το ανάγνωσμα Γράφει: Eλένη Κουρτελλάρη, Γ1

Transcript

1 Δεκέμβριος 2013 ΤΕΥΧΟΣ 9 ΔΙΑΝΕΜΕΤΑΙ ΔΩΡΕΑΝ το ανάγνωσμα ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΤΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ ΤΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΑΡΧΑΓΓΕΛΟΥ «ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΜΑΡΚΟΣ» Προς όλους τους πολιτικούς του τόπου: Εμείς θα γίνουμε πολύ καλύτεροί σας! Διαβάστε Εμείς Καλά Χριστούγεννα! Γ Βραβείο για την Εφημερίδα μας Κόσμος Γεγονότα του Επίκαιρα Υπουργός Οικονομικών Υπουργός Ενέργειας Επαναπροσδιορισμός αξιών Οικονομική κρίση και έφηβοι Πρόκληση για αλλαγή Συριακή κρίση και Κύπρος Γλαύκος Κληρίδης Κυπριακό πρόβλημα: 40 χρόνια μετά ΜΜΕ και κοινή γνώμη Ακραία πολιτικά φαινόμενα Τα εν οίκω Ειρήνη Χατζηγιάγκου ΚΜΣ «Φωνάζει ο κλέφτης» Τα δεκάχρονα του Σχολείου μας Επιστήμη Γονίδια και συμπεριφορά Περιβάλλον Η Λίμνη του Μαγκλή Κοινωνία Πολιτισμός Μόδα Agenda Εκτρώσεις Άγχος Κακοποίηση παιδιών Όνειρα Αθλητισμός Αθλητισμός για όλους Τα αθλητικά μας ταλέντα Ποδοσφαιρικά νέα Στο φλου Κάτι από μας Κουίζ: Οι τελειόφοιτοί μας μωρά! Tα δίδυμα του Σχολείου μας Flashback Σε είδα Γράφει: Eλένη Κουρτελλάρη, Γ1 Είμαι μια τελειόφοιτη μαθήτρια του Λυκείου και θα ήθελα να μοιραστώ μαζί σας τους προβληματισμούς μου για τα κατακερματισμένα όνειρα των νέων του τόπου μας. Όπως κάθε νέος άνθρωπος, έτσι κι εγώ, τώρα που τελειώνω το σχολείο και είμαι έτοιμη να ξεκινήσω την ενήλική μου ζωή, έχω τις δικές μου επιδιώξεις και κτίζω τα όνειρά μου για το μέλλον, το οποίο διαγράφεται ζοφερό. Ζούμε σε μια εποχή γκρίζα, διαβρωμένη από την αναξιοπιστία, το ψέμα, την υποκρισία και την αναξιοκρατία. Κατοικούμε σ ένα μικρό νησί που ταλανίζεται από μια βαθύτατη οικονομική κρίση Χαιρετισμός από τη Διευθύντρια του Σχολείου μας Η9η έκδοση της εφημερίδας μας που συμπίπτει με τα δεκάχρονα του σχολείου, πιστεύω πως χωρίς να χάνει από τον ενθουσιασμό και τη χαρά, τον αυθορμητισμό των πρώτων χρόνων, αποκτά, όπως και το σχολείο, ωριμότητα. Ωριμότητα στο σχεδιασμό της, μεθοδικότητα στην επιλογή, την προσέγγιση και την επεξεργασία των θεμάτων της, που αγγίζει σχεδόν τον επαγγελματισμό. Του «Μάρκου το Ανάγνωσμα», και πάλι κοντά μας, καρπός του μόχθου της ομάδας των καθηγητών και των μαθητών, με ποικιλία θεμάτων, συνεντεύξεων, κριτικών άρθρων, απόψεων, δοσμένων μέσα από την ευαίσθητη ματιά των νέων δημοσιογράφων, των μαθητών μας, που ενημερώνουν σφαιρικά Σκίτσο: Πέτρος Κουρτελλάρης, Β6 και αντιμετωπίζει σωρεία κοινωνικοπολιτικών προβλημάτων, όπως είναι η ανέχεια, η ανεργία, η επικράτηση του ατομικισμού, η έκπτωση των αξιών, η κατάρρευση των ιδεολογιών, η απαξίωση της πολιτικής ηγεσίας, η απομάκρυνση από τα κοινά. Βλέπουμε τις καθημερινές συνήθειες της οικογένειάς μας να αλλάζουν και είμαστε αναγκασμένοι να κάνουμε περικοπές σε βασικές ανάγκες. Τα ποσοστά των συμμαθητών μας που παίρνουν συσσίτιο και των οικογενειών που ανήκουν στις ευάλωτες ομάδες και καταφεύγουν στα κοινωνικά δίκτυα φροντίδας ολοένα και αυξάνονται. Βλέπουμε τους γονείς μας να υποφέρουν, να χάνουν την αυτοεκτίμησή τους, γιατί νιώθουν ότι αδυνατούν να εξασφαλίσουν μια αξιοπρεπή ζωή για μας τα παιδιά τους. (συνέχεια στη σελ. 4) για όλα τα καίρια ζητήματα, προβάλλουν τις θέσεις τους, με σεβασμό πάντα στη δημοσιογραφική δεοντολογία. Χαιρετίζοντας την 9 η έκδοση της εφημερίδας μας, συγχαίρω και ευχαριστώ τους υπεύθυνους καθηγητές και τη Β.Δ., τη Συντακτική Επιτροπή και τους Συνεργάτες της Εφημερίδας. Η συμβολή όλων στην έκδοσή της υπήρξε καθοριστική. Η καθοδήγηση από τη Β.Δ. και τους καθηγητές εμπνευσμένη, κινήθηκε στο πλαίσιο μιας ήρεμης και δημιουργικής συνεργασίας, με απόλυτο αλληλοσεβασμό, γι αυτό και υπήρξε αποτελεσματική. Η Διευθύντρια Χριστίνα Δ. Καρατζιά

2 Εμείς Γ Βραβείο για την Εφημερίδα μας! Καλά Χριστούγεννα! Γράφει: Σταματίνα Γιάγκου, Γ8 ΗΕφημερίδα του Σχολείου μας, και συγκεκριμένα το όγδοο τεύχος, που κυκλοφόρησε τον Απρίλιο του 2013, απέσπασε το Γ Βραβείο στον Παγκύπριο Διαγωνισμό Μαθητικών Εφημερίδων που διοργανώνει η εφημερίδα «Ο Φιλελεύθερος» σε συνεργασία με το Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού και το Ευρωπαϊκό Πανεπιστήμιο Λευκωσίας. Το βραβείο ήταν μια υποτροφία από το Ευρωπαϊκό Πανεπιστήμιο για όλα τα έτη σπουδών, αξίας Την υποτροφία κέρδισε, μετά από κλήρωση μεταξύ των ενδιαφερόμενων μελών της Συντακτικής Επιτροπής, ο περσινός τελειόφοιτος μαθητής Νικόλας Χριστοφίδης. Η τελετή βράβευσης πραγματοποιήθηκε στις 17 Ιουνίου 2013 στο Πολιτιστικό Κέντρο του Ευρωπαϊκού Πανεπιστημίου στη Λευκωσία και από το Σχολείο μας παρευρέθηκαν όλοι σχεδόν οι νεαροί «δημοσιογράφοι», η Διευθύντριά μας κ. Χριστίνα Δ. Καρατζιά, η υπεύθυνη Β.Δ. της Εφημερίδας κ. Άννα Γάβρη, καθώς και οι υπεύθυνες καθηγήτριες. Το μέλος της Συντακτικής Επιτροπής Κυριακή Ματσούκα, στην ομιλία της κατά τη βράβευση, μεταξύ άλλων, είπε: «Αν και ζούμε σε μιαν εποχή στην οποία τα μέτρα λιτότητας υπονομεύουν την ίδια την ελευθερία του λόγου, ως νέοι πρέπει να έχουμε στο μυαλό μας ότι η σκέψη είναι ελεύθερη και αυτή δεν μπορεί κανείς να τη φυλακίσει». Όλοι οι «δημοσιογράφοι» του Σχολείου χαρήκαμε πολύ για τη επιτυχία μας αυτή. Αν και γνωρίζουμε ότι οι διαγωνισμοί και τα βραβεία δεν είναι αυτοσκοπός, νιώσαμε ικανοποίηση, γιατί οι σκέψεις, οι προβληματισμοί και οι απόψεις μας αντιμετωπίστηκαν και διαβάστηκαν με σοβαρότητα. Αυτό μας ωθεί να συνεχίσουμε την προσπάθειά μας με μεγαλύτερο ζήλο. Υποσχόμαστε ότι θα συνεχίσουμε να δημιουργούμε και να εκφράζουμε ελεύθερα τις ανησυχίες, τις σκέψεις και τις απόψεις μας μέσα από τις σελίδες της δικής μας Εφημερίδας. Σκίτσο: Ανδρέας Λοϊζίδης, Γ8 Γράφει: Πέτρος Κουρτελλάρης, Β6 Κ άποιοι λένε πως ο χρόνος κυλάει πιο γρήγορα και από το πιο γάργαρο ποτάμι. Η αλήθεια είναι ότι ποτέ δεν κατάλαβα πώς συνδέεται το ποτάμι με τον χρόνο ή τον λόγο που ο χρόνος φαντάζει σαν μια ατέλειωτη ψευδαίσθηση. Το σίγουρο είναι πως η φετινή χρονιά κύλησε πιο γρήγορα από ό,τι περίμενα. Το πρωινό ξύπνημα φαντάζει ευκολότερο μέρα με τη μέρα και τα πρώτα κρυολογήματα γίνονται οιωνοί χαράς, καθώς μας δείχνουν ότι τα Χριστούγεννα πλησιάζουν και ότι δεν πρόκειται να μας απογοητεύσουν. Τουλάχιστον αυτό ελπίζουμε... Οι σταγόνες της βροχής κτυπάνε απαλά το τζάμι μου και ο ήσυχος ήχος τους με κάνει να κουλουριάζομαι πιο πολύ στην κουβέρτα μου. Πέρσι με ζεστή σοκολάτα και φέτος με τσαγάκι και μηλόπιτα Προβλέπεται πως θα περάσουμε πολύ όμορφα λευκά Χριστούγεννα, απολαμβάνοντας αμερικάνικες ταινίες που, είτε το θέλουμε είτε όχι, πρόκειται να δούμε και φέτος από την τηλεόρασή μας. Το κλασικό πρότυπο της αμερικανικής οικογένειας γίνεται ένα με τα δικά μας Χριστούγεννα. Καλό θα ήταν να βρείτε τα κόκκινα σκουφιά σας και να ξεχυθείτε στους δρόμους. Λίγη αισιοδοξιά είναι απαραίτητη αυτές τις μέρες. Η ζεστασιά του κούτσουρου που σιγοκαίει στο τζάκι, τα φωτάκια του δέντρου που τρεμοπαίζουν, σε συνδυασμό με τη ζεστή κουβέρτα αποτελούν την ιδανική εικόνα για τα Χριστούγεννα. Κοιτάζω έξω από το παράθυρο και διαγράφω στο ημερολόγιο τις μέρες που μας χωρίζουν από τις γιορτινές μέρες. Και ναι, μπορώ να πω πως, κατά την περίοδο των διακοπών, η κούραση από το διάβασμα θα αποτελεί μιαν ανάμνηση. Οι γιορτές θα φροντίσουν να μας γεμίσουν τις μπαταρίες. Θα μας γεμίσουν με δύναμη, ελπίδα, κουράγιο, μα πάνω από όλα με όνειρα. Και ας μην ξεχνάμε πως όνειρα είναι και οι εφιάλτες. Αυτό όμως δεν θα πρέπει να μας φοβίζει, γιατί πρέπει να αποδεχόμαστε τους φόβους και τις αποτυχίες μας. Αυτός είναι και ο μόνος δρόμος που οδηγεί στην επιτυχία. Ο φόβος για την αποτυχία είναι επικίνδυνος. Είναι αδύνατο να ζεις χωρίς να έχεις αποτύχει, εκτός και αν προσέχεις τόσο πολύ, που στο τέλος θα συνειδητοποιήσεις ότι δεν έζησες καθόλου. Με αυτά και με εκείνα, με σκέψεις και όνειρα σάς αποχαιρετώ και σας εύχομαι «Καλά Χριστούγεννα». Μακάρι η γέννηση του Θεανθρώπου να φέρει ζεστασιά στις καρδιές σας! Η ταυτότητά μας Υπεύθυνη Ιδιοκτήτρια Χριστίνα Δ. Καρατζιά Συντακτική Επιτροπή Ορέστης Σκουτέλλας Α5, Ευγενία Κούρρη Β1, Μαρία Παναγή Β1, Αντώνης Πηλαβάς Β1, Κυπριανός Κολιός Β2, Πέτρος Κουρτελλάρης Β6, Αφροδίτη Κυριάκου Β6, Αθανασία Λάμπρου Β6, Αντιγόνη Τάσιου Β6, Δήμητρα Αποστόλου Γ1, Ελένη Κουρτελλάρη Γ1, Αντωνία Τιμινή Γ1, Μηνάς Γιασουμή Γ2, Χαράλαμπος Γιασουμή Γ2, Όλγα Ευθυμίου Γ4, Άντρεα Ταμπούρη Γ4, Πολύδωρος Χριστοδούλου Γ4, Μιχάλης Δαλμηράς Γ6, Ανθή Πολυκάρπου Γ6, Χριστίνα Σολωμού Γ6, Χρυστάλλα Χατζηγεωργίου Γ6, Σταματίνα Γιάγκου Γ8, Χριστίνα Κονναρή Γ9, Ηρακλειδία Παπαηρακλειδίου Γ9 Συνεργάτες Ιωάννα Γούναρη Α1, Κατερίνα Γρηγορίου Α2, Σαββίνα Ευγενίου Α2, Σωτηρία Ηλία Α2, Έλενα Παχουλίδου Α2, Νατάσα Ταύρου Α2, Άννα Καραγιαννίδου Α3, Δήμητρα Παπακωνσταντίνου Α3, Λουκία Στυλιανού Α3, Θεοδώρα Παυλίδου Α4, Ελένη Χρυσάνθου Α4, Βασιλική Αποστόλου Α5, Αναστασία Μόλτερ Α5, Στυλιανή Σολωμού Α5, Μαρία Τιμοθέου Α5, Μαίρη Χαραλάμπους Α5, Χρυσή Αρτεμίου Α6, Παντελίτσα Χατζημιχαήλ Α6, Περικλής Φιλίππου Α8, Φώτης Ιγνατίου Α9, Μιχάλης Κολοκοτρώνης Α9, Παναγιώτα Ξύδη Α9, Θέα Στυλιανού Β4, Θάλεια Παντελίδη Β5, Χρυστάλλα Χριστοδούλου Β6, Άντρεα Ιωακείμ Β8, Κυριακή Αποστολίδου Γ1, Ανδρέας Παχουλίδης Γ1, Κυριάκος Πολυδώρου Γ1, Παναγιώτης Φιλανιώτης Γ1, Νατάσα Χατζηευαγγέλου Γ1, Κωνσταντίνα Κυπριανού Γ2, Λυσάνδρα Γεωργίου Γ9 Σκίτσα Πέτρος Κουρτελλάρης Β6, Φοίβος Σταύρου Γ4, Κωνσταντίνος Σωφρονίου Γ4, Ανδρέας Λοϊζίδης Γ8 Υπεύθυνοι έκδοσης Επιμέλεια ύλης Άννα Παπανδρέου Γάβρη Β.Δ. Ευρυδίκη Κωνσταντίνου Σταυρούλα Κοτζιαμάνη Σχεδιασμός-Σελίδωση Τυπογραφείο Theopress Ltd εφημερίδας: ISSN Για την έκδοση του ένατου τεύχους της Εφημερίδας του Σχολείου μας ευχαριστούμε τους συμμαθητές και τις συμμαθήτριές μας, τη Διευθύντρια του Σχολείου Χριστίνα Δ. Καρατζιά που μας εμπιστεύεται και βρίσκεται πάντα δίπλα μας, την υπεύθυνη Βοηθό Διευθύντρια και τις υπεύθυνες καθηγήτριες που μας καθοδηγούν καθημερινά, καθώς και τον Σύνδεσμο Γονέων για την πολύτιμη στήριξή του. Τέλος ευχαριστούμε όλους τους καθηγητές μας για τη βοήθεια και την αγάπη που μας προσφέρουν. Ελπίζουμε μέσα από τις σελίδες της Εφημερίδας μας να καταφέρουμε να σας χαρίσουμε ευχάριστες στιγμές αλλά και να σας προβληματίσουμε. 2 Λύκειο Αρχαγγέλου «Απόστολος Μάρκος»

3 Κόσμος Γεγονότα του 2013 Επιμέλεια: Μαρία Τιμοθέου, Α5 Ιανουάριος O Τζον Μπένερ επανεκλέγεται Πρόεδρος της Βουλής των Αντιπροσώπων των Ηνωμένων Πολιτειών Αμερικής, μετά την ορκωμοσία του 113ου Αμερικανικού Κογκρέσου. Φεβρουάριος Ο Πάπας Βενέδικτος ΙΣΤ ανακοινώνει την παραίτησή του. Πρόκειται για την πρώτη παραίτηση Πάπα μετά από 600 χρόνια Μάρτιος Ο Νίκος Αναστασιάδης, πρόεδρος του Δημοκρατικού Συναγερμού, εκλέγεται Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας, συγκεντρώνοντας ποσοστό 57,48%, στο δεύτερο γύρο της εκλογικής αναμέτρησης Οι Υπουργοί Οικονομικών της Ευρωζώνης καταλήγουν σε πολιτική συμφωνία για στήριξη της κυπριακής οικονομίας, η οποία προνοεί «κούρεμα» των καταθέσεων και δάνειο ύψους 10 δισεκατομμυρίων ευρώ. Το επόμενο πρωί εξοργισμένοι πολίτες σχηματίζουν ουρές έξω από τα ΑΤΜ, για να αποσύρουν τις καταθέσεις τους. Απρίλιος Ο Μαραθώνιος της Βοστώνης πλήττεται από τρομοκρατική επίθεση, η οποία είχε ως αποτέλεσμα τον θάνατο τριών ατόμων και τον τραυματισμό δεκάδων άλλων. Μάιος Στην Τουρκία ξεκινούν διάφορες αντικυβερνητικές διαδηλώσεις, που δημιουργούν ταραχές σε ολόκληρη τη χώρα. Αφορμή των διαδηλώσεων αποτελεί η απόφαση για την καταστροφή του πάρκου Γκεζί, στη θέση του οποίου σχεδιάζεται η ανοικοδόμηση ενός εμπορικού κέντρου. Ιούνιος Η ΕΡΤ, μετά από απόφαση της Κυβέρνησης Σαμαρά, παύει να υφίσταται και ανακοινώνεται η επαναλειτουργία της κάτω από άλλες συνθήκες σε τρεις μήνες. Τόσο τα τηλεοπτικά κανάλια της ΕΡΤ όσο και η ραδιοφωνία της σταμάτησαν να λειτουργούν και να εκπέμπουν μετά από 75 χρόνια λειτουργίας. Ιούλιος Πραγματοποιείται πραξικόπημα στην Αίγυπτο. Στρατιωτικές δυνάμεις καταλαμβάνουν το κτήριο της κρατικής τηλεόρασης και θέτουν σε περιορισμό τον Αιγύπτιο πρόεδρο, Μοχάμεντ Μόρσι, τον οποίο ο στρατός καθαιρεί από το αξίωμά του, αναστέλλοντας ταυτόχρονα την ισχύ του Συντάγματος. Η εξουσία παραχωρείται στον πρόεδρο του Συνταγματικού Δικαστηρίου, δικαστή Αντλί Μανσούρ. Αύγουστος Ο 35χρονος αμερικανός μουσικός Μπεν Φρίμπεργκ γίνεται ο πρώτος άνθρωπος που καταφέρνει να διανύσει σε 28 ώρες την απόσταση 177 χιλιομέτρων, από την Κούβα μέχρι τις ακτές των ΗΠΑ, κωπηλατώντας σε όρθια στάση! Σεπτέμβριος Αρχίζει στη Σλοβενία το Ευρωμπάσκετ 2013, το οποίο ολοκληρώνεται στις 22 Σεπτεμβρίου. Στη διοργάνωση συμμετέχει και η επίσημη αγαπημένη όλων των Ελλήνων, η εθνική ομάδα καλαθόσφαιρας αντρών Στην Ελλάδα μαχαιρώνεται θανάσιμα, από ύποπτο μέλος του ακροδεξιού κόμματος Χρυσή Αυγή, ο μουσικός Παύλος Φύσσας. Η δολοφονία του Φύσσα γίνεται η αφορμή για να ξεσπάσουν αντιφασιστικές διαδηλώσεις σε όλη τη χώρα. Οκτώβριος Οι Φιλιππίνες πλήττονται από τον τυφώνα Ναρί. Πέντε τουλάχιστον άτομα χάνουν τη ζωή τους, ενώ δύο εκατομμύρια άνθρωποι μένουν χωρίς ρεύμα. Νοέμβριος Η Ελλάδα συγκλονίζεται από τη δολοφονία δύο μελών της Χρυσής Αυγής και τον τραυματισμό ενός τρίτου σε επίθεση ενόπλων στο Νέο Ηράκλειο. Ο πολιτικός κόσμος της χώρας καταδικάζει έντονα τη δολοφονική αυτή επίθεση και προσπαθεί να αποσοβήσει τυχόν εκδικητικές ενέργειες Πεθαίνει ο πρώην πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας Γλαύκος Κληρίδης σε ηλικία 94 ετών. Ο θάνατός του βυθίζει σε θλίψη την Κύπρο αλλά και ολόκληρο τον Ελληνισμό. Δεκέμβριος Έφυγε από τη ζωή σε ηλικία 95 ετών ο Νέλσον Μαντέλα, ο ιστορικός ηγέτης της Νοτίου Αφρικής, σύμβολο του αγώνα κατά του απαρτχάιντ και των φυλετικών διακρίσεων. Δεκέμβριος 2013 ΤΕΥΧΟΣ 9 3

4 Επίκαιρα Τώρα, αλλαγή! Η νέα γενιά θα πρέπει να αναλάβει δράση Γράφει: Κυριακή Αποστολίδου, Γ1 ΗΚύπρος βρίσκεται αντιμέτωπη με σοβαρά προβλήματα, τα οποία απορρέουν κυρίως από την οικονομική κρίση που πλήττει τον τόπο. Αν και τα αδιέξοδα τα οποία δημιουργούνται εξαιτίας της κατάστασης αυτής είναι πολλά, δεν φαίνεται να υπάρχουν εύκολες λύσεις. Στην κατάσταση αυτή δεν οδηγηθήκαμε μόνο εξαιτίας της δικής μας αδηφαγίας, αλλά μεγάλο μερίδιο ευθύνης φέρουν τόσο τα κόμματα όσο και η πολιτική ηγεσία, που όντας οι ανώτατες πολιτικές δυνάμεις του τόπου, δεν έπραξαν όσα έπρεπε για να προστατεύσουν την Κύπρο και τον λαό της. Εδώ και δεκαετίες, η δικαιοσύνη και η δημοκρατία έχουν στην πράξη παραγκωνισθεί, αφού παρατηρείται να επικρατεί το δίκαιο του ισχυροτέρου. Οι πολιτικοί άρχοντες του τόπου δεν έχουν έρθει ποτέ αντιμέτωποι με τις συνέπειες των πράξεών τους, με αποτέλεσμα να μην τηρείται η ισονομία, η οποία αποτελεί τη βασική προϋπόθεση για την εύρυθμη λειτουργία ενός δημοκρατικού κράτους και την αντιμετώπιση των δυσκολιών που αυτό αντιμετωπίζει. Σκίτσο: Φοίβος Σταύρου, Γ4 Είναι, λοιπόν, βέβαιο ότι πολλοί από αυτούς, που οι γονείς μας είχαν ως πρότυπα, κατέστρεψαν τα όνειρα και τους κόπους ενός ολόκληρου λαού. Εμείς οι νέοι, βλέποντας τα όνειρά μας να γκρεμίζονται, είμαστε πολύ απογοητευμένοι. Αυτοί που με τις αποφάσεις τους ή την ανοχή τους οδήγησαν τον τόπο σε αυτήν την κατάσταση επιβάλλεται να αναλάβουν τις ευθύνες τους και να αντιμετωπίσουν τις συνέπειες. Μέχρι στιγμής, πάντως, αυτό δεν έχει γίνει Το μέλλον όλων μας μοιάζει αβέβαιο, ενώ η οργή των πολιτών συσσωρεύεται και η εκτόνωσή της θα έχει απρόβλεπτες συνέπειες. Τα ερωτήματα που προκύπτουν στον καθένα από μας είναι πολλά Μπορούμε, άραγε, ως πολίτες αυτού του κράτους να βασιστούμε στη δημοκρατία και στις λειτουργίες της, από τη στιγμή που αποδεικνύεται ότι δεν εφαρμόζονται; Πόσο υπεύθυνοι για την κατάσταση αυτή είμαστε τελικά και εμείς; Γιατί επιλέγουμε να ξαναψηφίζουμε αυτούς που μας έδωσαν μια «κλεμμένη» θέση σε αυτήν την κοινωνία, ενώ θα μπορούσαμε με την ψήφο μας να πάρουμε την κατάσταση στα χέρια μας; Για να προχωρήσουμε, χρειαζόμαστε σίγουρα σωστά θεμέλια και αφού η αξιοπιστία των κομμάτων έχει χαθεί, εμείς η νέα γενιά θα πρέπει να αναλάβουμε δράση, ώστε να ξαναχτίσουμε από την αρχή τη ζωή μας, βοηθώντας παράλληλα τον τόπο μας να ορθοποδήσει. Χωρίς τη δική μας βοήθεια, την τόλμη και τη θέλησή μας να ακουστούμε, θα παραμείνουμε στάσιμοι και τα πράγματα θα γίνουν πολύ χειρότερα. Ο τόπος μάς χρειάζεται και οφείλουμε να δώσουμε όλες μας τις δυνάμεις. Επαναπροσδιορισμός αξιών Γράφει: Μιχάλης Κολοκοτρώνης, Α9 Πέραν της οικονομικής κρίσης που ολοένα και περισσότερο βυθίζει τον σύγχρονο άνθρωπο στην απελπισία, βρισκόμαστε αντιμέτωποι και με την απαξίωση των ηθικών αξιών. Παρόλο που οι αξίες αυτές αποτελούν το μοναδικό αντίδοτο στην οικονομική και πνευματική κρίση που βιώνουμε, η εποχή που ζούμε, με την παγκοσμιοποίηση και τον άκριτο μιμητισμό να κυριαρχούν, δεν τους επιτρέπει να αναδειχθούν. Έννοιες όπως η αλληλεγγύη, η αλληλοβοήθεια, ο εθελοντισμός και η κατανόηση έχουν παραμεριστεί και τη θέση τους πήραν ο εγωισμός και η αλαζονεία. Η τάση του ανθρώπου και ιδιαίτερα αυτών που ηγούνται των λαών να ενεργούν με γνώμονα το προσωπικό τους συμφέρον και όχι με βάση τις ηθικές αξίες και το κοινό καλό, καθώς και η πίστη τους ότι αποδεικνύουν την αξία τους ζώντας πλουσιοπάροχα, είναι μερικοί από τους λόγους που οδήγησαν στη σημερινή πραγματικότητα. Η κυπριακή κοινωνία δεν θα μπορούσε να αποτελέσει εξαίρεση σε όλα αυτά. Η πολυτελής ζωή, καθώς και το άκρατο κυνήγι του χρήματος, αποτελούσαν, τις τελευταίες δεκαετίες, το όνειρο των περισσότερων συμπατριωτών μας. Ώσπου ξημέρωσε η 16η Μαρτίου 2013 Το κούρεμα των καταθέσεων στις δύο μεγαλύτερες τράπεζες του τόπου, της Λαϊκής και της Τράπεζας Κύπρου, ανακοινώνεται επίσημα, ενώ η απειλή για κατάρρευση της οικονομίας μας είναι πλέον ορατή. Από εκείνη τη μέρα οι προτεραιότητες και οι στόχοι του καθενός από εμάς αλλάζουν, ενώ οι λέξεις φτώχεια, πείνα, εγκληματικότητα εισβάλλουν στην καθημερινότητά μας. Τα ποσοστά ανεργίας αυξάνονται ραγδαία και εκατοντάδες άνθρωποι δεν έχουν χρήματα για να εξασφαλίσουν τα απαραίτητα για τις οικογένειές τους. Η Κύπρος του 2014 είναι αντιμέτωπη όχι μόνο με την παρακμή των αξιών που κληρονομήσαμε από τους παππούδες και τις γιαγιάδες μας αλλά και με την οικονομική καταστροφή να την απειλεί. Ποια θα πρέπει να είναι η στάση μας απέναντι σε όλα αυτά; Αποτελεί χρέος μας να αφήσουμε στην άκρη τον εγωισμό, να ενδιαφερθούμε περισσότερο για τον συνάνθρωπό μας αλλά και για τον τόπο μας. Αν και οι καιροί είναι δύσκολοι, μαθαίνοντας να βοηθάμε, να νοιαζόμαστε και να μοιραζόμαστε, μπορούμε να προοδεύσουμε και να ξεπεράσουμε την οποιαδήποτε κρίση. (συνέχεια από τη σελ. 1) Όλες αυτές οι καταστάσεις, οι νέες λέξεις που μπήκαν στο λεξιλόγιό μας, όπως κοινωνικά παντοπωλεία, κοινωνικά ιατρεία, μας δημιουργούν πρωτόγνωρα συναισθήματα. Νιώθουμε απογοήτευση, πανικό και ανασφάλεια, αλλά συνάμα θυμό και οργή, γιατί βλέπουμε τα όνειρά μας για επαγγελματική σταδιοδρομία να ισοπεδώνονται από τα συνεχώς αυξανόμενα ποσοστά της ανεργίας, τις ίσες ευκαιρίες μόρφωσης να αποτελούν μια ουτοπία. Η μόνη ίσως διέξοδος για μας είναι η μετανάστευση και η πραγμάτωση των στόχων και των ονείρων μας σε χώρες του εξωτερικού. Με το ξέσπασμα της οικονομικής κρίσης, δεν κλονίστηκε μόνο η αξιοπιστία του χρηματοοικονομικού μας συστήματος, κλονίστηκε και η ίδια η ύπαρξή μας. Οι διαπροσωπικές σχέσεις μέσα στις οικογένειες δοκιμάζονται. Οι εντάσεις αποτελούν καθημερινό φαινόμενο σε αρκετές οικογένειες, με αποτέλεσμα μια μερίδα νέων ατόμων να οδηγείται στη βία, την παραβατικότητα, την εγκληματικότητα και τα ναρκωτικά. Τα οικονομικά χρέη και η αδυναμία των νέων, που μεγάλωσαν στην ευμάρεια, να αντιμετωπίσουν τα προβλήματα που προκύπτουν από την οικονομική ύφεση έχουν οδηγήσει αρκετούς σε κατάθλιψη, ακόμα και στην αυτοκτονία. Η κρίση έχει διασαλεύσει το πλαίσιο των αντι - λήψεων, των αξιών και των προσδοκιών μας. Οι στόχοι μας φαντάζουν πλέον ανέφικτοι και οι παράμετροι για την επίτευξή τους έχουν αλλάξει σημαντικά. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα πολλοί να καταφεύγουν στο ρουσφέτι, στην προσπάθειά τους να εξασφαλίσουν μια θέση εργασίας και να ικανοποιήσουν τα ατομικά τους συμφέροντα. Ευθύνη βέβαια γι αυτήν την κατάσταση φέρουν και οι πολιτικοί, οι οποίοι -αν και διακηρύττουν την αξιοκρατίαθυσιάζουν την ακεραιότητά τους στον βωμό της κομματοκρατίας προωθώντας τη μετριότητα. Έτσι βλέπουμε στις ανώτερες βαθμίδες της κοινωνικής καταξίωσης να σκαρφαλώνουν γαλίφηδες, άνθρωποι που αδυνατούν να χειριστούν σωστά τα προβλήματα του κράτους και με τα σφάλματα και τις απερισκεψίες τους οδήγησαν τη χώρα μας στον μαρασμό και την παρακμή. Η σήψη άλλωστε και η διαφθορά του πολιτικού μας συστήματος φαίνεται ξεκάθαρα και από τον βρώμικο ρόλο που διαδραματίζουν τα κόμματα στα σκάνδαλα που είδαν το φως της δημοσιότητας τον τελευταίο καιρό. Βλέποντας κανείς τη δειλία μιας ομάδας πολιτικών να αναλάβουν τις ευθύνες τους και να παραδεχτούν τα λάθη τους μας προβληματίζει και μας πληγώνει. Παράλληλα η μετατροπή του κράτους μας, από ένα κράτος πρόνοιας σ ένα αιμοβόρο παρασιτικό οργανισμό, που τρέφεται από πενιχρές συντάξεις και κουτσουρεμένους μισθούς, αναμφίβολα μας αγανακτεί. Οξύμωρη δε διαπίστωση είναι το γεγονός ότι -ενώ τα κόμματα διακηρύττουν πολιτικές ίσης κατανομής οικονομικών βαρών- εντούτοις η οικονομική ελίτ του τόπου έχει μείνει ανεπηρέαστη. Πότε επιτέλους θα αποδοθεί δικαιοσύνη και θα τιμωρηθούν οι ένοχοι; Δεν είναι λοιπόν τυχαίο το γεγονός ότι αρκετοί νέοι εκφράζουν την απαξίωσή τους με την αποχή τους από τα κοινά και τα εκλογικά δρώμενα. Αυτό πρέπει όλους να μας προβληματίσει, γιατί αν επικρατήσει η λογική ότι το πολιτικό μας σύστημα δεν μπορεί να αλλάξει, τότε ελλοχεύει ο κίνδυνος, ο στίβος της πολιτικής να παραμείνει ελεύθερος στους χειρότερους Πολιτικοί άρχοντες του τόπου, Είμαι σίγουρη ότι κι εσείς στην αφετηρία της πολιτικής σας καριέρας συμμεριζόσασταν τις ίδιες απόψεις με εμάς και είχατε όνειρα για τον τόπο μας. Προφανώς, όμως, αφήσατε να σας μεθύσει η εξουσία και να σας παρασύρει το ρεύμα. Σας βεβαιώνουμε λοιπόν ότι δεν θα συμβιβαστούμε με τη μετριότητα, τη συγκάλυψη εκπροσώπους του με ολέθριες συνέπειες για το μέλλον της κοινωνίας και του τόπου μας. Παρόλα αυτά υπάρχει μια μερίδα νέων ανθρώπων που επαναστατεί και πιστεύει ότι δεν πρέπει να παραμένουμε απλοί θεατές στα τεκταινόμενα που μας αφορούν ούτε να επιτρέπουμε να λαμβάνονται αποφάσεις για εμάς, χωρίς εμάς. Εξάλλου, ο Αριστοτέλης είχε πει ότι ο άνθρωπος είναι ον πολιτικό, συνδεδεμένο με την κοινωνική ζωή και υποκείμενο στον νόμο της γέννησης, της ανάπτυξης και του θανάτου. Αυτόν τον κανόνα δεν μπορούμε να τον αγνοήσουμε. Οφείλουμε να αγωνιστούμε, για να πραγματοποιήσουμε τα όνειρά μας και να βελτιώσουμε τον διαστρεβλωμένο κόσμο που μας παραδίδεται. σκανδάλων και καμιά δυσκολία δεν θα σταθεί εμπόδιο στην πραγματοποίηση των ονείρων μας, ακόμα και αν αυτά φαντάζουν ουτοπικά. Η ζωή μάς ανήκει και οφείλουμε ν αγωνιστούμε για να διαμορφώσουμε το δικό μας μέλλον. Ως άλλοι Σπαρτιάτες υιοθετούμε τη δέσμευσή των νέων της αρχαίας Σπάρτης: «Άμμες δε γ εσσόμεθα πολλώ κάρρονες». Εμείς θα γίνουμε πολύ καλύτεροί σας! 4 Λύκειο Αρχαγγέλου «Απόστολος Μάρκος»

5 Επίκαιρα Οικονομική κρίση και προοπτικές ανάπτυξης Συνέντευξη με τον Υπουργό Οικονομικών, κ. Χάρη Γεωργιάδη Γράφουν: Χρυστάλλα Χατζηγεωργίου, Γ6 Αφροδίτη Κυριάκου, Β6 Ηπαγκόσμια οικονομική κρίση σε συνδυασμό με τα δικά μας λάθη -των εκάστοτε κυβερνώντων, των πολιτικών αλλά και του καθενός από εμάς- μας οδήγησαν στη δεινή οικονομική θέση που βρισκόμαστε σήμερα. Κανένας τομέας της κοινωνίας δεν έμεινε ανεπηρέαστος, ενώ για μεγάλη μερίδα του πληθυσμού οι συνέπειες στην καθημερινότητά του είναι δυσβάστακτες. Όλοι μαζί οφείλουμε να αποδείξουμε και πάλι πόσο πολύ αγαπάμε το πολύπαθο νησί μας και να υποσχεθούμε ότι ενωμένοι θα βοηθήσουμε ώστε να ανακάμψει σύντομα. Παρόλα αυτά, τα ερωτήματά μας είναι πολλά. Ποια είναι τα αίτια για τη δημιουργία της κρίσης; Οι υπεύθυνοι θα τιμωρηθούν; Ποιες είναι οι προοπτικές ανάπτυξης; Υπάρχει ελπίδα; Αυτά και άλλα πολλά συζητήσαμε με τον Υπουργό Οικονομικών, κ. Χάρη Γεωργιάδη, ο οποίος με απλότητα, ειλικρίνεια και μεγάλη προθυμία απάντησε σε όλα μας τα ερωτήματα. Τον ευχαριστούμε θερμά και του ευχόμαστε καλή επιτυχία στο δύσκολο έργο που έχει αναλάβει, με την ελπίδα ότι σύντομα θα σταματήσει να είναι ο Υπουργός των κακών ειδήσεων... Απόδοση ευθυνών Ερ.: Ο κόσμος, και ιδιαίτερα εμείς οι νέοι, έχουμε χάσει την εμπιστοσύνη μας προς τους πολιτικούς. Αν τιμωρηθούν οι υπεύθυνοι, ίσως η κατάσταση αναστραφεί. Πιστεύετε ότι θα γίνει αυτό, δεδομένου ότι πολλά σκάνδαλα μένουν ατιμώρητα; Απ.: Αν και ανήκω στην πολιτική ζωή του τόπου, δεν θα έδινα τυφλή εμπιστοσύνη σε κανένα πολιτικό και σε κανένα κόμμα. Παρατηρώ όμως ότι ως πολίτες γινόμαστε επιτέλους πολύ πιο απαιτητικοί και αυστηροί με τους πολιτικούς, τη δημόσια διοίκηση, τις κρατικές δομές και όσους τις υπηρετούν. Ο πολίτης οφείλει να ασκεί με υπευθυνότητα τον δικό του ρόλο, αυτόν του αξιολογητή. Την αξιοκρατία εμείς οι ίδιοι την καθορίζουμε. Λειτουργούσαμε όμως με αξιοκρατικά κριτήρια ή με την ψήφο μας επιλέγαμε κάποιους για να μας εξυπηρετήσουν; Η απόδοση ευθυνών δεν μπορεί να απουσιάζει από την προσπάθειά μας για εξυγίανση του συστήματός μας. Ήδη για πρώτη φορά βλέπουμε να ξεκινούν διαδικασίες που οδηγούν κάποιους ενώπιον των ευθυνών τους. Αλλά δεν είναι δουλειά των πολιτικών να δικάσουν κανένα. Αυτό που σας υπόσχομαι είναι ότι θα κάνουμε ό,τι περνά από το χέρι μας, για να περάσει η κρίση όσο πιο γρήγορα γίνεται. Ανεργία Ερ.: Ως νέοι ανησυχούμε πολύ για το μέλλον μας. Αν και αγαπάμε την πατρίδα μας και θέλουμε να της προσφέρουμε τις υπηρεσίες μας, βλέπουμε ότι τα πράγματα είναι πολύ δύσκολα. Σας ανησυχεί το γεγονός ότι πολλοί νέοι αποφασίζουν να ζήσουν στο εξωτερικό; Απ.: Δυστυχώς η ανεργία θα διαρκέσει κάποια χρόνια ακόμα και μας λυπεί το γεγονός ότι ήδη χάνουμε χρήσιμο ανθρώπινο δυναμικό. Οι προοπτικές όμως για την οικονομία είναι εξαιρετικά καλές. Αν συνεχίσουμε την προσπάθεια των τελευταίων μηνών με τον ίδιο εντατικό ρυθμό και αν είμαστε προσηλωμένοι στο στόχο μας, υπολογίζουμε, στηριζόμενοι σε οικονομικά δεδομένα, ότι μέσα στα επόμενα δέκα χρόνια η κυπριακή οικονομία θα σημειώσει πολύ υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης. Ευάλωτες ομάδες Ερ.: Πίσω όμως από τους αριθμούς υπάρχουν άνθρωποι, πολλοί από τους οποίους πλέον δυσκολεύονται να εξασφαλίσουν τα απαραίτητα για την επιβίωσή τους. Υπάρχει κάποιο σχέδιο, για να βοηθηθούν οι ευάλωτες ομάδες του πληθυσμού; Απ.: Σήμερα αν και ξοδεύουμε αρκετά για την επιδοματική πολιτική προς ομάδες ευάλωτου πληθυσμού, υπάρχουν συμπολίτες μας που είναι εντελώς απροστάτευτοι, γιατί δεν είναι δικαιούχοι. Ταυτόχρονα έχουμε άλλους που δεν έχουν τόσο μεγάλες ανάγκες και όμως λαμβάνουν διπλά και τριπλά επιδόματα. Το Mνημόνιο μάς επιβάλλει να οικοδομήσουμε μια νέα επιδοματική πολιτική. Θα πρέπει να αλλάξουν νομοθεσίες, μηχανογραφικά συστήματα, να παρθούν πολιτικές αποφάσεις ώστε να είναι έτοιμες μέχρι το καλοκαίρι του Παράπλευρες συνέπειες Ερ.: Εκτός από την ανέχεια στην οποία αναγκάζεται να ζει μερίδα συμπολιτών μας, ποιες είναι οι άλλες συνέπειες της κρίσης; Απ.: Δυστυχώς εξαιτίας της ανεργίας αρχίσαμε να χάνουμε απόφοιτους πανεπιστημίων, νέους με προσόντα, που μπορούν να λειτουργήσουν στην Ευρωπαϊκή και διεθνή αγορά εργασίας. Μια οικονομία που δεν έχει βάσεις χάνει ευκαιρίες, κυρίως επενδυτικές. Μια επένδυση που θα μπορούσε να έρθει στην Κύπρο σήμερα, λόγω του κλονισμού της οικονομίας μας, πιθανόν να μην έρθει τελικά. Τέτοιες παράμετροι υπάρχουν και θα πρέπει να διορθωθούν γρήγορα, για να γίνουμε ξανά ανταγωνιστικοί και αξιόπιστοι. Φυσικό αέριο Ερ.: Το φυσικό αέριο μπορεί να βοηθήσει στην οικονομική ανάκαμψη; Απ.: Σίγουρα μπορεί. Είναι μια πάρα πολύ καλή και υποσχόμενη προοπτική. Όμως να πω το εξής: Κάποιοι έλεγαν πως δεν χρειαζόμαστε το Μνημόνιο, γιατί έχουμε το φυσικό αέριο. Τώρα καταλαβαίνουμε ότι το φυσικό αέριο δεν έρχεται από τη μια μέρα στην άλλη. Υπάρχουν διαδικασίες, χρειάζεται χρόνος. Για να ανορθωθεί η οικονομία μας, δεν αρκεί το φυσικό αέριο. Κυπριακό Ερ.: Υπάρχουν φόβοι ότι η οικονομική κρίση μάς κάνει πιο ευάλωτους να αποδεχτούμε μια λύση του Κυπριακού που τελικά δεν θα είναι ούτε βιώσιμη ούτε δίκαιη. Πώς σχολιάζετε αυτό το ενδεχόμενο; Απ.: Όταν ένα κράτος είναι οικονομικά αποδυναμωμένο, είναι και πολιτικά ευάλωτο. Γι αυτό και θα πρέπει το συντομότερο να αποκαταστήσουμε το υγιές υπόβαθρο της οικονομίας μας. Από τη στιγμή που έχουμε επίγνωση αυτού του κινδύνου και η συμπεριφορά μας θα είναι ανάλογη. Δεν σημαίνει ότι δεν έχουμε τις δυνατότητες εκείνες για να διασφαλίσουμε τα στοιχειώδη εθνικά μας συμφέροντα. Δημοτικότητα Ερ.: Σε πρόσφατη δημοσκόπηση βγήκατε δεύτερος σε δημοτικότητα Υπουργός της Κυβέρνησης. Πώς το σχολιάζετε, δεδομένου ότι είστε ο Υπουργός που αναγκάζεται να ανακοινώνει στον κόσμο δυσάρεστες αποφάσεις; Απ.: Το αντιμετωπίζω με καχυποψία Όταν ανέλαβα το Υπουργείο Οικονομικών αποφάσισα πως δεν με ενδιαφέρει να είμαι αρεστός, αλλά ωφέλιμος για τον τόπο μας. Αυτό που σας υπόσχομαι είναι ότι θα κάνουμε ό,τι περνά από το χέρι μας, για να περάσει η κρίση όσο πιο γρήγορα γίνεται. Αίτια οικονομικής κρίσης Ερ.: Ποια είναι τα κύρια αίτια της οικονομικής κρίσης; Είναι η προσπάθεια των εκάστοτε κυβερνώντων να παίρνουν μέτρα ώστε να γίνονται αρεστοί στην κοινή γνώμη, ο κακός χειρισμός των δημοσιονομικών ή οι κακοί χειρισμοί στον τραπεζικό τομέα; Απ.: Όλοι αυτοί οι παράγοντες συνέτειναν στη δημιουργία της κρίσης που βιώνουμε σήμερα. Η κυπριακή οικονομία κατέγραφε μια πάρα πολύ καλή πορεία διαχρονικά. Ειδικά μετά το 1974 η ανάκαμψη ήταν σχετικά γρήγορη. Στη συνέχεια καταφέραμε να ενταχθούμε στην ΕΕ και κάποια χρόνια μετά στη ζώνη του ευρώ με πολύ καλά δεδομένα. Όλα αυτά αποδεικνύουν ότι δεν βρισκόμαστε στην κατάσταση αυτή εξαιτίας διαχρονικών προβλημάτων που αντιμετωπίζαμε. Δυστυχώς τα τελευταία χρόνια λαμβάνονταν εύκολες αποφάσεις, ώστε να ικανοποιούνται όλοι παρά να ωφελούνται τα δημόσια οικονομικά. Χωρίς να θεωρηθεί ότι η προηγούμενη κυβέρνηση είναι η απόλυτα υπεύθυνη για την κατάσταση αυτή, είχε παρατηρηθεί το φαινόμενο οι δαπάνες του κράτους να αυξάνονται με μεγαλύτερο ρυθμό από τον ρυθμό ανάπτυξης της οικονομίας. Το κράτος θα έπρεπε να λειτουργεί ως ρυθμιστής και ελεγκτής, για να μπορεί να προλαβαίνει συμπεριφορές. Ο έλεγχος δεν ήταν εκείνος που έπρεπε, με αποτέλεσμα να γίνει αυτό που έγινε. Κατά τον τρόπο που το κράτος ξόδευε αλόγιστα, το τραπεζικό σύστημα δάνειζε αλόγιστα. Έπρεπε οι τράπεζες να αξιολογούν την ποιότητα και την αξιοπιστία αυτών που δανείζονταν. Ο δανεισμός έπρεπε να εξυπηρετεί κυρίως τις επενδύσεις και όχι την κατανάλωση. Όσο οι καιροί ήταν καλοί, αντέχαμε. Όταν, όμως, διαφάνηκαν τα πρώτα σύννεφα στον ορίζοντα, έπρεπε να λαμβάναμε κάποια μέτρα, κάτι που δεν κάναμε, ίσως γιατί ξέραμε πως αυτό θα μας έκανε πρόσκαιρα δυσάρεστους στον λαό. Η πολιτική αυτή είχε ως αποτέλεσμα το πρόβλημα να πάρει τις διαστάσεις που όλοι γνωρίζουμε. Ερ.: Η οικονομική κρίση βρήκε τον κόσμο κυριολεκτικά στον ύπνο. Εντούτοις κάποιες φωνές προειδοποιούσαν για τη σοβαρότητα της κατάστασης. Για ποιο λόγο δεν πάρθηκαν μέτρα πιο πριν; Απ.: Πράγματι κάποιοι προειδοποιούσαν, αλλά χαρακτηρίζονταν ως κινδυνολόγοι. Όμως, η ευθύνη για την καθυστέρηση στη λήψη μέτρων είναι συλλογική. Μεγάλη ευθύνη φέρει η Βουλή, οι κυβερνήσεις και οι πολιτικοί στο σύνολό τους. Η κυπριακή όμως κοινωνία αντιμετωπίζει την κατάσταση με ωριμότητα. Υπάρχουν σοβαρές δυσκολίες στην καθημερινότητα πολλών ανθρώπων, αλλά την ίδια στιγμή ξέρουμε πως δεν υπάρχει άλλη επιλογή από το να δουλέψουμε σκληρά γι αυτό. Δεκέμβριος 2013 ΤΕΥΧΟΣ 9 5

6 Επίκαιρα Οικονομική κρίση και έφηβοι Γράφουν: Ανθή Πολυκάρπου, Γ6 Χριστίνα Σολωμού, Γ6 Ηπραγματικότητα στην οποία ζούμε σήμερα μας φέρνει καθημερινά αντιμέτωπους με πληθώρα προβλημάτων που αναφύονται από την οικονομική κρίση. Είναι πια πασιφανές ότι όλοι, άλλος σε μεγαλύτερο και άλλος σε μικρότερο βαθμό, έχουμε επηρεαστεί από την κατάσταση αυτή και προσπαθούμε να αντιμετωπίσουμε τα όσα συμβαίνουν. Σε ποιο βαθμό, όμως, η οικονομική κρίση έχει επηρεάσει εμάς τους εφήβους; Θέλοντας να διαμορφώσουμε μια γενική εικόνα για το θέμα, συζητήσαμε με διάφορους συμμαθητές μας, οι οποίοι μας είπαν τη δική τους πραγματικότητα και τις αλλαγές που υποχρεώθηκαν να κάνουν στη ζωή τους. Όσον αφορά στην προσωπική τους ζωή, οι περισσότεροι μάς ανέφεραν ότι η οικονομική κρίση τούς επηρέασε αισθητά. Είναι πλέον περισσότερο προσεκτικοί στα έξοδα που κάνουν και προσπαθούν να μην επιβαρύνουν την οικογένειά τους. Για τον σκοπό αυτό, αρκετοί έχουν υποχρεωθεί να εργάζονται κάποιες ώρες την εβδομάδα, ώστε να μπορούν να καλύπτουν τις προσωπικές τους ανάγκες, ενώ έχουν περιορίσει και τις εξόδους τους. Οι συνέπειες της οικονομικής κρίσης είναι εμφανείς και στον τομέα της μόρφωσής τους. Οι απαιτήσεις των Παγκύπριων Εξετάσεων και ο μεγάλος ανταγωνισμός για την εξασφάλιση μιας θέσης στα ΑΕΙ αναγκάζουν, σε πολλές περιπτώσεις, τους μαθητές να καταφεύγουν σε φροντιστήρια. Αυτό, όμως, δεν είναι πλέον εφικτό για όλους, μιας και πολλοί αδυνατούν να πληρώσουν για ιδιαίτερα μαθήματα, με αποτέλεσμα να νιώθουν ότι μειονεκτούν. Επιπρόσθετα, αρκετοί όντας αντιμέτωποι με την ανεργία των γονιών τους και με τα πολλά προβλήματα που προκύπτουν εξαιτίας των οικονομικών δυσκολιών, βρίσκονται σε κακή ψυχολογική κατάσταση και χρειάζονται στήριξη, για να καταφέρουν ν αντεπεξέλθουν. Είναι, όμως, εκπληκτικό ότι παρά την πληθώρα των αρνητικών συνεπειών της οικονομικής κρίσης, όλοι μας συμφωνήσαμε ότι η κατάσταση αυτή έχει επιφέρει και κάποιες θετικές αλλαγές. Έχουμε ήδη αρχίσει να βοηθούμε και να νοιαζόμαστε ο ένας για τον άλλο, ενώ αξίες όπως η ανθρωπιά, η αλληλεγγύη και ο αλτρουισμός είναι ξανά στο προσκήνιο. Αλλάξαμε όχι μόνο τον τρόπο ζωής μας αλλά και τον τρόπο σκέψης μας. Πλέον, αυτό που έχει σημασία για όλους μας είναι ο άνθρωπος και όχι η ύλη. Οικονομική κρίση: Γράφει: Αντώνης Πηλαβάς, Β1 Λίγα χρόνια πριν, αν κάποιος υποστήριζε ότι η οικονομία μας θα βρισκόταν σε μια τέτοια δυσχερή κατάσταση, θα λέγαμε ότι δεν ξέρει τι του γίνεται. Κι όμως, από το 2012 η Κύπρος αντιμετωπίζει τη σοβαρότερη οικονομική κρίση που γνώρισε ποτέ στην ιστορία της. Από τη μια οι λανθασμένες πολιτικές των μεγαλοτραπεζιτών και από την άλλη το διαχρονικά σπάταλο, ανοικοκύρευτο κράτος. Ένα κράτος που το αποτελούν - ως επί το πλείστον- πολιτικοί χωρίς όραμα. Αυτό, σε συνδυασμό με την οικονομική κατάρρευση των ελληνικών τραπεζών, μας έχουν οδηγήσει στο σημείο που βρισκόμαστε σήμερα. Η κατάσταση αυτή έχει επιφέρει πολλές δυσάρεστες επιπτώσεις σε όλους τους τομείς της ζωής μας. Ανέχεια, πτώση του βιοτικού επιπέδου, στασιμότητα, απουσία κοινωνικής πρόνοιας, ανεργία, άγχος, ανασφάλεια, κατάθλιψη, απαισιοδοξία.. Πώς θα μπορέσουμε να ορθοποδήσουμε; Συχνά ακούμε να λέγεται ότι για να ορθοποδήσουμε θα πρέπει να αλλάξει η νοοτροπία της κοινωνίας. Πώς θα αλλάξει η κοινωνία; Από μόνη της; Η κοινωνία έχει πρόσωπο. Είμαι εγώ, εσύ, όλοι. Όλοι φέρουμε την ευθύνη για αλλαγή. Έχουμε μάθει πως η ευτυχία είναι συνυφασμένη με την ύλη. Τώρα Γράφει: Ιωάννα Γούναρη, Α1 ΗΚύπρος σήμερα αντιμετωπίζει αρκετά προβλήματα εξαιτίας της οικονομικής κρίσης. Αυτή η κατάσταση προβληματίζει τους πολίτες οι οποίοι ανησυχούν για το μέλλον. Ανάμεσά μας, πλέον, βρίσκονται αρκετοί νέοι και μορφωμένοι άνθρωποι οι οποίοι αναζητούν ένα καλύτερο μέλλον σε άλλες χώρες. Επίσης πολλοί οικογενειάρχες αναγκάζονται να μεταναστεύσουν στο εξωτερικό, για να δουλέψουν έτσι Σκίτσο: Ανδρέας Λοϊζίδης, Γ8 Πρόκληση για αλλαγή που δεν μπορούμε, εκ των πραγμάτων, να ξοδεύουμε αλόγιστα, ίσως μάθουμε να ζούμε με τα απαραίτητα και να είμαστε το ίδιο ευτυχισμένοι. Ίσως αναπτύξουμε αξίες ξεχασμένες, ίσως τολμήσουμε να μετατοπίσουμε το ενδιαφέρον μας από το χρήμα και να το στρέψουμε προς την αγάπη, τη συνεργασία, την αλληλεγγύη, σε αξίες ανθρώπινες και ηθικές. Ίσως γίνουμε επιτέλους υπεύθυνοι και ενεργοί πολίτες. Αυτό όμως που πρέπει να κάνουμε περισσότερο από καθετί άλλο είναι να αναδεικνύουμε τους ηγέτες μας όχι με βάση το κομματικό μας συμφέρον, αλλά με γνώμονα Συνέπειες της οικονομικής κρίσης το καλό του τόπου. Να ψηφίζουμε αυτούς που με τα έργα τους έχουν αποδείξει ότι μπορούν να ηγηθούν. Αυτούς που αναλαμβάνουν τις ευθύνες τους και δεν περιμένουν από τους άλλους να βρουν λύσεις. Αυτούς που δεν λαϊκίζουν και είναι έτοιμοι να χάσουν κάποιες ψήφους για το καλό του συνόλου. Τα κόμματα είναι βασική προϋπόθεση για την ύπαρξη της δημοκρατίας. Οι πελατειακές, όμως, σχέσεις των πολιτών και των κομμάτων αποτελουν ένα «αγκάθι» εδραιωμένο εδώ και χρόνια στο νησί μας. Κάποια στιγμή αυτό πρέπει να σταματήσει. Εμείς πρέπει να το σταματήσουμε. Και αυτό θα γίνει όταν επιτέλους αποφασίσουμε να μην πουλάμε την ψήφο μας και όταν συνειδητά αναδεικνύουμε στην εξουσία τους καλύτερους και ικανότερους πολιτικούς. Αναμφισβήτητα η οικονομική κρίση αποτελεί μια μεγάλη πρόκληση για την κυπριακή κοινωνία. Είναι μια δοκιμασία για το πολιτικό και κοινωνικό σύστημα και απαιτείται από όλους σκληρή προσπάθεια, για να επέλθει η ανανέωση και η πρόοδος. Αν καταφέρουμε και αλλάξουμε τις νοσηρές συνήθειές μας, τότε μπορούμε να πούμε με σιγουριά ότι νικήσαμε την κρίση. Διαφορετικά θα είμαστε για πάντα εξαρτημένοι από άλλους με απρόβλεπτες συνέπειες. Ενωμένοι μπορούμε να πετύχουμε πολλά! ώστε να μπορούν να συντηρήσουν την οικογένειά τους και να κάνουν ένα καινούργιο ξεκίνημα. Η οικονομική κρίση έχει χτυπήσει την πόρτα του καθενός από εμάς. Αρκετοί συμπολίτες μας ζητούν βοήθεια από διάφορους οργανισμούς, για να έχουν τα βασικά αγαθά στο σπίτι τους. Παράλληλα πολλές οικογένειες περιόρισαν τις δραστηριότητες και τα έξοδά τους και δεν κάνουν σπατάλες. Ακόμα μια συνέπεια της οικονομικής κρίσης είναι οι κλοπές που γίνονται, αφού πολλοί άνθρωποι έχασαν τις δουλειές τους και δεν έχουν πού να στηριχθούν, με αποτέλεσμα να καταφεύγουν, από απελπισία, στις κλοπές. Εμείς ως πολίτες αυτού του κράτους έχουμε αγανακτήσει, επειδή η Κύπρος βρίσκεται σε μια πολύ δύσκολη θέση και οι πολιτικοί μας δεν μας προσφέρουν λύσεις στα κυριότερα προβλήματα που απασχολούν όλους μας. Παρόλα αυτά, όμως, η Κύπρος δεν έχει χαθεί και μπορεί να τα καταφέρει, γιατί εμείς οι νέοι είμαστε το μέλλον αυτού του τόπου και θα παλέψουμε για μια καινούργια αρχή. 6 Λύκειο Αρχαγγέλου «Απόστολος Μάρκος»

7 Επίκαιρα Φυσικό αέριο: Ευλογία ή κατάρα Συνέντευξη με τον Υπουργό Ενέργειας, κ. Γιώργο Λακκοτρύπη Γράφουν: Κυριάκος Πολυδώρου, Γ1 Παναγιώτης Φιλανιώτης, Γ1 Νατάσα Χατζηευαγγέλου, Γ1 Χαράλαμπος Γιασουμή, Γ2 ΗΚύπρος, μετά την ανεύρεση των κοιτασμάτων του φυσικού αερίου στη θαλάσσια αποκλειστική της οικονομική ζώνη, έχει εισέλθει σε μια νέα εποχή και ο ρόλος της στον παγκόσμιο ενεργειακό χάρτη έχει αναβαθμιστεί. Η χάραξη μιας ολοκληρωμένης στρατηγικής μπορεί να καταστήσει το νησί σ ένα περιφερειακό ενεργειακό κέντρο δημιουργώντας το νέο οικονομικό μοντέλο στο οποίο θα στηριχθούμε για τις επόμενες δεκαετίες. Μια αναδρομή στις σελίδες της ιστορίας μας, μας οδηγεί συνειρμικά στην αρχαιότητα και συγκεκριμένα στην Εποχή του Χαλκού, εποχή κατά την οποία ο ορυκτός πλούτος του νησιού ρύθμιζε και την ιστορική του πορεία. Μήπως η ιστορία επαναλαμβάνεται και, μετά από χιλιάδες χρόνια, η Κύπρος θα κληθεί να αντιμετωπίσει εκ νέου τόσο τις ευεργετικές συνέπειες του ορυκτού της πλούτου όσο και τις καταστροφικές; Μπορεί η εκμετάλλευση του φυσικού αερίου να μας οδηγήσει στην ανάπτυξη; Ποιες συνέπειες θα επιφέρει σε πολιτικό επίπεδο; Μπορεί να διαδραματίσει θετικό ρόλο για την επίλυση του εθνικού μας θέματος; Σκέψεις, προβληματισμοί και ανησυχίες Θέλοντας να ενημερωθούμε περισσότερο για το θέμα αυτό, συνομιλήσαμε με τον Υπουργό Ενέργειας, Εμπορίου, Βιομηχανίας και Τουρισμού, κ. Γιώργο Λακκοτρύπη, ο οποίος μας δέχθηκε στο γραφείο του και απάντησε με προθυμία σε όλες μας τις ερωτήσεις. Τον ευχαριστούμε θερμά για τον χρόνο που μας διέθεσε και ευχόμαστε μόνο ευχάριστες ειδήσεις να μας ανακοινώνει! Ποσότητα κοιτασμάτων Οικονομικά οφέλη Αναμένουμε πως τα πρώτα έσοδα από την εξαγωγή του φυσικού αερίου θα τα έχουμε γύρω στο Ερ.: Πριν από μερικές εβδομάδες ολοκληρώθηκε η επιβεβαιωτική γεώτρηση στο Οικόπεδο 12. Πόσο ικανοποιημένη είναι η Κυβέρνηση από την ποσότητα των κοιτασμάτων που εντοπίστηκαν; Απ.: Είναι αλήθεια ότι τα αποτελέσματα της επιβεβαιωτικής γεώτρησης στο κοίτασμα Αφροδίτη δεν επιβεβαίωσαν τις αρχικές προβλέψεις της διερευνητικής γεώτρησης του Ωστόσο τα πέντε τρισεκατομμύρια κυβικά πόδια φυσικού αερίου, η ύπαρξη των οποίων έχει πλέον επιβεβαιωθεί, δεν αποτελεί καθόλου ευκαταφρόνητη ποσότητα, αρκεί να αναλογιστούμε ότι καλύπτουν τις ανάγκες μας για ηλεκτροπαραγωγή για τα επόμενα 250 χρόνια περίπου. Σε γενικές γραμμές είμαστε πολύ ικανοποιημένοι από την ποσότητα αλλά και την ποιότητα του επιβεβαιωμένου κοιτάσματος στο Οικόπεδο 12 και ταυτόχρονα αισιοδοξούμε για τις επόμενες ανακαλύψεις τόσο στο Οικόπεδο 12 όσο και στα άλλα οικόπεδα που έχουμε αδειοδοτήσει. Πολιτικές προεκτάσεις Ερ.: Ποιες θα είναι οι ωφέλειες για την Κύπρο σε πολιτικό επίπεδο; Απ.: Η πολιτική προέκταση του θέματος είναι μια πολύ σημαντική παράμετρος. Όλες οι χώρες αυτήν τη στιγμή προσπαθούν, με τον έναν ή τον άλλο τρόπο, να διασφαλίσουν τους ενεργειακούς τους πόρους για τις επόμενες δεκαετίες. Ενώ, λοιπόν, στην αρχαιότητα η γεωγραφία της Κύπρου επέφερε αρνητικές συνέπειες στο νησί, σήμερα μπορεί να λειτουργήσει προς το συμφέρον του. Το γεγονός αυτό ήδη αντικατοπτρίζεται στην αναβάθμιση των σχέσεών μας με χώρες όπως ο Λίβανος, το Ισραήλ και η Αίγυπτος. Επίσης, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι αυτήν τη στιγμή, μέσω των υφιστάμενων αδειοδοτήσεων, το κράτος μας ουσιαστικά έχει ξεκινήσει μακροχρόνιες συνεργασίες αξίας αρκετών δισεκατομμυρίων ευρώ με εταιρείες όπως την Αμερικανική Noble και τις Ισραηλίτικες Delek και Anver, καθώς και με ενεργειακούς κολοσσούς όπως η Γαλλική TOTAL, η Ιταλική ENI και η Κορεάτικη KOGAS, με την καθεμία εξ αυτών να έχει τη δική της βαρύτητα και επιρροή στη χάραξη πολιτικής των χωρών τους, ευελπιστώντας παράλληλα ότι και η Τουρκία θα συνετιστεί, ώστε να βρεθεί μια δίκαιη και βιώσιμη λύση του εθνικού μας προβλήματος. Κίνδυνοι Ερ.: Εκτός από τα οφέλη που απορρέουν από την εκμετάλλευση του φυσικού αερίου, ποιοι κίνδυνοι ενυπάρχουν; Απ.: Κίνδυνοι πάντα υπάρχουν. Μπορεί, για παράδειγμα, η ΕΝΙ ή η TOTAL να ξοδέψουν μερικές εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ για την εξερεύνηση κοιτασμάτων και τελικά να μην μείνουν ικανοποιημένες από τα αποτελέσματα. Επίσης, μια αστάθεια στην περιοχή μπορεί να δημιουργήσει πολλούς κινδύνους σε πολιτικό επίπεδο, διαφοροποιώντας τους υφιστάμενους σχεδιασμούς και τα χρονοδιαγράμματα. Κίνδυνοι μπορεί να υπάρξουν και στο επίπεδο της προστασίας του περιβάλλοντος και των περιβαλλοντικών καταστροφών, τους οποίους, ωστόσο, είμαστε σε θέση να αντιμετωπίσουμε ή ακόμα να αποτρέψουμε, καθώς έχουμε ήδη συστήσει ομάδες, οι οποίες επεξεργάζονται συγκεκριμένους σχεδιασμούς. Θέσεις εργασίας Ερ.: Υπάρχει ελπίδα η γενιά μας να μπορέσει να εργοδοτηθεί στον ενεργειακό τομέα; Απ.: Και φυσικά υπάρχει. Θα πρέπει, όμως, να προσέξετε, σε ποιο τομέα θα ειδικευτείτε. Ένας από τους βασικούς μας στόχους είναι να μπορέσουμε στο μέλλον να εξάγουμε γνώση. Ως λαός θα πρέπει να διαχειριστούμε αυτόν τον πλούτο, για να χτίσουμε άλλες δεξιότητες. Μην βλέπετε, επομένως, μόνο εκείνο που είναι εξόφθαλμο, υπάρχουν κι άλλα πολλά γύρω από αυτό. Η ΑΝΑΔ (Αρχή Ανάπτυξης Ανθρώπινου Δυναμικού) πραγματοποίησε μία πολύ καλή μελέτη, η οποία καταδεικνύει πόσες θέσεις εργασίας θα δημιουργηθούν στον τομέα αυτό και σε ποιες βαθμίδες. Την εργοδότηση Κυπρίων προσπαθούμε να τη διασφαλίσουμε μέσω των συμβολαίων. Σίγουρα όμως θα χρειαστεί να πάρουμε εμπει - ρογνωμοσύνη και από το εξωτερικό. Δημοτικότητα Ερ.: Πρόσφατες δημοσκοπήσεις σάς κατατάσσουν ως το δημοφιλέστερο Υπουργό της Κυβέρνησης. Πώς σχολιάζετε το αποτέλεσμα αυτό; Απ.: Η προτίμηση του κόσμου προς το πρόσωπό μου ίσως να οφείλεται στο γεγονός ότι το Υπουργείο μας είναι εκείνο που διαχειρίζεται τα περισσότερα αναπτυξιακά θέματα, είτε αφορούν στον τουρισμό είτε σε θέματα ενέργειας είτε σε ξένες επενδύσεις. Ανάληψη καθηκόντων Ερ.: Είχατε καθόλου ενδοιασμούς, για να αναλάβετε το Υπουργείο Ενέργειας; Απ.: Είχα πολύ μεγάλους ενδοιασμούς γιατί είχα ήδη μια ανοδική καριέρα. Δεν σας κρύβω ότι λίγες μέρες πριν μου γίνει η πρόταση για να αναλάβω το Υπουργείο Ενέργειας, είχα δεχθεί πρόταση για τη θέση του Γενικού Διευ - θυ ντή της Microsoft Ρουμανίας. Ο προβληματισμός μου ήταν μεγάλος, αλλά η απόφασή μου βασίστηκε σε δύο κριτήρια: Ήθελα να βοηθήσω όσο μπορώ τον τόπο μου αυτήν τη δύσκολη περίοδο και γιατί οι εμπειρίες που θα αποκτούσα από αυτήν τη θέση θα ήταν ανεκτίμητες. Ερ.: Ποιοι τομείς της οικονομικής δραστηριότητας του τόπου, εκτός αυτού της ηλεκτροπαραγωγής, θα επωφεληθούν και πότε αναμένονται τα πρώτα αποτελέσματα; Απ.: Ο τομέας της ηλεκτροπαραγωγής είναι πολύ σημαντικός. Εάν καταφέρουμε να μειώσουμε την τιμή του ηλεκτρισμού, τότε η οικονομία μας θα γίνει πιο ανταγωνιστική, αφού με τη μείωση του κόστους του ηλεκτρικού ρεύματος, οι βιομηχανίες μας θα μπορούν να παράγουν πολύ πιο φθηνά τα προϊόντα τους και στη συνέχεια να τα πωλούν σε πιο ανταγωνιστικές τιμές στο εξωτερικό. Επιπλέον, αναμένεται να μειωθεί σημαντικά το λειτουργικό κόστος των επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται στον τουριστικό τομέα και προπαντός των ξενοδοχειακών μονάδων, καθιστώντας ακόμη πιο ελκυστικό το τουριστικό μας προϊόν έναντι των παραδοσιακών τουριστικών προορισμών που μας ανταγωνίζονται. Πέραν τούτου, εξαιτίας της εκμετάλλευσης των υδρογονανθράκων αρκετές πολυεθνικές εταιρείες αναμένεται να δραστηριοποιηθούν στην Κύπρο, για να εξυπηρετούν τις δραστηριότητες είτε εντός της κυπριακής ΑΟΖ είτε στις γύρω χώρες, όπως το Ισραήλ, τον Λίβανο και την Αίγυπτο. Επίσης τα έσοδα από το φυσικό αέριο θα συγκεντρώνονται σ ένα ταμείο υδρογονανθράκων και στη συνέχεια θα επενδύονται σε υποδομές, θα χρησιμοποιούνται για την εξόφληση των χρεών μας ή θα φυλάγονται ως παρακαταθήκη για τις επόμενες γενεές. Πέραν της εγχώριας χρήσης του φυσικού αερίου, αναμένουμε πως τα πρώτα έσοδα από την εξαγωγή του θα τα έχουμε γύρω στο Ερ.: Μπορεί η οικονομία να ανακάμψει μόνο μέσα από την εκμετάλλευση του φυσικού αερίου; Απ.: Σε καμία περίπτωση. Ως πολιτεία οφείλουμε να λάβουμε όλα τα απαραίτητα μέτρα που θα μας βοηθήσουν, ώστε να εξορθολογήσουμε όσα προβλήματα έχουν συσσωρευτεί τις τελευταίες δεκαετίες και να επικεντρωθούμε στους τομείς, στους οποίους ως χώρα πλεονεκτούμε, όπως για παράδειγμα στον τουρισμό. Ο τομέας των υδρογονανθράκων θα έρθει ως επιστέγασμα των προσπαθειών μας για την έξοδό μας από την οικονομική κρίση. Ερ.: Κάποιοι ισχυρίζονταν ότι θα μπορούσαμε να αποφύγουμε την ένταξή μας στο Μνημόνιο, εάν αποφασίζαμε να πωλήσουμε κάποια από τα οικόπεδα; Απ.: Αυτό δεν θα μπορούσε να γίνει σε καμία περίπτωση, γιατί δεν είχαν γίνει ακόμα οι επιβεβαιωτικές γεωτρήσεις. Ποια σοβαρή εταιρεία θα δεχόταν να επενδύσει τόσα πολλά χρήματα χωρίς πρώτα να ξέρει την ποσότητα και την ποιότητα του ορυκτού πλούτου; Η ένταξή μας στο Μνημόνιο ήταν μονόδρομος. Δεκέμβριος 2013 ΤΕΥΧΟΣ 9 7

8 Επίκαιρα ÚÈ Î ÎÚ ÛË Î È appleúô Γράφουν: Ελένη Κουρτελλάρη, Γ1 Κυπριανός Κολιός, Β2 «Η γεωγραφία ενός τόπου καθορίζει την ιστορία του» Γεώργιος Οστρογκόρσκι ΟΓεώργιος Οστρογκόρσκι είχε κάποτε πει ότι η γεωγραφία ενός τόπου καθορίζει την ιστορία του, κάτι που εμείς οι Κύπριοι γνωρίζουμε πολύ καλά, αφού το νησί μας, εξαιτίας της γεωστρατηγικής του θέσης, υπήρξε «μήλον της έριδος» ανάμεσα σε πολλούς λαούς. Ως προς αυτό, θα μπορούσε να πει κανείς ότι η Κύπρος μοιάζει με τη Συρία, η οποία τα τελευταία χρόνια αντιμετωπίζει μια περίπλοκη κατάσταση, την οποία υπαγορεύουν οι φυσικοί νόμοι της επικράτησης του ισχυρού έναντι του αδυνάτου. Η κατάσταση αυτή υποκινήθηκε ή τουλάχιστον εκ του αποτελέσματος οι εξελίξεις έδειξαν ότι σε αυτήν εμπλέκονται και άλλοι δρώντες, όπως είναι η Ρωσία, οι ΗΠΑ, η Βρετανία και η Τουρκία. Τη συριακή κρίση και τις επιπτώσεις που αυτή προκαλεί στην περιοχή και ειδικότερα στην Κύπρο συζητήσαμε με τον δρα Γιώργο Κέντα, Επίκουρο Καθηγητή Διεθνών Σχέσεων του Πανεπιστημίου Λευκωσίας. Συμφέροντα άλλων δυνάμεων Αναμφίβολα στις μέρες μας κύριος στόχος κάθε κράτους είναι η, κατά τον Θουκυδίδη, ικανοποίηση της ασίγαστης δίψας για δόξα και συσσώρευση πλούτου. Συνεπώς, οι λόγοι που ωθούν τις τρίτες χώρες να εμπλακούν στη συριακή σύρραξη είναι η υπεράσπιση των συμφερόντων τους. Επειδή, όμως, τα συμφέροντα των δρώντων δεν ταυτίζονται και ούτε μπορούν να συνυπάρχουν, η διεθνής σύγκρουση ήταν αναπόφευκτη. Η Τουρκία ελπίζει ότι θα προκύψει ένα νέο καθεστώς, το οποίο θα εξυπηρετεί τα συμφέροντά της στην περιοχή, ενώ οι ΗΠΑ επιδιώκουν να δημιουργηθεί στην περιοχή ένα καθεστώς δυτικής επιρροής. Η Ρωσία, από την άλλη, διατηρεί μια ναυτική βάση στη Συρία, την οποία επιθυμεί να διατηρήσει, ενώ με την εμπλοκή της επιθυμεί να αποτρέψει τη διαιώνιση της μονομέρειας της Αμερικής και των συμμάχων της. Η σημερινή Συρία ως κράτος δέχεται επιρροές κυρίως από το Ιράν και σε μικρότερο βαθμό από τη Ρωσία. Το Ιράν παρεμβαίνει στη Συρία κυρίως με την προώθηση οπλισμού και άλλων μέσων προς το καθεστώς Σκίτσο: Φοίβος Σταύρου, Γ4 του Άσαντ και τα δυτικά κράτη προσφέρουν στην αντιπολίτευση οπλισμό και πληροφορίες ώστε να συντηρηθεί η σύγκρουση. Οι πιθανότητες επίλυσης της κρίσης μετά από την παρέμβαση εξωτερικών συντελεστών είναι μειωμένες, καθώς απουσιάζουν από το συριακό γεωπολιτικό παίγνιο οι προϋποθέσεις ενάσκησης της διπλωματίας. Ο ρόλος της Κύπρου Η περιφερειακή κρίση, όπως αυτή δημιουργείται μέσω του συριακού εμφυλίου, ενδέχεται να προκαλέσει στην Κύπρο δυσάρεστες και απρόβλεπτες συνέπειες. Οι φόβοι της παγκόσμιας κοινότητας για το μέχρι πού μπορεί να φτάσει η συριακή κρίση είναι πολλοί. Η μέχρι πρόσφατα πρόβλεψη των Δυτικών πως η εμπόλεμη κατάσταση θα διαρκούσε μόλις λίγους μήνες γύρισε μπούμερανγκ, αφού ξεπέρασε τον έναν χρόνο, προκαλώντας πονοκέφαλο στα ιμπεριαλιστικά κεφάλια πολλών, που ήθελαν γρήγορη λήξη του πολέμου με νίκη των δυνάμεων της αντιπολίτευσης για δικό τους όφελος. Η Συρία αποτελεί όχι μόνο το επίκεντρο του διεθνούς ενδιαφέροντος, λόγω της τεταμένης κατάστασης που δημιουργείται στην περιοχή, αλλά και γιατί αποτελεί πεδίο διπλωματικής σύγκρουσης και γεωπολιτικού ανταγωνισμού των ΗΠΑ και των συμμάχων της καθώς και της Ρωσίας. Η Κύπρος ευρισκόμενη στην ανατολική λεκάνη της Μεσογείου μπορεί με τον δικό της τρόπο να διαδραματίσει ρυθμιστικό ρόλο, διαμεσολαβητή και να προσπαθήσει να επωφεληθεί όσο καλύτερα μπορεί από τις όποιες ευκαιρίες της παρουσιαστούν. Για να είναι αυτό εφικτό πρέπει να αναπτύξουμε ολοκληρωμένη πολιτική γύρω από διάφορα θέματα που ταλανίζουν τον πλανήτη, διαμορφώνοντας θέσεις και απόψεις. Μπορούμε να αναπτύξουμε καλές έως φιλικές σχέσεις με τις γειτονικές χώρες για καλύτερη συνεργασία και αλληλοϋποστήριξη, ενώ ακόμα οφείλουμε να εκμεταλλευτούμε τη γεωγραφική μας θέση με σωστούς σχεδιασμούς και όραμα. Δρ. Γιώργος Κέντας, Επίκουρος Καθηγητής Διεθνών Σχέσεων Πανεπιστημίου Λευκωσίας «Η Κύπρος πιθανόν να αντιμετωπίσει το πρόβλημα της αποδοχής τεράστιων κυμάτων προσφύγων, οι οποίοι θα ψάξουν ένα μέρος προστασίας και ασφάλειας ή ακόμα και διαμετακομιστικού σταθμού για μετάβαση σε άλλες χώρες. Επίσης, η κυπριακή οικονομία επηρεάζεται και ενδέχεται να επηρεαστεί περισσότερο από τη συνεχή αβεβαιότητα που επικρατεί στην περιοχή, αφού οι εμπορικές διαδρομές και συμφωνίες μπαίνουν σε δεύτερη μοίρα. Η Κύπρος, με την παρουσία των αγγλικών βάσεων, απ όπου Αμερικανοί και Βρετανοί υποκλέπτουν πληροφορίες ελέγχοντας την περιοχή, θα μπορούσε να αποτελέσει στόχο των συριακών πυραύλων, στο πλαίσιο μιας πολιτικής αντιποίνων. Σε περίπτωση μιας διευρυμένης σύρραξης ανεπηρέαστος δεν θα μπορούσε να μείνει ούτε ο τουρισμός. Αν και εδώ και χρόνια η περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου είναι η πιο ευάλωτη σε πολέμους, ένας εκτεταμένος πόλεμος θα μπορούσε να αποτελέσει τροχοπέδη στον ερχομό τουριστών στο νησί μας, φοβούμενοι για ενδεχόμενο χτύπημα. Η Κύπρος έχει συναντήσει αυτήν τη στιγμή τη γεωγραφική της μοίρα στην Ανατολική Μεσόγειο. Μπορεί να δείξει στη διεθνή κοινότητα πως αποτελεί μια αξιόπιστη, ειρηνική και σταθερή δύναμη στην πιο ένθερμη περιοχή του πλανήτη. Οι δυνατότητές μας δεν είναι απεριόριστες. Εντούτοις, με σωστό σχεδιασμό και όραμα μπορούμε να τις αξιοποιήσουμε στο έπακρο, ειδικά τώρα με την ανεύρεση κοιτασμάτων φυσικού αερίου στην Κυπριακή ΑΟΖ. Ο εμφύλιος στη Συρία θα κρατήσει αρκετό καιρό. Οι τρίτοι που εμπλέκονται στην κρίση αυτή επιθυμούν να συνεχιστεί επ αόριστον αυτός ο εμφύλιος. Ο πόλεμος είναι μια πολύ δυσάρεστη κατάσταση, ιδίως για τον άμαχο πληθυσμό, και όσο διαρκεί τόσο θα εντείνεται και η ανθρωπιστική κρίση και τα κοινωνικά, οικονομικά προβλήματα. Η έκβαση ενός εμφύλιου πολέμου είναι Η Κύπρος έχει συναντήσει αυτήν τη στιγμή τη γεωγραφική της μοίρα στην Ανατολική Μεσόγειο. αβέβαιη και αυτό αποδεικνύεται και από εμφυλίους πολέμους στην Αφρική που ήταν σε εξέλιξη για δεκαετίες. Η πρόβλεψη των Δυτικών ήταν ότι ο εμφύλιος στη Συρία θα διαρκούσε μερικούς μήνες, όπως έγινε στη Λιβύη και την Αίγυπτο. Ωστόσο λόγω του ότι υπήρξε εξωτερική βοήθεια και στις δύο πλευρές, στο καθεστώς Άσαντ και στην αντιπολίτευση, η σύρραξη συνεχίζεται. Ο πόλεμος είναι μια πολύ δύσκολη κατάσταση. Είναι ίσως η πιο δυσάρεστη «κατάκτηση» του ανθρώπινου πολιτισμού. Ελπίζω ο πόλεμος στη Συρία να τερματιστεί σύντομα, αν και πολύ φοβάμαι ότι κάποιους βολεύει να διαιωνιστεί ένα πλαίσιο αλληλοεξόντωσης. Θα είναι πολύ δύσκολο να δούμε στο μέλλον τη Συρία ως ένα ενιαίο κράτος». 8 Λύκειο Αρχαγγέλου «Απόστολος Μάρκος»

9 Επίκαιρα Κυπριακό Πρόβλημα: 40 χρόνια μετά Γράφει: Ανδρέας Παχουλίδης, Γ1 Η Κύπρος, μετά την τουρκική εισβολή του 1974, παραμένει διαιρεμένη, με το βόρειο τμήμα της να είναι κατεχόμενο από τις ισχυρές τουρκικές δυνάμεις. Οι επεκτατικές βλέψεις της Τουρκίας και τα ισχυρά γεωπολιτικά συμφέροντα των Μεγάλων Δυνάμεων στην περιοχή, δεν έχουν μέχρι σήμερα επιτρέψει την εξεύρεση μιας δίκαιης λύσης, παρά τα δεκάδες ψηφίσματα των Ηνωμένων Εθνών και τις τέσσερις άκαρπες δεκαετίες συνομιλιών. Η άνοδος μάλιστα του εθνικιστή Ντερβίς Έρογλου στην εξουσία του Ψευδοκράτους, διαλύει την όποια ελπίδα για «πρόοδο». Εξάλλου η Τουρκία δεν εγκατέλειψε ποτέ τις πάγιές της θέσεις, εξακολουθώντας να μην αναγνωρίζει τα κυριαρχικά δικαιώματα της Κυπριακής Δημοκρατίας. Χαρακτηριστικές των θέσεων της Τουρκίας είναι οι πρόσφατες δηλώσεις του Τούρκου Πρωθυπουργού Ρεντζέπ Ταγίπ Ερντογάν και του αρμόδιου για την Ευρωπαϊκή Ένωση Υπουργού του, Εγκεμέν Μπαγίς: «Δεν ξέρουμε καμία χώρα που να λέγεται Κύπρος». Την ίδια ώρα «κτυπούν» ξεδιάντροπα την πόρτα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ενός συνασπισμού 28 κρατών-μελών, στον οποίο ανήκει και η Κυπριακή Δημοκρατία. Να μην ξεχνούμε πως την ακεραιότητα της Κυπριακής Δημοκρατίας ανέλαβε να εγγυηθεί και η Τουρκία υπογράφοντας τις Συμφωνίες Ζυρίχης-Λονδίνου το Κίνδυνος για Αμμοχωστοποίηση του προβλήματος Ο διεθνής παράγοντας επείγεται για εξεύρεση λύσης του Κυπριακού, ενώ η τουρκική ηγεσία διατείνεται ότι μέχρι τις αρχές του 2014 μπορεί αυτό να επιτευχθεί. Το πιο πιθανό σενάριο είναι η Τουρκία να επιδιώξει την επανάληψη του ευνοϊκού για την ίδια σεναρίου του Να προταθεί δηλαδή μια ευνοϊκή γι αυτήν λύση, που αν την αποδεχτούμε καλώς (για την ίδια), εάν όμως δεν την αποδεχτούμε, η ίδια θα προσπαθήσει να εκμεταλλευτεί την άρνησή μας, για να πετύχει την αναγνώριση του ψευδοκράτους και την ενίσχυση της ενταξιακής της πορείας. Η πλευρά μας ζητά «ενδείξεις καλής θελήσεως», αιτούμενη την επιστροφή της Αμμοχώστου. Η Τουρκία, έχοντας ως αφανή συμπαραστάτη της τον Αλεξάντερ Ντάουνερ, τον Ειδικό Σύμβουλο του Γενικού Γραμματέα του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών για το Κυπριακό, είναι αρνητική σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο, θεωρώντας την Αμμόχωστο ως μέρος μιας συνολικής λύσης. Πολλοί θεωρούν ότι η επιστροφή της πόλης θα μπορούσε να θεωρηθεί ως μέτρο για την οικοδόμηση της εμπι - στοσύνης των δύο πλευρών, ενώ άλλοι ανησυχούν ότι μια τέτοια εξέλιξη θα οδηγήσει στην αμμοχωστοποίηση του Κυπριακού και θα δημιουργήσει πρόσφυγες δύο κατηγοριών, αλλά και στασιμότητα στις προσπάθειες για την εξεύρεση μιας δίκαιης λύσης. Το Κυπριακό είναι πρόβλημα εισβολής και κατοχής Πλέον πολλοί είναι αυτοί που παραδέχονται ότι ήταν λάθος να δεχόμαστε να συνομιλούμε με τον κάθε φορά εγκάθετο της Άγκυρας, τον εκάστοτε δηλαδή Τουρκοκύπριο ηγέτη στα Κατεχόμενα. Αυτό επέτρεπε στην κατοχική Τουρκία να παραμένει στο παρασκήνιο, να προσποιείται την ειρηνοποιό δύναμη, που θέλει τάχα να συμβάλει στην εξεύρεση λύσης, παρουσιάζοντας τους Ελληνοκυπρίους ως αδιάλλακτους. Θα έπρεπε εξαρχής να θέταμε προ των ευθυνών της την κατοχική δύναμη. Σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να ξεχνούμε ότι το Κυπριακό είναι πρόβλημα εισβολής και παράνομης κατοχής των εδαφών μας από την Τουρκία. Υπάρχει ακόμα ο φόβος η Τουρκία να επιδιώξει να μετατρέψει τη συμφωνία σε τετραμερή διάσκεψη. Η θέση αυτή της Τουρκίας είναι πάγια, και αποβλέπει στην αναβάθμιση του ψευδοκράτους σε ισότιμο συνομιλητή, αφού τα τέσσερα μέρη θα είναι η Ελλάδα, η Τουρκία και οι δύο κοινότητες. Μια τέτοια προοπτική βρίσκει αντίθετη την πλευρά μας, η οποία πολύ σωστά επιμένει στην εκπροσώπηση και της Κυπριακής Δημοκρατίας. Νέα δεδομένα Οι ισορροπίες, όμως, στη νοτιοανατολική Μεσόγειο άρχισαν να μεταβάλλονται. Η ανακάλυψη των υδρογονανθράκων στην Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη της Κύπρου βελτιώνει τη γεωστρατηγική σημασία του νησιού και ευνοεί τη σύναψη νέων συμμαχιών. Έπειτα, η αναταραχή που υπάρχει στον αραβικό κόσμο μπορεί να αναδείξει την Κύπρο, χώρα μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, σαν τη μοναδική όαση σταθερότητας στην περιοχή. Τέλος, η ισλαμιστική ατζέντα της κυβέρνησης Ερντογάν, η φιλοδοξία του ιδίου να καταστεί η Τουρκία περιφερειακή δύναμη και ηγέτιδα του αραβικού κόσμου, καθώς και η επιθετική πολιτική συμπεριφορά του προς το εβραϊκό κράτος, τη φέρνει σε απευθείας ρήξη με το Ισραήλ και σύμφωνα με τα τελευταία γεγονότα, και με την Αίγυπτο. Όλα αυτά μπορούν να αναβαθμίσουν τον ρόλο της Κυπριακής Δημοκρατίας. Και αν οι συγκυρίες αυτές συνδυαστούν με μια διεκδικητική πολιτική από εμάς, ίσως η κατάσταση αλλάξει. Σε καμία, όμως, περίπτωση δεν θα πρέπει να ξεχνούμε ότι το εθνικό μας πρόβλημα είναι πρόβλημα εισβολής, κατοχής και καταπάτησης θεμελιωδών ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Γι αυτό απαιτείται εγρήγορση, μαχητικότητα, διεκδικητικότητα και κυρίως διορατικές και ψύχραιμες κινήσεις στην περιφερειακή σκακιέρα. Μπορούμε άραγε; Γλαύκος Κληρίδης Έφυγε από τη ζωή ένας ιστορικός ηγέτης Γράφει: Ευγενία Κούρρη, Β1 Οθάνατος του πρώην Προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας, Γλαύκου Κληρίδη, προκάλεσε συγκίνηση σε ολόκληρο τον Ελληνισμό, ενώ αποτέλεσε είδηση σε πολλά μεγάλα τηλεοπτικά δίκτυα και εφημερίδες του εξωτερικού. BBC, New York Times, Guardian, Washington Post, Bloomberg έκαναν εκτενείς αναφορές στον μεγάλο ηγέτη της Κύπρου, που στιγμάτισε την πορεία της και που αναμφισβήτητα, το όνομά του θα παραμείνει γραμμένο στην κυπριακή ιστορία. Ο Γλαύκος Κληρίδης γεννήθηκε στη Λευκωσία, στις 24 Απριλίου Ήταν ο μεγαλύτερος γιος του διαπρεπούς δικηγόρου Γιάννη Κληρίδη. Συμπλήρωσε τις σπουδές του στο Παγκύπριο Γυμνάσιο και στην Αγγλία όπου σπούδασε νομικά στο King s College του Πανεπιστημίου του Λονδίνου. Κατά την έναρξη του B Παγκοσμίου Πολέμου, το 1939 κατατάχτηκε στη Βρετανική Βασιλική Αεροπορία. Το 1942 το αεροπλάνο του καταρρίφθηκε στη Γερμανία και ο ίδιος είχε την τύχη να είναι ένας από τους επιζώντες του πληρώματος. Οι πολεμικές υπηρεσίες του κρίθηκαν ως εξαίρετες και διακεκριμένες και γι αυτό με βασιλικό διάταγμα το όνομά του δημοσιεύθηκε στη London Gazette. Κατά τη διάρκεια του απελευθερωτικού αγώνα , υπηρέτησε την ΕΟΚΑ με το ψευδώνυμο «Υπερείδης» και υπήρξε ο δικηγόρος πολλών αγωνιστών. Σύμφωνα με τον ίδιο, οι κακουχίες του πολέμου και η αιχμαλωσία, δεν κατάφεραν να τον λυγίσουν, αλλά αντίθετα τον έκαναν πιο δυνατό. Εκλέγηκε πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας για δύο συνεχείς θητείες, από το 1993 μέχρι το Κατά τη διάρκεια της προεδρίας του, η Κύπρος σημείωσε πρόοδο σε πολλούς τομείς. Η οικονομία της σταθεροποιήθηκε και τέθηκαν οι βάσεις για την ένταξή της στην Ευρωπαϊκή Ένωση, που έγινε τελικά το Ως πολιτική προσωπικότητα ο Γλαύκος Κληρίδης υπήρξε ιδιαίτερα σεβαστός τόσο σε διεθνές όσο και σε τοπικό επίπεδο. Χαρακτηριζόταν για τη μετριοπάθεια και την πολιτική του τόλμη. Κατά το δημοψήφισμα για την αποδοχή ή όχι του Σχεδίου Ανάν, τάχθηκε υπέρ, θέση που τον έφερε αντιμέτωπο με την πλειοψηφία του κυπριακού ελληνισμού που υποστήριζε την απόρριψή του. Ο κύκλος της ζωής του έκλεισε στις 15 Νοεμβρίου 2013, όταν έφυγε σε ηλικία 94 ετών. Πλήθος κόσμου, πολιτικοί του φίλοι και αντίπαλοι, καθώς και ξένοι ηγέτες παρευρέθηκαν στην κηδεία του και του απέτισαν φόρο τιμής. «Σ ευχαριστώ», είπε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, κύριος Νίκος Αναστασιάδης, μπροστά από το φέρετρο του Γλαύκου Κληρίδη, «γιατί κοντά σου έμαθα πως πολιτική και μικροψυχία δεν συμβαδίζουν, πως αυτοκριτική και αυτογνωσία αποτελούν αρετή, πως η τόλμη να απολογείσαι για τα σφάλματα που διαπράττεις είναι πράξη ευθύνης, πως το πολιτικό ήθος δεν υπηρετείται από ευτελή κίνητρα, πως το πολιτικό όραμα μετατρέπεται σε εφιάλτη, αν στερείται του πραγματισμού, πως τα μικρά και μεγάλα προβλήματα μιας χώρας δεν έχουν κομματικό χρώμα, πως οι αποφάσεις του πολιτικού θα πρέπει να λαμβάνονται σε ώρα νηφαλιότητας και ποτέ εν βρασμώ ψυχής». Φεύγει και αφήνει πίσω του τον αδαμάντινο χαρακτήρα του, το ήθος του, όλα όσα πρόσφερε και όλα αυτά για τα οποία χειροκροτήθηκε και επικρίθηκε. Μεγάλος του κριτής θα είναι, βέβαια, η ιστορία. Αιωνία του η μνήμη. Δεκέμβριος 2013 ΤΕΥΧΟΣ 9 9

10 Επίκαιρα ªª Î È ÎÔÈÓ ÁÓÒÌË: ÛË ÂÈÏÈÎÚ ÓÂÈ Û ÌÊ ÚÔÓÙÔ ; Γράφει: Αφροδίτη Κυριάκου, Β6 Ολαός μπορεί τυπικά να κατέχει την εξουσία, αλλά στην πράξη, αυτή περιέρχεται σε όσους έχουν τη δύναμη να ελέγχουν την πολιτική βούλησή του. Γι αυτό τα ΜΜΕ διαδραματίζουν πολύ σημαντικό ρόλο στη σωστή λειτουργία της δημοκρατίας. Γιατί είναι αυτά που έχουν το καθήκον της πληροφόρησης των πολιτών, της διασφάλισης της πολυφωνίας και του ελέγχου της εξουσίας και των αρχών. Για να γίνει όμως αυτό, θα πρέπει όλοι όσοι τα υπηρετούν να επιδιώκουν την αντικειμενική πληροφόρηση και να λειτουργούν απρόσκοπτα μακριά από κομματικά, οικονομικά ή άλλα συμφέροντα. Γιατί μόνο η γνώση της αλήθειας μπορεί να καταστήσει την κοινωνία ικανή να διορθώσει τα κακώς κείμενα και να επιλύσει τα προβλήματά της. Όταν όμως η αλήθεια αποσιωπάται, η κοινή γνώμη αποπροσανατολίζεται και δεν αντιδρά. Ο δημοσιογράφος της εφημερίδας «Η Σημερινή» Σάββας Ιακωβίδης, σε άρθρο του που δημοσιεύτηκε την Κυριακή, 22 Σεπτεμβρίου 2013, αναφερόμενος στη σχέση του Τύπου, της εξουσίας και του χρήματος αναφέρει μεταξύ άλλων: «Ιδιοκτήτες, όπως και δημοσιογράφοι, για λόγους οικονομικούς, διαφημιστικούς και συμφερόντων, συχνά αυτοφιμώνονται για να μην ενοχλήσουν συμφέροντα, πρόσωπα, καταστάσεις. Κυβερνήσεις και κόμματα συναγελάζονται, οικονομικά και άλλως πως, με ΜΜΕ. [ ] Σε πολλές, όμως, περιπτώσεις, εφημερίδες και δημοσιογράφοι αποκάλυψαν σκάνδαλα και άλλα ζητήματα που κυβερνήσεις, κόμματα, Πέτρα Αργυρού, δημοσιογράφος «Σίγμα» «Υπάρχει μια αλληλεξάρτηση των ΜΜΕ με οικονομικούς κολοσσούς που κάποιες φορές παρεμποδίζει την παρουσίαση της πλήρους αλήθειας. Ας μην μηδενίζουμε όμως τα πράγματα. Δεν υπάρχει πάντα παραπληροφόρηση ούτε ισχύει ότι στις ειδήσεις δεν λέγεται η αλήθεια. Εξάλλου αυτό αποδεικνύεται και από τη δημοσιοποίηση πολλών ανομιών. Στο «Σίγμα» όπου εργάζομαι η γραμμή μας είναι να βγάζουμε τα πάντα στο φως. πολιτικοί, οικονομικοί παράγοντες θα ήθελαν να μην δουν ποτέ το φως της δημοσιότητας. Δουλειά των δημοσιογράφων είναι Πολλές φορές ούτε οι ίδιοι οι δημοσιογράφοι γνωρίζουν το μέγεθος ενός προβλήματος και γι αυτό δεν το παρουσιάζουν στις πραγματικές του διαστάσεις. Η πίεση του χρόνου και ο μικρός πλέον αριθμός των δημοσιογράφων που καλείται να φέρει εις πέρας τη δουλειά, δεν μας επιτρέπουν να ερευνήσουμε ένα θέμα όπως πρέπει. Συνεπώς συχνά βασιζόμαστε στις δηλώσεις και τα θέματα δεν διερευνώνται εις βάθος. Όμως, σε κάθε περίπτωση, όσοι εργαζόμαστε στα ΜΜΕ οφείλουμε να κάνουμε σοβαρά τη να ενοχλούν και να κρίνουν, να ερευνούν και να αποκαλύπτουν, επειδή έγνοια τους πρέπει να είναι μόνον η υπεράσπιση του συμφέροντος του τόπου και η ενημέρωση των πολιτών». Σήμερα, η ανάγκη τα ΜΜΕ να δημιουργήσουν με τους πολίτες μια σχέση αληθινή είναι ακόμη πιο επιτακτική, κυρίως γιατί ο πολίτης έχασε την εμπιστοσύνη του προς τους πολιτικούς και τους κρατικούς θεσμούς, με αποτέλεσμα να νιώθει ανασφαλής και έρμαιο όλων όσων θέλουν να τον εκμεταλλευτούν για τα δικά τους συμφέροντα. Ο πολίτης χρειάζεται να νιώσει ότι κάποιος σέβεται την ύπαρξή του και ότι θα του πει την αλήθεια. Σε κάθε όμως περίπτωση απαιτείται η αφύπνιση της κριτικής ικανότητας των πολιτών, ώστε να ενισχύεται η αντίστασή τους στην παραπληροφόρηση, την ελλιπή πληροφόρηση και τον ιδεολογικό φανατισμό. δουλειά μας, ώστε να ενημερώνουμε αντι - κειμενικά και πλήρως τον πολίτη. Μεγάλο μερίδιο ευθύνης έχουν και οι πολίτες οι οποίοι έμαθαν δυστυχώς να κρίνουν από τον καναπέ. Δεν ενδιαφέρονται για την ποιότητα και αυτό αποδεικνύεται καθημερινά, αφού ένα βραζιλιάνικο σίριαλ γράφει περισσότερο από μια ενημερωτική εκπομπή. Ο πολίτης θα πρέπει να προβληματίζεται, να διαμορφώνει πλέον τη δική του άποψη χωρίς να παρασύρεται και να αποφασίζει με δική του βούληση και κρίση.» Ακραία πολιτικά και κοινωνικά φαινόμενα Γράφει: Ορέστης Σκουτέλλας, Α5 Πριν από λίγους μήνες η Ελλάδα -και όχι μόνο- συγκλονίστηκε από τη δολοφονία του μουσικού Παύλου Φύσσα, από μέλος του ακροδεξιού κόμματος της Ελλάδας, ενώ λίγες βδομάδες μετά εκτελέστηκαν εν ψυχρώ δύο μέλη του εν λόγω κόμματος έξω από τα γραφεία του στην Αθήνα. Η κατάσταση είναι ανησυχητική. Πιο ανησυχητικό είναι, όμως, το γεγονός ότι ένας στους δέκα Έλληνες πιστεύει πως εκπρόσωποι του φασισμού και της αναρχίας θα έπρεπε να κυβερνούν την Ελλάδα, τη χώρα που γέννησε τη δημοκρατία. Η νέα αυτή τάση μάς κάνει να προβληματιζόμαστε και να αναρωτιόμαστε για το μέλλον. Φασιστικές συμπεριφορές δεν παρατηρούνται μόνο σε πολιτικούς χώρους. Ο κάθε άνθρωπος είναι δυνατόν να κρύβει μέσα του ένα μικρό φασίστα, ο οποίος διψά για ισχύ. Αυτό ενισχύεται και από την επικρατούσα πραγματικότητα που όλοι βιώνουμε, ότι δηλαδή αυτός που επιβιώνει είναι ο δυνατός, αυτός που έχει το ισχυρότερο μέσο και τα περισσότερα χρήματα. Έτσι, ο καθένας, στο μέτρο των δυνατοτήτων του, κάποιος εύκολα και άλλος πιο δύσκολα, μπορεί να αψηφά τους νόμους του κράτους στην προσπάθειά του να υπερισχύσει των άλλων, για να επιβιώσει. Μήπως ο ελληνικός λαός απογοητευμένος από τα πολιτικά σκάνδαλα, αλλά και το διεφθαρμένο πολιτικό σύστημα, αναζητεί απεγνωσμένα κάτι διαφορετικό, το οποίο ελπίζει ότι θα τον βγάλει από την οδυνηρή θέση στην οποία βρίσκεται; Μήπως η ανασφάλεια που νιώθουν οι πολίτες εξαιτίας της οικονομικής κρίσης αλλά και η λανθασμένη μεταναστευτική πολιτική των εκάστοτε κυβερνήσεων, ώθησαν τους πολίτες, και περισσότερο τους νέους, στην απαξίωση των πολιτικών και των κομμάτων; Η μη εφαρμογή των δημοκρατικών θεσμών σπρώχνουν τους νέους κυρίως πολίτες σε λάθος κατευθύνσεις, στην προσπάθειά τους να αλλάξουν τα κακώς κείμενα της χώρας. Η στάση όμως αυτή μπορεί να λύσει τα προβλήματα που αντιμετωπίζει σήμερα ο ελληνισμός; Προφανώς και όχι. Η μόνη άμυνα ενάντια σε τέτοια φαινόμενα είναι η εξυγίανση της δημοκρατίας και η σύσταση μιας σωστά διαμορφωμένης κοινωνίας, βασισμένης σε αρχές και αξίες, στο δίκαιο και τη διαφάνεια. Οι φυλακίσεις δεν αρκούν για την εξάλειψη τέτοιων ακραίων φαινομένων. Το σίγουρο είναι ότι, αν δεν ληφθούν μέτρα προς τη σωστή κατεύθυνση, ο κύκλος αίματος θα συνεχιστεί και οι συνέπειες θα είναι απρόβλεπτες και εξαιρετικά επικίνδυνες. Γράφει: Χριστίνα Κονναρή, Γ9 Είναι, πλέον, πασιφανείς οι αλυσιδωτές επιπτώσεις που έχει προκαλέσει η οικονομική κρίση στην Ελλάδα τα τελευταία χρόνια σε κάθε τομέα του κοινωνικού και πολιτικού βίου. Εργαζόμενοι κινητοποιούνται σε απεργίες για τη διαφύλαξη των κεκτημένων τους, ενώ δεν είναι λίγοι αυτοί που οδηγούνται στην αυτοκτονία μην μπορώντας να αντέξουν την ανέχεια που βιώνουν. Παράλληλα, μεγάλη μερίδα του λαού, εξαιτίας της διαφθοράς που επικρατεί στην πολιτική ζωή τις τελευταίες δεκαετίες, χάνει την εμπιστοσύνη της προς τα κόμματα, τους πολιτικούς και τους θεσμούς του κράτους και βυθίζεται στην απελπισία. Η οικονομική κρίση φέρνει στο φως όλη την ψευτιά, η οποία μεταμορφωνόταν σ ένα καλοστημένο σκηνικό στα μέτρα του πολίτη, για να νιώθει ο ίδιος καλά με τον εαυτό του, τους γύρω του, το κόμμα του, τις αντιλήψεις του. Μέσα σε όλα αυτά, κόμματα και οργανώσεις με θέσεις που αγγίζουν τα όρια της φασιστικής ιδεολογίας, βρήκαν την ευκαιρία να κάνουν την εμφάνισή τους στην πολιτική σκηνή του τόπου. Άλλωστε, ο φασισμός εμφανίζεται και εξαπλώνεται σε περιόδους πολιτικής και οικονομικής αστάθειας. Στις ελληνικές βουλευτικές εκλογές του 2012, δίνεται βήμα στο Ελληνικό Κοινοβούλιο στη Χρυσή Αυγή, η οποία ασπάζεται την ανωτερότητα του ελληνικού έθνους και της λευκής φυλής. Αν και από τα ΜΜΕ χαρακτηρίζεται ως φασιστική και ναζιστική οργάνωση, τα μέλη της αρνούνται αυτούς τους χαρακτηρισμούς και αυτοαποκαλούνται εθνικιστές. Οι ναζιστικοί χαιρετισμοί, οι υβριστικές και αντιδημοκρατικές συμπεριφορές των βουλευτών της Χρυσής Αυγής μέσα στη Βουλή των Ελλήνων δημιουργούν την έντο - νη αντίδραση των άλλων κομμάτων αλλά και της πλειοψηφίας του ελληνικού λαού. Η δολοφονία από μέλος της Χρυσής Αυγής του μουσικού Παύλου Φύσσα, ο οποίος εξέφραζε μέσα από τη μουσική του τις αντιφασιστικές του απόψεις, προκαλεί την αγανάκτηση και τον προβληματισμό των υγιώς σκεπτόμενων πολιτών. Μετά το φονικό ακολουθούν συλλήψεις εκτελεστικών μελών της οργάνωσης, ενώ σε ολόκληρη τη χώρα διοργανώνονται συγκεντρώσεις διαμαρτυρίας κατά του φασισμού. Δυστυχώς ο κύκλος αίματος δεν σταματά εδώ. H δολοφονία δύο μελών της Χρυσής Αυγής, μπροστά από τα γραφεία του κόμματος, δύο μήνες αργότερα, εκτραχύνουν ακόμα περισσότερο την κατάσταση. Έλληνες σκοτώνουν Έλληνες. Η απονομή της δικαιοσύνης και στις δύο περιπτώσεις πρέπει να είναι άμεση και αμείλικτη. Όσοι παίρνουν τον νόμο στα χέρια τους πρέπει να καταδικάζονται όχι μόνο από τη δικαιοσύνη, αλλά και από την κοινωνία ολόκληρη. 10 Λύκειο Αρχαγγέλου «Απόστολος Μάρκος»

11 Τα εν οίκω «Κέρδισε τη ζωή με τη σεμνότητά της!» Ειρήνη Χατζηγιάγκου Εδώ και ενάμισι χρόνο ολόκληρη η σχολική κοινότητα του Λυκείου μας -Διεύθυνση, καθηγητές, γραμματειακό και άλλο προσωπικό και μαθητές- παρακολουθούσε με αγωνία και πολλές προσδοκίες τον τιτάνιο, αλλά τόσο άνισο αγώνα της αγαπημένης μας Ειρήνης, να νικήσει τον θάνατο. Είχε όμως κερδίσει τη ζωή. Την κέρδισε με τη σεμνότητα και την απλότητά της. Κέρδισε τη ζωή, γιατί έδωσε ουσία στο εκπαιδευτικό και παιδαγωγικό έργο, έκανε πράξη την αγάπη και την προσφορά, με έναν τρόπο απέριττο και ανιδιοτελή. Στην εργασία της, συνεπής και αθόρυβη, με ήρεμη αποφασιστικότητα αναλάμβανε κι έφερνε εις πέρας το πολύπλευρο και απαιτητικό έργο της Βοηθού Διευθύντριας, χωρίς ποτέ να μεμψιμοιρεί, χωρίς να διαμαρτύρεται και να παραπονιέται. Ήταν πάντα πρόθυμη να συμβάλλει στην επίλυση προβλημάτων, στην καθοδήγηση των μαθητών της, προσεγγίζοντάς τους με διακριτικότητα και ευγένεια έναν προς έναν. Οι δραστηριότητές της δεν περιορίζονταν στα στενά πλαίσια της τάξης και του μαθήματος. Συνεργαζόταν άψογα με τους συναδέλφους της, σε μια πληθώρα δράσεις, αλληλεγγύης και προσφοράς, χωρίς αυτοπροβολή. Αντίθετα φρόντιζε οι δράσεις και οι εκδηλώσεις του Σχολείου να προβάλλονται, ώστε να καταξιώνεται το έργο των εκπαιδευτικών και να ενθαρρύνονται οι μαθητές για παραπέρα πρωτοβουλίες και δραστηριότητες. Το ουσιαστικό πέρασμα της Ειρήνης από τού- «Θα τη θυμόμαστε πάντοτε με αγάπη!» Τη σχολική χρονιά τοποθετήθηκα στο Παγκύπριο Γυμνάσιο. Ήταν η δεύτερη χρονιά που υπηρετούσα στη Δημόσια Εκπαίδευση. Εκεί γνώρισα την Ειρήνη Χατζηγιάγκου, έναν άνθρωπο πράο και εργατικό, έναν άνθρωπο εξαιρετικού ήθους, πάντα έτοιμο να προσφέρει ανιδιοτελώς. Συνεργαστήκαμε για πέντε ολόκληρα χρόνια τη τη ζωή θα μνημονεύεται, όχι μόνο από το έργο που άφησε στον τομέα της εκπαίδευσης, αλλά και από όσα, ως ανταπόδοση στην αγάπη της, η οικογένειά της προσφέρουν στο Λύκειό μας. Τους ευχαριστούμε που παρά τον πόνο της απώλειας, είχαν το κουράγιο της αρχοντιάς και της γενναιοδωρίας, να προσφέρουν σημαντικό μέρος των εισφορών στη μνήμη της στο ταμείο για τους άπορους μαθητές του Σχολείου και να αθλοθετήσουν βραβείο. Με την ενέργειά τους αυτή το όνομά της θα μνημονεύεται στα χρόνια που θα έλθουν από το πιο άδολο κομμάτι της κοινωνίας μας, από τους μαθητές που τόσο αγάπησε και που με τόση αφοσίωση υπηρέτησε. Ας είναι ελαφρύ το χώμα που θα τη σκεπάζει και η μνήμη της αιώνια. Χριστίνα Δ. Καρατζιά Διευθύντρια και η συνεργασία μας ήταν πολύ ουσιαστική. Ως νεότερος διδάχτηκα αρκετά από τη δική της εμπειρία. Το κενό που άφησε είναι δύσκολο να αναπληρωθεί. Ο κλάδος των οικονομολόγων είναι τώρα φτωχότερος. Θα τη θυμόμαστε πάντα με αγάπη. Ας είναι ελαφρύ το χώμα που θα τη σκεπάζει. Ανδρέας Νεοκλέους Β.Δ., καθηγητής Οικονομικών Βουλή των Εφήβων - ΙΗ Σύνοδος Γράφει: Λυσάνδρα Γεωργίου, Γ9 Το πρόγραμμα «Βουλή των Εφήβων» οργανώνεται σε ετήσια βάση με τη συνεργασία του Ελληνικού Κοινοβουλίου και των Υπουργείων Παιδείας Ελλάδας και Κύπρου καθώς και του Υπουργείου Απασχόλησης και Κοινωνικής Προστασίας της Ελλάδας. Κατά την περσινή σχολική χρονιά, λαμβά - νοντας μέρος στον Διαγωνισμό δεν περίμενα ότι τελικά θα επιλεγόμουν μια από τις έφηβους βουλευτές που θα εκπροσωπούσαν την Κύπρο στη ΙΗ Σύνοδο, γι αυτό και η χαρά μου ήταν πολύ μεγάλη, όταν έμαθα για την επιλογή μου! Στη ΙΗ Σύνοδο οι συμμετέχοντες έφηβοιβουλευτές χωριστήκαμε σε επιτροπές, καθίσαμε για λίγες μέρες στα έδρανα των Ελλήνων βουλευτών και ανταλλάξαμε απόψεις για τη σχολική βία, τον εκφοβισμό, την οικονομική κρίση, τη μόλυνση του περιβάλλοντος κ.ά. Μετά την ολοκλήρωση της συζήτησης κάθε επιτροπή ψήφιζε τις τελικές της προτάσεις, τις οποίες παρουσίαζε στην ολομέλεια. Η εμπειρία μου αυτή ήταν πραγματικά μοναδική και θα μου μείνει αξέχαστη! Μου δόθηκε η ευκαιρία να προβάλω τους προβληματισμούς μου, να ακούσω τις ανησυχίες άλλων εφήβων και να δημιουργήσω φιλίες με τους απανταχού Έλληνες. Ελπίζω ότι εμείς οι νεότεροι θα τα καταφέρουμε καλύτερα από την προηγούμενη γενιά Ο Νίκος Λυγερός στο Σχολείο μας Γράφει: Κωνσταντίνα Κυπριανού, Γ2 ΟΝίκος Λυγερός κατατάσσεται ανάμεσα στους 50 εξυπνότερους ανθρώπους του κόσμου, με τον δείκτη νοημοσύνης του να αγγίζει το 189! Αν και είναι μόλις 45 ετών, το βιογραφικό του είναι πολύ πλούσιο. Μεταξύ άλλων, είναι ερευνητής, ιδρυτής της οργάνωσης «The Pi Society», συγγραφέας, σκηνοθέτης, ποιητής, στρατηγικός σύμβουλος και καθηγητής Γεωστρατηγικής στις Σχολές Εθνικής Άμυνας, Πολεμικής Αεροπορίας και Στρατολογικού, καθώς και καθηγητής Μαθηματικών, Πληροφορικής, Γλωσσολογίας και Βιοηθικής σε γνωστά πανεπιστήμια της Ελλάδας και της Γαλλίας. Στις 12 Σεπτεμβρίου 2013, ο κύριος Λυγερός επισκέφτηκε το Σχολείο μας και μίλησε σε ομάδα μαθητών και καθηγητών για το φυσικό αέριο και τα οφέλη που απορρέουν από την εκμετάλλευσή του. Μεταξύ άλλων παρότρυνε τους μαθητές να ακολουθήσουν κλάδους σχετικούς με τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, αφού όπως μας τόνισε εμφαντικά τα επαγγέλματα αυτά παρουσιάζουν αυξημένη ζήτηση τόσο στην κυπριακή όσο και στη διεθνή αγορά εργασίας. Το Σχολείο μας είχε τη χαρά να τον φιλοξενήσει και δεύτερη φορά, στις 11 Νοεμβρίου Η διάλεξή του αυτήν τη φορά είχε ως θέμα τις εφαρμογές των Μαθηματικών σε διάφορες επιστήμες. Ολόκληρη η σχολική κοινότητα τον ευχαριστούμε θερμά και του ευχόμαστε κάθε καλό! Δεκέμβριος 2013 ΤΕΥΧΟΣ 9 11

12 Τα εν οίκω ΔÔ ÂÓÙÚÈÎfi ª ıëùèîfi Ì Ô ÏÈÔ ÙÔ ÔÏÂ Ô Ì Γράφει: Δήμητρα Αποστόλου, Γ1 Στις 3 Οκτωβρίου 2013 διενεργήθηκαν οι εκλογές για την ανάδειξη των Μαθητικών Συμβουλίων των Τμημάτων καθώς και του Κεντρικού Μαθητικού Συμβουλίου του Σχολείου μας, το οποίο απαρτίζεται από τους πιο κάτω μαθητές: Πρόεδρος: Χρυστάλλα Χατζηγεωργίου, Γ6 Αντιπρόεδρος: Άγγελος Κωνσταντίνου, Γ2 Γραμματέας: Άγγελος Χρυσοστόμου, Β4 Ταμίας: Σύμβουλοι: Μαρία Αυγουστή, Γ5 Αντώνης Πηλαβάς, Β1 Ελένη Κάττου, Α3 Γιώργος Δημητράκκος, Α2 Θέλοντας να γνωρίσουμε τους εκπροσώπους της μαθητικής κοινότητας του Σχολείου μας, πήραμε συνέντευξη από τρία μέλη του Κεντρικού Μαθητικού Συμβουλίου, τη Χρυστάλλα Χατζηγεωργίου, τον Άγγελο Κωνσταντίνου και τη Μαρία Αυγουστή. Ερ.: Ποιος πιστεύετε ότι είναι ο ρόλος του Κεντρικού Μαθητικού Συμβουλίου και πώς νομίζετε ότι πρέπει να συμπεριφέρονται τα μέλη του; Χρυστάλλα: Τα μέλη του ΚΜΣ πρέπει να είναι φιλικά και προσιτά προς όλους τους μαθητές και να είναι σε θέση να δίνουν ξεκάθαρες απαντήσεις στα ερωτήματα των συμμαθητών και των καθηγητών τους. Το ΚΜΣ έχει την ευθύνη να μεταφέρει τα αιτήματα των μαθητών στη Διεύθυνση και τους καθηγητές, ώστε να υλοποιούνται όσο το δυνατό περισσότερα από αυτά. Κύριο μέλημά μας είναι η διατήρηση της καλής σχέσης και συνεργασίας που έχουμε αναπτύξει με τη Διεύθυνση και τους καθηγητές του Σχολείου και γι αυτό είμαστε σίγουροι πως όλες μας οι δράσεις θα είναι επωφελείς για το σύνολο της σχολικής κοινότητας. Άγγελος: Ο ρόλος του ΚΜΣ είναι πολύ σημαντικός. Αποτελεί τη φωνή των μαθητών και γι αυτό θα πρέπει να είμαστε δεκτικοί στις απόψεις των συμμαθητών μας και η σχέση μας να διέπεται από ομαδικό πνεύμα και αλληλοσεβασμό. Πρέπει, επίσης, να ξέρουμε ότι ίσως χρειαστεί να κάνουμε «θυσίες» για το κοινό καλό και να βοηθούμε, όπως μπορούμε, τους συμμαθητές μας. Μαρία: Τα μέλη του ΚΜΣ θα πρέπει να δρουν ανεπηρέαστα από κομματικά ή άλλα συμφέροντα και να ενδιαφέρονται για το καλό του Σχολείου. Θα πρέπει να παίρνουμε αποφάσεις λαμβάνοντας υπόψη τις επιθυμίες και των υπόλοιπων μαθητών του Σχολείου. Αν έχουμε ως κύρια προτεραιότητά μας την προάσπιση των συμφερόντων όλων των συμμαθητών μας και όχι των προσωπικών μας, θεωρώ ότι θα επιτελέσουμε το έργο μας με επιτυχία! Ερ.: Ποια είναι η διαδικασία που ακολουθείται για την ικανοποίηση των αιτημάτων των συμμαθητών σας; Χρυστάλλα: Όποιος μαθητής έχει κάποιο αίτημα μπορεί να μας το διαβιβάσει γράφοντας ένα σημείωμα ή προσεγγίζοντάς μας το διάλειμμα στην αυλή του Σχολείου. Το αίτημά του θα μελετηθεί από τα μέλη του ΚΜΣ και αν είναι κάτι που μπορεί να υλοποιηθεί, θα τροχοδρομηθεί σε συνεργασία με τους υπεύθυνους Β.Δ. και τη Διευθύντρια του Σχολείου. Ερ.: Θα θέλατε να πείτε κάτι στους συμμαθητές σας; Χρυστάλλα-Άγγελος-Μαρία: Θα θέλαμε να τους ευχαριστήσουμε για την εμπιστοσύνη που μας έδειξαν εκλέγοντάς μας στο ΚΜΣ. Τους διαβεβαιώνουμε ότι θα φανούμε αντάξιοι των προσδοκιών τους και ότι θα κάνουμε ό,τι μπορούμε για να έχουν μια πολύ καλή χρονιά. Θα θέλαμε να τους τονίσουμε ότι χρειαζόμαστε και τις δικές τους εισηγήσεις, ώστε να μπορέσουμε να προχωρούμε με τις δράσεις μας. Γι αυτό το λόγο επιδιώκουμε να έχουμε συνεχή επαφή και με τα Συμβούλια των Τμημάτων. «Φωνάζει ο κλέφτης» Πραγματοποιήθηκαν με επιτυχία οι ακροάσεις για τη θεατρική παράσταση του Σχολείου μας Πάμε για ορθοπεταλιές... Στις 10 και 23 Οκτωβρίου 2013 πραγματοποιήθηκαν οι ακροάσεις για την επιλογή των μαθητών που θα λάβουν μέρος στη θεατρική παράσταση του Σχολείου μας. Το ενδιαφέρον υπήρξε μεγάλο και όλοι προσπάθησαν να αναδείξουν το υποκριτικό τους ταλέντο, για να αποκτήσουν τον πολυπόθητο ρόλο. Την κριτική επιτροπή αποτελούσαν οι υπεύθυνοι φιλόλογοι για τη διδασκαλία και τη σκηνοθεσία του έργου Χριστόδουλος Κατσούρης και Ευτυχία Αναστασίου, ενώ τη γενική ευθύνη της παράστασης έχουν οι Β.Δ. Άννα Παπανδρέου Γάβρη και Μαρία Χατζηνικόλα. Γράφουν: Όλγα Ευθυμίου, Γ4 Ηρακλειδία Παπαηρακλειδίου, Γ9 Ένα πρωινό καθώς ερχόμασταν στο Σχολείο είδαμε δυο ποδηλάτες να εισέρχο - νται στον σχολικό χώρο. Μας φάνηκε περίεργο, αλλά δεν δώσαμε ιδιαίτερη σημασία, μέχρι που ανακαλύψαμε πως κάτω από τα κράνη κρύβονταν δυο γνώριμες φυσιογνωμίες... Ήταν οι καθηγητές μας Έλενα Σχίζα και Παναγιώτης Παναγιώτου! Η απόφασή τους να χρησιμοποιούν το ποδήλατο για τις μετακινήσεις τους αποδεικνύει την αγάπη τους για το περιβάλλον και τη σωματική άσκηση! Έλενα Σχίζα: «Είναι αλήθεια πως σκεφτόμουν εδώ και καιρό να χρησιμοποιώ το ποδήλατο, για να έρχομαι στο Σχολείο. Η αφορμή δόθηκε όταν στα γενέθλιά μου ο σύζυγος και οι κόρες μου μού αγόρασαν ένα. Είναι καλό όσοι από μας μπορούμε, να χρησιμοποιούμε τα ποδήλατά μας για το καλό της υγείας μας, αλλά και του περιβάλλοντος!» Παναγιώτης Παναγιώτου: «Χρησιμοποιώ- ντας το ποδήλατο για τις μετακινήσεις μου, δεν επιβαρύνω το περιβάλλον με επιπλέον καύσιμα, γυμνάζομαι, έρχομαι γρηγορότερα γιατί αποφεύγω την κίνηση, εξοικονομώ χρήματα, δεν δυσκολεύομαι να βρω χώρο στάθμευσης και είμαι πιο ζωντανός και χαρούμενος κατά τη διάρκεια της μέρας. Δυστυχώς όμως, δεν υπάρχουν ποδηλατόδρομοι και οι οδηγοί δεν σέβονται τους ποδηλάτες.» Λίγα λόγια για το έργο Ο Τιμολέων Λάμπρου βρίσκει το πορτοφόλι ενός στρατηγού, προέδρου ενός μεγάλου δημόσιου οργανισμού, και αποφασίζει να του το παραδώσει, καθώς σε αυτό υπάρχουν πολλά χρήματα και ένα γράμμα, το οποίο μπορεί να αποκαλύψει τις καταχρήσεις που γίνονται στον οργανισμό του. Η γυναίκα όμως του στρατηγού, η Λία, θέλοντας να καλύψει τον αδελφό της που είναι υπεύθυνος για τις καταχρήσεις αυτές, καταφέρνει να πάρει η ίδια το γράμμα παρά την αντίδραση του Τιμολέοντα. Ο στρατηγός, από την άλλη, εκτιμώντας την εντιμότητα του Τιμολέοντα, τον προσλαμβάνει στον οργανισμό του και δεν αργεί ν ανακαλύψει τις κομπίνες που γίνονται. Και τότε... Τη συνέχεια θα την παρακολουθήσουμε όλοι στις 19 Μαρτίου 2014 επί σκηνής! Μέχρι τότε, καλές πρόβες και καλή δύναμη σ όλους τους συντελεστές της παράστασης! 12 Λύκειο Αρχαγγέλου «Απόστολος Μάρκος»

13 Τα εν οίκω Λύκειο Αρχαγγέλου «Απόστολος Μάρκος» 10 χρόνια ζωής και δημιουργίας Γράφουν: Όλγα Ευθυμίου, Γ4 Χριστίνα Κονναρή, Γ9 Μ άρτιος 2003 και το Λύκειό μας ανοίγει τις πόρτες του σε 516 μαθητές που φοιτούσαν στο τότε Ενιαίο Λύκειο Αρχαγγέλου. Η ανέγερση και λειτουργία κάθε καινούργιου σχολείου δημιουργεί πάντοτε αισθήματα ελπίδας, αφού όλοι όσοι το υπηρετούν συμβάλλουν στη διαμόρφωση ολοκληρωμένων προσωπικοτήτων, ικανών να οδηγήσουν τον τόπο στην ανάπτυξη και την ευημερία και το Λύκειό μας συμπληρώνει δέκα χρόνια ζωής Οι 616 μαθητές που φοιτούμε σήμερα σε αυτό, η Διεύθυνση, οι καθηγητές, το γραμματειακό και άλλο προσωπικό γιορτάζουμε τις ξεχωριστές στιγμές όλων όσων πέρασαν, τα όνειρα που υλοποιήθηκαν, τις γνώσεις που προσφέρθηκαν, τις φιλίες που δημιουργήθηκαν, τις διακρίσεις, τη δημιουργία, τις επιτυχίες αλλά και τις αποτυχίες που ατσάλωσαν τη θέληση Η Εφημερίδα μας ενώνει το σήμερα με το χθες φιλοξενώντας τις σκέψεις των Διευθυντών που το υπηρέτησαν, της Διευθύντριάς μας κ. Χριστίνας Δ. Καρατζιά, τις σκέψεις κάποιων από τους πρώτους αποφοίτους αλλά και συμμαθητών μας, καθώς επίσης και τις ευχές του Προέδρου της Εφορείας Ελληνικών Εκπαιδευτηρίων Στροβόλου και του Προέδρου του Συνδέσμου Γονέων και Κηδεμόνων του Σχολείου. «Καλή πρόοδο και καλή συνέχεια!» Δύσκολο το έργο... 1η Σεπτεμβρίου 2004 ανέλαβα το πηδάλιο του Λυκείου Αρχαγγέλου «Απόστολος Μάρκος». Οι προκλήσεις ήταν πολλές, μα η λατρεία μου για το λειτούργημα ήταν μεγαλύτερη. Συνεχής στόχος μου ήταν η εξισορρόπηση της λογικής και του συναισθήματος για την επίτευξη μιας ορθής διοίκησης. Τα δύο χρόνια της υπηρεσίας μου ως Διευθύντρια με στιγμάτισαν ποικιλοτρόπως. Το βασικότερο στίγμα που άφησαν ήταν η αγάπη όλων των συνεργατών, μα κυρίως η εκτίμηση και ο σεβασμός των μαθητών. Δύο χρόνια αξέχαστα, με μια αποταμίευση εκατομμυρίων στην τράπεζα της καρδιάς μου. Μια αποταμίευση που κανείς και ποτέ δεν θα μπορέσει να «κουρέψει». Ευχαριστώ τον Θεό γι αυτόν τον πλούτο που μου δώρισε. Ήδη πέρασαν δέκα χρόνια λειτουργίας του Σχολείου. Με την ευκαιρία αυτή θέλω να ευχηθώ στους σημερινούς νέους του Λυκείου μας, τους αυριανούς πολίτες της ημικατεχόμενης πατρίδας μας, να φανούν πολύ πιο άξιοι από τη δική μας γενιά. Για τα λάθη της δικής μας γενιάς, τους ζητώ ένα ειλικρινές «συγγνώμη» Αγαπημένα μου παιδιά: Καλή πρόοδο και καλή συνέχεια! Μαίρη Πολυκάρπου Διευθύντρια Το Λύκειο Αρχαγγέλου «Απόστολος Μάρκος» Στροβόλου αποτέλεσε και αποτελεί εργαστήρι όπου καλλιεργού νται οι αξίες εκείνες και τα ιδανικά που σμιλεύουν την ανθρώπινη αξιοπρέπεια και θέτουν τα θεμέλια για την καλλιέργεια της ψυχής και του πνεύματος, για την πρόοδο της παιδείας μας και των μαθητών του. Το Σχολείο, μέσα από τα δέκα χρόνια λειτουργίας του, έχει επιδείξει ουσιαστικό, σημαντικό και καίριο έργο και συνέβαλε στη διαμόρφωση του ήθους για μια καλύτερη παιδεία για τους νέους και την πατρίδα μας. Εύχομαι όπως το Λύκειο Αρχαγγέλου «Απόστολος Μάρκος» να συνεχίσει να υπηρετεί την παιδεία με μεγαλύτερη επιτυχία και είμαστε βέβαιοι ότι τα επιτεύγματα της δεκαετίας θα συνεχίσουν και στα επόμενα χρόνια. Ευχαριστούμε τους συντελεστές του τιμητικού αφιερώματος και εκφράζουμε τα συγχαρητήριά μας. Ανδρέας Αθανασιάδης Πρόεδρος της Εφορείας Ελληνικών Εκπαιδευτηρίων Στροβόλου «Εύχομαι σε όλους υγεία, ευημερία και συνεχείς επιτυχίες!» Α ισθάνομαι υπερήφανος που για τρία χρόνια υπηρέτησα ως Διευθυντής στο Λύκειο του Αποστόλου Μάρκου, σε καιρούς που οι αξίες διέρχονται κρίση και η αλλοτρίωση επιφέρει μαρασμό του πνεύματος. Σε καταστάσεις υλισμού και ιδιοτέλειας, βαδίσαμε με υψηλό αίσθημα ευθύνης τον δρόμο της αρετής και του καθήκοντος, με στόχο τη δημιουργία ανθρώπων ικανών να αγωνιστούν για να ορθοποδήσει η χειμαζόμενη πατρίδα μας. Είναι πολλές οι αναμνήσεις από το Λύκειό μας που θα παραμείνουν άσβηστες για πάντα. Ξεχωριστή θέση στην καρδιά μου, όμως, θα έχει για πάντα η συναδέλφωση που πετύχαμε να κυριαρχεί σε όλο το Σχολείο σε καθηγητές και μαθητές. Δεν είναι υπερβολή να λεχθεί πως 26 κοινότητες ένιωθαν σαν μια, έχοντας κοινούς στόχους και επιδιώξεις. Νιώθω περήφανος γιατί είχα δίπλα μου Το Λύκειο Αρχαγγέλου «Απόστολος Μάρκος» ήταν η τελευταία και ίσως η σημαντικότερη τοποθέτησή μου στη θέση Διευθύντριας σε σχολεία Μέσης Εκπαίδευσης πριν από την αφυπηρέτησή μου τον Αύγουστο του Ένα μεγάλο Λύκειο με 750 μαθητές και 120 περίπου καθηγητές ήταν για μένα μεγάλη πρόκληση, ένα μόνο χρόνο πριν από το τέλος της ενεργού μου δράσης στο δημόσιο. Ήταν όμως μια πρόκληση που μου χάρισε τις πολυτιμότερες αναμνήσεις από την πολυετή μου καριέρα. Ό,τι και να θυμηθώ από το Σχολείο με γεμίζει συγκίνηση και νοσταλγία. Και ας αμφισβήτησα τις αντοχές μου κάποιες στιγμές. Όλοι οι άνθρωποι του Σχολείου συμπαραστάτες ακούραστους τους Βοηθούς Διευθυντές και τους καθηγητές αλλά και ασπίδα προστασίας και τελειότητας τη Γραμματεία του Σχολείου, προς την οποία αισθάνομαι ευγνωμοσύνη παντοτινή. Είμαι βέβαιος πως το Λύκειο Αρχαγγέλου «Απόστολος Μάρκος», το δικό μας Λύκειο, θα συνεχίσει να βρίσκεται στις πολύ πρώτες θέσεις της εκπαιδευτικής έπαλξης και θα αποτελεί πάντα το φυτώριο από όπου θα αποφοιτούν νέοι και νέες υγιείς, πολίτες συνετοί και δημοκρατικοί και άνθρωποι ολοκληρωμένοι. Εύχομαι σε όλους υγεία, πρόοδο, ευημερία και συνεχείς επιτυχίες. Ηλίας Χανατζιάς Διευθυντής «Εύχομαι η επιτυχής πορεία του Σχολείου να συνεχιστεί!» 10 χρόνια προσφοράς 10 χρόνια... Απλά ένας σταθμός Σε τούτη εδώ τη γωνιά του Στροβόλου, στο Λύκειο του Αρχαγγέλου, εδώ και δέκα χρόνια εκατοντάδες έφηβοι από μια μεγάλη γεωγραφική περιφέρεια της επαρχίας μας συνοδοιπορούν στο μονοπάτι της γνώσης και της ωρίμανσης. Ονειρεύο νται και προβληματίζονται αντάμα, ατενίζοντας με αισιοδοξία το μέλλον και ετοιμάζονται να κερδίσουν τη ζωή. Σε τούτη τη διαδρομή τούς ενισχύουν εκπαιδευτικοί που πραγματώνουν το δικό τους όνειρο προσφοράς στη νέα γενιά. Ο κάθε γονιός συντροφεύει το παιδί του με την ευχή για επιτυχία και το μαθητές, εκπαιδευτικό, γραμματειακό και άλλο προσωπικό και γονείς ήταν πάντα ενθουσιώδεις για την εφαρμογή νέων ιδεών και έτοιμοι για συνεργασία. Μαζί καταφέραμε πολλά, που εγώ τουλάχιστον δεν πρόκειται να ξεχάσω ποτέ. Εύχομαι η επιτυχής πορεία που είχε το Σχολείο στα δέκα χρόνια λειτουργίας του να συνεχιστεί και στο μέλλον, παρά τις δύσκολες συνθήκες που βιώνουμε σήμερα. Νίκη Μαυροκορδάτου Διευθύντρια ευχαριστώ στον καθηγητή, προσδοκώντας αυτό το κτίσμα να είναι χώρος χαράς και δημιουργίας, να αγκαλιάζει και να προστατεύει την κοινότητα Παιδείας, που παιδαγωγοί και μαθητές ενσαρκώνουν με την προσπάθειά τους, την επικοινωνία τους, τον μόχθο τους. 10 χρόνια... Ένας σταθμός αναλογισμού σε μια αέναη πορεία αγωγής, όπου το Δημόσιο Αγαθό της Παιδείας βρίσκει ακόμα ένα καταφύγιο καταξίωσης. Απόστολος Αποστολίδης Πρόεδρος Συνδέσμου Γονέων και Κηδεμόνων Δεκέμβριος 2013 ΤΕΥΧΟΣ 9 13

14 Τα εν οίκω «ÁˆÓ ÂÛÙ ÁÈ ÙËÓ ÚÂÙ, ÙÔ Î ÈÔ Î È ÙÔ ÏËıÈÓfi!» Συνέντευξη με τον πρώτο Διευθυντή του Σχολείου Στις 12 Μαρτίου 2003 το Λύκειο Αρχαγγέλου «Απόστολος Μάρκος» υποδέχεται τους πρώτους του μαθητές. Η κατάθεση του θεμέλιου λίθου έγινε στις 31 Μαΐου 2002 από τον έντιμο Υπουργό Παιδείας και Πολιτισμού κ. Ουράνιο Ιωαννίδη, ενώ τα εγκαίνια τελέστηκαν στις 19 Μαΐου 2004 από τον τότε επίσκοπο Κύκκου και νυν Μητροπολίτη Κύκκου και Τηλλυρίας, κ.κ. Νικηφόρο, στην παρουσία του έντιμου Υπουργού Παιδείας και Πολιτισμού Πεύκιου Γεωργιάδη. Τη διεύθυνση του Σχολείου κατά τα δύο πρώτα χρόνια της λειτουργίας του ανέλαβε ο κ. Γεώργιος Σταυράκης, ο οποίος αναφερόμενος στο όραμα που είχε ως ο πρώτος Διευθυντής του Σχολείου σημειώνει: «Όραμα μας ήταν, με την πάροδο του χρόνου, το νέο τούτο Λύκειο να καθιερώσει τη δική του ιδιοπροσωπεία, να καλλιεργήσει ένα δικό του πνεύμα, που να στηρίζεται στα μόνιμα και γόνιμα γνωρίσματα του καλού και του αγαθού». Δέκα χρόνια μετά, παρακολουθώντας την εξέλιξη, θα πρέπει να νιώθει σίγουρα περήφανος και δικαιωμένος. Στη συνέχεια παραθέτουμε ένα απόσπασμα της συνομιλίας που είχαμε μαζί του. Ερ.: Ποιοι φορείς στήριξαν την προσπάθειά σας για την άμεση επίλυση των πρώτων προβλημάτων που είχατε να αντιμετωπίσετε; Απ.: Η λειτουργία του Σχολείου και η επίτευξη των στόχων είναι έργο συλλογικό. Μεγάλη ήταν η συμβολή των Βοηθών Διευθυντών και των καθηγητών, οι οποίοι λειτουργούσαν με υψηλή συναίσθηση ευθύνης. Σημαντική βοήθεια είχαμε και από το Γραμματειακό προσωπικό, το οποίο με την επιμέλεια και τη σοβαρότητά του, συνέβαλε στην απρόσκοπτη λειτουργία του. Στο σημείο αυτό θα ήθελα να τονίσω ότι το επίμοχθο έργο της οργάνωσης και την προώθηση της επίλυσης διάφορων λειτουργικών προβλημάτων που ανεφύησαν πριν ή κατά τη διάρκεια της λειτουργίας του Σχολείου, ανέλαβε η ακούραστη επιμελήτρια Αθηνούλα Μαρή. Σημαντική ήταν και η συμβολή του Βοηθητικού προσωπικού, που με την εργατικότητά του διατήρησε το Σχολείο καθαρό. Άψογη συνεργασία είχαμε επίσης με το ΚΜΣ, τη Σχολική Εφορεία Στροβόλου και ιδιαίτερα με τον Πρόεδρό της, καθώς και με το Διοικητικό Συμβούλιο του Συνδέσμου Γονέων, που σε αρκετές περιπτώσεις είχε συνδράμει οικονομικά, για να επιλυθούν επείγουσες ανάγκες του Σχολείου. Στήριξη μάς παρείχε επίσης και ο Διευθυντής Μέσης Εκπαίδευσης, επιδεικνύοντας ειλικρινές ενδιαφέρον. Ερ.: Ποιες ήταν οι προτεραιότητές σας; Απ.: Ως προτεραιότητα τέθηκε η μεγιστοποίηση του χρόνου μάθησης και η καλλιέργεια ήθους. Θελήσαμε να εμπνεύσουμε στους μαθητές την εργατικότητα, τον σεβασμό προς το Σχολείο, την υπακοή στους κανονισμούς, την αυτοπειθαρχία, την ανθρωπιά, την αγάπη προς τον συνάνθρωπο, τη φιλοτιμία, τη φιλοπατρία και την ψυχική καλλιέργεια. Ερ.: Παρακολουθείτε την εξέλιξη του Σχολείου; Πώς νιώθετε κάθε φορά που το επισκέπτεστε; Απ.: Την εξέλιξη του Σχολείου την πληροφορούμαι κυρίως από την εφημερίδα και το περιοδικό που μου αποστέλλονται. Κάθε φορά που ως προσκεκλημένος το επισκέπτομαι θαυμάζω την αύξηση του πρασίνου, που έχει δώσει με την ομορφιά του μια ωραία όψη του κτηρίου. Φέρω επίσης στη μνήμη μου ευχάριστες στιγμές που έζησα εδώ, την αποτελεσματική συνεργασία μου με τους συναδέλφους, το Γραμματειακό και άλλο προσωπικό, τη Σχολική Εφορεία, τον Σύνδεσμο Γονέων και την αγάπη μου προς το Σχολείο και τον μαθητικό πληθυσμό του. Ερ.: Ποια συμβουλή θέλετε να δώσετε σε μας τους μαθητές; Απ.: Να αγαπάτε το Σχολείο σας και να συμβάλλετε στην πρόοδό του. Να αγαπάτε τη γνώση και να συνεχίσετε την αναζήτησή της σε όλη σας τη ζωή. Παράλληλα όμως με την απόκτηση της γνώσης, να αγωνίζεστε για την αρετή, το δίκαιο, το ωραίο, το ηθικό και το αληθινό. Σκέψεις αποφοίτων «Ακολουθήστε τα όνειρά σας!» Τη σχολική χρονιά άνοιξε για πρώτη φορά τις πύλες του το Λύκειο Αποστόλου Μάρκου κι εμείς είμαστε οι πρώτοι του τελειόφοιτοι μαθητές. Μέχρι σήμερα, δέκα χρόνια μετά, δεν περνάει ούτε μέρα που να μην θυμηθώ εκείνη την τελευταία χρονιά της μαθητικής ζωής. Τις μοναδικές πραγματικά στιγμές που περάσαμε με τους συμμαθητές μου, τότε που ως τελειόφοιτοι περιμέναμε με ανυπομονησία να τελειώσει η σχολική χρονιά και να αφήσουμε πίσω μας τα μαθητικά χρόνια. Η αλήθεια είναι ότι κανείς δεν μπορεί να σε προετοιμάσει για αυτό που θα ακολουθήσει μετά το σχολείο. Η πραγματικότητα είναι ότι η ενήλικη ζωή δεν χαρακτηρίζεται καθόλου από την ανεμελιά της μαθητικής. Αντίθετα, είναι γεμάτη από ευθύνες και δυσκολίες. Γι αυτό, εισπράξτε όσα περισσότερα εφόδια μπορείτε από το σχολείο. Όχι μόνο γνώσεις, αλλά και σεβασμό, καλοσύνη και ανθρωπιά. Το αύριο είναι μπροστά σας. Ακολουθήστε τα όνειρά σας με σύνεση και αποφασιστικότητα. Στέλλα Κιτρομηλίδου (Λαβαροφόρος ) «Να απολαμβάνετε την κάθε σας στιγμή στο Σχολείο!» Πέρασαν ήδη δέκα χρόνια από τότε που αποφοίτησα από το Λύκειο Αποστόλου Μάρκου, τον Ιούνιο του Και όμως, οι μνήμες των μαθητικών χρόνων παραμένουν πάντοτε άσβηστες στο μυαλό και στην καρδιά μας. Μετά τις Εισαγωγικές Εξετάσεις, ακολούθησαν τέσσερα χρόνια σπουδών στο Πανεπιστήμιο Κύπρου στο Τμήμα Επιστημών της Αγωγής και ένας χρόνος στο University of Leeds στο Ηνωμένο Βασίλειο, για την απόκτηση μεταπτυχιακού τίτλου. Τώρα εργάζομαι στον τομέα που πάντα ονειρευόμουν, ως δασκάλα «Χαρείτε την κάθε στιγμή της ζωής σας!» Το Λύκειο Αρχαγγέλου «Απόστολος Μάρκος» λειτούργησε στα μέσα της σχολικής χρονιάς. Μπήκαμε για πρώτη φορά στην αυλή ενός ολοκαίνουργιου, φρεσκοβαμμένου σχολείου. Τα καινούργια θρανία στις τάξεις μας δεν είχαν ούτε ένα σημάδι. Ήταν μια καθαρή σελίδα ενός καινούργιου βιβλίου. Εγώ ήμουν τελειόφοιτη όταν άνοιξε αυτό το βιβλίο και λίγες ήταν οι γραμμές που πρόλαβα να γράψω. Μετά την αποφοίτησή μου είχα ένα σωρό άλλες έγνοιες, που δυσκολεύομαι να πιστέψω ότι πέρασαν ήδη δέκα χρόνια από τότε. Και όμως κοιτάζοντας πίσω, βλέπω γεμάτες εκείνες τις κενές σελίδες και ο καθένας από εσάς είχε τη δική του συμβολή, μικρή ή μεγάλη. Αυτό που έχω να σας πω είναι να απολαύσετε αυτά τα τελευταία μαθητικά χρόνια. Έχετε πολύ περισσότερα να μάθετε από το σχολείο από ό,τι αντιλαμβάνεστε. Στο σχολείο κοινωνικοποιείστε, πλάθετε φιλίες, μαθαίνετε να αντιμετωπίζετε τις συγκρούσεις. σε δημοτικό σχολείο και με κάθε ευκαιρία αναπολώ τις δικές μου όμορφες, ανέμελες μαθητικές στιγμές. Αυτό που πάντοτε λέω στους δικούς μου μαθητές, λέω και σε σας: «Απολαμβάνετε την κάθε σας στιγμή στο σχολείο!». Αισθάνομαι υπερήφανη που είχα την ευκαιρία να διαβώ από το Λύκειο Αποστόλου Μάρκου και να αποκτήσω τα εφόδια για να πετύχω τους δικούς μου στόχους. Ελένη Πήτερ (Σημαιοφόρος ) Μάθετε, όμως, να αποδέχεστε και να σέβεστε και εκείνους που είναι διαφορετικοί από εσάς. Ακούστε και καμιά φορά τους καθηγητές σας, μερικές φορές αυτά που λένε είναι χρήσιμα. Χαρείτε την κάθε στιγμή της ζωής! Παναγιώτα Χατζηκυριάκου (Σημαιοφόρος ) «Αγαπήστε το Σχολείο!» Έχουν σχεδόν περάσει δέκα χρόνια από τότε που ξεμυτίσαμε από τον μικρόκοσμο του σχολείου μας, για να έρθουμε αντιμέτωποι με την ευρύτερη κοινότητα του πανεπιστημίου και αργότερα με την ίδια τη ζωή. Κάθε μέρα στη μετέπειτα πορεία μας είναι ένα μάθημα ζωής. Κάθε μάθημα, θεμέλιο για το μέλλον μας ως επιστήμονες, επαγγελματίες, πολίτες, γονείς, άνθρωποι. Η συμβολή, όμως, του σχολείου στο οικοδόμημα της ζωής μας είναι πραγματικά ανεκτίμητη! Οι γνώσεις, που τόσο απλόχερα μας χάρισαν οι καθηγητές και τα βιβλία μας, οι όμορφες στιγμές που ζήσαμε με τους συμμαθητές μας στις εκδρομές και τα διαλείμματα, το δημιουργικό άγχος πριν από κάθε διαγώνισμα, θα μείνουν για πάντα βαθιά ριζωμένα μέσα στις ψυχές μας, οδηγός για κάθε μελλοντικό μας βήμα. Η συμβουλή μου προς εσάς που κάθεστε στα ίδια θρανία που κάποτε καθόμουν κι εγώ είναι να αγαπήσετε το σχολείο σας και να πάρετε όλα αυτά που τόσο γενναιόδωρα σας προσφέρει. Θα δείτε ότι οι γνώσεις και οι εμπειρίες που έχει να σας δώσει θα σας συντροφεύουν και θα σας καθοδηγούν σε όλη σας τη ζωή. Ελένη Λουκά (Σημαιοφόρος ) 14 Λύκειο Αρχαγγέλου «Απόστολος Μάρκος»

15 Τα εν οίκω «Αναζητήστε τον Άνθρωπο!» Συνέντευξη με τη Διευθύντρια του Σχολείου μας Στα πλαίσια του σύντομου αυτού αφιερώματος για τα δεκάχρονα του Σχολείου μας δεν θα μπορούσαμε να παραλείψουμε τη δική μας παρουσία στην εξέλιξή του. Διεύθυνση, καθηγητές, γραμματειακό και άλλο προσωπικό, μαζί με μας τους μαθητές, μέσα από τις διάφορες δράσεις και την αλληλεπίδρασή μας, συνεχίζουμε την πλούσια παράδοση του Σχολείου τόσο σε εκπαιδευτικά αλλά κυρίως σε ηθικά, κοινωνικά και πνευματικά θέματα. Οι τελειόφοιτοι μαθητές ευχόμαστε στο Λύκειό μας να προσφέρει στους μελλοντικούς μαθητές όσα πρόσφερε σε εμάς. Είμαστε σίγουροι ότι η Διεύθυνση και οι καθηγητές μας θα συνεχίσουν το έργο τους με τον ίδιο ζήλο και τους υποσχόμαστε ότι θα κουβαλούμε στην ψυχή μας την αγάπη που μας δείχνουν καθημερινά και ότι θα φανούμε αντάξιοι των προσδοκιών τους κάνοντάς τους περήφανους! Στη συνέχεια παραθέτουμε ένα απόσπασμα της συνομιλίας που είχαμε με τη Διευθύντρια του Σχολείου μας, κ. Χριστίνα Δ. Καρατζιά, η οποία υπηρετεί το Σχολείο από τη θέση αυτή για τέσσερα χρόνια, με μια διακοπή ενδιάμεσα ενός έτους. Ερ.: Το γεγονός ότι αναλάβατε τη διεύθυνση ενός σχολείου που δεν είχε πολύχρονη ιστορία, λειτούργησε θετικά ή αρνητικά στο έργο που είχατε να επιτελέσετε; Απ.: Η μακρά ιστορία και οι παραδόσεις ενός σχολείου είναι σεβαστές. Οριοθετούν όμως το πλαίσιο των σχεδιασμών και της δραστηριοποίησης τόσο των διευθυντών όσο και του υπόλοιπου προσωπικού. Ένα νέο σχολείο αποτελεί πρόκληση για δημιουργία και ανάπτυξη, αλλά και ευθύνη για την πορεία που θα ακολουθήσει. Σίγουρα οι προκλήσεις είτε γιατί το έργο σου θα συγκριθεί με το παρελθόν όπου δύσκολα θα φανεί αντάξιο είτε γιατί θα καθορίσει τη μελλοντική πορεία, είναι πάντοτε θετικές, αν είσαι έτοιμος ν απαντήσεις σε αυτές. Ερ.: Ποιες είναι οι ιδιαιτερότητες του Σχολείου μας; Απ.: Οι ιδιαιτερότητες του κάθε σχολείου ορίζονται από τη γεωγραφική του θέση, το κοινωνικο-οικονομικό πλαίσιο και τις πραγματικότητες που αυτά δημιουργούν. Μια ιδιαιτερότητα του Σχολείου μας είναι η από πολλές κοινότητες προέλευση των μαθητών, ξεκινώντας από τη γύρω περιοχή του Αρχαγγέλου και φτάνοντας ως το Παλαιχώρι. Αυτό λειτουργεί θετικά, αφού δίνει τη δυνατότητα αλληλεπίδρασης και βελτίωσης. Ερ.: Λόγω της οικονομικής κρίσης έχουν αυξηθεί και τα προβλήματα των μαθητών του Σχολείου. Σε ποιες ενέργειες σχεδιάζετε να προβείτε, για να βοηθηθούν οι μαθητές αυτοί; Απ.: Το σχολείο αποτελεί κομμάτι της υπόλοιπης κοινωνίας και ταλανίζεται από τα ίδια ή παρόμοια προβλήματα ή, για να είμαστε πιο ακριβείς, στο σχολείο μεταφέρονται και εκδηλώνονται πολλές από τις παθογένειες και τα προβλήματα της σύγχρονης κοινωνίας. Η αυξανόμενη ανεργία μεγιστοποιεί τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι μαθητές μας. Αυτά δεν περιορίζονται στα οικονομικά και επηρεάζουν αρνητικά ή και εμπο - δίζουν τη μαθησιακή διαδικασία. Φυσικά μπορεί να λειτουργήσουν και αντίστροφα. Οι δυσκολίες και τα εμπόδια μπορούν να πεισμώσουν τους ανθρώπους και από την πέτρα και τον πόνο να δώσουν λουλούδια, με το σχολείο να δίνει ευκαιρίες για δημιουργία. Οι σχεδιασμοί και οι δράσεις σ ένα οργανισμό όπως είναι το σχολείο δεν εξαρτώνται από έναν άνθρωπο αλλά από όλους τους παράγοντες, διδάσκοντες, γονείς, μαθητές. Και ήδη εσείς, ως νέοι και πρωτοπόροι, με ευφάνταστες ιδέες, δώσατε μια τέτοια ιδέα. Με τη συνεργασία συνεπώς όλων θα βρούμε τους τρόπους και τους δρόμους ν απαλύνουμε, όχι με λόγια, αλλά με έργα τον πόνο της ανέχειας. Ερ.: Ποια έργα έγιναν στο Σχολείο τα χρόνια που είστε Διευθύντρια; Απ.: Αυτά θα μπορούν να αποτιμηθούν στο μέλλον και από άλλους. Θα μπορούσα ν αναφέρω την προσπάθεια για δημιουργία ευχάριστου περιβάλλοντος στην κεντρική αυλή του Σχολείου και τη συμβολή του ΚΜΣ, που μέσα από τις δραστηριότητές του πρόσφερε στους μαθητές σκίαστρο (κιόσκι) για όμορφα διαλείμματα. Στον τομέα της διοίκησης και της μαθησιακής διαδικασίας, η προσπάθεια παραπέρα αξιοποίησης του ηλεκτρονικού σχολείου. Ερ.: Υπάρχουν κάποιες στιγμές που σας έχουν μείνει αξέχαστες; Απ.: Πολλές είναι οι ευχάριστες και ευτυχώς λίγες οι δυσάρεστες. Κάθε επιτυχία των μαθητών ή των συναδέλφων μου αποτελεί ευχαρίστηση για μένα, όπως και για τον κάθε ένα που συμμετέχει στο έργο του Σχολείου. Οι δυσάρεστες είναι δύο: Η μέρα που κάποιοι νυχτοβάτες έσπασαν τα τζάμια του Σχολείου και η μέρα που χάσαμε τη συνάδελφο μ. Ειρήνη Χατζηγιάγκου. Ερ.: Ποιες αλλαγές θα θέλατε να γίνουν στο Σχολείο; Απ.: Πολλές. Τέτοιες που να ενισχύσουν το δημιουργικό κλίμα του Σχολείου, όπως η μεγαλύτερη αυτονόμηση της σχολικής μονάδας. Ένα πρόβλημα που θέλω να λυθεί είναι η ασφαλέστερη περίφραξη του Σχολείου. Το ελεύθερο σχολείο, η ελευθερία και η δημοκρατία του αφορά τις δομές, τους κανονισμούς λειτουργίας του, τις σχέσεις των μετεχόντων σε αυτό. Ερ.: Ποια συμβουλή θα θέλατε να δώσετε στους μαθητές του Σχολείου; Απ.: Παράλληλα με τα όνειρα, τον μόχθο για κατάκτηση της γνώσης, ας αναζητήσουν τον Άνθρωπο και ό,τι αυτό σημαίνει, για μια καλύτερη κοινωνία, αδιάφθορη και πραγματικά ηθική. Σκέψεις τελειοφοίτων «Εύχομαι σε όλους καλή συνέχεια!» Β ρισκόμαστε στην τελευταία ευθεία των μαθητικών μας χρόνων και ακόμα δεν το έχω συνειδητοποιήσει! Το Λύκειό μας μου έχει προσφέρει πάρα πολλά. Πέραν από τις γνώσεις, έχω μάθει να συνυπάρχω με άτομα διαφορετικά από μένα και να προσπαθώ για το καλύτερο. Το Σχολείο μας δεν στεγάζει μόνο τις δικές μας στιγμές, σε λίγο τις δικές μας αναμνήσεις, αλλά και τόσων άλλων μαθητών που φοίτησαν σε αυτό την τελευταία δεκαετία. Όλοι εμείς οι μαθητές αποφοιτώντας είμαι σίγουρη πως έχουμε την αγωνία για το μέλλον μας μακριά από την ασφάλεια του σχολείου, αλλά και την ανυπομονησία να αγωνιστούμε μόνοι μας στη ζωή! Εύχομαι σε όλους τους συμμαθητές μου καλή επιτυχία και κάθε καλό για τη συνέχεια! Αναστασία Δασκαλάκη (Λαβαροφόρος ) «Καμία δυσκολία δεν θα σταθεί εμπόδιο στα όνειρά μας!» Η ζωή κινείται σε κύκλους, που άλλοτε ανοίγουν και άλλοτε κλείνουν. Όπως για εμάς, τους μαθητές της Γ Λυκείου, φέτος συμπληρώνεται ένας κύκλος, ένα μέρος της εκπαίδευσής μας, έτσι και για το Λύκειο Αποστόλου Μάρκου συμπληρώνεται ένας κύκλος δέκα χρόνων ποιοτικής προσφοράς στην εκπαίδευση. Κατά τη διάρκεια των τριών χρόνων της φοίτησής μας στο Λύκειο μοχθήσαμε να αποκτήσουμε γνώση, να σφυρηλατήσουμε χαρακτήρα και να χτίσουμε θεμέλια για τη μετέπειτα πορεία μας. Μεγαλώνοντας παράλληλα με το Σχολείο μας, ωριμάσαμε και εμποτιστήκαμε με σύγχρονες ανθρωπιστικές αξίες που θα αποτελέσουν όπλο και σταθερό πηδάλιο πλεύσης για την επιτυχία μας σε αυτόν τον κόσμο, τον μικρό, τον μέγα, όπως τον χαρακτηρίζει ο ποιητής Οδυσσέας Ελύτης, στον οποίο συντελούνται διαρκώς δραματικές αλλαγές. Μέσα από τις προκλήσεις της νέας διαμορφωμένης πραγματικότητας, της Κύπρου της οικονομικής κρίσης, μάθαμε ότι καμία δυσκολία δεν μπορεί να σταθεί εμπόδιο στην πραγματοποίηση των ονείρων μας, ακόμα και αν αυτά φαντάζουν ουτοπικά. Ελένη Κουρτελλάρη (Σημαιοφόρος ) «Η σχολική ζωή στο Λύκειο με έκανε πιο ώριμη!» Διανύουμε την τελευταία μας σχολική χρονιά.. Στην πλάτη μας «κουβαλούμε» δεκατέσσερα χρόνια μαθητικής ζωής, δεκατέσσερα χρόνια υπέροχων στιγμών. Τα χρόνια όμως που δεν θα λησμονήσω ποτέ είναι αυτά που πέρασα στο Λύκειο, γιατί ως «μεγάλη» έφηβη θα θυμάμαι την κάθε στιγμή. Σε αυτό το σχολείο πήρα γνώσεις και εικόνες που θα σημαδεύουν όλη μου τη ζωή. Είναι πραγματικά μεγάλη η χαρά του κάθε μαθητή να ξυπνά και να γνωρίζει ότι θα πάει σ ένα τόσο ωραίο χώρο, να συναναστραφεί με μια τόσο όμορφη παρέα μαθητών και καθηγητών- και να έχει για μοναδική έγνοια τα μαθήματά του. Όσα περάσαμε τα τρία αυτά χρόνια στο Σχολείο μας, ευχάριστα ή δυσάρεστα, με έκαναν πιο ώριμη και μου δημιούργησαν εμπει ρίες και συναισθήματα. Οι φωτογραφίες στα άλμπουμ φαίνονται τόσο λίγες, μπροστά σ αυτές του μυαλού και της ψυχής. Θα ήθελα να μπορούσα να σταματήσω τον χρόνο σε αυτές τις στιγμές που ζω φέτος! Άντρεα Ταμπούρη (Σημαιοφόρος ) Δεκέμβριος 2013 ΤΕΥΧΟΣ 9 15

16 Επιστήμη ÔÓ È Î È Û ÌappleÂÚÈÊÔÚ Γενετικά προκαθορισμένη η συμπεριφορά του ανθρώπου ή αποτέλεσμα του περιβάλλοντος στο οποίο ζει; Γράφει: Ελένη Κουρτελλάρη, Γ1 Ανέκαθεν ο άνθρωπος ασχολούνταν με το ερώτημα εάν η κληρονομικότητα μπορεί να σχετίζεται με τα χαρακτηριστικά της συμπεριφοράς ενός ατόμου. Παλαιότερα, στους επιστημονικούς κύκλους, επικρατούσε η άποψη ότι η ανθρώπινη συμπεριφορά καθοριζόταν από παράγοντες του περιβάλλοντος, χωρίς να λαμβάνεται καθόλου υπόψη το γενετικό υλικό του ατόμου. Παρόλα αυτά, σύγχρονες μελέτες που διενεργήθηκαν τόσο από βιολόγους και γενετιστές όσο και από κοινωνιολόγους και ψυχολόγους, έχουν δείξει ότι η συμπεριφορά των ατόμων είναι μερικώς γενετικά προκαθορισμένη, αλλά τελικά διαμορφώνεται από το περιβάλλον του κάθε ατόμου. Νέοι επιστημονικοί κλάδοι, όπως η Βιοψυχολογία, έχουν αρχίσει να εξελίσσονται στοχεύοντας να απαντήσουν στην πληθώρα των ερωτημάτων που αναφύονται γύρω από το θέμα «γονίδια και συμπεριφορά». Τα κυριότερα πεδία έρευνας και εστίασης της Βιοψυχολογίας αφορούν στο κατά πόσο τα γονίδια επηρεάζουν την ευφυΐα, το κάπνισμα, τη δυσλεξία, την πνευματική καθυστέρηση και τη μανιοκατάθλιψη. Όσον αφορά στη μόρφωση, εξετάστηκαν περιπτώσεις δίδυμων παιδιών που μεγαλώνουν σε διαφορετικό περιβάλλον, αλλά και θετών παιδιών και συγγενών. Στην πλειοψηφία των περιπτώσεων έχει φανεί ότι ο δείκτης ευφυΐας κρίνεται από το γενετικό υλικό. Συγκεκριμένα, υπάρχει συσχέτιση του δείκτη ευφυΐας ανάμεσα στον βιολογικό γονιό και το παιδί και όχι ανάμεσα στον θετό γονιό και το παιδί. Τα δίδυμα που μεγαλώνουν σε διαφορετικό περιβάλλον (ευνοϊκό ή μη) έχουν μικρότερη απόκλιση στον δείκτη ευφυΐας τους παρά δύο τυχαία άτομα που ζουν σε αντίστοιχα περι - βάλλοντα. Ο ρόλος όμως του περιβάλλοντος στη διαμόρφωση της ευφυΐας είναι καταλυτικός, δηλαδή ακόμα και ο πιο έξυπνος άνθρωπος ως προς τα γονίδια, αν βρεθεί σε μη ευνοϊκό περιβάλλον, δεν θα αναπτύξει στον μέγιστο βαθμό τις ικανότητές του. Το κάπνισμα, από την άλλη, αποτελεί συμπεριφορά που μέχρι πρότινος συνδεόταν μόνο με περιβαλλοντικές επιδράσεις. Ωστόσο μελέτες που έχουν γίνει από την ομάδα του Marcus Munafo, του Βρετανικού Οργανισμού κατά του καρκίνου και στην οποία συμμετείχαν άτομα, υποστηρίζουν ότι κάποιοι άνθρωποι είναι επιρρεπείς στις καταχρήσεις, ιδίως στο κάπνισμα, λόγω της γενετικής τους σύστασης. Τα «ένοχα» αυτά γονίδια δημιουργούν τάση για άγχος και νευρωτισμό, νεωτερισμούς και απολαύσεις. Επιπλέον, το 5% περίπου του συνολικού πληθυσμού αντιμετωπίζει μαθησιακές δυσκολίες που αφορούν κυρίως στην εμφάνιση της δυσλεξίας. Σε πολλές περιπτώσεις, η εμφάνισή της οφείλεται σε περιβαλλοντικούς παράγο - ντες, όπως αισθητικές διαταραχές, ακατάλληλο σχολικό περιβάλλον και συγκινησιακή ταραχή. Υπάρχουν όμως και άτομα τα οποία εμφανίζουν δυσλεξία λόγω γενετικών παραγόντων, γιατί φέρουν ένα γονίδιο το οποίο συμπεριφέρεται ως υπερέχον στους άντρες και υποτελές στις γυναίκες. Είναι γι αυτόν τον λόγο, εξάλλου, που η δυσλεξία εμφανίζεται σε μεγαλύτερα ποσοστά στους άνδρες. Όσο για την πνευματική καθυστέρηση, της οποίας η διάγνωση, όπως λανθασμένα θεωρούν κάποιοι, προκύπτει με βάση τον δείκτη ευφυΐας του ατόμου, οφείλεται κατά κύριο λόγο σε γενετικούς παράγοντες και συγκεκριμένα στις ανωμαλίες που παρατηρούνται στα χρωμοσώματα, όπως την τρισωμία 21 (Σύνδρομο Down) ή την τρισωμία 13 ή τα μεταλλαγμένα γονίδια. Όμως, πνευματική καθυστέρηση μπορεί να προκληθεί και από περιβαλλοντικούς παράγοντες, από την έκθεση, για παράδειγμα, σε ακτίνες Χ, μολύνσεις κατά την εμβρυακή ζωή, την κακή θρέψη της μητέρας ή του βρέφους ή ακόμα και από τον τραυματισμό του εγκεφάλου. Η μανιοκατάθλιψη, τέλος, που αποτελεί μια από τις πιο σοβαρές ψυχικές ασθένειες, έχει μελετηθεί εκτεταμένα και αποτέλεσε αφορμή για τους πρώτους συσχετισμούς προβλημάτων συμπεριφοράς και γονιδίων. Μελέτες γενεαλογικών δέντρων στο Ισραήλ, την Ισλανδία και τις ΗΠΑ αποκάλυψαν την ύπαρξη τριών γονιδίων που ρυθμίζουν τη σύνθεση σημαντικών νευροδιαβιβαστών και σχετίζο - νται με τη μανιοκατάθλιψη. Πέραν από τη γενετική σύσταση, σημαντικό ρόλο στην εκδήλωση της μανιοκατάθλιψης διαδραματίζει και το περιβάλλον που καθορίζει το βαθμό εκδήλωσης των συμπτωμάτων. Ακόμα και αν οι επιστήμονες καταφέρουν να αποκωδικοποιήσουν πολλές από τις συμπεριφορές και να τις συσχετίσουν με τα αντίστοιχα γονίδια, δεν θα πρέπει σε καμία περίπτωση να προβάλλουμε τα γονίδιά μας ως δικαιολογία για τη συμπεριφορά μας. Εξάλλου, οι έρευνες δεν ακυρώνουν τη δύναμη της ατομικής προσπάθειας και θέλησης ούτε υποβιβάζουν τον ρόλο των περιβαλλοντικών επιδράσεων. Όμως, η γνώση που θα μας παρέχει η Γενετική θα μπορεί να αξιοποιηθεί για την αντι - μετώπιση διάφορων προβλημάτων και παθήσεων. Βραβεία Νόμπελ 2013 Η βράβευση επιτευγμάτων στο επιστημονικό πεδίο Επιμέλεια: Χρυσή Αρτεμίου, Α6 Παντελίτσα Χατζημιχαήλ, Α6 Τα Βραβεία Νόμπελ είναι ένας ετήσιος διεθνής θεσμός, ο οποίος ξεκίνησε το 1901 και συνεχίζεται μέχρι τις μέρες μας. Δημιουργός τους υπήρξε ο Άλφρεντ Νόμπελ και απονέμονται για διάφορα επιστημονικά επιτεύγματα, για την Ειρήνη, τη Λογοτεχνία και τις Οικονομικές Επιστήμες. Το κάθε βραβείο συνοδεύεται από ένα μετάλλιο, ένα σημαντικό χρηματικό ποσό και ένα δίπλωμα. Το Νόμπελ Ιατρικής 2013 απονεμήθηκε σε δύο Αμερικανούς, τον Τζέιμς Ρόθμαν και Ράντι Σέκμαν και σ ένα Γερμανό, τον Τόμας Ζούντχοφ, οι οποίοι ανακάλυψαν τον «μηχανισμό ρύθμισης της μετακίνησης κυστιδίων: το μείζον σύστημα μεταφοράς στα κύτταρά μας». Οι τρεις επιστήμονες ερεύνησαν τον τρόπο με τον οποίο τα κύτταρα οργανώνουν το σύστημα μεταφοράς του μοριακού τους φορτίου, για να το παραδώσουν στη συνέχεια στο σωστό σημείο, τη σωστή στιγμή. Ο Τζέιμς Ρόθμαν ανακάλυψε τον μηχανισμό των πρωτεϊνών, ο οποίος επιτρέπει στα κυστίδια να αλληλεπιδράσουν με τους στόχους τους, ώστε να επιτρέψουν τη μεταφορά του φορτίου. Ο Ράντι Σέκμαν, φανέρωσε ένα ζεύγος γονιδίων που είναι απαραίτητο για την κυκλοφορία των κυστιδίων, ενώ ο Τόμας Ζούντχοφ ανακάλυψε τον τρόπο με τον οποίο τα σήματα εκπαιδεύουν τα κυστίδια, ώστε να απελευθερώνουν το φορτίο τους με ακρίβεια. Το Νόμπελ Χημείας 2013 απονεμήθηκε στον Αυστροαμερικανό Μάρτιν Κάρπλους, στον Βρετανό Μάικλ Λέβιτ και στον Αμερικανοϊσραηλινό Άριεχ Ουάρσελ, οι οποίοι έθεσαν τη βάση για την ανακάλυψη του λογισμικού που χρησιμοποιείται σήμερα για τη μοντελοποίηση των χημικών διαδικασιών. Οι Κάρπλους, Λέβιτ και Ουάρσελ δημιούργησαν μοντέλα που συνδύαζαν δύο μάλλον ασύμβατους κόσμους της Φυσικής: την Κλασική Μηχανική του Νεύτωνα και την Κβαντική Μηχανική. Τέλος το Νόμπελ Φυσικής 2013 απονεμήθηκε στον Βρετανό καθηγητή Πίτερ Χιγκς και τον Βέλγο συνάδελφό του Φρανσουά Ενγλέρ. Οι δύο επιστήμονες πήραν το βραβείο για τη θεμελίωση της θεωρίας του σωματιδίου Χιγκς. Η επινόηση και η ανακάλυψη του σωματιδίου Χιγκς θεωρείται επιστημονικός θρίαμβος της ανθρώπινης διανόησης. 16 Λύκειο Αρχαγγέλου «Απόστολος Μάρκος»

17 Περιβάλλον ƒâappleôúù Η Λίμνη του Μαγκλή O αγώνας για τη διάσωσή της συνεχίζεται... Γράφουν: Μαρία Γεωργίου Β4, Χαρά Σιαλή Β7, Ηλιάνα Αντωνίου Β9, Σταύρος Αντωνίου Β9, Νικόλας Γαρνάβας Β9, Χρίστος Κυριάκου Β9, Ναταλία Κωνσταντίνου Β9, Κατερίνα Μελή Β9, Νίκη Τσιουρούτη Β9 Το 2010 μέσα από τις σελίδες του τρίτου τεύχους της Εφημερίδας του Σχολείου μας, ενώσαμε τη φωνή μας με τους δημότες της Λακατάμειας, σε μια προσπάθεια για τη διάσωση της Λίμνης του Μαγκλή. Στην προσπάθειά μας αυτή ήταν όλοι κοντά μας, ο Δήμαρχος Λακατάμειας, ο Επίτροπος Περιβάλλοντος, ο Υπουργός Γεωργίας, ο βουλευτής των Οικολόγων κ. Γιώργος Περδίκης, τα ΜΜΕ, οι δημότες του Δήμου Λακατάμειας και γενικά όλοι όσοι ενδιαφέρονται και ανησυχούν για το περιβάλλον. Σήμερα, τρία χρόνια μετά, και παρά τις υποσχέσεις που κατά καιρούς δίνονταν, η Λίμνη αργοπεθαίνει. Έχουμε τελικά μείνει μόνοι μας σε αυτήν την προσπάθεια; Η οικονομική κρίση φτώχυνε τόσο τις καρδιές μας που ξεχάσαμε ό,τι πιο πολύτιμο έχουμε, το ίδιο μας το σπίτι, το περιβάλλον, τον πλανήτη μας; Η Λίμνη μετά από την άντληση του νερού της για την άρδευση του γραμμικού πάρκου, αλλά κυρίως μετά από το κλείσιμο του καναλιού που την ένωνε με τον Πεδιαίο που έγινε τον Σεπτέμβρη του 2010, βρίσκεται σε άθλια κατάσταση. Μέσα σε τρία χρόνια η στάθμη του νερού έχει πέσει τουλάχιστον τρία με τέσσερα μέτρα, οι πάπιες δεν την επισκέπτονται πια και το νερό της πρασίνισε, κάνοντας τα σημάδια της ρύπανσης και του ευτροφισμού ολοφάνερα. Μέσα σε όλα αυτά πολλοί από τους επισκέπτες της την έχουν γεμίσει με κάθε λογής σκουπίδια. Ευτυχώς, όμως, η Λίμνη αντέχει ακόμα, χαρίζοντας μια νότα ομορφιάς στον γεμάτο ασκήμια και τσιμέντο κόσμο μας. Για πόσο όμως; Η τελευταία φορά που κάποιος την γνοιάστηκε ήταν στις 29 Σεπτεμβρίου 2012, όταν τριάντα περίπου άτομα, μέλη της οργάνωσης «Συμμαχία για την Υγεία» μαζί με ομάδα νεαρών εθελοντών, καθάρισαν τη Λίμνη του Μαγκλή από τα σκουπίδια. Η Λίμνη καθαρίστηκε τότε, ήσυχα και αθόρυβα, από νεαρά κυρίως άτομα που αποφάσισαν να πάρουν την πρωτοβουλία και να δράσουν. Τότε κανένα ΜΜΕ δεν βρισκόταν εκεί για να καταγράψει το γεγονός. Ένα χρόνο μετά, μετά από μια γρήγορη έρευνα που κάναμε στο διαδίκτυο, με έκπληξη παρατηρήσαμε ότι μεγάλη εργοληπτική εταιρεία προβάλλει την εξής διαφήμιση: «ΛΙΜΝΗ: Το νέο οικιστικό έργο της Λευκωσίας γίνεται πραγματικότητα. Σε μια ειδυλλιακή περιοχή στις όχθες της Λίμνη του Μαγκλή και δίπλα από το γραμμικό πάρκο του Πεδιαίου, η εταιρεία έχει σχεδιάσει ήδη τις πρώτες κατοικίες». Το πρώτο συναίσθημα ήταν ο τρόμος Πάει η Λίμνη, θα γίνει μπετόν. Στη συνέχεια, όμως, μια ελπίδα δημιουργείται, αφού στη διαφήμιση αναφέρεται ότι το νέο οικιστικό έργο θα ανοικοδομηθεί στις όχθες της Λίμνης του Μαγκλή και άρα η Λίμνη θα παραμείνει ως μέρος του νέου έργου. Αν και το έργο σταμάτησε, ίσως εξαιτίας της οικονομικής αστάθειας που υπάρχει, κανείς δεν εγγυάται ότι κάποια στιγμή στο μέλλον δεν θα ξαναρχίσει. Η Λίμνη, όμως, δεν έχει πολύ χρόνο πεθαίνει! Πρέπει να γίνει κάτι και άμεσα. Εμείς υποσχόμαστε ότι θα βρισκόμαστε σε εγρήγορση και θα παρακολουθούμε τις εξελίξεις. Διαβεβαιώνουμε ότι αυτήν τη φορά το θέμα της Λίμνης δεν θα μείνει μεταξύ μας. Αποφασίσαμε να το γνωστοποιήσουμε σε όσους περισσότερους μπορούμε. Μέσα από τον ιστοχώρο των Νέων Δημοσιογράφων για το Περιβάλλον, νέοι απ όλο τον κόσμο θα πληροφορηθούν για μια λίμνη που κάποτε ήταν μεγάλη και όμορφη, μια λίμνη που φιλοξενούσε μεταναστευτικά πουλιά και ψάρια, που στις όχθες της υπήρχαν δέντρα, μελίσσια και λογής - λογής φυτά και που τώρα βρίσκεται αντιμέτωπη με την καταστροφή. Λουκάς Ιατρού, Δήμαρχος Λακατάμειας «Ο χώρος της Λίμνης του Μαγκλή ανήκει σε ιδιωτική εταιρεία. Παρόλα αυτά, στο σύντομο παρελθόν έγιναν αρκετές προσπάθειες τόσο από τον Δήμο όσο και από τους δημότες μας, για να διατηρηθεί η Λίμνη. Οι προσπάθειές μας αυτές απέφεραν καρπούς και στο νέο Τοπικό Σχέδιο Λευκωσίας η Λίμνη και ο πέριξ αυτής χώρος διατηρείται ως χώρος πρασίνου. Στο παρελθόν έγιναν, επίσης, ενέργειες, για να δοθεί ο χώρος αυτός στο κράτος ή στον Δήμο και οι ιδιώτες να πάρουν κρατική γη ή άλλα ανταλλάγματα σε κάποιο άλλο μέρος. Δεν γνωρίζουμε, όμως, πού βρίσκεται το όλο θέμα. Η εταιρεία Cyfield, απ ό,τι γνωρίζουμε, αγόρασε μέρος της ιδιωτικής περιουσίας και τη διαχωρίζει σε οικόπεδα. Ο διαχωρισμός των οικοπέδων δεν έχει καμία σχέση με τη Λίμνη. Τονίζω ξανά ότι η Λίμνη δεν ανήκει στον Δήμο και ότι χωρίς την έγκριση των ιδιοκτητών κανείς δεν μπορεί να τη χρησιμοποιήσει. Την ευθύνη για την ασφάλεια όσων εισέρχονται στην περιοχή της Λίμνης, φέρουν τα ίδια τα άτομα, αλλά και οι ιδιοκτήτες που δεν λαμβάνουν μέτρα. Ως Δήμος ζητήσαμε από τους ιδιοκτήτες να περιφράξουν τον χώρο, για να μην εκτίθενται σε κίνδυνο οι δημότες μας αλλά και για να μην μετατραπεί ο χώρος σε σκουπιδότοπο. Αν δεν έχουμε την έγκριση των ιδιοκτητών, δεν δικαιούμαστε να πάρουμε κάποια μέτρα από μόνοι μας. Στο νέο Τοπικό Σχέδιο ορίζεται ότι το κανάλι αποτελεί μέρος της Λίμνης και θα διατηρείται πάντα ανοικτό. Άλλωστε, Λίμνη χωρίς κανάλι είναι αδύνατο να υπάρξει. Επίσης, στον χώρο ανατολικά της Λίμνης, πολύ σύ ντο μα θα δημιουργηθεί γήπεδο ποδοσφαίρου με γρασίδι, το οποίο θα χρησιμοποιείται για τις προπονήσεις του ΘΟΙ. Τόσο το γήπεδο όσο και το θεατράκι θα τεθούν σύντομα στη διάθεση όλων των δημοτών μας. Με διάφορες παρεμβάσεις προσπαθούμε ο χώρος της Λίμνης να δοθεί στο κράτος ή στον Δήμο. Σε τέτοια περίπτωση θα μοιραστούμε, όχι μόνο μαζί σας, αλλά και με όλους τους δημότες μας, το δικό σας όραμα για την περιβαλλοντική αξιοποίηση της περιοχής.» Απόψεις κατοίκων της περιοχής και περαστικών Βγήκαμε στον δρόμο και ρωτήσαμε κάποιους από τους περαστικούς που έκαναν τον πρωινό τους περίπατο στον πεζόδρομο του γραμμικού πάρκου και στους γύρω δρόμους. Αν και στην αρχή ήμασταν κάπως διστακτικοί, όλοι μάς άκουσαν με προσοχή και εξέφρασαν πρόθυμα την άποψή τους σε εννέα εφήβους, οι οποίοι τρία χρόνια μετά, ρωτούσαν και πάλι για τη Λίμνη. Παραθέτουμε ενδεικτικά κάποιες από τις απόψεις που πήραμε. Κύπρος Κυπριανού: Είναι κρίμα να χαθεί αυτό το ωραίο περιβάλλον στο οποίο περπατάμε, και το οποίο εσείς, αν συνεχιστεί αυτή η κατάσταση, δεν θα προλάβετε να χαρείτε. Ελπίζω να παρθούν μέτρα για την προστασία της, γιατί υπάρχουν πολλές διαμαρτυρίες. Το μόνο αρνητικό είναι ότι στην ιστορία αυτή εμπλέκονται πολλά άτομα. Ελένη Σταύρου: Η Λίμνη είναι μέρος της περιβαλλοντικής μας κληρονομιάς και γ αυτό επιβάλλεται να την προστατεύσουμε, αν θέλουμε, φυσικά, να θεωρούμαστε πολιτισμένοι. Η κατάσταση που επικρατεί τώρα είναι απαράδεκτη. Δεν πρέπει να εναντιωνόμαστε στη φύση, γιατί μας προσφέρει πολλά καλά. Αν η φύση αντιδράσει θα καταστρέψει όχι μόνο τον άνθρωπο, αλλά και όλη τη ζωή στον πλανήτη. Αλέξης Χαραλάμπους: Η Λίμνη δεν γίνεται να μείνει όπως είναι σήμερα, εγκαταλελειμμένη. Πρέπει να αξιοποιηθεί. Το Δημαρχείο αλλά και άλλοι φορείς του κράτους θα πρέπει να ενδιαφερθούν για την αναβάθμισή της. Θα ήταν καλό να δημιουργηθούν χώρος πρασίνου, πάρκα, παιδότοποι κ.ά. Κάτοικος της περιοχής: Όλοι θέλουμε να τη διατηρήσουμε και είμαστε αντίθετοι στην καταστροφή της. Η πτώση της στάθμης του νερού και τα σκουπίδια προκαλούν τη μόλυνση της Λίμνης και κατά συνέπεια τη βαθμιαία καταστροφή της. Δεκέμβριος 2013 ΤΕΥΧΟΣ 9 17

18 Κοινωνία Σεξουαλική κακοποίηση παιδιών Ένα στα πέντε παιδιά υφίσταται σεξουαλική βία Γράφουν: Αθανασία Λάμπρου, Β6 Αντιγόνη Τάσιου, Β6 Ηπαιδική σεξουαλική κακοποίηση είναι ένα κοινωνικό πρόβλημα και συνιστά ποινικό αδίκημα. Η πιο συνηθισμένη της μορφή είναι η ενδοοικογενειακή, όταν δηλαδή ένα μέλος της οικογένειας ή του ευρύτερου οικογενειακού περιβάλλο - ντος του παιδιού το εξαναγκάζει να συμμετάσχει σε σεξουαλικές δραστηριότητες, που μπορεί να περιλαμβάνουν τη συνουσία, το χάιδεμα ή την έκθεσή του σε πορνογραφικές ιστοσελίδες ή άλλο υλικό. Σεξουαλική βία υφίσταται και όταν ένα παιδί εξαναγκάζεται σε σεξουαλικές πράξεις από συνομηλίκους του. Στις πλείστες των περιπτώσεων το θύμα αποσιωπά την κακοποίησή του είτε γιατί φοβάται ότι δεν θα γίνει πιστευτό είτε γιατί θα στιγματιστεί. Η τακτική όμως αυτή δεν βοηθά στην άμεση και αποτελεσματική καταπολέμησή της, με αποτέλεσμα το κακοποιημένο παιδί να μην στηρίζεται συναισθηματικά και να είναι καταδικασμένο να ζει σωματικά και ψυχικά τραυματισμένο. Το πρόβλημα έχει αρχίσει να παίρνει μεγάλες διαστάσεις και για την καταπολέμησή του έχουμε όλοι μας ευθύνη. Αν εμείς οι ίδιοι βιώνουμε οποιαδήποτε μορφή σεξουαλικής κακοποίησης ή αν έχουμε κάποιο φίλο μας που ξέρουμε ότι κακοποιείται, οφείλουμε να το αποκαλύψουμε. Δεν είναι ντροπή να μιλήσουμε γι αυτό στους γονείς μας, σ έναν καθηγητή μας ή σε κάποιο άλλο άτομο που εμπιστευόμαστε. Η ανοχή δεν λύνει το πρόβλημα, το διαιωνίζει. Επιθυμώντας να μάθουμε περισσότερα για τη σεξουαλική κακοποίηση των παιδιών, συνομιλήσαμε με την κ. Στέλλα Κυριακίδου, βουλευτή του Δημοκρατικού Συναγερμού και Γενική Εισηγήτρια για τα παιδιά στην Κοινοβουλευτική Συνέλευση του Συμβουλίου της Ευρώπης. Η συζήτησή μας ήταν πολύ ενδιαφέρουσα και την ευχαριστούμε για το χρόνο που μας αφιέρωσε! Προφίλ θύτη Η σεξουαλική κακοποίηση δεν είναι ανάλογη της οικονομικής κατάστασης μιας οικογένειας, αλλά πρόκειται για μια εγκληματική συμπεριφορά που σχετίζεται με τη διαστροφή, την κατάχρηση αλκοόλ ή τη χρήση ναρκωτικών. Ο θύτης μπορεί να προέρχεται από οποιοδήποτε κοινωνικό στρώμα, ενώ τα περισσότερα περιστατικά σεξουαλικής βίας προκαλούνται από κάποιο άτομο της οικογένειας ή του στενού οικογενειακού κύκλου, τα οποία το παιδί γνωρίζει και εμπι στεύεται. Άτομα, επίσης, τα οποία υπήρξαν θύματα σεξουαλικής κακοποίησης ή μεγάλωσαν σε προβληματικές οικογένειες, είναι δυνατόν να ασκήσουν αργότερα μια άλλη μορφή βίας, συμπεριλαμβανομένης και της σεξουαλικής. Στις περισσότερες περιπτώσεις, ψυχολογική υποστήριξη χρειάζονται και οι θύτες. Συνέπειες για το θύμα Τα προβλήματα που θα δημιουργηθούν σ ένα παιδί θύμα σεξουαλικής βίας εξαρτώνται από την ηλικία του και τη μορφή της βίας που υπέστη, αν δηλαδή η κακοποίηση προήλθε από κάποιο μέλος της οικογένειάς του ή από κάποιον τρίτο. Στην περίπτωση που η κακοποίηση συνεχίζεται για χρόνια και ο θύτης προέρχεται μέσα από την οικογένεια ή το στενό της κύκλο, οι επιπτώσεις είναι μεγαλύτερες και σοβαρότερες από ένα τυχαίο περιστατικό. Συνήθως όλα τα παιδιά τα οποία έχουν υποστεί κάποια μορφή σεξουαλικής εκμετάλλευσης παρουσιάζουν συναισθηματικά προβλήματα και αντιμετωπίζουν σοβαρές δυσκολίες στην ενήλική τους ζωή στις διαπροσωπικές τους σχέσεις, ιδιαίτερα με το άλλο φύλο. Ένα παιδί μπορεί, επίσης, να γίνει υπερκινητικό, καταθλιπτικό και εσωστρεφές. Τα θύματα πρέπει να δέχονται βοήθεια από ομάδα ειδικών και όχι από ένα άτομο. Στέλλα Κυριακίδου, Γενική Εισηγήτρια για τα παιδιά στην Κοινοβουλευτική Συνέλευση του Συμβουλίου της Ευρώπης «Ανέκαθεν υπήρχαν άτομα που εκμεταλλεύονταν τα παιδιά σεξουαλικά και πάντα θα υπάρχουν. Γι αυτό η σεξουαλική κακοποίηση των παιδιών δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί μόνο με την παραδειγματική τιμωρία του θύτη, αλλά θα πρέπει να δοθεί έμφαση στην πρόληψη τέτοιων φαινομένων. Τα παιδιά θα πρέπει να τυγχάνουν της κατάλληλης εκπαίδευσης από το νηπιαγωγείο, ώστε από πολύ νωρίς να είναι σε θέση να ξεχωρίζουν το αποδεκτό από το μη αποδεκτό άγγιγμα και να γνωρίζουν ότι σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να αποδέχονται τη βία, πόσο μάλλον να την αποκρύπτουν. Σημαντική ευθύνη έχουν και οι γονείς, αλλά και το σχολείο. Οι γονείς οφείλουν να ενημερώνονται για τους τρόπους με τους οποίους μπορούν να προστατεύουν τα παιδιά τους, ενώ σε κάθε σχολείο ενδείκνυται να υπάρχει κάποιος ειδικός, στον οποίο το κάθε παιδί να μπορεί να αποτείνεται. Δεν είναι αρκετό να μαθαίνουμε στα παιδιά να μιλούν γι αυτό που βιώνουν, αλλά θα πρέπει να γνωρίζουν ότι εάν μιλήσουν θα βοηθηθούν αποτελεσματικά και άμεσα. Εκπαίδευση ακόμα θα πρέπει να τυγχάνουν και οι αστυνομικοί, ούτως ώστε να χειρίζονται κατάλληλα τα περιστατικά που τους καταγγέλλονται.» Εκστρατεία «Ένα στα Πέντε» και Σύμβαση Lanzarote Ένα στα πέντε περίπου παιδιά στην Ευρώπη πιθανόν να έχει υποστεί, για μια τουλάχιστον φορά στη ζωή του, κάποια μορφή σεξουαλικής κακοποίησης. Το Συμβούλιο της Ευρώπης, εδώ και κάποια χρόνια, ξεκίνησε την εκστρατεία «Ένα στα Πέντε», με στόχο τη συγκέντρωση όσο το δυνατό περισσότερων υπογραφών, επικυρώσεων και εφαρμογών της Σύμβασης του Συμβουλίου της Ευρώπης για την προστασία των παιδιών ενάντια στη σεξουαλική εκμετάλλευση και κακοποίηση (Σύμβαση του Lanzarote). Η Κύπρος έχει υπογράψει τη σύμβαση το 2007, αλλά δεν έχει ακόμα προχωρήσει στην επικύρωσή της. Η εφαρμογή της υπολογίζεται να αρχίσει μέχρι το Μπορείς να βοηθηθείς! Δεν φταις εσύ! Μίλησε Σύνδεσμος Αντιμετώπισης Βίας στην Οικογένεια Γραμμή Άμεσης Βοήθειας: 1440 Πανευρωπαϊκή Γραμμή: Ξεπέρασε τους φόβους σου και θα νικήσεις! Γράφει: Χρυστάλλα Χατζηγεωργίου, Γ6 Κάθε φορά που δεν τολμούμε να πραγματοποιήσουμε αυτό που πραγματικά θέλουμε, σπεύδουμε να δικαιολογηθούμε -πρώτα στον εαυτό μας και έπειτα στους άλλους- προβάλλοντας διάφορες δικαιολογίες. Μήπως φοβόμαστε την αποτυχία και γι αυτό προτιμούμε να μην μπούμε καν στη διαδικασία της προσπάθειας; Ή μήπως φοβόμαστε μια πιθανή επιτυχία πιστεύοντας ότι δεν μας αξίζει, γιατί δεν είμαστε αρκετά ικανοί ή έξυπνοι; Για να αλλάξει αυτό, θα πρέπει σε πρώτη φάση να αναγνωρίσουμε τους φόβους που κουβαλούμε στην ψυχή μας κι έπειτα να τους αντιμετωπίσουμε. Ο φόβος λειτουργεί σαν τροχοπέδη στα όνειρά μας. Ο καθένας από μας έχει τη δική του αξία και το ίδιο δικαίωμα τόσο στην επιτυχία όσο και στην αποτυχία. Αν ξέρουμε πραγματικά τι θέλουμε, το μυαλό μας θα μας μεταφέρει εκεί και θα το καταφέρουμε. Τίποτα δεν θα μπορεί να μας εμποδίσει. Ο μόνος λόγος που κάνουμε ή δεν κάνουμε κάτι είναι επειδή το θέλουμε. Ας αναλογιστούμε τις επιθυμίες μας και ας θέσουμε ξεκάθαρα τους στόχους μας. Ας αρχίσουμε από τώρα. Και αν καταφέρουμε να ξεπεράσουμε τους φόβους μας, θα είμαστε ούτως ή άλλως νικητές! «Τόλμησε και θα νικήσεις!» «Για κάποιους υπάρχει ο φόβος της αποτυχίας και για κάποιους άλλους ο φόβος της επιτυχίας. Οι πρώτοι θεωρούν ότι αν δοκιμάσουν κάτι και αποτύχουν θα ντροπιαστούν και ίσως ντροπιάσουν και άλλους ανθρώπους. Οι δεύτεροι φοβούνται ότι αν πετύχουν κάτι δεν θα μπορέσουν αργότερα να χειριστούν κατάλληλα την επιτυχία τους. Γι αυτούς η επιτυχία είναι πιο τρομακτική από την αποτυχία. Η αλήθεια όμως είναι ότι έχουμε πέσει σε αρνητική προπαγάνδα, αφού εμείς οι ίδιοι έχουμε πείσει τον εαυτό μας πως δεν μπορούμε. Ο φόβος διαβρώνει την αυτοεκτίμησή μας και καταστρέφει την αυτοπεποίθησή μας. Όσο αφήνουμε τον φόβο να μας κυριεύει ποτέ δεν θα τολμήσουμε να νικήσουμε. Άλλωστε οι αισιόδοξοι άνθρωποι βλέπουν τα προβλήματα σαν ευκαιρίες για ένα νέο ξεκίνημα. Ζωή δεν είναι όσα είμαστε τώρα, αλλά όσα θέλουμε να γίνουμε!» «Οι μεγάλες σκέψεις φέρνουν μεγάλα αποτελέσματα. Οι μέτριες σκέψεις φέρνουν μέτρια αποτελέσματα.» Jack Canfield, Mark Victor Hansen 18 Λύκειο Αρχαγγέλου «Απόστολος Μάρκος»

19 Κοινωνία Έκτρωση: Δικαίωμα ή έγκλημα; Η σιωπηλή κραυγή: Άσε με να ζήσω Γράφουν: Ευγενία Κούρρη, Β1 Μαρία Παναγή, Β1 Έ κτρωση ορίζεται η εκούσια διακοπή μιας κύησης, όταν αυτή βρίσκεται στα αρχικά της στάδια. Η τακτική αυτή εμπίπτει τόσο στα όρια της ηθικής όσο και της επιστήμης. Απ όπου κι αν εξετάσουμε το θέμα, δεν παύει να πρόκειται για μια διαδικασία που καταδικάζει σε θάνατο ένα αγέννητο μωρό χωρίς αυτό να φέρει καμία ευθύνη. Εξάλλου είναι ιατρικά αποδεδειγμένο ότι το έμβρυο έχει ζωή από την πρώτη στιγμή της σύλληψής του. Πολλές γυναίκες θεωρούν την έκτρωση ως ενέργεια λυτρωτική, αφού τις απαλλάσσει από μια ανεπιθύμητη εγκυμοσύνη και όλα τα συνεπακόλουθά της. Προκειμένου δηλαδή να ζούμε εμείς καλά, χωρίς τις πιέσεις και τις υποχρεώσεις ενός μωρού, που στην πραγματικότητα είναι η «συνέπεια» μιας συνειδητής μας πράξης με τον άνθρωπο με τον οποίο έχουμε επιλέξει να έχουμε σεξουαλικές σχέσεις, το ξεφορτωνόμαστε. Το μωρό όμως δεν ανήκει στο σώμα της μητέρας. Πρόκειται για μια ανεξάρτητη οντότητα. Δεν είναι, λοιπόν, άδικο να αποφασίζουμε εμείς για τη ζωή κάποιου άλλου; Ποιος από μας θα δεχόταν να αποφασίζουν και να ορίζουν Το μωρό δεν ανήκει στο σώμα της μητέρας. Πρόκειται για μια ανεξάρτητη οντότητα. άλλοι τη δική μας ζωή εν αγνοία μας; Κανείς! Γιατί τότε κάνουμε στους άλλους αυτό που δεν θα θέλαμε να κάνουν αυτοί σε μας; Βέβαια, δεν είναι όλα μαύρα ή άσπρα. Ποιοι είμαστε εμείς που θα κατακρίνουμε μια γυναίκα που αποφασίζει να διακόψει την κύησή της; Ξέρουμε γιατί έχει πάρει αυτή την απόφαση; Είναι στη φύση μας να υπερτιμούμε το «φαίνεσθαι» και να αγνοούμε το «είναι». Βιαζόμαστε να κρίνουμε, αγνοώντας όλα όσα μπορεί να κρύβο - νται στην ψυχή του καθενός, πόσο μεγάλος είναι ο πόνος που ίσως κουβαλά. Και σε τελική ανάλυση κανείς δεν έχει το δικαίωμα να κρίνει τον οποιοδήποτε. Όποια γυναίκα προβεί σε έκτρωση, κάποια στιγμή το μετανιώνει. Αυτό είναι το μόνο σίγουρο. Αλλά τότε ίσως να μην άντεξε, να λύγισε, να μην μπορούσε να κουβαλά το μωρό του βιαστή της ή να πίστεψε ότι θα ήταν καλύτερα να μην φέρει στον κόσμο ένα μωρό, που θα βασανιζόταν από μια ανίατη ασθένεια. Ή ακόμη, μπορεί να μην είχε τη δύναμη να αντεπεξέλθει χωρίς τη στήριξη της οικογένειας ή του συ - ντρόφου της. Ο καθένας είναι υπεύθυνος για τις αποφάσεις και τις πράξεις του. Αποφασίζοντας να προβούμε σε μια έκτρωση θα πρέπει να ξέρουμε ότι αφαιρούμε μια ζωή. Δικαιολογίες για την πράξη μας μπορούμε να βρούμε πολλές. Από τον εαυτό μας όμως δεν θα μπορέσουμε ποτέ να κρυφτούμε. Γι αυτό πριν πάρουμε οποια - δήποτε απόφαση θα πρέπει να είμαστε πλήρως ενημερωμένοι και συνειδητοποιημένοι. Γιατί στα χέρια μας δεν είναι μόνο η δική μας ζωή, αλλά και η ζωή ενός τόσου δα μικρού πλάσματος που βρήκε καταφύγιο το σώμα μας, που αδημονεί να ζήσει, να δει το φως του ήλιου και το γαλάζιο του ουρανού, να γελάσει, να κλάψει, να αγωνιστεί και αυτό με τη σειρά του. Η ζωή του είναι στα χέρια μας. Ας σκεφτούμε καλά πριν αποφασίσουμε να την εξαφανίσουμε. πατέρας Παρασκευάς Παπαμιχαήλ «Η έκτρωση είναι μια στυγνή δολοφονία.» «Οι σεξουαλικές σχέσεις είναι πολύ σημαντικές στη ζωή των ανθρώπων και πρόκειται για μια πράξη αυτοσυνειδησίας. Στις μέρες μας, όμως, έχουμε μονοπωλήσει μόνο τα δικαιώματά μας. Τις υποχρεώσεις μας τις ξεχνάμε. Η εγκυμοσύνη είναι μια φυσιολογική συνέπεια και αποτέλεσμα της επιλογής ενός άντρα και μιας γυναίκας και ως εκ τούτου η ευθύνη ανήκει και στους δύο. Είναι μια ολόκληρη ζωή σε μια άλλη ζωή. Έτσι νομίζω, ότι συνειδητοποιούμε πόσο άδικο και ασυλλόγιστο είναι από τη μια μεριά να αγωνιζόμαστε να διατηρήσουμε στη ζωή το έμβρυο, όπως π.χ. στο «παιδί του σωλήνα», και από την άλλη να καταδικάζουμε σε θάνατο χιλιάδες άλλα έμβρυα. Συνιστά επίσης κατάφωρη υποκρισία, σε μια εποχή που καθολικά ζητείται η κατάργηση της θανατικής ποινής, να νομιμοποιείται η δολοφονία ως άμβλωση. Τώρα λοιπόν που τείνει να νομιμοποιηθεί η άμβλωση και στη χώρα μας, δεν θα μας μένει τίποτε άλλο πια, παρά στην καθιερωμένη Παγκόσμια Ημέρα του Παιδιού, άλλη υποκρισία αυτό, εμείς να τελούμε ευλαβικό μνημόσυνο, για όλα εκείνα τα αθώα παιδιά, που θα κατακρεουργούνται καθημερινά στις κλινικές-σφαγεία. Από τη στιγμή που ένα ωάριο ενώνεται με ένα σπερματοζωάριο υπάρχει ένας καινούργιος άνθρωπος, που είναι μια αυτόνομη, ανεξάρτητη προσωπικότητα, μοναδική και ανεπανάληπτη. Η έκτρωση, εκτός ελαχίστων περιπτώσεων όπως π.χ. η εξωμήτριος εγκυμοσύνη, είναι μια στυγνή δολοφονία εκ προθέσεως. Είναι η θανατική καταδίκη ενός ανθρώπου, την οποία υπογράφει ο πατέρας, η μητέρα και ο γιατρός με το αίμα του εμβρύου. Να μην μας ενοχλεί η ωμότητα και η ειλικρίνεια. Τα σώματα των εμβρύων που σκοτώνονται καταλήγουν εκεί από όπου προέρχονται, στη γη. Η ψυχή τους, όμως, δεν χάνεται, υπάρχει ως μια ζυγαριά ακριβείας της ποιότητας των ανθρώπων. Πολλές φορές λέγεται ότι όταν το έμβρυο είναι άρρωστο, δικαιολογείται η διακοπή της κύησης, για να μην ταλαιπωρείται όταν θα γεννηθεί. Ένα μωρό είναι καλό μόνο όταν είναι υγιές; Αυτή είναι μια εξ ολοκλήρου υλιστική προσέγγιση του ανθρώπου και είναι η θεμελιώδης αρχή της ευγονικής. Μια προσέγγιση η οποία θεωρεί καλόν άνθρωπο τον υγιή! Γι αυτό και η ευγονική και η ευθανασία είναι παράλληλες και ταυτόσημες έννοιες. Αν ένα μωρό γεννηθεί και είναι υγιέστατο και σ ένα χρόνο πάθει εγκεφαλικό και μείνει φυτό, έχουμε το δικαίωμα να το σκοτώσουμε; Ακόμα και αν ένα έμβρυο έχει συλληφθεί μετά από βιασμό, όσο δύσκολο για τη γυναίκα και αν είναι, το σωστό είναι να το γεννήσει και μετά να το δώσει για υιοθεσία. Μια έκτρωση εκτός από τα σωματικά προβλήματα που μπορεί να δημιουργήσει σε μια γυναίκα, της διαταράσσει ολόκληρο τον ψυχικό και συναισθηματικό της κόσμο. Βεβαίως, η Εκκλησία είναι ο χώρος της μετάνοιας. Είναι ένα πνευματικό νοσοκομείο όπου όλοι χωρούν, φτάνει να υπάρχει πραγματική μεταμέλεια.» Δρ. Άντρη Κάκκουρα, Γυναικολόγος-Μαιευτήρας «Καμία γυναίκα δεν έχει μετανιώσει που τελικά κράτησε το μωρό της!» «Θεωρητικά κανείς δεν μπορεί να συνηγορήσει υπέρ των εκτρώσεων, όποιες συνθήκες και αν επικρατούν. Στις περιπτώσεις, όμως, που το παιδί είναι προϊόν βιασμού ή αιμομιξίας ή όταν η οικογένεια αδυνατεί να αναλάβει την ανατροφή ενός ιατρικά πιστοποιημένου άρρωστου, για παράδειγμα, παιδιού, τότε τα πράγματα είναι διαφορετικά. Είναι εύκολο να κρίνουμε τους άλλους. Αν, όμως, προσπαθήσουμε να μπούμε στη θέση των γυναικών που αναγκάζονται να πάρουν την απόφαση να προχωρήσουν στη διακοπή της κύησης, ίσως τις καταλάβουμε. Είναι, όμως, αυτονόητο και καθήκον του γιατρού σε κάθε περίπτωση να ενθαρρύνει και να παροτρύνει την κυοφορούσα να στηρίξει την εγκυμοσύνη της, για να δοθεί το παιδί για υιοθεσία μετά τον τοκετό. Η έκτρωση δεν κατοχυρώνεται νομικά, εκτός και αν υπάρχει η έγγραφη πιστοποίηση δύο τουλάχιστον γιατρών ότι κινδυνεύει η σωματική ή η ψυχική υγεία της εγκύου. Αν η έγκυος είναι ανήλικη τότε θα πρέπει να συγκατανεύσουν και οι δύο της γονείς και να ενημερωθεί το Γραφείο Ευημερίας. Κατά τη διαδικασία της έκτρωσης ενδέχεται να τραυματιστεί σοβαρά η μήτρα ή να προκληθούν λοιμώξεις με αποτέλεσμα συμφύσεις στο εσωτερικό της μήτρας. Υπάρχει ακόμα ο κίνδυνος να προκληθεί βλάβη στον τράχηλο, με αποτέλεσμα η γυναίκα να αποβάλλει αυτόματα επόμενες κυήσεις, εκτός και εάν τοποθετηθεί ραφή στον τράχηλο. Πέραν, όμως, των σωματικών κινδύνων η έκτρωση είναι πολύ ψυχοφθόρα και δημιουργεί απρόβλεπτες ψυχολογικές συνέπειες στη γυναίκα. Είναι ένα γεγονός που δεν θα φύγει ποτέ από το μυαλό της γυναίκας, όσος καιρός και να περάσει. Κάθε γυναίκα είναι υπεύθυνη να προστατεύει τόσο το σώμα όσο και την ψυχή της. Θα ήταν ευχής έργο να μην γίνονταν καθόλου εκτρώσεις. Εξάλλου καμία γυναίκα δεν έχει μετανιώσει που τελικά κράτησε το μωρό της!» Δεκέμβριος 2013 ΤΕΥΧΟΣ 9 19

20 Κοινωνία «Καλό» και «κακό» άγχος Ποιος είπε ότι το άγχος κάνει κακό; Γράφουν: Άντρεα Ταμπούρη, Γ4 Μιχάλης Δαλμηράς, Γ6 Οι απαιτήσεις της σύγχρονης κοινωνίας έχουν γίνει αφόρητα μεγάλες και οι ρυθμοί με τους οποίους κινούμαστε εξαιρετικά γρήγοροι. Ιδιαίτερα για εμάς τους τελειοφοίτους η φετινή σχολική χρονιά είναι πολύ κουραστική και ήδη νιώθουμε -κάποιοι λίγο και άλλοι περισσότερο- ότι δυσκολευόμαστε να ανταποκριθούμε με επιτυχία στις υποχρεώσεις μας. Αν η πραγματικότητα αυτή συνδυαστεί και με το γεγονός ότι συχνά έχουμε να αντιμετωπίσουμε και την έλλειψη κατανόησης και στήριξης από τους γονείς ή τους καθηγητές μας, τότε η κατάσταση γίνεται ακόμα πιο δύσκολη. Όλα αυτά είναι λογικό να μας προκαλούν άγχος Ναι, αλλά το άγχος είναι κακός σύμβουλος Όλοι το γνωρίζουμε εξάλλου όλο και κάποιος φροντίζει να μας το υπενθυμίσει Και τότε αρχίζουν τα δύσκολα, γιατί και μόνο με την ιδέα ότι δεν πρέπει να αγχωνόμαστε, στο τέλος αγχωνόμαστε ακόμα πιο πολύ! Και όμως, στο εξής μπορούμε να αγχωνόμαστε όσο θέλουμε, φτάνει το άγχος που θα έχουμε να είναι «καλό». Σύμφωνα με τον ψυχολόγο κ. Γιώργο Πογιατζή το «καλό» άγχος είναι μια φυσιολογική βιολογική διαδικασία που ξεκινά από το μυαλό, κατά την οποία το άτομο τίθεται σε εγρήγορση, ώστε να μπορέσει να αντεπεξέλθει όσο το δυνατό καλύτερα σε κάτι το οποίο γνωρίζει ότι θα του συμβεί. Αντίθετα, το «κακό» άγχος είναι η κατάσταση στην οποία το άτομο παύει να είναι λειτουργικό, γιατί κινητοποιούνται αρνητικές σκέψεις οι οποίες του υποβάλλουν ότι δεν θα μπορέσει να χειριστεί αυτό που έπεται. Οι σκέψεις αυτές το εγκλωβίζουν και δεν το αφήνουν να λειτουργήσει παραγωγικά. Το «κακό» άγχος είναι κληρονομικό ως προς την προδιάθεση που έχει κάποιος να το εμφανίσει, αλλά η καλλιέργειά του εναπόκειται κυρίως στο ίδιο το άτομο και το περιβάλλον του. Το «κακό» άγχος πέραν του ότι δεν επιτρέπει στο άτομο να φτάσει στο μέγιστο των δυνατοτήτων του, μπορεί να του δημιουργήσει συναισθηματικές αντιδράσεις ένταση, θυμό, φόβο, σωματικές ταχυκαρδία, δύσπνοια, λιποθυμία-, αλλά και αντιδράσεις στη συμπεριφορά απομόνωση, κατάθλιψη, επιθετικότητα. Γιώργος Πογιατζής, ψυχολόγος «Σύμφωνα με έρευνες οι έφηβοι είναι πιο επιρρεπείς σε αγχώδεις συμπεριφορές. Οι γονείς παίζουν καθοριστικό ρόλο ώστε τα παιδιά τους να μπορούν να χειρίζονται σωστά τις καταστάσεις που έχουν να αντιμετωπίσουν. Δεν πρέπει να τα πιέζουν ούτε να έχουν υπερβολικές απαιτήσεις από αυτά. Θα πρέπει να είναι ρεαλιστές και να μην περιμένουν ότι τα παιδιά τους θα λειτουργούν με βάση το δικό τους πλαίσιο σκέψης. Αν το παιδί βλέπει τους γονείς του να αντιμετωπίζουν διάφορες καταστάσεις όντας οι ίδιο αγχωμένοι, είναι λογικό να λειτουργεί και αυτό στη συνέχεια με τον ίδιο τρόπο. Όταν ένας μαθητής αποτυγχάνει, αυτό δεν οφείλεται στο άγχος του, αλλά στον κακό χειρισμό της κατάστασης που είχε να αντιμετωπίσει. Ένα παιδί μπορεί να βοηθηθεί από το στενό του κύκλο, ώστε να μπορεί να αποβάλλει τις αρνητικές του σκέψεις. Είναι αποδεδειγμένο πως όταν το μυαλό σκέφτεται θετικά, μπορεί ευκολότερα να επεξεργάζεται καινούργια δεδομένα και αυτόματα βελτιώνεται η διαδικασία της μάθησης. Αν βέβαια το άγχος βιώνεται από το παιδί σε μεγάλη ένταση και εμφανίζεται σε δυσανάλογο βαθμό από το ερέθισμα που το προκαλεί, τότε το πρόβλημα θα πρέπει να διερευνηθεί περισσότερο, γιατί ίσως να πρόκειται για αγχώδη διαταραχή που χρήζει ιατρικής φροντίδας.» Σκίτσο: Κωνσταντίνος Σωφρονίου, Γ4 Ì ÛÙ ÚÈÔ ÎfiÛÌÔ ÙˆÓ ÔÓÂ ÚˆÓ Γράφουν: Σαββίνα Ευγενίου, Α2 Νατάσα Ταύρου, Α2 Θεοδώρα Παυλίδου, Α4 Ελένη Χρυσάνθου, Α4 Κανείς δεν μπορεί να αμφισβητήσει την ύπαρξη των ονείρων, γιατί απλούστατα όλοι μας, κατά τη διάρκεια του ύπνου, έχουμε ονειρευτεί αμέτρητες φορές. Η διαφωνία έγκειται στη σημασία που πρέπει να δίνουμε σε αυτά. Υπάρχουν άνθρωποι που συχνά ανατρέχουν σε ονειροκρίτες στηρίζοντας κυριολεκτικά τη ζωή τους στην ερμηνεία τους, ενώ άλλοι τα αγνοούν θεωρώντας την όποια ερμηνευτική τους προσέγγιση δεισιδαιμονία. Γιατί, όμως, ονειρευόμαστε και ποια είναι τελικά η σημασία των ονείρων; Επιθυμώντας να μάθουμε περισσότερα γύρω από τον μυστήριο κόσμο των ονείρων, αποταθήκαμε στον πατέρα Παρασκευά Παπαμιχαήλ και στην ψυχολόγο-ψυχοθεραπεύτρια Χριστιάνα Γρηγορίου. Εκκλησία και Επιστήμη συμφωνούν ότι τα όνειρα δημιουργούνται από τα βιώματα ή την ψυχολογική μας κατάσταση και γι αυτό δεν πρέπει να προσπαθούμε να ανιχνεύσουμε μέσα από αυτά πληροφορίες για το μέλλον. Η θέση της Εκκλησίας πατέρας Παρασκευάς Παπαμιχαήλ «Ο άνθρωπος πρέπει να βασίζεται στη λογική, την εξυπνάδα και την ωριμότητά του. Δεν πρέπει να εξαρτά τη ζωή του από τα όνειρα που βλέπει και ακόμα χειρότερα από αυτούς που τα ερμηνεύουν. Ο καθένας από εμάς καθημερινά δέχεται ένα σωρό ερεθίσματα, τα οποία άλλα αποθηκεύει και άλλα επιλύει, ενώ ανάλογα με την ψυχολογική του κατάσταση κοιμάται ήσυχος ή ταραγμένος. Σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να αφήνουμε τα όνειρα να καθορίζουν τη ζωή μας. Οι άγιοι Πατέρες της Εκκλησίας μας ασχολήθηκαν και με την περίπτωση των ονείρων. Ο Μέγας Βασίλειος γράφει πως τα όνειρα είναι ως προς τη φύση τους ασαφή και διφορούμενα και ως προς την εκδήλωσή τους προέρχονται από την κίνηση και δραστηριότητα του νου, που αποτελεί το «ηγεμονικόν» μέρος της ψυχής. Την ίδια σκέψη διατυπώνει και ο άγιος Ιωάννης της Κλίμακος γράφοντας πως το όνειρο («ενύπνιο») είναι «η κίνησις του νοός εν ακινησία σώματος». Όταν δηλαδή το σώμα ακινητοποιείται κατά τη διάρκεια του ύπνου, ο νους διαρκώς κινείται. Η κίνηση αυτή του νου συνιστά το όνειρο. Βέβαια, η κίνηση (ενέργεια) αυτή δεν βρίσκεται στον κανονικό της ρυθμό, γιατί οι αισθήσεις και η βούληση έχουν αδρανοποιηθεί σε μεγάλο βαθμό κατά την ώρα του ύπνου. Γι αυτό και οι εικόνες των ονείρων εμφανίζο - νται με αταξία και φέρονται με σύγχυση και ασάφεια. Η ερμηνεία των ονείρων είναι δυνατό να μας γοητεύει. Ο άνθρωπος, όμως, πρέπει να επικαλείται τη δύναμη του Θεού και όχι να παλεύει μόνος του με τις δεισιδαιμονίες του. Η προσπάθεια κάποιων αφελών και ανοήτων και στην πλειονότητα τους επικίνδυνων «ειδικών» να ερμηνεύσουν το μέλλον μέσα από τα όνειρα, είναι χαρακτηριστικό στοιχείο και δείγμα υποκουλτούρας. Όταν ο άνθρωπος δεν έχει δυνατά, ηθικά, πνευματικά και επιστημονικά αντισώματα, τότε γίνεται έρμαιο στα πλοκάμια επιτηδείων, οι οποίοι εξευτελίζουν και διαπομπεύουν τη δημιουργία του Θεού.» Η θέση της Επιστήμης Χριστιάνα Γρηγορίου, ψυχολόγος-ψυχοθεραπεύτρια «Τα όνειρα αποτελούν μια φυσιολογική και απαραίτητη λειτουργία του εγκεφάλου που διασφαλίζει τη σωματική και πνευματική-ψυχολογική μας υγεία. Κατά τη διάρκεια του ύπνου, αρκετές φορές κάθε βράδυ, μπαίνουμε σε ύπνο τύπου REM (rapid eye movement) κατά τον οποίο ονειρευόμαστε. Έρευνες σχετικά με τον ύπνο έχουν δείξει ότι ακόμα και αν κοιμόμαστε επαρκείς ώρες, αν δεν μπαίνουμε σε ύπνο τύπου REM, αν δηλαδή δεν ονειρευόμαστε, επηρεάζεται αρνητικά ο ψυχισμός μας -προκαλείται άγχος, ευερεθιστότητα κ.ά.-αλλά και οι νοητικές μας διεργασίες -παρουσιάζεται δυσκολία στη σκέψη ή στην επίλυση προβλημάτων κ.ά. Στην ψυχαναλυτική θεωρία τα όνειρα έχουν εξέχουσα θέση στην κατανόηση του ψυχισμού του ατόμου αλλά και των ασυνείδητων συγκρούσεων. O Freud στην «Ερμηνεία των Ονείρων» (1900) παρομοιάζει τα όνειρα με το παιδικό παιχνίδι και την τέχνη, λέγοντας ότι δεν υπάρχει χωροχρόνος ούτε οι φυσικοί νόμοι που ισχύουν στην πραγματικότητά μας. Επιπρόσθετα αναφέρει ότι τα όνειρα, ακόμα και αν αποτελούν εφιάλτες, εμπεριέχουν την πραγμάτωση μιας επιθυμίας μας η οποία όμως παρουσιάζεται κωδικοποιημένη. Συνεπώς το όνειρο έχει το έκδηλο περιεχόμενο (αυτό που βλέπουμε) και το άδηλο ή συμβολικό (αυτό που συμβολίζει αυτό που βλέπουμε). Στις ψυχοδυναμικές ψυχοθεραπείες, συχνά, τα όνειρα χρησιμοποιούνται και αναλύονται ως πηγές πληροφοριών κυρίως από το ασυνείδητο, η ερμηνεία των οποίων αλλά και των συναισθημάτων που προκαλούν, μπορεί να βοηθήσει τον θεραπευόμενο να αποκτήσει βαθύτερη γνώση για τον ψυχισμό του ή τα προβλήματα που τον ταλαιπωρούν.» 20 Λύκειο Αρχαγγέλου «Απόστολος Μάρκος»