Ο Περί Ελάχιστου Εγγυημένου Εισοδήματος και Γενικότερα Περί. Κοινωνικών Παροχών Νόμος του 2014 (109(Ι)/2014),

Transcript

1 Ο Περί Ελάχιστου Εγγυημένου Εισοδήματος και Γενικότερα Περί Κοινωνικών Παροχών Νόμος του 2014 (109(Ι)/2014), Του Χρίστου Μενελάου, Λειτουργός Μονάδας Νομικής Κλινικής Πανεπιστημίου Λευκωσίας 1

2 Με τον Περί Ελαχίστου Εγγυημένου Εισοδήματος και Γενικότερα Περί Κοινωνικών Παροχών Νόμο του 2014 (109(Ι)/2014), τερματίζεται η παροχή δημόσιου βοηθήματος σε οποιοδήποτε πρόσωπο, το οποίο ήταν λήπτης, στην βάση των διατάξεων του περί Δημοσίων Βοηθημάτων και Υπηρεσιών Νόμου του Οι ενδιαφερόμενοι, θα πρέπει να υποβάλουν εκ νέου αίτηση για παροχή Ελάχιστου Εγγυημένου Εισοδήματος (ΕΕΕ). Αίτηση για παροχή ΕΕΕ, σύμφωνα με το άρθρο 4 του Νόμου, μπορούν να υποβάλουν : Α) Ένας εκ των συζύγων σε μια οικογένεια οποιασδήποτε ηλικίας, Β) Οποιοδήποτε πρόσωπο έχει συμπληρώσει το 28ο έτος της ηλικίας του, Γ) Μόνος γονέας, Δ) Πρόσωπο το όποιο μέχρι την ηλικία των 28 ετών το οποίο μέχρι τα 18 του έτη τελούσε υπό την φροντίδα των Υπηρεσιών Κοινωνικής Ευημερίας και είναι φοιτητής εντός ή εκτός της Δημοκρατίας, Ε) Ορφανό πρόσωπο, ένας εκ των αδελφών, και Στ) Οποιαδήποτε άλλη κατηγορία προσώπων καθοριστεί με Διάταγμα από το Υπουργικό Συμβούλιο. Σε περίπτωση που πρόσωπο αδυνατεί να υποβάλει προσωπικά αίτηση λόγω πνευματικής ή ψυχολογικής ή σωματικής του κατάστασης ή για άλλους παρόμοιους λόγους τότε η αίτηση δύναται να υποβληθεί από αντιπρόσωπο του, εφόσον είναι νόμιμος εξουσιοδοτημένος. 2

3 Σύμφωνα με το εν λόγω άρθρο, δεν μπορεί να υποβληθεί αίτηση από πρόσωπο το όποιο άγει ασκητικό βίο σε μοναστήρι, υπηρέτει θητεία στην Εθνική Φρουρά, είναι φοιτητής - (εκτός και αν πληρούνται οι προϋποθέσεις του σημείου (Δ) όπως αναφέρθηκε πιο πάνω ή/και είναι άτομο με αναπηρία ή/και ορφανός) και πρόσωπο το οποίο έχει κυρηχθεί εκούσια άνεργος, στην βάση του άρθρου 22, για περίοδο έξι μηνών. Σύμφωνα με το άρθρο 5 του Νόμου, πρόσωπο για να καταστεί δικαιούχος ΕΕΕ πρέπει να είναι είτε πολίτης της Δημοκρατίας, ή πολίτης της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ή εάν είναι υπήκοος τρίτης χώρας να κατέχει το καθεστώς του επί μακρόν διαμένοντος στη Δημοκρατία ή να έχει το καθεστώς του πρόσφυγα ή να είναι θύμα εμπορίας προσώπου. Επίσης, ο αιτητής θα πρέπει να διαμένει τα τελευταία πέντε χρόνια στη Δημοκρατία πριν καταβάλει την αίτηση, στις περιπτώσεις όμως που ο αιτητής είναι πρόσφυγας ή θύμα εμπορίας πρόσωπων ή εάν ήταν φοιτητής εκτός της Δημοκρατίας δεν ισχύει η συγκεκριμένη πρόνοια. Το άρθρο 6 προβλέπει ότι ο δικαιούχος ΕΕΕ θα πρέπει να διαμένει στην Δημοκρατία καθ όλη την διάρκεια της παροχής του βοηθήματος. Δύναται να απουσιάσει προσωρινά και η διάρκεια θα πρέπει να είναι μικρότερη των 30 ημερών ανά έτος έκτος και αν η απουσία του είναι για σκοπούς θεραπείας. Το άρθρο 10 αναφέρει ότι οποιοσδήποτε δικαιούχος ΕΕΕ, δύναται να καταβάλει αίτηση για επιπρόσθετη παροχή βοήθειας για κάλυψη έκτακτων αναγκών είτε για δικές του ανάγκες είτε για ανάγκες κάποιου μέλους της οικογένειας του. Επίσης, στο άρθρο 11, δίδεται η εξουσία στον εκάστοτε Υπουργό Εργασίας, Πρόνοιας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων, να 3

4 παρέχει βοήθεια σε πρόσωπο το όποιο δεν λαμβάνει ΕΕΕ σε εξαιρετικά επείγουσα ή / και έκτακτη ανάγκη. Το άρθρο 13 του Νόμου, προβλέπει ότι, δεν καθίσταται δικαιούχος πρόσωπο το οποίο κατέχει ακίνητη ιδιοκτησία είτε αυτός είτε μέλος της οικογένειας του που υπερβαίνει σε αξία τις Επίσης, εξαιρούνται και αυτοί που το ύψος των καταθέσεων τους υπερβαίνει τις 5.000, άλλα δεν θα λαμβάνονται υπόψη οι καταθέσεις που ήσαν αποτέλεσμα αποζημίωσης από βλάβη ή ζημία σε ατύχημα. Σε περίπτωση που αιτητής ή / και δικαιούχος ΕΕΕ αποξένωσε ακίνητη ή / και κινητή ιδιοκτησία ή / και χρηματοοικονομικά στοιχεία κατά τους τελευταίους 12 μήνες πριν από την ημερομηνία υποβολής της αίτησης για παροχή ΕΕΕ θα λαμβάνεται υπόψη έκτος και αν παρασχεθούν ικανοποιητικές επεξηγήσεις για το επιβεβλημένο ή το αναγκαίο της αποξένωσης αυτής. Το άρθρο 16 του εν λόγω Νόμου, αναφέρει ότι, σε περίπτωση που δικαιούχος ΕΕΕ ή άλλο μέλος της οικογένειας διαμένει σε κατοικία για την οποία καταβάλλεται ενοίκιο, τότε το μέρος του ΕΕΕ που αναλογεί στο ενοίκιο καταβάλλεται απευθείας στον ιδιοκτήτη του ακινήτου. Ενώ, δεν καταβάλλεται επίδομα ενοικίου εάν ο δικαιούχος ή άλλο οποιοδήποτε μέλος της οικογένειας του κατέχει οποιαδήποτε ιδιόκτητη οικιστική μονάδα που δύναται να χρησιμοποιηθεί ως χώρος διαμονής, αλλά δεν χρησιμοποιείται χωρίς εύλογη αιτία. Το άρθρο 17, προβλέπει ότι, εάν δικαιούχος ή άλλο μέλος της οικογένειας του έχει υποχρέωση πληρωμής τόκων στεγαστικού δανείου κατοικίας θα παρέχεται μηνιαίο 4

5 επίδομα για κάλυψη των τόκων του δανείου, εφόσον, μεταξύ άλλων, το στεγαστικό δάνειο να έχει συναφθεί τουλάχιστον ένα έτος πριν την μερομήνια υποβολής της αίτησης. Στο άρθρο 18, αναφέρονται οι υποχρεώσεις δικαιούχων ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος, όπου, εάν ο αιτητής είναι ικανός για εργασία τότε, μεταξύ άλλων, θα πρέπει να εγγραφεί στο μητρώο της Δημόσιας Υπηρεσίας Απασχόλησης ως άνεργος και εάν είναι ήδη εγγεγραμμένος τότε θα πρέπει να αποδεχθεί οποιοδήποτε εργασία είναι ικανός να εκτελέσει και έχει τις απαραίτητες δεξιότητες να την εκτελέσει. Επίσης, οφείλει να μην παραιτείται εκούσια από την εργασία του και να αποδέχεται συναντήσεις και επισκέψεις στην κατοικία του για επιτόπου αξιολόγηση των δεδομένων από αρμόδιους λειτουργούς σχετικά με την επαγγελματική, συμβουλευτική και την ψυχοκοινωνική στήριξη του με σκοπό την κοινωνική του αποκατάσταση. Το άρθρο 21 προβλέπει ότι, εάν ο αιτητής ή / και δικαιούχος ΕΕΕ είναι ανίκανος για εργασία λόγω σωματικής ή / και πνευματικής ή / και ψυχικής αδυναμίας ή και λόγω ιδιαίτερων προσωπικών καταστάσεων, τότε, ο Προϊστάμενος της Υπηρεσίας δύναται να τον παραπέμψει για ιατρικές εξετάσεις. Σε περίπτωση που το αποτέλεσμα των ιατρικών εξετάσεων καταδείξουν ότι ο αιτητής / δικαιούχος είναι ικανός για εργασία, τότε κηρύσσεται ως εκούσια άνεργος και δεν καθίσταται ως δικαιούχος ή παύει να είναι δικαιούχος για περίοδο έξι μηνών. Σε μια τέτοια περίπτωση δύναται να καταστεί δικαιούχος κάποιο άλλο μέλος της οικογένειας εφόσον πληρούνται οι προϋποθέσεις του Νόμου. 5

6 Στο άρθρο 31 του Νόμου, προβλέπεται ότι οποιοδήποτε πρόσωπο προβαίνει σε αναληθή ή ψευδή δήλωση, υποκρύπτει οποιαδήποτε πληροφορία ή έγγραφων ή και έγγραφων που είναι αναληθή με πρόθεση εξαπάτησης τότε υπόκειται σε φυλάκιση που δεν υπερβαίνει τα δύο έτη ή σε πρόστιμο που δεν υπερβαίνει τις ή και με τις δύο αυτές ποινές. Στο άρθρο 32, δίδεται η εξουσία οποιουδήποτε προσώπου που υπέβαλε αίτηση ή / και είναι δικαιούχος να προβαίνει σε ένσταση εντός 30 ημερών από την γνωστοποίηση της απόφασης σε αυτόν, όσον αφόρα ζητήματα που άπτονται του ΕΕΕ. Αξίζει να αναφερθεί ότι, στο συγκεκριμένο Νόμο προβλέπεται επίσης, ειδική ρύθμιση για άτομα με αναπηρία και για χαμηλοσυνταξιουχούς, στα άρθρα 34 και 35 αντίστοιχα. 6