δεν είστε καθόλου εκτός θέματος. Οι μαρτυρίες πρέπει να καλύπτουν και την ιστορία προ του Απ. Πάτρικ: «Εμείς πήγαμε και βρήκαμε ένα παρθεναγωγείο. Ήταν το 1962 και λειτουργούσε εκεί που είναι σήμερα το σπίτι του Αρχιεπισκόπου. Υπήρχαν τρεις τάξεις. Πρώτη δευτέρα τις κρατούσε η Μάδερ Πόλα, τρίτη, τετάρτη τις κρατούσε η αδελφή Φράγκα και πέμπτη έκτη τις κρατούσε η αδελφή Θεοδώρα. Όταν φθάσαμε εμείς στον Κορμακίτη οι αδελφές αποτραβήχτηκαν και αναλάβαμε εμείς που είμαστε και επίσημα διορισμένες. Η αδελφή Πόλα τότε μου είπε να πιάσω τα μωρά επειδή είχα υπομονή. Εγώ όμως δεν ήξερα τι θα έβρισκα μπροστά μου». Ερ. Για πόσα παιδιά μιλάμε; Απ. Πάτρικ: «Μιλάμε για 42 παιδιά όλα κορίτσια αφού ήταν παρθεναγωγείο. Τα αγόρια πήγαιναν τότε πάνω που ήταν μετά το νηπιαγωγείο. Οι πρώτες που θυμάμαι ότι ήταν μαθήτριες μου έτσι για να έχει και ο κόσμος μια ιδέα ήταν η Μαρία Κέκκου και η Γιόλα Κατσιολούδη. Αλλά για κακή μου τύχη τα παιδιά δεν μιλούσαν ελληνικά». Ερ. Πολύ καλή μαρτυρία. Τα μωρά λέτε το 1962 δεν μιλούσαν ελληνικά. Και εσείς όντας από τον Ασώματο, μη γνωρίζοντας Αραβικά, δεν μπορούσατε να συνεννοηθείτε; Απ. Πάτρικ: «Τα μωρά όλα μιλούσαν αραβικά. Δεν άκουγες ελληνικά στον Κορμακίτη το Σας το λέω εγώ που το έζησα και που υπόφερα. Στα σπίτια στα καφενεία στο ποδόσφαιρο στη εκκλησία, παντού αραβικά. Και εγώ όπως είπατε όντας από τον Ασώματο καθόμουνα και χασκούσα. Πολλές φορές που πηγαίναμε επισκέψεις στα σπίτια και εγώ έμενα εκτός συζήτησης παρενέβαινε ευγενικά η αδελφή Μπερνατέτ και τους έλεγε «ξέρετε η αδελφή Πάτρικ δεν μιλά αραβικά» και έτσι στεναχωριόντουσαν και το γύριζαν στα ελληνικά. Τα πρώτα τρία χρόνια ήταν μαρτύριο για μένα. Δεν μπορούσα να διδάξω σε παιδιά που δεν ήξεραν την γλώσσα. Ερ. Και τώρα μιλάμε για το Είχαμε την εντύπωση πως αυτό συνέβαινε στα παλαιότερα χρόνια προ του 1950; Απ. Μπερναντέτ: «Εμείς ναι μιλάμε για το Ο Κορμακίτης ήταν μια αραβόφωνη κοινωνία. Δεν άκουγες ελληνικά παρά μόνο όταν μιλούσαν σε ξένους». Πάτρικ: «Ακούστε κάποια παραδείγματα για να πιστέψετε. Έκανα το μάθημα της ανθρωπολογίας και ρωτούσα τα παιδιά «Τι είναι αυτό δείχνοντας το κεφάλι» και η απάντηση απ όλους «Μοχχ». Τι είναι αυτό και τους έδειχνα τη μύτη «Μαχούρ» απαντούσαν κ.ο.κ. Τους ρωτούσα τι φάγατε για πρόγευμα «Χοπς ου ζαιτούν» μου απαντούσαν. Πολλές φορές εγώ πήγαινα στην αδελφή Μπερνατετ κλαίγοντας και της έλεγα έλα σε παρακαλώ και δε μπορώ να τα βγάλω πέρα. Δεν καταλάβω τι λεν. Ερ. Όταν πήγατε εσείς το 1962 βρήκατε κάπως οργανωμένη την τοπική κοινωνία; Υπήρχαν οργανωμένες καταστάσεις; Απ. Μπερναντέτ: «Ναι υπήρχε οργανωμένη κοινωνία. Τα κορίτσια ήταν πολύ οργανωμένα. Σε αυτό το πεδίο έκανε πάρα πολύ δουλεία η Μάδερ Πόλα. Δημιούργησε το θρησκευτικό κίνημα της Αδελφοσύνης το οποίο είχε πάρα πολλά κορίτσια στις τάξεις του. Ήταν επίσης και ο σύλλογος για τους νέους. Ναι υπήρχε αρκετή δραστηριότητα». Πάτρικ: «Να σας πω και δύο λόγια για την Μάδερ Πόλα. Αυτή η αδελφή άφησε την Αμερική και τους ουρανοξύστες και ήρθε να εγκατασταθεί στον Κορμακίτη που δεν είχε ούτε δρόμους ούτε ρεύμα. Ήταν το 1936 όταν άνοιξε το μοναστήρι. Η αδελφή αυτή ήταν δασκάλα στη Αμερική και γνώριζε πολύ καλύτερα από κάθε άλλο στην Κύπρο πως να δημιουργεί μια σωστή κοινωνία. Μεταξύ άλλων μάζεψε και αρκετούς νέους τότε και τους έκανε μαθήματα αγγλικών εκεί που σήμερα είναι το σαλονάκι μας. Άνθρωποι όπως ο Μαυρίδης, ο Γιαμάκκης, ο Καφφάς και άλλοι έμαθαν αγγλικά τότε από την Μάδερ Πόλα και μπόρεσαν μετά να ανελιχθούν και να μεγαλουργήσουν. Είχε όμως και άριστες σχέσεις με την κυβέρνηση της Αγγλίας τότε και βοήθησε πολύ στο να αναπτυχθεί ο Κορμακίτης. Να γίνουν δρόμοι να μπει ρεύμα και άλλα πολλά. Είχε άριστη συνεργασία με τον Μουχτάρη τον Γιαμάκκη. Τους πρώτους έξη μήνες μέχρι να ολοκληρωθεί το μοναστήρι οι αδελφές έμεναν εκεί στο σπίτι του Γιαμάκκη κάτω από την εκκλησία». Μπερναντέτ: «Να σας πω και κάτι πολύ σημαντικό. Οι επιθεωρητές που έρχονταν στον Κορμακίτη τότε έβλεπαν της μεθόδους διδασκαλίας της Μάδερ Πόλα και τις αντέγραφαν για τα άλλα σχολεία στην Κύπρο. Ήταν πρωτοποριακές οι μέθοδοι που χρησιμοποιούσε έχοντας τις εμπειρίες από την Αμερική». Ερ. Δηλαδή όταν άνοιξε το Μοναστήρι το 1936 δεν υπήρχαν Κύπριες Μαρονίτισσες αδελφές; Απ. Πάτρικ: «Όχι δεν υπήρχαν. Οι πρώτες Μαρωνίτισσες αδελφές ήρθαν μετά. Πρώτη πήγε η αδελφή Πιέρα Κατσιολούδη το 1949 και δεύτερη πήγε η αδελφή Αντουανέττα Παπά. Μετά πήγαν άλλες αδελφές από τον Ασώματο και στη συνέχεια πληθήναμε. Πή-

9 Τ ΜΑΡΤΥΡΙΕΣ Ο ΤΥΠΟΣ ΤΩΝ ΜΑΡΩΝΙΤΩΝ 9 «Το 1962, όταν πρωτοπήγαμε ως δασκάλες στον Κορμακίτη, τα παιδιά δεν μιλούσαν ελληνικά. Ο Κορμακίτης ήταν μια αραβόφωνη κοινωνία. Δεν άκουγες ελληνικά παρά μόνο όταν μιλούσαν σε ξένους» γαμε περίπου καμιά εικοσαριά Μαρωνίτισσες αδελφές. Όμως ναι στην αρχή που άνοιξε το Μοναστήρι δεν υπήρχαν γι αυτό ήρθαν τρεις ξένες αδελφές». Ερ. Έχουμε μια απορία και μετά να πάμε στα γεγονότα του Γιατί υπάρχουν αδελφές από τον Κορμακίτη και τον Ασώματο ενώ δεν υπάρχουν από την Αγία Μαρίνα και την Καρπάσια; Απ. Πάτρικ: «Να σας πω εγώ τον λόγο. Και είναι πολύ καλή η επισήμανση σας. Το μοναστήρι και οι αδελφές είχαν έδρα τον Κορμακίτη οπόταν εκεί άσκησαν μεγάλη επιρροή. Στον Ασώματο όταν υπηρετούσε εκεί ο Πάτερ Τερζή δεν είχαμε δει καμία αδελφή να έρχεται να δει τον κόσμο. Μετά όταν ήρθε ο Πάτερ Ιωάννης Παύλου ο οποίος ήταν στον Κορμακίτη, διαπίστωσε ότι υπήρχαν και στον Ασώματο πολλές κοπέλες που ήθελαν να γίνουν αδελφές. Έτσι ενημέρωσε τις αδελφές στον Κορμακίτη και ήρθαν στον Ασωματο. Μας μάζευαν όλες εμάς που θέλαμε να γίνουμε καλογραίες και μας έκαναν μαθήματα. Όταν μεγαλώναμε μας έπαιρναν στο οικοτροφείο στη Λεμεσό όπου πλέον συνεχίζαμε τις σπουδές. Ο Πάτερ Ιωάννης ήταν αυτός που έφερε στον Ασώματο τις αδελφές από τον Κορμακίτη. Η πρώτη ήμουν εγώ, μετά ήταν η αδελφή Τζοζεφίν, η αδελφή Βερόνικα και πολλές άλλες.για τα άλλα χωριά πράγματι δεν υπήρξε προσπάθεια. Ερ. Από τις εκδηλώσεις που λάμβαναν χώρα στα χωριά μας με την συμβολή των αδελφών έως το 1974 ποιες είναι αυτές που θα ξεχωρίζατε; Απ. Μπερναντέτ: «Πιστεύω ότι η τελετή της Πρώτης Κοινωνίας ήταν κάτι το φανταστικό. Ήταν τεράστιο θρησκευτικό και κοινωνικό γεγονός για το χωριό. Γι αυτό και όλα τα παιδιά δεν ξεχνούν ποτέ αυτή την ημέρα. Μου το λεν συνέχεια έως και σήμερα. Από την ώρα της προετοιμασίας μέχρι και την μεγάλη δεξίωση στο Δημοτικό Σχολείο. Όλα σε απόλυτη τάξη και σε κλίμα θρησκευτικής ευλάβειας. Αυτή την εκδήλωση θα την ζήλευαν και ενορίες στη Ρώμη και στο Παρίσι. Ακόμη και τώρα που τις σκέφτομαι συγκλονίζομαι. Τα παιδιά προετοίμαζε τις περισσότερες φορές η Αδελφή Πάτρικ. Ερ. Φθάνουμε στον Ιούλιο του Εσείς που βρισκόσασταν εκείνο το μαύρο καλοκαίρι; Απ. Μπερναντέτ: «Εμείς λείπαμε. Εγώ ήμουν στην Ιταλία για εκπαίδευση. Οι αδελφές ήταν όλες εκτός χωριού, έφευγαν για πνευματικές ασκήσεις. Ήταν στο Τρόοδος. Εγώ όμως δεν τα έζησα αυτά επειδή όπως σας είπα έλειπα στην Ιταλία. Μπόρεσα και επέστρεψα στην Κύπρο με το πλοίο αν δεν κάνω λάθος κοντά στα Χριστούγεννα του Ερ. Και πήγατε μετά στον Κορμακίτη; Απ. Μπερναντέτ: «Όχι δεν μας επέτρεπαν. Περιμέναμε έξη μήνες για να μας επιτρέψουν να περάσουμε και να πάμε». Πάτρικ: «Εμείς είμαστε στο Τρόοδος για την σιωπή μας. Όταν κατεβήκαμε από το Τρόοδος βρήκαμε την Σχολή εδώ στη Λεμεσό πλημμυρισμένη από πρόσφυγες. Ήταν απίστευτο. Ήρθαν και οι συγγενείς μας και πολλοί χωριανοί από τον Ασώματο. Και πολλοί άλλοι Μαρωνίτες είχαν βρει καταφύγιο εδώ στη σχολή μας. Και περνούσαν με ότι είχαν οι αδελφές εδώ. Εγώ είχα πάει τότε στη Λευκωσία με εντολή της Ηγουμένης. Το τι είδα εκεί στη Λευκωσία δεν περιγράφεται. Με τα Ηνωμένα Έθνη έφερναν τραυματίες κακοποιημένους στη σχολή στη Λευκωσία. Τρομερή εμπειρία. Όταν ήρθα πίσω εγώ είπα στην Ηγουμένη πως θα πρέπει να πάμε στον Κορμακίτη για να ανοίξουμε το Μοναστήρι. Της είπα πως τώρα μας έχει ανάγκη ο κόσμος και πρέπει να πάμε. Η ηγουμένη όμως ήταν ανένδοτη. Βλέποντας την κατάσταση είπε όχι δεν θα πάτε. Δεν μπορώ να σας αφήσω να πάτε σε τέτοιες συνθήκες. Ερ. Και τι έγινε μετά πότε και πως πήγατε τελικά; Απ. Μπερναντέτ: «Ήταν με μεσολάβηση του Βατικανού που πήγαμε». Πάτρικ: «Είχε τότε έρθει εδώ στη Σχολή ο Αρχιεπίσκοπος Μαρωνιτών από τον Λίβανο και είδε την Ηγουμένη. Την παρακάλεσε να μας επιτρέψει να πάμε γιατί εκεί ο κόσμος ήθελε βοήθεια. Της είπε μάλιστα ότι ο ίδιος θα εγγυηθεί την ασφάλεια των αδελφών. Η Ηγουμένη μετά και από δική μας επιμονή δέχθηκε να δώσει τη συγκατάθεση της. Υπήρξε όμως συνεννόηση ανάμεσα στον Αρχιεπίσκοπο και το Βατικανό οι οποίοι μας εξασφάλισαν άδεια να πάμε και να ανοίξουμε το Μοναστήρι». Ερ. Πότε ήταν αυτό; Απ. Πάτρικ: «Την 1η Φεβρουαρίου του 1975 η αδελφή Μπερνατέτ, η αδελφή Τερέζα και η αδελφή Πάτρικ μας πήραν στα «σύνορα» για να περάσουμε μέσα. Ξέρετε τότε δεν επιτρεπόταν σε κανένα να περάσει. Και φανταστείτε και τους δικούς μας με ποια καρδιά μας άφηναν να πάμε στην φωτιά. Όμως εμείς θέλαμε να πάμε γιατί αυτό επίτασσε το καθήκον μας. Έτσι λοιπόν έξι μήνες μετά την κατάληψη του Κορμακίτη μπαίναμε στο λεωφορείο του Ζηνιέρη για να πάρουμε τον δρόμο της επιστροφής. Το Μοναστήρι είχε μείνει για έξη μήνες κλειστό. Και δεν γνώριζε κανένας ότι θα πηγαίναμε. Μπερναντέτ: «Το τι έγινε στο χωριό όταν διαδόθηκε ότι ήρθαν οι αδελφές δεν περιγράφεται με λόγια. Η είδηση διαδόθηκε σε χρόνο ρεκόρ «Ήρθαν οι καλογριές, ήρθαν οι καλογριές», με αυτό τρόπο και από στόμα σε στόμα, σε μερικά λεπτά έμαθε όλο το χωριό. Μαζεύτηκαν όλοι στο μοναστήρι ο Μουχτάρης, οι δάσκαλοι, κόσμος, Ήταν κάτι σαν ανάσταση γι αυτούς που ήταν κλειστοί χωρίς καμία επαφή με τον υπόλοιπο κόσμο. Ερ. Εσείς με ποια συναισθήματα επιστρέφατε; Απ. Μπερναντέτ: «Ακούστε πρέπει να είμαστε ειλικρινής. Ο φόβος ήταν το κυρίαρχο συναίσθημα. Μαζί με την επιθυμία μας να επιστρέψουμε. Την αγωνία να ανοίξουμε και πάλιν το μοναστήρι. Θυμάμαι όταν μπήκαμε στο λεωφορείο της επιστροφής ήταν ο Γέρος. Μόλις μας είδε έπαθε σοκ. Δεν μπορούσε να μιλήσει. Ήταν μια απίστευτη έκφραση χαράς και ανακούφησης. Εμείς όμως φοβόμαστε επειδή είχαμε ζήσει εκείνες τις βαναυσότητες με τους νεκρούς και τους τραυματίες». Πάτρικ: «Υπήρχε και ο φόβος αλλά υπήρχε και η τεράστια χαρά που θα ξαναβλέπαμε τον κόσμο. Λέγαμε από μέσα μας πως δεν μπορεί τώρα που ο κόσμος μας χρειάζεται εμείς να μην είμαστε κοντά του. Αυτά λέγαμε και στην Ηγουμένη μας για να την πείσουμε να μας επιτρέψει να πάμε». Ερ. Μπορούμε να φανταστούμε και τι ανακούφιση ήταν για τον κόσμο εκεί. Υπήρχε και συμβολισμός από την επιστροφή σας. Απ. Μπερναντέτ: «Δεν περιγράφεται με λόγια η ώρα της επιστροφής μας στον Κορμακίτη. Συμφωνώ μαζί σας πως ήταν και πολύ συμβολική η επιστροφή μας με την έννοια ότι ξανάνοιγε το Μοναστήρι και με αυτό τον τρόπο ξαναγεννιόταν η ελπίδα. Ήταν για τον κόσμο ένα σημάδι ότι τίποτα δεν θα χαθεί». Πάτρικ: «Το πρώτο βράδυ που επιστρέψαμε ήρθαν πάνω στο Μοναστήρι τρεις κύριοι ο Ιωσήφ Σκορδή, ο Τονάκ και ο Αυγουστίνος Χατζηρούσου και ήθελαν να κοιμηθούν έξω από το μοναστήρι για να νιώθουμε ασφαλείς. Εμείς τους είπαμε δεν χρειάζεται και διευθετήσαμε μαζί με τον δάσκαλο του Παύλου, θεός μακαρίσει τον, ο οποίος έμενε απέναντι πως εάν συνέβαινε κάτι θα του ρίχναμε κάτι στο παράθυρό του. Και παρά ταυτα οι τρεις κύριοι επέμειναν και έμειναν κάτω στο δρόμο για να προσέχουν τις αδελφές. Φοβούνταν επειδή κυκλοφορούσαν πολλοί στρατιώτες». Ερ. Μετά μπήκατε αμέσως στο θέμα; Μπερναντέτ: «Ναι μπήκαμε αμέσως στο θέμα. Ξεκινήσαμε να διδάσκουμε στο σχολείο το οποίο είδη λειτουργούσε. Ασφαλώς η αποστολή μας πλέον άλλαξε. Δεν ήταν όπως πριν το Ήταν άλλες οι ανάγκες και άλλες οι προτεραιότητες. Ο κόσμος είχε ανάγκη από στήριξη και καθοδήγηση. Εδώ εδράζαμε τις προσπάθειες μας σε συνεργασία με όλους τους φορείς της κοινότητας. Και πρέπει να πω πως η κοινότητα ήταν πάντα δίπλα μας. Δε μας έλειπε τίποτα. Πάτρικ: «Ξεκινήσαμε το σχολείο αλλά σε διαφορετικές συνθήκες. Τα πρώτα δύο χρόνια δεν μπορούσαμε να κυκλοφορήσουμε ελεύθερα ούτε μέσα στο χωριό. Ήταν σχολείο- μοναστήρι, μοναστήρι- σχολείο. Και στις πεντέμισι κέρφιου. Καμία επαφή με τον έξω κόσμο. Ήταν πάρα πολύ δύσκολα τα πρώτα τέσσερα χρόνια. Δυσβάστακτα. Ερ. Εσείς δεν είχατε καμία επαφή με τις καλογριές απ εδώ; Μπερναντέτ: «Καμία. Δεν μπορούσαμε να επικοινωνήσουμε. Κάποτε προσπαθούσαμε να έρθουμε στη Λευκωσία για να κάνουμε ένα τηλεφώνημα. Ξέρετε τότε είχε αστυνομικό σταθμό εκεί που είναι το σπίτι του Μαστρίκκου. Έπρεπε να πάεις να δηλώσεις ότι θα έρθεις στη Λευκωσία. Και μπορούσαν να έρθουν με το λεωφορείο μόνον δέκα άτομα. Όταν συμπληρωνόταν η λίστα με τα δέκα άτομα τελείωνε. Έπρεπε το λεωφορείο να φύγει. Όταν καταφέρναμε να έρθουμε στη Λευκωσία είχε φορές που περιμέναμε από το πρωί έως και το απόγευμα και δεν μπορούσαμε να κάνουμε ένα τηλεφώνημα. Ήταν πολύ δύσκολα τα πρώτα χρόνια». Ερ. Στην επιτέλεση του έργου σας αντιμετωπίσατε προβλήματα και παρεμβάσεις από τους Τούρκους; Απ. Μπερναντέτ: «Όχι ποτέ και αυτό θα πρέπει να το πούμε. Δεν μας ενόχλησαν ποτέ ούτε στο Μοναστήρι ούτε στο έργο μας. Υπήρχαν ασφαλώς οι περιορισμοί που ίσχυαν για όλους μας στο χωριό. Ερ. Θεωρείτε ότι η επιστροφή σας και το άνοιγμα της Μονής υπήρξε καθοριστική για το μέλλον του Κορμακίτη; Απ. Πάτρικ: «Εάν δεν ανοίγαμε το Μοναστήρι και εάν δεν επέστρεφαν οι αδελφές δεν θα υπήρχε σήμερα ο Κορμακίτης. Το λέω αυτό με όλη τη δύναμη της ψυχής μου. Οι αδελφές έδωσαν ελπίδα στον κόσμο. Στήριξαν τον κόσμο σε όλα τα επίπεδα. Στον εκπαιδευτικό τομέα, στον τομέα της ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης, στον ψυχολογικό τομέα παντού. Ήταν εκεί παρούσες και ο απλός κόσμος έπαιρνε από εμάς δύναμη. Ερ. Είναι κάτι που κρατάτε στις καρδιές μέσα από αυτή την μεγάλη πορεία του Μοναστηριού στον Κορμακίτη; Απ. Πάτρικ: «Για μένα η πιο σκληρή εμπειρία, αυτό που δεν πρόκειται να ξεχάσω ποτέ, ήταν ο αποχωρισμός, όταν οικογένειες φόρτωναν τα πράγματα τους για να φύγουν από το χωριό. Έρχονταν τα φορτηγά των Τούρκων και έφευγε ο κόσμος από τα σπίτια του. Ο ξεριζωμός. Ήταν η πιο σκληρή εμπειρία. Θυμάμαι πολύ έντονα όταν φόρτωνε η νηπιαγωγός η Νέλλη για να φύγει από το σπίτι που είχε μόλις κτίσει. Μου έδωσε το μωρό και φιλούσε τους τοίχους. Δεν μπορώ να περιγράφω αυτές τις σκηνές που για μένα ήταν επαναλαμβάνω οι πιο σκληρές. Ερ. Όλα αυτά τα χρόνια πέρασε ποτέ από το μυαλό σας η σκέψη πως το Μοναστήρι θα πρέπει να κλείσει; Στις φουρτούνες και στις δυσκολίες που περάσατε; Απ. Μπερναντέτ: «Ποτέ. Ποτέ μα ποτέ. Δεν μπορούμε να φανταστούμε τον Κορμακίτη χωρίς το Μοναστήρι των καλογριών. Και δεν πρόκειται ποτέ να γίνει κάτι τέτοιο.

10 Ο ΤΥΠΟΣ ΤΩΝ ΜΑΡΩΝΙΤΩΝ 10 AΦΙΕΡΩΜΑ ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟΣ ΜΑΡΩΝΙΤΩΝ ΚΥΠΡΟΥ Τ Εντμούντ Μπούτρος Αλ-Τζεμαγιέλ. Γεννημένος στο χωριό Αίν Χαρρούπε του Λιβάνου το 1932, έμελλε να χειροτονηθεί πρώτος Αρχιεπίσκοπος των Μαρωνιτών της Κύπρου με έδρα την Κύπρο, μετά την απόφαση της Μαρωνιτικής Συνόδου τον Αύγουστο του 1988 για τον διαχωρισμό της μέχρι τότε Αρχιεπισκοπικής Επαρχίας της Κύπρου σε δύο, αυτή της νήσου Κύπρου και αυτή της περιοχής του Αντελιάς στο Λίβανο. Η ιστορική αυτή απόφαση της Συνόδου, πάρθηκε μετά από πολλών χρόνων μελέτη και αξιολόγηση της όλης κατάστασης στην Εκκλησία των Μαρωνιτών στην Κύπρο και αποσκοπούσε πρώτιστα στη διαφύλαξη της θρησκευτικής ιστορίας και της φυσικής παρουσίας των Μαρωνιτών στο νησί, στοιχεία τα οποία κινδύνευαν στο μέγιστο βαθμό σαν αποτέλεσμα της προσφυγοποίησης της πλειοψηφίας των Μαρωνιτών μετά τα τραγικά γεγονότα του Δεύτερον, η απόφαση της Συνόδου αποσκοπούσε στην δημιουργία των κατάλληλων και απαραίτητων συνθηκών ανάπτυξης της Μαρωνιτικής Εκκλησίας της Κύπρου μέσα στα πλαίσια ενός ευρύτερου σύγχρονου περιβάλλοντος που μεταβαλλόταν συνεχώς παράλληλα με την πορεία ένταξης της Κύπρου στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Ο άνθρωπος ο οποίος εξελέγη από τη Σύνοδο και χειροτονήθηκε στο Πατριαρχείο στο Πκίρκε ως Αρχιεπίσκοπος Μαρωνιτών Κύπρου στις 11 Σεπτεμβρίου 1988, ήταν κατά γενική ομολογία ένας από τους πλέον καταρτισμένους και υποσχόμενους ιερωμένους στην υπηρεσία της Μαρωνιτικής Εκκλησίας σε παγκόσμιο επίπεδο τότε. Ο 56χρονος τότε πατέρας Μπούτρος Τζεμαγιέλ, ο οποίος υπηρετούσε από το 1963 στην ενορία St Domit στο Borj Hammod του Λιβάνου, είχε ήδη στο ενεργητικό του λαμπρές περγαμηνές. Μετά την χειροτονία του ως ιερέας στις 12 Απριλίου του 1959, μετέβηκε στη Ρώμη μέχρι το 1963 από όπου πήρε πτυχία στη Θεολογία και στην Ιστορία και Διδακτορικό στις Ανατολικές Εκκλησιαστικές Επιστήμες με ειδικότητα στη Λειτουργική. Με την επάνοδό του στο Λίβανο και ταυτόχρονα με την υπηρεσία του στην ενορία St Domit, δίδαξε στα Πανεπιστήμια του Αγίου Ιωσήφ, του Αγίου Πνεύματος στο Κασλίκ και στο Πανεπιστήμιο του Λιβάνου. Κατείχε επίσης για πολλά χρόνια τη θέση του Υπευθύνου για το Πατριαρχικό Αρχείο στο Πκίρκε και διετέλεσε επί σειρά ετών Γραμματέας της Πατριαρχικής Επιτροπής για τη Λειτουργική. Το 1979 διορίστηκε Γενικός Βικάριος της Αρχιεπισκοπικής Επαρχίας της Κύπρου στην παλιά της μορφή, θέση την οποία κατείχε μέχρι το 1988 οπόταν και εξελέγη Αρχιεπίσκοπος. Η μεταφορά της έδρας του Αρχιεπισκόπου των Μαρωνιτών της Κύπρου στη Λευκωσία ήταν από μόνη της πράξη άμεσης αναβάθμισης της Εκκλησίας αλλά και της κοινότητας των Μαρωνιτών στην Κύπρο. Πέραν τούτου, το προσωπικό βάρος του ανθρώπου που αναλάμβανε τον θρόνο του Αρχιεπισκόπου, του Σεβασμιοτάτου Μπούτρος Τζεμαγιέλ προσέδιδε ακόμη περισσότερη αίγλη στην Μαρωνιτική Εκκλησία της Κύπρου και γεννούσε ελπίδες για ένα καλύτερο μέλλον. Η πλατιά του μόρφωση και η πολυετής του πείρα στα ανώτερα στρώματα της Μαρωνιτικής Εκκλησίας σε συνδυασμό με τις πολύ σημαντικές του διασυνδέσεις στο διεθνές πεδίο και ειδικότερα στο Βατικανό, τον καθιστούσαν ένα από τα δυνατότερα όπλα στον αγώνα που έδινε ΠΕΤΡΟΣ ΤΖΕΜΑΓΙΕΛ Σημαντική προσφορά και πλούσιο έργο η μικρή κοινότητα των Μαρωνιτών για επιβίωση στην Κύπρο. Δημιουργία υποδομής Με την κάθοδο του στην Κύπρο τον Νοέμβριο του 1988, ο Αρχιεπίσκοπος Τζεμάγιελ έπιασε αμέσως δουλειά. Λόγω και της θέσης που κατείχε προηγουμένως είχε ιδία γνώση των διαφόρων προβλημάτων που ταλαιπωρούσαν τότε την Εκκλησία των Μαρωνιτών στην Κύπρο και είχε ήδη θέσει τις προτεραιότητες του. Αφού εγκατέστησε πρώτα την Αρχιεπισκοπική του κατοικία στο μέχρι τότε κτίριο του οικοτροφείου για τα παιδιά των εγκλωβισμένων στην Ακρόπολη, προχώρησε άμεσα στην ανακαίνιση των κεντρικών κτιρίων του Βικαριάτου παρά την Πύλη Πάφου όπου και δημιούργησε τα γραφεία της Αρχιεπισκοπής. Σε συνεργασία με τον τότε Χωρεπίσκοπο Ιωάννη Φοραδάρη και τους άλλους ιερείς προχώρησε στην αναδιοργάνωση των Μαρωνιτικών ενοριών σε ολόκληρη την Κύπρο δίνοντας έμφαση στο δικαίωμα κάθε Μαρωνίτη πιστού να εκκλησιάζεται όπου και αν ευρίσκεται. Μέσα στα πλαίσια αυτής του της πολιτικής δημιούργησε ενορία στην πόλη της Λάρνακας η οποία για δεκάδες ετών παρέμεινε χωρίς εκκλησία και διόρισε ιερέα ο οποίος επισκέπτεται μέχρι σήμερα την πόλη για την τέλεση της θείας λειτουργίας και των άλλων θρησκευτικών καθηκόντων των πιστών. Στα ίδια πλαίσια ιερέας επισκέπτεται μέχρι σήμερα και τους απομακρυσμένους Μαρωνίτες της Πάφου. Πρωτοστάτησε επίσης στην οικοδόμηση νέων Μαρωνιτικών ναών όπως αυτός του Αγίου Σιάρμπελ στη Λεμεσό, της Αγίας Μαρίνας στον Κοτσιάτη και το παρεκκλήσι του Αγίου Μάρωνα στο κτίριο της Αρχιεπισκοπής στην Ακρόπολη ενώ με οδηγίες του ανακαινίστηκαν σε μεγάλο βαθμό οι εκκλησίες του Αγίου Γεωργίου στον Κορμακίτη, του Αρχαγγέλου Μιχαήλ στον Ασώματο και του Τιμίου Σταυρού στην Καρπάσια με σκοπό την καλύτερη εξυπηρέτηση των πιστών και την ενθάρρυνση επιστροφής στα κατεχόμενα Μαρωνίτικα χωριά. Στήριξε ακόμη την ανοικοδόμηση του Σπιτιού της Αγίας Ρεβέκκας στη Λευκωσία το οποίο θα φιλοξενήσει τις μοναχές του Τάγματος του Αγίου Αντωνίου οι οποίες ευρίσκονται στην Κύπρο από το 1976 στην υπηρεσία της Μαρωνιτικής Εκκλησίας. Εκκλησιαστικά βιβλία και εικόνες Αναγνωρίζοντας την ανάγκη αναβάθμισης του πνευματικού επιπέδου των πιστών Μαρωνιτών, ο Αρχιεπίσκοπος Τζεμάγιελ προχώρησε στον προγραμματισμό και στη δημιουργία μουσείου εκκλησιαστικών αντικειμένων στο οποίο φυλάγονται και εκτίθενται δεκάδες θησαυροί της Κυπριακής Μαρωνιτικής Εκκλησιαστικής Ιστορίας. Προς αντιμετώπιση επίσης του προβλήματος έλλειψης ιερατικών κλήσεων αποφάσισε τη σύσταση και λειτουργία Ιερατικής Σχολής όπου θα μπορούσαν να φοιτήσουν στο αρχικό στάδιο οι νέοι οι οποίοι θα επέλεγαν να ακολουθήσουν τον δρόμο της ιεροσύνης. Σαν αποτέλεσμα της πρωτοβουλίας αυτής ο Αρχιεπίσκοπος Τζεμαγιέλ χειροτόνησε τρεις νέους ιερείς στην Κύπρο κατά τη διάρκεια της θητείας του. Άλλος ένας τομέας δράσης του Αρχιεπισκόπου Μπούτρος Τζεμαγιέλ ήταν αναμφίβολα η συγγραφή και η έκδοση ή επανέκδοση των διαφόρων εκκλησιαστικών βιβλίων. Ο ίδιος ήταν πρόεδρος της Πατριαρχικής Επιτροπής για τη Λειτουργική στη Μαρωνιτική Εκκλησία και στα πλαίσια των εργασιών της επιτροπής αυτής έχουν επανεκδοθεί και εκσυγχρονιστεί όλα σχεδόν τα Μαρωνιτικά εκκλησιαστικά βιβλία τα οποία χρησιμοποιούνται σήμερα από όλους τους Μαρωνίτες του κόσμου. Ένα από τα μεγαλύτερα επιτεύγματα επί Αρχιεπισκοπικής θητείας του Μπούτρος Τζεμαγιέλ ήταν αναμφίβολα η δημιουργία στην Κύπρο των εικόνων του Μαρωνιτικού Λειτουργικού Έτους. Όλες οι εικόνες είναι εμπνευσμένες από τις εικόνες στην αρχαία Μαρωνιτική Εκκλησία και είναι δημιουργήματα μιας εξαιρετικής δουλειάς που έγινε στο ατελιέ της Αρχιεπισκοπής Μαρωνιτών στην Λευκωσία. Φυλάγονται δε σήμερα και χρησιμοποιούνται στον Καθεδρικό Ναό Παναγίας των Χαρίτων παρά την Πύλη Πάφου. Ολόκληρη η συλλογή έχει συμπεριληφθεί σε ειδική έκδοση το 1999, στην Αγγλική και την Αραβική γλώσσα, με την ονομασία «The Maronite Icons- Modern Sacred Art». Τόσο μεγάλη ήταν η απήχηση των εικόνων στον Καθολικό κόσμο που μερικές από αυτές έχουν χρησιμοποιηθεί για τον εμπλουτισμό ειδικών εκδόσεων από το Βατικανό κατά τις τελετές αγιοποίησης στη Βασιλική του Αγίου Πέτρου. Και πολιτικός ηγέτης Πέρα από τα χαρίσματα που είχε σαν πνευματικός ηγέτης, ο Αρχιεπίσκοπος Μπούτρος Τζεμαγιέλ είχε και τα χαρίσματα ενός σημαντικού πολιτικού ηγέτη. Σε συνεργασία πάντοτε με τους εκάστοτε πολιτικούς εκπροσώπους της κοινότητας, δεν ήταν λίγες οι φορές που χρειάστηκε να κάνει προσωπικές παρεμβάσεις τόσο στην Κύπρο όσο και στο εξωτερικό για να προστατέψει τα δικαιώματα της κοινότητας του. Οι προσβάσεις του σε κέντρα αποφάσεων ισχυρών Ευρωπαϊκών χωρών και ειδικότερα οι στενότατες σχέσεις του με υψηλούς αξιωματούχους στην Αγία Έδρα ήταν ισχυρά χαρτιά στα χέρια του Αρχιεπισκόπου Τζεμαγιέλ. Εκείνοι που τον έζησαν από κοντά, μιλούν για εξαιρετικά υψηλού επιπέδου πολιτικούς

11 Τ AΦΙΕΡΩΜΑ Ο ΤΥΠΟΣ ΤΩΝ ΜΑΡΩΝΙΤΩΝ 11 χειρισμούς του στη διάρκεια των συνομιλιών για επίλυση του Κυπριακού προβλήματος που κατέληξαν στις πολύ ευνοϊκές για τους Μαρωνίτες πρόνοιες στο περιβόητο σχέδιο Ανάν που τέθηκε σε δημοψηφίσματα τον Μάη του ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΟΡΤΑΣΤΙΚΟΥ ΤΡΙΗΜΕΡΟΥ ΠΡΟΣ ΤΙΜΗ ΠΕΤΡΟΥ ΤΖΕΜΑΓΙΕΛ Στη δίνη του κυκλώνα Δεν ήταν λίγες οι φορές που ο Αρχιεπίσκοπος Μπούτρος Τζεμαγιέλ βρέθηκε στη δίνη του κυκλώνα. Είτε για θρησκευτικά ζητήματα είτε για θέματα πολιτικής φύσης είτε ακόμη και για θέματα προσωπικής φύσης. Ο Μπούτρος Τζεμαγιέλ ήταν κατά γενική ομολογία άνθρωπος χαμηλών τόνων, ο οποίος όμως πάντοτε έκανε εκείνο που ήθελε και που κατά τη γνώμη του ήταν σύμφωνα με το συμφέρον της εκκλησίας και της κοινότητας. Πολλές ήταν οι φορές που χρειάστηκε να χειριστεί λεπτά θέματα παραπτωμάτων εντός του κλήρου και φυσιολογικά οι αποφάσεις του κρίθηκαν αρνητικά από εκείνους που επηρεάζονταν. Πολλές φορές επίσης χρειάστηκε να κάνει λεπτούς χειρισμούς για να αποκαταστήσει την τάξη μετά από «άτσαλους» χειρισμούς της πολιτικής ηγεσίας της κοινότητας, που έθεταν σε κίνδυνο την ενότητα στους κόλπους της κοινότητας καθώς επίσης και τις καλές σχέσεις της κοινότητας με την κυβέρνηση του τόπου. Πολλές φορές επίσης έκρινε ότι δεν θα έπρεπε ο ίδιος να εμπλακεί σε διάφορα θέματα που απασχολούσαν την κοινότητα γεγονός που δεν ικανοποιούσε το περί δικαίου αίσθημα του κόσμου. Πολλοί είναι επίσης εκείνοι που εκφράζουν το παράπονο ότι ο Αρχιεπίσκοπος Τζεμαγιέλ έλειπε συχνά και για μεγάλα χρονικά διαστήματα από την Κύπρο και λόγω αυτού δεν ήταν σε θέση να επιλύει τα προβλήματα. Ο ίδιος σε αποκλειστική συνέντευξη του στην εφημερίδα μας τον Μάη του 2005 αποδίδοντας τα μακρά διαστήματα που αναγκάζεται να μένει εκτός Κύπρου στις πολλές υποχρεώσεις του λόγω της συμμετοχής του σε διάφορες επιτροπές της Εκκλησίας, απάντησε στους επικριτές του λέγοντας κατά λέξη «Προσπαθώ να κάνω ότι μπορώ. Διότι όλα αυτά είναι προς όφελος και των Κυπρίων Μαρωνιτών. Μπορώ να μείνω στην Κύπρο και να φύγω από όλες αυτές τις επιτροπές και συναντήσεις. Δεν θα είναι όμως αυτό προς όφελος μας. Πρέπει να καταλάβουν τη θέση μου». Κλείνοντας θα πρέπει να αναφέρουμε ότι ο Αρχιεπίσκοπος Μπούτρος Τζεμαγιέλ ουδέποτε έδειξε να οικειοποιείται προς δικό του όφελος το οποιοδήποτε έργο επιτελέστηκε στην Κύπρο κατά τη δική του Αρχιεπισκοπική θητεία. Πολλές φορές τόσο σε προφορικούς του λόγους όσο και σε γραπτά του κείμενα, ευχαριστεί όλους που τον βοήθησαν στο έργο του. Ιδιαίτερη μνεία γίνεται πάντοτε στην σημαντική συνεισφορά του πρώην Χωρεπισκόπου αείμνηστου Ιωάννη Φοραδάρη καθώς και στην ανεκτίμητης αξίας προσφορά του νυν Χωρεπισκόπου Ιωάννη Ορφανού. Αναγνωρίζει επίσης τη βοήθεια των κληρικών αλλά και πολλών λαϊκών στην προσπάθεια επιβίωσης και ανάπτυξης της εκκλησίας και της κοινότητας των Μαρωνιτών στην Κύπρο. Χωρίς αμφιβολία ο τέως Αρχιεπίσκοπος Μαρωνιτών Κύπρου Μπούτρος Τζεμαγιέλ έχει αφήσει τη δική του σφραγίδα στην σύγχρονη ιστορία των Μαρωνιτών της Κύπρου.

12 THE ENGLISH MAGAZINE OF THE CYPRIOT MARONITE NEWSPAPER Maronite SUN O TYPOS TON MARONITON - Isse No. 85 ANDROS KYPRIANOU S FIRST VISIT TO THE MARONITE VILLAGES A warm welcome to the new AKEL party Leader A warm welcome was in store for AKEL delegation which, nder the General Secretary of the Central Committee of the party Mr Andros Kypriano visited the Maronite commnity in their occpied villages on Snday, 3rd of May The delegation of the governing Left Wing party comprising also the Maronite Hose Member for Kyrenia Mr Klavdios Mavrohannas, candidates for the Eropean Union Parliament elections Kyriakos Hadjittofis and Josif Josif and other high ranking members of the party, crossed over at the Ayios Dometios check point early Snday morning and their first stop was the chrch of Saint Marina of Skyllora. Entry is prohibited into this Maronite village, as it has been trned, 35 years ago, into a military area of the Trkish occpying forces, as it is well known. Ths, Mr Kypriano s visit and his convoy were confined to a view of Saint Marina from a spot at the neighboring village of Skyllora. There, they met with the well known Maronite Edardo Hadjihannas from Saint Marina who gave them a briefing on the sitation prevailing in this village. The convoy then headed to Kormakitis where the AKEL delegation attended the Holy Mass at the chrch of Saint George. Present at the mass was Most Reverend Archbishop of the Maronites in Cyprs Yossef Soeif who traveled to Kormakitis specifically to meet Mr Kypriano. In his speech the Archbishop welcomed Mr Kypriano and his escorts and he referred to the historic presence of the Maronites in Cyprs for over 1,000 years. He asked him and his government to spport the efforts of the commnity for srvival in these harsh times. He told Mr Kypriano that he was particlarly impressed, dring his few months stay in Cyprs, of the will and the passion of the Maronites to keep their land, their religion and their tradition and that it wold be nfair if their efforts to contine their presence on the island are wasted. After the mass, Archbishop Soeif received Mr Kypriano and the members of the AKEL delegation at his residence in Kormakitis, where the two men had a fifteen minte private meeting where only Hose representative Mr Antonis Hadjirossos was present. Arond in the morning there was a ceremony at the premises of the Kormakitis Clb and the General Secretary of AKEL was the speaker. Mr Kypriano was first welcomed by the former president of the Clb and close associate Ninos Frantzias, followed by short speeches on behalf of the Kormakitis commnity concil Mr Yiannakis Lazaris, the president of the chrch committee Mr George Foradaris, AKEL member of Parliament for the Kyrenia district Klavdios Mavrohannas and Maronite Hose Representative Antonis Hadjirossos. People were moved by the verses recited by Maronite folk poet Michalakis Frangiskos which were specifically dedicated to the visit. In his speech the General Secretary of AKEL thanked everyone for the warm welcome at Kormakitis both for himself as well as his party s delegation, and he referred to the traditionally good relations between AKEL and the Maronite commnity and promised that dring his leadership these relations shall be strengthened and become even closer. He also promised that he will follow on his predecessor s steps President Demetris Christofias. He also made a brief reference to a series of measres which were taken recently by the government for the benefit of both the enclaved as well as the refgee Maronites. On the Cyprs isse, the leader of AKEL mentioned that the choice made by Maronites in 1960, that is to belong to the Greek Cypriot commnity, mst be respected, and that there will be efforts for the retrn of all villages nder Greek Cypriot administration in a possible soltion to the problem. In particlar, with regards to the reqest to open the villages of Saint Marina and Asomatos so that their residents are able to retrn to their homes, Mr Andros Kypriano disclosed that President Christofias has sbmitted the isse to Trkish Cypriot leader Mehmet Ali Talat dring their meetings, albeit withot reslt, since some aspects are well beyond Mr Talat s powers, as everyone knows. When asked, Mr Kypriano promised that the government will consider the matter of re-opening the Kormakitis Primary School before the new school year, if it is established that there are children who wold like to stdy there. After his visit to Kormakitis, Mr. Kypriano and his delegation visited Karpasia where they were welcomed at the local clb by the athorities and the few residents of the village. Later, the delegation retrned to Kormakitis where they were offered lnch by the Ninos Frantzias family at the village coffee shop.

13

14 MARONITE SUN 14 INTERVIEW LEBANESE LEADER GENERAL MICHEL AOUN TALKS TO «Τ» ON AN EXCLUSIVE INTERVIEW Τ Q. Excellency General Michel Aon at first we wold like to hear from yo a brief description of yor vision for Lebanon; A. Well I believe that Lebanon will be in a good position after the forthcoming election as we are preparing a global plan fll of changes and reforms. This plan will cover all the sectors of pblic life in Lebanon. As jdiciary, economy, army, health, edcation etc. Everything shold be reset again and start with a new way for a better Lebanon. This is a very ambitios plan and we have to work hard in order to implement it sccessflly. And first of all it has to be accepted by the people. As yo know any change and any reform certainly will make some people nhappy. These people definitely will straggle against this plan as they will feel that their stats will be changing. Q. That means General Aon yo are very confident that Lebanon after the election of Jne 7th 2009 will be in a better stats than what it is now; A. Certainly yes. In this contry we have a lot of corrption. There is a lot of officials within the political establishment that they serve their own benefit and not that of Lebanon. Pblic interest nfortnately is not important for them. They jst try to make lot of profits. We have a different look on the contry. We also have a new agenda like the environmental isses, the energy isses, safety and secrity. We have to look on everything as we have to change and modernise almost everything. The contry needs a completely new beginning and I hope we can do this after the election. We need a complete restrctring of the instittions. Q. General Michel Aon are ready to spport this vision for a new Lebanon even if yo don t win the coming elections; A. Well being in the opposition yo can not do too mch. In order to bring change and implement yor vision yo have to be in power. And even if yo are in power yo will again have to overcome several difficlties with friends and allies. As I have told before its not easy to make these changes acceptable by all people. Bt anyhow to implement or vision for Lebanon we mst be in power. Q. Five years ago General Michel Aon was welcomed back to Lebanon as a hero. Do yo think that this warm love of the people still exists? Α. Well its better if yo pt this qestion to the Lebanese people. So I will know the tre answer. I can not answer for them. Bt I believe that since everybody in the political life is against me that mean i m doing well. Usally yo throw stones on strong people not on weak. So I think I do my job on the right way and I hope that I will receive the love of the people once again in Jne elections. We need the spport of the Lebanese people if we are going to bring changes and reforms. Q. Lets talk abot Cyprs and Lebanon two traditionally and historically friendly neighbors. What are yor personal feelings abot Cyprs; A. Well Cyprs has always been a safe MICHEL AOUN «Lebanon and Cyprs are two good neighbors which shold develop common interests» harbor for s. For the Lebanese people. Especially dring the togh days in the seventies when we had no possibilities to commnicate with the rest of the world. So Cyprs was a station and a gateway for s. It gave as all kind of facilities for ships and helicopters. Cyprs is in the hrt of every Lebanese. Personally I sed the Larnaca airport many times. I was transported to Larnaca via helicopter and from there on I travelled to Paris, to Tnisia and many other destinations. As I know many Lebanese families stayed in Cyprs for long and they even got a Cypriot nationality. Yes we have a very strong feeling abot Cyprs. Q. Do yo believe General Aon that the relationship between Cyprs and Lebanon can become closer and stronger; Α. Yes absoltely. We have to identify sectors of common interest and we have to work on it. It depends on the interest that we develop together. And certainly we are determined to work on this isse especially if there is relevant interest from the other party which is Cyprs. We are very good neighbors and I don t sea any serios obstacles in developing common interest and better relationship. Q. Shall we expect an official visit of General Aon to Cyprs; Α. Why not. Bt not now. After the election can be on the agenda. Cyprs as yo know is not only for work. Is also very good for rest and holidays. Q. General Michel Aon what do yo know abot the Maronite commnity of Cyprs; Α. Well I know that they sed to be very nmeros in the past bt now they became very few. I also know that they have a Lebanese Bishop and that they are connected to Lebanon. However I don t know many details abot their stats or how let say they operate in Cyprs. I wold like to know more abot this commnity becase Lebanon as with all Lebanese Diaspora shold be interested abot their needs. And I can say that with the Cypriot Maronite, which of corse are of Lebanese origin, its easier to establish a better relationship as we are very closed. We are like one contry. Its only twenty mintes flight. Q. As one the leaders in this contry are yo ready to listen and propose ideas for a better and more effective relationship between Lebanon and the Cypriot Maronite Commnity; Α. Certainly. We have to. First of all I have to know abot all yor problems and isses. Mainly the one which has to do with yor traditional villages as yo told me before. Bt we can also think of facilitating yor visits to Lebanon or exchange people between s. On this way we will help as well the relationship between Lebanon and Cyprs. Yes there is plenty of room for developing this relationship. Q. What is yor final message to the Cypriot people; Α. They have to know that the Lebanese people are gratefl to them for all they offer to s. And they shold know that as Cyprs had been a harbor for s Lebanon will be a harbor for them if anytime they will need it.

15

16 Ο ΤΥΠΟΣ ΤΩΝ ΜΑΡΩΝΙΤΩΝ 16 ΚΟΣΜΟΣ Τ Θρησκευτικές και πολιτικές προκλήσεις από τον Πάπα στους Αγίους Τόπους Το οκταήμερο ταξίδι του Πάπα Βενέδικτου 16ου στους Αγίους Τόπους ήταν ένα βιβλικό προσκύνημα, μια διαθρησκευτική αποστολή και μια πολιτικά ισορροπημένη πράξη. Ήταν επίσης ένα στοίχημα. Σε μια περιοχή που την χαρακτηρίζουν δεκαετίες εχθροπραξιών, κοινωνικών και θρησκευτικών προβλημάτων, δεν υπήρχε καμιά εγγύηση επιτυχίας Τα μακροπρόθεσμα συμπεράσματα για αυτό το «προσκύνημα ειρήνης» θα ακολουθήσουν σύντομα, όμως ο Πάπας κατάφερε σίγουρα να μεταφέρει ένα ξεκάθαρο μήνυμα πρόκληση στο πολυσύνθετο ακροατήριο του στην Ιορδανία, το Ισραήλ και τα Παλαιστινιακά εδάφη. Αυτό από μόνο του αποτελεί επιτυχία. Το κοινό θέμα που ένωνε μαζί όλες τις εκδηλώσεις στις οποίες έλαβε μέρος ήταν το ότι ο Θεός λαμβάνει μέρος στα ανθρώπινα γεγονότα και ότι οι πιστοί έχουν υποχρέωση να κάνουν την θρησκεία μια αποτελεσματική δύναμη προς το καλό σε μια περιοχή που υποφέρει από πολέμους, έλλειψη εμπιστοσύνης και παρεξηγήσεις. Με τους Χριστιανούς, ο Πάπας συγκέντρωσε την προσοχή του στην ελπίδα που έφεραν ο θάνατος και η Ανάσταση του Ιησού Χριστού. Την τελευταία μέρα της επίσκεψης του στην Ιερουσαλήμ, συνοψίζοντας το μήνυμα του, είπε πως ο άδειος τάφος «μας επιβεβαιώνει ότι ο Θεός μπορεί να ανανεώσει τα πάντα», ότι η ειρήνη μπορεί πραγματικά να επικρατήσει και ότι οι πολυετείς αντιπαλότητες μπορεί να υπερπηδηθούν. Αυτή ήταν η σημασία των προσκυνημάτων του Πάπα σε τόπους όπως ο Ιορδάνης Ποταμός, η Σπηλιά του Ευαγγελισμού και ο Γολγοθάς. Δεν ήταν εκεί σαν θρησκευτικός τουρίστας, αλλά ήταν εκεί σε μια προσπάθεια ενδυνάμωσης της αυτοπεποίθησης της αγωνιζόμενης Χριστιανικής κοινότητας στους Αγίους Τόπους και της πίστης των άλλων Χριστιανών που παρακολουθούσαν από μακριά. Σε διαθρησκευτικό επίπεδο, το προσκύνημα του Πάπα κινήθηκε σε δύο ξεχωριστές φάσεις. Στην Ιορδανία, μια καθαρά Μουσουλμανική χώρα η οποία προστάτευσε τα δικαιώματα των Χριστιανών, ο Πάπας προσπάθησε να κτίσει «συμμαχίες πολιτισμών» και να βάλει εμπόδια στα εξτρεμιστικά στοιχεία. Ο σταθμός σε ένα τέμενος στο Αμάν ήταν ιστορικός. Ο Βενέδικτος 16ος είναι σήμερα ο πρώτος Πάπας που έχει επισκεφθεί δύο Μουσουλμανικούς χώρους λατρείας. Με την άφιξη του Πάπα στο Ισραήλ στις 11 Μαΐου, η διαθρησκευτική διάσταση του ταξιδιού του ξαφνικά έγινε περίπλοκη. Άρχισε την επίσκεψη του τιμώντας την μνήμη των 6 εκατομμυρίων Εβραίων που σκοτώθηκαν στο ολοκαύτωμα και αποκηρύσσοντας τον αντισεμιτισμό. Την ίδια μέρα επισκέφθηκε το μνημείο Γιαντ Βασέμ όπου συνάντησε έξη επιζήσαντες του ολοκαυτώματος και μίλησε για την τραγωδία των θυμάτων. Όλα αυτά ήσαν σχεδιασμένα για να δημιουργήσουν ξανά την εικόνα του Πάπα σαν φίλου του Ιουδαϊσμού και των Ιουδαίων. Οι κριτικές όμως ήταν μεικτές, κυρίως διότι ο Πάπας, ως Γερμανός που έζησε το Ναζιστικό καθεστώς, δεν αναφέρθηκε στην ομιλία του στο μνημείο Γιάντ Βασέμ για τους υπαίτιους του ολοκαυτώματος. Η Ισραηλινό-Παλαιστινιακή διένεξη η οποία αγγίζει κάθε μέρος της ζωής στους Αγίους Τόπους δεν θα μπορούσε να μην επηρεάσει κάθε κίνηση του Πάπα εκεί. Ειδικά στην πόλη Βηθλεέμ της Δυτικής Όχθης, όπου πέρασε μια ολόκληρη μέρα σε Παλαιστινιακή περιοχή, όλοι οι ομιλητές καταδίκασαν την Ισραηλινή κατοχή, τους περιορισμούς στη διακίνηση και την οικονομία, την καταστροφή σπιτιών και τους πολιτικούς κρατουμένους. Ο Πάπας κινήθηκε σε πιο ήπια γραμμή. Από τη μια εξέφρασε συμπάθεια στους Παλαιστινίους και υπεραμύνθηκε του δικαιώματος τους για ανεξάρτητο κράτος. Από την άλλη μίλησε για «αναταραχή» αντί για «κατοχή» και κάλεσε του Παλαιστίνιους νέους να ξεπεράσουν το μίσος και να απορρίψουν την τρομοκρατία, λόγια που αναμφίβολα άφηναν ικανοποιημένους τους Ισραηλινούς. Ο Πάπας αποκήρυξε έντονα το 26 ποδών ψηλό τείχος των Ισραηλινών που χωρίζει στα δύο την Δυτική Όχθη, αποκαλώντας το ένα από τα πιο «θλιβερά σημεία» της επίσκεψης του και τραγικό σύμβολο στις Ισραηλινό-Παλαιστινιακές σχέσεις. Ακόμα και εδώ όμως, ήταν προσεχτικός να μην επιρρίψει ευθύνες σε κανένα, αναφερόμενος στις «εχθροπραξίες που οδήγησαν στο κτίσιμο του τείχους» και όχι στην «καταπίεση» κατά των Παλαιστινίων. Ο Πάπας δεν κήρυξε μόνο στους Αγίους Τόπους. Άκουσε επίσης πολλά. Για κάθε μια του ομιλία άκουγε τρεις ή τέσσερις από αυτούς που τον φιλοξενούσαν. «Νομίζω αυτό του έδωσε πολύ βαθύτερη γνώση της κατάστασης και των προβλημάτων στους Αγίους Τόπους και τη Μέση Ανατολή» δήλωσε ο εκπρόσωπος του Βατικανού πατέρας Φεντερίκο Λομπάρντι. Από όλα τα αξιοσημείωτα της επίσκεψης, ένα πραγματικά ξεχωρίζει: σε μια από τις διαθρησκευτικές συναντήσεις στη Ναζαρέτ, ο Πάπας και άλλοι Χριστιανοί, Μουσουλμάνοι, Ιουδαίοι και Δρούσοι αρχηγοί ένωσαν τα χέρια στην προσευχή την ώρα που έψαλλαν έναν ύμνο για την ειρήνη. Μια μικρή αλλά πολύ σημαντική επιτυχία του ταξιδιού. (C.N.S. - Μετάφραση: Π. Μούσας)

17

18 Ο ΤΥΠΟΣ ΤΩΝ ΜΑΡΩΝΙΤΩΝ 18 ΠΡΟΣΩΠΑ Τ Πραγματοποιήθηκε την Αγία Τετάρτη στην εκκλησία του Αγίου Γεωργίου στον Κορμακίτη η θρησκευτική Πασχαλινή συναυλία που διοργάνωσε το «Κormakitis Trst». Στην συναυλία συμμετείχε η κοινοτική χορωδία Μαρωνιτών υπό την Γεωργία Μάρκου ενώ συμμετοχή στην εκδήλωση με σόλο ερμηνείες είχε και ο ίδιος ο Αρχιεπίσκοπος Μαρωνιτών Ιούσεφ Σουέηφ. Tην συναυλία παρακολούθησαν εκατοντάδες πιστοί παρά το γεγονός ότι υπήρξε διακοπή του ηλεκτρικού ρεύματος. ΠΑΣΧΑΛΙΝΗ ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΗ ΣΥΝΑΥΛΙΑ ΑΠΟ ΤΟ ΤRUST EKΔΡΟΜΗ ΠΡΟΣΚΥΝΗΜΑ ΑΠΟ ΜΑΡΩΝΙΤΕΣ ΤΗΣ ΛΕΜΕΣΟΥ Την 1η Μαίου 2009 ημέρα που οι Μαρωνίτες όλου του κόσμου εορτάζουν και τιμούν την Παναγία της Χαρίσας μια μεγάλη ομάδα Μαρωνιτών της Λεμεσού μαζί με τον Αρχιεπίσκοπο Μαρωνιτών Ιούσεφ Σουέηφ διοργάνωσαν εκδρομή προσκύνημα σε πολλά μοναστήρια της Μεγαλόχαρης στην ελεύθερη Κύπρο. Η εκδρομή στέφθηκε με μεγάλη επιτυχία και οι συμμετέχοντες σε αυτή δήλωσαν πως στόχος θα είναι η καθιέρωση της σε ετήσια βάση. Έφυγαν από την ζωή άλλοι δύο Μαρωνίτες Την τελευταία της πνοή άφησε στις 26 Απριλίου 2009 η Σουζάννα Ιωσήφ Τανούση από την Αγία Μαρίνα. Η αείμνηστη Σουζάννα ήταν 94 χρόνων και έφυγε με τον πόθο και τον καημό της επιστροφής στην αγαπημένη της Αγία Μαρίνα. Η κηδεία της τελέστηκε από τον καθεδρικό ναό της Παναγίας των Χαρίτων την Τρίτη 28 Απριλίου και η ταφή της έγινε στο κοιμητήριο Μαρωνιτών στην Ανθούπολη. Στις 28 Απριλίου άφηνε την τελευταία της πνοή και η Αιμιλία Ι. Ορφανού από τον Ασώματο. Η Αιμιλία Ορφανού απεβίωσε σε ηλικία 85 ετών και η κηδεία της τελέστηκε από τον ναό της Παναγίας των Χαρίτων την Πέμπτη 30 Απριλίου. Τάφηκε στο κοιμητήριο Μαρωνιτών στην Ανθούπολη μίλια μακριά από το χωριό που γεννήθηκα και μεγάλωσε τον λατρεμένο της Ασώματο. Αφιερωμένο ειδικά στις Φραγκισκανές Αδελφές Μπερναντέτ, Πιερπάολα, Πιέρα, Αντωνέλλα και Μπερναντέτ που στις 2/5/2009 γιόρτασαν την 50η επέτειο της Μοναχικής τους Αφιέρωσης και γενικά σ όλες τις Μοναχές Σε σας Του Aυγουστίνου Φραγκίσκου Σε σας που εις το κάλεσμα του Ποιητή των Πάντων πρόθυμα απαντήσατε «η δούλη Σου ιδού» κι ευθύς απαρνηθήκατε των αγαθών απάντων και γίνατε η έμπνευσις του θείου υμνωδού. Εμείς τυφλοί αμαρτωλοί, μακράν απ την αλήθεια αναζητούμε έλεος, παρηγοριά, βοήθεια. Σε σας που στερηθήκατε τις χαρές της ζωής και που παραμερίσατε κάθε τερπνό κι ωραίο δεχθήκατε την ευωδιά μιας θεϊκής πνοής και γίνατε Απόστολοι κοντά στον Ναζωραίο. Εμείς οι τόσον άθλιοι απ της καρδιάς τα βάθη λίγα λουλούδια ρίχνουμε στα ιερά σας πάθη. Σε σας που θυσιάσατε τη νιότη και το κάλλος και που περιβληθήκατε θεία ιδανικά στον Ιησού πιστέψατε όσο κανένας άλλος και σε Αυτόν δοθήκατε ολοκληρωτικά. Τα μύρα της αγάπης μας που η μοίρα σάς χρωστά εναποθέτουμε δειλά στα πόδια σας μπροστά. Σε σας που κάθε ένδειξη του Πλάστη σας μεθά κι εναγωνίως ψάχνετε τον θείο θησαυρό τραβώντας τον υπέροχο δικό σας Γολγοθά μ ένα βαρύ αλλά γλυκύ στους ώμους σας σταυρό. Εμείς μικροί κι αδύναμοι μπρος στις επιλογές σας σπεύδουμε ν απαλύνουμε τις ανοιχτές πληγές σας. Σε σας που εγκαταλείψατε αδέλφια και γονείς και τον Νυμφίο ψάξατε σαν νέες Μυροφόρες που Τον ακολουθήσατε πιστά όσο κανείς παρά τις τόσον δύσβατες του κόσμου ανηφόρες. Εμείς μπροστά σας κλίνοντας ευλαβικά το γόνυ τα χέρια μας απλώνουμε ως η ελπίδα η μόνη. Σε σας που φως εκπέμπετε σαν λάμψη του ηλίου λαι την αγάπη έχετε ως πρώτην εντολή αντλώντας ακατάπαυστα εκ του Ευαγγελίου την πεμπτουσία της ζωής χωρίς υπερβολή. Εμείς αιώνια τυφλοί πνιγμένοι στο σκοτάδι προσβλέπουμε στο μητρικό και στοργικό σας χάδι. Σε σας που τόσα δίνετε με τόση απλοχεριά χωρίς να περιμένετε καμιά επιστροφή που του ελέους πάντοτε ανάβετε κεριά και στους πτωχούς προσφέρετε και στέγη και τροφή. Εμείς οι τόσον άκαρδοι, σκληροί κι εγωιστές ευχαριστίες στέλλουμε έστω και λιγοστές. Σε σας τις ελεήμονες, τις ειρηνοποιούς διεσπαρμένες πανταχού σε όλο τον πλανήτη άγγελοι για τους πάσχοντες και τους κακοποιούς σαν της Γραφής τον σπλαχνικό εκείνο Σαμαρείτη. Εμείς που των αμαρτιών μάς λύγισαν τα βάρη αναζητούμε βάλσαμο απ τη δική σας χάρη. Σε σας τις ταπεινόφρονες σεμνές καλογριές υπόδειγμα υπομονής κι απαραμίλλου σθένους πάντα κοντά στους γέροντες, στους νέους, στις γριές στήριγμα για τους πρόσφυγες και τους εγκλωβισμένους. Εμείς που εγευθήκαμε την τόση σας συμπόνοια πραγματικά οφείλουμε ευγνωμοσύνη αιώνια. Σ όλες εσάς, ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ, από τα μύχια βάθη θερμά εκφράζει η καρδιά κάθε πτωχού πιστού βλέποντας πως η ανθρωπιά ακόμη δεν εχάθη γιατί την ενσαρκώνετε εσείς δια του Χριστού. Και ταπεινά του ράσου σας αγγίζουμε την άκρη μ ένα καυτό κι αληθινό ευχαριστίας δάκρυ.

19 MOTORAMA Address: Pericleos 106 Telephone: Mobile: , Fax: Website: Website:

20 Ο ΤΥΠΟΣ ΤΩΝ ΜΑΡΩΝΙΤΩΝ 20 EIKONEΣ Τ Να γιατί εδώ κτυπά η καρδιά των Μαρωνιτών Ένας ποταμός από πιστούς ακολούθησε το νεοφερμένο έθιμο του «Δρόμου του Σταυρού» που έλαβε φέτος για πρώτη φορά χώραν στον Κορμακίτη. Το έθιμο που προστέθηκε ουσιαστικά στην παραδοσιακή τελετή του «Επιταφίου» έγινε την Αγία και Μεγάλη Παρασκευή και προηγήθηκε της περιφοράς του επιταφίου. Οι πιστοί συγκεντρώθηκαν στο ξωκλήσι της Παναγίας και άρχισαν τις «στάσεις» με πορεία προς τον ιερό ναό του Αγίου Γεωργίου. Αφού ολοκλήρωσαν τον δρόμο του σταυρού με τις 14 στάσεις, που αναδεικνύουν το μαρτύριο του Θεανθρώπου πριν την Σταύρωση, εισήλθαν στην εκκλησία και συνέχισαν με την παραδοσιακή τελετή της περιφοράς του επιταφίου. Το νέο έθιμο αγκαλιάστηκε από τους πιστούς οι οποίοι κατέκλυσαν πραγματικά τον κύριο δρόμο που οδηγεί από την Παναγία στην εκκλησία. Οι όποιες αδυναμίες παρουσιάστηκαν στη όλη θρησκευτική εκδήλωση μπορούν με σωστή προετοιμασία να διορθωθούν και ο «Δρόμος του Σταυρού» της Αγίας Παρασκευής να καταστεί πόλος έλξης για χιλιάδες πιστούς. Η φωτογραφία αποδεικνύει του λόγου το αληθές. Θερμά συγχαρητήρια αξίζουν στον εμπνευστή του νέου αυτού θρησκευτικού εθίμου κ. Αντώνιο Παύλου ο οποίος εδώ και πολλά χρόνια αγωνίζεται για να εμπλουτίσει με νέα θρησκευτικά έθιμα το ήδη πληθωρικό Μαρωνίτικο Πάσχα. Όπως ασφαλώς συγχαρητήρια αξίζουν και στον εφημέριο πατήρ Αντώνη Φραγκίσκου και στην εκκλησιαστική επιτροπή που τον στήριξαν και τον βοήθησαν στην υλοποίηση αυτής της καινοτομίας. Αυτή τη φύση και αυτά τα έθιμα ποιός τα χορταίνει! Η ημέρα έχει ξημερώσει Μεγάλο Σάββατο. Και η ομάδα έχει ξεκινήσει για την μεγάλη περιδιάβαση. Την αναζήτηση της ξεχωριστής και άγριας ομορφιάς μιας ακμάζουσας ανοιξιάτικης φύσης. Ο δρόμος τους οδηγεί στο τσιφλίκι της Πετέλειας. Προορισμός φυσικά στον οποίο συνέτεινε η παρουσία στην ομάδα τριών αδελφών από την οικογένεια Μιχαήλ Μούσα. Η περιδιάβαση συνεχίζεται με την ομάδα να ανεβαίνει τον άδειο υδατοφράκτη και να διασχίζει τις ανθόσπαρτες πεδιάδες του Άγιου και της Πατσαλιάς. Έχοντας πια φόντο τον υπέροχο Κορμακίτη. Και αυτό που ξεχάσαμε. Σε όλη την διάρκεια της διαδρομής το μάζεμα των αγρελιών. Με Κάπταιν τον μάστορα της δουλειάς Κουμέττο Ζωνιά. Και «οποία ευτυχία». Ο μακρινός περίπατος ολοκληρώνεται με καφεδάκι αλλά και καλοψημένα κουλούρια και φλαούνες στον πολλάκις δοκιμασμένο φούρνο της κυρά Ιωάννας. Εκεί στην κάτω γειτονιά. Αυτές είναι μοναδικές και αξέχαστε στιγμές, γεμάτες απλότητα, χαρά και ξεγνοιασιά, που μπορεί κανείς να ζήσει στον Κορμακίτη.